تحقیق دانشجویی - 694

راهنمای سایت

سایت اقدام پژوهی -  گزارش تخصصی و فایل های مورد نیاز فرهنگیان

1 -با اطمینان خرید کنید ، پشتیبان سایت همیشه در خدمت شما می باشد .فایل ها بعد از خرید بصورت ورد و قابل ویرایش به دست شما خواهد رسید. پشتیبانی : بااسمس و واتساپ: 09159886819  -  صارمی

2- شما با هر کارت بانکی عضو شتاب (همه کارت های عضو شتاب ) و داشتن رمز دوم کارت خود و cvv2  و تاریخ انقاضاکارت ، می توانید بصورت آنلاین از سامانه پرداخت بانکی  (که کاملا مطمئن و محافظت شده می باشد ) خرید نمائید .

3 - درهنگام خرید اگر ایمیل ندارید ، در قسمت ایمیل ، ایمیل http://up.asemankafinet.ir/view/2488784/email.png  را بنویسید.

http://up.asemankafinet.ir/view/2518890/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%20%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%20%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86.jpghttp://up.asemankafinet.ir/view/2518891/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%20%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%20%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%20%D8%A8%D9%87%20%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA.jpg

لیست گزارش تخصصی   لیست اقدام پژوهی     لیست کلیه طرح درس ها

پشتیبانی سایت

در صورت هر گونه مشکل در دریافت فایل بعد از خرید به شماره 09159886819 در شاد ، تلگرام و یا نرم افزار ایتا  پیام بدهید
آیدی ما در نرم افزار شاد : @asemankafinet

تجارت الكترونيك در بهبود بانك ها

بازديد: 483

تجارت الكترونيك در بهبود بانك ها

نتايج ناشي از استقرار نظام تجارت الكترونيك

            با فرض باز بودن اقتصاد از لحاظ مبادلات تجاري و امكان جابجايي آزاد سرمايه در سطح بين‌المللي از طريق شبكه بانكي نتايجي عام بر اثر استقرار نظام تجارت الكترونيك قابل انتظار خواهد بود. لازم به ذكر است كه فرضهاي فوق به‌عنوان ملزومات ضمني و نه‌چندان صريح تجارت الكترونيك مطرح مي‌باشند كه اغلب در تحليل‌ها از توجه به آنها غفلت مي‌شود. اين نتايج از ديدگاه دولت و بخش خصوصي قابل بررسي است. بديهي است كه پاره‌اي از نتايج از ديد هر دو طرف سودمند و پاره‌اي ديگر تنها از ديد يك طرف مفيد است. اين نتايج بطور عمده عبارتند از:

 

   ·          امكان بازاريابي وسيع‌تر بر اساس امكان مبادله اطلاعاتي سريع با بازارهاي جهاني در سطحي كاراتر

 

   ·          كاهش هزينه‌هاي مبادلاتي بر اساس حذف بسياري از واسطه‌هاي تجاري و صرفه‌جويي در زمان مبادلات

 

   ·          كاهش هزينه‌هاي ناشي از اشتباهات انساني و ايجاد امكانات بهتر براي مديريت بنگاه

 

   ·     امكان استفاده بهتر از مقياس توليد بالا براي كاهش سرانه هزينه‌هاي سربار و هزينه‌هاي ثابت بر اساس تقاضاي بالا براي كالا و خدمات توليدي

 

    ·          افزايش سرمايه‌گذاري و اشتغال در بخش‌هاي تحت پوشش تجارت الكترونيك بويژه در بخش‌هاي خدماتي

 

    ·     افزايش فروش، درآمد و بهبود تراز تجاري كشور و در نهايت افزايش سطح رفاهي بويژه در بخش‌هاي تحت پوشش تجارت الكترونيك

 

    ·     امكان حضور و رقابت واحدهاي تجاري كوچك در بازارهاي جهاني بشرط تعريف دقيق و تخصصي از نوع فعاليت

 

البته لازم به يادآوري است كه نتايج فوق تنها و تنها در صورت شفاف بودن عملكرد نهادهاي اقتصادي بويژه در ارتباط با تجارت خارجي قابل حصول است. بدين معني كه اعمال قواعد متحدالشكل در تمامي كشورهاي مبادله‌كننده، تضمين و ثبات بازارها را افزايش داده و اين خود نرخ تعرفه‌ها را كاهش مي‌دهد و البته اين يكي از نتايج جنبي گسترش تجارت الكترونيك بوده و بيشتر ناشي از شفاف‌سازي اقتصاد است.1 در كنار اين شفاف‌سازي كه از ملزومات اساسي گسترش تجارت (و يكي از شروط اساسي براي پيوستن به سازمان تجارت جهاني) مي‌باشد، بايد به رفع انواع انحصارات (بويژه انحصارات دولتي) جهت رفع تبعيض و ايجاد محركه‌هاي رقابتي براي اقتصاد، اقدام كرد.

 

            از ديگر سو افزايش و گسترش تجارت الكترونيك عوارضي نيز به‌همراه خواهد داشت كه از آن جمله مي‌توان به دسترسي سهل‌الوصول رقباي خارجي به كليه بازارهاي داخلي از جمله بازار كالا و خدمات و بازار مالي و سهام اشاره داشت. در حقيقت تحت مفروضات فوق، تجارت الكترونيك با يكپارچه نمودن فعاليت‌هاي تجاري و مالي در قالب شبكه بين‌المللي، رقابت موجود بين اقتصاد‌هاي ملي را در سطح جهاني افزايش بخشيده و به همان نسبت، فرصتها و تهديدها را تشديد نموده است. بر همين اساس مي‌توان به اين ويژگي منحصر به‌فرد تجارت الكترونيك به‌عنوان فرصتي طلايي براي تحقق موارد ذيل اشاره داشت:

 

    ·     عرضه نيروي كار متخصص در سطح جهاني، بدون آن‌كه به مهاجرت فيزيكي نيروي كار نياز باشد كه اين توسعه، در نهايت مي‌تواند به تخفيف پديده فرار مغزها2 در كشورهايي نظير ايران كمك كند.

 

     ·          توسعه بازارهاي هدف و جديد صادراتي از طريق توسعه تجارت الكترونيك در سطح اينترنت.

 

     ·     ايجاد امكان حضور و رقابت براي واحدهاي با قدرت مالي محدود (بويژه در بخش خدمات) در سطح جهاني با تكيه بر مهارت‌هاي تخصصي.

 

البته با توجه به پيچيدگي‌ها و حساسيت‌هاي ويژه‌اي كه در فرآيند تجارت الكترونيك مطرح مي‌باشد، فرصتهاي فوق در صورتي محقق مي‌گردد كه يك بسترسازي قانوني از سوي دولت در ارتباط با تجارت الكترونيك انجام گرفته باشد.

 

 

 

بانكداري الكترونيك در ايران

مفاهيم ارتباط الكترونيكي همچون ارسال و دريافت پيامهاي مالي از طريق بكارگيري فن‌آوري رايانه‌اي و شبكه مخابراتي، با پيوستن بانكهاي داخلي به شبكه جهاني سوئيفت جاي خود را در فعاليتهاي بانكي ايران باز نمود. با اين وجود، زيرساخت قديمي بانكها، عدم تغيير اساسي در روش بانكداري براي سالهاي مديد و مقررات بانكي محدود كننده كه عمدتاً ناشي از ضعف ساختاري سيستم بانكي در تجزيه و تحليل اطلاعات بازار مالي و مشتريان خود مي‌باشد، از جمله موانع بزرگي هستند كه در مسير ايجاد تحول و همگام شدن با بانكداري نوين جهاني، سد راه سيستم بانكي مي‌باشد و بايد توسط موج جديد بانكداران تحول‌گرا و مديران نوانديش به كنار زده شود.

 

بانكداري الكترونيك به مفهوم واقعي آن، تنها در چهارچوب يك شبكه بانكي سراسري و يكپارچه امكان‌پذير است كه در آن دريافت و پرداخت وجوه از هر حساب به حساب ديگر (بدون توجه به بانك مبدأ و بانك مقصد) انجام‌پذير باشد و هنوز تا آن مرحله راه درازي در پيش است. البته در اين ميان بايد به طرح‌هاي جالب و پيشرو نظير «شبكه شتاب» اشاره داشت كه يكپارچه كننده چند بانك داخلي3 در قالب يك شبكه سراسري بوده است.

 

از سوي ديگر كندي در پاسخ‌گويي به نيازهاي مشتريان و متقاضيان خدمات بانكي، فضاي مناسبي براي شركتها و مؤسسات مالي و اعتبارات (غير بانكي) ايجاد مي‌كند تا با ارائه خدمات در اشكال نوين، در حد توان سهم بزرگي از بازار خدمات مالي و اعتباري را از آن خود نمايند و در اين ميان ارائه انواع كارت‌هاي اعتباري و ايجاد سيستم‌هاي پرداخت از طريق اينترنت و تلفن همراه، كانون توجه بازار خواهد بود. در همين ارتباط اگر دقت شود كه ماهيت عمليات تجارت الكترونيك از لحاظ ارتباطات غيرفيزيكي و غيرمستقيم شبيه به عمليات تجارت بين‌المللي مي‌باشد، آنگاه قابل تصور خواهد بود كه طيف وسيعي از خدمات مالي و اعتباري همچون صدور ضمانتنامه‌ها، بيمه نامه‌ها و ساير انواع واسطه‌گري‌هاي مالي توسط بانكها و مؤسسات اعتباري نه فقط براي معاملات بين‌المللي بلكه حتي در حوزه معاملات داخلي يك كشور، قابل عرضه باشد و در صورت ارائه اين خدمات، بازاري كه در آن تجارت الكترونيك در جريان است به‌سمت هرچه ايمن شدن پيش خواهد رفت و در حقيقت اين نوع خدمات مالي الكترونيك همان نقشي را در اقتصاد الكترونيك بازي خواهد كرد كه بانكها و مؤسسات مالي در چند سده گذشته در اقتصاد سنتي داشته‌اند و البته اين فرصت انحصاري و سودآور از آن مؤسساتي خواهد بود كه با سرمايه‌گذاري به‌موقع در اين زمينه اقدام نمايند.

 

 

 

جمع‌بندي و نتيجه‌گيري

آنچه كه در خاتمه كلام در ارتباط با تجارت الكترونيك قابل توجه مي‌نمايد امكان استفاده از آن به‌عنوان يك فرصت تجاري براي ايجاد رشد اقتصادي در سطح كلان و توسعه اقتصاد بخشي بويژه در حوزه خدمات تخصصي مي‌باشد. از سوي ديگر بدليل حضور گسترده و اجتناب‌ناپذير دولت در بسياري از مناسبات اقتصادي و تجاري (بويژه در سطوح بين‌المللي) نياز به تطبيق سازمان‌هاي دولتي با عمليات تجارت الكترونيك (ايجاد دولت الكترونيك) بسيار محسوس مي‌باشد وگرنه رشد سريع تجارت الكترونيك در سايه دولتي كه برآيندهاي ارتباطي درون سازماني در آن هنوز حالت سنتي (كاغذي!) دارند، چندان خوشبينانه به‌نظر نمي‌رسد. در اين راستا، تدوين و اجراي سياستهاي كلان در قالب برنامه‌هاي توسعه، براي ايجاد «جامعة اطلاعاتي» يكپارچه با جامعة جهاني، مي‌تواند بسيار اميدبخش باشد. اين امر به رشد ابزارهاي آموزشي و در نهايت به رشد فرصتهاي بالقوه كمك مي‌كند. و سرانجام آزادسازي اقتصادي و سياسي مي‌تواند به تسريع در روندهاي فوق كمك كند. هرچند كه آزادسازي در اقتصاد و سياست، خود از رشد و توسعة ارتباطات و تجارت الكترونيك تأثير عمده مي‌گيرد و در حقيقت اين تأثيرگذاري دوطرفه است.

 

بنابراين تصميم به استقرار تجارت الكترونيك و ساير اجزاي آن (از جمله بانكداري الكترونيك) تحت ملزومات آن، نيازمند دركي روشن از چگونگي فرآيند آن و نيز آمادگي براي روبه‌رو شدن با كليه نتايج آن مي‌باشد

تجارت الكترونيك

دانش بشری به سویی پیش می رود كه دسترسی ها آسانتر از گذشته باشد و تجارت الكترونیك از ثمره های فناوری های مدرن و توسعه ارتباطات است. آنچه كه تجارت الكترونیك به دنبال آن است كم كردن حجم و گستره زنجیره های تامین است.

زنجیره تامین مسیری است كه مصرف كننده را به تولیدكننده یا تولیدكننده را به تولیدكنندگان دیگر متصل می كند و محصول برای رسیدن به دست مصرف كننده نهایی باید آن را بپیماید. بایك تحقیق ساده می توان ادعا كرد به تعداد پژوهشگرانی كه روی تجارت الكترونیك تحقیق نموده اند تعاریف متفاوتی یافت می گردد اما یكی از ساده ترین تعاریف عبارت است از: انجام امور تجارت به وسیله ابزارهای الكترونیك.

سازمان توسعه و همكاری های اقتصادی (OECD)تجارت الكترونیك را چنین تعریف كرده است: انجام تجارت كالاها و خدمات از طریق تار جهان گسترWWW)) چه آن دسته از كالاها و خدماتی كه قابلیت ارایه و تحویل از طریق تار جهان گسترWWW)) را دارند و خواه آنهایی كه این قابلیت در آنها وجود ندارند.

یكی از مفیدترین توصیفات در این زمینه كه با تجارت ارتباط تنگاتنگ دارد عبارت است از: تجارت كردن از طریق ابزارهای فناوری ارتباطی جدید است كه تمام جنبه های تجارت را شامل ایجاد بازار تجاری سفارش دهی مدیریت زنجیره عرضه و معاملات پولی را در بر می گیرد.

دو صاحب نظر در این زمینه به نام های كرامر و ژو(zhu Kraemer) مدلی را جهت ارزیابی توانمندی های تجارت الكترونیك بر عملكرد شركت ها ارایه نموده اند. این دو نویسنده استدلال

می كنند كه به كارگیری تجارت الكترونیك جریان اطلاعات را بهبود بخشیده و ناكارآمدی و هزینه معاملات را كاهش می دهد.

البته برای گسترش و پذیرش تجارت الكترونیك لازم است كه پیش نیازهای این تكنولوژی از جمله زیرساختار مخابراتی(EDI) كاتالوگ های شبكه ای مسایل قانونی و ایمنی پیام رسانی مهیا شود و بدون وجود زیر ساخت های مناسب در فناوری اطلاعات نمی توان عملكرد یك شركت را بهبود بخشید. این زیر ساخت ها كمك می كند كه شركت كاربردهای خلاقانه تجارت الكترونیك را سریع تر از رقبا به كار بندد و موثرتر عمل نماید.

هدف اصلی تجارت دستیابی به سود بیشتر است. در این میان نقش بانك ها و موسسات اقتصادی در نقل وانتقال پول بسیار حیاتی است. هنگامی كه در سال ۱۹۹۴ اینترنت قابلیت های تجاری خود را علاوه بر جنبه های علمی و تحقیقاتی به نمایش گذاشت بانك ها در كشورهای پیشرفته اولین نهادهایی بودند كه به صورت اساسی از این قابلیت سود جستند. نتیجه نیز همان بانكداری الكترونیك امروزی است. امروزه روشن است كه اینترنت بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیت های بانكداری و اقتصادی به شمار می رود. رشد روزافزون تجارت الكترونیك مرهون اینترنت است البته تجارت الكترونیك فقط در شاخصه ها یا كشورهای خاصی جا افتاده و استفاده می شود.

تجارت الكترونیك به نوعی تجارت بدون كاغذ است. یعنی گستره ای از نرم افزارها وسیستم ها كه خدماتی مانند جستجوی اطلاعات مدیریت تبادلات بررسی وضعیت اعتبار اعطای اعتبار پرداخت به صورت ONLINE گزارش گیری و مدیریت حساب ها را در اینترنت به عهده می گیرند. از موسسات دیگری كه خود را با روند رو به رشد اینترنت هماهنگ نمود بورس های اوراق بهادار می باشند كه موفق شدند در مدت زمان كوتاهی با توجه به برتری های اینترنت در مقایسه با روش های قدیمی به دلیل سرعت و دقت بالا به موفقیت های بی نظیری دست یابند.

تجارت الكترونیك به صورت فروشنده با فروشنده، فروشنده با مصرف كننده، مصرف كننده با مصرف كننده ،مصرف كننده با فروشنده، فروشنده با اداره و مصرف كننده با اداره دسته بندی می گردد. كه هركدام جای بحث دارند برخی از موارد كاربرد عام ندارند. تجارت الكترونیك هنوز در ایران شكل كلی نگرفته زیرا زیرساخت های لازم برای آن به وجود نیامده است این امر موجب بروز معضلات فراوانی در عرصه تجارت ایران شده است.

یكی از بزرگترین موانع مخارج زیاد فروش در شبكه اینترنت است. زیرا مشاهده می گردد شركت های بزرگ دنیا باسرمایه های كلان و پرسنل كافی پایگاه های تخصصی را برای مواردی چون صادرات و فروش تجاری ایجاد كرده اند. هر چند برخی شركت های ایرانی چنین الگوبرداری هایی نموده اند اما از آنجایی كه هنوز هیچ متولی و مركزیتی برای این پدیده وجود ندارد این سازمان ها به صورت خود محور اقداماتی را انجام می دهند.

در ایران آمار دقیقی از كاربران اینترنت و استفاده كنندگان از كامپیوتر شخصی در دست نیست. بنابراین تجارت الكترونیك در مرحله ابتدایی است و نیاز به مراقبت و حمایت زیادی از طرف دولت دارد. بنا به دو دیدگاه داخلی و خارجی می توان منابع توسعه تجارت الكترونیك را در كشور بررسی نمود. از منظر داخلی انحصار طلبی اقتصادی سبب شده ایجاد و توسعه تجارت الكترونیكی از اولویت خارج گردد اما باید توجه كرد كه ایمن ترین و بهترین راه برای توسعه تجارت الكترونیك استفاده و گسترش آن با كمك صنایع و شركت های داخلی است. البته قابل ذكراست تحقق تجارت الكترونیك بدون ایجاد زیر ساخت ها امكان پذیر نیست. بررسی موانع توسعه تجارت الكترونیك در داخل نشان می دهد با وجود آنكه از دهه هشتاد كارت های اعتباری هوشمند در بسیاری از كشورها به صورت یكپارچه مورد استفاده قرار گرفته اند اما تا به امروز در كشور ما گامی اساسی در این زمینه برداشته نشده است. كارت های اعتباری در یك نظام پیوسته مالی قرار نگرفته اند.

هیچ یك از این كارت ها قابلیت كار با اینترنت و شبكه های داخلی را به طور كامل ندارد. به علاوه موسسه یا موسساتی وجود ندارند كه با استفاده از سیستم حساب های الكترونیك مالی داخلی به ایجاد سیستم هایی كارآمد برای فروش ONLINE و تحویل كالا و دریافت پول در محل بپردازند.

دلیل این امر آن است كه ایجاد چنین سیستمی بدون یك سیستم مالی یكپارچه اصولا غیرممكن است. البته فروشگاه های الكترونیكی پدید آمده اند كه دایره پوشش آنها از لحاظ جغرافیایی و همچنین تنوع كالا بسیار محدود است. از سوی دیگر شبكه پست و سیستم حمل و نقل كشور باید همكاری لازم را در زمینه حمل و نقل مرسولات به نحو احسن انجام دهد. مشكلات زیرساختی فراوانی در شبكه مخابرات وجود دارد كه باعث شده است دسترسی آسان به اینترنت برای عموم مردم امكان پذیر نباشد. در عین حال كه شبكه جامع ملی وجود ندارد. اما از دیدگاه خارجی این ابزار ذاتا نمی تواند مضر تلقی شود اما عواملی جنبی وجود دارد كه ممكن است پس از پیاده سازی تجارت الكترونیك در ایران سبب پایین آمدن تولید سرانه ملی شود و یا برخی از صنایع داخلی را تهدید كند. در صورت ضعف داخلی در این زمینه مصرف كنندگان داخلی در مواجهه با سیستم های ایمن تر و آسان تر خارجی به سمت آنها گرایش پیدا می كنند.

بدین ترتیب سهم عمده بازار داخلی را شركت های خارجی در دست می گیرند و محصولات داخلی حتی توان مطرح شدن در بازار داخلی را نیز از دست می دهند. از طرف دیگر شركت های داخلی به علت ضعف در بهره گیری مناسب از این ابزار قادر نخواهند بود تا به بازارهای جهانی نفوذ كنند و به رقابت با رقبای خارجی بپردازند. به علت نبود نظام بانكداری پیشرفته الكترونیك در كشور پول و سرمایه های داخلی به سمت سیستم های معتبر خارجی منحرف می شوند و بانك های داخلی از جذب سهم عمده ای از سرمایه های داخلی بی بهره می مانند. بدین ترتیب خروج ارز را خواهیم داشت. بهبود و تسریع توسعه تجارت الكترونیك نیازمند عزمی ملی است كه بخش عمده ای از آن بر عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بانك مركزی و شورای اقتصاد است. مواردی چون گسترش و توانمند كردن زیرساخت های شبكه اینترنت، سامان دهی بهینه سیستم پست، مرسولات، موسسات فروش اینترنتی را بیش از پیش یاری كند. یكپارچه كردن سیستم كارت های هوشمند و ایجاد قابلیت استفاده از حساب های الكترونیك در محیط اینترنت می تواند گامی موثر در تحقق پول الكترونیك در سطح كشور بردارد.

بانکداری الکترونیک انتخابی مطمئن برای توسعه اقتصادی  

 

  یکشنبه، ۱۰ آذرماه ۱۳۸۷

 

باید توجه داشت که نظام مالی کشور، مانند کشورهای در حال توسعه بر یک نظام بانک محوری هدایت می‌شود و به عبارت دیگر، یک بانک با داشتن بیشترین سهم در تامین منابع مالی جامعه نقش انحصاری را در این حوزه ایفا می‌کند. در حالی که تا مدتی پیش بزرگ‌ترین مشکل سیستم بانکداری الکترونیکی کشور، ادراه این حوزه توسط سیستم دولتی بود، روی کار آمدن بخش خصوصی باعث شد تا بانکداری الکترونیکی در ایران نیز رونق یابد و خدمات گسترده‌تری در این زمینه ارایه شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بانکداری الکترونیک انتخابی مطمئن برای توسعه اقتصادی

مترجم: ميثم لطفي- دنياي كامپيوتر و ارتباطات

سرعت روز‌افزون فناوری اطلاعات و ارتباطات در دنیا باعث شده است بخش‌های مختلف نظام اقتصادی در جوامع با تغییر و تحولات فراوان مواجه شوند و خدمات خود را با ظاهری متفاوت در اختیار مشتریان بگذارند. در جامعه اطلاعاتی هزار سوم هر روز شاهد توسعه دانشگاه‌های مجازی، سیستم‌های آموزش الکترونیکی، تجارت الکترونیکی، شهرهای الکترونیکی و خدمات الکترونیکی متنوعی هستیم که در حال توسعه هستند. این تحولات به همراه توسعه سریع دانش که از طریق شبکه‌های اینترنت در حال گسترش است، زمینه رسیدن بشر از دنیای یک بعدی به دنیای سه بعدی عصر مجازی را نوید می‌دهد.

 

از جمله این بخش‌ها که در چند سال گذشته فناوری ارتباطات و اطلاعات تاثیر فراوان بر آن گذاشته، می‌توان به سیستم بانکداری اشاره کرد که نسل جدید خدمات خود را در قالب «بانکداری الکترونیکی» (e-Banking) در اختیار مشتریان خود می‌گذارد و توانسته است بیش از گذشته رضایت آن‌ها را جلب کند. بانکداری الکترونیکی در یک عبارت کلی به فراهم آوردن امکانات لازم برای کارکنان در جهت افزایش سرعت و کارایی آنها گفته می‌شود تا از این طریق بتوانند خدمات بانکی، فرآیندهای بین شعبه‌ای و بین بانکی در سراسر دنیا و خدمات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به مشتریان را بدون نیاز به حضور فیزیکی آن‌ها در بانک در هر ساعت از شبانه روز انجام دهند.

 

به عبارت دیگر، بانکداری الکترونیکی استفاده از فناوری‌های پیشرفته نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مبتنی بر شبکه و مخابرات برای تبادل منابع و اطلاعات مالی به صورت الکترونیکی محسوب می‌شود تا دیگر نیازی به حضور فیزیکی مشتری در شعبه نباشد و مردم بتوانند سریع‌تر و آسان‌تر از این سرویس‌ها استفده کنند. انواع مختلف بانکداری الکترونیکی شامل بانکداری اینترنتی، بانکداری مبتنی بر تلفن‌همراه و فناوری‌های مرتبط با آن، بانکداری تلفنی، بانکداری مبتنی بر نمابر، بانکداری مبتنی بر دستگاه‌های خودپرداز، بانکداری مبتنی بر پایانه‌های فروش و بانکداری مبتنی بر شعبه‌های الکترونیکی می‌شود که در حال حاضر هر کدام از این روش‌ها به نوعی در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد و درکشورها استفاده می‌شود.

 

این روند در صرفه‌جویی در هزینه‌ها، صرفه‌جویی در زمان و دسترسی به کانال‌های متعدد برای انجام عملیات بانکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و رضایت مشتریان را افزایش می‌دهد. براساس تحقیقات موسسه Data Monitor ، مهم‌ترین مزایای بانکداری الکترونیک را می‌توان تمرکز بر کانال‌های توزیع جدید، ارایه خدمات اصلاح شده به مشتریان و استفاده از راهبردهای تجارت الکترونیک دانست که البته این مزایا با توجه به نحوه به کارگیری اصول اصلی بانکداری الکترونیکی در کشورهای مختلف تغییر می‌کند.

 

تجربه بیگانه

سیستم‌های مبتنی بر بانکداری الکترونیکی با پیشرفت‌های فراوان خود به رکن اصلی و اساسی سیستم مالی و اقتصادی در کشورها تبدیل شده است. جوامع مختلف با افزایش سرمایه‌گذاری در این بخش، استفاده‌های فراوانی از آن برده‌اند و همچنان می‌کوشند خدمات خود را در این حوزه افزایش دهند. از جمله کشورهایی که در سال‌های گذشته تاکید فراوان بر سیستم‌های بانکداری الکترونیی داشته است می‌توان به آمریکا اشاره کرد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، در آمریکا فناوری بسیار جلوتر از سواد عمومی جامعه حرکت می‌کند و این مسئله باعث شده است تا مردم این کشور در حالی که ابزارهای پیشرفته و مناسبی در اختیار دارند، از آنها به طور مناسب استفاده نکنند. یکی از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، سیستم آموزشی آمریکا است که با سرعت کم‌تری نسبت به تحولات فناوری در این کشور حرکت می‌کند.

 

بر اساس یک رتبه‌بندی جهانی، آمریکا بزرگترین سیستم بانکداری الکترونیکی جهان را در اختیار دارد و پیشرفته‌ترین خدمات در این حوزه را در اختیار مشتریان خود می گذارد، اما با توجه به اینکه در برنامه مدونی برای آموزش‌های عمومی در معرفی فناوری‌های جدید وجود ندارد، مردم این کشور نمی‌توانند به خوبی از این سرویس‌ها بهره‌مند شوند. طبق آمارهای منتشر شده، در ایالت متحده 150میلیون کاربر آنلاین وجود دارد که بیش از 90 درصد آن‌ها در ادارات به خطوط پهن‌باند دسترسی دارند. از دیگر کشورهایی که در توسعه امر بانکداری الکترونیکی بسیار موفق بوده است می‌توان به آلمان اشاره کرد. کشور آلمان با بیش از هفتاد و دو میلیون نفر جمعیت و مساحتی حدود 357039 کیلومترمربع یکی از بزرگ‌ترین کشورهای اروپایی است. طبق گزارش‌های منتشر شده، اقتصاد آلمان سومین مقام را در دنیا دارد و سپرده‌های آن 1/4 درصد از تولید ناخالص داخلی اروپاست. آلمان بزرگترین شریک تجاری آمریکا و پنجمین شریک تجاری اروپا است.

 

پس از جنگ جهانی دوم اقتصاد آلمان رونق فراوان یافت. در حال حاضر سهم این کشور از بازار تجارت الکترونیک اروپا 25 درصد است و بعد از آن به‌ترتیب، بریتانیا با 20 درصد، فرانسه 13 درصد و کشورهای اسکاندیناوی با 10 درصد قرار دارند. یکی از مهم‌ترین اصولی که آلمان در سیستم بانکداری الکترونیکی به آن توجه کرده است،‌ سیستم فروش الکترونیکی است. هم‌اکنون درصد شرکت‌های آلمانی که فروش الکترونیکی دارند، تقریبا برابر با کشورهای آمریکا و بریتانیا است. تقریبا 20 درصد شرکت‌های آلمانی فروش الکترونیکی دارند. سیاست‌گذاری‌ها و تعیین خط‌مشی‌های بانکداری الکترونیکی و استفاده از سیستم‌های مبتنی بر ICT در سیستم‌های بانکداری در آلمان به عهده دو وزارتخانه با نام‌های «وزارت آموزش و پرورش و تحقیق» (BMBF) و «وزارت اقتصاد و فناوری» (BMWI) است.

 

این مراکز برای استفاده از فناوری‌های جدید در حوزه بانکداری الکترونیکی، مهم‌ترین وظیفه خود را امکان‌سنجی برای استفاده از سیستم‌های نوین فناوری ارتباطات و اطلاعات قرار داده‌اند تا از این طریق بتوانند بهترین خدمات را در اختیار مردم بگذارند. براساس گزارش موسسه تحقیقاتی Data Monitor که به صورت تخصصی در زمینه بانکداری فعالیت می‌کند، آمار استفاده‌کنندگان از سیستم‌های بانکداری الکترونیکی در هشت کشور فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، اسپانیا، سوئد، سوئیس و انگلیس از 5/4 میلیون نفر در سال 1999 به حدود 22 میلیون نفر در سال 2004 رسید. در سال 2005 بیش از 75 درصد شرکت‌های فعال در کشورهای توسعه یافته حداقل از یکی از خدمات بانکداری الکترونیک استفاده می‌کردند که این رقم برای سال 2006 با افزایش قابل‌ملاحظه‌ای روبرو بود.

 

باید توجه داشت که توسعه بانکداری الکترونیکی تنها مربوط به کشورهایی اروپایی و آمریکایی نمی‌شود. سنگاپور از جمله کشورهای آسیایی است که در سال‌های اخیر توانسته به یکی از پیشرفته‌ترین قطب‌های بانکداری الکترونیکی در سراسر دنیا تبدیل شود. نخستین بار در سال‌های 98-1997 بانک توسعه سنگاپور تصمیم به ارایه سیستم بانکداری خرد مجازی بر بستر اینترنت گرفت و پس از آن بانک پس‌انداز ادراه پست، موسسه بانکداری فرامرزی چین و بانک فرامرزی متحد در سنگاپور تصمیم گرفتند این روند را توسعه دهند. در یک بررسی جدید مشخص شد، 89 درصد مردم سنگاپور معتقدند که سرعت بیشتر در بانکداری الکترونیکی مهم‌ترین عاملی است که باعث شده آن‌ها استفاده از روش‌های سنتی بانکداری را کنار بگذارند. 76 درصد آن‌ها روش‌های ساده برای انجام خدمات بانکداری را برای خود مناسب دانسته‌اند، 92 درصد کاهش زمان پاسخ‌دهی را مورد نظر قرار داده‌اند و 82 درصد اعلام کرده‌اند که سهولت در انجام خدمات بانکی مهم‌ترین عاملی بوده است که به بانکداری الکترونیکی روی آورده‌اند.

 

طبق این آمارها، 91 درصد مردم این کشور معتقدند که خدمات 24 ساعته بانکداری الکترونیکی کمک شایانی به آن‌ها کرده است و 97 درصد آن‌ها بر این باورند که روی کار آمدن این روند باعث شده است تا از امنیت بیشتری برخوردار شوند. در مالزی نیز اقدامات گسترده‌ای در این حوزه صورت گرفته است. نظام بانکداری در مالزی افزون بر یک دهه است که در مسیر خصوصی‌سازی قرار گرفته و این مسئله باعث شده است تا سیستم بانکداری الکترونیکی در این کشور رونق یابد. در حال حاضر 22 بانک تجاری شامل 9 بانک داخلی و 13 نمایندگی بانک‌های خارجی در «انجمن بانک‌های مالزی» عضو هستند و به صورت گسترده خدمات بانکداری الکترونیکی را در اختیار مشتریان خود می‌گذارند. این بانک‌ها در سراسر مالزی یک هزار و 779 شعبه و بیش از 70 هزار کارمند دارند. یکی از بزرگ‌ترین اقداماتی که «انجمن بانک‌های مالزی» در سال‌های اخیر انجام داده، تعامل با موسسات صدور کارت‌های اعتباری است تا بتواند با افزایش ایمنی، خدمات بهتری را به مردم ارایه دهد.

 

این طرح که هم‌اکنون در سطح ملی به اجرا درآمده است، بر اساس نصب تراشه‌های الکترونیکی هوشمند امنیتی روی تمامی کارت‌های اعتباری تعریف شده تا از این طریق جلوی هرگونه تخلف مالی گرفته شود. از دیگر اقدامات این انجمن که در توسعه بانکداری الکترونیکی تاثیرگذار بوده می‌توان به مدرنیزاسیون بانک‌ها و معرفی شیوه‌های نوین بانکداری الکترونیکی و همچنین آموزش مردم اشاره کرد. این مسایل باعث شده است تا سیستم بانکداری الکترونیکی مالزی به یکی از قدرتمندترین سیستم‌های نوین بانکداری در منطقه آسیای پسیفیک تبدیل شود. باید توجه داشت که این خدمات تنها مربوط به فضای مجاری نمی‌شود و کشورها امروزه به عرضه آن در تلفن‌های همراه روی آورده‌اند.

 

سرویس‌های بانکداری روی تلفن‌همراه برای نخستین بار طی سال‌های اخیر با کاهش استقبال عمومی مشترکان تلفن‌همراه روبرو شده‌اند، با این وجود شرکت‌های خدمات بانکداری الکترونیکی روی تلفن‌همراه قصد دارند با عرضه سیتستم‌ها و مدل‌های جدید دسترسی به سرویس‌های مالی، نظر مشترکان تلفن‌همراه را به این گونه خدمات جلب کنند. شرکت تحقیقاتی Celent پیش‌بینی کرده است که سال 2010 میلادی می‌تواند به عنوان یک دوره بسیار مثبت و حیاتی در زمینه سرویس‌های بانکداری روی تلفن‌همراه باشد و گفته می‌شود در این سال، استفاده مشترکان تلفن‌همراه از این گونه خدمات به بیشترین میزان خود طی سال‌های اخیر خواهد رسید. به گفته پژوهشگران موسسه Celent، تاکنون بسیاری از بانک‌های بزرگ و مطرح کشورهای مختلف جهان، خدمات بانکداری الکترونیکی خود را به مشترکان تلفن‌همراه عرضه کرده‌اند.

 

این در حالی است که تعداد محدودی از 50 بانک‌ مطرح و برجسته دنیا، اینگونه خدمات را در اختیار مشترکان خود قرار می‌دهند. گفته می‌شود این وضعیت طی سال 2008 میلادی متحول خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود موسسات مالی برجسته و بانک‌های مطرح جهان در این سال خدمات گسترده‌ای به مشترکان تلفن‌همراه عرضه کنند و سال 2008 میلادی به عنوان پایه‌ای‌ترین و اصلی‌ترین بنیان این نوع‌ سرویس‌های روی تلفن‌های همراه خواهد بود. به عقیده کارشناسان، خدمات بانکداری روی تلفن‌همراه طی سال‌های آینده از طریق سرویس‌های پیام‌کوتاه، نرم‌افزارهای قابل‌ بارکذاری و از طریق مرورگرهای تلفن‌همراه انجام می‌گیرد.

 

بانکداری اسلامی

روند تاثیرگذاری فناوری ارتباطات و اطلاعات در سیستم‌های بانکداری باعث شده است بانکداری اسلامی در کشورهای عربی و اسلامی دوران نوینی را آغاز کند. موسسه تحقیقاتی گارتنر بر اساس آخرین مطالعات خود اعلام کرد، طرفداران بانکداری اسلامی در کشورهای عربی با استفاده از فناوری اطلاعات دامنه فعالیت‌های خود را به نحو چشمگیری گسترش داده‌اند. به عقیده کارشناسان موسسه گارتنر، گردش پول در بازار مالی کشورهای اسلامی بالغ بر 250 میلیارد دلار است که این مبلغ در بیش از 280 موسسه خدماتی مالی در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و 35 درصد از این دارایی هم در خاورمیانه نگهداری می‌شود.

 

توسعه این روند باعث شده است تا تعداد زیادی از شرکت‌های تجاری بزرگ در خاورمیانه سیاست‌های مالی و اقتصادی خود را با فناوری‌های نوین بانکی بر مبنای اصول شریعت اسلام و با استفاده از فناوری‌اطلاعات هماهنگ کنند. طبق آمارهای منتشر شده، هم‌اکنون 46 درصد شرکت‌های بزرگ خاورمیانه که با اصول بانکداری اسلامی کار می‌کنند ماهیت بین‌المللی دارند. اگرچه هنوز هیچ سیستم اختصاصی بانکداری اسلامی توسط شرکت‌های تجاری طراحی نشده، اما سیستم‌های چندمنظوره‌ای که نظر مدیران خاورمیانه‌ای را تامین کند ابداع شده است.

 

بانکداری به ‌سبک ایرانی

بحث روند اتوماسیون عملیات بانکی و کامپیوتری کردن ارتباطات بین شعبات بانک‌ها از اواخبر دهه 1360 به میان آمد. پس از گذشت مدتی طرح جامع اتوماسیون بانکی نیز به‌عنوان یک الگو مورد بررسی قرار گرفت و به صورت جدی، حرکت به ‌سوی بانکداری الکترونیکی در اوایل دهه 70 آغاز شد. پس از آن کارت‌های اعتباری، خودپردازها، سیستم‌های گویا، استفاده از تلفن، SMS و پست الکترونیکی وارد خدمات نوین بانکی شد. سیستم شتاب یا شبکه تبادل اطلاعات بین ‌بانکی در سال 1381 ایجاد شد و مرحوم نوربخش رییس وقت بانک مرکزی نیز مجموعه مقررات حاکم برآن را به تصویب رساند.

 

نظام بانکی کشور به تازگی نگاهی به حرکت سریع ابزارهای الکترونیکی انداخته و در پی اجرای آیین‌نامه‌ها و مصوباتی است که سال‌ها در انتظار اجرا هستند. استفاده ناقص و ناهمگون بانک‌های دولتی و خصوصی از ابزار و فناوری‌های مدرن ارتباطات گرچه مشکلاتی را برای کاربران به‌وجود می‌آورد، اما همگان هنوز امید دارند تا روند ارایه خدمات الکترونیکی در این سیستم بهبود یابد. باید توجه داشت، هنوز خدمات پیشرفته بانکی در دنیا هستند که در ایران به آنها توجهی نشده است. بهبود خدمات ارایه شده فعلی و ارایه خدمات نوین الکترونیکی و اینترنتی گزینه‌ای است که باعث تحولات عظیم در رونق سیستم بانکی و حرکت سریع‌تر آن در رسیدن به بانکداری الکترونیکی خواهد شد.

 

دستگاه‌های خودپرداز و کارت‌های اعتباری که به‌عنوان اولین گام سیستم بانکی کشور ما در زمینه بانکداری الکترونیکی قلمداد می‌شوند، هنوز نتوانسته‌اند مشکل چندانی را حل کنند. دستگاه‌های ATM مطابق نیازهای امروزه طراحی نشده‌اند و در عمل، بیشتر برای پرداخت پول نقد به مردم مورد استفاده قرار می‌گیرند که البته در بیشتر مواقع دیده می‌شود خارج از سرویس هستند و اگر پای اتفاقات غیرمترقبه مانند بارش‌های مکرر برف و ... به این قضیه کشیده شود، مردم باید به طور کامل خدمات بانکداری الکترونیکی را کنار بگذارند و ایستادن در صف‌های طولانی را برای انجام یک عملیات بانکی کوچک، به عنوان تنها راه موجود بپذیرند.

 

به طور کلی باید توجه داشت که نظام مالی کشور، مانند کشورهای در حال توسعه بر یک نظام بانک محوری هدایت می‌شود و به عبارت دیگر، یک بانک با داشتن بیشترین سهم در تامین منابع مالی جامعه نقش انحصاری را در این حوزه ایفا می‌کند. در حالی که تا مدتی پیش بزرگ‌ترین مشکل سیستم بانکداری الکترونیکی کشور، ادراه این حوزه توسط سیستم دولتی بود، روی کار آمدن بخش خصوصی باعث شد تا بانکداری الکترونیکی در ایران نیز رونق یابد و خدمات گسترده‌تری در این زمینه ارایه شود.

 

 نخستين كنفرانس جهاني بانكداري الكترونيكي » اخبار كنفرانسرابطه استقلال بانك مركزي با رشد و توسعه اقتصادي كشور

رابطه استقلال بانك مركزي با رشد و توسعه اقتصادي كشور

با بررسي تاريخ اقتصادي كشور درمي‌يابيم تا قبل از ايجاد نهادي به نام بانك مركزي دولت‌ها نقش انتشار پول را به عهده داشتند و همچنين با استفاده از امتياز نشر پول هر زمان با كاهش درآمد يا كمبود نقدينگي در خزانه مواجه مي‌شدند با افزايش شديد حجم پول در گردش، به تورم دامن مي‌زدند.

دولت‌ها كه به دليل تصديگيري در قوه مجريه و تكفل هزينه‌هاي بودجه‌اي تمايل به خرج‌كردن منابع به ميزان بيش از درآمد دارند، همواره بر بانك‌هاي مركزي براي اخذ وام فشار وارد كرده و توجه زيادي به اثرات تورمي ناشي از اين امر ندارند در واقع مي‌توان گفت مطابق ملاحظات تجربي و نظري اقتصاد كلان، تنظيم سياست‌هاي پولي از جمله حجم عرضه پول بايد متناسب با اهدافي چون رشد اقتصادي و ثبات سطح قيمت‌ها انجام پذيرد، مشكلات مالي دولت‌ها بر اين ملاحظات فائق آمده و ثمره آن به مخاطره انداختن سياست‌هاي پولي كشور است، به همين دليل تجربه تاريخي درباره روابط بين دولت و بانك مركزي منجر به شكل‌گيري نظريه استقلال پيرامون روابط بين دولت و بانك مركزي شده است. بانك مركزي وقتي مستقل به شمار مي‌رود كه بتواند وظايف خود را مستقل از هرگونه فشار سياسي و يا روابط ويژه دولت براساس ضوابط و قوانين اقتصادي و نه سياسي انجام دهد. اصولا استقلال در طبيعت بانك مركزي نهفته است.

از آنجايي كه سياست‌گذاري‌هاي كلان در هر كشوري مشخص در طول زمان‌هاي خاصي است و دولت‌ها در مدت كوتاهي مي‌آيند و مي‌روند و منافع گروه‌هاي مختلف سياسي ممكن است در تصميم‌گيري‌هاي پولي و مالي كشور اثر بگذارد به همين دليل استقلال بانك مركزي امري ضروري است كه با تحقق اين مهم بانك مركزي مي‌تواند نظام مطلوبي را در نظام پولي كشور ايجاد كند و كارآمدي سيستم اقتصادي كشور را افزايش دهد و بايد در نظر بگيريم كه استقلال بانك مركزي به معناي جدايي سياست‌هاي پولي از سياست‌هاي مالي در نظام اقتصادي كشور است و بانك مركزي بايد از حوزه تسلط مطلق دولت خارج باشد كه نتواند به ميل خود و به هر ميزاني كه تشخيص دهد به استقراض از بانك مركزي و انتشار پول به منظور تامين كسري بودجه روي آورد و همچنين مسوول حفظ ارزش پول ملي از طريق مقابله با تورم مي‌باشد و در برابر مجلس و دولت بايد جوابگو باشد و از آنجا كه عامل اصلي تورم، فشار تقاضا و نقدينگي است، اين استقلال بايد جوابگوي سياست‌هاي پولي و بانكي خود نيز باشد و تصميمات مديران و مسوولان آن بانك بايد بر مبناي اقتصادي و نه مبناي سياسي باشد. معمولا اهداف كلان اقتصادي توسط دولت تعيين مي‌شود، ولي تعيين روش و محقق ساختن اهداف انتخابي به بانك مركزي محول مي‌شود. اغلب بانك‌هاي مركزي در كشورهاي مختلف جهان بالاترين قوه اجرايي سياست‌هاي اقتصادي در زمينه پولي هستند و وظيفه دارند كه در جهت افزايش ثبات و رفاه اقتصادي برنامه و طرح داشته باشند و مي‌توانند در مقابل اهداف اقتصادي دولت كه بر خلاف اهداف بلندمدت اقتصادي كشور باشد آشكارا مخالفت كنند و در جهت منافع اقتصاد ملي عمل كنند، حتي اگر برخلاف اهداف اقتصادي دولت باشد. حال با توجه به موارد ذكر شده آيا تاكنون بانك مركزي به مسووليت خود عمل كرده است و آيا منتقداني كه از بانك مركزي در رسانه‌هاي گروهي انتقاد مي‌كنند توانسته‌اند نظريه‌هاي مثبت خود را به مديران و مسوولان بانك مركزي بقبولانند. يكي از موارد مهم انتقاد، تركيب اعضاي شوراي پول و اعتبار مي‌باشد. در بانك‌هاي مركزي كشورهاي جهان شوراي پول و اعتبار بالاترين و مهم‌ترين شوراي تصميم‌گير بانك مركزي به شمار مي‌آيد، مقام انتصاب‌كننده اين شورا در كشورهاي مختلف متفاوت است، رييس‌جمهور، كابينه، پارلمان، وزير دارايي و... از جمله مقام‌هايي هستند كه در كشورهاي مختلف اعضاي شورا را انتخاب مي‌كنند و اعضاي شورا معمولا از شخصيت‌هاي اقتصادي، بانكي، مالي و بعضا اجرايي هستند. دوره عضويت شورا در اكثر قريب به اتفاق كشورها از دوره رييس كل بانك مركزي كمتر است. هم‌اكنون اكثريت اعضاي شوراي پول و اعتبار از سياست‌گذاران مالي دولت به شمار مي‌روند كه اين مهم در زمان حال مناسب نيست و بايد مسوولان در اين مورد چاره‌انديشي نمايند.

در كشورهاي پيشرفته عموما بانك مركزي به موجب قانون موظف به تامين كسري بودجه دولت نيست و دولت‌ها در صورت نياز بايد با بانك وارد گفت‌وگو شوند و چنانچه بانك مركزي استقراض مورد نياز آنها را تامين نكند هيچ قدرتي نمي‌تواند آنها را بدين كار وا دارد و به همين سبب دولت‌ها مجبور به انتشار اوراق قرضه مي‌شوند كه خاصيت تورم‌زايي كمتري دارد. بانك‌هاي مركزي مستقل قادرند سياست‌هاي صحيح‌تري نسبت به بانك‌هاي مركزي غيرمستقل تنظيم و اجرا كنند. وقتي كه بانك مركزي از نفوذ و فشارهاي سياسي مصون باشد با اعمال سياست‌هاي پولي صحيح بهتر مي‌تواند تورم را مهار كند، از كسري بودجه دولت تا حدود زيادي بكاهد، به رشد توليد ملي سرعت بخشد و نرخ بهره را به تعادل نزديك‌تر كند. به عقيده محققان وجود نظم در سياست پولي چنانچه با استقلال بانك مركزي توام باشد در كاهش ميزان تورم و تغييرات آن كاملا موثر است و به طور كلي مي‌توان گفت سياست پولي بايد بي‌طرف و مستقل باشد. (البته بايد به اين نكته توجه داشت كه عوامل موثر در عملكرد كلان اقتصادي كشور فراتر از سياست‌هاي بانك مركزي است) و تاكنون كشورهايي كه به استقلال بانك مركزي ترغيب شده‌اند بعد از دهه 90 از 53 درصد به 89 درصد کشورهای جهان افزايش يافته‌اند و همچنين اعطاي استقلال به بانك مركزي بايد در قالب يك برنامه جامع تحليل شود، به طوري كه جزئي از آزادسازي مالي است و همچنين مي‌تواند كمك موثري به چشم‌انداز بيست‌ساله كشور بنمايد و توصيه‌هايي در اين زمينه بايد مورد توجه مسوولان اقتصادي محترم قرار گيرد: 1-پويا كردن سيستم بانكي كشور و فرآيند خصوصي‌كردن واقعي بانك‌ها 2-عدم مداخله در نظام عرضه و تقاضاي بازار به ويژه بازار ارز 3-اصرار بر كار كارشناسي و تصميمات اقتصادي و فني با درنظر گرفتن تحولات سياسي و اقتصادي 4-پرهيز از هرگونه سياسي‌كاري و پوشش‌دادن كسري بودجه‌هاي دولت و شركت‌هاي دولتي 5-تثبيت اوضاع اقتصادي و تسهيل ورود ايران به بازارهاي منطقه‌اي (به ويژه فعاليت بانك اكو و توسعه روابط تجاري بيشتر با بانك توسعه اسلامي) و جهاني 6-بازنگري و اجراي قانون بانكداري بدون ربا و تطبيق آن با شرايط روز 7-حفظ صندوق ذخيره ارزي و استفاده از ذخائر آن به شرط بازپرداخت تسهيلات ارزي 8-ايجاد بيمه تضمين سپرده‌هاي بانكي تا مبلغ هزارميليون ريال و انتقال ريسك آن از بانك (اعم از دولتي يا خصوصي به سپرده‌گذار و نهاد بيمه) 9-تصحيح استفاده از ابزارهاي سياستي از جمله نرخ تنزيل مجدد 10-تجديدنظر و جلوگيري از پرداخت وام بانك‌هاي تجاري با شرايط يارانه‌اي و تسهيلات تكليفي 11-تداوم سياست مهار رشد نقدينگي و تورم 12- استفاده از متغيرها و پارامترهاي صرفا اقتصادي در تصميم‌گيري‌هاي بانك مركزي با توجه به واقعيت‌هاي اقتصادي جامعه اين توصيه‌ها براي بهبود وضعيت و جايگاه بانك مركزي و موفقيت در عرصه اقتصادي كشور مي‌باشد كه برخي از آنها با برنامه‌ها و اهداف بانك مركزي يكسان است. اميدواريم مسوولان محترم براي توسعه و رشد اقتصادي كشور موارد يادشده را در نظر داشته باشند.

شركت تجارت الكترونيك پارسيان

 

 

بانك پارسيان به عنوان بزرگترين بانك خصوصي ايران، به دليل تخصصی بودن فعاليت كارت‌هاي الكترونيكي و همچنين توجه ويژه‌ای كه اين بانك به استفاده از فناوري‌های روز در صنعت بانكداری دارد شركت تجارت الكترونيك پارسيان را تاسيس و كليه اختيارات و وظايف مربوط به صدور كارت‌هاي الكترونيكي خود را به اين شركت تفويض كرده است. اين شركت علاوه بر ارائه خدمات كارت، شبكه گسترده‌ای از مراكز فروش كالا و خدمات را به عنوان پذيرندگان كارت ايجاد و مديريت می‌نمايد.

 

 

 

شركت با به كارگيري نيروهاي متخصص در محيطي علمي‌ـ كاربردي و پويا با هدف ايجاد، گسترش و توسعه بستر مناسب جهت ارائه خدمات كارت‌هاي الكترونيكي بانكي و تجارت الكترونيكي تاسيس و اقدام به فعاليت نموده است. اين شركت هم اكنون با مجوز رسمي‌از بانك مركزي ج.ا.ا. به عنوان بزرگترين شركت ارائه‌دهنده خدمات دستگاه‌هاي كارت‌خوان فروشگاهي و خدمات خريد و پرداخت اينترنتي و داراي متنوع‌ترين كارت‌هاي الكترونيكي همگام با تكنولوژي روز دنيا با بيش از 28 نمايندگي در سراسر كشور فعاليت مي‌نمايد.

مهمترين اهداف و ماموريت‌هاي شركت تجارت الكترونيك پارسيان عبارت‌اند از:

‌ ايجاد و گسترش بستر مناسب براي ارائه خدمات كارت‌هاي الكترونيكي و تجارت الكترونيكي.

شناخت و به‌كارگيري آخرين فناوري‌هاي جهان در زمينه خدمات كارت‌هاي الكترونيكي و تجارت الكترونيكي و بومي‌سازي آن

در داخل كشور.

طراحي، توليد، ترويج و گسترش فرهنگ بهره‌گيري از خدمات كارت‌هاي الكترونيكي و تجارت الكترونيكي در بخش‌هاي مختلف اقتصادي كشور.

پيش‌بيني نيازهاي جديد جامعه در زمينه كارت‌هاي الكترونيكي و تجارت الكترونيكي و طراحي خدمات مربوط به آن.

عملكرد گذشته و برنامه سال 85 شركت

تجارت الكترونيك پارسيان

تعداد كارت‌هاي الكترونيكي پارسيان در حال حاضر بالغ بر 1ميليون و پانصد هزار عدد مي‌باشد كه اين تعداد در انتهاي سال 85 طبق برنامه به 2ميليون و هفتصد هزار عدد خواهد رسيد. همچنين شركت تجارت الكترونيك پارسيان در حال حاضر داراي 45هزار پايانه فروش در نقاط مختلف كشور مي‌باشد كه در مراكز مختلف فروشگاهي و خدماتي نصب شده است و طبق برنامه شركت در سال 85 اين تعداد به 65هزار دستگاه خواهد رسيد. تعداد دستگاه‌هاي خودپرداز نصب شده شركت در شعب بانك پارسيان نيز 20 دستگاه مي‌باشد كه براساس برنامه زمانبندي شده جهت نصب دستگاه‌هاي خودپرداز در انتهاي سال 85 برابر با 100 دستگاه خواهد شد.

برنامه شركت تجارت الكترونيك پارسيان براي بهبود و توسعه خدمات شركت به شرح ذيل مي‌باشد:

استقرار نمايندگان شركت تجارت الكترونيك پارسيان در كليه شعب بانك پارسيان جهت پاسخگويي به مشتريان و درخواست‌كنندگان دريافت خدمات شركت.

توسعه نمايندگي‌ها در مراكز استان‌ها و شهرهاي بزرگ.

نصب سيستم Call Centre در كليه شعب بانك پارسيان و پاسخگويي به مشكلات مشتريان به‌صورت Online.

افزايش رضايتمندي پذيرندگان و به طبع آن بهبود كارايي شبكه پذيرندگان از طريق بازرسي‌هاي دوره‌اي و موردي براي شناسايي مشكلات و اقدام جهت رفع آنها.

كاهش مدت زمان تسويه حساب با پذيرندگان به منظور ترغيب آنان به استفاده بيشتر از پايانه‌هاي فروش نصب شده.

راه‌اندازي سيستم اعتبارسنجي (Credit Scoring)

بهبود روش پرداخت صورتحساب‌ها با راه‌اندازي سيستم Minimum Payment .

 

انواع كارت‌هاي اعتباري پارسيان:

كارت‌هاي اعتباري بانك در دو گروه با اعتبار چرخشي (قابل شارژ) و غير چرخشي (غير قابل شارژ) ارائه مي‌شود.

كارت‌هاي اعتباري بانك پارسيان با اعتبار چرخشي

كارت اعتباري پارسيان كارتي است كه اعتبارآن توسط بانك پارسيان تامين مي‌گردد و دارنده آن مي‌تواند با كارت خود از كليه مراكز فروش كالا و خدمات طرف قرارداد خريد نموده و يا از شعب بانك پارسيان و دستگاه‌هاي خودپرداز بانك‌هاي عضو شتاب وجه نقد دريافت نمايد.

مصرف اعتبار با استفاده از كارت

دارنده كارت مي‌تواند در هنگام خريد كالا يا خدمات از مراكز فروشگاهي طرف قرارداد به‌جاي پرداخت وجه نقد، تا سقف اعتبار خود از كارت اعتباري استفاده نمايد.

در صورتي كه دارنده كارت نياز به وجه نقد داشته باشد مي‌تواند به شعب بانك پارسيان مراجعه و با استفاده از دستگاه‌هاي كارت‌خوان نصب شده در شعب بانك حداكثر تا 50درصد مانده اعتبار كارت وجه نقد دريافت كند.

سقف اعتبار كارت و هزينه صدور كارت

كارت اعتباري آبي: از يك تا ده ميليون ريال. هزينه صدور و ابطال تمبر اين كارت سي هزار ريال است.

كارت اعتباري نقره‌اي: از ده تا بيست ميليون ريال. هزينه صدور و ابطال تمبر اين كارت شصت هزار ريال است.

كارت اعتباري طلايي: از بيست تا چهل ميليون ريال. هزينه صدور و ابطال تمبر اين كارت يكصد هزار ريال است.

كارت‌هاي اعتباري بانك پارسيان با اعتبار غيرچرخشي

كارت ليزينگ كالاهاي بادوام (قرمز)

كارت اعتباري پارسيان (قرمز رنگ) براي استفاده جهت خريد كالاهاي بادوام كه از جمله نياز‌هاي اساسي به شمار مي‌روند مانند لوازم خانگي‌، رايانه و غيره از فروشگاه‌هاي طرف قرارداد طراحي شده است. اين كارت يك‌بار مصرف است و پس از استفاده تا سقف اعتبار اختصاص داده شده‌، از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.

مبالغ اعتبار اين كارت از 5ميليون ريال الي 30ميليون ريال است.

اين كارت امكان برداشت نقدي از شعب بانك پارسيان را ندارد.

 

انواع كارت‌هاي نقدي بانك پارسيان

كارت خريد پارسيان

بسياري از سازمان‌ها و موسسات دولتي و خصوصي به منظور رفاه حال كاركنان شاغل و بازنشستگان خود به تهيه و اهداي بن و حواله‌هاي خريد از فروشگاه‌ها اقدام مي‌كنند. اگرچه استفاده از بن‌هاي مذكور تامين بخشي از مايحتاج كاركنان را محقق مي‌سازد، ولي محدوديت‌هايي نيز براي دارندگان بن خريد ايجاد مي‌كند كه مهمترين آنها عبارتند از انحصاري بودن محل خريد و نداشتن آزادي انتخاب كالا و خدمات مورد نياز. كارت خريد پارسيان به عنوان «بن الكترونيكي» جايگزين مناسبي براي پرداخت كمك‌هاي غيرنقدي به كاركنان است. درواقع اين كارت به آنها امكان انتخاب مي‌دهد تا از فروشگاه‌هاي مختلف خريد كنند. اين كارت‌ها قابليت برداشت نقدي در شعب بانك پارسيان را ندارند، بنابراين ماهيت كمك غيرنقدي به كاركنان محفوظ خواهد بود. همچنين براي شارژ مجدد كارت‌هاي خريد پارسيان نيازي به عودت كارت نيست و حساب كارت‌ها در مقاطع مورد نظر سازمان متبوع قابل شارژ مي‌باشد. سازمان‌ها و شركت‌ها مي‌توانند از طريق عقد قرارداد با شركت تجارت الكترونيك پارسيان براي كارمندان خود «كارت خريد پارسيان» دريافت كنند.

كارت هديه پارسيان

در ميان تمام اقوام و ملل جهان، با هر آداب و آئيني، «هديه دادن» امري فرخنده و «هديه ‌گرفتن» لذت بخش است. ايرانيان نيز بر اساس رسوم كهن و توصيه بزرگان دين‌، در اعياد‌، جشن‌ها و مناسبت‌هاي گوناگون به يكديگر هديه مي‌دهند.هداياي تقديمي‌نشات گرفته از سليقه شخص اهداكننده است كه در برخي اوقات با سليقه شخص گيرنده هديه تناسبي ندارد.كارت هديه پارسيان ابزار مناسبي براي جايگزيني انواع هديه است كه مزاياي زيادي دارد.

از مهمترين مزاياي اين كارت مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

شخص اهدا‌كننده مي‌تواند با كمترين زمان و انرژي، هديه‌اي ارزشمند و مورد پسند براي فرد مورد نظر خود تهيه كند.

هديه‌گيرنده نيز با دريافت «كارت هديه» مي‌تواند آزادانه كالا يا خدمات مورد نياز را با سليقه خود خريداري كند.

«كارت هديه» كارتي نقدي و بي‌نام با مبلغ معين است كه به دارنده آن اجازه مي‌دهد كه تا سقف موجودي كارت اقدام به خريد كالا و خدمات از شبكه پذيرندگان كارت (‌مراكز فروشگاهي‌) كند.

به منظور ايجاد امنيت براي استفاده از كارت، يك رمز شخصي چهار رقمي‌در اختيار دارنده كارت قرار مي‌گيرد تا استفاده از كارت را محدود به دارنده كارت و رمز سازد.

كارت هديه با مبالغ 100هزار ريال، 200هزار ريال، 300هزار ريال، 400هزار ريال، 500هزار ريال، 600هزار ريال، 700هزار ريال، 800هزار ريال، 900هزار ريال و 1ميليون ريال صادر شده و در دسترس است.

اين كارت امكان برداشت نقدي از شعب بانك پارسيان را ندارد.

در صورت درخواست شركت‌ها، سازمان‌ها و عقد قرارداد صدوركارت هديه با مبالغ متفاوت امكان‌پذير است.

كارت نقدي پارسيان

بانك پارسيان با تاكيد بر نقش و اهميت بانكداري الكترونيكي و با استفاده از فناوري‌هاي نوين صنعت بانكداري خدمت منحصر به فردي تحت عنوان كارت نقدي پارسيان را در اختيار مشتريان گرامي ‌قرار داده است. كارت نقدي پارسيان، با افتتاح حساب جاري، حساب سپرده سرمايه‌گذاري كوتاه‌مدت و يا حساب قرض‌الحسنه براي مشتريان حقيقي صادر مي‌شود. دارنده كارت علاوه بر بهره‌مندي از خدمات متداول حساب‌هاي مذكور از قبيل دريافت و پرداخت نقدي، و برخورداري از سود بانكي (ويژه دارندگان حساب سپرده سرمايه‌گذاري كوتاه مدت)، واگذاري چك در شعب بانك پارسيان، از امكان خريد كالا و خدمات از فروشگاه‌هاي طرف قرارداد بانك پارسيان و بانك‌هاي عضو شتاب و همچنين برداشت نقدي از دستگاه‌هاي خودپرداز (ATM) بانك پارسيان و ديگر بانك‌هاي عضو شتاب برخوردار مي‌گردد.

افتتاح حساب و درخواست كارت

متقاضيان دريافت كارت مي‌توانند پس از افتتاح حساب‌هاي فوق‌الذكر در يكي از شعب بانك پارسيان درخواست خود را به شعبه افتتاح‌كننده حساب تسليم نمايند. كارت نقدي پارسيان و رمز آن حداكثر پس از 10 روز از طريق شعبه بانك به صاحب حساب تحويل مي‌گردد.

مزاياي ويژه كارت نقدي پارسيان

دارنده كارت نقدي پارسيان علاوه بر استفاده از خدمات متداول حساب‌هاي مذكور (جاري، سپرده‌كوتاه مدت و قرض‌الحسنه) از مزاياي ويژه ذيل بهره‌مند خواهد شد:

برداشت نقدي از دستگاه‌هاي خودپرداز بانك پارسيان و ديگر بانك‌هاي عضو شتاب؛

خريد از گسترده‌ترين شبكه فروشگاهي و خدماتي طرف قرارداد بانك پارسيان و ديگر بانك‌هاي عضو شتاب كه هر ماه تعداد آنها افزايش مي‌يابد؛

شركت در جشنواره‌هاي خريد شركت تجارت الكترونيك پارسيان؛

امكان پرداخت و خريد اينترنتي (e-shopping) از طريق سايت اينترنتي شركت به نشاني www.pec.ir (پرداخت قبوض آب، برق، تلفن و ... و خريد بليت قطار، پرداخت هزينه‌هاي رزرو هتل و خريد از فروشگاه‌هاي اينترنتي)

كارت پرداخت اينترنتي پارسيان

جهت رفاه حال کساني که داراي کارت‌هاي پارسيان نمي‌باشند، شرکت تجارت الکترونيک پارسيان اقدام به ارائه کارت پرداخت اينترنتي پارسيان از طريق شعب منتخب بانک پارسيان نموده است تا کساني که تمايل به خريد از طريق اينترنت دارند بتوانند به راحتي از امکان خريد اينترنتي بهره‌مند شوند. كارت پرداخت اينترنتي پارسيان، كارتي است كه فقط قابليت پرداخت اينترنتي را داشته و در مبالغ 200هزار، 500هزار، 1ميليون و 1ميليون و پانصد هزار و 2ميليون ريالي قابل تهيه مي‌باشد.

زائر كارت پارسيان

بانك پارسيان به منظور ايجاد تسهيلات لازم براي زائرين حج عمره، خدمتي نوين تحت عنوان زائر كارت پارسيان را از طريق شركت تجارت الكترونيك پارسيان به اجرا مي‌گذارد. بر اين اساس، زائرين حج عمره مي‌توانند با دريافت زائر كارت بدون حمل وجه نقد از امكان خريد از مراكز فروش كالا و خدمات و همچنين برداشت نقدي از دستگاه‌هاي خودپرداز بانك‌هاي عضو شبكه كشور عربستان سعودي استفاده نمايند. حداقل مبلغ براي صدور كارت 7ميليون و پانصد هزار ريال (معادل 3000 ريال سعودي) مي‌باشد و موجودي هر كارت و همراهان وي (در يك حساب) نمي‌تواند از 000/30 ريال سعودي (معادل 7ميليون و پانصد هزار ريال) بيشتر باشد.

كارت سفر پارسيان

كارت سفر پارسيان يك كارت نقدي الكترونيكي است كه توسط بانك پارسيان براي محافظت پول مسافرين از سرقت و يا مفقود شدن صادر شده و امنيت و اطمينان بيشتري را براي آنان حاصل مي‌نمايد. كارت سفر پارسيان به منظور استفاده براي هر گونه خريد و سفارش كالا و خدمات در ايران بدون حمل وجه نقد، چك يا چك مسافرتي در نظر گرفته شده است. كارت سفر پارسيان فقط در داخل كشور ايران مورد استفاده قرار مي‌گيرد. توسط اين كارت مسافران قادر خواهند بود مبلغ كالا يا خدمات مورد درخواست خود را از مراكز فروش طرف قرارداد با تجارت الكترونيك پارسيان يا بانك‌هاي عضو شتاب كه حدود ده‌ها هزار مركز فروش در ايران هستند، بپردازند.

تجارت الکترونيکي زمينه‌ساز بروز نوآوري و کارآفريني

تجارت الکترونيکي از پيامدهاي مهم انقلاب فناوري ارتباطات و اطلاعات است که با برخورداري از ويژگي ها و قابليت هاي مختلف توانسته زمينه را براي بروز نوآوري ها و کارآفريني فراهم کند و از اين طريق بتواند در افزايش کارآيي و اشتغال زا تاثيرگذار باشد.

 

 

به گزارش "شابا" جعفرمحمودي رييس مرکز توسعه تجارت الکترونيکي وزارت بازرگاني در مورد نقش تجارت الکترونيکي در تسهيل تجاري پيامدهاي اقتصادي و اجتماعي تجارت الکترونيکي موانع پيش روي آن معتقد است: تجارت الکترونيکي از پيامدهاي مهم انقلاب فناوري ارتباطات و اطلاعات است که با برخورداري از ويژگي‌ها و قابليت‌هاي مختلف توانسته زمينه را براي بروز نوآوري و کارآفريني فراهم و از اين طريق بتواند در افزايش کارآيي و اشتغال موثر عمل کند. به‌طور کلي افزايش سرعت محاسبه و پردازش سريع اطلاعات و انتقال فوري آن در تجارت الکترونيکي ، زمان انجام کار را کاهش و در نتيجه بهره‌وري را افزايش مي‌دهد. تجارت الکترونيکي از مزايايي چون امکان جستجو و دستيابي سريع به اطلاعات، افزايش دقت در کار، حذف واسطه‌ها، گسترش مقياس توليد، رفع محدوديت‌هاي زماني، مکاني و انجام الکترونيکي بسياري از فرآيندهاي مبادله کالا، خدمات و اطلاعات برخوردار است. بنابراين تجارت الکترونيکي  تمام جنبه‌هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي را تحت تاثير قرار مي‌دهد و روز به روز دامنه نفوذ و گسترش آن افزايش مي‌يابد.

همچنين سازمان‌ها و بنگاه‌ها از مراکزي هستند که از مزاياي تجارت الکترونيکي  بهره‌مند مي‌شوند. منافعي مانند توسعه بازار، کاهش هزينه، بهبود زنجيره عرضه، سرعت دسترسي به بازار، کاهش هزينه‌هاي ارتباطي، بهبود ارتباط با مشتري و ...

تجارت الکترونيکي  براي مشتريان يا مصرف‌کنندگان نيز منافعي در بردارد. منافعي نظير امکان حضور در همه جا و همه وقت، دسترسي به کالاها و خدمات بيشتر، دسترسي به کالاها و خدمات ارزان‌تر، دسترسي به اطلاعات بيشتر، ايجاد جوامع الکترونيکي و عدم پرداخت ماليات بر فروش.

وي به قوانين و مقرراتي  تجارت الکترونيکي موجود در کشور اشاره مي کند و معتقد است: تصويب قانون تجارت الکترونيکي در سال 1382 که شامل مباحثي چون قابليت پذيرش اسناد الکترونيکي به جاي اسناد کاغذي، قواعد مربوط به حقوق مصرف‌کننده، تبليغات، حقوق رقابت و ... است، به ميزان زيادي پوشش‌دهنده زيرساخت‌‌هاي قانوني تجارت الکترونيکي بوده همچنين با تدوين آيين‌نامه‌هاي اجرايي اين قانون مي‌توان گفت، کليات مباني حقوق تجارت الکترونيکي  پاسخ داده شده است.

رييس مرکز توسعه تجارت الکترونيکي خاطرنشان کرد: با وجود اين به استناد صدر ماده 79 قانون تجارت الکترونيکي در سال 1384 برنامه جامع توسعه تجارت الکترونيکي با پيش‌بيني اصلاح و تکميل زيرساخت‌هاي حقوقي تجارت الکترونيکي به تصويب هيات دولت رسيد، اين برنامه مبتني بر مطالعات امکان‌سنجي تجارت الکترونيکي کشور و شناخت تمام نيازهاي قانوني و زيرساختي حقوقي کشور تنظيم شده و تا حدي سعي در رفع نقايص موجود در قانون تجارت الکترونيکي و حتي سيستم حقوقي سنتي ما داشته است به اين نحو توانسته‌ايم با اصلاح برخي قوانين سنتي، وضعيت هماهنگي را در نظام حقوق سنتي و سايبر ايجاد کنيم.

محمودي تصريح کرد: فرآيند صدور مجوز فعاليت فروشگاه‌هاي مجازي با همکاري مرکز امور اصناف و بازرگانان در حال تدوين و نهايي‌سازي است اما در غياب اين مصوبه فروشگاه‌هاي تجارت الکترونيکي اين امکان را خواهند داشت با عنايت به نوع عملياتي که انجام مي‌دهند، صرف‌نظر از نحوه الکترونيکي آن براي دريافت مجوز فعاليت خود مطابق با رويه معمول اقدام کنند.

همچنين، فروشگاه‌هاي مجازي و شرکت‌هايي که فعاليت‌هايشان از طريق ابزارهاي الکترونيکي انجام مي‌گيرد و نوع فعاليت آنها مغاير با هيچيک از مصوبات قانوني کشور نيست، مي‌توانند در چارچوب قانون تجارت الکترونيکي مصوب سال 1382 مجلس شوراي اسلامي و با رعايت ضوابط مندج در قانون ياد شده ـ به خصوص باب سوم آن که پوشش‌دهنده مباحثي چون حمايت از مصرف‌کننده، قواعد تبليغ، حمايت از علايم و اسرار تجاري و ... است ـ به فعاليت‌ خود ادامه دهند.

وي يادآورشد: به‌کارگيري تجارت الکترونيکي  در جامعه اين امکان را فراهم مي‌کند تا افراد در محل مسکوني خود مشغول به کار شوند و با اين اقدام حجم رفت و آمدها براي کار و خريد کاهش مي‌يابد و به تبع آن حجم ترافيک در جاده‌ها کمتر مي‌شود و آلودگي هوا نيز کاهش مي‌يابد. همچنين خدمات عمومي مثل خدمات بهداشتي، تحصيلات و خدمات اجتماعي دولتي با استفاده از تجارت الکترونيکي  با هزينه کمتر و کيفيت بهتر به مردم عرضه مي‌شوند.

رييس مرکز توسعه تجارت الکترونيکي وزارت بازرگاني به موانع توسعه تجارت الکترونيکي  راهکارهايي رفع آن پرداخت و گفت: پايين بودن سطح آگاهي مردم نسبت به تجارت الکترونيکي  در کشور، ضعف بانکداري الکترونيکي و دسترسي محدود به پرداخت الکترونيکي، عدم اطمينان در معاملات اينترنتي از سوي مشتريان، هزينه بالاي دسترسي به اينترنت (به خصوص اينترنت با پهناي باند مطلوب) و نبود بسترها و تجهيزات شبکه‌اي و ارتباطي لازم براي دسترسي سريع و آسان مردم به اينترنت، ضعف مهارت‌هاي کاربردي تجارت الکترونيکي، عدم آمادگي نهادهاي دولتي براي ارايه سرويس‌هاي مبتني بر فناوري اطلاعات، کمبود زيرساخت صنعتي به منظور توليد کالاها و خدمات با ارزش افزوده بالا و حجم بالاي فعاليت‌هاي دولتي و انجام آنها با شيوه‌هاي سنتي و عدم استفاده از تجارت الکترونيکي از مهم‌ترين موانع پيش‌روي تجارت الکترونيکي  به شمار مي‌آيد.

وي در ادامه خاطرنشان کرد: از راهکارهاي رفع موانع توسعه تجارت الکترونيکي، فراهم آوردن زمينه فعاليت کارآفرينان جهاني حوزه تجارت الکترونيکي و توسعه فعاليت‌هاي آنها در ايران و ايجاد زيرساخت‌هاي فني و امنيتي مربوط به تجارت الکترونيکي است. همچنين اعمال تدريجي قوانين و نيازمندي‌هاي تجارت جهاني در بين صنايع اصلي در حوزه تجارت الکترونيکي ، افزايش سودآوري صنايع از طريق گسترش الکترونيکي بازار به کشورهاي منطقه و دنيا، فراهم‌آوري زيرساخت‌هاي قانوني تجارت الکترونيکي، فرهنگ‌سازي براي بهره‌گيري عموم جامعه از شبکه‌هاي الکترونيکي در مبادلات روزمره، امضاي موافقتنامه‌ها با کشورهاي منطقه و فعالان بين‌المللي در حوزه تجارت الکترونيکي  و ايجاد اعتمال و نگرش مثبت در خدمت‌گيرندگان حوزه تجارت الکترونيکي  از ديگر اقدام‌هايي است که براي رفع مشکل‌ها و موانع توسعه تجارت الکترونيکي  مي‌توان از آنها بهره‌مند شد.

وي در ادامه به کاربردهاي اين سيستم در بخش‌هاي مختلف اقتصادي هم مانند نظام گمرکي، نظام بانکي و نظام توزيع کالا و خدمات اشاره کرد و افزود: تجارت الکترونيکي  در تمام بخش‌هاي اقتصادي کاربرد دارد. ميزان کاربري تجارت الکترونيکي  متناسب با ماهيت بخش‌هاي متفاوت است. براساس گزارش‌هاي عملکرد دستگاه‌هاي اجرايي که در قالب گزارش ملي تجارت الکترونيکي سالانه توسط وزارت بازرگاني جمع‌آوري و منتشر مي‌شود، فعاليت‌هايي در بخش‌هاي اقتصادي انجام گرفته است.در بخش بانکداري الکترونيکي، يکي از ابزارهاي ضروري براي تحقق و گسترش تجارت الکترونيکي، نظام پرداخت الکترونيکي است.

وي اظهارداشت: پياده‌سازي تجارت الکترونيکي، نيازمند تحقق بانکداري الکترونيکي است. به همين دليل، استفاده از سيستم‌هاي الکترونيکي در موسسه‌هاي مالي و اعتباري جهان به سرعت روبه گسترش بوده و تعداد استفاده‌کنندگان از خدمات بانکداري الکترونيکي روز به روز درحال افزايش هستند.

محمودي خاطرنشان کرد: در بخش نظام گمرکي، با توجه به گسترده جغرافيايي عمليات حمل کانتينر در بنادر آسيايي، اروپايي و خاورميانه، علاوه بر لزوم نظارت مکانيزه بر عمليات مربوط به آن، تبادل سريع و بهنگام اطلاعات و اسناد حمل و همچنين کنترل و وصول درآمدهاي حاصل از اصلي‌ترين انگيزه‌هاي ايجاد چنين سيستمي بوده که براي حصول اين امر از آخرين فناوري‌هاي مطرح در زمينه نرم‌افزار استفاده شده و نرم‌افزار ياد شده تحت فناوري web توليد و استقرار يافته است.

وي افزود: با توجه به گستردگي محدوده فعاليت کشتيراني جمهوري اسلامي ايران در زمينه حمل و نقل به ويژه حمل و نقل کانتينري، مشتري براي انجام عمليات حمل و نقل محموله خود بايد به دفاتر و نمايندگي‌هاي طرف قرارداد با شرکت کشتيراني مراجعه و حضوري کار خود را پي‌گيري کند. گفتني است، سيستم بر خط اين امکان را براي مشتري فراهم مي‌کند تا بتواند عمليات مربوط به حمل و نقل محموله‌هاي خود را مانند استعلام نرخ، رزرو بار و صدور بار نامه و ... انجام دهد و نمايندگي‌ها و دفترهاي مرکزي نيز بتوانند هر لحظه بر روند کار نظارت داشته و خدمات لازم را ارايه کنند.

بديهي است؛ عملياتي شدن اين سيستم به‌طور طبيعي با توجه به ويژگي‌هاي آن، دستاوردهايي نظير صرفه‌جويي در هزينه‌ها، سرعت در انجام امور، تسهيل فرآيندها و تکريم ارباب‌رجوع (مشتريان) را به همراه داشته است.

همچنين بهره‌برداري از سيستم‌هايي چون سيستم‌هاي آسيکودا، کارت هوشمند، کدينگ، تعيين مسيرهاي ترانزيتي، اطلاعات مديريت گمرک و ... در راستاي رسيدن به هدف الکترونيکي کردن کامل فرآيندهاي گمرکي انجام شده است. انعقاد قرارداد بين گمرک ايارن و UNDP براي اجرايي کردن فاز سوم پروژه آسيکودا در حقيقت گامي به سوي گمرک الکترونيکي بوده و دستاوردهايي مانند استفاده از اينترنت براي اظهار کالا از راه دور، امکان تبادل الکترونيکي داده با ساير سازمان‌هاي تجاري، کاهش اسناد کاغذي در محيط گمرک و ... را به دنبال داشته است.

شبکه توزيع نيز تا حدي از تجارت الکترونيکي  استفاده مي‌کند. فعاليت وب‌سايت‌هاي فعال در حوزه تجارت الکترونيکي و ارايه کالا و خدمات به مشتريان از اهم فعاليت‌هاي صورت گرفته در اين زمينه است.

محمودي در پاسخ به سوالي مبني بر نقش تجارت الکترونيکي  در تسهيل تجاري گفت: در بسياري از کشورها، شرکت‌هاي فعال در عرصه تجارت بين‌المللي به دلايل قانوني بايد حجم زيادي از اطلاعات و اسناد را براي تحويل به مراجع و سازمان‌هاي دولتي براي تکميل فرآيند صادرات، واردات و حمل و نقل بين‌المللي کالاهاي خود تهيه و ارايه کنند. اين اطلاعات و اسناد اغلب به چندين نهاد مختلف که هر کدام از آنها نيز سيستم کاري و فرم‌هاي خاص خود را دارند، تحويل داده مي‌شود. ارايه اطلاعات و رعايت چنين الزام‌هايي همراه با هزينه‌هاي مربوط به هر کدام، مي‌تواند فشار زيادي را هم بر بخش‌ دولتي و هم بخش تجاري وارد و موانع جدي را بر سر راه توسعه تجارت بين‌المللي ايجاد کند.

رييس مرکز توسعه تجارت الکترونيکي وزارت بازرگاني يکي از بهترين رويکردهاي ممکن براي حل اين مشکل، استقرار يک پنجره واحد دانست و گفت:  به گونه اي که تجار بتوانند اطلاعات مرتبط تجاري يا اسناد مورد نياز را تنها يک بار و از يک درگاه واحد تحويل دهند. بنابراين پنجره واحد، کاربرد عملي مفهوم تسهيل تجاري است که براي کاهش موانع غيرتعرفه‌اي تجاري ايجاد شده و مي‌تواند منافع آني را به همه فعالان عرصه تجاري ارايه کند. پنجره واحد تجاري، روشي است که به تجار امکان مي‌‌دهد تا اطلاعات مورد نياز را براي طي کردن الزام‌هاي قانوني مرتبط با صادرات يا واردات به يک بدنه واحد ارايه کنند.

وي خاطرنشان کرد: دولت‌ها بايد جريان اطلاعات مربوط به تجارت بين‌المللي را تا حد ممکن ارتقاء دهند و ساده کنند. پس از اينکه اطلاعات رسمي و تجاري مورد نياز تعيين شدند، اين داده‌ها بايد استاندارد و هماهنگ شوند. هم‌زمان با توسعه اطلاعات هماهنگ، استاندارد و ساده‌تر، کاربرد اثربخش فناوري ارتباطات و اطلاعات باعث مي‌شود جريان تبادل داده‌ها افزايش يابد که به تجارت سريع‌تر، آسان‌تر و با هزينه کمتر منجر مي‌شود. در سازمان جهاني گمرک، سازمان ملل و ساير سازمان‌هاي بين‌المللي، براي تسهيل و هماهنگ کردن اطلاعات مورد نياز، اقدام‌هاي زيادي در اين راستا صورت گرفته است. محمودي اذعان کرد: يک مورد از چنين استانداردها و توصيه‌هايي، کنوانسيون بين‌المللي تسهيل و هماهنگ‌سازي روش‌هاي گمرکي (کنوانسيون کيوتو) درچارچوب سازمان جهاني گمرک (WCO) است. سازمان جهاني گمرک چارچوبي براي بهبود جريان اطلاعات از طريق مدل داده‌هاي گمرکي ارايه مي‌کند که توسط اداره‌هاي گمرکي به عنوان بخشي از فرآيند روش‌هاي مدرن‌سازي استفاده مي‌شود. مدل‌ داده‌هاي گمرکي يک تلاش جمعي بين دولت و بخش تجاري به منظور فراهم کردن يک چارچوب موثر در راستاي تسهيل داده‌هاي بين‌المللي از طريق ساده‌سازي و هماهنگ‌سازي آنهاست.

محمودي در گفت و گو با نشريه برنامه به ارتباط بين پرداخت الکترونيکي با تجارت الکترونيکي  اشاره کرد و گفت:نظام پرداخت الکترونيکي به مجموعه الزام‌ها و مقررات، ابزارهاي پرداخت الکترونيکي و تعامل‌هاي بين بانکي و برون بانکي اطلاق مي‌شود که همگام با سيستم‌هاي جهاني مالي و پولي عمل و فعاليت‌هاي مربوط به مبادلات مالي تجارت الکترونيکي را تسهيل مي‌کند.

وي ادامه داد: پياده‌سازي تجارت الکترونيکي، نيازمند تحقق بانکداري الکترونيکي است. به هر حال پرداخت قيمت کالاها و خدمات آخرين مرحله انجام مبادله است. پرداخت الکترونيکي باعث اتمام فرآيند تجارت الکترونيکي  مي‌شود. بنابراين پرداخت الکترونيکي يکي از پيش‌نيازهاي تجارت الکترونيکي  است.

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 05 تیر 1393 ساعت: 17:50 منتشر شده است
برچسب ها : ,,,
نظرات(0)

تحقیق درباره پولشویی

بازديد: 4501

پولشوئی و تاریخچه آن

مقدمه :

تاریخچه ی آغاز پول شوئی را از اوایل قرن بیستم می دانند و بنا به نظر برخی از اقتصاددانان پولشوئی ریشه در مالکیت مافیا بر شبکه ای از رختشویخانه های ماشینی در ابتدای دهه 1930 در آمریکا دارد. طی این سالها، همزمان با بحران اقتصادی آمریکا، دزدان و گانگسترها پولهای کلان بدست آورده را از اخاذی، فحشاء، قاچاق مواد مخدر و مشروبات الکلی،کازینوها و قمارخانه ها که منشاء غیرقانونی داشتند به طریق مختلف مشروع و قانونی جلوه می دادند، یکی از راههای مشروعیت بخشیدن به این درآمدها، ایجاد کسب و کار و اشتغال برای عده ای از افراد بیکار جامعه بود که سرمایه گــذاری در رختشویخانه ها یکی از کارهایی بود که در جهت قانونی نشان دادن پول های نامشروع صورت گرفت، اما عده ای دیگر از کارشناسان اقتصادی و مالی عقیده دارند که انتسابِ منشاء پدیده ی پولشوئی به گروههای گانگستری و مافیائی دهه ی 1930 نمی تواند واقعیت داشته باشد و رواج اصطلاح پولشوئی را به جریان رسوائی سال 1973 و اترگیت و حادثه خلیج خوکهــا به نیکسون رئیس جمهور وقت آمریکا نسبت می دهند این واژه نخستین بار در سال 1982 در چارچوب روابط حقوقی و قضایی در دادگاهی در آمریکا مطرح گردید و از آن پس در سطح گسترده ای به کار گرفته شد و به اصطلاحی متداول در سراسر جهان تبدیل شد. در حال حاضر رشد اقتصادی و رونق بازارهای مالی و همچنین تغییر و تحولات پولی و رشد اقتصادی در کشورهای اروپائی باعث گسترش جرائم سازمان یافته مانند سرقت، قاچاق مواد مخدر، آدم ربائی و دیگر اعمال خلاف شده است. سازمانهای به وجود آمده، کلیه ی عملیات خلاف سودآور را نشانه رفته اند و یکی از فعالیت های مهم این سازمانها پول شوئی می باشد. پولشوئی فعالیتی غیرقانونی می باشد که طی آن درآمد و سود ناشی از اعمال خلاف وارد چرخه اقتصاد شده و مشروعیت قانونی می یابد. با توجه به اثرمُهلک و با اهمیت پول شوئی بر سلامت اقتصاد،لازم است توجه بیشتری به راههای مقابله با آن مبذول کـرد و مقررات مفصلّتری در این زمینه تدوین نمود و از آنجا که پول شوئی ماهیتی فراملّی دارد مقابله با آن نیز مستلزم تـلاش و همکاریهای بین المللی خواهد بود و با توجه به آثار سوء پول شوئی بر بدنه اقتصاد سالم و زیانها و تبعات ناشی از آن شناخت و شناسائی زوایای آن برای مدیران اقتصادی و بانکی و قانونگذاری و مقامات قضائی و انتظامی ضروری به نظرمی رسد و در این راستا اولین سازمان در جهت وضع قوانین ویژه در مورد پول شوئی در سال 1989 توسط گروه هفت (7- G) تحت عنوانFATF ( Financial Action Task Force) تأمین گردید. تعریف پول شوئی تعاریف گوناگونی از واژه پول شوئی شده است ولی در کل می توان گفت که پـول کثیف Dirtymoney) و نامشروع در چرخه مبادلات قرارگرفته تا پس از عبور از این چرخه، قانونی، تمیز و مشروع جلوه نماید. در پیش نویس ماده 1 اتحادیه ی اروپائی ( European Community) تعریف پول شوئی عبارت است از: فرآیندی که طی آن خلافکاران و صاحبان دارائی های غیرقانونی به گونه ای عمل می کنند که نشان دهند پولی را که خرج می کنند. در واقع متعلّق به خود آنهاست و از راه قانونی بدست آمده است به عبارت دیگر پولشوئی هرگونه تبدیل و انتقال مال بمنظــور مخفی کردن و تغییر در مال مورد نظر با علم به این که چنین مالی از یک جرم کیفری حاصل شده است، می باشد. البته باید توجـه داشت که پول شوئی جرمی چند بُعدی است که علاوه بر بعد قضایی در ابعاد اخلاقی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نیز تأثیـر دارد. سازمان FATF پول شوئی (تطهیر پول) را، هر گونه عملیاتی که در راستای پنهان سازی و ایجاد عدم شفافیت در ارتباط با منشاء در آمد و ثروت کسب شدهِ توسط اشخاص حقیقی و حقوقی در جهت مشروعیت بخشیدن به این درآمدهای نامشروع صورت می گیرد، را تعریف می کند. انواع پولهائی که می تواند در جامعه گردش داشته باشد و خلافکاران به روشهای مختلف تلاش درمشروعیت بخشیدن و تطهیر آنها دارند سه دسته می باشند: 1ـ پول سرخ: پولی که مربوط به نقل و انتقالات مواد مخدر می باشد و به زندگی و جان انسانها مرتبط می باشد. 2ـ پول سیاه: پول های حاصل از قاچاق کالا می باشد و پولهایی که از شرکت در معاملات پر سود دولتی خارج از عرف طبیعی و اداری حاصل شده است. 3ـ پول خاکستری: پول هایی که از درآمدهای حاصل از فروش کالا و انجام کارهای تولیدی حاصل می شود و از نظارت دولت، پنهان می ماند و صاحبان آن از پرداخت مالیات فرار می کنند. شیوه های پول شوئی: از مهمترین و معمول ترین شیوه های پولشوئی این است که پولشویان مقادیر زیادی پول نقد را تبدیل به مقادیر کوچکتری کرده و بطور مستقیم در بانکها سپرده گذاری می کنند و یا در کشورهایی که دارای مقررات آزاد می باشند سپرده گذاری کرده و بعد از مدتی، سپرده به محل اصلی انتقال می یابد. یکی دیگراز شیوه های پولشوئی تبدیل پول خلاف در بازارهای داخلی به طلا، الماس و غیـره و فــروش آن در بازارهای خارجی می باشد، ارز حاصله از این معاملات را در کشورهای خارجی سرمایه گذاری نموده و بـا استفاده از تسهیلات وام، از بانک مربوطه امکان دستیابی به پول تمیز و مشروع ( Boomerang ) برای آنان فراهم می شود و یا پولشویان فعالیتهای تجاری خاصی و مشابهی را در کشوری که پول کثیف در آن بدست و سپرده گذاری کرده اند آغاز می کننـد و از طریق خرید و فروش کالا و خدمات به مبادلات صوری می پردازند. بدین صورت پولشویان، کالا را از شرکتی که می خواهند پول کثیف به آن تحویل دهند می خرند و با قیمتی بالاتر از قیمت معمول، صورت حساب صــادر می کنند و بدین ترتیب ما به التفاوت قیمت واقعی و قیمت کاذب، پول تمیز و مشروع خواهد بود. پولشوئی از طریق سیستم های پرداخت شبکه ای (CNTO ) نیز به سادگی انجام پذیراست که این هم مربــوط به قوانین و مقررات حاکم بر آن است که تا حدود زیادی منتج از قوانین حاکم بر بانکها و مؤسسات مالی می باشــد. برخی از این قوانین شامل 1ـ نقل و انتقال پول، بدون واسطه (ازطریق تلفن یا اینترنت ) 2ـ بی نام بودن نقل و انتقــالات وجوه و اصل، 3ـ عدم مداخله بانکها و مؤسسات مالی. بدین منظور که جایگاه مطمئنی جهت نقل و انتقال پول برای مشتریان فراهم گردد. البته پولشویان از طریق شبکه های پرداخت در پوشش مؤسسات خیریه قلابی، نیز می توانند از اقصی نقاط جهان نسبت به دریافت پول اقدام نمایند. سیاست های ضد پول شوئی برخی از کشورها به علّت اینکه پولشوئی یکسری محدودیتها برای آنها ایجاد می کند از اِعمال سیاست های ضدپول شوئی طفره می روند که این امر باعث آسیب به نظام اقتصادی آنها و ضربه خوردن به بازارهای مالی این کشورها می شود و اثرات منفی وسیعی براقتصاد کلان آنها وارد می کند، لذا در جهت مبارزه با پولشوئی می بایست با اتخاذ سیاستهای مناسب، مانند کنترل و نظارت بر ارزهای خارجی و اعمال نظارت دقیق، مستمر و وصول مالیات، تهیه گزارشهای آماری، نظـــام مالی و اقتصادی خود را از آسیب مصون دارند. مراحل عملیات پولشوئی : 1ـ مکان یابی ( Placement ) = اولین مرحله از روند پولشوئی که پول نقد بصورت اسکناس و سپرده وارد سیستم مالی می شود. 2ـ طبقه بندی یاتغییروضعیت(Layering )= مرحله ای که رد پای پول کثیف از بین ]می رود و با استفاده از عملیات مالی ارتباط درآمدهای نامشروع با منبع اصلی آن قطع می شود. 3ـ ادغام (Integration )= در آخرین مرحله وجوه غیر قانونی با فعالیتهای اقتصـــادیِ قانونی، ادغام شده و به بدنه اصلی اقتصاد کشور که جنبه قانونی دارد وارد می شود، در این مرحله شناسائی و ردگیری پول کثیف از پول مشروع بسیار دشوار است. پول شوئی و ضرورت مبارزه با آن در ایران هدف هر جرم کسب پول می باشد و نسبت مستقیمی بین جرم و پول کثیف وجود دارد، پولهای کثیف ناشی از عملـیات مجرمانه جهت تطهیر، وارد شبکه بانکی شده و پدیده پولشوئی ایجاد می گردد. از آنجا که قوانین و مقررات مُدونی ضــد پولشوئی در کشور ما وجود ندارد پدیده پولشوئی می تواند بخصوص در نظام بانکی کشور وجود داشته باشد، فرارهای مالیاتـــی، اختلاس و انواع فسادهای مالی کارکنان دولت و بخشهای خصوصی و خـــریــد و فروش موادمخدر، سرقـت، کلاهبرداری، آدم ربائی و فحشاء از جمله جرایمی هستند که دارای سودهای کلان می باشند كه به روش های گوناگون، رد پای سودهای آنان توسط مجرمان مخفی می گردد تا بتوانند از دست مجریانِ قانون فرارکنند. یکی از این روشها خرید و فروش کد اقتصادی و صدور فاکتورهای تقلبی می باشد و افرادی که اقدام به فروش آن می کنند در ازای دریافت مبلغی، متعهد می گردند که مالیات آن را پرداخت نمایند، در صورتی که با پرداخت رشوه یا راههای دیگر از پرداخت مالیات امتناع می کنند، رانت خواری و کسب ثروتهای باد آورده از دیگر جرایمی است که در کشور ما منجر به تولید پول کثیف و نامشروع می شود اما به دلیل فقدان قانون به سادگی تطهیرمی شود. پولشوئی و تطهیر پول های کثیف در ایران به دلیل عدم نظارت بر نقل و انتقالات پول به سادگی انجام می پذیرد و علیرغم آنکه در کشور ما حسابهای بانکیِ بی نام، افتتـاح نمی گردد قوانین لازم و کافی جهت ردیابی و کشف پول های کثیف در شبکه بانکی وجود ندارد. بنابراین بسیاری از مجرمان ضرورت نمی بینند که پولهای ناشی از جرم خود را به ارز خارجی تبدیل کرده و از کشور خارج نمایند و در مقابل پولهـای کثیف بین المللی، معمولاً به کشورهایی جهت تطهیر می روند که از نظام ارزی آزاد، برخوردارند (مانند سوئیس، لبنان و امارات متحده عربی) و با وجود نظام سفت و سخت ارزی حاکم بر شبکه بانکی کشور، ایران مکان مناسبی جهت تطهیر پولهای کثیف بین المللی نمی باشد و بدین علت است که سازمانهای بین المللی در خصوص تطهیر پول در ایران چندان حسّاس نمی باشند.بیشترین حجم پول تطهیر شده در ایران مربوط به مجرمان داخلی می باشد و سیستم نظام ارزی کشور برای مجرمان بین المللی جذاب نمی باشد (بعلت نظام سفت و سخت ارزی) با توجه به، این که مهمترین دلیل برای مبارزه با پولشوئی ایجاد فضای نا امن برای فعالیت مجرمان و کاهش رفتارهای تبهکارانه و کمک به مسؤولین جهت کشف و ردیابی شبکه های فحشاء و اختلاس می باشد، لذا تدوین قوانین مدون، لازم و ضروری بنظر می رسد.با اعمال قوانین مبارزه با پولشوئی راههای فرار مالیاتی کاهش یافته و درآمدهای ناشی از مالیات دولت افزایش خواهد یافت و شبکه های فحشاء و اختلاس و ارتشاء کشف و عرصه بر فعالیتهای مجرمانه ای مانند قاچاق کالا و خرید و فروش مواد مخدر تنگ خواهد شد، بنابراین مبارزه با پولشوئی بیش از آنکه به نفع شبکه بانکی باشد به نفع کل جامعه می باشد.

منابع 1ـ پولشوئی . مجتبی دباغ 2ـ برخورد با شویندگان پول های کثیف . بانک و اقتصاد . شماره 15 3ـ پول شوئی راههای مبارزه با آن . عبدالرضا ملک و محبوبه مدنی اصفهانی 4ـ حدیث پولشوئی . مترجم: س . سمی . ترجمان اقتصادی . سال سوم . شماره 43

مقوله‌ای در بن‌بست: مبارزه با پولشوئی در ایران  

            گرچه نبش قبر در فرهنگ و مذهب ما عملی ناپسند است، اما آثار مخرب پولشوئی بر اقتصاد ایران به‌قدری اسفبار است که هرگونه کاوش و حتی نبش قبر در گورستان لوایح مترقی را واجب می‌سازد. 

لایحه مبارزه با پولشوئی در تاریخ ۱۶/۷/۸۱با قید دوفوریت تقدیم مجلس شد، اما نه تنها دوفوریت این لایحه به تصویب نرسید، بلکه با وجود مجازات‌های کمرنگ و سبک پیش‌بینی شده در این لایحه، هنوز هم پس از پنج سال تکلیف آن روشن نشده است. مجید قاسمی، دبیر کمیسیون اقتصاد کلان مجمع تشخیص مصلحت نظام در این‌باره گفته است: لایحه مبارزه با جرم پولشوئی در مجلس به تصویب رسیده بود که به علت ابهامات کلی مورد پذیرش شورای نگهبان قرار نگرفت و به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شد. وی افزوده است: این لایحه در سال گذشته به صحن مجمع تشخیص مصلحت نظام آمد و کار کارشناسی وسیع و تغییراتی در متن آن انجام شد و با توجه به این مسائل، مجلس درخواست بازگشت لایحه به مجلس را کرد و داوطلب رفع ابهامات شورای نگهبان در مورد آن شد و هم‌اکنون این لایحه در مجلس در حال بررسی است. به گفته قاسمی، مهمترین ابهامی که شورای نگهبان نسبت به لایحه وارد کرده، عدم رعایت حریم خصوصی افراد است.

اما مرتضی تمدن، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی از دیدگاه دیگری به موضوع می‌نگرد و می‌گوید: لایحه پولشوئی با دو ابهام از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام به مجلس بازگردانده شد. وی تصریح کرد: از نظر مجمع تشخیص مصلحت، دو نقطه ابهام در این لایحه وجود دارد: اول این‌که بخشی از وظایف شورای عالی پولشوئی مربوط به قوه قضائیه است و چون دخالت در وظایف قوه قضائیه می‌شود، لذا این مورد باید اصلاح شود؛ ابهام دیگر این است که پیاده کردن مصوبات شورای عالی مبارزه با پولشوئی، در لایحه تعریف شنده و باید ساز و کار اجرائی لازم تدوین شود.

به هر حال، این لایحه که تصویب آن از لحاظ بین‌المللی برای دفاع از حیثیت سیستم بانکی ضروری است، هم‌چنان بلاتکلیف و بلاتصویب باقی‌مانده است. چرا چنین است و چه باید کرد؟ این مقاله را بخوانید.

مقدمه

گرچه نبش قبر در فرهنگ و مذهب ما عملی ناپسند است، اما آثار مخرب پولشوئی بر اقتصاد ایران به‌قدری اسفبار است که هرگونه کاوش و حتی نبش قبر در گورستان لوایح مترقی را واجب می‌سازد.

پولشوئی در ایران از دوران جنگ ایران و عراق رو به افزایش گذاشت. براساس گفته یکی از اعضاء مرکز تحقیقات بانک مرکزی، پول‌هائی که از منابع غیرقانونی تحصیل شده و در ایران پولشوئی شده‌اند، از شش درصد GDP در سال ۱۳۵۰، به ۱۵درصد در سال ۱۳۶۰رسیده و ۲۰درصد کل فعالیت‌های اقتصادی کشور را در سال ۸۲دربر گرفته است. بنابراین، در این مدت، پولشوئی نه تنها مهار نشده، بلکه به علت گسترش سازمان‌های زیرزمینی، به‌طور لجام‌گسیخته‌ای توسعه پیدا کرده است.

ارائه لایحه

تصمیم به تهیه و تصویب قانون مترقی ضدپولشوئی، در زمان دولت آقای خاتمی اتخاذ شد. هدف از این لایحه، بالا بردن قدرت پول ملی، کنترل تورم، رشد بخش خصوصی، تصویب مقررات لازم برای کنترل فعالیت‌های بانکی و توسعه بیمه خدمات اجتماعی و بیمه بیکاری بود. برای دستیابی به این اهداف نیز دولت خود را ناگزیر به مبارزه با فعالیت‌های اقتصادی زیرزمینی می‌دانست. با این حال، دولت و مجلس برای تصویب این قانون با طیف وسیعی از مقاومت‌های انحصارگران و رانت‌خواران مواجه شدند.

لایحه مبارزه با پولشوئی با قید دوفوریت در تاریخ ۱۶/۷/۸۱تقدیم مجلس گردید، اما نه تنها دوفوریت لایحه مذکور به تصویب لایحه مذکور به تصویب بدنه قانون‌گذاری کشور نرسید، بلکه با گذشت پنج سال ـ و علی‌رغم مجازات کمرنگ و سبک پیش‌بینی شده در لایحه که احتمالاً در عمل قادر نخواهد بود حلاوت درآمدهای کلان ناشی از پول‌های کثیف را به کام عاملان آن تلخ نماید ـ لایحه پیش‌گفته هم‌چنان مسکوت و بلاتکلیف باقی‌مانده و مثل توپ فوتبال بین مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام سرگردان است.

 

تعریف پولشوئی

چرا مجلس و دولت تاکنون موفق به تصویب لایحه مزبور نشده‌اند؟ پاسخ این پرسش را باید در تعریف جرم پولشوئی و کارشکنی‌های افراد ذی‌نفع جستجو کرد.

طبق تعریف، هرگونه وجوه، اموال یا منافعی که از طریق فعالیت‌های مجرمانه از قبیل قاچاق مواد مخدر، ارتشا، اختلاس، تبانی در معاملات دولتی، کلاهبرداری، فرار مالیاتی، قاچاق کالا و ارز، فحشا، قمار، ربا و سرقت کسب شده باشند، دارائی با منشأ غیرقانونی تلقی شده و هرگونه تلاش برای قانونی جلوه دادن آن، جرم محسوب می‌شود.

بنابراین، با یک نظر اجمالی به ساختار اقتصادی ـ اجتماعی ایران به راحتی می‌توان به این نتیجه رسید که بخش عمده‌ای از اقتصاد کشور ـ همان‌طور که در این مقاله گفته خواهد شد ـ در شمول این تعریف قرار خواهد گرفت و از کانال جرایم فوق تغذیه می‌شود، لذا می‌توان پیش‌بینی کرد که طیف وسیعی مقاومت از سوی افراد حقیقی و حقوقی، به‌خصوص انحصارگران و رانت‌خواران، در برابر قانون‌گذاران صف‌آرائی خواهد کرد.

ارزیابی زمینه‌ها

برخی از تحلیل‌گران، از زاویه منفی به موضوع نگریسته و بر این باورند که در شرایط فعلی نمی‌توان این قانون را به اجرا درآورد، زیرا هرگونه رفتار نامناسب در این زمینه، با این ریسک همراه است که بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی زیرزمینی شوند و آهنگ فرار پول و سرمایه نیز شدت بیشتری پیدا کند و حاصل آن تولید ناخالص ملی خواهد بود. به‌علاوه، معتقدند که اجرای این قانون نظارت و کنترل فعالیت‌های بانکی را شدت می‌بخشد و به مقامات قضائی اجازه می‌دهد که حساب خصوصی افراد را در بانک‌ها مورد بازرسی قرار دهند.

اگرچه دلایل ارائه شده در بالا می‌تواند بخش کوچکی از تأخیر طولانی در تصویب این لایحه را توجیه نماید، اما مسلماً نمی‌تواند بیان‌گر تمام موانع موجود در راه تصویب و اجرائی شدن لایحه باشد. برای روشن شدن این مطلب، ابتدا به بررسی عوامل مؤثر بر پولشوئی و علل افزایش آهنگ رشد آن می‌پردازیم و بعد هم به مشکلات ساختاری در لایحه اشاره می‌کنیم.

ایران، شاهراه قاچاق مواد مخدر

یکی از گسترده‌ترین عملیات پولشوئی، به پول‌هائی مربوط می‌شود که از قاچاق مواد مخدر به‌دست می‌آیند؛ و متأسفانه ایران هم به شدت درگیر آن می‌باشد. دو منطقه مهم تولید تریاک در دنیا وجود دارند که یکی از آنها به هلال طلائی (ایران، پاکستان، افغانستان) و دیگری به مثلث طلائی (برمه، لائوس، تایلند) شهرت دارد. ایران مرکز استراتژیک مهم برای اولی است و برای دومی هم به‌عنوان جاده ترانزیت و مدخل ورودی اروپا، روسیه و ترکیه عمل می‌کند.

ایران همواره سعی کرده است تا با هر دوی این گروه از تولیدکنندگان مبارزه کند، کمااین‌که در ۱۰سال گذشته، متجاوز از ۱۵۰۰نفر از ضابطان قانونی در راه مبارزه با قاچاق تریاک کشته شده‌اند و با وجود یورش گسترده به حریف قاچاق تریاک، باز هم اعتیاد به تریاک در ایران سیر صعودی دارد. برخی از آمارها حاکی از آن است که دو درصد از جمعیت ۷۰میلیونی ایران به تریاک اعتیاد دارند. اما سازمان مبارزه با قاچاق و جرایم در سازمان ملل متحد، رقم ۸/۲تا سه درصد جمعیت در بالای ۱۵سال ایران را معتاد اعلام کرده است. این آمار ایران را از لحاظ اعتیاد در رده سومین کشور دنیا قرار می‌دهد. آمار مرگ و میر ناشی از اعتیاد در سال ۸۱نشان می‌دهد که به علت شیفت کردن از تریاک به هروئین، میزان مرگ و میر نسبت به سال قبل، ۳۷۰درصد افزایش یافته است. به‌علاوه، در سال۸۱، در ایران ۲۰۸تن تریاک کشف شده که در دنیا مقام اول را دارا می‌باشد.

بنادر غیرقانونی

به علت ضعف مقررات بازرگانی و نهادهای اجرائی، بسیاری از اقلام موردنیاز جامعه به‌صورت قاچاق وارد ایران می‌شوند. بنا به گفته‌های غیررسمی، حدود ۶۲بندر قاچاق که زیر پوشش حوزه گمرک قرار ندارند، در ایران فعال می‌باشند. این بنادر نه تنها مبادرت به ورود قاچاق کالا در ایران می‌کنند، بلکه برخی از آنها انحصار ورود برخی از کالاهای مهم را نیز عهده‌دار می‌باشند. گرچه ورود کالا به این شکل به ایران ممنوع است، اما به علت فقدان امکانات تولیدی داخلی و فشار تقاضا، این‌گونه کالاها پس از ورود به کشور، به راحتی و به‌صورت قانونی در بازارهای زیر سلطه انحصارگران خرید و فروش می‌شوند.

پول بدون بهره

عامل دیگری که راه را برای مقوله پولشوئی هموار کرده است، مشکلات ناشی از اقتصاد سنتی است که در جامعه ایران ریشه‌ای عمیق دارد. حتی اگر بپذیریم که معنای یک اقتصاد سنتی این نیست که از لحاظ فساد و تقلب بدتر از یک اقتصاد مدرن است، اما با قاطعیت می‌توان رأی داد که وجود وجوه بدون بهره در کشوری که اقتصاد آن بهره ثابت (سود پول) را پذیرفته و دولت هر سال نرخ بهره را به‌طور ضمنی و رسمی اعلام می‌نماید، یک نقیصه مهم اقتصادی قلمداد می‌گردد. صندوق‌های قرض‌الحسنه که عمدتاً مؤسساتی غیررسمی هستند، معاملات پولیشان بدون بهره است و فعالیت‌های مالی خود را بدون کسب مجوز از بانک مرکزی و بدون نظارت این نهاد پولی انجام می‌دهند، به همین دلیل، عملیات این صندوق‌ها سیاست‌های پولی دولت در جهت کنترل تورم و سایر زمینه‌های اقتصادی مربوط را به‌صورتی جدی تحت تأثیر قرار می‌دهد و به‌خصوص دولت را از استفاده از پس‌اندازهای مردم محروم می‌کند.

معمای لاینحل ”حواله“

یکی از اجزاء اقتصاد ایران، استفاده وسیع از ابزاری به نام ”حواله“ است. حواله یکی از راه‌های انتقال پول در داخل و خارج از کشور است که به موازات بانک‌ها کار نقل و انتقال وجوه را به سهولت بیشتر در زمان کمتری انجام می‌دهد. انتقال وجوه از این طریق حواله، خارج از سیستم بانکی بوده و از طریق تشکیلات مالی سنتی موجود در کشور صورت می‌گیرد. ”سیستم حواله“ مبتنی بر اعتماد افراد به یکدیگر بوده و بیشتر از طریق افراد یک خانواده و یا اقوام و بستگان آنان که در مناطق مختلف دنیا ساکن هستند، انجام می‌شود.

از آن‌جائی که نقل و انتقالات پول از طریق حواله همیشه غیرقانونی نیست، لذا در سطح بین‌المللی، حواله می‌تواند اصطلاحاً ”سفید“ یا ”سیاه“ باشد. حواله سیاه برای مقاصد غیرقانونی و عمدتاً برای اهداف پولشوئی مورد استفاده قرار می‌گیرد. چون می‌توان حواله را برای نقل و انتقال درآمدهای ناشی از فروش مواد مخدر و سایر درآمدهای غیرقانونی به کار گرفت و این ابزار می‌تواند محمل و مرکبی تندپا برای پولشوئی باشد، لذا بیشتر کشورهای جهان با دید منفی به آن می‌نگرند. در حال حاضر، حواله به وسیله بیشتر بانک‌های اسلامی هم‌مرز ایران ظهرنویسی شده و مورد تأیید قرار می‌گیرد، زیرا از لحاظ مبانی فقهی، ارسال وجوه از طریق حواله اشکالی ندارد.

فراگرد پولشوئی در ایران

با شناخت عوامل اصلی و تشدیدکننده پولشوئی در ایران، وقت آن است که روند پولشوئی در ایران تشریح شود.

فراگرد پولشوئی در ایران، با کشورهای غربی متفاوت است. در ایران شبکه‌های بین‌المللی قاچاق مواد مخدر در هلال و مثلث طلائی، پول‌های محلی حاصل از فروش مواد مخدر را به کالاهای مختلف تبدیل می‌کنند. سپس این کالاها به شرکت‌های به ثبت رسیده در هنگ‌کنگ، سنگاپور و امارات متحده عربی انتقال داده می‌شوند. این شرکت‌ها هم کالای مذکور را در اختیار قاچاقچیان کالا در ایران قرار می‌دهند و آنها هم از بنادر غیرقانونی اطراف ایران کالا را به‌صورت قاچاق وارد ایران می‌کنند و در بازار به‌صورت قانونی به فروش می‌رسانند. سپس پول‌های به‌دست آمده از فروش کالا، به برخی از صندوق‌های قرض‌الحسنه و مؤسسات پولی خارج از کنترل و نظارت رسمی، واریز شده و مؤسسات مزبور هم این پول‌ها را از طریق حواله به خارج می‌فرستند و آنها را تطهیر می‌کنند.

مجموعه این فراگرد پیچیده می‌تواند به خوبی عملکرد بخش غیررسمی اقتصاد ایران را تشریح نماید که پولشوئی خود بخشی از این فراگرد است. آمار نشان می‌دهد که سهم فعالیت‌های زیرزمینی در ایران بین ۴۵تا ۵۲درصد در کل اقتصاد کشور است.

نکاتی پیرامون لایحه مبارزه با پولشوئی

همان‌طور که در مقدمه اشاره شد، لایحه مبارزه با پولشوئی تا امروز تصویب نشده است و این ترس وجود دارد که به سرنوشت اصل ۱۴۱، ۱۴۲و ۴۹قانون اساسی مبتلا شود، با این حال، به نظر یک اقتصاددان که با دیدی انتقادی به این لایحه نگریسته، حتی اگر لایحه تصویب هم بشود، دارای نقاط ضعف زیر است:

۱) طراحی لایحه به شکلی است که می‌تواند کارآفرینان، تولیدکنندگان کالا و خدمات، مخترعان و مبتکران، صاحبان فکر و اندیشه را نیز در چنبره نظام مقابله با پولشوئی گرفتار کند و امنیت بخش مولد اقتصاد کشور را بیش از پیش با مخاطره روبه‌رو سازد.

۲) تصویب این لایحه، موجب مسکوت ماندن موضوع رانت خواهد شد.

۳) عدم تناسب مجازات با جرم، از جمله نقاط ضعف این لایحه است.

۴) کمرنگ بودن نقش دادگاه‌ها و مراجع رسیدگی کننده به جرایم پولشوئی، مانع کارائی این لایحه خواهد شد.

نتیجه

بدون شک، فعالیت‌های اقتصادی زیرزمینی، اثرات نامطلوبی در وضعیت توسعه‌نیافتگی کشور، ایجاد استانداردهای دوگانه سیاست خارجی، و طولانی شدن فراگرد حرکت دمکراتیزه شدن منطقه داشته‌اند. به بیان ساده، اقتصاد مافیائی به اشکال مختلف به اکثر سطوح قدرت و تصمیم‌گیری حکومتی نفوذ کرده و بسیاری از فعالان سیاسی هم تحت تأثیر نفوذ رانت‌خوارها و انحصارگران اقتصادی قرار گرفته و با آنها هم‌نوائی خواهند داشت.

اما مجموعه نظام به این واقعیت آگاهی دارد و به همین علت، بعضی از رهبران سیاسی در طیف محافظه‌کار و اصلاح‌طلب، سعی دارند تا علی‌رغم وابستگی‌های موجود بین سرشاخه‌ها و پدرخوانده‌های اقتصاد زیرزمینی، اوضاع را با تصویب لایحه پولشوئی تغییر دهند. در واقع، رهبران سیاسی دریافته‌اند که به مرور در حال از دست دادن قدرت کنترل پدرخوانده‌ها و سرشاخه‌های اقتصاد زیرزمینی می‌باشند و لذا باید فکری به حال آن کرد؛ از طرف دیگر، فراموش نمی‌کنند که بسیاری از این افراد در روزها و سال‌های گذشته از صادق‌ترین حامیان انقلاب بوده‌اند و باید با آنها مماشات و همدلی کرد.

به هر حال، اثرات مخرب فعالیت‌های غیرقانونی بخش غیررسمی اقتصاد ایران، نه تنها در حال تحلیل بردن اقتصاد کشور است، بلکه منجر به خلق مراکز ”قدرت جدید“ شده و بر روند سیاست‌های خارجی و داخلی نیز تأثیر تعیین‌کننده خواهد داشت، کمااین‌که گویا این مراکز قدرت، در سال‌های اخیر، آن‌چنان قدرتمند شده‌اند که توانسته‌اند لایحه دوفوریتی ضدپولشوئی را مثل بسیاری از لوایح مترقی دیگر، به‌سوی فراموشخانه لوایح هُل دهند!

پول‌شوئی مد روز!     

            پول‌شوئی یک معضل جهانی است و بسیاری از کشورهای جهان به‌نحوی درگیر این مسئله هستند. ایران نیز به دلیل قرار داشتن در شاهراه اتصال شرق به غرب و هم‌جواری با افغانستان ـ که به تنهائی بخش عظیمی از مواد افیونی جهان را تهیه می‌نماید .....   

پول‌شوئی یک معضل جهانی است و بسیاری از کشورهای جهان به‌نحوی درگیر این مسئله هستند. ایران نیز به دلیل قرار داشتن در شاهراه اتصال شرق به غرب و هم‌جواری با افغانستان ـ که به تنهائی بخش عظیمی از مواد افیونی جهان را تهیه می‌نماید ـ در مسیر ترانزیت مواد مخدر قرار دارد. این امر سبب فعال شدن هر چه بیشتر باندهای قاچاق در کشورمان شده و هزینه‌های زیادی را به کشور تحمیل نموده است. از این‌رو، مسئله پول‌شوئی در ایران از اهمیت خاصی برخوردار است که باید با حساسیت ویژه‌ای پیگیری شود.

قانونی شدن وجوه نامشروع

هدف اصلی اعمال مجرمانه به‌دست آوردن منافع مادی فردی یا گروهی است. پول‌شوئی جریانی است که براساس آن تلاش می‌شود با انجام یک‌سری اعمال، منشاء غیرقانونی عوایدی را که به‌طور تبهکارانه به‌دست آمده پنهان نمایند. این اقدام از اهمیت حیاتی برخوردار است زیرا تبهکاران را قادر می‌سازد از اقدامات غیرقانونی خود بهره گیرند، بدون آن‌که منابع خود را به خطر بیفکنند. به‌طور کلی، معاملات غیر قانونی اسلحه، قاچاق، فعالیت‌ها و جرائم سازمان‌یافته هم‌چون: قاچاق مواد مخدر، باندهای فساد و فحشاء می‌توانند عواید عظیمی را عاید دست‌اندرکاران این قبیل فعالیت‌های غیرقانونی نمایند.

اقدامات مجرمانه‌ای هم‌چون: اختلاس، معاملات براساس اطلاعات محرمانه (به ویژه در بورس) رشوه‌خواری و کلاهبردای‌های کامپیوتری در زمره فعالیت‌هائی قرار می‌گیرند که می‌توانند سود سرشاری را برای افراد تبهکار در پی داشته باشند و انگیزه‌های لازم را برای مشروعیت بخشیدن به در آمدهای نامشروع حاصل از جریان پول‌شوئی را فراهم سازند.

زمانی‌که یک فعالیت‌ مجرمانه سود کلانی در پی داشته باشد، افراد یا گروه‌های خلافکار در جستجوی راه‌هائی بر می‌آیند تا وجوه خود را به گونه‌ای اداره کنند که توجه دیگران را به خود جلب نکند. باندهای تبهکاران این امر را از طریق پنهان کردن، تغییر شکل و یا انتقال منابع خود به اماکنی که توجه کمتری را بر می‌انگیزاند، به انجام می‌رسانند. در پاسخ به افزایش نگرانی‌های در خصوص رشد روزافزون پدیده پول‌شوئی طی سال ۱۹۸۹و به هنگام برگزاری اجلاس سران کشورهای گروه هفت کشور صنعتی گروه عملیات ضربت مقابله با پول‌شوئی ”FATF“ پایه‌گذاری شد تا همکاری‌های بین‌المللی در مبارزه با این پدیده را شدت بخشد.

یکی از وظایف عمده ”FATF“ ارائه سفارشات و توصیه‌های لازم به کشورهای عضو این پیمان به منظور گسترش تدابیر مؤثر بر علیه برنامه‌های مربوط به پول‌شوئی می‌باشد. گروه ”FATF“ ـ ۲۹کشور که مرکزیت مالی قاره‌های اروپا، شمال و جنوب آمریکا و آسیا را به عهده دارند، به انضمام کمیسیون اقتصادی اروپا و شورای همکاری خلیج فارس را در بر می‌گیرد. ”FATF“ در زمینه با مقابله پدیده پول‌شوئی با سایر نهادهای بین‌المللی نیز به طور نزدیک همکاری می‌کند و گرچه دبیر کل آن از سوی سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه ”OECD“ تعیین می‌شود ولی بخشی از این سازمان محسوب نمی‌شود. به هر حال، تلاش‌های OECD و FATF مکمل یکدیگر تلقی می‌شود و این دو سازمان به ویژه در خصوص مسائل مربوط به رشوه‌خواری، فساد مالی و عملکرد نظام‌های مالی بین‌المللی اتفاق نظر دارند و دبیران کل این سازمان پیرامون مسائل گوناگون با یکدیگر مشورت و تبادل نظر می‌کنند.

حجم فعالیت‌های پول‌شوئی

این پدیده بنا به ماهیت خاص و زیرزمینی بودن، اثراتش در آمارهای رسمی اقتصادی دیده نمی‌شود لذا برآورد دقیقی برای اندازه این عملیات وجود دارد. صندوق بین‌المللی پول در برآوردی که از حجم فعالیت‌های پول‌شوئی به عمل آورده این قبیل فعالیت‌ها را در حدود ۲الی ۵درصد تولید ناخالص داخلی مشخص نموده است. براساس اطلاعات سال ۱۹۹۶حجم یاد شده در حدود ۵۹۰میلیارد الی ۱/۵تریلیون دلار یاد شده که کمترین رقم آن برابر با کل تولید اقتصادی کشوری هم‌چون اسپانیا است.

مراحل سه‌گانه پول‌شوئی

در مرحله اول پول‌شوئی که ”مکان‌یابی“ نامیده می‌شود، پول‌شویان پول‌های غیرقانونی خود را وارد یک نظام مالی می‌کنند. این اقدام بسیار سریع صورت می‌گیرد و طی آن حجم عظیمی از منابع مالی به حساب‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شود تا کلان بودن وجوه، سوءظن کمتری را برانگیزاند و یا این‌که مصروف خرید مجموعه‌ای از ابزارهای پولی (نظیر چک، حواله‌های پولی و ...) شود. سپس همه آنهت جمع‌آوری و در محل دیگری سپرده‌گذاری می‌شود. قبل از این‌که این پول‌ها وارد چرخه نظام مالی شود، مرحله دوم که ”پنهان‌کاری“ نامیده می‌شود، صورت می‌گیرد. در این مرحله، پول‌شویان مجموعه‌ اقداماتی انجام می‌دهند تا پول خود را تبدیل نموده یا به صندوق‌هائی منتقل کنند که ضمن دور از دسترس بودن، قابل ردیابی نیز نباشد. این وجوه از طریق خرید و فروش ابزارهای سرمایه‌گذاری منتقل می‌شوند و پول‌شویان بااستفاده از حساب‌های متعددی که در بانک‌های مختلف سراسر جهان گشایش نموده‌اند، به این کار مبادرت می‌ورزند. این شیوه‌ها به‌طور گسترده در کشورهائی که همکاری مناسبی بر علیه پدیده پول‌شوئی صورت نمی‌گیرد، عمومیت دارد. در برخی از موارد پول‌شویان ممکن است شیوه عمل خود را در پس پرده انتقال کالاها و خدمات پنهان سازند در این صورت اقدام آنها در شکل نامشروع‌تری جلوه‌گر خواهد شد.

بعد از آن‌که پول‌شویان مراحل قبلی را با موفقیت به انجام رساندند، پدیده پول‌شوئی وارد سومین مرحله خود می‌شود که ”ادغام” نام دارد. در این مرحله آنان پول خود را به صحنه معاملات اقتصادی مشروع و قانونمند وارد می‌کنند و آن را در زمینه خرید املاک و مستغلات، دارائی‌های لوکس و یا سایر سرمایه‌گذاری‌های مخاطره‌آمیز به کار می‌گیرند. گرچه پدیده پول‌شوئی پیامد مستقیم و نتیجه غیر قابل اجتناب ایجاد سود از طریق اعمال تبهکارانه محسوب می‌شود ولی این امر می‌تواند در هر کجای این عالم اتفاق افتد. به‌طور کلی، گروه‌های تبهکار در جستجوی مناطقی هستند که از ریسک کشف و شناسائی کمتری برخوردارند و یا قوانین و برنامه‌های مبارزه با پول‌شوئی در آنجا از قاطعیت بالائی برخوردار نیست زیرا گروه‌های مختلف تمایل دارند بعد از آن‌که منافع سرشار و نامشروع خود را تحصیل کردند، مجدداً به نظام‌های مالی با ثبات باز گردند. فعالیت‌های پول‌شوئی می‌تواند در مناطق مختلف جغرافیائی برحسب مرحله‌ای که منابع مورد پول‌شوئی قرار گرفته‌اند، متمرکز شوند. در مرحله جایگزینی این منابع معمولاً با فعالیت‌های جاری عجین می‌شوند. در مرحله پنهان‌سازی، پول‌شویان ممکن است یک مرکز مالی برون‌ مرزی، یک مرکز تجاری منطقه‌ای، یک مرکز بانکداری جهانی و یا هر محل دیگری که بتوان اساس و شالوده مناسب برای کارهای مالی و تجاری را پایه‌ریزی کرد را انتخاب نمایند. در این مرحله، وجوه حاصل از عملیات پول‌شوئی به حساب‌های بانکی در مناطق مختلف منتقل می‌شود تا هیچ‌گونه آثار و ردپائی از آن باقی نماند. سرانجام در مرحله ”ادغام“ پول‌شویان وجوه حاصله را در کارهای مشروع و قانونی سرمایه‌گذاری می‌کنند و در صورتی‌ که محل مورد نظر از ثبات اقتصادی برخوردار نباشد و یا این‌که فرصت سرمایه‌گذاری آن محدود باشد، پول‌شویان سرمایه‌های خود را به مناطق امن‌تری منتقل خواهند نمود.

تأثیر پول‌شوئی بر فرآیند تجارت

یک‌پارچگی و استحکام خدمات مالی و بانکداری ارتباط مستقیمی به پذیرش عملکرد آن در چارچوبی برخوردار از بالاترین سطح قانونمندی و استانداردهای حرفه‌ای و اخلاقی را دارد. برخورداری از حسن شهرت در زمینه استحکام و یک‌پارچگی یکی از با ارزش‌ترین سرمایه‌های مؤسسات مالی محسوب می‌شود. اگر وجوه ناشی از عملیات تبهکارانه بتواند به سهولت وارد چرخه عملیات یک مؤسسه خاص شود، می‌توان اذعان نمود این امر به واسطه دریافت رشوه از سوی کارکنان یا مدیران آن عملی شده است و آنان بدان سبب چشمان خود را از ماهیت مجرمانه چنین وجوهی بسته‌اند. این مؤسسات با ارتکاب چنین اعمالی خود را به‌عنوان شریک و همدست تبهکاران معرفی می‌کنند و به‌عنوان بخشی از شبکه اعمال مجرمانه به حساب می‌آیند. این همدستی و شراکت آثار مخربی به نگرش و طرز تلقی سایر واسطه‌های مالی، مقامات قانون‌گذار و مشتریان روزمره دارد.

پیامدهای بالقوه و منفی فعالیت‌های پول‌شوئی در سطح اقتصاد کلان از سوی صندوق بین‌المللی پول هم در سطح اقتصاد کلان از سوی صندوق بین‌المللی پول هم مورد توجه قرار گرفته است. یکی از این عواقب، تغییرات توجیه‌ناپذیر در میزان تقاضای پول می‌باشد که تأثیر ناگواری بر سلامت عملیات بانکی بر جای می‌گذارد و خطرپذیری عملیات بانکی را افزایش می‌دهد. دیگر آن‌که پول‌شوئی بر معاملات قانونی هم اثرات جبران‌ناپذیری وارد می‌سازد و موجب بی‌ثباتی فزاینده مبادلات سرمایه‌ بین‌المللی و نرخ‌های ارز می‌شود.

پول‌شوئی و توسعه اقتصادی

تبهکاران به‌طور مداوم در جستجوی راه‌ها و شیوه‌های جدید شست‌وشوی وجوه خود هستند. اقتصادهای برخوردار از مراکز مالی در حال رشد و توسع و فاقد شیوه‌های نظارتی مؤثر در مقابل پدیده پول‌شوئی آسیب‌پذیرترند تا مراکز مالی کشورهائی که به‌طور گسترده و چشمگیری مقررات مربوط به پول‌شوئی را اعمال می‌کنند. از این‌رو گروه‌های تبهکار به واسطه حاکمیت قوانین مقابله با پول‌شوئی توجه خود را معطوف کشورهائی می‌کنند که از نظام‌های مالی ضعیفی برخوردارند. برخی به این نکته اشاره می‌کنند که کشورهای در حال توسعه به دلیل ضعف مالی توانائی آن را ندارند تا در خصوص منابعی که جذب می‌نمایند، سختگیری نمایند. اما به تعویق انداختن اقدام علیه این پدیده می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد چراکه این کار تقویت جرائم سازمان یافته را در پی دارد. هم‌چنین زایل شدن انسجام و یک‌پارچگی مؤسسات مالی مستقیم، اثر تعدیل کننده‌ای بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر جای خواهد گذاشت و زمانی که بخش بازرگانی و مالی کشوری نسبت به این مسئله آگاهی یابد، لازم است به مقابله با آن برخیزند و بر جرائم سازمان یافته تأثیر گذارند.

نتيجه گيري

اقدامات دولت‌های مستقل بر علیه پول‌شوئی

بسیاری از دولت‌های اقدامات لازم برای مقابله با پول‌شوئی را انجام داده‌اند و در حقیقت بسیاری از دولت‌ها نظام مبارزه با پول‌شوئی را به‌طور گسترده‌ای ایجاد کرده‌اند. هدف از برقراری چنین نظامی، افزایش آگاهی‌ها پیرامون پدیده پول‌شوئی است ـ چه در داخل زنجیره بازرگانی دولتی و چه در بخش خصوصی ـ و این امر نیازمند تهیه مقدمات قانونی یا ابزارهای نظارتی برای مقاماتی است که مبارزه با این مشکل در حیطه وظایف آنان قرار می‌گیرد. برخی از این ابزارها شامل تصویب قانونی بر علیه پول‌شوئی و جرائم مشابه است که برای آژانس‌های تحقیقاتی امکان بررسی جرائم، خلع ید و نهایتاً مصادر کردن دارائی‌هائی که ناشی از اعمال تبهکارانه را فراهم می‌سازد و چارچوب لازم را برای این آژانس‌ها فراهم می‌نماید تا اطلاعات مورد نیاز را در بین خود و همتاهایشان در سایر کشورها مبادله کنند.

در جریان مبارزه با فرآیند پول‌شوئی این نکته حائز اهمیت است که کلیه کشورهای جهان به‌طور هماهنگ از برنامه مقابله با پول‌شوئی حمایت کنند. اجرای قوانین مربوط به مسائل مالی توسط بخش خصوصی، مقامات قانون‌گذار را قادر می‌سازد تا نقش مهمی را در جریان مبارزه با این مشکل ایفا نمایند. بدین معنا که سازمان‌هی مربوطه در خصوص ایجاد نظام‌های گزارش‌دهی معاملات مالی، شناسائی مشتریان، تدوین استانداردهای نگهداری سوابق معاملاتی و ایجاد ابزارهای لازم در جهت رعایت قوانین اقدام نمایند.

  

منابع مآخذ :

 

دانشنامه آزاد وكي پديا

دانشنامه آزاد رشد

 

سايت علمي و تحقيقاتي آفتاب به نشاني اينترنتي www.Aftab.ir

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 05 تیر 1393 ساعت: 17:19 منتشر شده است
برچسب ها : ,,,,,,,,,,,,,,,,,,
نظرات(0)

تحقیق درباره نسبت های مالی تعهدی و نقدی

بازديد: 1341

تحقیق درباره نسبت های مالی تعهدی و نقدی

چیکده

 این تحقیق به بررسی بار اطلاعاتی نسبت های مالی تهیه شده برمبنای جریانات نقدی می پردازد . اگر چه هر یک از در روش محتوای اطلا عاتی خاص را ارائه می کند و جایگزینی یک دیگر نمی توانند باشند،لیکن ارائه اناندر کنار یکدیگر تصویری روشن تر از وضعیت عملیاتی ونقد ینگی یک بنگاه اقتصادی را به معرض نمایشمی گذارد در این تحقیق ارتباط و همبستگی میان نسبت های نقدی ونسبتهای سنتی (تعهدی) مورد آزمون قرار می گیرند تا مشخص شود که ای نشانه هایی از وجود بار افزاینده اطلاعاتی در ارقام مورد مطالعه دیده می شود یا خیر. نتایج تحقیق بیانگرآن است که بین نسبت های نقدی وتعهدی همبستگی معنی داری وجود دارد و ارائه انها در کنار یک دیگر تصویری جامع تر از موقعیت یک سازمان ارائه می نماید.

 

مقدمه

 

صورتهای مالی ابزار اصلی انتقال اطلاعات حسابداری به افراد خارج از سازمان می باشد.

اقلام ترازنامه وصورت سودوز یان بر مبنای تعهدی اندازه گیری می شود این اقلام اندازه گیری های مفیدی از کار موسسه اطلاعات مناسبی برای پیش بینی فعالیت اتی موسسسه وپرداخت سودهای فراهم می کند .

تردید وجود دارد برای استفاه روشهای حسابداری سنتی برای گزارش گری فعالیت های اقتصادی پیچیده امروز که کفایت لازم را داشته باشد . نسبتهای مالی یکی ا ابزارهای ارزیابی شرکتها توسط سرمایه گذاران وهمچنین ابزاری برای مدیریت واحد تجاری برای ارزیابی مدیریت واحد تجاری است . این نسبتها بر اساس ارقام مندرج در صورتهای مالی سنتی که بر اساس روش حسابداری تعهدی تهیه شده اند محاسبه و استخراج می شوند .

صورتهای مالی سنتی اطلاعاتی در مورد جریانهای نقدی منعکس نمی نماید واین یکی از ضعفهای عمده صورتهای مالی سنتی است . حسابداری  تعهدی اصولا پوششی بر جریانهای نقدی واحد تجاری می کشد در چنین شرایطی فرض بر این است که فقدان اطلاعات لازم در خصوص گردش وجه نقد می تواند سبب گمراهی تصمیم گیرندگان شود بسیاری از شرکتها که دارای سودهای هنگفت می باشد .بازهم  با چنین شرایطی در پرداخت بدهی خود با مشکل روبه رو هستند .

 بیان مسئله

 

در این تحقیق می خواهیم مشخص کنیم که ایا به کارگیری نسبتهای مالی موجود در سه صورت مالی جریان های نقدی به طور هم زمان جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی مفید تر از به کارگیری جداگانه این نسبتها می باشد . به بیان دیگر ایا افزودن نسبتها استخراج شده از صورتهای جریانهای نقدی به نسبتهای مالی سنتی (ترزنامه سود وزیان )باعث افزایش وبهبود تاثیر اطلاعاتی این نسبتها می شود یا خیر؟

 

اهمیت موضوع

 

یکی از پیامدهای سیر تکامل حسابداری استفاده از نسبتهای مالی جهت تجزیه تحلیل صورت های مالی است .یکی از تحولات حسابداری که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته لزوم تهیه ((تهیه صورتهای جریان وجه نقد )) به عنوان یکی از صورتها ی مالی اساسی توسط واحدهای تجاری است. استفاده ازنسبتهای نقدی می تواند در ارزیابی نقدنیگی وتوان پرداخت دیون واحد تجاری نقش زیادی داشته باشد .

توانایی پیش بینی ورشکستگی واحد تجاری هم از دیدگاه سرمایه گذاری خصوصی وهم اجتماعی از انجاکه نشانه اشکاری از تخصیص نادرست منابع است حائز اهمیت می باشد .

یکی هشدار اولیه از احتمال ور شکستگی ، مدیریت و سرمایه گذاران را  قادر می سازد تا دست به اقدام پیشگرانه بزنند.

در ایران نیز با توجه به اینکه هیات تدوین استانداردهای حسابداری در چارچوب نظری خود پیشنهاد نموده است  که به همراه صورتهای مالی سنتی (ترزنامه و صورت سود و زیان )صورت جریان نقدی جایگزین صورت تغییرات در وضعیت مالی گردد لازم است تحقیقاتی در زمینه محتوای اطلاعاتی نسبت های مبتنی بر جریانهای نقدی صورت می گیرد.

فرضیه

 

به بررسی ارتباط نسبتهای نقدی وتعهدی بپردازد و مشخص نماید که ایا اطلاعاتی در نسبتهای نقدی وجود دارد که در نسبتهای مالی سنتی موجد نباشد.

در صورتی که پاسخ مثبت باشد مفهوم این نیست که نسبتهای نقدی برنسبتهای مالی سنتی که بر مبنای تعهدی تهیه شده اند برتری دارد ممکن است  اطلاعاتی در نسبت های تعهدی وجود داشته باشد که در نسبت های نقدی وجود نداشته باشد .

فرضیه : بین نسبتهای مالی تعهدی ونسبت های مالی نقدی رابطه معنی داری وجود دارد .

متغییرها

 

الف ترزنامه : یکی از اهداف سیستم اطلاعاتی حسابداری و گزارشهای مالی ارائه اطلاعات درمورد منابع اقتصادی و علایق سهامداران نسبت به منابع واحدهای تجاری در یک تاریخ معین در فواصل زمانی منظم است که اطلاعات لازم را در مورد درائیهای ،بدهیها وحقوق صاحبان سرمایه در پایان هر دوره مالی ارائه می نمایند.

ب. صورت سود وزیان: صورت سود وزیان صورتی است که درامدها وهزینه ها را در یک دوره مالی تلخیص می نماید وابزاری که قدرت سود دهی شرکت را در طول یک دوره زمانی مشخص بیان می کند .

ج.صورت جریان نقدی: سومین جزء مهم صورتهای مالی اساسی صورت جریانهای نقدی می باشد این صورت چگونگی تاثیر فعالیتهای مختلف شرکت ( از نظر عملیاتی ،سرمایه گذارای و تامین مالی )بایستی در کنار استفاده از روش تجزیه تحلیل  نسبتهای مبتنی بر ترزنامه وصورت سود وزیان به نسبت های صورت جریانهای نقدی مجموعه ای از نتایج بدست می اید که استفاده  کنندگان  می توانند با توجه به آن وضعیت مالی شرکت را بهتر مورد بررسی قرار دهند.

 

مفاهیم اساسی :

 

حسابداری یک سیستم پردازش اطلاعات است که دادهای مالی را به اطلاعات مالی تبدیل می کند گزارشهای مالی که نتیجه فرایند حسابداری ات به عنوان محصول نهایی این سیستم در اختیار استفاده کنندگان برون سازمان تهیه می شود و استفاده کنندگان به فراخور نیاز و میزان آگاهی که از صورتهای مالی دارند از آن استفاده می نمایند .

 

اهداف صورتهای مالی:

 

صورتهای مالی علاوه بر اینکه مورد استفاده مدیران واحدهای تجاری قرار می گیرد اطلاعانت مناسب و لازم را برای گروهای مختلف استفاده کنندگان ارائه می نماید.

اهداف تهیه و ارائه صورتهای مالی به طور خلاصه بشرح زیر می باشد.

الف- ارائه اطلاعات برای سرمایه گذاران فعلی وآتی

ب- ارائه اطلاعات قابل فهم برای کسانی که درک قابل قبولی در امور اقتصادی و تجاری دارند

ج- ارائه اطلاعات در مورد منابع اقتصادی واحدهای تجاری وادعاهای مربوط به آن .

د- ارائه اطلاعات در مورد نتایج عملیات در طی یک دوره مالی

ه- ارائه اطلاعات به منظور برآورد مبلغ زمان بندی و احتمال خطر دریافت سود سهام بهره و همچنین پیش بینی مبالغ حاصل از فروش سرمایه گذاری .

ترازنامه سود وزیان وصورت جریانها ی نقدی اجزاء صورت های مالی اساسی هستند که به عنوان افزاینده نهای سیستم های حسابداری مالی دستیابی به اهداف فوق را محقق می سازد .

 

 

الف- ترازنامه:

 یکی از اهداف سیستم اطلاعاتی حسابداری و گزارش های مالی ، ارائه اطلاعات در مورد منابع اقتصادی تعهدات قتصادی و علایق سهامداران نسبت به منابع واحدهای تجاری در یک تاریخ معین داریئهای ، بدیهای و حقوق صاحبان سرمایه در پایان هر دوره مالی ارائه می نمایند .

ب- صورت سود وزیان:

صورت سود وزیان صورتی است که  درامد های و هزینه ها را در یک دوره مالی تلخیص می نماید و ابزاری است که قدرت سود دهی شرکت را در طول یک دوره زمانی مشخص بیان می کند .

ج- صورت های جریان نقدی

سومین جزء مهم صورتهای مالی اساسی ، صورت جریان های نقدی می باشد . این صورت چگونگی تاثیر فعالیتهای مختلف شرکت  از نظر عملیاتی ، سرمایه گذاری وتامین مالی بایستی در کنار استفاده از روش تجزیه وتحلیل نسبتهای مبتنی بر ترزنامه و صورت سود وزیان به نسبهای صورت جریانهای نقدی نیز توجه کنند .  به نظر می رسد از ترکیب روش تجزیه وتحلیل نسبتهای مالی سنتی (ترزنامه سود وزیان) و تجزیه و تحلیل نسبتهای صورت جریانهای نقدی مجموعه از نتایج بدست می آید که استفاده کنندگان می توانند با توجه به آن وضعیت مالی شرکت را بهتر مورد برسی و تجزیه تحلیل قرار دهند.

تاریخچه پیدایش صورت جریانهای نقدی

 

طی سالهای متمادی ترازنامه سود وزیان به همراه یادداشتهای و جداول مکمل  صورتهای مالی را تشکیل می داد شناخت این واقعیت که با تهیه و ارائه صورتهای مالی فوق دلایل کلیه موارد تغییر در وضعیت مالی افشاء نمی گردد ، نهادهای حرفهای حسابداری را در کشورهای مختلف به فکر چاره جوئی انداخت.

نخستین بار در سال 1905 در آمریکا پروفسر(( ویلیام مورس کل)) درکتاب خود ((صورت از کجا آمده وبه کجا رفته )) را بیان نمود و مزایا و فواید آن را مورد بحث قرار داد . بعد ها این صورت تکامل پیدا کرد وبه صورت وجوه تغیر نام پیدا کرد.

در سال 1961 انجمن        تحقیق شماره 2 خود را تحت عنوان ((صورت تجزیه و تحلیل گردش وجوه )) انتشار داد .

در سال 1963 (( هیئت اصول حسابداری ))بیانیه شماره 3 خود را تحت عنوان صورت منابع و مصارف انتشار داد. در سال 1971       بیانهای شماره 19 را تحت عنوان گردش وجوه را در گزارشهای مالی سالیانه الزامی کرده و استفاده از نام (( صورت تغییرات در وضعیت مالی )) را به جای صورت منابع و مصارف وجوه ، توصیه نمود و پس از انتشار (( بیانه شماره 19 کمیته بررسی اصول حسابداری چندین سال واحدهای تجاری اقدام به تهیه صورت تغییرات در وضعیت مالی نمودند . این صورت بیانگر منابع مالی (سرمایه در گردش وجه نقد) تامیین شده و مصرف شده در طی یک دوره مالی یود

در سال  1987 (( کمیته تدوین استانداردهای حسابداری مالی))  بیانه شماره 95 خود را تحت عنوان (( صورت گردش وجه نقد ))9 انتشار داد و شرکتهای را ملزم کرد که در پایان هر دوره مالی به همراه ترزنامه صورت سود و زیان ، صورت گردش وجه نقد را نیز ارائه نماید.

اهداف واهمیت تهیه صورت جریانهای نقدی :

  

  در بیانه شماره 95 خود در سال 1987 هدف اصلی از تهیه گردش وجوه را فراهم کردن اطلاعات مربوط به دریافتها وپرداختهای نقدی موسسات در یک دوره مالی توصیف می کند . با استفاده از اطلاعات مندرج در این صورت می توان به اهداف زیر دست یافت.

 

 

الف) ارزیابی توانایی شرکت در ایجاد جریانهای نقدی آتی

ب) ارزیابی توانایی شرکت در ایجاد و عمل به تعهدات و پرداخت سود نقدی سهام

ج) توجیه دلایل اختلاف بین سود و دریافتها و پراختهای نقدی

د) بررسی تاثیر سرمایه گذاریهای نقدی و غیر نقدی و مبادلات تامین مالی بر وضعیت مالی شرکت.

ه) ارائه اطلاعات به سرمایه گذاران فعلی وبالقوه و اعتبار دهندگان و دیگر استفاده کنندگان به منظور ارزیابی مبالغ زمان بندی وعدم اطمینان دریافتهای نقدی سود سهام،فروش بازخرید یا سررسید اوراق بهادار .

مفاهیم و تعریف وجوه نقد

در طی سالهای متمادی ، تعاریف از وجه نقد ارائه شده است که مورد بررسی قرار می گیرد .

الف- دارئیهای پولی کوتاه مدت : منابعی هستند که به راحتی قابل تبدیل به وجوه نقد می باشد.

ب- خالص دارئیهای پولی : که از طریق کسر نمودن بدیهای جاری پولی از دارئیهای جاری پولی به دست می آید .

ج- مفهوم سرمایه در گردش :  از کسر بدهیهای جاری از دارئیهای جاری بدست می آید در این مفهوم علاوه بر دارئیهای و بدهیهای جاری پولی ،  دارایهای وبدهیهای جاری غیر پولی، نیز مد نظر قرار گرفته است.

د- مفهوم تمامی منابع مالی وجوه:  این مفهوم تاثیر فعالیتهای مهم تامین مالی ، واحد تجاری را بیان می کند .

ه- مفهوم نقد : این تعریف شامل وجه نقد در دسترس و شبه پول می باشد . که این تعریف در بیانیه شماره 95-       نیزآمده است.

 مزایای صورت جریانهای نقدی :

مهمترین مزایای صوت جریانهای نقدی عبارتنداز :

1- از آنجا ئیکه اندازه گیری وجه نقد از ارزیابیهای ذهنی به دور است،در نتیجه نسبت به سود از عینت بیشتری بر خوردار است .

2- مشکل مربوط به تشخیص زمان تحقق در آمد و تحمل هزینه در حسابداری جریانهای نقدی بوجود نمی آیند بنابراین اگر چه پیش بینی سود و پیش بینی سود نقد هر در دارای ریسک عدم اطمینان هستند اما وجه نقد از عینیت بیشتری برخوردار می باشد.

3-وجه نقد لازمه ارتقاء و رشد واحد تجاری می باشد و توانائی پرداخت دیون واحد تجاری  را  نشان می دهد .

 ماهیت صورت جریانهای نقدی

صورت جریانهای نقدی منبع تهیه اطلاعات  در ارتباط با تغییرات وجه نقد در طی یک دوره به صورت نقد ومعادل وجه نقد می باشد که می تواند برای ارزیابی نقدینگی شرکت ،قابلیت انعطاف پذیری مالی و توانائیهای عملیاتی و رسیک شرکت مفید واقع نشود .(( معادل وجه نقد عبارت است از سرمایه گذاری های کوتاه مدت یعنی سرمایه گذاریهای با نقدینگی بالا که دارای ویژگیهای زیر باشد .

الف) به سرعت و سهولت به مبالغی مشخص از وجه نقد قابل تبدیل باشد .

ب) تاریخ تبدیل آن به وجه نقد ، آنقد نزدیک باشد که احتمال تغییر در لرزش آن بعید به نظر برسد

اطلاعات موجود در صورت جریانهای نقدی شامل موارد زیر می باشد :

الف ) خالص جریان نقد حاصل از فعالیتهای عملیاتی

ب) خالص جریانهای نقد حاصل از فعالیتهای سرمایه گذاری

ج) خالص جریان نقدحاصل از فعالیتهای تامین مالی

د) خالص افزایش یا کاهش دوره وجه نقد

ه) تفاوت مانده اول و پایان دوره وجه نقد

و) صورت مکمل از فعالیتهای غیر نقدی سرمایه گذاری و تامین مالی

فعالیتهای عملیاتی :

اولین بخش صورت جریانهای نقد را در گردش مرتبط با عملیات واحد تجاری تشکیل می دهد . که شامل جریانهای ورودی وجه نقد ناشی از فروش محصولات یا ارائه خدمات را از محل مبالغ وصولی از مشتریان و جریانهای خروجی وجه نقد ناشی از وجوه پرداختی به فروشندگان مواد وارائه دهندگان خدمات مورد نیاز وجوه پرداختی به کارکنان بابت حقوق و دستمزد  وجوه پرداختی بابت هزیته های استقراض ، پرداخت به دولت بابت مالیات و عوارض و سایر پرداختهای نقدی بابت هزینه است .

فعالیتهای تامین مالی 

این فعالیتهای اساسا بر رویدادها ومبادلات مربوط تامین مالی شامل انواع استقراض و افزایش و کاهش حقوق صاحبان سهام است و در برگیرنده جریان ورود و خروج وجه نقد ناشی ازاین رویدادها و مبادلات می باشد.

تجزیه تحلیل و صورتهای مالی :

یکی از اهداف حسابداری تفسیر اطلاعات مالی به منظور تصمیم گیری اشخاص و مراجع مختلف از جمله سرمایه گذاران و بانکها ، بستانکاران ، و سایر علاقمندان است  ضرورت تفسیر صورتهای مالی به نحوی که نیاز استفاده کنندگان مختلف از صورت های مالی را برطرف نماید منجر به پیدایش و توسعه وروشهای وفنونی شد که روابط بین ارقام مندرج در صورتهای مالی نامیده می شود .

لی پولد معتقد است که استفاده کنندگان صورتهای مالی جهت دستیابی به اهداف زیر اقدام به

تجزبه وتحلیل صورتهای مالی نامیده می شود.

الف) صاحبان ، اوراق بهادر جهت ارزیابی ریسک و بازده اوراق بهادار به پیش بینی قدرت مالی و بر آورد سودهای آینده علاقمند هستند.

ب) بستانکاران به شناسائی خطرات ذاتی موجود در بدهیها و پیش بینی جریان وجوه آینده اقدام می کند .

ج) صاحبان سرمایه جهت تصمیم گیری در مورد نگهداری فروش و یا خرید سهام شرکت  به تجزیه وتحلیل صورتهای مالی متوسل می شوند.

ابزارهای اصلی تجزیه و تحلیل صورتهای مالی:

عمده ترین روشهای تجزیه وتحلیل صورتهای مالی به شرح زیر طبقه بندی می شوند:

الف )مقایسه واندازه گیری های مربوط به اطلاعات مالی برای دو دوره جاری (تجزیه و تحلیل افقی یا بیرونی )

ب) مقایسه و اندازه گیریهایی مربوط به دادهای مالی دوره جاری (تجزیه و تحلیل عمودی یا درونی )

ج) بررسی با اهداف خاص

د) خطر سنجی

ت) تجزیه و تحلیل سرمایه در گردش

نسبتهای مالی :

 

نسبتهای مالی متداولترین ابزار تجزیه وتحلیل صورتهای می باشد که مورد استفاده تحلیل گران مالی جهت ارزیابی نقاط قوت و ضعف شرکتها قرار می گیرد.

جهت به کارگیری نسبتهای مالی می توان مقایس های زیر را انجام داد:

1. مقایسه نسبتهای مالی دوره جاری با نسبتهای دوره قبل دروند

2. مقایسه نسبتهای مالی دوره جاری و دورههای قبل بانسبتهای متوسط صنعت

3. مقایسه نسبتهای مالی موجود در صورتهای مالی یک شرکت با یکدیگر (تجزیه تحلیل درونی )

4. مقایسه نسبتهای مالی دوره جاری با نسبت های بودجه ای

از آنجائکه که هدف این تحقیق مقایسه محتوای اطلاعاتی نسبتهای مالی صورت جریانهای نقدی می باشد نسبتهای مالی موجود در صورتهای مالی اساسی تحت این دو طبقه مورد بررسی قرار می گیرد.

سوابق موضوع تحقیق

سوابق موضوع در خارج از کشور

 

توضیحاتی در مورد جریانهای نقدی والگوی طبقه بندی نسبتهای مالی :

گامبولاوادوارد کینز در تحقیقات خود در سال 1983 ،تاثیر اندازه گیریهای جریانهای نقدی را بر الگوهای طبقه بندی نسبتهای مالی مورد بررسی قرار دادند محققان قبلی که جریانهای نقدی را به عنوان سود خالص به علاوه استهلاک تعریف می کردند دریافتند که یک رابطه قوی بین نسبتهای جریانهای نقدی ونسبتهای بازده وجود داردولی در این تحقیق جهت محاسبه جریانهای نقدی ،از سود خالص کلیه اقلام  تعهدی و مخارج انتقال به دوره های آتی کسر می گردد از طرفی به دلیل روبه رو شدن استفاده کنندگان با یک مجموعه از نسبتهای مالی گمراه کننده گرایش به تعداد محدودتری از نسبت ها را دارند تا بتوانند بهتر آنها را مورد بررسی قرار دهند بنابراین محققین انها را درگروههای مختلف طبقه بندی و از هر گروه یک نسبت را انتخاب نمودند به این امید که یک مجموعه خلاصه شد از این نسبتها بتواند به اندازه کافی خصوصیات شرکتهای مورد بررسی رانشان دهد بعد از انتخاب نسبتهای مناسب و تعدیل سود همبستگی سود نعدیل شده با بازده موردازمون قرارگرفت و بکارگیری نسبتهای جریانهای نقدی وجه تمایزی وجود دارد

ارتباط وجه نقد حاصل از عملیات واقلام تعهدی با بازده سهام:

در این تحقیق ریبون به بررسی رابطه بین جریان های نقدی حاصل از عملیات واقلام تعهدی با بازده سهام سهام پرداخته و از اطلاعات سالهای 1962 تا 1982 و از روش گرسیون استفاده کرده است.

نتایج تحقیق حاکی از آن است که هم بین جربانهای نقدی حاصل از عملیات و هم اقلام نقدی با بازده غیر عادی رابطه وجود دارد . نتایج تحقیق را نمی توان به سایر مفاهیم جریانهای نقدی تعمیم داد . علاوه بر این در این تحقیق نمونه های تحقیق از میان شرکتهای بزرگ انتخاب شد . بنابراین نمی توان نتایج تحقیق را به موسسات کوچکتر تعمیم داد از نتایج گزارش شده

 در این تحقیق مشخص می شود که جریانهای نقدی حاصل از عملیات ،تعهدی انباشنه و اقلام جاری تعهدی جهت ارزیابی سهام موسسات اطلاعات مربوط محسوب میشود .

شواهدی در مورد ارتباط بین سود واندازه گیری های مختلف جریانهای نقد:

در این تحقیق محققین سه تعریف ذیل را جهت اندازه گیریهای جریانهای نقدی ارئه کردند :

1- اندازه گیری سنتی جریانهای نقدی که عبارت است از سود خالص بعلاوه استهلاک

2- وجه نقد حاصل از عملیات که از تفاوت تغییرات دارئیهای جاری غیر نقدی نسبت به بدهیهای جاری بدست می آید.

3- جریانهای نقدی به عنوان تغییرات در وجه نقد اول در دوره نسبت به پایان دوره مالی تعریف شده است

بوئن وهمکارانش در این تحقیق به بررسی فرضیه های زیر پرداخته اند

1- ایا بین اندازه گیری سنتی جریانهای نقدی (سود خالص + استهلاک) و سایر اندازه گیریهای جریانهای نقدی همبستگی وجود دارد

2- ایا بین سود حسابداری و تعهدی و جریانهای نقدی همبستگی وجود دارد

3- از میان  سود حسابداری و تعهدی و جریانهای نقدی همبستگی وجود دارد کدامیک توانایی بیشتری از پیش بینی جریانهای نقدی آتی دارد.

نتایج تحقیق بیان می کند که اندازه گیری سنتی جریانها نقدی ( سود خالص +استهلاک ) همبستگی شدید تری با سود حسابداری تعهدی دارد . در حالیکه همبستگی سایر اندازه گیریهای جریانهای نقدی با سود حسابداری ضعیف می باشد  معنی آن این است که جریانهای نقدی سنتی محتوای اطلاعات مربوط به جریانهای نقدی سنتی در کنار صورتهای مالی اطلاعات بیشتری منعکس نمی کند از طرفی دیگر، عدم وجود همبستگی بین سایر اندازه گیریها ی جریانهای نقدی با سود حسابداری به معنی آن است که دارای ارزش اطلاعاتی اضافی هستند

محتوای اطلاعاتی فزاینده اقلام تعهدی در مقابل جریانهای نقدی

در این تحقیق بوئن و همکارانش اقدام به بررسی در مورد وجود ارتباط بین اقلام تعهدی  (سود وسرمایه در گردش حاصل از عملیات ) واندازه گیریهای جریانهای نقدی در یک مدل توضیحی قیمتهای سهام نمودند آنها ابتدا اقدام به تحقیق در مورد وجود رابطه بین بازده غیر عادی سهام و جریانهای نقدی غیر عادی نمودند در این تحقیق همچنین ارتباط بین بازده سهام و سود غیر عادی مورد بررسی قرار گرفت .

نتایج تحقیق نشان می دهد که :

1- اطلاعات مربوط به جریانهای نقدی به اطلاعات موجود در سود وسرمایه در گردش حاصل از عملیات (مجموعا) دارای محتوای اطلاعاتی اضافی است

2- اطلاعات مربوط به جریانهای نقدی نسبت به اطلاعت موجود در سو دارای محتوای اطلاعاتی اضافی است.

3- اطلاعات مربوط به اقلام تعهدی (سود وسرمایه در گردش حاصل از عملیات دارای محتوای اطلاعاتی اضافی نسبت به سود می باشد را تایید نمی نماید.

محتوای اطلاعاتی نسبتهاس صورت تغییرات در وضعیت مالی:

بارلو و همکارنش در سال 1990 به منظور بررسی محتوای اطلاعاتی نسبتهای مبتنی بر سرمایه گردش حاصل از عملیات اقدام به تحقیق نمودند هدف آنها شناسایی این موضوع بود که آیا نسبتهای مبتنی بردادهای صورت تغییرات دروضعیت مالی دارای محتوای اطلاعاتی اضافی درمقایسه با نسبتهای ترازنامه وصورت حساب سود وزیان می باشد؟

نتایج تحقیق نشان داد که نسبتهای صورت تغییرات در وضعیت مالی اطلاعات مفیدی را ر اختیار کاربران قرار می دهد . همچنین نسبتهای مبتنی بر تغییرات در صورت وضعیت مالی دارای محتوای اطلاعاتی اضافی است و نسبتهای نقدی همبستگی بیشتری با بازده سهام دارد.

جریانهای نقدی مبنای دیگر در تجزیه تحلیل نسبتهای مالی :

در سال 1993 منیر دیو یدای مایک در تحقیقی با استفاده از اطلاعات مالی 99 شرکت اقدام به تهیه نسبتهای صورت جریانهای نقدی شرکت ها در سه سال متوالی کردند شرکتهای نمونه در سه صنعت عذائی ، شیمیایی والکترونیک فعالیت داشتند.

محققین ضمن اشاره به اینکه یکی از موارد استفاده از نسبتهای صورت جریانهای نقدی ارزایابی عملکرد واحد تجاری است . نسبتهای صورت جریانهای نقدی را به دو دسته نسبتهای کافیت وکار ائی تقسیم کردند.

 

نسبتهای کفایت: نسبت های کفایت جریانهای نقدی بیانگر میزان وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی یک شرکت است که برای پرداخت بدهیهای بلند مدت خریدارییها و پرداخت سود به صاحبان سهام مورد استفاده قرار می گیرد.

نسبتهای کارآئی : نسبتهای کارآئی چگونگی تحصیل جریانهای نقدی توسط واحد تجاری را نسبت به سایر سالها و دیگر واحدهای تجاری مقایسه می کند.

محققین در این اقدام به محاسبه 9 نسبت مبتنی بر صورت جریانهای نقدی کردند این نسبتها اطلاعات اضافی   بر نسبتهای مالی سنتی در مورد ارتباط بین جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی و سایر متغییرهای عملیاتی و سایر متغیرهای عملیاتی را فراهم می کنند سپس میانگین نسبتهای مذکور محاسبه شده و انحراف هر نسبت را از میانگین مورد بررسی قرار دادند.

در بین نسبتهای محاسبه شده فقط نسبت جریانهای نقدی به فروش تفاوتهای عمده ای را در بین منابع برای هر سه سال نشان میدهد . تفاوت دیگر در بین نسبتها ،مربوط  به شاخص عملیات ونسبت بازده جریانهای نقدی به دارئیهای در سال سوم می باشد . نتایج تحقیق نشان داده است که می توان برای کلیه صنایع میانگین های را به دست آورد تا از این طریق بتوان وضعیت نقدینگی واحدهای تجاری را در صنایع مختلف از نظر کفایت و کارایی مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه قرار داد.

 

محتوای اطلاعاتی افزاینده سود ،سرمایه در گردش حاصل از مالیات وصورت جریانهای نقدی:

عاشق علی در مقدمه گزارش تحقیق خود پیرامون محتوای افزاینده اطلاعاتی اقلام تعهدی و نقدی به این نکته اشاره داردکه تحقیقات قبلی مانند ریبون 1986 . دیلی همکارانش 1987 ویلسون 1987-1986 بر نارو وهمکارن اش 1989 و لیرانت وزاروین 1990 ؛ محتوای اطلاعاتی سود برای قیمت سهام را بطور مستقل نشان دادند اما شواهد محکمی در زمینه محتوای افزاینده اطلاعاتی سرمایه در گردش حاصل از عملیات ارائه نکردند .به نظر محقق مطالعات قبلی صرفا بر روابط خطی بین بازده غیر عادی و اطلاعات حسابداری بسنده کرده اند ،اما او در مقاله اش با استفاده از روابط  معا ملات غیر خطی ، ارتباط بین بازده و هریک از سه متغییر اصلی ( سود ، سرمایه در گردش وجریانهای نقدی )را بررسی کرده است . البته او اشاره می کند که فریمن وستد در سال 1992 روابط غیرخطی بین بازده غیر عادی و سود غیر منتظره را بکار برده اند ودرباره این موضوع بحث کرده اند با افزایش قدر مطلق سود غیر منتظره ،تداوم و پایداری سود کاهش می یابد واین امر در مورد قیمت حاشیه ای و پاسخ آن به سود غیر منتظره هم مصداق دارد .

به نظر عاشق علی در تحقیقات قبلی مدل زیر مورد بررسی قرار گرفته است :

RETit =aot + ait+UEit+a2t+UWCFOit+a3t+UEFOit+Uit

 

REit بازده غیر عادی شرکت نادر دوره=

سود غیر منتظره-=UEit

سرمایه در گردش غیر منتظره حاصل از عملیات =UWCFOit

جریانهای نقدی غیر منتظره حاصل از عملیات =UCFOit

ولیکن عاشق علی بر مبنای روابط فوق مدل زیر را مورد بررسی قرار داده است تا :

1- قابلیت مقایسه این تحقیق با تحقیقات قبلی وجود داشته باشد

2- مدل به صورت غیر خطی بر ارزش است

RETit=aot+aitΔEit+a2tΔWCFOit+a3TΔCFOit+Uit

تغییرات سود =ΔEit

تغییرات سرمایه در گردش حاصل ازعملیات=ΔWCFO

تغییرات جریاتهای نقدی حاصل از عملیات =ΔCFO

نتایج بررسی مدل فوق نشان دهنده آن است که ارتباط میانگین تغییرات سود با بازده غیر عادی شرکت بیشتر از میانگین تغییرات سرمایه در گردش حاصل از عملیات و میانگین تغییرات جریانهای نقدی حاصل ار عملیات میباشد .

همچنین عاشق علی از مدل رگرسیون غیر خطی چند تغیره جهت بررسی محتوای اطلاعاتی جریانهای نقدی استفاده نمود که ضریب تعین شده ، قدری افزایش پیدا کرده و نسبت به مدل خطی که داری هبستگی 10/8 درصدی بوده ، این مدل از یک ضریب27/9 دزصدی برخوردار است . لذا می توان گفت که استفاده از مدل غیر خطی بهتر از مدل خطی است .

 

روش تحقیق

 

این تحقیق به روش آزمایش و با استفاده از اطلاعات مشاهده ای انجام می گیرد سه گروه نسبت مالی بررسی می شود .

1. نسبتهای مالی سنتی استخراج شده از ترزنامه صورت سود زیان

2. نسبتهای مالی استخراج شده از صورت جریانهای نقدی

3. نسبتهای که ترکبی از همه نسبتها است

جامعه=شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مشهد

تعداد 400

شرکتهای الف . شرکتهای کوچک (تعداد50)

شرکتهای ب . شرکتهای متوسط(تعداد 100 )

شرکتای ج . شرکتهای بزرگ(تعداد (250 نفر )

5/12=100*50

                400 

1) شرکتهای الف 5=5/12%*40

5%=100*100

                 400

2) شرکتهای ب 10=25%*400

5/62%=100*250

                     400

3) شرکتهای ج 25=5/62%*40

روش نمونه گیری این تحقیق تصادفی طبقه ای است . چون اطلاعات مالی شرکتهای سرمایه  گذاری درای یک ویژگی خاص هستند، محاسبه بعضی از نسبتهای مالی که در تحقیق انجام می شود برای این شرکتها میسر نیست . برای همین شرکتهای سرمایه گذاری از نمونه این تحقیق حذف شدند.

 

ابزار شیوه گرد آوری اطلاعات :

اندازه گیری متغیرها :1. نسبتهای مالی سنتی (ترازنامه سود وزیان ) 2.نسبتهای مالی صورت جریان های نقدی .

 

از طریق اندازه گیری 1. نسبتهای مالی اسخراج شده از ترازنامه سود وزیان 2.نسبتهای مالی استخراج شده از جریانهای نقدی 3.نسبتهای ترکیبی از همه نسبتهای فوق

 

چگونگی گرد آوری اطلاعات :

تهیه صورتهای مالی از شرکتهای عضو بورس مشهد واستخراج نسبتهای مالی از این صورتها وبه دست اوردن اطلاعات مناسب.

 .اطلاعات مورد نیاز:

 لازم است دو متغییر 1. نسبتهای مالی سنتی (ترزنامه سود وزیان ) 2. نسبتهای مالی مبتنی بر جریانهای نقدی

 

اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه این متغییرها به شرح زیر است:

الف اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه نسبتهای مالی سنتی ( ترزنامه و سود و زیان ):

1. وجه نقد  2. حسابهای دریافتنی 3 . موجودی کالا 4. داریئهای جاری 5 . جمع درارئیها 6. بدهیها جاری 7. بدهیهای بلند مدت 8.حقوق صاحبان سهام 9. فروش 10. بهای تمام شده کالای فروش رفته  11.هزینه بهره 12 .سود قبل از کسر بهره و مالیات 13 سود نقدی سهام

 

ب اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه نسبتهای مالی صورت جریانهای نقدی:

1. وجه نقد حاصل از عملیات 2.جمع دارئیها 3.بدهیهای بلند مدت 4. منابع بلند مدت 5.ذخیره باز خرید خدمات کارکنان 6.سرمایه 7.حقوق صاحبان سهام 8. فروش 9.سود نقدی سهام 10 هزینه بهره

اندازه گیری متغیرها

الف نسبتهای مالی سنتی (ترازنامه و سود زیان):

محاسبه نسبتهای مالی سنتی (ترازنامه و سود و زیان ) به شرح زیر می باشد .                                   

                                         سود قبل از کسر مالیات

1)نرخ بازده سرایه گذاری =  

                                                 جمع دارییها

 

                                                سود قبل از کسر مالیات

2) نرخ بازده حقوق صاحبان سهام=

                                                  حقوق صاحبان سهام

                                       

                                 سو قبل از کسر بهره مالیات               

3)توان پرداخت بهره =

                                          هزینه بهره

                          سود قبل از کسر مالیات

4) حاشیه سود =

                                   فروش

 

                                               

                                                بدیهای بلند مدت

5)بدیهای بلند مدت به جمع دارئیها =

                                                   جمع دارئیها

 

                                       فروش

6)فروش به جمع دارئیها =      

                                     جمع دارئیها

 

                                            سهامی تمام شده کالای فروش رفته

7) نسبت گردش موجودی کالا=

                                                          موجودیها

 

                                                 فروش

8) فروش به حسابهای دریافتنی =

                                             حسابهای دریافتی

 

 

                        دارئیهای جاری  

9) نسبت جاری =

                           بدیهای جاری

                        حسبهای دریافتنی + وجه نقد

10) نسبت آتی =

                                بدیهای جاری

 ب) نسبتهای مالی صورت جریانهای نقدی

محاسبه نسبتهای مالی صورت جریانهای نقدی به شرح زیر است

                             

                               وجه نقد حاصل از عملیات

1. بازده نقدی دارئیها = 

                                        جمع دارئیها

                                                 وجه نقد حاصل از عملیات

2. بازده نقدی حقوق صاحبان سهام =

                                                     حقوق صاحبان سهام

                                            وجه نقد حاصل از عملیات      

3.پوشش نقدی هزینه تامین مالی =

                                                     هزینه بهره

                 

                       وجه نقد حاصل از عملیات

4.کیفت فروش =

                               فروش

                             سود نقدی سهام

5. کیفت نقدی سود =

                             وجه نقدی سود

                                     ذخیره باز خرید خدمت کارکنان بدیهای بلند مت

6. بدئیهای بلند مدت سرمایه =

                                                            سرمایه

برای محاسبه نسبتهای مالی صورت جریانهای نقدی بدست آوردن وجه نقد حاصل از عملیات

H0فرضیه صفر :

بین نسبتهای مالی تعهدی و نسبتهای مالی نقدی رابطه معنی داری وجود ندارد

                                                 جدول1-4

سال

محاسبه میشودT

جدول   T

H11 به نفع  H01 فرض

1381

0/59

95/1

رد نمی شود

1382

93/0

95/1

رد نمی شود

1383

2/2

95/1

رد می شود

1384

7/1

95/1

رد نمی شود

میانگین دوره تحقیق

4/3

95/1

رد می شود

 

با توجه به اطلاعات مندرج در جدول 1-4 فرضیه اول تحقیق بصورت سالیانه و بر اساس میانگین دوره تحقیق به شرح زیر نتیجه می گیریم :

1. در سالا 1381 بین نسبتهای مالی تعهدی و نسبتهای نقدی رابطه معنی دار وجود ندارد

2. در سال 1382 بین نسبتهای مالی تعهدی و نسبتهای نقدی رابطه معنی دار وجود ندارد

3. در سال 1383 بین نسبتهای مالی تعهدی و نسبتهای نقدی رابطه معنی دار وجود دارد

4. در سال 1384 بین نسبتهای مالی تعهدی و نسبتهای نقدی رابطه معنی دار وجود ندارد

فرضیه دوم

بین نسبتهای مالی تعهدی و نسبتهای مالی نقدی رابطه معنی داری وجود دارد

جدول 3-4

سال

محاسبه شده T

جدول   T

H12 به نفع  H01 فرض

1381

0/37

95/1

رد نمی شود

1382

70/0

95/1

رد نمی شود

1383

36/0

95/1

رد می شود

1384

06/0

95/1

رد نمی شود

میانگین دوره تحقیق

37/01

95/1

رد می شود

 

1. در سال 1381 بین نسبت های مالی تعهدی و نسبتهای مالی نقدی رابطه معنی دار وجود دارد

2. در سال 1382 بین نسبت های مالی تعهدی و نسبتهای مالی نقدی رابطه معنی دار وجود دارد

3. در سال 1383 بین نسبت های مالی تعهدی و نسبتهای مالی نقدی رابطه معنی دار وجود دارد

4. در سال 1384 بین نسبت های مالی تعهدی و نسبتهای مالی نقدی رابطه معنی دار وجود دارد

 

با توجه به جدول یاد شده در جداول فوق فرضبه های تحقیق بر مبنای تغییرات تحقیق به طور کلی به شرح زیر نتیجه گیری می شود.

1. بین نسبتهای مالی تعهدی و نسبتهای مالی نقدی رابطه معنی داری وجود ندارد    این فرضیه رد می شود .

2. بین نسبتنهای مالی تعهدی و نسبتهای مالی نقدی رابطه معنی دار وجود دارد    این فرضیه رد نمی شود .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع:

دانشنامه آزاد رشد

دانشامه آزاد ویکی پدیا

سایت علمی تحقیقاتی آفتاب به نشانی اینرنتی :www.aftab.ir

http://mehrabkarimi.persianblog.ir/

http://www.tehran.ir

http://nvsn.blogfa.com/

http://network.penco.ir

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 05 تیر 1393 ساعت: 17:11 منتشر شده است
برچسب ها : ,,,,,,,,,,,,,,,,,
نظرات(1)

تاریخچه استفاده از اطلاعات خاص(TIPS/TRIZ)

بازديد: 316

تاریخچه استفاده از اطلاعات خاص(TIPS/TRIZ)

در کل دو نوع رویکرد مقابله و گروه های مردمی در رویارویی با مشکلات وجود دارد: دسته ای که به طور کمی راه حل را می دانند و دسته ای که راه حل را نمی دانند. دسته ای که راه حل را می دانند می توانند به کمک اطلاعاتی که از کتابها، مجله های تکنیکی و یا کمک متخصصان آن فن به دست می آورند، آن موضوع را حل کنند. در اینجا مشکل خاصی به کمک مشکلات و پیش آمدهای استاندارد در یک تشابه و قیاس طبیعی افراشته شده است.

یک راهکار بهتر، تکیه کردن و اعتماد نه بر روانشناسی بلکه بر تکنولوژی که توسط گنریچ است آلتشوئلر که در سال 1926 در اتحاد جماهیر شوروی به دنیا آمده است. اولین ابداع و اختراع وی، برای شنای زیر آب هنگامی بود که او تنها 14 سال سن داشت. بدن و قامت و شکل و اندام وی به او اجازه می داد که شغل حرفه ای اش را به عنوان یک مهندس مکانیک ادامه دهد. انجام خدمت سربازی در نیروی دریایی شوروی به عنوان یک کارشناس صاحب امتیاز کمک های شایانی به وی در مورد استفاده و به کارگیری از اختراعاتش کرد. اختراعات وی در همان سال ها نقش خوبی در حل مشکلات پیش آمده داشت. حس کنجکاوی وی در مورد حل مسائل وی را به سمت یافتن روش های استاندارد این موضوع سوق داد. به گونه ای که او دریافت که تجهیزات روانپزشکی به حد قابل قبول و لازم اختراعات قرن 20 را جدی نگرفته اند. حداقل او احساس کرد که تئوری یک اختراع می بایست بتواند شرایط و موقعیت های زیر را راضی کند:

1.      یک روش و راهکار سیستماتیک و گام به گام باشد.

2.      یک راهنمایی مشخص در میان راهکارهای مختلف باشد.

3.      مستقیماً به راه حل ایده آل منتهی شود.

4.      قابل تکرار و قابل اعتماد باشد و به تجهیزات و وسایل روانشناسی و روانپزشکی وابسته نباشد.

5.      توانایی افزودن علوم شخصی به آن وجود داشته باشد.

6.      برای مخترعان به اندازه ی کافی آشنا باشد که به فرایند حل مسئله کمک کند.

در سال های کوتاه بعد از آن، بیش از 200000 حق انحصاری فکر اختراع را برای حل مسائل و مشکلات و این که چگونه حل می شوند دریافت داشت.

از تمامی این ها تنها 20% تا حدی راه حل اختراعی بودند که درست و صحیح بودند و بیشتر آنها اصلاح شدند.

اکتشوئلر، مشکل اختراعی و اختراعاتی را به گونه ای که یک راه حل سبب ایجاد مشکل دیگری می شود بیش از پیش توضیح داد، مانند افزایش کشش و فشار صفحه و قاب فلزی سبب افزایش وزن آن می شود. عموماً مخترعان می بایست سبک و سنگین کرده و  مصالحه ای را بین خصوصیات گوناگون برقرار کنند و بنابراین به یک راه حل ایده آل دست نمی یابند. آلتشوئلر در بررسی اش فهمید که بسیاری از افراد راه حلی را توصیف می کنند که در آن تناقضات آن را نادیده گرفته اند و در آن هیچ احتیاجی به سبک و سنگین کردن و بررسی های اینچنین نیست. آلتشوئلر این موضوعات را در یک راه و روش نو و بدیع دسته بندی کرد و در عوض اینکه آنها را توسط صنایع مربوطشان طبقه بندی کند، او موضوع اصلی را برداشت تا بدین طریق فرایند حل مسئله را بی پوشش و آشکار کند.

او فهمید که گاهی اوقات مشکلات شبیه چندین بار با استفاده از تک قانون قوانین چندین گانه ی بنیادین حل شده است.

اگر تنها مخترعان آینده از کارهای اخیر اطلاع داشته باشند راه حل های مسئله ها بسیار سریعتر و موثرتر کشف می شوند. در سالهای دهه 1990 و 1970 او راه حل های مسئله را به پنج سطح طبقه بندی کرد: سطح اول: مشکلات معمول طراحی که به کمک روش های مرسوم تخصصی و موضوع حل می شوند. که هیچ اختراعی نیز لازم ندارند و به نظر می رسد که حدود 32% از راه حل ها از این سطح می باشند.

سطح دوم: یک گسترش و پیشرفت کوچک در یک سیستم موجود و در اختیار، که توسط روش های صنعتی حل می شوند که معمولاٌ نیز به نوعی مصالحه نیاز دارند. و حدود 45% از راه حل ها به این دسته تعلق دارند. سطح سوم: گسترش و بهسازی های بنیادین در مورد سیستم های موجود که توسط روش هایی که در صنعت مرسوم نیست حل می شوند و روش های حل غیر معمول دارند و حدود 18% از راهکارها از این دسته می باشند.

سطح چهارم: یک نسل جدید که قوانین جدیدی را برای انجام توابع اولیه ی سیستم لازم دارد. که بیشتر در علم وجود دارند تا در تکنولوژی و حدود 4% از راه حل ها از این دسته و سطح می باشد.

سطح پنجم: یک کشف عالمانه و پژوهشی یا احتیاج مبرم به روش های حلال مشکلات برای سیستم های جدید که حدود 1% از راه حل ها از این دسته و سطح می باشند.

او همراه با هر سطح موفقیت آمیز بیان می داشت که منابع حل مسئله احتیاج به علوم بیشتر دارند و اینکه راه حل های بهتر و گسترده تر و همه جانبه تر برای اینکه حالت ایده آل تری داشته باشند باید راهکارهای قبلی و بیشتری را مد نظر قرار دهند.

 

 

 

 

 

 

 

 

چرا از وقایع خاص در مدیریت استفاده می کنیم؟

تاریخ را می توان به چهار عصر و دوره تقسیم بندی کرد. اول عصر کشاورزی که آن را پشت سرگذاشته ایم. سپس دوران و عصر صنعتی که به سرعت محو شد. سپس عصر تقویت و افزایش اطلاعات که به نظر بسیاری از ماها، اکنون در آن به سر می بریم ولی هنوز پایان آن نیست و در حال گذار به عصر افزودن تولیدات هستیم و آن کلاً یک بازی جدید است که در آن تولید، ایجاد و بسته های اطلاعاتی موثر و کارساز تنها یک موضوع است و دست داشتن ما تا حدی در آن (که البته بسیاری از ما نداریم) کافی به نظر می رسد.

شکافتن و فرو رفتن در لایه های آن نیز البته یک موضوع خوب است و مهندسی درباره (Re-eugineeering) نیز یک چیز جالب در آن است وی کمی متفاوت است. این همان افزایش تولیدی و فزونگری ایجاد است. ایجاد و خلق چیزهای نادر که خریدن و داشتن آنها سبب جدا شدن شما از بازندگان و پیوستن شما به برندگان می شود. ما زمان طولانی است که توسط رهبران اقتصادی که قادرند فرصتهای استراتژیک را برای سازمانهایشان آشکار و مشخص کنند در حالی که دیگران نمی توانند، مجذوب و شیوا شده ایم. این احتمالاً همان است که آن را بینش خلاق یا بینش و نگاه عام تر می نامیم است. بیل گیتس از مایکروسافت، استیون جانبر از اپل کامپیوتر، پرس بازندیک از ABB و لیف لاندبرگ همگی مثال هایی هستند که می توان از این رهبران رویایی و ایده آل در نظر آورد.

تمامی این رهبران و مدیران، یک توانایی زیرکانه و غیر معمول برای پیش بینی آینده ی بازار و معاملات اجتماعی در دنیای متفاوت خودشان دارند. بسیار مهم است که توجه داشته باشید که آنها می توانند این فرایند را با تولید محصولات جدید انقلاب گون رهبری کنند. از این منظر ، آنها افراد خلاق به شمار می روند. خلاقیت را برای حل مسائل و مشکلاتی که تا کنون حل نشده اند اختصاص می دهند، زیرا موضوعات ترفیعی اجتماعی متناقض اند . با برخی هنجارها، ارزش ها، شرکت ها و مجامع که سعی در ادامه و گسترش اهداف غیر متداول و ناجور دارند. خاصیت های سازمانی که با برخی اهداف مبارزه می کنند با خاصیت و توانایی آنها از حمایت دیگر چیزها مشخص می شود. بنابراین سازمانها می بایست فعالیت های مبارزه ای و برخورد با ناسازگاری های مختلفی داشته باشند و خلاقیت های نوین برای مشکلات جدید را از خود نمایش دهند.

حداکثر سازی سوددهی یک مثال خوب است. شرکت ها به طور همزمان سعی در بدست آوردن سود تا حداکثر ممکن دارند و در این بین سعی می کنند تا جایی که ممکن است قیمت ها را پایین بیاورند. برای حداکثر کردن سود و عایدی، افراد و کارکنان بازارها از شرکت ها می خواهند که تولیدات مرسوم تولید کنند به طوری که همان چیزی باشد که مشتری می خواهد و این محصول هر زمان که وی بخواهد در اختیار او باشد. و برای کاستن قیمت ها ، کارکنان بازاری (بازارها) در جستجوی راهی برای کم کردن اختراعات و ابزاری که سبب صرفه جویی در وقت می شود هستند. بنابراین آنها مایلند که محصول مشابهی را به تمامی مشتریان در کمترین قیمت عرضه کنند یا حداقل تولیدات متفاوتی در کمیت ها و کیفیت های گوناگون و بر مبنای روش های موثر تولید کنند. بنابراین ، بازاریابی و ستیزه و مبارزه ی پرسنل بازار در مورد این که چه زمان و چگونه این موضوع رخ دهد وجود دارد. در این بین مبارزات غیر دلخواهی نیز مشاهده می شود که مدیران سعی در حل آنها دارند. با این حال که این تلاشها می توانند دلایل الاماره ی علامتی داشته باشند سبب افزایش میزان سود دهی خواهد شد. چنین مشکلات غیرقابل ملی سبب محروم شدن برخی موضوعات می شود، ولی باز هم آنها را می توان به عنوان فرصت های ناب خلاقیت در نظر داشت. برای یک چیز، اهداف متضاد سبب نشان دادن این ..... که مردم سازمانها را برای رهایی از پیچیدگی ها و سردرگمی ها، مشکلات و وظایف مهم می سازند، می شود. این وظایف سبب توجیه تلاشهای خلاق می شود. برای یک چیز، این موضوع اتفاق می افتد که شخصی راهی را برای حل یک مسئله ی غیر قابل حل پیدا کند. خلاقیت در مدیریت و رهبری نیازمند توانایی های خاص و منحصر به فردی است که به کمک آن می بایست کاری را که دیگران نمی توانند انجام دهند انجام داد. که این توانایی برای این موضوعات نیز لازم است:

قیمت گذاری کم، قدرت محاسبه گری دوستانه و کاربرانه، یا ماشین های اتوماتیک بانکی و باید توجه داشت که فرصت ها خود وجود دارند. و باید ما آنها را بشناسیم. این مهم است که بدانیم فرصت ها وجود دارند و بینش کوتاه و محدود ماست که سبب عدم حرکت ما و مسدود شدن راه ما برای شناخت فرصت های مناسب می شود.

خلاقیت رویایی و الهامی تنها زمانی به ما دست می دهد که بفهمیم و به این سمت سوق داده شویم تا یک جستجوگر قوی اطلاعات شویم تا بدین طریق به دنبال مناطق و جهایی جدید برای بازار کار و تجربیات آن باشیم. و به موضوعات ساختاری و اصلی بیش از پیش نزدیک شویم و سپس به صورت سازمانی مشکلات جدید را بیابیم و به دنبال تغییرات مشکل باشیم و همراه با آن ریسک آن را نیز بپذیریم.

 

1

3

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 05 تیر 1393 ساعت: 7:31 منتشر شده است
برچسب ها : ,,,,
نظرات(0)

تاريخچه بانکداری

بازديد: 305

تاريخچه بانکداری:

در جامعه ها ي نخستين تحصيل انواع كالاهاي توليد شده جهت مصرف فقط از راه تعويض كالا امكان داشت و اين مبادله با مشكلات بسياري همراه بود از جمله:

1-تعيين ارزش كالا:بر اساس قبول واحد معين كه مورد تأييد طرفين معامله باشد.

2- تعيين خريدار و فروشنده:كه هر دو نياز به كالاهاي عرضه شده طرف مقابل داشته و آماده مبادله دو كالا با يكديگر باشند.

براي حل چنين مشكلاتي بشر در ابتدا اشياء و كالاهايي را بعنوان تعيين كننده ارزش كالاها انتخاب كرد كه با وجود رفع مشكلات بالا مشكلات ديگري پيش روي بشريت قرار گرفت.

تنوع توليد و رفع نياز بشر از توليدات مختلف در مسير گسترش اقتصاد كشورها موجب پيدايش يك وسيله اقتصادي مورد قبول عامه بنام پول شد.

بانكداري در جهان بهنگامي آغاز شد كه داد و ستد و مبادله كالا بين مردم شروع و حتي با گسترش تجارت پيش از آنكه پول به مفهوم جديد مورد استفاده قرار گيرد نياز به خدمات موسسات بانكي محسوس تر گشت و احتياج به يك وسيله پرداخت و سنجش ارزشها و بالاخص وصول مطالبات از مشتريان دور و نزديك با وجود خطرات ناشي از نقل و انتقال پول ايجاب مي كرد كه اين فعل و انفعالات توسط مؤسساتي بنام بانك انجام گيرد.

كلمه بانك اصطلاحي است قديمي كه از واژه آلماني Bank به معناي نوعي شركت اخذ و رواج يافته و شايد هم از كلمه Banco كه يك لغت ايتاليائي و به معناي نيمكت صرافان بكار برده             مي شده مشتق شده است.

 

2-

1-بانكداري دوره قديم:

الف-بابل:معاملات بانكي به شيوه ابتدايي- مقررات مربوط به دادن وام و قبول سپرده و سرمايه گذاري در قوانين حمورابي-فعاليت معابد اين شهر به عمليات بانكي حدود 2000 سال قبل از ميلاد مسيح

ب-يونان:اشتغال بعضي از معابد به صرافي علاوه بر بانكهاي خصوصي از جمله معبد دلفي كه به دليل وجود جنگها،  داخل معبد مطمئن ترين محل براي نگهداري پول به شمار مي آمد.

پ-ايران:قبل از دوره هخامنشي بانكداري به شيوه ابتدايي و در انحصار معابد و شاهزادگان بود.در زمان هخامنشيان بازرگاني رونق يافت و پول مسكوك رواج گرفت .بانك اجيبي متعلق به مهاجرين يهودي معروفترين بانك آن دوره بوده است .

ت-رم:عمليات بانكي بانكداران رمي از بيشتر جهات شبيه  عمليات بانكي كنوني بوده است .

ث-چين:در حدود قرن ششم قبل از ميلاد بانكداري رواج داشت.و اختراع كاغذ از نظر بانكداري اهميت بسيار زيادي داشت.

2-بانكداري قرون وسطي(قرون پنج تا پانزدهم ميلادي)

در قرون وسطي بانكداري و تجارت به مفهوم آنچه در يونان و امپراطوري رم وجود داشت عملاً از بين رفت و پس از سقوط رم يك سير قهقرايي در عمليات بانكي و ساير مظاهر تمدن بشري پيدا شد.

عرف بانكداري با انجام برخي فعاليتهاي يهوديان حيات تازه اي يافت و به دليل تعصب شديد مقامات كليسا عليه دريافت  ربح از افراد و منع مشروط آن در مذهب يهود كه گرفتن بهره از غير يهوديان آزاد بود عملاً بانكداري در انحصار يهوديان قرار گرفت.

3-

3-بانكداري در دوره جديد:

با پيشرفت تدريجي تجارت و داد وستد در سواحل مديترانه بخصوص شهرهاي ونيز و فلورانس و با كشف آمريكا و راههاي جديد و استقرار روابط بازرگاني بين غرب و شرق دامنه فعاليتها به ديگر نقاط نيز گسترش يافت.و نتيجه آن استفاده روز افزون از خدمات بانكي و ازدياد روز افزون بانكداران بخصوص در شهر ونيز شد تا جايي كه قدرت آنها به اندازه اي شد كه پادشاهان پول قرض مي دادند.

ورود طلا و نقره ي فراوان از آمريكا و رفع ممنوعيت دريافت بهره در آئين مسيح بر اثر فتواي  جان كالون رهبر پروتستانها نيز باعث ازدياد و تكامل فعاليتهاي بانكي شد.

در سالهاي نخستين دهه ي 1970 بانكهاي عمده تلاشي يكپارچه را براي فراهم ساختن امكان نقل و انتقال مستقيم پول به صورت الكترونيكي از يك حساب به حساب ديگر آغاز كردند.

ابداع كامپيوترهاي شخصي و مودمها به ايجاد سيستمهاي بانكي قابل دسترس از بيرون منجر گرديد،پديده اي كه به بانكداري مبتني بر رايانه هاي شخصي(Pc  banking)موسوم گرديد.به ترتيب شركتها توانستند ،با استفاده از رايانه هاي شخصي به سيستمهاي بانكي متصل شوند و از طريق EFT ها (EFT=Electronical   funds   Transfer به معني جابه جايي الكترونيكي وجوه ) و TT ها (جابجايي تلگرافي Telegraphical  Transfers )دست به نقل و انتقال وجوه بزنند.به علاوه انتقال الكترونيكي داده ها (EDI)معمولاً جزيي از EFT به شمار مي آمد و پذيرش اسناد مربوط به سياهه تجاري فاكتور و انجام خودكار پرداختها را پس از تأييد مدارك مزبور امكان پذيري نمود.

تا اواخر دهه 1970 مشتريان خرده مي توانستند پرداخت به شركتها را از طريق برداشت مستقيم (direct  debit)

يا ATM انجام دهند.

در اين روشهاي پرداخت مبالغ مستقيماً از حساب بانكي مشتري به حساب شركت منتقل               مي شوند.امروزه گزينه هاي متعددي براي پرداخت وجود دارند كه بيشتر آنها در بردارنده EFT مي باشند.

4-

تعريف بانكداري الكترونيك

بانكداري الكترونيك :ارايه اتوماتيك خدمات سنتي و جديد بانكي از طريق الكترونيك يا كانالهاي ارتباطي فعال.

بانكداري الكترونيك شامل سيستمي است كه مشتريان مؤسسات مالي چه حقيقي و چه حقوقي را قادر مي سازد،تا به حسابهاي خود دسترسي داشته ،تجارت انجام داده يا اطلاعات درباره محصولات مالي و خدمات ،از طريق شبكه هاي عمومي يا محلي از جمله اينترنت بدست آورند.

مشتريان مي توانند از طريق وسايل الكترونيكي مانند كامپيوتر شخصي (PC) ،منشي ديجيتال شخصي (PDA) ،دستگاههاي خودپرداز (ATM) تلويزيون،تلفن و يا موبايل به خدمات بانكداري الكترونيك دسترسي داشته باشند.

 

6-

بانكداري اينترنتي Internet Banking  Online  Banking 

1-سايتهاي اطلاعاتي :حاوي اطلاعاتي درباره مؤسسه مالي و محصولات و خدمات آن مؤسسه مي باشد.

2-سايتهاي عملياتي:حاوي ابزارهايي جهت انجام معاملات و دسترسي به حساب مي باشد كه شامل :

الف-مديريت حساب

ب-پرداخت و مشاهده صورتحساب

ج-افتتاح حساب جديد

د-سرمايه گذاري و واسطه گري

ه-قرارداد وام هاي تجاري

و-پرداختهاي B2B

ح-انتقال وجوه

 

5-

اجزاي بانكداري الكترونيك:

1- Telebanking :استفاده از تلفن براي اطلاع از موجودي و گرفتن صورت حساب .

2-Creditcards   (كارتهاي اعتباري):استفاده از كارتهاي اعتباري جهت بالا بردن قدرت خريد

3-Debit cards   (كارتهاي بدهكار ):جهت استفاده از دستگاههاي خود پرداز و پايانه هاي فروش

4-  Pc Bankingاستفاده از كامپيوتر شخصي جهت دسترسي به حساب

5 ـ  TV Banking استفاده از تلويزيون جهت دسترسي به حساب

6-Internet Banking  استفاده از اينترنت جهت دسترسي به حساب

7- Mobile Banking  استفاده از تلفن همراه جهت دسترسي به حساب

از سال 2002در يونيون بانك سوئيس به صورت آزمايشي اجرا شده است.

 

1/5-

موارد اهميت بانكداري الكترونيك

از نظر مشتريان بانك

1-عدم نياز به حضور فيزيكي در محيط بانك و صرف وقت جهت انجام امور بانكي

2-عدم نياز به برخورد مستقيم با متصدي امور بانكي و امكان كنترل حساب از هر نقطه ي دلخواه

3-دسترسي به حساب به صورت 24 ساعته

 

از نظر بانك

 1-مهمترين مورد تغيير شيوه هاي اقتصادي

2-كاهش هزينه ها

هر فعاليت از طريق اينترنت هزينه اي برابر يك سنت دارد .

هر فعاليت ATM هزينه اي برابر 27 سنت دارد .

هزينه بانك براي مراجعه حضوري مشتري به باجه هر بار 07/1 دلار مي باشد.

3-كاهش حجم فعاليت نيروي انساني

11-

 تاريخچه دستگاههاي خودپرداز(ATM)

1960 First              Notional  

بانك نيويورك اولين دستگاه را در چندين شعبه خود بكار گرفت كه مشتريان با استفاده از آن صورتحسابهاي خود را پرداخت نموده و رسيد دريافت مي كردند.

1967 اولين دستگاه پرداخت كننده پول در شعبه بانك Barclays  به كار گرفته شد كه به وسيله كارتهاي كاغذي كه از باجه هاي بانك تهيه مي شد كار مي كرد.

1968 تعدادي از شعب بانكي از دستگاههايي استفاده كردند كه براي پرداخت به كارتهاي پلاستيكي احتياج داشت كه از باجه بانك تهيه مي شد و پس از دريافت پول كارت توسط دستگاه ضبط مي شد و مشتري بايد براي استفاده بيشتر كارتهاي بيشتري تهيه مي كرد.

1969 اولين ماشيني كه كارت مغناطيسي را قبول مي كرد در بانك Chemical در نيويورك به كار گرفته شد كه توسط شركت داكيوتل (Docutel)ساخته شده بود كه اين بانك در اين مورد گفت ما در ساعت 9 صبح روز 3 سپتامبر سال 1969 درهاي شعبه را گشوديم و ديگر هيچ وقت آنها را نخواهيم بست.

 1971 اولين دستگاه خودپرداز واقعي كه تمام عمليات باجه را انجام مي داد توسط شركت داكيوتل ساخته شد در اين سال شركتهاي داي بولد(Diebold) در آمريكا و فوجيتسو در ژاپن نيز دستگاههاي مشابهي ساختند.

1973 اين سال ،سال ازدياد تعداد خودپردازها بود به طوري كه 2000 دستگاه در امريكا نسب شد.

1974 در اين سال ارتباط بين دستگاههاي خود پرداز بر قرار شدو آنها به صورت Online به يكديگر مرتبط شدند.

7

بانكهاي الكترونيكي (e-Banks)

-بانكهاي الكترونيكي سازمانهاي بانكي هستند كه بدون داشتن شعبه خدمات بانكي ارائه مي نمايند حسابهاي معمولاً مجاني كه كاربران ثبت نام مي كنند ايجاد مي شوند .براي ارسال وجه دارند حساب بايد از حساب بانكي عادي خود پول واقعي به حساب بانكي الكترونيكي خود منتقل نمايد.مبالغ منتقل شده در هر زماني قابل برداشت از حساب هستند.هدف از اين كار كاهش هزينه هاي انتقال بانكداري سنتي از طريق محدود كردن هزينه سربار شعب و مديريت پول نقد است .اخيراً اشكال گوناگوني از الگوي بانك الكترونيك شروع به ظاهر شدن كرده اند،از جمله :

                    ·                        بانكهاي سنتي كه هنوز هم همان نرخهاي قبلي را مطالبه مي كنند.

                    ·                        بانكهاي الكترونيكي كاملاً جديد كه هيچ هزينه اي مطالبه نميكنند.

                    ·                        مراكز دلالي كه حسابهاي الكترونيكي سرمايه گذاري را اداره مي كنند.

                    ·                        شركتهاي بيمه اي كه عمليات مربوط به حسابها را انجام مي دهند.

                    ·                        دزدها،كلاهبرداران و افرادي از اين قماش

                    ·                        تمام انواع پديده هاي گوناگوني كه هر روز ظاهر مي شوند.

                    ·                        اخطار درباره بانكهاي الكترونيكي

B

 

در برخورد با بانكهاي الكترونيكي بسيار هشيار باشيد.بعضي از آنها چهره اي هستند كه جرم سازمان يافته را در پشت خود پنهان كرده اند و اغلب متعلق به ساير كشورها مي باشند.بعضي از آنها نرخهاي بهره اي ارائه مي كنند كه  به نظر مي رسد بالاتر از آن هستند كه حقيقت داشته باشند و تعداد زيادي از آنان نيز خارج از قلمرو قضايي بريتانيا واقع شده اند كه دست شما براي تعقيب قانوني به آنها نخواهد رسيد مگر اين كه در حال حاظر تحت پوشش ابلاغيه رسمي بروكسل مصوبه ششم ژوئن 2000 باشند.

پيشنهادي مي كنيم در مواجهه با هر بانك الكترونيكي موارد زير را مد نظر قرار دهيد.

                    ·                        از راههاي سنتي درباره شركت تحقيق كنيد.(Rating  agency)

                    ·                        از طريق مراجعه يا تلفن به بانك از وجود آن مطمئن شويد.

                    ·                        صحت ادعاهاي آن را از طريق مراجعه به همكاران و طرفهاي آن ،همچون مراجع تنظيمي رسمي،مسئول شكايات و ... بررسي كنيد.

                    ·                        مقالات منتشره از سوي سازمانها  وكارگذاري هاي مرتبط را مطالعه نماييد.

                    ·                        سري به انجمن هاي مرتبط بزنيد.

                    ·                        از جعلي نبودن سايت مربوط مطمئن شويد.

Rating  agency به مؤسساتي گفته ميشود كه در زمينه كاري مؤسساتي را كه در آن زمينه فعال هستند با استفاده از يك سري عوامل مطرح در آن زمينه بررسي و درجه بندي مي كنند.

10

تاريخچه اي مختصر درباره كارت اعتباري

گذشته كارت اعتباري به آغاز تجارت بر مي گردد.به نظر مي رسد كه تعهد پرداخت در آينده از سالهاي ابتدايي تاريخ بشر انجام مي شده است كه مقدمه اي بر امر مالي مبتني بر اعتبار بوده است.

در 1958 بانك آمريكا (The   Bank  of  American)به صدور يك كارت آبي ـ طلايي و سفيد در كاليفرنيا دست زد كه به شماري از كاربران خاص امكان مي داد كه بدون پول نقد از تجاري كه در طرح مشاركت داشتند خريد نمايند .كاربران مزبور مي توانستند بعداً هزينه كالاهايي را كه تهيه كرده بودند با بانك تسويه نمايند.

يكي از امتيازات استفاده از كارتهاي اعتباري اين است كه استفاده كنندگان ديگر براي پرداخت بهاي كالا نيازي به حمل پول نقد نداشتند.در ابتدا تنها ارايه يك كارت اعتباري كافي بود تا عدد مورد نظر درج گردد و عمل انتقال وجه كامل گردد.بعدها پردازش الكترونيك صدور مجوز و پرداخت را به صورت آنلاين امكان پذير ساخت.در اواخر دهه 1990 ميلادي اينترنت فرصتي نامحدود براي شركتها فراهم آورد تا بتوانند بهاي كالاها يا خدمات فروخته شده خود را به صورت الكترونيكي دريافت نمايند .وصلت غير قابل اجتناب اين دو فن آوري عقدي بود كه در آسمان دنياي واقعيت مجازي بسته مي شد.

ابتدا شماره كارت هاي اعتباري ،نام كاربران و تاريخ انقضاء كارت هاي اعتباري ،به اشكال حفاظت نشده در اينترنت ردو بدل مي گرديدند .پس از آن فرايند مذكور به گونه اي تكامل يافت كه بتوان با بهره گيري از امكاناتي همچون كدگذاري دسترسي به اطلاعات اعتباري هر كاربر را براي ديگر كاربران غير ممكن سازد و روشي را در بر داشته باشدكه كاربران مطمئن شوند شركت هدف آنها تنها شركتي است كه اطلاعات آنان را دريافت مي كند.

براي اينكه بتوانيد از طريق كارت اعتباري عمل دريافت وجوه را انجام دهيد تنها لازم است كه به عنوان يك بازرگان در بانك يا سازمان ارايه دهنده خدمات كارت اعتباري  ثبت نام كنيد.در اين حالت لازم است از يك تا 3 درصد مبلغ را بسته به ميزان گردش حساب و مقدار كالاي فروخته شده خود پرداخت نماييد.علاوه بر آن تعدادي از فروشندگان در اينترنت هستند كه وقتي يك بار اطلاعات اعتباري مشتري وارد وب سايت آنان شد براي دفعات بعدي كه همان مشتري وارد سايت آنان شود اطلاعات او را پردازش مي كنند و ديگر نيازي به وارد كردن مجدد اطلاعات وجود ندارد.

 

پردازش كارت اعتباري

وقتي كه يك مشتري شماره كارت اعتباري ،نام و تاريخ انقضاي آن را در اختيار شما قرار داد،براي كامل شدن عمل انتقال وجه دو كار بايد انجام گردد:

1-كارت اعتباري بايد توسط شركت ارايه كننده كارت اعتباري تأييد گردد تا شما بتوانيد يك شماره جواز دريافت كنيد.بدين ترتيب وقتي عمل واريز انجام ميدهيد اين امر تا حدي تضمين مي شود كه اعتبار مشتري براي انجام معامله كافي است و كارت اعتباري او مسروقه نمي باشد.

2-اطلاعات مربوط به كارت اعتباري بايد در بنگاه اقتصادي طرف حساب شما عملاً به واريز وجه به حساب شما منجر گردد.

بعضي از شركتها همچون سايبر كش (Cybercash)نرم افزارهاي پردازش پرداختهاي اينترنتي عرضه مي كنند كه اين نرم افزار ها توانايي آن را دارند كه اطلاعات مربوط به كارت اعتباري را به منظور دريافت مجوزها به صورت آن لاين دريافت و پردازش نمايند.به علاوه مي توانند نرم افزارهايي را تأمين كنند كه به مؤسسه مالي شما متصل شوند و عمل واريز الكترونيك وجوه را توسط كارت اعتباري به انجام برسانند.

9

 

مشتريان اينترنتي و پرداختها

مردم غالباً از ارسال اطلاعات مربوط به كارت اعتباري خود در اينترنت هراس دارند.راههاي سوء استفاده از اطلاعات افراد در اينترنت تا آن اندازه زيادند كه انجام حتي يك كار اينترنتي نيز مايه شگفتي است.امروزه مشتريان در مورد ارايه اطلاعات اعتباري شان بسيار هوشيارتر از گذشته اند.در ابتدا تنها فروشندگان كاملاً شناخته شده نرم افزار از امكان انجام فروش از طريق كارت اعتباري در جامعه كاملاً به هم پيوسته اينترنت برخوردار بودند،اما امروزه هر شركتي كه متاعي براي فروش دارد يك آدرس شبكه اي (اينترنتي )هم ارايه مي كند،و تمامي اين شركتها اطلاعات مربوط به كارتهاي اعتباري و فروش راجمع آوري مي كنند.بزرگترين تهديدي كه براي رشد معاملات اينترنتي وجود دارد اين است كه مطبوعات در كمين شركتي نشسته اند كه اطلاعات مربوط به مشتريانش به قصد دستيابي به شماره كارتهاي اعتباري ،هويت،تاريخ انقضاء،آدرس منزل و پست الكترونيكي ،و حتي كالاهايي كه اخيراً خريداري كرده اند دچار دستبرد(Hack) شده باشند.

شماري از شركتهاي جديد با استفاده از برخي روشهاي نوآورانه كوشيده اند تهديد مزبور را كاهش دهند.شركتهايي كه عمل پرداخت را بدون نياز به ارسال اطلاعات اعتباري انجام مي دهند،يا بانكهايي كه از روش پرداختهاي الكترونيكي استفاده مي كنند نمونه اي از خدمات جديدي هستند كه مخاطره ناشي از دادن اطلاعات را كاهش مي دهند.

ايمني پرداخت

مجرمان از چندين راه براي سرقت يا تغيير دادن اطلاعات مربوط به پرداخت تلاش مي كنند.هدف از اين كار به دست آوردن اطلاعات مالي اشخاص همچون شماره كارت اعتباري،نام روي كارت و تاريخ انقضاء مي باشد.بدينترتيب اطلاعات مزبور مي توانند به منظور خريد آن لاين كالاها براي تحويل به يك نشاني موقت استفاده نشود. اين عمل به گونه اي انجام مي شود كه مجرمان پيش از اين كه كلاهبرداري افشاء شود ناپديد مي شوند،اين تكنيكها جعل،تغيير دادن محتوا و انكار را شامل مي گردند.

جعل(Spoofing)

جعل عبارت است از تقليد يك سايت قانوني ،شامل چيدمان ،رنگ ها،و كار به منظور به دست آوردن اطلاعات كارت اعتباري يا سرقت ،در اين تكنيك يك نام قلمرو(domain) بسيار شبيه به يك سايت قانوني فروش ،ولي احتمالاً فقط به يك حرف اختلاف همچونAmazin.com ثبت مي گردد.  

سپس وب سايت غير قانوني مذكور متن و شكل سايت قانوني را كپي مي كند و برخي از كارهاي سايت را شبيه سازي مي كند به نحوي كه حال و هواي سايت را تقليد نمايد.در مرحله بعد يك كالاي مورد علاقه مردم با قيمتي بسيار نازل ظاهراً عرضه مي شود تا مردم را وسوسه و اغوا كند كه اطلاعات اعتباري شان بد نيستند،برخي از آنها تنها كار را به شيوه اي هوشمندانه قانوني خود هدايت مي نمايند ،بقيه سايتها نيز فقط از عبارات مشهود براي كسب در امد استفاده مي كنند.

بو كشيدن(Sniffig)

اصطلاح بو كشيدن براي بيان خواندن بسته هاي حفاظت نشده اطلاعات ،در ضمن جابه جايي آنها در شبكه به كار مي رود.

عمل بوكشيدن بااستفاده از نرم افزارهاي متعددي كه بدواً به منظور كمك به كشف ايرادهاي    شبكه ا ي طراحي شده اند كاري نسبتاً ساده است.هكرهاي ورزيده در كمين مي نشينند يا منتظر پيامهايي مي شوند كه از يا به آدرسهاي IP مشخصي ارسال مي گردند،و در صورتي كه چيزي به درد خور بيابند به مجرمان يا رقباي آنها مي فروشند.

تغيير دادن محتوا

يكي از روشهاي تغيير مسير پرداخت ها متوقف كردن شماره حساب بانكي در حال انتقال در روي اينترنت و تغيير دادن آن است اين روش تغيير محتوا ناميده مي شود و توسط سنيفرها مورد استفاده قرار مي گيرد،بدين ترتيب كه بسته ها يا اطلاعاتي را مي گيرند،محتواي آنها را تغيير مي دهند و سپس بسته جديد را براي طرف كه قرار بود بسته قبلي را دريافت كند ارسال مي كنند.به علاوه در اين روش مي توان آدرس دريافت كننده سفارش را نيز تغيير داد.

انكار يا تكذيب(Denial)

در اين روش غير قانوني عمل معامله به شيوه  الكترونيكي با يك سازمان صورت مي گيرد و سپس وقوع انتقال وجه و يا اصلاً اقدام به معامله انكار مي شود.يك كاربر اينترنت مي تواند كالايي را با استفاده از يك خط اعتباري سفارش دهد و دستور تحويل آن را براي مقصد ديگري صادر كند.سپس ،وقتي صورت حساب دريافت شد كاربر سفارش كالا را كلاً انكار مي كند.

ايمني در شبكه ها

براي مقابله با اين شيوه هاي كلاهبرداري راههايي وجود دارد كه ازآنها در محصولات و فناوري موجود در بازار استفاده مي شود.هدف از اين كار عبارت است از اعمال ايمني كافي بر روي شبكه كاربر به نحوي كه بدون محدود كردن بيش از اندازه كاربر و ناكار آمد ساختن شبكه در انجام امور از شبكه محافظت گردد.دغدغه ديگري كه در اين زمينه وجود دارد هزينه بالاي مديريت ايمني يا هزينه زياد واگذار كردن اين كار به سايرين است.اگر در سال يكصد پيراهن بفروشيد و در همين زمان يك پيراهن را در نتيجه سفارش تقلبي يا كلاهبرداري از دست بدهيد،به نظر نمي رسد كه استفاده از خدمات ايمني اينترنتي براي شما به صرفه باشد.

 

لايه پريز ايمني(Secure  Socket  Layers)

لايه پريز ايمني به فن آوري گفته مي شود كه بسته هاي اطلاعاتي را كه در اينترنت ارسال مي شوند يا رمز گذاري مي كند تا تنها كامپيوترهاي فرستنده و دريافت كننده بتوانند دوباره آنها را سر هم نمايند و بخوانند .مخفي كردن همراه با گواهي هاي ثبت شده اي مورد استفاده قرار مي گيرد.براي استفاده از اين گواهي ها از يك سرويس ثبت به منظور تاييد ارتباط واقعي مشتريان به سايت شما استفاده مي گردد.-تلفيق SSL و گواهي انتقال وجوه را بسيار ايمن مي سازد.

وقتي شما ارتباطي را با يك سرور ايمن ايجاد مي كنيد دو كامپيوتر در مورد استفاده از يك الگوريتم مخفي سازي و سر هم كردن مجدد اطلاعات مورد استفاده قرار مي گيرند.كليدها يا رمزها به صورت دو به دو در اختيار كاربران قرار مي گيرند،به نحوي كه داراي دو كليد هستند،كه يكي از آنها محرمانه نگاه داشته مي شود و ديگري آشكار مي نامند.به هنگام نياز به ارتباط ايمن طرف بيروني با استفاده از كليد عمومي با شما ارتباط برقرار مي كند.تنها اگر كليد خصوصي با كليد عمومي سازگار باشد مي تواند رمز پيامي را كه توسط آن كليد عمومي رمز گذاري شده است بگشايد،و رمز پيامي كه توسط يك كليد خصوصي رمز گذاري شده است تنها از طريق مطابقت داده شدن باكليد عمومي مربوط مي تواند گشوده گردد.

مصاحبه هفته نامه سپهر (هفته نامه داخلي بانك صادرات ايران ) با آقاي كامياب سرپرست سيستم شتاب بانك مركزي : 

با اجراي طرح شتاب،كارايي بانكها در ارائه خدمات بهتر به مشتريان بالا خواهد رفت .

پروژه شتاب يكي از اجزاي مهم بانكداري الكترونيكي است و به عنوان زير ساختار استفاده از پول الكترونيكي طراحي و ايجاد شده است.به كمك شتاب  ،اطلاعات پولي -مالي بين بانكي در يك بستر كامپيوتري -مخابراتي انتقال يافته و موجبات تسويه بين بانكي را فراهم مي كند و باعث مي شود تا شبكه بانكي بعنوان يك مجموعه يكپارچه نسبت به خدمت دهي به مشتريان كليه بانكها به صورت يكسان برخورد نمايد.

شتاب در واقع علامت اختصاري «شبكه تبادل اطلاعات بين بانكي » است .كار اين سيستم،وصل نمودن ATM بانكهاي مختلف مي باشد به نحوي كه مشتريان بانكها كه كارت پرداخت بانكهاي مختلف را دارند.مي توانند از ماشينهاي بانكهاي عضو استفاده نمايند و وجه نقد دريافت كنند و در پايان هر روز شتاب نقل و انتقال بين بانكهاي مختلف را از حسابهاي بانكهاي ديگر جمع مي كند و صورت خالص عمليات را تهيه و بر اساس اين صورتي كه سيستم شتاب تهيه مي كند ،حساب بين بانكها بدهكار يا بستانكار مي شود.اين ابتدايي ترين قدم در بانكداري مدرن مي باشد و خدمتي است كه بانكها در كشورهاي ديگر از سالهاي قبل آغاز كرده اند.

شتاب علاوه بر اين ،خدمات ديگري را نيز انجام مي دهد كه مهمترين آن استفاده از كارتهاي پرداخت در مراكز خريد مي باشد .در حال حاضر بعضي از بانكها دستگاههاي POS را در مراكز خريد نصب كرده اند و مشتريان همه بانكها  مي توانند با استفاده از كارتهايي كه در اختيار دارند ،پرداختها را در فروشگاهها از حسابشان انجام دهند.استفاده از اين سيستم مزيتهاي  زيادي را دارد.از جمله از حمل پول به جهت حفظ امنيت مردم جلوگيري مي كند. از  طرف ديگر در فروشگاهها مشكلاتي اعم از نداشتن پول خرد را حل مي كند نتيجه اينكه احتياج به اسكناس كم مي شود .همچنين صرفه جويي در هزينه هاي كشور را باعث مي شود و از طرف ديگر مراجعه مشتريان را به بانكها كم مي كند.به هر حال اين يك دوران گذر از زمان پرداختهاي كاغذي به زمان پرداختهاي الكترونيكي است.

آقاي كامياب همچنين گفت:در حال حاضر 3 بانك دولتي صادرات ،كشاورزي و توسعه صادرات و دو بانك خصوصي سامان و كار آفرين عضو اين سيستم هستند و بانكهاي ديگري هم هستند كه درخواست عضويت كرده اند و در حال آماده سازي سيستمهاي اطلاعاتي سخت افزار و نرم افزار و انعقادقرارداد با بانك مركزي براي پيوستن به اين سيستم مي باشند.

سرپرست اداره شتاب بانك مركزي در ادامه گفت:قدم مهمي كه برداشته شده است،اتصال سيستم به شبكه كشورهاي خليج فارس مي باشد.مذاكراتي با كشور بحرين بعمل آمده و قراردادي در حال انجام مي باشد تا سيستم شتاب را از طريق سيستم بحرين كه نام آن بنفيت مي باشد،به كشورهاي حوزه خليج فارس وصل نمائيم .بدين ترتيب قادر خواهيم بود از خدمات ماشينهاي ATM آن كشورها براي مشتريان ايراني داراي كارت استفاده نمائيم و مشتريان آن كشورها نيز مي توانند از ماشينهاي ATM بانكهاي ما استفاده كنند .بر اساس برنامه ريزي كه شده است اميدواريم ظرف 3 ماه آينده اين كار عملياتي شود.اين كار قدم بزرگي براي حجاج ايراني در عربستان و همچنين تجار و گردشگران ايراني در كشورهاي حوزه خليج فارس خواهد بود تا بجاي بردن پول نقد فقط كارت همراه خود داشته باشند.اميدواريم بتوانيم در آينده از طريق سيستم شتاب به كشورهاي اروپايي و ساير كشورهاي آسيايي نيز متصل شويم.

آقاي كامياب همچنين گفت:استانداردهاي سيستم شتاب در حال حاضر بر اساس استاندارد 83-85  ISO، ورژن 1987 تنظيم شده است .سيستم كشورهاي خليج فارس و حتي ويزا كارت نيز بر اساس همين استاندارد برقرار است و برناه ريزي شده تا سال 2005 ورژن 1993 مستقر شود ما هم در بانك مركزي به دنبال همين هستيم و اعضاي جديدي كه به اين سيستم متصل شوند چنانچه استاندارد سيستمهاي اطلاعاتي آنها بر همين اساس باشد،هيچ مشكلي در اتصال به شتاب ندارند،اما اگر اين نرم افزار را ندارند،پيشنهاد مي شود از ورژن 1993 استفاده نمايند.ما قادر هستيم سيستم شتاب را طوري هماهنگ نماييم كه هم بر اساس استاندارد 1987 و نيز 1993 كار كند و به دنبال اين هستيم كه از ورژن 1987 به سوي 1993 رويم و ان شاءالله اين كار را انجام خواهيم داد.

وي گفت :همان طور كه مستحضر هستيد پرداختها در دنيا بايد استانداردهاي كميته بال  را رعايت كنند و بر اساس آن استانداردها عمل نمايند.طراحي سيستم شتاب نيز بر اساس مقررات كميته بال است .اين موضوع هم براي اجتناب از خطرات مختلفي كه در ارتباط با سيستم الكترونيكي براي مبادلات پولي وجود دارد،مي باشد و هم اعتبار سيستم ما را در جهان مطرح مي كند.

وي در ادامه گفت:در حال حاظر حدود 500 دستگاه ATM در سطح شبكه توزيع شده است و حدوداً 1000 دستگاه POS در نقاط مختلف كار مي كنند و انشاءالله تا پايان سال چيزي حدود 5000 نقطه فروش خواهيم داشت كه عمده ترين و بهترين سرويس را در حال حاضر در جزيره كيش داريم.

آقاي كامياب همچنين گفت:سيستم پرداخت در واقع قسمتهاي مختلفي دارد.يك بخش بسيار مهم آن استفاده از سيستمي است به نام RTGS يعني بانكي مبادلات بين خود را در زمان واقعي و بلافاصله انجام ميدهند و اين كار را هم براي مبادلات بين خود و هم براي مبادلات مشتريان خود مي توانند انجام دهد.اين اولين قدم است كه بايد در نظام جامع پرداخت برداشته شود.در مرحله بعدي ايجاد اطاقهاي پاياپاي الكترونيكي است.تسويه صورتحسابهاي شركتهاي آب ،برق،گاز و تلفن و اموري از اين قبيل در اين اطاقهاي پرداخت الكترونيكي صورت مي گيردوقاعدتاً با اجراي اين طرح و عملياتي نمودن آن ،كارايي بانكها در ارائه خدمات بهتر به مشتريان بالاتر خواهد رفت.

اصول چهارده گانه مديريت ريسك بانكداري الكترونيكي

كميته«بال»در حوزه نظارت بانكي پيش بيني كرده است كه اينگونه ريسكها از سوي مؤسسات بانكي شناسايي و به شيوه اي احتياط آميز با توجه به ويژگيها و دشواريهاي خاص موجود در حوزه خدمات بانكداري الكترونيكي اداره  شوند.اين ويژگيها شامل سرعت بيش از حد انتظار ابداعات در حوزه فن آوري و خدمات به مشتريان ،توسعه جهاني شبكه هاي آزاد الكترونيك ادغام كاربري بانكداري در سيستمهاي كامپيوتري ،وابستگي فزاينده بانكها به طرحهاي تأمين كننده فن آوري اطلاعات و غيره در مواردي همچون ريسك استراتژيك ،ريسك عملياتي ،ريسك قانوني ،و ريسك شهرت و اعتبار و در نهايت توجه همه جانبه به اين ريسكها تاكيد شده است .به علاوه خاطر نشان شده است كه اگر چه اصول مديريت ريسك مورد نظر به كارگيري در كليه فعاليتهاي بانكداري الكترونيكي است،با اين حال اين اصول در برخي موارد با توجه به شرايط خاص بانكداري الكترونيكي و دشواريها و مسائل موجود در مسير آن و ويژگيهاي خاص بايد به طور متناسب با شرايط كنوني انطباق يابد.لذا مديران اجرايي بانكها مي بايد گامهايي را در جهت بررسي و اصلاح سياستهاي مديريت ريسك بردارند و اقداماتي را براي پردازش و پوشش ريسك فعاليتهاي جاري و الكترونيكي بانكي به اجرا گذارند.

اصول ياد شده در مجموع در سه مقوله كلي كه با يكديگر تداخل نيز دارند،طبقه بندي شده است،زيرا اينگونه امور در طي زمان ثابت نبوده و دستخوش تغيير خواهندبود.لذا ترجيح داده شده است تا ترتيب منظور شده بر اصول ياد شده بدون منظور داشتن هر گونه اولويت و به صورت خنثي باشد.موضوع نظارت و سرپرستي توسط مديران ارشد،كنترلهاي امنيتي و مديريت ريسك قانون و شهرت و اعتباراز جمله مقولات كلي اين طبقه بندي است.

در مقوله نظارت و سرپرستي مديران ارشد،مسئله نظارت مؤثر بر فعاليتهاي بانكداري الكترونيكي توسط مديران اجرايي ،ايجاد يك فرايند جامع كنترلي و نظارت بر ارتباطات امور و واگذاري به سايران و وابستگيهاي ديگر مورد توجه قرار گرفته و مقوله كنترلهاي امنيتي در برگيرنده مواردي همچون صلاحيت مشتريان در فرآيند بانكداري الكترونيكي ،پاسخگويي لازم در قبال معاملات ،تفكيك وظايف ،اعطاي اختيارات كنترلي در نظامهاي بانكداري الكترونيكي ،پايگاه اطلاعات و كاربريها ،انسجام و يكپارچگي داده هاي مربوط به عمليات بانكي ،ايجاد واحد معين براي رسيدگي و پيگيري معاملات و حفظ اسرار معاملات و محرمانه بودن اطلاعات اساسي است.

سومين مقوله به مديريت ريسك قانوني و شهرت و اعتبار مربوط بوده و شامل موضوعهايي همچون انتشار و آشكار سازي مناسب اطلاعات مربوط به خدمات بانكداري الكترونيكي ،حفظ اسرار خصوصي مشتريان و انجام برنامه ريزيهاي احتياطي لازم و استمرار توسعه ظرفيت و فعاليتها و نيز برنامه ريزي در مورد واكنشهاي احتمالي مناسب است.

اصل 1-مديريت ارشد بايد در مورد نظارت و اداره ريسكهاي مرتبط با فعاليتهاي بانكداري الكترونيكي ،يك سيستم ويژه پاسخگويي و كنترلها و سياستهاي مديريتي مؤثر ايجاد كند.

به علت ماهيت منحصر به فرد بانكداري الكترونيكي ،پروژه هاي جديد در اين حوزه مي تواند تأثير معني داري بر پيشينه ريسك بانك و راهبردهاي آن داشته باشد.لذا مديريت بايد اين پروژه ها را با توجه به تجزيه و تحليلهاي استراتژيك و هزينه فايده مورد ارزيابي دقيق قرار دهد.در غير اين صورت ممكن است بانكها با برآورد زير حد زيانها و يا برآورد فراتر از حد عايدات ناشي از آن در مخاطره قرار گيرند.از اين رو مديريت بايد مطمئن شود كه بانك تا موقعي كه كارشناسي لازم در مورد نظارت مديريت ريسك صورت نگرفته باشد در حوزه هاي جديد بانكداري الكترونيكي وارد نشود و يا فن آوري تازه اي را به خدمت نگيرد.

با توجه به ويژگي فني و پيچيدگي كاربري بانكداري الكترونيكي و فن آوري آن ،مديريت و كاركنان بايد از مهارتهاي لازم در اين زمينه برخوردار باشند .در اين ميان ،صرفنظر از آنكه سيستمهاي بانكداري الكترونيكي و خدمات مربوط در چه مكاني اداره مي شود،لازم است كاركنان ذي ربط از تخصص كافي در اين زمينه بهره مند باشند .

اصل 2-مديران ارشد بايد بر كليه جنبه هاي كليد فرايند كنترلهاي امنيتي نظارت داشته باشند.

مديران اجرايي و مديريت ارشد بانك بايد بر توسعه و نگهداري مستمر يك سيستم كنترل امنيتي حفاظت كننده نظامهاي بانكداري الكترونيكي از تهديدهاي داخلي و خارجي نظارت داشته باشند.اين نظارت مي تواند با واگذاري يك حق ويژه مناسب،كنترلهاي لازم دسترسي فيزيكي و منطقي ،فعاليتهاي داخلي و خارجي كاربر صورت بگيرد.براي تأمين كامل كنترلهاي امنيتي در فعاليتهاي بانكداري الكترونيكي مديريت مذكور بايد اطمينان يابد كه بانك از يك نظام جامع امنيتي كه در برگيرنده سياستها و رويه هايي براي مقابله با تهديدهاي بالقوه داخلي و خارجي است برخوردار است و مي تواند واكنش لازم را در پيشگيري از حوادث و غيره از خود نشان دهد.

اصل 3-مديريت ارشد بايد به منظور مديريت مؤثر ارتباطات خارج از بانك و امور واگذاري به آنها و ساير وابستگيها به طرفهاي ثالث حمايت كننده از بانكداري الكترونيكي به ايجاد يك سيستم نظارتي فراگير مبادرت ورزد.

اتكاي فزاينده بر ساير شركا و طرفهاي ثالث تدارك كننده خدمات اجرايي مهم بانكداري الكترونيكي ،كنترل مستقيم مديريت بانك را كاهش مي دهد لذا براي مديريت ريسكها ي مرتبط به امور واگذاري به سايرين و طرفهاي ثالث وابسته وجود يك فرايند جامع در اين زمينه ضروري است.

اصل 4-بانكها بايد براي تأييد صلاحيت شناسايي و اختيارات مشتريان و كساني كه از طريق شبكه جهاني به امور تجاري مي پردازند،اقدامات مقتضي به عمل آورند.

در فعاليتهاي بانكي تأييد قانوني بودن يك ارتباط خاص،معامله و يا تقاضاي دسترسي از ضروريات است.لذا بانكها بايد با استفاده از شيوه هاي معتبر براي تأييد صحت و شناسايي و اختيار مشتريان در مواردي همچون تأييد صلاحيت آنان و اختيار مربوط به مشتريان علاقه مند به معاملات الكترونيكي استفاده كنند.تأييد صلاحيت مشتري در فرآيند باز كردن حسابها براي كاهش ريسك و شناسايي افراد متقلب و كلاهبردار و شويندگان پول از اهميت بالايي برخوردار است و هرگونه قصور در اين زمينه مي تواند به دسترسي غير مجاز افراد به حسابهاي بانكداري الكترونيكي منجر شود و در نهايت زيانهاي فراوان و جبران ناپذير مادي و اعتباري براي بانك وارد كند.

اصل 5-بانكها بايد  شيوه هايي از تأييد معاملات را به كار گيرند كه شرايط را براي عدم افكار آن معاملات ارتقاء داده و زمينه را براي پاسخگويي لازم براي بانكداري الكترونيكي فراهم آورد.

شرايط عدم انكار يا ايجاد براهين لازم مبدأ يا انتقال اطلاعات براي حمايت فرستنده در مقابل انكار دريافت كننده و يا براي حمايت از دريافت كننده در مقابل انكار فرستنده فراهم شود.اين ريسك انتقال تكذيبيه خود همچون ساير معاملات قراردادي مثل كارت اعتباري و يا معاملات اوراق بهادار موضوعي قابل بحث است.با اين همه در بانكداري الكترونيكي اين ريسك به خاطر دشواريهاي مربوط به تأييد صحت هويت و اختيار طرفهاي معامله و امكان بالقوه جرح و تعديل و نيز به سرقت رفتن معاملات و دعاوي، تغيير كلاهبردارانه معاملات و غيره بسيار زيادتر است.

برا مقابله با اين گونه نگرانيها بانكها بايد تلاشهايي متناسب با نوع معامله بانكداري الكترونيكي براي تأمين موارد زير به عمل آورند:

-اينكه نظامهاي بانكداري الكترونيكي براي كاهش احتمال انجام معاملات ناخواسته توسط كاربران مجاز طراحي شده و مشتريان كاملاً در جريان ريسكهاي مربوط به هر مرحله قرار داشته باشند.

-اطلاعات معاملات مالي در معرض تغيير قرار داشته و هر تغيير قابل شناسايي باشد.

اصل 6-بانكها بايد از اقدامات مناسب براي كفايت و تفكيك وظايف در نظامهاي بانكداري الكترونيكي ،پايگاه اطلاعاتي و كاربريها اطمينان حاصل كرده باشند.

تفكيك وظايف يكي از اقدامات بنيادي كنترل داخلي است كه براي كاهش ريسك اعمال فريبكارانه در فرآيندهاي عملياتي و سيستمها و تأمين اينكه معاملات و دارييهاي  مؤسسه كاملاً مجاز،ثبت شده و تحت مراقبت است،طراحي شده است.

تفكيك وظايف براي تأمين دقت لازم و انجام و يكپارچگي داده ها بسيار حياتي است و براي پيشگيري از اعمال كلاهبردارانه توسط برخي افراد ضرورت دارد.در صورتي كه تفكيك وظايف به طور مناسب صورت گرفته باشد،اعمال فريبكارانه تنها مي تواند از طريق تبانيها انجام گيرد.

اصل 7-بانكها بايد از كنترل هاي كاملاً مربوط به اعطاي مجوزها و دسترسي به امتيازها و حقوق ويژه در نظامهاي بانكداري الكترونيكي ،پايگاه داده ها و كاربريهاي گوناگون اطمينان داشته باشند.

بانكها به لحاظ تفكيك وظايف و حفظ آن  دسترسيهاي ويژه و مجوزها را به طور دقيق كنترل كنند.قصور در مورد كنترل كافي مجوز مي تواند سبب شود كه افراد با تغيير و اصلاح اختيارات و با دور زدن تفكيك وظايف به نظامهاي بانكداري الكترونيكي ،پايگاه داده ها و كاربريها دسترسي يابند.مجوزها و حقوق دسترسي در نظامهاي بانكداري الكترونيكي هم به صورت متمركز و هم به صورت توزيع شده ايجاد شده باشند.اين مجوزها در پايگاههاي اطلاعاتي ذخيره شده ،لذا حفاظت از اينگونه پايگاههاي داده ها براي كنترل مؤثر مجوزها و جلوگيري از اختلال در آن ضروري است.

اصل 8-بانكها بايد اقدامات مناسب براي مراقبت از يكپارچگي و انسجام اطلاعات كه به عدم تغيير و يا اصلاح اطلاعات در حال انتقال يا ذخيره شده مربوط مي شود مگر در صورت داشتن مجوز.كوتاهي در حفظ انسجام داده هاي معاملات بانكي و سوابق اطلاعات مي تواند خسارت سنگيني را براي بانك در مواردي همچون ريسك حقوقي و شهرت و اعتبار به همراه داشته باشد.

ويژگي ذاتي فرآيندهاي مستقيم بانكداري الكترونيكي مي تواند دشواري بيشتري را در مورد شناسايي خطاهاي برنامه ريزي يا فعاليتهاي فريبكارانه در مراحل اوليه آن را فراهم آورد.بنابراين است كه بانكها فرآيند مستقيم مذكور را به گونه اي بنا نهند كه سلامت نظام بانكداري الكترونيكي و انسجام داده ها تأمين شود.به علاوه از آنجا كه بانكداري الكترونيكي در شبكه هاي عمومي معامله مي شود،لذا معاملات مربوط به طور دايم در معرض تهديدهاي فزاينده اختلال اطلاعات اعمال فريبكارانه و تخريب سوابق قرار دارند.از اين رو بانكها بايد از دقت لازم،تكميل و اعتبار معاملات بانكي الكترونيكي و اطلاعات مربوطه اطمينان كافي حاصل كنند و اقدامات مناسبي را در اين خصوص به عمل آورند.

اصل 9-انتقال خدمات مالي و انجام آن از طريق شبكه جهاني اينترنت در صورتي كه اقدامات با فضاي بانكداري الكترونيكي منطبق نشده باشد،مي تواند،دشواريهايي را براي بانكها در زمينه اعمال كنترلها و رسيدگي و پيگيري دقيق عمليات فراهم آورند.در اينجا بانكها تنها با مسئله اطمينان در مورد كنترل داخلي مؤثر درگير نيستند،بلكه با رسيدگي مستقل اين كنترل ها و به طور خاص كليه رويدادههاي مهم بانكداري الكترونيكي و كاربريها نيز روبه رو هستند.محيط كنترل داخلي يك بانك در صورتي كه از توانايي لازم براي پيگيري و كنترل و رسيدگي دقيق فعاليتهاي بانكداري برخوردار نباشد،ممكن است تضعيف شود.علت اين امر بعضاً به خاطر آن است كه سوابق و رخدادهاي حمايت كننده از بانكداري الكترونيكي در يك فرمت الكترونيك قرار دارد.

اصل 10-بانكها بايد اقدامات مناسبي را براي نگهداري محرمانه اطلاعات مهم بانكي الكترونيكي انجام دهند.اين اقدامات بايد با حساسيت اطلاعات انتقال يافته و يا ذخيره شده در پايگاه داده متناسب باشد.

نگهداري محرمانه اطلاعات به بانك اين اطمينان را مي دهد كه داده هاي كليدي آن سوي باقي مي ماند و توسط افراد غير مجاز ديده نمي شود و مورد استفاده آنان قرار نمي گيرد.به كار گيري نادرست اين اطلاعات و افشاي غير مجاز آن براي بانك هم ريسك حقوقي و هم ريسك شهرت و اعتبار به دنبال خواهد داشت.پيدايش بانكداري الكترونيكي به دليل ارسال اطلاعات بر شبكه عمومي و يا ذخيره آن در پايگاههاي اطلاعاتي مختلف دشواريهاي امنيتي بيشتري را براي بانكها از لحاظ احتمال دسترسي افراد غير مجاز به اين اطلاعات به دنبال دارد.به علاوه به كارگيري فزاينده از اطلاعات مربوط به تدارك كنندگان خدمات مربوط نيز مي تواند داده هاي مهم بانك را در اختيار سايرين و طرفهاي ثالث قرار دهد.لذا براي فائق آمدن بر اين دشواريها و ريسكهاي احتمالي بانك بايد كليه اقدامات تأميني را در اين زمينه انجام دهد.

اصل 11- بانكها بايد از وجود اطلاعات كافي در سايتهاي مربوطه در مورد هويت و آشنايي با بانك و چگونگي مقررات آن اطمينان يابند تا مشتريان بالقوه پيش از هرگونه اقدام به معاملات بانكي الكترونيكي اطلاعات لازم در اين باره كسب كنند.به منظور حداقل سازي ريسك شهرت و اعتبار و حقوقي مرتبط با فعاليتهاي بانكي الكترونيكي در عرصه داخلي و برون مرزي بانكها از وجود اطلاعات كافي در موارد ياد شده بر وب سايتهاي خود مطمئن شوند.مشتريان بانك نيز با توجه به اطلاعات مذكور مي توانند به عمليات بانكي الكترونيكي مبادرت ورزند.نمونه اي از اطلاعات بانكي در وب سايتهاي يك بانك به قرار زير است:

-نام بانك و محل استقرار ساختمان مركزي(و دفاتر محلي قابل دسترسي)

-مشخصات مقام يا مقامهاي نظارتي اوليه بانك(مسئول اصلي نظارت)

-چگونگي ارتباط مشتريان با واحد خدمات مشتري بانك در مورد طرح دشواريهاي خدمات ،شكايات و به كارگيري مشكوك حسابها و غيره

-چگونگي دسترسي مشتريان به اطلاعات مربوط به جبران خسارت يا پوشش بيمه اي و سطح حمايت مربوطه -چگونگي دسترسي مشتريان به مسئول مستقيم رسيدگي به شكايات و طرح ها

-ساير اطلاعات مناسب عنداللزوم

اصل 12-بانكها بايد به اقداماتي در زمينه نمايش پايبندي خويش به الزامات حفظ اسرار مشتري كه در حوزه قضايي محل تدارك محصولات بانكداري الكترونيكي و خدمات قابل اعمال باشند،مبادرت ورزند.

حفظ اطلاعات و اسرار خصوصي يك مشتري از مسئوليتهاي مهم يك بانك است.استفاده نابجا و ياافشاي غير مجاز اطلاعات محرمانه مشتري بانك را در معرض ريسك هاي شهرت و اعتبار حقوقي قرار مي دهد .براي مقابله با اين مسئله بانكها مي توانند مواردي به شرح زير را مورد  توجه قرار دهند:

-معيارها و سياستهاي مربوط به اسرار خصوصي مشتريان بانك بايد در مجموعه مقررات خاص مربوطه منظورشود.

-مشتريان نسبت به سياستهاي حفظ اسرار خصوصي و ساير سياستهاي مربوطه آگاهي يابند.

-مشتريان بانك ممكن است در مورد ارايه اطلاعات گوناگون خصوصي و نيازهاي خود به طرفهاي ثالث اكراه داشته باشند.

-اطلاعات مشتريان بايد صرفاً براي اهداف تعيين شده توسط آنان به كار رود.

-معيارهاي بانك براي استفاده از اطلاعات مشتري بايد توسط طرفهاي معامله در موارد واگذاري امور رعايت شود.

اصل 13-بانكها بايد از ظرفيت لازم براي استمرار امور مالي و فرآيند برنامه ريزي احتياطي براي تأمين دسترسي به خدمات و نظامهاي بانكداري الكترونيك برخوردار باشند.

خدمات بانكداري الكترونيكي بايد به صورتي سازگار با انتظارات مشتري و به موقع ارايه شود تا در مقابل خطرهاي ناشي از ريسك اعتباري ،حقوقي و غيره مصونيت يابد.براي اين كار ،بانك بايد از توانايي لازم براي ارائه خدمات بانكداري الكترونيكي به كاربران نهايي از منابع گوناگون برخوردار باشند.حفظ قابليت دسترسي كافي در اين زمينه به قدرت نظامهاي پشتيباني و احتياطي موجود نيز بستگي دارد كه بروز اختلالات بالقوه موجود در امور بانكي را تعديل مي كنند.براي تدارك و استمرار خدمات بانكداري الكترونيكي مورد انتظار به مشتريان بايد:

-ظرفيت جاري نظام بانكداري الكترونيكي و قابليتهاي آن به صورتي پويا و همه جانبه تجزيه و تحليل شده و نرخ پيش بيني پذيرش محصولات بانكي و خدمات مربوطه از جانب مشتريان تعيين شود.

-ظرفيت پردازش معاملات بانكداري الكترونيكي با آزمون تنش به صورت دوره اي ارزيابي شوند.

-تداوم به كارگيري امور تجاري مناسب و طرحهاي احتياطي و انتقال سيستمها به صورت منظم پردازش و آزمون شود.

اصل 14- براي به حداقل رساندن دشواريهاي ناشي از رويدادهاي غير منتظره ناشي از تهاجمهاي دروني و بيروني ايجاد شده در مسير خدمات بانكي و فعاليتهاي بانكداري الكترونيكي ، بانكها بايد به توسعه طرحهاي واكنش احتمالي مبادرت ورزند.

سازوكارهاي مؤثر واكنش احتمالي در مورد حداقل سازي ريسكهاي اعتباري ،حقوقي و عملياتي ناشي از رويدادهاي غير منتظره همچون تهاجمهاي دروني و بيروني و نظام بانكي الكترونيكي مي توانند بر عمليات و تدارك آتي خدمات آن تأثير بگذارد.در اينجا بانكها بايد طرحهاي واكنش احتمالي مناسبي را در مقابل اين رويدادها به اجرا بگذارند و ريسك اعتباري بانك را كنترل كنند.آنها همچنين بايد اختلالات بالقوه احتمالي ناشي از عمليات بانكي و نظامهاي واگذاري امور در خدمات بانكداري الكترونيكي را تحت كنترل قرار داده و آن را محدود كنند.

بانكداري الكترونيكي استفاده از فناوري روز و اطلاعات جديد در عمليات بانكي است؛در واقع بااستفاده از فناوري ارتباطات و كاربرد علايم الكترونيكي به جاي پول فيزيكي ،عمليات پولي ،مالي و سرمايه گذاري خود را انجام مي دهد.از ثمرات مهم اين فناوري ،افزايش سرعت كار و ارائه تسهيلات جديد به مشتريان و آسان نمودن تصميم گيري در عمليات بانكي است .بنابراين در ابتدا بايد راه هاي رسيدن به بانكداري الكترونيكي را شناخت و با چگونگي حركت به سوي آن آشنا شد؛همچنين مي بايست ضوابط و مقررات جديدي كه لازم است در پي اجراي سيستم بانكداري الكترونيكي تدوين گردد را مشخص نمود .و در آخر طي يك پروسه مطالعه و اجرا ،بايد عقب ماندگي خود را از بانكداري الكترونيكي جبران كرد.

به طور كلي بانكهاي ايران با نگرش سيستم بانكداري سنتي و محدوديتهاي سازماني و جغرافيايي نمي توانند به بانكداري نوين دست يابند و در درجه اول تغيير نگرش مديران ضروري به نظر مي رسد.

خوشبختانه اهميت بكارگيري واقعي اين فناوري براي مديران ارشد بانك محرز شده و تنها اين ساختار اداري است كه شايد به دليل نداشتن شناخت و درك موضوع،مقاومت مي كند.اينطور به نظر مي رسد كه همين عدم درك صحيح از بانكداري الكترونيكي ،نگراني هايي را نيز براي مديران مياني بوجود آورده است كه براي رفع اين موانع و مشكلات و درك صحيح از بانكداري الكترونيكي ،رسانه هاي گروهي مي توانند نقش تعيين كننده و مهمي در جهت آموزش و زمينه پذيرش آن براي مديران مياني و افراد مقاوم در مقابل تكنولوژي جديد،داشته باشند.

در كنار اين موضوع ،يك مسئله مهم ديگر نيز وجود دارد وآن تجديد نظر در قوانين قضايي است .به طور مثال امضاء دستي و نمونه آن به صورت الكترونيكي بايد براي قوانين قضايي مورد قبول باشد و بانكها نيز بايد به سيستمهاي الكترونيكي اعتماد كنند.شايد بسياري از سازمانها و بخشهاي خدماتي مانند«ويزا كارت» يا «مستر كارت» نيز به دنبال امنيت از تهديدات احتمالي هستند و شايد بعد از نمونه كارتهاي مغناطيسي به كارتهاي هوشمند رسيده اند و اين به دليل امنيت بالاي كارتهاي هوشمند نسبت به كارتهاي مغناطيسي ؛و همچنين انعطاف پذيري و قابليت اطمينان و بي نيازي كارتهاي هوشمند به سيستمهاي ارتباطي خاص،مي باشد.

همچنين علاوه بر بستر سازي فرهنگي در درون  سازمان ،اقدامات برون سازماني نيز بايد انجام گيرد.مثلاً شركت مخابرات يا شركت هاي مربوطه براي ايجاد ارتباط در سراسر كشور بايد اطمينان لازم را براي بانكها ايجاد كنند .تا بتوانند با خاطر آسوده خدمات خود را در سراسر كشور با گارانتي ارائهه دهند.گرچه بانكها به سمت شبكه خصوصي ارتباطي رفته اند،اما از لحاظ اقتصادي و فني از مخابرات براي ارتباط با مشتريان استفاده كرده اند.

بنابراين رسيدن به بانكداري الكترونيك مشكل نيست.اما بانكها بايد مطمئن شوند كه مورد هجوم مهاجمان الكترونيك قرار نمي گيرند و يا اين هجوم به حداقل مي رسد.در بانك هايي كه امكان ارتباط را از طريق بانكداري الكترونيكي برقرار كرده اند،هر كس مي تواند در خانه خود بنشيند و از طريق سيستم به خدمات بانكي دسترسي پيدا كند .اكنون در بانكداري الكترونيكي جهاني مشتري با تلفن همراه در ماشين خودش ،حساب بانكي اش را بررسي مي كند و كارها و عمليات بانكي مورد نظرش را انجام مي دهد؛ و حتي پرداخت هزينه هاي آب و برق و تلفن هم امكان پذير است،كه اين همه محصول بانكداري الكترونيكي است.

يكي از ويژگيهاي بارز در سايتهاي رايانه اي ،اجراي امور توسط بانكداري الكترونيك است .سيستم بانكداري الكترونيك نرم افزاري نيست كه ما به عنوان يك ابزار الكترونيكي به برق وصل كنيم و توقع داشته باشيم براي ما كاري انجام دهد يا اين كه آن را يك ابزار فني به حساب آوريم،بلكه نقش اساسي بانكداري الكترونيك ،بالا بردن كارايي امور بانكي است.چرا «تجربه مشتري»با استفاده از سيستم در اجراي اين امر بسيار حايز اهميت است؟

آقاي ديويد تراويسDavid Travis مشاور عالي مفاهيم سيستم بانكداري الكترونيك در كنفرانسي كه از تاريخ 29 سپتامبر تا اول اكتبر سال 2001 در دوبي برگزار شد.3 كاربرد عمده در پيشبرد روند كار بانكداري توسط سيستم بانكداري الكترونيك را به شرح زير معرفي مي كند:

1-امكان انتخاب

2-نرخ تبديل

3-كاهش هزينه

اولين كاربرد ،امكان انتخاب است،مشتريها از طريق اين سيستم(بانكداري الكترونيك)از امكان انتخاب بهتري برخوردار خواهند بود . در روزهاي نخستين پيدايش سيستم WEB اين جمله «هرگاه شما زمينه را آماده كنيد .آنها خواهند آمد»روي صفحه مانيتور به چشم مي خورد .اما امروز در سيستم WEB امكان دارد كه با وجود زمينه براي جذب مشتري به لحاظ وجود فرصتهاي بهتر از طرف ديگر رقبا،اين امكان براي شما پيش نيايد و مشتري به سمت رقباي شما حركت كند.

بنابراين ممكن است مشتريان از سايت بانكداري الكترونيك شما كه بد طراحي شده است .براي كنترل امور مالي خود استفاده كنند.اما بايد بدانيد كه در اين صورت آنها نسبت به شما و خدمات ارايه شده چندان وفادار نخواهند ماند و اين موضوع شما را در عرصه رقابت بسيار آسيب پذير          مي كند.در دنياي كنوني احتمال دارد كه رقيبان با ارائه شرايط بهتر تنها با حركت اشاره گر mouse رايانه به سويي،در يك لحظه شما را از روي صفحه محو كنند.

دومين كاربرد،نرخ تبديل (درصد جذب مشتري)است.استفاده كنندگان از سيستم WEBSITE ممكن است با توجه به كارايي و قابليت و به كار گيري تسهيلات بانك ارسال كننده اطلاعات ،از اين طريق تبديل به مشتري شما شوند.فرض كنيد كه شما كنترل حساب مشتريان را روي خط مستقيم سيستم خود داريد،حالا چه كار مي كنيد؟چگونه شما آنها را به خريد خدمات مالي ديگر از قبيل ،وامها ،معامله سهام وبيمه وادارميكند ؟

در اينجا به هر ميزاني كه اطلاعات داده شده به مشتري قابليت استفاده بيشتري داشته باشد ،متقاضيان اين خدمات را به مشتري شما تبديل خواهند كرد .در يك لحظه تجربه كننده با يك چشم بر هم زدن تبديل به مشتري شما مي شود و هر چه اطلاعات واضح تر و در رابطه با تسهيلات بانكي از قابليت استفاده بيشتري برخوردار باشد،مشتري مي تواند با اطلاعات به دست آمده راه بهتري را براي نحوه استفاده از پولش پيدا كند.حالا اين سئوال پيش مي آيد كه آيا ابتكارهاي ديگري براي جذب مشتري به منظور افزايش فروش خدمات وجود دارد؟

سومين كاربرد،كاهش هزينه است،تأكيد بر قابليت استفاده اين سيستم براي مشتريان موجب كاهش هزينه در انجام معاملات مي شود.

چرا كه اين سيستم نياز به تماس مستقيم كارمند يا حتي كارمند پشت ميز براي پاسخگويي به اين نوع خدمات ندارد،بنابراين يك سيستم كارآمد و مفيدي است كه هزينه هاي حمايتي را كاهش داده و بالاترين برگشت سرمايه گذاري را با كليه عمليات مشاوره از طريق سيستم WEB و بهترين وسيله اندازه گيري (سنجش) در اصلاح سيستم با كمترين هزينه را فراهم مي كند.

لذا،3 كاربرد عمده در بانكداري الكترونيك عواملي هستند كه رقبا را وادار مي كنند بر يك سيستم قابل و كارآمد سرمايه گذاري كنند.

آيا وقت آن نيست كه ما هم بر سيستم كارآمد بانكداري الكترونيك سرمايه گذاري كنيم؟

عرضه تجارت اينترنتي بسيار پيچيده شده است.ميليونها سايت با ارائه انبوهي از محصولات .خدمات و اطلاعات ،در انتظار بازديدكنندگان نشسته اند .طبيعت پويا و انعطاف پذير اين رسانه همراه با قابليت دسترسي نامحدود آن ،تعداد زيادي از مشاغل و حرفه ها را به چالش طلبيده است.

واسطه گري هاي جديدي در زنجيره هاي مجازي پديد آمده و به دنبال آن انواع مشاغل جديد مثلاً شركتهاي مجازي ظهور كرده اند كه حاصل الگوهاي خلاقانه تجاري بود كه در طليعه عصر اقتصاد شبكه اي (Net-Economy) ارائه شدند.كثرت فعاليتهاي مربوط به مشاغلي كه از اينترنت به عنوان يك كانال تحويل و توزيع چند رسانه اي جهاني بهره برداري مي كنند،شايد تازه واردها را گيج كند و باعث شود آنها كه خواستار ورود به آن هستند به خاطر نداشتن يك نمودار و شماي روشن از بازار كه رويدادهاي آن را به خوبي نشان دهد،از اين كار پرهيز كنند.

بانكها و مؤسسات مالي ،عموماً حضور خود را با اهداف گوناگون در اينترنت تثبيت كرده اند.به گفته هيرست(Hirst-1999)،بانكداري الكترونيكي به زودي به يك خط مشي كاري تهاجمي تبديل خواهد شد و نه يك اجبار ناشي از انفعال .برخي از بانكها به علت آن كه رقيبشان در آنجاست ،در آن حضور مي يابند،برخي ديگر ترجيح مي دهند صبر و انتظار پيشه كنند و بالاخره بعضي،از آن به عنوان يك كانال بانكداري كه بخشي از مديريت تحويل و توزيع آنها را تشكيل مي دهد استفاده مي كنند.در اين ميان تعداد كمي از آنها خط مشيي را براي استفاده از فرصتهاي اينترنتي اتخاذ كرده اند.براي انجام اين كار،آنها نيازمند الگويي براي فعاليتهاي الكترونيكي ( E-Activities) هستند كه بتواند ساختار بازار اينترنت را در مسير انتخاب حرفه مربوط به خود مشخص كند و نشان دهد كه در كجا مي توان سرمايه گذاري كرد.به علاوه ،تصميم گيراني وجود دارند كه مايلند بدانند فعاليتهاي تجاري و شغلي كه ديگر بانكها را به خود مشغول كرده است،چه هستند.

هدف اصلي اين مقاله نيز اين است:

اولاً به دست آوردن راهكارهاي جامع و موجز از مدل سازي بازار تجارت اينترنتي ،زيرا تاكنون فعاليتهاي كاري و تجاري اينترنت به صورت منظم دسته بندي نشده و ثانياً ،براي شناسايي نقش بانكها در دنياي تجارت اينترنتي ،نمونه هايي از ابتكارهاي امروزي بانكها و براي تسهيل در امر شناخت حوزه هاي گوناگون،نقطه نظراتي در مورد حوزه هاي جديد امكانپذير ،ارائه خواهد شد.

نقش بانكها در دنياي اينترنت

در آغاز ،بانكها دست به تبليغ قابليتهاي ويژه خود و نيز محصولات موجود ،كانالها و مشاوره در اينترنت زدند.مدتي بعد آنها به عنوان تأمين كننده محصولات و خدمات خود ،وارد بازار تجاري اينترنت شدند.

گير(Geyer-1997) در اين مورد چنين گفته است:روند حركت به سوي تحويل الكترونيكي محصولات و خدمات به  شدت در صنايع خدمات تأمين مالي (Finance) در جريان است(چيزي كه نام E-Finance يعني فاينانس الكترونيكي بر آنها نهاده اند )كه عامل بخشي از اين تحول،تقاضاي مصرف كنندگان و نيز فضاي بيرحمانه رقابتي فعلي است .اين اواخر در اثر پيشرفت در فن آوري اينترنت و ظهور پروتكل هاي مربوطه(مانند  integrion.ofx.set.ect)بانكها متوجه شدند كه مي توانند بار ديگر فعاليتهاي واسطه گري در امور مالي و ارائه تسهيلات در معاملات تام تجاري را از طريق اينترنت ايفا كنند.اما به گفته شيلر (Schiller-1997)شركتهاي خدمات مالي سعي دارند به چندين شيوه مختلف به ارائه خدمات مالي الكترونيكي مبادرت ورزند.برخي روش حضور مستقيم در وب(WEB) را برگزيده اند،عده اي ديگر نام خود را صاحبان بازار الكترونيك خدمات غير مالي متمركز در سازمان و يا مشاركت جويان در يك بازار الكترونيكي خدمات غير مالي متمركز در سازمان نهاده اند.

با اين حال اين طرح خيلي مبهم است و كمكي به مؤسسات بانكي در روند تصميم گيري هاي خود نمي كند،يعني نمي تواند بازار مناسبي را براي سرمايه گذاري اين مؤسسات پيدا كند تا انها بتوانند خود را با رقيبانشان مقايسه كنند.

الگويي از ساختار بازار تجارت اينترنتي

الگوهاي زير بازار تجاري اينترنت را بخش بندي مي كند و براي اين كار ابتدا انواع فعاليتهاي شغلي تجارت اينترنتي را مجزا كرده و بر همين اساس نقشي را كه كاربران گوناگون اين عرصه از جمله بانكها در اين بازار ايفا مي كنند ،طبقه بندي مي كند.

1-تأمين كنندگان فن آوري :

زير ساختار فن آوري ،جزئي لاينفك از تجارت اينترنتي است.شركتهاي ارتباطات راه دور،ارائه دهندگان خدمات اينترنتي ،سازمانهاي ارائه كننده سرويسهاي ميزباني وب و انجمنهاي نرم افزاري توسعه وب و شركتهاي ادغامي ارتباطات بين المللي (IT)همگي تأمين كنندگان فن آوري هستند كه با ظهور حرفه تجارت اينترنتي شكوفا شده اند.تعدادي از بانكها اكنون به دنبال بازاريابي براي منابع فن آوري وب خود هستند تا به عنوان تأمين كنندگان فن آوري اينترنت ،حرفه جديدي را آغاز كنند.

2-تأمين كنندگان محتوا

غناي محتواي رسانه ،عامل مهم موفقيت آن در جذب تعداد فزاينده اي از استفاده كنندگان از وب و كاربران تجاري بوده است.

تأمين كنندگان محتوا منبع تهيه مواد خاصي هستند كه در اينترنت در گردش بوده و واسطه ها بر اساس آن نرخ ارزش افزوده را پيشنهاد مي دهند.تأمين كنندگان محتوا در چهار مقوله مختلف،كار خود را طبقه بندي كرده اند،براي مثال محتواي وب سايتهاي بانكها اغلب شامل خلاصه اي از تاريخچه بانك،اطلاعات مربوط به خدمات و قيمتهايشان،در صدهايي كه مي پردازند و برخي فرمهاي درخواستي و غيره است.

الف)توليد كنندگان ،مالكان،كارخانه داران،كسبه:

اين گروه داراي اطلاعات مفيد و خوبي هستند كه مايلند آنها را از طريق اينترنت ،تبليغ،فروش و توزيع كنند.

اكثر بانكها داراي وب سايتي هستند كه در آن كاتالوگي از محصولات و خدماتشان برا ي تبليغ  و برقراري ارتباط با مردم ارائه شده .بانكهاي ديگري نيز در سراسر جهان وجود دارند كه همچنان رو به افزايش هستند وخدماتي از قبيل بانكداري الكترونيكي (E-banking) بانكداري اينترنتي(internet banking) وبانكداري وب (web-banking)    را ارايه ميدهند . در اين نوع بانكها مشتريان برجريان امور مالي خود اشراف كامل داشته و قادرند معاملاتي را از طريق اينترنت انجام دهند.

ب)دلالي الكترونيكي:

«دلال الكترونيكي » به مجموعه اي از فعاليتها يا شركت هاي فعال گفته مي شود كه رابطي را به مصرف كننده نهايي يا مشتري خود معرفي مي كنند،كه از طريق اين رابط(internet)بتواند به انواع محصولات و خدمات دسترسي پيدا كند.دلالي الكترونيكي ممكن است به وسيله يك نمايندگي كه ارائه دهنده انواع خدمات ،مثلاً دادن وام و نرخ بندي آنهاست ،انجام شود كه اين نمايندگي با ارائه پيشنهادها ،خريد را آسان مي كند(مثلاً سايت www.e-trade.com) و يا اصلاً خود راساً عاملي براي تجارت مي شود (مثلاً سايتwww.e -trade.com).

نوع خاصي از دلالي الكتر.ونيكي عبارت است از دلالي اطلاعات .وب سايتهاي كه امكان دسترسي به پايگاه داده هاي موضوعهاي مورد  علاقه را فراهم مي كنند،دلالهاي اطلاعاتي ناميده مي شوند(مثلاً www.cordis.iu.com).

فرو ريز كردن اطلاعات (DOWNLODING)ممكن است مجاني و يا پولي باشد.برخي از سايتهاي بانكها نقش دلال اطلاعات را بازي مي كنند،زيرا امكان دسترسي به نرخها ،شاخص ها و اطلاعات اقتصادي را فراهم كرده و گزارشهايي در ارتباط با كل نظامي كه درآن كار مي كنند ارائه مي دهند،نه آن كه تنها اطلاعات مربوط به مؤسسه خود را گزارش كنند.

ج)تأمين كنندگان خدمات الكترونيكي :

اين گونه فعاليتهاي شغلي مثل سابق در شركت و اداره و مؤسسه انجام نمي شود ،بلكه تمام جريانات در دنياي مجازي به وقوع مي پيوندد.

معمولاً اين گونه خدمات به كساني ارائه مي شود كه در دنياي تجارت اينترنتي وارد شده اند(مثلاً سايت WWW.SCARCHPOSITIONING.COM)تأمين كنندگان خدمات الكترونيكي حداكثر ،سازمانهاي مجازي مانند بانكهاي الكترونيكي(E-BANKS) هستند.آدرسهاي زير نمونه اي از اين گونه تأمين كنندگان خدمات الكترونيكي هستند.

نام سايتها

بانكهاي مجازي به علت اينكه هزينه كارمند و مكان در آنها وجود ندارد ،قادرند خدمات ارزانتري را ارائه كنند.تسهيلاتي كه بانكهاي مجازي از راه دور ايجاد كرده اند و در آنها مشتري خود بسياري از عمليات بانكي را انجام ميدهد(  SELF-SERVICE)،باعث شده كه كيفيت خدمات ارائه شده توسط اين گونه بانكها افزايش يابد.

د)تأمين كنندگان مطالب الحاقي

در اين مقوله ،آگهي دهندگان و دلالان اطلاعاتي جاي مي گيرند كه به گفته«هاگل»(HAGEL-1997)تنها منبع يا مهمترين منبع درآمدشان به اين شكل است و از طريق كسب اطلاعات در مورد مصرف كننده و تشكيل پرونده هاي مفصل براي مشتريان خاص و در نهايت ،در اختيار قرار دادن يك معامله گر ثالث،حاصل مي شود.بانكها خدمات خود نظير انواع كارت و وام و غيره را از طريق زير نويس(banners)و يا ساير ترفندهاي تبليغاتي روي صفحه وب ديگران به نمايش مي گذارند و مبلغي را به صاحب فضاي تبليغاتي مذكور مي پردازند.

3-زمينه سازان:

اين بخش از تجارت اينترنت مخصوص دلالان جديد است .آنها طوري زمينه سازي مي كنند كه بر ارزش محتوايي خدمات يا كالا اضافه شود.

معمولاً زمينه سازان خود صاحبان بازارهاي الكترونيكي (E-MARKETPLACES)هستند.

ابعاد و حوزه عمل بازارهاي الكترونيكي را .هم به طور افقي و هم به طور عمودي مي توان گسترش داد.از جلب توجه كردن يك بخش صنعتي گرفته تا جامعه اي كه كاربر در آن زندگي مي كند و يا اصلاً براي يك منظور خاص در نظر گرفته شده است.همچنين اين بازارها قادرند مطالب را از حوزه هاي گوناگون عمومي يا مرتبط جمع آوري كنند.

بازارهاي الكترونيكي

بري مان(1998-BERYMAN)بازارهايي كه پل ارتباط بين خريدار و فروشنده هستند،در بسياري از مقولات مربوط به ارائه خدمات و محصولات ،هشيار و فعالتر و كاراتر نمودن روند تجارت .باعث ايجاد ارزش و سود بيشتر شده اند .در حال حاضر سه گونه بازار وجود دارد:بازارهاي تحت كنترل فروشنده ،بازارهاي تحت كنترل خريدار و بازارهايي كه توسط اشخاص ثالث خنثي كنترل مي شوند.

در اكثر موارد،بازارهاي الكترونيكي خنثي هستنديعني توسط دلالاني كه پذيراي فروشندگان بازرگانان هستندبر پا شده ند .در تبادل الكترونيكي (E-PROCUREMENT)اغلب با بازارهاي تحت كنترل فروشنده يا خريدار مواجه مي شويم كه در آنها انواع كالا و خدمات خريد و فروش مي شود.

برخي كارهاي خاص عبارتند از:مالكان پست الكترونيك (E-MAILE)،حراج سراهاي الكترونيكي ،صاحبان دروازه هاي ورودي (PORTAL)و صاحبان خدمات راهنما و فهرست.بانكهايي هستند كه ميزبان يك E-MAILE بود نظير(WWW.BARCLAYSQUARA.COM) و مارك تبليغاتي خود را به عنوان تضمين خريد ON -LINE پيش مي گذارند.بانك مي تواند خود نيز به عنوان يك حراج سرا عمل كند،زيرا قادر است امنيت پيشنهاد كنندگان قيمت را تضمين كند.با اين همه ،تا آنجا كه ما مي دانيم .هنوز هيچ بانكي قدم در اين عرصه ننهاده است.

توان دهندگان

توان دهندگان كساني هستند كه موجب ارزش افزوده و همچنين معاملات بيشتر در بازار تجارت اينترنتي مي شوند.توان دهندگان عموماً به ارائه خدمات مربوط به پرداخت ها مشغول و نيز به عنوان بنگاههاي تسهيل عمليات بانكي بين بانكها و همچنين به عنوان تضمين دهنده عمل مي كنند.

بانكها روز به روز در حال ايجاد زير ساختارهاي پرداخت همراه با ساز و كارهاي امنيتي مختلف نظير SSL -SET ,و غيره هستند.زيرا به تناسب آنكه لحظه به لحظه پرداختهاي بيشتري از طريق اينترنت انجام مي گيرد،ظرفيتهاي بالقوه عظيمي از سود دراين كار خود را نمايان مي كند.

چالش كنوني بانكها آن است كه سيستم محكمي از پرداخت ارائه كنند كه قدرت و انعطاف لازم را در پشتيباني از انواع ابزارهاي پرداخت(نظيركارتهاي اعتباري ،كارتهاي بدهي،بستانكار و بدهكاران حسابها ،چكهاي الكترونيكي ،پول ديجيتالي و غيره )را دارا و به قدر كافي معيار پذير بوده و امكان ارائه خدماتي ثابت،بدون در نظر گرفتن حجم كار را داشته باشد.

كارگزاران كارتها و گواهي هاي معتبر(نظيرhttp://www.visa.com و يا http://www.versisign و يا Cyber Trst http:www.gte.com)با مديريت و توزيع گواهينامه هاي ديجيتالي از نوع SET يا از انواع ديگر مي توانند امنيت معاملات را حفظ كنند.بانكها شايستگي آن را دارند كه به عنوان يك بانك كارگزار مسئول گواهينامه نقش قابل توجهي ايفا كنند و ابتدا به مشتريان خود و در مرحله بعد به عنوان يك خدمات عمومي به اين كار مبادرت ورزند.حوزه عمل بانكداري در معناي وسيع خود بايد در بردارنده زير ساختارهاي امنيتي و اطمينان بخش باشد.نمونه چنين زير ساختار BORCALAYS ENDORSEE است ENDORSE يك ارائه دهنده خدمات امضاي ديجيتالي است كه اشخاص حقيقي و حقوقي را قادر مي سازد با اطمينان و اعتماد در اينترنت به معامله بپردازند.كارت هوشمند ENDORSE امضاي ديجيتال اعضا است كه هويت منحصر به فرد شخصي را كه داده هاي الكترونيكي را امضا مي كند.تضمين كرده است .اين امضاء همچنين مي تواند حافظ انسجام داده هاي الكترونيكي شود و اين كار را از طريق تغييرات در حين ارسال انجام مي دهد(به نقل از WWW.ENDORSE.COM).بانكها بر مبناي دو اصل اطمينان و امنيت مي توانند خدمات توان افزاي ديگري مانند الزام حق كپي (COPY RIGHT)و الزام مالكيت معنوي INTELLECTUAL  PROOERTY را نيز ارائه كنند.ماجكس MAGEX امنيت توزيع محتويات و پرداختهاي تحت بررسي را براي اطلاعات ديجيتالي تأمين مي كند.ماجكس نه تنها امكان تحويل محتويات ديجيتالي را فراهم مي آورد(محتوياتي  نظير موسيقي ،فيلم،نمايندگي ها،كتاب ها،اطلاعات بازرگاني و غيره)،بلكه پشتيباني مستمر از حق كپي (COPY RIGHT)به عمل آورده و خرده پرداختها را نيز جمع آوري مي كند.(به نقل از بروشور SEMA GROUPS).

 

  

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 05 تیر 1393 ساعت: 7:23 منتشر شده است
برچسب ها : ,,,,,,,,,,,,,,,,,,
نظرات(0)

ليست صفحات

تعداد صفحات : 792

شبکه اجتماعی ما

   
     

موضوعات

پيوندهاي روزانه

تبلیغات در سایت

پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید :

فرم های  ارزشیابی معلمان ۱۴۰۲

با اطمینان خرید کنید

پشتیبان سایت همیشه در خدمت شماست.

 سامانه خرید و امن این سایت از همه  لحاظ مطمئن می باشد . یکی از مزیت های این سایت دیدن بیشتر فایل های پی دی اف قبل از خرید می باشد که شما می توانید در صورت پسندیدن فایل را خریداری نمائید .تمامی فایل ها بعد از خرید مستقیما دانلود می شوند و همچنین به ایمیل شما نیز فرستاده می شود . و شما با هرکارت بانکی که رمز دوم داشته باشید می توانید از سامانه بانک سامان یا ملت خرید نمائید . و بازهم اگر بعد از خرید موفق به هردلیلی نتوانستیدفایل را دریافت کنید نام فایل را به شماره همراه   09159886819  در تلگرام ، شاد ، ایتا و یا واتساپ ارسال نمائید، در سریعترین زمان فایل برای شما  فرستاده می شود .

درباره ما

آدرس خراسان شمالی - اسفراین - سایت علمی و پژوهشی آسمان -کافی نت آسمان - هدف از راه اندازی این سایت ارائه خدمات مناسب علمی و پژوهشی و با قیمت های مناسب به فرهنگیان و دانشجویان و دانش آموزان گرامی می باشد .این سایت دارای بیشتر از 12000 تحقیق رایگان نیز می باشد .که براحتی مورد استفاده قرار می گیرد .پشتیبانی سایت : 09159886819-09338737025 - صارمی سایت علمی و پژوهشی آسمان , اقدام پژوهی, گزارش تخصصی درس پژوهی , تحقیق تجربیات دبیران , پروژه آماری و spss , طرح درس