نماز و اسرار تربيتي آن

 • نماز موجب ياد خداست:

ياد خدا بهترين وسيله براي خويشتن داري و كنترل غرايز سركش و جلوگيري از روح طغيان است. «نمازگزار» همواره به ياد خدا مي‏باشد، خدايي كه از تمام كارهاي كوچك و بزرگ ما آگاه است، خدايي كه از آنچه در زواياي روان ما وجود دارد و يا از انديشه ما مي‏گذارد، مطلع و باخبر است و كمترين اثر ياد خدا اين است كه به خودكامگي انسان و هوسهاي وي اعتدال مي‏بخشد، چنان كه غفلت از ياد خدا و بي خبري از پاداشها و كيفرهاي او، موجب تيرگي عقل و خرد و كم فروغي آن مي‏شود.

انسان غافل از خدا در عاقبت اعمال و كردار خود نمي‏انديشد و براي ارضاي تمايلات و غرايز سركش خود حد و مرزي را نمي‏شناسد و اين نماز است كه او را در شبانه روز پنج بار به ياد خدا مي‏اندازد و تيرگي غفلت را از روح و روانش پاك مي‏سازد.

به راستي، انسان كه پايه حكومت غرايز در كانون وجود او مستحكم است، بهترين راه براي كنترل غرايز و خواستهاي مرزنشناس او همان ياد خدا، ياد كيفرهاي خطاكاران و حسابهاي دقيق و اشتباه‏ناپذير آن مي‏باشد. از اين نظر قرآن يكي از اسرار نماز را ياد خدا معرفي مي‏كند: «اقم الصلوة لذكري؛ نماز را براي ياد من بپادار!» (1)

 • دوري از گناه:

نمازگزار ناچار است كه براي صحت و قبولي نماز خود از بسياري از گناهان اجتناب ورزد؛ مثلا، يكي از شرايط نماز مشروع بودن و مباح بودن تمام وسايلي است كه درآن به كار مي‏رود، مانند آب وضو و غسل، جامه‏اي كه با آن نماز مي‏گزارد و مكان نمازگزار، اين موضوع سبب مي‏شود كه گرد حرام نرود و در كار و كسب خود از هر نوع حرام اجتناب نمايد؛ زيرا بسيار مشكل است كه يك فرد تنها در امور مربوط به نماز به حلال بودن آنها مقيد شود و در موارد ديگر بي پروا باشد.

گويا آيه زير به همين نكته اشاره مي‏كند و مي‏فرمايد: «ان الصلوة تنهي عن الفحشأ و المنكر؛ كه نماز (انسان را) از زشتيها و گناه باز مي‏دارد.» (2)

بالاخص اگر نمازگزار متوجه باشد كه شرط قبولي نماز در پيشگاه خداوند اين است كه نمازگزار زكات و حقوق مستمندان را بپردازد؛ غيبت نكند؛ از تكبر و حسد بپرهيزد؛ از مشروبات الكلي اجتناب نمايد و با حضور قلب و توجه و نيت پاك به درگاه خدا رو آورد و به اين ترتيب نمازگزار حقيقي ناگزير است تمام اين امور را رعايت كند. روي همين جهات، پيامبر گرامي ما(صلي‌الله‌عليه‌و‌آله) مي‏فرمايد: نماز چون نهر آب صافي است كه انسان خود را در آن شست و شو دهد، هرگز بدن او آلوده و كثيف نمي‏شود. همچنين كسي كه در شبانه روز پنج مرتبه نماز بخواندو قلب خود را در اين چشمه صاف معنوي شست و شو دهد، هرگز آلودگي گناه بر دل و جان او نمي‏نشيند.

آثار فردي و تربيتي نماز به آنچه كه گفته شد منحصر نيست؛ ولي اين نمونه  مي‏تواند نشانه كوچكي از اسرار بزرگ اين عبادت بزرگ اسلامي باشد.

• نظافت و بهداشت:

از آنجا كه نمازگزار در برخي از مواقع همه بدن را بايد به عنوان «غسل» بشويد و معمولا در شبانه روز چند بار وضو بگيرد و پيش از غسل و وضو تمام بدن خود را از هر نوع كثافت و آلودگي پاك سازد؛ ناچار يك فرد تميز و نظيف خواهد بود. از اين نظر نماز به بهداشت و موضوع نظافت كه يك امر حياتي است كمك مي‏كند.

 • انضباط و وقت‏شناسي:

نمازهاي اسلامي هر كدام براي خود وقت مخصوص و معيني دارد و فرد نمازگزار بايد نمازهاي خود را در آن اوقات بخواند، لذا اين عبادت اسلامي به انضباط و وقت‏شناسي كمك مؤثري مي‏كند.

بالاخص كه نمازگزار بايد براي اداي فريضه صبح پيش از طلوع آفتاب از خواب برخيزد، طبعا يك چنين فردي گذشته از اين كه از هواي پاك و نسيم صبحگاهان استفاده مي‏نمايد، به موقع فعاليتهاي مثبت زندگي را آغاز مي‏كند.

آثار فردي و تربيتي نماز به آنچه كه گفته شد منحصر نيست؛ ولي اين نمونه مي‏تواند نشانه اسرار بزرگ اين عبادت بزرگ اسلامي باشد.

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 11 فروردین 1399 ساعت: 15:50 منتشر شده است

نـعـنـاع

Peppermint

نعناع  در درمان بسياري از امراض معده موثر است و روند هضم خوب را سرعت مي بخشد. بنا به خواص آرامبخشي و كرخ كردن اعضاء، اين گياه براي انواع سردردها و ناراحتيهاي پوست مفيد است. اين گياه بسياري از بيماريهاي مربوط به سرماخوردگيها و عوارض آنفلونزا را درمان مي كند.

معرفي گياه

گياه نعناع داراي ساقه هاي چهارگوش است و تا دو پا رشد مي كند. اين گياه بين جولاي و اوت شكوفه باز مي كند و گلهاي ريز ارغواني به صورت مارپيچي و تيز از آن مي رويند. برگهاي ساده، دندانه دار و معطر اين گياه در جهت مخالف گلها مي رويند. نعناع بومي اروپا و آسياست و برخي از انواع آن بومي آفريقاي جنوبي، آمريكاي جنوبي و استراليا هستند. اين گياه در آمريكاي شمالي بومي شده است و در مناطقي نظير اورگون، واشنگتن و ويسكونسين پرورش داده ميشود.

تركيبات گياه

تهيه فرآورده هاي نعناع از برگها و سر گلدار گياه آغاز ميشود. اين قسمتهاي گياه حاوي روغن فرار است كه مي توانيد عنصر فعال اوليه نعناع به نام منتول را در آن بيابيد.

اشكال موجود

·               از برگهاي تازه نعناع مي توان نعناي خشك تهيه كرد و اين نوع فرآورده به صورت چاي در سطح گسترده اي قابل دسترسي است.

·               تنتور: عطر نعناع نوعي محلول الكلي است كه حاوي 10% روغن نعناع و 1% عصارة برگ آن است. براي تهيه تنتور در منزل، روغن نعناع را به نسبت يك به دو با الكل دانه خالص مخلوط كنيد.

·               كپسولهاي داراي پوشش روده اي كه به منظور عبور كپسول از معده به روده ها به طرز خاصي تهيه شده است. (2% ميلي ليتر روغن نعناع در هر كپسول).

·               انواع كرم و پماد (بايد حاوي 1 تا 16 درصد منتول).

 

 

 

نحوه مصرف

نعناع در درمان تهوع، اسهال، سوءهاضمه، روماتيسم مفصلي و نفخ مؤثر است. اين گياه عضلات معده را تسكين مي دهد و روند جريان صفرا را كه بدن براي هضم چربي بدن نياز دارد، بهبود مي بخشد. در نتيجه غذا از طريق معده به سرعت عبور مي كند كه اين امر به رفع بسياري از ناراحتيهاي هاضمه كمك مي كند. نعناع همچنين عضلات را آرام مي كند كه اين كار به بدن كمك مي كند تا از گازهاي هاضمه دردآور رهايي يابد. براي تهيه چاي نعناع (جوشانيده نعناع) براي هر ليوان آب داغ حدود يك تا دو قاشق غذاخوري نعناع اضافه كنيد. به منظور تسهيل هضم يا رفع ناراحتي معده،‌ روزانه 3 تا 4 ليوان چاي نعناع ميل كنيد. براي درمان استفراغ 3 تا 6 گرم برگ نعناع يا 5 تا 15 قطره تنتور آنرا مصرف كنيد.

آنچه در پي مي آيد فهرست ناتمامي از ساير ناراحتيهايي است كه با مصرف نعناع بهبود يافتني هستند:

·         گرفتگيهاي قاعدگي: چون نعناع در آزاد و آرام كردن عضلات خيلي مؤثر است. لذا در درمان گرفتگيها نيز كارساز است.

·         سندرم روده تحريك پذير: تحقيقات نشان داده است كه انواع كپسولهاي پوشش دار نعناع از توانايي تسكين عضلات روده برخوردار هستند. مصرف اينگونه كپسولها سبب رهايي و بهبود درد اين نوع سندرم روحي مي گردد. براي اينكار روزانه سه بار يك تا دو عدد كپسول پوشش دار بين غذا مصرف كنيد.

·         سنگهاي صفراك روغن نعناع به بدن كمك مي كند تا سنگهاي صفرا را بشكند و در اصل گزينه اساني را فراروي عمل جراحي قرار مي دهد. براي اين منظور روزانه سه بار يك تا دو عدد كپسول پوشش دار بين غذا مصرف كنيد.

·         ويروسها: روغن نعناع داراي خواص شد ويروسي قوي است كه مي تواند با ويروسهاي عامل آنفلونزا، گوشك، عفونتهاي مخمري، سينوزيت، گلودرد، التهاب ناشي از سرماخوردگيها و التهابهاي آلت تناسلي ناشي از تب خال مبارزه و آنها را از پاي درآورد.

·         خارش و ناراحتيهاي پوست: نعناع روي ناراحتيها و بيماريهاي پوست ناشي از كهير، پيچك سمي يا بلوط سمي اثرات تسكين بخش و خنك كننده دارد. براي اينكار از كرم يا پماد نعناع، البته نه بيش از روزانه سه يا چهار بار، استفاده كنيد.

·         سردردها و ميگرنهاي اضطرابي: تحقيقات نشان داده است كه توانايي روغن نعناع در ازاد ساختن عضلات و تسكين درد، اين گياه را به صورت عامل به ويژه مؤثري در قبال غذاب سردرد تبديل كرده است. چندين مطالعه تحقيقي اثبات كرده است كه ماليدن تنتور روغن نعناع روي پيشاني مي تواند به اندازه مصرف دو قرص استامينوفن كارساز باشد. نقطه مورد نظر را با لايه نازكي بپوشانيد به طوري كه تنتور مصرفي فرصت و امكان تبخير داشته باشد.

·         انواع سرماخوردگيها و آنفلونزا: نعناع و عامل فعال اصلي آن به نام منتول در زمره احتقان زادهاي موثر تلقي مي شوند. از آنجا كه منتول سبب شل شدن خلط   مي گردد، اين ماده داروي خلط آور نيز هست. اين ماده در تسكين و آرام شدن انواع گلودرد و سرفه خشك موثر است.

نكات احتياطي

چاي نعناع معمولا بي خطر است اما مادران باردار و شيرده بايد چاي نعناع كم بخورند. افرادي كه داراي سابقه سقط جنين هستند در دوران بارداري از مصرف نعناع بايد اجتناب ورزيد.

معدود عوارض منفي ناشي از كپسولهاي پوشش دار روده اي روغن نعناع عبارت است از : بثورات پوست، سوزش سردرد، ضربان پايين قلب و لرزش عضله.

منتول يا روغن نعناع كه روي پوست ماليده شده باشد مي تواند سبب بروز التهاب يا بثورات پوستي گردد. روغن نعناع بايد رقيق شود و ميزان مصرف آن بايد كم باشد چون ميزان مصرفي بالا سبب آسيب ديدگي كليه ميشود. منتول خالص سمي است و نبايد مصرف دالي شود. روغن نعناع و نتول را نبايد به صورت نوزادان و كودكان ماليد. دقت كنيد كه روغن و تنتور تهيه شده از نعناع را اشتباه نگيريد.

زنجبيل

Ginger

زنجبيل اصالتاً يك گياه چيني و هندی است و در اين كشورها در طول بيشتر از 4000 سال در پخت و پز غذا مصرف شده است. از آنجا كه مردم علاقه وافري به طعم تند و بوي معطر آن داشته اند و نوعي خاصيت گرمايي داشته و براي درمان درد معده مؤثر بوده است، كاشفان و جهانگردان در سرتاسر نقاط گرمسيري آن را كشت داده اند. ريشه اين گياه در درمان سرگيجه، تعريق، تهوع و استفراغ ناشي از بيماريهاي حركتي يا دريازدگي مؤثر واقع ميشود. اين گياه همچنين گلودرد، سردردها، پاره اي از انواع دردهاي قاعدگي و آرتريت و تب و درد ناشي از انواع سرماخوردگيها و آنفلونزا را درمان مي كند.

معرفي گياه

ساقه هاي ريشه دار زنجبيل عبارت از دكمه اي به هم پيچيده، ضخيم و قهوه اي روشن است كه مي توانيد از بازار محلي نيز آنرا تهيه كنيد. از آنجا كه زنجبيل نوعي گياه زيرزميني است لذا ساقة ريشه دار اين گياه بخشي از ساقه اصلي است كه برحسب انفاق در زيرزمين رشد و نمو پيدا مي كند. ريشه اصلي اين گياه از گره هاي موجود روي ساقه هاي ريشه دار آن نمو مي كند. بالاي سطح زمين ساقه هاي 12 اينچي  داراي برگهاي طولاني، باريك، كج و معوج و سبز با گلهاي سفيد و سبز مايل به زرد قرار دارد.

تركيبات گياه

فرآورده هاي حاصله از زنجبيل از ريشه تازه يا خشك آن يا از طريق تقطير روغن از ساقه آن تهيه ميشود.

اشكال موجود

پس از قطع ساقة ريشه دار اين گياه، مواد شيميايي فعال موجود در گياه از قبيل "زينجيبرن"، "بنزابولن"، "جينجرول"، "شوقول" خاصيت ذاتي خود را از دست مي دهند. شركتهاي دست اندركار و فعال در زمينه فرآورده هاي گياهي، زنجبيل را به صورت عصاره، تنتور، انواع كپسول يا روغن آن عرضه مي كنند تا از زايل شدن اين مواد شيميايي جلوگيري شود. بنابراين فرآورده هايي را مصرف كيند كه به وضوح در برچسب خودش ميزان زنجبيل مورد مصرف شما را ذكر كرده باشد.

مي توانيد ريشه زنجبيل تازه را نيز بخريد، و با دكم كردن تكه هاي آن به اندازه نصب كف دست يا با نصف قاشق چياخوري دكمه رنده شده، شسته شده و پوست دار در آب گرم يا با ريختن نيم ليتر آب جوش روي 30 گرم ساقه ريشه دار، چاي زنجبيل درست و مصرف كنيد. براي اينكار بگذاريد چاي مورد نظر به مدت 15 دقيقه دم بكشد و سپس روزانه دو ليوان از آنرا ميل كنيد. ديگر منبع مناسب تهيه زنجبيل همانا زنجبيل كريستال شده است. ليكن فريب لايه پوششي قندي آن را نخوريد. چون زنجبيل كريستال شده مزة تندي دارد.

نحوه مصرف

نحوه مصرف فرآورده هاي زنجبيل به سليقه شخصي شما و آنچه شما را آزار مي دهد، بستگي دارد. در كل، نبايد روزانه بيشتر از دو تا چهار گرم زنجبيل مصرف كنيد، چرا كه علاوه بر ميزان زنجبيلي كه مصرف مي كنيد ممكن است مقداري از اين ماده را نيز از طريق برنامه غذايي (يعني از موادي نظير آبجو زنجبيل، نان شيريني زنجبيل دار، نان زنجبيل دار يا مواد غذايي مخلوط و سرخ شده) جذب كنيد. اگر زنجبيل تازه مصرف مي كنيد، حتماً مقدار مصرفي را وزن كنيد تا تقريباً دريابيد كه چه حدي از آن معادل 2 تا 4 گرم است.

براي درمان، تهوع، گاز معده يا سوء هاضمه روزانه 2 تا 4 گرم ريشه تازه (معادل 0/25 تا 1 گرم پودر ريشه) يا 1/5 تا 3 ميلي ليتر تنتور آنرا مصرف كنيد.

براي پيشگيري از استفراغ، هر 4 ساعت يك گرم پودر زنجبيل (نصف قاشق چايخوري) يا معادل آن يا روزانه سه بار دو عدد كپسول زنجبيل(يك گرم) مصرف كنيد. البته مي توانيد يك تكه 8 گرمي زنجبيل تازه را نيز بجويد.

براي بيماريهاي ناشي از سرماخوردگي، تب ناشي از آنفلونزا، گلودرد، گرفتگيهاي ناشي از قاعدگي يا سردرد، دو قاشق غذاخوري از دم كرده زنجبيل يا چندين ورق از ساقه ريشه دار تازه آنرا بخور دهيد. براي درمان درد ورم مفاصل از آب، عصاره يا چاي زنجبيل تازه به ميزان روزانه 4 گرم مصرف كنيد يا روغن آنرا روي مفصل دردناك بماليد يا ريشه تازه آنرا در ضماد داغ يا گازهاي ضمادي قرار دهيد و روي نقاط داراي درد بگذاريد.

نكات احتياطي

انجمن فرآورده هاي گياهان دارويي آمريكا ريشه زنجبيل تازه را از نظر درجه بندي سلامتي و بي خطري در رديف اول قرار داده است لذا زنجبيل گياهي بي خطر و وسيع الطيف است. با اين وجود ميزان تجويزي آن بايد رعايت شود. انجمن آمريكايي مذكور ريشه زنجبيل خشك را در مرتبة دوم سلامتي و بي خطري قرار داده است و توصيه مي كند كه از مصرف آن در طول بارداري اجتناب گردد.

برخي از زنان براي رهايي از علايم بيماري صبح دم از زنجبيل استفاده مي كنند ليكن مصرف زنجبيل براي اين هدف بحث انگيز است. براي رعايت اصول ايمني و سلامتي هرگز نبايد بيش از ميزان معمولي آن مصرف گردد. زنجبيلي كه به عنوان بخشي معمولي از برنامه غذايي فرد مصرف مي شود بي خطر تلقي مي شود.

اگر از سنگ صفرا رنج مي بريد، از مصرف زنجبيل بپرهيزيد. هر چند كه مصرف زنجبيل معمولاً فاقد عوارض جانبي است، اما مصرف بيش از حد آن مي تواند سبب گرمازدگي جزيي گردد.

تداخل هاي احتمالي

اگر داروهاي تهيه شده از سير يا داروهاي ضد انعقادي نظير وارفارين يا داروهاي مربوط به درمان ديابت مصرف مي كنيد و مي خواهيد جهت پيشگيري از بيماري مسافرت، سرگيجه، ميگرن، گرفتگيهاي رحمي يا ورم مفاصل زنجبيل مصرف كنيد، ابتدا با پزشك خود مشورت كنيد. هر چند هيچ مطالعه اي تداخل اين گياه دارويي را با ساير داروها نشان نداده است، ليكن اين خطر وجود دارد كه زنجبيل اثرات برخي از اين داروها را خنثي و يا تشديد كند.

 

 

آویشن

گیاهی دارویی است از تیره نعنا. درختچه‌ای کوتاه و پر شاخه است که برگهای نازک و متقابل دارد .دارای گل‌هایی سفید و چتری و منفرد است. گونه‌های مختلفی از آن در کوهستان‌های ایران میروید و نام‌های گوناگونی دارد. از جمله در همدان به آن آزربه و در کوخرد هرمزگان به آن اَوشُه می‌گویند.

خواص دارویی:

ضد عفونی کننده، هاضم غذا، ضد سرفه، ضد بو، ضد تشنج، چاشنی غذا

آويشن كوهي يكي از گياهان زيبا و معطر است كه در اكثر مناطق معتدله رويش دارد. نمونه اهلي اين گياه آويشن شيرازي است كه بصورت كشت داده شده مورد بهره برداري قرار مي گيرد و در شيراز كشت مي شود.از نظر شكل ظاهري و طعم اين دو نوع آويشن با هم فرق دارند. البته خواص درماني آويشن كوهي بسيار بيشتر از آويشن شيرازي است.

اين گياه بوي بسيار مطبوع و مزه تندي دارد و به خاطر خاصيتش در شدت دادن به جريان خون، به هر عضوي كه ماليده شود خون به آن طرف سرازير مي شود. براي ريزش مو، جوشانده اين گياه استفاده مي شود تا جريان خون را در آن قسمت بيشتر كرده و پياز مو تغذيه شود.اين گياه داروي بسيار خوبي براي دستگاه تنفسي و بيماريهايي از قبيل زكام، برونشيت، آسم، گريپ و .... است. همچنين اين گياه داروي خوبي براي معده مي باشد و ناراحتيهاي معده را از نظر هضم، نفخ به طور كلي برطرف مي كند.

اين گياه از جمله گياهان نيروزا است و همچنين ضد ترشح و ضد عفونت نيز مي باشد.

نحوه مصرف

براي مصرف اين گياه تقريباً ۱٠ گرم آن را با يك ليتر آب مخلوط مي كنند و به صورت جوشانده مورد استفاده قرار مي گيرد كه مصرف خوراكي دارد.

 جوشانده ٥٠ گرم از اين گياه به علاوه يك ليتر آب به صورت غليظ براي مصرف موضعي مورد استفاده قرار
مي گيرد.

آويشن باغي يكي از قديمي‌ترين گياهان دارويي و ادويه‌‌اي است. تيموس (Thymus) كلمه‌اي يوناني و به معناي شجاع است. مردم يونان باستان اين گياه را نماد شجاعت ميدانسته‌اند. از آويشن باغي در اكثر فارماكوپه‌هاي (دارونامه‌ها) معتبر به عنوان يك گياه دارويي نام برده شده و خواص درماني آن بر شمرده شده است.

 

گل گاوزبان

گُل گاوزَبان (نام علمی: Borago officinalis) گیاهی است چند ساله و دارای ریشه‌های نیمه غده‌ای که بطور عمودی تا عمق ۵۰ سانتیمتر در خاک فرورفته است و بعلت داشتن ریشه‌های اصلی و فرعی در اعماق خاک مقاومت آن در برابر خشکی خاک زیاد است. برگهای آن زبانه‌ای و پوشیده از خارهای ظریفی است که به آن حالت خشن می‌دهد و به همین علت به گاوزبان معروف است. گلهای آن به رنگ قرمز خوشرنگی است که پس از خشک شدن به رنگ آبی تیره در می‌آید .

ترکیبات شیمیایی

این گیاه حاوی مواد موسیلاژ، قندی، تانن و ترکیبات فنلی و نیز مقدار کمی آلکالوئید است (آرام بخش)

خواص درمانی

گاوزبان حواس پنجگانه آدمی را تقویت می‌کند. دمکرده آن نشاط آور بوده و رنگ رخسار را باز می‌کند.سینه را نرم می‌کند. تنگی نفس و دردگلو را شفا می‌دهد. دلهره و وحشت را از بین می‌برد. غم و غصه را کم کرده و برای کسانی که با خود حرف می‌زنند بسیار خوبست. از برگهای تازه آن برای درمان جوشهای چرکی دهان و درمان برفک استفاده می‌شود . از گل گاوزبان در درمان علائم سرماخوردگي و همچنين به عنوان آرام بخش استفاده می‌‌شود. در طب گذشته از گاوزبان به عنوان نشاط آور، آرامبخش، مدر و بر طرف كننده علائم سرماخوردگي استفاده می‌‌كرده اند.

سازگاری

گاوزبان بیشتر در بلندیهای رامسر، رودسر و شهسوار بصورت خودرو و نیز زراعی وجود دارد. شرایط آب و هوایی کوهستانی سردسیر و نیمه مرطوب که در طول بهار و تابستان دارای بارانهای متناوب هستند، برای کشت این گیاه مفید است.

اجزاي فراورده:

هر كيسه حاوي ۲ گرم پودر گل گاوزبان (EchiumAmoenum) می‌‌باشد.

 

 

مواد موثره:

گل گاوزبان داراي موسيلاژ به ميزان ۵-۳ %، فلاونوئيد ۰.۱۵% و آنتوسيانين با آگليكون دلفينيدين و سيانيدين به ميزان ۱۳.۴۳% و به مقدار ناچيز آلكالوئيد از دسته پيروليزيدين است.

مقدار مصرف:

 حداكثر ۳  بار در روز 

دستور مصرف:

يك يا دو كيسه را در يك فنجان آب جوش قرار داده ۱۰ دقيقه صبر كنيد سپس كيسه را پس از فشردن خارج نموده محتوي فنجان را كه مايعي با بوي مطبوعي می‌‌باشد با قند ميل نماييد.جهت خارج شدن كامل مواد موثره می‌‌توان از روش دم كردن روي چراغ استفاده كرد.

عوارض جانبي:

نبايد در موقع حاملگي و شير دهي استفاده شود.

روش تکثیر و کاشت

کشت گاوزبان در دو فصل پائیز و بهار انجام می‌شود و بهترین روش کاشت بذر در فصل پائیز است. عمق کاشت ۱۲ سانتیمتر و فاصله میان بوته‌ها ۵۰ ۴۰ سانتیمتر و فاصله میان ردیف‌ها ۶۰۷۰ سانتیمتر است.

میزان مصرف بذر در هر هکتار ۱۰۱۵ کیلوگرم است. عمر مفید بوته گاوزبان ۲ سال و بیشینه عمر آن ۴ سال است. در مناطقی که بارندگی به اندازه کافی و پراکندگی بارش آن مناسب باشد، کشت به صورت دیم صورت می‌گیرد. اما در مناطق خشک مانند اصفهان نیاز به آبیاری مرتب است. مهم‌ترین آفت این گیاه کرم برگ‌خوار است که بیشترین خسارت خود را در زمان برداشت به گیاه می‌زند و چون در این زمان مبارزه شیمیایی صلاح نیست، لازم است از مبارزه زیستشناختی استفاده شود .

برداشت فراورده

عمل گل چینی در اوایل خرداد صورت می‌گیرد و گلهای چیده شده را در کنار مزرعه روی پارچه یا سفره‌های پلاستیکی به ارتفاع ۲-۳سانتیمتر پهن می‌کنند و برای آنکه آفتاب نخورد، روی آن پارچه می‌اندازند. البته خشک کردن محصول در سایه بهتر بوده و محصول مرغوبتری خواهد داد. بهم زدن گلها حین خشک شدن ضروری است. گل مرغوب گلی است که دارای دم سفید و گلبرگهای بنفش باشد. میزان عملکرد آن حدود ۱۰۰۰۱۱۰۰ کیلوگرم گل تازه است که از این میزان حدوداً ۲۵۰۳۰۰ کیلوگرم گل خشک بدست می‌آید.

بابونه آلمانی

GermanChamomile

مادر پيتر رابيت پس از بازگشت پيتر در يك روز پرمخاطره از باغ آقاي مك گرگور يك ليوان بابونه به ايشان داد تا ناراحتي معده وي را تسكين بخشد و او را بخواباند. ليكن مصرف دارويي و طبي بابونه قبل از داستان پيتر رابيت آغاز شده بود. مصريها، روميها و يونانيان باستان از گلهاي بابونه براي درمان آفتابزدگي، تب ها و قولنج استفاده مي كردند. آلمانيها براي توصيف بابونه از عبارتي به نام "alles zutraut" استفاده مي كنند كه مفهوم اين عبارت اين است: "بابونه هر دردي را درمان مي كند".

مصرف چاي يا عصاره مايع بابونه آلماني   مي تواند در تسكين دردهاي ناشي از گاز، سوزش سردل و زخم ها مفيد واقع شود. مصرف كرم يا پماد بابونه به عنوان داروي موضعي روي پوست مي تواند در كاهش علايمي نظير پسوريازيس، اگزما يا سوختگيهاي پرتو درماني سرطان مفيد واقع شود. پماد بابونه در ترميم زخمهايي كه بهبود آنها مستلزم مدت زمان طولاني است، مؤثر واقع ميشود. مي توانيد گلهاي بابونه خيس خورده يا تنتورهاي اين گياه (محلولهاي تهيه شده از گياه مزبور، الكل و آب) را در داخل وان حمام بريزيد و سپس در آن فرو رويد. اينكار به درمان يكسري از بيماريهاي پوست از جمله بواسير كمك مي كند. براي درمان سرماخوردگي بخور چاي بابونه را كه در داخل يك كتري ريخته يا چندين قطره از روغن بابونه را كه در آب جوش ريخته شده است، استنشاق كنيد. پس از سرد شدن چاي، مي توانيد از آن براي شستشوي دهان يا غرغره به منظور كاهش درد ناشي از بيماري لثه ها يا زخمهاي دهان استفاده كنيد.

معرفي گياه

گلهاي كوچك مرواريد گونه بابونه آلماني ميتواند معده،ريه ها و پوست تحريك شده را درمان كند. گلهاي اين گياه داراي طوقه هاي سفيدي است و به صورت چرخشي، قيفي شكل وبا مركز زردرنگ بزرگ ميشود. پهناي آنها كمتر از يك اينچ است و روي ساقه هاي بلند، و نازك سبز رنگ مي رويند. گاهي اوقات بابونه وحشي نيز مي رويد كه ارتفاع آن از زمين چندان فاصله نمي گيرد و مي توان آن را در كنار مزارع و باغهاي گياهان دارويي مشاده كرد. ارتفاع اين گياه به سه پا مي رسد. بابونه شامل انواع بابونه اعم از بابونه آلماني يا بابونه رومي (انگليسي) است. .

تركيبات گياه

براي تهيه چاي بابونه گلهاي آنرا در داخل كيسه هاي چاي بسته بندي مي كنند، يا آنها را كوبيده و بخار مي دهند كه محتواي روغن آن كه آبي رنگ است به طور جداگانه قابل استخراج و بسته بندي باشد. روغن بابونه حاوي تركيباتي است كه از ورم اعضاي بدن جلوگيري مي كند و در كاهش روند رشد باكتريها، ويروسها و حتي قارچها مؤثر است.

اشكال موجود

بابونه آلماني به صورت سرگل خشك، چاي، عصاره مايع و پماد موضعي يافت ميشود.

نحوه مصرف

بابونه مصارف زيادي دارد. تحريك ناشي از سرماخوردگيها، زخمهاي ديرخوب شونده، دمل (آبسه ها)، ورم لثه هاپسوريازيس، اگزما، ناراحتيهاي كودكان مانند آبله مرغان، سوختگي در اثر كهنة بچه ها و قولنج در زمره دلايل متعارف مصرف چاي بابونه، شستشو با آن يا انواع تنتورهاي اين گياه محسوب ميشود.

بابونه معمولاً موقعي مورد مصرف قرار مي گيرد كه عارضه آشكار شده باشد. اگر براي درمان زخم، آفتابزدگي يا هر نوع موقعيت جدي از بابونه استفاده مي كنيد ولي علايم بيماري رفع نمي شود يا بدتر ميشود، در اسرع وقت با پزشك معالج خود مشورت كنيد.

·         براي درمان قولنج. زخم، درد معده، سوزش سردل و گاز از دو تا سه گرم اين گياه كه در آب داغ خيس خورده باشد، چاي تهيه كنيد و روزانه سه تا چهار بار بين غذا از آن ميل كنيد، يا اينكه 5 ميلي ليتر از تنتور 1:5 بابونه را روزانه سه بار مصرف كنيد.

·         براي غرغره كردن و شستشوي زخمهاي دهان يا بيماري لثه ها، از دو تا سه گرم اين گياه كه در آب داغ خيس خورده باشد، چاي تهيه كنيد سپس بگذاريد سرد شود و تا هر چند بار كه مي خواهيد از آن استفاده كنيد.

·         براي تسكين ريه ها به هنگام سرما يا درمان سرفه چندين قطره از روغن اصيل اين گياه را در داخل آب در حال تبخير بريزيد و سپس بخار مزبور را استنشاق كنيد يا چاي آنرا تهيه و بخار را استنشاق نماييد.

·         براي تسكين درد بواسير، بريدگيها، اگزما يا گزش حشرات 1/4 پوند از گلهاي خشك بابونه را در هر بار شستشو مصرف كنيد، يا از عصاره الكلي گلهاي بابونه در وان حمام استفاده كنيد.

·         براي استفاده از بابونه، به عنوان داروي شستشو از محلول 3 تا 10 درصد آن استفاده كنيد (گياه مزبور در آب جوشانيده باشد كه به اين حالت چاي بابونه نيز گفته ميشود).

·         براي درمان پسوريازيس، اگزما يا پوست خشك و فلسي، از كرم بابونه حاوي 3 تا 10 درصد محتواي داروي خالص بابونه استفاده كنيد.

نكات احتياطي

استفاده از بابونه عموماً بي خطر است. ليكن چاي غليظ اين گياه مي تواند سبب استفراغ گردد. اگر به "ابروسيا" حساسيت داريد بايد از مصرف بابونه بپرهيزيد چون اين دو از يك تيره گياهي هستند. از مصرف زياد آن در دوران بارداري يا شيردهي اجتناب ورزيد. اگر باردار هستيد موضوع مصرف آن را با پزشك معالج خود در ميان بگذاريد.

داخل هاي احتمالي

هيچگونه گزارشي مبني بر تأثير و تأثر دو جانبه بابونه با ساير داروها وجود ندارد. اما احتمالاً، بهتر است از مصرف بابوبه به هنگامي كه فرد تحت درمان با داروهاي ضد انعقاد است، پرهيز شود.

اکاليپتوس

Eucalyptus

ساكنين اوليه استراليا- بوميهاي استراليايي- از برگهاي اكاليپتوس براي درمان جراحات و پايين آوردن تب استفاده مي كردند. آنها همچنين مي دانستند اگر در منطقه بياباني استراليا به نام "آتبك"(Outpack) با بي آبي مواجه شوند، مي توانند ريشه هاي اكاليپتوس را، كه آكنده از آب است، از زمين براي رفع تشنگي بيرون بياورند. برگهاي اكاليپتوس و روغني كه آنها توليد مي كنند سبب كشتن باكتريها و رفع ناراحتيهاي تنفسي افراد مبتلا به خناق، آسم و برونشيت ميشود. اگر سابقه مصرف ويكس داريد، آنگاه احتمالاً خنكي و احساس سوزش ناشي از مرهم روي پوست و پاك شدن سينوس ها در اثر رايحة نعناعي و معطر را به ياد خواهيد آورد. در واقع اين اثرات روغن اصيل اكاليپتوس است. اكاليپتوس به انواع عطر، صابون و برخي از مواد غذايي و نوشيدنيها اضافه ميشود. از اين گياه همچنين به عنوان عامل دفع حشرات نيز استفاده و به روغن شمع و افشانه هاي حشره كش نيز اضافه ميشود. اگر به هيره ها (حشرات) گرد و غبار آلرژي داريد، مي توانيد اضافه كردن چند قطره روغن اصلي اكاليپتوس به مايع شستشوي لباسهايتان را مورد توجه قرار دهيد. تحقيقات اخير مؤيد اين است كه اين گياه دارويي تعداد هيره ها (حشرات)ي گرد و خاك را تا حد زيادي كاهش مي دهد و راه تنفس شما را بازتر
 مي كند.

اگر در خانة خود شاهد سوسك هستيد، اضافه كردن چندين قطره روغن اصيل اكاليپتوس بر لباسهاي مندرس و گذاشتن آنها را در كمد لباسهايتان امتحان كنيد (دقت كنيد لباسهاي مزبور را از مواد غذايي يا ظروف دور نگهداريد). به خاطر داشته باشيد كه روغن اكاليپتوس فوق العاده براي انسان سمي است و در مصرف آن بايد دقت كنيد.

اگر فرزند داريد، اطمينان پيدا كنيد كه روغنهاي اصيل اين گياه دور از دسترس او نگهداشته شود.

معرفي گياه

كاليپتوس بومي استراليا است، و در اين قاره غذاي اصلي موجود در وعده غذايي خرسهاي كوآلا محسوب ميشود. امروزه اين گياه در سرتاسر جهان از جمله ايالات متحده كشت ميشود. اكاليپتوس گونه هاي بسياري دارد. برخي از گونه هاي آن به اندازه گلهاي تزئيني و برخي ديگر به اندازه درختان بزرگ است. اكاليپتوس لثه آبي يا درخت تب استراليا، شناخته شده ترين گونه اكاليپتوس است كه مصرف پزشكي دارد. ارتفاع اين گياه به 230 پا مي رسد.

برگهاي 4 تا 12 اينچي اين گياه سبز تند و براق است.

وقتي پوستة خاكستري آبي اين گياه كنده ميشود، زير آن پوسته كرمي رنگ وجود دارد.

تركيبات گياه

چاي و عصاره اين گياه از مادة برگ خيس خورده در محلول الكل كه داراي مواد فعال است، تهيه ميشود. پاره اي از اين عناصر و تركيبات فعال "تانين" و "فلاونويد" ناميده ميشوند. روغن اصيل برگ تهيه شده از تقطير بخار عمدتاً از عنصر فعالي به نام "سينوئول" تشكيل شده است. روغن اين گياه همچنين حاوي ساير عناصر شيميايي گياهي است.

اشكال موجود

اين گياه به صورت روغن مايع اساسي، روغن اساسي به شكل پماد تنتور برگ (محلول تهيه شده از گياه و الكل يا گياه، الكل و آب)، برگ خام و چاي قابل دسترسي است. قطره هاي ضد سرفه تجاري، انواع شربتها، مايعات تبخير كننده، روغنهاي ماليدني، انواع خميردندان و مواد شستشوي دهان حاوي روغن اكاليپتوس يا تركيب اصلي آن يعني سينئول است.

 

نحوه مصرف

اين گياه براي درمان التهاب سينه، ريه ها، بيني و گلو بكار مي رود و مي تواند برخي از گونه هاي باكتري و همچنين برخي از انواع قارچها را از بين ببرد. وقتي ازاين گياه دارويي براي مصرف موضعي استفاده مي كنيد، مي تواند درد رماتيسمي را تسكين بخشد. قبل از مصرف ميزان ريز يا هر ميزان مصرف، با پزشك معالج خود مشورت و از دستورات ايشان پيروي كنيد.

·         جوشانده برگ اكاليپتوس (براي احتقاق): 1/2 تا 1 ميلي ليتر روزانه.

·         روغن براي مصرف موضعي (براي مقاصل متورم يا احتقاق سينه): 30 ميلي ليتر روغن اكاليپتوس را به 500 ميلي ليتر آب ولرم اضافه كنيد.

·         اكاليپتول: روزانه 0/05 تا 0/2 ميلي ليتر (1 تا 2 قطره براي هر ليوان آب جوش).

·         روغن اكاليپتوس (براي استعمال موضعي): نصب تا يك ميلي ليتر (15 تا 30 قطره) روغن مزبور را به نصف ليوان روغن مايع (كنجد، زيتون و غيره) اضافه كنيد.

به منظور استفاده استنشاقي از اين گياه داروئي، 5 تا 10 قطره از روغن آنرا به 2 ليوان آب جوش اضافه كنيد و سپس حوله را بالاي سر خود بكشيد و بخار آنرا استنشاق كنيد.

نكات احتياطي

در دوران بارداري يا شيردهي از مصرف اكاليپتوس پرهيز كنيد. روغن اين گياه اگر استعمال موضعي داشته باشد، سمي نيست. اما نبايد از اين گياه براي مصارف داخلي استفاده كرد.

انجمن فرآوردهاي گياهان دارويي آمريكا برگ اكاليپتوس را از نظر بي خطري در رديف و درجه دو ارزيابي كرده است. درجه 2 به معناي اين است كه در كاربرد اين گياه محدوديتهايي متصور است. در ارتباط با عصاره هاي برگ اكاليپتوس بايد گفت كه افرادي كه مبتلا به التهاب معده اي- روده اي يا التهاب مجراي صفراوي هستند، بايد از مصرف عصاره برگ اكاليپتوس اجتناب كنند. در صورت ابتلا به ناراحتي كبد نيز از مصرف آن پرهيز كنند. در صورتي كه مشمول هر كدام از اين حالات هستيد، با پزشك خود مشورت كنيد. از مصرف بي رويه عصارة مزبور نيز اجتناب ورزيد. "تانين" موجود در عصاره اين گياه مي تواند، در صورتي كه بي رويه مصرف شود، به انواع شكم درد يا آسيب كبدي و كليوي منجر شود. هرگونه روغن اين گياه را به صورت يا بيني كودكان زير دو سال نماليد.

 

تداخل هاي احتمالي

روغن و عصاره اكاليپتوس مي تواند اثرات داروهايي را كه براي درمان كمبود قند خون بكار مي رود، خنثي كند. اگر به بيماري افت قندخون مبتلا هستيد، مطمئن شويد كه پزشك شما قبل از آغاز درمان با اين گياه در جريان امر واقع شده است.

سـيـر

Garlic

بوي مشمئز كننده سير كه براي برخي از افراد زننده است، از طريق تنفس و حتي پوست بدن فرد پس از مصرف آن قابل حس است. به رغم اين، كارشناسان گياهان دارويي در سرتاسر جهان اين گياه را به عنوان يكي از مهمترين داروهاي گياهي تلقي مي كنند. اين گياه در ميان بسياري از فرهنگها در طول هزاران سال هم مصرف غذايي و هم مصرف دارويي داشته است. كارگران ساختماني كه اهرام مصر را مي ساختند براي مراقبت از خود در قبال بيماريها مقدار معتنابهي سير مصرف مي كردند. گوركنان اوايل قرن نوزدهم در فرانسه دم كرده سير خرد شده را به صورت عرق مصرف مي كردند تا ابتلاي آنها به طاعون را كه جان بسياري از انسانها را در اروپا تلف كرد، پيشگيري كند. در طول جنگ جهاني اول و دوم به سربازان سير داده مي شد، تا از بيماري قانقاريا پيشگيري شود.

معرفي گياه

سير يك گياه بومي آسياي ميانه است و امروزه در تمامي نقاط جهان يافت ميشود و نوعي گياه بادوام است كه طول آن به دو پا يا كمي بيشتر مي رسد. مهمترين بخش اين گياه كه مصرف دارويي و طبي دارد، هسته مركب آن است. هر هسته سير از 4 تا 20 دانه تشكيل شده است و وزن هر دانه به حدود يك گرم مي رسد.

تركيبات گياه

عنصر و تركيب اصلي فعال در سير، عنصر «آلين» است. آلين عنصر شيميايي بي بو از تيرة اسيد آمينه "سيستين" است. وقتي كه هسته هاي سير كوبيده ميشود، آلين موجود در آن به تركيب و ماده ديگري به نام آليسين تبديل ميشود. آليسين ماده فعالي است كه به سير ويژگي داشتن بو و بسياري از خواص درماني آنرا مي بخشد.

سير تازه حاوي 0/25 تا 1/15 درصد آلين است. كل ميزان مواد داراي گوگرد سير پس از كوبيده شدن سير به 25 تا 35 درصد آن مي رسد. آليسين خواص آنتي بيوتيكي به سير مي بخشد. آليسين همچنين از تشكيل كلسترول بيشتر جلوگيري مي كند. "آجون" ماده فعال مهم ديگري در سير است كه سبب پيشگيري از سخت شدن رگها و سكته مغزي ميشود.

اشكال موجود

فرآورده هاي حاصله از سير از سير كامل تازه، دانه هاي تازه يا خشك شده يا از روغن سير تهيه ميشود. اما ميزان آليسين موجود در فرآورده هاي تجاري بسته به نحوة تهيه آن يا درصد عناصر فعال در هسته هاي سير تازه فرق مي كند. تمامي انواع سير به ميزان يكسان، عناصر فعال ندارند. فرآورده هاي چندين ساله تهيه شده از سير از طريق تخمير اين ماده گياهي حاصل ميشود. اينگونه فرآورده ها عاري از بوي مشمئز كننده است، اما فوايد سلامتي و بهداشتي زيادي ندارد. عمل تخمير، اغلب عناصر فعال موجود در سير را غيرفعال مي سازد، در نتيجه اين نكته حائز اهميت است كه عنوان كليه فرآورده هاي حاصل از اين گياه را به دقت بخوانيد. توصيه ميشود كه فرآورده هاي استاندارد آن مورد استفاده قرار گيرد تا اطمينان حاصل گردد كه غلظت خاصي از آليسين و ساير مواد فعال مصرف مي شوند.

 نحوه مصرف

انسانها در طول ساليان متمادي از سير براي درمان و پيشگيري از سخت شدن رگها (آرتريواسكلروز)، فشارخون بالا، سرماخوردگيها، سرفه، بونشيت و ناراحتيهاي مجاري معده اي- روده اي و درد ناشي از قاعدگي استفاده كرده اند. تحقيقات پزشكي نشان داده است كه سير مي تواند بسياري از انواع باكتريها، برخي از ويروسها، عفونتهاي قارچي و حتي انگلهاي روده اي را از بين ببرد. سير همچنين يك ماده ضد اكسيد است و مي تواند سيستم ايمني بدن شما را بالا ببرد. سير حتي در پيشگيري از سرطان مؤثر است. ليكن سير، از نظر خواص و اثرات مطلوب خود روي سيستم ايمني قلب و عروق شهرت دارد. اين گياه در درمان و پيشگيري از كلسترول بالا، تري گليسريد بالا، تصلب شرايين و عفونتهاي تنفسي نظير سرماخوردگي و سرفه نيز مؤثر است.

مي توانيد سير را به شكل زير براي پيشگيي از ناراحتيهاي قلب و عروق و سرماخوردگي معمولي مصرف كنيد. كپسولهاي سير: روزانه 1000 تا 3000 ميلي گرم (دوز مصرفي كمتر براي پيشگيري و دوز مصرفي بيشتر براي معالجه و درمان).

روغن: روزانه سه بار به مقدار 0/03 تا 0/12 ميلي ليتر.

 

 

نكات احتياطي

از مصرف زياده از حد سير بنا به احتمال بروز دردمعده اجتناب ورزيد، اگر بيشتر با سير تازه يا خشك سروكار داشته باشيد، ممكن است به سوختگي پوست يا تحريكات پوستي مبتلا گرديد. اگر مي دانيد خون شما به كندي انعقاد پيدا مي كند، از مصرف درماني زياد آن پرهيز كنيد. اين مسأله در صورتي كه درصدد انجام عمل جراحي هستيد اهميت بيشتري پيدا مي كند. مصرف زيادي سير احتمال خونريزي در طول يا پس از عمل جراحي را افزايش مي دهد. اگر باردار يا شيرده هستيد، قبل از مصرف زياد سير با پزشك خود مشورت كنيد. مصرف كم سير اشكالي ندارد اما ميزان مصرفي بالا مي تواند سبب تحريك رحم و حتي سقط جنين شود.

تداخل هاي احتمالي

اگر داروهاي ضد انعقاد نظير آسپيرين مصرف مي كنيد، از مصرف زياد سير اعم از تازه يا فرآوري شده تجاري آن اجتناب ورزيد.

اراقيطون

(برگ باباآدم)

Burdock

كارشناسان طب گياهي انگليس در طول قرون وسطي ريشه اراقيطون (باباآدم) را در درمان كوركها، اسكوربوت و روماتيسم به "سارساپاريلا" ترجيح مي دادند. درمانگران بومي آمريكا علاقمند به باباآدم بعنوان يك گياه دارويي بودند. كارشناسان طب گياهي آمريكا از ريشه ها و تخم اين گياه به عنوان ماده تصفيه كننده خون و مسكن درد به مدت بيش از دو قرن استفاده كرده اند.

ريشه و برگهاي اين گياه در درمان با گياهان دارويي مورد استفاده قرار مي گيرد، اما اغلب مصرف ريشة آنرا ترجيح مي دهند. گياه باباآدم عمدتاً در درمان آرتريت، نقرس و ساير حالات التهابي مورد توجه است. تصور ميشود كه اين گياه با تحريك كبد در درمان نقرس و روماتيسم مفيد واقع ميشود. اين گياه به عنوان ادرارآور (ديورتيك) مورد استفاده قرار مي گيرد. تنفس را راحت مي كند و اين حالات سبب ميشود كه اين گياه در درمان نقرس مؤثر واقع شود. كارشناسان طب گياهي در سرتاسر جهان براي درمان طيف و سيعي از بيماريها از جمله ذات الريه، آبسه، آكنه، تب، شوره سر و عفونتهاي گلو و همچنين التهاب از باباآدم استفاده كرده اند. با اين وجود، اسناد و مدارك دال بر مؤثر بودن باباآدم در درمان نقرس، آرتريت و بيماريهاي پوستي عمدتاً كافي نيست.

معرفي گياه

گياه باباآدم ابتدا در اروپا و شمال آسيا روييد. عضوي از اين گياه  كه تيره "تاتاري" است بعنوان يك گياه دو ساله امروزه در سرتاسر ايالات متحده مي رويد. اين گياه داراي شاخه هاي پهن است و ارتفاع آن به سه يا چهار پا مي رسد. گلهاي ارغواني آن بين ماههاي ژوئن و اكتبر غنچه باز مي كنند. شكل ديگري از گياه باباآدم، داراي برگهاي پيچ خورده و قلبي شكل است كه قسمتهاي بالاي آنها سبز اما قسمت پائين مايل به سفيد است. ريشه هاي عميق اين گياه داراي رنگ سبز متمايل به قهوه اي با قسمتهاي بيروني تقريباً سياه است. ريشه هاي آن مهمترين بخش گياه است كه براي اهداف درماني مورد استفاده قرار مي گيرد.

اين گياه بصورت وحشي بخوبي رشد مي كند اما در معرض نور و خاك، خشك و پژمرده ميشود. كارشناسان طب گياهي برگهاي اين گياه را در طول اولين سال رشد آن جمع آوري مي كنند و ريشه هاي آنرا در پائيز اولين سال پس از كاشت گياه (يا در طول بهار آتي قبل از اينكه گلها غنچه باز كنند) برداشت مي كنند.

تركيبات گياه

گياه باباآدم حاوي عناصر و تركيبات فعالي بنام "لاكتون سيسكوئيترپين" است. اين گياه داراي درصد بالايي هيدرات كربن بنام اينولين يا (فراكتوسان) است. همچنين حاوي روغن مايع، استرول هاي گياهي، تانين و روغن چربي دار است. كارشناسان طب گياهي از قديم الايام از ريشه و برگهاي اين گياه در درمان آرتريت، روماتيسم، نقرس، بيماريهاي پوستي، اسكوربوت، بيماريهاي آميزشي، پسوريازيس و ساير اختلالات پوستي استفاده مي كردند. اما آنها مطمئن نيستند كه كدام تركيب و عنصر فعال موجود در ريشه اين گياه عامل خواص درماني است.

اشكال موجود

فرآورده هاي اين گياه از ريشه ها يا برگهاي تازه و خشك آن تهيه ميشوند. معمولاً ميتوانيد آنرا بصورت پودر ريشه خشك شده، عصاره (مايعي كه از طريق جوشاندن گياه در آب تهيه ميشود)، تنتور (محلولي از گياه در الكل يا آب و الكل) يا عصاره مايع تهيه كنيد.

نحوه مصرف

ريشه باباآدم در ميان كارشناسان سنتي طب گياهي براي درمان روماتيسم، نقرس، تاولهاي پوستي و عفونت مثانه مورد توجه است. اين گياه اشتها را تحريك مي كند، لذا كارشناسان امروزي براي درمان بي اشتهايي عصبي آنرا توصيه مي كنند. اين گياه همچنين بعنوان داروي ادرارآور براي درمان علائم مجاري معده اي - روده اي يا براي مصرف موضعي درمان پوست فلسي و پسوريازيس مورد استفاده قرار مي گيرد. تحقيقات علمي بعمل آمده در طول تقريباً پنجاه سال بيش نشان داد كه ريشه باباآدم داراي پاره اي خواص آنتي بيوتيكي است. اسناد و مداركي نيز دال بر مؤثر بودن اين گياه در درمان كوركها وجود دارد. برخي افراد حتي ادعا مي كنند كه ريشه اين گياه در درمان ديابتيها نيز مؤثر است. اما تحقيقات بعمل آمده در خصوص ديابتيها چندان سريح و روشن نيست.

در يك تحقيق به عمل آمده معلوم گشت كه اين گياه سبب كاهش ميزان قند خون و براساس تحقيق ديگري حتي سبب تشديد علايم و ناراحتيهاي ديابت در حيوانات گرديد.

تحقيقات اخير نشان داده كه اين گياه از آسيب مواد شيميايي خطرناك منعقد شده به سلولها پيشگيري كرده است. اين دستاورد مويد اين احتمال است كه گياه مزبور مي تواند در كاهش ميزان خطر رشد سرطان ناشي از مواد شيميايي سمي جلوگيري كند. گياه باباآدم را مي توانيد به صورتهاي زير به عنوان تقويت كننده روزانه مصرف كنيد:

·         ريشه خشك: 2 تا 6 گرم عصاره اين گياه روزانه سه بار.

·         تنتور (1/5): 8 تا 12 ميليليتر روزانه سه بار.

·         عصاره مايع (1/1): 2 تا 6 ميليليتر روزانه سه بار.

·         چاي گياه: 2 تا 6 گرم در 500 ميليليتر آب.

نكات احتياطي

خطر شناخته شده اي كه مرتبط به استفاده از باباآدم باشد، وجود ندارد، اما هنگام تماس با آن مراقب باشيد چون شانس كمتري وجود دارد كه آدم بتواند از تحريك پوستي ناشي از استعمال آن گريزي داشته باشد. اگر باردار يا شيرده هستيد، به اين گياه دست نزنيد. چون ممكن است سبب تحريك رحم گردد كه نهايتاً به سقط جنين منتهي خواهد شد.

در هر صورت، در اين مرحله بهتر است از مصرف زياده از حد آن (به ويژه ريشه آن) اجتناب ورزيد چون كارشناسان هنوز اثرات سمي بودن اين گياه را به طور عميق تحقيق نكرده اند.

تداخل هاي احتمالي

اگر تحت درمان بيماري ديابت هستيد، از مصرف زياده از حد اين گياه اجتناب ورزيد زيرا مي تواند اثر ساير داروها را خنثي كند. اگر مبتلا به ديابت هستيد، با پزشك خود قبل از مصرف اين گياه يا هر تقويت كننده ديگري مشورت كنيد.

اسطوخودوس ( لاواندر )  Lavander

نام علمی  Lavandula

كليات گياه شناسي

اسطوخودوس در بيشتر نقاط دنيا بحالت خودرو مي رويد مخصوصا در جنوب فرانسه مناطق مديترانه و در تورنتو به مقدر زياد وجود دارد و بسته به شرايط محيط و خاك به انواع مختلفه ظاهر مي شود .

اسطوخودوس گياهي است چندين ساله به ارتفاع حدود نيم متر با برگهاي متقابل ، باريك ، دراز سبز رنگ و پوشيده از كركهاي سفيد پنبه اي . گلهاي آن برنگ بنفش و بصورت سنبله مي باشد .

قسمت مورد استفاده اين گياه ، گلها و سرشاخه هاي گلدار آن است . اسطوخودوس بوي بسيار مطبوعي درد . طعم آن تلخ است و بعلت بوي مطبوع آن در عطر سازي مصرف مي شود .

اسانس اسطوخودوس كه از تقطير گل و سرشاخه هاي گلدار اين گياه بدست مي آيد مايعي است زردرنگ يا زرد مايل به سبز كه داراي بوي مطبوعي است .

تركيبات شيميايي:

اسانس اسطوخودوس داراي حدود 40% استات ليناليل است همچنين در آن تركيباتي نظير اسيد بوتيريك ، اسيد پروپيونيك و اسيد والريك ، لينالول آزاد و ژرامبول وجود دارد .

خواص داروئي:

اسطوخودوس از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است .

1)براي رفع خستگي و آرامش چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آب گرم ريخته و براي مدت يكربع ساعت در آن دراز بكشيد .

2)گرفتگي ها را باز مي كند .

3)مقوي معده است .

4)ادرار آور مي باشد .

5)معرق است و تب را پائين مي آورد .

6)صفرا بر بوده و كبد را بكار مي اندازد و بيماري هاي كبدي را برطرف مي كند .

7) ضد تشنج است .

8)براي تقويت عمومي بدن خوب است .

9)كرم هاي معده و روده را از بين مي برد .

10)بيماري هاي سينه و سرفه را برطرف مي كند .

11)در معالجه زكام موثر است .

12)از آن مي توان بعنوان مسهل و تميز كننده استفاده كرد.

13)براي رفع بيماريهاي مجاري و ادرار مفيد است .

14)براي برطرف كردن رعشه و سرگيجه حدود 5 گرم از پودر آنرا با عسل مخلوط كرده و هر شب بخوريد .

15)براي رفع فراموشي و تقويت حافظه از دم كرده اسطوخودوس استفاده كنيد .

16)براي رفع بيخوابي يك قطره از روغن اسطوخودوس را روي يك تكه پنبه بچكانيد و آنرا داخل بالش خود قرار دهيد خواب مطبوعي براي شما مي آورد .

17)براي برطرف كردن غم و اندوه هر روز دم كرده اسطوخودوس بنوشيد .

18)اگر دست و پاي شما خواب مي رود از اين گياه استفاده كنيد .

19)براي پيشگيري از آب آوردن بدن دم كرده اسطوخودوس بنوشيد .

20)زردي را برطرف مي كند .

21)براي رفع حالت تهوع و سرگيجه مفيد است .

22)سردرد و سردردهاي يكطرفه را درمان مي كند .

23)براي معالجه ضعف اعصاب مفيد است .

24)طپش قلب را از بين مي برد .

 25) آسم را برطرف مي كند .

26)براي رفع ترشحات زنانه مي توانيد از اين گياه استفاده كنيد .

27)براي برطرف كرده سوء هاضمه يك قطره اسانس اسطوخودوس را در يك ليوان آب نيم گرم ريخته و يا يك فنجان از دم كرده آن را بنوشيد .

28)اسطوخودوس درمان كنده رماتيسم ، آرتروز و نقرس است . براي اين منظور كمپرس آنرا بر روي عضو مورد نظر بگذاريد و يا اينكه 2 قطره روغن آنرا با يك قاشق روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و عضو دردناك را با آن ماساژ دهيد .

29)زخم هاي كهنه را با ماليدن اسانس اسطوخودوس كه در الكل حل كرده ايد برطرف كنيد .

30)براي درمان بيماريهاي ريوي 2 تا 3 قطره روغن اسطوخودوس را با يك قاشق غذا خوري روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و سينه و پشت بيمار را ماساژ دهيد .

31) ماليدن پماد اسطوخودوس زخم ها را ضد عفوني كرده و التيام مي بخشد .

32)براي برطرف كردن بوهاي نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ريخته و بگذاريد به آرامي بجوشد عطر مطبوعي را در هوا پخش مي كند .

33)براي رفع بيخوابي يك قاشق چايخوري پودر اسطوخودوس را با يك قاشق چايخوري پودر سنبل الطيب مخلوط كرده و در يك ليوان آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد . اين دم كرده را يكساعت قبل از رفتن برختخواب ميل كنيد تا بيخوابي شما برطرف شود .

طرز استفاده:

1) دم كرده اسطوخودوس : حدود 5 گرم سرشاخه گلدار و يا گل اين گياه را در يك ليتر آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد . مقدر مصرف اين دم كرده 4-3 فنجان در روز است .

2)كمپرس اسطوخودوس : 30 گرم گل و يا سرشاخه گلدار اين گياه را با يك ليتر آبجوش مخلوط كرده و بمدت 10 دقيقه دم كنيد .

3)اسانس و روغن اسطوخودوس را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها تهيه كنيد براي مصرف يك قطره از آنرا با يك قاشق روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و براي ماساژ استفاده كنيد . و يا يك قطره آنرا روي يك حبه قند و يا يك قاشق عسل مخلوط كرده بخوريد .

مضرات :

اسطوخودوس گياهي است بي ضرر كه همه مي توانند از آن استفاده كنند . فقط براي اشخاص صفراوي مزاج خوب نست و باعث آشفتگي مي شود . اينگونه اشخاص بايد آنرا با سكنجبين يا كتيرا بخورند .

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 11 فروردین 1399 ساعت: 15:44 منتشر شده است
برچسب ها : نـعـنـاع,زنجبيل,آویشن,گل گاوزبان,بابونه آلمانی,اکاليپتوس,اراقيطون,اسطوخودوس,Lavandula,

مواد مخدر

انواع مواد

•        تریاک و مشتقات آن و نیز داروهای مخدر صناعی مانند پتی‌دین و بعضی چسبهای صنعتی.

•        مواد محرک مانند کوکائین که محرک قشر مغز می‌باشد و آمفتامین.

•        مواد توهم‌زا که فعالیت روانی را مختل و ایجاد توهم می‌کنند مانند: حشیش ، ال. اس. دی، مسکالین و پسیلوسیلین.

•        خواب‌آورها مانند باربیتوریکها و همچنین داروهای ضداضطراب و آرام‌بخش مانند مپروبامات و بنزودیازپین‌ها که با مصرف طولانی و مکرر ممکن است وابستگی جسمانی و روانی ایجاد کنند و به هنگام ترک دارو علایم ترک اعتیاد را آشکار سازند.

در زیر برخی از موارد مذکور را توصیف می‌کنیم.

تریاک و مشتقات آن

تریاک شیرابه سفت شده‌ای است که از گیاهی به ‌نام کوکنار یا خشخاش گرفته می‌شود. برای تهیه تریاک کپسول نارس خشخاش را تیغ می‌زنند و با روشهای خاصی شیرابه‌ها را جمع‌آوری و آماده مصرف می‌کنند. رنگ تریاک معمولا قهوه‌ای و بوی آن نافذ و قوی است. هرچند تریاک در دست پزشک دارویی موثر برای درمان بیماریهاست و مشتقات آن در بسیاری داروها از جمله برخی شربتهای سرفه وجود دارد اما مصرف نادرست آن فاجعه می‌آفریند و تریاکی‌ها همگی دچار عوارض متعدد می‌شود. با مصرف تریاک ابتدا نوعی نشاط و خوشحالی زودگذر به شخص دست می‌دهد. پس از آن مرحله منفی آغاز می‌شود که فرد را برای بدست آوردن آن حالت خوش اولیه به ‌مصرف مجدد تریاک وا می‌دارد.

 

حرکات ارادی معتاد پس از مرحله اول کند‌ می‌گردد و شخص نسبت به امور بی‌تفاوت می‌شود. اراده تریاکی سست و متزلزل و گریز از دام اعتیاد برایش مشکل است. معتاد از لحاظ اجتماعی و اخلاقی به قهقرا می‌رود و با زیر پا گذاشتن ضوابط اخلاقی و قوانین و مقررات همه فعالیت خود را پیرامون بدست‌ آوردن ماده مخدر متمرکز می‌سازد. در صورتی که ماده مخدر به معتاد نرسد دچار علایم خماری می‌شود و نشانه‌هایی مانند خمیازه ، آبریزش از بینی، عطسه ، عرق زیاد ، تپش قلب ، لرز ، بی‌قراری و اضطراب در او بوجود می‌آید. با ادامه محرومیت ، عوارض شدیدتر و استفراغ ، اسهال ، بی‌اشتهایی ، دردهای شدید پشت و شکم و عضلات دست و پا به عوارض دیگر افزوده می‌شود.

 

تریاک در انسان سبب مسمومیت حاد و مزمن می‌شود. در مسمومیت حاد که خیلی سریع بروز می‌کند ابتدا مرحله تحریکی فرا می‌رسد، بیمار دچار سردرد ، سرگیجه ، سنگینی سر می‌شود و سپس احساس تشنگی شدید می‌کند. آنگاه بیمار به خواب عمیق فرو رفته و به طرف مرگ سیر می‌کند. مردمک چشم تنگ می‌شود و دیگر به تحریک با نور پاسخ نمی‌دهد. تنفس نیز خیلی آهسته می‌شود و از 4 تا 5 نفس در دقیقه تجاوز نمی‌کند. مرگ ممکن است در طی چند دقیقه تا چند ساعت در اثر اغما و وقفه تنفس پیش آید. گاهی نیز مسموم با یک بهبودی زودگذر چند روز زنده مانده و سرانجام جان می‌سپارد. در گذشته بسیاری از مسمومیت‌ها و خودکشی‌ها با تریاک انجام می‌گرفت. مسمومیت و مرگ با تریاک فراوان مشاهده می‌شود. مسمومیت مزمن در نزد معتادان دیده می‌شود. آلکالوئیدهای مهم تریاک را که عبارتند از مرفین ، کدئین ، نارسئین، نارکوتین و پاپاورین می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد: مرفین مهمترین آلکالوئید تریاک و دارای طعمی تلخ است.

 

هروئین

یکی از مشتقات مرفین ، هروئین است که از استیله شدن مرفین به‌دست می‌آید. مرفین داروی ضد درد باارزشی است که برای تسکین دردهای حاد و شدید بکار می‌رود. کدئین ، پس از مرفین ، از آلکالوئیدهای مهم تریاک محسوب می‌شود و اثر تخدیر کننده ندارد و برای تسکین سرفه مورد استفاده قرار می‌گیرد. موارد اعتیاد به کدئین به‌ندرت مشاهده شده است.

بنابراین در بین آلکالوئیدهای تریاک ، هروئین به عنوان خطرناک‌ترین ماده مخدر شناخته می‌شود. اعتیاد به هروئین بسیار قوی و خطرناک است و مصرف آن وابستگی شدید جسمی و روانی ایجاد می‌کند. هروئین از راه استنشاق ، تزریق زیرجلدی و تزریق درون سیاهرگی استفاده می‌شود. از آنجا که فروشندگان مواد مخدر ،‌ برای سود بیشتر ، هروئین را با گنه‌گنه ، گچ ، لاکتوز ،‌ نمک و مواد دیگر مخلوط می‌کنند،‌ در نتیجه هروئین ناخالصی که به‌دست معتاد می‌رسد بیش از 5 درصد هروئین خالص ندارد. ناخالصی‌های هروئین و نیز غیراستریل بودن سرنگ تزریق ، یکی از علل مرگ معتادان است که تاکنون هزاران نفر جوان را از پای درآورده است.

 

پس از آنکه فرد با مصرف هروئین احساس سرخوشی و لذت کرد ناگزیر به ادامه مصرف آن می‌شود و با احساس لزوم استعمال از لحاظ جسمی و روانی به دارو وابسته می‌شود. معتاد درمی‌یابد که اگر به دارو دسترسی نداشته باشد اضطراب ، بی‌قراری‌ و عوارض دیگر در او بروز می‌کند. این وابستگی سبب می‌شود که نه تنها مصرف دارو را ادامه دهد، بلکه هربار مقدار مصرف را نیز اندکی افزایش دهد تا به آن اثری که اولین‌‌بار با مصرف هروئین دست یافته است، برسد. به‌ این ترتیب معتاد مادام که از هروئین استفاده می‌کند خود را سرخوش و راضی می‌پندارد و هنگامی که به آن دسترسی ندارد دچار بی‌قراری ، اضطراب ،‌ تنش ،‌ خمیازه و افزایش تحریک‌پذیری می‌شود. افراد معتاد به‌تدریج ضعیف و پژمرده می‌شوند و در اثر اختلالات روحی و روانی میل به کار را از دست می‌دهند. در واقع همه فعالیتهای معتاد برای به‌دست آوردن دارو برای نوبت دیگر صرف می‌شود و در این راه از دروغ ، دزدی و پشت‌پا زدن به همه قیدهای اخلاقی و اجتماعی ابایی ندارد.

کوکائین

کوکائین از برگ کوکا به‌دست می‌آید. کوکا بوته‌ای است از جنس اریتروکسیلوم ، که دارای برگ‌های ساده و همیشه سبز است. برگ کوکا دارای دو نوع تانن است و از مدتها پیش در آمریکای جنوبی و مکزیک افراد فقیر برای رفع گرسنگی آن را می‌جویده‌اند. اما کوکائین که سمی و خطرناک است، نه برای رفع گرسنگی ، بلکه برای اثر محرکی که دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلریدرات کوکائین دارای اثر بی‌حس کننده موضعی است و از این خاصیت آن برای تسکین درد و بی‌حس کردن موضع برای عمل جراحی استفاده می‌شود. کوکائین محرک قشر مغز و دستگاه عصبی مرکزی است. مصرف آن سبب تهییج و بی‌خوابی می‌شود و به توهم و هذیان می‌انجامد. هرچند کوکائین از نظر فیزیولوژیک اعتیادآور نیست، اما از لحاظ روانی شخص را به دنبال خود می‌کشاند و استفاده از آن همان عواقب فردی و اجتماعی را که مواد اعتیادآور دارند، به ‌بار می‌آورد.

 

افرادی که کوکائین مصرف می‌کنند ابتدا احساس سرخوشی و نشاط می‌کنند و خود را سعادتمند و نیرومند و توانا به انجام کارهایی که به‌طور معمول قادر به انجام آنها نیستند،‌ می‌پندارند. حالت تحریکی ، بی‌قراری ،‌ اضطراب ، ترس ، پرحرفی ،‌ بی‌خوابی ،‌ هیجان و توهم و گیجی پس از مرحله اول گریبانگیر فرد می‌شود و قدرت واهی او رو به زوال می‌رود. از اینرو شخص به مصرف مجدد دارو می‌پردازد و دایره معیوب ادامه پیدا می‌کند. فرد کوکائینی ، معمولا دچار توهم‌های حسی و هذیان است و گاه حتی دوستان خود را نیز به‌جا نمی‌آورد و اشخاص را به‌جای یکدیگر عوضی می‌گیرد.

آمفتامین‌ها

آمفتامین دارویی است که به عنوان محرک روانی شناخته شده است و چون سبب بی‌اشتهایی می‌شود در درمان چاقی نیز از برخی از انواع آن استفاده می‌شود. استفاده مداوم از آمفتامین‌ نوعی اعتیاد با نشانه‌هایی چون بی‌اشتهایی ، کاهش وزن ، تندی ضربان قلب و تنفس ، لرزش ، افزایش تحریک‌پذیری ، بی‌خوابی و روان‌پریشی ایجاد می‌کند.

 

 

حشیش

شاهدانه گیاهی است که در اکثر نقاط جهان می‌روید و بسته به محل رویش دارای تفاوتهایی می‌باشد. شاهدانه ، به‌ویژه شاهدانه هندی دارای یک ماده رزینی به‌نام کانابیس یا حشیش است که در کشورهای غربی و آمریکا ماری‌جوانا نامیده می‌شود. حشیش بوی قوی و طعم تند و خاصیت سکرآور دارد. حشیش یا کانابیس بر روی دستگاه عصبی مرکزی اثر می‌کند و استعمال طولانی آن به لاغری ، رنگ پریدگی ، ضعف و اختلالات روانی می‌انجامد.

 

چند دقیقه پس از تدخین یا یکی دو ساعت پس از خوردن حشیش مرحله تحریکی آغاز می‌شود که طی آن فرد احساس خوشی و انبساط خاطر می‌کند. تحت تاثیر حشیش کنترل رفتار مختل می‌شود و پرحرفی ، قهقهه و حس پرواز در بیمار پیش می‌آید. ادراک فرد از زمان و مکان مختل می‌شود و اختلال‌های حسی نیز پیش می‌آید. شخص دچار توهم و تصورات واهی می‌شود، محیط خود را غیر از آنچه که هست می‌بیند،‌ دست‌های خود را پر و بال می‌بیند و حوض خانه را دریا. از این‌رو حشیش را باید ماده خطرناکی تلقی کرد که اگرچه از نظر فیزیولوژیک وابستگی ایجاد نمی‌کند، اما چون وابستگی روانی به آن سبب می‌شود که فرد به طرف استفاده مداوم سوق داده شود باید به‌طور جدی با آن مبارزه کرد.

 

ال.اس.دی.LSD

ال. اس. دی. که نام کامل آن لیزرژیک اسید دی‌اتیل‌آمید است، از مواد توهم‌زاست که در قارچ ارگو وجود دارد. ال. اس. دی. سبب ایجاد اختلال در خلق و خوی فرد می‌شود، شناخت زمان و مکان را مختل ، فرد را دچار خوشی بی‌جا ، خودستایی ، احساس سبکی و بی‌وزنی ، هذیان و افسردگی می‌کند و ممکن است مصرف کننده را به خودکشی و آدم‌کشی بکشاند. با مصرف ال. اس. دی. توهم‌های بینایی و شنوایی دست می‌دهد و اشباح خیالی جای خاصی در ذهن فرد باز می‌کنند. به دلیل خاصیت توهم‌زایی شدید ال.اس.دی باید آن را یکی از مواد بسیار خطرناک تلقی کرد که نسل جوان را معرض تهدید قرار داده است.

 

اعتیاد چیست؟

اعتیاد یــك «بیمارى اجتماعی» است كه عوارض جسمى و روانى دارد و تا زمانى كه بـه علل گرایش «بیمار» توجه نشود، درمان جسمى و روانى فقط براى مدتى نتیجه‏ بخش خواهد بود و فـــرد مـــعتاد دوباره گرفتار « مواد اعتیاد آور» می‏ گردد.اعتیاد به موادمخدر یكى از مهمترین مشكلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است كه عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب ركود اجتماعى در زمینه ‏هاى مختلف مى‌گـــــردد .

همچنین ویــرانگری‏ هاى حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیارى از ارزش‌ها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را بطور جدى به مخاطره مى‌اندازد.پدیده شوم قاچاق موادمخدر بیش از آنكه فعالیتى سوداگرانه، تجارى و اقتصادى در عرصه مافیاى اقتصاد بین ‏المللى باشد، ابزارى كارآمد، مؤثر و راهبردى در گسترش نظام سلطه صاحبان قدرت جهان بر كشورهاى توسعه نیافته است. تحلیلگران مسائل سیاسى و اجتماعى بر این باورند كه در تهاجم و نفوذ فرهنگی، پدیده موادمخدر مهمترین عامل به تباهى كشیدن و انحطاط اخلاقى جوامع به شمار می‏ رود. متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است كه حتى قشر متفكر و تحصیل كرده را نیز به سمت خود كشانده است. مبارزه با اعتیاد نیز قطعاً بیش از آنكه ماموریتى در راستاى وظایف مصرحه نیروى انتظامى باشد، اقدامى است استراتژیك در مقابله با ابزار نظام سلطه جهانى در انحطاط اخلاقى جوامع با اهداف خاص سیاسی.

اعتیاد بعنوان یك آسیب اجتماعی، هیچ گاه بطور كامل ریشه‏  كن نخواهد شد، اما با تدبیر، اندیشه و تلاشى مخلصانه حداقل می‏توان آنرا به كنترل در آورد. در این راستا تلاش ما بر این است تا با ارتقاء سطح آگاهى اقشار مختلف جامعه پیشگیرى از اعتیاد را بر درمان معتادین مقدم بداریم. به امید روزى كه جامعه‏ اى داشته باشیم كه اگر هم در آن فرد معتادى وجود دارد، درصدد نجات خویشتن باشد.

 مواد مخدر

انواع فرآورده هاى گیاهان خشخاش، شاهدانه، كوكا و تركیبات شیمیایى مشابه كه مصرف آنها موجب اعتیاد می‏ گردد.

انواع مواد مخدر :

۱- سستی زا

۲- توهم زا

۳- توان افزا

 مواد سستى ‏زا :

موادى هستند كه مصرف آن بر روى سلسله اعصاب مصرف‏ كننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فكرى و بدنى او را سست نماید.

 این مواد به دو دسته تقسیم می‏شوند :

- طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه خشخاش، تریاك، شیره تریاك، مرفین

- مصنوعى ، مانند : هروئین، متادون، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص هاى مسكن و آرام ‏بخش

موادتوهم‏زا:

با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسى و بصرى می ‏شود. این مواد را هالوسینوژن می‏ گویند كه شامل:

- طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه شاهدانه،حشیش، بنگ، ماری‏جوانا، گراس، چرس؛ مسكالین، جو سیاه آفت ‏زده، برخى از قارچهاى حاوى مواد توهم ‏زا، دانه‏ هاى نوعى نیلوفر وحشی

- مصنوعی ، مانند : ال.اس.دی(L.S.D) ، دی‏ متیل تریپتامین (D.M.T) ، دی‏ اتیل تریپتامین (D.E.T)

مواد توان‏ افزا

مصرف آن بر روى سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و در نتیجه فعالیت فكرى و بدنى مصرف‏ كننده بیشتر و باعث هیجان می‏ شود. این مواد به دو دسته تقسیم می‏ شوند كه عبارتند از :

- طبیعی ، مانند : برگ كوكا، كوكائین، كراك، برگ و ساقه برخى درختان مثل خات و كراتم و ناس

- مصنوعی ، مانند : آمفتامین، متیل آمفتامین، تركیبات آمفتامین‏ها

مواد سستى زا

خشخاش

بوته ‏اى است یكساله كه در مناطق معتدل می‏ روید. رشد سالانه این گیاه به ارتفاعى معادل  ۱۱۰-۷۰ سانتیمتر می‏رسد. در اواسط بهار، بعد از این كه گلهاى رنگارنگ ان كم‏ كم شروع به ریختن می‏ كند، از میان گلها كپسول ظاهر می ‏شود كه به آن گرز خشخاش می‏ گویند. این گرزها در اواخر بهار و اوائل تابستان داراى پوست سبزى است كه به زردى مى ‏گراید. البته، قبل از این كه میوه گیاه خشك و زرد شود به روش خاص مبادرت به تیغ زدن آن می‏ نمایند. این كار به وسیله افرادى كه تجربه خاصى در تیغ زدن دارند، انجام می‏شود. آنان در ساعات اولیه شب با تیغهاى مخصوص و با ایجاد چندین شیار افقى و یا عمودى و یا مورب بر روى گرزها مبادرت به تیغ زدن می‏نمایند. صبح روز بعد، شیره سفید رنگى از محل شكافهاى گرز به بیرون ترشح می‏كند و در مجاورت هوا به صمغ قهوه‏اى رنگ تبدیل گردیده در پیاله مخصوص جمع‏ آورى و براى تریاك مالى آماده و به صورت لول روانه بازار قاچاق می ‏شود

تریاك

تاریخچه :

قدیمى ‏ترین و مشهورترین ماده مخدر است كه از گیاه خشخاش به دست می‏ آید. این گیاه حدود ۲۵۰۰ ســــال قبل در منطقه مدیترانه كشت مى ‏شده است. سابقه این گیاه را    تا ۵۰۰۰ سال قـــــــبــل هم ذكر می ‏كنند. از آثارى كه از سومریها باقـــى مانده اســــت، چــنین بــر می ‏آید، آنها این ماده را استعمال می ‏كرده اند و با آن گیاه شادى بخش می ‏گفتند. در نوشته‏ هاى هومر از تریاك نام برده شده است.

شكل ظاهرى :

تریاك شیره منعقد شده تخمدان كال بوته خشخاش است كه از نظر علمى به پاپاور معروف است. تریاك آماده مصرف، ماده ‏اى است خمیرى به رنگ قهوه‏اى كه بر حسب نوع و منطقه كشت خشخاش و آب و هواى منطقه پرورش از قهوه‏اى روشن تا تیره وجود دارد نامهاى دیگر آن افیون، اپیوم و تریاق می‏ باشد.

الكالویید :

تریاك داراى تركیبات بسیارى است كه تاكنون ۲۵ نوع موثر آن شناخته شده است. مهمترین آلكالوییدهاى تریاك عبارتند از مرفین، ناركوتین، پاپاورین، تبائین، كدئین و نارسئین.

نحوه مصرف :

- تدخین به وسیله وافور و یا با وسیلى مانند آن مثل قلیان، قلقلی، سیخ و سنگ

- استفاده به صورت قرص

- حل كردن در آب یا چاى و نوشیدن آن

عوارض :

- مغز: وابستگى (اعتیاد)، بی‏خوابى هنگام شب، خواب الودگى در طى روز

- تغییرات شخصیتی:

۱-كاهش علائق و انگیزه‏ها

۲-كاهش احساس مسئولیت

۳-كاهش توجه به تحصیل، شغل و خانواده

۴-افسردگى و بی قراری، پرخاشگری، اغماء به دنبال مصرف زیاد

- گوارش: تهوع و استفراغ، كاهش اسید معده و اختلال در هضم غذا، كاهش فعالیت روده ‏ها و یبوست مزمن، بی‏ اشتهایى و كاهش وزن، سوء تغذیه، خشكى دهان، اختلال در كبد

- پوست: خارش، تیره شدن رنگ پوست، تیرگى لبها، كهیر

- بیضه و تخمدان: كاهش توان و میل جنسی، بهم خوردن دوره ‏هاى قاعدگى در زنان

- تضعیف دفاع بدن علیه بیماریها: بی ‏حسى و عدم تعادل بدنی‏، عفونت ریه، یست تنفسى به دنبال مصرف زیاد، انقباض مردمك چشم

شیره تریاك:

پس از تیغ زدن گرز خشخاش، ماده ‏اى شیرى رنگ از آن خارج می ‏شود كه به آن شیره تریاك گویند. این شیره در مجاورت هوا تیره شده به رنگ قهوه ‏اى تبدیل می ‏گردد.

مرفین :

مرفین از كلمه مورفئوس خداى رویایى یونان باستان مشتق شده است و یكى از اجزاى اصلى و اساسى تریاك است كه به طور متوسط از هر ۱۰ كیلوگرم تریاك یك كیلوگرم مرفین تهیه می‏شود. رنگ آن به صورت كرم روشن و گاهى اوقات به رنگ آرد نخودچى و مزه آن تلخ است. ذرات آن در زیر ذره‏ بین شبیه كریستال هاى سوزنى است.

از نظر دارویی، ضد درد بوده، با اثرات رخوت ‏زیى كه بر روى مغز دارد، باعث كنترل دردهاى شدید می‏ شود و به همین خاطر مصرف مجاز آن فقط در بیمارستانهاست.

هروئین :

هروئین از كلمه هیروس یا هیرو به معنى مرد قهرمان گرفته شده است. البته این كلمه به معنى زن قهرمان، زن برجسته، زنى كه خدمات بزرگى به عالم بشریت كرده و زن ایده ‏آل نیز اطلاق می‏شود. هروئین یكى از تركیبات مرفین مى ‏باشد كه با عمل استیلاسیون بدست مى آ‏ید.ا ین ماده به رنگ سفید میل به كرم داراى طعمى تلخ و بى ‏بو است كه پس از مدتى نگهدارى بوى ترشى و سركه می‏ دهد.

نحوه پیدیش :

هروئین، قوی‏ترین و مخرب‏ترین ماده مخدر دنیا به شمار مى اید كه در سال۱۸۷۴ توسط یك دانشمند انگلیسى ساخته شد و تحقیقات بیشتر را درباره این ماده دانشمندان آلمان در سال ۱۸۹۰ تكمیل نموده و آن را به عنوان دارو معرفى نمودند. در ایران اولین لابراتور هروئین‏ سازى در سال ۱۳۳۴ توسط فردى به نام دكتر مصطفوى ایجاد گردید. وى نحوه ساخت و استخراج هروئین از تریاك را به عده‏ اى آموخت كه باعث به وجود آمدن لابراتوارهاى بیشترى در سطح كشور گردید.

نحوه استعمال :

هروئین از طریق كشیدن از راه مجارى تنفسی، تزریق داخل رگها و تزریق زیر جلدى استعمال می‏شود. مصرف هروئین از طریق مجارى تنفسی(دهان) با زرورق به این صورت است كه لبه زرورق سیگار یا هر نوع زرورق دیگر را به طرفى كه از جنس كاغذ است تا می‏ كنند و با آن یك لوله می‏سازند، سپس هروئین را كه معمولا حدود ۵ سانتى است روى سطح زرورق دیگرى می ‏ریزند و یك تكه مقواى بریده و نازك را به صورت چوب كبریت درآورده پس از آتش زدن زرورق گرفته سپس دود حاصله را از دهان استنشاق می ‏كنند.

در استعمال تزریقی، ابتدا معتادان از رگهایى كه جلوى ساعد دستها نمایان است استفاده كرده، پس از آن كه مدت طولانى از تزریق نقاط مختلف دستها گذشت و دیگر این نقاط جوابگو نبود ، به ترتیب نوبت به پشت دست، ساق پا، گردن و در نهایت به بیضه‏ ها می‏رسد. تزریق در بیضه‏ ها آخرین مرحله این گونه معتادان است.

عوارض :

- مغز : وابستگی، افسردگی

- تغییرات شخصى :

۱-كاهش علائق و انگیزه ها

۲-كاهش احساس مسؤلیت

۳-كاهش توجه به تحصیل ، شغل و خانواده

- بی‏خوابى هنگام شب، خواب‏ آلودگى در طى روز، پرخاشگری، آبسه چركى مغز، عفونت مغز، بیماریهاى مختلف ناشى از مرگ بخشى از سلولهاى مغزى و نخاع به دنبال مصرف زیاد

- گوارش : تهوع و استفراغ، كاهش اسید معده و اختلال در هضم غذا بى ‏اشتهایى و كاهش وزن

- كلیه : ناتوانى در تخلیه ادرار، نارسایی، عفونت كلیه

- پوست : خارش، تیره شدن رنگ پوست، تیرگى لبها، كهیر، عفونت پوست

- ریه : انسداد ناگهانى رگهاى تغذیه كننده ریه، عفونت ریه، ایست تنفسى به دنبال مصرف زیاد

- قلب : نارسایى قلب، بهم خوردن نظم ضربان قلب، عفونت كلیه داخلى و دریچه ‏هاى قلب

- عروق و خون : سخت شدن دیواره عروق، التهاب عروق، عفونت عروق

- كبد : اشكال در كار كبد، عفونت و التهاب كبد، بیمارى مزمن كبدى

- بیضه و تخمدان : كاهش میل جنسی، كاهش توان جنسى

متادون :

یك ماده مخدر مصنوعى است كه در جنگ جهانى دوم به علت كمبود مرفین براى تسكین مجروحین به وسیله آلمانى ها ساخته شد. در حقیقت متادون یك داروى برطرف‏ كننده درد است كه براى تسكین سرفه هم از آن استفاده می‏كنند. گرچه متادون خود یك ماده اعتیادآورنده قوى است ولى به عنوان یك داروى پزشكى براى ترك و معالجه معتادان به تریاك، هروئین و مرفین از آن استفاده می‏ كنند. اثرات دارویى آن تا حدى شبیه به مرفین بوده، با این تفاوت كه پس از مصرف، مدت بیشترى طول می‏كشد تا اثرات آن ظاهر شود و به مدت طولانى ‏تر در بدن باقى می ‏ماند

كدئین :

یكى از مشتقات معروف تریاك است كه ۰/۲الى ۰/۸ درصد آن را تشكیل می‏دهد و به عنوان مسكن در اشكال مختلف قرص، كپسول و شربت در پزشكى كاربرد دارد. اثر كدئین در حدود اثر مرفین است و در صورتى كه زیاد مصرف شود علائمى مانند اثرات مرفین خواهد داشت. نحوه مصرف آن به صورت تزریقى و خوراكى می‏باشد.

پاپاورین :

یكى از مشتقات مؤثر تریاك می‏باشد كه سفید كریستالى است و از نظر زهرآگین بودن حد وسط مرفین و كدئین است. ماده ‏اى است نشاط آور و محرك. كار عضلات صاف مثل روده را كند كرده و باعث شل شدن آنها می‏گردد. در برونشها و رگها انبساط ایجاد نموده و در آب نامحلول است و در الكل حل می‏شود.

پتیدین :

این ماده هم مثل متادون از داروهاى سستی‏ زاى مصنوعى می ‏باشد كه قدرت ضد درد آن از مرفین كمتر است و عضلات بدن را سست و شل می‏ كند

مواد توهم زا  :

شاهدانه :

بوته ‏اى است شبیه گزنه كه بلندیش تا ۲ متر می‏رسد. گیاه نر و ماده آن به صورت جداگانه بوده داراى برگهاى انبوه دراز و كنگره ‏دار می‏باشد كه میوه آن در سر شاخه به صورت خوشه نمایان است. اصولا شاهدانه براى روغن گیرى و خوراك طیور استفاده می‏شود. بو داده و برشته آن را مردم به صورت تفنن می‏خورند. نام لاتین این گیاه كانابیس است. اگر از سر شاخه‏ هاى به گل نشسته گیاه ماده چسبنده‏اى به نام رزین كه در حال ترشح است جمع ‏آورى و خشك شود، در واقع حشیش به دست آمده است. این گیاه در آمریكاى شمالى به نام ماری‏جوانا یا چرس، در انگلیس به گراس، در فرانسه ادب، در هندوستان بنگه و گنجا، در خاور نزدیك و خاورمیانه حشیش، در افریقاى جنوبى دگا، در سوریه و لبنان حشیشه ‏الكیف، در تركیه اسر یا اسرا، در افریقاى مركزى كامبا، در اسپانیا و در دیگر كشورها به اسامى مختلفى چون وید، پات، شانگ، چاراز، مكونا و غیره شهرت دارد.

در هر حــال هــر اســم و نــامــى بر ایــن گیاه و مشتقات آن نهاده شود، اثرات توهم ‏زایى آن همچنان پابر جاست در اینجا به حالاتى كه پس از استعمال حشیش و ماری‏جوانا در مصرف كننده روى می‏دهد به طور اختصار اشاره می‏ كنیم :

- در اثر نشئه شدن اشیاى مجاورش را بزرگتر و یا كوچكتر مى بیند.

- اشتهاى كاذب و میل به مصرف غذا پیدا می ‏كند.

- احساس قدرت عجیب در خود داشته و دست به اعمال وحشیانه و جنون ‏آور و خشونت زا زده و احساس پرواز كردن و سفر در آسمان و نوعى انبساط خاطر و آرامش و اعتماد به نفس كاذب پیدا می‏كند.

- فرد به خواب عمیقى فرو مى ‏رود.

حشیش :

ماده ‏اى به رنگ سبز تیره و گاهى قهوه ‏اى مایل به سبز شبیه حنا كه از گل، برگ و ساقه گیاه شاهدانه مؤنث و از ترشحات چسبنده آنها به صورت صمغ به دست می آ‏ید. حشیش حاوى ماده‏اى شیمیایى به نام T.H.C (تترا هیدرو كانا بینول) است كه ماده مؤثر آن به شمار می ‏رود. حــشیـش در طــبــقـه ‏بـنـدى مـواد مخدر، جزء مواد توهم‏ زاى طبیعى می ‏باشد.

 

آثار مصرف حشیش:

- تغییر در درك رنگ و صدا

- افزیش اشتهاى كاذب

- تند شدن ضربان قلب

- قرمزى چشم

- اختلال حافظه، گیجى و بی‏توجهى به اطراف

- به هم‏خوردگى تعادل حركتى

- علائم روانى شدید، مانند شنیدن صداهاى غیر واقعی، صحبتهاى نامربوط، توهم و هذیان، اختلال توجه، احساس كند شدن گذر زمان، سرخوشى و خنده خود به خود

عوارض مصرف طولانى حشیش:

- بیماریهاي تنفسى مزمن و سرطان ریه

- نازایى در زن و عقیمى در مرد

- از بین رفتن سلولهاى مغزى (پوك شدن مغز)

- التهاب و انسداد مزمن مجارى تنفسى

- اختلال روانى شدید و پیدار

- كم شدن علاقه و انگیزه براى زندگی، شغل و روابط اجتماعى و خانوادگى

- سندرم بی‏ انگیزگى (ناامیدی، بی ‏تفاوتى و بی ‏مسئولیتى در مقابل امور جارى زندگى)

- تشنج

علائم ترك حشیش:

- تحریك ‏پذیری، بی ‏قرارى و اضطراب

- اختلال خواب و بی ‏اشتهایى

- تعریق و لرزش

- اسهال، تهوع و استفراغ

- دردهاى عضلانى

- افزیش درجه حرارت

بنگ :

سر شاخه‏ هاى گلدار یا به میوه نشسته و خشك شده بوته شاهدانه - اعم از ینكه ماده رزینى آن را قبلا گرفته یا نگرفته باشند - بنگ نامیده می‏ شود.

مارى ‏جوانا :

در آمریكا برگها و گلهاى شاهدانه آمریكایى را خشك می‏كنند و از آن توتون سبز رنگى به دست می‏ آورند كه همان ماری‏ جواناست. چون این توتون خیلى زبر است براى پیچیدن آن از چندین دور كاغذهاى سفید یا قهوه ‏اى رنگ استفاده می‏كنند و آن را ریفر مى ‏نامند. مشتاقان آن را به صورت دسته‏ جمعى در محل هایى به نام تی‏پاد تدخین می‏كنند. این سیگار به كندى می‏سوزد و خیلى زود خاموش می‏گردد، به همین علت معتادان با پكهاى سریع و دسته‏ جمعى مانع خاموش شدن آن می ‏شوند و براى این كه از این سیگار استفاده كامل بشود در اماكن سر بسته استعمال می‏گردد.

گراس :

در زبان انگلیسى به معنى علف است و در اصطلاح همان بنگ و ماری‏جواناست. برگهاى بوته شاهدانه كه در واقع مثل علف است جمع ‏آورى كرده، مانند سیگار مصرف می ‏كنند، گاهى هم آن را مثل چاى دم كرده و می ‏خورند.

چرس :

همان حشیش است كه از رزین آماده شده از سر شاخه‏ هاى گلدار و به میوه نشسته گیاه بالغ شاهدانه تهیه می‏شود و از انواع دیگر ان مرغوبتر است.

مسكالین :

ماده اصلى و فعال كاكتوس است (معمولا این كاكتوسها به نام پیوت معروفند) كه قرنهاست به عنوان دارویى سحرآمیز براى درمان دردها مصرف می ‏شود. نحوه تهیه آن به این صورت است كه تكه‏ هایى از قسمت فوقانى این گیاه را بریده و پس از خرد كردن می ‏جوند و یا با ساییدن آن را به صورت پودر درآورده و با ریختن به داخل كپسول، مورد استفاده قرار می‏دهند.

ال.اس.دی :

مخفف “ اسید لیزرژیك دى اتیل امید ” ماده نیمه تركیبى است كه در لابراتور به دست مى ‏آید. این ماده به صورت طبیعى در چاودار آفت زده وجود دارد. بر روى آن قارچى به رنگ مس نشو و نما می‏كند كه آرگو نامیده می‏شود. این قارچ حاوى اسیدى به نام اسید لیزرژیك می‏باشد و مشتقات آن توهم ‏زا می‏ باشد. یكى از عوارض مصرف، تیره شدن مردمك چشم و ایجاد خطوط رنگین به هنگام بسته ‏شدن چشمها در منطقه بینایى است. عمق تصاویر و اشیا در نظر مصرف‏ كننده تشدید شده و اشیاى ثابت ممكن است در نظرش به حركت درآیند، گاهى حالت تهوع، سرد شدن بدن و لرزش احساس می‏شود. قدرت شنوایى تشدید شده و زمزمه‏ هاى نامفهوم به گوش می‏رسد. حس زمان و گذشت آن در حد بسیار زیادى كند می‏شود. انطباق فكر از بین رفته و هر چه میزان مصرف بیشتر باشد تجزیه و تحلیل منطقى كمترى در ذهن به وجود می ‏آید.

دى . ام . تى :

یكى از مواد توهم ‏زا می‏ باشد كه معمولا معتادین ال . اس . دى از این ماده استفاده می ‏كنند. آثار آن شبیه ال. اس .دى است. كسانى كه به دنبال راه گریز سریع از واقعیتها هستند از ان مصرف می‏كنند. اگر از راه دهان مصرف شود تولید دل ‏درد می ‏كند. بنابرین یا از راه تزریق عضلانى استعمال و یا با توتون و ماری‏جوانا مخلوط كرده دود می‏ كنند.

مواد توان افزا  : 

كوكا :

گیاهى است كه در ارتفاع ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ مترى از سطح دریا در دامنه باخترى كوههاى آند كه هواى معتدل و مرطوبى دارد می‏روید. ارتفاع این گیاه به ۲ متر هم می‏رسد و برگهایى دارد كه شكل و رنگ و ابعاد آن یاد آور درخت زیتون است. گیاه كوكا حاوى ماده توان‏ا فزا ست كه مصرف آن سبب فعال شدن مركز بی‏خبرى و سرخوشى در مغز مصرف كننده می‏شود. ماده حاصل از برگ كوكا، كوكائین نامیده می‏شود.

كوكائین :

یك از موادمخدر توان‏ افزاى طبیعى می‏ باشد كه از برگ كوكا تهیه می‏شود كشورهاى بولیوی، كلمبیا و پرو بزرگترین محل رشد و نمو كوكا به شمار می‏روند. نخستین بار بومیان كشور “پرو” از برگ این درخت براى تسكین درد و رفع خستگى استفاده نمودند. اعتیاد به آن جنبه روانى دارد. كوكائین ماده مؤثر رگ برگهاى این گیاه است كه به ارى تاكسیلین شهرت دارد. رنگ آن سفید شفاف و همانند كریستال ریز می‏باشد و با مختصر تكانى بلورهاى ریزان بر روى هم می‏غلتند. این ماده، یك ضد درد موضعى بسیار قوى است، از پوست و مخاط بینى هم جذب می‏شود. گرد كوكائین از راه بینى استنشاق و یا در رگ تزریق می‏شود كه خاصیت آن، ایجاد نیرو و هیجان، كاهش احساس گرسنگى مى ‏نماید و استعمال زیاد آن موجب جنون می‏شود. نامهاى خیابانى آن كوك، كاندی، هپى می‏باشد.

كراك :

مشتقى از كوكائین است كه جنبه اعتیادآورى آن بسیار زیاد و اثرات جانبى آن دهشتناك است. در واقع كراك، كوكائینى است كه دستكارى شده و غالبا با پیپ هاى شیشه‏اى دود می‏شود. براى معتاد شدن به كراك فقط چند پیپ كراك كفایت می‏كند.

خات یا قات :

خات علاوه بر این كه به صورت وحشى رشد مى ‏كند، عمدتا در مناطق مشخصى از شرق افریقا و شبه جزیره عربستان كشت می‏شود. برگهاى این گیاه با توجه به خواص محركشان به صورت جویدنى مصرف مى ‏شوند، به طورى كه به مصرف‏ كننده احساس نشاط داده و تا حدودى جلوى گرسنگى را می‏گیرد.

 طعم آن تلخ است و مصرف آن بیشتر در عصر و اوائل شب صورت می‏گیرد. كشورهاى تولیدكننده، مقادیر انبوهى محموله‏ هاى منجمد، خشك و واكیوم شده خات را به اروپا و سایر نقاط جهان ارسال می‏كنند. این محموله در كشورهاى مزبور توسط اتباع كشورهاى تولید كننده مصرف می‏شود. برخى كشورها جهت محدود كردن واردات یا مصرف خات تدابیرى اتخاذ كرده ‏اند. خات در حال حاضر تحت كنترل مقررات بین ‏المللى قرار ندارد.

كراتم :

درختى است كه در تایلند می‏ روید. مردم آن سرزمین برگهاى تازه آن را می‏جوند و یا آن را خشك كرده مانند سیگار می‏كشند. خاصیت ماده مؤثر این درخت، توان ‏افزیى است و احساس نشاط و هوشیارى كاذب مختصرى نیز در مصرف‏كننده به وجود مى ‏آورد.

ناس :

در بسیارى از منابع آمده است، ناس بوته ‏اى است كه در افغانستان و پاكستان مى ‏روید. برگهاى آن را اگر تازه باشد ، می‏جوند و خشك كرده آن را مثل حنا كوبیده در زیر لثه قرار می‏دهند. براى تأثیر بهتر و بیشتر، كمى خاك سیگار یا آب آهك به آن اضافه می‏كنند. مصرف‏ كنندگان آن احساس گرمى و نشاط می‏كنند، ولى اثر آن به مراتب از سایر مواد محرك كمتر است.

آمفتامین:

گروه وسیعى از داروهاى محرك (توان‏ افزا) هستند كه باعث تحریك و فعالیت سلسله اعصاب مركزى مى ‏شوند و به اشكال قرص، كپسول، پودر و میع وجود دارند.

مراحل اعتیاد :

۱- مرحله آشنایى:

این مرحله با تشویق دیگران (مخصوصاً دوستان ناباب) یا از روى غرور و كنجكاوى خود فرد شروع می ‏شود.

۲ ـ مرحله شك و تردید :

در این مرحله فرد با مبارزه با امیال خود می ‏پردازد.

۳ ـ مرحله اعتیاد واقعى :

 

در صورت ادامه مصرف در مرحله شك و تردید فرد به مرحله اعتیاد واقعى مى رسد. در این مرحله پدیده «تحمل» باعث می‏شود كه فرد به مرور زمان بر میزان مصرف خود بیفزاید تا به نشئگى قبلى برسد.

توصیه پیشگیرانه (دوستانه) به جوانان و نوجوانان:

 ۱. خطرات و عوارض مصرف مواد اعتیاد‏آور را خوب بشناس.

۲. به هر كس كه به تو مواد تعارف كرد محكم و قاطع بگو «نه» اینكه ما بتوانیم به دوست خودمون «نه» بگیم خودش یك هنر است. افراد خوش فكر هر تعارفى كه مخالف سلامتى شونه براحتى رد مى‌كنن.

 ۳. جوابهایى از قبل براى اصرار زیاد اطرافیانت آماده كن. پیشاپیش به این جمله ‏ها فكر كن «خیلى كیف  داره» ، «شنگول میشی» ، «سرحال میشی» و اگر كمى تردید كنى میگن: «بچه ننه‏ ای» ، «‌ترسویی» ، «اول تجربــــه كن بعد بگو بده» ، «هنوز مرد نشدی»، «پس چرا فلانى كشید و معتاد نشد ؟ و …

۴. موادمخدر را حتى یك بار هم امتحان نكن. هیچكس توى دنیا نمی‏تونه به تو اطمینان بده كه یكبار مصرف كردن معتادت نمی‏كنه. اصلاً مگه معتادى وجود داره كه بخاطر معتاد شدن مصرف مواد را شروع كرده باشه؟ پس این همه معتاد از كجا اومدن؟!!! یا دوست دارى پریدن از طبقه بیستم یك ساختمان یا لمس كردن سیم‏هاى بدون روكش برق را حتى براى یك بار هم امتحان كنی؟

۵. یادت باشه كه كشیدن سیگار مقدمه ا‏یه براى اسارت در چنگال اعتیاد به موادمخدر.

 ۶. از رفت و آمد در مكان‏هاى آلوده و دوستى با افراد مشكوك پرهیز كن.

 ۷. از دوستى با افرادى كه اختلاف سنى اونا با تو زیاده خوددارى كن.

 ۸. مواد اعتیادآور سم كشنده ا‏یه كه اثراتش به تدریج ظاهر می‏شه.

 ۹. به صحبت‏هاى پدر و مادرت كه خیرخواه‏ترین دوستان تو هستن اطمینان كن. ارتباطت را با اونا محكم كن.

 ۱۰. اعتقادات و پایبندى مذهبى خودتو تقویت كن.

 ۱۱. با مطالعه، ورزش و تفریحات سالم براى اوقات فراغت خودت برنامه ‏ریزى كن.

 ۱۲. اونى كه موادمخدر رو به جوونا معرفى می‏كنه، چهره ‏اش فرقى با دیگران نداره. پس دوستان و نزدیكان خودتو خوب بشناس.

 ۱۳. بعضی‏ها فكر می‏كنن با بقیه فرق دارن و هر وقت كه اراده كنن مى‌تونن مصرف مواد رو كنار بگذارن، در حالى كه این طرز تفكر منجر به اعتیاد می‏شه.

 ۱۴. به هنگام سختى و ناراحتى با پدر و مادر و یا یك بزرگتر مطمئن و قابل اعتماد مشورت كن.

 ۱۵. اگه نمى‌تونى حرفتو به اونا بزنى مشاورین نیروى انتظامى با جان و دل حرفهاى تو رو می‏شنون و كمكت می‏كنن.

بیشترین تأثیر مخرب اعتیاد بر اركان خانواده وارد مى آید، همانطورى كه مؤثرترین عامل پیشگیرى از اعتیاد نیز نهاد خانواده است.

توصیه پیشگیرانه به والدین:

 ۱. درباره مواد اعتیادآور (علل و عوامل مؤثر در مصرف مواد، خطرات، عوارض و علائم آن) اطلاعات كافى كسب كنید.

۲. مهارت‏هاى تربیتى خود را افزیش دهید.

۳. الگوى مناسبى براى فرزندان خود باشید و هرگز بر خلاف گفته خود عمل ننمائید.

 ۴. فضایى ایجاد كنید كه فرزندانتان در آن احساس آرامش كنند.

 ۵. به صحبت‏هاى فرزندانتان خوب گوش كنید. با لبخند، تكان دادن سر و استفاده از جملات مثبت نظیر «چقدر جالب»، «من این را نمی‏دانستم» و … آنها را به گفتن بیشتر تشویق كنید.

 ۶. شرایطى ایجاد كنید كه شما را محرم اسرار خود بدانند.

 ۷. از فرزندانتان انتظار نداشته باشید آرزوهاى برآورد نشده شما را تحقق بخشند.

 ۸. از قبل، خود را براى پاسخگویى به سئوالات كنجكاوانه فرزندانتان آماده نمائید.

ممكن است روزى از شما بپرسند كه آیا تاكنون مواد مصرف كرده ‏اید؟ این فرصت خوبى است كه علت عدم مصرف خود را به زبان سال‏هاى جوانى به آنها منتقل كنید، یا اگر احیاناً قبلاً مصرف كرده ا‏ید علت گرایش خود به مواد و سپس كنار گذاشتن آن را به ایشان بگوئید و اینكه حالا چرا می‏خواهید ایشان اشتباه شما را تكرار نكنند. بیاد داشته باشید كه نباید مسائل را بیش از اندازه تشریح كنید مبادا كنجكاوى آنها برانگیخته شود.

 ۹. با تقویت قدرت اعتماد به نفس، تصمیم‏ گیرى و از بین بردن افسردگى وكم رویى فرزندان، آنها را در برابر شرایط آسیب‏ زا مقاوم سازید.

 ۱۰. راه مقاومت و پایدارى در برابر فشار همسالان را در خصوص مصرف موادمخدر به فرزندانتان بیاموزید تا از «نه» گفتن به آنها نهراسند.

 ۱۱. موانع رابردارید. به فرزندانتان انگیزه داده و از آنها حمایت كنید.

 ۱۲. وقت بیشترى را با فرزندانتان صرف كنید. با آنان به رستوران، پارك، كوه، سینما و … بروید. باتفاق آنان به موسیقى گوش دهید و از همه مهمتر به آنان ابراز عشق كنید و بگویید كه دوستشان دارید.

 ۱۳. سعى كنید حتى آهنگ صدایتان ملایم و دوستانه باشد.

 ۱۴. مواضع خود را برابر سیگار، موادمخدر و الكل مشخص نموده، صریحاً آنرا به زبان بیاورید.

 ۱۵. عقاید خود را به زور به آنها تحمیل نكنید.

 ۱۶. نظم و قانون مناسب و سازنده مشخصى در خانواده برقرار سازید و براى سرپیچى از آن تنبیهات مناسبى در نظر بگیرید و قاطعانه آنرا به مرحله اجرا در آورید.

 ۱۷. سعى كنید در ساعات غذا خوردن همه اعضاء خانواده را دور هم جمع كنید.

 ۱۸. فرزندان خود را قبل از رسیدن به سنین بحرانى نسبت به مضرات و عواقب ویرانگر مصرف موادمخدر آگاه سازید.

 ۱۹. آنان را بیش از اندازه و بطور اغراق‏ آمیز نترسانید.

 ۲۰. از چگونگى دوست‏یابى و معاشرت فرزندان خود با دیگران آگاه باشید. با والدین دوستانشان ارتباط برقرار كنید. در صورتى كه به منزل دوستشان رفتند حتماً از حضور والدین ایشان در منزل مطمئن شوید و به حضور سایر اعضاء خانواده اكتفا نكنید.

 ۲۱. به نحوه خرج كردن پول توسط فرزندانتان اهمیت بدهید.

 ۲۲. براى اوقات فراغت آنان برنامه ‏ریزى كنید. همواره آنان رابه مطالعه، ورزش و تفریحات سالم ترغیب نمائید و زمینه این امور را برایشان فراهم كنید.

 ۲۳. زمان مناسبى را به گفتگو اختصاص دهید. چرا كه فرزند شما ارزش نصايحتان را با ارزش زمانى كه به آن اختصاص داده ا‏ید می ‏سنجد.

 ۲۴. راهنمایی‏هاى خود را از طریق مربیان و دبیرانشان به آنها منتقل كنید. جوانان باورها و ارزش‏هاى خود را دارند. طبیعتاً اگر والدین بهترین نصایح را هم بگویند ممكن است آنها را نپذیرند. شنیدن نصایح شما از زبان مربیان و دبیرانشان تأثیر بیشترى بر آنها می ‏گذارد.

 ۲۵. بین فرزندانتان تبعیض قائل نشوید.

 ۲۶. تفكر انتقادى را كه از ویژگی‏هاى دوران بلوغ و نوجوانى است، در فرزندان خود سركوب نكنید.

 ۲۷. آنان را به رعایت اصول مذهبى و انجام فرائض دینى تشویق كنید.

 ۲۸. در انجام فعالیت‏هاى منطقى به فرزندان خود استقلال و آزادى بدهید.

 ۲۹. در رفتارهاى خود بیشتر دقت كنید. ممكن است با تمسخر یك معتاد و یا صحبت كردن با لحن افراد معتاد پیامى نادرست به فرزندتان منتقل كنید.

 ۳۰. اگر می‏خواهید مانع پویایى و رشد جسم و روان فرزندانتان نشوید، از انتقاد غیرسازنده، تمسخر و شرمنده كردن آنان مخصوصاً درمقابل دیگران جداً بپرهیزید.

 ۳۱. فرزندانتان را به خاطر رفتارهاى مثبت آنان تشویق كنید.

 ۳۲. در موقعیت‏هاى بحرانی، فشارها و تنش‏هاى روحی، راهنما و همراه فرزندان خود باشید.

 ۳۳. هرگز فضاى خانه را متشنج ننموده و از مشاجره و بحث‏هاى بیهوده بپرهیزید.

 ۳۴. مسئولیت و تكلیفى به فرزندان خود بدهید كه با توان آنان متناسب باشد.

 ۳۵. در روابط خود با فرزندانتان همواره صادق و مهربان باشید.

 ۳۶. از تنها گذاشتن فرزندان خود در منزل، بویژه هنگامى كه به مسافرت یا میهمانى می‏روید جداً خوددارى نمائید.

 ۳۷. به حس ششم خود توجه كنید. هر گاه در درون خود احساس كردید كه مشكل خاصى وجود دارد حتماً آنرا جدى بگیرید.

 ۳۸. در صورت شك و تردید، وسائل شخصى و لباسهاى فرزندانتان را مخفیانه بازرسى نمائید.

 ۳۹. ترحم به معتادین محله ‏تان را خیانت به فرزندان خود بدانید.

 ۴۰. همواره در نظر داشته باشید كه خانواده‏ ها در زمینه پیشگیرى از اعتیاد نقش بسیار مؤثرترى در مقایسه با نیروى انتظامى و سایر سازمان‏هاى مسئول بر عهده دارند.

 ۴۱. رعایت بسیارى از نكات مذكور منحصر به والدین نبوده بلكه سایر اعضاء خانواده بویژه برادران و خواهران بزرگتر را نیز در برمی ‏گیرد و چه بسا تاثیرپذیرى جوانان و نوجوانان از آنها در بسیارى از موارد بیش از پدر و مادر باشد.

 

خواندن اين مطالب را نيز توصيه ميکنيم :

‪۴۰درصد از جامعه جوانان استان مركزي به گونه‌اي از اختلالات رواني رنج مي‌برند.  منتشر شده توسط admin در تاريخ February 4th, 2008

نوجواناني که دچار بي‌خوابي‌هاي مکرر هستند، در آينده از نظر روحي آسيب پذيرترند و بيشتر در معرض افسردگي قرار دارند. منتشر شده توسط admin در تاريخ March 9th, 2008

نوزادان و كودكان زير سه سال كه برنامه‌هاي تلويزيون تماشا مي‌كنند ، دچار اختلال خواب می شوند منتشر شده توسط admin در تاريخ March 1st, 2008

نامه الكترونيك يا "ايميل" يكي از آزاردهنده‌ترين عوامل فشار رواني در دوران كنوني است. منتشر شده توسط admin در تاريخ March 10th, 2008

چرا مردان و زنان رنگ‌های متفاوتی را برای ظاهرشان می‌پسندند؟ منتشر شده توسط admin در تاريخ April 2nd, 2008

وياگرا، در يک تحقيق توانسته است ناتواني جنسي در زنان افسرده را درمان کند. منتشر شده توسط admin در تاريخ July 25th, 2008

کودکان قلدر ، به خاطر مشکلاتي که سلامت، ايمني و تحصيلات آنها را تهديد مي کند بيشتر آسيب مي بينند. منتشر شده توسط admin در تاريخ July 27th, 2008

گوش دادن به موسيقي، ظرفيت ورزش كردن و تمرينات بدني را افزايش مي‌دهد منتشر شده توسط admin در تاريخ October 8th, 2008

احتمال ابتلا به اختلال حافظه در افراد خوش معاشرت و آرام به مراتب کمتر از افراد منزوی و سرشار از استرس است منتشر شده توسط admin در تاريخ January 26th, 2009

استرس نه تنها مانع فعاليت افراد نمي‌شود بلكه شرايط را براي پيدا كردن راه براي رسيدن به هدف و ارتقاي موقعيت فراهم مي‌كند منتشر شده توسط admin در تاريخ January 15th, 2008

استرس های شغلي در محیط کار ، سلامت رواني ما را هدف قرار داده است منتشر شده توسط admin در تاريخ April 2nd, 2008

تشنج چیست ؟ _ انواع تشنج ، تشنج ناشی از تب ، صرع ، علائم ، پیشگیری ، درمان ( مرجع کامل اطلاعات ) منتشر شده توسط admin در تاريخ April 20th, 2008

خواب كمتر از شش و بيشتر از هشت ساعت با ابتلا به سندرم سوخت وسازي ارتباط دارد. منتشر شده توسط admin در تاريخ May 9th, 2008

در هنگام عصبانیت فقط ۶۰ ثانيه طلايى براى بازيابى آرامش احتیاج دارید منتشر شده توسط admin در تاريخ April 29th, 2008

" نگرانی " در صورتي كه حالت دائمي و افراطي داشته باشد می تواند نشانه ابتلا به اختلال اضطرابي كلي يا GAD باشد. منتشر شده توسط admin در تاريخ April 29th, 2008

بزرگترین شبکه مافیایی مواد مخدر در غرب"

دو شنبه 22 سپتامبر 2008, بوسيله ى Habib

 

عطامحمد نور والى بلخ که درمراسم تجليل از روزجهانى صلح درمزاشريف سخن مى گفت جامعه جهاني را متهم به عدم صداقت در مبارزه به مواد و تامین صلح در افغانستان کرد.

این مقام در ولایت بلخ میگوید که بزرگترين شبكه هاى مافياى مواد مخدر در بدنه حكومت هاى غربى جاى دارند.

اقاى نور ضمن آنكه ازصلح به عنوان نياز اساسي بشريت بويژه مردم افغانستان ياد نمود ازعملكرد جامعه جهانى درقبال تامين امنيت و مبارزه با موادمخدر درافغانستان انتقاد نمود.

والی بلخ افزود درحاليكه كشورهاى بزرگ دنيا ادعاى مبارزه با مواد مخدر را دارند اما بزرگترين شبكه هاى مافياى مواد مخدر در دستگاههاى حكومتى کشورهاى چون آمريكا، انگلستان و فرانسه جا بجا هستند.

وی همچنان جامعه جهانى و دولت افغانستان را درعدم صداقت وقاطعيت مبارزه با مواد مخدر متهم نمود.

عطا محمد نور چالش بزرگ دربرابر عدم برقرارى صلح درافغانستان را احترام نگذاشتن كشورهاى خارجى به حاكميت ملى وقانون اساسي افغانستان دانست.

وى افزود،كسانى كه تروريزم را پرورش داده و از ادامه دهشت افگنى در افغانستان حمايت مى كنند امروزخود شان با این مشکل دست پنجه نرم میکند.

گفتنی است که برای اولین بار در ولایت بلخ از روز جهانی صلح طی محفلی پرشکوه تجلیل بعمل آمد

کارشناسان نسبت به گرایش دانشجویان به مصرف موادمخدر هشدار داده‌اند.

براساس تازه‌ترین یافته‌های پژوهشی انجام شده در میان دانشجویان کشور، دانشجویان رشته‌های پزشکی و هنر بالاترین میزان مصرف موادمخدر را نشان داده‌اند.

اگرچه منابع دسترسی دانشجویان پزشکی به مواد مخدر و اعتیادآور حتی در خوابگاه‌ها ذکر نشده اما این زنگ خطری است که در میان قشر فرهنگی کشور به صدا درآمده است.

پژوهشگران می‌گویند گرایش به مصرف موادمخدر درمیان قشر دانشگاهی با محتوای تحصیلی، رشته تحصیلی و مطالعه طولانی رابطه و تاثیری مستقیم دارد.

کامبیز کامکاری عضو شورای پژوهش دبیرخانه مواد مخدر می‌گوید برخی رشته های تحصیلی سنگین و در عین حال فاقد نیاز به نیروی تجزیه و تحلیل هستند بنابراین گرایش دانشجویان را به مصرف مواد مخدر افزایش می‌‏دهند.

این پژوهشگر مشخص نکرد که این یافته‌ها را براساس کدام پژوهش و در کدام جامعه آماری به دست آورده است.

وی تاکید می‌کند دانشجویان رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی بیشتر به مواد مخدر گرایش دارند، اما در ظاهر این امر بیشتر در دانشجویان هنر مشاهده می‌شود.

وفور مواد مخدر در دانشگاه‌ها

بررسی عوامل گرایش به مصرف موادمخدر و آمار ارائه شده از عوامل مرتبط در میان دانشجویان کشور حکایت از رشد مصرف حرفه‌ای موادمخدر در این قشر دارد.

مریم رامشت مشاور دانشگاه علوم پزشکی تهران در اعلام نتایج یک پژوهش درمیان دانشجویان گفت: گروه هم‌سالان (رفیق بد) با 58.8 درصد به عنوان مهم‌ترین عامل گرایش دانشجویان به مصرف مواد مطرح شده است.

فقدان اعتماد به نفس با 36.6 درصد، نبود بهداشت روانی و استرس و فشارهای روانی 25.8 درصد، مشکلات عاطفی 25.2 درصد، احساس تنهایی و غربت 21.4 درصد، احساس پوچی 19.9 درصد، مشکلات خانوادگی 19.7 درصد، هیجان‌طلبی 13.8 درصد، آزادی‌های بی قید و شرط 16.3 درصد، نبود امکانات تفریحی 15.5 درصد، فقدان آگاهی کافی در زمینه مواد مخدر 14.3 درصد و در دسترس بودن مواد 13.7 درصد از دیگر عوامل گرایش به موادمخدر درمیان دانشجویان کشور اعلام شده است.

در این جامعه آماری پژوهش بر روی سه هزار و 177 دانشجو از 42 دانشگاه کشور در مقطع کارشناسی سال تحصیلی 85 ـ84 انجام شد.

با توجه به رشد جمعیت دانشگاهی کشور و دردسترس بودن موادمخدر، میزان افزایش مصرف موادمخدر در دانشگاه‌ها در سال تحصیلی 85-86 می‌تواند بالاتر از ارقام یادشده باشد.

آموزش مهارت‌های زندگی در ایران معنا ندارد

نکته ای که از نگاه پژوهشگران در گرایش به مصرف موادمخدر میان دانشجویان کشور قابل تامل است، آموزش مهارت‌های زندگی است که در ایران از آن غفلت شده و راهکارهای ثانویه ازجمله اخراج دانشجو و محرومیت از تحصیل، زندان و مراکز بازپروری مورد تاکید قرار گرفته است.

سازمان جهانی بهداشت درسال 1993 با همکاری «یونیسف»، «بانک جهانی» و «صندوق جمعیت سازمان ملل» راهکار برنامه پیشگیری با نام «آموزش مهارت‌های زندگی» را ارائه کرد.

این ابتکار نگرشی بر ایجاد و حفظ مهارت‌های زندگی از طریق توسعه آگاهی، بکارگیری تجارب، پرکردن اوقات فراعت به روشی معقول و تاکید بر روش‌های مشارکتی خانواده و مشاوره است که در برخی جوامع غربی آموزش آن از دوران پیش دبستانی شروع می‌شود و براساس آن کودک به‌تدریج با نیازهای طبیعی و غریزی و چالش‌های زندگی روزمره آشنا می‌شود.

در کشور ما این برنامه در کتب درسی گنجانده نشده و تنها در برخی رشته‌های دانشگاهی ارائه شده است درنتیجه دانشجو نمی‌تواند به‌طور آگاهانه در مشکلات خود تصمیم‌گیری کند، قادر به ایجاد ارتباط سالم به‌ویژه با جنس مخالف و تفکر منطقی و خلاق در کنش‌ها و واکنش‌ها نیست.

این راهکار به‌طور مستقیم با بهداشت فیزیکی و روانی درارتباط است اما دانشجوی ایرانی به خاطر محرومیت از این آموزش در دوران رشد ، در بسیاری موارد سرخورده می‌شود و گریزگاه مشکلات را روی آوردن به موادمخدر یافته است.

رامشت مشاور دانشگاه معتقد است آموزش مهارت های زندگی در ایران محدود به دانشگاه‌ها و با تغییر محتوا و به‌صورت بلاتکلیف ارائه می‌شود.

 

این درحالی است که براساس بند «ز» از ماده 97 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بکارگیری استراتژی کاهش آسیب، آموزش مهارت‌های زندگی و بهره‌گیری از یافته‌های علمی و تجارب جهانی در برنامه‌ریزی‌های عملی مبارزه با مصرف موادمخدر در اولویت قرار گرفته است.

تخصیص بودجه

حمیدرضا حسین‌آبادی رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر اسفند سال گذشته از اختصاص یک هزار و ‪ ۳۰میلیارد ریال اعتبار برای انسداد مرزها از سوی مجلس با هدف جلوگیری از ورود موادمخدر به کشور خبر داد.

در این راستا، اسماعیل‌ احمدی‌مقدم، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر از به اجرا درآمدن قانون جامع مبارزه با مواد مخدر تا پایان سال 87 خبر داد.

 

طرح ارتقای امنیت اجتماعی در حوزه قاچاق موادمخدر و اعدام قاچاقچیان، ایجاد سرپناه برای زنان معتاد در مناطق آسیب‌خیز تهران و دایرکردن مراکز بازپروری ازجمله راهکارهای کاهش مصرف موادمخدر در کشور اعلام شده است.

براساس تفاهم‌نامه‌ای که سازمان ملی جوانان و ستاد مبارزه با مواد مخدر ماه گذشته امضا کردند نشست‌های علمی بین دانشگاهیان برای پیشگیری و درمان اعتیاد جوانان برگزار می‌شود و ارائه طرح‌های ملی برای کنترل این پدیده نیز از دیگر محورهای همکاری دو طرف است.

اما نکته در اینجاست که با تمام راهکارهایی که مقام‌های کشور برای مبارزه با موادمخدر درنظر گرفته‌اند عدم انجام پژوهش‌های فراگیر با اطلاع‌رسانی شفاف و صریح آمار دقیقی از تعداد معتادان در کشور نشان نمی‌دهد اگرچه بر اساس آمار تخمینی حدود دو میلیون معتاد در کشور وجود دارد و در این میان، تعداد دانشجویان معتاد در ابهام قرار گرفته است.

موادمخدر جديد معتادان را درکمتر از يک‌سال زمين‌گير مي‌کند

 

معاون آموزشي مرکز ملي مطالعات اعتياد ايران با ابراز نگراني از گسترش مصرف مواد مخدر جديد به ويژه در ميان جوانان، گفت: در گذشته عوارض اعتياد پس از 10 تا 15 سال در فرد نمايان مي‌شد در حالي که مواد مخدر جديد مانند «کراک» در کمتر از يک سال فرد را زمين‌گير مي‌کند.

 

 به گزارش سرويس «اجتماعي» ايسنا، دکتر آذرخش مکري در آستانه برپايي همايش درمان‌هاي سوءمصرف موادمخدر که هشتم تا دهم آبان ماه در تهران برپا مي‌شود، افزود: مواد مخدر موجود در بازار که بسيار قوي‌تر و موثرتر از مواد مخدر سنتي است، سبب بر هم خوردن تعادل مصرف معتادان شده است.

 

 وي گفت: همسايگي ما با افغانستان که تنها در دو سال گذشته توليد مواد مخدر خود را از چهار به هشت هزار تن رسانده و اين افزايش توليد، سبب سرريز شدن حجم بالاي مواد مخدر خالص مانند کراک به داخل کشور شده، يکي از دلايل گسترش مصرف مواد مخدر در سال‌هاي اخير در ايران بوده است.

 

 دبير همايش درمان‌هاي سوءمصرف مواد مخدر با اشاره به فعاليت کلينيک‌هاي درمان‌هاي نگهدارنده اظهار کرد: در گذشته بسياري از معتادان به تنهايي و بدون مداخله پزشک قادر به ترک مواد مخدر بودند، اما استفاده‌کنندگان از مواد مخدر جديد به ويژه کراک به دليل شدت وابستگي، ‌اکثرا بدون مداخلات پزشک قادر به ترک اعتياد نيستند.

 

 وي ادامه داد: با توجه به موارد فوق، ‌ضرورت تاسيس کلينيک‌هاي درمان‌هاي نگهدارنده که توسط افراد آموزش ديده تاسيس شده و از سوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي مورد نظارت قرار گيرد، بيش از پيش ضروري به نظر مي‌رسد.

 

 وي افزود: تاسيس 600 کلينيک فعال در اين زمينه که تعداد آن‌ها به زودي به يک‌هزار کلينيک خواهد رسيد در زمينه ارائه شيوه‌هاي علمي ترک اعتياد موفقيتي چشمگیر بوده است.

 

 دکتر مکری با انتقاد از پوشش ندادن درمان‌های اعتیاد از سوی بیمه‌ها یادآور شد: با توجه به این که هزینه کردن در سیستم درمان به شدت مقرون به صرفه بوده و سبب کاهش هزینه‌های دولت به میزان زیادی می‌شود، سرمایه‌گذاری دولت در این زمینه ضروری است.

 

 به گفته وی، سرمایه‌گذاری دولت در زمینه درمان معتادان به میزان بسیار زیادی در مبارزه با جرایم، کاهش آسیب‌های اجتماعی و غیره موثر است.

 

 وی یادآور شد: درمان‌های متوسط که اثربخشی مناسبی نیز دارند،‌به طور میانگین ماهانه 50 تا 80 هزار تومان هزینه‌بر هستند، اما این هزینه تا میلیون‌ها تومان از عوارض اجتماعی، اقتصادی،‌ انتظامی و غیره پدیده اعتیاد در اجتماع می‌کاهد.

 

 دبیر همایش درمان‌های سوءمصرف مواد مخدر خاطر نشان کرد: مراکز دولتی ترک اعتیاد، پاسخگوی انبوه مراجعان نیستند که در این جا نقش کلینیک‌های ارائه‌دهنده درمان‌های نگهدارنده پررنگ‌تر می‌شود.

 

 وی افزود: به همین منظور همایش فوق از سوی مرکز ملی مطالعات اعتیاد و با همکاری معاونت سلامت و معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان زندان‌ها، ستاد مبارزه با مواد مخدر، سازمان بهزیستی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز تحقیقات ایدز و شرکت دارو درمان پارس برگزار می‌شود.

منبع خبر: خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران

 

مجموعه کامل قوانین و قواعد بین‌المللی مواد مخدر

کتاب «مجموعه کامل قوانین و قواعد بین‌المللی مواد مخدر» به قلم حمید عسکری‌پور از سوی مجمع علمی و فرهنگی مجد تجدید چاپ شد.

به گزارش ایبنا؛ این کتاب درباره قوانین، معاهدات، قطعنامه‌های بین‌المللی، آیین‌نامه‌ها، تصویب‌نامه‌ها، آرای هیات ‌عمومی دیوان عدالت اداری، آرای شعب دیوان عالی کشور و استفتائات فقهی درباره مواد مخدر است.

این مجموعه در شش بخش تنظیم شده که بخش اول درباره «قوانین» مربوط به موادمخدر، بخش دوم با عنوان «مقررات» درباره آیین‌نامه‌ها و بخش‌نامه‌ها، تصویب‌نامه‌ها و بخش سوم با عنوان «معاهدات و قطع‌نامه‌های بین‌المللی» درباره مواد مخدر است.

بخش چهارم کتاب با عنوان «گزیده‌‌ای از مجموعه‌ نظرهای مشورتی اداره‌ کل حقوقی و تدوین قوانین قوه‌ قضائیه در زمینه مواد مخدر» به مباحثی نظیر استعمال و تعدد جرم، خرید و فروش مواد مخدر، مشارکت در فروش مواد مخدر، مجازات معتادان و جرایم غیر مشابه در مواد مخدر اشاره دارد.

بخش پنجم کتاب «گزیده‌ای از مجموعه نظرهای دیوان عالی کشور و دادستانی کل در زمینه مواد مخدر» است و بخش آخر کتاب نیز به تشریح استفتائات فقهی و نظرات هریک از آیات عظام درباره مواد مخدر می‌پردازد.

نظرات قضایی درجرایم مواد مخدر، مجموعه قوانین و مقررات قاچاق مواد مخدر و بررسی مواد مخدر در متون اسلامی، از جمله منابع مورد استفاده در تالیف این کتاب‌اند.

چاپ دوم کتاب «مجموعه کامل قوانین و قواعد بین‌المللی مواد مخدر» در شمارگان 2000 نسخه ،368 صفحه و بهای 48000ریال روانه بازار نشر شد.

مبارزه با مواد مخدر

مرحله ای جدید از همکاری میان فرانسه و ایران در زمینه مبارزه با مواد مخدر

آقای برنار پولتی، سفیر فرانسه در ایران و سردار حمیدرضا حسین آبادی، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ایران، روز جمعه 19 دسامبر ( 28 آذر) در مراسم نمایش ده سگ موادیاب جدید که فرانسه به ایران تحویل داده، در محوطه مرکز تربیت سگ موادیاب ناجا در کرج شرکت کردند

این سگ ها توسط CIVIPOL نماینده وزارت کشور فرانسه که مسئولیت اجرای این همکاری را به عهده دارد، در فرانسه انتخاب شده و به ایران فرستاده شدند. این سگ ها تحت نظارت یک کارشناس فرانسوی یک ماه در ایران تعلیم دیدند و این تعلیمات تا زمان استفاده از آنها در چند هفته آینده ادامه خواهد داشت.

این مرحله جدید، در چارچوب حمایت بیش از پیش جامعه بین المللی از تلاش های ایران در راستای مبارزه با قاچاق موادمخدر قرار دارد.

بی توجهی به مساله مواد مخدر، موجب بحران امنیتی و خطرناک می شود

 

مهندس طاهری جانشین دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر ریاست جمهوری صبح امروز در اولین همایش مشترک تشکل های غیر دولتی و دولتی با عنوان سالم سازی فضای خانه تا مدرسه با بیان اینکه تولید موادمخدر در افغانستان در سال 2001، 200 تن بوده است، گفت: این در حالی است که این رقم با حضور کشورهای ناتو در افغانستان به هشت هزار و 200 تن رسیده است.

 

مهندس طاهری تاکید کرد:

بی توجهی به مساله مواد مخدر، موجب بحران امنیتی و خطرناک می شود

تهران- خبرگزاری ایسکانیوز: جانشین دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه بی توجهی به مساله موادمخدر باعث به وجود آمدن بحران امنیتی و خطرناک در کشور می شود، خواستار مبارزه همه جانبه با این معضل شد.

 

** افزایش 41 برابری تولید موادمخدر در افغانستان

وی خاطرنشان کرد: کشت خشخاش و تولید موادمخدر در افغانستان نسبت به 10 سال گذشته 41 برابر شده و به همین میزان مقدار ورود موادمخدر به ایران نیز افزایش یافته است.

وی با اعلام اینکه قاچاق موادمخدر بعد از تجارت نفت و اسلحه و مهمات سودآورترین تجارت در جهان محسوب می شود، تصریح کرد: بنابراین، این موضوع باعث می شود مقابله با موادمخدر که امروز مهمترین معضل جهانی به شمار می رود، بسیار سخت شود.

 

** هزینه 600 میلیون دلاری ایران در جهت انسداد فیزیکی مرزها

مهندس طاهری به اقدامات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در راستای مبارزه با قاچاق موادمخدر اشاره کرد و افزود: امسال 600 میلیون دلار از سوی ایران در جهت انسداد فیزیکی مرزهای شرقی هزینه شده است.

** احداث 200 کیلومتر دیوار بتنی تا پایان سال در مرزهای شرقی کشور

جانشین دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر به احداث 70 کیلومتر دیوار بتنی در مرزهای شرقی کشور اشاره کرد و افزود: امیدواریم این میزان تا پایان سال جاری به 200 کیلومتر ارتقا یابد.

** کشف 400 تن انواع موادمخدر

مهندس طاهری همچنین از کشف 400 تن انواع موادمخدر طی شش ماه گذشته خبر داد و خاطرنشان کرد: این میزان چند برابر کشفیات سایر کشورها در جهان است.

وی با تاکید بر اینکه هزینه های بسیاری در جهت مبارزه با موادمخدر به ایران تحمیل می شود، گفت: این در حالی است که کمک سازمان های بین المللی به جمهوری اسلامی تنها 60 هزار دلار بوده است.

** سالانه بین 30 تا 60 نفر در عرصه مقابله با موادمخدر شهید می شوند

جانشین دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران سالانه بین 30 تا 60 شهید را جهت مقابله با معضل موادمخدر نثار می کند، گفت: هر سال حدود 200 نفر در این راستا جانباز می شوند.

 

** اعتیاد در بین اعضای خانواده های ایرانی پنج سال پنهان می ماند

جانشین دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر ریاست جمهوری با استناد به تحقیقات صورت گرفته گفت: در خانواده های ایرانی به طور میانگین اعتیاد اعضای خانواده به مدت پنج سال پنهان می ماند.

وی اظهار داشت: اعتیاد یک بیماری مزمن عود کننده خطرناک و پیش رونده است که درمان آن بسیار سخت و نیازمند یک پروسه طولانی مدت است.

جانشین دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر با بیان اینکه مساله اعتیاد یک مساله همه گیر است و به کسی رحم نمی کند، گفت: اتخاذ سیاست ها و پروتکل های معین در جهت مبارزه جدی با این معضل یک امر ضروری و واجب است.

وی با انتقاد از یکی از تولیدات سازمان صدا و سیما و آثار یکی از کارگردانان در به تصویر کشیدن زندگی یک شخص معتاد که در ایام ماه مبارک رمضان از رسانه ملی پخش شد، اظهار داشت: نباید ترک اعتیاد را برای افراد سالم تبلیغ کنیم چرا که این امر موجب می شود سطح گرایش آنها به این معضل جهانی بیشتر شود با این توجیه که به راحتی می توانند ترک کنند.

 

مهندس طاهری به تلاش های مراکز مردم نهاد و NGO ها اشاره و تصریح کرد: خوشبختانه طی چند سال اخیر این مراکز توانستند با فعالیت های خود تاثیرات مهمی را در کاهش آسیب درمان و حتی پیشگیری از اعتیاد به موادمخدر داشته باشند.

مهندس طاهری به تاکید مقام معظم رهبری درخصوص مبارزه همه جانبه و قانونی با موادمخدر اشاره کرد و گفت: اصلاحات قوانین مربوط به مبارزه با موادمخدر، مسقتیم تقدیم مجمع تشخیص مصلحت نظام می شود.

وی ادامه داد: یک طرح ویژه با چهار محور محلات کارگری، خانواده و آموزش و پرورش وجود دارد که امیدواریم با تصویب آن جهش بزرگی درعرصه مبارزه با موادمخدر شاهد باشیم.

 

طاهری با اعلام اینکه یک میلیون و 160 معتاد حرفه ای وجود دارد، گفت: در جمع باید گفت با احتساب معتادان تفننی در ایران حدود دو میلیون معتاد وجود دارد.

وی گفت: این میزان معتاد بر اساس تحقیقات علمی به دست آمده و سایر آمارهایی که از سوی سازمان ها اعلام می شود دارای سندیت نیستند.

 

«اظهارات فوق بيانگر ديدگاههای منبع خبری بوده و لزوما" ديدگاه رسمی و پذيرفته شده مركز ملی مطالعات اعتياد نمی باشد»

 

منبع خبر: ایسکانیوز

 

قاچاق مواد مخدر و دارو از طریق اینترنت تهدیدی جدی علیه سلامت مصرف کنندگان

نماینده هیات بین المللی کنترل مواد مخدر(INBC) در ایران اعلام کرد: سالانه میلیارد ها تن دارو و مواد مخدر به صورت قاچاق از طریق اینترنت فروخته می شود که سلامتی مصرف کنندگان اين نوع داروها را به شدت تهدید می کند.

بر اساس گزارش سالیانه هیات بین المللی کنترل مواد مخدر INCB در سال جاری که به صورت سراسری در تمام دنیا منتشر شده است ، طی یک ساله گذشته میزان بالائی از قاچاق مواد مخدر و خرید و فروش داروهای کم یاب و غیر قانونی در فضای سایبر و از طریق اینترنت صورت گرفته است.

 

به گزارش بخش خبر شبكه فن آوري اطلاعات ايران، از موسسه تحقیقات و توسعه ناجا، "روبرتو آربیتریو" گفت: قاچاق مواد مخدر و فروش داروهای توهم زا و انرژی زا از طریق اینترنت و ایمیل متقاضیان طی سالهای گذشته به صورت بی رویه ائی افزایش یافته است ، و در حال حاضر حجم گسترده ای از فروش های اینترنتی و داد و ستد های محیط سایبر را تشکیل داده اند.

وی در ادامه افزود: فروش غیر قانونی و قاچاق داروها ی شبه افیونی ، مشروبات الکلی مهیج کننده و محرک،تقویت کننده ها، بیحس کننده ها، و دارو های اعصاب و روان که خاصیت آرام بخش و خواب آور دارند ، در صورتی انجام می شود که پزشکان و متخصصان به شدت در مورد مصرف بدون تشخیص و تجویز آنان توسط پزشکان هشدار می دهند و آن را تهدیدی جدی علیه سلامتی افراد تلقی می کنند.

آربیترو با اشاره به شیوع استفاده از این مواد و داروها بین رده های سنی مختلف در تمامی کشورهای جهان خاطر نشان کرد:یکی از حقایق وحشتناک دیگری که INBC در مورد آن هشدار می دهد، عدم رعایت محدودیت های سنی تعیین شده در توزیع و فروش این مواد بین افراد در رده های سنی مختلف است، به نحوی که بنا بر گزارش هیات بین المللی کنترل مواد مخدر این مواد در آمریکا بین نوجوانان ،جوانان و بزرگسالان یعنی هر متقاضی در هر رده سنی از طریق اینترنت فروخته می شود.

نماینده INBC در ایران تصریح کرد:این در حالی است که کیفیت و سلامت این مواد به هیچ وجه تضمین شده نیست، به طوری که در بسیاری از موارد نشان داده شده است که دارو و مواد تقلبی به مشتری عرضه شده است و از آنجا که این مواد ، مواد بسیار حساسی اند مستقیما مغز و سیستم عصبی را در گیر می کنند، استفاده از نوع تقلبی آنها پیامد های وحشتناکی برای مصرف کننده به همراه داشته است.

وی افزود:از آنجا که فروش بدون نسخه پزشک این داروها در اکثر کشور ها ممنوع است ، فروش قاچاقی این مواد از طریق اینترنت بسیار گران تر، و با هزینه سنگین تری برای مشتری تمام می شود.

 

بنا بر گزارش سالیانه هیات بین المللی کنترل مواد مخدر INBC:با توجه به گسترش روز افزون معظل بین المللی قاچاق مواد مخدر و دارو از طریق اینترنت، هیات بین المللی کنترل مواد مخدر INCB ،در پائیز سال 2004 جلسات و گردهماييهاي متشکل از گروه های کارشناسی و متخصص در این زمینه را تشکیل داده است.

کارشناسان و متخصصاني از سایر کشور ها نيز در این همایش شركت كرده اند تا برای رفع این مشکل در سطح جهانی تبادل آراء و نظر داشته باشند و راه حل بیاندیشند.

INBC همچنان قصد دارد از کلیه سازمانها ونهاد های ملی و بین المللی که در زمینه کنترل موارد قانونی فعالیت می کنند، سازمانهائی نظیر اینترپل (پلیس بین الملل) ، سازمان گمرک جهانی، سازمان بهداشت جهانی و سازمان پست جهانی به جهت کمک و ارائه راهکار در حل این معظل دعوت به همکاری نماید.

پروفسور "حمید قدس" رئیس هیات بین المللی کنترل مواد مخدر گفت :طی یک سال گذشته پیامد های مثبت و مثمر ثمر این همایشها و تبادل آراء و همکاریها در چندین مورد به وضوح مشاهده شده است ،به گونه ائی که در کشور هلند با کمک پلیس اینترپل بسیاری از قاچاق های اینترنتی داروها و مواد مخدر کنترل شده و آمارها نيز در این زمینه کاهش یافته است.

وی گفت:INCB, امیدوار است تا بتواند با گسترش همکاریهای بین المللی بتواند این آمار را در کشورهايی نظیر پاکستان نیز کاهش دهد و برای رفع جدی این مشکل در این کشورها ارائه راهکار دهد.

"حمید قدس"در ادامه خاطر نشان کرد:INCB دو رهیافت و راهکار را برای گسترش همکاری کشور ها و به اشتراک گذاشتن اطلاعات و داده هایشان در نظر گرفته است، اولین راهکار پیشنهاد شده دعوت تمامی کشور ها به ، به اشتراک گذاشتن تجارب و اطلاعاتشان با یکدیگر از طریق تاسیس یک مکانیسمی است که امکان تبادل سریع اطلاعات را در موارد بسیار خاص فراهم آورد.

وی گفت:این مهم نیازمند کنترل داروهای اینترنتی بدون مجوز است، لذا کشور ها بایستی قوانین جدی و خاصی را در جهت کنترل خرید و فروش داروهای اینترنتی ومهار روند قاچاق سایبر مواد مخدر در کشور هایشان تصویب کنند.

قدس اظهار کرد: رهیافت دیگر علاوه بر تصویب قوانین اجرائی خاص، تشخیص INCB به نیاز مقامات اجرائی ملل به افزایش عملکردهای هشدار دهنده با توجه به خطرات بالقوه فروش داروهای قاچاق از طریق اینترنت است .

مصرف کنند گان بایستی آگاه باشند که فروش این محصولات خلاف قوانین ملی و بین المللی است و می تواند حتی برای سلامتی بسیار خطرناک باشند زیرا هیچ کنترل کارشناسانه ای روی تهیه این مواد وجود ندارد.

هیات بین المللی کنترل مواد مخدر در پایان افزود: فعالیتها و عملکردهای خاص و مثمر ثمر در راه مقابله با قاچاق اینترنتی مواد مخدر و داروهای غیر قانونی نیازمند همکاریهای گسترده بین المللی است و در این راستا دولت ها و سیاستمداران بایستی اهمیت این مساله را از نظر سیاسی درک کنند، و در جهت رفع این معظل تلاش کنند.

 

اقتصاد پيچيده مواد مخدر

 

دكتر فريبرز رئيس دانا نه به عنوان مدرس بلكه به عنوان پژوهشگر در دانشگاه علوم بهزيستي مشغول فعاليت است. رئيس دانا در طي سال هاي گذشته و در مقاطع گوناگون، علاقه مندي خود به مقوله اقتصاد سياسي را نشان داده است.<مواد مخدر> آنگونه كه رئيس دانا از آن تعريف ارايه مي دهد، در برخي از ابعاد و سطوح اقتصادي در قلمرو اقتصاد سياسي مي گنجد. رئيس دانا در اين گفت وگو با تا كيد بر ضرورت توجه به ابعاد اقتصادي مقوله <مواد مخدر>، حل اين آفت انساني را در گرو تبعيت از نگاه جامع مي داند. او نگاه به مواد مخدر از زاويه اقتصاد را به سه سطح، اقتصاد متعارف، اقتصاد تجويزي و اقتصاد سياسي تقسيم مي كند. با ما همراه باشيد:

     آتيه: آقاي دكتر رئيس دانا! اقتصاد مواد مخدر چيست؟ آيا اساساً مي توان از چنين تركيبي استفاده كرد؟ اجزاي تشكيل دهنده يا مؤ لفه هاي قوام دهندهِ آن كدام است و در چه سطح از اقتصاد جاي مي گيرد و محدوده و حوزه پوشش يا دربرگيري آن به چه ميزان است؟

     دكتر فريبرز رئيس دانا: اقتصاد موادمخدر به مانند هر مقوله اقتصادي ديگر داراي محدوده و حوزه خاصي است كه روابط مادي و غيرمادي مشخص دارد.

     مقوله مواد مخدر بسته به اينكه از چه زاويه اقتصادي بدان نگريسته شود متفاوت است. اگر از زاويه اقتصاد سياسي به موضوع نگريسته شود، انگيزه ها، علت ها، گروه ها و نيروهاي اجتماعي فعال در اين قلمرو، تحول و تغيير نيروها از لحاظ تاريخي، عوامل مؤ ثر در توليد و مصرف، شرايط ايجاد سود و ارزش افزوده، مكانيزم هاي تعيين قيمت ها، تابع ريسك و ارتباط آن با مبارزه نهاد رسمي نظير نيروي انتظامي موردتوجه قرار مي گيرد.

     اما اگر فقط درصدد پرده برداري از روابط موجود باشيم، آنگاه از زاويه ديد اقتصاد متعارف به موضوع نگاه كرده ايم.

     در يك تقسيم بندي اوليه، اگر بخواهيم تا ثير ورود يك محموله به يك بازار، نظير تهران يا توقيف آن در يك نقطه ديگر (دوردست يا نزديك بازار پرمصرفي همچون تهران) بر قيمت را بررسي كنيم، در چارچوب اقتصاد متعارف و عاميانه كار كرده ايم كه اينگونه بررسي ها نتايج قابل توجهي را به همراه نخواهد داشت. اما كنكاش عميق تر درخصوص دست اندركاران، عوامل مافيايي و آنچه در بالا اشاره شد در قلمرو اقتصاد سياسي قرار مي گيرد. فراتر از سطح اقتصاد متعارف براي عميق تر شدن بحث ناچار به ورود به حوزه تجويزي هستيم. در حوزه تجويزي هرچند كه بايد به مباني اقتصاد سياسي توجه كرد، اما نيازي به كنكاش در تمامي لايه هاي موضوع نيست. درواقع حوزه تجويزي، بينابيني است.

     در اين حوزه درصدد مشخص كردن تا ثير مداخله اقتصاددانان بر نتايج، يعني كاهش مصرف، سخت كردن ورود كالا، بي علاقه كردن مصرف كننده و ايجاد جايگزين هاي قيمتي هستيم.

     به طور مشخص تر شمار توليدكننده ها و سطح زندگي آنان انگيزه هاي توليد مكانيزم هاي نگه داري و قاچاق، تابع ريسك، حمل و نقل و نگهداري، در طرف توليد و گروه هاي درآمدي و سني مصرف كننده، نوع و ابستگي به مصرف، تا ثير مكانيزم قيمت در طرف تقاضا و علاوه بر اين خروج از كشور و دسترسي بازار جهاني، مافياي جهاني و انباشت سرمايه موضوعات اقتصاد مواد مخدر را تشكيل مي دهد.

     پرده برداري از راز دروني اين مشكل و فاجعه بشري و تجويزهاي ريشه اي و بلندمدت مهمترين قصد و نيت اقتصاددانان در پرداختن به اين موضوع است.

     آتيه: موادمخدر در ايران بيشتر مقوله اي اجتماعي و از نوع درجه دوم به شمار مي آيد. به نظر مي رسد مشخص كردن مباني اقتصاد سياسي اين موضوع، كمك شايان توجهي به تعيين كردن جايگاه و اهميت آن به شمار مي آيد؟

    - به نظر من حتي در زماني كه موادمخدر در حوزه اجتماعي بحث مي شود، نمي توان فقط آن را در حوزه جامعه شناسي محدود كرد.

     موادمخدر مانند مقوله شورش هاي ناخواسته تماشاگران فوتبال يا طرز تلقي گروه هاي خاص جامعه از يك مقوله، نيست كه با واسطه به مسائل اقتصاد مرتبط باشد.

     همه جامعه شناسان به محض مواجهه با مسا له موادمخدر خواهند دانست كه بدون درنظر گرفتن بعد اقتصاد و حضور اقتصاددانان، نمي توانند تمامي ابعاد ماجرا را مورد بررسي قرار دهند.

     درمقابل اقتصاددانان نيز نمي توانند بدون بهره گرفتن از كمك جامعه شناسان و بررسي هاي اجتماعي موضوع را به دقت ارزيابي كنند. زيرا چرايي و چگونگي شكل گيري فرآيند توليد، مصرف و توزيع مهمترين مقوله موردبحث در اقتصاد سياسي به شمار مي آيد.

     درواقع در حوزه اقتصاد سياسي چگونگي شكل گيري مصرف مهم است.

     بررسي رابطه سود و توزيع، انباشت سرمايه و استثمار توليدكننده اصلي و همچنين مافيا به معناي بين المللي آن هم در اين حوزه قرار مي گيرد.

     آتيه: مهمترين عوامل مؤ ثر در شكل گيري مصرف چيست؟

    - مصرف كنندگان ما به نوعي قربانيان نظام سرمايه داري هستند. در نظام هاي داراي برنامه ميزان اعتياد به موادمخدر بسيار اندك است. اعتياد به موادمخدر نسبت بسيار روشني با ميزان محروميت دارد. تبعيض، اختلاف طبقاتي، محروميت نسبي و نابهنجاري هاي اجتماعي مهمترين مؤ لفه هاي تا ثيرگذار در ميزان اعتياد است.

     منظور از محروميت، الزاماً محروميت اقتصادي نيست. محروميت اجتماعي ابعاد غيرمالي را نيز دربر مي گيرد.80 درصد افزايش شمار معتادان را مي توان به فقر و محروميت منتسب كرد. 20 درصد باقيمانده نيز به مسائل تربيتي، شكم سيري و نوكيسگي مربوط مي شود.

     آتيه: تلاش هاي رسمي ايران به چه اندازه در مبارزه با تجارت موادمخدر مؤ ثر بوده است؟

    - نيروي انتظامي هزينه بسيار فراواني را در مبارزه با موادمخدر متحمل شده است كه شهادت 250 نفر از ما موران آن تنها در يك سال يكي از اين هزينه هاست.

     ايران بيشترين هزينه و قرباني را در مبارزه با موادمخدر پرداخت كرده است اما به نظر مي رسد نتيجه بخش نبودن اين مبارزه مداوم در دو مسا له خلاصه مي شود. اول قرار گرفتن ايران. در مسير ترانزيت بين المللي و ديگر بروز برخي ناهماهنگي ها در مبارزه با اين آفت انساني.

     آتيه: حجم گردش مالي تجارت موادمخدر در ايران يا كل جهان به چه ميزان است؟

    - بسياري از ارقام اعلام شده واقعي نبوده و اغراق آميز است. اساساً ارقام و اعداد اعلام شده در بسياري از موارد غيرواقعي است.

     گفته مي شود كه از زمان روي كارآمدن دولت جديد تا به حال 200 ميليارد دلار از ايران خارج شده است. حال آنكه اين ميزان بسيار بسيار اغراق آميز است. اگر ما كشوري بوديم كه 200 ميليارد دلار را پيش از اين در خود نگه داشته بوديم، پس وضع ما بايد بسيار بهتر از اين باشد.

     بيان چنين اعداد و ارقامي يا بهانه اي براي برژوازي داخلي ايران براي افزايش قيمت كالا يا دست پرورده رسانه هاي خارجي براي وخيم نشان دادن اوضاع داخلي ايران است.

     كارشناسان بر اين باورند كه پيش از اين سالانه حدود 2 تا 3 ميليارد دلار از كشور خارج مي شد كه ممكن است اين رقم در سال 84 حداكثر به 8 ميليارد دلار رسيده باشد. درمورد تجارت موادمخدر هم مانند قدرت مافياي آن اغراق فراواني صورت مي گيرد.

     عده اي در ايران آگاهانه يا ناآگاهانه درصدد نشان دادن افزايش حجم تجارت موادمخدر يا قدرت گردانندگان باندهاي موادمخدر هستند.

     من حساب كردم حدود 3 سال پيش كه اوج انتقال موادمخدر از ايران بود، ارزش كل ترياك توليدشده در افغانستان تا مقصد شهر مونيخ آلمان 19 ميليارد دلار بود. اين ارزش در ازاي حجم 3 يا 4 هزار تن بود. جالب اينكه بدانيد از اين 19 ميليارد دلار تنها 300 ميليون دلار نصيب توليدكننده افغاني شده است.

     درواقع جمعيت 2 ميليوني توليدكنندگان افغاني و خانواده هاي آنان تنها 300 ميليون دلار از اين حجم گردش سرمايه بهره مي برند.

     آتيه: حجم موردنظر شما فقط تجارت از راه ايران را دربر مي گيرد، آيا كل حجم تجارت جهاني قابل محاسبه است؟

    - كارشناسان و صاحبنظراني كه فعاليت هاي خود را بر اقتصاد موادمخدر و جنبه هاي اقتصاد سياسي آن متمركز ساخته اند بر حجمي درحدود 350 ميليارد دلار توافق دارند.

     آتيه: و درمورد ايران چطور؟

    - آنچه از حجم تجارت جهاني موادمخدر در ايران به گردش درمي آيد و مصرف مي شود، بين 2 تا 5/2 ميليارد دلار است. اين حجم حاصل محاسبه هم قيمت ورودي و هم قيمت نهايي است. يعني هم قيمت بياباني و هم قيمت خياباني.

     البته اين پول شامل سهم شركاي بين المللي نمي شود. مافياي موادمخدر ايران معمولاً در غرب كشور فعال است و از طريق ارتباط با مافياي كشور تركيه فعاليت مي كند. هرچه از غرب به طرف شرق برويم از نقش مافيا كاسته شده و بر نقش گروه هاي خانوادگي، قومي و محلي افزوده مي شود.

     آتيه: نيروي انساني فعال در زمينه فعاليت انتقال و توزيع موادمخدر به چه ميزان است. عمده فروشان و خرده فروشان چه تعداد را تشكيل مي دهند؟

    - از طريق شمارش ميزان معتادان بهتر مي توان به يك آمار تقريبي رسيد. آمارهاي متنوعي درباره تعداد معتادان به موادمخدر مشتق از خشخاش گفته مي شود، اين آمار از 8/1 ميليون نفر مورد ادعاي نيروي انتظامي شروع شده و تا برخي آمارها تا مرز 6 ميليون هم مي رسد.

     من اين ميزان را اندكي كمتر از 3 ميليون نفر مي دانم. معمولاً همواره براساس الگوي مصرف بين ميزان معتادان و ميزان توزيع كنندگان رابطه مشخصي وجود دارد.

     در انگليس در ازاي هر 20 معتاد يك توزيع كننده جزء وجود دارد. اما در ايران اين نسبت 4 به يك است.

     مشكلات اقتصادي باعث شده كه عوامل جزيي و خرده فروشان دست اندركار در توزيع موادمخدر در ايران افزايش يابند.

     اما محاسبه ميزان افراد مرتبط در سطوح بالاتر به دليل پيوندهاي قومي - قبيله اي و خانوادگي بسيار مشكل است.

     اما به طور تقريبي مي توان 200 يا حداكثر 300 نفر را مرتبط با توزيع كنندگان عمده موادمخدر در كل ايران دانست.

     آتيه: اين تعداد را از چه طريق به دست مي آوريد؟

    - محاسبه از طريق تعداد پرونده هاي كشف شده يكي از راه هاي تقريبي به دست آوردن آمار و ارقام در اين زمينه است.

     به طور معمول تعداد پرونده هاي كشف شده را بايد در عدد 10 ضرب كرد تا به آمار تقريبي رسيد.

   

مواد مخدر و برسی اثار ان بر بدن انسان

 

تعريف:

به تمامي تركيبات شيميايي گفته مي شود كه مصرف آنها باعث دگرگوني در سطح هوشياري مغز شود. مثل حالت سرخوشي و لذت، خواب آلودگي و سستي.

 

انواع:

1)depressant

مواد مخدري كه واكنش هاي مغز را اهسته ميكند.

اثرات:

- كم شدن سرعت تنفس و ضربان قلب - كم شدن فشارخون - خواب اور

مثال: هروئين - ترياك - مورفين

2)stimulant

مواد مخدري كه به سيستم عصبي بدن سرعت ميبخشد.

اثرات:

- بيشتر شدن سرعت تنفس و ضربان قلب - بيشتر شدن فشارخون

*براي ايجاد احساس هيجان و جلوگيري از خواب استفاده ميشود.

مثال: كوكائين - نيكوتين

3)hallucinogen

مواد مخدري كه باعث حالتهايي مثل هذيان ميشود.

اثرات:

- از دست دادن حافظه - لرزش - حالت استفراغ - عوض شدن اخلاق

مثال: LSD - PCP

4)inhalnt

مواد مخدري كه از طريق استنشاق (توسط دماغ) استفاده ميشود.

اثرات: - اهسته شدن فرايند مغز - بيشتر شدن ضربان قلب - سردرد

مثال: ماريجوانا

برخي سرعت مسموميت توسط مواد مخدر:

- خوردن: بين 20 تا 30 دقيقه

- تزريق كردن

a) رگ: بين 15 تا 30 ثانيه

b)ماهيچه: بين 3 تا 5 دقيقه

- استنشاق: بين 5 تا 8 ثانيه

- ريختن در چشم: بين 3 تا 5 دقيقه

- ايا ميدانستيد بزرگترين کشور توليد کننده مواد مخدر جهان افغانستان است .

- ايا ميدانستيد از تقريبأ هر 20 نفر يک نفر در ايران “معتاد” است.

آثار موادمخدر بر بدن

مهمترين محل اثر موادمخدر بر مغز است. در مغز گيرنده هايي وجود دارد كه اين مواد بر آنها اثر مي كنند. اين گيرنده ها به 3 گروه تقسيم مي شوند:

1 _ اثر بر گروه اول سبب تنظيم و كاهش احساس درد، كاهش فعاليت مركز تنفس، يبوست و اعتياد مي شود.

2 _ اثر برگيرنده هاي دوم سبب كاهش احساس درد، افزايش حجم ادرار و ايجاد حالت آرامش مي شود.

3 _ اثر موادمخدر بر گيرنده هاي گروه سوم سبب كاهش احساس درد مي شود.

حدود بيست و پنج سال پيش مشخص شد كه در بدن انسان موادي شبيه موادمخدر [مرفين] توليد مي شود كه مهمترين آنها به نام آندورفين ها و آنكفالين ها است. به طور طبيعي وقتي بدن دچار آسيب هاي دردزا و حوادث ناراحت كننده مي شود مغز اين مواد را ترشح مي كند و سبب كاهش احساس درد و ناراحتي مي شود.

اثر موادمخدر بر روي سيستم پاداش

در شرايط معمولي وقتي بشر از انجام دادن كاري لذت ببرد و به عبارتي ديگر پاداش بگيرد، از مناطق پاييني مغز او موادي به اسم دوپامين و نوراپي نفرين ترشح مي شود و بر روي قشر و ساير مراكز حياتي آن اثر مي كند و احساس لذت و پاداش به او دست مي دهد و سعي در تكرار آن عمل دارد. يكي از آثار مهم موادمخدر فعال كردن همين سيستم است.بنابراين كساني كه يك بار با اين مواد آشنا مي شوند چون سيستم پاداش در مغز آنها تقويت شده، تمايلي شديد به تكرار مصرف آنها پيدا مي كنند.از بين موادمخدر هروئين خيلي راحت تر در چربي حل مي شود. مغز انسان مقدار زيادي چربي دارد، بنابراين در مقايسه با مرفين و مشتقات آن، هروئين پس از مصرف در طي زمان كوتاه تري روي مغز اثر مي كند بنابراين آثار پاداش دهنده و خوشي آور و ضد درد سريع تري دارد.كدئين كه از مشتقات ترياك است به آساني در سيستم گوارش جذب شده و در بدن تبديل به مرفين مي شود. در يك مطالعه روشن شده كه در معتادان، يكي از آثار مصرف موادمخدر كاهش جريان خون در بعضي از نواحي مغز است.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 11 فروردین 1399 ساعت: 15:41 منتشر شده است
برچسب ها : معرفی مواد مخدر,تحقیق کامل در باره انواع مواد مخدر,مقاله مواد مخدر,انواع مواد مخدر و مضرات آن,اسامی انواع مواد مخدر,انواع مواد مخدر جدید,انواع مواد مخدر عکس,مواد مخدر چیست,انواع مواد مخدر سنتی و صنعتی,اثرات مواد مخدر,

 

مقدمه

مسلماسنگواره‌های موجود در سنگها برای مطالعه حیات و تکامل موجودات گذشته کامل و کافی نیستند. زیراتعداد زیادی یاخته‌های موجودات زنده قبل از مدفون شدن و یا بعد از آن تحت تاثیرعوامل مختلف از بین می‌روند. ترکیبات شیمیایی نیز که بیانگر آثار حیاتی هستند دراثر عوامل مختلف به نحوی تغییر می‌کند که به راحتی قابل شناختنمی‌باشد.

موجودات زنده اولیه از نوع تک یاخته‌ای بودند که از آنها آثارمعدودی بر جای مانده است. استروماتولیت‌هااز نمونه‌های فسیلی هستندکه به تعداد نسبتا زیاد در رسوبات پرکامبرین بر جای مانده‌اند، این فسیلها در مقطعبه شکل لایه‌های چین خورده دیده می‌شوند. قدیمی ترین آثار استروماتولیتی به سن 3.4تا 3.5 بیلیون سال در غرب استرالیا گزارش شده است.

حیات در پروتروزوئیک

آغازپیدایش حیاترا به 4600 میلیون سال قبلتخمین می‌زنند. به علت وسعتسنگهای دگرگونیدرپروتروزوئیکآثار و بقایای موجودات کمترباقی مانده است. در سال 1883 والوچ (Walcoh) به آثار فسیلهای آهکی با ساختماندایره‌ای متحدالمرکز که از جلبکهای آهکی یااسفنجها به حساب می‌آیند پی برد که بعدا به استروماتولیت معروف شدند. آثاری ازمرجانها و باز و پایان مانند لینگوللا (Lingulella) و خاردارانی چون تری براکسیدیوم (Tribrachidium) متعلق به پروتروزوئیک جدید در بعضی نقاط یافت شده‌اند.

حیات در پالئوزوئیک

از نظر زیست چینه‌ای و گسترش و تنوع موجودات زنده ،اکثریت گروههایبی‌مهرگاندرپالئوزوئیکپسین وجود داشته‌اند. مهره‌دارانبه جزپرندگانوپستانداران نیز در این دوران ظهور نموده‌اند. مهمترین گروههای بی‌مهرگان از جمله روزنه داران ،اسفنج‌ها،بازوپایان،نرمتنان،خارپوستان ،گراپتولیت‌ها،بریوزوئرهادر این دوران می‌زیسته‌اند.

 

مزوزوئیک

 

مززوئیک از دو کلمه Meso به معنی میانه و Zoa به معنی حیات ساخته شده است. دوران مزوزوئیک که دوران میانه زیستی نیز نامیده می‌شود 160 میلیون سال به طول انجامیده است. این دوران از سه دوره زمین شناسی تشکیل شده است که به ترتیب از قدیم به جدید عبارتند از : تریاس ، ژوراسیک ، کرتاسه.
در رسوبات دوان مزوزوئیک آثار بقایای موجودات حد واسط بین موجودات دوران پالئوزویک و دوران سنوزوئیک وجود دارد. در این دوران دو دسته مهم جانوری وجود دارد که عبارتند از خزندگان غول پیکر به نام دایناسورها و آمونیت‌ها. آب و هوای دوران مزوزوئیک نسبتا گرم و از نوع آب و هوای استوایی و یکنواخت تر از آب و هوای فعلی بوده است.
حد و مرز مزوزوئیک با دورانهای دیگر

حد زیرین

حد بین پالئوزوئیک و مزوزوئیک همیشه در همه جا به خوبی مشخص نیست. در بیشتر نواحی دوره تریاس ادامه دوره پرمین به شمار می‌رود و به همین سبب زمین شناسان اصطلاح پرمر - تریاس را برای این حد بکار می‌برند. از لحاظ کوهزایی این حد ارتباط کوهزایی هرسی نین با کوهزایی آلپی را مشخص می‌نماید. از لحاظ فسیل شناسی حد بین دوران پالئوزوئیک و مزوزوئیک با از بین رفتن تریلوبیت‌ها و برخی دیگر از جانوران مشخص می‌شود.

حد بالایی

از لحاظ بیواستراتیگرافی حد بین دورانهای مزوزوئیک و سنوزوئیک به خوبی قابل تشخیص است. زیرا تغییرات شدیدی در بین جانوران این دو دوران قابل مشاهده است و علت این تغییرات شدید مربوط به تغییرات آب و هوایی و گسترش سرمای عمومی می‌باشد. در این مرز برخی از موجودات پلانکتون از بین رفته و گونه‌های جدیدی از آنها بوجود آمدند و همچنین آمونیت‌ها و بلمنیت‌ها در اواخر مزوزوئیک از بین رفتند.
جغرافیای دیرینه دوران مزوزوئیک

در دوران مزوزوئیک دو قاره در سطح کره زمین وجود داشته است. یکی از این قاره‌ها لورازپا نام داشت و شامل آمریکای شمالی و خشکی اروپا - آسیا بوده است و در تمام این دوران دریاها روی آن پیشروی داشته‌اند. شواهد نشان دهنده جدا شدن خشکی اروپا - آسیا در اواخر کرتاسه است که این جدایش منجر به تشکیل اقیانوس اطلس گردیده است. خشکی دیگر گندوانا نام داشت که در قسمت میانی کره زمین قرار داشت. این خشکی از پرمو - تریاس شروع به تقسیم شدن نموده است.

دو کمربند کوهزایی در دوران مزوزوئیک اتفاق افتاده است. یکی در اطراف اقیانوس آرام و دیگری کمربند کوهزایی مزوژه. اقیانوس هند در دوره‌های تریاس و ژوراسیک و اقیانوس اطلس در دوره کرتاسه بوجود آمده‌اند. اقیانوس آرام نیز بطور مداوم وجود داشته است. در ژوراسیک دو حوضه رسوبی مهم در اروپا وجود داشته است که دو حوضه عبارتند از : حوضه جنوبی تندیس به نام ThethyanRelean و حوضه شمالی به نام Boureal Releam. ایران در دوره‌های تریاس ژوراسیک در قسمتهای مرکزی تتیس قرار داشت.
آب و هوای دوران مزوزوئیک

بطور کلی آب و هوای دوران مزوزوئیک نسبت به دوران پالئوزوزوئیک گرفته و یکنواخت تر بوده است. در رسوبات این دوره هیچگونه آثار یخچالی مشاهده نمی‌شود مطالعات ایزوتوپی نشان می‌دهد که آب دریاهای این دوران حدود 10 درجه گرمتر از دریاهای معتدله کنونی بوده است.

این آبهای گرم محیط مسلعدی را برای تشکیل رخساره‌های آهکی بیوشیمیایی با صدفهای فراوان نرم تنان و انواع جلبکها و آهک االیتی و ریفی بوجود آورده بود. در آغاز مزوزوئیک ، قطب شمال با مختصات 140 درجه عرض جغرافیایی در اقیانوس آرام قرار داشت. مهاجرت و جابجایی استوا به سمت جنوب در کرتاسه موجب پایین آمدن درجه حرارت در اروپا گردیده است. با سرد شدن هوا در خشکی لوازیا ، خشکی گندوانا گرمتر شده و باعث ایجاد رسوبات تبخیری در آفریقای شمالی شده است.
کوهزایی های دوران مزوزوئیک

مراحل کوهزایی های این دوران به نام کوهزایی آلپ مشهور است. این کوهزاییها از اوایل این دوران تا زمان حال ادامه داشته است و شامل :

سیمرین پیشین (Earlykimerian) در پایان تریاسسیمرین یا کمبرین پسین (Latckimenian) در پایان ژوراسیک.


آترایشین یا استرین (Autrichian Or Austrian) بین کرتاسه زیرین تا کرتاسه میانی

لارامید که مربوط به اواخر کرتاسه پسین می‌باشد.

کامبرین

بعضی از جانورانی که در تشکیلات کامبرین مشاهده شده‌اند، از اینجانوران مرجانها را می‌توان نام برد، خارپوستان نیز در این دوره ظهور نموده‌اند، ازنرمتنان وجود دوکفه‌ایها مشکوک است و ازشکم پایانهم جز چند نمونه ساده آثار بیشتریباقی نمانده است. تریلوبیت‌هاسخت پوستان دریاییهستند که در اوایل دورانپالئوزوئیک ظاهر شده و در اواخر همین دوران از بین رفته‌اند.

اردوسین

گذر بیناردوسینوکامبرین معمولا بر اساس گراپتولیت و گونه‌های جدید کنودونتها تعیین شده است. گذر فوقانی ایندوره با سیلورین نیز بر پایه فسیلهای گراپتولیت‌ها و کنودونتها استوار است. سه گروهاز جانوران در کامبرین ظاهر شده‌اند اما تنوع و گسترش آنها مربوط به دوره اردوسیناست.

این جانوران عبارتند از : بازوپایان لولادار ، گراپتولیتها وکنودونتها. فسیل مرجانهای شاخی شکل یامرجانهای چین‌دار و مرجانهای تابولاتا و استروماتوپروئید‌ها از سازندگان ریفهایمرجانی این دوره بشمار می‌روند. کرینوئیدها،بریوئیدهاوبریوزوئرهانیز در این دوره ظهور نموده و گسترشیافته‌اند. فسیل ماهیهای زرده‌دار که از نخستینمهره‌دارانبوده‌اند در رسوبات متعلق بهاردوسین دیده شده‌اند.

سیلورین

گذر از این دوران با فسیل گراپتولیتی به نام گلیپتوگراپتوس مشخصشده است. علاوه بر گراپتولت‌ها ،براکیوپودها،مرجانها و کنودونتها نیز در این دوره گسترش و توسعه فراوان داشته‌اند. تعدادی ازترلوبیت‌هادر این دوره می‌زیسته‌اند. ظهورماهیهای حقیقی و همچنین ماهیهای زره‌دار نیز متعلق به این دوره بوده است. نخستینجانوران خشکی هم درسیلورین دیده شده‌اند.

دونین

پیشروی دریادر این دوره باعث افزایشمرجانهای روگوزا و تابولاتا که گاهی تا چندین متر بالاتر از سطح دریاوبه وسعت چندکیلومتر دیده می‌شوند گردید. بی‌مهرگان از جمله بازوپایان ودوکفه‌ایهادر این دوره فراوان بوده‌اند. ازبراکیوپودها اسپریفریده ، رینکونلیده و استروفومنیده تنوع زیادیداشته‌اند.

در اوائل این دورهآمونوئیدهاکه نرمتنان باصدفپیچیده بودند به جای ناتیلوئیدها که صدفمستقیم داشتند فراوان شدند. گرچهدونین به نام دوره ماهیها مشهور شده است ولی تعداد گونه‌ها در این دوره بیشتر از دوره‌هایبعد نبوده‌ است. اولین حشره در دونین ظهور می‌یابد. گراتپولیتهااز بین ‌رفتند و تری‌لوبیتها روبه کاهش گذاردند.

کربونیفر

براکیوپودها ، کرینوئیدها و بریوزوئوها از فسیلهای مهم این دورهبه شمار می‌روند. بعضی از موجودات از جمله مرجانهای تابولاتا و استروماتوپوروئیدهاکه دوره‌های قبلی قسمت مهمی از ردیفهای مرجانی را تشکیل می‌داده‌اند درکربونیفرناپدید شدند.

پرمین

تریلوبیتها تقریبا در این دوره از بین رفته‌اند. درپرمین آثاری ازخزندگان مشهور است. بطور کلی مهره‌داران پرمین با کربونیفر اختلاف زیادی نداشته‌اند.

تریاس

نام تریاس برای اولین بار توسط آلبرتی (Alberti) در سال 1834 در ناحیه مرن آلمان بکار برده شد. چون رسوبات این دوره از سه قسمت کاملا مشخص تشکیل گردیده است نام آن را تریاس نهاده‌اند. در دوره تریاس آب و هوا بسیار گرم و مقدار بارندگی کم بوده است. اکسید شدن مواد آهنی ، ماسه سنگهای قرمز ، ترکهای گلی در رسوبات و همچنین وجود مواد تبخیری مانند گچ و نمک موید خشکی هوا هستند. در این دوره بیابانها توسعه پیدا کرده‌اند.

نوعی از آمونیت‌ها در دوره تریاس گسترش یافته و بسیار فراوان بودند. همچنین در این دوره خزندگان تنوع و گسترش زیاد داشته اند. جلبک ها از مهمتری گیاهان دریایی دوره تریاس می‌باشند. نهانزادان آوندی بخصوص سرخسها در این دوره فراوان بوده‌اند. البته لازم به ذکر است که دوره تریاس به دلیل داشتن آب و هوای خشک چندان برای رشد و توسعه گیاهان مناسب نبوده است. ظهور اولین حشره با دگرشیبی کامل و اولین پستاندار مربوط به این دوره می‌باشد.

ژوراسیک

اولینپرندگاندرژوراسیکظهور نموده‌اند. نخستینقورباغهشبیه به انواع امروزی در این دورهظهور نموده است. گسترشدایناسورهادر این دوره زیاد است.

کرتاسه

علاوه بر مهره‌داران قبلی در اواخر دوران میانه زیستیپستانداران کوچکی به ظهور می‌رسند. در اواخردورهکرتاسه دایناسورها از بین می‌روند.

حیات در سنوزوئیک

دورانی است که پرندگان در هوا و پستانداران در روی زمینتنوع و گسترش یافتند و زمین خود را برای فرمانروایی انسان آماده کرد. در اواخرکرتاسه داینوسورها ،آمونوئیدها،رودسیتهاو خزندگان دریایی به کلی نابودشدند. فقط گروههایی از نرمتنان،ماهیهای استخوانیو گونه‌های دیگر که شبیهنمونه‌های عهد حاضرند باقی ماندند.

پستانداران که در ابتدای این دوره دارایجثه‌‌ای کوچک بودند کامل و گسترش یافتند و به وضع کنونی در آمدند. نهنگهادر این دوران ظهور و تکامل یافتند. پنگوئنها ،خوکهاوشیرهای دریاییدردوره پالئوژنحضور یافته‌اند. فسیل خفاشهارا نیز مربوط به ائوسن دانسته‌اند. دردوره ائوسنجانوران سم‌دار ظهور یافتند.

حیات در نئوژن

تعداد نهنگها در این دوره افزایش یافت. جانوران خشکی ازقبیلگوزنها ،گاو،زرافه ،خرس ،خوکافزایش قابل ملاحظه‌ای یافتند. ازمهمترین گونه‌هایی که در این دوره ظهور یافتند می‌توان گونه‌های جدید میمونها رانام برد. در طول عمردوره نئوژنتکامل مهره‌دارن و پستانداران وافزایش گونه‌های دیگر جانوری مثلمارها ،مرغهای آوازخوان،قورباغه‌ها،خفاشها ،جوندگان ،‌میمونها اتفاق افتاده است.

کواترنری

در سال 1829 میلادی یکی از استادان زمین شناسی موسوم به دانویه جدیدترین ته نشینهای تشکیل دهنده قشر فوقانی زمین را به نامزمینهای دوران چهارم خوانده است. ولی در تقسیمات اخیر از آن به نامدورهیادمی‌کنند.

 مشخصات دوره کواترنری

این دوره بر خلاف دیگر دوره‌های زمین شناسی بسیار کوتاه و بیش از یک و نیم میلیون سال از عمر آن نمی‌گذرد. چون کوهزایی دوره کواترنری دنباله کوهزایی آلپ در پلیوسن است، بعضی از زمین شناسان آن را به نام پلیوکواترنر می‌نامند. از طرفی نظر به اینکه یخچالها در این دوره توسعه زیادی داشته‌اند، آن را دوره توسعه یخچالها نیز نامیده‌اند. در این دوره است که کوههای اروپای شمالی کانادا قسمت مهمی از آمریکای شمالی از یخ پوشیده بوده است.

 پیدایش انسان

چون پیدایش انسان در دوره کواترنری گرفته است، برخی از زمین شناسان و دیرینه شناسان آن را دوره انسان یا دوره آنتروپوزوئیک نیز نامیده‌اند. از نقطه نظر دیرینه شناسی ، دوره کواترنری با توسعه فیلها ، شترها و دیگر پستانداران امروزی که در پلیوسن نیز وجود داشته‌اند مشخص می‌گردد. از نظر دیرینه شناسی ، دوره کواترنری را بر اساس فسیل انسانهای اولیه تقسیم بندی می‌نمایند.
برای مثال در روسیه مقیاس تقسیمات چینه شناسی این دوره بر اساس مطالعات انسان شناسی مبتنی بر دلایلی نظیر اندازه‌های مختلف قد و اعضاء بدن از بدو پیدایش تاکنون صورت می‌گیرد. بطور کلی دوره کواترنری با عقب نشینی دریا و پیدایش دوره‌ای یخچالی و همچنین پیدایش انسان آغاز می‌گردد.

 تقسیمات دوره کواترنری

 دوره کواترنری را اغلب به دو زیر دوره تقسیم می‌کنند:

·         پلیتوسن: که مطابق با دوره‌های قبل از یخبندان و دوره‌های یخبندان است.

·         هولوسن: که شامل دوره‌های بعد از یخبندان و از چند هزار سال تجاوز نمی‌کند.

 حیات در کواترنری

در نواحی خارج از محیطهای یخچالی دوره کواترنری در دریاها دو گروه از موجودات تشخیص داده است. یکی موجودات مربوط به محیطهای گرم مانند گاستروپودها و دیگری موجوداتی که مربوط به محیطهای سرد هستند، مانند بعضی از لاملی برانکیاها. در این دوره یک دسته از موجودات به طرف شمال و دسته دیگر در دوره یخچالی به طرف جنوب کره زمین مهاجرت کرده‌اند. از جانوران خشکی مخصوص نواحی گرم می‌توان: فیلها ، رینوسرسها و ماستودونها را نام برد.
مهمترین موجودات اولین دوره بین یخچالی عبارتند از: الفاس‌انتی‌کاس و رینوسراس مرکی و بالاخره از موجودات خشکی نواحی سرد می‌توان فیل ماموت را نام برد. بطور کلی گیاهان کواترنر شبیه به گیاهان دوره نئوپن و گیاهان امروزه بودند. در موقعی که یخچالها توسعه یافته‌اند، گیاهان مشخص نواحی سرد مانند بید علفی توسعه یافته‌اند. بر عکس در مواقع سردی یخچالها گیاهان نواحی گرم مانند ماگنولیا در آمریکا دیده شده‌اند گیاهانی مانند شمشماد ، سرو خمره‌ای و مو در دوره بین یخچالی دیده شده‌اند.

 حرکات کوهزایی در کواترنری

کوهزایی در دوره نئون به بیشینه توسعه خود رسیده است. لذا در دوره کواترنری حرکات کوهزایی چندان اهمیت نداشته و چین خوردگی مهمی به وقوع نپیوسته است. مع هذا از این دوره جنبشهای خفیفی در کنار دریاها به موازات چین خوردگیهای دوره نئون مشاهده شده است.

 پدیده‌های آتشفشانی کواترنری

با اینکه برخی از زمین شناسان عقیده دارند که پدیده‌های آتشفشانی در دوره کواترنری اهمیت چندانی ندارند، ولی در این دوره ، آتشفشانها فعالیتهای زیادی داشته و گدازه های فراوان از آنها باقی مانده است. یکی از مهمترین مراکز آتشفشانی دوره کواترنری آتشفشان ایسلند است که گدازه‌های بازالتی از آن به بیرون رانده شده است. پدیده‌های آتشفشانی در ناحیه شرقی بن در فرانسه نیز دیده شده است.

در اروپای مرکزی و جنوبی چندین آتشفشان متعلق به این دوره شناخته شده است، ولی هم اکنون کاملا خاموش هستند. در آمریکا فعالیتهای آتشفشانی دوره کواترنری در نواحی سیرا (Seerra) کوههای اورگان واشنگتن (آمریکای شمالی) دیده می‌شود. در ایران نیز فعالیتهای آتشفشانی کواترنری از جمله سهند و سبلان و تفتان گزارش شده‌اند.

 جغرافیای دیرینه کواترنری

بطور کلی باید خاطر نشان کرد که گسترش و پیشروی یخچالها و تشکیلات مربوط به آنها با پیشروری و پسروی دریاها نسبت معکوس داشته است. یعنی هر وقت دریاها پیشروی داشته‌اند از وسعت یخچالها کاسته شده و هر گاه دریاها پسروی نموده‌اند پیشروی یخچالها و تشکیلات مربوط به آنها توسعه یافته‌اند.
تغییرات شدید و وسیع دبی آبهای حاصل از ذوب یخچالها موجب ایجاد پادگانه‌ای رودخانه شده و نوسان سطح آب دریا یعنی پیشروی و پسرویهای مقدار دریا نیز پادگانه‌های ساحلی را بوجود آورده است. تعداد پادگانه‌های دریایی کواترنری در مناطق مختلف متغیر بوده و بیشتر در شمال اروپا و یا نواحی مدیترانه شناسایی شده‌اند و سن مطلق آنها نیز محاسبه شده است.

 پرکامبرین

پرکامبرین نخستین ائون (Eon )زمین‎شناسى است و از نظر تاریخ کرة زمین، پیش از دوره کامبرینقرار دارد. جداى از پرکامبرین، واژه‎هاى حیات اولیه(Protozoic) ، بى حیات (Azoic) ،آغاز حیات (Eozoic) ، قدیمی‎ترین حیات (Archeozoi) ، حیات ناشناخته (Angustozoic) ،حیات پنهان (Crypotozoic )نام‎هاى دیگرى است که به این ائون داده‎اند که از میانآنها آرکئوزوییک براى بخش قدیمى و پروتروزوییک براى بخش جدیدتر قابل قبول‎تر است.
مرز زیرین پرکامبرین باید هم‎زمان با پیدایش زمین (4600 میلیون سال) باشد. ولى آخرین نمودار تهیه شده توسط IUGS و یونسکو عدد 540 میلیون سال راپذیرفته‎اند.

پرکامبرین ایران

یکى از رویدادهاى زمین‎ساختى عمده و سرنوشت‎ساز ایران،حرکت‎هاى کوهزایى است که بارخدادکاتانگایى (Katangan )در قارهگندواناو یا رخداد بایکالى (Baikalian) درقارهاوراسیاقابل قیاس است.
سن‎سنجى سنگ‎هاىپرکامبرین ایران به روش پرتوسنجى، به ویژه شواهد سنگى و حتى زیستى گویاى آن است کهکوهزایى یاد شده (کاتانگایى) در زمان پروتروزوییک پسین و به احتمالى در فاصلة زمانىدو آشکوب ریفئن (Riphean) و وندین (Vendian) روى داده است. پیامدهاى کوهزایى وابستهبه این رویداد سبب شده تا بتوان همه سنگ‎هاى پرکامبرین ایران را به دو گروه بزرگتقسیم کرد. گروه نخست مجموعه‎هاى دگرگون و دگرشکل اند که به طور عموم از آنها بهعنوان پی‎سنگ پرکامبرین (Precambrian Basement) ایران یاد می‎شود و در زیرناپیوستگى کاتانگایى قرار دارند. گروه دوم بیشتر ردیف‎هاى کنار قاره‎اى هستند که پس از رخدادکاتانگایى انباشته شده و سنگ‎هاى پرکامبرین پسین (Late Precambrian) نام دارند.
سنگ‎هاى قدیمی‎تر از پرکامبرین پسین ایران، به لحاظ نبود و یا کمبود آثار حیاتىقابل استناد و به ویژه تأثیر فرآیندهاى دگرگونى و دگر شکلى، با ابهام توصیفشده‎اند. به گونه‎اى که مقایسه و هم‎ارزى آنها در نقاط مختلف دشوار است. با اینحال، در نقاطى که تأثیر فرآیندهاى کوهزایى کمتر بوده، نتایج پرتوسنجى سنگ‎ها،نشانگر سن 600 تا 1000 میلیون سال است. با استناد به نتایج پرتوسنجى می‎توان نتیجهگرفت که بخش درخور توجهى از پی‎سنگ پرکامبرین ایران، سن نوپروتروزوییک دارد. بهگفتة دیگر، وجود هسته‎هاى قدیمىآرکئندر ایران، پرسش‎آمیز است.
دربیشتر ایران، سنگ‎هاى پرکامبرین متشکل از سنگ‎هاى رسوبى – آذرین دگرگون شده و یانادگرگونى با خاستگاه قاره‎اى است. پژوهش‎هاى زمین‎شناسى انجام شده در ناحیة انارکنشان می‎دهد که در این ناحیه و شاید در بعضى نقاط دیگر، مجموعه‎هاىافیولیتى با خاستگاه اقیانوسى وجود دارد که ممکن است به سن پرکامبرین باشند. افزون بر دو نوعپوستة قاره‎اى و اقیانوسى، می‎توانتوده‎هاى نفوذى آذرینو هم ردیف‎هاى خروجىآنها را که هم‎زمان با سخت شدن پی‎سنگ و یا پس از آن شکل گرفته‎اند، نوع سومسنگ‎هاى پرکامبرین ایران دانست. بدین‎سان می‎توان سنگ‎هاى پرکامبرین ایران را به سهدستة بزرگ زیر، با سه خاستگاه متفاوت تقسیم کرد.

1- پوسته‎هاىاقیانوسى

2- پوسته‎هاى قاره‎اى که ممکن است دگرگون (قدیمى) و یانادگرگون (جدیدتر) باشد.

3- سنگ‎هاى ماگمایى درونى و بیرونی

پوسته‎هاى اقیانوسى پرکامبرین

در ناحیة انارک – جندق، حدود 7000 متر، ازسنگ‎هاىپریدوتیتى (مثلهارزبورژیتو کمى لرزولیت)،گابرو،دیاباز،بازالت،شیل،سنگ آهک‎هاى پلاژیکوچرتهاىنوارى وجود دارد که به دلیل قرارگیرىدر زیر سنگ‎هاى پرکامبرین پیشین (مرمرهاى لاک) به سن نوپروتروزوییک (آشکوب وندین) دانسته شده‎اند. این ردیف سنگى را (از پایین به بالا) مشتمل بر چهار واحد زیرمی‎دانند.

سنگ‎هاى پریدوتیتى همراه با توده‎هاى پراکندةگابرو، دیاباز و پلاژیوگرانیت،

2- رسوب‎هاى پلاژیک (شیل، چرت، سنگ‎آهک نازکلایة سیاه‎رنگ) با همراهانى از پریدوتیت و بازالت،

3- بازالت‎، توف‎،برش‎هاى بازالتى با میان‎لایه‎هایى از رسوب‎هاى پلاژیک،

4- رسوب‎هاىپلاژیک، مانند شیل، چرت و کربنات‎هاى تیره‎رنگ،

این مجموعه یک بار دررخسارهگلوکوفان – ولاستونیتو در رویدادهای‎بعدى در رخساره‎هاىآمفیبولیتتاشیست سبزدگرگون شده‎است.

وهمچنین مجموعه‎هاى افیولیتى انارک را بقایاى‎تتیسکهن، به سنکربونیفرو ادامه افیولیت‎هاى هرات می‎دانندکه در اثر چرخشخردقاره ایران مرکزىبه ناحیة انارک نقلمکان کرده‎اند، ولى، بعضی دانشمندان این مجموعه افیولیتى را قدیمی‎تر ازدگرگونی‎هاى انارک و به سن قبل از نوپروتروزوییک می‎داند. که در ارتباط با نواحىپشت کمان اقیانوسى است. دانشمندان این افیولیت‎ها را مربوط به یک اشتقاق درونقاره‎اى می‎داند که از انارک تا بیابانک – بافق دو صفحه قاره‎اى را از یکدیگر جدامی‎کرده است.
اگرچه تاکنون، پی‎سنگ افیولیتى پرکامبرین ایران تنها از انارک – جندق گزارش شده است ولى وجود چنین پوسته‎هایى در نقاطى اززون سنندج – سیرجانهمچنان محتمل است

پوسته‎هاى قاره‎اى پرکامبرین

بیشتر سنگ‎هاى پرکامبرین ایران، خاستگاهقاره‎اى دارند که ازهوازدگىو فرسایش سنگ‎هاى ماگمایى ودگرگونى قدیمى و در رژیمى کم و بیش آوارى تشکیل شده‎اند. به دلیل داشتن خاستگاه و شرایطرسوبى یکسان، سنگ‎هاى قاره‎اى پرکامبرین باید سنگ رخساره‎اى به تقریب مشابه داشته‎باشند، ولى دگرگونى و دگرسانی‎شدید بعدى، سبب شده تا سنگ‎هاى قاره‎اى پرکامبرینایران را بتوان به دو دستة بزرگ سنگ‎هاى دگرگونى و سنگ‎هاى نادگرگونى تقسیم کرد.

 

کره زمین

زمین زیست پذیر
زمین شناسان مدت ها تصور می کردند شرایط ناپایدار و سوزان زمین پس از تولدش در ۵/۴ میلیارد سال پیش، تنها با گذشت زمان و در حدود ۸/۳ میلیارد سال پیش متعادل و زیست پذیر شده است.
زمین شناسان مدت ها تصور می کردند شرایط ناپایدار و سوزان زمین پس از تولدش در ۵/۴ میلیارد سال پیش، تنها با گذشت زمان و در حدود ۸/۳ میلیارد سال پیش متعادل و زیست پذیر شده است. حدود ۵/۴ میلیارد سال پیش، اقیانوس های ماگما سطح «زمین گداخته» را پوشانده بودند. زمین در معرض برخوردهای پیاپی اجرامی جوان قرار داشت که در هر برخورد سطح ناپایدار آن را متلاشی می کردند و همه چیز ذوب یا بخار می شد. با فرو رفتن آهن سنگین در اقیانوس های ماگما، هسته فلزی هم به تدریج تشکیل شد و در اعماق زمین فروپاشی عناصر رادیواکتیو، گرمایی شش برابر گرمای کنونی تولید می کردند. چنین حالت ناپایداری برای چند صد میلیون سال طول کشید. این شرایط جهنم بار باید آرام می شد تا سطح گداخته زمین به پوسته تبدیل شود، قاره ها شکل گیرند، اتمسفری متراکم و یکپارچه تشکیل شود و سرانجام اشکال نخستین حیات دوام بیاورند و تکامل یابند. اما سطح زمین با چه سرعتی سرد شد؟ اکثر دانشمندان چنین فرض کرده اند که این شرایط سوزان تا ۵۰۰ میلیون سال ادامه یافته است. دلیل اصلی این دیدگاه هم عدم وجود سنگ های دست نخورده ای است با عمر بیش از چهار میلیارد سال و همچنین وجود فسیل اشکال نخستین حیات که از جوان بودن آنها خبر می دهد. طی پنج سال گذشته زمین شناسان- از جمله گروه خودم از دانشگاه ویسکانسین و مدیسن _ کریستال هایی از کانی زیرکونیم با ساختار شیمیایی متفاوتی یافتند که تصور ما را نسبت به دوران آغازین زمین تغییر می دهد. خواص ویژه این کانی باعث می شود تا شرایط محیطی زمان پیدایش آن را درک کنیم. این کپسول های زمانی کوچک نشان می دهند که اقیانوس ها و شاید هم قاره ها حدود ۴۰۰ میلیون سال زودتر از آنچه تصور می شد، پدید آمده اند.
از قرن ۱۹ میلادی دانشمندان در پی یافتن سرعت سرد شدن زمین بوده اند اما هیچ کس انتظار یافتن شواهدی جامد را نداشت. چون دمای اقیانوس های ماگمایی ابتدایی بیش از ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد بوده است. پیشنهادهای امیدوارکننده دیگر ناشی از محاسبات ترمودینامیک بود که نشان می داد پوسته زمین می تواند طی ۱۰ میلیون سال سخت شود و بدین صورت پوسته تازه سخت شده محیط بیرون را از درون سوزان جدا کند. در صورتی که دوره های آرامی بین برخوردهای شهاب سنگی وجود داشته باشد و پوسته پایدار بماند، و اگر اثر گلخانه ای گرمای چندانی را به دام نیندازد، دمای سطح زمین می تواند به سرعت به کمتر از دمای جوش آب برسد. علاوه بر این خورشید ابتدایی کم فروغ تر بوده و انرژی کمتری ایجاد می کرده است.
اما هنوز هم برای اکثر دانشمندان شواهد اندک زمین شناختی نشان دهنده شرایط فوق العاده سوزان طولانی مدت هستند. قدیمی ترین سنگ دست نخورده شناخته شده سنگی چهار میلیارد ساله است که در نواحی شمال غربی کانادا کشف شد. اما به دلیل اینکه در اعماق زمین تشکیل شده اطلاعات چندانی درباره سطح زمین به ما نمی دهد. اکثر پژوهشگران معتقدند شرایط جهنمی ابتدایی همه سنگ های جوان تر را نابود کرده است. قدیمی ترین سنگی هم که در زیر آب (و در شرایط نسبتاً خنک) پدید آمده عمری بیش از ۸/۳ میلیارد سال ندارد (مشابه قدیمی ترین نشانه های حیات در جنوب غربی گرینلند).
این ماجرا تا زمانی ادامه داشت که کریستال های زیرکونیم در دهه ۸۰ اطلاعات تازه ای فراهم کردند، قدیمی ترین ماده خاکی شناخته شده تا آن زمان که تا ۳/۴ میلیارد سال پیش قدمت داشت. این کانی ها در صخره ها و سنگ دامنه های ناحیه «جاک هیلز» (Jack Hills) و «ماوت نرریر» (Mount Narryer) دوام آورده بودند، اگرچه برخی دانشمندان درباره اطلاعات به دست آمده، به خاطر سنگ بستر این کانی ها تردید کردند. این کانی ها به قدری پردوام هستند که حتی با قرار گرفتن سنگ حاملشان در معرض هوازدگی و فرسایش به همان صورت باقی می مانند. بنابراین ممکن بود هزاران کیلومتر آن طرف تر تشکیل شده باشند و به کمک باد یا آب به آن منطقه حمل شده و پس از مدتی در آن سنگ ها دفن شوند. به همین خاطر به رغم هیجان اولیه همان دیدگاه قبلی باقی ماند تا زمانی که در سال ۱۹۹۹ با پیشرفت تکنولوژیکی امکان مطالعه درباره این کانی های باستانی به دست آمد.
صخره های «جاک هیلز» حدود سه میلیارد سال پیش نشست کرد ه اند. ما برای به دست آوردن یک بندانگشت زیرکونیم، مانند گشتن دنبال یک سوزن در انبار کاه، حدود چند صد کیلوگرم از سنگ ها را جمع آوری و بررسی کردیم. در می ۱۹۹۹ از «وایلد» یکی از پیشگامان این کار خواستم تا تاریخ گذاری این سنگ ها را به کمک تکنولوژی نوین انجام دهد و در نهایت شگفتی دیدیم که آنها ۴/۴ میلیارد سال قدمت دارند. نمونه هایی از ماه و مریخ هم چنین قدمتی داشتند و برخی شهاب سنگ ها حتی قدیمی تر هم بودند، اما هیچ چیزی قدیمی تر از آن در سیاره ما یافت نمی شد. تقریباً همه هم عقیده بودند که با تداوم شرایط جهنمی ابتدایی زمین این کانی ها از بین می رفتند. بنابراین تاریخ آغاز شرایط آرام زمین ۴۰۰ میلیون سال به عقب بازگشت، یعنی زمینی زیست پذیر در ۴/۴ میلیارد سال پیش.

 

قدیمی ترین سنگهای آتشفشانی کره زمین

قديمي ترين سنگهاي آتشفشاني كره زمين توسط زمين شناسان در كاناداكشف شدند. اين سنگها تقريباَ 4 ميليارد سال سن داشته و در شمال كبك، كشف شده اند. دانشمندان اميداورند با مطالعه اين سنگها به اطلاعات بيشتري در مورد چگونگي آغاز حيات بر روي كره زمين دست يابند. با مقايسه اين سنگها و سنگهاي مشابه يافت شده در گرينلند, مي توان اطلاعات بيشتري درباره تكامل يك ميليارد سال اوليه زمين، بدست آورد. اين سنگها در پورپوس كاو1 در سواحل خليج هودسون 2 واقع شده اند. آن ها تقريباَ به طور تصادفي يافت شده اند.

كشف هيجان انگيز

ابتدا زمين شناسان فكر مي كردند كه اين سنگها فقط در حدود 8/2 ميليارد سال سن دارند. اما مطالعات مفصل تر نشان داد كه حداقل يك ميليارد سال قديمي تر هستند. نمونه ها براي تعيين سن دقيق به دانشگاه كبك واقع در مونترال 3 و دانشگاه سيمون فريزر4 واقع در بريتيش كلمبيا5 فرستاده شد. اين كار توسط پيرنادو6 و دكتر جين ديويد7 انجام شد. دانشمندان با تعيين سن عناصر راديواكتيو موجود در سنگها سن نمونه ها را 16+825/3 ميليارد سال تخمين زدند. پروفسور روس استونسون 8 از دانشگاه كبك در مصاحبه با BBc News inline گفت اين كشفي بود كه همه دانشمندان را متعجب ساخت. او همچنين گفت: كشف اين سنگها شبيه جواهري است كه در دامن من افتاده باشد

حيات چگونه آغاز شد

سنگهاي كانادا از ماگمايي كه از جبه زمين مشتق شده، تشكيل شده اند . بنابراين, اين سنگها اطلاعاتي را در مورد يك چهارم اوليه سرگذشت زمين ارائه مي دهند. دانشمندان عقيده دارند كه سياره زمين 6/4 ميليارد سال قبل تشكيل شده است. اند كي پس از آن كره ماه تشكيل شد (احتمالاَ از برخورد بين زمين و ديگر توده هاي سياره اي بزرگ) و سپس جبه و پوسته توسعه يافتند. به دنبال آن اقيانوسها و اشكال حياتي ساده, مثل باكتريها, بوجود آمدند. تا امروز, اطلاعات بدست آمده درباره چگونگي تشكيل اينها خيلي كم است. اين سنگها خيلي شبيه به سنگهاي موجود در توالي ايزوآ 9 واقع در گرينلند هستند.

باتحقيقاتي كه قبلاَ بر روي اين سنگهاي بازالتي انجام شده،بنظر ميرسدآنها داراي تركيبات كربن داري باشند كه در اثر فعاليت بيولوژيكي ،توليد شده اند. اكنون مي توان سنگهاي كانادا و گرينلند را با هم مقايسه نمود. پروفسور استونسون گفت: همانند اين سنگها قبلاَ يافت نشده است. دكتر روزاليند وايت 10 از دانشگاه ليستر 11 انگلستان, براي مدتي سنگهاي گرينلند را مطالعه كرده است. او گفت: تا قبل از اين, سنگهاي ايزوآ منحصر به فرد تلقي مي شد، اما اين توالي 35 كيلومتري فقط نشان دهنده بخشي از يك ناحيه كوچك است و بنابراين مشكل است تا به نتايجي درباره كل زمين دست يابيم. او در خصوص سنگهاي جديد گفت كه آن ها به زمين شناسان كمك خواهند كرد تا تصوير بهتري از تكامل اوليه زمين ارائه دهند. سنگهاي پورپوس كاو بعنوان قسمتي از يك پروژه نقشه برداري كه زير نظر مارتين پرنت 12 از وزارت منابع طبيعي كبك انجام مي شد بدست آمدند.

 

چرخه‎هاى رسوبى سازند قم : 

عضوهاي تبخيري c2 و  dسازند قم، نشانگر خاتمة چرخه‎هاي رسوبي هستند. و لذا، اين سازند مي‎تواند شامل سه چرخة رسوبي جداگانه باشد. هر چرخة رسوبي با رخساره‎هاي دريايي کم عمق آغاز و به رخسارة کولابي پايان مي‎يابد .

 اليگوسن -  ميوسن در ايران مرکزى

 

در قسمت‎هاى باخترى ايران مرکزى، يک واحد سنگ‎چينه‎اى، به طور عمده کربناتى، شاخص با تغييرات سنى اليگوسن پسين تا ميوسن پيشين وجود دارد. ولذا پذيرفته شده که به دنبال رخداد پيرنئن و يک دورة رسوبگذارى قاره‎اى در اليگوسن پايينى، باريکه‎اى از باختر ايران مرکزى از ماکو تا جنوب جازموريان، با يک درياى پيشرونده پوشيده مي‎شده. زمان پيشروى و پسروى درياى موردنظر در همه جا يکسان نيست. در بعضى جاها مانند منطقة سبزواران و قم، اين پيشروى در آشکوب روپلين ( اليگوسن پيشين ) و در بعضى نقاط مانند آذربايجان، در آشکوب آکي‎تانين و حتى بورديگالين بوده است. پسروى درياى مذکور هم در همه جا همزمان نيست. در طول زمان روپلين تا بورديگالين و حتى جوان‎تر، اين حوضه دچار تحولاتى شده که در نهايت يک چرخة رسوبى بزرگ را به وجود آورده است

 

دایناسورها

خزندگانزندهبا وجود آنکه فراوان می‌باشند، غالبا کوچک بوده و میان جانوران موجود نقشکوچکی دارند. دردوره مزوزوئیککه به دوره خزندگان مشهور است (تریاسیک تا کرتاسه بالایی) خزندگان مهره‌داران مسلط بوده و بخش بیشتر محلهای زیسترا اشغال کرده بودند. بطوری که در نیمه صحراها و سرزمینهای مرتفع خشک درباتلاقهاومردابهاواقیانوسهاانتشار داشتند. این جانوران کوچکو بزرگ بوده و درازا و وزن بعضی از آنها از فیل خیلی تجاوز می‌کرده است و از لحاظساختمان و عادات نیز تفاوتهای بزرگی میان آنها وجود داشته است.

تاریخچه

بسیاری از آنها در مقایسه بامهره‌داران کنونیشکل خاصی داشته‌اند درحالی که دیگران دارای ظاهر جالب و حرکات زیبایی بوده‌اند. ابتدایی‌ترین خزندگانآنقدر بهدوزیستاناولیه شباهت داشتند که شناسایی این دو گروه از یکدیگر دشوار است. با این حالبرای پیدا نمودن اصل و منشا خزندگان دلیل و شاهد باارزشی هستند. تعدادی آثار وبقایای سنگواره که قطعا خزنده می‌باشند در رسوبات پنسیلوانیا یافت شده است. خزندگاندر زمانپرمینرو به ازدیاد نهادند و از لحاظساختمان راه زندگی شاخه‌های فراوانی پیدا کردند.

زمان تکامل خزندگان

خزندگان در انتهای آن دوره به مقیاس وسیعی جانشیندوزیستان شدند و در انتهای زمان تریاس قسمت بزرگ دسته‌های خزندگان پدیدار گشتند ودر زمان ژوراسیک و کرتاسه گونه‌ها و تعداد خزندگان به اوج خود رسید و از لحاظ شکل وراه زندگی نیز گوناگونی بسیار بوجود آمد. سپس در آخرکرتاسهبیشتر ذخیره‌های خزندگان از میانرفتند. فقط 4 گروه آنها تا به امروز باقی ماندند و خزندگان بعدی اصل و منشاپستانداران را تشکیل دادند.

عامل سازگاری خزندگان اولیه

مهمترین پیشرفت تکامل خزندگان سازش و سازگاریآنها با زندگی خاکی و بیرون از آب بوده است. بوجود آمدن پوست خشک و شاخی که از بینرفتن آب بدن جلوگیری می‌کند و تولید تخمهایی که قادر به تکامل جنین در روی زمینهستند در این سازگاری نقش برجسته‌ای داشته است.

خصوصیات دایناسورها

خزندگان کوچک اولیه بدن و دم دراز و 4 اندام کوتاه و 5انگشت داشتند. به جز شکل عمومی ویژگیهای کلی دیگر عبارتند از:

• افزایش اندازه به نسبتهای بسیار بزرگ در برونتوزورها.
• بوجود آمدن جوشن و سلاح دفاعی از جمله صفات پوستی و شاخها و یا خارهای سر دربعضیدینوزرها.
• ساختمان سبک به منظور دویدن تند با 4 یا 2 پا در سایر دینوزرها.
• سازش با پرواز بوسیله افزودن شدن درازای اندام پیشین و دم و تکامل پرده‌هایپرشی پوست درپتروداکتیلها.
• سازش شدید پوست با زندگی آبی به کمک پاهای بالشتک مانند و بدن دوکی شکل درایکتیوزرها.

 

ویژگیهای دایناسورهای مهم

درازایبرانتوزروسوبراکیوزروسبه ترتیب 22.5 و 24 متر و دیپلودوکوستا 27.5 متر بوده و اینها بزرگترین جانورانی هستند که تاکنون شناخته شده‌اند. وزنتخمینی آنها 25 تا 35 تن بوده و روزانه بیش از 250 کیلوگرم غذا می‌خوردند. استگوزروسیک رشته صفحات استخوانی بسیار بزرگی دردرازای یک خط برجسته پشت داشته است که از گردن تا انتهای دم امتداد می‌یافت. در تریسراتوپس جمجمه‌ای وجود داشته که از لحاظ اندازه و وزن بجز والان کنونی در جانوراندیگر به ندرت دیده می‌شد.

بخشهای قابل ذکرجمجمه عبارت بودند از یک نوک (منقار) تیز و بران در آرواره بالا یک شاخ کوتاه و کلفت رویبینی و یک جفت شاخ دراز و نوک تیز و متوجه به پیش در قله سر. بسیاری از این خزندگاندر روی 4 پا راه می‌رفتند و عده‌ای دیگر مانندکانگورومی‌توانستند روی پاهای پشتی بهایستند. جوشن یا زره و خارها و شاخهای دفاعی را منحصرا از ویژگیهای نمونه‌هایگیاهخوار می‌دانند. مغز دینوزرهای بسیار بزرگ از نظر تناسب کوچک بوده مثلا مغز تریسراتوپس 10 تنی فقط 906 گرم وزن داشته است.

وزن مغز استگوزروس 18 پایی بیشاز 70گرم نبوده است. خزندگان پرنده پتروداکتیلها ساختمان سبک وزنی داشته اند. سراین جانور دراز و انگشت پنجم آنها بلند شده بوده است. اندامهای پسین و قاعده دمپرده پرواز را تقریبا شبیه به آنچه که در خفاشهای امروزی دیده می‌شود تقویت و حمایتمی‌کرده است. در یکی از این اشکال پترانودون فاصله بین دو سر پرده پرواز 7.5 متردرازا داشته است. ایکتیوروزهای دریایی شبیه وال بوده و یک پرده دمی بزرگ و 4 اندامبالتشک مانند (به جای دو اندام) داشته‌اند که برای شنا بکارمی‌رفتند.

خزندگان دوره مزوزوئیک ازگونه‌هایعلفخواروگوشتخوارتشکیلمی‌شدند. لانه‌های تخم دینوزور که در مغولستان کشف شده است ثابت می‌کند که بعضی ازاین خزندگان قدیم مانند اخلافشان تخم‌گذار بوده اند. بقایای خزندگان سنگواره در همهقاره‌ها به خز نواحی مجاورقطبجنوب پیدا شده‌اند و در بعضی از صخره‌های ایالات غربی بویژه در ویومینگ ، یوتاو کولورادو فراوان می‌باشند. بسیاری از گونه‌ها را امروز اسکلتهای کامل و بیشمارآنها را از زمین بیرون آورده و پس از بررسی در موزه‌ها بر پا داشته‌اند به خوبیمی‌شناسیم.

دلیل از بین رفتن دایناسورها

درباره اینکه خزندگان قدیم از دیدزمینشناسی چگونه ناگهان ناپدید شدند گفته‌های فراوانی وجود دارد. بر طبق یک نظریهابتدایی‌ترین پستانداران تخمهای خزندگان بزرگ را خورده‌اند و به موجب نظریه دیگر کهپذیرفتنی‌تر است. تغییرات آب و هوا مانند کم شدن دما و رطوبت متغیر در خزندگان ومسکنشان تاثیر مخالف گذارده است. در نتیجه از بین رفتن خزندگان در اواخر دورهمزوزوئیک برای پستانداران موقعیت مناسبی بوجود آمده در آن موقع اندازه پستاندارانکوچک بوده و در دوره سوم شروع به تکامل شگفت آوری نموده‌اند.

دایناسورهای گوشتخوار

این دایناسورها بر روی دو پای عقبی خود حرکتمی‌کردند. برخی نظیر تری نازا روس بدنی سنگین و پاهای قدرتمندی داشتند. آنها ازچنگالها و دندانهای تیز برای کشتن دایناسورهای گیاه خوار استفاده می‌کردند. بعضیدایناسورها نظیر دینونی چوس کوچکتر ، سبکتر و سریعتر بودند. آنها دایناسورهای گیاهخوار ،پستانداران وحشرات را می‌خوردند. این شکارچیان چابک برای غلبه بر شکارخود به صورت گروهی شکار می‌کردند . دینونی چوس دارای پنجه‌ها و چنگالهای بهم پیچیده‌ای بود که طی شکار برای دریدنطعمه به سمت جلو به حرکت در می‌آمد.

دایناسورهای گیاهخوار

دایناسورهای گیاه خوار از جمله بزرگترین حیواناتیبودند که تا کنون بر روی زمین زندگی کرده اند و برای حفاظت از خود در مقابل حیواناتشکاری به جثه بزرگ خود و بدن مسلح خود متکی بودند. آنها بیشتر اوقات روز را بهچریدن بر رویگیاهان می‌گذراندند. براکیوزاروس عظیم‌الجثه 25 متر طول و 76 تن وزن داشت . گردن بلندش اورادر رسیدن به رستنی‌هایی که برای دیگر دایناسورها بالا بودند یاری می‌کرد.

 

 

 

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 11 فروردین 1399 ساعت: 15:35 منتشر شده است
برچسب ها : حیات در پروتروزوئیک,حیات در پالئوزوئیک,مزوزوئیک,کوهزایی های دوران مزوزوئیک,کامبرین,سیلورین,دونین,کربونیفر,پرمین,تریاس,ژوراسیک,کرتاسه,حیات در سنوزوئیک,حیات در نئوژن,کواترنری,مشخصات دوره کواترنری,تقسیمات دوره کواترنری,پرکامبرین ایران,دایناسورهای گوشتخوار,

مقدمه

تنوع رشته هاي ورزشي،هجوم افراد به سمت ورزش قهرماني، مشخص شدن ارزش هاي   علمي ورزش در درمان بيماري هاي قلبي ـ عروقي، ديابت و … ، فعاليت هاي گسترده درزمينه ي كيفي و كمي ورزش، همه و همه بيش از هر چيز نياز ورزش و ورزشكاران را به پوشش كامل پزشكي تيم ها و امكان ورزشي مشخص ميكند.

تاريخچه

  از زماني كه بشر براي گذراندن زندگي تحرك و فعاليت بسيار داشت تا به امروز  كه با پيشرفت خيره كننده ي علم، زندگي روزانه كم تحرك تر شده و در واقع حال سكون پيدا كرده است، ورزش به عنوان عاملي كه علاوه بربه وجود اوردن تحرك  جسماني، سبب افزايش قدرت فكري و بروز ساير خلاقيت ها ي فردي ميشود، از چنان جايگاه رفيعي برخوردار شده است كه به جرات مي توان ان را از اركان مهم  زندگي دانست.                                         

    اصل ورزش را از يونان دانسته اند كه به منظور چابكي بدن و ايجاد قوت انجام    مي يافت و پاروزني، بوكس،كشتي،شنا، واليبال،گلف،انواع تنيس و... درخصوص    تاريخچه ورزش بايد گفت كه در ميان كشور هاي شرق زمين بيگمان ايران تنها     

كشوري بود كه در نظام تعليم و تربيت خود بيشترين اولويت را به ورزش و تربيت بدني داده بود.

      در ورزش مدرن كنوني،به كارگيري عوامل مهمي از جمله مسائل روان شناسي ورزشي ،فيزيولوژي تمرين،بيومكانيك ورزشي،ساختار مناسب بدني ورزشكاربه همراه استعداد و توانايي بالقوه ان و در كنار داشتن مربي اگاه و محيط و امكانات مناسب،از عوامل موفقيت فرد ورزشكار محسوب ميشود.

      عامل ديگري كه با توجه به اين مبحث اهميت ويژه اي دارد،درمان است كه         مي توان از ان به عنوان به وجود ارنده امنيت جسمي و روحي براي ورزشكار در هنگام تمرينات و مسابقات ياد كرد.

       در يونان باستان از ورزش به عنوان يك روش درماني در بيماران رواني و بيماراني كه دچار تب مي شدند و همچنين براي توانبخشي فيزيكي بيماران استفاده     مي شد.

        در رم باستان ،به فيزيولوژي ورزش بسيار پرداخته شده است؛چنان كه از پزشكان ان دوره درباره توانبخشي فيزيكي بيماران و استفاده از هيدروتراپي(اب درماني) مطالب متعدد به جا مانده است ان ها ورزش را براي دوره نقاهت پس از جراحي تجويز مي كردند و عقيده داشتند كه ورزش ،باعث تنظيم اعمال دستگاههاي مختلف بدن مي شود.

        دانشمندان ايتاليايي نيز با تاسيس موسسه جهت اموزش كودكان كه ورزش و فعاليت هاي فيزيكي بخش جدايي ناپذير از برنامه هاي اموزشي ان بود،تا اسل هاي متمادي در دنياي غرب الگو به شمار مي امدند.  

        پزشكان اسپانيايي معتقد بودند:( ساده ترين ورزش براي حفظ سلامتي بدن، ورزش است) ان ها ورزش را براي افراد مسن و اشخاص معلول نيز توصيه مي كردند.

         پزشكان فرانسوي نخستين افرادي بودند كه واحد( ورزش درمان) را به دروس دانشجويان پزشكي افزودند.ان ها اعتقاد داشتند: ( تنها پزشكان هستند كه مي توانند ورزش هاي مناسب را براي بيماران تجويز كنند.)                                 

  ابن سينا در اثارش به صراحت متذكر شده است:( انسان بايد از ورزش هاي بسيار شديد و همچنين عدم تحرك، سستي و استراحت زياد بپرهيزد.) ميمو بيذر، بزرگ ترين پزشك يهودي قرون وسطا نيز ورزش هاي معتدل را براي افراد توصيه مي كرد.  

 در قرون 17 و 18 ميلادي،كشفيات مهمي در زمينه ي فيزيولوژي ورزش و در بخش انقباض اضلاني و واكنش عضلات در برابر پيام هاي عصبي به دست امد.

     در قرن 19 ميلادي پيشرفت هاي شگرفي در زمينه هاي مختلف علوم به دست امد كه از توجه پزشكان نسبت به ورزش به عنوان يك روش درماني كاسته شد اما در اواسط اين قرن، ورزش هاي سيستماتيك سوئدي لينگ در سراسر جهان هواخواهان زيادي پيدا كرد.

      در اغاز قرن 20 ميلادي، انتشار كتاب هايي در زمينه هاي مختلف بهداشتي و ورزشي توجه همگان را به ورزش جلب كرد؛به طوري كه كنگره هاي متعددي در زمينه فيزيولوژي ورزش برگزار شد و نتيجه ان، تاسيس انجمن بين المللي طب ورزش در سال 1928 ميلادي بود.در سال 1933 م نام اين انجمن به ( فدراسيون بين المللي طب ورزشي ) تغيير يافت طي سال هاي بعد، گام هاي متعددي توسط اين فدراسيون و

 اعضاي تشكيل دهنده ان برداشته شد كه تا به امروز ادامه يافته است.

طب ورزشي و زمينه هاي فعاليتي آن

   طب ورزشي در زمينه هاي زير فعاليت دارد:

1ـ نظارت پزشكي بر فعاليت ورزشكاران

2ـ آموزش هاي خاص فيزيكي جهت تمرين و آماده سازي ورزشكاران

3 ـ پيشگيري از ضايعات

4ـ تشخيص و درمان ضايعات ورزشي ( ارائه كمك هاي اوليه در ميادين مسابقات)

5ـ ارائه برنامه هاي ورزشي طبي ، ورزش هاي پيشگيري كننده از بيماري هاي مزمن و تخريبي مفاصل

6ـ توانبخشي و بازگرداندن ورزشكاران مصدوم به فعاليت ورزشي

       به هر حال ،هدف از ارائه خدمات طب ورزشي،ارتقاي سطح بهداشتي ورزشكاران،بهبود وضعيت جسماني و رواني و اجتماعي آن ها،پيشگيري از ضايعات ورزشي،درمان و توانبخشي به موقع ورزشكاران است كه موفقيت آنها را در صحنه هاي ورزشي موجب مي شود.امروزه ورزش در سطح بين المللي بعد سياسي نيز به خود گرفته است.گاه اتفاق مي افتد يك كشور كه بيشتر مردم حتي نام آن را هم نشنيده اند به يكباره در جهان مطرح شده و به واسطه پيروزي هاي ورزشي نامش در صفحه اول روزنامه هاي جهان و صدر اخبار قرار مي گيرد كه اين همه حاكي از نقش مهم ورزش در جهان است.

اهميت ورزش

 ورزش و بازي از تفريحات سالم و سودمند نشاط انگيز است و در تامين سلامتي و بهداشت جان و تن بسيار موثر است .ورزش كمك شاياني به ايجاد و تقويت سلامت جسمي و رواني مي كند و باعث رشد و نمو بهتر بدن مي شود زيرا اكسيژن بيشتري در طي ورزش كردن به تمام نسوج مي رسد.

      با ورزش كردن بر فعاليت نمود داخلي افزوده شده و بنا بر عقيده اي در عضلاتي كه فعاليت مي كنند موادي ايجاد مي شود كه به رشد و نمو كمك مي نمايد.ورزش بدن را سالم و نيرومند مي سازد و سلامتي جسمي به سلامتي روحي كمك مي كند،اسلام حفظ بدن و تامين سلامتي ان را از وظائف اوليه هر مسلماني مي داند و براي سلامتي بدن آنقدر ارزش قائل است كه آن را در رديف شناخت دين قرار داده است.

   پيامبر (ص) مي فرمايد:

 علم بر دو نوع است:دين شناسي و بدن شناسي

    اين نكته قابل ذكر است كه اسلام تنها به يك بعد از وجود انسان نمي پردازد،بلكه به همه ابعاد وجودي انسان توجه دارد.اگر انسان بخواهد در سايه ورزش به كمال برسد،بايد ورزش را در مسير خدا انتخاب كند و هدف از ورزش را رسيدن به قرب الهي بداند .ورزش نقش زيادي در تامين سلامتي انسان دارد چنانكه انبيا عظام ورزش را وسيله اي براي رسيدن به سلامتي مي دانستند.در حقيقت سرمايه گذاري در ورزش و صرف زمان كمي،مي تواند مدتهاي زيادي از عمر را به انسان فرصت دهد كه به سلامتي زندگي كند و سلامتي در پايه ورزش به دست مي آيد.

فوائد ورزش

    ورزش اگر بر مبناي درست و متعادل انجام گيرد،فوائدي براي ورزشكاران در پي دارد.گذري كوتاه بر فوائد ورزش،نشانگر اهميت آن و تاثيرات فراوان ورزش بر انسان مي باشد.ورزش از بسياري از بيماريها جلوگيري مي كند.

  1-گريختن از ناتواني و تنبلي

يكي از فوائد ورزش آن است كه انسان را از تنبلي و ناتواني رها مي كند.تنبلي و ناتواني انسان را از رسيدن به سعادت باز مي دارد و عامل ركود انسان مي باشد.با ورزش كردن كسالت و تنبلي از بين مي رود و انسان شاداب،سرحال و با نشاط مي شود.

2-تقويت اعضاء جسمي

  ورزش متعادل جسم انسان را قوي مي سازد.اثراتي كه ورزش بر جسم انسان دارد ،عبارتند از:

1-قدرت انقباض  و نظم ضربان قلب پس از مدتي ورزش كردن بهتر مي شود.

2-گنجايش ريه ها بيشتر مي شود و در نتيجه اكسيژن بيشتري به بدن مي رسد.

3-ورزش موجب نظم و ثبات حركات تنفسي انسان مي شود و تنفس عميق تر ولي شمارش آن كمتر مي شود.

4-قدرت جذب و دفع انسان زياد مي شود.

5-رشد انسان متعادل مي شود.در اثر ورزش فعاليت غدد داخلي افزوده مي شود و غذا بهتر جذب بدن مي شود،در نتيجه ورزش به رشد انسان كمك مي كند.

6-وقتي انسان ورزش مي كند،بدن انسان به فعاليت عادت مي كند و مقاوم مي شود.

7-ورزش عمر انسان را زياد مي كند،فيزيولوژي ناشي از ورزش بيانگر آنست كه بين طول عمر و ورزش ارتباط مستقيم وجود دارد.

8-ورزش فشار خون را كاهش مي دهد،ماهيچه هاي قلب را تقويت مي كند و باعث مي گردد تا قلب،خون را به آساني به ساير نقاط بدن برساند و در نتيجه فشار خون كاهش مي يابد.

9-ورزش افراد چاق را لاغر مي كند.يكي از فوائد ورزش براي افراد چاق آن است كه افراد چاق از طريق ورزش كردن وزنشان كم مي شود و ميزان چربي خون  در آنها كاهش مي يابد.اسلام نيز چاقي را مطرود مي شمارد.امام صادق (ع) مي فرمايند:از چاق شدن همانند خوكهائي كه براي ذبح نگه داري مي شوند بپرهيزيد.

10-ورزش از پيري زودرس جلوگيري مي كند.افراد جوان و پر طراوت سلامت خود را مديون ورزش و فعاليتهاي جسماني هستند كه مستقيما در سلامتي آنان نقش دارد.

11-ورزش موجب حفظ سلامتي،توازن و تناسب اعضاي بدن انسان مي شود.

12-توانائيهاي جسمي انسان از مرحله استعداد و قوه به شكوفائي و فعليت مي رسند.از نظر اسلام سلامتي و توانمندي جسماني بسيار اهميت دارد و پيامبر پيرامون حق بدن بر انسان مي فرمايد:

پروردگارت بر تو حقي دارد و بدنت بر تو حقي دارد و خانواده ات نيز بر تو حقي دارد.

اهميت سلامت جسماني آنقدر زياد است كه در كنار حق خانواده مطرح مي شود،زيرا انسان اگر از بدني سالم و نيرومند برخوردار باشد،حق پروردگار و خانواده خويش را بهتر ادا مي كند.

3-تقويت سيستم عصبي

   يكي از اثرات ورزش تقويت اعصاب است. ورزش متعادل سيستم عصبي انسان را تقويت مي سازد. يكي از دستاوردهاي زندگي ماشيني هيجان و اضطراب و استرس است، ورزش وسيله اي براي كنترل اين هيجانات مي باشد. دكتر هانس سلي مي گويد: ورزش اعصاب را در برابر هيجان و استرس مقاوم مي كند و بي خوابي فيزيكي كه جزء ناراحتيهاي عصبي محسوب مي شود بوسيله ورزش مرتفع مي شود.

ورزش متعادل و مناسب، بي خوابي را برطرف مي كند، خستگي اندك ناشي از تمرينهاي ورزشي، عامل خوبي جهت جلوگيري از بي خوابي است، استعدادهاي فكري انسان با ورزش شكوفا مي شود و قوه خلاقيت انسان تقويت مي گردد.

4-پيشگيري از بيماريها

        يكي از اثرات مفيد و متعدد ورزش پيشگيري از بيماريها است .افرادي كه هر روز به ميزان لازم ورزش مي كنند،كمتر دچار بيماري مي شوند.مشاهدات علمي نشان مي دهد افرادي كه شغل انها با فعاليت جسمي روزانه همراه است كمتر به بيماري قلبي و يا سكته قلبي دچار مي شوند.

5-درمان بيماريها با ورزش

      ورزشهاي گوناگون  به ويژه ورزشهائي كه ملايم واز روي برنامه منظم باشد،از بروز بسياري از بيماريها جلوگيري كرده و نقش پيشگيري را بر عهده دارند.آنها همچنين قادرند در بسياري از بيماريها مؤثر واقع شده و يك نقش درماني را از نظر علم پزشكي بر عهده بگيرند.

    از ديگر فوائد ورزش مي توان به موارد زير اشاره كرد:

6-درمان درد مفاصل

7-درمان فشار خون بالا

8-درمان ازدياد چربي

9-درمان سكته قلبي

10-درمان ديابت

11-پيشگيري از ابتلا به پوكي استخوان

12-ايجاد انگيزه و شادابي روح و روان

      

همان طور كه گفته شد ورزش كردن براي بدن فوائد بسياري در بر دارد،اما اين نكته را هم نبايد فراموش كرد كه زياده روي و افراط در هر كاري ،حتي ورزش كردن نتايج زيانباري را به دنبال دارد.

 

عوارض زياده روي و افراط در ورزش

1-اثر معكوس در يادگيري

       افراط در ورزش موجب مي شود كه حافظه انسان قدرت يادگيري خود را از دست بدهد.دكتر گوناربورك مي گويد:ورزشهاي سنگين اگر در فاصله كوتاهي بعد از شنيدن،خواندن و ديدن مطلب علمي باشد،در يادگيري اثر معكوس مي گذارد.

2-توقف رشد

     افراطيون ورزشكار انسانهاي سالمي نيستند.دكتر الكسيس كارل عقيده دارد:زياده روي در تغذيه و ورزش از رشد رواني بدن جلوگيري مي كند و با حذف تلاشهاي عضلاني در زندگي روزانه بدون اينكه خود متوجه باشيم،سيستمهاي عصبي اعشائي را از تمرينهائي كه براي حفظ تعادل محيط داخلي لازم است محروم ساخته ايم.

3-بيماريهاي جسمي

     اگر ورزش و حركات بدني از حد خود تجاوز نمايد،موجب مي شود كه مواد زائد بدن زير پوست جمع گردد و سپس اين مواد موجب ترك خوردگي پوست مي شوند.

4-اختلال در كليه فعاليتها

     تمركز روي كليه مسائل كم شده و همه مهارتهاي جسماني ضعيف مي شود و ناهماهنگي عصبي در ارتباط با تمام سيستمهاي بدن به وجود مي آيد.

اعتدال در ورزش

اصولا نقش ورزش حفظ سلامت ورزشكار است و هر چه مغاير با سلامت و نشاط اوست مطرود مي باشد(افراط در ورزش).ميانه روي در هر كاري شايسته و پسنديده است.كسيكه فعاليت و ورزش مداوم را بخواهد،در پي آن پيدايش بيماري است و آنكه به استراحت و تقويت هميشگي چشم دوخته است،به دنبالش رنج و درد خواهد بود.در نتيجه براي اينكه رشد مناسب و مطلوب و بالاخره سلامتي حاصل شود،بايد ميان فعاليت و استراحت تعادل بر قرار نمود.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 11 فروردین 1399 ساعت: 14:08 منتشر شده است