تحقیق دانشجویی - 20

راهنمای سایت

سایت اقدام پژوهی -  گزارش تخصصی و فایل های مورد نیاز فرهنگیان

1 -با اطمینان خرید کنید ، پشتیبان سایت همیشه در خدمت شما می باشد .فایل ها بعد از خرید بصورت ورد و قابل ویرایش به دست شما خواهد رسید. پشتیبانی : بااسمس و واتساپ: 09159886819  -  صارمی

2- شما با هر کارت بانکی عضو شتاب (همه کارت های عضو شتاب ) و داشتن رمز دوم کارت خود و cvv2  و تاریخ انقاضاکارت ، می توانید بصورت آنلاین از سامانه پرداخت بانکی  (که کاملا مطمئن و محافظت شده می باشد ) خرید نمائید .

3 - درهنگام خرید اگر ایمیل ندارید ، در قسمت ایمیل ، ایمیل http://up.asemankafinet.ir/view/2488784/email.png  را بنویسید.

http://up.asemankafinet.ir/view/2518890/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%20%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%20%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86.jpghttp://up.asemankafinet.ir/view/2518891/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%20%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%20%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%20%D8%A8%D9%87%20%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA.jpg

لیست گزارش تخصصی   لیست اقدام پژوهی     لیست کلیه طرح درس ها

پشتیبانی سایت

در صورت هر گونه مشکل در دریافت فایل بعد از خرید به شماره 09159886819 در شاد ، تلگرام و یا نرم افزار ایتا  پیام بدهید
آیدی ما در نرم افزار شاد : @asemankafinet

تحقیق کامل درباره بیماری گواتر

بازديد: 9
تحقیق کامل درباره بیماری گواتر

گواتر : 

اختلالات ناشي از كمبود يد يكي از مشكلات بهداشتي تغذيه‌اي جامعه ماست كه تقريباً در اكثر كشورهاي جهان شايع بوده و مانع از توسعه و پيشرفت جامعه مي‌شود. اين كمبود از نظر ذهني و جسمي انسان را دچار نقص نموده يادگيري را مختل ميكند و روي هوش تاثير منفي مي‌گذارد.

يد چيست؟

1-  يك ماده مورد نياز براي زندگي است كه بايد به طور روزانه مصرف شود.

2-  حياتي ترين نقش يد شركت در ساختن هورمونهاي تيروئيد ميباشد.

3- هورمونهاي تيروئيد پس از ساخته شدن در تكامل و عملكرد طبيعي مغز و سيستم عصبي حفظ دماي بدن و انرژي تاثير ميگذارد.

ميزان مورد نياز روزانه يد:

   نياز روزانه بدن به يد بين 150-100 ميكروگرم ميباشد (يك مقدار بسيار كم به اندازه سر سوزن) مقدار مورد نياز در تمام طول عمر توسط انسان يك قاشق چايخوري است كه البته آنچه مهم است دريافت مداوم يد بطور روزانه است.


اختلالات ناشي از كمبود يد و علايم آن

   در صورتيكه يد به مقدار لازم به بدن نرسد اختلالاتي در اعمال غده تيروئيد ايجاد ميگردد، هورمونهاي تيروئيد جهت رشد در دوران جنيني، نوزادي، كودكي و نيز براي فعاليت طبيعي جسمي و ر واني افراد بالغ ضروري هستند. اين اختلالات كه به دنبال كمبود يد بوجود مي‌آيند از اين قرارند:

دوران جنيني و نوزادي:

   در دوران جنيني كمبود يد باعث سقط جنين، تولد جنين مرده، ناهنجاريهاي مادرزادي، افزايش مرگ و مير اطفال و نوزادان، اختلالات حركتي و رواني و كم‌كاري تيروئيد، رشد ناقص دستگاه عصبي و عقب‌ماندگي ذهني ميگردد.

دوران كودكي و نوجواني:

در دوران كودكي و نوجواني كمبود يد موجب گواتر، كم‌كاري، تيروئيد، عقب ماندگي جسمي و رواني ميگردد.

بالغين:

   در بزرگسالان كمبود يد باعث گواتر، كم‌كاري، تيروئيد، اختلال در اعمال جسمي و رواني و ناراحتيهاي گوارشي و قلبي ميگردد.

يد :

يد يکي از ريز مغذيهايي است که به ميزان 20 تا 50 ميلي گرم در بدن انسان وجود دارد ، که حدود 70 تا 80 درصد آن در غده تيروئيد وجود دارد. اين ريز مغذي که مقدارش بسيار ناچيز است چه تأثير سوئي بر رشد مغزي و جسمي انسان دارد. حدود يک ميليارد نفر از کمبود يد رنج مي برند و 20 ميليون نفر گواتر دارند . در ايران به طور گسترده کمبود يد وجود دارد . چند سالي است که وزارت بهداشت و وزارت صنايع اقدام به تهيه نمک يد دار براي رفع اين مشکل کرده اند.

يد در مواد غذايي مختلفي وجود دارد ، بهترين منابع غذايي يد انواع سبزي هاي سبز و ريشه ها مثل اسفناج است .

وجود يد در مواد غذايي بستگي به وجود آن در خاک منطقه دارد. اگر خاکمنطقه اي از نظر يد فقير باشد غذاهاي توليد شده در آن منطقه از نظر يد فقير خواهد   بود. اگر يد آبي در منطقه اي از 2 ميکروگرم در ليتر کمتر بود ، مسلماً مشکل کمبود يد در آن منطقه وجود دارد . بعد از سبزي ها و ميوه ها طبيعتاً فرآورده هاي دريايي مخصوصاً ماهيهاي آب شور ، مهمترين منبع يد هستند. با وجود اين بستگي به آب دريا دارد که يد در آن وجود دارد يا نه . به عنوان مثال بر اساس بررسي هاي انجام شده آب درياي خزر از يد فقير است و بر عکس آب خليج فارس از نظر يد غني است. بنابراين درست نيست که بگوئيم همه فراورده هاي دريا از يد غني هستند .

 يد در دستگاه گوارش به راحتي جذب مي شود ، پس از جذب به غده تيروئيد مي رود، قسمت قابل توجهي از آن توسط غده تيروئيد برداشت مي شود و راه دفع يد از طريق ادرار است. بنابراين يکي از آزمايشهايي که مي توان براي تشخيص يد انجام داد ، اندازه گيري يد خون است. البته يد به اشکال مختلف در خون وجود دارد که به دليل غير قابل نفوذ بودن ، يد متصل به پروتئين در درون گلبولها ، براي اندازه گيري از اين نظر مناسب است.

 يد با اسيد آمينه تيروزين ترکيب مي شود و در ابتدا مونو يد و تيروزين و دي يد و تيروزين و سپس تري يد و تيروزين و تترا يد و تيروزين را تشکيل مي دهد . تترا يد و تيروزين با تيروگلوبولين ترکيب مي شود و بدين ترتيب در غده تيروئيد ذخيره مي شود .

در صورت وجود کمبود يد يا به هر دليلي که غده تيروئيد بزرگ شود ، فرد دچار گواتر مي شود.

 دو نوع گواتر وجود دارد که عبارتند از :

1- گواتر ساده

2- گواتر سمي

در گواتر ساده علي رغم اينکه غده تيروئيد بزرگ مي شود اما با مکانيسم هاي جبراني تيروکسين کافي تهيه مي شود . بنابراين مشکلي از نظر تيروکسين نداريم. منتها غده تيروئيد بزرگ شده است. در صورتيکه در گواتر سمي تيروکسن کافي توليد نمي شود و سلامتي فرد به طور جدي در معرض خطر قرار مي گيرد و بايد اقدامات پزشکي صورت گيرد. اگر درمان دارويي موثر نشود، عمل جراحي صورت مي گيرد .

 

در بررسي هاي علمي گواتر درجه بندي مي شود :

1- گواتر درجه يکA)) : بزرگي غده تيروئيد در آن قابل لمس نيست. در معاينه زير انگشتان پزشک پزشکان معالج لمس می شود.

2-گواتر درجه يک ( B ) : بزرگي غده به گونه اي است که اگر فرد سر را بالا نگاه دارد و آب دهانش را قورت دهد. از حرکتي که در اين ناحيه ايجاد مي شود ، بزرگي غده تيروئيد قابل رويت است.

 3- گواتر درجه دو : هنگامي که بيمار سرش را راست نگه مي دارد غده قابل رويت است.

 4- گواتر درجه سه : غده کاملاً بزرگ است ، به طوري که از فاصله دور هم نمايان است در اين حالت ممکن است پوشيدن و در آوردن لباس براي بيمار مشکل ايجاد کند.

اگر مادر در دوران بارداري دچار کمبود باشد احتمال اينکه فرزند کرتين يا عقب مانده ذهني به دنيا آيد زياد است . در مناطقي که کمبود يد وجود دارد توجه به دختران در سنين بلوغ و مادران باردار اهميت ويژه اي دارد . زيرا عدم توجه به دوران بارداري خطر تشکيل غده تيروئيد ناقص و در نتيجه تولد نوزاد کرتين يا عقب مانده ذهني را بالا مي برد.

 در مناطقي که کمبود يد وجود دارد مشکل کمبود يد را از طريق زير مي توان جبران کرد :   

1-  مواد غذايي را از جايي وارد کنيم که مطمئن باشيم غني از يد است .

2- اضافه کردن يد به نمک طعام ، شکر و آب .

اما ثابت شده است که بهترين شيوه استفاده از نمک يد دار است که وزارت بهداشت و صنايع چند سالي است که نمک يد دار تهيه شده در دسترس همگان قرار مي دهد .

 البته اگر در منطقه اي کمبود يد وجود نداشته باشد ، مصرف نمک يد دار نگران کننده نيست. مقدار يدي که در نمکها وجود دارد ، حتي اگر برابر اين مقدار هم باشد عارضه و مشکلي ايجاد نمي کند.

 علاوه بر کمبود يد که مي تواند ايجاد گواتر کند . در برخي از مناطق آب هاي آلوده نيز مي توانند باعث ايجاد گواتر شوند . در مناطقي که آب هاي زير زميني بالاست و نزديک به دريا هستند به علت آلوده شدن آب آشاميدني با آب فاضلاب مي توانند ايجاد گواتر کنند.

بعضي از مواد غذايي که داراي ترکيبات گوگردي هستند مثل شلغم و کلم گواتر زا هستند


پيشگيري از اختلالات ناشي از كمبود يد:

   اختلالات ناشي از كمبود يد يكي از مشكلات بهداشتي تغذيه‌اي جامعه ماست كه تقريباً در اكثر كشورهاي جهان شايع بوده و مانع از توسعه و پيشرفت جامعه مي‌شود. اين كمبود از نظر ذهني و جسمي انسان را دچار نقص نموده يادگيري را مختل ميكند و روي هوش تاثير منفي مي‌گذارد.

يد چيست؟

1-  يك ماده مورد نياز براي زندگي است كه بايد به طور روزانه مصرف شود.

2-  حياتي ترين نقش يد شركت در ساختن هورمونهاي تيروئيد ميباشد.

3- هورمونهاي تيروئيد پس از ساخته شدن در تكامل و عملكرد طبيعي مغز و سيستم عصبي حفظ دماي بدن و انرژي تاثير ميگذارد.

ميزان مورد نياز روزانه يد:

   نياز روزانه بدن به يد بين 150-100 ميكروگرم ميباشد (يك مقدار بسيار كم به اندازه سر سوزن) مقدار مورد نياز در تمام طول عمر توسط انسان يك قاشق چايخوري است كه البته آنچه مهم است دريافت مداوم يد بطور روزانه است.

 


اختلالات ناشي از كمبود يد و علايم آن

   در صورتيكه يد به مقدار لازم به بدن نرسد اختلالاتي در اعمال غده تيروئيد ايجاد ميگردد، هورمونهاي تيروئيد جهت رشد در دوران جنيني، نوزادي، كودكي و نيز براي فعاليت طبيعي جسمي و ر واني افراد بالغ ضروري هستند. اين اختلالات كه به دنبال كمبود يد بوجود مي‌آيند از اين قرارند:

دوران جنيني و نوزادي:

   در دوران جنيني كمبود يد باعث سقط جنين، تولد جنين مرده، ناهنجاريهاي مادرزادي، افزايش مرگ و مير اطفال و نوزادان، اختلالات حركتي و رواني و كم‌كاري تيروئيد، رشد ناقص دستگاه عصبي و عقب‌ماندگي ذهني ميگردد.

دوران كودكي و نوجواني:

در دوران كودكي و نوجواني كمبود يد موجب گواتر، كم‌كاري، تيروئيد، عقب ماندگي جسمي و رواني ميگردد.

بالغين:

   در بزرگسالان كمبود يد باعث گواتر، كم‌كاري، تيروئيد، اختلال در اعمال جسمي و رواني و ناراحتيهاي گوارشي و قلبي ميگردد.

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 11 فروردین 1399 ساعت: 14:04 منتشر شده است
برچسب ها : ,,,,,
نظرات(0)

کاشت و تکثیر گیاهان زینتی

بازديد: 0
کاشت و تکثیر گیاهان زینتی

کاشت و تکثیر گیاهان زینتی

________________________________________

 

دو نوع تکثیر در گیاهان دیده می‌شود. تکثیر جنسی و تکثیر غیر جنسی. تکثیر مستقیم یا جنسی بیشتر به عنوان تکثیر بذری شناخته شده است. اساس کار در این روش استفاده از بذر گیاه است. بذر یا Seed از ترکیب دانه‌های گرده گل‌های نر و خامه گل‌های ماده بوجود می‌آیند که به دو شکل هموزیگوت و هتروزیگوت وجود دارند. تکثیر غیر جنسی بر این مبناست که هر یک از سلول‌های هر کدام از گیاهان توانایی ساخت یک گیاه کامل همانند پایه مادری خود را دارند. و کلا هر روشی که بوسیله آن هر یک از اندام‌های گیاهی به یک گیاه کامل تبدیل شود تکثیر غیر جنسی محسوب می‌شود.

 

 

تکثیر جنسی

در این روش بعد از لقاح گامت نر و ماده ، چنانچه گرده و مادگی از یک جنس باشند بذر حاصل را بذر همگن یا اصطلاحا Homozygot می‌نامند و چنانچه بذر بدست آمده از آمیزش دانه‌های گرده غیر از گیاه مادر باشد بذر حاصل را ناهمگن یا اصطلاحا Heterozygot ‌گویند. معمولا این روش برای گیاهانی که ناهمگنی یا Heterozygot دارند (مثل گل‌های یک ساله که نیاز به تنوع و چند رنگی بیشتری دارند) از دیدگاه تولید کننده بهتر است. هم‌چنین در جایی که این روش مقرون به صرفه است (مثلا در گیاهانی که تکثیر به روش غیر بذری مدت زمان طولانی می‌گیرد) استفاده می‌شود.

 

 

مزایای بذر کاری

ارزانتر بودن نسبت به روش غیر جنسی

انبار کردن بذر به مدت طولانی

کنترل بیماری‌های ویروسی.

می‌توان بذر را برای مدت طولانی در انبار نگهداری کرد بدون آنکه آسیبی به وضعیت رویشی و ژنتیکی آن وارد شود. هم‌چنین از آنجا که بیماری‌های ویروسی عموماً بوسیله بذر انتقال پیدا نمی‌کنند لذا تکثیر بذری راه مطمئن برای کنترل بیماری‌های ویروسی است.


 

معایب کشت و کار با بذر

به علت تفرقه صفات ، یکنواختی لازم وجود ندارد.

دوره نونهالی طولانی‌تر است.

کیفیت اولیه بذر از بین می‌رود.

برای آن دسته از گیاهان که نیاز به یکنواختی دارند روش بذر کاری برای تکثیر آن‌ها مشکل آفرین است. هم‌چنین در بعضی از گیاهانی که زمان لازم برای بلوغ و به گل رفتن گیاه طولانی است، هزینه زیادی دارد. مثلا زمان لازم برای درخت گلابی حداقل ۷ تا ۸ سال است تا یک پایه بذری به درخت میوه تبدیل شود.

 

 

 

روش‌های بذرکاری

بذر کاری به دو روش مستقیم و نشا کاری انجام می‌شود. روش مستقیم برای بذرهایی با اندازه متوسط عملی است که رویش آن‌ها با مشکل زیادی همراه نیست. گل آحار و جعفری به روش مستقیم بذرکاری می‌شوند. تعداد زیادی از بذرهای گیاهان زینتی نیاز به نشا کاری دارند. در روش نشا کاری ابتدا بذرها را در یک جعبه کشت یا گلدان نشا کشت می‌کنیم. بعد از اینکه اندازه گیاهان و نشاها به حد معینی رسید و معمولا این حد یک اندازه ۴ تا ۶ برگه است آنوقت گیاهان را به محل اصلی انتقال می‌دهیم.

 

تیمارهای قبل از کاشت

خیساندن بذرها

رفع سرما این اصطلاح برای آن دسته از بذرها استفاده می‌شود که برای رویش نیاز به یک دوره سرما دهی دارند یعنی اگر یک دوره سرما را طی نکنند قادر به جوانه زدن نیستند.

نرم کردن پوست‌های سخت گیاهان بوسیله اسید سولفوریک: پوست‌های بسیار سخت بعضی از گیاهان تا نرم نشوند قادر به جوانه زنی نخواهند بود. بسته به نوع گیاه و نیاز ما روش تکثیر جنسی یا غیر جنسی را انتخاب می‌کنیم. اگر نیاز به گیاهان یکدست و یکنواخت داریم از تکثیر غیر جنسی استفاده می‌کنیم. اما بیشتر برای گیاهان فضای سبز از روش تکثیر بذری استفاده می‌شود.

هم‌چنین بسته به نوع بذر (ریزی و درشتی بذر) نوع کاشت فرق می‌کند. بذرهای ریز اطلسی را ابتدا با خاک خیلی سبک مخلوط نموده و سپس در سطح خاک گلدان مورد نظر پخش می‌کنیم. از آنجا که پوشش روی بذر نیز به اندازه‌ی بذر بستگی دارد، حدود نیم سانتی‌متر خاک روی بذرها ریخته و آبیاری نیز با احتیاط انجام می‌گیرد. هنگامی که بذرها رشد کرده و ۴ برگی شدند گیاه به گلدان اصلی منتقل می‌شود. بذرهای همیشه بهار درشت هستند و به فواصل معین در گلدان کاشته می‌شوند و روی آن‌ها را با خاک بیشتری (حدود ۲ - ۱.۵ سانتی‌متر) می‌پوشانیم و آب می‌دهیم.


 

انواع روش‌های تکثیر غیر جنسی

 

۱) کشت بافت

کشت گیاه کامل: یک بذر ممکن است در شرایط آزمایشگاهی کشت شود و یک گیاهچه و در نهایت یک گیاه کامل تولید کند.

کشت جنین: در این نوع کشت ، جنین جدا شده و پس از حذف پوسته بذر ، کشت می‌شود.

کشت اندام گیاهی: در این کشت ، انواع مختلفی مثل کشت مریستم ، کشت ریشه ، کشت نوک ساقه قابل تشخیص هستند.

کشت کالوس: اگر یک بافت تمایز یافته جدا شود و در شرایط آزمایشگاهی تولید یک توده سلولی تمایز نیافته به نام کالوس نماید، این پدیده را کشت کالوس می‌نامند.

کشت سلول: کشت سلولهای منفرد که به کمک آنزیمها یا به روشهای مکانیکی از یک بافت گیاهی یا سوسپانسیون سلولی بدست می‌آیند.

کشت پروتوپلاست: کشت پروتوپلاستهایی که در اثر هضم آنزیمی دیواره سلولی بوجود آمده‌اند، کشت پروتوپلاست نام دارد.

 

 

 

 

۲) تقسیم بوته Succres

استفاده از تقسیم بوته برای تکثیر گیاهان زینتی کاربرد زیادی دارد و تعداد زیادی از گیاهان به این روش تکثیر می‌شوند. استفاده از این روش بدلیل اینکه گیاه کامل و ریشه‌دار از پایه مادری جدا می‌شود و عینا شبیه پایه مادری شروع به رشد و نمو می‌کند، یک روش نسبتا آسان و بدون هیچ گونه خطر از نظر سازگاری با محیط است و هیچ تغییر ژنتیکی در آن اتفاق نمی‌افتد. نمونه این نوع تکثیر را می‌توان در دیفن باخیا ، سانسویریا و آنتوریوم مشاهده کرد.

 

 

۳) استفاده از اندام‌های زیرزمینی

 

انواع پیازها و ریزوم‌ها از این طریق تکثیر می‌شوند. گل گلایول با پیاز توپر بوسیله اندام‌های زیرزمینی تکثیر می‌شود. هم‌چنین گل سنبل با پیازهای حساس و سخت ریشه‌زا تکثیر پیدا می‌کند. ریزوم‌ها بخشی از ساقه زیرزمینی گیاه هستند که به عنوان عامل تکثیر از آن استفاده می‌شود. گل اختر بوسیله این روش تکثیر می‌شود.

 

 

 

۴) خوابانیدن Layering

تکثیر بوسیله خوابانیدن یاLayering یک روش نسبتا ساده و کم هزینه است. فقط باید دقت داشت که همه گیاهان با این روش قابل تکثیر نیستند. برخی از درختان و درختچه‌ها و تعدادی از پیچ‌های زینتی با این روش تکثیر می‌شوند. روش کار بدین صورت است که بخش‌هایی از ساقه که در حال رشد است را درون خاک حفر می‌کنیم و مقداری خاک بر روی آن می‌ریزیم. بخش‌هایی که در زیر خاک هستند ریشه‌دار می‌شوند و بعد از ریشه‌دار شدن آن‌ها را از پایین‌ترین محلی که برای خاک ریختن انتخاب کرده‌ایم قطع می‌کنیم و بعنوان یک گیاه جدید به محل مورد نظر انتقال می‌دهیم. این روش تکثیر در گیاهانی نظیر پیچ لونی سرا (یاس امین‌الدوله) ، یاس زرد و پیچ اناری و تعداد دیگر از گیاهان قابل استفاده است.

 

۵) استفاده از ساقه و برگ به عنوان قلمه

قلمه یا Cutting استفاده از بخش‌های ساقه و گاهی برگی بعضی از گیاهان زینتی می‌باشد که قابلیت ریشه‌زایی سریع دارند. اگر آخرین قسمت ساقه یا بخش رشد یافته سال قبل در قلمه استفاده شود، قلمه چوبی یا اصطلاحا Wood Cutting می‌گویند. بیشتر درختان میوه ، درختچه‌های زینتی ، گیاهان برگ‌ریز و گیاهان خزان‌دار به کمک این روش تکثیر می‌شوند. در این روش طول قلمه ۱۰ تا ۲۵ سانتی‌متر است و بسته به نوع قلمه و تعداد ، ۳ تا ۷ گره در قلمه باقی می‌ماند. این چنین قلمه‌هایی فاقد برگ هستند، چون زمان قلمه‌گیری این گونه گیاهان به دوره خواب گیاهان نزدیک می‌شود (حدودا از اواسط آبان به بعد).

قلمه‌هایی که بافت محکمی دارند، کمی خشبی شده ولی انعطاف لازم را دارند و حاصل رشد سال جاری هستند را قلمه‌های نیمه چوبی یا نیمه خشبی گویند. درختچه‌های زینتی و سوزنی برگان و تعدادی از گیاهان گلخانه‌ای نظیر آکالیفا Acalypha و گل کاغذی به این وسیله تکثیر می‌شوند. طول قلمه‌ها حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر بوده و ۳ تا ۴ گره روی ساقه به جای می‌ماند. قلمه‌ها بدون برگ یا با داشتن یک یا دو برگ کشت می‌شوند.

 

 

 

۶) استفاده از جوانه‌ها به عنوان پیوند

عمل پیوند یا Grafting متصل کردن دو قسمت گیاهی است، بطوری که این دو قسمت بوسیله باززایی باهم کاملا جوش خورده و یک گیاه را تشکیل دهند. معمولا بر روی همه درختان میوه عمل پیوند صورت می‌گیرد. هم‌چنین گل سرخ از خانواده رزاسه عموما با روش پیوند تکثیر می‌شود. در عمل پیوند دو بخش پایه و پیوندک وجود دارد. بخش پایینی و اصلی که پایه یاStock نامیده می‌شود و بخشی را که از گیاه دیگر جدا می‌شود و روی گیاه مادری چسبانده می‌شود را اصطلاحا پیوندک Scion می‌گویند.

 


 

بنابراین پایه و پیوندک دو عامل مهم در موفقیت پیوند هستند. انتخاب پیوندک و سازگاری پیوندک مهم می‌باشد، زیرا

هر پایه با هر پیوندکی عمل پیوند موفقی نخواهد داشت. پایه بسته به نوع گیاه می‌تواند نهال یک ساله یا شاخه بسیار باریک باشد. نسترن‌ها گیاه بومی کشور ایران هستند. در پایان سال اول یا دوم وقتی ضخامت پایه نسترن به اندازه یک مداد معمولی شد مناسب پیوند است. دو نوع پیوند وجود دارد. پیوند جوانه و پیوند شاخه که هر دو آن بر روی نسترن انجام می‌شود.

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 11 فروردین 1399 ساعت: 13:39 منتشر شده است
برچسب ها : ,
نظرات(0)

پولشویی و اثرات اقتصادی آن

بازديد: 11
پولشویی و اثرات اقتصادی آن

پولشویی و اثرات اقتصادی آن

پولشویی به عنوان یک جرم مالی تأثیر منفی چشمگیری بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها به جای می‌گذارد.

گرچه اندازه گیری این آثار منفی به آسانی میسر نمی‌شود، اما شواهد موجود از آن حکایت دارد که این قبیل فعالیت‌های مجرمانه نه تنها موجب استمرار فعالیت های مجرمانه دیگری می شود ، بلکه سبب :

- تخریب بازارهای مالی

 

- ورشکستگی بخش خصوصی (که به صورت قانونی مشغول فعالیت است)،

 

-کاهش بهره‌وری در بخش واقعی اقتصاد

 

-افزایش ریسک خصوصی سازس،

 

- تخریب بخش خارجی اقتصاد ،

 

- بی‌ثباتی در روند نرخ‌های ارز و بهره،

 

- توزیع نابرابر درآمد و آثار منفی دیگر می‌شود که همه آنها به نحوی رشد و توسعه اقتصادی را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهند.

 

گرچه در کشورهای مختلف تلاش زیادی به منظور مبارزه با جرم پولشویی انجام شده ، به دلیل گستردگی جرم مذکور  نبود اطلاعات لازم درباره آن ، به خصوص در کشورهای در حال توسعه، نتیجه فعالیت چندان رضایت بخش نبوده است.

 

در این مقاله، به منظور تبیین و شناسایی پدیده پولشویی، به بررسی مفهوم و تأثیرات منفی آن بر اقتصاد کشورهای در حال توسعه خواهیم پرداخت. در آغاز مفاهیم اساسی پولشویی و این که پولشویی در کجا، به چه منظور و چگونه انجام می‌گیرد بررسی می‌شود. سپس به تجزیه و تحلیل آثارمستقیم و غیرمستقیم پولشویی بر بخش مالی و بخش واقعی اقتصاد می‌پردازیم.

 

 1-مقدمه:

 

پولشویی از جمله فعالیت‌های ناسالم اقتصادی است که خود زاییده و در عین حال تکمیل کننده فعالیت‌های مجرمانه دیگری به حساب می‌آید. چنین فعالیتی نه تنها اقتصاد کشورها، روابط اجتماعی و سیاسی آنها را نیز تحت تأثیر منفی و زیانبار خود قرار می‌دهد. به همین علت، بررسی اثرت منفی و نحوه مبارزه با آن در دستور کار سیاست‌گذاران اقتصادی و مورد توجه دستگاه قضایی کشورها قرار گرفته است. گرچه تلاش زیادی در جهت مبارزه با این جرم مالی انجام گرفته، به علت پیچیدگی عملیات پولشویی و گستردگی آثار و تبعات منفی اقتصادی و اجتماعی آن از یک سو، و فقدان تحقیق و پژوهش‌های لازم برای شناسایی این پدیده، به خصوص در کشورهای در حال توسعه از سوی دیگر، توفیق چندانی به دست نیامده است.

 

اقتصاد ایران به علت قرار گرفتن در کریدور فعالیت‌های قاچاق، فعال بودن بخش های زیر زمینی، نبود قوانین و مقررات لازم برای مبارزه با پولشویی، به حساب می‌آید. از این رو ، لازم است با تلاشی دو چندان ، ضمن برخورد با پدیده پولوشیی ، به تدوین و اجرای سیاست هایی به منظور جلوگیری از پیدایش زمینه و شرایط تحقق آن اقدام شود .

 

این مقاله با هدف تبیین و شناسایی پدیده پولشویی و آثار منفی اقتصادی آن نوشته شده ، از دو قسمت تشکیل می شود. در مرحله نخست ، به مفهوم پولشویی و این که پولشویی در کجا ، به چه منظوری و چگونه انجام می گیرد اشاره خواهد شد . سپس ، به بررسی آثار و تبعات اقتصادی آن خواهیم پرداخت . با توجه به محدودیت زمانی و برای دستیابی به نتایج ، سخن خود را در قالب پاسخ به چند پرسش ارایه می کنم . 

 

2-     پولشویی چیست و به چه منظور انجام می گیرد ؟

 

در مقالات و سخنرانی های ایراد شده ، عمدتاً ، پولشویی را به معنای قانونی کردن درآمدهای غیر قانونی ، مشروع کردن پول های نامشروع  یا تطهیر پول های حرام تعریف نموده اند . اما ، واقعیت این است که در عملیات پولشویی نه در آمدهای غیر قانونی ، قانونی می شود نه پول حرامی تطهیر می شود و نه پول نامشروعی به پول مشروع تبدیل       می شود . قانونی شدن یا مشروع بودن هردرآمدی ( فارغ از بار ارزشی که این مفاهیم به دنبال دارند ) از نظر اقتصادی ، نه تنها باید ضرری به اقتصاد یک کشور نداشته باشد ، باید به عنوان یک عنصر موثر در رشد و توسعه اقتصادی ایفای نقش کند .

 

در عملیات پولشویی ، به عنوان یک فعالیت مجرمانه مالی ، درآمدهایی که زاییده فعالیت های غیر قانونی است به گونه ای با درآمدهای حاصل از فعالیت های قانونی در می آمیزد که امکان شناسایی و تفیک آن ها از یکدیگر ممکن نیست و می توان از این درآمدهای غیر قانونی با حداقل ریسک برای فعالیت های دیگری در آینده استفاده کرد .

 

عملیات پول شویی به منظور تأمین منابع برای فعالیت های مجرمانه بعدی در مقایسه با دیگر آثار منفی آن از اهمیت بیشتری برخوردار است . این که پولشویی می تواند به عنوان یک جرم مستقل در نظر گرفته شود و حساسیت به وجود آمده برای مبارزه با پولشویی و مجازات در نظر گرفته شده و برای آن به میزان بیش از مجازات لحاظ شده برای جرائم منشاء می تواند به همین دلیل باشد .

 

3 – پولشویی در کجا انجام می گیرد ؟

 

انجام هر فعالیت مجرمانه نیازمند شرایط و محیط مناسب برای تحقق آن جرم است .

 

شناسایی این شرایط برای جلوگیری از وقوع جرم اهمیت زیادی دارد . بررسی ماهیت جرم پولشویی و شواهد موجود نشان می دهد که پولشویی در محیطی که شرایط زیر را داشته باشد قابل انجام خواهد بود .

 

- کریدور فعالیت ها مجرمانه و غیر قانونی باشد .

 

- بخش های غیر رسمی اقتصادی فعال باشند .

 

- بخش های رسمی ، به خصوص بازار مالی از کارایی لازم برخوردار نباشد .

 

- قوانین ضد پولشویی چندان فعال نباشد .

 

- ریسک عملیات پولشویی چندان قابل توجه نباشد .

 

بازارهای مالی به صورت حاشیه ای و توسعه نیافته ، ام مرتبط با بازارهای مالی پیشرفته وجود داشته باشد .

 

روش های پول شویی برای دست اندر کاران بازارهای مالی قانونی ، بانک ها و دیگر عوامل اجرایی شناخته شده نباشد .

 

و به راحتی بتوان درآمد به دست آمده را برای  فعالیت های مجرمانه دیگر به مکان های دیگر انتقال داد. 

 

4- آیا امکان اندازه گیری حجم عملیات پولشویی وجود دارد ؟

 

جواب صریح و روشن این است که ، متأسفانه ، تاکنون روش قابل قبولی برای اندازه گیری حجم پولشویی ارایه نشده است . با توجه به وابستگی عملیات پولشویی با فعالیت های غیر رسمی اقتصادی طبیعی است که نباید انتظار برآورد حجم پولشویی را داشته باشیم . گرچه در مطالعات تجربی به عمل آمده روش هایی ارایه شده که از آن جمله می توان روش پنج درصد GDP هر کشور ، بررسی مازاد پس انداز در نظام بانکی ، روش داده ها و ستاده ها و ، همچنین ، روش خرد به شکل مراجعه به بازار و تحت نظر گرفتن افراد مجرم ، چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم ، را نام برد . اما هیچ یک از این روش ها توان برآورد دقیق و قابل قبول حجم پولشویی را نداشته اند.

 

جلوگیری از پول شویی

در تاریخ 1 آوریل 1998 ، دولت فدرال سوئیس قانونی را به تصویب رساند که در ارتباط با مساله پول شویی در موسسات و بخشهای مالی بود. از آن زمان به بعد، فرایند کارهای مالی در شرکتهای مالی و بانکها با دقّت و نظارت خاصی دنبال شده و  محدودیتهای خاصی هم اعمال گردیده است. ACM نیز به عنوان شرکتی که خدمات مالی اریه می کند، ملزم به اجرای قوانین و متابعت از  رویه ای است که مقامات فدرال سوئیس در خصوص پول شویی تعیین کرده اند.  این مساله با درخواست از مشتریان برای ارایه هویت و مشخص کردن منبع پولی که حواله می شود اجرا می شود و بدین ترتیب، ACM خواهد توانست نسبت به کنترل و مشخص کردن منشاء پول ارسالی اقدام کند.  بدین منظور، ما برای مشتریانمان روش کار را شرح می دهیم تا آنها با رویه اجرایی بهتر آشنا شوند و در نتیجه  از علت درخواست ما برای تعیین هویت، آگاه گردند.

پول شویی چیست؟

 تبهکاران برای اینکه بتوانند پولی را که از اعمال مجرمانه خود بدست می آورند، "پاکسازی" کنند، تلاش دارند تا با قراردادن پولهای نامشروع خود در سیستمهای اقتصادی اقدام به پول شویی نمایند و بدین ترتیب از هرگونه اتهام و سوءظن نسبت به کسب دارایی های خود، جلوگیری نمایند. اگر آنها قادر باشند که پول نامشروع خود را وارد سیستم اقتصادی نمایند، خواهند توانست آن را با حسابهای بانکی یا   محصولات افتصادی در سراسر جهان جابجا کنند و  یا اینکه با آن اقدام به خرید کالاها و خدمات نمایند. هدف آنها آن است که منبع پول نامشروع خود را قانونی جلوه دهند. تبهکاران تمامی تلاش خود را بکار می برند تا سابقه کسب پول نامشروع خود را از دسترس مقامات قضایی دور نگاه دارند. شایان ذکر است که  پول "پاکسازی شده"  نیز اغلب برای دیگر اعمال تبهکارانه مثل اقدامات تروریستی، هزینه می شود.  

چرا باید هویت خود را برای ACM  مشخص کنیم؟

تبهکاران برای خرید محصولات مالی و اقتصادی یا خدمات و  گشایش حساب، از نام و آدرس واقعی خود استفاده نمی کنند، زیرا در این صورت یافتن منشاء پول آنها کار راحتی خواهد بود. به این دلیل آنها از اسامی جعلی و آدرس نادرست استفاده می کند. حتی آنها ممکن است در خرید یک محصول یا افتتاح یک حساب بانکی از نام و هویت شما استفاده کنند. به همین دلیل شرکتهایی از قبیل ACM  که خدمات مالی ارایه می دهند، مسئولیت دارند تا هویت اشخاص را کنترل نموده  تا از مشتری خود قبل از افتتاح حساب و یا خرید محصول یا خدمات آنها شناخت داشته باشند و از هویت آنها اطمینان کسب کنند.

در خصوص تعین هویت، چه مدارک و اطلاعاتی را باید برای ACM فراهم کنم؟

 شما می بایست ثابت نمایید که  آنچه در مورد خود و محل سکونتتان اعلام داشته اید، مستند و واقعی است. همچنین طبق قرارداد، شما می بایست کاملاً مشخص نمایید که حواله شما دقیقاً از کجا صادر می شود ( کدام بانک، شماره حساب و غیره). علاوه بر آن، طبق قرارداد می بایست مشخص کنید که منبع کسب درآمد شما از کجاست.

       کپی  اصل  شناسنامه یا پاسپورت . ( شما می توانید این مدرک را از دفتر خانه رسمی یا مقامات دولتی که معمولاً عهده دار تایید چنین مدارکی هستند، تهیه نمایید.)

       عکس و امضای شما می بایست کاملاً واضح ومشخص باشد تا ACM بتواند آن را با امضای قرارداد، تطابق دهد.

       شما می بایست در قرارداد مشتری با ACM، کاملاً مشخص نمایید که پول حواله شده شما از کدام بانک ارسال شده، شمار ه حساب و نام صاحب حساب دقیقاً قید شده باشد (نام صاحب حساب می بایست با اسمی که در قرارداد آمده است تطابق داشته باشد: یعنی نام صاحب حساب با نام صاحب قرارداد یکی باشد. علاوه بر آن، هرگونه سود و یا برداشتی از حساب، می بایست به همان شماره حسابی بازگردد که صاحب حساب در قرارداد قید کرده است.

       همچنین شما می بایست در متن قرارداد مشخص نمایید که منشاء کسب پول شما از کجاست.

ارایه مدارک رسمی بدین علت مورد نیاز است که جعل آنها کار دشواری است. لطفاً به خاطر داشته باشید که طبق قوانین پول شویی سوئیس، ACM ملزم است تا هویت شما را کاملاً شناسایی و تایید کند و مدارک را که شما ارایه می دهید را نزد خود نگاه خواهد داشت. در صورتیکه هویت شما تایید نشود، مطابق قانون، ACM قادر به ارایه خدمات و محصولات خود به شما نخواهد بود

 

 

پول شويي، تطهير و قانوني جلوه دادن عوايد حاصل از رفتارهاي مجرمانه مي باشد. امروزه پول شويي به دليل رشد چشمگير جرايم و اعمال خلاف در سطح جهان، رشد بسياري يافته است بطوريكه به يكي ازمعضلات حاد اقتصاد جهاني تبديل شده و رشد و توسعه اقتصاد جهاني را مورد تهديد قرار داده است. به همين دليل عزم جامعه بين المللي بر مبارزه با آن متمركز شده است و تدابيرمختلفي را براي نيل به اين امر بكار برده اند. در ايران نيز مدتي است كه توجه ها به سمت آن جلب شده است. در اين مقاله به شناسايي موضوع و راههاي مبارزه با آن پرداخته خواهد شد.

تعريف پول شويي (Money Laundry)

پول شويي يك فعاليت غيرقانوني است كه در طي انجام آن، عوايد و درآمدهاي ناشي از اعمال خلاف قانون، مشروعيت مي يابد. به عبارت ديگر پولهاي كثيف ناشي از اعمال خلاف به پولهاي تميز تبديل گرديده و در بدنه اقتصاد جايگزين مي شود.

اين عمل، يك روش معمول و منطقي براي بدست آوردن سود از فعاليتهاي غيرقانوني براي مجرمان مي باشد. پول شويان كساني هستند كه يا خود اعمال خلاف را انجام داده و پولهاي ناشي از آن را تطهير مي كنند و يا افرادي هستند كه پولهاي خلاف را بطور آگاهانه يا نا آگاهانه در سيستم مالي و اقتصادي كشور وارد ميكنند.

خلافكاران از طيف وسيع اعمال غير اخلاقي و غير قانوني مانند قاچاق مواد مخدر، تقلبات، ثروتهاي قابل مصادره، گروگانگيري، قمار و همچنين اهداي پول به سازمانهاي تروريستي و حتي تقلبات مالي در اينترنت و يا ديگر ابزار اطلاع رساني سودهاي كلاني را بدست مي آورند. وچون ردپاي اين افراد در معاملات مالي و بانكي به صورت زنجيروار در وجوه پس انداز شده آنها آشكار مي گردد، بنابراين مجرمان از ابزارهاي مالي مانند چكها، كارتهاي اعتباري (credit card) و كارتهاي هوشمند (smart card) اجتناب كرده و به استفاده از پول نقد رو مي آورند. پول نقد نيز به علت عدم مزيت نسبت به ساير ابزارهاي مالي مانند حجم بالا، مشكلات در حمل و نقل و كاهش قدرت خريد در طول زمان به ناچار به پول شويان داده مي شود تا در طي مراحلي به شبكه اقتصادي كشور وارد گردد.

شيوه هاي پول شويي

با توجه به متنوع بودن روشهاي كسب سود از اعمال خلاف، بالطبع شيوه هاي تطهير پول نيز پيچيده و متنوع خواهد بود. به عبارت ديگر شيوه هاي پول شويي، به عواملي چون نوع خلاف انجام شده، نوع سيستم اقتصادي و قوانين ومقررات كشوري كه در آنجا خلاف صورت گرفته و نوع مقررات كشوري كه درآنجا پول تطهير مي شود، بستگي دارد. از معموليترين و مهمترين روشهاي پولشويي اين است كه پول شويان براي كاهش جلب توجه مجريان قانون به عمليات پول شويي، مقادير زيادي پول نقد را به مقادير كوچكي تبديل نموده و يا بطور مستقيم در بانك سرمايه گذاري كرده و يا با آن ابزارهاي مالي چون چك، سفته و غيره خريده و در مكانهاي ديگر سپرده گذاري مي كنند.

ازشيوه هاي ديگر تطهير پول مي توان به سرمايه گذاري موقت در بنگاههاي توليدي - تجاري قانوني، سرمايه گذاري در بازار سهام و اوراق قرضه، ايجاد سازمانهاي خيريه قلابي، سرمايه گذاري در بازار طلا و الماس، شركت در مزايده هاي اجناس هنري و كالاهاي قديمي و انتقال پول به كشورهاي داراي مقررات بانكي آزاد مثل كشور سوئيس اشاره نمود. به صورتي كه پول كثيف زماني كه در فعاليتهاي قانوني وارد شده وسرمايه گذاري شود، در طول گردش و دست بدست شدن با پولهاي تميز مخلوط مي شود، بطوري كه ديگر شناسايي آن ناممكن مي گردد. مراحل عمليات پولشويي بطور معمول در 3 مرحله مكان يابي (Placement)، طبقه بندي يا لايه لايه كردن (Layering) و ادغام (Integration) انجام مي پذيرد. مكان يابي به مرحله اي گفته مي شود كه پول نقد بطور فيزيكي وارد سيستم مالي مي شود. اين مرحله در هنگام سپرده گذاري پولهاي غير قانوني در نهادهاي مالي اتفاق مي افتد. طبقه بندي يا لايه لايه كردن مرحله اي است كه در طي آن درآمدهاي نامشروع با يكسري فعاليتهاي مبادلاتي به منظور تغيير وضعيت بين وجوه منابع غير قانوني به اجرا در مي آيد. به عنوان مثال، نقل و انتقال وجوه بين بانكها جزء اين مرحله محسوب مي گردد. در مرحله ادغام ، وجوه غير قانوني با يكسري فعاليتهاي تجاري و قانوني به بدنه اصلي اقتصاد تركيب مي گردد و در موسسات تجاري قانوني سرمايه گذاري مي شود . يكي از روشهاي جديد پول شويي از طريق سيستمهاي پرداخت شبكه اي (Cyberpayment Systems) مي باشد. در اين سيستم ها، پرداخت از طريق شبكه اينترنت، شبكه هاي محلي، ماهواره اي و يا از طريق موبايل صورت مي گيرد. پول شويان، بدليل شرايط خاص اين شبكه ها مانند نقل و انتقال بدون واسطه پول و بي نام بودن نقل و انتقالات وجوه و گسترش اين نوع سيستم پرداخت در سطح جهان، مراحل گوناگون پولشويي را از اين طريق انجام مي دهند.

اثرات پول شويي بر اقتصاد كلان

با توجه به فعاليتهاي غير قانوني و بزهكارانه وسيع در دنيا، حجم بزرگي از پولهاي در جريان دنيا، پولهاي كثيف مي باشند. در قطعنامه اي كه در ژوئن سال 1998 در مجمع عمومي سازمان ملل متحد تصويب گرديد، تخمين زده شد كه سالانه دست كم 2 ميليارد دلار پول تطهير مي گردد. در نتيجه، وجود اين حجم وسيع پول كثيف ناشي ازعمليات پول شويي بالطبع اثرات زيادي درسطح اقتصاد كلان خواهدگذاشت. افزايش پول شويي و جرم و جنايت سبب كاهش تقاضاي پول و كاهش معيني در نرخ سالانه GDP مي شود. همچنين رشد فعاليتهاي زير زميني بعلت رشد پول شويي، به دليل عدم ثبت در GDP سياستهاي اقتصادي را تحت تاثير قرار مي دهد. علاوه بر اين پول شويي بر توزيع درآمد در سطح جامعه نيز تاثير مي گذارد. در سطوح وسيع، فعاليتهاي غير قانوني نهفته، درآمد را از پس انداز كنندگان بزرگ به سمت سرمايه گذاران و پس انداز كنندگان كوچگ و يا از سرمايه گذاريهاي شفاف به سمت سرمايه گذاريهايي پر ريسك و با كيفيت پايين هدايت مي كند و در نتيجه بر رشد اقتصادي تاثير خواهد گذاشت. همچنين پول شويي سبب آلودگي مبادلات قانوني خواهد شد. بدين صورت كه اعتماد به بازارها و مبادلات قانوني به دليل آلودگي ناشي از سطح وسيع اختلاس و كلاهبرداري ها مورد ترديد قرار خواهد گرفت. همچنين يكي از اثرات منفي پول شويي، فرار سرمايه به صورت غير قانوني از كشور مي باشد. بدين صورت كه پولهاي خلاف براي تطهير و سرمايه گذاري به كشورهاي توسعه يافته غربي منتقل مي شوند.

روشهاي مبارزه با پولشويي

دولتها بايد براي مبارزه با پول شويي، يكسري از قوانين و مقرراتي را كه به پول شويي مجال مي دهند، تغيير دهند و همچنين با پيگيري يكسري از سياستها به مبارزه با پولشويي بپردازند. براي تدوين سياستهاي ضد پول شويي، تهيه گزارشات آماري دقيق مورد احتياج مي باشد. سپس بايد به تدوين و تصويب قانون ضد پول شويي پرداخته شود. در بسياري از كشورها، با استفاده از تكنيكهاي فني IMF قوانيني را كه بانكهاي مركزي، بانكهاي تجاري و ارزي توسط آنها اداره مي شود، فرمول بندي كرده اند. براي اين منظور بايد قوانيني براي بانكداري تصويب گردد كه كليه بانكها و شعب خارج آنها را از پول شويي دور سازد.

سياست ديگر، كنترل و نظارت بر ارزهاي خارجي مي باشد. بدين صورت كه دولتها بايد با ارائه تمهيداتي در راس بازارهاي مالي قرار گرفته و بر نقل و انتقالات ارزهاي خارجي نظارت داشته باشند. اعمال نظارت بر موسسات مالي و بانكها نيز سياست ديگر مبارزه با پول شويي مي باشد. براي اين منظور، FATF و كميته بال براي جلوگيري از استفاده غير قانوني اعضاي سيستم بانكي اعلاميه اي صادر نموده اند. اين اعلاميه، همكاري مجريان قانون را در راستاي شناسايي مشتريان بانكها و نظارت بر رفتارهايشان را با نگهداري و ثبت اطلاعات مربوطه و گزارش رفتارهاي غير قانوني آنها مورد توجه قرار داده است . زيرا پول شويي در سطح وسيع منجر به آلوده شدن مديران سيستم بانكي و در نتيجه كل سيستم مالي خواهد شد.

يكي ديگر از سياستهاي كلان دولت، وصول ماليات مي باشد. بدين ترتيب كه اصلاح ساختار مالياتي كشور، سبب جلوگيري از فرار مالياتي و در نتيجه جلوگيري از ايجاد پول هاي كثيف و پولشويي خواهد شد.

سازمان بين المللي مبارزه با پول شويي (FATF)

FATF يك سازمان بين المللي مبارزه با پول شويي مي باشد. در اين راستا، سازمان FATF مبارزه با فعاليتهاي غير قانوني كه دامنه وسيع فعاليتهاي اقتصادي را نيز در بر مي گيرد، آغاز نموده است. در حال حاضر FATF شامل 31 عضو (29 كشور و2 سازمان بين المللي) مي باشد.

اعضاي FATF شامل كشورهاي آرژانتين، استراليا، اتريش، بلژيك، برزيل، كانادا، دانمارك، فنلاند، فرانسه، آلمان، يونان، هنگ كنگ، سوئيس، ايسلند، ايرلند، ايتاليا، ژاپن، لوكزامبورگ، مكزيك، هلند، سوئد، نروژ، پرتغال، سنگاپور، اسپانيا، نيوزلند، تركيه، انگلستان و آمريكا و دو سازمان بين المللي اتحاديه اروپا و شوراي همكاري خليج فارس مي باشد كه عمدتا مهمترين مراكز مالي جهان محسوب مي شوند. سازمان FATF داراي يك دستورالعمل 40 ماده اي مي باشد كه كليه جنبه هاي مبارزه با پول شويي را در برگرفته و اعضاي آن ملزم به انجام آنها مي باشند.

مثالهايي از عمليات ضدپول شويي در دنيا

دولتها براساس روشهاي متفاوت پول شويي در كشورشان، راههاي متفاوتي را نيز براي عمليات ضد پول شويي انجام مي دهند. يكي از اصلي ترين روشها، با نام كردن حسابهاي بي نام در زمان افتتاح و يا بستن اينگونه حسابها مي باشد. اين نوع روش ضد پول شويي به خصوص در كشور استراليا قابل ذكر است. يك مثال عملي ديگر براي وضع قوانين ضد پولشويي مي توان به عمليات قوانين محرمانه بانك BSA، (The Bank Secrecy Act) در آمريكا اشاره نمود. بر طبق اين قانون به وزير خزانه داري آمريكا اجازه داده شده است كه براي نظارت هر چه بيشتر موسسات مالي و بانكها، به سندهاي شناسايي افراد و پرونده ها و گزارشات محرمانه موسسات مالي و بانكها دسترسي داشته باشد تا افرادي كه حسابهاي بي نام گشوده اند شناسايي شوند. (BSA) كه در آمريكا درسال 1970 درواكنش به سوء استفاده نهادهاي مالي، براي مبارزه با عمليات غير قانوني ايجاد شده است، از ابزارهايي مانند ثبت و بازبيني گزارشات، به خصوص در مواردي كه مربوط به فعاليتهاي مشكوك و مبادلات پول نقد و ابزارهاي پولي بي نام شبيه چكهاي مسافري بي نام و گزارشات و صورت حسابهاي بانكهاي خارجي مي باشد، استفاده مي نمايد. به عنوان نمونه گزارش مبادلات پول در جريان CTR، (Currency Transaction Report) بدينصورت است كه موسسات مالي بايد پرونده اي از CTR براي مبادلات تجاري بيش از 10000 دلار داشته باشند و كليه مبادلات بيش از 10000 دلار در آن ثبت شود. به مورد ديگر مي توان به گزارش مبادلات بين المللي پول جاري و ابزارهاي پولي CMIR (Report of International Transportation of Currency and Monetary Insurance)، اشاره نمود. (BSA) افراد را ملزم مي نمايد كه بايد هنگام خروج از مرز آمريكا و انتقال پول در جريان و يا ديگر ابزارهاي پولي بيشتر از 10000 دلار، آن را اظهار نمايند.

درميان كشورهاي خاور ميانه كه سازمان ملل، آنها را در ارتباط با پول شويي نگران كننده تشخيص داده، مي توان به كشورهاي لبنان، امارات متحده عربي و كما بيش مصر و بحرين اشاره نمود. البته اعلام شده است كه اردن، كويت، عمان، قطر، عربستان سعودي و سوريه نيز بايد تحت نظارت و كنترل قرار گيرند. در اين كشورها نيز تلاش هايي براي ضد پول شويي در جريان است.

كشور لبنان كه داراي يكي از ليبرالترين و پيشرفته ترين نظامهاي مالي در خاور ميانه مي باشد و از همكاري با FATF نيز خودداري كرده است، در سال 2001، قانوني را مبني بر جرم شناخته شدن عمليات پول شويي در اين كشور به تصويب رساند. علاوه بر اين بانك مركزي لبنان نيز با صدور بخشنامه اي، نظارت بر عمليات پول شويي و ارايه گزارش از تمامي عمليات بانكي مشكوك را در دستور كار خود قرار داده است. امارات نيز در يكم دسامبر سال 2000، طي بخشنامه اي تمامي نهادهاي مالي را ملزم نمود كه هرگونه معاملات مشكوك را به واحد موارد مشكوك و ضد پول شويي بانك مركزي گزارش دهند و يا هر فرد و يا سازماني كه مشاركتشان در پول شويي محرز شود، به مشاركت تلويحي يا غير مستقيم درپول شويي متهم كنند.

جمع بندي و نتيجه گيري

اكتساب پولهاي كثيف و تطهير آن عملي خلاف و غير قانوني بوده و داراي تبعات منفي بسياري بر اقتصاد كشور مي باشد. به همين دليل مبارزه با پول شويي مورد توجه جامعه جهاني قرار گرفته است و كشورها براي نيل به اين مقصود اقدام به تصويب قوانين و مقررات ويژه اي نموده اند. سازمان بين المللي مبارزه با پول شويي (FATF) كه شامل 29 كشور به همراه اتحاديه اروپا و شوراي همكاري خليج فارس مي باشد، دستورالعملي را جهت مبارزه با پول شويي تصويب و اعضا را به رعايت مفاد آن ملزم نموده است. در ايران نيز پولهاي ناشي از رفتارهاي مجرمانه اي نظير فرار مالياتي، ارتشاء، اختلاس، قاچاق كالا و همچنين خريد و فروش مواد مخدر و موارد ديگري از اين قبيل وجود دارد كه به دليل فقدان الزامات قانوني، به سادگي در قالب فعاليتهاي مالي و سرمايه گذاري تطهير گشته و منشاء اصلي آنها گم مي شود. عدم مبارزه با پولشويي موجب شيوع بيشتر جرايم شده و تمايل به سرمايه گذاري در فعاليتهاي مولد را كاهش داده و موجب تضعيف بنيانهاي اقتصادي كشور مي گردد. به همين دليل ضروري است كه با تصويب قوانين و مقررات لازم و همچنين اتخاذ تدابير مناسب جهت مبارزه با تطهير پولهاي كثيف اقدام شود تا از اين طريق عرصه بر رفتارهاي مجرمانه تنگ شده و كساني كه صاحب پولهاي كثيف مي گردند به سادگي قابل شناسايي باشند.

 .

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 11 فروردین 1399 ساعت: 13:35 منتشر شده است
برچسب ها : ,,
نظرات(0)

تحقیق درباره گیاهان هیبریدی

بازديد: 35
تحقیق درباره گیاهان هیبریدی

هیبریدها

هیدریدها یا نسل اول گیاهان تولید مثل بعد از یک تلاقی اغلب بنیه  هیبریدی یا هتروزیس را برای عملکرد نشان می دهند و در این رابطه کیفیت بذر مقاومت به خشکی بنیه یا دیگر صفات مطلوب بهبود می یابد . موفقیت گیاهان زراعی هیبرید مانند ذرت و سورگوم نشان می دهد که در آینده تمام گیاهان زراعی هیبرید خواهند بود این خصوصیات مربوط به چگونگی تکثیر گیاهان می شود . به عنوان مثال غلات به صورت جنسی به وسیله بذر تکثیر می شوند و به دو گروه تقسیم می شوند . تشکیل بذر معمولا به صورت خود گرده افشانی و دگر گرده افشانی می باشد . گروه دیگری از گیاهان زراعی شامل گونه هایی می شود که به صورت غیر جنسی از طریق کاشت اندامهای رویشی یا پیوند زدن تکثیر می شوند .

اساس برنامه های اصلاح نباتات شامل ایجاد آگاهانه تنوع ژنتیکی و انتخاب گیاهان برتر از آن می باشد . اقتضای روش اصلاح نباتات عمدتا به وسیله طبیعت جنسی گیاه زراعی یعنی اینریدینگ ( خود گرده افشانی ) یا اوت بریدینگ ( دو گرده افشانی ) ساختمان ژنیتیکی ساختمان فیزیکی آن و اهداف اصلاح مشخص می شود . توسعه ذرت هیبرید

ذرت یک گیاه دگرگشن است که بعد از قرنها تلاقی طبیعی شدیدا هتروزایگوس است گیاه ذرت دارای گل های نر و ماده به صورت جداگانه روی یک گیاه است و از این نظر در بین غلات عمده  بی نظیر است . اصلاح نباتات به دلیل طبیعت شدیدا هتروزایگوس گیاه ذرت زیاد موفقیت آمیز نبوده است ، تولید ذرت هیبرید وسیله ای برای افزایش عملکرد است ولی مهمتر اینکه بر جفت گیری ها کنترل دارد به طوری که می توان نتایج قابل تکراری به دست آورد . این سیستم همچنین روشی را برای انتخاب اینبردهای برتر فراهم می کند که برای عمل تلاقی استفاده می شود .

روش شامل اینبریدینگ یا خودگشن کردن گیاهان ذرت برای شش تا ده نسل است تا لاین های خالص تولید شود اگر چه اینبریدینگ با کاهش محسوس در بنیه گیاه همراه است ولی اینبریدینگ فرقی را برای شناسایی و حذف خصوصیات نامطلوب به ارث رسیده فراهم می کند که به وسیله ژنهای مغلوب کنترل می شوند و در حالت متروزایگوس پوشیده هستند .

زمانی که دو اینبرد غیر خویشاوند  یا دو لاین خالص غیر خویشاوند تلاقی داده شود نتایج f1 معمولا قوی بوده و عملکرد بالایی دارند . ترکیب دو اینبرید یک سینگل کراس تولید می کند ، هیبریدهای برتر f1 برای تولید تجارتی می توان با ترکیب بعضی از هیبریدها تولید کرد .

سورگوم هیبرید :

سورگوم معمولا یک گیاه زراعی خود بارور است ولی همیشه مقدار کمی در گرده افشانی رخ می دهد . برای دو گرده افشانی وجود ندارد ، خود گرده افشانی کنترل شده برای اجتناب از آلودگی با گرده خارجی با قراردادن کیسه های کاغذی ضد آب روی پانیکول ها به آسانی انجام می شود . برای انجام دو گرده افشانی باید از خود گرده افشانی جلوگیری کرد این عمل با استفاده از نر عقیمی سیتوپلاسمی ( از طریق سیتوپلاسم نه هسته به ارث می رسد ) که مانع از تولید گرده زنده می شود انجام می گیرد به خاطر اینکه هیچ گرده ای تولید نمی شود . گیاهان را نر عقیم گویند .

کشف و توسعه نر عقیمی سیتوپلاسمی و مکانیسم تجدید باروری باعث شده ارقام سورگوم هیبرید به صورت تجارتی تولید شوند .

ارزن مروارید هیبرید :

ارزن مرواریدی گیاهی یک ساله و دگر گشن که دارای اندامهای نر و ماده در هر گل در بخش فوقانی گیاه می باشد . ارزن مرواریدی مکانیسمی به نام پرتوژنها را نشان می دهد که باعث کاهش خود گرده افشانی می شود . این مکانیسم با توسعه و رسیدگی تخمدانها قبل از گرده صورت می گیرد . حدودا 80 درصد گلها به صورت طبیعی دگر گرده افشانند ولی دگر گرده افشانی کامل به ندرت رخ می دهد زیرا کلاله های پنجه های بعدی اغلب گرده گلهای پنجه های زود رسته را دریافت می کنند و بعضی اوقات بساک ها ممکن است کلاله های دیر رس تر را روی همان خوشه گرده افشانی کنند به علاوه تنوع در درجه پرتوژنی می تواند به اندازه دو گرده افشانی طبیعی اثر بگذارد .

برای خود گرده افشانی کنترل شده خوشه های قبل از ظهور  کلاله ها در کیسه قرار می دهند زمانی که بیشتر خوشه در مرحله آبستنی است . اگر پرتوژنی باعث وقفه زمانی طولانی مدتی بین ظهور کلاله ها و آزاد شدن گرده ها شود باعث دانه بندی کمی در اثر خود گرده افشانی می شود .

گندم هیبرید :

تولید بذر گندم هیبرید سه مرحله مشخص و مجزا در تولید بذر دارد افزایش تجدید کننده باروری افزایش نر عقیم و تولید بذر هیبرید .

نسبت کم تکثیر بذر توسعه اقتصادی را در هر یک از این سه مرحله متوقف می کند . در گندم و دیگر غلات دانه ریز معمولا از جمعیت زیاد گیاهی استفاده می شود که باعث می شود بذر معرفی برای کاشت چندین بربرابر ذرت ، سورگوم ، ارزن یا آفتاب گردان باشد .

گندم و دیگر غلات دانه ریز به جز چاودار خود گرده افشان اند و برای توسعه هیبریدها باید در شرایط مزرعه دو گرده افشانی طبیعی رخ دهد . معمای اقتصادی تولید بذر هیبرید تجاری دانه بندی به روش دگر گرده افشانی روی والد نر عقیم است . و محیط و ژنتیک هر دو اثر زیادی بر دگر گرده افشانی دارند . لوکن ( 1981 ) دریافت که بعضی از والدین نر عقیم همیشه دانه بندی بیشتر و عملکرد دانه بالاتر می دهند . بعضی از والدین تجدید کننده ، گرده افشانهای موثر تری نسبت به بقیه هستند . ژنوتیپ می تواند اختلاف عملکردی اندازه دو برابر سه برابر ویا بیشتر ایجاد کند . لازم است تا جفت شدن مناسب گلچه های نر عقیم با والد گرده افشان صورت گیرد .

از زمان کشف ویلسون وراس ( 1972 ) در مورد نر عقیمی حاصل از سیتوپلاسم در Triticum tirnopheevi بیش از 15 سیتوپلاسم مختلف مشخص شده اند که بعضی از آنها نر عقیمی را در گندم ایجاد می کنند و می تواند اساسی برای سیستمهای دیگری تولید گندم هیبرید باشند گو سیستم های دیگر مزیت  مشخصی نسبت به سیستم timopheeviنداشته باشند . زمان قابل توجه و هزینه سرمایه گزاری شده در ترکیب سیتوپلاسم timopheevi  و ژنهای تجدید کننده برای ایجاد گندم مناسب زراعی تغییر به سیستمهای دیگر را محدود خواهد کرد .

نمایش رضایت بخش هیبریدها

برنج هیبرید :

همانند گندم ، توسعه هیبریدها در برنج به این دلیل که گیاهی خودگشن است مشکل است . تحقیق بر روی برنج هیبرید در سال 1970 در IRRI شروع شد و منابع دیگری از نر عقیمی سیتوپلاسمی را با برنج INDICA ترکیب کردند . تقریبا در همان زمان محققین برنج در جمهوری خلق چین جستجوی امکانات برنج هیبرید را شروع کردند .

راتجر و کارناهان (1981 ) علاوه بر نر عقیمی سیتوپلاسمی و نگه دارنده ها و تجدید کننده مورد نیاز برای توسعه هیبرید f1 ، عنصر چهارمی را در تولید بذر برنج هیبرید پیشنهاد کردند که یک ژن مغلوب برای پایبندی بود ، معمولا در غلات ، بلندی بر پاکوتاهی غلبه دارد . این امر باعث می شود که در تلاقی پابلندها و پاکوتاها گیاهان هیبرید پا بلند به دست آید که ارتفاع بلند از مکانهایی که گیاهان پاکوتاه تولید بیشتری دارند صفتی نامطلوب است با استفاده از یک والد نر پابلند حاصل یک ژن مغلوب برای طویل شدن میان گره مزیت مشخصی در پراکنده شدن گرده در بین والدین ماده نیمه پاکوتاه یا پاکوتاه به وجود می آید .

جو هیبرید

روشهای مربوط به نر عقیمی سیتوپلاسمی در جو وجود دارد ولی در مقایسه با گندم توسعه کمتری پیدا کرده است . ترکیب نر عقیمی از جو وحشی در ارقام مناسب در حال انجام است . نیاز دوم یعنی تجدید باروری هنوز ناقص است .

نر عقیمی کنترل شده به وسیله ژنهای اصلی به عنوان مسیری برای توسعه جو هیبرید f1 دنبال شده است . یک ژن مغلوب برای نر عقیمی در دو روش اصلی استفاده شده است : ( a ) با استفاده از گیاهان تریزومی ثالث متوازن شده و ( b ) با استفاده از واکنش حساسیت / مقاومت .

استفاده از تریزومیکهای ثالث متوازن شده

نر عقیمی در جو را می توان به وسیله یک کروموزوم اضافی از طریق انتقال دو جانبه به دست آورد و این حالت تریزومیک ثالث متوازن شده ( BTT ) نامیده می شود .

کروموزوم اضافیBTT یک الل باروز غالب را از ژن نر عقیم حمل می کند و علل های مغلوب نر عقیم روی یک جفت کروموزم معمولی حمل می شوند .

خود گشن کردن گیاه BTT که در آن کروموزوم اضافی از طریق تخمکها و نه از طریق گرده منتقل شده است . 30 درصد گیاهان BTT نر بارور مشابه والد و 70 درصد گیاهان دیپلوئید هموزایگوس برای نر عقیمی تولید می کنند .

مخلوط بذر را می توان بر اساس اندازه بذر تفکیک کرد . معمولا بذر تریزومی کوچک تر است و گیاهان با بنیه کمتری را نسبت به بذر دیپلوئید معمولی تولید می کند . بذر BTT را می توان یا برای تولید والدین دارای گرده یا برای تولید گیاهان دیپلوئید نر عقیم استفاده کرد یا می توان به صورت ایزوله برای تکثیر افزایش داد .

روش تولید جو هیبرید جدا کردن بذور درشت تر است که به عنوان والد ماده دیپلوئید نر عقیم کاشته می شود . این بذر با تراکم زیادی کاشته می شود به طوری که گیاهان BTT باقیمانده  و با بنیه کمتر در اثر رقابت حذف می شوند . بذر BTT کوچک تر تنگ کاشته می شود تا گیاهان دیپلوئید نر عقیم و از نظر مورفولوژیکی مشخص را بتوان با دست حذف کرد . مشکل این سیستم فقدان هموژنیتی بذر F1   است زیرا تفکیک کردن بذر دیپلوئید از بذر تریزومیک از نظر وزنی کامل نیست . عمل تفکیک کردن رضایت بخش تر را زمانی می توان به دست آورد که کروموزوم اضافی را در یک زمینه ژنیتیکی دو ردیفه کامل سازگار یافته ترکیب کرد نه در ارفام شش ردیفه که دانه های کوچک تری را روی سنبلچه های جانبی در مقایسه با سنبلچه های وسطی خوشه تولید می کنند . مشکل دیگر قطعه قطعه شدن کروموزوم منتقل شده با تغییرات ژنیتیکی مربوط می باشد .

یکی از مزایای روش اصلاح تریزومیک حذف کاهش بذر به دلیل باروری ناقص مربوط به نر عقیمی سیتوپلاسمی می باشد .

اولین جو هیبرید با استفاده از روش BTT در سال 1968 در آریزونا تولید شد و 15 تا 20 درصد عملکرد بیشتری از رقم تجارتی داشت .

مشکلات دگر گرده افشانی ، مکانیک کاشت و برداشت بذر و میزان هتروزیس باعث بررسی های اقتصادی در جو مشابه با گندم شده است .

سیستم حساسیت / مقاومت

تنها طرح برای تولید جو هیبرید F1 با استفاده از گیاهان دیپلوئید به وسیله ویب پیشنهاد شد ( 1960 ) . واکنش حساسیت / مقاومت که به صورت ژنتیکی کنترل می شود می تواند برای حذف گیاهان نر بارور در جمعیت در حال تفکیک برای نر عقیمی استفاده شود . این سیستم نیاز به اتصالهای خیلی زیادی بین ژنهای مغلوب برای مقاومت به عقیمی شیمیایی و نر عقیمی دارد . چنین طرحی تا به حال در عمل اجرا نشده است .

چاودار هیبرید

توسعه هیبریدها در چاودار در ابتدای دهه 1970 زمانی که نر عقیمی سیتوپلاسمی و ژنهای تجدید کننده هسته شناسایی شدند شروع شد . از آنجا که چاودار یک گیاه زراعی دگر گرده افشان است به نظر می رسد توسعه تجارتی آن آسانتر باشد . بسیاری  از برنامه های اصلاح هیبریدها نیز در اروپا شروع شده زیرا در این مناطق چاودار به صورت گسترده تر ی در مقایس با سایر مناطق دنیا کشت می شود .

نتایج در چاودار به نظر امیدوار کننده می باشد و تعدیل روشها و اهداف اصلاحی ممکن است باعث سازگاری تجارتی شوند .

مطالعات در آلمان که شامل عملکرد ، ثبات و اقتصاد تولید بذر می شود دبل کراس یا شکل معادلی با دو لاین مصنوعی به والد گرده افشان را نشان داد که در حال حاضر نوع مساعدی از هیبرید برای چاودار است .

غلات هیبرید و بیماری ها

سیاهک آشکار ( Ustilago spp ) وارگوت ( Claviceps purpurea ) ممکن است مشکلاتی در تولید بذر F1 به وجود آورند زیرا لاینهای نر عقمیم آزاد گلده گیاهان زراعی خود گرده افشان حساس هستند . قارچ کش های سیستمیک سیاهک آشکار را کنترل می کنند ولی شکل جدید و زیان آوری که مقاوم به مواد شیمیایی است به وجود می آید . سیاهک آشکار از طریق گیاهک منتقل می شود و چنانچه کنترل نشود تلفات قابل توجه و آلودگی در نسل F1 ایجاد می کند .

قارچ آرگوت در غلات و علفهای چمنی در مناطق معتدله دیده می شود .آلودگی می تواند از علفهای چمنی حاشیه مزارع شروع شود . گلچه های آلوده شده با اسپورهای ارگوت که با باد منتقل می شوند جسم  سختی را تولید می کند که ممکن است با دانه برداشت شود یا روی زمین بیافتد . در شرایط دگر گرده افشانی مدت زمان طولانی تری در مقایسه با خود گرده افشانی لازم است تا لقاح صورت گیرد و حساسیت افزایش می یابد .

البته هیبریدهای F1  وسیله موثری را با استفاده از ژنهای غالب برای مقاومت به بیماری ها و حشرات آفت به غیر از آنهایی که اندامهای گلده را آلوده می کنند نشان می دهند . ترکیب دو ژن غالب متفاوت در هیبرید F1  روشی برای تولید هتروزایگوسیتی برای مقاومت غیر ویژه به نژاد می باشد . طیف مقاومت را می توان با استفاده از یک والد متفاوت تغییر داد .

مواد شیمیایی ایجاد کننده هیبریداسیون

روش جالب دیگر برای توسعه نر عقیمی و تجدید باروری استفاده  از مواد شیمیایی است که به صورت انتخابی باعث نر عقیمی می شود . با استفاده از این تکنیک ، ارقام متداول را می توان با تیمار کردن با مواد شیمیایی قبل از باز شدن گلها به والدین ماده تبدیل کرد .

یک در میان کاشتن والدین نر تیمار نشده به عنوان گرده افشان سبب می شود تا بذر هیبرید تولید کنند . برنامه های تحقیقاتی تعدادی از شرکت های تولید کننده مواد شیمیایی در جهت شناسایی ، ساخت و ارزیابی باالقوه  این ترکیبات بوده است .

تنش های محیطی مانند یخبندان ، خشکی یا درجه حرارت بالا که باعث نر عقیمی می شوند نشان می دهد که حساسیت مختلف وراثتی بین اندامهای زایشی نر و ماده وجود دارد .

این خصوصیت برای موفقیت عوامل شیمیایی هیبریداسیون کننده ( CHA ) ضروری است . همچینین مشخص شده است که ژن های هسته ای جداگانه یا مکانیسمهای سیتوپلاسمی بر نر عقیمی اثر می گذراند با اینحال CHA باید نر عقیمی را به صورت انتخابی کامل یا نسبتا کامل ایجاد کند و نباید باروری ماده را کاهش دهد و باید به اندازه کافی پایدار باشد  تا پنجه های زود و دیر هنگام را عقیم کند و باید حداقل اثر متقابلی با ژنوتیپ و محیط داشته باشد . CHA از نظر عمل باید سیستماتیک باشد . اثرات دیگر باید حداقل باشند و هیچ اثر باقیمانده ای در نسل F1 نداشته باشند .

اولین مواد شیمیایی تست شده به عنوان عوامل ایجاد کننده هیبریداسیون یکی دو جنبه را نداشتند و طویل شدن میانگرهها را کاهش می دادند ، در ظهور سنبله از غلات بزرگ پرچمی اختلال ایجاد می کردند بدین ترتیب دگر گرده افشانی را کاهش می دادند ، تکامل عادی سنبله را به هم می زدند ، باعث کلروز برگها می شدند ، تاریخ خوشه دهی را به تاخیر می انداختند و بر تکامل بذر اثر می گذاشتند . بسیاری از این عوامل عملکرد را کاهش میدهند وبه خاطر  اینکه نر عقیمی غالبا فقط 90 درصد می باشد پیشرفت بعدی برای استفاده تجارتی موفق ، نیاز است . به خاطر ادامه پیشرفت و موفقیت در حداقل کردن این مشکلات امیدبه CHA افزایش پیدا کند .

CHA ها باعث کاهش برنامه اصلاح به منظور دست کاری سیتوپلاسم و ژنهای تجدید کننده باروری می شوند وهمچنین می توانند مشکلات مربوط به افزایش نر عقیم ها را که گران و وقت گیر است کاهش دهند . زمان برای افزایش والدین کاهش می یابد . ارقام با خروج ضعیف بساک از جمله نیمه پاکوتاه ها و پاکوتاه ها را می توان به عنوان والدین ماده استفاده کرد بدون اینکه توجهی به خروج بساک در والدین نگه دارنده شود . نر عقیمی ایجاد شده به وسیله مواد شیمیایی می تواند روش سریعی برای غربال کردن ترکیبات والدین مختلف زمانی باشد که در جستجوی هیبریدهای F1 باشیم که هتروزیس مثبت را برای عملکرد نشان می دهند .

CHA ها برای توسعه هیبریدهای گیاهان زراعی جامع الشرایط نیستند . آنها نمی توانند مشکلات مربوط به ارقامی را که فاقد خصوصیات گلچه و سنبله برای دگر گرده افشانی اقتصادی در ماده هستند ، برطرف کنند . زمان مناسب کاربرد CHA می تواند در شرایط بارانی مشکل باشد . زمانی که باد برای مدت طولانی بوزد و بذر کاری به صورت ردیف های متناوب باشد باد سبب انتقال ذرات محلول پاشی روی والد ماده خواهد شد .

بنیه هیبریدی یا هتروزیس

هتروزیس اهمیت زیادی در اصلاح نباتات عملی دارد و در تمام زمینه های تحقیقات ژنتیکی مورد توجه است . بدون شک دلایل بنبه هیبریدی حاصل فرآیندهای ژنتیکی می باشد ولی هتروزیس به طور کامل شناخته نشده است . بعد از سالها تحقیق روشهای ژنتیکی و روشهای فیزیولوژیکی نمی توانند آنرا توضیح دهند .

از نظر کاربردی ، هتروزیس مترادف  با افزایش عملکرد می باشد . بدون افزایش عملکرد برای جبران هزینه ها تولید تجارتی بذر هیبرید جالب توجه نیست . افزایش عملکرد باید به اندازه کافی باشد تا هزینه اضافی تولید بذر هیبرید جبران شود .

از نظر ژنتیکی دو فرضیه غالبیت و فوق غالبیت در مورد هتروزیس وجود دارد .

با توجه به فرضیه غالبیت ژنهای مغلوب مضر به وسیله ژنهای غالب پوشیده می شود ، مثلا AaBb = AAbb×aaBB گیاه AaBb ژن غالبی در هر الل دارد . که باعث هتروزیس می شود .

با توجه به فرضیه فوق غالبیت هتروزایگوسیتی به خودی خود می تواند مطلوب باشد . عقیده بر این است که وضعیت هتروزایگوس Aa به وضعیت هموزایگوس AA یا aa به دلیل عمل بافری برتری دارد . سپس فوق غالبیت در لوکاس های مختلف جمع شده و هتروزیس را ایجاد می کنند .

البته هتروزیس ممکن است با افزایش عملکرد همراه نباشد . در وضعیتی که تولید علوفه عملکرد اقتصادی است هتروزیس را می توان بر حسب عقیمی بیان کرد و هیچ ظرفیت زایشی وجود ندارد .

از نظر تکاملی هتروزیس به عنوان ابزاری برای حفظ انعطاف پذیری ژنتیکی در نظر گرفته می شود و این جنبه مقایسه میانگین هیبرید با میانگین والدین منطقی به نظر می رسد . در مقابل ، تولید کننده محصولات زراعی در جستجوی نتایجی است که نسبت به هر دو والدین برتر باشد .

سیج و هابون ( 1973 ) هتروزیس را از جنبه فیزیولوژیکی بر اساس استخراج و تعیین میتوکندری ها از بخشهای هوایی گیاه اندازه گیری کردند این تکنیک شاید به عنوان غربال کردن اولیه لاین های باالقوه والد ارزش داشته باشد تا انتخاب منطقی مواد مناسب برای تولید گندم هیبرید را آسان کند . نتایج به دست آمده به وسیله تعیین کارایی اکسیداتیو مخلوط میتوکندری های والیدن باالقوه به وسیله لوپتن ( 1976 ) پیشنهاد شد و اظهار داشت که می تواند معیار پتانسیل عملکرد تلاقی ها باشد ولی این معیار ممکن است به وسیله بروز بیماری یا دیگر محدودیتهای کشاورزی برای عملکرد محصولات زراعی بی ارزش باشد . لوپتن نتوانست هتروزیس عملکرد را به اختلافات موجود در فعالیت فتوسنتزی گیاهچه ها ربط دهد . شاید روابط مخزن منبع مانع از این شده که درجه فتوسنتزی بیشتری به مصرف برسد .

بخشی از مشکل شناخت هتروزیس مربوط به تعداد تئوری های مبهم ارائه شده می باشد . شاید هتروزیس را نتوان به صورت جنبه های مجزا تفکیک و بررسی کرد .

کونارف ( 1976 ) هتروزیس را به طور جامع بررسی کرد . وی هتروزیس را به صورت پدید ه بیولوژیکی کمپلکسی توصیف کرد که از نظر برتری هیبریدها نسبت به والدین بر طبق درجه تکامل یک یا چند خصوصیت مشخص می شود . کونارف مشاهده کرد که هتروزیس در بسیاری از تلاقی های بین گونه ای و در تعدادی از تلاقی های بین واریته های یک گونه بروز می کند . هتروزیس عمدتا در نسل f1 به وجود می آید و به سرعت در نسلهای بعدی کاهش می یابد . زمانی که از اینبردها به عنوان والدین استفاده می شود ترکیبات ویژه بیشترین سطح هتروزیس را تولید می کنند . با تلاقی دادن ایندرتها هتروزیس را می توان به صورت ژنتیکی در تعدادی از تلاقی ها کنترل کرد .

شش فرضیه برای هتروزیس به وسیله کونارف ارائه شده است . هتروزیس می تواند در اثر عوامل زیر در یک هیبرید ظاهر شود :

1.      جلوگیری از فعالیت منفی بعضی از ژنهای مغلوب به وسیله ژن های غالب

2.      فعالیت مرکب عوامل غالب مساعد

3.      جبران یک ژن مغلوب ناقص ( مثلا موتانت ) یک والد به وسیله ژن معمولی از والد دیگری

4.      برتری هتروزایگوتها (Aa ) نسبت به هموزایگوتها ( AA ، aa )

5.      تشکیل کمپلکسهای ژنتیکی کامل به وسیله ژنهای اضافی .

6.      تغییر توازن ژنتیکی یک ژنوم در فرایند اثر متقابل ژنوتیپهای مختلف

شاید این شش دلیل همگی در هتروزیس موجود باشند ولی میزان ظهور آنها ممکن است فرق کند بر این اساس کونارف (1976 ) اظهار داشت که فرضیه عمومی هتروزیس تمام داده های موجود را با هم ترکیب می کند . فرضیه پیشنهادی (( توازن ژنتیکی و تکمیل کمپلکس ژنتییکی )) می باشد .

توازن ژنتیکی نشان می دهد که عملکرد هر خصوصیتی به وسیله رابطه بسیاری از عوامل تعیین می شود بر طبق این نظر اینبریدینگ باعث توسعه فرمهایی می شود که از نظر ژنتیکی متوازن نیستند . زمانی که دو اینبرد تلاقی داده می شود توازن ژنتیکی بهبود می یابد .

جزء دوم فرضیه نشان می دهد که علل هتروزیس از طریق فعالیت افزایشی و تغییر یافته ژنها بروز می کند . در حال حاضر عقیده بر این است که گیاه یک سیستم است و هر یک از خصوصیات گیاه به وسیله فعالیت اولیه ژنهای مربوطه و به وسیله وضعیت کل سیستم ژنتیکی تعیین می شود . البته غالبا به نظر می رسد هتروزیس بر حسب افزایش توسعه هر یک از صفات مانند ارتفاع گیاه ، وزن ریشه ، سطح برگ ، مقاومت به بیماریها و تحمل سرما بیان می شود . هتروزیس به ندرت بر کل گیاه اثر می گذارد . بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که یک سری سیستمهای ژنتیکی مجزا ( شش مورد لیست شده ) با هم اثر متقابل داشته و هتروزیس به وجود می آید .

مک کی (1976 ) هتروزیس را از 3 جنبه در نظر گرفت :

1-    جهت : هتروزیس ممکن است مثبت یا منفی باشد . این امر باعث می شود که از تعریف خود یعنی افزایش اندازه عملکرد ، بنیه و غیره که به وسیله شول (1948 ) در سال 1914 زمانی که وی اصطلاح هتروزیس را معرفی کرد منحرف شود . هتروزیس منفی با تعداد خانه ها در هر میوه گوجه فرنگی نشان داده شد نسل F1 تعداد خانه های کمتری از هر یک از والدین خود داشت که این هتروزیس منفی ولی مطلوب بود .

2-    تظاهر : هتروزیس ممکن است ثمر دهنده باشد که بر حسب افزایش اندازه گیاه ؛سازگاری ، انتخابی و یا زایشی به صورت مزیت یا عیب بیان می شود .

3-    قابلیت انتقال به نسل جنسی بعدی : هتروزیس ممکن است غیر قابل تثبیت باشد یا ممکن است در ترکیب هموزایگوس یا هتروزایگوس توازن یافته تثبیت شود .

با وجود پیچیدگی هتروزیس و با وجود این واقعیت که روش قابل قبولی برای ثابت کردن آن وجود ندارد ولی شناخت مکانیسمهای مربوط به هتروزیس مورد توجه است . هتروزیس بیش از علاقه اساتید دانشگاه اهمیت دارد و می تواند در اندازه گیری و شناخت ترکیب پذیری لاین های والد که جزء مهمی در تولید ارقام هیبرید هر گیاه زراعی است مفید باشد . پیش گویی پیشرفت نمایش هر ترکیب احتمالی ، ارزش زیادی دارد زیرا اصلاح کنندگان تجاری با انتخاب نامحدودی از ترکیبات ارقام اینبرد ذرت یا دیگر گیاهان زراعی برای ایجاد هیبریدها مواجه هستند . اندازه گیری ترکیب پذیری و هتروزیس مربوطه با تولید مقادیر کافی بذر هیدرید انجام می شود تا آزمایشات مقایسه عملکرد انجام شود . برآورد ترکیب پذیری بالقوه بدون نیاز به ایجاد ترکیب واقعی هیدرید ارزشمند خواهد بود .

 

آینده گیاهان زراعی هیبرید

این عقیده که هیبریدهای F1 به صورت باالقوه در تمام گیاهان زراعی وجود دارد امکان پذیر است . هر سالی که می گذرد این اطمینان بیشتر می شود که تغییرات موازی مکانیسمهای لازم برای تولید هیبریدها را فراهم می کند . بیوتکنولوژی امیدوار کننده است زیرا صفات بخصوصی را می توان از یک گونه زراعی به دیگری منتقل کرد . از نظر بیولوژیکی موفقیت هیبریدها مشخص است ولی موفقیت تجاری آنها کمتر مشخص است .

در هر یک از گیاهان زراعی که هیبریدها توسعه می یابند مشکلات جدیدی به وجود می آید . کوشش برای حل آنها منجر به پیشرفت بهبود ارقام متداول و هیبریدها می شود . البته تغییر ارقام متداول به سمت هیبریدهای F1 در مقیاس جهانی مطلوب نیست . آن ذرت می باشد .

از زمان توسعه ذرت هیبرید در سال 1909 صدها اینبرد تست و ارزیابی شده اند ولی فقط تعداد محدودی به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند زیرا اقتصاد به آسانی اظهار  می کند اینبردهایی که فقط هیبریدهای F1 با عملکرد بالا تولید می کنند مورد استفاده قرا ر می گیرد . بررسی شرکت های تولید بذر تجارتی در سال 1970 مشخص کرد که 71 درصد از تمام اینبردهای تولید شده در ایالات متحده از شش اینبرد توسعه یافتند و سه تا از این شش تا از یک منبع مصنوعی به وجود آمدند . درجه زیاد یکنواختی حاصله در بین گیاهان یک رقم هیبرید ویژه و فقدان تنوع در بین ارقام محیط مساعدی را برای حمله آفات به وجود آورده است .

مورد دوم کاهش بالقوه پایه ژنی است که از آن اینبردهای جدید در نتیجه حذف واقعی ارقام ذرت آزاد گرده افشان بدست می آیند . گرده افشانی آزاد تنوع ژنتیکی ایجاد می کند . هر کاهشی در تغییر پذیری ژنتیکی ممکن است بهبود و منابع جدید مقاومت به آفات و دیگر صفات زراعی را محدود کند .

مورد سوم مربوط به فقدان ثبات عملکرد در شرایط متغیر به خصوص در ارتباط با هیبریدهای سینگل کراس می شود . ذرت هیبرید ممکن است توانایی عملکرد بالایی داشته باشد ولی شاید فاقد ثبات عملکرد باشد .

نظر دانشمندان درباره تنوع ژنتیکی موجود در والدین اینبرد الیت یا هیبریدها فرق می کند . هیبریدهای جدید بی ثبات هستند ولی دارای بنیه هیبریدی هستند که در آنها تحمل به تنشها را ایجاد می کند .

همچنین تعدادی از شرکتهای تولید بذر تجارتی در بازاریابی هیبریدها رقابت می کنند . وجود این شرکت ها باعث می شود که تنوع ژنتیکی در بین ارقام فروش رفته حتما وجود داشته باشد . با خرید بذر چندین هیبرید از یک شرکت یا خرید بذر هیبریدها از چند شرکت تنوع ژنتیکی افزایش می یابد .

ضرورت بانکهای ژن که ارقام قدیمی تر یا ارقام آزاد گرده افشان ذرت را حفظ می کنند و سدی در برابر کاهش تنوع ژنتیکی هستند بیشتر مشخص می شود .

غلات هیبرید امیدوار کننده هستند ولی نباید در آینده به عنوان تنها وسیله برای تکامل در نظر گرفته شوند . اصلاح نباتات با روشهای متداول همچنان سهم زیادی در تولید تجارتی و پیشرفت توسعه هیبریدها دارند . شاید ترکیبی از روشها نیاز باشد تا موانع پیشرفت در اصلاح نباتات مرتفع شود . این نظر با این گفته که روزی تمام گیاهان زراعی هیبرید خواهند بود منافاتی ندارد .

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: یکشنبه 10 فروردین 1399 ساعت: 21:55 منتشر شده است
برچسب ها : ,,,,,,,,,,
نظرات(0)

نگاهی به بدیع در جلد سوم مثنوی

بازديد: 23
نگاهی به بدیع در جلد سوم مثنوی

نگاهی به بدیع در جلد سوم مثنوی

دیباچه

مثنوی ، کتابی است تعلیمی و درسی در زمینه عرفان و اصول تصوف و اخلاق و معارف و

و مولانا بیشتر به خاطر همین کتاب شریف ، معروف شده است . مثنوی ، دریای ژرفی است که در آن می توان در آن غواصی کرد و به انواع لآلی و اقسام گوهر های معنوی دست یافت .

بی گمان درخشان ترین کار حُسام الدین این بود که با لیاقت و درایتی کم نظیر توانست مولانا را از عالم جذبه و استغراق محض بدر آورد و وی را متوجه عالم تمکین نماید تا معارف و تجارب باطنی او که به اوج پختگی و زبدگی رسیده بود به ظهور رسد و چراغ راه علم بشریت شود .

تکرار در مطالب مثنوی ، بسیار به چشم می خورد و این تکرار ها صورت تکرار دارد و در معنا تکرار نیست هر کدام از مطالب مکرر در مثنوی ، حاوی نکته ای تازه و نغز است .

دیگر آنکه مثنوی ، سه نوع مخاطب دارد : عام ، خاص ، اخص .

پاره ای از ابیات مثنوی ، متوجه عام مردم است گویی که مولانا در مجلس وعظ و خطابه حاضر شده و سخنانی در سطح افهام عموم و اذهان مردم ایراد می کند از قبیل نصایح و پند ها ، و گمان به قدر توان خود از آن سخنان بهره مند می شوند : مانند :

این جهان کوه است و فعل ماندا                                       سوی ما آید نداها را صدا

قصه دوم مخاطبان خاص است .  مطالبی است که مولانا با یاران دمساز و همدمان همراز خود در خلوت گفته است .

 بخش سوم ، مخاطبان اخص دارد نوعی حدیث نفس است که مولانا در حالت جذبه و شور عشق و یا در مراقبه و استغراق داشته است . و به طور کلی کلام مولوی ساده و دور از هر گونه آرایش و پیرایش است ولی او در عین سادگی چنان به مهارت سخن پرداخته است که بی تردید او را در ردیف اول فصحهای زبان آور فارسی قرار دارد . این کلام ساده فصیح منسجم گاه در نهایت علو و استحکام و جزالت و همه جا مقرون به صراحت و روشنی و دور از ابهام و ناگویایی عبارت است .وی در شرح جزئیات مطالب و حالات مختلف اطوار نفسانی افرادی که در حکایات و در قصص می آورد یا در شرح مشکلات و مسائل عرفانی با سادگی تمام چنانچه درخور فهم خواننده آید و در ایضاح مطالب گوناگون که پیش می گیرد . با توسل به تمثیلات و قصص و استناده به امثال و حکم متداول در عصر خود ، مهارت خاصی دارد . وسعت اطلاع او نتنها در دانشهای گوناگون شرعی بلکه در همه مسائل ادبی و معضلات عرفانی و فرهنگ عمومی اسلامی حیرت انگیز است . کلام گیرنده وی که دنباله سخنان شاعران خراسان و در بنا و اساس تحت تأثیر آنان است ، شیرینی و زیبایی و جلای خاصی دارد و در درجه ای از دلچسبی و دل انگیز است که عارف و عامی و پیر و جوان را با هر عقیدت و نظری که باشند به خود مشغول می سازد .

شاید مهمترین علت نفوذ مولوی در هر طبقه و پیروان هر شیوه و مسلکی آن باشد ، که وی در فوق مسائل دینی و عرفانی شاعر است . شاعری حساس و جهان بین ، شاعری که با دلهای پاک و درون های صافی کار دارد و عشقی سوزنده و حاد سلسله جنبان او در همه احوال و اطوار است . او چنان که خود می گفت با هفتاد و سه مذهب یکی بود و سختگیری و تعصب را خاصی و نوعی از ناپختگی می شمرد و خود برتر و بالا تر از همه اعتقادات قرار داشت .

مضامین حوضه عاطفی مولانا چه در مثنوی و چه در غزلیات شمس برگرفته از تجلیات عاطفی و     سایه ای از من اوست که خود نموداری است از سعه وجودی او و گسترشی که در عرصه فرهنگ و شناخت هستی دارد .

عواطف برخی از شاعران ، مثلاً شاعران درباره از من محدود و حقیری سرچشمه می گیرد و عواطف شاعران بزرگ از من متعالی . اما آفاق عاطفی مولانا جلال الدین به گستردگی ازل تا ابد و اقالیم اندیشه او به فراخانی هستی است و امور جزئی در شعرش کمترین انعکاسی ندارد . جهان بینی او پوینده و نسبت به هستی و جلوه های آن روشن است از این رو « تنوع در عین وحدت » را در سراسر جلوه های عاطفی شعر او می توان دید . مولانا در یک سوی وجود ، جان جهان را میبیند و در سوی دیگر جهان را . در فاصله میان جهان و جان جهان است که انسان حضور خود را در کاینات تجربه می کند .

دامنه تخیل مولانا و آفاق بینش او چندان گسترده است که ازل و ابد را به هم می پیوندد و تصویری به وسعت هستی می آفریند . بعضی از تصاویر شعری او ممتازند و سراینده را نمی شناسانند .

مولانا زیبایی را در عظمت و بی کرانگی می جوید . عناصر سازنده تصاویر ممتاز شعری او مفاهیمی هستند از قبیل مرگ و زندگی و رستاخیز و ازل و ابد و عشق و دریا و کوه . صور خیال در اندیشه ناب عرفانی مولانا جای خود را باز کرده است و  در خدمت الفاظ مثنوی معنوی در آمده است .

صنایع بدیعی و بیان را در اجزای وجودی اشعارش به کار گرفته است و با مدد جستن از آیات و احادیث قرآنی بر اعجاز سخنی خویش افزوده است که در این مقاله  سعی بر این است که سر خیال در جلد سوم مثنوی درباره بدیع که شامل صنایع لفظی و معنوی می باشد مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد و از زیبایی کلام سخن انگیز مولانا ، سر تعظیم فرود آوریم و در پایان دیباچه متذکر می شوم که کتب مورد استناد آرایه های ادبی کتاب مثنوی معنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی براساس نسخه تصحیح شده رنیولد نیکلسون می باشد .

 

 

 

 

 

باسمه تعالی

نگاهی به بدیع در دفتر سوم مثنوی

1- صنایع لفظی                                انواع جناس و واج آرایی

 

 

جناس تام

 

3- قوتت از قوت حق می زهد                                 نه از عروقی کز حرارت می جهد

 

قوتت = نیرو و توان       قوت = ارده و فرمان خدا

 

جناس ناقص اختلافی

 

5-  سقف گردون کار چین دایم بود                          نه از طناب و استنی قائم بود

 

دایم و قائم   =   جناس ناقص اختلافی

 

جناس ناقص اختلافی

 

9-  چونکه موصفی به اوصاف جلیل                          زآتش امراض بگذرد چون خلیل

 

جلیل و خلیل = جناس ناقص اختلافی

 

جناس ناقص اختلافی

 

10-  گردد آتش بر تو هم برد و سلام                        ای عناصر مر فراجت را غلام

 

سلام و غلام = جناس ناقص اختلافی

 

جناس ناقص اشتقاقی

 

19-  این گهی بخشد که اجلالی شوی                       وز دغا و از دغل خالی شوی

 

دغا و دغل = جناس ناقص اشتقاقی

 

جناس ناقص اختلافی

 

24- چون گیاهش خورد حیوان گشت زفت               گشت حیوان لقمه انسان و رفت

زفت و رفت =  جناس ناقص اختلافی

 

جناس تام

 

43- شرط تبدیل فراج آمد بدان                                کز فراج بد بود مرگ بَدان

 

بدان = آگاه باش                 بَدان = انسان های نا به کار

55- کوه ها و بحر ها و دشت ها                                بوستان ها ، باغ ها و کشت ها

واج آرایی و نغمه حروف ( ب )

 

جناس ناقص اختلافی

 

76- بس ضعیفند و لطیف و بس سمین                       لیک مادر هست طالب در کمین

 

سمین و کمین = جناس ناقص اختلافی

 

جناس ناقص اختلافی

 

93- طرفه کوری دوربین تیز چشم                             لیک از اشتر نبیند غیر پشم

 

چشم و پشم = جناس ناقص اختلافی

 

جناس ناقص اختلافی

 

103- سر به سر گوش است و چشم است این نبی       تازه زو ما مرضع است او ما صبی

 

نغمه حروف ( س ، ش )

 

جناس تام

 

106- تا کجا باید کباب پور خویش                           تا نُماید انتقام و زور خویش

 

خویش = خویشتن            خویش = خودش

 

جناس ناقص افزایش

 

114- هم به صورت می نماید گه گهی                      ز آن همان رنجور باشد آگهی

 

گهی و آگهی = جناس ناقص افزایشی

 

جناس ناقص حرکتی

 

131- بلکه خود را در صفا گوری کَنی                      در منّی او کُنی دفنِ مَنی

 

کُنی و مَنی = جناس ناقص اختلافی

 

جناس ناقص اختلافی

 

139- با گیاه و برگ ها قانع شوید                              در شکار پیل بچگان کم روید

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

145- اندر افتادند چون گرگان مست                      پاک خوردندش فرو شستند دست

 

 

جناس ناقص حرکتی

 

155- ما در آن پیل بچگان کین کََشَد                        پیل بچه خواره را کیفر کُشد   

 

163- بوی کبر و بوی حرص و بوی آز                     در سخن گفتن بیاید چون پیاز   

واج آرایی حرف ( ب )

 

جناس ناقص اختلافی

 

170- اخسئو آید جواب آن دعا                                 چوب درد باشد جزای هر دغا        

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

جناس ناقص اختلافی

 

172- آن بلال صدق در بانگ نماز                            حی را هی همی خواند از نیاز

 

 

جناس ناقص حرکتی

 

192- او شکسته دل شد و بنهاد سر                           دید در خواب او خَضِر را در خُضََر          

 

 

جناس ناقص حرکتی

 

215- کاه باشد کو به هر بادی جهد                           کو کی مر باد را وزنی نهد

 

 

جناس تام

 

251- خواجه هر سالی ز زر و مال خویش              خرج او کردی گشادی بال خویش

 

جناس ناقص اختلافی

 

281- ای زدودی جسته در ناری شده                        لقمه جسته لقمه ماری شده

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

386- او نمی دانست گرد گرگ را                            با چنین دانش چرا کرد او چرا

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

526- ظاهرش گیرار چه ظاهر کژ پرد                         عاقبت ظاهر سوی باطن برد

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

535- از سفر بیرق شود فرزین راد                              وز سفر یابید یوسف صد مراد     

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

576- آن سگی که باشد اندر کوی او                    من به شیران کی دهم یک موی او

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

581- سغبه صورت شد آن خواجه سلیم                    که به ده می شد به گفتار سقیم

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

651- ناگهان تمثال گرگ هشته ای                            سر برآورد از فراز پشته ای

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

652- تیر را بگشاد آن خواجه ز شست                       زد بر آن حیوان که تا افتاد پست

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

682- صد هزار امتحان است ای پدر                       هر که گوید من شدم سرهنگ در

 

 

جناس ناقص حرکتی

 

688- گر نبودی امتحان هر بَدی                                هر مخنث دروغا رستم بُدی

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

691- باده حق راست باشد نی دروغ                دوغ خوردی دوغ خوردی دوغ دوغ

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

721- آن شغالی رفت اندر خم رنگ                     اندر آن خم کرد یک ساعت درنگ

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

773- آن شغالان آمدند آنجا به جمع                        همچو پروانه به گرداگرد شمع

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

775- تو چنان جلوه کنی گفتا که نی                        بادیه نا رفته چون گویم منی

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

778- همچو فرعونی مرصع کرده ریش                    برتر از عیسی پریده از خریش

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

785- می زنی دستی بر آن کوزه چرا                      تا نشناسی از طنین اشکسته را

 

 

جناس ناقص حرکتی

 

825- نا امید از هر دو عالم گشته اند                         خار های بینهایت کشته اند

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

975- یک حکایت بشنو از تاریخ گوی                      تا بری زین راز سرپوشیده بوی

 

981- گه به گفت و گه به خاموشی و گه                 بوی کردن گیر هر سو بوی شه

واج آرایی حرف ( گ )

1018- ما سمیعیم و بصریم و خوشیم                         با تنما تا محرمان ما خامشیم

واج آرایی حروف ( ب ، ش )

 

جناس ناقص اختلافی

 

1040- بسته بودش با رسنهای غلیظ                       احتیاطی کرده بودش آن حفیظ

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

1121- از گزافه کی شدند این قوم لنگ              فخر را دارند و بخریدند تنگ

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

1177- که دو مرد او را به تنگ آورده اند           آبرویش پیش لشگر برده اند

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

1216- هر دو بوسیدند ثوزش را درفت               تا به مصر از بهر این پیکار زفت

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

1338- تو همی دانی که چونم با تو من               بیست چندانم که باران چمن

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

1540- بر خلاف قول اهل اعتزال                     که عقول از اصل دارند اعتدال

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

1595- مادران گفتند مکر است و دروغ            صد دروغ آرید بهر طمع دوغ

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

قیل و قال جناس ناقص اشتقاقی

 

1603- من بدم غافل به شغل قیل و قال            بود در باطن چنین رنجی ثقیل

 

واج آرایی حرف ( ق )

 

جناس ناقص اختلافی

 

1719- تا نمیرم من مگوی این با کسی             نه قریبی ، نه حبیبی ، نه خسی

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

1760- جامع این ذره ها خورشید بود              بی غذا اجزات را داند ربود

 

جناس ناقص اختلافی

 

1763- هین عزیرا در نگر اندر خرت                  که  بپوسیده ست و ریزیده برت

 

واج آرایی حرف ( ت )       خرت و برت =  جناس ناقص اختلافی

 

جناس ناقص افزایشی

 

1778- تو نمی گویی نمی زاری چرا                   یا که رحمت نیست ، اندر دل تورا

 

1909- بهر یزدان می زید نی بهر گنج                 بهر یزدان می مرد نه از خوف و رنج

واج آرایی حرف ( ی ، ب ، ن )

 

جناس ناقص اختلافی

 

1946- در سفر معظم مرادش آن بُدی                 که دمی بر بنده خاصی زدی

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

2074- هم در آن ساعت زساعت رست جان        زانکه ساعت پیر گرداند جوان

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

2327- این دعا کی باشد از اسباب ملک           کی کشید این را شریعت خود به سلک

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

2444- در فلان صحرا درختی هست زفت          شاخهایش انبَه و بسیار و چفت

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

2505- مدعی گا و نفس توست هین                  خویشتن را خواجه کرده ست و مهین

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

2710- ما نخواهیم این چنین لاف و دروغ           کردن اندر گوش و افتادن به دوغ

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

2820- کیست کار نشنید آن طوفان نوح               یا مصاف لشکر فرعون و روح

 

جناس ناقص اختلافی

 

2875- چون رباید غارتی از جفت شوی               جفت می آید سپس او شوی جوی     

 

 

جناس ناقص حرکتی

 

جناس ناقص اختلافی

 

2908- قسمتی کرده ست هر یک را رهی         کی کُهی گردد به جهد بی چون گهی

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

3165- مصطفی دست مبارک بر رخش                  آن زمان مالید و کرد او فرخش

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

3375- گفت تیری جست از شست ای پسر              نیست سنت کاید آن واپس به سر

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

3418- مغز نغزی دارد آخر آدمی                          یک دمی آن را طلب گز زان دمی

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

3554- خانه تنگ و در او جان چنگ لوک             کرد ویران تا کند قصر ملوک

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

3589- زانکه این نوری که اندر سافل است         نیست دایم روز و شب او آفل است .

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

3740- چشم کودک همچون خر و آخور است          چشم عاقل در حساب آخر است

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

3805- گرچه دل چون سنگ خارا می کند              جان من عزم بخارا می کند

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

3866- ساعتی افتاد بیهوش و دراز                              عقل او پرید در بستان راز

 

 

جناس تام

 

3870- تو فسرده در آخور این دم نه ای                 با شکر مقرون نه ای گرچه نی ای

 

« نه ای = نیستی                   نه ای = نی لبک »

 

جناس ناقص اختلافی

 

3961- گربه می بیند گرد خود قطار                    مرغش آیس گشته بوده ست از مطار

 

 

جناس ناقص حرکتی

 

4090- تا رمیدی مرغ زآن طبلک زکشت               کشت از مرغان بد بی خوف گشت

 

 

جناس ناقص افزایشی

 

4381- من بترسانم وقیح یاوه را                                انکه ترسد من چه ترسانم ورا

 

 

جناس تام

 

4418- هر یکی خواهان دگر را همچو خویش          از پی تکمیل فعل و کار خویش    

 

خویش = خویشاوند                خویش = خود

 

جناس ناقص اختلافی

 

4500- ورشکستی ناگهان سرگین خر                       خانه ها پرگند گردد تا به سر 

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

4514- نیست را چه جای بالاست و زیر                   نیست را نه زود و نه دورست و زیر

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

4701- بهر گشاخی شوخ غره ای                            حلمعا در پیش حکمت ذره ای

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

4754- رقعه گر بی پر مرغی دوختی                        پر مرغ از کف رقعه سوختی

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

4795- این جهان پر آفتاب و نور ماه                        او بهشته سرفرو برده به چاه

 

 

جناس ناقص اختلافی

 

4801- چون دری می کوفت او از سلوتی               عاقبت دریافت روزی خلوتی

 

           

بررسی صنایع معنوی                   در دفتر سوم مثنوی مولانا

( تلمیح ، تضاد ، تمثیل ، تناسب ، حسن تعلیل ، لفظ شکر ، پارادوس ، ایهام )

 

 

مراعات و نظیر = تناسب

 

4- این چراغ شمس کاو روشن بود                      نه از فتیل و پنبه و روغن بود

 

10- چونکه موصوفی به اوصاف جلیل                   زآتش امرامن بگذرد چون خلیل

گردد آتش بر تو هم برد و سلام                          ای عناصر مر مزاجت را غلام

تلمیح به داستان حضرت ابراهیم (ع) و سرد شدن آتش بر امر خداوندبر ایشان

16- کوه طور اندر تجلی حلق یافت                  تا که می نوشید و می را بر نتافت

تلمیح به داستان حضرت موسی (ع) و تجلی نور حق در کوه سینا بر ایشان و بیهوش شدن موسی (ع)

 

تضاد یا مطابقه

 

21- گوش آن کس نوشد اسرار جلال               کاو چو سوسن صد زبان افتاد و لال 

 

 

تضاد یا مطابقه

 

30- جمله عالم اکل و ماکول دان                      باقیان را مقبل و مقبول دان

 

 

لف

 

نشر مرتب

 

لف

 

نشر مرتب

 

31- این جهان و ساکنانش منتشر                        وان جهان و ساکنانش مستمر

 

لف

 

نشر مرتب

 

لف

 

نشر مرتب

 

32- این جهان و عاشقانش منقطع                         اهل آن عالم مخلد مجتمع

 

 

مراعات نظیر = تناسب

 

44- چون مزاج آدمی گلخوار شد                       زرد و بد رنگ و سقیم و خوار شد

 

 

مراعات نظیر = تناسب        و سیاقته الاعداد

 

51- کوها و بحر ها و دشت ها                             بوستان ها ، باغ ها ، کشتها

 

85- ور نه کی کدی به یک نفرین بد                  نوح شرق و غرب را غرقاب خود

تلمیح به داستان حضرت نوح (ع) و نفرین او بر مردمان خویش و غرق شدن آنها به امر خدا در آب

 

مراعات نظیر = تناسب

 

مراعات نظیر = تناسب

 

111- آب و روغن نیست مر روپوش را                راه حیلت نیست عقل و هوش را

 

161- آنکه یابد بوی حق را از یمن                     چون نیابد بوی باطن را زمن

تلمیح به داستان پیامبر (ص) دارد که بوی یارش اویس را که از یمن بود را استشمام کرد .

 

تضاد = مطابقه

 

162- هم بیاید لیک پوشاند زما                           بوی نیک و بد برآید بر سما

 

 

حسن تعلیل

 

حسن آمیزی

 

166- بوی کبر و بوی حرص و بوی آز               در سخن گفتن بیاید چون پیاز      

 

208- چون سگ کهفی که از مردار رست           بر سر خوان شهنشاهان نشست

تلمیح به داستان اصحاب کهف دارد . که سگ ایشان بر مرحله قرب و نزدیکی رسید

213- صبر کنبهر این نبود حرح                          صبر کن کالصبر  مفتاح الفرج

تلمیح به آیه قرآنی

 

مراعات نظیر = تناسب

 

255- آدمی چون کشتی است و باد بان                تا کی آرد باد را آن باد ران

 

345- نی چو عیسی سوی گردون بر شود             نی چو قارون در زمین اندر رود

تلمیح به داستان حضرت عیسی بن مریم (ع) و قارون پسر عموی حضرت موسی (ع)

397- پوستین یوسفان بشکافتند                           آنچه می کردند یک یک یافتند

تلمیح به داستان حضرت یوسف (ع)

406- احمدم درمانده در دست یهود                  صالحم افتاده در حبس ثمود

تلمیح به داستان پیامبر اکرم (ص) با یهودیان و اشاره به حضرت صالح (ع) با قوم ثمود

 

تضاد = مطابقه

 

421- این شنو که چندان یزدان زجر کرد         گفت اصحاب نبی را گرم و سرد

 

 

تمثیل

 

تمثیل

 

456- آب از بالا به پستی در رود                        آنگه از پستی به بالا بر رود

 

464- جمله اجزا در تحرک در سکون                ناطقان کا نا الیه راجعون

تلمیح به آیه قرآن

 

مراعات نظیر = تناسب

 

مراعات نظیر = تناسب

 

471- تا پری و دیو در شبیثه شود                       بلکه هاروتی به بابل در رود

 

هاروتی = تلمیح به داستان هاروت و رفتن ایشان به بابل

 

تضاد = مطابقه

 

483- بشنو غمهای رنجوران دل                         فاقه جان شریف از آب و گل

 

 

جوانی و شیب = تضاد و مطابقه

 

مراعات نظیر = تناسب

 

515- تیر ها پران کمان پنهان زغیب                  بر جوانی می رسد صد تیر شیب

572- گفت مجنون تو همه نقشی و تن                اندرآ و بنگرش از چشم من

573- کاین طلسم بسته مولی است این                پاسبان کوچه لیلی است این

تلمیح به داستان لیلی و مجنون

580- بعد از آن هر صورتی را بشکنی                  همچو حیدر باب خیبر برکنی

تلمیح به داستان حضرت علی (ع) و فتح در خیبر به دست ایشان دارد.

 

مراعات نظیر = تناسب

 

629- در کفش تیر و کمان از بهر گرگ             تا زند گر آید آن گرگ سترک

 

709- آهن از داوود مومی می شود                     موم در دستت چو آهن می بود

تلمیح به داستان حضرت داود(ع) موم شدن آهن به دست ایشان .

 

مراعات نظیر = تناسب

 

724- دید خود را سبز و سرخ و فور و زرد           خویشتن را بر شغالان عرضه کرد

 

742- بلعم باعور و ابلیس لعین                               زامتحان آخرین گشته مهین

تلمیح به داستان بلعم باعور فریفتن آن به وسیله شیطان دارد .

 

مراعات نظیر = تناسب

 

712 آن شغالان آمدند آنجا به جمع                   همچو پروانه به گرداگرد شمع

 

 

مراعات نظیر = تناسب

 

835- جمله راه استخوان و موی و پی                    بس که تیغ قهر لاشی کردشی

 

983- گفت آن یعقوب با اولاد خویش                    جستن یوسف کنید از حد بیش

تلمیح به داستان حضرت یعقوب (ع) با فرزندش یوسف دارد .

 

1010- چون عصای موسی اینجا مار شد               عقل را از ساکنان اخبار شد

تلمیح به داستان حضرت موسی (ع) دارد .

1016- ماه با احمد اشارت بین شود                      بحر با موسی سخندانی شود

تلمیح به داستان شق القمر پیامبر (ص) و اشاره به زندگی حضرت موسی (ع) و رد شدن از دریا دارد .

 

مراعات نظیر = تناسب

 

1019- ما سمیعیم و بصیریم و خوشیم                    با شما نامحرمان ما خامشیم

 

 

تضاد = مطابقه

 

1101- دسته گل بستم و بردم به پیش                 هر گلی چون خار گشت و نوش نیش

 

 

تضاد = مطابقه

 

1222- ای بسا بیدار چشم خفته دل                      خود چه بیند دید اهل آب و گل         

 

 

لف

 

نشر مرتب

 

1262- آن یکی را کف به خرطوم افتاد               گفت همچون ناودان است این نهان

 

 

نشر مرتب

 

لف

 

1263- آن یکی را دست بر گوشش رسید             آن بر او چون باد بیزن شد پدید

 

 

نشر مرتب

 

لف

 

1264- آن یکی کف چو بر پایش بسود                 گفت شکل پیل دیدم چون عمود

 

 

لف

 

نشر مرتب

 

1265- آن یکی بر پشت او بنهاد دست             گفت خود این پیل چون تختی بُدست

 

1319- لم یلد لم یولد است او از قدم                      نی پدر دارد نه فرزند و نه عم

تلمیح به آیه قرآنی

 

نشر1    نشر2     مرتب

 

لف 1

 

لف2

 

1424- گر بخواهد مرگ هم شیرین شود              خار و نشتر نرگس و نسرین شود

 

1430- وانکه آمل باشد و گه آن و این                   نیست دلبر لااحب الا فلین

تلمیح به داستان حضرت ابراهیم (ع) و اشاره به آیه قرآنی

 

تضاد = مطاقبه

 

1495- چون مسبح کرده ای هر چیز را                 ذات بی تمییز با تمییز را

 

 

مراعات نظیر = تناسب

 

1690- دست ما و پای ما و مغز و پوست                 باد ای والی فدای حکم دوست

 

2043- زین تنازعها محمد در عجب                       در تعجب نیز مانده بولهب

تلمیح به داستان پیامبر اکرم (ص) با پسر عموی خویش ابولهب دارد .

 

تضاد = مطاقبه

 

2074- هم در آن ساعت ز ساعت رست جان          زانکه ساعت پیر گرداند جوان

 

 

مراعات نظیر = تناسب

 

2097- بس که بویش آسمان ها بر رود                    بر دماغ حور و رضوان بر شود

 

 

مراعات نظیر = تناسب

 

2100- فهم آب است و وجود تن سبو                      چون سبو بشکست ریزد آب از او

 

2115- گر چنان مدح از تو آمد هم خجل               لیک پذیرد خدا جهد المُقِل

تلمیح به آیه قرآنی دارد

 

مراعات نظیر = تناسب

 

2151-چشم و گوش و هوش و گوهر های عرش  خرج کردی چه خریدی تو زفرش؟

 

 

نشر1   نشر2  لف و نشر مرتب

 

لف1  لف2

 

2152- دست و پا دادمت چون بیل و کلند              من ببخشیدم زخود آن کی شدند

 

 

سیاقه الاعداد   و مراعت نظیر = تناسب

 

2180- هم شب و هم ابرو و هم موج عظیم               این سه تاریکی و از غرتاب سیم

 

 

سیاقه الاعداد  

 

2187- از همه امید ببریده تمام                                 دوستان و خال و عم ، بابا ، مام

 

 

مراعت نظیر = تناسب

 

2210- خوش سلامتشان به ساحل باز بر                     ای رسیده دست تو در بحر و بر

 

 

مراعت نظیر = تناسب

 

2212- ای بداده رایگان صد چشم و گوش        بی زر شوت بخش کرده عقل و هوش

 

 

سیاقه الاعداد  

 

2329- بیع و بخشش یا وصیت یا عطا                          یا زجنس این شود ملکی تو را

 

2343- چاه شد بر وی بدان بانگ جلیل                     گلشن و بزمی چو آتش بر خلیل

تلمیح به داستان حضرت یوسف (ع) و داستان حضرت ابراهیم (ع) دارد .

2344- همچنان که ذوق آن بانگ الست                   در دل هر موضی تا حشر هست

تلمیح به آیه قرآنی

 

مراعت نظیر = تناسب

 

2539- نی که هم تورات و انجیل و زبور                   شد قوای صدق قرآن ای شکور

 

 

مراعت نظیر = تناسب

 

مراعت نظیر = تناسب

 

2554- نفس را تسبیح و مصحف در یمن                     خنجر و شمشیر اندر آستین

 

 

مراعت نظیر = تناسب

 

2565- از صیادی بشنو آواز طیر                             مرغ ابله می کند آن سوی سیر

 

 

مراعت نظیر = تناسب

 

تضاد = مطابقه

 

2654- دادشان چندان ضیاع باغ و راغ                 از چپ و از راست بهر فراغ

 

 

مراعت نظیر = تناسب

 

2926- خود گرفتیم که شما سنگین شدید              قفل ها بر گوش و بردل برزدید

 

 

سیاقه الاعداد

 

2936- دائماً تّر و جوانیم و لطیف                           تازه و شیرین و خندان و ظریف

 

 

تضاد = مطابقه

 

2961- گر طبیبی گویدت غوره مخور                  که چنین رنج برآورد شور و شر

 

2982- کافران کارند در نعمت جفا                        باز در دوزخ نداشان ربنا     

تلمیح به آیه قرآنی دارد .

 

مراعت نظیر = تناسب

 

3004- گربه باشد شحنه هر موش خو                     موش که بو تا ز شیران ترسد او

 

 

متناقض نما ، پارادوکس

 

3020- عشق نان بی نان غذای عاشق است            بند هستی نیست هر کاو صادق است

 

 

تضاد ، مطابقه

 

3043- یک خیال نیک باغ ان شده                         یک خیال زشت راه این زده

 

 

تضاد ، مطابقه

 

3045- پس که داند گلشنهای او                              پس که داند جای گلخنهای او

 

 

لف1          نشر1     لف2         نشر2    لف و نشر مرتب  

 

3072- اصل ماهی آب و حیوان از گل است            حیله و تدبیر اینجا باطل است

 

 

تضاد = مطابقه

 

3089- تاجر ترسنده طبع شیشه جان                        در طلب نه سود دارد نه زیان

 

 

ایهام     1- هوا آسمان

           2-  بالا رفتن

 

 

 

 

3151- آب از جوشش همی گردد هوا                    وآن هوا گردد ز سردی آبها

 

 

تضاد = مطابقه

 

3177- شد سپید آن زنگی و زاده حبش                  همچو بدر و روز روشن شد شبش

 

3222- نه تو لاتلقوا بایدیکم الی                              تهکله خواندی زپیغام خدا

تلمیح به آیه قرآنی دارد .

 

تضاد = مطابقه

 

3487- مرغ خاکی مرغ آبی همتنند                         لیک ضد انند آب و روغنند

 

 

مراعات نظیر = تناسب

 

3501- ورنه قادر بود کز کن فیکون                         صد زمین و چرخ آوردی برون

تلمیح به آیه قرآنی دارد .

3585- نوح وار ار صدقی زد د تو روح                    کویم و کشتی و کو طوفان نوح

تلمیح به داستان حضرت نوح (ع) دارد .

3667- ما رمیت اذ رمیت از نسبت است                نفی و اثبات است هر دو مثبت است

تلمیح به آیه قرآنی دارد .

3704- صورتی که یوسف ار دیدی عیان                 دست از حیرت بریدی چون زنان    

تلمیح به داستان حضرت یوسف (ع) دارد .

 

تضاد = مطابقه

 

3739- کودکان خندان و دانایان تُُرُش                    غم جگر را باشد و شادی زشش

 

 

تضمین

 

3748- ترک جوشش شرح کردم نیم خام                 از حکیم غزنوی بشنو تمام

 

3903- وز ملک هم بایدم جستن زجو                        کل شی هالک الا وجهه

تلمیح به آیه قرآنی دارد .

3905- پس عدم گردم عدم چون ار غنون               گویدم که انا الیه راجعون

تلمیح به آیه قرآنی دارد .

 

مراعات نظیر = تناسب

 

3971 آب و دانه در قفس گر یافته ست                آن ز باغ و عرصه ای در تافته ست  

 

4145- کلکم راع نبی چون راعی است                   خلق مانند رمه او ساعی است

تلمیح به آیه قرآنی دارد .

 

تضاد = مطابقه

 

4330- مرگ بینی باز کو از چپ و راست               می کشد همسایه را تا بانگ خاست

 

 

مراعات نظیر = تناسب

 

متناقض نما ، پارادوکس

 

4440- آدمی حیوان نباتی و جماد                          هر مرادی عاشق هر بی مراد

 

 

مراعات نظیر = تناسب

 

4498- گر تر مشک و عنبری را بشکنی                     عالمی از فوح ریحان پر کنی

 

 

مراعات نظیر = تناسب

 

4625- مرغ و ماهی در پناه عدل تست             کیست آن گمگشته کش فضلت نجست

 

 4640- تا نلرزد عمرش از ناله یتیم                            تا نگردد از ستم جانی سقیم

    تلمیح به آیه قرآنی دارد .

 

متناقض نما ، پارادوکس

 

تضاد = مطابقه

 

2661- هالک آید پیش و جهش هست و نیست   هستی اندر نیستی خود طرفه ای است  

 

4688- کم ز آب نطفه نبود کز خطاب                       یوسفان زایند رخ چون آفتاب  

تلمیح به داستان حضرت یوسف (ع) و زیبایی بی مانند او دارد .

4720- غیر هفتاد و دو ملت کیش او                          تخت شاهان تخته بندی پیش او

تلمیح به حدیث دارد .

 

متناقض نما ، پارادوکس

 

4761- چونکه با بی برگی غربت بساخت                  برگ بی برگی به سوی او بتاخت           

 

 

تضاد = مطابقه

 

متناقض نما ، پارادوکس

 

4763- ای بسا طوطی گویای خمش                         ای بسا شیرین روا و رو ترش

 

4788- بلعم باعور و ابلیس لعین                                 سود نامدشان عبادت ها و دین

تلمیح به داستان بلعم باعور فریفتن آن به وسیله شیطان دارد .

 

مراعات نظیر =  تناسب

 

8403- جست از بیم عسس شب او به باغ              یار خود را یافت چون شمع و چراغ

 

در پایان مقاله، از خداوند نهان سپاسگزارم که شکر این نعمت را به من ارزانی داد که کتاب گرانقدر مولانا را بخوانم و در عمق وجودم لبریز از شعف و شادمانی گردم که چنین بزرگانی در دامان کشورم پرورش یافته اند و چه ذهن خلاقی داشته اند که لفظ و معنا را در خدمت هم قرار داده اند . بافته ای از ابریشم جان و دل تنیده اند که تا ابد نام ایران و ایرانی زنده باقی بماند . و هم اکنون بر ماست که این میراث گرانقدر را آبیاری کنیم . و نهال تنومند آن را از گزند و داس دروگر نیستی حفظ کنیم و از این اندیشه و فکر ما نیز آیندگان ما سیراب بشوند . به امید چنین روزی

 

فهرست منابع و مأخذ

1- کریم زمانی ،  شرح جامع مثنوی معنوی ، دفتر سوم چاپ اول  ، چاپ ششم 1378   

تعداد 2100 نسخه انتشارات اطلاعات

2- رینولدنیکلسون  ،  مثنوی معنوی مولوی   ،  چاپ هشتم 1386  چاپ شمشاد

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: یکشنبه 10 فروردین 1399 ساعت: 21:54 منتشر شده است
نظرات(0)

ليست صفحات

تعداد صفحات : 792

شبکه اجتماعی ما

   
     

موضوعات

پيوندهاي روزانه

تبلیغات در سایت

پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید :

فرم های  ارزشیابی معلمان ۱۴۰۲

با اطمینان خرید کنید

پشتیبان سایت همیشه در خدمت شماست.

 سامانه خرید و امن این سایت از همه  لحاظ مطمئن می باشد . یکی از مزیت های این سایت دیدن بیشتر فایل های پی دی اف قبل از خرید می باشد که شما می توانید در صورت پسندیدن فایل را خریداری نمائید .تمامی فایل ها بعد از خرید مستقیما دانلود می شوند و همچنین به ایمیل شما نیز فرستاده می شود . و شما با هرکارت بانکی که رمز دوم داشته باشید می توانید از سامانه بانک سامان یا ملت خرید نمائید . و بازهم اگر بعد از خرید موفق به هردلیلی نتوانستیدفایل را دریافت کنید نام فایل را به شماره همراه   09159886819  در تلگرام ، شاد ، ایتا و یا واتساپ ارسال نمائید، در سریعترین زمان فایل برای شما  فرستاده می شود .

درباره ما

آدرس خراسان شمالی - اسفراین - سایت علمی و پژوهشی آسمان -کافی نت آسمان - هدف از راه اندازی این سایت ارائه خدمات مناسب علمی و پژوهشی و با قیمت های مناسب به فرهنگیان و دانشجویان و دانش آموزان گرامی می باشد .این سایت دارای بیشتر از 12000 تحقیق رایگان نیز می باشد .که براحتی مورد استفاده قرار می گیرد .پشتیبانی سایت : 09159886819-09338737025 - صارمی سایت علمی و پژوهشی آسمان , اقدام پژوهی, گزارش تخصصی درس پژوهی , تحقیق تجربیات دبیران , پروژه آماری و spss , طرح درس