را بنویسید.
تحقیق درباره شعارهای منتخب استاندارد
تحقیق درباره شعارهای منتخب استاندارد
· استانداردها ، مطمئن ترین مسیر برای نیل به توسعه پایدار
· استاندارد در خدمت ج امن
· رعایت استاندارد ها ، ضامن سلامتی ، بهداشت و ایمنی جامعه
· رعایت الزامات استاندارد ، رمز حضور موفق در بازارهای رقابتی
· اجرای استانداردها ، کاهش هزینه های تولید ، افزایش بهره وری
· استانداردها ، زبان علمی و فنی مشترک در بین جوامع
· کیفیت مسابقه ای که هرگز پایان ندارد.
· صعود به قله های کیفیت با رعایت الزامات استاندارد میسر خواهد بود.
· استانداردها ، منافع بزرگ برای بنگاه های کوچک
· نشان استاندارد ملی ایران ، نشان اطمینان بخش برای مصرف کنندگان
· استانداردها ، نقشه راه علمی و فنی برای تولید ، ارائه خدمات و مبادله کالا
· استانداردها ، مهمترین عامل اربقاء بهره وری در سازمان ها و واحد های تولیدی
· تدوین 9000 استاندارد ملی ، گامی است به سوی توسعه پایدار
مصرف کننده گرامی
· در مصرف کالاهای ایمنی ،بهداشتی و غذایی نشان استاندارد را به خاطر بسپارید
· هنگام خرید و تعویض قطعات خودرو از داشتن علامت استاندارد اطمینان حاصل کنید
· کالاهای دارای علامت استاندارد ، ضامن سلامتی و امنیت جامعه
· موسسه استاندارد ، ضامن منافع ملی و مدافع حقوق مصرف کننده و تولید کننده برتر
· استاندارد ملی ایران معرفی اعتبار و کیفیت تولیدات ملی
· استاندارد ملی ، تولید ملی ، اعتبار جهانی
· استانداردهای ملی ایران، سند رقابت تولیدات ملی در بازارهای جهانی
شعارهای برگرفته از پیام روز جهانی استاندارد
1385
- استانداردها: منافع بزرگ برای مشاغل کوچک
- استاندارد ها منافع بنگاههای اقتصادی کوچک را نیز همانند مشاغل بزرگ تامین می کنند.
- استانداردها بنگاههای اقتصادی کوچک را به اندازه شرکای قدرتمندشان تقویت می کنند.
- استانداردهای بین المللی ابزارهایی در خدمت توسعه انرژی الکتریکی، شبکه های ارتباطی ICT و زنجیره های عرضه جهانی.
- استاندارد های ISO,IEC,ITU پشتوانه اصلی توسعه
- استانداردهای بین المللی صاحبان مشاغل کوچک را برای دستیابی به بازارهای دوردست توانمند می سازند.
- استانداردها، بر گرفته از عملکرد خوب مدیریتی
- استانداردها، یاریگر تولیدکنندگان در اطلاع رسانی ، روش های کنترل کیفیت و کارکردهای مالی و تجاری
- استانداردهای محصول، منشاء ارزش افزوده خدمات
- استانداردهای بین المللی ، کلید دستیابی به فرصت ها و نیازهای بازار
- استانداردها ، ارائه دهنده راهکارهای عملی برای رویارویی با چالش های بنگاههای اقتصادی خرد و کلان
شعارهاي برگرفته از پيام روز جهاني استاندارد 1384
1- استاندارد در خدمت جهاني امن تر (شعار محوري روز جهاني استاندارد 2005)
2 - استانداردهاي بين المللي راه حل هايي مشخص را كه در طيفي وسيع پذيرفته شده اند براي پيشگيري از تهديدها و مقابله با آنها ارائه مي نمايند.
3- استاندارد هاي بين المللي شبكه اي ارزشمند را در زمينه ايمني ايجاد نموده اند.
4- استاندارد هاي بين المللي بر پايه توافقي مضاعف استوار است : توافق فيمابين ذي نفعان و توافق ميان كشورها .
5- استانداردهاي بين المللي در جهت تأمين نيازهاي اجتماعي ، نيازهاي بازار و الزامات قانوني قابل استفاده هستند
6- استانداردهاي محصول ، امكان صدور گواهي محصول بر اســــاس استانداردهاي بين المللي شناخته شده در زمينه ايمني را فراهم مي سازند
7- استانداردها كمك مي كنند تا جهان به مكاني امن تر مبدل گردد
8- پديده جديد درمان از راه دور مرهون استانداردهاي چند رسانه اي و فوريتي ITU است
9- اجراي استانداردهاي بين المللي ITU , ISO , IEC در سطح ملي و منطقــه اي كمـك مي كند تا جهان به مكاني امن تر بدل شود
10- استانداردهاي بين المللي چالش هاي سلامت و ايمني قرن بيست و يكم را بيان مي كنند
شعارهاي برگرفته از پيام روز جهاني استاندارد 1383
استاندارد عوامل كيفي را به ويژگي هايي يكپارچه براي توليد، توزيع و بهره مندي از محصولات تبديل مي نمايد.
استانداردهاي بين المللي هماهنگي لازم را در برقراري ارتباطات و تسهيل مبادلات ايجاد مي كنند.
استانداردهاي بين المللي ضامن تحويل مقرون به صرفه تر، مناسب تر، سريع تر و ايمن تر مي باشند.
دامنه استانداردسازي وجب به وجب عرصه گيتي را مي پوشاند.
استانداردهاي بين المللي راه حل هايي كاربردي براي چالش هاي فني – اقتصادي و تجاري ارايه مي كنند.
استانداردهاي بين المللي بازارها را به هم پيوند مي دهند.
استانداردهاي بين المللي ارتباط كشورهاي در حال توسعه را با پيشرفته ترين فناوري ها برقرار مي كنند.
استانداردهاي بين المللي ظرفيت صادرات را افزايش مي دهند.
مشاركت در تدوين استانداردهاي بين المللي مليت هاي گوناگون را با هم پيوند مي دهند.
استاندارد، ارايه دهنده راه حل هاي فني
استاندارد، عامل انجام بهينه خدمات
استاندارد، عامل پيوند جهان
ضوابط استاندارد بر چالش ها غلبه مي كند.
شعارهاي برگرفته از پيام روز جهاني استاندارد 1382
استانداردهاي جهاني در خدمت جامعه جهاني اطلاعات (شعار محوري روز جهاني استاندارد)
رعايت استانداردها را در توليد محصول و ارايه خدمات جدي بگيريم.
استانداردهاي بين المللي استفاده از فناوري هاي نوين را تسهيل مي كند.
كاهش هزينه ها و رفع مشكلات در گروه اجراي استانداردهاي بين المللي
استانداردهاي بين المللي كليد گشودن بازارها و دستيابي فراگير و سريع به محصولات و خدمات
رعايت استانداردهاي ملي و بين المللي راهي به سوي كسب اعتماد مشتريان و كسب قابليت براي حضور پيوسته در بازارهاي رقابتي
بهبود كيفيت و حفاظت از محيط زيست، نيازمند حساسيت، دخالت و مشاركت مديران ارشد است.
كيفيت محصول، صداقت است.
صداقت در انديشه و كردار پديد آورنده محصول يا خدمات با كيفيت است.
استانداردهاي جهاني در خدمت جامعه جهاني اطلاعات
استانداردهاي بين المللي، كليد انجام امور ICT براي كشورهاي در حال توسعه
استانداردهاي بين المللي، توافق براي ارايه بهترين كاركرد در عرصه جهان
فرصت هاي بهتر براي صنعت كشورهاي در حال رشد در گرو استانداردهاي بين المللي است.
انطباق نيازهاي كشورهاي در حال توسعه با استانداردهاي بين المللي نتيجه مشاركت در تدوين اين استانداردهاست.
كاهش قيمت تمام شده، حاصل بهبود مداوم كيفيت.
شعارهاي منتخب از متن سخنان جناب آقاي خاتمي رياست محترم جمهوري وقت
در مراسم روز جهاني استاندارد - 1380
امروزه توجه به كيفيت و وضعيت خوب كالا و خدمت، يك ضرورت است.
استاندارد در تأمين سلامتي و ايمني زندگي مادي و اجتماعي نقش دارد.
استاندارد مي كوشد اين اطمينان را به جامعه بدهد كه آنچه را بكار مي گيرد و آن چه را مصرف مي كند، سالم است.
اگر جامعه از معيارهاي استاندارد پيروي كند، احساس ايمني كرده و دغدغه رواني و خاطر او مرتفع مي شود.
صادرت با بخشنامه، توهم و خيال حاصل نمي شود، بايد كالاهايي توليد كنيم كه بتواند با كالاهاي مشابه در دنيا رقابت كند.
استاندارد اگر درست بكار گرفته شود، ما را در عرصه رقابت و صادرات توانمند مي كند.
استاندارد، به معني ضابطه، معيار و ميزان است
استاندارد يعني شاخص ها و موازيني كه براي يك زندگي مناسب، سالم و مطمئن در جامعه لازم است.
داشتن استاندارد مناسب، بدون بهره گيري از انبوه نيروهاي متخصص، كاردان و صاحب نظر ميسر نيست.
مؤسسه استاندارد از جمله مؤسساتي است كه به لحاظ نيروي انساني در سطح بالايي قرار دارد.
يكي از عوامل اطمينان بخش جامعه تدوين و نشر استانداردهاي مطمئن است
جامعه بايد بداند كه مصرف كالا و خدمت استاندارد يك ضرورت است.
پرداختن به امر استاندارد و اصلاح ساخت و ساز زندگي ملي و بين المللي يك ضرورت و نياز مبرم است.
پايبندي به استاندارد و برخورداري از كالاها و خدمات مطلوب بايد به صورت يك مطالبه جدي و ريشه اي در جامعه ما در بيايد.
فرزندانمان از همان دوران كودكي بايد به اهميت استاندارد توجه پيدا كنند.
در تمام مراحل و مقاطع تحصيلي و تربيتي از پيش دبستان گرفته تا پايان دانشگاه بايد امر استاندارد و آموزش استاندارد به صورت يك مسئله مبرم در بيايد.
دولت و موسسه استاندارد بيشتر بايد نقش نظارتي و هدايتي داشته باشند.
بيشترين اثري كه استاندارد مي تواند داشته باشد در سلامت محيط زيست است
شعارهاي عمومي
استاندارد يعني اطمينان از كيفيت مطلوب.
استانداردهاي بين المللي كليد ورود به بازار جهاني هستند.
استاندارد بخشي جدا ناپذير از زندگي روزمره است.
استاندارد ضامن سلامتي ـ بهداشت و ايمني.
استاندارد اطمينان خاطر مي آفريند.
استاندارد به سلامتي و اقتصاد خانواده مي انديشد.
استاندارد مطمئن ترين مسير براي نيل به توسعه پايدار.
استاندارد كوتاه ترين راه رفاه اجتماعي
استاندارد زندگي انسان را بيمه مي كند.
تدوين استاندارد، تدوين دانش فني است كه مشخص مي كند چه كالايي با چه ويژگي، چه مواد اوليه، چه روش توليد و چه روش آزموني بايد توليد شود.
شعارهاي برگرفته از سخنان آقاي دكتر حداد عادل
رييس محترم مجلس شوراي اسلامي
در مراسم روز جهاني استاندارد 1383
استاندارد يادآور نظم و تنظيم است.
استاندارد به معناي بهبود كيفيت است.
توسعه بدون استاندارد ممكن نيست.
استاندارد يعني قانونمندي، قانون پذيري و آئين مندي در عرصه صنعت و خدمات
فرهنگ استاندارد بايد در جامعه ما هر چه بيشتر گسترده شود.
همه چيز بايد تابع استاندارد باشد.
انشاءالله همه با كمك يكديگر يك ايران اسلامي استاندارد ايجاد كنيم.
شعارهاي برگرفته از سخنان حجت الاسلام والمسلمين جناب آقاي كروبي
رييس وقت مجلس شوراي اسلامي در مراسم روز جهاني استاندارد 1382
- اگر بخواهيم صادرات جدي داشته باشيم، بايد عملكردمان دقيق و با كيفيت باشد.
- فلسفه وجودي موسسه استاندارد منافع ملي دفاع از حقوق مردم است.
شعارهاي برگرفته از سخنان رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام
آيت الله هاشمي رفسنجاني
- ما بايد استاندارد را جدي بگيريم
- نمي توان با محصولات معيوب وارد بازار جهاني شد
رئيس IEC
پروفسور Masami TANAKA رئيس ISO
Yoshio UTSUMI دبير كل ITU
كسب و كارهاي كوچك شايستگي آن را دارند كه به مشاغل بزرگ دنيا مبدل شوند . برآوردها حاكي از آن است كه نزديك به 95 درصد از مشاغل دنيا را بنگاههاي اقتصادي كوچك و متوسط تشكيل مي دهند ، از اين رو استانداردهاي بين المللي بايد منافع آنها را نيز همانند دولت ها ، جوامع و مشاغل بزرگ جهان تامين كنند.
مديران و صاحبان كسب وكارهاي كوچك افرادي سخت كوشند كه با جديت براي بقاي بنگاههاي خود تلاش مي كنند هرچند ممكن است استانداردهاي بين المللي را بسيار دور از حيطه عملكرد خود تصور كنند . در حاليكه در حقيقت استانداردهاي بين المللي ISO ،IEC و ITU توسعه اقتصادي و گسترش فناوري‌هايي را تسهيل مي كنند كه بنگاههاي كوچك را نيز به اندازه شركاي قدرتمندشان تقويت مي كنند .
استانداردهاي بين المللي ابزارهايي در خدمت توسعه انرژي الكتريكي ، شبكه هاي ارتباطي ICT و زنجيره عـرضه جهاني هستند كه فرصت هاي بيشتري را در اختيار مشاغل كوچك قرار مي دهند . استانداردهاي IEC، ITU و ISO همواره پشتوانه اصلي اين توسعه بوده و هستند . چرخه عرضه جهاني ، محصولات خارجي و تخصيص منابع تجاري كه دريچه هاي نويني را به روي حرفه هاي كوچك از جمله صنايع كشورهاي درحال توسعه مي گشايند ، بر پايه استانداردهاي بين المللي بنا شده اند .
استانداردهاي ICT ، در حقيقت بنگاههاي كوچك را توانمند مي سازند تا به بازارهاي جديــدي دور از محل استقرار شان دست يابند . براي مثال با توسعه شبكه اينترنت ، هر شركت در هر اندازه ، مي تواند به آساني ويتريني روياروي جهان بگشايد. وانگهي، استانداردهاكه برگرفته از عملكردهاي خوب مديريتي هستند، فارغ از محدوده‌ي مكاني ، توليد كنندگان را در ارتباط با روش هاي كنترل كيفيت و اطلاع رساني در مورد محصولات ياري مي دهند و كاركردهاي مالي و تجاري آنها را در مقابل شركايشان ساماندهي مي كنند.
علاوه بر اين، استانداردهاي محصول، منشاء ارزش افزوده شمار فزاينده اي از خدماتي هستند كه توسط مشاغل خرد ارائه مي شوند . استانداردهاي سيستم هاي مديريت و ارزيابي انطباق مورد استقاده بنگاههاي كوچك به آنها كمك مي كنند جايگاه خود را به عنوان تامين كنندگان معتبر و شركاي تجاري قابل اعتماد تثبيت سازند ، در چارچوب مقررات عمل كنند و صلاحيت شركت در مناقصه ها را بيابند.
براي مديران و صاحبان بنگاههاي كوچك فعال، كه به دنبال شناسايي فرصت هاي بالقوه اي هستند كه استانداردهاي بين المللي مي توانند براي آنها به ارمغان بياورند، افزون بر استانداردهاي ITU، استانداردهايIEC و ISO نيز كليد دستيابي به فرصت ها و نيازهاي بازارند . دولت ها و تشكل‌هاي تجاري در شماري از كشورها نيزدر پي استانداردهايي براي كسب و كارهاي كـــــوچك هستند. روشن است كه استانــداردهاي بين المللي مي توانند منافع بزرگي براي مشاغل كوچك به ارمغان بياورند.امروزه استانـــداردهاي بين المللي ISO، ITU و IEC راهكارهاي عملي براي رويارويي با چالش هاي پيش روي بنگاههاي كوچك در بازارهاي جهاني ارائه مي دهند .
با اين ترتيب ، اين استانداردها ، مديران و صاحبان بنگاههاي كوچك را قادر خواهند ساخت تا علاوه بر مزاياي ناشي از سخت كوشي سنتي خود ، روح ابتكار و توجه به نيازها و رضايت مشتريانشان را نيزافزايش دهند .
مترجم : هنسا قادري
معاون اداره كل روابط عمومي و امور بين الملل
مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايــران
ترجمه: پرويز مهاجر
مقدمه
مركزهاي اطلاع رساني و دكومانتاسيون به شيوه هائي علمي نياز دارند تا بتوانند مفاهيم را بسادگي و وضوح بازنمايند و با مشخص كردن روابط اين مفاهيم به آنها انتظام دهند. با استفاده از اين شيوه ها و نظارت اصطلاح شناسانه بر مفاهيم مي توان نظام تحليل، رده بندي، مدرك يابي مؤثر و كم خرجي را در دستگاههاي دكومانتاسيون ابداع كرد.
در بسياري از كشورها، بنگاه ها باقتضاي مقصود خود يا واژه نامه هائي گردآوري كرده اند يا در كار اين گردآوري هستند. واضح است كه در انتقال اطلاع نيازمند مجموعه قواعد استاندارد شده اي هستيم تا بر اساس آنها بتوانيم واژه نامه بسازيم. رهنمودهاي اين استاندارد بين المللي از جهات زير ميتواند مفيد باشد:
ـ كار هر يك از بنگاهها را در ساختن و پروراندن واژه نامه آسان مي كند.
ـ انتقال اطلاع بين بنگاه هاي مختلف را آسان مي كند (در بند 7 اين جزوه فهرست نشريات مفيد بدست داده مي شود.)
دامنه و زمينه كاربرد
1-1 1-1 اين استاندارد بين المللي رهنمودهائي بدست ميدهد تا تهيه و پرورش واژه نامه ها را (اعم از ماشيني يا دستي) آسان كند لذا در اين رهنمودها سعي شده است تا مبنائي براي سازگاري واژه نامه هائي كه در حال و يا آينده در بسياري از رشته هاي علمي، چه بنيادي و چه عملي، فراهم مي آيند ايجاد شود.
2-1 2-1 از اين رهنمودها مي توان در تهيه و پروراندن واژه نامه هائي استفاده كرد كه صرف نظر از موضوعي كه بدان مي پردازند در امر ذخيره و بازيابي اطلاعات بكار گرفته مي شوند. در اين رهنمودها براي فرمول‌هاي رياضي و فرمول‌هاي ساختماني شيميائي جائي در نظر گرفته نشده است زيرا اين رهنمودها بقصد استفاده اي عامتر پيشنهاد شده اند و بايد مطابق ويژگيهاي هر زباني، تكميل شوند.
2- تعريف واژه نامه
1-2 1-2 تعريف واژه نامه
واژه نامه را ميتوان بر حسب وظيفه يا ساختمان آن تعريف كرد.
بر حسب وظيفه، واژه نامه ابزار نظارت اصطلاح شناسانه اي است كه از آن در ترجمه از زبان طبيعي مدرك يا زبان نمايه ساز و استفاده كننده به زباني مقيد و محدود يعني زبان دستگاه استفاده مي شود (زبان دكومانتاسيون، زبان اطلاع رساني)
بر حسب ساختمان، واژه نامه واژگاني است تحت نظارت و متحول كه اصطلاحات آن از لحاظ معنا و جنس با يكديگر ارتباط دارند و قلمرو خاصي از دانش را فرا مي گيرند.
واژه نامه بعنوان زير مجموعه ساختمان يافته اي از زبان طبيعي، محتواي موضوعي مدارك، اشياء يا مجموعه اي از داده ها را توصيف مي كند. اصطلاحاتي كه در توصيف خصوصيات صوري مدرك مورد استفاده قرار مي گيرند (عناصر غيرموضوعي مانند نام نويسندگان، مجله ها، موزه ها، محل ها و جغرافيا و ساير توصيف هاي كتابشناختي) در واژه نامه نمي آيند، هر چند اين عناصر معمولاً براي تعيين هويت دقيق آنچه نمايه شده است ضرورت دارند در حقيقت بهتر است آنها را جزو ملحقات واژه نامه آورد.
واژه نامه بايد دقيقاً نشان دهنده محتواي اطلاعاتي مدارك يا عناصر ديگر مجموعه‌اي مربوط به خود باشد، يعني بايد داراي اصطلاحات و ارجاعات متقابلي باشد متناسب با موضوع مورد بررسي، و نبايد زبان مجموعه مدارك يا زبان و اطلاعات مورد نياز استفاده كنندگان را از نظر دور داشت.
بنا بر ماهيت نظارت اصطلاح شناسانه، دو نوع عمده واژه نامه معمولاً فراهم مي شود.
الف- واژه نامه هائي كه نظارت اصطلاح شناسانه را از طريق واژه هاي مرجع اعمال مي كنند يعني واژه‌نامه هائي كه فقط يكي از اصطلاحاتي را كه به مفهومي دلالت مي كند در نمايه سازي و بازيابي مجاز مي شمارند.
ب- واژه نامه هائي كه در نمايه سازي و بازيابي، نظارت اصطلاح شناسانه را با مجاز دانستن تمام اصطلاحاتي اعمال مي كنند كه به يك مفهوم دلالت دارند اما تمام اين اصطلاحات را به نشانه بي ابهام ديگري كه از براي مفهوم گزيده شده است ارجاع مي دهند (مثلاً شماره مفهوم يا نشانه گذاري) در اين نوع واژه نامه، اگر معناي اصطلاحي تغيير كند حذف مترادف و روابط مفهومي خيلي آسان تر است.
برخلاف فرهنگ لغات، كه تعاريف واژه يا اصطلاحي را بدست ميدهد، در واژه نامه واژه ها يا اصطلاحات طوري منظم مي شوند كه روابط بين آنها مبين معاني خاصي ميباشند.
ميتوان واژه نامه را مانند فهرستي الفبائي مرتب كرد يا اصطلاحات موجود در واژه نامه ديگري را براي ساختن فهرستي مورد استفاده قرار داد. اما در هر حال واژه نامه با فهرست يكي نيست. فهرست هر مجموعه اي بايد نشاني و محل هر يك از عناصر موجود در اين مجموعه را مشخص كند اما خود واژه‌نامه فقط شامل اصطلاحات است بدون نشاني هائي كه در فهرست آمده است. واژه نامه بعنوان"نظام رده بندي اصطلاحات با نظام رده بندي موضوعي چنانكه در رده بندي دهدهي جهاني آمده است مشابهت هائي دارد.
اما در حاليكه نظام هاي رده بندي موضوعي ميكوشد تا كل نظام روابط مرتبه اي را نشان دهد، واژه‌نامه باقتضاي مجموعه مدارك و نيازهاي اطلاعاتي استفاده كنندگان روابطي را كه در نمايه سازي و بازيابي ضرورت دارد نشان ميدهد.
واژه نامه را نبايد نوعي ليست معتبر محسوب داشت زيرا اصطلاحات برگزيده شده در واژه نامه خاصي، اصطلاحاتي هستند كه در نظام دكومانتاسيون و اطلاع رساني معيني مورد نياز نمايه سازي و بازيابي هستند ليست هاي معتبر ديگري وجود دارند كه مبتني بر زبان طبيعي هستند مانند ليست سرعنوانهاي موضوعي، اما بطور كلي اين قبيل ليست ها ساختمان مرتبه اي واژه نامه را ندارند.
3- ساختمان واژه نامه
1-3- توصيف گرها
شكل دروني تك تك مدخل ها و ترتيب مدخل هاي مختلف در ارتباط با مدخلي ديگر ساختمان واژه‌نامه را پديد مي آورد. ارجاعات متقابل در هر واژه نامه شيوه ارتباط با مدخل ها را با يكديگر در شبكه مفاهيم مشخص مي كند.
اصطلاحاتي كه جواز ورود به واژه نامه يافته اند تا در نمايه سازي بكارروند توصيف گر ناميده مي شوند. توصيف گر را مي توان اصطلاح يا نمادي شكل گرفته و معتبر دانست كه براي نشان دادن بي ابهام مفاهيم مدركي يا مساله اي بكارگرفته مي شود.
با در نظرداشتن هدف همكاري بين المللي دو سطح توصيف گر را ميتوان از يكديگر متمايز كرد.
ـ توصيف گرهاي كلي تر كه بعد از آنكه به چندين زبان ترجمه شدند ميتوانند موضوع توافق چندين كشور باشند.
ـ توصيف گرهاي خاص كه ميتوانند در چندين زمينه خاص موضوع توافق باشند. توصيف گرها ميتوانند:
الف) اصطلاحاتي باشند كه به مفاهيم يا مجموعه هائي از مفاهيم دلالت كنند.
ب) اصطلاحاتي باشند كه به ذوات منفرد دلالت دارند. اين اصطلاحات همچنين اسمهاي خاص (يا بازشناسانندگان) ناميده مي شوند.
اسمهاي خاص مي توانند به يكي از شكلهاي زير باشند:
ـ نام برنامه ها
ـ فهرست واژه هاي اختصاصي
ـ نام هاي جغرافيائي يا ژئويولتيكي
ـ علائم تجاري
ـ نام اشخاص و سازمانها
ـ اختصارات و سرنام ها
ـ ساير اسمهاي خاص (يعني نظام هاي برنامه ريزي)
بهتر آن است كه اسم هاي خاص را مانند ساير توصيف گرها بكاربريم يعني بيكديگر ربطشان دهيم.
در مورد ديگري همچنين ميتوان همين شيوه را در پيش گرفت و آن وقتي است كه مجموعه واژه هاي اختصاصي كه در همه جهان پذيرفته شده است وارد واژه نامه مي شود.
در واژه نامه هائي كه اصلاحات مرجع بكار نمي رود، همه واژه هائي كه در واژه نامه آمده است اصولاً توصيف گر بحساب مي آيند.
اصلاحاتي كه بر مفاهيمي دلالت ميكنند اما در نمايه سازي بكار گرفته نمي شوند اصلاحات غيرمجاز بحساب مي آيند. اين اصطلاحات را غير توصيف گر مي نامند.
در بسياري از موارد بهتر آن است كه امكان تمايز نمادي و صوري بين توصيف گر و غيرتوصيف گر را ملحوظ داشت. اين كار را مي توان با استفاده از حروف چاپي در چاپ هر توصيف گر خاص يا استفاده از علائمي براي مشخص كردن ابتدا و انتهاي آن انجام داد.
2-2 2-2 ضرورت صوري
30201 عبارت مركب توصيف گر ممكن است كه از يك واژه يا بيشتر تشكيل شده باشد. صرف نظر از تعداد واژه هائي كه براي رساندن مفهومي ضرورت دارد توصيف گر بايد قاعده نمايانگر موضوع خاصي باشد اما بهتر آن است كه تعداد واژه هاي توصيف گر هر چه كمتر باشد و چه بهتر كه توصيف گر تنها از يك واژه ساخته شده باشد. بهر حال بايد به يادداشت كه بهنگام مخفف كردن، اصطلاح مقداري از وضوح خود را از دست ميدهد. واژه هاي توصيف گر مركب بايد بر حسب ترتيب طبيعي خود وارد واژه‌نامه شوند (مثلا" مهندسي برق) يعني، نبايد بطور مصنوعي معكوس شوند. شايد مفيد باشد كه شكل هاي معكوس را بعنوان غيرتوصيف گر در واژه نامه آورد و ارجح آن است كه با توصيف گرها ارتباطشان داد.
وقتي شكل معكوسي بعنوان مدخل (يعني توصيف گر) برگزيده ميشود بايد شكل غيرمعكوس آن هم در واژه نامه گنجانده شود.
30202 براي اينكه بتوانيم تعداد توصيف گرها را محدود نگاه داريم گاهي بهتر است كه مفاهيم يا تركيب مفاهيم را با تركيب چند توصيف گر نشان دهيم.
تجزيه (شكافتن) مفاهيم يا تركيبات واژه نامه
بعنوان قاعده اي كلي دو راه وجود دارد:
الف) تجزيه صرفي (واژه اي)
وقتي مفهوم با واژه اي مركب يا تركيبي از واژه ها نشان داده ميشود مي توان آنرا به عناصر سازنده اش تجزيه كرد. بهر حال وقتي واژه هائي كه از اين راه بدست ميآيد با هم تركيب شوند به شرطي مفهوم اصلي را نشان ميدهند كه تجزيه صرفي معنائي داشته باشد، تنها در اين صورت است كه از تجزيه صرفي نتيجه درست بدست ميآيد.
ب) تجزيه معنائي
در تجزيه معنائي مفهوم به عناصر سازنده خود تجزيه ميشود، عناصري كه اگر با هم تركيب شوند مفهوم اصلي را بازمي سازند. توصيف گرهائي كه بدست ميآيند ضروره جزو اصطلاحات شكافته شده هستند.
مثال براي مورد الف
روانشناسي حيواني=
روانشناس + حيوانات
براي مورد ب
باد موافق= هواشناسي + جغرافيا
نمونه منفي الف (# ب) ×××
باد موافق # باد + موافق
3020202 تركيب واژه ها يا مفاهيم
اصطلاحات ممكن است پيش ار ورود به مجموعه تركيب (يا پيش هم آراسته) شوند و به
بهمين ترتيب نيز بازيابي شوند يا آنكه در ضمن كاوش تركيب شوند (پس هم آراسته) تا
مفهوم مطلوب جستجو شده را نشان دهند تصميم در اختياركردن يكي از اين دو راه بستگي
به ملاحظات زير دارد:
الف) پس ـ هم آرائي
اين شيوه محدود به مواردي است كه توصيف گرهاي بسيط به تنهائي به كرات استعمال شود و يا آنكه توصيف گر از پيش تركيب شده چندان بكار نرود. بايد احتياط كرد تا تركيبات توصيف گرهاي بسيط واقعاً همان مفهوم را نشان دهند كه توصيف گر از پيش تركيب شده تا در نتيجه مفهوم بي هيچ ابهامي نشان داده شود.
مثال
انتقال + نفت = انتقال نفت
ب) پيش هم آرائي
توصيف گرهاي از پيش تركيب شده فقط وقتي استعمال شوند كه معناي توصيف گرهاي بسيط به تنهائي با معناي توصيف گر از پيش تركيب شده فرق نداشته باشد.
مثال
گلاب
سراب
توصيف گرهاي بسيط در ارتباطاتي مرتبه اي غير از تركيبات پيش آراسته بكار برده مي شوند.
خانه داران
چنين توصيف گر از پيش هم آراسته اي اسمي خاص محسوب شود ولي اين ترديد پيش مي آيد كه آيا تركيب توصيف گرهاي بسيط محتواي مفهومي را منحصراً و بدقت بيان ميكند يا نه؟
توصيه ميشود كه در بسياري از موارد از اصطلاحاتي كه كلي تر از ساير توصيف گرها هستند بعنوان توصيف گر از پيش آراسته استفاده شود: اگر مفهومي با تركيبي از توصيف گرهاي بسيط نشان داده‌ميشود بايد با استفاده از ارجاع USE (بكاربريد) به اين موضوع بكاربريد اشاره كرد. در زير توصيف‌گرها بسيط با علامت "UF " (بكاربرده شده بجاي ـ) بايد به اصطلاح از پيش تركيب شده نامستعمل ارجاع داده شود (يعني به علامت UFC) مثال انگليسي:
|
Ships + building |
Use |
Shipbuilding |
|
Ships |
Use |
Vessels |
|
Vessels |
UF |
Ships |
|
Shipbuilding |
UFC |
|
|
Shipbuilding |
UFC |
Buiding |
تركيب توصيف گرهاي ساده بايد در بخش نظام يافته واژه نامه بيابد و توصيف گر از پيش آراسته نامستعمل در بخش هاي الفبائي بعنوان غيرتوصيف گر 30202 شكل واژه
وقتي قرار بر اين شد كه اصطلاح معيني در واژه نامه وارد شود بايد دقت كرد كه اين واژه همراه با روابطي كه در واژه نامه برقرار شده است معناي مورد نظر هر چه دقيقتر برساند.
الف) املاء
رايج ترين املاي هر واژه را بايد پذيرفت در مواردي كه بعلت استعمال هاي گوناگون كلمه اي پيش از يك املاء دارد هر دو املاء بايد در واژه نامه بيايد و از يكي به ديگري ارجاع داده شود.
مثال:
ذغال
زغال
همچنين هرگاه چنين مساله اي پيش بيايد ميتوان فرهنگ معتبري را ماخذ قرار داد.
ب) ترجمه
اصطلاحات فني بسياري در اثر ترجمه از زبانهاي ديگر رواج پيدا ميكنند اما گاهي زبانهاي جديد اصطلاح لاتين يا يوناني را در واژگان اختصاصي موضوع خاصي وارد ميكنند. وقتي هم اصطلاح خارجي و هم ترجمه معروف آن با معنائي واحد رواج دارند بايد هر دو را در واژه نامه آورد و از يكي به ديگري ارجاع داد.
مثال:
بيولوژي
زيست شناسي
ج) حرف به حرف نويسي
وقتي زبان خارجي با الفباي متفاوتي نوشته ميشود مساله غموض بيشتري مييابد اين امر در مورد مشخصي كننده ها[1][1] كاملاً صدق ميكند از استاندارد هاي حرف به حرف نويسي كه سازمان بين المللي استاندارد گذاري پيشنهاد كرده است هر جا قابل بكار بستن باشد ميتوان استفاده كرده هر جا كه امكان داشته باشد شكل حرف بحرف نوشته شده اي را كه از علائم مميز استفاده نمي كند بايد بكاربرد.
30204 شكل اسم
توصيف گرها بايد بشكل اسم (يا عبارت اسمي باشند) يا آن شكل از فعل بكارگرفته شود كه معادل اسم باشد.
مثال:
برق بجاي برقي
بارندگي بجاي باريدن
30205 عدد
استفاده از شكل جمع يا مفرد در انتخاب توصيف گر بايد بر حسب نحوه كاربرد زبان واژه نامه باشد. لازم است كه در اين كار استانداردهاي ملي وضع شود. اگر استاندارد ملي وجود نداشته باشد بايد از شيوه معمول فرهنگ نويسي زبان استفاده كرد. گاه شكل جمع يا مفرد به مفاهيم متفاوتي اشاره ميكنند، در چنين وضعي بايد هر دو شكل را وارد واژه نامه كرد.
مثال در انگليسي:
wood چوب
Woods جنگل
در انگليسي هرگاه اسم جنس منظور باشد توصيف گر بحالت جمع باشد. (يعني وقتي توصيف گر به طبقاتي از اشياء دلالت دارد) و حالت مفرد را بايد براي مواد خاص خواص اشياء فرايندها و اسم هاي خاص و شعب علوم نگاه داشت.
مثال در انگليسي:
|
طبقه اشياء |
خاصيت |
فرايند |
|
Teeth |
Conductivity |
Acidification |
|
Stars |
Opacity |
Calendering |
|
Pantings |
Texture |
Curing |
30206 صفات
البته مواردي هست كه فقط صفت با شكل هاي غير اسم بايد بكارگرفته شود.
مثال:
اجتماعي بين المللي
بخش كوچكي از اصطلاحات تك واژه اي كه بشكل صفت هستند ميتوانند بعنوان وابسته صفتي بكارگرفته شوند (پيوسته، افقي) از آنجا كه صفات ميتوانند با اسم ها از پيش هم آراسته شوند و به عنوان توصيف گرهاي تركيبي وارد واژه نامه شوند، انتخاب صفت بايد بر اساس سهولت كاربرد و انعطاف پذيري باشد. هر جا وابسته صفتي در تركيب با اصطلاح خاص ديگري بسيار بچشم ميخورد بايد از شيوه از پيش هم آرائي استفاده كرد.
30207 اختصارات و سرنام ها
بطور كلي بايد از بكاربردن شكل هاي اختصاري پرهيز كرد زيرا ممكن است استعمال آنها بحد كافي عام نباشد يا معنايشان فقط به قرينه متن معلوم شود يا اينكه تشخيص آنها بر اساس درشت نويسي و نقطه گذاري باشد. در حالت اخير اگر در ارتباط با واژه نامه از چاپگر كامپيوتر يا وسايل داده‌پردازي[2][2] الكترونيكي استفاده شود. درشت نويسي و نقطه گذاري ايجاد محدوديت هائي خواهد كرد، بنابراين از اختصارات هنگامي ميشود استفاده كرد كه در بين استفاده كنندگان از واژه نامه بخوبي جاافتاده باشد يا رواج بين المللي داشته باشند يا اينكه در عمل معلوم شود كه بكاربردن آنها سودمند است.
شكل اختصاري و غيراختصاري هراصطلاحي مترادف محسوب ميشوند و بايد بيكديگر ارجاع داده‌شوند.
اختصاراتي كه چند معنا دارند لفظ مشترك (هم نويسه) محسوب مي شوند.
گاهي ضرورت محدود ساختن طول توصيف‌گرسبب ميشود كه اختصاراتي كه كمتر جاافتاده‌اند استعمال شوند. در چنين موارد بايد به اين اختصارات يادداشت كاربردي افزود نام سرنام هاي جاافتاده مانند توصيف گرها پذيرفتني هستند.
مثال RADAR
30208 استفاده از حروف و علائم
وضع علائم
هرگاه از تجهيزات داده پردازي استفاده شود بايد نكات زير را رعايت كرد.
ماشين كردن توصيف گرها با حروف درشت
پرهيز از بكاربردن علائم متمايز كننده كه در بالا يا زير حروف بكارميرود.
محدود كردن تعداد حروفي كه توصيف گر ميتواند داشته باشد
البته اگر تجهيزات داده پردازي با نيازهاي اطلاعاتي متناسب شوند اين محدوديت ها از ميان ميروند.
ب) علامت گذاري
علامت گذاري در توصيف گرها بايد به حداقل كاهش يابد بجز در مورد واژه هاي علمي اختصاصي، فقط پرانتز و خط تيره بشرحي كه در رهنمودهاي زير خواهد آمد، بكار توصيف گرها ميخورد.
استعمال نقطه پايان وقتي مجاز است كه بعلت محدوديت توصيف گر كلمه مرخم شده باشد. خط تيره وقتي بايد استعمال شود كه حذف آن سبب دگرگون شدن معنائي شود كه توصيف بايد افاده كند. ويرگول، دو نقطه، اپوستروف، اگر در رساندن معناي كلمه ضرورت نداشته باشند بايد حذف شوند. در حالتي كه عبارتي معكوس ميشود استعمال ويرگول مجاز است.
<spa
تهيه کننده:حسن انوشا – شركت قطارهاي مسافري رجاء
مقدمه
در جهان صنعتي امروز كه كشورها، دولتها، شركتها و موسسات صنعتي و تجاري تحت تاثير رقابتهاي تنگاتنگ قرار دارند، توجه به كيفيت محصول و بهبود مستمر آن از اهميتي خاص و ويژه برخوردار است. افزايش كيفيت توليد فرآورده هاي مختلف صنعتي، خدمات ارائه شده و پويايي علوم و فنون در صنايع تنها در شناخت واستفاده بهتر از قواعد و چهارچوبهاي تعيين شده پيرامون انتخاب، توليد و آزمون مواد و قطعات به عنوان راهكار اساسي در جهت نيل به فن آوري و ارتقاء صنعتي، ميسر است. به بيان ديگر، با بهره گيري مناسب از استانداردهاي تدوين شده و معتبر بين المللي و ملي براي طراحي، انتخاب و كنترل قطعات و مواد، زمينه براي نهادينه كردن كاربرد استاندارد و حركت به سوي توليدات با كيفيت بالا و بهبود مستمر كيفيت فراهم مي آيد. بديهي است با اعمال اين رويه و به كارگيري استانداردهاي معتبر، قابليت لازم براي توسعه بازارهاي داخلي و زمينه رقابت در بازارهاي بين المللي براي محصولات صنعتي هر كشوري پديد خواهد آمد. به علاوه با توجه به تغيير و تحولات كنوني در تجارت جهاني، كه از يك طرف با ايجاد سازمان تجارت جهاني (WTO) روابط اقتصادي كشورهاي جهان به سمتي غير از آنچه كه در گذشته بوده است، پيش مي رود و از طرفي ديگر، خروجي هاي حاصل از جلسات متعدد و تصميم گيري هاي اينگونه سازمانها اثري بسيار سريع در روند فعاليتهاي تجاري به وجود مي آورد، لزوم به كارگيري استانداردها ملموس تر و قوي تر شده است.
استاندارد چيست؟ استاندارد نظمي است مبتني بر نتايج استوار علوم ، فنون وتجارب بشري در رشته اي از فعاليتهاي عمومي كه به صورت قواعد، مقررات و نظامنامه و به منظور ايجاد هماهنگي و وحدت رويه، توسعه تفاهم، تسهيل ارتباطات، صرفه جويي در اقتصاد، حفظ سلامت و گسترش مبادلات بازرگاني داخلي و خارجي به كار مي رود. به طور كلي استاندارد به معناي قانون، قاعده، اصل و ضابطه مي باشد. حركت در جهت ارتقاء امور فني، صنعتي و اقتصادي در جوامع بشري نيازمند استاندارد است. تدوين و تنظيم استانداردها در سراسر جهان توسط موسسات و مراكزي تحت عنوان “موسسات و مجامع استاندارد” و امور مربوط به استانداردكردن توسط گروهي از افراد ذينفع و علاقه مند و با در نظر گرفتن موارد عمومي و يا فني مورد نظر به صورت تدوين يك يا چند استاندارد صورت مي پذيرد. البته ممكن است تدوين استاندارد ها در سطح ملي توسط موسسات دولتي و يا با همكاري بخشهاي خصوصي صورت پذيرد.
تعريف استاندارد: واژه استاندارد، هشت قرن پيش از زبان فرانسه با عنوان اتاندارد (Etandard) وارد زبان انگليسي شد و از نظر ريشه لغت، به فعل اكستند (Extend) لاتيني به معني گستره كردن و برافراشتن باز مي گردد. اما واژه استاندارد در زبان انگليسي، از نظر علمي و فني داراي دو معني كاملا متفاوت مي باشد.
الف) مقياس اندازه گيري كه در فرانسه امروزي آن را اتالون Etalon)) مي نامند.
ب) به معناي كتابچه حاوي مقررات و اصول براي تنظيم امور فني، علمي و تجاري كه در فرانسه به آن نرم (la norm) گفته و در آلمان به معناي (Norm) و در ريشه لاتين آن (Normn) يعني گونيا به كار مي رود.
نكته 1: در ايران واژه استاندارد به معني تثبيت شده، توسط مرحوم غلامحسين مصاحب پيشنهاد شد كه اين كلمه هرگز رواج نيافت.
تعاريف ديگر استاندارد: استاندارد بيان شرايطي است كه بايد براي دستيابي به يك هدف معين رعايت شود و قابل استفاده مكرر است. همچنين به معناي هر نوع نظم ثابتي كه در مجاري امور پديده ها جاري مي باشد و نيز استاندارد به معناي هر معيار و مقياسي است كه با آن بتوان كيفيت و كميت اموري را مورد سنجش قرار داد.
انواع استانداردهاي عمومي و اساسي
به طور كلي استانداردها به چهار دسته به شرح زير تقسيم مي شوند:
- استاندارد كارخانه اي Factory Standard))
- استاندارد ملي (National Standard)
- استاندارد منطقه اي (Local Standard)
- استاندارد بين المللي (International Standard)
1- استاندارد كارخانه اي : استاندارد كارخانه اي حاصل و شامل اتفاق نظرات بخشهاي مختلف يك كارخانه توليدي در زمينه طراحي، توليد، كنترل و ساير عملكردها مي باشد. تدوين و اجراي استاندارد كارخانه اي توسسط موسسات و كارخانجات صنعتي به عنوان يك موضوع مهم و اصلي مورد توجه قرار گرفته است.
علاوه بر مزاياي فراوان تدوين اين اسناد، اجراي سيستم به روز رساني و بازنگري استانداردهاي كارخانه اي همگام با توسعه و پيشرفتهاي فني عملأ زمينه همراه بودن هر سند را با آخرين فن آوريهاي موجود فراهم مي سازد. از جمله استانداردهاي كارخانه اي، مي توان استانداردهاي STD شركت ولوو، استاندارد SIA شركت ساكايي ژاپن، استاندارد مهندسي EDS شركت دوو، استانداردهاي كارخانه اي كمپاني بنز و دهها نمونه ديگر را نام برد كه بسياري از آنها مورد تاييد موسسات استاندارد كشورهاي متبوع قرار گرفته و به عنوان مبنا و بخشي از استانداردهاي ملي هر كشور مطرح شده اند. استانداردهاي كارخانه اي خود به دو دسته يعني استانداردهاي فني و تكنيكي و استانداردهاي اجرايي و مديريتي تقسيم مي شوند.
2- استانداردهاي ملي: اين استاندارد پس از بررسي و مشورت، توسط متخصصان و كارشناسان فني صنايع و بازرگاني به منظور حفظ منافع ملي (منافع توليد كننده و مصرف كننده) در هر كشوري تدوين مي شود كه البته وظيفه اصلي تدوين استانداردهاي ملي در هر كشور به عهده سازمانها و موسسات استاندارد كشور مي باشد، بديهي است ممكن است اين گونه سازمانها دولتي، نيمه دولتي و يا خصوصي باشند. از جمله استانداردهاي ملي مي توان به استاندارد ملي ايران با علامت اختصاري ISIRI، استاندارد ملي آلمان (DIN)، استاندارد ملي ژاپن ( JIS)، استاندارد ملي آمريكا ( ANSI)، استاندارد ملي انگلستان (BSI)، استاندارد ملي روسيه سابق (GOST)، استاندارد ملي فرانسه (AFNOR) و … اشاره نمود.
نكته 2: در كشور ما موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران متولي تهيه و تدوين استانداردهاي ملي مي باشد كه عمدتأ از استانداردهاي ملي كشورهاي ژاپن، آلمان و انگليس و استاندارد بين المللي ISO كمك گرفته مي شود.
3- استاندارد منطقه اي: اين استاندارد توسط گروهي از افراد ذينفع در دو يا چند كشور همجوار كه در صنايـع مشتركند و يا داراي داد
و ستد بارزگاني هستند، تدوين مي گردد. اجراي اين استاندارد باعث تسهيل در ارتباطات فني و بازرگاني با يكديگر و حتي با ساير كشورها مي شود.
از جمله اين استانداردها مي توان به استاندارد EN (Europaisches Komitee fur Norming) كه با همكاري 15 كشور اروپايي متحد تدوين شده است و يا استاندارد COPANT كه ويژه كشورهاي پان امريكن (سازمان كشورهاي آمريكايي) مي باشد، اشاره كرد.
4- استاندارد بين المللي : اين استاندارد حاصل توافق نظرات كارشناسان ذيربط ممالك عضو سازمان بين المللي استاندارد است، كه البته در ابتدا ممكن است تصور شود كه اهداف استانداردهاي ملي و منطقه اي با استانداردهاي بين المللي مشترك باشد. براي تعيين اين موضوع بايد اشاره كرد كه هدف نهايي اين استانداردها چنين بيان مي شود “توانايي عملكرد در تمام سطوح “و هدف از استاندارد كردن در سه سطح قبلي نيز مشابه تعريف ارتقاء فعاليت در مورد انواع استانداردهاي جهاني و يا تعميم استانداردهاي بين المللي در زمينه هاي علمي، فن آوري و اقتصادي مي باشد. از جمله استانداردهاي بين المللي مي توان به استانداردهاي (ISO) و استاندارد (IEC) اشاره نمود.
نكته 3: استاندارد كارخانه اي در محدوده سطح كارخانه، استاندارد ملي در محدوده سطح كشور، استاندارد منطقه اي در محدوده چند كشور و استاندارد بين المللي در كل كشورهاي جهان كاربرد دارد.
مراحل تهيه و اجراي استاندارد : تهيه و اجراي هر استاندارد شامل سه مرحله به شرح زير مي باشد.
1- تهيه، تنظيم و تدوين استاندارد
2- چاپ و نشر استاندارد
3- اجراي مفاد سند استاندارد
اصول و فوايد استاندارد كردن :
استاندارد كردن و به كارگيري استانداردها هم براي توليد كننده و هم براي مصرف كننده فوايدي به شرح زير دربردارد:
فوايد براي توليد كننده:
تعيين خواص و مشخصات مورد نظر، تعيين و تشريح روشهاي توليد، مونتاژ، آزمون، نمونه برداري، نحوه بسته بندي و حمل ونقل، روشهاي حفاظتي ، تعيين عبارات، اصطلاحات و علائم لازم جهت تفهيم طرفين، طبقه بندي مفاهيم و اصطلاحات،كاهش تنوع، افزايش سطح توليد، صرفه جويي در مواد اوليه وانرژي، كاهش ضايعات، بهبود كيفيت محصولات، تسهيل در انبارداري، بسط و گسترش بازرگاني داخلي و خارجي.
فوايد براي مصرف كننده: تامين كالاي مرغوب ، اطمينان از ايمني كالا و محصول، سهولت در سفارش، پرداخت هزينه كمتر، دسترسي آسان به كالاي مورد نظر.
مشخصات يك استاندارد: هر استاندارد تدوين شده بايد در برگيرنده موارد زير باشد:
عنوان كامل، شماره، تاريخ تدوين وتجديد نظر، مرحله تجديد نظر، دامنه، منابع، مفاهيم و اصطلاحات، جنس و مواد، نحوه توليد، كيفيت سطحي، درجه و گريد، آزمونها، تعداد آزمونها، روشهاي آزمون، مشخصات ابعادي و تلرانسها، خواص فيزيكي، مكانيكي، عمليات تكميلي و نهايي، روشهاي حفاظتي، روشهاي بسته بندي، روشهاي حمل و نقل و نگهداري، مسئوليتهاي توليد كننده و خريدار، چگونگي حل اختلافات و…
نكته 4 : مراحل تكاملي و ضوابط مورد نياز براي رسيدن به يك سند استاندارد كامل به شرح شكل (1) مي باشد.
نكته 5 : اسامي تعدادي از استانداردهاي ملي و بين المللي در جدول (1) ارائه شده است.
استاندارد ويژگي مواد و خواص آنها استاندارد عملكرد استاندارد كاهش انواع
استاندارد و اصطلاحات وواژه ها استانداردکامل استانداردآزمون وبازرسي
استاندارد اساسي استاندارد واحد اندازه گيري استاندارد ابعاد
شكل 1- مراحل تكاملي و ضوابط مورد نياز براي رسيدن به يك سند استاندارد كامل
جدول 1- معرفي تعدادي از استانداردهاي ملي و بين المللي
عنوان موسسه استاندارد اختصار عنوان موسسه استاندارد اختصار
انجمن آزمون و مواد آمريكا ASTM موسسه ملي استاندارد آلمان DIN
انجمن مهندسين مكانيك آمريكا ASME كميته تدوين استاندارد اروپا EN
انجمن جوشكاري آمريكا AWS موسسه استاندارد فدراسيون روسيه GOST
موسسه ملي استاندارد آمريكا ANSI موسسه بين المللي جوشكاري IIW
انجمن آلومينيم آمريكا AA موسسه استاندارد صنعتي ژاپن UIS
موسسه آهن و فولاد آمريكا AISI موسسه بين المللي استاندارد ISO
موسسه نفت آمريكا API كميسيون بين المللي الكترونيك IEC
موسسه ملي استاندارد چين CNIS موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ISIRI
موسسه ملي استاندارد استراليا SAA مشخصات و استانداردهاي نظامي امريكا MIL
موسسه ملي استاندارد فرانسه AFNOR جامعه مهندسين خودرو آمريكا SAE
موسسه ملي استاندارد انگلستان BSI موسسه استاندارد پاكستان PSI
موسسه ملي استاندارد هند BIS موسسه استاندارد تركيه TSE
موسسه ملي استاندارد كانادا CSA اتحاديه بين المللي راه آهنها UIC
موسسه ملي استاندارد ايتاليا UNI موسسه راه آهنهاي آمريكا AAR
· استانداردها ، مطمئن ترین مسیر برای نیل به توسعه پایدار
· استاندارد در خدمت ج امن
· رعایت استاندارد ها ، ضامن سلامتی ، بهداشت و ایمنی جامعه
· رعایت الزامات استاندارد ، رمز حضور موفق در بازارهای رقابتی
· اجرای استانداردها ، کاهش هزینه های تولید ، افزایش بهره وری
· استانداردها ، زبان علمی و فنی مشترک در بین جوامع
· کیفیت مسابقه ای که هرگز پایان ندارد.
· صعود به قله های کیفیت با رعایت الزامات استاندارد میسر خواهد بود.
· استانداردها ، منافع بزرگ برای بنگاه های کوچک
· نشان استاندارد ملی ایران ، نشان اطمینان بخش برای مصرف کنندگان
· استانداردها ، نقشه راه علمی و فنی برای تولید ، ارائه خدمات و مبادله کالا
· استانداردها ، مهمترین عامل اربقاء بهره وری در سازمان ها و واحد های تولیدی
· تدوین 9000 استاندارد ملی ، گامی است به سوی توسعه پایدار
مصرف کننده گرامی
· در مصرف کالاهای ایمنی ،بهداشتی و غذایی نشان استاندارد را به خاطر بسپارید
· هنگام خرید و تعویض قطعات خودرو از داشتن علامت استاندارد اطمینان حاصل کنید
· کالاهای دارای علامت استاندارد ، ضامن سلامتی و امنیت جامعه
· موسسه استاندارد ، ضامن منافع ملی و مدافع حقوق مصرف کننده و تولید کننده برتر
· استاندارد ملی ایران معرفی اعتبار و کیفیت تولیدات ملی
· استاندارد ملی ، تولید ملی ، اعتبار جهانی
· استانداردهای ملی ایران، سند رقابت تولیدات ملی در بازارهای جهانی
شعارهای برگرفته از پیام روز جهانی استاندارد
1385
- استانداردها: منافع بزرگ برای مشاغل کوچک
- استاندارد ها منافع بنگاههای اقتصادی کوچک را نیز همانند مشاغل بزرگ تامین می کنند.
- استانداردها بنگاههای اقتصادی کوچک را به اندازه شرکای قدرتمندشان تقویت می کنند.
- استانداردهای بین المللی ابزارهایی در خدمت توسعه انرژی الکتریکی، شبکه های ارتباطی ICT و زنجیره های عرضه جهانی.
- استاندارد های ISO,IEC,ITU پشتوانه اصلی توسعه
- استانداردهای بین المللی صاحبان مشاغل کوچک را برای دستیابی به بازارهای دوردست توانمند می سازند.
- استانداردها، بر گرفته از عملکرد خوب مدیریتی
- استانداردها، یاریگر تولیدکنندگان در اطلاع رسانی ، روش های کنترل کیفیت و کارکردهای مالی و تجاری
- استانداردهای محصول، منشاء ارزش افزوده خدمات
- استانداردهای بین المللی ، کلید دستیابی به فرصت ها و نیازهای بازار
- استانداردها ، ارائه دهنده راهکارهای عملی برای رویارویی با چالش های بنگاههای اقتصادی خرد و کلان
شعارهاي برگرفته از پيام روز جهاني استاندارد 1384
1- استاندارد در خدمت جهاني امن تر (شعار محوري روز جهاني استاندارد 2005)
2 - استانداردهاي بين المللي راه حل هايي مشخص را كه در طيفي وسيع پذيرفته شده اند براي پيشگيري از تهديدها و مقابله با آنها ارائه مي نمايند.
3- استاندارد هاي بين المللي شبكه اي ارزشمند را در زمينه ايمني ايجاد نموده اند.
4- استاندارد هاي بين المللي بر پايه توافقي مضاعف استوار است : توافق فيمابين ذي نفعان و توافق ميان كشورها .
5- استانداردهاي بين المللي در جهت تأمين نيازهاي اجتماعي ، نيازهاي بازار و الزامات قانوني قابل استفاده هستند
6- استانداردهاي محصول ، امكان صدور گواهي محصول بر اســــاس استانداردهاي بين المللي شناخته شده در زمينه ايمني را فراهم مي سازند
7- استانداردها كمك مي كنند تا جهان به مكاني امن تر مبدل گردد
8- پديده جديد درمان از راه دور مرهون استانداردهاي چند رسانه اي و فوريتي ITU است
9- اجراي استانداردهاي بين المللي ITU , ISO , IEC در سطح ملي و منطقــه اي كمـك مي كند تا جهان به مكاني امن تر بدل شود
10- استانداردهاي بين المللي چالش هاي سلامت و ايمني قرن بيست و يكم را بيان مي كنند
شعارهاي برگرفته از پيام روز جهاني استاندارد 1383
استاندارد عوامل كيفي را به ويژگي هايي يكپارچه براي توليد، توزيع و بهره مندي از محصولات تبديل مي نمايد.
استانداردهاي بين المللي هماهنگي لازم را در برقراري ارتباطات و تسهيل مبادلات ايجاد مي كنند.
استانداردهاي بين المللي ضامن تحويل مقرون به صرفه تر، مناسب تر، سريع تر و ايمن تر مي باشند.
دامنه استانداردسازي وجب به وجب عرصه گيتي را مي پوشاند.
استانداردهاي بين المللي راه حل هايي كاربردي براي چالش هاي فني – اقتصادي و تجاري ارايه مي كنند.
استانداردهاي بين المللي بازارها را به هم پيوند مي دهند.
استانداردهاي بين المللي ارتباط كشورهاي در حال توسعه را با پيشرفته ترين فناوري ها برقرار مي كنند.
استانداردهاي بين المللي ظرفيت صادرات را افزايش مي دهند.
مشاركت در تدوين استانداردهاي بين المللي مليت هاي گوناگون را با هم پيوند مي دهند.
استاندارد، ارايه دهنده راه حل هاي فني
استاندارد، عامل انجام بهينه خدمات
استاندارد، عامل پيوند جهان
ضوابط استاندارد بر چالش ها غلبه مي كند.
شعارهاي برگرفته از پيام روز جهاني استاندارد 1382
استانداردهاي جهاني در خدمت جامعه جهاني اطلاعات (شعار محوري روز جهاني استاندارد)
رعايت استانداردها را در توليد محصول و ارايه خدمات جدي بگيريم.
استانداردهاي بين المللي استفاده از فناوري هاي نوين را تسهيل مي كند.
كاهش هزينه ها و رفع مشكلات در گروه اجراي استانداردهاي بين المللي
استانداردهاي بين المللي كليد گشودن بازارها و دستيابي فراگير و سريع به محصولات و خدمات
رعايت استانداردهاي ملي و بين المللي راهي به سوي كسب اعتماد مشتريان و كسب قابليت براي حضور پيوسته در بازارهاي رقابتي
بهبود كيفيت و حفاظت از محيط زيست، نيازمند حساسيت، دخالت و مشاركت مديران ارشد است.
كيفيت محصول، صداقت است.
صداقت در انديشه و كردار پديد آورنده محصول يا خدمات با كيفيت است.
استانداردهاي جهاني در خدمت جامعه جهاني اطلاعات
استانداردهاي بين المللي، كليد انجام امور ICT براي كشورهاي در حال توسعه
استانداردهاي بين المللي، توافق براي ارايه بهترين كاركرد در عرصه جهان
فرصت هاي بهتر براي صنعت كشورهاي در حال رشد در گرو استانداردهاي بين المللي است.
انطباق نيازهاي كشورهاي در حال توسعه با استانداردهاي بين المللي نتيجه مشاركت در تدوين اين استانداردهاست.
كاهش قيمت تمام شده، حاصل بهبود مداوم كيفيت.
شعارهاي منتخب از متن سخنان جناب آقاي خاتمي رياست محترم جمهوري وقت
در مراسم روز جهاني استاندارد - 1380
امروزه توجه به كيفيت و وضعيت خوب كالا و خدمت، يك ضرورت است.
استاندارد در تأمين سلامتي و ايمني زندگي مادي و اجتماعي نقش دارد.
استاندارد مي كوشد اين اطمينان را به جامعه بدهد كه آنچه را بكار مي گيرد و آن چه را مصرف مي كند، سالم است.
اگر جامعه از معيارهاي استاندارد پيروي كند، احساس ايمني كرده و دغدغه رواني و خاطر او مرتفع مي شود.
صادرت با بخشنامه، توهم و خيال حاصل نمي شود، بايد كالاهايي توليد كنيم كه بتواند با كالاهاي مشابه در دنيا رقابت كند.
استاندارد اگر درست بكار گرفته شود، ما را در عرصه رقابت و صادرات توانمند مي كند.
استاندارد، به معني ضابطه، معيار و ميزان است
استاندارد يعني شاخص ها و موازيني كه براي يك زندگي مناسب، سالم و مطمئن در جامعه لازم است.
داشتن استاندارد مناسب، بدون بهره گيري از انبوه نيروهاي متخصص، كاردان و صاحب نظر ميسر نيست.
مؤسسه استاندارد از جمله مؤسساتي است كه به لحاظ نيروي انساني در سطح بالايي قرار دارد.
يكي از عوامل اطمينان بخش جامعه تدوين و نشر استانداردهاي مطمئن است
جامعه بايد بداند كه مصرف كالا و خدمت استاندارد يك ضرورت است.
پرداختن به امر استاندارد و اصلاح ساخت و ساز زندگي ملي و بين المللي يك ضرورت و نياز مبرم است.
پايبندي به استاندارد و برخورداري از كالاها و خدمات مطلوب بايد به صورت يك مطالبه جدي و ريشه اي در جامعه ما در بيايد.
فرزندانمان از همان دوران كودكي بايد به اهميت استاندارد توجه پيدا كنند.
در تمام مراحل و مقاطع تحصيلي و تربيتي از پيش دبستان گرفته تا پايان دانشگاه بايد امر استاندارد و آموزش استاندارد به صورت يك مسئله مبرم در بيايد.
دولت و موسسه استاندارد بيشتر بايد نقش نظارتي و هدايتي داشته باشند.
بيشترين اثري كه استاندارد مي تواند داشته باشد در سلامت محيط زيست است
شعارهاي عمومي
استاندارد يعني اطمينان از كيفيت مطلوب.
استانداردهاي بين المللي كليد ورود به بازار جهاني هستند.
استاندارد بخشي جدا ناپذير از زندگي روزمره است.
استاندارد ضامن سلامتي ـ بهداشت و ايمني.
استاندارد اطمينان خاطر مي آفريند.
استاندارد به سلامتي و اقتصاد خانواده مي انديشد.
استاندارد مطمئن ترين مسير براي نيل به توسعه پايدار.
استاندارد كوتاه ترين راه رفاه اجتماعي
استاندارد زندگي انسان را بيمه مي كند.
تدوين استاندارد، تدوين دانش فني است كه مشخص مي كند چه كالايي با چه ويژگي، چه مواد اوليه، چه روش توليد و چه روش آزموني بايد توليد شود.
شعارهاي برگرفته از سخنان آقاي دكتر حداد عادل
رييس محترم مجلس شوراي اسلامي
در مراسم روز جهاني استاندارد 1383
استاندارد يادآور نظم و تنظيم است.
استاندارد به معناي بهبود كيفيت است.
توسعه بدون استاندارد ممكن نيست.
استاندارد يعني قانونمندي، قانون پذيري و آئين مندي در عرصه صنعت و خدمات
فرهنگ استاندارد بايد در جامعه ما هر چه بيشتر گسترده شود.
همه چيز بايد تابع استاندارد باشد.
انشاءالله همه با كمك يكديگر يك ايران اسلامي استاندارد ايجاد كنيم.
شعارهاي برگرفته از سخنان حجت الاسلام والمسلمين جناب آقاي كروبي
رييس وقت مجلس شوراي اسلامي در مراسم روز جهاني استاندارد 1382
- اگر بخواهيم صادرات جدي داشته باشيم، بايد عملكردمان دقيق و با كيفيت باشد.
- فلسفه وجودي موسسه استاندارد منافع ملي دفاع از حقوق مردم است.
شعارهاي برگرفته از سخنان رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام
آيت الله هاشمي رفسنجاني
- ما بايد استاندارد را جدي بگيريم
- نمي توان با محصولات معيوب وارد بازار جهاني شد
رئيس IEC
پروفسور Masami TANAKA رئيس ISO
Yoshio UTSUMI دبير كل ITU
كسب و كارهاي كوچك شايستگي آن را دارند كه به مشاغل بزرگ دنيا مبدل شوند . برآوردها حاكي از آن است كه نزديك به 95 درصد از مشاغل دنيا را بنگاههاي اقتصادي كوچك و متوسط تشكيل مي دهند ، از اين رو استانداردهاي بين المللي بايد منافع آنها را نيز همانند دولت ها ، جوامع و مشاغل بزرگ جهان تامين كنند.
مديران و صاحبان كسب وكارهاي كوچك افرادي سخت كوشند كه با جديت براي بقاي بنگاههاي خود تلاش مي كنند هرچند ممكن است استانداردهاي بين المللي را بسيار دور از حيطه عملكرد خود تصور كنند . در حاليكه در حقيقت استانداردهاي بين المللي ISO ،IEC و ITU توسعه اقتصادي و گسترش فناوري‌هايي را تسهيل مي كنند كه بنگاههاي كوچك را نيز به اندازه شركاي قدرتمندشان تقويت مي كنند .
استانداردهاي بين المللي ابزارهايي در خدمت توسعه انرژي الكتريكي ، شبكه هاي ارتباطي ICT و زنجيره عـرضه جهاني هستند كه فرصت هاي بيشتري را در اختيار مشاغل كوچك قرار مي دهند . استانداردهاي IEC، ITU و ISO همواره پشتوانه اصلي اين توسعه بوده و هستند . چرخه عرضه جهاني ، محصولات خارجي و تخصيص منابع تجاري كه دريچه هاي نويني را به روي حرفه هاي كوچك از جمله صنايع كشورهاي درحال توسعه مي گشايند ، بر پايه استانداردهاي بين المللي بنا شده اند .
استانداردهاي ICT ، در حقيقت بنگاههاي كوچك را توانمند مي سازند تا به بازارهاي جديــدي دور از محل استقرار شان دست يابند . براي مثال با توسعه شبكه اينترنت ، هر شركت در هر اندازه ، مي تواند به آساني ويتريني روياروي جهان بگشايد. وانگهي، استانداردهاكه برگرفته از عملكردهاي خوب مديريتي هستند، فارغ از محدوده‌ي مكاني ، توليد كنندگان را در ارتباط با روش هاي كنترل كيفيت و اطلاع رساني در مورد محصولات ياري مي دهند و كاركردهاي مالي و تجاري آنها را در مقابل شركايشان ساماندهي مي كنند.
علاوه بر اين، استانداردهاي محصول، منشاء ارزش افزوده شمار فزاينده اي از خدماتي هستند كه توسط مشاغل خرد ارائه مي شوند . استانداردهاي سيستم هاي مديريت و ارزيابي انطباق مورد استقاده بنگاههاي كوچك به آنها كمك مي كنند جايگاه خود را به عنوان تامين كنندگان معتبر و شركاي تجاري قابل اعتماد تثبيت سازند ، در چارچوب مقررات عمل كنند و صلاحيت شركت در مناقصه ها را بيابند.
براي مديران و صاحبان بنگاههاي كوچك فعال، كه به دنبال شناسايي فرصت هاي بالقوه اي هستند كه استانداردهاي بين المللي مي توانند براي آنها به ارمغان بياورند، افزون بر استانداردهاي ITU، استانداردهايIEC و ISO نيز كليد دستيابي به فرصت ها و نيازهاي بازارند . دولت ها و تشكل‌هاي تجاري در شماري از كشورها نيزدر پي استانداردهايي براي كسب و كارهاي كـــــوچك هستند. روشن است كه استانــداردهاي بين المللي مي توانند منافع بزرگي براي مشاغل كوچك به ارمغان بياورند.امروزه استانـــداردهاي بين المللي ISO، ITU و IEC راهكارهاي عملي براي رويارويي با چالش هاي پيش روي بنگاههاي كوچك در بازارهاي جهاني ارائه مي دهند .
با اين ترتيب ، اين استانداردها ، مديران و صاحبان بنگاههاي كوچك را قادر خواهند ساخت تا علاوه بر مزاياي ناشي از سخت كوشي سنتي خود ، روح ابتكار و توجه به نيازها و رضايت مشتريانشان را نيزافزايش دهند .
مترجم : هنسا قادري
معاون اداره كل روابط عمومي و امور بين الملل
مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايــران
ترجمه: پرويز مهاجر
مقدمه
مركزهاي اطلاع رساني و دكومانتاسيون به شيوه هائي علمي نياز دارند تا بتوانند مفاهيم را بسادگي و وضوح بازنمايند و با مشخص كردن روابط اين مفاهيم به آنها انتظام دهند. با استفاده از اين شيوه ها و نظارت اصطلاح شناسانه بر مفاهيم مي توان نظام تحليل، رده بندي، مدرك يابي مؤثر و كم خرجي را در دستگاههاي دكومانتاسيون ابداع كرد.
در بسياري از كشورها، بنگاه ها باقتضاي مقصود خود يا واژه نامه هائي گردآوري كرده اند يا در كار اين گردآوري هستند. واضح است كه در انتقال اطلاع نيازمند مجموعه قواعد استاندارد شده اي هستيم تا بر اساس آنها بتوانيم واژه نامه بسازيم. رهنمودهاي اين استاندارد بين المللي از جهات زير ميتواند مفيد باشد:
ـ كار هر يك از بنگاهها را در ساختن و پروراندن واژه نامه آسان مي كند.
ـ انتقال اطلاع بين بنگاه هاي مختلف را آسان مي كند (در بند 7 اين جزوه فهرست نشريات مفيد بدست داده مي شود.)
دامنه و زمينه كاربرد
1-1 1-1 اين استاندارد بين المللي رهنمودهائي بدست ميدهد تا تهيه و پرورش واژه نامه ها را (اعم از ماشيني يا دستي) آسان كند لذا در اين رهنمودها سعي شده است تا مبنائي براي سازگاري واژه نامه هائي كه در حال و يا آينده در بسياري از رشته هاي علمي، چه بنيادي و چه عملي، فراهم مي آيند ايجاد شود.
2-1 2-1 از اين رهنمودها مي توان در تهيه و پروراندن واژه نامه هائي استفاده كرد كه صرف نظر از موضوعي كه بدان مي پردازند در امر ذخيره و بازيابي اطلاعات بكار گرفته مي شوند. در اين رهنمودها براي فرمول‌هاي رياضي و فرمول‌هاي ساختماني شيميائي جائي در نظر گرفته نشده است زيرا اين رهنمودها بقصد استفاده اي عامتر پيشنهاد شده اند و بايد مطابق ويژگيهاي هر زباني، تكميل شوند.
2- تعريف واژه نامه
1-2 1-2 تعريف واژه نامه
واژه نامه را ميتوان بر حسب وظيفه يا ساختمان آن تعريف كرد.
بر حسب وظيفه، واژه نامه ابزار نظارت اصطلاح شناسانه اي است كه از آن در ترجمه از زبان طبيعي مدرك يا زبان نمايه ساز و استفاده كننده به زباني مقيد و محدود يعني زبان دستگاه استفاده مي شود (زبان دكومانتاسيون، زبان اطلاع رساني)
بر حسب ساختمان، واژه نامه واژگاني است تحت نظارت و متحول كه اصطلاحات آن از لحاظ معنا و جنس با يكديگر ارتباط دارند و قلمرو خاصي از دانش را فرا مي گيرند.
واژه نامه بعنوان زير مجموعه ساختمان يافته اي از زبان طبيعي، محتواي موضوعي مدارك، اشياء يا مجموعه اي از داده ها را توصيف مي كند. اصطلاحاتي كه در توصيف خصوصيات صوري مدرك مورد استفاده قرار مي گيرند (عناصر غيرموضوعي مانند نام نويسندگان، مجله ها، موزه ها، محل ها و جغرافيا و ساير توصيف هاي كتابشناختي) در واژه نامه نمي آيند، هر چند اين عناصر معمولاً براي تعيين هويت دقيق آنچه نمايه شده است ضرورت دارند در حقيقت بهتر است آنها را جزو ملحقات واژه نامه آورد.
واژه نامه بايد دقيقاً نشان دهنده محتواي اطلاعاتي مدارك يا عناصر ديگر مجموعه‌اي مربوط به خود باشد، يعني بايد داراي اصطلاحات و ارجاعات متقابلي باشد متناسب با موضوع مورد بررسي، و نبايد زبان مجموعه مدارك يا زبان و اطلاعات مورد نياز استفاده كنندگان را از نظر دور داشت.
بنا بر ماهيت نظارت اصطلاح شناسانه، دو نوع عمده واژه نامه معمولاً فراهم مي شود.
الف- واژه نامه هائي كه نظارت اصطلاح شناسانه را از طريق واژه هاي مرجع اعمال مي كنند يعني واژه‌نامه هائي كه فقط يكي از اصطلاحاتي را كه به مفهومي دلالت مي كند در نمايه سازي و بازيابي مجاز مي شمارند.
ب- واژه نامه هائي كه در نمايه سازي و بازيابي، نظارت اصطلاح شناسانه را با مجاز دانستن تمام اصطلاحاتي اعمال مي كنند كه به يك مفهوم دلالت دارند اما تمام اين اصطلاحات را به نشانه بي ابهام ديگري كه از براي مفهوم گزيده شده است ارجاع مي دهند (مثلاً شماره مفهوم يا نشانه گذاري) در اين نوع واژه نامه، اگر معناي اصطلاحي تغيير كند حذف مترادف و روابط مفهومي خيلي آسان تر است.
برخلاف فرهنگ لغات، كه تعاريف واژه يا اصطلاحي را بدست ميدهد، در واژه نامه واژه ها يا اصطلاحات طوري منظم مي شوند كه روابط بين آنها مبين معاني خاصي ميباشند.
ميتوان واژه نامه را مانند فهرستي الفبائي مرتب كرد يا اصطلاحات موجود در واژه نامه ديگري را براي ساختن فهرستي مورد استفاده قرار داد. اما در هر حال واژه نامه با فهرست يكي نيست. فهرست هر مجموعه اي بايد نشاني و محل هر يك از عناصر موجود در اين مجموعه را مشخص كند اما خود واژه‌نامه فقط شامل اصطلاحات است بدون نشاني هائي كه در فهرست آمده است. واژه نامه بعنوان"نظام رده بندي اصطلاحات با نظام رده بندي موضوعي چنانكه در رده بندي دهدهي جهاني آمده است مشابهت هائي دارد.
اما در حاليكه نظام هاي رده بندي موضوعي ميكوشد تا كل نظام روابط مرتبه اي را نشان دهد، واژه‌نامه باقتضاي مجموعه مدارك و نيازهاي اطلاعاتي استفاده كنندگان روابطي را كه در نمايه سازي و بازيابي ضرورت دارد نشان ميدهد.
واژه نامه را نبايد نوعي ليست معتبر محسوب داشت زيرا اصطلاحات برگزيده شده در واژه نامه خاصي، اصطلاحاتي هستند كه در نظام دكومانتاسيون و اطلاع رساني معيني مورد نياز نمايه سازي و بازيابي هستند ليست هاي معتبر ديگري وجود دارند كه مبتني بر زبان طبيعي هستند مانند ليست سرعنوانهاي موضوعي، اما بطور كلي اين قبيل ليست ها ساختمان مرتبه اي واژه نامه را ندارند.
3- ساختمان واژه نامه
1-3- توصيف گرها
شكل دروني تك تك مدخل ها و ترتيب مدخل هاي مختلف در ارتباط با مدخلي ديگر ساختمان واژه‌نامه را پديد مي آورد. ارجاعات متقابل در هر واژه نامه شيوه ارتباط با مدخل ها را با يكديگر در شبكه مفاهيم مشخص مي كند.
اصطلاحاتي كه جواز ورود به واژه نامه يافته اند تا در نمايه سازي بكارروند توصيف گر ناميده مي شوند. توصيف گر را مي توان اصطلاح يا نمادي شكل گرفته و معتبر دانست كه براي نشان دادن بي ابهام مفاهيم مدركي يا مساله اي بكارگرفته مي شود.
با در نظرداشتن هدف همكاري بين المللي دو سطح توصيف گر را ميتوان از يكديگر متمايز كرد.
ـ توصيف گرهاي كلي تر كه بعد از آنكه به چندين زبان ترجمه شدند ميتوانند موضوع توافق چندين كشور باشند.
ـ توصيف گرهاي خاص كه ميتوانند در چندين زمينه خاص موضوع توافق باشند. توصيف گرها ميتوانند:
الف) اصطلاحاتي باشند كه به مفاهيم يا مجموعه هائي از مفاهيم دلالت كنند.
ب) اصطلاحاتي باشند كه به ذوات منفرد دلالت دارند. اين اصطلاحات همچنين اسمهاي خاص (يا بازشناسانندگان) ناميده مي شوند.
اسمهاي خاص مي توانند به يكي از شكلهاي زير باشند:
ـ نام برنامه ها
ـ فهرست واژه هاي اختصاصي
ـ نام هاي جغرافيائي يا ژئويولتيكي
ـ علائم تجاري
ـ نام اشخاص و سازمانها
ـ اختصارات و سرنام ها
ـ ساير اسمهاي خاص (يعني نظام هاي برنامه ريزي)
بهتر آن است كه اسم هاي خاص را مانند ساير توصيف گرها بكاربريم يعني بيكديگر ربطشان دهيم.
در مورد ديگري همچنين ميتوان همين شيوه را در پيش گرفت و آن وقتي است كه مجموعه واژه هاي اختصاصي كه در همه جهان پذيرفته شده است وارد واژه نامه مي شود.
در واژه نامه هائي كه اصلاحات مرجع بكار نمي رود، همه واژه هائي كه در واژه نامه آمده است اصولاً توصيف گر بحساب مي آيند.
اصلاحاتي كه بر مفاهيمي دلالت ميكنند اما در نمايه سازي بكار گرفته نمي شوند اصلاحات غيرمجاز بحساب مي آيند. اين اصطلاحات را غير توصيف گر مي نامند.
در بسياري از موارد بهتر آن است كه امكان تمايز نمادي و صوري بين توصيف گر و غيرتوصيف گر را ملحوظ داشت. اين كار را مي توان با استفاده از حروف چاپي در چاپ هر توصيف گر خاص يا استفاده از علائمي براي مشخص كردن ابتدا و انتهاي آن انجام داد.
2-2 2-2 ضرورت صوري
30201 عبارت مركب توصيف گر ممكن است كه از يك واژه يا بيشتر تشكيل شده باشد. صرف نظر از تعداد واژه هائي كه براي رساندن مفهومي ضرورت دارد توصيف گر بايد قاعده نمايانگر موضوع خاصي باشد اما بهتر آن است كه تعداد واژه هاي توصيف گر هر چه كمتر باشد و چه بهتر كه توصيف گر تنها از يك واژه ساخته شده باشد. بهر حال بايد به يادداشت كه بهنگام مخفف كردن، اصطلاح مقداري از وضوح خود را از دست ميدهد. واژه هاي توصيف گر مركب بايد بر حسب ترتيب طبيعي خود وارد واژه‌نامه شوند (مثلا" مهندسي برق) يعني، نبايد بطور مصنوعي معكوس شوند. شايد مفيد باشد كه شكل هاي معكوس را بعنوان غيرتوصيف گر در واژه نامه آورد و ارجح آن است كه با توصيف گرها ارتباطشان داد.
وقتي شكل معكوسي بعنوان مدخل (يعني توصيف گر) برگزيده ميشود بايد شكل غيرمعكوس آن هم در واژه نامه گنجانده شود.
30202 براي اينكه بتوانيم تعداد توصيف گرها را محدود نگاه داريم گاهي بهتر است كه مفاهيم يا تركيب مفاهيم را با تركيب چند توصيف گر نشان دهيم.
تجزيه (شكافتن) مفاهيم يا تركيبات واژه نامه
بعنوان قاعده اي كلي دو راه وجود دارد:
الف) تجزيه صرفي (واژه اي)
وقتي مفهوم با واژه اي مركب يا تركيبي از واژه ها نشان داده ميشود مي توان آنرا به عناصر سازنده اش تجزيه كرد. بهر حال وقتي واژه هائي كه از اين راه بدست ميآيد با هم تركيب شوند به شرطي مفهوم اصلي را نشان ميدهند كه تجزيه صرفي معنائي داشته باشد، تنها در اين صورت است كه از تجزيه صرفي نتيجه درست بدست ميآيد.
ب) تجزيه معنائي
در تجزيه معنائي مفهوم به عناصر سازنده خود تجزيه ميشود، عناصري كه اگر با هم تركيب شوند مفهوم اصلي را بازمي سازند. توصيف گرهائي كه بدست ميآيند ضروره جزو اصطلاحات شكافته شده هستند.
مثال براي مورد الف
روانشناسي حيواني=
روانشناس + حيوانات
براي مورد ب
باد موافق= هواشناسي + جغرافيا
نمونه منفي الف (# ب) ×××
باد موافق # باد + موافق
3020202 تركيب واژه ها يا مفاهيم
اصطلاحات ممكن است پيش ار ورود به مجموعه تركيب (يا پيش هم آراسته) شوند و به
بهمين ترتيب نيز بازيابي شوند يا آنكه در ضمن كاوش تركيب شوند (پس هم آراسته) تا
مفهوم مطلوب جستجو شده را نشان دهند تصميم در اختياركردن يكي از اين دو راه بستگي
به ملاحظات زير دارد:
الف) پس ـ هم آرائي
اين شيوه محدود به مواردي است كه توصيف گرهاي بسيط به تنهائي به كرات استعمال شود و يا آنكه توصيف گر از پيش تركيب شده چندان بكار نرود. بايد احتياط كرد تا تركيبات توصيف گرهاي بسيط واقعاً همان مفهوم را نشان دهند كه توصيف گر از پيش تركيب شده تا در نتيجه مفهوم بي هيچ ابهامي نشان داده شود.
مثال
انتقال + نفت = انتقال نفت
ب) پيش هم آرائي
توصيف گرهاي از پيش تركيب شده فقط وقتي استعمال شوند كه معناي توصيف گرهاي بسيط به تنهائي با معناي توصيف گر از پيش تركيب شده فرق نداشته باشد.
مثال
گلاب
سراب
توصيف گرهاي بسيط در ارتباطاتي مرتبه اي غير از تركيبات پيش آراسته بكار برده مي شوند.
خانه داران
چنين توصيف گر از پيش هم آراسته اي اسمي خاص محسوب شود ولي اين ترديد پيش مي آيد كه آيا تركيب توصيف گرهاي بسيط محتواي مفهومي را منحصراً و بدقت بيان ميكند يا نه؟
توصيه ميشود كه در بسياري از موارد از اصطلاحاتي كه كلي تر از ساير توصيف گرها هستند بعنوان توصيف گر از پيش آراسته استفاده شود: اگر مفهومي با تركيبي از توصيف گرهاي بسيط نشان داده‌ميشود بايد با استفاده از ارجاع USE (بكاربريد) به اين موضوع بكاربريد اشاره كرد. در زير توصيف‌گرها بسيط با علامت "UF " (بكاربرده شده بجاي ـ) بايد به اصطلاح از پيش تركيب شده نامستعمل ارجاع داده شود (يعني به علامت UFC) مثال انگليسي:
|
Ships + building |
Use |
Shipbuilding |
|
Ships |
Use |
Vessels |
|
Vessels |
UF |
Ships |
|
Shipbuilding |
UFC |
|
|
Shipbuilding |
UFC |
Buiding |
تركيب توصيف گرهاي ساده بايد در بخش نظام يافته واژه نامه بيابد و توصيف گر از پيش آراسته نامستعمل در بخش هاي الفبائي بعنوان غيرتوصيف گر 30202 شكل واژه
وقتي قرار بر اين شد كه اصطلاح معيني در واژه نامه وارد شود بايد دقت كرد كه اين واژه همراه با روابطي كه در واژه نامه برقرار شده است معناي مورد نظر هر چه دقيقتر برساند.
الف) املاء
رايج ترين املاي هر واژه را بايد پذيرفت در مواردي كه بعلت استعمال هاي گوناگون كلمه اي پيش از يك املاء دارد هر دو املاء بايد در واژه نامه بيايد و از يكي به ديگري ارجاع داده شود.
مثال:
ذغال
زغال
همچنين هرگاه چنين مساله اي پيش بيايد ميتوان فرهنگ معتبري را ماخذ قرار داد.
ب) ترجمه
اصطلاحات فني بسياري در اثر ترجمه از زبانهاي ديگر رواج پيدا ميكنند اما گاهي زبانهاي جديد اصطلاح لاتين يا يوناني را در واژگان اختصاصي موضوع خاصي وارد ميكنند. وقتي هم اصطلاح خارجي و هم ترجمه معروف آن با معنائي واحد رواج دارند بايد هر دو را در واژه نامه آورد و از يكي به ديگري ارجاع داد.
مثال:
بيولوژي
زيست شناسي
ج) حرف به حرف نويسي
وقتي زبان خارجي با الفباي متفاوتي نوشته ميشود مساله غموض بيشتري مييابد اين امر در مورد مشخصي كننده ها[1][1] كاملاً صدق ميكند از استاندارد هاي حرف به حرف نويسي كه سازمان بين المللي استاندارد گذاري پيشنهاد كرده است هر جا قابل بكار بستن باشد ميتوان استفاده كرده هر جا كه امكان داشته باشد شكل حرف بحرف نوشته شده اي را كه از علائم مميز استفاده نمي كند بايد بكاربرد.
30204 شكل اسم
توصيف گرها بايد بشكل اسم (يا عبارت اسمي باشند) يا آن شكل از فعل بكارگرفته شود كه معادل اسم باشد.
مثال:
برق بجاي برقي
بارندگي بجاي باريدن
30205 عدد
استفاده از شكل جمع يا مفرد در انتخاب توصيف گر بايد بر حسب نحوه كاربرد زبان واژه نامه باشد. لازم است كه در اين كار استانداردهاي ملي وضع شود. اگر استاندارد ملي وجود نداشته باشد بايد از شيوه معمول فرهنگ نويسي زبان استفاده كرد. گاه شكل جمع يا مفرد به مفاهيم متفاوتي اشاره ميكنند، در چنين وضعي بايد هر دو شكل را وارد واژه نامه كرد.
مثال در انگليسي:
wood چوب
Woods جنگل
در انگليسي هرگاه اسم جنس منظور باشد توصيف گر بحالت جمع باشد. (يعني وقتي توصيف گر به طبقاتي از اشياء دلالت دارد) و حالت مفرد را بايد براي مواد خاص خواص اشياء فرايندها و اسم هاي خاص و شعب علوم نگاه داشت.
مثال در انگليسي:
|
طبقه اشياء |
خاصيت |
فرايند |
|
Teeth |
Conductivity |
Acidification |
|
Stars |
Opacity |
Calendering |
|
Pantings |
Texture |
Curing |
30206 صفات
البته مواردي هست كه فقط صفت با شكل هاي غير اسم بايد بكارگرفته شود.
مثال:
اجتماعي بين المللي
بخش كوچكي از اصطلاحات تك واژه اي كه بشكل صفت هستند ميتوانند بعنوان وابسته صفتي بكارگرفته شوند (پيوسته، افقي) از آنجا كه صفات ميتوانند با اسم ها از پيش هم آراسته شوند و به عنوان توصيف گرهاي تركيبي وارد واژه نامه شوند، انتخاب صفت بايد بر اساس سهولت كاربرد و انعطاف پذيري باشد. هر جا وابسته صفتي در تركيب با اصطلاح خاص ديگري بسيار بچشم ميخورد بايد از شيوه از پيش هم آرائي استفاده كرد.
30207 اختصارات و سرنام ها
بطور كلي بايد از بكاربردن شكل هاي اختصاري پرهيز كرد زيرا ممكن است استعمال آنها بحد كافي عام نباشد يا معنايشان فقط به قرينه متن معلوم شود يا اينكه تشخيص آنها بر اساس درشت نويسي و نقطه گذاري باشد. در حالت اخير اگر در ارتباط با واژه نامه از چاپگر كامپيوتر يا وسايل داده‌پردازي[2][2] الكترونيكي استفاده شود. درشت نويسي و نقطه گذاري ايجاد محدوديت هائي خواهد كرد، بنابراين از اختصارات هنگامي ميشود استفاده كرد كه در بين استفاده كنندگان از واژه نامه بخوبي جاافتاده باشد يا رواج بين المللي داشته باشند يا اينكه در عمل معلوم شود كه بكاربردن آنها سودمند است.
شكل اختصاري و غيراختصاري هراصطلاحي مترادف محسوب ميشوند و بايد بيكديگر ارجاع داده‌شوند.
اختصاراتي كه چند معنا دارند لفظ مشترك (هم نويسه) محسوب مي شوند.
گاهي ضرورت محدود ساختن طول توصيف‌گرسبب ميشود كه اختصاراتي كه كمتر جاافتاده‌اند استعمال شوند. در چنين موارد بايد به اين اختصارات يادداشت كاربردي افزود نام سرنام هاي جاافتاده مانند توصيف گرها پذيرفتني هستند.
مثال RADAR
30208 استفاده از حروف و علائم
وضع علائم
هرگاه از تجهيزات داده پردازي استفاده شود بايد نكات زير را رعايت كرد.
ماشين كردن توصيف گرها با حروف درشت
پرهيز از بكاربردن علائم متمايز كننده كه در بالا يا زير حروف بكارميرود.
محدود كردن تعداد حروفي كه توصيف گر ميتواند داشته باشد
البته اگر تجهيزات داده پردازي با نيازهاي اطلاعاتي متناسب شوند اين محدوديت ها از ميان ميروند.
ب) علامت گذاري
علامت گذاري در توصيف گرها بايد به حداقل كاهش يابد بجز در مورد واژه هاي علمي اختصاصي، فقط پرانتز و خط تيره بشرحي كه در رهنمودهاي زير خواهد آمد، بكار توصيف گرها ميخورد.
استعمال نقطه پايان وقتي مجاز است كه بعلت محدوديت توصيف گر كلمه مرخم شده باشد. خط تيره وقتي بايد استعمال شود كه حذف آن سبب دگرگون شدن معنائي شود كه توصيف بايد افاده كند. ويرگول، دو نقطه، اپوستروف، اگر در رساندن معناي كلمه ضرورت نداشته باشند بايد حذف شوند. در حالتي كه عبارتي معكوس ميشود استعمال ويرگول مجاز است.
<spa
تهيه کننده:حسن انوشا – شركت قطارهاي مسافري رجاء
مقدمه
در جهان صنعتي امروز كه كشورها، دولتها، شركتها و موسسات صنعتي و تجاري تحت تاثير رقابتهاي تنگاتنگ قرار دارند، توجه به كيفيت محصول و بهبود مستمر آن از اهميتي خاص و ويژه برخوردار است. افزايش كيفيت توليد فرآورده هاي مختلف صنعتي، خدمات ارائه شده و پويايي علوم و فنون در صنايع تنها در شناخت واستفاده بهتر از قواعد و چهارچوبهاي تعيين شده پيرامون انتخاب، توليد و آزمون مواد و قطعات به عنوان راهكار اساسي در جهت نيل به فن آوري و ارتقاء صنعتي، ميسر است. به بيان ديگر، با بهره گيري مناسب از استانداردهاي تدوين شده و معتبر بين المللي و ملي براي طراحي، انتخاب و كنترل قطعات و مواد، زمينه براي نهادينه كردن كاربرد استاندارد و حركت به سوي توليدات با كيفيت بالا و بهبود مستمر كيفيت فراهم مي آيد. بديهي است با اعمال اين رويه و به كارگيري استانداردهاي معتبر، قابليت لازم براي توسعه بازارهاي داخلي و زمينه رقابت در بازارهاي بين المللي براي محصولات صنعتي هر كشوري پديد خواهد آمد. به علاوه با توجه به تغيير و تحولات كنوني در تجارت جهاني، كه از يك طرف با ايجاد سازمان تجارت جهاني (WTO) روابط اقتصادي كشورهاي جهان به سمتي غير از آنچه كه در گذشته بوده است، پيش مي رود و از طرفي ديگر، خروجي هاي حاصل از جلسات متعدد و تصميم گيري هاي اينگونه سازمانها اثري بسيار سريع در روند فعاليتهاي تجاري به وجود مي آورد، لزوم به كارگيري استانداردها ملموس تر و قوي تر شده است.
استاندارد چيست؟ استاندارد نظمي است مبتني بر نتايج استوار علوم ، فنون وتجارب بشري در رشته اي از فعاليتهاي عمومي كه به صورت قواعد، مقررات و نظامنامه و به منظور ايجاد هماهنگي و وحدت رويه، توسعه تفاهم، تسهيل ارتباطات، صرفه جويي در اقتصاد، حفظ سلامت و گسترش مبادلات بازرگاني داخلي و خارجي به كار مي رود. به طور كلي استاندارد به معناي قانون، قاعده، اصل و ضابطه مي باشد. حركت در جهت ارتقاء امور فني، صنعتي و اقتصادي در جوامع بشري نيازمند استاندارد است. تدوين و تنظيم استانداردها در سراسر جهان توسط موسسات و مراكزي تحت عنوان “موسسات و مجامع استاندارد” و امور مربوط به استانداردكردن توسط گروهي از افراد ذينفع و علاقه مند و با در نظر گرفتن موارد عمومي و يا فني مورد نظر به صورت تدوين يك يا چند استاندارد صورت مي پذيرد. البته ممكن است تدوين استاندارد ها در سطح ملي توسط موسسات دولتي و يا با همكاري بخشهاي خصوصي صورت پذيرد.
تعريف استاندارد: واژه استاندارد، هشت قرن پيش از زبان فرانسه با عنوان اتاندارد (Etandard) وارد زبان انگليسي شد و از نظر ريشه لغت، به فعل اكستند (Extend) لاتيني به معني گستره كردن و برافراشتن باز مي گردد. اما واژه استاندارد در زبان انگليسي، از نظر علمي و فني داراي دو معني كاملا متفاوت مي باشد.
الف) مقياس اندازه گيري كه در فرانسه امروزي آن را اتالون Etalon)) مي نامند.
ب) به معناي كتابچه حاوي مقررات و اصول براي تنظيم امور فني، علمي و تجاري كه در فرانسه به آن نرم (la norm) گفته و در آلمان به معناي (Norm) و در ريشه لاتين آن (Normn) يعني گونيا به كار مي رود.
نكته 1: در ايران واژه استاندارد به معني تثبيت شده، توسط مرحوم غلامحسين مصاحب پيشنهاد شد كه اين كلمه هرگز رواج نيافت.
تعاريف ديگر استاندارد: استاندارد بيان شرايطي است كه بايد براي دستيابي به يك هدف معين رعايت شود و قابل استفاده مكرر است. همچنين به معناي هر نوع نظم ثابتي كه در مجاري امور پديده ها جاري مي باشد و نيز استاندارد به معناي هر معيار و مقياسي است كه با آن بتوان كيفيت و كميت اموري را مورد سنجش قرار داد.
انواع استانداردهاي عمومي و اساسي
به طور كلي استانداردها به چهار دسته به شرح زير تقسيم مي شوند:
- استاندارد كارخانه اي Factory Standard))
- استاندارد ملي (National Standard)
- استاندارد منطقه اي (Local Standard)
- استاندارد بين المللي (International Standard)
1- استاندارد كارخانه اي : استاندارد كارخانه اي حاصل و شامل اتفاق نظرات بخشهاي مختلف يك كارخانه توليدي در زمينه طراحي، توليد، كنترل و ساير عملكردها مي باشد. تدوين و اجراي استاندارد كارخانه اي توسسط موسسات و كارخانجات صنعتي به عنوان يك موضوع مهم و اصلي مورد توجه قرار گرفته است.
علاوه بر مزاياي فراوان تدوين اين اسناد، اجراي سيستم به روز رساني و بازنگري استانداردهاي كارخانه اي همگام با توسعه و پيشرفتهاي فني عملأ زمينه همراه بودن هر سند را با آخرين فن آوريهاي موجود فراهم مي سازد. از جمله استانداردهاي كارخانه اي، مي توان استانداردهاي STD شركت ولوو، استاندارد SIA شركت ساكايي ژاپن، استاندارد مهندسي EDS شركت دوو، استانداردهاي كارخانه اي كمپاني بنز و دهها نمونه ديگر را نام برد كه بسياري از آنها مورد تاييد موسسات استاندارد كشورهاي متبوع قرار گرفته و به عنوان مبنا و بخشي از استانداردهاي ملي هر كشور مطرح شده اند. استانداردهاي كارخانه اي خود به دو دسته يعني استانداردهاي فني و تكنيكي و استانداردهاي اجرايي و مديريتي تقسيم مي شوند.
2- استانداردهاي ملي: اين استاندارد پس از بررسي و مشورت، توسط متخصصان و كارشناسان فني صنايع و بازرگاني به منظور حفظ منافع ملي (منافع توليد كننده و مصرف كننده) در هر كشوري تدوين مي شود كه البته وظيفه اصلي تدوين استانداردهاي ملي در هر كشور به عهده سازمانها و موسسات استاندارد كشور مي باشد، بديهي است ممكن است اين گونه سازمانها دولتي، نيمه دولتي و يا خصوصي باشند. از جمله استانداردهاي ملي مي توان به استاندارد ملي ايران با علامت اختصاري ISIRI، استاندارد ملي آلمان (DIN)، استاندارد ملي ژاپن ( JIS)، استاندارد ملي آمريكا ( ANSI)، استاندارد ملي انگلستان (BSI)، استاندارد ملي روسيه سابق (GOST)، استاندارد ملي فرانسه (AFNOR) و … اشاره نمود.
نكته 2: در كشور ما موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران متولي تهيه و تدوين استانداردهاي ملي مي باشد كه عمدتأ از استانداردهاي ملي كشورهاي ژاپن، آلمان و انگليس و استاندارد بين المللي ISO كمك گرفته مي شود.
3- استاندارد منطقه اي: اين استاندارد توسط گروهي از افراد ذينفع در دو يا چند كشور همجوار كه در صنايـع مشتركند و يا داراي داد
و ستد بارزگاني هستند، تدوين مي گردد. اجراي اين استاندارد باعث تسهيل در ارتباطات فني و بازرگاني با يكديگر و حتي با ساير كشورها مي شود.
از جمله اين استانداردها مي توان به استاندارد EN (Europaisches Komitee fur Norming) كه با همكاري 15 كشور اروپايي متحد تدوين شده است و يا استاندارد COPANT كه ويژه كشورهاي پان امريكن (سازمان كشورهاي آمريكايي) مي باشد، اشاره كرد.
4- استاندارد بين المللي : اين استاندارد حاصل توافق نظرات كارشناسان ذيربط ممالك عضو سازمان بين المللي استاندارد است، كه البته در ابتدا ممكن است تصور شود كه اهداف استانداردهاي ملي و منطقه اي با استانداردهاي بين المللي مشترك باشد. براي تعيين اين موضوع بايد اشاره كرد كه هدف نهايي اين استانداردها چنين بيان مي شود “توانايي عملكرد در تمام سطوح “و هدف از استاندارد كردن در سه سطح قبلي نيز مشابه تعريف ارتقاء فعاليت در مورد انواع استانداردهاي جهاني و يا تعميم استانداردهاي بين المللي در زمينه هاي علمي، فن آوري و اقتصادي مي باشد. از جمله استانداردهاي بين المللي مي توان به استانداردهاي (ISO) و استاندارد (IEC) اشاره نمود.
نكته 3: استاندارد كارخانه اي در محدوده سطح كارخانه، استاندارد ملي در محدوده سطح كشور، استاندارد منطقه اي در محدوده چند كشور و استاندارد بين المللي در كل كشورهاي جهان كاربرد دارد.
مراحل تهيه و اجراي استاندارد : تهيه و اجراي هر استاندارد شامل سه مرحله به شرح زير مي باشد.
1- تهيه، تنظيم و تدوين استاندارد
2- چاپ و نشر استاندارد
3- اجراي مفاد سند استاندارد
اصول و فوايد استاندارد كردن :
استاندارد كردن و به كارگيري استانداردها هم براي توليد كننده و هم براي مصرف كننده فوايدي به شرح زير دربردارد:
فوايد براي توليد كننده:
تعيين خواص و مشخصات مورد نظر، تعيين و تشريح روشهاي توليد، مونتاژ، آزمون، نمونه برداري، نحوه بسته بندي و حمل ونقل، روشهاي حفاظتي ، تعيين عبارات، اصطلاحات و علائم لازم جهت تفهيم طرفين، طبقه بندي مفاهيم و اصطلاحات،كاهش تنوع، افزايش سطح توليد، صرفه جويي در مواد اوليه وانرژي، كاهش ضايعات، بهبود كيفيت محصولات، تسهيل در انبارداري، بسط و گسترش بازرگاني داخلي و خارجي.
فوايد براي مصرف كننده: تامين كالاي مرغوب ، اطمينان از ايمني كالا و محصول، سهولت در سفارش، پرداخت هزينه كمتر، دسترسي آسان به كالاي مورد نظر.
مشخصات يك استاندارد: هر استاندارد تدوين شده بايد در برگيرنده موارد زير باشد:
عنوان كامل، شماره، تاريخ تدوين وتجديد نظر، مرحله تجديد نظر، دامنه، منابع، مفاهيم و اصطلاحات، جنس و مواد، نحوه توليد، كيفيت سطحي، درجه و گريد، آزمونها، تعداد آزمونها، روشهاي آزمون، مشخصات ابعادي و تلرانسها، خواص فيزيكي، مكانيكي، عمليات تكميلي و نهايي، روشهاي حفاظتي، روشهاي بسته بندي، روشهاي حمل و نقل و نگهداري، مسئوليتهاي توليد كننده و خريدار، چگونگي حل اختلافات و…
نكته 4 : مراحل تكاملي و ضوابط مورد نياز براي رسيدن به يك سند استاندارد كامل به شرح شكل (1) مي باشد.
نكته 5 : اسامي تعدادي از استانداردهاي ملي و بين المللي در جدول (1) ارائه شده است.
استاندارد ويژگي مواد و خواص آنها استاندارد عملكرد استاندارد كاهش انواع
استاندارد و اصطلاحات وواژه ها استانداردکامل استانداردآزمون وبازرسي
استاندارد اساسي استاندارد واحد اندازه گيري استاندارد ابعاد
شكل 1- مراحل تكاملي و ضوابط مورد نياز براي رسيدن به يك سند استاندارد كامل
جدول 1- معرفي تعدادي از استانداردهاي ملي و بين المللي
عنوان موسسه استاندارد اختصار عنوان موسسه استاندارد اختصار
انجمن آزمون و مواد آمريكا ASTM موسسه ملي استاندارد آلمان DIN
انجمن مهندسين مكانيك آمريكا ASME كميته تدوين استاندارد اروپا EN
انجمن جوشكاري آمريكا AWS موسسه استاندارد فدراسيون روسيه GOST
موسسه ملي استاندارد آمريكا ANSI موسسه بين المللي جوشكاري IIW
انجمن آلومينيم آمريكا AA موسسه استاندارد صنعتي ژاپن UIS
موسسه آهن و فولاد آمريكا AISI موسسه بين المللي استاندارد ISO
موسسه نفت آمريكا API كميسيون بين المللي الكترونيك IEC
موسسه ملي استاندارد چين CNIS موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ISIRI
موسسه ملي استاندارد استراليا SAA مشخصات و استانداردهاي نظامي امريكا MIL
موسسه ملي استاندارد فرانسه AFNOR جامعه مهندسين خودرو آمريكا SAE
موسسه ملي استاندارد انگلستان BSI موسسه استاندارد پاكستان PSI
موسسه ملي استاندارد هند BIS موسسه استاندارد تركيه TSE
موسسه ملي استاندارد كانادا CSA اتحاديه بين المللي راه آهنها UIC
موسسه ملي استاندارد ايتاليا UNI موسسه راه آهنهاي آمريكا AAR
منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: شنبه 09 اسفند 1393 ساعت: 10:42 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره شعارهای منتخب استاندارد,شعارهای برگرفته از پیام روز جهانی استاندارد,شعارهاي برگرفته از پيام روز جهاني استاندارد 1384,شعارهاي برگرفته از پيام روز جهاني استاندارد 1383,شعارهاي برگرفته از پيام روز جهاني استاندارد 1382,
