سازه بنا

در مسير جاده اي مشهد، شانديز، منطقه اي قرار دارد كه به ويراني معروف است اين منطقه داراي زمستان هاي سرد و تابستان هاي معتدل مي باشد و خاك آن نيز به لحاظ نزديكي به رودخانه اي شانديز و بستر گسترده ي آن شني و شيستي مي باشد و هم چنين از نفوذ پذيري مناسبي برخوردار است و از نظر كشاورزي چنان چه از خاك حاصلخيز مخلوط گردد وضعيت مناسبتري خواهند داشت.

اين منطقه و همچنين روستايي كه در آن نواحي شكل گرفته قدمتي چند صد ساله دارد اين طيف با وجود بناهاي تاريخي و رباطي كه در همين منطقه قرار دارد روشن مي شود كه در قرون هفتم و دهم هـ . ق پرشوري در عرصه هاي اسلامي از جمله تصرف، وقف، و تاريخ و ... داشته است.

به طور كلي اين منطقه از اواخر سده ي هفتم هجري محل آمد و شد عرفاي خط ي توس قرار گرفت و به محلي شناخته شده و معروف مبدل گشته است كه به ظاهراً از اوايل سده ي نهم در متون و اسناد معتبر درج شده است.

در دهه ي اوليه سده ي هشتم (اواخر دروه ايلخاني) خانقاهي در اين منطقه احداث گرديده اين مكان محل استقرار و زندگي برخي عرفا و صوفيه از نسل شانزدهم امام سجاد عليه السلام گرديد و در ادوار بعدي پس از دفن يكي از همان شيوخ در سكوي غربي آن تغيير كاربردي يافته.

به آرامگاه يا زيارتگاهي در نظر مردم مبدل گشته است.

اصل بنا از حالت گچ و آجر مي باشد كه بر روي پي اي به ابعاد cm 60Î60 بنا شده است مصالح اين پي لاشه و ملات ماسه آهك مي باشد دور تا دور بنا تا ارتفاع تقريباً 80  cm سنگ هاي لاشه قرار گرفته كه فاصله آن با خود بنا به وسيله خاك هاي دست ريز پر شده است و بر روي آن آسفالت اجرا شده است اين سكو كه در دوره هاي اخيرا اجرا شده كاملاً الحاقي بوده و از ابعاد آن m 22Î19 مي باشد. اين سكو با توجه به اجراي غير اصولي كه دارد به بنا آسيب هاي زيادي وارد كرده است. به اين ترتيب كه خاك هاي دستي اطراف بنا رطوبت را در خود نگه داشته و به آجرهاي پاي بنا منتقل مي كرده اند و آجرها نيز اين رطوبت جذب شده را به آجرهاي بالاتر منتقل مي كرده اند به اين ترتيب بنا از پايين دچار نفوذپذيري شديد رطوبت شده است. طرح اصلي بنا تقريباً چهار گوش و به ابعاد m5/21Î8/18 مي باشد. و به طور كلي به يك گنبد و فضاي زير آن و همچنين چهار ضلع در چهار جهات خلاصه مي شود كه سه ضلع شمالي و جنوبي و شرقي آن داراي سردر ورودي و ايوان مي باشد و ضلغ غربي طرحي متفاوت از ديگر انواع اضلاع دارد و فاقد ايوان و سردر مي باشد.

دو ضلع شمالي و جنوبي كه در جهت مخالف هم قرار دارند قرينه يكديگرند ولي بر روي هر يك از اين دو ضلغ قرينگي در ديوارهاي طرفين ايوان به چشم نمي خورد و ارتفاع اين ديوارها نيز در يك تراز قرار ندارند. احتمال مي رود ورودي هاي موجود در اين ضلغ در گذشته با تيغه هاي چوبي يا طرح هاي مشبك خاصلي عامه مردم مي باشد كه ورود به چنين مكاني بايد از جهت انتهاي قبر باشد. بدين منظور ورودي بنا در ضلغ شرقي كه روبروي سكوي قبر قرار دارد تعبيه شده است كه قطعاً ايواني رفيع تراز ديگر اضلاع داشته است ولي هم اكنون داراي ايواني همانند ديگر اضلاع مي باشد.

در طرفين مدخل شرقي دو پلكان به منظور ورود به پشت بام تعبيه شده است كه در طول مدت حيات اين بنا پله سمت چپ به طول كلي تخريب شده و به و به فضاي خالي مكعبي شكل كه تا روي بام ادامه دارد تبديل شده است به منظور حفظ ايمني سقف آن با تيرهاي چوبي و آجرهاي مربع به ابعاد cm30Î30 شكل پوشش داده شده است اما در سمت راست ايوان كليه پله ها به استثناي چندين پله ي اول در جاي خود باقي هستند در اين ضلع قرينه سازي در ديوارهاي طرفين ايوان به چشم مي خورد ولي ارتفاع اين ديوارها در يك تراز قرار نمي گيرد.

ضلغ غربي كه روبه روي مدخل اصلي بنا (ضلع شرقي) قرار دارد داراي سكويي در وسط و دو اتاقك معروف به چله نشين در طرفين مي باشد ديوارهاي هر دو اتاق تا زير قوس سقف با اندود گچ پوشش داده شده اند و ريز سقف آجر كاري تزئين شده كه به روش پر گرديده است و همچنين اجراي قوس ها و دورهاي پوشش دهنده ي اتاق ها به روش رومي مي باشد. در ديوارهاي انتهايي هر دو اتاق بر روي دو پايه بنا شده كه در زير اين قوس راه ارتباطي اتاق ها با فضاي زير گنبد نمايان مي شود اين مسير ارتباطي با ارتفاعي بسيار كوتاه و عرضي باريك تعبيه شده به گونه اي كه به ظاهر مي تواند بي ارتباط با فضاي داخلي بنا باشد و در سكوي مياني اين ضلع (غربي) مقبره اي فاقد سنگ و كتبيه قرار دارد كه به انتهاي آن به نسبت مدخل اصلي بنا (ضلع شرقي) ختم مي شود. ديوارها و سقف اين سكو با اندود گچ پوشش داده شده اند. و سقف اين سكو نيز قوس وارد مي باشد كه در روي بام از ساير قسمتها كمي بلندتر مي باشد.

علاوه بر سكوي مياني ضلع غربي، فضاي زير گنبد كه توسط چهار ديوار محصور شده است نيز مي توان جزء فضاهاي داخلي بنا به حساب آورد اين فضا در حال حاضر از سه ضلع شمالي و جنوبي و شرقي به بيرون راه مي يابد و سقف غرب به واسطه دالان هاي ارتباطي اتاق هاي چله نشين به بيرون راه مي يابد گنبدي كه اين فضا را پوشش داده دو پوسته مي باشد كه به روش عرق چين اجرا گرديده و از نوع گنبدهاي سه بخشي تند به حساب مي آيد.

بناي مورد نظر در طول تاريخ حياتش بارها مورد مرمت قرار گرفته است كه متاسفانه در همه موارد غير اصولي بوده و آسيب هايي را به بنا وارد آورده بدين علت بسياري از آثار اوليه مربوط به ساخت بنا از بين رفته است و آنچه باقي مانده نشان مي دهد كه مصالح اصلي بنا از جنس آجر و ملات گچ مي باشد و فاقد هرگونه تزئينات كاشيكاري است. تنها تزئينات بنا را مي توان در، چند اختلاف سطح در نماي خارجي به خصوص اطراف سردرها و ايوان ها و ورودي هاي بنا و هم چنين رسمي بندي هاي گچ بري شده موجود در زير گنبد دانست كه اين رسمي بندي هاي مربوط به بناهاي دروه ي تيموري مي باشد.

از ديگر تزئينات بنا مي توان به آجركاري هاي اجرا شده به روش پر در زير قوس اتاق هاي طرفين ضلع غربي و هم چنين طاقچه هاي موجود در ديوارهاي طرفين اين اتاق ها و ايوان ها اشاره كرد الحاقاتي كه در ادوار مختلف به اين بنا شده آسترهاي سيماني و گچي بر روي نما و همچنين استفاده از تيغه هاي آجري در برخي قسمت ها مي باشد ضلع شرقي و جنوبي آستر گچي كه بر اثر گذشت زمان و وجود عوامل جنوبي قسمت هايي از آن تخريب شده است به منظور حفاظت از بنا در برابر باد غالب مضر جهت بارش باران و برف ضلع شمالي و غربي با آستر سيماني پوشش داده شده است كه اين امر آسيب هاي فراواني را به بنا وارد كرده به اين ترتيب كه رطوبت هاي جذب شده از طريق خاك هاي دست زير سكو، به پاي بنا به قسمتهاي بالاتر منتقل شده و از طرفي رطوبت هاي نفوذ كرده از روي بام نيز به قسمت هاي پايين تر انتقال داده شده كه با وجود آسترهاي سيماني بر روي سطح اين دو ضلع، جريان هم به اين قسمت ها راه پيدا نمي كرده است و به اصطلاح بنا جاي تنفس نداشته است كه اين امر موجب فرسودگي مصالح شده است.

از ديگر الحاقات تيغه هاي آجري هستند كه در ضلع غربي به بنا اضافه شده اند اتاق ها طرفين اين ضلع به طور كامل با تيغه هاي آجري مسدود شده اند و از فضاي محصور شده داخلي اتاق ها به عنوان انباري استفاده مي شود. طاق موجود بر روي نماي سكوي مياني با تيغه هاي آجري مسدود شده و در بالاي آن يك پنجره مربع شكل به عنوان الحاق بندي به اين قسمت اضافه شده است پوشش بام نيز به اين صورت است كه روي سازه ي پوشش سقف كه آجري مي باشد با خاك دست زير تا ارتفاع ؟؟؟ پر شده است و روي آن نيز آسفالت اجرا شده كه كاملاً غير اصولي بوده و در حال حاضر اين آسفالت داراي ترك هايي مي باشد كه رطوبت را به واسطه ي اين ترك ها به زير سقف انتقال مي دهد سطح گنبد دو پوسته اين بنا روش عرق چين اجرا گرديده نيز با آسفالت پوشش داده شده است و روي آن آستر سيماني اجرا گرديده است. اين آستر كاملاً غير اصولي بوده و آسيب هاي قابل توجهي را به اين قسمت وارد كرده است.

به علت آسفالت اجرا شده بر روي سطح گنبد رطوبت به قسمت داخلي گنبد نفوذ كرده و با وجود آستر سيماني اين رطوبت در داخل مصالح باقي مانده كه موجب فرسودگي اندودهاي گچي زير گبند و هم چنين تخريب قسمت هايي از رسمي بندي هاي موجود در چهار كنج قرار گرفته در زير گنبد، شده است.

 

گزارش كارگاه و شرح مختصري از مراحل اجراي كار:

1 – بام سازي

2 – بازسازي گبند

3 – نماسازي

4 – كف سازي

5 – نورپردازي

1 – بام سازي

1 – 1 برداشت خاك هاي دست ريز

1-2 دو غاب ريزي

1-3 اجراي غوره گل

1-4 ريختن خاك كوبيده شده و اجراي پاره چيني

1-5 اجراي اندود سيماني

1-6 اجراي ايزوگام

1-7 اجراي آجر فرش و دوغاب ريزي

سطح بام كمتر تا ارتفاع خرندها با خاك دست ريز پوشيده شده بود و بر روي آن قيرگوني فرسوده اي قرار داشت كاملاً پاكسازي شده پس از آن ملات ها و آجر هاي فرسوده اي كه سازه ي بام را تشيكل مي دادند در بعضي قسمتها برداشت شدند آجر هاي سالم در اين قسمت ها جايگزين شدند و به منظور بندكشي از ملات  ماسه گچ استفاده شد در مرحله بعدي يك لايه غوره گل cm20 بر روي سطوح ترميم شده اجرا شد. (آب و خاك رس ورز داده شد).

و روي آن خاك كوبيده شده ريخته شد سپس پاره چيني به وسيله آجر چيني اجرا گرديد كه در اينجا پاره چيني با مصالح جديد نقش پركننده دارد. پس از اجراي اين مراحل يك لايه اندود سيماني بر روي سطح در نظر گرفته شد كه بستر مناسبي را براي ايزوگام به وجود آورد.

در مرحله نهايي آجر فرش با آجرهاي مربع شكل به ابعاد 30Î30 سانتي متر اجرا شد و به منظور پوشش بندهاي آجري از ملات شن و گچ استفاده شد.

باسازي خرند ها نيز به اين ترتيب مي باشد كه ابتدا خرندهايي كه به منظور افزايش شيب سطح بام در بعضي قسمتها بر روي يكديگر اجرا شده بودند برداشت شدند. در مرحله بعدي پس از حذف اين الحاقات از روي خرندهاي هم پيوند با بنا، ترميم هاي خرندهاي موجود صورت گرفت به اين ترتيب كه كليه بندهايي بين آجرها با قلم و چكش تراشيده شوند و با ملات سالم مجدداً بند كشي شوند.

2 – بازسازي گنبد

2-1 برداشت ايزوگام فرسوده

2 – 2 برداشت خاك هاي اضافي و آجرهاي فرسوده

2-3 اجراي دوغاب شن گچ

2-4 اجراي رينگ بتني دور گنبد

2-5 اجراي اندود سيماني

2-6 بدست آوردن تناسبات گنبد

2-7 اجراي آجر فرش و دوغاب ريزي

ايزوگام فرسوده ي موجود بر روي سطح خارجي گنبد برداشت شد (كه اجراي آن بر روي گنبد غير ضروري و غير اصولي بوده به دليل اينكه شيب گنبد آب باران و برف را به سمت پايين هدايت مي كند) و همچنين خاك هاي اضافي و آجرهاي فرسوده از روي سطح گنبد پاك سازي شوند پس از انجام اين مراحل سازه اصلي گنبد كه آجري مي باشد و به روش عرق چين اجرا گرديده نمايان شد سپس عمليات بازساي بر روي آن به اين ترتيب آغاز شد كه در مرحله اول بندهاي بين آجرها به وسيله ي قلم و چكش تراشيده شدند و سپس از گرد و غبارزدايي سطح تراشيده شده، از دوغاب شن گچ براي بندكشي آنها استفاده شد سپس يك لايه اندود سيماني بر روي سطح سيماني ترميم شده  اجرا گرديد به منظور جلوگيري از كمانش و از هم پاشيدگي سازه گنبد، دور تا دور آن در قسمت انتهايي به وسيله يك رينگ بتني پوشيده شد. در مرحله بعدي به منظور بدست آوردن تناسبات قوس گنبد و تشخيص نوع آن از يك شمشه ي سه متري به عنوان سطح تراز و مبناي اصلي ارتفاع استفاده شد به اين ترتيب كه شمشه بر روي بلندترين نقطه گنبد به شكل افقي قرار داده شد و با استفاده از آن ارتفاعات متغير، از روي سطوح شيبدار قوس گنبد، تا ارتفاع قرارگيري شمشه اندازه گيري و مشخص شد بر طبق مشخصات تناسبات بدست آمده و تطبيق آن با بناهاي گنبدار ساخته شده ي همزمان با ساخت اين بنا رباط ويراني و مسجد شا، مشخص شد كه نوع گنبد «سه بخشي تند» مي باشد.

پس از مشخص شدن نوع گنبد در مرحله بعدي به منظور بازسازي قدس گنبد به شكل فني و اصولي، از يك قالب چوبي به عنوان الگوكار (شابلون) استفاده شد.

اين قابليت از راس گنبد تا پاي آن قرار داده شد با قرارگيري اين قالب در محل مذكور و چرخاندن آن به دور گنبد كرم هايي بدست آمد كه فاصله اين كرم ها در تمام نقاط از راس و مركز گنبد به يك اندازه بودند در مرحله بعدي بين اين كرم ها با ملات سيمان پر شد سپس روي سطح سيماني ايجاد شده، آجر كاري و دو غاب ريزي با ملات شن گچ اجرا گرديد.

 

3 - نماسازي

3-1 نماسازي داخلي

3-1-1 برداشت لايه هاي گچي از روي ديوار

3-1-2 ترميم نواحي رطوبت زده

3-1-3 بازسازي رسمي بندهاي سقف

ديوارهاي داخلي نيز مانند ساير قسمت ها در طول دروه هاي مختلف تاريخي مورد مرمت قرار گرفته است و در هر دوره الحاقاتي داشتند كه در اين قسمت مي توان به هفت لايه گچ اجرا شده بر روي يكديگر اشاره كرد كه به علت ناپيوند بودن لايه ها با سطح زيرين ترك هاي عميقي بر روي سطح ديوار ايجاد شده است.

در هنگام برداشت لايه ها از روي يكديگر، اسناد تاريخي پراكنده اي يافت شدند اين اسناد دست خط هايي هستند كه در سده هاي متوالي قمري بر روي ديوار به يادگار نوشته شده اند كه مشخص كننده قدمت اين بناي تاريخي مي باشند.

به منظور حفظ و ماندگاري اين اسناد طلق هاي يك تكه ي شفافي انتخاب شد و در جلوي ديورها با فاصله ي مناسبي، تا ارتفاع لايه هاي گچ قرار داده شد كه در همين فاصله پرژكتورهاي كف نيز قرار دارند. ترك هاي ايجاد شده به سطوح داخلي- ديوارها در زير طاق ها- نيز با ملات مخصوص پر شدند (چسب چوب و چتايي) و سطح آن ها با ملات گچ اندود شد.

سطوح گچي رطوبت زده ي زير سقف خروخي و برخي قسمت ديوار كه دچار فرسودگي شده بودند به طور كلي تراشيده شدند و با ملات سالم ترميم سازي شدند.

بازسازي رسمي بندي هاي قرار گرفته در چهار كنج زير سقف نيز به اين ترتيب بود كه تناسبات هندسي موجود به وسيله شاقول بر روي زمين منتقل شدند كه بر اساس اين تناسبات نقشه هاي آن نيز با ابعاد و اندازه هاي دقيق و فني تهيه شدند. طبق همين نقشه هاي كليد رئوس و الاع كچ بري هاي مذكور، به وسيله ميلگردهاي خم خورده، به سقف و قسمت هايي از ديوار محكم شدند سپس فضاي بين اين ميلگردها را با رابيتس پوشش داده شد و سطح روي آنها با ملات گچ اندود شد.

3-2 نماسازي خارجي

3-2-1 حذف الحاقات

3-2-2 برداشت آجرهاي فرسوده و جايگزيني آجرهاي سالم (پيوندي)

3-2-3 بندكشي

به طور كلي الحاقات بنا شامل آسترهاي گچي و سيماني بر روي سطح نما و همچنين تيغه هاي آجري مسدود كننده در بعضي از قسمتها مي باشد. كه با برداشت و حذف اين تيغه ها، قسمت هاي مورد نظر (باز شوها و بالاي سردرها) به كاربري اوليه خود مبدل شدند.

از ديگر الحاقات آسترهاي گچي و سيماني بودند كه با حذف آنها نماي آجري نمايان شد. اين نماي آجري يا به عبارت ديگر سازه ي اصلي بنا، به علت نفوذ رطوبت هاي صعودي و نزولي و ماندگاري اين عوامل در داخل مصالح و همچنين عدم تنفس بنا به خاط وجود آسترهاي سيماني، هميشه مرطوب بوده كه اين امر موجب فرسودگي مصاحل در اكثر قسمتها شده است.

آجرهاي فرسوده كه ابعاد آنها 30Î30 سانتي متر بود تا عمق 5 سانتي متري از داخل ديوار به وسيله ي قلم و چكش تراشيده شدند پس از آن آجرهاي سالم با همين ابعاد كه به دو يا سه قسمت تقسيم شده بودند به صورت نمايي و روكار با ملات گچ در قسمت هاي تراشيده شده ي ديوار جايگزين شدند. در مرحله ي بعدي بندكشي بين اين آجرها اجر اشد. پس از نماسازي كليه سطوح به روش مذكور، به علت عدم تناسب و سازگاري، جنس مصاحل توكار و روكار، لكه هايي روي سطح نما پديدار شدند كه براي از بين بردن اين لكه ها، نما كلاً از بالا تا پايين با چرتكه ي سيمي شسته شد و پس از آن به منظور يك دست كردن رنگ آجرهاي روكار بر سطح نما خاك منطقه ريخته شد.

3-2-1 شرح مختصري از نماسازي بر روي ضلع غربي:

الف: حذف تيغه هاي الحاقي اتاقهاي طرفين (چله نشين)

ب: حذف تيغه ي الحاقي سكوي مياني

ج: پوشاندن پنجره مربع شكل قرار گرفته در بالاي طاق سكوي مياني سطح نماي اين ضلع با آستر سيماني پوشش داده شده بود كه به طور كلي برداشت شد. سپس عمل پيوندي بر روي نم و سطوح فرسوده ي اين ضلع انجام گرفت.

از ديگر الحاقات حذف در اين ضلع، تيغه هايي بودند كه اتاق هاي طرفين (چله نشين)، اين ضلع را مسدود كرده بودند پس از حذف آنها، نماي داخلي اين اتاق ها تا قبل از شروع قوس پوششي سقف با ملات گچ اندود شدند. طبق شواهد و قرائن موجود در گذشته نيز با همين ملات پوشش داشته سقف اين اتاق ها با آجركاري پوشش داده شده اند كه به منظور ترميم آن بندهاي آجري فرسوده با قلم و چكس تراشيد شدند و به وسيله ملات گچ بندكشي شدند.

تيغه مستطيل شكلي نيز، بين اين اتاق ها بر روي نما سكوي مياني، قرار داشت كه پس از بررسي گمانه زني و همچنين شواهد يافت شده از روي در آجرهاي چيده شده مشخص شد اين قسمت در ابتدا طاق بوده كه، با يك تيغه آجري مسدود شده است به همين دليل در بالاي آن يك پنجره ي مربع شكل به عنوان الحاق بعدي به اين قسمت اضافه شده است:

تيغه ي مستطيل شكل آجري برداشت شد سپس طرح مشبك آجري جايگزين آن شد. پنجره ي بالايي آن نيز در هنگام نماسازي با يك تيغه آجري پوشانده شد.

3-2- شرخ مختصري از نماسازي بر روي ضلع شرقي

الف: حذف الحاقات گچي

ب: برداشت آجرهاي فرسوده و جايگزيني آجرهاي سالم

ج: بندكشي

د: بازسازي پله ها

در مرحله اول آستر گچي موجود بر روي سطح اين ضلع حدف شد، پس از آن آجرهاي فرسوده تراشيده شدند و جاي خالي آن ها به وسيله آجرهاي سالم برش خورده پر شد. كل سطح نماي اين ضلع به همين ترتيب با آجرهاي سالم جايگزين شدند سپس عمل بند كشي انجام گرفت.

قسمت هاي داخلي ايوان-زير طاق يا سقف ايوان، ديوارهاي طرفين و همچنين طاقچه ها- با ملات گچ اندود شدند كه طبق شواهد موجود قبلاً نيز با همين ملات پوشيده شده بودند. در طرفين طاق بالاي ورودي دو حفره ي مربع شكل قرار دارد كه در قديم نقش سازه اي داشته است كه اكنون نيز اين حفره ها مسدود نشدند و به عنوان شواهد تاريخي در جاي خود باقي هستند.

از ديگر اقدامات صورت گرفته بر روي اين ضلع، پر كردن شكاف ايجاد شده در قسمت بالاي ايوان سر تيزه ي طاق مي باشد كه به منظور ترميم آن، شكاف موجود با ملات مخصوص چسب چوب و چتايي پر شد و سطح روي آن به وسيله آجرهاي سالم با قسمتهاي ديگر پيوند داده شد.

بر روي كنج ديوار سمت راست ايوان نيز دو خرند بر روي يكديگر اجرا شده بودند كه اين امر به دليل افزايش شيب سطح بام بوده است. اقدامي كه در اين زمينه صورت گرفته است برداشت خرند اجرا شده از روي خرند قبلي و همچنين ترميم و بازسازي خرند اوليه به وسيله ي آجرهاي سالم و بندكشي با ملات جديد مي باشد.

در طرفين ايوان، اين ضلع دو راه پله به منظور دسترسي به پشت بام تعبيه شده است كه پله هاي سمت راست تا ارتفاع پله ي دوم به وسيله خاك پر شده بودند و اولين پله در اين قسمت تخريب شده بود كه پس از تخليه خاك ها، اولين پله به ارتفاع يك خرند بازسازي شد. و پس از آن بقيه پله ها از ابتدا تا آخرين پله كه به پشت بام ختم مي شود، با آجرهاي سالم جايگزين و بند كشي مجدد، ترميم شدند.

پله هاي سمت چپ ايوان به طور كلي تخريب شده بودند و به يك نماي فضاي معكبي شكل كه تا روي پشت بام امتداد داشت، تبديل شده بودند و به لحاظ ايمني، سقف اين قسمت با تيرهاي چوبي و آجرهاي مربع شكل پوشيده شده بود كه پس از حذف اين الحاقات و آماده سازي فضا براي اجراي پله ها، مراحل بازسازي آغاز گرديد.

با توجه به قرينه سازي پله ها در طرفين ايوان، راه پله ي تخريب شده ي سمت چپ بر اساس پله هاي موجود در سمت راست از ابتدا تا روي بام به صورت كاملاً قرينه بازسازي شدند. بر روي ديوار اين راه پله در جهت همين ضلع (شرقي) حفره ي مستطيل شكل باريكي قرار دارد كه نقش هوا كش را براي پله ها ايفا مي كند به همين مسدود شده و در جاي خود باقي است.

3-2-3 شرح مختصري از نماسازي بر روي ضلع شمالي

الف: حذف الحاقات سيماني

ب: ترميم شكاف هاي ايجاد شده بر روي سطح نما

ج: برداشت آجرهاي فرسوده و جايگزيني آجرهاي سالم

د: بندكشي

در مرحله اول آستر سيماني كه بر روي سطح نما وجود داشت تراشيده شد و پس از آن آجرهاي فرسوده تا عمق پنج سانتي متر از داخل ديوار تراشيده شدند و آجرهاي سالم جايگزين آنها شدند سپس بندكشي با ملات سالم اجرا گرديد.

ديوار سمت راست ايوان نيز از قسمت خرند بام تا روي پي دچار شكاف نستباً عميقي شده بود كه پس از پر كردن شكاف به وسيله ملات مخصوص چسب چوب و چتايي سطح روي آن با آجرهاي سالم به طرفين شكاف پيوند داده شد. سپس قسمت بالاي اين شكاف كه خرند و قوس اجرا شده بر روي ديوار را نيز دچار آسيب كرده بود ترميم شد.

از ديگر اقدامات انجام شده بر روي اين ضلع برداشت خرندي مي باشد كه بر روي خرند قبلي در قسمت كنج ديوار سمت چپ ايوان اجرا شده بود. اقدامات منظور شده در اين زمينه به اين ترتيب مي باشد كه دومين خرند اجرا شده بر روي سطوح قبلي كاملاً حذف شد و آجرهاي بندكشي هاي خرند اوليه به طور كامل با مصالح جديد جايگزين شدند. ديوار سر در ايوان ديوار بالاي تيزه ي طاق نيز با آجرهاي سالم جايگزين و ملات جديد بندكشي شد قسمت داخلي ايوان كه شامل زير طاق، ديوارهاي طرفين و همچنين طاقچه ها مي باشد با ملات گچ اندود شد و كف آن نيز با آجر فرش پوشش داده شد.

در قسمت داخلي ايوان در حفره ي مربع شكل در طرفين طاق بالاي ورودي موجود است كه اين حفره ها در گذشته نقش سازه اي داشتند و هم اكنون نيز به عنوان شواهد تاريخي در جاي خود باقي اند در هنگام نماسازي مسدود نشده اند.

3-2-4- شرح مختصري از نماسازي بر روي ضلع جنوبي

الف: حذف الحاقات گچي

ب: ترميم شكاف هاي ايجاد شده بر  روي سطح نما

ج: برداشت آجرهاي فرسوده و جايگزيني آجرهاي سالم

د: بندكشي

در مرحله اول آستر گچي كه بر روي سطح نماي اين ضلع قرار داشت تراشيده و برداشت شد و پس از آن به منظور ترميم سطوح آجري فرسوده شده ي زير آستر، كليه مصالح فرسوده تراشيده شدند و آجرهاي سالم با بندكشي جديد جايگزين آنها شدند.

خرندهاي ديوارهاي طرفين ايوان و همچنين خرند خود ايوان كه فرسوده و در برخي قسمتها تخريب شده بودند با آجرهاي سالم و بندكشي مجدد، ترسيم شدند.

در سمت چپ ايوانع سطح روي ديوار دچار شكافي از قسمت خرند بام تا روي پي شده بود كه به منظور پركردن اين شكاف از ملات مخصوص چسب - چوب و چتايي استفاده – و روي آن نيز با آجرهاي سالم پوشش داده شد. به اين ترتيب شكاف ترميم شده به ديوارهاي طرفين پيوند داده شد.

قسمت داخلي ايوان كه شامل زير طاق يا سقف ايوان و همچنين ديوارها و طاقچه هاي طرفين مي باشد همگي با ملات گچ پوشيده شدند. طبق شواهد و قرائن موجود ملات پوشش قبلي نيز گچ بوده است و كف اين قسمت نيز همانند ساير قسمتهاي داخلي با آجرهاي مربع شكل به ابعاد 30Î30 سانتي متر فرش شد.

در طرفين طاق بالاي ورودي دو حفره ي مربع شكل موجود است كه وجود اين حفره ها در ايوان هاي شمالي و شرقي نيز تكرار شده است كه در هر سه مكان نقش سازه اي را داشتند و هم اكنون نيز به عنوان شواهد تاريخي در جاي خود باقي هستند و در هنگام نماسازي مسدود نگرديده اند.

4 – كف سازي

4-1 كف سازي داخلي

4-1-1 برداشت خاك دست ريز

4-1-2 جايگزيني مصالح مناسب

4-1-3 آجر فرش و دوغاب ريزي

كف بنا تا عمق 70 سانتي متر گودبرداري شد خاك حاصل از گودبرداري را كه خاك دست ريز بود به خاج از بنا انتقال داده شد و پس از آن مراحل كف سازي با مصالح جديد صورت گرفت به اين ترتيب كه پنجاه سانت قلوه سنگ و لاشه سنگ ده سانت گراويه و همچنين ده سانت ديگر ماسه سيمان قرار داده شد و پس از آن آجر فرش اجرا گرديد كه سطح بدست آمده با دوغاب ماسه و سيمان بندكشي شد. به اين ترتيب نفوذ رطوبت از كف در قسمت هاي داخلي كاهش يافت.

كف ايوان ها و همچنين اتاق هاي طرفين ضلع غربي نيز با آجر فرش پوشش داده شدند. با توجه به شواهد موجو د در كف آجرفرش براي كف پوش داخلي انتخاب شد.

4-2 كف سازي خارجي

4-2-1 برداشت سكوي قبلي

4-2-2 اجراي كانال زهكش

4-2-3 ساخت سكو

به منظور كاهش سطح آب هاي زير زميني و همچنين جلوگيري از نفوذ روطوبت با كف بنا اطراف آن به عمق يك متر و هفتاد سانت و عرض شصت سانت گودبرداري شد كه فاصله اين كانال تا خود بنا حدوداً يك متر در نظر گرفته شده است كف آن با بتن مگر به ضخامت ده سانتي متر پوشش داده شد كه اين بتن اجرا شده از طرفين به سمت پايين شيبدار مي باشد. دو طرف كانال نيز ديوار سي پنج سانتي متري چيده شد و سقف آن با طاق خوبي پوشش داده شد. در چهار كنج اين كانال چهار دريچه بازديد در نظر گرفته شده است. به منظور ايجاد بستري مناسب براي كف بيروني بنا و همچنين دسترسي مناسبتر به فضاي داخلي بنا سكويي به ارتفاع يك خرند و طول 22 متر و عرض 21 متر اجرا گرديد در قسمت پايين و دور تا دور آن آبرويي به منظور هدايت آب باران و برف در نظر گرفته شده كه اين آبرو به كانال زهكش مرتبط است. اين سكو كاملاً الحاقي است به همين منظور بين سكوي اجرا شده و بنا فاصله اي در نظر گرفته شده است. اين فضا نيز توسط لوله هايي به آبروي پايين سكو مرتبط است. كه آب باران و برف از داخل آن به آبرو و از آنجا به داخل كانال زهكش منتقل مي شود.

براي اينكه جريان هوا به داخل كانال راه پيدا كند لوله هايي از داخل كانال به بيرون از سكو مرتبط شده است به اين ترتيب هوا دائما دور تا دور بنا در جريان است در نتيجه رطوبت ايجاد شده در اين قسمت با هوارساني اين سيستم از بين مي رود.

طرح آجري روي سكو كه با قلوه سنگ تزئين شده طرح قابل فهمي است كه با توجه به طرح موجود، بر روي ديوار داخلي منظور گرديده است.

در هنگام برداشت سكوي قبلي، در جلوي ضلع شمالي چندين قبر با ديوارهاي سالم يافت شد كه همگي خالي بودند با اين شواهاد مشخص مي شود كه از 60 سال پيش در اين مكان كسي مدفون نشده است.

نورپردازي

نورپردازي خارجي به اين ترتيب اجرا شد كه در چهار كنج سكو روبروي هر پايه ي بنا يك پرژكتور داخل باكس آجري قرار داده شد. به اين ترتيب نور به مقدار كافي و غير مستقيم از پايين بنا را روشن مي كند.

روشنايي ايوان ها با چراغ هاي آويزي مخصوص در سقف تامين شده است. طاقچه هاي طرفين آن نيز از قسمت پايين گود شدند و نور مهتابي به صورت غير مستقيم داخل آنها تعبيه شده است. در قسمت كف ايوان ها نيز دو پرژكتور با فاصله مناسب از كنج ديوارهاي طرفين در نظر گرفته شده است. با اين عمل از سمت پايين روشنايي اين قسمت را تامين مي كند.

به منظور نور پردازي محل، چهار پرژكتور درچهار كنج كف با فاصله مناسبي از ديوارهاي طرفين در نظر گرفته شد به اين منظور كه نور از سمت پايين، ديوارهاي طرفين و رسمي بندهاي چهار كنج سقف را نمايان كند.

روشنايي سقف نيز با قراردادن چراغ آويزي مخصوص در مركز گنبد تامين شده است.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: جمعه 07 فروردین 1394 ساعت: 15:15 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره سازه بنا,تحقیق درباره سازه بنا منطقه ويراني,تحقیق درباره منطقه ويراني,

 

 مقدمه         

1) معرفي اجمالي شهرستان        

موقعيت جغرافيايي   

ويژگي هاي طبيعي  

ويژگي هاي انساني 

ويژگي هاي اقتصادي

 

2)شناسايي حوزه نفوذ   

2-1تعيين حوزه نفوذ روستا  

2-2بررسي ويژگي هاي طبيعي حوزه نفوذ روستا 

2-3 بررسي ويژگي هاي انساني حوزه نفوذ روستا

2-4 بررسي چگونگي و نحوه عملكرد خدمات موجود در روستا هاي حوزه نفوذ

2-5 بررسي موقعيت ايلات و عشاير و تاثيرات ناشي از آنها

 

3) آشنايي روستا  

3-1 موقعيت جغرافيايي       

3-2 تعيين محدوده اراضي كشاورزي و منابع طبيعي        

3-3 بررسي منابع آب

3-4 بررسي ويژگي هاي جمعيتي  

3-5 بررسي ويژگي هاي اقتصادي  

3-6 شناخت عوامل موثر در پيدايش روستا 

3-7 شناخت و تعيين نحوه كاربري فضاهاي موجود 

3-8 بررسي چگونگي مالكيت اراضي روستا

3-9 شناخت كيفيت ابنيه و بررسي مصالح ساختماني    

3-10 بررسي شبكه هاي ارتباطي  

3-11 تعيين مراكز اوليه روستا و مراكز محلات فعلي         

3-12 بررسي تا سيسات و تجهيزات در روستا      

3-13 بررسي ويژگي هاي معماري و تركيب فضاهاي مسكوني در روستا

3-14تجزيه و تحليل و پيش بيني روستا     

 

 

مقدمه:

 

رابطه شهرو روستا موضوعي است جغرافيايي كه در شكل دهي نظام اسكان جمعيت و سلسله مراتب سكونتگاهي و در نهايت توسعه جغرافيايي متوازن از طريق انتشار امواج توسعه از كانون هاي توسعه (شهر) به نقاط پيراموني (روستا) نقش به سزايي دارند اما هنگامي كه اين توسعه روند يك طرفه پيدا كند منجر به مهاجرت روستائيان و تخليه روستاها مي گردد . خالي شدن روستا مترادف با از بين رفتن سرمايه هاي انساني و مالي كشور است در صورت ادامه اين فرآيند روستائيان روز به روز فقيرتر مي شوند براي برقراري عدالت اجتماعي و فقرزدائي رشد و توسعه يكپارچه نواحي كشور روستا و روستائيان در الويت هستند در اين راستا برنامه ريزان و كارشناسان توسعه در سال هاي اخير اقدام به طرح هاي مختلف توسعه در مناطق روستايي نموده‌اند كه از آن جمله مي توان به طرح هاي بهسازي ،طرح تجميع ،طرح هادي روستايي اشاره نمود اين مسئوليت خطير به عهده نهاد ها و سازمان هاي عمراني كشور است كه در راس آنها بنياد مسكن انقلاب اسلامي قرار دارد . طرح هادي روستايي كه از مهمترين پروژه هاي روستايي است در سال هاي اخير در روستاهاي زيادي به اجرا درآمده است بر اساس تعريف ارائه شده . طرح هادي عبارتند ازفراهم آوردن بستر تجديد حيات و هدايت روستا به لحاظ ابعاد اجتماعي ،اقتصادي و فيزيكي حيات روستا به ويژگي هاي محيطي (كوهستاني ،دره اي،دشتي بودن روستا)،اجتماعي(ميزان و خصوصيات جمعيتي ،سواد ،بهداشتي ودرمان)و اقتصادي(درآمد، چگونگي اشتغال و فعاليت هاي اقتصادي) بستگي دارد . طرح هادي روستا با در نظر گرفتن پتانسيل‌هاي موجود كه در بالا به ذكر آن پرداختيم سعيدر هدايت اقتصادي و اجتماعي آينده روستا دارد حال با توجه به زيرساختهاي موجود ارائه خدمات و امكانات تسهيلي و رفاهي به روستا ضروري به نظر مي رسد مهمترين اهداف طرح هادي عبارتند از :

1 - ايجاد زمينه توسعه و عمران روستاها با توجه به شرايط فرهنگي ،اقتصادي، اجتماعي و فيزيكي .

2 - تامين عادلانه امكانات از طريق ابعاد تسهيلات اجتماعي ،توليدي و رفاهي هدايت و توسعه كالبدي .

3- ايجاد تسهيلات لازم جهت بهبود مسكن روستائيان وخدمت زيست محيطي عمومي .

4 - ايجاد و استقرار ساخت و سازمان فضايي مناسب در پيكره روستاها براي تقويت كار كرد هاي توليدي روستا .

5 - ايجاد زمينه هاي فعاليت و اشتغال با در نظر گرفتن قابليت ها و امكانات بالقوه موجود و سعي در فعاليت بخشيدن به آنها .

6 - فراهم آوردن محيطي سالم جهت سكونت جمعيت روستا به نحوي كه علاوه به تثبيت جمعيت از جمعيت گريزي روستاها كاسته شود .

7 - ايجاد بستر لازم براي گسترش صنايع روستايي و فعاليت هاي كشاورزي .

 

1)معرفي اجمالي شهرستان:

 

1 – 1 موقعيت جغرافيايي:

 

شهرستان مشهد در موقعيت رياضي بين 35 درجه و 43 دقيقه تا 37 درجه و8 دقيقه عرض شمالي و59 درجه و 4 دقيقه تا 60 دقيقه طول شرقي قرار گرفته است . اين شهرستان در بين ارتفاعات هزار مسجد بينالود و چهل تن و يك تن در شمال شرقي استان خراسان واقع شده است. اين ناحيه از شرق به شهرستان سرخس از جنوب شرقي به شهرستان تربت جام از جنوب و جنوب غربي به ارتفاعات چهل تن و يك تن در شمال تربت حيدريه از غرب به شهرستان قوچان و از شمال و شمال شرقي به شهرستان درگز و كشور تركمنستان محدود مي شود وسهت اين شهرستان 13500كيلو متر مربع مي باشد.

 

1 – 2 – 1 تقسيمات سياسي :

 

شهرستان مشهد بر اساس قانون اداري و تقسيمات كشوري سال 1385 يكي از ولايات هجده گانه خراسان بوده و مركز آن شهر مشهد بوده است در سال 1316 با اجراي قانون تقسيمات كشوري جزءهفت شهرستان استان خراسان گرديد كه شامل بخش هاي حومه، ارداك، طرقبه، فريمان ،تربت جام، جنت آباد، سرخس و تايباد بوده است در سال 1339 بخش هاي تايباد ،تربت جام و جنت آباد در سال 1369 بخش هاي چناران و سرخس در سال 1372 بخش فريمان و در سال 1382 بخش كلات نادر از اين بخش متزع شدند. بر اساس آخرين تقسيمات كشوري انجام شده اين شهرستان داراي 4 بخش ( مركزي، احمد آباد، رضويه و طرقبه) 13 دهستان (تبادكان، طوس، كارده).

 

 

جدول تقسيمات اداري و سياسي شهرستان مشهد

 

 

1-3ويژگي هاي طبيعي:

 

1-3-1 توپوگرافي:

 

بلند ترين ارتفاعات مشهد در ارتفاعات بينالود با 3211 متر و پست ترين نقطه در امتداد كشف رود در جنوب شهر مشهد با ارتفاع 500 متر از سطح دريا واقع شده است ارتفاع شهر مشهد به طور متوسط 970 متر مي باشد . اين شهرستان بر روي جلگه ارتفاعات بينالود و هزار مسجد واقع شده است . دشت مشهد سرزميني است هموار كه در ميان كوه هاي هزار مسجد در شمال كوه هاي بينالود در جنوب قرار دارد و با جهت شمال غرب ،جنوب شرق امتداد مي يابد عرض اين دره قسمتي كه در شهر مشهد قرار دارد به 28 تا 30كيلومتري مي رسد.

رودخانه كشف رود و در آبراهه هاي متعدد آن و همچنين اراضي هموار پايكوهي و حاصلخيزي خاك ، سبب وجود سكونتگاه هاي روستايي و شهري متعدد و در دشت مشهد گرديده است . اراضي منطقه با هم متفاوت هستند داراي خصوصيات زير مي باشد:

1- دشت هاي مسطح در طول كشف رود و فرورفتگي هاي مركزي و جنوبي منطقه كه داراي خاك هاي شور بوده و زهكشي نا مناسب دارند

2- مخروطه افكنه ها در غرب و در جنوب شهر مشهد قرار دارند كه در قسمت مرتفع تقريبا با نوك تيز در قسمت تحتاني تقريبا مسطح مي باشد و داراي خاك سنگريزه اي و كم عمق است و قسمت پايين آن منحصرا از قلوه سنگ هاي آذرين و دگرگوني تشكيل شده است .

3- تپه ها و دشت هاي كوهپايه در امتداد كوه ها و فلات هاي كوهپايه قرار دارند در قسمت هاي پايين دست كه شيب زياد تر است داراي خاك هاي عميق تري مي باشد .

4- تپه هاي كوهپايه اي، دشت هاي كوهپايه كه در مركز منطقه قرار گرفته اند كمي شيب دار مي باشند و قابل آبياري بدون محدوديت ظاهري است اما در قسمت هاي مرتفع تر با شيب بيشتر و خاك كم عمق تر آبياري با محدوديت همراه است.

5- فلات ها كه در امتداد رشته كوه ها قرار دارند و به علت شيب زياد و عمق كم خاك براي كشت هاي آبي مناسب نمي باشد.

 

1-3-2 ناهمواري ها :

 

دشت مشهد بيشتر لايه هاي آن در دوران چهارم زمين شناسي شكل گرفته است و شامل كنگلومراهاي پليمو ، پليمستوسن، مخروطه افكنه ها ، پادگا نه هاي آبرفتي قديمي و جديد ، رسوبات آبرفتي بستر رودخانه ،رسوبات دشت ها و بالاخره پهنه هاي پوشيده از مس مي گردد.

1-ارتفاعات سمت راست كشف رود كه جزءرشته كوههاي بينالود و اكثرا از سنگ هاي زير تشكيل شده است سنك هاي رسوبي  كه بيشتر شامل آهك هاي ژوراسيك و كرتاسه با مسيل هاي زيادي از دو كنه ها مي باشد و همچنين ماسه سنگ و مارن و كنگلومراي بختياري نيز ديده مي شود . سنگ هاي دگرگوني بيشتر شامل شيست هاي لياس (ژوراسيك)و مرمر است كه ضخامت زيادي را داراست و منشا بسيارياز خاك هاي سمت راست كشف رود مي باشد . سنگ هاي آذرين بيشتر شامل سنگ هاي دروني و گرانيت و پريدوتيت مي باشد.

2- ارتفاعات سمت چپ رودخانه كشف رود كه جزء كوه هاي هزار مسجد و بيشتر شامل ماسه سنگ هاي سرخ و طبقات مارن و گچ و منشا اصلي خاك هاي منطقه مورد مطالعه و آهك هاي ژوراسيك است كه بر روي آنها تشكيلات آهكي مزدوران قرار دارد.

 

1-3-3 اقليم شهرستان:

 

الف) رطوبت:

رطوبت متوسط مشهد 4/56 درصد و متوسط حداقل و حداكثر سالانه 5/36 درصد در تير ماه و 19/7 درصد در دي ماه است.

ب)درجه حرارت:

درجه حرارت در طي دوره آماري 1330-1380 4/14 درجه سانتي گراد و اختلاف ميانگين درجه حرارت در سرد ترين ماه و گرم ترين ماه 35 درجه است ميانگين حداكثر دماي سالانه 4/26 درجه مربوط به ماه تير و ميانگين حداقل دماي سالانه 4 درجه مربوط به ماه دي است.

ج)بارندگي:

متوسط بارندگي در طي دوره آماري 1380-1330 در شهرستان مشهد 64/259 ميليمتر است حداكثر ميانگين ماهانه بارش در شهرستان مشهد 8/55 ميليمتر در اسفند ماه و حداقل ميانگين ماهانه بارش 7/0 ميليمتر در مرداد ماه مي باشد . به طور كلي ميزان نزولات در اين شهرستان كم است.

 

 

 

 

 

 

جدول وضعيت اقليمي شهرستان مشهد در سال هاي 1361-1375

 

 

د)باد:

 

جريان هوا در مشهد تحت تاثير توده هاي هواي متفاوتي است كم سهم تريت آنها عبارتند از توده هواي پر فشار سيبري- جريان هاي مديترانه اي – جريان هاي شمالي و غربي

 

ر)تابش خورشيد:

 

ميانگين مجموع سالانه ساعات آفتابي مشهد 2500 ساعت است كه از اين ميزان كم ترين ساعات آفتابي در بهمن ماه بيشترين آنها در تيرماه است . زاويه تابش خورشيد در عرض جغرافيايي 37 درجه در ظهر محلي ، اول تير ماه برابر 90 درجه و در ظهر محلي دي ماه 45 درجه است . عوامل تاثير گذار بر اقليم مشهد عبارتند از عرض جغرافيايي، هواي گرم وخشك كوير قره قوم.

 

1-3-4 آب و هواي شهرستان:

 

اگر چه بخش هاي جنوبي و شمالي شهرستان مشهد كوهستاني مي باشد و اين باعث شده تا اين نواحي از آب و هواي معتدلي برخوردار گردند ليكن ارتفاع كم دشت مشهد و همچنين نفوذ توده هاي گرم و خشك دشت هاي مركزي ايران در فصل گرم سال و نفوذ توده هاي سردو خشك در فصل سرد سال باعث شده است تا بخش هاي عمده اي از اين شهرستان از اقليم گرم و نيمه خشك برخوردار شوند.

نتايج بدست آمده از ايستگاه هواشناسي مشهد در سال هاي 1361تا 1375 نشان مي دهد شهرستان مشهد داراي ميانگين درجه حرارت سالانه 5/14 درجه سانتي گراد مي باشد كه تير ماه با ميانگين 2/27 درجه سانتي گراد گرمترين ماه سال و ماه بهمن با 3/2 درجه سانتي گراد سردترين ماه سال مي با شند همچنين ميانگين ساليانه بارش در اين شهرستان حدود 266 ميلي متر در سال است.

 

1-3-5 منابع آب:

 

شهرستان مشهد عمدتا در حوزه آبريز رودخانه كشف رود قرار دارد مهمترين رودخانه اين شهرستان رودخانه كشف رود است كه متوسط دبي ساليانه آن حدود 87 ميليون متر مكعب مي با شد ساير منابع آب هاي سطحي اين شهرستان رودخانه هاي كارده با حدود 24 ميليون متر مكعب رودخانه شانديز با حدود 22 ميليون متر مكعب رودخانه طرق با حدود 26 ميليون متر مكعب رودخانه جاغرق با حدود 15 ميليون متر مكعب رودخانه ميامي با حدود 11 ميليون متر مكعب و سدهاي كارده با گنجايش 36 ميليون متر مكعب طرق با گنجايش 31 ميليون متر مكعب چالي دره با گنجايش11 ميليون متر مكعب و بند گلستان با گنجايش5 ميليون متر مكعب مي باشد ضمن آنكه طبق برنامه ريزي ها و اقدامات انجام شده در سال هاي آتي بخش عمده آب شرب مورد نياز شهر مشهد از طريق سد در دست احداث واقع در مرز ايران و تركمنستان تامين خواهد شد .

علاوه بر آب هاي سطحي منابع آب هاي زيرزميني اين شهرستان از طريق 766 رشته قنات ، تعداد 246 دهنه چشمه ،تعداد 2510 حلقه چاه عميق و تعداد 1109 حلقه چاه نيمه عميق مورد بهره برداري قرار مي گيرد .

 

منابع آب سطحي شهرستان مشهد : مهمترين رود هاي شهرستان مشهد عبارتند از كشف رود ،كارده، ماه نساء، ميامي ،شانديز، طرقبه، طرق، سنگ بست ،جاغرق، مراغه، مايان،برگ ،زشك، چشمه گيلاس، قره تيكان، چهچهه ، كلات، ارچنگان . علاوه بر رئدهاي فوق ميلي هايي مانند كال شريف آباد و كال سرغايه كه حالت فصلي دارند و نيز در بخشي از سال داراي آب مي باشد.

 

منابع آب هاي زيرزميني شهرستان مشهد: آب هاي زيرزميني كه به صورت قنوات و چاه هاي عميق و نيمه عميق چشمه ها مورد استفاده قرار مي گيرند به دليل حفر چاه هاي عميق اكثر قنات ها خشك شده و آب رودهايي چون كشف رود ،جام، رود اترك به حداقل رسيده است .آب خوان هاي دشت مشهد به مصرف گياهان زراعي و محصولات باغي مي رسد زيرا به طور متوسط در فصل زمستان و مهار بارندگي صورت مي گيرد . هر ساله 1071 ميليون متر مكعب آب از اين دشت تخليه مي شود . ييلاق آب منفي (كسري مخزن) اين دشت 136 ميليون متر مكعب است.

 

1-3-6 خاك ها :

 

از نظر اقتصادي خاك وسيله و عامل اصلي توليد محصول زراعي به شمار مي آيد به كارگيري ساير عوامل توليد مانند سرمايه ، كار ،مديريت به طور نسبي به حاصلخيزي و قابليت بهره دهي آن افزوده مي شود . انواع خاك هاي شهر مشهد به شرايط توپوگرافي نوع و جنس رسوبات و ليتولوژي زمين و نيز فرآيند اقليمي و فرسايش متفاوت است مهمترين مشكل خاك درشهرستان  مشهد به ويژه در نواحي كوهستاني فرسايش شديد خاك هاي سطحي مي باشد كه اين مسئله اثرات زيست محيطي زيادي مانند : آلودگي خاك ،شستشوي خاك ،تخريب پوشش گياهي و حتي خطرات جانبي را به همراه داشته و دارد .

جهت دقت مطالعه و شناسايي نسبتا كامل خاك هاي مشهد از نظر توزيع جغرافيايي خاك ها كه در 4 ناحيه و شهرستان مورد بررسي قرار دارد كه هر يك معرف مشخصه هاي خاك از نظر تيپ و استعداد در قسمت هاي شرقي و شمالي است.

الف)خاك هاي دشت مشهد كه عمدتا شامل قسمتهاي جلگه اي و دشت آبرفتي است .

ب)خاك هاي نقاط شهري طرقبه و شانديز كه نمونه هاي كوهستاني در جنوب شهرستان است.

ج)خاك هاي شهر كلات نادري نمونه خاك هاي كوهستاني در شمال شهرستان مشهد.

د) خاك هاي بخش شرقي و شمال شرقي كنويس كه محدوده استقرار كوره هاي آهك پزي و گچ پزي است همانطور كه گفته شد شهرستان مشهد بر روي آبرفت كوه هاي هزارمسجد واقع شده است جنس خاك دره سطحي بسيار نرم و قابل نفوذ مي باشد . ضخامت عمق خاك در ناحيه مشهد بين 150 تا 200 متر مي باشد كه دشت مشهد را به همين خاطر از مرغوب ترين و مستعدترين زمين هاي كشاورزي استان كرده است.

 

1-3-7 پوشش گياهي:

 

پوشش گياهي هر منطقه به ميزان بارش و اقليم آن مي باشد با وجودي كه قسمت وسيعي از مناطق خشك كشت و زرع شده اند ولي نبايد چنين تصور كرد كه پوشش گياهي آنها ثابت بوده و دستخوش اثرات حاصله از انسان واقع نشده اند اين موضوع در مورد بيابان ها كه در آنها تعادل بين پوشش گياهي و محيط بسيار متزلزل است بيشتر صدق مي كند . گياهان اين منطقه شامل بوته اي از نوع گون ،زنبق وحشي ،اسپند،درمنه، چرفه يا مشكمبه گاو ميباشد . درخچه اي از نوع زرشك وحشي ،بادام وحشي ،گز، كلپوره،قياق  مي باشد اما وسعت جنگل هاي شهرستان مشهد براساس آمار اداره منابع طبيعي شهرستان مشهد 29750 هكتار برآورد شده است .كه شامل جنگل هاي پسته ،ارس، ارغوان مي گردد و مراتع آن وسعتي معادل1886000 هكتار را به خود اختصاص مي دهد كه 3/1 آنها مراتع درجه 2 و مابقي مراتع درجه 3 هستند.

 

 

 

1- 4ويژگي هاي انساني:

 

جمعيت شهرستان مشهد در سال 1375 معادل 1887405 نفر برآورده شده است كه اين رقم در سال 1365 معادل 1463508 نفر بوده است با توجه به جمعيت اين شهرستان در دو دهه اخير رشد آن برابر 5/2 درصد در سال محاسبه شده است وسعت شهرستان مشهور بالغ 13500كيلو متر مربع مي باشد و تراكم نسبي آن در سال 1375 معادل 8/139 نفر كيلومتر مربع بوده است .

 

1-4-1 توزيع فضايي جمعيت :

بر اساس آمار 1375 از مجموع 1887405 نفر جمعيت شهرستان مشهد 51/85 درصد در نقاط شهري برابر 16139200 نفر و 49/14 درصد معادل 2738484 نفر در نقاط روستايي سكونت داشتند

 

 

جدول توزيع جمعيت در شهرستان مشهد در سال 1375

 

 

 

1-4-2سواد و اشتغال :

 

از مجموع جمعيت شهرستان مشهد در سال 1375 معادل 1965903 نفر را افراد واقع در گروه سني بالاي 6 سال تشكيل مي داده است كه از اين تعداد 993884 نفر مرد و 972519 نفر زن بوده اند كه از اين تعداد 1732369 نفر باسواد بوده اند كه در مقايسه با جمعيت بالاي 6 سال 1/88 درصد را شامل مي شود از كل جمعيت بالاي 10 سال كه معادل 573487 نفر مي شوند و 79/33 در صد جمعيت را در برمي گيرد كه 18 /33 درصد در نقاط شهري 49/37 درصد در نقاط روستايي بوده از كل جمعيت شهرستان 538212 نفر شاغل و 35275 نفر بيكاران و افراد جوياي كار تشكيل مي دهد.

 

1-5ويژگي هاي اقتصادي :

فعاليت هاي اقتصادي شهرستان مشهد را مي توان به سه بخش : كشاورزي ،صنعت ، خدمات تقيسم بندي كرد.

1-5-1زراعت :

بر اساس آمار سال 1379 ادره كشاورزي شهرستان مشهد سطح زير كشت محصولات زراعتي شهرستان مشهد 143794هكتار بوده است از اين ميزان غلات (گندم و جو) 91328 هكتار(5/63) درصد سطح زير كشت را به خود اختصاص داده اند از سطح زير كشت محصولات اين شهرستان 65941 هكتار (9/45) درصد مربوط به كشت آبي و 77813 (1/54) درصد را كشت هاي ديم به خود اختصاص داده اند . محصولات عمده شهرستان شامل :گندم،جو، چغندرقند، محصولات جاليزي و نباتات علوفه اي مي باشد كه به صورت آبي و ديم كشت مي شود .

 

 

جدول سطح زير كشت و ميزان توليد محصولات زراعي شهرستان مشهد در سال1380

 

 

باغداري: باغات شهرستان مشهد شامل سيب ،گيلاس ،آلبالو و گردو مي باشد كه در بخش هاي مختلف شهرستان واقع شده اند سطح زير كشت محصولات باغي شهرستان 12955 هكتار مي باشد كه 12532 هكتار (7/96) درصد آن را اراضي آبي و 423 هكتار (3/3) درصد آن اراضي ديم باغي تشكيل مي شود .

 

دامداري: شيوه دامداري در اين شهرستان به دو صورت سنتي و صنعتي بود كه شيوه غالب به صورت صنعتي مي باشد بر اساس اطلاعات شبكه پست دامپزشكي شهرستان در سال 1379 مجموعا 2396093 واحد دامي معادل 67/11 درصد از كل واحد دامي استان است.

 

1-5-2صنايع:

 

صنايع اين شهرستان را در دو بخش صنايع دستي و صنايع سنگين مورد بررسي قرار مي دهيم .

الف) صنايع دستي : اين صنايع كه با استفاده از مواد اوليه محلي و اتكاء به نيروي دست در نواحي روستايي شكل مي گيرند در سطح شهرستان مشهد از اهميت زيادي برخوردار است . مهمترين صنايع دستي شهرستان قاليبافي و صنايع چوبياست كه در بخش هاي مختلف شهرستان توليد مي شوند كه صنعت فرش بافي به تنهايي 1077 نفر را مشغول به كار كرده است .

 

ب) صنايع بزرگ: معم.لا مواد اوليه آن از خارج منطقه تامين شده و در توليد آنها انرژي جايگزين كارگر مي شود . شهرستان مشهد در پايان سال 1378 داراي 1997 واحد صنعتي فعال بوده است كه پروانه بهره برداري تحت پوشش اداره كل صنايع سازمان جهاد سازندگي و اداره كل معادن و فلزات استان را اخذ كرده هند و در واحدهاي فوق الذكر تعداد 59140 نفر مشغول به كار بوده اند كه اين رقم 66 درصد از شاغلين واحدها صنعتي استان را دربر مي گيرد . مهمترين صنايع شهرستان مشهد شامل : صنايع غذايي ،صنايع نساجي و چرم، صنايع چوبي و سلولزي ،صنايع شيميايي ، صنايع فلزي ،صنايع برق و الكترونيك و صنايع ماشين سازي و ساخت تجهيزات مي باشد.

 

ج)معادن :در شهرستان مشهد 27 معدن با توليد سالانه 27540تن در حال بهره برداري مي باشد اين معادن در سطح شهرستان عبارتند از: معدن آهك،معدن مارن، معدن گچ خاكي و سنگ گچ ، سنگ لاشه ، معدن سنگ تزييني ، معدن سنگ نمك ،معدن فلدسپات و معدن سنگ آهن.

 

1-5-3 خدمات:

 

خدمات مهمترين سهم را در بين فعاليت هاي مزبور بخش خدمات به خود اختصاص داده خدمات اين شهرستان شامل : عمده فروشي ،تعمير وسايل نقليه موتوري ، موتور سيكلت و كالاهاي شخصي و خانگي و هتل و رستوران ،حمل و نقل، انبارداري و ارتباطات ، واسطه گرهاي مالي ،مستغلات و اجاره و فعاليت هاي كار و كسب ، اداره امور عمومي و دفاع و تامين اجتماعي و شخصي ،خانوار هاي معمولي و داراي مستخدم سازمان ها و هيئت هاي برون مرزي و دفاتر و ادارات مركزي . اين بخش در نقاط شهري تمركزبيشتري دارد تا نقاط روستايي به طوري كه فعاليت هاي خدماتي در نقاط شهري 3/61 درصد و در نقاط روستايي برابر 55/21 درصد مي باشد در مجموع شاغلين بخش خدمات شهرستان مشهد 92/54 درصد از كل شاغلين را به خود اختصاص داده است.

 

2)شناخت حوزه نفوذ:

 

مطالعه و بررسي وضعيت سكونتگاهي روستايي نشان مي دهد بعضي از روستاها به دليل برخورداري از موقعيت اداري ،ارتباطي ،خدماتي،اقتصادي و... مناسب در چنان شرايطي قرار مي گيرند كه ساير روستاهاي پيرامون آنها بخشي از خدمات مورد نياز خود را از اين روستاها تامين مي نمايد در چنين وضعيتي روستاهاي پيرامون اثرات خاص خود را در روستا ي نافذ به جاي مي گذارند كه مهمترين آنها تقويت هر چه بيشتر موقعيت روستاي مركزي در نظام سلسله مراتب خدماتي روستاها و جذب خدمات بيشتر تقويت موقعيت اقتصادي روستا و ... مي باشد بدين جهت مي توان گفت شناخت حوزه نفوذ و نافذ روستاها در مطالعات و برنامه ريزهاي توسعه روستايي از جهت والايي برخوردار است براي حوزه نفوذ تعاريف مختلفي تا كنون ارائه شده است مهمترين آنها عبارتند از حوزه نفوذ يك روستا فضايي است كه ساكنين سكونتگاه هاي پيرامون براي انجام امور روزمره و با تامين خدمات مورد نياز به آن روستا مراجعه مي نمايند.

در مطالعات حاضر به منظور شناخت تاثيرات روستاهاي حوزه نفوذ ر روستاي خادم آباد وضعيت حوزه نفوذ اين روستا به شرح ذيل مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته است تا با درك هر چه بيشتر شرايط حاكم بر اين روستا نسبت به تهيه طرح هادي روستا اقدام گردد.

 

2-1 تعيين حوزه نفوذ :

 

براي تعيين حوزه نفوذ روستاي خادم آباد از روش ضريب برخورداري از خدمات عمومي مورد نياز جوامع روستايي و همچنين ميزان وابستگي روستاهاي پيرامون خادم آباد به يكديگر و موقعيت اين روستا در سلسله مراتب خدماتي تعيين شده در طرح هاي بالا دست (طرح هاي سطح بندي خدماتي و طرح جامع شهرستان مشهد) استفاده شده است .

الف) خدمات موجود در روستاي خادم آباد :

اين روستا در حال حاضر با برخورداري از 860 نفر جمعيت داراي :

1-                      دبستان ابتدايي پسرانه و دخترانه . 2- مدرسه راهنمايي پسرانه و دخترانه .3- دبيرستان و پيش دانشگاهي پسرانه .4- حمام عمومي.5- خانه بهداشت.6- غسلخانه .7- دفتر پست و مركز تلفن .8- برق سراسري .9- لوله كشي آب .10- پايگاه مقاومت بسيج و شوراي اسلامي

ب)در حال حاضر ساكنين هيچ يك از روستاهاي پيرامون جهت بهره برداري از خدمات موجود در روستاي خادم آباد به اي روستا مراجعه نمي نمايند به جز دبيرستان و پيش دانشگاهي كه تعداد زيادي از اطراف روستا به اين دبيرستان مشغول به تحصيل هستند.

ج)روستاي خادم آباد فاقد حوزه نفوذ مي باشد و خدمات موجود در اين روستا صرفا مورد استفاده مردم خود روستا مي باشد ضمن آنكه اين روستا وضعيت در آينده كماكان ادامه خواهد داشت در طرح هادي روستاي خادم آباد خدمات در نظر گرفته شده صرفا براي جمعيت ساكن در اين روستا خواهد بود .

 

3)آشنايي روستا

 

3-1 موقعيت جغرافيايي روستا:

 

روستاي خادم آباد واقع در دهستان ميامي از بخش رضويه شهرستان مشهد مي باشد اين روستا در طول جغرافيايي 59 درجه 48 دقيقه و در عرض جغرافيايي 36 درجه 13 دقيقه قرار گرفته است و فاصله اش به مركز شهرستان كيلومتر مي باشد اين روستا در 13 كيلومتري جاده مشهد واقع شده است و از نظر توپوگرافي اين روستا جلگه اي است.روستاي خادم آباد از سمت شمال به ارتفاعات و از سمت جنوب به باغات و از سمت شرق به بخش رضويه محدود مي گردد .

 

3-2 تعيين محدوده اراضي كشاورزي و منابع طبيعي:

 

وسعت روستا ها تا حد زيادي بيانگر ويژگي هاي محيط طبيعي و شرايط اجتماعي و اقتصادي  آنهاست در نواحي كه مسطح بوده و خاك حاصل خيز و آب كافي در دسترس است . روستاها معمولا بزرگ و برعكس در نواحي تپه ماهوري و كوهستاني كه قشر خاك ناچيز مي باشد و در نتيجه حاصلخيزي خاك و بهره دهي پايين است روستا ها كوچك مي باشند . اكنون روستاي خادم آباد داراي وسعت كمي است و محدوده اراضي كشاورزي اين روستا  است كه از نظر حاصل خيزي خاك و آب كافي در سطح خيلي پاييني است .

 

3-3 بررسي منابع آب :

 

اصولا در كشور ايران هر جايي كه روستايي شكل گرفته قطعا منبع آبي داشته و تعيينتوسعه روستا تا حد زيادي با ميزان كيفيت آ ب و در مراحل بعدي با زمبن و پيشرفت هاي فني جوامع انساني مرتبط است .

 تنها يك قنات در روستا وجود دارد كه تقريبا 10 سال پيش مردم روستا از همين قنات براي آشاميدن و براي كشاورزي استفاده مي كردند اكنون آب آشاميدني اين روستا از طرف دولت لوله كشي شده و آب مورد نياز مردم از طريق لوله كشي تامين مي گردد كه تنها از آب قنات براي كشاورزي استفاده مي كنند كه طبق مقررات افراد روستا هر 6 ساعت به 6 ساعت حق استفاده از آب را دارند و گاهي كه مردم با كمبود آب يا قحطي آب مواجه مي شوند افرادي كه وسيله نقليه دارند از شهرك رضويه آب تهيه مي كنند و افراد ديگر هم مجبور هستند از آب قنات كه كمي شور است استفاده كنند.

 

3-3-1اقليم روستا :

 

الف) رطوبت:

رطوبت متوسط مشهد 4/56 درصد و متوسط حداقل و حداكثر سالانه 5/36 درصد در تير ماه و 19/7 درصد در دي ماه است.

ب)درجه حرارت:

درجه حرارت در طي دوره آماري 1330-1380 4/14 درجه سانتي گراد و اختلاف ميانگين درجه حرارت در سرد ترين ماه و گرم ترين ماه 35 درجه است ميانگين حداكثر دماي سالانه 4/26 درجه مربوط به ماه تير و ميانگين حداقل دماي سالانه 4 درجه مربوط به ماه دي است.

 

ج)بارندگي:

متوسط بارندگي در طي دوره آماري 1380-1330 در شهرستان مشهد 64/259 ميليمتر است حداكثر ميانگين ماهانه بارش در شهرستان مشهد 8/55 ميليمتر در اسفند ماه و حداقل ميانگين ماهانه بارش 7/0 ميليمتر در مرداد ماه مي باشد . به طور كلي ميزان نزولات در اين شهرستان كم است.

 

د)تابش خورشيد:

 

ميانگين مجموع سالانه ساعات آفتابي مشهد 2500 ساعت است كه از اين ميزان كم ترين ساعات آفتابي در بهمن ماه بيشترين آنها در تيرماه است . زاويه تابش خورشيد در عرض جغرافيايي 37 درجه در ظهر محلي ، اول تير ماه برابر 90 درجه و در ظهر محلي دي ماه 45 درجه است . عوامل تاثير گذار بر اقليم مشهد عبارتند از عرض جغرافيايي، هواي گرم وخشك كوير قره قوم.

 

آمارهاي به دست آمده نشان مي دهد كه روستاي خادم آباد داراي آب و هواي معتدل و مرطوب مي باشد و وضع طبيعي ان به صورت جلگه اي است . باد روستا از سمت  شمال به جنوب است به همين دليل خانه ها تقريبا به صورت شرقي غربي ساخته شده اند ولي بايد براي طرح پيشنهادي با  دقت بيشتري طراحي را ارائه داد. و همچنين به دليل رطوبتي بودن روستا باد مزاحمي ندارد.

 

3-4 بررسي ويژگي هاي جمعيتي :

 

جمعيت مهمترين عامل انساني در شكل گيري  روستا و همچنين توزيع و تراكم و معيشت و توسعه آنهاست بنابراين آگاهي از كميت و كيفيت جمعيت ساكن در منطقه از ضروريات برنامه ريزي مي باشد . چنانچه هدف از مطالعه اجراي يك پروژه عمراني باشد اين امر مضاعف مي شود چرا كه با مطالعه دقيق عناصر مختلف جمعيت مي توان نسبت به توانايي مشاركت فكري و دستي و قدرت ريسك و عواملي از اين دست آگاهي لازم را به دست آورد .

 

3-4-1 تعداد جمعيت و بعد خانوار:

 

واضح ترين نوع سنجش در جمعيت شناسي شمارش ساده تعداد افراد جمعيت است ولي دانستن رقم كل جمعيت به تنهايي كافي نيست و بايد رابطه اي ميان اين رقم و بعضي عوامل ديگر مثلا تعداد خانوار برقرار كرد كه به اين ترتيب بعد خانوار بدست مي آيد.  

 

تعداد خانوار

تعداد جمعيت

= بعد خانوار

         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 تعداد جمعيت و بعد خانوار بر اساس آمارهاي 45 تا 75 جمعيت اين روستا به ترتيب 385،469،938،752 نفر بوده است كه بعد خانوار همين سال ها به ترتيب عبارتند از 27/4 ،75/3،8/5 ، 6/6 بوده است . براي شناخت وضعيت جمعيت و خانوار روستا از نتايج سرشماري هاي عمومي ومسكن نشان مي دهد روستاي خادم آباد در سال 45 در قالب 90 خانوار با بعد خانوار 27/4 اين روستا در سال 55 داراي 469 نفر در قلب 125 خانوار با بعد خانوار 75/3 و در سال 65 داراي 938 نفر در قالب 160 خانوار با بعد خانوار 8/5 و در نهايت در سال 75 با 752 نفر جمعيت در قالب 6/6 بوده است.

 

3-4-2 بررسي تحولات جمعيتي و روند مهاجرت :

 

در بررسي روند افزايش و كاهش جمعيت اين روستا تنها مواليد و مرگ و مير تاثير ندارد بلكه درون كوچي و برون كوچي نيز جمعيت در اين امر نقش مهمي ايفا مي كند از اين افزايش جمعيت يك منطقه با محاسبه نرخ رشد مطلق و نرخ رشد طبيعي و نرخ مهاجرت مواجه است .

 

نرخ رشد مطلق:

 

در مطالعه نرخ رشد مطلق جمعيت يك روستا از آمارهاي سرشماري فرهنگ آبادي در دوره هاي مختلف و همچنين از آمار خانه بهداشت استفاده شده است تحولات جمعيت روستا را طي دوره هاي مختلف زماني در يك جدول نشان داده شده است.

 

Pt = po (1+r) *100

 

 

 

 

 

 

دليل عدم تعلدل:

به طور كلي با بررسي هاي انجام شده در اين روستا روند كلي جمعيت در سال 45-55

جمعيت رو به كاهش است به دليل اين كه قبل از انقلاب بوده و مردم روستا به اطراف

مهاجرت كرده بودند و همچنين در سال 55-65 جمعيت افزايش يافته كه روال طبيعي خود

را دارد ولي جمعيت در سال 65-75 روند جمعيت بايد كاهش داشته باشد به دليل سواد كم و زاد و ولد بيش از حد و همچنين به دليل ورشكستگي افراد از شهر به روستا مهاجرت كرده بودند و به همين دليل از روال طبيعي خود خارج شده ولي در سال 75-84 به دليل آگاهي دادن به افراد روستا از طريق خانه بهداشت و به وجود آمدن فرهنگ در روستا جمعيت روستا رئ به كاهش بوده و روند جمعيت را به طور طبيعي به وجود آورده است.

 

 

 

نرخ رشد طبيعي:

نرخ رشد طبيعي بر اساس آمار تولد و مرگ و مير جمعيت روستا محاسبه شده است با توجه به نرخ رشد طبيعي و نرخ رشد مطلق مي توان نرخ هماجرت را مشخص كرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-4-3ساخت جمعيت:

 

3-4-3-1تركيب سني :

در برنامه ريزي هاي اقتصادي ، آموزشي ،بهداشتي آگاهي از ويژگي هاي طبقاتي سني جمعيت الزامي است اين آگاهي ها سبب مي شود تا نياز به تعداد مشاغل در آينده را فراهم نمود و از قبل به تعداد مورد نياز براي جوانان وارد بازار كار مي شوند وبه  افزايش جمعيت پي برد در مطالعات جمعيتي روستاي خادم آباد از اطلاعات و آمار خانه بهداشت در سال 84 استفاده شده است بر اساس اين آمار جمعيت روستاي خادم آباد 860 نفر مي باشد از مجموع اين افراد 47/29 درصد از گروه سني كودكان و نوجوانان ، 15/43 درصد از گروه سني جوانان ،46/22 درصد در گروه سني بزرگسالان و 92/4 درصد از گروه سني سال خوردگان واقع شده اند .

 

 

 

3-4-3-2تركيب جنسي:

 

آمارهاي ارائه شده از سوي خانه بهداشت روستاي خادم اباد نشان مي دهد كه نسبت جنسي اين روستا در سال 1385 26/649 محاسبه شد كه نشان دهنده عدم تعادل بين زنان و مردان روستا است البته اين وضعيت در طبقات مختلف سني متفاوت از هم مي باشد به طوري كه در جدول نشان مي دهد نوعي عدم تعادل در نسبت جنسي طبقات مختلف مشاهده مي شود بررسي هاي انجام شده نشان مي دهد اين اصل بنا به دلايلي از قبيل عدم تعادل در زمان تولد و مهاجرت در سالهاي بعد ايجاد شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

در مي يابيم كه در سنين 9-0 سال گروه دختران بر پسران برتري دارد ولي نسبت جنسي در گروه 14-10 افزايش زيادي يافته است اختلاف زيدي ارقام اين دو گروه سني و افزايش پسران نسبت به گروه سني قبلي ناشي از اختلاف ميزان مرگ ومير بين دو جنس مي باشد . از علاقه بيشتر خانواده هاي روستايي به جنس پسر مراقبت بيشتري از آنها به عمل آمده در نتيجه مرگ ومير پسرها مقابل دخترها با كاهش مواجه مي باشد .نسبت جنسي در گروه24-15 افزايش يافته در اين بين نسبت جنسي مربوط به گروه سني 24-20 كاهش يافته به دليل اينكه اين گروه سني شامل نيروي جوان مي باشد براي دستيابي به امكانات و خدمات بيشتر از قبيل فرصت هاي شغلي و برخورداري از خدمات رفاهي بيشتر اقدام به مهاجرت نموده اند در گروه سني 49-25 نسبت جنسي افزايش يافته است و به دليل نداشتن در آمد كافي وورشكستگي  مردان به روستاي خود بازگشته اند و همچنين در سنين  84-50 نسبت جنسي به دليل عدم تعادل درآمد دچاد اختلال شده است.

 

3-4-4سواد و تحصيلات:

 

عمده ترين دلايل عقب ماندگي سرزمين ها ريشه در ككم سوادي و ضعف آموزشي آنها دارد و جمعيت ها در سايه دانش و تخصص بالا تر آنها عملي مي شود فعاليت هاي اجتماعي و اقتصادي يك جمعيت متاثر از سطح سواد و ميزان تحصيلات جمعيت است . جمعيتي كه از نظر تحصيلات در ستون پايين قرار دارد ناگزير به مشاغل ساده و بي اهميت مي باشد چنين جمعيتي داراي خلاقيت و نوع آوري كمتري مي باشد پس بايد براي سطح سواد  كوشيد زيرا هرگونه  تحول و رشد وتوسعه در جامعه متزمل دارا بودن يك جمعيت با سواد مي باشد بنابراين آگاهي از ميزان كميت و كيفيت سواد هر جامعه نقش مؤثري در ميزان پذيرش يافته هاي جديد و افزايش قدرت ريسك و مسائل اجتماعي دارد هر جه ميزان باسوادي در يك جامعه بيشتر باشد علاوه بر اين كه آگاهي افراد نسبت به طرح هاي عمراني بيشتر مي شود ميزان مشاركت فكري آنها در به ثمر رسيدن طرح ها نيز بيشتر خواهد شد .

عوامل سواد پايين:

1-                      پايين بودن سطح در آمد

2-                      موقعيت جغرافيايي روستا

3-                      عدم وجود مراكز آموزشي در روستا در زمان گذشته

 

 

 

همان طور كه در جدول مشاهده مي كنيد وضعيت باسوادي مردان بيشتر از زنان است به خاطر اين كه دبيرستان اين روستا فقط پسرانه است و همچنين اين دبيرستان به عنوان قمر حساب مي آيد .

 

 

3-4-4-1اشتغال به تحصيل:

 

 

 

نرخ اشتغال به تحصيل عمومي برابر است با:             

 

 

			100 ×

 

 

 

 

 

 

3-4-5 وضعيت فعاليت و اشتغال:

 

رشد و توسعه اقتصادي هر سرزمين متكي به قدرت توليدي آن سرزمين است قدرت توليدي خود عامل عمده در تفاوت هاي فضايي است جمعيتي كه از قدرت توليدي بالايي برخردار است علاوه بر تامين نيازهاي مصرفي جمعيت خود مازاد توليد را صادر مي نمايدو از طريق آن پول كافي را براي تامين وارددات بدست مي آورد مسلما براي رسيدن به سطح بالايي از توليد به يك نيروي فعال كاري و داراي مهارت و تخصص كافي نياز است كل جمعيت بالاي 10 سال را مي توان به دو گروه فعال اقتصادي و غير فعال اقتصادي تقسيم نمود جمعيت فعال شامل افراد شاغل و بيكاران جوياي كار است جمعيت غير فعال اقتصادي شامل دانش آموزان ،دانشجويان ،زنان خانه دار ،افراد داراي درآمدهاي بدون كار و بازنشسته ها مي باشد.

 

جمعيت بيكار+جمعيت شاغل =جمعيت فعال

 

139=5 +134 =جمعيت فعال روستاي خادم آباد(سال 75)

 

 

 

 

 

 

40/96=100  134 =نرخ اشتغال روستاي خادم آباد(سال75)

 

 

 

 

 

59/3=100  5 =نرخ بيكاري روستاي خادم آباد(سال75)

 

 

100   جمعيت فعال = ميزان فعاليت اقتصادي

 

 

41/22 = 100   139 = ميزان فعاليت اقتصادي روستاي خادم آباد(سال75)

 

همچنين بار تكفل خالص در روستا نيز محاسبه گرديده است بار تكفل نشا ن دهنده بار حقيقي و اقتصادي است كه از نظر تامين معاش زندگي افراد غير شاغل بر دوش افراد شاغل جامعه قرار دارد.

 

جمعيت شاغل – جمعيت كل = بار تكفل خالص

 

751= 134-752 = بار تكفل خالص روستاي خادم آباد (سال75)

 

3-5 ويژگي هاي اقتصادي:

 

توان اقتصاد روستايي به عنوان عامل موثر در جذب و دفع جمعيت مي تواند نقش موثري در چگونگي پيش بيني جمعيت و در نهايت طراحي روستاداشته باشد . به طور كلي فعاليت هاي روستا در سه محور اصلي كشاورزي ،صنعت و خدمات قرار دارند.

 

3-5-1 كشاورزي:

كشاورزي به طور كلي  به سه بخش باغداري ،زراعت و دامداري تقسيم ميشود ولي در اين روستا به دليل كمبود آب بخش باغداري در اين روستا وجود ندارد.

 

الف)زراعت:

در هر منطقه با توجه به نوع اقليم ،خاك،وضعيت ناهمواري ها و ساير عوامل طبيعي يك يا چند محصول زراعي داشته و ساير محصولات را تحت تاثير خود قرار مي دهد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ب)دامداري:

در هر روستايي با توجه به اقليم ، آب و هوا و ساير عوامل طبيعي داراي تعداي دام است.كه در جدول زير موقعيت دامي روستاي خادم آباد را مورد بررسي قرار داده شده است.

 

 

 

 

3-5-2 صنعت:

در اين روستا متاسفانه صنعتي كه قابل محاسبه باشد و همچنين در اقتصاد آنها تاثير بگذارد ندارند.

 

3-5-3 خدمات:

در هر روستايي با توجه به  نيازهاي افراد روستا امكاناتي وجود دارد كه در اين روستا خدمات آن را مورد بررسي قرار داده ايم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-5-4 درآمد حاصل از بخش هاي اقتصادي:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-5-5 سرانه درآمد جمعيت و خانوار از كل درآمد روستا :

 

 

 

3-6 شناخت عوامل موثر در پيدايش روستا :

 

شكل و نحوه استقرار و در مجموع علت وجودي سكونتگاه هاي وستايي نازمند يك بررسي همه جانبه و دقيق است چرا كه ب پايه سكونتگاه هاي انساني عوامل و نيروهاي گوناگون اعم از محيطي،اجتماعي ،اقتصادي،فرهنگي و سياسي در محل استقرار و وسعت سكونتگاه ها تاثير گذارند كه تاثير اين عوامل در گذر زمان تفاوت مي نمايد نه تنها عوامل و نيروهاي دروني بلكه نيروهاي بيروني نيز در گستره دخل و تصرف گروه هاي انساني در محيط و نهايتا شكل بخشي به فضاهاي زيستي معيشتي تاثير به سزايي داشته است بر اين اساس گروه هاي انساني به نوعي آرامش مكاني ،فضايي و طبيعي دست مي بابند كه عمدتا كل محور منابع طبيعي به ويژه آب و خاك مي گرد.

 

الف)عوامل طبيعي:

 

ب)عوامل فرهنگي ،اجتماعي و اقتصادي:

 

روستاي خادم آباد از نظر جمعيتي ،اقتصادي از روستاهاي تقريبا كم جمعيت شهرستان مشهد به شمار مي آيد همچنين بنا به مطالعات انجام شده اين روستا از قدمت زيادي برخوردار مي باشد علي پيدايش اوليه اين روستا در محل فعلي آن وجود آب و فضل و بخشش ارباب روستا به نام آقاي هاشم زاده بوده است كه سند بيشتر زمين ها و خانه ها به نام ارباب بوده . مطالعات انجام شده نشان مي دهد روستاي خادم آباد در سال حدود 300 ه.ق وجود داشته است سنگ قبر هايي در گورستان عمومي اين روستا تاريخ آن را در سال هاي 389 ه.ق نشان مي دهد.

 

3-7 شناخت وتعيين نحوه كاربري وضع موجود:

 

شناخت و تعيين فضاهاي وضع موجود و آگاهي از ميزان هر يك از آنها كمك شاياني به بررسي و ارائه پيشنهاد جهت رفع مشكلات فضاهاي مورد نياز روستا مي نمايد لذا بررسي نوع و مساحت و سرانه كاربري هاي مختلف در روستا ضروري است.

 

 

 

 

 

 

 

3-8 بررسي چگونگي مالكيت اراضي:

 

با بررسي هاي انجام شده مي توان مالكيت اراضي را به چهار گروه مالكيت خصوصي ،مالكيت دولتي، مالكيت وقفي و مالكيت عمومي تقسيم بندي كردكه خانه هاي خصوصي در اصل به نام ارباب بوده كه اكنون به عنوان خصوصي استفاده مي كنند . مالكيت دولتي اين روستا مدرسه ،خانه بهداشت و اداره پست است .مالكيت وقفي آن دو فضاي مذهبي است كه وقف شده است و در نهايت مالكيت عمومي اين روستا را ميتوان حمام و گورستان نام برد.

 

 

3-9 شناخت كيفيت ابنيه روستا و بررسي مصالح ساختماني:

 

در بررسي كيفيت ابنيه عوامل مختلفي همچون شرايط اقليمي ،اقتصادي،فرهنگي ،نوع مصالح ساختماني موجود در روستا و امكان دسترسي به مصالح خارج روستا نقش دارد مجموعه اين عوامل ابنيه موجود درروستا را به چهار گروه با دوام ،نيمه با دوام، كم دوام و بي دوام (مخروبه)تقسيم بندي مي كنيم.

 

3-10 بررسي شبكه هاي ارتباطي:

 

شبكه ها امكان مبادله را درون يك اجتماع و اجتماعات مختلف فراهم مي آورد روستاها واسطه شبكه در هم تنيده اي كه تار و پود آن را يكي از عناصر اساسي ادغام فضاها در ميان فضاي مسكوني تشكيل مي دهد سازمان مي يابد.

جابه جايي انسان ،حيوان از نقطه اي به نقطه ديگر از مسائل مهم هر جامعه استاگر سيستم حمل .نقل كافي در اختيار نباشد مسلما امكان اتصال نواحي توليد و مصرف امكان نداشته بنابراين سيستم حمل ونقل مناسب نتايج مثبت و پراهميتي را براي بهره دهي بهينه ايجاد مي نمايد.

بسياري از نواحي منزوي و دور افتاده هنگامي كه از امكانات ارتباطي مناسب برخوردار مي گردند از انزواي جغرافيايي خارج شده و ارزش اقتصادي مناسبي را كسب مي نمايند در جوامع روستاي شبكه هاي ارتباطي به حيث تنوع محدود مي باشد عمدتا داراي شبكه هاي ارتباطي داخل روستا ،شبكه هايي كه روستا را به مزارع سوق مي دهد و شبكه هايي كه روستاهاي مجاور را به يكديگر مرتبط مي نمايد و به اصطللاح راه بين روستايي ناميده مي شود.

 

 

 

3-11 تعيين مراكز اوليه روستا و مراحل توسعه:

 

مطالعات و بررسي هاي انجام شده در اين زمينه نشان مي دهد اولين مساكن روستا در قسمت شمال غربي و حاشيه باغات و اطراف مسجد به وجود آمده و پس از آن در جهات مختلف گسترش يافته شكل فعلي خود را پيدا مي كند.

همچنان كه اشاره گرديد هسته اوليه روستاي خادم آباد در حاشيه باغات و اطراف مسجد روستا به وجود آمده و در طي زمان ،توسعه پيدا نموده است . مراحل مختلف توسعه روستاي خادم آباد در سه دوره زماني :

 

1- توسعه روستا قبل از سال 42 كه در بالا اشاره گرديد.

2-توسعه روستا در سال هاي 42 تا75 كه روستاي خادم آباد در بين اين سال ها شمال شرق آن شكل گرفت.

3- توسعه روستا پس از پيروزي انقلاب اسلامي سال 57 و بعد از آن كه روستاي خادم آباد به تدريج با شكل گرفتن قسمت مركزي شكل فعلي خود را به وجود آورده است.

 

3-12 وضعيت شيب روستا:

 

مي دانيم كه شيب هر منطقه با توجه به وضعيت توپوگرافي بايد با دقت كامل در نظر گرفته شود شيب روستاي خادم آباد از سمت جنوب به شمال شكل گرفته است كه در زمان بارندگي آب باران به سمت باغات سرازير مي شود و خانه هايي كه در اين مسير قرار داشته باشند باعث مزاحمت افراد خانه مي شود .به طوركلي با در نظر گرفتن شيب روستا مي توان طرح هاي پيشنهادي خود را ارائه داد كه در مسير شيب روستا قرار نگيرد.

 

3-13 بررسي معماري و تركيب فضاهاي مسكوني و واحدهاي همسايگي:

 

اگر چه نياز انسان تامين مواد غذايي است اما نياز به محافظت از خود ،يافتن سر پناه نيازي بنيادي و همه گير است اگر چه تامين سر پناه و چهار ديواري بسيا ر مهم است و اگر همه ساختمانهاي مسكوني نيز با توجه دقيق به استاندارد هاي فني و ضوابط معماري بنا شوند بسياري از معضلات امروزي از قبيل ناپايداري ساختمانها در طول زمان ،هزينه هاي غير منطقي تعمير مداوم و عدم مقاومت در مقابل زلزله بر طرف خواهند شد وظيفه معماري فقط تامين اين نيازهاي عملي نيست به طور كلي تقليل معماري به چنين سطحي نه فقط با رسالت معماري در تضاد است بلكه عملا به ناچيز شمردن همان حداقل هاي فني و كاربردي منجر مي شود.

به طور كلي انتخاب جهت استقرار ساختمان به عواملي چون وضع طبيعي زمين ،ميزان نياز به فضاهاي خصوصي ،كنترل و كاهش صدا و دو عامل باد و تابش آفتاب بستگي دارد مهمترين وظيفه آ ن است كه با توجه به شرايط حرارتي ،بهداشتي و رواني مورد نياز ساختمان را در جهتي قرار دهد كه بيشترين استفاده از نور خورشيد حاصل شود همان طور كه فصل هاي مختلف سال به دليل تغيير محور زمين نسبت به خورشيد از يكديگر متمايزاند جهت يك ساختمان نيز تحت تاثير مقدار انرژي خورشيدي تابيده به ديوارهاي  آن در ساعات مختلف قرار دارد.

شكل ساختمان نيز مي تواند تاثير زيادي در هماهنگ ساختن ساختمان با شرايط اقليمي همچنين در تعديل انتقال شرايط بحراني هواي خارج به داخل ساختمان  داشته باشد بهترين فرم ساختمان فرمي است كه كمترين مقدار حرارت را در زمستان از دست بدهد و در تابستان نيز كمترين مقدار حرارت را از آفتاب و محيط اطراف دريافت كند بنابراين پلان مربع بهترين فرم ساختمان محسوب مي شود زيرا با وجود بيشترين حجم كمترين سطح خارجي را دارد . البته اين مسئله در مورد ساختمان هاي قديمي كه معمولا پنجره هاي كوچكي دارند و به همين دليل مي توان نفوذ بسار كم آفتاب به داخل آنها را ناديده انگاشت صدق مي كند ولي در مورد ساختمان هاي امروزي كه داراي قسمت هاي شيشه خور بزرگي است اين مسئله صادق نييست تعيين بهترين فرم براي ساختمان ها با توجه به تاثير دماي هوا و تابش آفتاب در شرايط حرارتي هواي داخلي ساختمان صورت گيرد.

در تمامي نظريه هايي كه در مورد ارتباط جهت ساختمان با تابش آفتاب ارائه شده جهت جنوبي بهترين جهت براي ساختمان ها اعلام شده است البته بي ترديد اين جهت باعث  دريافت بيشترين مقدار انرژي خورشيدي در زمستان و كمترين آندر تابستان مي شود . عمده ترين و قابل توجه ترين ويژگي مصالح ساختماني ظرفيت و مقاومت حرارتي آن است مهمترين ويژگي مصالح ساختمان به شرايط اقليمي محيط آن بستگي دارد از اين رو ويژگي لازم براي مصالح ساختماني در مناطق اقليمي گوناگون متفاوت است . در فصل گرم به دليل اختلاف زياد دماي هواي شب و روز مصالح ساختماني بايد با دقت بيشتري انتخاب شود بنابراين بهترين نتيجه زماني حاصل مي شود كه قسمت هايي از ساختمان كه هنگام روز مورد استفاده قرار مي گيرد با مصالح ساختماني سنگين مورد استفاده هنگام عصر و شب با مصالح سبك و با ظرفيت حرارتي كم ساخته شوند .

در طراحي خانه ها ي روستايي بايد مصالح فضاي مسكوني با فضاي دامي تفاوت داشته باشد و همچنين بايد ورودي فضاي مسكوني با فضاي دامي جدا باشد . در طراحي خانه هاي روستايي بايد دقت كرد كه در مسير وزش باد و همچنين در مسير شيب قرار نگيرد و بايد با توجه به فرهنگ و معيشتي كه دارند خانه ها طراحي شود.

 

3-14 تجزيه و تحليل و پيش بيني جمعيت آينده:

 

اسامي هر گونه برنامه ريزي اقتصادي ،فرهنگي ،اجتماعي .... تحولات جمعيتي است به دليل تغييرات اجتماعي ،فرهنگي و معيشتي در روستا و مراكزي كه با آن روستا مرتبط هستند افزايش جمعيت متغير است بنابراين نمي توان به طور قطع نسبت به تعيين تعداد جمعيت در سال هاي آينده اقدام كرداما به جمعيت اينكه به طور تقريبي شرايط آتي جمعيت مشخص شده است .

 

پيش بيني جمعيت 10سال آينده :

 

الف)توجه به نرخ رشد 30 ساله روستا =02/2

ب)توجه به نرخ رشد طبيعي 5 دوره اخير=44/2

ج)توجه به عامل مهاجرت كه نرخ رشد واقعي در آن محاسبه شده است=08/0

 

80224/1039 = (02/0 +1) 853 =94p

 

افراد افزايش يافته    8022403/186 =853 -80224/1039

 

خانوار افزايش يافته                 36/37=8022403/186

 

نرخ رشد پيشنهادي                                        2

 

بعد خانوار پيشنهادي                                      5

 

 

 

 

 

 

 

جدول وضع موجود پيشنهادي

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نقد پلان:

 

اين بنا يك ساختمان نيمه با دوام است كه به صورت شرقي غربي در داخل روستا واقع شده است از آنجا كه مي دانيم تابش خورشيد هميشه براي روشنايي طبيعي در ساختمان لازم است ولي از آنجا كه اين نور در نهايت به حرارت تبديل مي شود ميزان تابش مورد نياز براي ساختمان بايد با توجه به نوع آن و شرايط اقليمي محل آن تعيين شود و اين بنا از لحاظ تابش خورشيد ضعيف است .

ديوار هاي شرقي غربي در زمستان پرتوي آفتاب كمتر از تابستان به اين ديوارهامي تابد.اين ساختمان داراي فضاهاي داخلي :دو اتاق خواب ،آشپزخانه كهفضاي مناسبي براي آشپزخانه وجود ندارد و همچنين داراي يك سرويس است كه در خارج از ساختمان قرار دارد و داراي يك فضايي براي نگهداري مرغ و همچنين فضايي براي نگهداري دام وجود دارد و قسمتي از اين ساختمان به صورت مخروبه است كه استفاده اي جز انباري نشده است از معايبي كه در اين ساختمان وجود دارد اينكه ورودي حيوانات و افراد خانه يكي است كه بايد ورودي را جدا كرد . اين ساختمان تقريبا در جهت مخالف وزش باد قرار گرفته است به طور كلي ايجاد تهويه طبيعي در ساختمان به اختلاف فشاري كه وزش باد در جداره هاي خارجي آن به وجود مي آورد بستگي دارد و جريان هواي ايجاد شده در اثر اختلاف دماي سطوح مختلف ساختمان در فضاي داخلي آن ناچيز و قابل اغماض است و فقط وزش باد در چگونگي تهويه طبيعي و دماي هواي داخل يك ساختمان و در نتيجه آسايش آن تاثير مي گذارد . بنابراين نياز به تهويه در ساختمان لازم است كه به نوع اقليم بستگي دارد و بر اساس فصل هاي مختلف سال در منطقه مورد نظر تغيير مي كند در اين بنا بسته به نوع اقليم و كمبود امكانات تهويه مناسبي وجود ندارد و همچنين اندازه پنجره هاي اتاق در شرايط تهويه داخل آن تا حد زيادي به وجود يا عدم وجود كوران در اتاق بستگي دارد در اتاق هايي كه پنجره هاي آن در يك طرف ديوار قرار دارد و اندازه پنجره ها تا حد بسيار كمي در سذعت جريان هوا در آن اتاق تاثير دارد كه در اين  ساختمان متاسفانه از پنجره چنداني استفاده نشده است .

مصالح اين ساختمان قسمتي آجر و قسمتي كه محل نگهداري دام است از كاه گل استفاده شده است عمده ترين و قاب توجه ترين ويژگي مصالح ساختماني ظرفيت و مقاومت حرارتي آن است مهمترين ويژگي مصالح ساختماني به شرايط اقليمي محيط آن بستگي دارد از اين رو ويژگي لازم براي مصالح ساختماني در مناطق اقليمي گوناگون متفاوت است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نقد پلان نوساز

 

با توجه به اينكه مسير باد در روستا شمالي –جنوبي است جهت بازشوها در سمت شرقي – غربي قرار مي گيرد . فضائي كه مربوط به نگهداري دام است در حياطي كه پشت نماي اصلي لست قرار گرفته كه باعث شده تا اين قسمت از فضاي مسكوني ساختمان جدا شود و داراي ورودي مجزا مي باشد . حياط ديگر براي رفت و آمد افراد مورد استفاده قرار مي گيرد . اين بنا در دو طبقه طراحي شده است كه طبقه پايين فضاهاي آشپزخانه ،اتاق نشيمن و اتاق قرار دارد و در طبقه بالا حال پذيرايي ،حمام و آشپزخانه و اتاق قرار دارد حال پذيرايي نسبتا وسيع است كه البته وسيع بودن فضاها در ابنيه قديمي كمتر ديده مي شود كه دليل آن اين بوده تا فضاها به آساني گرم شوند و تبادل حرارتي كمتري داشته باشد كه در پلان هاي نوساز اين امر كمتر ديده مي شود

 

 

 

 

 

 

نقد پلان با دوام

 

 

اين خانه به صورت شمالي مي باشد تقريبا خانه به دو بخش مساوي دامي و مسكوني تقسيم شده كه يكي از معايب آن نيز همين است بنا براين حداقل حدود 60 درصد مسكوني و بقيه دامي است يكي ديگر از معايب آن محل سرويس مي باشد كه خارج از خانه در حياط مي باشد حمام نيز ندارد يكي از اتاق هاي داخل خانه تهويه ندارد آشپزخانه نيز همين طور يكي از محاسن آن فيلتر ، تقسيم فضاست كه داراي نورگير مي باشد.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: جمعه 07 فروردین 1394 ساعت: 15:13 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره معماری شهر مشهد,معماری شهر مشهد,اشنایی با معماری شهر مشهد,

 

 

كف سازي با سنگ

كف سازي با سنگ به دو صورت خشك چيني و با ملات انجام مي شود.

 

با ملات

ملات سيمان كه حالت رواني دارد را در كف مورد نظر مي ريزيم سپس سنگ هاي شكسته (آماده شده در كارخانه) را كه ضخامت آنها نبايد كمتر از سه سانتيمتر باشد طوري قرار مي دهيم كه سطحي از سنگ كه داراي برجستگي است در داخل ملات (براي پيوستگي بهتر) و سطح صاف آن به بيرون باشد و سنگ ها را چيده طوري كه درزها روبروي هم قرار نگيرند سپس با شمشه بر روي سنگ هايي كه قرار گرفته مي زنيم به طوري كه دو طرف آن تراز شده باشد بنابراين سنگها به طور همسطح قرار مي گيرند (تراز) خشك شدن اين ملات سه تا چهار روز طول مي كشد.

 

 

كف سازي با موكت

موكت در منازل و بعضي از ادارات مورد استفاده قرار مي گيرد و به صورت رولهاي موكت در ابعاد مختلف در بازار موجود است كه با توجه به ابعاد فضاي مورد نظر خريداري مي شود ولي رولهاي معمول آن به ابعاد 25 ×3 متر است براي استفاده از موكت بايد سطح زير آن را با كف سازي سيمان تسطيح كرد. در هنگام نصب موكت بايد به اين نكته توجه داشت كه از ابعادي استفاده شود كه كمترين ضايعات را داشته باشد. موكتها را چسب موكت به كف سيماني مي چسبانيم. از مزيتهاي موكت مي توان نرمي بي صدايي ولي جايگزين مناسبي براي فرش نيست.  

 

كفسازي با پاركت

Kornotex نوعي پاركت ساخته شده از الياف طبيعي چوب (درخت كاج) است كه به طور مكانيكي در هم فشرده شده است و يك طرف آن با روكش مخصوص و طرف ديگر آن با يك لايه محافظ ملامينه طرح چوب و يك لايه محافظ Overlay پوشانده شده است.

مواد تشكيل دهنده

پاركت كرونوتكس از پنج لايه تشكيل گرديده است كه لايه نهايي بسيار مقاوم بوده و داراي استانداردهاي NALFA آمريكا EPLF اتحاديه اروپا RAL اتحاديه اروپا DIN آلمان بوده و قابليت هاي زير را دارا مي باشد. پاركت KRONOTEX قابل نصب در منازل، ادارات، هتل ها، فروشگاههاي زنجيره اي و ساير نقاط مي باشد.

ويژگي ها:

بدون تغيير رنگ حتي در مقابل نور مستقيم خورشيد

مقاوم در برابر فرورفتگي

مقاوم در برابر خراش، نم، موريانه و ضد رطوبت

بي نياز از پوليش و نگهداري

ضد آلرژي

نصب سريع و آسان با قابليت جمع آوري و نصب مجدد

مقاوم در برابر آتش سيگار و كبريت روشن

مقاوم در برابر سايش

مقاوم در برابر مواد شيميايي

 پاركت ها با توجه به نوع استفاده از آنها داراي ابعاد وضخامت هاي گوناگي هتسند: طرح سنگ ابعاد بزرگ ضخامت 8mm ابعاد  

-       نصب در منازل و محيط هاي اداري ضخامت 8mm ابعاد

-       مقاوم ترين پاركت در هتل ها و فروشگاههاي زنجيره اي و سالن هاي ورزشي مانند ژيمناسيتك و بيليارد و نظاير آن ضخامت 12mm ابعاد  

از ديگر انواع پاركت ها پاركت با مارك patt است كه مزيت آن نسبت به ساير پاركتهاي توليد در جهان دارا بودن سوكت مي باشد. كه در اتصالات ارضي باعث تركيب شدن پاركت مي شود.

ويژگي ها:

1-نصب و سريع و آسان بدون نياز به چسب و تنها با استفاده از سيستم Joint

2 – مقاوم در آب و مايعات و مناسب براي محيط هاي مسكوني

3 – مقاوم در برابر فشار در محيط هاي اداري و عمومي

4 – مقاومت زياد در برابر سايش

5 – مقاومت در برابر رطوبت و حرارت

6 – سبك بودن مصالح و كاهش قابل توجه وزن سازه و ساختمان

7 – نگهداري اسان

8 – امكان جمع آوري پس از نصب و قابليت استفاده مجدد

پاركت patt در دو سايز  و همچنين  توليد شده است.

آيا صداي پايي مي شنويد؟

آخرين نوآوري در پاركت دنيا لايه اي جديد كه در زير پاركت اضافه مي گردد و تا حدود 80% صدا را كاهش مي دهد.

طريقه نصب و اجرا

براي زير سازي پاركت ابتدا نصف پاكت سيمان را با سه بسته پودر خاك سنگ (هركيسه 25 كيلو) و چسب چوب مخلوط مي كنند و به آن آب اضافه مي كنند سپس شمشه را كنار ديوار مي گذارند و ملات را جلوي شمشه مي ريزند و شمشه را مي كشند.

سيمان روي سيمان زمين مي تركد براي جلوگيري از اين كار چسب چوب و پودر سنگ را اضافه مي كنند.

اتصال پاركت هاي بوسيله قفل و بست است.

كف سازي گرانيت

سراميك گرانيتي در ايران از سال 1374 با ويژگي هايي كه تا آن روز در صنايع كاشي و سراميك مشابهتي نداشت توليد خود را در اصفهان تحت عنوان پديده اي جديد در مصالح ساختماني آغاز كرد. در آن سال از ابداع صنعت كاشي گرانيتي در ايتاليا بيش از يك دهه نمي گذشت و انتقال اين تكنولوژي نوخاسته اروپايي به ايران آن هم با اين سرعت از شگفتي هايي بود كه بازگوكننده حس قوي زيبا شناسي و سليقه ايراني به عنوان مصرف كننده از يك طرف و انتخاب بهترين هاي جهاني بوسيله صنعت گران ايراني از طرف ديگر بود.

ويژگي هاي كه اين محصول را از ساير انواع كاشي را متمايز مي نمايد از جمله بدون لعاب وضد اسيد بودن و جذب آب ناچيز مقاومت بالا در برابر سايش تحمل تنش زياد در گرما و سرما مقاومت در برابر فشار قابليت برش پذيري وسيع را مي توان نام برد.

ابعاد كاشي سراميكي عبارت است از:

ويژگي هاي بارز كاشي سراميكي

1 – براق بودن بدون استفاده از لعاب و روكش در مورد سراميك هاي صاب خورده (polished)

2 – تحمل فشار و وزن بالا (مناسب براي محيط هاي صنعتي و نمايشگاههاي اتومبيل و صنايع سنگين)

3 – قابليت استفاده همه محيط ها و كف در كف ديوارهاي عايق و كف كاذب

4 – مقاومت و ثبات رنگ در برابر بيشتر اسيدها و بازها (مناسب براي محيطهاي آزمايشگاهي و تعميرگاه)

5 – تنوع رنگ طرح و سايز و پذيرش فرمهاي مختلف چيدن (به خاطر خصوصيات ويژه كاشي گرانيتي در طرحها و رنگهاي توليد شده به راحتي آنها را به قطعات كوچكتر تقسيم و در اندازه هاي متعدد استفاده نمود.)

6 – عدم استفاده از مواد شيميايي و غير طبيعي در توليد آن (طبيعت متعلق به نسلهاي آينده است پس توليد محصولات طبيعي چرخه زيست را بر هم نمي زند و محيط براي نسلهاي بعدي باقي مي ماند) .

7 – مقاومت در مقابل سايش مناسب براي محيط پر رفت آمد مانند فرودگاهي متروها ايستگاههاي راه آهن و غيره

8 – جايگزين مناسب به جاي ساير پوشش ها

9 – جذب آب كمتر از پنج در هزار

10 – تداوم كيفيت در طول زمان به دليل استفاده از تكنولوژي پيشرفته

11 – مقاوم در جذب آلودگي ها و بهداشتي (مناسب براي محيط هاي بيمارستاني و پزشكي)

12 – تحمل تنش تغييرات دما (مقاومت در مقابل شوكهاي حرارتي و برودتي عوامل جوي و تغييرات شديد دماي محيط)

13 – مقاومت بالا در برابر يخ زدگي و مناسب براي محيط هاي بيروني ساختمان

14 – ضخامت و وزن كم در مقايسه با سنگ بويژه براي نماي ساختمان

كفپوش PVC

كفپوش هاي معمولاً از جنس PVC هتسند. با آنكه از نظر شكل شبيه پاركت است ولي اصلاً نمي تواند به خوبي پاركت عمل كند.

اگر روي كفپوش آب بريزد باد مي كند در حالي كه اين اتفاق براي پاركت نمي افتد. كفپوش هاي بوسيله چسب به زمين مي چسبند.

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: جمعه 07 فروردین 1394 ساعت: 15:09 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره كف سازها,تحقیق درباره كف پوش ها,كف سازي با سنگ,

 

 فسيل

فكر كنيد: در مطالعه تاريخچه زمين، سنگ هاي رسوبي بهتر از بقيه اقسام سنگ ها هستند دليل چيست؟ زيرا بيشتر شواهد از لايه هاي سنگ رسوبي و فسيل هاي دورن آنها بدست مي آيد. سنگ هاي رسوبي معمولاً به صورت موازي روي هم انباشته شده اند.

فكر كنيد.

يك جاندار پس از مرگ بايد دور از چه عواملي قرار گيرد تا همه يا قسمتي از جسد آن باقي بماند، در مجاورت هوا يا زير آب تجزيه گرديده قرار نگيرد و خوراك جانوران ديگر نشود.

يك ران مرغ پخته يا جسد مرده ي حيوان را در عمق 20 سانتي متري خاك در هواي آزاد قرار دهيد پس از دو هفته آن را از زير خاك خارج كنيد. چه تغييراتي مشاهده مي نماييد؟ چه عواملي سبب اين تغييرات شده است؟ آن گنديده مي شود و بوي خاصي دارد و حشرات از آن جسد تغذيه مي كنند.

به كمك جاي پاي يك جاندار چه اطلاعاتي درباره آن جاندار مي توان كسب كرد.

وجود زغال سنگ را در يك منطقه، چه اطلاعاتي درباره ي آب و هواي گذشته‌ي آن جا مي توان در بر داشته باشد؟ برخي از فسيل ها مانند زغال سنگ و نفت- كه به آن ها سوخت هاي فسيل هم گفته مي شود به طور مستقيم در تامين انرژي و برخي كاربردها فراوان دارند.

آيا مي توان به كمك فسيل ها مناطق مختلف درياهاي گذشته را از نظر عمق شناسايي كرد؟ بله به كمك فسيل ها مي توان اطلاعاتي درباره خشكي ها درياها، درياچه ها و ... به دست آورد.

از ترتيب پيدايش جانداران در روي زمين چگونه مي توانند به قديم يا جديد بودن لايه هاي رسوبي چين خورده پي برد؟ بله به همين ترتيب توانسته اند اولاً با نوع تحولات و تغييرات جانداران در گذشته آشنا شوند ثانياً نوع جدول زماني را به كمك فسيل ها تنظيم كنند كه راهنماي مناسبي براي تعيين قدمت لايه هاي رسوبي مجهول هم هست.

نوع سازگاري هر كدام از جانداران زير را مشخص كيند.

(گاو= علفزار) (مار= بيابان) (كاكتوس= بيابان) (اردك= آب)

آيا مهاجرت مي تواند يكي از عوامل ايجاد تغيير در جمعيت هاي جانداران باشد؟ براي گفته ي خود دليل بياوريد؟ اگر محيط سازگار باشد جمعيت زياد مي شود و اگر ناسازگار باشد جمعيت كم مي شود.

فشار

درباره ي عبارت هاي زير فكر كنيد. آيا مي توانيد اين پديده ها را به مفهومي كه در ذهن خود از فشار داريد مربوط نماييد؟

لبه تيز چاقو گوشت را به راحتي مي برد اما لبه ي پهن آن نمي برد؟ زيرا فشار در لبه تيز چاقو است.

مرتاض هاي هندي روي يك تخت چوبي پوشيده از ميخ مي خوابند اما نمي توانند روي آن بايستد؟ زيرا وقتي مي خوابند نيروي در بدن بخش مي شود و هيچ دردي ندارد اگر نيرويي كه در آزمايش صفحه ي قبل بر ديوار وارد مي شود حدود 20 نيوتون و مساحت نوك انگشت شما حدود يك سانتي متر مربع باشد محاسبه كنيد كه به وسيله ي نوك انگشت شما به ديوار وارد مي شود چه قدر است؟ چون هر چه مساحت سطح كم تر باشد فشار بيشتر است مساحت سطح چاقو خيلي كم است.

در اين قسمت از يكاي نيوتون بر سانتي متر مربع به عنوان واحد سنجش فشار استفاده كرديم آيا مي توانيد مفهوم اين يكا را در چند جمله براي دوستان خود بيان كنيد؟ نيوتون به متر مربع است كه به افتخار پاسكال فيزيكدان مشهور فرانسوي 1666-1623 ميلادي به نام او ناميده شده است و آن را به علامت pa نشان مي دهند يك نيوتون بر سانتي متر مربع برابر است با 10000 پاسكال.

در يك قوطي فلزي نوشابه ي خالي، مقداري آب داغ بريزيد. سپس آب داغ را خالي كنيد و بلافاصله با انگشت خود در قوطي را مسدود نماييد مواظب باشيد لبه تيز فلزي دست شما را نبرد حالا روي قوطي آب سرد بريزيد چه اتفاقي مي افتد؟ قوطي فلزي جمع مي شود.

فشار هوا روي سطح زمين كنار درياهاي آزاد حدوداً برابر 100000 نيوتن بر متر مربع (10 نيوتون بر سانتي متر مربع) است. هر چه از سطح زمين بالاتر برويم مقدار فشار هوا كمتر مي شود فشار هوا بر فراز قله ي اورست آن قدر كم است كه كوهنوردان بايد براي تنفس از مخازن هواي فشرده استفاده كنند.

بار الكتريكي

1 – دو بادكنك و يك تكه پارچه پشمي تهيه كنيد به داخل بادكنك ها بدميد و دهانه آن را محكم ببنديد.

2 – يكي از بادكنك هاي را با پارچه پشمي مالش دهيد سپس يك بار پارچه و بار ديگر بادكنك را به تكه هاي كاغذ نزديك كنيد. چه روي مي دهد؟ كاغذ ها به بادكنك مي چسبند.

3 – بادكنك را توسط يك نخ آويزان كنيد و آن را با پارچه مالش دهيد اكنون پارچه را بدون تماس با بادكنك به آن نزديك كنيد چه روي مي دهد؟ بادكنك به آن مي چسبد.

وقتي دو جسم را به يكديكر مالش مي دهيم (مثلاً ميله ي پلاستيكي را به پارچه ي پشمي يا مليه شيشه اي يا كسيه نايلوني) يكي از آن ها داراي بار الكتريكي مثبت مي شود و ديگري به همان اندازه بار الكتريكي منفي به دست مي آورد. با توجه به ساختمان اتم توضيح دهيد كه هنگام مالش دو جسم به يك ديگر چه پديده اي رخ مي دهد؟ آنها با تماس به هم جرقه الكتريسته به وجود مي آيد).

گاهي طول جرقه بين ابر و زمين (با دو قطعه ابر) به چند كيلومتري مي رسد. اين عمل را تخليه الكتريكي مي نامند (به تخليه الكتريكي بين ابر و زمين «آذرخش يا صاعقه» گفته مي شود».

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: جمعه 07 فروردین 1394 ساعت: 15:06 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره فسيل,تحقیق درباره ساخت فسیل,تحقیق درباره چگونگی ایجاد فسیل,

 

تعريف بهمن

عواملي كه در شروع بهمن موثرند عبارتند از

شرايطي كلي براي سقوط بهمن هاي بزرگ

انواع بهمن

عواملي كه در تشكيل بهمن موثرند

6 – نحوه بارش و انباشت برف

7 - شرايط جوي كه باعث بروز بهمن مي شود

تعريف بهمن

بهمن يعني حركتي توده بزرگ برف كه بر روي دامنه كوهها به طرف پايين سقوط مي كند.

به نظر مي رسد انتخاب نام بهمن از نام يازدهمين ماه سال بوده باشد كه احتمال ريزش برف در نواحي كوهستاني در اين ماه از سال بيش از ساير ماهها مي باشد. در هر صورت بعمن در لغت به معني ماه يازدهم سال خورشيد و نام روز دوم هر ماه خورشيدي و نام فرشته اي در كيش زرتشت و گياهي است كه سابقاً ريشه آن را به نام بهمن به عنوان دارو به كار مي برند و بالاخره برف انبوهي است كه از كوه فروافتد.

اين توده برف ضمن حركت ممكن است يخ، آب، خاك، سنگ و گياهان را به طرف پايين حمل كنند. بهمن مخصوص مناطق كوهستاني پر شيب و داراي برف سنگين است.

بنا به مقدار برف متحرك خسارات جاني و مالي و محيطي متفاومت ايجاد مي كند. مناطقي كه برف دائمي دارند نيز داراي بهمن هستند ولي خسارت آنها قابل توجه نيستند.

 

عواملي كه در شروع بهمن موثرند عبارتند از:

باد، امواج صوتي، ارتعاشات زلزله اي، عبور انسان و حيوانات و ناپايداري برف ناشي از سستي هاي لايه هاي زيرين در اثر ذوب.

اساساً بهمن در شيبهاي كمتر از 20 درجه به حركت در نمي آيد اما بيشترين ريزش بهمن در شيبهاي 20 الي 40 درجه مي باشد. كه اين ريزشها بسيار خطرناك بوده زيرا حجم بيشتري از برف را با خود به طرف پايين سرازير مي نمايد.

 

شرايطي كلي براي سقوط بهمن هاي بزرگ

1 – يك لايه داخلي ضعيف

2 – يك لايه ضخيم روي اين لايه ضعيف

3 – عامل محرك

4 – يك Snowpaek جدا شده كه بتواند روي منطقه وسعي حركت نمايد.

5 – آزاد شدن و يا رها شدن مقدار متنابهي برف در مسير بهمن كه بمانند بهمن عمل مي‌كند.

 

انواع بهمن

1 – از نظر شكل، 2 – طبقه بندي بر اساس نوع برف

از نظر شكل: 1 – بهمن گرد و غباري 2 – بهمن مرطوب

1 – اين نوع بهمن از برف تازه و خشك حاصل مي شود و ضمن حركت معمولاً همراه با باد بوده و يا هوا را با خود به حركت در مي‌آورد.

ممكن است در اغلب موارد ظاهر شود و در آن فقط قسمت سطحي برف جا به جا مي‌شود و معمولاً مسير مشخصي ندارد. خسارت اين نوع بهمن از ديگر انواع آن كمتر است.

2 – در اين لايه برف به طور كامل از جا كنده شده و به پايين حركت مي كند و حتي مقادير خاك را نيز با خود حمل مي كند. اين بهمن وقتي ظاهر مي شود كه هوا كمي ملايم تر شده و كمي ذوب انجام گرفته باشد. مثل اوايل بهار و مسير نوع بهمن ثابت است.

 

طبقه بندي بر اساس نوع برف:

1 – پودري 2 – قطعه اي 3 – مرطوب

 

1 –بهمن هاي پودري:

وقتي كه لايه هاي برف فاقد چسبندگي يا داراي چسبندي كم باشند، ذرات برف از يك ناحيه كوچك شروع به ريزش نموده و رفته رفته توسعه مي يابد. در اين نوع بهمن نمي توان خط شكستگي برف با شناسايي كرد. وزن مخصوص برف معمولاً كم است.

دماي برف خيلي پايين تر از صفر درجه است و اگر سرعت حركت زياد باشد حدود 60 تا 80 كيلومتر در ساعت با هوا مخلوط شده و به شكل گاز در مي آيد كه به آن گاز سنگين مي گويند.

در اين حالت بهمن قادر است درختان را ريشه كن كند و ضمن حركت هواي مقابل خود را به حركت در آورد و قبل از رسيدن بهمن مانند طوفان تخريب ايجاد كند به آن اصطلاحاً موج شوك گفته مي شود. خسارت اين نوع بهمن زياد است.

در اين نوع بهمن به دليل وجود لايه هاي مرطوب برف با بلورهاي چسبنده، قطعات بزرگ برف از قطعات همجوار جدا مي شوند.

وزن مخصوص برف معمولاً بيشتر از 200 كيلوگرم در متر معكب است. دماي برف مني و نزديك صفر درجه سانتي گراد برف در موقع حركت حالت جامد داشته و شكننده مي باشد. باد به حركت و امواج صوتي در تشكيل اين نوع بهمن نقش موثر دارند. و اين بهمن هوا را به حركت در نمي آورد. (موج شوك ندارد).

سرعت آنها بين 20 تا 50 كيلومتر در ساعت بسته به شكل زمين تغيير مي كند.

اين بهمن ها به دليل رطوبت زياد داراي چسبندگي كم هستند و با وجود سرعت كم داراي قدرت تخريب بالا مي باشند. وزن مخصوص برف بيش از 200 كيلوگرم در متر معكب و دما در حد صفر درجه است. در موقع حركت حالت خيمري داشته و ضمن حركت بر وزن مخصوص برف افزوده مي شود. و تا 600 كيلوگرم در متر مكعب مي‌رسد.

زمان وقوع آن وقتي است كه گرماي ناگهاني باعث ذوب برف شده و يا باران ببارد. و اغلب در اوايل بهار اين نوع بهمن رخ مي دهد.

سرعت آن حدود 10 تا 20 كيلومتر در ساعت است و داراي قدرت تخريب بالاست.

تا كنون هيچ مدل رياضي يا رايانه اي براي پيش بيني بهمن به دست نيامده و با توجه به مشكل بودن پيش بيني بهمن لازم است كه خطرات آن به وسيلة كاهش اثرات تغيير در شدت آن مهار شود.

عواملي كه در تشكيل بهمن موثرند.

عمق تودة برف در تشيكل بهمن نقش اساسي دارد.

وقتي عمق برف كم باشد نيروي لازم براي تحرك توده برف وجود ندارد و در نتيجه بهمن تشكيل مي شود.

بهمن اغلب در برف تازه پديد مي آيد و برف كهنه فاقد بهمن است.

بيش از 80% سقوط بهمن ها در خلال بارش و يا بلافاصله پس از بارش برف افتاق مي‌افتد.

 

عمق برف كمتر از CM15                         فاقد بهمن

عمق برف بين 15 تا CM30   لغزش كوچك برف

عمق برف بين 30 تا CM60   بهمن متوسط عامل مسدود شدن

 راهها

عمق برف بين 60 تا CM120 بهمن خيلي بزرگ خطرناك

عمق برف بيش از CM120    بهمن خيلي بزرگ كه همه چيز را در

 سر راه خود تخريب مي كند.

در صورتي كه يك لايه برف تازه بر روي برف كهنة سرد و صاف قرار گيرد، خطر ريزش بهمن بسيار زياد خواهد بود- در حالي كه اگر برف تازه با برف زيرين آب دار تماش داشته و بچسبد هيچ گونه امكان تشكيل بهمن وجود ندارد. به ويژه اگر سطح زيرين ناهموار نيز باشد يك اتصال قوي به وجود مي آيد.

قشرهاي يخي كه در اثر تابش خورشيد يا بارش و سفت شدن لايه برف در اثر ذوب شدن و يخ زدگي متناوب به وجود آمده است سطوح لغزشي بهمن ها مي باشند.

جرم مخصوص يا جرم ويژه برف به مقدار هوا در داخل برف بستگي دارد، برف تازه داراي جرم مخصوص كم است زيرا بين 85 تا 95 درصد حجم آن هوا است. مقاومت برف به تراكم آن بستگي دارد، برف با تراكم زياد بسيار مقاومتر از برف كم تراكم است.

مثلاً برف كوهستان به طور معمول داراي تراكم كم مي باشد بنابراين در اين شيب ها در معرض سقوط قرار دارد.

6 – نحوه بارش و انباشت برف:

به طور معمول يك تودة برف به صورت لايه لايه توسعه مي يابد، لايه‌هاي تفاوت هاي فيزيكي و ساختماني مي باشد.

مجزا شدن لايه هاي برف موجب بروز بهمن مي شود.

مثلاً وقتي يك لايه چسبنده برف روي يك لايه ضعيف قرار گيرد اغلب باعث بهمن قعطه اي مي شود- در حالي كه اگر پوشش برخي از سطح زمين تا سطح برف يكنواخت باشد خطر بروز بهمن قطعه اي وجود ندارد.

لايه هاي برف به هم چسبيده و محكم بسيار پايدار بوده و هيچ گونه خطر بهمن ندارند.

 

7 - شرايط جوي كه باعث بروز بهمن مي شود.

1 - دما:

شكل بلورهاي برف در حال بارش بستگي به دماي هوا دارد. دماي هوا بر وزن مخصوص، تراكم، خصوصيات گرمايي وقتي ذوب و تبخير برف تاثير دارد.

2 - باد:

باد ضمن بارش و پس از بارش برف عامل تحرك برف و جابجايي و تجمع آن مي باشد. باد با غلتاندن و انباشتن برف نشسته باعث تشكيل توده هاي بزرگ شده و گاهي باعث شروع حركت بهمن مي گردد.

باد تاثير بسيار زيادي روي تغيير شكل بلورهاي برف تازه دارد و مي تواند آنها را به قطعات كوچكتري شكسته و به هم فشرده نمايد.

 

3 – باران:

بارش باران سبك باعث ايجاد قشر يخي (يك لايه لغزشي) در زير برف هاي جديد مي شود. و موجب بارش باران هاي سنگين باعث سفتي برف شده و خطر ريزش بهمن را تشديد مي‌كند.

 

4 – ارتفاع:

ارتفاع از سطح دريا روي هوا و ريزش باران و برف تاثير نداشته و روي كيفيت برف موثر است. همچين باعث به وجود آمدن نوعهاي خاصي از گياهان و فراواني آنها مي شود به همين سبب بهمن در ارتفاعات خاص پديد مي آيد.

5 – تندي شيب

بين شيب زمين و سقوط بهمن ارتباط وجود دارد و محتواي آب مايع برف اثر شيب را بيشتر مي كند. برخي كه از آب اشباع باشد حتي در شيب هاي كم نيز قادر به سقوط است.

برف خشك و دانه درشت تا زاويه شيب  هيچ خطر سقوط ندارد.

در حالت عمومي شيب هاي بين 30 تا 45 درجه بيشترين خطر سقوط بهمن را دارا مي‌باشد.

در شيب هاي كند استحكام و اصطكاك برف زياد است و خطر ريزش بهمن كم مي باشد و در شيب هاي بيشتر اثر نيروي ثقل افزايش يافته و خطر ريزش بهمن كاهش مي يابد.

 

6 – ناهمواري:

سطوح ناهموار مانند اراضي سنگلاخي با سنگ هاي بزرگ و پراكنده در زمان كم برف قادر به ايجاد بهمن نيست ولي وقتي برف زياد انباشته شد اثر ناهمواري كم مي شود و احتمال سقوط بهمن زياد است .

زمين هاي ناصاف و همواره با پشته هاي برجسته نيز كمتر توانايي توليد بهمن را دارند. در حالي كه زمين هاي صاف و بدون برجستگي داراي خطر زياد سقوط بهمن حتي در شرايط كمي برف مي باشند.

 

7 – اثر پوشش گياهي:

گياهان بسته به شكل تراكم، و اندازه داراي اثرات متفاوتي در سقوط بهمن مي باشند.

اگر ميزان برف كم باشد، بوته ها و گياهان علفي مي توانند از سقوط بهمن جلوگيري كند. اما با انباشته شدن زياد برف گياهان بوته اي و علفي نه تنها نمي توانند جلوي بهمن را بگيرند بلكه احتمال آن را زيادتر مي كنند زيرا آنها باعث نفوذ هوا در زير برف شده و بر دگرگوني مي افزايند.

درختان متراكم جنگلي مي توانند از سقوط بهمن به طور موثر جلوگيري كنند.

و جنگل كاري مي تواند از اقدامات موثر در مهار بهمن به حساب آيد.

البته بايد توجه داشت كه درختان جوان مانند بوته عمل مي نمايند لذا لازم است در سالهاي اول كشت اقداماتي براي حفظ درختان و جلوگيري از بهمن به طرق ديگر به عمل آيد.

درختان پراكنده به هيچ وجه نمي توانند از سقوط بهمن جلوگيري كنند و گاهي حتي خطر بهمن با بيشتر مي كنند.

شيمانسكي محققي است كه معتقد مي باشد اراضي شيب داري كه در تابستان از چمن پوشيده است، در زمستان محل تاخت و تاز بهمن‌هاي خطرناك مي باشد.

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: جمعه 07 فروردین 1394 ساعت: 15:04 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره بهمن,انواع بهمن,تعريف بهمن,