بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع :

محیط زیست

دبیر گرامی :

تهیه و تنظیم :

فهرست مطالب

محیط زیست.. 4

عوامل زنده اکوسیستم. 4

ارتباط موجودات زنده با هم دیگر. 4

ارتباط غذایی.. 5

زنجیره غذایی.. 5

شبکه غذایی.. 5

شبکه حیات.. 5

نوع دیگر ارتباط جانداران با هم. 5

رقابت.. 5

هم زیستی.. 6

هم سفرگی.. 6

همیاری.. 6

زندگی انگلی.. 6

زندگی صیادی.. 6

عوامل غیر زنده اکوسیستم. 7

گرما7

دما7

نور7

گازها7

آب.. 7

مواد شیمیایی.. 7

آلودگی محیط زیست.. 8

آلودگی محیط زیست و لایه ازن. 8

آلودگی هوا و مه دود فتوشیمیایی.. 9

باران اسیدی.. 9

مواد شیمیایی آلی سمی.. 10

آلودگی آبها11

فلزهای سنگین و شیمی خاک.. 11

تولید انرژی و آثار محیطی آن. 12

محافظت از محیط زیست.. 12

منبع :19

محیط زیست

 همه محیط‌هایی که در آنها زندگی جریان دارد محیط زیست نامیده می‌شود. به عنوان مثال استخر آب ، یک شهر ، اقیانوس و کویر همگی انواعی از محیط زیست به حساب می‌آیند

در محیط زیستی عوامل غیر زنده مانند خاک ، آب ، گازها و غیره به همراه جانداران وجود دارند. موجودات زنده با هم و با محیط غیر زنده خود ارتباطی متقابل برقرار می‌سازند. این ارتباط‌ها برای بقای محیط زیست بسیار لازمند. کارشناسان محیط زیست هنگام بررسی ، مناطق زیستی را مورد مطالعه قرار می‌دهند. هر منطقه زیستی شامل موجودات زنده ویژه عوامل غیر زنده است اکوسیستم نام دارد و دانشی که به بررسی اکوسیستم‌ها می‌پردازد.اکولوژی نامیده می‌شود. 

عوامل زنده اکوسیستم

جانداران را براساس نقشی که در محیط دارند به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند.

1.      موجودات تولید کننده )گیاهان سبز (

2.      موجودات مصرف کننده) جانوران (

3.      موجودات تجزیه کننده)باکتری‌ها و قارچ‌ها (

ارتباط موجودات زنده با هم دیگر

مهم ترین ارتباط غذایی است که به صورت زنجیره غذایی و شبکه غذایی در جریان است. علاوه بر ارتباط کلی میان جانداران که به صورت زنجیره غذایی نشان داده می‌شود. انواع دیگری از ارتباط نیز میان آنها وجود دارد که در آن الزاما ارتباط غذایی منجر به از بین رفتن طرفین نمی‌شود بلکه در این نوع ارتباط جانداران به زیستن در کنار هم ادامه می‌دهند.

ارتباط غذایی

زنجیره غذایی

اگر وابستگی غذایی یک موجود زنده را با موجود زنده دیگر به صورت A→Bنمایش دهیم بدین معنی است که موجود زنده A غذای موجود زنده B است و به عبارت دیگر B از A تغذیه می‌کند. بدین ترتیب می‌توانیم روابط غذایی زیر را که بین چند موجود زنده برقرار می‌شود نشان دهیم. در این روابط هر موجود زنده به صورت حلقه‌ای از یک زنجیر با موجود زنده دیگر مربوط می‌شود. هر یک از این روابط را یک زنجیره غذایی می‌نامند. در تمام این زنجیره‌های غذایی حلقه اول یک گیاه سبز است حلقه دوم یک جاندار گیاهخوار است و حلقه‌های بعدی را موجودات گوشتخوار تشکیل می‌شوند.

شبکه غذایی

چند زنجیره غذایی که با یکدیگر ارتباط داشته باشند یک شبکه غذایی را بوجود می‌آورند.

شبکه حیات

همه شبکه‌های غذایی با یکدیگر ارتباط دارند بطوری که همه موجودات زنده کره زمین یک شبکه غذایی بزرگ را تشکیل می‌دهد این شبکه غذایی بزرگ ، شبکه حیات نام دارد.

نوع دیگر ارتباط جانداران با هم

رقابت

در رقابت یک موجود به چیزهایی که مورد نیاز موجود زنده دیگر نیز هست احتیاج پیدا می‌کند. مثلا جانوران بین یافتن غذا و لانه سازی و غیره با هم رقابت می‌کنند. در عمل رقابت گاهی دو رقیب با یکدیگر با خبر نیستند. بعضی از رقابت‌ها میان جانداران یک گونه و برخی دیگر در بین جاندارانی که از گونه‌های متفاوت است صورت می‌گیرد. موضوع مورد رقابت اغلب جانوران غذاست. رقابت تختصاص به جانوران ندارد. گیاهان نیز برای بدست آوردن نور، آب و کانی‌ها با هم به رقابت می‌پردازند.

هم زیستی

هم زیستی یعنی زندگی کردن با یکدیگر و با هم زیستن اما در اکولوژی منظور از هم زیستی هر نوع ارتباط نزدیک میان دو نوع موجود زنده است صورت‌هایی از هم زیستی عبارتند از:

هم سفرگی

در این نوع هم زیستی یکی از افراد ، نه سود می‌برند و نه زیان و دیگری سود می‌برد. مانند رابطه چسبیدن ماهی بادکش‌دار ، بدن کوسه ماهی ، که ماهی بادکش دار در این رابطه سود می‌برد.

همیاری

در این نوع هم زیستی دو موجود زنده هر دو از یکدیگر بهره می‌برند- همیاری ممکن است داوطلبانه و یا اجباری باشد. همیاری گل‌سنگها اجباری است و قارچی که در ساختمان گلسنگ بکار رفته بدون جلبک سبز قادر به ادامه حیات است میان باکتری‌ها و گیاهان تیره نخود نیز همیاری است - همیار sشته و مورچه حالت اجباری دارد.

زندگی انگلی

در این نوع همزیستی یک موجود (انگل) سود می‌برند و موجود دیگر (میزبان) زیان.

زندگی صیادی

مستقیم‌ترین رابطه غذایی هنگامی وجود دارد که جاندار دیگر را بخورد. هر مصرف کننده‌ای که جانداری دیگر را بکشد و بخورد یک صیاد است و جانداری که خورده شود صید نام دارد.

عوامل غیر زنده اکوسیستم

گرما

بیشتر از اشعه مادون قرمز بخشی از نور خورشید به دست می‌آید و در فعالیت‌های موجودات زنده نیز انرژی به صورت گرما آزاد می‌شود.

دما

یکی از عوامل غیر زنده محیطی است و تغییرات زیادی دارد و کلیه جانداران به نحوی با این تغییرات سازش پیدا کرده‌اند سازش باعث بقای جانوران می‌شود.

نور

نور نقش مهم در غذاسازی تولید کننده دارد.

گازها

مهم‌ترین گازهایی که در اتمسفر وجود دارند عبارتند از : اکسیژن و دی‌اکسید کربن. که اکسیژن در تنفس و در اکسید کربن در فتوسنتز نقش دارد.

آب

آب به صورت تبخیر شده وارد اتمسفر می‌شود و به صورت برف و باران به زمین برمی‌گردد.

مواد شیمیایی

به دو صورت کانی و آلی در اکوسیستمها وجود دارد مواد آلی ناشی از تجزیه موجودات زنده ، در اکوسیستمهای مختلف مورد استفاده جانداران قرار می‌گیرد. مواد کانی نیز به ترکیبات مختلف مثل نمک خوراکی یا کلریدسدیم که در غذای آدمی مهم است و یا کودهای شیمیایی که در حاصل خیزی خاک اهمیت دارد.

آلودگی محیط زیست

آلودگی محیط زیست از منابع گوناگون صورت می‌گیرد. با پیشرفت تمدن بشری و توسعه فن‌آوری و ازدیاد روز افزون جمعیت ، در حال حاضر دنیا با مشکلی به نام آلودگی در هوا و زمین روبرو شده است که زندگی ساکنان کره زمین را تهدید می‌کند. بطوری که در هر کشور حفاظت محیط زیست مورد توجه جدی دولتمردان است. امروزه وضعیت زیست محیطی به گونه‌ای شده است که مردم یک شهر یا حتی یک کشور از آثار آلودگی در شهر یا کشور دیگر در امان نیستند.

برفی که در نروژ می‌بارد مواد آلاینده‌ای به همراه دارد که منشا آن از انگلستان و آلمان است. یا باران اسیدی در کانادا نتیجه مواد آلاینده‌ای است که منشا آنها از ایالات متحده است. در آتن گاهی مجبور می‌شوند به علت آلودگی شدید هوا کارخانجات را تعطیل و رفت و آمد اتومبیلها را محدود کنند. شهرهای دیگر دنیا مانند مکزیکوسیتی ، رم و تهران نیز با مشکل آلودگی هوا دست به گریبانند. آلودگی دریاها ، رودخانه‌ها ، دریاچه‌ها و اقیانوسها و جنگلهای نیز نیز موضوع بحث جدی می‌باشند.

آلودگی محیط زیست و لایه ازن

یکی از مسائلی که در سالهای اخیر باعث نگرانی دانشمندان شده ، مسئله تهی شدن لایه ازن و ایجاد حفره در این لایه در قطب جنوب است. لایه اوزون در فاصله 16 تا 48 کیلومتری از سطح زمین قرار گرفته و کره زمین را در برابر تابش فرابنفش نور خورشید محافظت می‌کند. هر گاه از مقدار لایه ازن ، 10 درصد کم شود، مقدار تابشی که به سطح زمین می‌رسد تا 20 درصد افزایش می‌یابد. تابش فرابنفش موجب بروز سرطان پوست در انسان می‌شود و به گیاهان صدمه می‌زند. مولکولهای کلروفلوئورکربنها (CFCها) در از بین بردن لایه ازن موثرند. از این ترکیبات بطور گسترده در دستگاههای سرد کننده و در افشانه‌ها (اسپری‌ها) استفاده می‌شود.

این مولکولها به علت پایداری آنها به استراتوسفر راه می‌یابند و در آنجا بر اثر تابش خورشید پیوند C-Cl شکسته می‌شود. اتم کلر حاصل به مولکول ازن حمله می‌کند و مولکول CLO را می‌دهد. این مولکول بنوبه خود با اکسیژن ترکیب شده ، مولکول O2 و اتم Cl آزاد می‌شود که مجددا در چرخه تخریب اوزون شرکت می‌کند. از این روست، در عهدنامه سال 1978 مونترال قرار این شده که از مصرف کلروفلوئوروکربنها به تدریج کاسته شود و مواد دیگری به عنوان جانشین برای آنها یافت شود و یافتن چنین ترکیباتی بطور مسلم کار شیمیدانان است.

آلودگی هوا و مه دود فتوشیمیایی

بسیاری از مناطق شهری با پدیده آلودگی هوا روبه‌رو هستند که در جریان آن ، سطوح نسبتا بالایی از ازن در سطح زمین که جزء نامطلوبی از هوا در ارتفاعات کم است، در نتجه واکنش نور القایی آلاینده‌ها تولید می‌شود. این پدیده را مه دود نور شیمیایی می‌نامند و گاهی از آن به عنوان "لایه ازن در مکانی نادرست" از نظر تشابه آن با مسئله تهی شدن ازن استراسفر یاد می‌کنند. فرآیند تشکیل مه دود در واقع شامل صدها واکنش مختلف است که دهها ماده شیمیایی را دربرمی‌گیرد و بطور همزمان رخ می‌دهند. در واقع ، هوای شهرها را به "واکنشگاههای شیمیایی عظیم" تشبیه کرده‌اند.

پدیده مه دود شیمیایی ، نخستین بار در دهه 1940 در لوس آنجلس مشاهده شد و از آن زمان ، عموما به این شهر بستگی داده شده است. اما در دهه‌های اخیر با کنترل آلودگی هوا مسئله مه دود در شهر لوس آنجلس بطور نسبی تخفیف پیدا کرده است. از نظر کمی ، اکثر کشورها و همچنین سازمان جهانی بهداشت (WHO) ، حدی را برای حداکثر غلظت مجاز اوزون در هوا در نظر گرفته‌اند که در حدود 100ppb (میانگین غلظتها در طول زمان یک ساعت) است. اوزون در هوای پاکیزه تنها به چند در صد این مقدار می‌رسد. واکنش دهنده‌های اصلی اولیه در یک پدیده مه دود نور شیمیایی ، اسید نیتریک ، NO و هیدروکربنهای سوخته نشده هستند که از موتورهای احتراقی درون سوز به عنوان آلاینده در هوا منتشر می‌شوند. جزء مهم دیگر در تشکیل مه دود ، نور خورشید است.

باران اسیدی

یکی از جدی‌ترین مشکلات زیست محیطی که امروزه بسیاری از مناطق دنیا با آن روبه‌رو هستند، باران اسیدی است. این واژه انواع پدیده‌ها ، از جمله مه اسیدی و برف اسیدی که تمام آنها با نزول مقدار قابل ملاحظه اسید از آسمان مطابقت دارد را می‌پوشاند. باران اسیدی دارای انواع نتایج زیان‌بار بوم شناختی است وجود اسید در هوا نیز احتمالا بر روی سلامتی انسان اثر دارد. پدیده باران اسیدی در سالهای آخر دهه 1800 در بریتانیا کشف شد، اما پس از آن تا دهه 1960 به دست فراموشی سپرده شد. باران اسیدی به نزولات جوی که قدرت اسیدی آن بطور قابل توجهی بیش از باران طبیعی (یعنی آلوده نشده)، که خود به علت حل شدن دی‌اکسید کربن هوا در آن و تشکیل اسید کربونیک بطور ملایم اسیدی است، باشد، اطلاق می‌شود.

(CO2 (g) + H2O (aq) ↔ H2CO3(aq

از تفکیک جزئی H2CO3 پروتون آزاد می‌شود و PH سیستم را کم می‌کند.از اینرو PH باران طبیعی که آلوده نشده، از این منبع بخصوص حدود 5.6 است. تنها بارانی که قدرت اسیدی آن به مقدار قابل ملاحظه‌ای بیشتر از این باشد، یعنی PH آن کمتر از 5 باشد، باران اسیدی تلقی می‌شود. دو اسید عمده در باران اسیدی ، HNO3 و H2SO4 است. بطور کلی ، محل نزول باران اسیدی در مسیر باد دورتر از منبع آلاینده‌های نوع اول ، یعنی SO2 و نیتروژن اکسیدها است. باران اسیدی به هنگام حمل توده هوایی که آلاینده‌های نوع اول را دربردارند، بوجود می‌آیند. از اینرو باران اسیدی یک مشکل آلودگی است که به علت حمل دور برد آلاینده‌های هوا ، حدود و مرز جغرافیایی نمی‌شناسد.

مواد شیمیایی آلی سمی

واژه مواد شیمیایی سنتزی از طرف رسانه‌های گروهی برای توصیف اجسامی بکار می‌رود که عموما در طبیعت یافت نمی‌شوند. ولی توسط شیمیدانان از اجسام ساده‌تر سنتز شده‌اند. اکثریت مواد شیمیایی سنتزی که مصرف تجارتی دارند، ترکیبات آلی هستند و برای بیشتر آنها از نفت به عنوان منبع اولیه کربن در این ترکیبها استفاده شده است. کربن با کلر ترکیبهای زیادی را تشکیل می‌دهد که به علت سمی بودن آنها برای بعضی گیاهان و حشرات ، بسیاری از این قبیل ترکیبها کاربرد گسترده‌ای به عنوان آفت کش یافته‌اند. ترکیبات آلی کلردار دیگر بطور گسترده‌ای در صنایع پلاستیک و الکترونیک بکار برده شده‌اند.

شکستن پیوند کربن به کلر بطور مشخص دشوار است و حضور کلر همچنین واکنش پذیری سایر پیوندها را در مولکولهای آلی کم می‌کند. همین خاصیت به این معنی است که با وارد شدن ترکیبهای آلی کلردار به محیط زیست ، تخریب آنها به کندی صورت می‌گیرد و بیشتر تمایل به جمع شدن دارند و به این علت به معضل بزرگ محیط زیست محیطی تبدیل شده‌اند. اجسام آلی سمی که بطور عمده مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از: انواع آفت کشها ، حشره کشهای سنتی ، حشره کشهای آلی کلردار ، ددت ، توکسافنها ، کاربامات ، حشره کشهای آلی فسفات‌دار ، علف کشها و ... .

آلودگی آبها

آب ، تصفیه آن و جلوگیری از آلودگی و به هدر رفتن آن از مسائل بسیار مهم زمان ما به حساب می‌آید. آلودگی آبها ، معضل بزرگ زیست محیطی محسوب می‌شود که به علت پیشرفت صنایع و تکنولوژی ، هر روزه با پیشرفت روز افزون آن مواجهیم.

فلزهای سنگین و شیمی خاک

بسیاری از فلزهای سنگین برای انسان سمی هستند و چهار فلز جیوه (Hg) ، سرب (pb) ، کادمیم (Cd) و آرسنیک (As) فلزهایی هستند که بعلت کاربرد گسترده ، سمیت و توزیع وسیع آنها بیشترین خطر را از نظر زیست محیطی دارند. البته هیچ یک از این عنصرها هنوز به آن اندازه در محیط زیست پخش نشده که یک خطر گسترده بشمار آید. به هر حال ، هر یک از آنها در بعضی از محلات در سالهای اخیر در سطوحی سمی یافت می‌شود. این فلزها بطور عمده از مکانی به مکان دیگر از طریق هوا منتقل می‌شوند و این انتقال معمولا به صورت گونه‌هایی که روی ماده ذره ‌مانند معلق ، جذب سطحی شده یا در آن جذب شده است، صورت می‌گیرد.

تولید انرژی و آثار محیطی آن

بسیاری از مسائل زیست محیطی ، نتیجه غیر مستقیم تولید و مصرف انرژی ، بویژه زغال سنگ و بنزین است. ذخایر زغال سنگ در دنیا از مجموع نفت ، گاز طبیعی و اورانیوم خیلی بیشتر است. از اینرو مصرف زغال سنگ برای تولید انرژی صنعتی نه تنها ادامه خواهد یافت، بلکه احتمالا به مقدار زیادی بویژه در کشورهای در حال توسعه مانند چین و هندوستان که ذخایر زیادی از این ماده دارند، افزایش می‌یابد. از سوزاندن زغال سنگ مقدار زیادی SO2 و CO2 که آلاینده هستند تولید می‌شود. بحث انرژی هسته‌ای و سایر منابع انرژی نیز جای خود دارد.

محافظت از محیط زیست

 آلودگی را می توان به عنوان یک تغییر نا مطلوب در خواص فیزیکی ، شیمیایی ، و زیست محیطی هوا ، آب ، یا زمین تعریف کرد که باعث به خطر انداختن سلامت جسمی و روانی ، بقا

و فعالیت های انسان ویا سایر موجودات زنده می شود.

 انواع آلودگی : از نقطه نظر زیست محیطی دو گروه آلاینده را می توان تشخیص داد : قابل انحطاط و غیر قابل انحطاط .یک آلاینده قابل انحطاط را می توان تجزیه کرد ، از بین برد و یا مصرف کرد مانند فاضلاب انسانی و زباله های انسانی و یا کشاورزی و بعضی مواد رادیو اکتیو و .... آلاینده غیر انحطاط از راههای طبیعی تجزیه نمی شود .

 نمونه چنین آلاینده هایی عبارتند از جیوه ، سرب ، و برخی از ترکیبات آنان و بعضی از پلاستیک ها ، لذا باید از ورود آلاینده های پایدار مضر به محیط زیست کاملاً جلوگیری کرد و یا آن را به طوری کنترل کرد که به سطح زیان آور نرسد .

منشاء آلودگی چیست ؟انسان از راههای گوناگون باعث ایجاد الودگی می شود . بنابراین می توانیم نتیجه بگیریم ، افزایش بیش از حد جمعیت و عدم ایجاد فرهنگ استفاده مناسب از منابع طبیعی و انرژی باعث ایجاد و تداوم این مشکل می شود .

 انفجار جمعیت و اثرات سوء بحرانهای زیست محیطی : اگر چه مسایل زیست محیطی از قدیم الایام کم و بیش وجود داشته ولی اینک به دلیل رشد بی رویه جمعیت جهان افزایش یافته و مشکلات عدیده ای به بار آورده است . آدمی در عصر حاضر محیط طبیعی را به اقتضای نیازمندیهای اقتصادی و اجتماعی خود تغییر شکل بسیار داده است . آن چنان که محیط اطراف خود را به منظور استفاده روز افزون انرژی ، سوخت های فسیلی و نیز افزایش تولیدات صنعتی ، از منابع طبیعی تهی ساخته ، جنگل ها را به زمین های زراعتی تبدیل نموده ، کوهها را با خاک یکسان ساخته و برای ایجاد ساختمان و محل های مسکونی از انها استفاده کرده است . مسیر رودخانه ها را تغییر داده ، درختان جنگلی را قطع نموده ، از مراتع و علفزارها استفاده بی رویه کرده و همچنین با روش های نا درست استفاده از خاک ، موجبات فرسایش شدید آن را فراهم آورده است .

تصاویر تلویزیونی از جنگل های گرمسیری که طعمه حریق شده اند ، فاضلاب هایی که در سواحل روانند ، توده های انبوهی از زباله که به حال خود رها شده اند ، مزارعی که دستخوش خشکسالی گشته اند ، سبب تشویش خاطر می شوند . اینها ممکن است مطالبی جدا از هم به نظر ایند اما زنجیر وار به یکدیگر پیوسته و با رشته هایی به هم متصل شده اند .

رشته هایی که همه این مسائل را به بحران های زیست محیطی ناشی از انفجار جمعیت مربوط می کنند. زیرا مهمترین علت سلب آرامش و آسایش در سیاره زمین ، رشد بیش از حد جمعیت، عدم وجود فرهنگ صحیح استفاده از منابع طبیعی و تأثیر نتایج سوء آن بر سیستم های زیست محیطی است .

دلیل اصلی عدم توجه کافی به خطرات جدی زیست محیطی این است که عواقب سوء ناشی از این امر به طور تدریجی ظهور می یابد و به همین سبب برای مردم هراس انگیز نیست زیرا ساختار فرهنگی و زیستی بشر به گونه ای است که تنها در برابر خطرات زود رس واکنش نشان می دهد و نسبت به مسایلی که مربوط به اینده دور است بی توجه است . تغییرات آب و هوا ، صومه به لایه ازن ، افزایش خاصیت اسیدی بارانها ، عدم اطمینان از سلامت غذا ، نابودی جمعیت ها و گونه های گیاهان و حیوانات و دیگر نشانه هایی که در مجموع دلالت بر فروپاشی جهان دارند ، تماماً عوامل و مطالبی هستند که آهسته تر از آن شکل می گیرند که برای بشر به سهولت قابل درک باشند .

تغییر در حالت فیزیکی زمین ، با دگرگونی در چرخه مواد مغذی و بروز پدیده آلودگی هوا در اکثر جوامع در دهه های اخیر بدون هیچ ابهامی نشان می دهد که بشر در واقع تبدیل به یک نیروی جهانی مخرب علیه طبیعت شده و به دلیل رشد بی رویه خود و دخالت های نا بجا در محیط زیست ، قابلیت مسکونی بودن کره زمین را مورد تهدید قرار داده است. آنچه که بر روی کره زمین اتفاق می افتد : اثر گلخانه ای گازها ، آلودگی هوا ، انهدام لایه ازن ، زباله های ویرانگر ، بارانهای اسیدی ، انهدام حیات وحش ، آلودگی آب های زمینی ، زباله های شهری و ..... از جمله مواردی است که موجب می شود ما نسبت به کره زمین و محیط زیست خود حساس گشته و در صدد حفظ آن بر آییم .

 از محیط زیست خود حفاظت کنیم : هنگامی که از این مقوله صحبت به میان می اید نا خود آگاه یک فعالیت هدایت شده بین المللی یا ملی که توسط دولتها پایه ریزی شده به ذهن خطور می کند .

در حالی که به سادگی می توانیم با انجام بعضی از امور پیش پا افتاده و کم هزینه و اجتناب از کارهای بسیار وقت گیر و غیر ضروری کمک قابل توجهی به امر حفاظت محیط زیست نماییم

همان طور که گذشت ، از انجایی که عواقب سوء ناشی از خطرات زیست محیطی به تدریج ظهور می یابد ، لذا با ذکر موارد عینی زیر که همه ما روزانه با آن سر و کار داریم می توانیم به سادگی از محیط زیست خود محافظت کنیم :

 1  -استفاده از پودرهای لباسشویی و مایعات ظرفشویی با عوارض سوء کمتر : متأسفانه این مواد با وجود فواید بهداشتی زیاد ، آثار زیانباری به وجود می آورند . زیرا فسفات ها و ترکیبات شیمیایی که در ساختمان آنها فسفر وجود دارد ، به مقدار زیاد در بیشتر مایعات ظرفشویی و پودرهای لباسشویی وجود دارد و با ورود فسفاتها به رودخانه ها و تالاب ها بر سرعت رشد و تکثیر علف های هرز اضافه می شود که باعث تقلیل اکسیژن آب و مرگ آبزیان می شود . موارد زیر را به یاد داشته باشید:

- مقدار کمتری از مواد پاک کننده ( دترژانت ها ) را مصرف کنید .

- پاک کننده هایی را مصرف کنید که دارای فسفات کمتری باشند .

برخی از محصولات در مدت 5 سال خود به خود تجزیه و نابود می شوند .

- 2استفاده از باطری های قابل شارژ : بر اثر زنگ زدگی مقدار زیادی از سموم خطرناک درون باطری ها به محیط راه می یابند که ترکیبات جیوه ای از مهمترین آنها است .

از باطریهای یک بار مصرف استفاده نکنید .

-3در آشپزخانه : آشپزخانه محل خوبی است که می توانیم علم و آگاهی خود را در زمینه درک مسائل محیط زیست از تئوری به عملی ارتقاء دهیم . با انجام برخی از اعمال و ابتکاراتی که در حفظ محیط زیست و جلوگیری از تشدید آلودگی مؤثرند ، ما می توانیم در مقابل برخی از عادات مرسوم مقاومت به خرج دهیم . موارد زیر را به یاد داشته باشید :

-   به جای آنکه مواد غذایی را در داخل ورقه های آلومینیومی یا پلاستیکی بپیچید ، آنها را داخل محفظه ها و ظروفی که قابل شستشو و قابل مصرف مجدد هستند قرار دهید .

 - برای جمع آوری مایعات و پاک کردن لکه ها یا قطرات مواد غذایی به جای استفاده از دستمال های کاغذی از تکه پارچه های مستعمل استفاده کنید و پس از شستشو آنها را برای مصرف مجدد آماده کنید .

- روغن و بخارات آن به شدت برای بدن مضر می باشد . به خاطر داشته باشید تا حد امکان از روغن های جامد استفاده نکنید یا در صورت استفاده ،مانع از سوختن آن شوید و از روغن سوخته برای مصارف بعدی استفاده نکنید .

4- زمان مناسب برای تعویض تایر ها : نقش آلوده کننده تایر های مستعمل اتومبیل ها خیلی بیشتر از آن چیزی است که احتمال دارد در نگاه اول به نظر آید . اگر در استفاده از تایرها برخی نکات رعایت شود ، در طول عمر این وسایل ، اثر داشته و از کاربرد مقادیر زیادی نفت خام برای ساخت تایرهای جدید خودداری و صرفه جویی می شود و در ضمن از اثر آلوده کنندگی انبوه تایرهای مستعمل تا حدود زیادی جلوگیری می شود چرا که با توجه به حجیم بودن ، جمع آوری آنها مشکل بوده و آبی که از طریق باران یا هرز ابها به داخل آنها نفوذ می کند ، مکان مناسبی را برای تخمگذاری و تکثیر انواع انگل ها و میکروبها فراهم می کند . موارد زیر را به یاد داشته باشید :

-در مواقع خرید تایر ، به طول عمر ام و میزان تأثیر آن در کاهش مصرف سوخت اتومبیل توجه داشته باشید .

- دقت کنید تایرهای ماشین به اندازه کافی بالانس باشد ، و پس از هر 8 تا 10 هزار کیلومتر رانندگی باد آنها را میزان کنید .

-   از کوششهایی که در راستای استفاده مجدد از لاستیک های مستعمل به عمل می آید ، حمایت کنید .

 5-دقت در مصرف اب لوله کشی : هر کدام از ما در روز 28 گالن آب مصرف می کنیم . اگر ما در موارد غیر لازم شیر اب را ببندیم ، تا حدود زیادی از به هدر رفتن آب جلوگیری می کنیم. اگر در موقع مسواک زدن تنها مسواک خود را با کمی آب ، خیس یا مرطوب کنید هر بار بیشتر از 9 گالن آب صرفه جویی کرده اید .

 اگر در موقع شستشوی بشقابها، لگن ظرفشویی را از آب پر کنید در هر نوبت ظرف شستن در حدود 16 گالن اب صرفه جویی کرده اید .

 اگر در موقع شستشوی اتومبیل خویش از یک سطل آب و اسفنج استفاده کنید ، در هر بار شستشوی اتومبیل در حدود 80 گالن آب صرفه جویی می کنید .

 -6استفاده کمتر از قوطی های آلومینیومی : آلومینیوم فراوانترین عنصر در طبیعت است. برای اولین بار در سال 1963 قوطی های آلومینیومی برای عرضه نوشابه ها مورد استفاده قرار گرفت و هم اکنون نیز حجم عظیمی از آلومینیوم تولید شده ، برای تهیه قوطی های محتوی نوشابه مصرف می شود . موارد زیر را به خاطر داشته باشید :

- بازیابی آلومینیوم کاری بسیار پر سود و از لحاظ اقتصادی با صرفه است . با هر تن بازیابی آلومینیوم 1000 دلار صرفه جویی می شود .

 -  باید در هر منطقه مخازن مشخصی در نظر گرفته شود تا مردم ظروف آلومینیومی خود را در آنها بریزند .

 -7در محیط کار هم به فکر محیط زیست باشید : بسیاری از موادی که در خانه ها مصرف می شوند ، ضایعات و حجم عظیمی از زباله ها را به وجود می آورند . در محیط کار از جمله کارگاهها ، کارخانه ها ، دفاتر کار ، و .... هم می توانند به همین اندازه زیان بار باشند .شایسته است در محل کار هم به فکر محیط زیست و نجات کره زمین باشید .

برخی از ابتکاراتی که به کمک آنها می توان کمتر به محیط زیست زباله وارد کرد را طراحی و به اطلاع دوستانتان برسانید ، یکی از این کارها استفاده کمتر از فتوکپی است . شاید در ادارات به بهترین وجه می توان در زمینه بازیابی کاغذ نو از کاغذ های باطله اقدام کرد .

اگر بخواهید ، هر ماه می توانید کوهی از کاغذ و مقواهای کهنه را به شرکتهایی که از آنها کاغذ و مقوای نو می سازند ، تحویل دهید . به جای لیوانهای ساخته شده از پلاستیک ها از لیوانهای شیشه ای استفاده کنید .

8- در باغ خود به حیوانات غیر اهلی پناه دهید : کمک و رحمت در حق حیوانات غیر اهلی را می توانید از باغچه و باغ متعلق به خود شروع کنید . اگر به حیات وحش خدا علاقمند هستید ، به علایق و تمایلات آنها در یک محیط زیست مناسب توجه داشته باشید . در زمستانهای سرد عده زیادی از پرندگان دچار تشنگی می شوند زیرا در این فصل بیشتر منابع آب یخ بسته اند . اگر در این مواقع ظرفی یا حوضچه ای که دارای آب غیر منجمد است در اختیار آنها گذاشته شود ، صدها پرنده نجات پیدا می کنند . شما می توانید خورده های غذای باقیمانده در سفره را برای تغذیه پرندگان در گوشه ای از بالکن یا باغچه خانه خود قرار دهید .

9- از جنگل های باران خیز حفاظت و حمایت کنید : بسیاری از دوستداران محیط زیست در جهان از ویران شدن و از بین رفتن جنگل های باران خیز استوایی ، بیشتر از سایر پدیده های دیگر که سالیان اخیر ، حیات بر روی کره زمین را به مخاطره انداخته اند اظهار نگرانی می کنند . از روشن کردن آتش در پای درختان و در جنگل خودداری کنید . درختان موجود در مسیر رودخانه ها را قطع نکنید . به یاد داشته باشید که اگر هر فرد ، یک اصله درخت بکارد ، می توان به راحتی منابع تخریب شده را جایگزین نمود .

 10-شروع به بازیابی مواد مستعمل نمایید : شاید تا به حال به عنوان یک انسان آگاه و مسئول در برابر مظاهر خلقت خداوند و نسل های آینده ، به بازیابی موادی که قبلاً به عنوان زباله دور ریخته می شدند ، علاقه پیدا کرده باشید . برای شرع به این کار ، همکاری وسایل ارتباط جمعی برای گرد آوری مردم در یک ناحیه لازم است . جهت سهولت در کار بازیابی ، می توانید زباله های خود را جدا سازی نمایید . زباله های جدا شده را در محل های مناسبی قرار دهید تا مأموران محلی زباله قادر قادر به تفکیک آنها باشند . به کودکان خود علاقه نجات کره زمین را بیاموزید .

 اگر پدران ما درباره اهمیت حفظ محیط زیست وپیشگیری از برخی از کارهایی که برای ساکنان کره زمین در کوتاه مدت یا بلند مدت زیان بار هستند مطالبی را با ما در میان گذاشته بودند ، شاید وضع اسفباری که در شرایط کنونی بر روی کره خاکی ما حاکم است ، هرگز پدید نمی آمد . برای حفظ محیط زیست ، بیشتر از همه بر روی قدرت و اقتدار کودکان و نوجوانان تکیه کنید. کودکان ، فراگیران سریع و فعالی هستند . اگر از طریق ادارت حفظ محیط زیست با ارائه فیلم های جالبی درباره حیات وحش ، حفظ و سلامتی محیط زیست ، مطالب مستندی به آنها ارائه شود ، مسلماً محبت و رحمت آنها نسبت به این مسائل بر انگیخته شده و در رفتار آنها به تدریج منعکس خواهد گردید .

 اگر ما کودکانمان را دوست داریم ، باید کره زمین را دلسوزانه دوست داشته و آن را متنوع و زیبا به آیندگان واگذار کنیم تا در یک روز بهاری در ده هزار سال دیگر آنها بتوانند در دریایی از علفها صلح را حس کنند، بتوانند ببینند که زنبوری به ملاقات گلی می آید ، بتوانند آوای یک پرنده را در آسمان بشنوند و بتوانند خوشی را در زنده بودن دریابند.

منبع :

کتابچه « چکونه از محیط زیست خود محافظت کنیم ؟ »

تهیه شده در معاونت امور جوانان جمعیت هلال احمر استان مازندران – زیر نظر معاونت آموزشی و پژوهشی سازمان جوانان ( اداره آموزش ) – سال نشر 1382 .

به نام خدا

آثار باستانی اسفراین

تهیه و تنظیم :

شهرتاريخي بلقيس اسفراين

شهر تاریخی بلقیس اسفراین که با شماره 4497 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده، مشتمل بر بخش های مختلف یک شهر اسلامی است که برخی از قسمت های آن به دلیل تخریب های بنیانی نیاز به کاوش های باستانشناختی فراگیر دارد. مهم ترین اثر مجموعه که بسیار چشمگیر است و به عنوان یکی از بزرگترین سازه های خشتی در ایران پس از ارگ بم و قلعه ایرج ورامین می توان نام برد. این سازه بزرگ خشتی که خاکبرداری ها و حفاری های فراوان تنها یک پوسته گلی به نام بارو از آن باقی گذاشته و وسعتی حدود پنج هکتار دارد که 29 برج در اندازه های متفاوت از آن پاسداری می کرده اند. ارگ شهر بلقیس در انتهای جنوب غربی شهر در گذشته در سه طبقه و با مصالح عمدتا خشت و گل در میانه دشت بر زمینی مسطح ساخته شده، بیرون آن خندق و محدوده بزرگتری به نام شارستان ایجاد شده است که البته شارستان این شهر بسیار کهن تر از ارگ می باشد.

مهم ترین آثار محدوده حصار شهر(شارستان) عبارتند از، بقعه شیخ آذری، شاعر قرن نهم در زمان شاهرخ تیموری، راسته بازار در بخش میانی شهر، بخش هایی از باروی شهر، محل معروف به تپه منار - با توجه به نوشته های مورخین، جغرافی نویسان و نیز کاوش های باستانشناختی احتمالا به عنوان نقطه مرکزی شهر کهن اسفراین مطرح بوده که بخش هایی از آن مورد کاوش قرار گرفته است. علاوه بر این، دو بنای مهم دیگر که خارج از حصار شهر قرار دارند بنای رباط(کاروانسرا) و یخدان است که هر دو در حاشیه غربی شهر و در محدوده روستای جوشقان قرار دارند.

اسفراین در قرن سوم هجری به عنوان یکی از مراکز مهم فرهنگی در حاشیه کلان شهری چون نیشابور بسیار پویا و فعال بوده است. از لحاظ قدمت، قدیم ترین دوره های سکونتی در این محل به نیمه دوم قرن سوم هجری بازمی گردد و در قرن ششم هجری به اوج می رسد و بعد از حملات مغول در زمان حاکمان سربداری دوباره عظمت گذشته را باز یافته تا اینکه ازبکان در عهد صفویه آن را به طور کامل تخریب کرده و ساکنان آن را به اجبار از محل اخراج می نمایند.

ارگ تاريخي                                                                                    historical fort

ارگ بلقیس که در منابع به آن نارین قلعه هم نام داده­اند، برجسته­ترین اثر مجموعه تاريخي بلقيس اسفراین است که با شماره 4497 به عنوان بخشی از مجموعه شهر تاریخی بلقیس اسفراین در سال 1380 جزء فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. مساحت آن حدوداً بالغ بر پنج هکتار و بزرگترین ابعاد اضلاع آن حدوداً 170×327 متر می باشد. تعداد 29 برج در اندازه­های مختلف با ديوارهايي به ارتفاع حدوداً 13متر در گرداگرد ارگ تعبیه شده و از اطراف به خندق منتهی می گردند. مصالح اصلی به کار رفته در ساخت ارگ گل/چینه است که در بخش های مختلف از خشت، آجر و چوب برای استحکام بیشتر آن استفاده شده است. دروازه های ورودی آن در وسط ضلع شمال و گوشه ی جنوب غربی که طرفین آن را دو برج احاطه نموده است، قرار دارد. با توجه به شواهد، فضای داخلی قلعه داراي سه اشکوب بوده که هم اکنون تنها آوار و بقایای معماری مبهم در داخل ارگ باقی مانده است.  قدمت ارگ احتمالاً به دوره ی ایلخانی بر می گردد. ارگ آخرين بار توسط افغان ها به تصرف درآمد و به طور كامل تخريب شد.

بناي بقعه شيخ آذري                       

Shaykh Azari Mausoleum

بقعه حمزة­ بن علی ملک ­آذری اسفراینی(شیخ آذری)، شاعر و عارف قرن نهم هجری، از بناهايي است كه در محدوده شهر تاريخي بلقيس اسفراين قرار گرفته و با شماره 4497 به عنوان بخشی از مجموعه شهر تاریخی بلقیس اسفراین در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. بنا از دو فضاي معماري در ابعاد متفاوت تشكيل شده، بخش جنوبي که الحاقي است و به عنوان نمازخانه مطرح است، سقف آن مسطح و به صورت تيرپوش بوده و بخش شمالي آن كه به عنوان مدفن و آرامگاه شيخ شناخته مي شود، یک اتاق تقریبا مربع شکل به ابعاد 6.4×6.5 متر می باشد که دیواره های داخلی آن با اندودي از گچ قرمز رنگ بومي منطقه اسفراين پوشیده شده است.

شیخ آذری شاعر و عارف قرن نهم هـ.ق متولد اسفراین است که پس از مدتي شاعری در دربار شاهرخ تيموري، به عرفان روي آورد و بعد از سفر به هند و همنشینی با احمد شاه بهمني و پسرش به ایران بازگشت و شاگردان زیادی تربیت کرد و کتب زیادی در شعر و عرفان چون جواهر الاسرار، ديوان اشعار، بهمن­نامه، عجایب الغرایب و ... به رشته تحریر در آورده است.

كهنه رباط جوشقان

كهنه رباط که با شماره ثبت 23185 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده، بنايي در ابعاد 50×78 متر با پلان مستطيل شكل از نوع حياط دار است كه ديوارهاي بنا با توجه به ضخامتشان در گروه ديوارهاي باربر پيوسته قرار مي گيرند. در سطح زمين تنها بخش هايي از اين بنا قابل رويت مي باشد. پلان كلي اين رباط را مي توان چهار ايوانه دانست كه با قلوه سنگ هاي رودخانه اي به همراه ملات گچ ساخته شده، البته در برخي قسمت ها به تعداد كم از آجر هم استفاده شده است. بنا با توجه به نوع معماري، تزئينات، مصالح به كار رفته در آن و نوع پلان، از نوع بناهاي اواخر ايلخاني و اوايل دوره تيموري مي باشد.

به طور كلي رباط در جهت شمال شرقي - جنوب غربي ساخته شده  و ورودي بنا از بخش جنوبي آن است كه پس از عبور از سردر وارد حياط رباط شده و رواق هايي در بيرون و داخل رباط براي اتراق كاروانيان تعبيه شده است. بخش شمالي و داخلي رباط سرپوشيده بوده كه بخش نشيمن و اصلي رباط محسوب مي شده است.

مجموعه يخدان ها

مجموعه يخدان ها پنج مخزن يخی دست كند است که در محيطي به مساحت 3500 متر مربع  در داخل دیوارهای یک بنای دفاعي در جنوب روستای جوشقان و غرب ارگ بلقیس ایجاد شده است. تاريخ ساخت بنا که در اصل یک سازه دفاعي چهارگوش است دقيقا مشخص نيست، ولي به نظر  مي رسد در دوره هاي پاياني سكونت در شهر تاريخي بلقيس، اين سازه هاي دست كند در ويرانه هاي يك بناي قديم تر كه قدمت آن حداكثر به قرون هفتم و هشتم هـ.ق بر مي گردد، ايجاد شده است. از لحاظ ساختاري، يخدان هاي ساخته شده با يخدان هاي مناطق كويري متفاوت است، چرا كه در يخدان هاي مناطق كويري منبع يخ را در حاشيه و يا غالبا جنوب يخدان ايجاد مي كردند و محدوده هاي تهيه يخ در بخش شمالي يخدان ايجاد مي شد، ولي در اين بنا حوضچه تهيه يخ در بخش غربی ایجاد شده و علاوه بر این يخ و برف را از مناطق كوهستاني به اين مكان براي ذخيره مي آورده اند. مجموعه يخدان ها همراه با سایر بناهای شهر تاریخی بلقیس با شماره 4497 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند.

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع :

آلوتروپ های کربن  _ فسفر _ گوگرد

دبیر گرامی :

تهیه و تنظیم :

زمستان1393

منابع :

WWW.SID.IR

http://sulfur.nigc.ir/

آلوتروپ کربن

كربن يكي از عناصر شگفت‌انگيز طبيعت است و كاربردهاي متعدد آن در زندگي بشر، به خوبي اين نکته را تاييد مي کند. از نظر شيميايي كربن دقيقا" در ميانه جدول تناوبي قرار دارد واز نظر الكترونگاتيويته مي توان ـن را حد واسط بين فلزات و نا فلزات دانست. اين اتم و برخي هم خوانواده هاي آن توانايي تشكيل 4 پيوند كوالانسي دارند. يكي از ويژگي هاي منحصر به فرد ديگر كربن اين است كه اتم هاي آن مي توانند با طول هاي دلخواه به هم متصل شوند كه در بين ساير عناصر مشابهي براي آن نداريم. اختلاط كربن با فلزات به ميزان بسيار كم نيز خواص جالبي نشان مي دهد، به عنوان مثال فولاد ـ كه يكي از مهم‌ترين آلياژهاي مهندسي است از انحلال حدود دو درصد کربن در آهن به حاصل مي شود؛ با تغيير درصد كربن (به‌ميزان تنها چندصدم درصد) مي توان انواع فولاد را به دست آورد. «شيمي آلي علمي است که به بررسي ترکيبات حاوي «كربن» و «هيدروژن» مي پردازد و مهندسي پليمر هم تنها براساس عنصر كربن پايه‌گذاري شده است.

كربن، به صورت چهارآلوتروپ (آلوتروپي ها:  فرم هاي از يک عنصر هستند که بصورت اتمي يا مولکولي ( جور هسته ) در طبيعت وجود دارند.) مختلف در طبيعت يافت مي‌شود که همه اين چهار فرم جامد هستند و در ساختار آنها اتم‌هاي كربن به صورت كاملاً منظم در كنار يکديگر قرار گرفته‌اند. اين ساختارها عبارتند از

1-گرافيت

2-الماس

3-نانولوله‌ها

4- فولرنها (باكي‌بال‌هايي مانند C₆₀ در شکل زير(

5- كربن بي شكل(دوده)

گرافيت: گرافيت يكي از مهم‌ترين ساختارهاي كربن در طبيعت است و از ‌قرارگرفتن شش اتم كربن در کنار يکديگر به وجود آمده است. اين اتم هاي كربن به گونه اي با يکديگر ترکيب شده اند كه يك‌ شش ‌ضلعي منتظم را پديد مي آورند و از مجموع آنها، صفحه اي به دست مي آيدكه به عنوان يک « لاية گرافيت» در نظر گرفته مي‌شود.

اتم‌هاي كربن با پيوندهاي كووالانسي ـ كه پيوندي قوي و محکم است ـ به يکديگر متصل شده‌اند. لازم به ذكر است كه اتم هاي كربن به کار رفته در يک لاية گرافيت نمي‌توانند با كربني خارج از اين لايه پيوند كووالانسي بدهند. بنابراين يک لاية گرافيت از طريق پيوندهاي واندروالس ـ كه پيوندهايي ضعيف هستندـ به لاية‌ زيرين متصل مي شود. اين مساله باعث مي‌شود كه صفحه‌هاي گرافيت به‌راحتي روي يکديگر بلغزند. به همين دليل از اين ترکيب در «روغن‌كاري» و «روان‌كاري» در دماي بالا از آن استفاده مي‌شود. علت نرمي سطوحي که با مداد روي آنها نوشته شده است نيز همين نکته مي باشد.

شكل 2. ساختار اتمي گرافيت

از گرافیت به عنوان الکترودهای کوره، روان کننده، ماده نسوز، قطعات الکتریکی، رنگ‌ها، فولادهای پرکربن، چدن‌ها، مداد گرافیتی و … استفاده می‌شود.

الماس: شبکه اي غول آسا از هرم هاي كربني گسترش يافته در سه بعد است که در تعدادي از اتم ها با يکديگر مشترک هستند.

شكل 3. شبكه سه بعدي الماس

فولرنها:

در سال 1966 دانشمندی به نام دالس برای اولین بار در مورد توانایی تولید ساختارهای کروی بسته ای از اتم های کربن بحث نمود. در ابتدا این پیشنهاد مورد توجه دانشمندان وقت قرار نگرفت. چهار سال بعد در سال 1970 دانشمندی به نام اوساوا در تحقیقاتش راجع به ساختارهای کربنی موجود در طبیعت، یک مولکول کربنی C60 را با ساختاری شبیه توپ فوتبال متصور شد. تا این که در سال 1984 در اثر تبخیر لیزری گرافیت، خوشه های بزرگ کربنی Cn، در آزمایشگاه مشاهده شد n) مقادیری بین 30 تا 90 دارد(.
کشف اصلی فولرن در سال 1985 رخ داد. در این سال سه دانشمند به نام های کروتو، اسمالی و کارل بر روی فرایندی برای تولید کلاسترهای کربنی ستاره ای شکل مطالعه می کردند. این روش به وسیله متمرکز کردن لیزر روی یک گرافیت انجام شد. بعد از انجام این آزمایش ها و طی انجام یک سری آزمایش های طیف سنجی روی محصولات تولید شده، مولکول های C60 در مواد تولید شده کشف شدند این مولکول به علت شباهتی که با ساختار توصیف شده توسط معمار معروف، باک مینسترفولر داشت، به این اسم نامیده شد. دانشمندان مذکور به خاطر این کشف در سال 1996 جایزهء نوبل سال را دریافت نمودند.

از زمان كشف باكي بال محققين خواص عجيب و با ارزشي در مورد فولرنها يافته‌اند. در آوريل 1991 در آزمايشگاه نيوجرسي دانشمندان پتاسيم را درون باكي بال قرار دادند و يك فاز فلزي جديد به شكل نمك (BUCKIDE) تهيه كردند و متوجه شدند در دماي 427 درجه فارنهايت به يك فوق هادي تبديل مي‌شود (اين بالاترين دمايي است كه يك فوق هادي در بين تركيبات آلي دارد.) اين نمك زماني حداكثر قابليت هدايت الكريكي را بدست مي‌آورد كه در هر باكي 3 اتم پتاسيم قرار گيرد. چنانچه بيش از 3 اتم درون باكي بال تعبيه شود به يك عايق تبديل خواهد شد. نمك BUCKIDE پتاسيم اولين نمك فلز مولكولي سه بعدي است و يك بلور فلزي پايدار با ساختار مكعبي مركز وجه پر از باكي بالهاست . مطالعات دقيق در دانشگاه كاليفرنيا نشان داده كه اين قابليت فوق هدايتي پايدار و بادوام است و فيلمهاي منظم K3C60 به زيبايي قابل ساخت هستند و آنها را مي‌تنان براي توليد وسايل ميكروالكتروني كه به صورت پيچيده لايه لايه هستند به كار گرفت . اين تركيبات در حسگرهاي نوري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. دو دانشمند آمريكايي خواص نوري محلول‌هاي C70,C60 را با قرا دادن آنها تحت ضربانهاي نور ليزر مطالعه نموده و خناص محدود كننده نوري را در آنها مشاهده كردند. يعني هنگامي كه نور از يك حد مشخصي مي‌گذرد محلول كدرتر مي‌شود و اين امر در مدت زمان كوتاهي رخ مي‌دهد. آنها معتقدند با استفاده از چنين خواصي مي‌توان مواد جديد را براي حفاظت در مقابل نورهاي شديد تهيه نمود.

فولرنها به شدت الکترون خواه هستند و به آسانی با هسته دوستها واکنش میدهند مهمترین واکنشهای آنها عبارتند از:
۱- واکنش افزایشی : تشکیل برون وجهی با افزایش هسته دوستها یا رادیکالها ، حلقه زایی ، و ایجاد کمپلکس با فلزات واسطه .
۲- واکنشهای انتقال الکترون : کاهش شیمیایی فولرنها به راحتی بوسیله واکنش با فلزهای قلیایی و قلیایی خاکی الکتروپوزیتیو یا مولکولهای آلی اکترون دهنده امکان پذیر است،
۳-تشکیل ناجور فولرنها : جانشین کردن اتمهایی مانند نیتروژن یا بور به جای اتم کربن در اسکلت فولرن
۴-واکنشهای باز شدن حلقه : تولید یک حفره در اسکلت با شکستن تعداد مشخصی از پیوندها
۵-تشکیل درون وجهیها :وارد کردن و به تله انداختن اتمها در داخل قفس کروی شکل

. کاربردهای عمده باکی بال ها فعلا در زمینه تولید ابررسانا و ذخیره و حمل و نقل مواد در ابعاد نانومتر است. برای مثال تحقیقات گسترده ای برای استفاده از باکی بال ها در دارورسانی به عنوان ماده ای که مولکولهای دارو را به اعضای بدن حمل می کند، در حال انجام است

نانولوله‌ها

براي نخستين بار نانو لوله هاي كربني در سال 1991 اندكي بعد از كشف فلورن ها[1] توسط ايجيما[2]شناسايي شد. او همچنين ساختار احتمالي آنها را پيشنهاد كرد كه درستي اين ادعا طي كار هاي بعدي به اثبات رسيد.نخستين نانو لوله هايي كه توسط ايجيما شناسايي و توصيف شدند بين 2 تا 15 صفحه گرافيتي را شامل مي شدند به همين دليل به آنها نانو لوله هاي چند ديواره ([3]MWNT) گفته شد واندكي بعد از آن نانو لوله هاي تك ديواره (SWNT [4])كشف شدند.

ساختار اتمي و الكتروني نانو لوله هاي كربني باعث ايجاد خواص مكانيكي، حرارتي و الكتريكي منحصر به فردي مي شود كه امروزه توجه بسياري از دانشمندان را به خود جلب كرده است وتحقيقات روز افزوني بر روي آنها در حال انجام مي باشد.

دو نوع ساختار متفاوت نانو تيوب كربن وجود دارد،كه از بقيه اشكال آن تا حدودي متمايز است: 
1- نانو لوله تك جداره Single Wall :كه شامل لوله هاي تشكيل شده فقط از يك ديواره كربن ها در آرايش گرافيتي مي باشد.

2- نانو لوله چند جداره Multi Wall :كه شامل لوله هاي تشكيل شده از دو يا تعداد بيشتر صفحات گرافيتي مي باشد كه در راستاي محور طولي لوله مي باشند.

شكل 4. نانو لوله هاي تك ديواره و چند ديواره

الوتروپ فسفر

فسفر در طبیعت به حالت آزاد یافت نمی‌شود. سنگ معدن مهم آن فسفات کلسیم است. برای تهیه فسفر ،فسفات کلسیم را با سیلیس و زغال کک در کوره الکتریکی حرارت می‌دهند. مطابق واکنش زیر ، فسفر آزاد می‌شود.

2Ca₃(PO₄)₂ + 6SiO₂ + 10C → 6CaSiO₃ + 10CO + P₄

فسفر به شکل آلوتروپی یافت می‌شود: فسفر سفید ، فسفر سیاه. 

فسفر سفید (P₄)

فسفر سفید ، جامدی مومی‌شکل است که بلورهای آن از تجمع مولکولهای P₄ شده است. اما در حالت بخار ، به صورت مولکولهای مجزا وجود دارد. مولکولهای P₄ به صورت چهار وجهی منتظم است و در هر یک از گوشه‌های این چهار وجهی ، یک اتم فسفر وجود دارد که با پیوندهای کووالانسی با سه اتم فسفر دیگر متصل است و از آنجا که زاویه پیوندهای آن ، 60 درجه دارد و همین زاویه که انحراف زیادی از زاویه عادی اوربیتالهای P (90درجه) دارد، موجب می‌شود که پیوند P-P ضعیف و ناپایدار باشد.

از این رو ، فسفر سفید بسیار فعال می‌باشد، یعنی انرژی فعالسازی آن خیلی پایین است و به همین دلیل ، در هوا خود به خود آتش می‌گیرد. بنابراین فسفر سفید را در زیر آب نگهداری می‌کنند تا از تماس با هوا مصون بماند. نیروی بین مولکولی در فسفر سفید از نوع لاندن است.

فسفر سفید در آب حل نمی‌شود، چون مولکول آن غیر قطبی است. ولی در حلالهای غیر قطبی نظیر نفت ودی‌سولفید کربن حل می‌شود. فسفر سفید خاصیت سمی دارد. 

فسفر قرمز (P_n)

از حرارت دادن فسفر سفید تا دمای 280 درجه سانتی‌گراد در ظرفهای سربسته (دور از هوا) حاصل می‌شود. سمی و آتشگیر نیست و برخلاف فسفر سفید که جامد مولکولی است، فسفر قرمز جزو جامدهای کووالانسی است و در دی‌سولفید کربن حل نمی‌شود. 

فسفر سیاه (P_n)

از حرارت دادن فسفر تا دمای حدود 880 درجه سانتی‌گراد و در فشار بسیار زیاد حاصل می‌شود. فعالیت فسفر سیاه از انواع دیگر فسفر کمتر است و جریان برق را عبور می‌دهد. 

نحوه ایجاد شعله در توی آب

برای انجام این کار ، ابتدا باید منبع تهیه اکسیژن داشته باشیم و آن ، عبارت است از یک بالن محتوی کلرات پتاسیم و بی‌اکسید منگنز که با چوپ پنبه سوراخدار به یک لوله باریک شیشه‌ای محدود شده است و این بالن را گرم می‌کنیم تا از واکنش این دو ماده ، گاز اکسیژن متصاعد شده و از لوله خارج گردد.

حال وسایل اصلی برای انجام این آزمایش عبارتند از:

• یک گرم فسفر سفید
• یک بشر 400 سانتیمتر مکعب
• منبع تهیه اکسیژن

تولید شعله

درون بشر ، حدود 200 سانتیمتر مکعب ، آب می‌ریزیم و آن را تا 70 درجه سانتی‌گراد گرم می‌کنیم. سپس قطعات فسفر سفید را داخل آن می‌اندازیم و لوله اکسیژن را در آب فرو می‌بریم، بطوریکه که تا ته بشر فقط چند میلیمتر فاصله داشته باشد. فسفر سفید گرم ، وقتی با اکسیژن تماس پیدا می‌کند بلافاصله مشتعل می‌گردد و شعله‌های زیبایی مرتبا از انتهای لوله اکسیژن خارج شده تا سطح مایع بالا می‌آید و سپس ناپدید می‌گردد. 

واکنش‌های انجام یافته

فسفر در اثر حرارت و در مجاورت اکسیژن ، ابتدا اکسید فسفر P₄O₆ و سپس در اکسیژن در کانی به اکسید فسفر P₄O₁₀ مبدل می‌شود که با تولید نور همراه است و این عمل بطور عمده به تبدیل تدریجی P₄O₆ به P₄O₁₀مربوط است.

P₄ + 3O₂ → P₄O₆

P₄ + 5O₂ → P₄O₁₀

و سپس با تاثیر آب بر این اکسیدها ، اسید فسفرو و اسید فسفریک تولید می‌شود و در نتیجه شعله‌ها ناپدید می‌شوند.

اسید فسفرو P₄O₆ + 6H₂O → 4H₃PO₃

اسید فسفریک P₄O₁₀ + 6H₂O → 4H₃PO₄

آلوتروپ گوگرد

اشکال آلوتروپی

 گوگرد طبیعی در سیستم ارتو رومبیک متبلور و در آب و تمام اسیدها غیر محلول است .ولی در دی سولفور کربن CS₂ و در تتراکلرور کربن CCl₄ حل می‌گردد. شعاع یونی گوگرد 32/1 A  و شعاع کووالانس آن 115±3 pmمیباشد. این عنصر در طبیعت به صورت سولفور طبیعی، سولفیدهای فلز یون گازی و سولفات‌ها و ...، 60% پوسته زمین را تشکیل می‌دهند و گاهی با Se همراه است.
با توجه به نوع تبلور، مولکول گوگرد را می‌توان به 7 حالت یافت.
گوگرد مانند دیگر اعضای گروه خود در جدول تناوبی در بیش از یک شکل متبلور می‌گردد که به آن آلوتروپی های گوگرد )یعنی حالت‌های ساختاری متفاوت برای یک عنصر) گفته می‌شود.  گوگرد دارای سه فرم مختلف است که تنها نوع اورتو رمبیک آن (گوگرد آلفا) در طبیعت پایدار است. گوگرد بصورت طبیعی بی شکل، متراکم و فشرده یا بصورت توده‌های خاکی به رنگ زرد تا قهوه‌ای و نارنجی در طبیعت یافت می‌شود. در دمای 5/95 درجه سانتی‌گراد گوگرد آلفا به گوگرد بتا تبدیل شده که فرم مونو کلینیک را داراست.

گوگرد گاما نیز مونو کلینیک است که در فشار و دمای معمولی پایدار نمی‌باشد، ولی در آزمایشگاه میتوان حدود 20 نوع گوگرد در دما و فشارهای مختلف تهیه نمود.
در دمای 114 تا 119 درجه سانتی‌گراد بشکل مایع شفافی ذوب شده ولی با افزایش حرارت تا 200 درجه سانتی‌گراد مایع بتدریج قرمز رنگ و غلیظ تر می‌گردد. ساختمان گوگرد با افزایش دما بصورت یک فرم زنجیره‌ای پیچیده و نامنظم در می‌آید و بالاخره در دمای 141 درجه سانتی‌گراد بصورت گداخته در قالب ریخته می‌شود و گوگرد بی‌شکل با وزن مخصوص 955/1 را که بخار یاقوتی رنگ نیز از آن برمی‌خیزد، تشکیل می‌دهد. گوگرد سیزدهمین ماده از نظر فراوانی بوده و یکی از نادرترین عناصری است که بصورت آزاد در طبیعت وجود دارد.
گوگرد بصورت درشت بلور و ریز بلور وجود دارد و بنظر می‌رسد که خاستگاه آنها یکی نباشد. ناخالصی های این دو نوع گوگرد هم یکسان نیست. چنانچه ناخالصی های گوگرد ریز بلور بیشتر از مواد رسی باشد چه بسا وجود رس مانع از رشد بلورها گردد.
گوگرد به دو صورت وجود دارد:
•گوگرد معدنی (آزاد و مرکب)

•گوگرد پالایش یافته

گوگرد آزاد دارای رنگی زرد و جلای طلائی است که هنگام سوختن بوی گاز انیدرید سولفور از آن حس می‌شود. اگر با دست برخورد کند بوی آن قابل حس بوده و بسادگی با شستن از بین نمی‌رود. دارای سیستم بلوری رمبوئوریک بوده و به صورت درشت بلور و ریز بلور وجود دارد. سایر خواص گوگرد عبارتند از:
•وزن اتمی دو برابر اکسیژن دارد و میل ترکیبی شدید با فلزات (بجز طلا و پلاتین) دارد.
•دارای ساختار مولکولی مومسان است ولی به تدریج بشکل بلور مکعب مستطیل در می‌آید.
•در آب نامحلول بوده ولی در دماهای مختلف در بسیاری ازمحلول‌های آلی حل می‌شود.
•در حضور اکسیژن و هوای خشک به تدریج اکسید شده و به انیدرید سولفور تبدیل می‌گردد.
•سوختن آن در هوا منجر به تولید گاز SO₂  و کمی گاز SO₃ میگردد که در هوای مرطوب به اسید سولفوریک و سولفورو تبدیل می‌شود.
•دردمای اتاق به سرعت با Cu ,Ag ,Na ,K ,Ca ,Sr ,Ba ترکیب می‌شود و تولید سولفور این فلزات را می‌نماید اما در ترکیب با Fe ,Cr ,W ,Ni ,Co سرعت واکنش کمتر است و با Zn ,Sn  تنها در حالت گرم ترکیب می‌شود.
•نقطه ذوب گوگرد ارتو رومبیک 2/110 و مونو کلینیک 114 درجه سانتی‌گراد است.
•وزن محصوص فاز جامد در 20 درجه سانتی‌گراد برای گوگرد ارتو رومبیک 07/2، مونو کلبنیک 96/1 و گوگرد آمورف 92/1 است.

 تحقیق درباره آزالياها

دي اكسيد كربن:

اگر گياهان در محيطي كه مي تواند دي اكسيد كربن استفاده شود، پرورش مي يابند، بايد حدود ppm1000-800 ، دي اكسيد كربن در زمان رشد رويشي گياه در گلخانه استفاده شود.

تغذيه:

Kofranek و Luni در سال 1975 احتياجات تغذيه اي منحصر به فردي را براي آزالياها ارائه كرده اند. گياهان بايه در محيط كمي اسيدي رشد كنند، آنها احتياج به مواد غذايي كمي دارند، ريشه آنها به آساني در شرايط زياد بودن EC خسارت مي بيند. لارسون در سال 1992 توصيه كرده كه ppm315 ازت از يك كود قابل حل 7-7-21 ، هريك يا دو هفته يكبار استفاده شود.

توصيفات متفاوتي از نقص هاي تغذيه اي ارائه شده است.

بستر:

آزالياها معمولا دريك محيط كشت صد درصد خزه، با PH به طور متوسط 5/5-5/4 رشد مي نمايند.

كنترل ارتفاع:

B-nine ، Cycocel ، Bonzi و Sumagic براي كنترل رشد طولي ميانگره استفاده شده اند.

B-nine به صورت اسپري برگي و به ميزان ppm3500-2500 استفاده شده، سايكوسل نيز به صورت محلول پاشي و به ميزان ppm2500 استفاده شده، كه در مرحله دوم، نصف ميزان هفته اول و براي جلوگيري از كلروز برگ به كار رفته است.

Bonzi به ميزان ppm25 و معمولا يك مرتبه و به تنهايي استفاده شده، مقادير مصرفي با توجه به رقم، موقعيت و محل توليد، تغيير مي كند.

همه تنظيم كننده هاي رشد، آغازش جوانه هاي گل را در روزهاي كوتاه تحت تاثير قرار داده، گلدهي را به صورت يكنواخت افزايش داده، تعداد جوانه هاي گل تشكيل شده در جوانه خوشه گل انتهايي را افزايش مي دهند.

Adriansen يادآور شده كه وقفه اول، هم چنين در كنترل رشد طولي ساقه موثر بوده است.

فاصله كاشت:

گياهان برگي بايد به طور مناسبي از يكديگر فاصله داشته باشند، تا حداكثر نور را اشته باشند. هرس كردن گياهان قبل از رشد كافي، يكي از دلايل تشكيل جوانه گل ضعيف در شاخه هاي پايين تر و عدم تعادل در گلدهي بعد از تيمار سرما و جيبرلين است.

فاصله كاشت هم چنين براي گردش هوا، كنترل بيماريها و نفوذ كافي محلول پاشي ضروري است.

يك فاصله كاشت مناسب حداقل cm25×25 و ترجيحا cm30×30 است.

غنچه گيري و حذف جوانه ها:

تعداد جوانه هاي گل جداشده، اندازه نهايي گياه را مشخص مي كند. آزاليايي كه در گلدان 15ساني متري يا بزرگتر توليد شده، اغلب از لاينر ها رشد مي كند. اين لاينرها براي توليد يك گياه منشعب و خوب، 3بار هرس شده اند. هرس و غنچه گيري اصلي، هنوز به صورت دستي انجام مي شود.

مواد شيميايي مانندAtrimmec با ميزان ppm3900 مي تواند استفاده شده باشد، اما گياهان بايد به طور جداگانه باز بيني شوند و اگر نياز باشد، مجددا با دست هرس شوند. مدت زمان هرس معمولا بين 6تا8 هفته است.معمولا 4-3 گره بر روي گياه باقي گذاشته و10-5/7 سانتي متر از شاخه قطع شده است. اين شاخه ها مي توانند هرس شده و به عنوان قلمه مورد استفاده قرار گيرند.

مراقبت:

هيچ مراقبتي غير از درخت آرايي و كاربرد قيم نياز نيست.

برنامه ريزي و زمان بندي:

آزالياها اساسا در طول  سال قابل برداشت هستند، كه اين كار به وسيله تغييراتي در فتو پريود انجام مي شود. گياهان جوانه دار شده به مدت 6تا8 ماه و در دماي 3-2 درجه سانتيگراد در انبار نگهداري مي شوند. در طي انبارداري بستر ريشه بايد مرطوب نگه داشته شود. توليد از يك لاينركه  به طور معمول به وسيله اغلب توليد كنندگان غير متخصص صورت مي گيرد، يك سال به طول مي انجامد.

طول زمان توليد، از كاشت يك لاينر در گلدان، تا زمان اولين فروش، از يك گلدان 15 سانتي متري،7 ماه مي باشد. گلدان هاي كوچك 5/7-5 سانتي متري، براي........ و ايجاد رنگبندي در سبدها مفيد است.

حشرات:

يك ليست كامل از حشرات، كرم هاي ريز و نماتدها به وسيله Steru ارائه شده است. ساس ها، تريپسها، مينوزهاي برگي، عنكبوت ها، كرم هاي حلقوي و چندين گونه از نماتدها بر روي آزالياها ديده مي شود. آگاهي، سيستم زهكشي و تيمارهاي شيميايي، همه براي كنترل اين آفات ضروري است.

بيماريها:

چندين بيماري ميتواند سبب ايجاد مسائل جدي در طول دوره توليد، انبارداري خنك و فورسينگ شوند. در انبار Botrytis مي تواند بر روي جوانه هاي گل تاثير گذاشته، يا باعث باز شدن گلها شود. تهويه به طور مداوم لازم است. مهمترين بيماري Cylindrocladium است كه سيستميك بوده و باعث پژمردگي، زوال و لكه برگي نكروتيك در طول يك مرحله از توليد مي شود. پوسيدگي فيتوفترايي مي توانديك مسئله مهم باشد، كه علائم بيان شده و زوال تدريجي در گياه رخ مي دهد.

Phomopsis و Rhizoctonia نيز به وسيله Aycock و Daughtry  ليست شده اند.

اشاره شده كه لكه برگي زيادي مي تواند بر روي گياهاني كه در فضاي باز رشد مي كنند رخ دهد، كه مشمولSeptoria azalea ، S.solitaria و Pestalotia spp. مي شود.

اختالات فيزيولوژيك:

كلروزه شدن شاخ و برگ درختان در اثر PH بالا يا قليايي معمول است. عدم يكنواختي گلدهي مي تواند در نتيجه كشت گياهان با جوانه هاي گل نارس در سرما، يا ديگر تيمارهاي رفع ركود باشد. اگر تيمارهاي رفع ركود كافي نباشد فورسينگ مشاهده مي شود، يا گلدهي به صورت غير يكنواخت صورت مي گيرد. مخصوصا در شاخه هاي پايين تر تعداد گل ها در اثر فاصله كاشت كم يا كمبود كاهش يافته است. پيچيدگي برگ مي تواند رخ دهد، اگر شدت نور در طول انبار داري خنك(10-5 درجه سانتيگراد) كافي نباشد. هم چنين پيچيدگي  مي تواند جدي باشد، اگر انتقال گياهان پس از جداسازي آنها از انبار خنك تا زماني كه ريشه ها شروع به فعاليت مي كنند و Root ballها گرم شده و شروع به جذب آب نمايند. براي كم كردن تنش آبي برگ و تعرق، گياهان بايد به طور مناسبي مه پاشي شده، سايه دهي موقت انجام شده و در درجه حرارت معتدل نگهداري شوند.

در طول تابستان و در آب وهواي گرم، آزالياهاي جوانه دار شده، داراي دوره ركود كه مستقيما از محل توليد منتقل شده، بايد پوشش آنها برداشته شده و براي يك هفته در گلخانه خنك تري نگه داشته شوند. اين عمل به گياهان اين اجازه را خواهد داد كه سطح كربوهيدرات خود را افزايش داده و برگ ريزي را كاهش دهند.

بعد از برداشت:

گياهان بايد زماني كه رنگ گل در آنها مشاهده مي شود و يا گلها در مرحله بازشدن هستند براي فروش برداشته شوند. گلها سريعا باز شده و با آساني خسارت مي بينند، اگر مرحله باز شدن گل در آنها طولاني شده باشد.

Black et al فهميد كه وقتي ركود جوانه ها به وسيله سرما وجيبرلين شكسته شده بود، عمر گلها دو روز كوتاه تر از وقتي بود كه گياهان با سرما تيمار شده بودند.

Hayer فهميد كه آزالياها فقط مقداري نسبت به اتيلن حساس هستند، كه باعث ريزش برگ مي شود.

گياهان بايد در دماي 10-5 درجه سانتيگراد نگهداري شوند، قلمه هاي ريشه دار نشده را ميتوان در دماي 1- درجه سانتيگراد و ساقه هاي بريده را در دماي 0 درجه مي توان نگهداري كرد.

 مشتري ها دريافته اند كه بايد گياهاني كه گلهاي آنها نا بالغ هستند را خريداري كنند. گرچه همه رقم ها از نظر كيفيت نگهداري يكسان نيستند، بيشترين زماني كه مي تواند طول بكشد 4-3 هفته است، مخصوصا اگر در سرما و تاريكي نگهداري شده باشند.

Hayer فهميد كه ماندگاري بعد از برداشت وقتي تيو سولفات نقره به صورت اسپري برگي و به ميزان 3-2 گرم در ليتر استفاده شده است، افزايش يافته است.

گياهان وقتي در مرحله گل هستند مي توانند 7 روز را درانبار تاريك با دماي 4-2 درجه سانتيگراد تحمل كنند. اما نبايد اجازه داد كه بستر كشت خشك شود، شدت نور در انبار يا خانه بايد بالاي 35 فوت كندل باشد، كه 100 فوت كندل ترجيح داده شده است.

تحقیق کامل درباره سای بابا

فهرست مطالب

باگوان شری ساتیا سای بابا2

** ساي بابا كيست؟2

** مهربابا3

** ويژگي هاي برجسته در مكتب انحرافي ساي بابا4

فعالیت ها و موسسات.. 7

خداباوری و عرفان سای بابا8

ساتیا سای بابا معتقد است:9

تجلی خداوند و ساتیا سای بابا9

سای بابا و تجلیات سه گانه. 11

الف. سای بابا شیردی. 12

سخن پایانی. 14

منابع:16

باگوان شری ساتیا سای بابا

** ساي بابا كيست؟

حدود 180 سال قبل در هند فردي به نام شيردي بابا معروف شد. وي يك روحاني با ايمان بود و انسان ها را به نيكي و افكار و رفتار درست دعوت مي كرد. در آن زمان مردم توجه زيادي به شيردي بابا نكردند و حكومت ها او را طرد كردند.

شايد يكي از دلايل اين برخورد هندي ها با شيردي بابا اين بود كه او به اسلام علاقه زيادي داشت و بعضي از تعاليم او از اسلام گرفته شده بود. اما سال ها بعد از وفات شيردي بابا عده اي با حمايت و برنامه ريزي دولت هاي استعمارگر، جانشين تازه اي براي شيردي بابا پيدا كردند و او را ملقب به ساي بابا كردند.

'باگوان شري ساي بابا' يا همان 'يا سو آمي ساتيا ساي بابا' در 23 نوامبر 1926 در يكي از ايالت هاي هندوستان به دنيا آمد. ساي بابا در سن 14 سالگي، مدعي شد روح خداوند در جسم او رفته است و علنا گفت كه براي هدايت انسان‌ها بر روي زمين ظهور كرده‌است و تلاش وي بر اين است كه با نگاهي پلوراليستي همه پيروان اديان را به سمت خويش بكشاند.

وي بيش از 50 ميليون نفر را تنها تا سال 1985 به مريدي خود در آورده بود. اما ساي بابا به جذب مسلمانان و مسيحيان توجه ويژه اي نشان مي داد كه نكته قابل تاملي است.

او خودش را ساي بابا ناميد و گفت كه تجسم بعدي 'شير دي ساي بابا' است كه درويشي مسلمان بوده و ده ها سال پيش در ايالت'ماهاراشترا' سكونت داشته است.

اولين چيزي كه در اسم ساي بابا جلب توجه مي كند شايبه فارسي بودن اين اسم است. ساي بابا شكلي ديگر از همان (شاه بابا) در زبان فارسي است كه با كمي تحريف و تغيير در زبان هاي اردو و هندي به اين شكل تلفظ مي شود.

علاوه بر نكته اي كه در نام اين شخص در ارتباط با اسلام وجود دارد، به طور كلي اين شخصيت را بسيار به اسلام پيوند مي زنند و اين مساله در سخنراني ها، نام گذاري ها و تبليغات اين فرقه انحرافي شرق آسيايي، مشهود است.

ساي بابا در ايران نيز مريداني داشت كه او را مي پرستيدند. سايت رسمي وي به زبان فارسي به نام ايران بابا نيز فعال است و از ظاهر آن مشخص است كه سرمايه گذاري زيادي روي آن صورت گرفته است.

اين سايت به صورت كاملا رايگان به توليد محتواي ارائه شده از سوي ساي بابا در بين ايرانيان مي پردازد. تا كنون نزديك به يك صد نرم افزار و لوح فشرده تبليغي از ساي بابا به زبان فارسي با شمارگان بالا در كشور توزيع شده است.

** مهربابا

در دوره هاي قبلتر ساي بابا كمتر در ايران شناخته شده بود، اما شخصي از گروه وي به نام مهربابا نزد مريدانش در ايران معروف بود.

مهربابا سه بار به ايران سفر كرد يكبار در ژانويه 1924 كه با كشتي از بمبئي به بندر بوشهر رسيد و به سبب بيماري همراهانش به سرعت به هند بازگشت. بار دوم در سپتامبر 1928 كه در اين سفر از شهرهاي خرمشهر، دزفول، خرم‌آباد، ملاير، اصفهان، يزد، كرمان، بم و دزد آب (زاهدان) ديدن كرد.

مهربابا در اين سفر ملاقات‌هايي با ايرانيان داشت و مريداني را جذب كرد و سپس به هند بازگشت. در اول ژانويه 1931 مهربابا براي سومين بار با قطار راهي ايران شد. تبليغات ، حضور و توجه ويژه مهربابا به ايران سبب شد تا الان زمينه پذيرش ساي بابا در ايران به راحتي فراهم باشد و سايت ها و نرم افزارها و تبليغات گسترده و موثري از اين ها را شاهد هستيم.

ساي بابا در سن هشتاد و پنج سالگي درگذشت. وي در روستاي پوتاپارتي در جنوب هند در ايالت 'آندرا پرادش' زندگي مي كرد و در اواخر عمر به بيماري مبتلا شده و در بيمارستان پوتاپارتي در همين ايالت ، به علت مشكلات تنفسي بستري بود و ميليون ها نفر از پيروانش اطراف اين بيمارستان تجمع كرده بودند.

ساي بابا براي دعوت خود معبد بزرگي به نام پراشانتي نيلايام به معناي آشيانه ي صلح برين، تأسيس كرده بود كه به مناسبت اعياد همه ي اديان، هم چون كريسمس، عيد فطر، عيد نوروز، سال نوي چينيان و اعياد هندو ها مراسمي را برگزار مي كرد.

** ويژگي هاي برجسته در مكتب انحرافي ساي بابا

1. تناسخ و انكار معاد: ساي بابا به تناسخ معتقد است و بر اين اساس پيش گويي كرده است كه در سن 96سالگي اين جسم خود را ترك خواهد كرد و هشت سال بعد روح او در جسمي ديگر در شهر ميسور به بدن فردي ديگر منتقل خواهد شد. در حالي كه خداوند متعال با مرگ وي ، ميان حقيقت و دروغ بزرگي كه گفت ،‌يازده سال فاصله انداخت.

تناسخ از ويژگي هاي مشهور اديان شرق آسيا است. بر اساس اعتقاد خرافي تناسخ روح انسان در چرخه هاي متوالي بازپيدايي تحت تاثير قانون كارما در صعود يا تنزل است تا اين كه با تلاش از حذف كارما از اين درياي سامسارا نجات يافته و به موكشا و رهايي برسد.

اديان الهي مانند زرتشت ، يهوديت ، مسيحيت و اسلام همگي اين اعتقاد باطل را مردود مي دانند و كتاب هاي بسياري نيز در نقد آن نوشته شده است .

2. پلوراليسم عرفاني: معنويت آيين ساي بابا بر مبناي كثرت گرايي عرفاني تبليغ مي شود. وي تصريح مي كند كه همه ي اديان حق اند و هيچ تفاوتي با يكديگر ندارند، هر چند دين خود ساخته ي خويش را كامل ترين آنها مي داند و آن را به منزله ي صد مي داند كه چون كسي آن را داشته باشد، حقيقت همه ي اديان ديگر را كه همگي از صد كمتر هستند، خواهد داشت. اين در حالي است كه همين شخص اجازه گرايش به اسلام يا اديان ديگر را به پيروانش نمي دهد و در عين حال از آنان مي خواهد كه براي تاثير پذيرفتن از آموزه هايش ، بايد دست از همه ي باورهاي ذهني و دروني پيشين خود بردارند و بدين ترتيب كثرت گرايي را معنا مي كند!

3. شعبده و جادو: بسياري از مردم گمان مي كنند كارهاي خارق العاده نشانه ي حقانيت يك مكتب مي تواند باشد. مدعيان و سود جويان نيز از همين سادگي مردم سوء استفاده كرده و با قدرت هايي كه به دست مي آورند، سعي مي كنند با انجام كارهايي كه از توان عموم مردم خارج است و يا پيشگويي ها و پيش بيني هايي درباره ي حوادث روز مره، چنين جلوه دهند كه همه ي سخنان آنان حق است و مهر تأييد الهي دارد. هرگز نمي توان انجام كارهاي خارق العاده را نشانه ي حقانيت و درستي راه و روش يك عارف دانست. هر چند برخي از كارهاي خارق العاده در اثر توانمندي ها و استعدادهاي خدادادي است؛ اما بسياري از آنها معلول رياضت ها و تمرين روحي و گاهي شيطاني است. توضيح اين كه، روح انساني داراي قدرتي خارق العاده و شگفت انگيز است. هر انساني اگر بتواند غرايز حيواني را سر كوب نمايد، مي تواند از قدرت خارق العاده ي روح خود استفاده كند .

كارهاي خارق العاده ي ارزش دارد كه در سايه ي عمل به دستورات الهي به دست آمده باشند، هر چند هيچ عارف حقيقي عملي را براي دستيابي به كارهاي خارق العاده انجام نمي دهد، زيرا عرفان حقيقي چيزي جز معرفت و تقرب به خدا نيست.

يكي از شاخصه هاي اصلي مكتب انحرافي ساي بابا كه به واسطه آن ميليون ها انسان را به خود جذب كرده است ، استفاده از همين جادو و شعبده بوده است كه البته در اين مسير از هيچ گونه تقلبي فروگذار نكرده است و فريب هاي خود را تحت عنوان قدرت الهي تبليغ مي نمايد. فيلم هاي مستند بسياري در نقد و آشكار نمودن فريب هاي ساي بابا ساخته و منتشر شده است.

4. ادعاي الوهيت: باگوان شري كه در كودكي نمي توانست مگسي را از خود برماند، اكنون مدعي است كه خداي خالق، برهما، خداي هستي بخش و … در او حلول كرده است. وي مردم را به ستايش و پرستش خويش فرا مي خواند و ساده دلان نيز در برابرش زانو مي زنند و در ايران نيز صدها پيرو فريب خورده، او را مي پرستند. او به هوادارانش اين متون و اذكار را توصيه مي كند، تا در حالت آرامش و توجه كامل در برابر او بخوانند:

خودتان را محصور من بدانيد، به من مشغول باشيد

جنون بابا را در زندگي تان خلق كنيد، باور كنيد كه از اين جنون شيرين تر نيست

به عشق هم عادت كرديم، همه اين سال ها، فرم هاي مختلفي از عشق را براي شما گرفتم

مثل كودكي پرورش تان دادم، مثل پدر و مادر ي عاشق، تا رشد كنيد

من فرم برادر و خواهرتان را به خود گرفتم... .

من آمده ام تا سعادت بدهم، من آمده ام تا ببخشم

هيچ منظور ديگري از موجوديت من نيست

همه اضطراب و مشكلات خود را به من بسپاريد، و از من آرامش بگيريد بيا و مرا پيدا كن، و خودت را پيدا كن

از نزديك به من نگاه كنيد، به فراسوي فرم بدن و درون نگاه كنيد

5. تجاوز جنسي: در يكي از مستندهايي كه برخي از رسانه هاي اروپايي عليه ساي بابا ساخته اند ، وي متهم به سوء استفاده جنسي از برخي مريدان خود براي بيش از 30 سال شده است. گزارش بي بي سي حاوي مصاحبه با برخي از خانواده‌هايي است كه از مريدان ساي بابا بوده‌اند و به شرح چگونگي تهديد‌هاي وي و بهره برداري جنسي از آنان پرداخته شده. در اين مستند ،حجم تخلفات ساي بابا را به حدي مي دانند كه نياز به دخالت دولت‌هاي مختلف در برابر آن را ضروري شمرده است.

6. مسيحيت زدگي: با اين كه ساي بابا در بسياري از گفته ها و رفتارهاي خود اسلام را هدف گرفته بود ، اما يكي از ويژگي هاي شاخص وي استفاده از تعاليم مسيحيت در حرف هايش است كه نشان مي دهد او بيشتر تحت تاثير سياست هاي استعمارگران مسيحي بوده كه ده ها سال هند را استعمار كرده بودند.

7. تطميع مريدان: ساي بابا قصر بسيار بزرگي در هند داشت كه هر پنج شنبه از قصرش بيرون مي آمد و با تردستي جواهري يا از هوا برايش مي آمد يا با استفراغ پياپي، جواهري را از درون دل خود بيرون مي آورد و سپس آن جواهر را به يكي از مريدانش مي داد و باز هفته بعد عده ي زيادي منتظر او مي ماندند تا شايد قطعه طلايي گيرشان بيايد.

تخت هاي طلاي ساي بابا نيز ديدن داشت و افراد زيادي از سراسر دنيا فقط براي تماشاي شكوه و جلال تخت وي در ديدارهاي عمومي او شركت مي كردند.

فعالیت ها و موسسات

در سال ۱۹۵۴، ساتیا سای بابا یک بیمارستان عمومی رایگان در روستای پوتاپارتی تاسیس کرد.  در ۲۹ ژوئن ۱۹۶۸، ساتیا سای بابا به اولین و تنها سفر خود به خارج از کشور ، به کنیا و اوگاندا رفت.در طی یک گفتمان در نایروبی، وی اظهار داشت : "من آمده ام تا نور چراغ عشق را در قلب شما روشن کنم و روزبه روز به درخشش و نور آن بیفزایم. من از سوی هیچ مذهب خاصی نیامده ام. من مامور تبلیغ برای یک فرقه یا آیین و یا نهضتی خاص نیستم ، و نیامده ام تا برای خود مرید وشاگرد جمع کنم. من نیامده ام تا برای خودم و یا هیچ گروه و دسته ای مرید و پیرو جذب کنم. من آمده ام تا به شما درباره این آیین یکتا پرستی ، این اصل معنوی بگویم.

" در سال ۱۹۶۸، او دهارماکشترا یا ساتیام مندیر را در بمبئی تاسیس کرد.  در سال ۱۹۷۳ ، او شیوا مندیر را در حیدرآباد تاسیس کرد. در ۱۹ ژانویه ۱۹۸۱ او ساندارام مندیر را در چنای افتتاح کرد .  در ماه مارس سال ۱۹۹۵، ساتیا سای بابا پروژه ای را برای تهیه آب آشامیدنی برای ۱٫۲ میلیون نفر در منطقه مستعد خشکسالی رایالاسیما درمنطقه آنانتاپور در آندرا پرادش شروع کرد.

بیمارستان عمومی شری ساتیا سای در وایتفیلد در شهر بنگلور ، در سال ۱۹۷۷ افتتاح شده است و عمل های جراحی پیچیده ، مواد غذایی و داروهای رایگان رادر اختیار بی بضاعتان قرار می دهد. در این بیمارستان تا کنون بیش از ۲ میلیون بیمار را درمان شده اند.  در سال ۲۰۰۱ بیمارستان فوق تخصصی رایگان دیگری در بنگلور به نفع فقرا تاسیس کرد.

در آوریل ۱۹۹۹ او آناندا نیلایام ماندیر در مادورای، تامیل نادو را افتتاح کرد.

ساتیا سای بابا سه مندیر اولیه (مراکز معنوی) را در هند تاسیس نموده است. اولین مندیر، در بمبئی در سال ۱۹۶۸ تاسیس شد، اولی با عنوان "دهارماکشترا" و یا "ساتیام" . مرکز دوم در حیدرآباد در سال ۱۹۷۳ تاسیس شد ، با عنوان "شیوام" و مرکز سوم در ۱۹ ژانویه ۱۹۸۱ در چنای با عنوان "ساندارام".

خداباوری و عرفان سای بابا

 سرزمین هندوستان گلوگاه التقاط و نقطه عطف اقتران خداپرستی و بت پرستی است. به عبارت دیگر، تفکیک خداپرستی و بت پرستی در جامعه هند، کار آسانی نیست. بدین سان:

 نخست آن که: هندوستان را سرزمین خدایان بسیار دانسته اند، چنانچه در میان ابتدایی ترین اقوام ساکن در هندوستان، رگه هایی از چندخدایی مشهود است. در مَثَل اقوام دراویدی25 که در فاصله سالهای 4000 تا 2500 پیش از میلاد به سرزمین هند راه یافتند، خالق تمدنی بودند که در دره رود ایندوس26 و شهرهای بزرگ هاراپا27 و مهنوجودارو28 شکل گرفت.

 اقوام دراویدی، مردمی کشاورز بودند و خدایانی را نیایش می کردند که به گونه ای با باروری و حاصل خیزی پیوند داشت. در این کیش، دو عنصر اساسی موردتوجه قرار می گرفت:

 نخست نیایش آلت نرینگی که نمونه هایی از آثار آن در مهره های یافت شده در هاراپا دیده می شود.

 دوم، توجه به خدا بانوی مادر که نمونه های یافته شده در هاراپا آن را تأیید می کند. تصاویری که نشان دهنده رویش گیاه از رحم خدایی ماده یا بانوی عریان است که در برابر او در حال قربانی کردن انسان اند.

 هرچند که مسأله تعدد خدایان در دوران ودائی و تحولات پس از آن دارای ابعاده گسترده تر و پیچیده تری می شود. 29

 دو دیگر: التقاط خداباوری، اسطوره های بسیار و تأثیرگذار، فرهنگ بومی و تفکرات عامیانه و بسیاری دلایل دیگر باعث می شود تا نمادهای مادی، از انواع سنگ و چوب و فلز و غیره، به عنوان نشانه های متمرکز محسوس در اماکن مقدسِ مردمانِ هند جای گیرد. و از آن پس انواع نیایشها و مراسم قربانی در برابر این نمادها رخ دهد. تکیه بر این ماجرا، باعث می شود که در طولانی مدت مردمان عامه توجه بیش از اندازه به نمادها روا دارند و مسأله توتم پرستی را متبلور سازند.

 باری، بحث چند خدائی همواره در هندوئیسم و گرایشهای جدا شده از آن پررونق بوده است. و هر چند ساتیاسای بابا، به واسطه اقتباس از تعالیم هندوئیسم، به انواع خدایان و تجلیات او معتقد است؛ ناگزیر برخلاف بسیاری از گرایشها و کتابهای مقدس هندوئیسم، بیش تر بر خدای اعلی تکیه دارد و همواره در تعالیم او بحث از خدا با تکیه بر وحدانیت شکل می گیرد.

ساتیا سای بابا معتقد است:

 "خداوند شکلی را به خود می گیرد که سر سپرده ها آرزو داشته اند. دانستن این که تمام اشیاء خلق شده شکلی از خداوندند بسیار اساسی است. "33

 سای بابا در مسأله خداشناسی و پرداختن به خصوصیات خداوندی همواره از تعالیم هندو که مبتنی بر تعدد خدایان است، فاصله می گیرد؛ لکن در صدر و ذیل گفتارش درباره خداوند به پیامبران و ادیان توحیدی اشاره می کند. این نکته در برخورد با موضع پلورالیسم دینی او پراهمیت است. 34 ضمن این که در ادامه علت تأکید او بر خدای یگانه نمایان می شود. 35

تجلی خداوند و ساتیا سای بابا

 اواتار، از سنگهای اصلی بنای عظیم خداشناسی هندوست. ما تنها در آیین هندو با مفهومی به نام اواتار، که تجلی امر مطلق در جهان خاکی است، روبه رو می شویم. براساس آیین هندو مسؤولیت ویشنو به عنوان حافظ جهان ایجاب می کند که در هنگام بروز خطرهای جدی برای جهان و موجودات آن به شکل موجودی زمینی متولد شود و جهان را از نابودی برهاند. تقریباً تمامی اواتارهای هندو، تجسم های ویشنو هستند. این اواتارها، همواره حامل خرد و دانشی هستند که برای حفظ بقای جهان ضروری است. 36

 در مسلک هندوئیسم، بنابر وضعیت طبیعی جهان ضروری است که همواره زمین خاکی از اواتار خالی نباشد. تا او اساس عقیده (دارما) را تحقق بخشد. دارما به معنای مسیر اصلی زندگی شخص، بدون دخالت و ضربه زدن به منافع و زندگی دیگران و بدون تجاوز به آزادی دیگر اشخاص است. به دیگر سخن، دارما به معنای این که آن چه را که دوست داری دیگران در حق تو انجام دهند در حق دیگران انجام دادن و به طور کلی ایجاد یک وحدت منظم بین گفتار و پندار و کردار انسانهاست. وجود اواتار بر روی کره زمین، ضروری است، تا تحقق دارما را عملی سازد. آواتار به صورت انسان، به عنوان دوست، نیکخواه بشر، خویشاوند، راهنما، معلم، درمان کننده، شفابخش و شریک در بین انسانها زندگی می کند.

 وجود اواتار برای اعاده دارما ضروری است و هنگامی که انسان بر اساس دارمایش زندگی می کند اواتار خوشحال و خوشنود خواهد بود. 37

 اما نکته این جاست که ساتیا سای بابا، بعد از بیان ادعاهای بالا در تعلیمات عرفانی به شاگردان خود، خویشتن خویش را یک اواتار معرفی می کند. اواتاری که نقش معلم حقیقت را بازی می کند، کسی که آمده تا دوران جدیدی را در تعلیمات کهن معنوی بنا نهد و نقش یک نجات گر بزرگ را ایفا کند.

 سای بابا می گوید:

 "تو نمی توانی مرا در طبقه بندی "مرد خدائی" یک معجزه گر، انسان خداگونه، یا شفادهنده قرار دهی. این اواتار - سای بابا - برای ایفای نقش جدیدی آمده، نقش معلم حقیقت. "

 بدین سان در گام نخست ساتیا سای بابا، به عنوان اواتار با نقش نوینی در صحنه ارشاد، به عنوان یک معلم حقیقت جلوه می کند. سپس برای معرفی خود و ابراز ویژگیها و تواناییهای ذاتی خویش چنین سخن می گوید:

 "هرکه تمام اعمال و کارهایش را به من اهدا کند بدون هیچ فکر دیگری، هرکه روی من مراقبه می کند به من خدمت می کند، مرا پرستش می کند، مرا به خاطر دارد، بداند همیشه با او هستم... به آنهایی که مرا استهزا می کنند، تبسم می کنم، به آنها که درباره من دروغ جعل می کنند تبسم می کنم، به آنها که مرا تمجید می کنند تبسم می کنم دائم شادم پر از شعف.

 تند صحبت می کنم و بعضی ها را تنبیه می کنم، اگر آنها مال من نیستند آنها را رها می کنم و توجه به آنها نمی کنم. این هشداری است برای ارتداد آنها. من حق دارم آنهایی را که به من تعلق دارند، گوشمالی بدهم، من بین شما راه می روم و صحبت می کنم. تربیت می دهم نشان می دهم، نصیحت می کنم و اندرز می دهم؛ اما از هر نوع وابستگی جدا هستم. خیلی وقتها به شما گفته ام که مرا با این ساخت فیزیکی مربوط ندانسته و یکی فرض نکنید، اما شما نمی فهمید."38

 ساتیا سای بابا، در مورد قدرت و توانایی خویش چنین می گوید:

 "من شما را مجبور نمی کنم که نام و شکل بخصوصی از من انتخاب کنید، خداوند میلیونها نام و شکل دارد... اگر به عنوان ناراینا39 (یکی از نامهای خداوند) با چهار بازو در حال نگه داشتن صدف، چرخ، گرز، نیلوفر بین شما آمده بودم، شما مرا در یک موزه نگه می داشتید و از مردمان جست وجوگر پول دریافت می کردید، اگر صرفاً به عنوان یک مرد آمده بودم به تعلیمات و آموزشهای من با دیده احترام نگاه نمی کردید و از آنها به خاطر خوبی خودتان پیروی نمی کردید. پس من باید در این شکل، ولی با دانش و نیروهای فوق بشری باشم. "40

  سای بابا و تجلیات سه گانه

 ساتیا سای بابا، که در پوتاپارتی مستقر است، چندین دهه پیش ادعا کرد که تجسم دوباره سای بابا شیردی است. شماری از طرفداران سای بابا به این گفته ایمان آوردند و البته شماری دیگر از طرفداران و هواداران سای بابا شیردی و ساکنان شیردی، این باور را ندارند و آن را نپذیرفتند. به همین خاطر، سای بابا که فعلاً در قید حیات است، هرگز به شیردی مسافرت نکرده است.

 42ساتیا سای بابای 82 ساله - به گفته خودش - در 99 سالگی برای بار دوم از این دنیا فوت می کند و هشت سال بعد برای بار سوم، در جسم دیگری در شهر "میسور" دوباره ظهور خواهد کرد. نام این تجسم الهی "پرما سای بابا" و گسترش دهنده عشق و ادامه دهنده راه شیردی سای و ساتیا سای خواهد بود.

 بنابراین ساتیا سای بابا، مدعی است که در دوره اول زندگی در جسم سای بابا شیردی در شهر شیردی و در دوره دوم با همین نام کنونی و با تجسم فعلی، در روستای پوتاپارتی ظهور کرده است. و در دوره سوم زندگی، در قالب جسمی با عنوان پرما سای بابا در شهر میسور دوباره ظاهر خواهد شد. در این جا، با اندکی تفضیل درباره سه تجلی سای بابا سخن خواهیم گفت:

 الف. سای بابا شیردی

 درباره زندگی نامه و تعالیم سای بابا شیردی43 آثار اندکی وجود دارد. در این میان یکی از ترویج دهندگان اصلی آثار و تعالیم او فردی با نام ساتیا پال روهلا44 است. او از هواداران جدی سای بابا و نویسنده کتابهایی درباره اوست. از جمله کتابهای اوست: سای بابا و پیام او، 45 ساتی سای بابا و آینده بشریت، 46 جنبش سای بابا، 47 ارزش انسان و مسأله تعالیم و تربیت او، 48 و بالاخره کتاب قدیس سای بابا شیردی. 49

 پال روهلا در کتاب قدیس سای بابا شیردی، می نویسد:

 "دوران کودکی سای بابا شیردی برای مدتها در هاله ای از رمز و راز پوشیده بود. اخیراً؛ یعنی در 28 سپتامبر 1990 ساتیا سای بابا قسمتی از زندگی دوران کودکی قدیس شیردی را فاش کرد. بر اساس اظهار او، سای بابا شیردی در 28 سپتامبر 1835 در جنگلی نزدیک دهکده پاتری در ایالت حیدرآباد هند در خانواده ای برهمن، به نام بهار دواجا گوترا50 به دنیا آمد. نام مادرش دوگیری عمه51 بود. "

 او همیشه لباس ساده ای به تن می کرد. غذاهای ساده ای که هوادارانش به او می دادند، می خورد. و در مسجدی کوچک که نام آن را دوارکامائی52 گذاشته بود، زندگی می کرد. می گویند او تمام روز در این مسجد روی تخته سنگ بزرگی که هنوز هم در آن جا قرار دارد، می نشست. هم اکنون نیز یک تصویر نقاشی شده از بابا که در زمان حیات وی در این مکان قرار داده شده، به چشم می خورد. اگرچه او در خانواده هندو متولد شده بود؛ اما همانند یک درویش مسلمان زندگی می کرد.

 شیردی بابا در 15 اکتبر 1918 فوت کرد. اکثر وقایع و اتفاقات زندگی سای بابا شیردی در کتاب شیردی سای بابا چاریتا53 به چاپ رسیده و یا توسط دوستداران وی به صورت پراکنده منتشر شده است. سای بابا شیردی، یک معلم روحانی عالیقدر بود که طرفداران تمام ادیان و مذاهب و حتی مردم هند از هر طبقه ای به او به دیده احترام می نگریستند و از تعالیم و نصایح او بهره می بردند.54

 سای بابا شیردی، بیش ترین تلاش خود را در اتحاد جامعه مسلمانان و هندو، با سفارش به صبر و بردباری و تأکید بر ایمان و اعتقاد راسخ به خداوند به عمل آورد. شیردی اعمال و عبادت هندوها و مسلمانان، هر دو را تمرین می کرد. در مسجد کوچکی زندگی می کرد و در آن محلِ عرفانی، طبق سنت مذهبی هندوها، عود و شمع روشن می کرد و آتشی در آن جا برپا کرده بود. مناسک مذهبی مسلمانان - نماز - را برپا می داشت و از طرفی به انجام مراسم هندوها می پرداخت. سای بابا شیردی به عنوان سمبل انسان باکرامت مورد قبول هندوها، مسلمانان، پارسی ها و حتی مسیحیان بود.55

 آموزشهای مهم و اساسی سای بابا شیردی حول هفت محور بود.

 1. قانون عمل و عکس العمل56: کارما - قانون عمل و عکس العمل - در لغت به معنای عمل است و در اصطلاح به قانونی گفته می شود که پیامد اعمال انسان را تعیین می کند و موجب پدید آمدن چرخه بازپیدایی می شود. کارما قانونی است که پیامد اعمال انسان را تعیین می کند، اما خودش نه پاداش عمل نیک است و نه جزای عمل بد. (308: 2005، DictionaryConciseoxford)

 2. وفاداری و ایمان به استاد معنوی واقعی: ما باید به پیر روحانی خود اعتقاد داشته باشیم و از ته دل و باخلوص نیت به او خدمت نماییم و صبر و شکیبایی پیشه کنیم.

 3. تسلیم اراده خداوند بودن: ما باید تسلیم اراده و خواست خداوند باشیم و بدانیم که تنها اوست که می تواند چارچوبهای ذهنی ما را وسیع کرده و ارزشهای درونی ما را شکوفا سازد.

 4. برابری و مساوات: خداوند را در همه موجودات مشاهده کنید. سای بابا شیردی دائماً می گفت: خداوند را در درون همدیگر ببینید.

 5. وارستگی و استقلال: سای بابا شیردی بارها و بارها تکرار می کرد: اسیر و تابع گرایشات و سنتهای حاکم بر جامعه نباشید، تنها به خداوند فکر کنید و به سوی او حرکت کنید.

 6. صدقه دادن: سای بابا شیردی عادت داشت که از مردم صدقه بگیرد، حتی گاهی از آنان پول مطالبه می کرد. او اهمیت صدقه دادن را بارها تذکر داده بود.

 7. چرخه کارما: سای بابا شیردی در این مورد می گفت: آن چه ما درو می کنیم همانی است که خودمان قبلاً کاشته ایم. بنابراین، مواظب گفتار، افکار و کردار خود باشیم.57

 از این رو سای بابا شیردی در میان اهالی منطقه دارای شهرت روزافزونی شد. سادگی و بی ادعایی او باعث شد تا بعد از اندک زمانی در سراسر هند دارای شهرت و آوازه شود. از طرف دیگر، او بسیاری از نزاعها و درگیریهای ساکنان منطقه را، که بیم آن می رفت مبدل به نزاعهای خونین شود، به آرامش مبدل ساخت. به همین علت دارای محبوبیت فراوانی در میان ساکنان هندو و مسلمان شد. بسیاری او را به عنوان رهبر عرفانی - سیاسی خود می شناختند و سخنان فاقد عجب و غرور او را راهگشای زندگی خود می دانستند.

 سخن پایانی

 در عرفان ساتیا سای بابا موضوع خداباوری کم اهمیت جلوه می کند. قدرت خداوندی در سیر دگرگونیهای زندگی انسان، نقش کم اهمیتی دارد. ساتیا سای بابا در قسمت دستورات عملی هیچ گاه هدف تعالیم عبادی را توجه به خدا و جلب رضایت او اعلام نمی دارد. در مقابل اظهار می کند که هرکس بر من مراقبه کند، همواره با او هستم و از او در تمام سختیها، محافظت و دستگیری می کنم.

 ساتیا سای بابا، خود را اوتاره معرفی می کند که از جانب خدا برای هدایت انسانها نازل شده است. او در ابتدا به واسطه نوع رابطه ای که از خود با خداوند در ذهن انسانها ترسیم می کند، به دنبال کسب مقبولیت عمومی است؛ اما همین که به این هدف رسید و پیروان او به واسطه نوع رابطه مقدس مورد ادعایش، به او ایمان آوردند، دیگر توجه کانونی بر روی خدا برداشته می شود و به عبارت دیگر، شخص ساتیا سای بابا در موضع خداوندی می نشیند.

 از آن پس همه موظف اند بنابر خواسته های او قدم بردارند، بر روی او مراقبه کنند و تنها به دنبال کسب رضایت او باشند.

 روشن است که ساتیا سای بابا برای کسب محبوبیت دوچندان، خود را تجلی دوباره سای بابا شیردی معرفی می کند. این موضع گیری از دو جنبه قابل بررسی است.

 الف. هرچند که چند دهه از مرگ سای بابا شیردی می گذرد؛ لکن او در منطقه شیردی و حتی در اقصی نقاط هند دارای طرفداران فراوانی است. بسیاری از طرفداران شیردی، افراد بانفوذ و ثروت مندی هستند. آنان مبالغ فراوانی را صرف تزیین مقبره او می کنند. در سالروز وفات شیردی در مقبره او، مراسم یابود پرهزینه ای برگذار می شود. ساتیا سای بابا، با استفاده از این استراتژی توانست برخی از مریدان شیردی را به خود جذب کند. هرچند هنوز بسیاری از طرفداران او این ادعا را نپذیرفته اند.

 ب. بسیاری از ساکنان هندوستان، هرچند که از طرفداران رسمی شیردی نبوده اند؛ لکن برای او احترام زیادی قایل اند و هرگاه از شیردی سخنی به میان می آید، از او به بزرگی یاد می کنند. ساتیا سای بابا با استفاده از این استراتژی توانست از محبوبیت عمومی اهالی هندوستان و به عبارت دیگر تمام کسانی که شیردی را می شناختند، استفاده کند.

 از طرف دیگر، ساتیا سای بابا، با بیان ویژگیهای خود در مرتبه سوم از تجلی - پرما سای بابا - غیر مستقیم و یا حتی به صورت مستقیم اعلام می دارد که همان منجی جهانی است که تمام جهانیان و ادیان گوناگون سالیان طولانی است به انتظار او نشسته اند. البته این خود به همراه استراتژیهای بالا، ماجرای درخور تامل دیگری است.

منابع:

1. سوآمی ساتیا سای بابا. زندگی من پیام من است، ترجمه پروین بیات انتشارات عصر روشن بینی چاپ اول 1382 ص. 10

2. ساتیا پال روهلا. قریس سای بابا شیردی ترجمه حمد رضا جعفری انتشارات پیک ایران چاپ اول 1377 ص 9 .