مقدمه

حجاب وپوشش براي بانوان ـ بويژه حجاب برتر ـ وتوجه به تحريم عفاف وحراست آن درزن از اصيل ترين سنگرزنان واز مهمترين وسودمند ترين قانون الزامي آفرينش براي آنها درجامعه است ، به عبارت روشنتر ،حجاب وپوشش ،سنگر سعادت وپيروزي ورستگاري زنان وجامعه است،که اگراين سنگر آسيب ببيند ويافرو ريزد ،عوامل سعادت ،پاکزيستي وشرافت آنها فرو مي ريزد.

لزوم پوشيدگي زن دربرابر مرد بيگانه يکي از مسائل مهم اسلامي است،درخود قرآن کريم درباره اين مطلب تصريح شده است ،پوشيدن زن ازمرد بيگانه يکي ازمظاهر لزوم حريم ميان مردان وزنان اجنبي است ،همانطورکه عدم جوازخلوت ميان اجنبي واجنبيه يکي از مظاهر آن است.

با کمال تأسف ديناي غرب ودنباله روهاي آنان اين مسئله بسيار مهم اسلامي واخلاقي را ناديده گرفته ،بلکه به عکس با کمال گستاخي برضد آن ،گام بر مي دارند وآنرا عامل تخدير ورکود وواپس گرايي دانسته،تا آنجا که دردانشگاههاي خود ،دختران داراي پوشش را اخراج مي کنند،با اينکه : حجاب ؛سنگر حفظ عفت ومعرف شخصيت زن وجامعه ،سنگر حفظ زيبايي وشکوه زن ،سنگرحفظ صحيح ارتباطها ورشته هاي اجتماعي ،سنگر حفظ اخلاق فردي واجتماعي ،سنگر ودژ

 خلل ناپذير،براي حفظ مرزها وشيرازه هاي روابط مختلف  بوده وکيان خانه وخانواده را از هرگونه انحراف وگمراهي ،حفظ مي کند.

براستي درچه دنياي جاهليتي قرار گرفته ايم که دنياي غرب والگو تراشان غربزده ،حتي در کشورهاي اسلامي شکستن چنين سنگر و دژي را علامت ترقي ،رشد وتمدن مي دانند ،وبه عکس حجاب وحفظ حريم عفاف را نشانه عقب گرد و واپس گرايي.

دزدان عفت وغارتگران استعمار،براي فريب اذهان ،و وسيله قرار دادن زنان به عنوان يک کالا ،مي خواهند زنان را که نيمي از جامعه انساني هستند از همين راه ،از درون تهي کنند،وبا اين کار به تهاجم فرهنگي خود ادامه دهند،آنها چنين القاء مي کنند که:

حجاب ؛سدي بر سرراه تکامل آنهاست.

حجاب؛زنان را در زندان زندگي حبس کرده وآنها را ا ز تعالي  و رشد باز مي  دارد.

حجاب ؛از توسعه علمي،فکري ،فرهنگي ،هنري زنان مي کاهدو...

درحاليکه حجاب اسلامي ،آنگونه پيامدهاي شوم راندارد،بلکه وسيله وسنگر محکمي برا ي استواری زندگي بانوان بوده وپشتوانه نيرومندي  براي آنها درراستاي توسعه علمي ،فکري ،فرهنگي و هنري است.

اي خواهرانم حجاب تيغ شما ست                 تيغ خود رااز کف نيندازيد.

ونيز شرف زن به يمن عصمت اوست              اين شرف را از تن نرنجانيد

و اين را بدانيد که:

هر شاخه ای که از باغ برون آرد سر             در ميوه آن طمع کند راهگذر

    بخش اول : حجاب از نظر قران

اشاره: اصل وجوب حجاب  براي زنان ازضروريات دين اسلام است،ومنکر آن در حکم منکر دستورات ضروري اسلام  است وکسي که ازروي عمدوآگاهي منکر ضروريات اسلام شود،درحکم کفراست ،مگر اينکه معلوم باشد که منکر خدا ويارسول خدا نيست.

ضروري ووجوب حجاب داشتن برای زنان ازنظر قرآن ،وگفتار پيامبر وامامان وبه حکم عقل واجماع واتفاق رأي علماي اسلام ثابت است.

درقرآن براي وجوب حجاب وحدود آن ،به چهارآيه که صراحت برآن دارند تمسک شده ولي درمورد حفظ عفت وپاسداري از حريم آن ،درقرآن بيش از ده آيه وجود دارد.

 (( تجزيه وتحليل آيه 30سوره نور ))

  درآيه 30سوره نور (به عنوان نخستين آيه اي که صراحت بر وجوب حجاب دارد) مي خوانيم:

«وقل للمومنات يغضضن من ابصارهن ويحفظن فروجهن ولا يبدين زينتهن الا ما ظهر منها وليضربن بخمرهن علی جيوبهن ولا يبدين زينتهن الا لبعولتهن ...»

اي پيامبر به زنان با ايمان بگو چشمهاي خودرا (از نگاه به نامحرمان ) فرو گيرند ،ودامان خويش را حفظ کنند ،وزينت خود را ـ جزآن مقدار که نمايان است ـ آشکار نسازند،و(اطراف ،روسريهاي خود را بر سينه خود افکنند (تا گردن وسينه با آن پوشيده شود.)وزينت خود را آشکا رنسازند مگر براي شوهرانشان وساير افراد محرمشان...

شرح کوتاه

دراين آيه به پنج موضوع در رابطه با حجاب وحفظ حريم عفت تصريح شده است:

1 .      زنان بايد ديدگان خود را از نگاه به نامحرم فرو بنندند.

2.      زنان بايد دامن خود را از هرگونه عوامل بي عفتي ،حفظ کنند.

3.      زنان بايد زينت خود را ،جز آن مقدار که بطور قهري آشکاراست ،آشکار نکنند.

4.      زنان بايد روسريهاي خود را بر سينه بيفکنند.

5 .      زنان بايد زينت خود را جز براي افراد محرم خود،آشکار نکنند.

ابن عباس عالم ومفسر بزرگ عصر پيامبر در تفسير جمله

 « وليضربن بخمرهن علی جيوبهن»

مي فرمايد: يعني زن بايد مو وسينه ودور گردن وزيرگلوي خود را بپوشاند.

منظور از زينت چيست؟

با بررسي گفتار اهل لغت چنين فهميده مي شود که زينت به معني زيبايي در مقابل زشتي است وشامل هر نوع زينت وآراستگي ،از طبيعي وعارضي ،از لباس وبدن وزيور آلات خواهدشد،وزينت در زن ،آن زيبايي هاي آشکاراست.

بنابراين واژه زينت وسيع است.زينت ،هم شامل زينت هاي طبيعي مثل صورت ،بازوان سينه ،گردن و....وهم شامل زينت هاي اکتسابي مثل آويختن زيور آلات است.

   بخش دوم :آيات هشدار گردر حفظ سنگر حجاب وعفت

                ₪ 1.  نهي از کوبيدن پا بر زمين

درذيل آيه 31سوره نور،پس از آنکه خداوند به پيامبرفرمان مي دهد که به زنان با ايمان بگو حجاب خود را رعايت کنند ،مي فرمايد «ولا يضربن بارجلهن ليعلم ما يخفين من زينتهن »

بايد زنان ،هنگام راه رفتن ،پاهاي خود را بر زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود .

                ₪  2 .   نهي ازسخن گفتن زن با نازوکرشمه

درذيل آيه 32  سوره احزاب ،خداوند خطاب به همسران پيامبر ميفرمايد:«فلا تخضعن بالقول فيطمع الذي في قلبه مرض وقلن قولا معروفا »با صداي نرم ،به گونه هوس انگيز ،سخن نگوييد،که بيمار دلان در شما طمع کنند ،بلکه به خوبي سخن گوييد .

               ₪   3.  اخطار شديد به آسيب رسانان به حريم عفت

درآيه  60 سوره احزاب (بدنبال فرمان حفظ حجاب درآيه 59همين سوره) با هشدار واخطارشديد به بيمار دلان وغارتگران حريم عفت ،خطاب به پيامبرمي فرمايد:

(لئن لم ينته المنافقون والذين في قلوبهم مرض والمرجفون في المدينه لنغرينک بهم)

 اگر منافقين وآنها که دردلهايشان بيماري است وآنها که اخباردروغ وشايعات بي اساس درمدينه پخش مي کنند،دست از کارخود برندارند،تو را برضد آنها مي شورانيم .

    بخش سوم :ايرادها واشکالات

 ₪1.حجاب ومنطق

اولين ايراد اين است که حجاب دليل معقولي ندراد ومنطقي نيست . مي گويند: منشاء حجاب يا غارتگري ونا امني بوده که امروز وجود ندارد،يا فکر رهبانيت وترک لذت بوده است که فکر باطل ونادرستي است .

پاسخ اين ايراد اين است که حجاب ،از جنبه هاي مختلف رواني ،خانوادگي ،اجتماعي ،حتي از جنبه بالا رفتن ارزش زن ،منطق معقول دارد.

مرد بطور قطع از نظرجسماني بر زن تفوق دارد،از نظرمغز وفکر نيز تفوق مرد لااقل قابل بحث است ،زن دراين دو جبهه دربرابر مرد قدرت مقاومت ندارد ولي زن ازطريق عاطفي وقلبي هميشه تفوق خود را بر مرد ثابت کرده است .حريم نگه داشتن زن ميان خود ومرد يکي از وسايل مرموزي بوده است که زن براي حفظ مقام وموقع خود دربرابر مرد از آن استفاده کرده است.

اسلام زن را تشويق کرده است که ازاين وسيله استفاده کند وهر اندازه ،متين تر وبا وقارتر حرکت کند،بر احترامش افزوده مي شود.

درقرآن کريم نيز توصيه مي کند،زنان خود را بپوشانند،بعدمي فرمايد:

 «ذلک ادني ان يعر فن فلا يؤذ ين »

 يعني اين کار براي اينکه به عفاف شناخته شوندومعلوم شود وخود را دراختيار مردان قرار نمي دهند،بهتر است.

درنتيجه حشمت آنها مانع مزاحمت افراد سبکسر مي گردد.

₪2.حجاب واصل آزادي

مي گويند: حجاب موجب سلب حق آزادي مي شود که يک حق طبيعي بشري است ونوعي توهين به حيثيت انساني زن به شمار مي رود .

هر انساني شريف وآزاد است ،مرد باشد يا زن ،سفيد باشد يا سياه ،تابع هر کشور يا مذهبي که باشد.

پاسخ اين ايراد آن است که فرق است بين زنداني کردن درخانه وبين موظف دانستن زن به اينکه وقتي مي خواهد با مرد بيگانه مواجه شود پوشيده  باشد.

در کشورهاي متمدن جهان براي مردان نيز محدوديت هايي وجود دارد.اگر مردي برهنه يا درلباس خواب از خانه خارج شد ويا با پيژامه بيرون آيد،پليس ممانعت کرده به عنوان اينکه اين عمل بر خلاف حيثيت اجتماع است ،اورا جلب ميکند.

هنگامي که مصالح اخلاقي واجتماعي ،افراد اجتماع او را ملزم کند که درمعاشرت اسلوب خاصي را رعايت کند مثلا با لباس کامل بيرون آيند ،چنين چيزي نه بردگي نام دارد ونه زندان ،نه ضد آزادي وحيثيت انساني است ونه ظلم وضد حکم عقل.

برعکس ،پوشيده بودن زن ،درهمان حدودي که اسلام تعيين کرده،موجب کرامت واحترام بيشتر اوست؛زيرا اورا از تعرض افراد جلف وفاقد اخلاق مصون مي دارد.آري اگر کسي بگويد زن را بايد درخانه حبس کرد،اين با آزادي طبيعي وحيثيت انساني وحقوق خدا دادي زن منافات دارد.چنين چيزي درحجاب هاي غير اسلام بوده است ،ولي در اسلام نبوده ونيست.

  بخش چهارم :آثار وفوائد حجاب

 ₪1.حجاب ونقش آن درسلامت اجتماع وآرامش رواني

رعايت حجاب درسلامت وپاکي اجتماع مؤثر است ،به علت تاثير زياد آن در استحکام خانواده به عنوان پايه واساس اجتماع ونيز تاثير آن در ساخته شدن فرزندان با تربيت صحيح وپاک نگه داشتن محيط اجتماع از عوامل تحريک آميز حيواني .

معلوم است وقتي کانون خانواده گرم وپر جاذبه باشد،اين گرمي واستحکام دربالا بردن روحيه عمومي مردم وجامعه تاثير بسزايي خواهد داشت ،وقتي کودکان چنين خانواده اي با تربيت صحيح وتعادل روحيه وافکار پرورش يافتند،درجامعه منشأ سازندگي ، ترقي وتعالي مي شوند.

اکثر دختران وپسراني که درسنين پايين به دام مفاسدمختلف مي افتند،کساني هستند که از تربيت حقيقي وصحيح محروم بوده اند اين ظلم را هيچ کس جز والدين به آنها نکرده اند.

از طرفي با رعايت حجاب ،ريشه بسياري از تفاخرها،تکاثرها ،اسرافها ،تحريک هاي بي موقع در اجتماع کنده خواهد شد وبذر فساد خشکيده خواهد شد.

چرا که ديگر زنان عمر خودرا به جاي مصرف دراينگونه ضد ارزشها درجهت هدف نهايي زندگي انساني وسعادت راستين صرف مي کنند ولذا ديگر ،گناه به فساد کشاندن ساير افراد جامعه واتلاف عمر آنان وايجاد زمينه براي انواع فساد در اجتماع صورت نمی گيرد.

گسترش بوتيک هاي کذايي ،تهيه وتوزيع لباسهاي مبتذل غربي با تصويرها، تکثير وتوزيع نوارهاي مبتذل ونوارهاي موسيقي و...ازمواردي هستند که جوانان بي گناه وکم تجربه را به سوي منجلاب فساد وتباهي سوق مي دهند.

براي اينکه جوانان از اين آفات در امان باشند،بايد درخانواده بطور صحيحي تربيت شوند،اما اگر مادر اسير انواع هوسها وتمايلات حيواني باشد،نمي تواند براي فرزندانش الگوي کاملي باشد.

 ₪2.حجاب ونقش آن درمسئوليت هاي اجتماعي

هر انساني در برابر اجتماع خود وظايف ومسئوليتهايي دارد وزنان نيز هر چند با گرم نگه داشتن کانون خانواده وتربيت صحيح فرزندان ،بزرگترين خدمت ها را به جامعه مي کنند،اماانتظار از آنان به عنوان نيمي از پيکره جامعه بيش ازاين مي رود.اسلام عزيز خواسته است که آنان درجامعه نيز نقش داشته باشند.

حضور زنان درستادهاي پشتيباني ،درماني وغذايي،همدوش با رزمندگان اسلام ودر ديگر جاها در دوران پيامبر وحضور گسترده آنها درتاريخ انقلاب اسلامي ايران چه در پيروزي انقلاب اسلامي ايران وچه دردوام آن به خصوص دوران جنگ وساير مسايل زندگي خود نشانگر اين انتظار است .

امام خميني قدس سره ،درمورد نقش زنان درانقلاب اسلامي مطالب مهمي بيان کرده اند که،از آن جمله خطاب به آنان چنين مي فرمايند: «نقش شما زنان در اين نهضت از مردها بيشتر بوده »؛ونيز مي فرمايند : «همانطور که مردها وارد ميدان بودند،بانوان محترم هم وارد بودند،بلکه زحمات اينها بيشترازمردها بود.»

 ₪3.خروج از لشکريان دشمن وايمني از عذاب الهي وکسب ثواب اخروي

شيطان از روابط زن ومرد براي به گناه انداختن ،استفاده مي کند لذا بد حجابي وبي حجابي ونيز عدم رعايت اصول شرعي در روابط با نا محرم ،شخص را در معرض خشم خدا قرار مي دهد .

چرا که وجود شخص ،هم آلوده به گناه مي شود وهم آلوده کننده ديگران واين چيزي نيست که خداوند براي بندگان دوست داشته باشد.

بزرگان دين وهمه انبياء وائمه حاضر بودندسخت ترين آزارها وشکنجه ها را تحمل کنند،ولي هرگزلحظه اي دچار خشم خداوند نشوند.

گيريم که ما محبوب هزاران وميليونها نفر ازبندگان خدا بشويم،چه فايده اگر محبوب خدا نباشيم واو راضي نباشد.

پيروزي هاي ظاهري نبايد ما را گول بزندوعقل وشعور را از ما بگيرد وما را دچار عذاب دردناک الهي کند که

 « ان ربک لشديد العقاب » (1)

خانمي که درحجاب مخالفت امر خدا را ميکند،پس از مرگ چه مي کند؟روزي که همه چيز وهمه کس اورا تنها مي گذراند ورها ميکنند،چرا بايد عشق ورضايتش را فداي خود خواهي هاي ديگران کند؟ او نبايد خود رااسير هوسها ودامهاي شيطاني کند.

از طرف ديگر خداوند،همان طور که براي نافرماني وگناه عذاب وعقاب قرارداده ،همانطورهم براي کساني که به فرمانهاي اوعمل مي کنندپاداش وثواب اخروي قرار داده است.

₪  4 - پوشش اسلامي  وحفظ نسل از خطر سقوط

شکي نيست که يکي از آثار بي حجابي ،بي بندوباري وروابط نامشروع در ابعاد وسيع است چنانکه دردنياي غرب ،به خوبي ديده ميشود،وآثارنکبت بار روابط نا مشروع برکسي پوشيده نيست،يکي از آثار ،آلوده شدن نسل ،وبه دنبال آن سقط جنين وتولد فرزندان نا مشروع وغير قانوني است که متأسفانه بر اثر عدم رعايت عفت وپوشش اسلامي  ،اين آثارروز بروز بيشتر ميشود وآمار نشان مي دهد که اين موضوع در کشورهايي که پوشش اسلامي رعايت نمي شود به مراتب بيشتر از جاهايي است که پوشش اسلامي رعايت مي شود.

طبق گزارشي که اخيراً از طرف اداره «تحقيقات اجتماعي امريکا» انتشار يافته ،تعداد نوزادان غير قانوني نسبت به ده سال قبل 47درصد افزايش يافته است (2)

بدون ترديد: يکي ازبزرگترين مشکلات اجتماعي ،وجود فرزندان بي سرپرست است که اصل خلقتشان بر اساس انحراف پايه گذاري شده است وبر اثر وجود زمينه نا مساعد معنوي درآنها ،خطرات آنها از نظر رواني بسيار قابل توجه وجدي است ،چنين فرزنداني مسلما طبيعي نيستند وچون پايه وجوديشان بر اساس قانون شکني پي ريزي شده ،تا حدود زيادي به گناه وقانون شکني متمايل هستندزيرا ميوه گناه هستند.

روشن است که حجاب اسلامي ،نقش اساسي درحفظ نسل وتأمين پاکي خلقت نسلهاي آينده دارد،چرا که زن مربي جامعه است وانسانها از دامن او پيدا مي شوند،اگر او دامن خود را در پناه پوشش حفظ کند سعادت انسانهاي آينده را پايه ريزي کرده است.

 ₪5 - مبارزه با نفس

ميل به خود نمايي وجلوه گري به مصالحي در سرشت زن ،نهفته است که بايد درمسير درست وهدفي والا بکار گرفته شود.

چرا که هيچ گرايشي بدون جهت در جان انسان به وديعت نهاده نشده است . اما اگر اين گرايش ،مرزي نداشته باشد وهمه جا نمود داشته باشد،فساد آفرين است.

زيبايي براي زن دروجود او سرمايه است،اما بايد بجا مصرف شود وزکات جمال زن ،حفظ او وعفاف است.

جواز کشف حجاب در مقابل محارم از جمله شوهر ،اين غريزه را جهت مي دهد که خود آرائي زن مختص به شوهرباشد ومنع آن در برابر نا محرم ،اين غريزه را کنترل مي کند.

وقتي زن در جهت کنترل اين خواهش ،اقدام کرد آمادگي غلبه بر سايرخواهشها را بدست آورده ودرجهت رشد وتعالي خود حرکت مي کند وانساني مهذب مي شود که مي تواند جامعه خود را نيز بسازد.

بدون هيچ ترديدي ،اندام زن اگر آراسته گردد،هوس بازان را به هيجان مي آورد ونسبت به زن تعرض مي کنند.

در سايه رعايت عفاف ،زن با شهامت هر چه تمامتربه وظيفه خود در اجتماع مشغول شده وخطري نيز متوجه او نمي شود.

از طرف ديگر انسان هم درمبارزه با نفس اغواگر پيروزي را کسب مي کند.

   فصل پنجم:راههاي مبارزه با بد حجابي وبي حجابي

استعمارگران فرهنگ ستيز،درجوامع اسلامي براي زدودن ارزشهاي اسلامي تلاشي شگرف بکار گرفته اند تا در بينش افراد،دگرانديشي ايجاد کنند.

آنان به زنان القا مي کنند که ،شخصيت وارزش زن درعرضه وجودوزيبايي هاي به نمايش گذاشته اوست.

از طرفي بعضي از زنان ودختران که دچار کمبودهاي شخصيتي هستند ،خود آرايي را نوعي ايجاد شخصيت پنداري تلقي کرده وبا جلب نظرها عقده حقارت خود را جبران مي کنند.

در حاليکه عصمت وعفت زن حق خداست ،زن نمي تواند بگويد حجاب مربوط به خودم است ومي خواهم از آن صرف نظرکنم .علامه سيد شرف الدين عاملي مي فرمايد: آنچه را که دشمن انجام داده بايد ويران کرد وآنچه را انجام ميدهد بايد سدکرد وآبي را که بر جوي روان است بايد باز گرداند.

بنابراين از طرق زيربايد با پديده بدحجابي و بي حجابي مبارزه کرد:

 ₪1.تقويت ايمان واعتقاد

درزن بايد باور استوار ،ايمان عميق ايجاد شود ،زني که دل به حق داده وانديشه به خدا سپرده وفرجام زندگي دنيوي اش را پذيرفته چطور حاضر مي شود خود آرايي وخود نمايي کند وخود را در معرض ديدهاي آلوده قرار دهد وزمينه هاي تلذذ ديگران ومآلاً فساد آفريني را بوجود آورد؟!

اين جمله بلند حضرت علي عليه السلام که فرموده «المرء بايمانه والمومن بعمله » ،نشانگر آن است که باورها وايمانهاي راسخ ،عالي ترين نقش را در کيفيت زندگاني انساني ،ايفا مي کنند.

 ₪2.احياء فرهنگ اصيل اسلامي

I.       احياء ارزشهاي اصيل اسلامي وفرا خواني زن مسلمان به تعقل ودريافتن ارزشها وآفريدن روح تعبد وتعهد نسبت به اينها نقش مهمي در اين زمينه خواهد داشت وزن مومن بايد به آنچه اسلام به عنوان ارزش بدان مي نگرد ،باور داشته باشد وبداند که عظمت وشخصيت او درگرو روح بلند ،انديشه والا ،قلب پاک ،وجان پيراسته از آلودگي است که او را به روشي انساني ومنشي اسلامي فرا خواهد خواند وبداند تن آرايه بسته وظاهر فريبنده هرگز نمايشگر شخصيت او نيست.

اين کلام بيدار گر حضرت مسيح را توجه کنيم ،که فرمود:

 «بحق اقول لکم : ماذا يغني عن الجسد اذا کان ظاهر ه صحيحاًوباطنه فاسدا وما تغني عنکم اجسادکم اذا اعجبتکم وقد فسدت قلوبکم ،وما يغني عنکم ان تنقوا جلودکم وقلوبکم دنسة»

«به حق براي شما مي گويم : تن چه سودي دهد ،در صورتيکه ظاهرش درست باشد ودرونش تباه ،بدنهاي شما،چه سودتان دهد که خوشتان دارد ودلهايتان تباه باشد وسودي نبريد که پوست خود را پاک نگاه داريدودل هاي شما چرکين باشدوآلوده باشد.»

₪3.شناساندن الگوهای والا

امروز يکي از تأسفهاي جدي اين است که زن مسلمان آن چنان که بايد وشايد با چهره هاي بلند تاريخ اسلام آشنا نيست،زندگاني حضرت زهرا(س) وفرزند برومندش ،پيام آور عاشورا حضرت زينب(س) بايد براي زن مؤمنه نشان داده شودتا بنگرد با حفظ هويت وشخصيت ووقار مي تواند درجامعه حضور پيدا کند وايفاي نقش کند.

کلامي ازامام صادق عليه السلام تأمل بر انگيز وقابل توجه است:

«الهموهن حب علي عليه السلام وذروهن بلها »

«به زنان دوستي آل علي عليه السلام را الهام کنيد وبه همين مسائل اندک رهايشان کنيد .»

زن اگر حب علي را فراگرفت واو را راهبر شناخت وخاندان او را به عنوان الگو پذيرفت وبر راهي رفت که اهل بيت عليه السلام رفته اند وآنان را سر مشق قرار داد،رويين تن مي شود وحضورش درجامعه دلهره آفرين نخواهد بود.

 فصل دوم

        پرهیز از مقایسه همسر با دیگران

از مقایسه همسرتان با دیگران به شدت بپرهیزید.این رفتار به رابطه حسنه میان  شما آسیب وارد می کند . همسر شما انسانی منحصر به فرد و دارای ویژگی های شخصیتی (اعم از مثبت و منفی ) است که قابل مقایسه با هیچ فرد دیگری نیست. از این رو،در مواقع ضروری می توان او را با گذشته خودش مقایسه نمود وبر این اساس ، میزان پیشرفت ویا کاهش احتمالی میزان های اخلاقی ومعنوی و علمی وی را مورد تأیید و یا تذکر قرار داد. این عمل بر درجه تفاهم زن وشوهر خواهد افزود.

      هنر خوب شنیدن سخن همسر

در هنگام گفتگو با همسرتان با نهایت دقت به مطلب وی گوش فرا داده و آن گونه عمل نمایید که گویی جز به وی وسخنانش ، به موضوع دیگری توجه ندارید. و از انجام هر عملی که مغایر با حالت توجه باشد، خود داری کنید.

        حق همسر در تصمیم گیری ها

درتصمیم گیری ها وانتخاب راه حل ها و برنامه های زندگی مشترک ، لازم است هریک از زوجین ، حقی  برای همسرشان در نظر بگیرند و او را از صحنه تصمیمات ، دور و بر کنار نگه ندارند. مدیریت مطلوب در زندگی مشترک زمانی امکان پذیر خواهد بود که هر یک از طرفین از اهمیت نقش خود در پیشبرد امور خانواده ، اطمینان حاصل نماید.

          سکوی پرتاب

سعی کنید با اختصاص وقت بیشتر و کنار گذاشتن آرزوها وخواسته های صرفاً فردی، خالصانه درراه پیشرفت وتحول همسرتان بکوشید و در این راه از هیچ گونه فداکاری و از خود گذشتگی مضایقه نکنید.، تا زمانی که همسرتان بر قله بلند افتخار و موفقیت بایستد. در حقیقت به منزله (بال) برای «پرواز همسر» ویا به تعبیر دیگر «سکوی پرتاب» شریک زندگی تان باشید واین را بدانید که پشت سر هر مرد موفقی ، زن شایسته و لایقی وجود داشته و بالعکس.

           حضور در جمع خصوصی خانواده

بخشی از برنامه های روزانه خود را به همسرو فرزندان اختصاص دهید واین فرصت را صرف رشد وتعالی آنها کنید و از صمیم قلب خود را علاقه مند به سعادت و خوشبختی آنها نشان دهید.

          اعتدال درابراز محبت به همسر

به جای آن که در صدد تملک کامل قلب همسرتان باشید و هریک به دیگری شدیداً وابسته شوید، به محبت سالم و عواطف صحیح اکتفا کنید؛ زیرا عاطفه خیلی شدید سرخوردگی نیز به دنبال دارد.

      کردار هماهنگ با عمل

فقط به اظهار محبت نسبت به همسرتان اکتفا نکنید، بلکه کردار خود را نیز هماهنگ با گفتار خود، به گونه ای تنظیم و ارائه نمایید که مؤید اظهار مهر و عاطفه تان باشد.

     غنی سازی اوقات فراغت در منزل

بسیار نیکوست که خانمها درمنزل، برای خود سرگرمی های مفید و آموزنده ای نظیر مطالعه کتابهای سازنده، هنرهای سالم ، و... ترتیب بدهند و خود را از تنهایی ویکنواختی زندگی نجات داده و به فعالیت های سودمند بپردازند .

    درک همسر

همسرتان را مطمئن سازید که به طور کامل وضع او را درک می کنید و او می تواند روی همیاری شما در همه زمینه های زندگی حساب کند وبداند که یار ویاور و غمخوار و مونس او هستید.

     حمایت و پشتیبانی از شوهر

در حضور بستگان ونزدیکان ، از همسرتان و کارش حمایت و پشتیبانی کنید تا آنها نیز بدانند که شما با علاقه و اعتماد به او، بر مشکلات اجتماعی زندگی غلبه خواهید کرد و با همه وجود از زندگی مستقل خود وشوهر راضی وخشنود هستید.

      تعاون وهمکاری

برخی از مردها بر اساس یک باور غلط ، گمان می کنند که کارکردن در خانه،آنها را سبک می کند . در حالی که این امر بر نفوذ و محبوبیت آنها در دل همسرشان می افزاید ورضای خداوند را در پی دارد . اگر به دلیل مشغله زیاد ومسؤولیت سنگین، نمی توانید عملاً با همسرتان در کارهای منزل همیاری نمایید ، حداقل انگیزه ونیت خود را به اطلاع او برسانید تا از حمایت فکری شما احساس دلگرمی کند.

       صدا زدن

بسیار زیباست که هر یک از زن وشوهر ، همسر خود را با نامی صدا کند که او بیشتر دوست دارد، چه اسم کوچک باشد ویا نام خانوادگی ، یا القاب مذهبی و عناوین اجتماعی .

پیامبر اکرم (صلی الله علیه واله) می فرمایند:

 بهترین نامی که دوست دارد، او را صدا زن.

بهتراست پیش از آن که زن وشوهر در اجتماع لقب وعنوانی پیدا کنند یکدیگر را به اسم کوچک یا نام فامیل صدا بزنند و چاشنی محبتی هم بر آن بیفزایند ومثلاً مهدی، لیلا خانم ، علی آقا وزینب خانم صدا بزنند.

        نقش لحن کلام در گفتار

درگفتگو با همسرتان، لحن سخن را به جای تحکمی و آمرانه و با واژه های تند وخارج ازنزاکت به آهنگ ملایم و لحن پیشنهادی با واژها وجمله های لطیف و محترمانه تغییر دهید. زیرا سخن گفتن به صورت دستوری و آمرانه به غرور همسرتان لطمه وارد می کند واثرات منفی و یرانگری به بار می آورد.

  انتقاد سازنده به جای انتقاد مخرب

سعی کنید در زندگی مشترک نسبت به برخی از رفتارها وعیوب احتمالی همسرتان به جای انتقادهای مخرب، انتقادهای سازنده داشته باشید، زیرا همزمان با تکرار انتقاد مخرب در خانواده، روابط محبت آمیز جای خود را به ستیزه جویی وتلخکامی داده و روابط سالم ودوستانه به خصومت و دشمنی تبدیل می شود.

انتقاد اگر به جای خود و با روش صحیح و مناسب انجام گیرد، یک شیوه تربیتی کار آمد و مؤثر خواهد بود .

  راز داری دربرابر افشاگری

یکی از مهمترین عواملی که به نگهداری چارچوب حریم خانوادگی لطمه می زند و تعادل آن را درهم می ریزد، بازگو کردن اسرار و رازهای درون خانواده نزد دیگران است . ضروری است زن و شوهر در جهت حفظ حرمتها و احترامات اسرار یکدیگر را نزد دیگران فاش نکنند و آن را امانتی از جانب یکدیگر نزد خودشان تلقی نمایند.

   ارزش کارها

هرگز تصور نکنید که کار بیرون از منزل با ارزش و کار درون منزل بی ارزش است. ارزش کار را محیط آن تعیین نمی کند، بلکه انگیزه های انسانی و اخلاقی ، تلاش و مجاهدت ،عشق و ایثار و نتیجه عمل انسان است که بدان کار ارزش می دهد. بنابراین بهتر است به همسرتان بگویید که کار او در منزل برایتان فوق العاده با ارزش و مهم است. در این صورت خانه شما تبدیل به یک گلستان مملو از گلهای صمیمیت ، شادی ، نشاط ، عشق ، امید . پویایی ، سازندگی ، خوشبختی و سعادت خواهد شد .

  کسب تجارت

سعی کنید در زندگی خود، از تجارب وعملکرد دیگران درس وعبرت بگیرند. تجارب تلخ ونامطبوع دیگران، شما را متوجه ارزشهای موجود در زندگی خودتان و قدر شناسی از آنها خواهد نمود. تجارب مفید سایرین نیز در افزایش موفقیت شما بسیار مفید خواهد بود.

   پرهیز از خودکم بینی

از احساس یاس، افسردگی وبی اعتمادی نسبت به خودتان فاصله بگیرید اگر در گذشته زندگی مطابق دلخواهتان نبوده و یا احتمالاً با شکست مواجه بوده اید، آینده را فدای گذشته نکنید. می توان با بهتر زندگی کردن وبرخورد مثبت وعقلانی ،از رنجهای زیاد و استرس ها ی روانی کاست. اگر با خودتان کمی صادق و واقع بین باشید، شادکامی زندگی را بهتر احساس خواهید کرد. شما می توانید بهترین ، با صفا ترین ، با کحبت ترین ، با نشاطترین ، زیباترین و با معنویت ترین کانون گرم زندگی مشترک را داشته باشید .

مطمئن باشید اگر بخواهید می توانید وهیچ یک از خواسته های منطقی و آرمانهای خوب ومثبت دور از دسترس نخواهد بود.

   بدرقه واستقبال از همسر

زن وشوهر به خوبی می دانند که شریک زندگی شان همیشه به محبت صادقانه نیاز دارد وخریدار نگاههای پر از عشق و امید است . از این رو همواره خصوصاً هنگام خروج ازمنزل ، با چشمان پرمهر ونگاههای پر جاذبه ، امواجی از محبت ودوستی را به دل وجان همسر خود روانه می کنند، چه زیباست هنگام بیرون رفتن شوهر از خانه، زن چند قدمی پشت سروی حرکت نماید و او را  تا در منزل بدرقه کند.

((آشنا 114/ حجت الاسلام علی اصغر صرفه جو))

ü      پی نوشته ها

ü      سوره رعد ،آيه 6

ü      اطلاعات شماره 100

ü      رك.مسعود آذربايجاني .مجله حديث زندگي. ش(1).

ü      مسعود آذربايجاني، مجله حديث زندگي، ش(1).

ü      سوره اعراف، آيه 31

ü      محمد مهدي ري شهري، ميزان الحكمه.ج5.ص2297

ü      وسائل الشيعه ، الحر العاملي، ج3ص343.

ü      -فطرت ، مرتضي مطهري، ص80.

فهرست منابع ومآخذ

1.محمدي اشتهاردي ؛محمد؛حجاب بيانگرشخصيت ،چاپ اول نشر معاونت مبارزه با مفاسداجتماعي ناجا، 160صفحه

2.رزاقي،احمد،عوامل فساد وبد حجابي وشيوه هاي مقابله با آن ،چاپ چهارم ،نشر سازمان تبليغات اسلامي ،1371ش،224صفحه

3.شجاعي ،محمد درّوصدف،چاپ سوم ،نشرــ 1378ش،197صفحه

4.مطهر ي،مرتضي ،مسئله حجاب ،نشر صدرا ،264صفحه

5.قرائتي ،محسن ،پوشش زن دراسلام ،چاپ نهم ،نشر ناصر ،1370ش118صفحه

6.جوادي آملي ،زن درآئينه جلال وجمال ،چاپ دوم ،نشر فرهنگي رجاء 1371ش،426صفحه .فتاحي زاده،فتحيه ،حجاب از ديدگاه قرآن وسنت ،چاپ دوم ،نشر دفتر تبليغات اسلامي ،1376ش،210صفحه

فهرست مندرجات:

              فصل اول :  زن وفلسفه حجاب

مقدمه

بخش اول : حجاب از نظر قران

بخش دوم :آيات هشدار گردر حفظ سنگر حجاب وعفت

بخش سوم :ايرادها واشکالات

بخش چهارم :آثار وفوائد حجاب

بخش پنجم:راههاي مبارزه با بد حجابي وبي حجابي

       فصل دوم: رازشاد زیستن زوجین درکانون گرم خانواده                

ü      پرهیز از مقایسه همسر با دیگران

ü      حق همسر در تصمیم گیری ها

ü      سکوی پرتاب

ü      حضور در جمع خصوصی خانواده

ü      اعتدال درابراز محبت به همسر

ü      کردار هماهنگ با عمل

ü      غنی سازی اوقات فراغت در

ü      حمایت و پشتیبانی از شوهر

ü      تعاون وهمکاری

ü      صدا زدن

ü      نقش لحن کلام در گفتار

ü      انتقاد سازنده به جای انتقاد مخرب

ü      راز داری دربرابر افشاگری

ü      ارزش کارها

ü      کسب تجارت

ü      پرهیز از خودکم بینی

ü      بدرقه واستقبال از همسر

               فهرست منابع ومآخذ

محققين: داريوش جمشيدي فر- جاويد آراسته

کلاس:        سوم متوسطه(تجربی)

نام استاد:     جناب آقاي دادخواه

دبیرستان :     جباریان

عناوین تحقیق

                  زن وفلسفه حجاب در خانواده

                                   و

                            راز شادزیستن درکانون خانواده

زندگی نامه حضرت علی (ع):

مقدمه
تمامانسانها در زندگی خويش از فراز و نشيب برخوردارند و با مشکلات
مختلفی مواجهند .افراد معمولا در برخورد با مشکل دچار ضعف و ناتوانی مي گردند
و سعی مي کنند باکمک و راهنمايی درد آشنايان خود را از مهلکه نجات
دهند و با يافتن " الگوها "در هر زمينه ای ، و سپس تبعيت از آن ، وظايف
خويشتن را بخوبی  انجام دهند ومشکلات و دردهای خويش را تسکين بخشند .
يکی از اين اسوه ها پيامبراکرم ( ص )است که قرآن مجيد هم اين حضرت را
( 1 ) به همين نام معرفی مي فرمايد .
بجز رسول خدا ( ص ) اگر به دنبال "الگوی " ديگر و جانشين برای آن حضرت
باشيم ، به پيشوای بزرگی  همچونمولای متقيان حضرت علی ( ع ) خواهيم رسيد ،
و چه زيباست که برای پذيرش اخلاق ورفتار حسنه ايشان ، زندگی پر فراز و
نشيب و سراسر شگفتی آن حضرت را مرور کنيم .

کيفيت ولادت
حضرت علی ( ع )نخستين فرزند خانواده هاشمی  است که پدر و مادر او هر دوفرزند هاشم اند . پدرشابوطالب فرزند عبدالمطلب فرزند هاشم بن عبدمنافاست و مادر او فاطمه دختر اسدفرزند هاشم بن عبدمناف مي باشد .
خاندان هاشمی از لحاظ فضائل اخلاقی و صفاتعاليه انسانی در قبيله قريش واين طايفه در طوايف عرب ، زبانزد خاص و عام بودهاست .
فتوت ، مروت ، شجاعت و بسياری از فضايل ديگر اختصاص به بني هاشم داشته
است . يک از اين فضيلتها در مرتبه عالی در وجود مبارک حضرت علی ( ع )
موجودبوده است .
فاطمه دختر اسد به هنگام درد زايمان راه مسجدالحرام را در پيش گرفتوخود را به ديوار کعبه نزديک ساخت و چنين گفت :
" خداوندا ! به تو وپيامبران و کتابهايی که از طرف تو نازل شده اند
و نيز به سخن جدم ابراهيمسازنده اين خانه ايمان راسخ دارم .
پرودگارا ! به پاس احترام کسی که اين خانهرا ساخت ، و به حق
( 2 ) " کودکی که در رحم من است،تولد اين کودک را بر من آسان فرما !لحظه ای نگذشت که ديوار جنوبشرقی کعبه در برابر ديدگان عباس بن عبدالمطلب ويزيد بن تعف شکافته شد . فاطمهوارد کعبه شد ، و ديوار به هم پيوست .
فاطمه تا سه روز در شريفترين مکانگيتی مهمان خدا بود . و نوزاد خويش
سه روز پس از سيزدهم رجب سي ام عام الفيلفاطمه( 3 )را بهدنيا آورد .
دختر اسد از همان شکاف ديوار که دوباره گشوده شده بود بيرون آمد و گفت :
( 4 )" پيامی از غيب شنيدم که نامش را " علی "بگذار . "

دوران کودکي
حضرت علی ( ع ) تاسه سالگی نزد پدر و مادرش بسر برد و از آنجا که
خداوند مي خواست ايشان بهکمالات بيشتری نائل آيد ، پيامبر اکرم ( ص )
وی را از بدو تولد تحت تربيت غيرمستقيم خود قرار داد .
تا آنکه ، خشکسالی  عجيبی در مکه واقع شد . ابوطالبعموی پيامبر ، با چند
فرزند با هزينه سنگين زندگی روبرو شد . رسول اکرم ( ص )با مشورت عموی خود
عباس توافق کردند که هر يک از آنان فرزندی از ابوطالب را بهنزد خود
ببرند تا گشايشی  در کار ابوطالب باشد . عباس ، جعفر را و پيامبر ( ص )،
( 5 )علی ( ع ) را به خانه خود بردند .
به اين طريق حضرتعلی ( ع ) به طور کامل در کنار پيامبر قرار گرفت .
علی ( ع ) آنچنان با پيامبر ( ص ) همراه بود ، حتی هرگاه پيامبر از شهر
( 6 )خارجمي شد و به کوه و بيابان مي رفت او را نيز همراه خود مي برد .

بعثت پيامبر ( ص ) و حضرت علی ( ع )
شکی نيست که سبقت در کارهای خيرنوعی امتياز و فضيلت است . و خداوند
در آيات بسياری  بندگانش را به انجام آنها ،و سبقت گرفتن بر يکديگر
( 7 )دعوت فرموده است .
از فضايل حضرت علی ( ع ) است که او نخستين فردايمان آورنده به
پيامبر ( ص ) باشند . ابن ابي الحديد در اين باره مي گويد :
بدان که در ميان اکابر و بزرگان و متکلمين گروه " معتزله " اختلافی 
نيستکه علي بن ابيطالب نخستين فردی است که به اسلام ايمان آورده
و پيامبر خدا راتاييد کرده است .

حضرت علی ( ع ) نخستين ياور پيامبر ( ص )
پس از وحی خدا و برگزيده شدن حضرت محمد ( ص ) به پيامبری و سه سال
دعوت مخفيانه ، سرانجام پيک وحی فرا رسيد و فرمان دعوت همگانی داده شد .
در اين ميان تنها حضرت علی ( ع ) مجری طرحهای پيامبر ( ص ) در دعوت
الهيش و تنها همراه و دلسوز آن حضرت در ضيافتی بود که وی برای آشناکردن
خويشاوندانش با اسلام و دعوتشان به دين خدا ترتيب داد .
در همين ضيافت پيامبر ( ص ) از حاضران سؤوال کرد : چه کسی از شما مرا
در اين راه کمک مي کند تا برادر و وصی و نماينده من در ميان شما باشد ؟
فقط علی ( ع ) پاسخ داد : ای پيامبر خدا ! من تو را در اين راه ياری مي کنم
پيامبر ( ص ) بعد از سه بار تکرار سؤوال و شنيدن همان جواب فرمود :
ای خويشاوندان و بستگان من ، بدانيد که علی ( ع ) برادر و وصی و خليفه پس
از من در ميان شماست .
از افتخارات ديگر حضرت علی ( ع ) اين است که با شجاعت کامل برای خنثی 
کردن توطئه مشرکان مبنی بر قتل رسول خدا ( ص ) در بستر ايشان خوابيد و
زمينه هجرت پيامبر ( ص ) را آماده ساخت .

حضرت علی ( ع ) بعد از هجرت
بعد از هجرت حضرت علی ( ع ) و پيامبر ( ص ) به مدينه دو نمونه از
فضايل علی ( ع ) را بيان مي نمائيم :
1 - جانبازی و فداکاری در ميدان جهاد :
حضور وی در 26 غزوه از 27غزوه پيامبر ( ص ) و شرکت در سريه های مختلف
از افتخارات و فضايل آن حضرت است .
2 - ضبط و کتابت وحی ( قرآن )
کتابت وحی و تنظيم بسياری  از اسناد تاريخی و سياسی و نوشتن نامه های تبليغی 
و دعوتی  از کارهای حساس و پرارج امام ( ع ) بود . ايشان آيات قرآن چه
مکی و چه مدنی ، را ضبط مي کرد . به همين علت است که وی را از کاتبان وحی 
و حافظان قرآن به شمار مي آورند .
در اين دوران بود که پيامبر ( ص ) فرمان اخوت و برادری مسلمانان را صادر
فرمود و با حضرت علی  ( ع ) پيمان برادری و اخوت بست و به حضرت علی ( ع )
فرمود :
" تو برادر من در اين جهان و سرای ديگر هستی . به خدايی که مرا به حق
برانگيخته است ...
تو را به برادری خود انتخاب مي کنم ، اخوتی که دامنه آن هر دو جهان
( 8 )را فرا گيرد . "

حضرت علی ( ع ) داماد رسول اکرم ( ص )
عمر و ابوبکر با مشورت با سعد معاذ رئيس قبيله اوس دريافتند جز
علی ( ع ) کسی  شايستگی زهرا ( س ) را ندارد . لذا هنگامی که علی ( ع )
در ميان نخلهای  باغ يکی از انصار مشغول آبياری بود موضوع را با ايشان
در ميان نهادند و ايشان فرمود :
دختر پيامبر ( ص ) مورد ميل و علاقه من است . و به سوی خانه رسول به
راه افتاد .
وقتی به حضور رسول اکرم ( ص ) رسيد ، عظمت محضر پيامبر ( ص ) مانع از
آن شد که سخنی بگويد ، تا اينکه رسول اکرم ( ص ) علت رجوع ايشان را جويا
شد و حضرت علی ( ع ) با تکيه به فضايل و تقوا و سوابق درخشان خود در اسلام
فرمود :
" آيا صلاح مي دانيد که فاطمه را در عقد من درآوريد ؟ "
پس از موافقت حضرت زهرا ( س ) آن حضرت به دامادی رسول اکرم ( ص )
نائل آمدند .

غدير خم
پيامبر ( ص ) بعد از اتمام مراسم حج در آخرين سال عمر پربرکتش در
راه برگشت در محلی  به نام غديرخم در نزديکی جحفه دستور توقف داد ، زيرا
پيک وحی  فرمان داده بود که پيامبر ( ص ) بايد رسالتش را به اتمام
( 9 )برساند .
پس از نماز ظهر پيامبر ( ص ) بر بالای منبری از جهاز شتران رفت و
فرمود :
" ای مردم ! نزديک است که من دعوت حق را لبيک گويم و از ميان
شما بروم درباره من چه فکر مي کنيد ؟ "
مردم گفتند : " گواهی مي دهيم که تو آيين خدا را تبليغ مي کردی "
پيامبر فرمود : " آيا شما گواهی نمي دهيد که جز خدای يگانه ، خدايی نيست
و محمد بنده خدا و پيامبر اوست ؟ "
مردم گفتند : " آری ، گواهی مي دهيم . "
سپس پيامبر ( ص ) دست حضرت علی ( ع ) را بالا گرفت و فرمود :
" ای مردم ! در نزد مؤمنان سزاوارتر از خودشان کيست ؟ "
مردم گفتند : " خداوند و پيامبر او بهتر مي دانند . "
سپس پيامبر فرموند :
" ای مردم ! هر کس من مولا و رهبر او هستم ، علی هم مولا و رهبر اوست . "
و اين جمله را سه بار تکرار فرمودند .
بعد مردم اين انتخاب را به حضرت علی ( ع ) تبريک گفتند و با وی بيعت
نمودند .

حضرت علی ( ع ) بعد از رحلت رسول اکرم ( ص )
پس از رحلت رسول اکرم ( ص ) به علت شرايط خاصی که بوجود آمده بود ،
حضرت علی  ( ع ) از صحنه اجتماع کناره گرفت و سکوت اختيار کرد.
نه در جهادی شرکت مي کرد و نه در اجتماع به طور رسمی سخن مي گفت . شمشير
در نيام کرد و به وظايف فردی و سازندگی افراد مي پرداخت .
فعاليتهای  امام در اين دوران به طور خلاصه اينگونه است :
1 - عبادت خدا آنهم در شان حضرت علی ( ع )
2 - تفسير قرآن و حل مسائل دينی و فتوای حکم حوادثی که در طول 23سال
زندگی پيامبر ( ص ) مشابه نداشت .
3 - پاسخ به پرسشهای دانشمندان ملل و شهرهای ديگر .
4 - بيان حکم بسياری از رويدادهای نوظهور که در اسلام سابقه نداشت .
5 - حل مسائل هنگامی  که دستگاه خلافت در مسائل سياسی و پاره ای از مشکلات
با بن بست روبرو مي شد .
6 - تربيت و پرورش گروهی که از ضمير پاک و روح آماده ، برای سير و سلوک
برخوردار هستند .
7 - کار و کوشش برای  تامين زندگی بسياری از بينوايان و درماندگان تا آنجا
که با دست خويش باغ احداث مي کرد و قنات استخراج مي نمود و سپس آنها را
در راه خدا وقف مي نمود .

خلافت حضرت علی ( ع )
در زمان خلافت حضرت علی ( ع ) جنگهای فراوانی  رخ داد از جمله صفين ، جمل
و نهروان که هر يک پيامدهای خاصی به دنبال داشت .

شهادت امام علی ( ع )
بعد از جنگ نهروان و سرکوب خوارج برخی از خوارج از جمله عبدالرحمان بن ملجم
مرادی ، و برک بن عبدالله تميمی و عمروبن بکر تميمی در يکی از شبها
گرد هم آمدند و اوضاع آن روز و خونريزي ها و جنگهای داخلی را بررسی کردند
و از نهروان و کشتگان خود ياد کردند و سرانجام به اين نتيجه رسيدند که
باعث اين خونريزی  و برادرکشی حضرت علی ( ع ) و معاويه و عمروعاص
است . و اگر اين سه نفر از ميان برداشته شوند ، مسلمانان تکليف خود را
خواهنددانست . سپس با هم پيمان بستند که هر يک از آنان متعهد کشتن
يکی از سه نفر گردد .
ابن ملجم متعهد قتل امام علی ( ع ) شد و در شب نوزدهم ماه رمضان همراه
چند نفر در مسجد کوفه نشستند . آن شب حضرت علی ( ع ) در خانه دخترش
مهمان بودند و از واقعه صبح با خبر بودند ، وقتی موضوع را با دخترش در
ميان نهاد ، ام کلثوم گفت : فردا جعده را به مسجد بفرستيد .
حضرت علی ( ع ) فرمود : از قضای الهی نمي توان گريخت . آنگاه کمربند خود
را محکم بست و در حالی که اين دو بيت را زمزمه مي کرد عازم مسجد شد .
کمر خود را برای مرگ محکم ببند ،
زيرا مرگ تو را ملاقات خواهدکرد .
و از مرگ ، آنگاه که به سرای تو درآيد
( 10 ) . جزع و فرياد مکن
ابن ملجم ، در حالی  که حضرت علی ( ع ) در سجده بودند ، ضربتی بر فرق مبارک
خون از سر حضرتش در محراب جاری شد و محاسن ( 11 )آن حضرت وارد ساخت .
شريفش را رنگين کرد . در اين حال آن حضرت فرمود :
" فزت و رب الکعبه " به خدای کعبه سوگند که رستگار شدم سپس آيه 55سوره
طه را تلاوت فرمود :
" شما را از خاک آفريديم و در آن بازتان مي گردانيم و بار ديگر از آن
( 12 )بيرونتان مي آوريم .
حضرت علی ( ع ) در واپسين لحظات زندگی نيز به فکر صلاح و سعادت مردم بود و
به فرزندان و بستگان و تمام مسلمانان چنين وصيت فرمود :
" شما را به پرهيزکاری  سفارش مي کنم و به اينکه کارهای خود را منظم
کنيد و اينکه همواره در فکر اصلاح بين مسلمانان باشيد .
يتيمان را فراموش نکنيد ، حقوق همسايگان را مراعات کنيد .
قرآن را برنامه ی عملی خود قرار دهيد .
نماز را بسيار گرامی بداريد که ستون دين شماست .
حضرت علی  ( ع ) در 21ماه رمضان به شهادت رسيد و در نجف اشرف به خاک
سپرده شد ، و مزارش ميعادگاه عاشقان حق و حقيقت شد .

منابع:

- سوره احزاب ، آيه 21. ( 1 )
- فروغ ولايت ، ص 35( کشف الغمه ، ج 1 ، ص 90) . ( 2 )
- آفتاب ولايت ، ص 19( الخرائج و الجرائح ، ج 1 ، ص 171، ش 1 ) . ( 3 )
- آفتاب ولايت ، ص 19( بحارالانوار ، ج 35، ص 18) . ( 4 )
- فروغ ولايت ، ص 37( سيره ابن هشام ، ج 1 ، ص 236) . ( 5 )
- فروغ ولايت ، ص 38 ( 6 )
- آفتاب ولايت ، ص 131( سوره بقره ، آيه 148) . ( 7 )
- فروغ ولايت ، ص 86( مستدرک حاکم ، ج 3 ، ص 14، استيعاب ، ج 3 ، ( 8 )
ص 35)
- فروغ ولايت ، ص 141( سوره مائده ، آيه 67) ( 9 )
- فروغ ولايت ، ص 697 ( 10 )
- فروغ ولايت ، ص 697( بحارالانوار ، نقل از مالی ، ج 9 ، ص 650) ( 11)
- فروغ ولايت ، ص 697 ( 12 )

بسم الله الرحمن الرحيم

مكتب پارميندس

يونيان در عقايد واعمال خود با ميانه روي ميانه اي نداشته اند. هرالكيتوس بر آن بود كه همه چيز تغيير مي كند پارميندس در پاسخ گفت كه هيچ چيز تغيير نمي كند.

پارميندس اهل الئا بود كه در جنوب ايتاليسات. وي در نيمه اول قرن پنجم پيش از ميلاد به بار آمد. بنا به قول افلاطون، سقراط در جواني محضر پارميندس را كه در آن هنگام پير بود درك كرده و چيزهاي بسياري از او آموخته است. فلاسفه جنوب ايتاليا و سيسيل بيش از فلاسفه ايومن كه تمايلاتشان عموما علمي و شكاكي بود، مشرب عرفاني داشتند. غالبا گفته مي شود كه پارميندس در شعري تحت عنوان درباره طبيعت تشريح شده است. پارميندس حواس را فريبنده مي دانست و همه اشياي محسوس را بدين عنوان كه وهم و فريبي بيش نيستند محكوم مي كرد. يگانه حقيقت ذات احديت است كه نامتناهي و نامرئي است وآن بر خلاف آنچه در حكمت هراكلينوس آمده است مجموعه اضداد نيست زيرا كه اضدادي وجود ندارد.

چنين پيداست كه پارميندس مي انديشيده است كه في المثل (سرد) فقط به معني غير گرم و تاريك فقط به معني غير روشن است ولي احديث را چنان تصور نمي كرده است كه ما خدا را تصور مي كنيم. به نظر مي رسد كه ويروسها احديت را به عنوان يك وجود مادي و بسيط مي انگاشته است زيرا كه از آن به عنوان يك كرده نام مي برد. ليكن احديت او را نمي توان تقسيم كرد زيرا كه تمام آن در همهجا حضور دارد.

پارميندس تعاليم خود را دو بخش مي كند يك بخش طريق حقيقت و بخش ديگر طريق عقيده ناميده مي شود. نيازي نداريم كه به طريق دوم بپردازيم. زيرا نكات اساسي آنچه ويروسها درباره طريق حقيقت مي گويد تا آنجا كه گفته هاي او باقي مانده است از اين قرار است:

«نمي توان بر آنچه نيست آگاه شوي – اين امري است محال- و نيز نمي تواني آن را بيان كني، زيرا كه هر چه بتواند به انديشه در آيد مي تواند باشد»

پس چگونه آنچه هست مي توانددر آينده باشد. يا چگونه نتوانسته است هست شود؟ اگر هست شده است پس نيست و نيز آگر در آينده خواهد بود پس نيست. بدين گونه شدن نابود مي شود و از ميان رفتن نيز ديگر به گوش نخواهد رسيد. »

«چيزي كه مي تواند به انديشه در آيد و چيزي كه انديشه به خاطر آن وجود دارد يك چيز است، زيرا نمي توان انديشه اي يافت بي آن كه چيزي باشد كه انديشه بدان بينديشد.

در زمينه فلسفه اين نخستين نمونه براهين است كه از انديشه و زبان گرفته شده و با دنياي واقع منطبق گشته اند. البته اين برهان را نمي توان صحيح دانست ولي ارزش اين را دارد كه ببينيم چه مايه حقيقت در آن نهفته است.

پارميندس چنين فرض مي گيرد كه كلمات معاني ثابت دارند اين در واقع اساس برهان اوست كه پارميندس آن را غير قابل ترديد مي پندارد.

پارميندس مي گويد كه چون ما مي توانيم آنچه را معمولا گذشت مي نماند در زمان حال بدانيم، پس آن چيزي نمي تواند در واقع گذشته باشد، بلكه بايد به يك معني اكنون هم وجود داشته باشد. پارميندس از اين مقدمه نتيجه مي گيرد كه چيزي كه تغيير ناميده مي شود وجود ندارد.

آنچه از عقايد پارمندس تا همين ايام اخير در فلسفه پذيرفته مي شد. نظريه بقاي جوهر بود. كلمه جوهر در آثار اخلاف بلافصل پارميندس نيامده است. ليكن مفهوم آن در افكار آنان ديده مي شود. فرض شد جوهر موضوع باقي و ثابت محموله هاي متغير است، و اين فرض يكي از مفاهيم اساسي فلسفه و روانشناسي و فيزيك والهيات شده و بيش از دو هزار سال دوام كرد. اين فرض براي اين پيشنهاد شد كه بي آن كه حقايق آشكار و انكار شوند در حق برهان پارميندس نيز شرط عدالت رعايت شده باشد.

با تشكر از زحمات شما استاد گرامي

منابع:

نام كتاب : تاريخ فلسفه غرب جلد اول

 نويسنده : برتراندراسل

مترجم: نجف دريابندي

صفحات : 97-91

تحليلي بر حضور حماس در پارلمان فلسطين و مواضع آتي آن:

در سال 1987، شيخ احمد ياسين گروه  حماس (جنبش مقاومت فلسطين)را براي مبارزه با اشغالگري اسرائيل بنياد نهاد حماس در آغاز، تنها چند عضو بيشتر نداشت كه تعدادي از آنها در زندان‌هاي اسرائيل بودند و در پايان سال 1988، اسرائيل حدود 21 تن از رهبران و كادرهاي حماس از جمله دكتر عبدالعزين الرننيسي و ابراهيم اليازوري . صالح الشحاده را بازداشت كرد كه سه تن از آنها جزء بنيانگذاران اين جنبش بودند. جنبش حماس هنوز اين ضربه را پشت‌سر نگذاشته بود كه در نيم دوم سال 1989، دومين ضربه بر او وارد شد و 260 تن از بهترين كادرها و رهبران اين جنبش و در رأس آنها شيخ احمد ياسين بازداشت شدند شيخ ياسين به حبس ابد محكوم شد. اين ضربه براي حماس كه هنوز پايگاه توده‌اي گسترده‌اي نداشت، ضربه سنگيني محسوب مي‌شد.

از اين رو مسئول دفتر سياسي جنبش موسي (ابومرزوق) كه تا آن زمان جندان شناخته شده نبود، مجبور شد به غزوه برود و پيكره سازماني جنبش را در آنجا بازسازي كند، در همانجا بود كه شاخه نظامي اين جنبش تحت عنوان گردانهاي شهيد عزالدين قسام متولد شد. از اين مرحله به بعد رويارويي جنبش حماس با نيروهاي اسرائيلي، رنگ خشونت بيشتري به خود گرفت و برخلاف رويكردهاي سازماني آزاديبخش، از ينگ به كارد و سرانجام به گلوله و بمب و انفجارها نزديك شد. سال 1990 رويارويي همه جانبه اين گروه با اشغالگران آغاز شد و ناگهان 1300 تن از كادرها و رهبران اين جنبش در كرانه باختري و غزوه دستگير شدند، رفته رفته اين جنبش حماس با شهدا و بازداشت شدگانش توانست پايگاه مردمي گسترده‌اي پيدا كند و از مساجد، دانشگاه‌ها و مدارس ، جوانان تازه نفس به اين گروه ملحق شدند كه رهبران جديدي را براي آينده حماس تشكيل داده و توانستند اين جنبش را به پيش برند.

پيمان «اسلو» علي‌رغم اين تعداد بازداشت شدگان جماس را گاهش داد ولي شرايط سخت‌تري را براي حماس پديد آورد زيرا اقدامات نظامي حماس به دليل احمال رويارويي با دولت فلسطين و تلاش حماس براي حفظ انسجام دروني، كاهش پيدا كرد و در عوض در اين مرحله هواداري از جنبش حماس همجنان روبه‌ گسرتش نهاد و علت اين موضوع از يك طرف به ادغام جنبش فتح در دولت فلسطين و كنار نهادن مبارزه مسلحانه از سور فتح ، نيز فساد حاكم بر سيستم دولت فلسطين و از طرف ديگر به عقلاانيت حماس مرتبط بود كه با وجود دستگيري تعدادي از فعالان نظامي‌اش توسط دولت فلسطين،حماس به روند روياوريي با دولت فلسطين كشيده نشد و البته بعضي از اعضا و هواداران حماس به روند رويارويي با دولت فلسطين افتادند: از جمله عبدالغزيز ارنتيسي و محمود الزهار و ابراهيم المقاده و غيره

مقاومت و مبارزه مسلحانه تا عملايت شهادت طبانه عليه رژيم صونيستي به يك اجماع دست يافتند و از اين جهت حماس كه خواهان و مدافع عمليات نظامي عليه اشغالگران بود، پايگاه مستحكمي در جامعه فلسطين به دست آورد. در اين دوره ، اسرائيلي ها از روي هيچ راهكاري براي تعقيب و ياترور يا بازداشت اعضاي حماس و حتي تخريب خانه‌هاي آنها فوگذاري نكردند. اما با اين حال برتوان، سرسختي و حضور سياسي حماس افزوده شد و البته حضور رهبراني چون شيخ احمد ياسين و عبدالعزيز الرنتيسي نقش مهمي در پيشرفت حماس ايفا كرد و بدون ترديد الرنتيسي‌ همانند شيخ احمد ياسين از جايگاه ويژه‌اي در اين ميان برخوردار بود .او زباني تند داشت و با تمام توان و بدون هيچ‌گونه ملاحظه‌كاري از مقاومت دفاع كرد، لذا الرنتيسي در بين فلسطيني‌ها و حتي كشورهاي عربي و اسلامي محبوبيت زيادي كسب كرد تا آنجا كه مجله امريكايي «تايم» در سال 2002 او را به عنوان يكي از پنج شخصيت اثرگذار بر مسائل خاورميانه انتخاب كرد. پس از آنكه كران باختري تعدادي از رهبران خود را در پي ترور يا بازداشت‌ها از دست داد، غزه جايگاهي متفاوت يافت، و بخش اعظم برخوردهاي نظامي در كرانه باختري تمركز داشت . اين تفاوت به ضعف دستگاه نظامي فلسطيني‌ها در غزه مربوط نمي‌شد بلكه به ديوار امنيتي پيرامون غزه با كمي تعداد اهدافي كه بتوان انها را مورد حمله قرار داد و نيز به شهرك‌هايي كه بتوان آنها را مورد حمله قرار داد و نيز به شهركهايي يهودي كه به دليل موانع نظامي دور از دسترس بود كه زنجيره‌اي از ترورها شروع (از سوي اسرائيل )شد تا به شيخ احمد ياسين و عبدالعزيز الرنتيسي رسيد. به گونه‌اي كه آينده حماس را در معرض خطر قرار داد ولي همچنان به راه خود ادامه داد چون بازداشت و ترور نمي‌تواند به جنبش‌هايي كه زيست‌فكري و اجتماعي نيرومندي داردند آسيب برساند، به علاوه ، با توجه به پايگاه جنبش حماس در بين جوانان كه غالباً رهبران جديدي را به ميدان مي‌آورد، به ويژه جواناني كه در دوره مقاومت و چالش هاي رودرو تربيت شده‌اند در ناز و نعمت بايد به يك عامل مهم ديگردر اين باره اشاره كرد و آن حضور بخش گسترده‌اي از از رهبران ناشناخته در سايه است. عامل ديگري كه وحدت و يكپارچگي و ادامه مبارزه حماس را را تامين مي‌كند حضور اين جنبش در خارج از فلسطين است. پس از ترور شيخ احمد ياسين و جانشين وي عبدالعزيزالرنتيسي ، رويارويي حماس و اسرائيل رنگ ديگري به خود گرفت و اين گروه در حالي كه توسط شوراي رهبري هدايت ميشد و رهب واحدي نداشت به مبارزه خود عليه دشمن ديرينه‌اش ادامه داد. خماس در تمام طول عمر خود همواره به رويارويي با اسرائيل پرداخته است، بر خلاف جنبش فتح خماس تاكنون هيچ‌گونه انعطاف‌پذيري در مقابل اسرائيل از خود نشان نداده در حاليكه محمود عباس رئيس حكومت خودگردان موضع كبيري مخلفت كرده و و از گلوله و مبارزه نظامي سخن مي‌گويد و دست به عمليات نظامي مي زند. بدين ترتيب آتش بس كه محمود عباس پس از ماه‌ها مذاكره با اسرائيل در مورد آن به توافق رسيده بود، چندين مرتبه با شليك گلوله‌‌هاي خمپاره حماس شكسته شد. اساسي‌‌ترين تفاوت حماس و فتح در واقع موضع‌گيري اين دو گروه در قبال موجوديت اسرائيل است. حماس همواره بر اين موضوع تاكيد داشته كه موجوديت اسرائيل را به رسميت نمي‌شناسد و بر همين اساس حاضر به مصالحه با آن نيست. اين در حالي است كه اسرائيل نيز موضع‌گيري مشابهي در قبال اين گروه داشته و اين گروه را به عنوان گروه تروريستي و غير قابل مذاكره و معامله معرفي كرده است.

چرايي رويكرد پارلمان حماس

علي رغم اين كه حماس يك گروه سازش‌ناپذير جلوه كرده است، چرا به فعاليت‌هاي پارلماني روي آورده است؟ آيا رويكرد جديد به معناي پايا مبارزه مسلحانه عليه اشغالگران است؟ براي ارائه پاسخي در اين باره نخست بايد مقدمه‌اي را ذكر كرد.

در حاليكه سير تحولات سرزمين‌هاي اشغالي فلسطين بيان‌گر استمرار جنايات رجيم صهيونيستي و مبارزات مقاومت براي پايان دادن به اشغالگري مي‌باشد.، گروه‌هاي حاضر در صحنه تحولات فلسطيني خود را براي برگزاري انتخابات پارلماني خود را آماده كرده بودند. اهميت اين موضوع سبب شد تا ديدگاه‌هاي متفاوتي در مورد چرايي رويكرد حماس به انتخاب ، چگونگي برگزاري انتخابات و تاثير آن بر تحولات سرزمين‌هاي اشغالي ايجاد گردد چرا كه:

ابومازن كه پس از مرگ ياسرعرفات ، رياست تشكيلات خودگردان را به عهده گرفته بود ، همواره تلاش نموده بود تا جايگاه و برتري فتح را در ميان مردم و ساختار سياسي حفظ نمايد. با اين وجود رويكرد صرفاً سياسي وي سبب گرديده تا:

اولاً انتساب ميان سنت‌گرا و نسل جديد فتح، ايجاد و وي نتواند چنانكه بايد ، هماهنگي گذشته ، وحدت و انسجام فتح را حفظ كند چنانكه فتح اعلام كرد با دو ليست متفاوت و مستقل به نام فتح به رهبري ابومازن و المستقبل به رهبري مروان برغوئي در انتخابات شركت خواهد كرد.

ثانيا عملكرد مثبت ساير گروه‌ها‌ي جهادي در استمرار مقاومت تا حدودي چهره مردمي فتح را كاهش داده است نتايج انتخابات شهرداري‌ها خود بيانگر اين تحولات بود ، و حماس در انتخابات شهرداري‌ها اكثريت قاطع را به دست آورد. ثانياً ابومازن از سوي بازگران فر‌امنطقه‌اي مجامع بين‌المللي و رژيم صهيونيستي براي مهار انتفاضه و خلع سلاح مقاومت تحت فشار قرار داد. براين اساس وي هر چند حضور گروه‌هاي جهادي به ويژه حماس را در انتخاب عامل تزلزل جايگاه فتح مي‌داند با اين حال با برگزاري اين انتخابات اميدوار است پارلمان جديد فلسطين با مشاركت اكثريت گروه‌ها تشكيل شود و آن را به عنوان كاركرد مثبت خود ثبت نمايد و هم با حضور اعضاي مقاومت در پارلمان تا حدودي خط‌مشي نظامي آنها را به سياسي محافل خارجي براي سازماندهي تشكيلات اداري و اجرايي دولت خودگردان تلقي مي كند.

اين مسأله درباره حماس فرق مي‌كند و، به بيان ديگر ، هرچند برخي از ناظران سياسي حضور حماس در انتخابات را به معني گرايش آنها به سازو كارهاي سياسي و كاهش مقاومت مسلحانه مي‌‌دانند ، اما عملكرد و مواضع حماس بيانگر اين امر است كه آنها سعي دارند تا با حضور در پارلمان :

-            به نوعي مشروعيت سياسي دست يابند و نيز از ليست گروه‌هاي تروريستي خارج و به عنوان يك گروه سياسي مشروع و رسمي معرفي شوند.

-            اميدوارند با ايجاد اپوزيسيون قوي در پارلمان ضمن استمرار اهداف مقاومت كه با حفظ سلاح مقاومت ضورت مي‌گيرد بر عملكرد تشكيلات خودگردان در روند مذاكرات  با رژيم صهيونيستي و ساير بازيگران خارجي نظارت نمايد.

-            خواسته‌هاي ملت فلسطين را در چهارچوب قانونگذاري و نظارت بر دستگاه‌هاي اجرايي محض سازند. با نگاهي به اهداف غرب و رژيم صهيونيستي كه در در قبل و بعد از انتخابات كرده پي برد اين اهداف عبارتند از :

1-     با اعملا فشار با گروه‌هاي مقاومت و مشرط كردن حضور آنها در انتخابات به خلع سلاح، موجب تغيير جهت‌گيري آنها بعد سياسي را فراهم آورد.

2-     با ايجاد تشكلهاي سياسي در فلسطين راه را براي اجراي طرح نقشه راه هموار نمايد.

3-     به ايجاد اختلاف ميان گروه‌هاي مقاومت بپردازد و يعني با دامن زدن اختلاف بين دو نگرش مقابله سياسي و نظامي با رژيم صهيونيستي موجبات انشعاب و تضعيف آنها را پديد آورد.

4-     خارج كردن تدريجي جهادي از صحنه مبارزاتي به واسطه حضور حماس در پارلمان يعني حضور حماس در پارلمان مي‌تواند منجر به تنهايي جهاد اسلامي و در نهايت وادار شدن آن به ترك سلاح و روي آوردن به بعد سياسي گردد.

5-     معطوف شدن مقاومت و تشكيلات خودگردان به برگزاري انتخابات و صف‌بندي‌هاي سياسي كم توجهي به فعاليت‌هاي رژيم صهيونيستي در كرانه باختري ، جولان و بيت‌المقدس، .و كسب امتيازات به بهانه عدم دخالت رژيم صهيونيستي در نحوه برگزاري انتخابات و ...

با تمام اين تفاسير اين حقيقت را نمي توان ناديده گرفت كه محافل غربي و صهيونيستي با ديده‌ي ترديد با اين انتخابات مي‌نگريستند و چرا كه اولا حضور حماس در پارلمان به معني لغو تحريم‌هاي غرب عليه مقاومت و به نوعي مشروعيت يافتن و مشروعيت دادن به آن است اما اگر حماس سلاح را حفظ نمايد مشكلات بسياري را براي اهداف غرب و رژيم صهيونيستي ايجاد مي‌كند. به علاوه پيروزي حماس به معناي كاهش حوزه فعاليت ابومازن مي‌باشد كه تا امروز در راه تحقيق نقشه راه ، گام برداشت ولي در حضور حماس در پارلمان مي‌تواند در اين روند اختلال ايجاد كند . افزون بر آن، نگراني غرب از ايجاد موج سوم انتفاضه در پارلمان فلسطين است كه مسلماً به دليل نقش و جايگاه پارلمان كنترل اين امر بسيار دشوار خواهد بود. بر اين اساس از هم‌اكنون غرب براي پيشگيري از چنين رخدادهايي فعاليت خود را آغاز نموده و چنانكه اتحاديه اروپا كنگره آمريكا با صدور قطعنامه‌هايي عملاً اعلام پيروزي حماس در انتخابات عليه حماس بر مواضع دشمنانش در مقابل رژيم صهيونسيتي،و مواضع ضد حماس غرب نشان مي‌دهد، اهداف غرب كه قبل از اين به آن اشاره كرديم، تحقق نيافته و دلايل حماس براي گام نهادن در عرصه فعاليت‌هاي سياسي، به هيچ‌وجه به معناي بر زمين گذاشتن سلاح نيست، بلكه گشودن عرصه ديگر براي مبارزه عليه اشغال‌گران است.

*علل و دلايل پيروزي حماس

پيروزي غير منتظره جنبش حماس در انتخابات پارلماني فلسطين و غلبه بر رقيب قدرتمند خود يعني جنبش فتح، پرسش‌هاي زيادي را در محافل مختلف درباره علل پيروزي حماس بر‌انگيخته است. در واكادي دلايل اين پيروزي مي‌توان حداقل به دو علل مهم اشاره كرد:

1- سابقه مبارزاتي و چهره روشن حماس و شخصيت‌هاي آن:

حماس با رويكرد اسلام گرايي وارد معركه مبارزه فلسطيني ضد صهيونيستي شد كه اين مسأله ريشه در انديشه‌هاي اخوان المسلمين داشت، و اين در حالي بود كه جنبش بيداري اسلامي با توجه به تحولات منطقه‌اي خصوصا انقلاب اسلامي ايران نضج يافته و در برابر خط مشي‌هاي لائيك اعم از چپ‌گرا و ملي‌گرا، قامت برافراشته بود. رژيم صهيونيستي كه گويي از بالندگي اين حركت توفنده اسلامي غافل بود در مقطعي حماس را به عنوان آلترناتيوي در برابر ساف مي‌شمرد، لذا معترض آن نشد و حماس موفق شد در چنين فضايي به تحكيم پايه‌هاي مدني و حتي نظامي خود بپردازد. نتيجه اين كه حماس با تشكيل گردان‌هاي عزالدين قسام در سال 1370 حملات نظامي رژيم صهيونيستي وارد ساخت. اهتمام حماس بيش از هر چند معطوف مبارزه عليه اشغال‌گران بود و علي‌رغم مخالفت با ساف و عدم شناسايي تشكيلات خود گردان،تلاش كرد وارد چالش جدي با حاكميت فلسطين نشود. اين رويكرد كه بر خاست از بلوغ سياسي رهبران حماس بود در مقطع انتفاضه مسجدالقصي به همگرايي فتح (بويژه فصل جديد اين جنبش ) با حماس انجاميد . از سوي ديگر، حماس در كار نظامي از فعاليت سياسي غافل نبود و با آنكه در ماده 13 مرامنامه حماس (كه در سال 1367 تدوين شد) آمده است: جنبش حماس، جهاد را تنها راه آزادي فلسطين مي‌داند. با اين حال سران حماس راه حل سياسي را به عنوان مكمل عمل جهادي و بديل آن، مطرح ساختند . ورود به عرصۀ انتخابات شهرداري‌ها و متعاقب آن مجلس قانون‌گذاري، ناشي از اين رويكرد بود. به همين دليل رهبران اين جنبش اعلام كردند پيمان اسلو مرده است و در شرايط نوين با ورود به عرصه سياسي مي‌خواهند طرحي نو در اندازند.

در واقع حماس خود را ملزم به پاسخ‌گويي به مطالبات مشروع فلسطينيان مي‌داند كه سالها دچار محروميت در ابعاد مختلف مادي و معنوي شده‌اند. از اين رو فلسطينيان به دنبال گزينه جديدي بودند تا‌ آنان را از وضعيت موجود رهايي بخشند. در چنين شرايطي حماس با پشتوانه‌اي از مبارزه و مقاومت و محبوبيت در اقشار محروم فلسطين وارد معركه انتخابات شد. و با شعار اصلاحات اجتماعي و اقتصادي، آراي اكثريت فلسطينيان را به خود جلب كرد. البته حماس تصور نمي‌كرد به حدود 60 درصد كرسي‌هاي مجلسي ديت يابد و برنامه انتخاباتي اين جنبش حاكي از اصلاحات مدني در سقف حداكثر 40 درصد كرسي‌ها بود، از اين رو مقوله دولت مقاومت با رويكرد اصلاحات داخلي و خارجي و رسيدگي به اوضاع فلسطينيان مطرح شده است.

2- ناكار‌آمدي و فساد مالي جنبش فتح و دولت خودگردان:

برخي تحليل‌گران به ويژه تحليل‌گران صهيونيستي معتقدند، رأي مردم فلسطين به حماس، اعتراضي است به فساد موجود، نه تأييد راهبردهاي مبارزاتي حماس و بدين ترتيب صبغه حماسي و نقش تاريخي جنبش حماس را ناديده مي‌گيرند. البته ناكارآمدي جنبش فتح و دولت خودگردان در پيروزي حماس، كمتر از سابقه مبارزاتي و سازش ناپذيري حماس است. بي‌گمان عامل اصلي دانستن ناكارآمدي و فساد جنبش فتح و دولت خودگردان در پيروزي حماس، هدفمند است و تلاش رژيم صهيونيستي آن است كه اگر ناچار به تعامل و پذيرش حماس در ساختار قدرت شد، همانند فتح آن را به گردونه رسميت نمي‌شناسند و سلاح بر زمين نخواهند گذاشت. هر چند راه حل‌هايي سياسي را رد نكرده و حتي بر گزينه آتش‌بس مشروط به گونه‌اي كه حقوق فلسطينيان را استيفا كند، و سرزمين‌هاي اشغالي 1967 و بعد از آن را برگرداند، صحه گذارده‌اند. در هر حال حماس با پيروزي شگرف خود مرحله تازه‌اي را در تاريخ خود و فلسطين رقم زده است.

هوشياري و ابتكار عمل سران اين جنبش كه فرار است وارد آزمون تشكيل دولت شوند، علي‌رغم چالش‌هاي فراوان مي‌تواند آفاق روشن را فرا روي فلسطينيان بگشايد.

*پيروزي حماس، مخالفت‌ها و بازتاب‌هاي اسرائيلي:

طبق اعلام كميته انتخابات فلسطين، جنبش حماس باكسب 74 كرسي از مجموع 132 كرسي به پيروزي رسيد. اين نتيجه صهيونيست‌هاي اشغال‌گر را شوكه كرد. مقامات تل‌آويو كه طي چند ماه اخير از خروج شارون از حزب ليكود و تشكيل حذب كاديما به عنوان زلزله سياسي ياد مي آورند، اين بار پيروزي حماس زلزله سياسي بزرگتري را براي آنان ايجاد كرد. به نظر مي رسد اسرائيل ها با تبليغات فراوان عليه حماس و تلاش براي ممنوعيت شركت حماس در انتخابات از طريق تشكيلات خود گردان عملا در افزايش محبوبيت اين جنبش موثر بوده اند. شارون و وزراي وي چندين بار تهديد كرده بودند كه به دليل شركت حماس در انتخابات پارلماني فلسطين محدوديت هايي را در اين رابطه ايجاد خواهد كرد. اما سرانجام در پي فشارهاي جهاني مجبور به عقب نشيني شدند به هر روي پيروزي حماس مخالفت ها و بازتاب هاي زير را در پي داشته است.

الف- مخالفت ها

كابينه ايهود اولمرت كه دوران انتقالي را پشت سر مي گذارد با يكي از مهم ترين مصائب ممكن روبه رو شده سران تل آويو بلافاصله پس از اعلام پيروزي حماس، هر گونه همكاري رژيم صهيونيستي را با اعضاي حماس در كابينه فلسطين را ممنوع اعلام كرد. ايهود اولمرت پس از جلسه اضطراري كابينه اين رژيم تصريح كرد مذاكره با حماس گروهي كه براي نابودي صهيونيست ها قسم خورده اند تا زماني كه رويه خودرا عوض نكنند به هيچ وجه در دستور كار دولت اسرائيل نيست. سه شرط را براي تغيير رويه حماس و نيز براي همكاري با كابينه حماس اعلام كرد كه عبارتند از:

-            حماس خلع سلاح شود

-            حماس منشورش نسبي بر سرنگوني رژيم صهيونيستي را تغيير دهد.

-            حماس تمام توافقات رژيم صهيونيستي با تشكيلات خود گردان را بپذيرد.

از نظر بنيامين نتانياهو رهبر حزب ليكود پيروزي حماس نتيجه عقب نشيني يك جانبه و بدون گرفتن امتياز از غزه است اقدامي كه در هيچ جاي ديگر نبايد تكرار شود. در اين رابطه يكي از اعضاي حزب كاريما اعلام كرد پس از اعلام نتايج انتخابات فلسطين نمي شد تشخيص داد كه مردم  نوار عزه خوشحال هسند يا شوراي رهبري حزب ليكود عبارت در مقابل حماس قوي باشيم از سوي حزب ليكود براي انتشار در سطح وسيع به عنوان همگرايي حزب ملي روزهاي اخير در دستور كار قرار گرفت. عمير پرتز، رهبر حزب كارگر بر موضع عدم مذاكره با حماس تاكيد نمود. اين موضع گيري نيز از سوي ديگر شخصيت ها و احزاب صهيونيستي نيز اتخاذ شده است.

ب- بازتاب ها:

بدون شك رژيم صهيونيستي، بيش از هر جامعه ديگري از پيروزي حماس تاثير خواهد پذيرفت. اصرار سران حماس بر تداوم مبارزه مسلحانه و استمرار مقاومت به عنوان پايه بنيادين مشروعيت و مقبوليت آنها سبب انسجام سران رژيم صهيونيستي در مخالفت با اين جنبش شده است. اين وضعيت موجب شروع فعاليت ها و تحريكات ديپلماتيك گسترده از سوي مقامات تل آوير با هدف تحت فشار گذاشتن حماس شده است. جانشين دگارون و وزراي كابينه صهيونيستي با سفرهاي منطقه اي و فرامنطقه اي و مكالمات تلفني و از طريق دستگاه وزارت خارجه ملي هفته هاي اخير موفق شده اند تا آمريكا ، اروپا برخي از قدرت هاي آسيايي و حتي تعدادي از كشوهاي منطقه را وادار به اتخاذ مواضع يكسان با خود نمايند. اين كشورها عموما بر خلع سلاح حماس و شناسايي رژيم صهيونيستي به عنوان شرط تداوم همكاران تاكيد نموده اند. در عرصه احزاب صهيونيستي حزب كاديما به عنوان مسئول بروز چنين وضعيتي مورد انتقاد احزاب ديگر قرار گرفته چرا كه اين حزب به عنوان حزب حاكم اجازه برگزاري انتخابات را به رغم آگاهي از حضور حماس داده در حالي كه حزب ليكود كه جايگاه فعلي خود را مديون انتقاد از سياست هاي حزب كاديما است به انتقادات خود ادامه مي دهد و احتمالا پيروزي حماس در افزايش تعداد كرسي هاي پارلماني حزب ليكود در انتخابات هشتم فروردين ماه 1385 تا پنج كرسي موثر باشد و البته حزب ليكود در گذشته نيز از چنين موقعيت هايي بهره برداري كرده است. مثلا در سال 1375 پس از يك سري بمب گذاري ها و حملات استضهادي، نتانياهو با اختلاف اندكي بر شيمون پرز غالب شد  و در سال 1379 نيز با ورود شارون به مسجد الاقصي و شروع انتفاضه الاقصي و امنيتي شدن فضاي مناطق فلسطين اشغالي شارون بر ايهود باراك غله كرد و به عنوان نخست وزير رژيم اشغال گر زمام امور را در دست گرفت.

به رغم واكنش يكپارچه منفي مقامات رژيم اشغال گر، روزنامه بديموت آنها را نوشت بر اساس يك نظر سنجي اعلام كرد كه 48 درصد از صهيونيست ها در مذاكره با كابينه حماس هستند طبيعتا اين ميزان اگر با مواضع مديران و عمل گرايانه دولت حماس در قبال تحولات روبه رو شود افزايش خواهد يافت. در غير اين صورت احتمال اقدامات يك جانبه از سوي رژيم صهيونيستي بيشتر مي شود. امي ايالون، رئيس سابق سرويس امنيتي شن بت كه اكنون يكي از كانديدهاي انتخابات پارلماني هشتم فروردني ماه 1385 است. مي گويد: در  غياب طرف مذاكرده كننده تل آويو نبايد تلاش هاي خود را براي جداسازي از فلسطين ها متوقف كند.

پيروزي حماس و واكنش هاي جهاني

با پيروزي حماس دو نوع واكنش موافق و مخالف در خارج از مرزهاي فلسطين اشغالي شكل گرفت كه به برخي از مهم ترين آنها اشاره مي شود:

آمريكا: واكنش مقامات آمريكايي به انتخابات فلسطين به گونه اي بود كه برخي از كارشناسان آن را به دليل شوك ناشي از آن براي واشنگتن غير مترقبه اعلام كردند. جورج بوش رئيس جمهور آمريكا گفت: واشنگتين تا زماني كه حماس شعار نابودي اسرائيل را كناب نگذارد با اين جنبش مذاكرده نخواهد كرد. بوش در كنفرانس مطبوعاتي در كاخ سفيد با ابراز اميدواري نسبت به ابقاي محمود عباس رئيس تشكيلات خودگردان خطاب به جنش حماس گفت: اگر نابودي اسرائيل جز برنامه شما باشد شما طرف هاي مذاكرات صلح نخواهيد بود، وي افزود. آمريكا با حزب سياسي كه قصد دارد اسرائيل هم پيمان را نابود كند تعامل نخواهد كرد. بوش با اين حال با خود داري از تروريست خواندن جنبش حماس تاكيد كرد: آمريكا اكنون بايد با اهتمام ويژه موضوع تشكيل دولت آينده فلسطين را بررسي كند. بوش افزود: واضح است كه مردم فلسطين خواهان پايان يافتن اشغال كشورشان توسط اسرائيل ها هستند، بوش به مسئله فساد اداري در تشكيلات فلسطين نيز اشاره كرد و گفت مردم فلسطين ناراضي و به دنبال بهداشت و آموزش و پرورش براي فرزندان خود هستند. رئيس جمهور آمريكا اظهار كرد كه حماس هم پيمان خوبي در روند صلح خاورميانه نيست و نمي تواند شريك صلح باشد. همچنين وزير امور خارجه آمريكا در واكنش به پيروزي حماس در انتخابات فلسطين تاكيد كرد كه موضع واشنگنت در مورد حماس تغيير نمي كند. شينهوا گزارش داد كه كاندرليزاررايس وزير امور خارجه آمريكا در مجمع جهاني اقتصاد گفت نمي توان يك پا در سياست و پاي ديگر در تروريسم داشت. بنابر اين گزارش رايس به محمود عباس رهبر حكومت خود گردان و ملت فلسطين به خاطر برگزاري انتخابات صلح آميز و عادلانه در تمام ابعاد تبريگ گفت و افزود: به نظر مي رسد كه فلسطينيان راه خود را انتخاب كرده اند اما ما بر اين باوريم كه مطالعات زندگي صلح آميز آنها تغيير نكرده مواضع متضاد و البته بيشتر ضد فلسطيني آمريكا نشان از آن دارد كه آمريكا هنوز از شوك پيروزي حماس خارج و آسوده نشده است.

اروپا: به گزارش خبر گزاري فرانسه، خاويرسولانا مسئول ارشد سياست خارجي اتحاديه اروپا با انتخاش بيانيه اي اعلام كرد: نتايج فلسطين ما را در موقعيت كاملا جديدي قرار داد كه نيازمند تحليل در شوراي وزيران خارج اتحاديه اروپا است. سولانا افزود: اتحاديه اروپا ديدگاه ها و چشم اندازها خود را در باره همكاري با دولت آينده فلسطين را پس از مذاكرات با اعضا و بررسي آخرين تحولات در اين باره اعلام خواهد كرد.

سولانا در بيانيه خود موضع شناخته شده اتحاديه اروپا را درباره شناسايي اسرائيل و حل مناقضه فلسطين و اسرائيل از راه مذاكرده كه به تشكيل دو كشور بينجامد، يادآور شد. در بيانيه سولانا آمده اعضاي اتحاديه اروپا پيش از برگزاري كنفرانس بين المللي لندن، پيروزي حماس را مورد بررسي قرار مي دهد. يك نماينده اتريش در اتحاديه اروپا اعلام كرد كه در صورت چشم پوشي حماس از خشونت،‌اين اتحاديه در ارزيابي خود نسبت به اين گروه تجديد نظر خواهد كرد. روزنامه استاندارد چاپ دين به نقل از كسي كه خواست نامش فاش نشود گفت: در صورت تحقيق اين اقدام مهم از سوي حماس ارزشيابي جديدي درباره اين سازمان انجام خواهد گرفت. اين اظهار نظر در حالي انجام مي شود كه اتريش تا خرداد سال آينده رياست دوره اي اتحاديه نيز برعهده دارد. بنتافر رووالديز، كميسر خراجي اتحاديه اروپا نيز گفت. ما تاكيد مي كنيم كه باعث خوشحالي است با هر دولتي تا زماني كه آماده باشد كار خود را با ابزار صلح جويانه انجام دهد، كار كنيم. همچنين بدرونيك دوكايزر، رئيس گروه ناظران اتحاديه اروپا در اين انتخابات گفت: فلسطيني ها درس جديدي را در زمينه دموكراسي به ما آموختند. انتخابات آنها با شكرت چندين حزب و در فضايي كثرت گرا برگزار شد.

خاورميانه: ملك عبدالله دوم پادشاه اردن بر حق مردم فلسطين براي تشكيل يك شكور مستقل فلسطين تاكيد كرد و اعلام نمود اين امر تنها راه دستيابي به صلحي جامع و همچنين راهي براي پايان دادن به مناقشات در منطقه است. عبدالله پس از نشست با يك هيات از اعضاي پارلمان فرانسه گفت: فلسطين و اسرائيل بايد به پاي ميز مذاكرات باز گردند و روند صلح را هر چه سريع تر آغاز كنند.

حامدكرزاي رئيس جمهور افغانستان در مجمع جهاني اقتصاد در داووس سوئيس اظهار داشت.اگر مردم فلسطين خواستشان را با راي دادن به حماس اعلام كردند ما بايد به آن احترام بگذاريم و به حماس فرصت نشت خودش در دولت فلسطين را بدهيم. پرويز مشرف رئيس جمهور پاكستان نيز با تكرار اظهارات كرزاي در اين جلسه گفت واقعيت اين است كه حماس پيروز شده است و مردم فلسطين آن را انتخاب كرده اند بنابر اين ما بايد اين واقعيت را بپذيريم. مشرف افزود: اسرائيل نيز بايد اين واقعيت را بپذيرد. وي ابراز اميدواري كرد كه حماس راه رويارويي را كنار گذاشته و به سمت مذاكرده با اسرائيل پيش رود. مشرف اظهار داشت. جهان خارج بايد در دولت فلسطين و اسرائيل به صورت تواما فشار آورد تا هم اسرائيل را به رسميت بشناسند و مردم اسرائيل را يك ملت به شمار آورند، همان طور كه اسرائيلي ها همه بايد وجود ملت فلسطين را بپذيرند.

عمرموسي نيز گفت:  حماس در دولت با حماس در خيابان ها فرق دارد. اگر حماس قرار است دولت تشكيل دهد مسئوليت اداره دولت، مذاكرده و دست يابي به صلح را دارد. اين موضع با موضع آنها در خيابانهاي فلسطين متفاوت است. حاجم الحسني رئيس مجمع ملي عراق نيز اعلام كرد: ورود حماس به عرصه سياست بايد در خدمت دموكراسي باشد طبيعتا فشارهايي بر آنها براي دموكراتيك و ميانه رو شدن وجود خواهد داشت، لذا حماس مختار است بماند و دموكراسي را بپذيرند يا برود و همه چنان سلاح در دست داشته باشد الحسني گفت: مردم و احزاب مي توانند همان طور كه شرايط تغيير مي كند تغيير كنند.

السفيد: پيروزي جنبش مقاومت اسلامي حماس در انتخابات مجلس قانونگذاري فلسطين در روزنامه هاي لبنان نيز بازتاب گسترده اي داشت. روزنامه السفير نوشت پيروزي حماس جنبش ملي آزادي بخش فلسطين فتح را در وضعيت دشوار قرار دارد اسرائيل را به حالت آماده باش در آورد، آريكا را دستپاچه و كشورهاي عربي را نگران كرد. به نوشته السفير پيروزي حماس نقطه عطفي در تاريخ فلسطين و در نزاع اسرائيل با اعراب است و مردم فلسطين پيش از ديگرملت هاي عرب تقسيم گرفتند كه يك جنبش اسلامي را براي رهبري طرح هاي ملي خود به جاي جنبش فتح در انتخاب با پيشينه بيش از نيم قرن مبارزه به عنوان يك نظام كوچك عربي موضوعي آسان و ساده براي قاهره و امان و ديگر پايتخت هاي كشورهاي عرب بازتاب گسترده اي داشت آمريكا و اروپا را در وضعيت سختي قرار دارد، آنها ناگزير به اعتراف به پيروزي حماس كرد در عين حال اعلام و تاكيد كردند كه اين جنبش بايد سلاح هاي خود را كنار بگذارد و اسرائيل را به رسميت بشناسد. السفير افزود: البته دو شرط آمريكا و اروپا مدتهاست. كه محتوا و مصداق خود را از دست داده است روزنامه البلد با اين عنوان كه پرچم سبز حماس فلسطين براي همه جريان ها و گروههاي فلسطيني موجود در اين كشور قابل انتقال نبود.

نتيجه: مشكلات و آينده حماس

با روشن شدن پيروزي قطعي جنبش مقاومت اسلامي فلسطين حماس واكنش هاي داخلي و بين المللي آغاز شد. و هنوز اين واكنش ها همچنين ادامه دارد. طي چند هفته گذشته سران اين جنبش مجبور شدند پاسخ گوي بسياري از پرسش ها باشند و حتي اتهام ها و تهديد ها باشند. حتي خالد مشعل با برگزاري يك كنفرانس مطبوعاتي كوشيد تا به بخشي از اين مسائل پاسخ دهد اما همچنين تهديد ها ادامه دارد و حتي گاه روندي تصاعدي به خود مي گيرد. ظاهرا اولين آزمايشي كه طرف هاي حماس بر آن انگشت گذاشته اند مساله كمك هاي مالي به حماس يا در كل به دولت فلسطين است به گونه اي كه بارها مقامات آمريكايي و اروپايي اين جنبش را به قطع كمك هاي واشنگتن به فلسطين تهديد كردند. خالد مشعل در مصاحبه خود با شبكه تلويزيوني سي بي استفاده گفت: اگر خواسته ما انجام نشود با آنها همكاري نخواهيم كرد. بوش افزود: حماس بايد خشونت را رها سازد و در وهله دو م نيز از خواسته نابودي اسرائيل صرف نظر كند.

يك عضو بلند پايه اتحاديه اروپا گفت: در حال حاضر توپ در زمين حماس است. حماس مي تواند با اداره صحيح و مناسب اوضاع تا حدي از مشكلات منطقه بكاهد.

پيش از اين نشست، خاوين سولانا مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا گفته بود اگر كمك غرب به دولت خود گردان قطع شود، اتفاقي مناسبي براي حماس روي نمي دهد، و اگر حماس ترور را محكوم و متوقف نكند، ده ها ميليون دلار كمك اتحاديه اروپا به تشكيلات خودگردان متوقف مي شود. اين در حالي است كه آمريكا و اتحاديه اروپا بزرگترين تامين كننده خارجي كمك هاي مالي به فلسطينيان هستند و مقامات فلسطيني مي گويند در صورت قطع اين كمك ها فلسطيني ها با مشكلات مالي متعدد روبه رو خواهند شد. به همين خاطر روزنامه نيويورك تاميز نوشت: كسري بودجه تشكيلات خود گردان قطع احتمالي كمك ها از طرف آمريكا و اروپا تحريم هاي بين المللي و حملات نظامي جنبش فتح مشكلاتي هستند كه حماس هم زمان با پيروزي در انتخابات با آنها روبه رو است. به گفته اين روزنامه دولت خودگردان فقط در ماه ژانويه سال جاري به 69 ميليون دلار كسري بودجه روبه رو و ورشكست خواهد شد. در همين روزنامه آمده است:

اعضاي كميته چهار جانبه صلح خاورميانه نگران آن هستند كه اگر كمك هايي كه مي شد قطع كنند، آن وقت حماس براي تامين هزينه هاي خود به ايران روي مي آورد. اين تحولات در حالي جريان دارد كه سران كشورهاي مختلف حماس را به انتخاب گزينه صلح تشويق مي كنند. ژاك شيراك با صدور بيانيه اي از حماس خواست  از گزينه خشونت صرف نظر كند و گزينه صلح را به عنوان سياست اصلي خود برگزيند. همچنين پرويز مشرف در يك مصاحله عجيب گفت: در صورتي كه حماس حاضر به صلح با اسرائيل نشود جانيان بايد بر آن فشار آورند تا در مسير رويارويي گام ننهند كه وي در ادامه از شارون ستايش كرد و او را تنها مرد صلح خاورميانه توصيف كرد. در واكنش به تهديد ها و اتهام ها خالد مشعل پيروزي حماس را در انتخابات شوراي قانونگذاري فلسطين را بيان گر اراده خالصانه ملت فلسطين توصيف كرد و گفت: ما اين پيروزي را مرهون خداوند مليت و ساير كشوهاي عربي و اسلامي هستيم كه به ما در اين زمينه كمك كرده اند. به گزارش ايسنا خبرگزاري شبكه الجزيره نقل كرد: خالد مشعل رئيس دفتر سياسي حماس در كنفرانس مطبوعاتي در دمشق درباره موضع گيري اين جنبش بعد از پيروزي در انتخابات اظهار داشت. ايجاد تغيير و اصلاحات حمايت از مقاومت و ايجاد تشكيلات جديد خودگردان از جمله برنامه هاي ما در آينده است. وي افزود: پيروزي امروز حماس در نتيجه خون شهدايي بود كه بر زمين ريخته شده لذا ما اين پروزي را به همه شهدا هديه مي كنيم و خود را در مقابل خود آنان مسئول مي دانيم. مشغل تاكيد كرد: حماس با اين پيروزي غافل گير نشده بلكه از قبل براي چنين نتيجه اي برنامه ريزي كرده واهداف استراتژيكي براي آن تعيين كرده بود، و ما كاملا به اين پيروزي اطمينان داشتيم و سعي مي كنيم كه به زودي به سازمان آزادي بخش فلسطين ملحق شويم. وي در مورد گامهاي بعدي حماس بعد از اين پيروزي گفت: اولين اقدام مشورت با طرف هاي فلسطين براي ايجاد يك شراكت سياسي است. مرحله دوم انجام اصلاحات وعده داده شده از سوي اين جنبش و بعد از آن ارتباط با كشورهاي عربي و اسلامي و اروپايي است. مشعل افزود بايد صراحتا اعلام كنيم كه ملت ما به چه چيزهايي نياز دارد. وي اظهار داشت حماس خواهان احترام به حقوق فلسطين و برآوردن خواسته هاي آنان است ما از برادرانمان در بخش فتح مي خواهيم تا درجهت مصلحت ملت گام بردارند.

رئيس دفتر سياسي جنبش حماس در ادامه با اعلام حمايت مردم از اين جنبش گفت: حمايت مردم به ما اطمينان داد كه آنها حاميان استواري براي ما هستند آنها آزادانه و با اراده خود ما را انتخاب كرده اند. چيزي كه بسياري از راهبران كشورهاي جهان از آن بي بهره اند. وي همچنين از آمادگي حماس براي تشكيل يك ارتش جهت دفاع از ملت فلسطين خبر داد. در همين زمينه ديروز محمودالزهار گفت: حماس سلاح خود را بر زمين نخواهد گذاشت. اسرائيل از ورود اسماعيل هينه به كرانه باختري جلوگيري كرد ولي وي در پاسخ به توهين گفت: كمك هاي مالي نمي تواند شمشيري باشد كه از آن براي ترساندن ملت ما، جنبش حماس و گروههاي مقاومت استفاده شود. وي گفت: اين تهديدها كاملا باطل است و حماس سلاح خود را حفظ خواهد كرد و مقاومت ادامه خواهد داشت. ان شاء الله

انقلاب اسلامي و باز توليد بيداري در فلسطين

2- بعد بين المللي

علاوه بر تاثيراتي كه انقلاب اسلامي ايران بر مردم فلسطين و مباحث و تحولات داخلي فلسطين داشت تاثيراتي فراوان نيز در بعد بين المللي داشت كه در ذيل به آنها مي پردازيم:

12- احياي مجدد بحث فلسطين در جهان اسلام

يكي از اقدامات امام خميني در رابطه با فلسطين احياي بحث مظلوميت مردم فلسطين در بين مسلمانان و جهانيان و اتحاد مسلمين در موضع گيري عليه اسرائيل است. به گونه اي كه مشكل فلسطين را مشكل جهان اسلام دانسته اند و عقيده داشتند كه رهايي قدس بايد دغدغه ديني مسلمانان باشد نه دغدغه ملي فلسطينيان با اين حركت مساله فلسطين مساله جهان اسلام شد. اما در پيام برائت از مشركين سال 1366 در اين باره مي فرمايند: ((ملت هاي مسلمان بايد به فكر نجات فلسطين باشند و مراتب انزجار و تنفر خويش را از سازگاري و مصالحه رهبران ننگين و خود فروخته اي كه بنان فلسطين آرمان مردم سرزمينهاي غصب شده و مسلمانان اين خطه را به تباهي كشيده اند به دنيا اعلام كنند. ملت هاي مسلمان از مبارزه با اين شجره خبيثه و ريشه كن كردن آن دست نخواهند كشيد.))

حتي ايشان در زمان مبارزه با رژيم پهلوي كه يكي از ابعاد مبارزه ايشان با شاه بحث اسرائيل بود تاكيد نمي كنند كه مشكل ما با اسرائيل مشكل ايران نيست بلكه مشكل اسلام است ( اين مردم عالم، بدانيد ملت ما با پيمان با اسرائيل مخالف است، اين ملت ما نيست،‌اين روحانيت ما نيست،‌دين ما اقتضا مي كند كه با دشمن اسلام موافقت نكنيم، قرآن با اقتضا مي كند كه در مقابل صف مسلمين با دشمن اسلام هم پيمان  نشويم) ايشان علاوه بر طرح اين مساله در سخنراني ها و پيام هايشان طرحي عملي نيز ارائه كردند و آن را روز جهاني قدس ناميدند كه اين طرح باعث شد همه مسلمانان دنيا به طور علمي و لو در عمل در قالب يك اعتراض عمومي و تظاهرات از فلسطينيان و فلسطين حمايت كند. جالب اين است كه حتي ايشان روز قدس را هم مختص به فلسطين و قدس ندانستند بلكه از آن به عنوان روز مبارزه با مستكبرين يادكردند:

((روز قدس يك روز جهاني است، روزي نيست كه فقط اختصاص به قدس داشته باشد، روز مقابله مستضعفين با مستكبرين است روز قدس فقط روز فلسطين نيست، روز اسلام است روز حكومت.اسلامي است ... روز امتياز حق از باطل است، روز جدائي حق از باطل است...))

يعقوب يحيي رهبر نهضت اسلامي نيجريه در مورد انقلاب اسلامي و نقش آن درمورد احياي بحث فلسطيندر عالم به خصوص جهان اسلام مي گويد: ((ويژگي دوم انقلاب اسلامي متحد كردن مسلمانان از هر گروه و فرقه و آشنا كردن آنها با يكديگر است. زيرا قبل از انقلاب برخي از مسلمانان نمي دانستند كه فلسطيني هم وجود دارد كه از طرف صهيونيست ها اشغال شده و حقوق مردمش غصب شده است ولي آنگاه امام ظهور كرد و انقلاب پيروز شد، مسلمانان به اين امر پي بردند.))

با توجه به آنچه ذكر شد روشن مي شود كه يكي از اثرات بين المللي انقلاب اسلامي و انديشه ها و عملكرد امام خميني (ره) در مورد فلسطين، جهاني كردن مسأله فلسطين و جلوه ديني دادن به آن و گسترش بحث آن در اقصي نقاط عالم است.

شكستن ابهت امريكا و اسرائيل و جلب اعتماد مردم به اسلام:

يكي ديگر از اثرات انقلاب اسلامي بر فلسطين از بعد بين الملل شكسته شدن ابهت آمريكا و اسرائيل در ذهن فلسطينيان يعني آمريكا و اسرائيل ايستاد و عليرغم دفاع آنها از حكومت پهلوي توانست اين حكومت را ساقط كند و در حقيقت طعم شكست را به آمريكا و اسرائيل بچشاند. اين تنها پديده اي بود كه در برابر چشم فلسطينيان ابهت آمريكا و اسرائيل را شكست و نشان داد كه اينها نيز حتي با دست خالي ولي با اراده جمعي و با اتكا به دين مبين اسلام، شكست پذير هستند.دكتر فتحي شقاقي در اين مورد مي نويسد))هيچ چيز به اندازه انقلاب امام خميني نتوانست ملت فلسطين را به هيجان آورد و احساسات آنها را برانگيزد و اميد را در دلهايشان زنده كند. با پيروزي انقلاب انقلاب اسلامي ما به خود آمديم و در يافتيم كه آمريكا و اسرائيل نيز قابل شكست هستند. ما فهميديم كه با الهام از دين اسلام مي توانيم معجزه كنيم. از اين رو ملت مجاهدمان فلسطين ، انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي را به ديده تقدير مي نگرند و امام خميني را از رهبران جاويد تاريخ مي دانند.)) مقاومت مردانه و دليرانه مردم ايران در 8 سال دفاع مقدس در برابر متجاوزين عراقي كه مورد حمايت كشورهاي مختلف عربي، غربي، آفريقايي و از همه مهمتر تحت حمايت مادي و معنوي آمريكا و اسرائيل بود ، نشان داد كه علي رغم حمايت كشورهاي مختلف از عراق ، مي توان با تكيه بر اسلام و حمايت هاي الهي و با استفاده از اعتقادات ، ارزش ها و نمادهاي ديني هم چون اعتقاد به حايت پس از مرگ و اعتقاد به شهادت به عنوان پلي براي رسيدن به سعادت ، در مقابل آنها ايستادگي كرد و تن به ذلت و شكست نداد.

اين مسأله نيز خود عامل ديگري براي تقويت روحيه فلسطيني ها براي.مبارزه با حكومتي مثل اسرائيل شد كه حكومتي مورد حمايت آمريكا و تمام كشورهاي اروپايي و تحت حمايت غير مستقيم كشورهاي عربي است.

ايجاد وحدت اسلامي و مشاركت بين المللي فلسطيني ها:

يكي ديگر از اثرات انقلاب اسلامي ايجاد حس جمعي وحدت اسلامي در بين مسلمانان جهان از جمله فلسطين بود. عملكرد فرا فرقه اي امام خميني (ره) در سطح جهان اسلام از جمله فلسطين بود كه موجب وحدت و همدلي مسلمانان و ايجاد نوعي علقه بين المللي حول محور اسلام شد.

فتحي شقاقي در مورد اين منطق وحدت بخش انديشه امام مي گويد : (( انقلاب اسلامي ايران يك انقلاب اسلامي به معناي وسيع قرآن است... وجوه مشترك ميان دو بال مسلمانان ، تسنن و تشيعف پيكري اين انقلاب را براساس خاستگاه ها، هدف ها، ابزارها و انگيزه هاي آن تشكيل مي دهند.))

اين علقه و وحدت اسلامي به گونه اي بود كه در كشورهاي مختلف اسلامي با فرقه هاي مذهبي مختلف حمايت هاي عملي از فلسطين صورت گرفت و حتي شيعيان جهان به ويژه ايرانيان از مردم فلسطين و حركت جهادي آنها حمايت كردند ولو اينكه دانستند كه آنها سني مذهب هستند.در انديشه امام (ره) صهيونيسم حركتي عليه اسلام و مسلمين است. لذا تلاش فكري ايشان اين بود كه اين بحران از يك مقوله عربي به مقوله اي اسلامي تغيير يابد . اين انديشه امام بحث عرب وطني و عجم ستيزي را نيز از بين برد. فوائد عجمي يكي از صاحب نظران مسايل خاور ميانه معتقد است كه امام خميني رابطه شيعيان با جهان عرب و نمادهاي آن را زير و رو كرد. چرا كه امام آيين عرب وطني را در ميان مسلمانان را با اقدامي فرهنگي و اسلامي به كنار زد و آنان در روابطشان با انقلاب اسلامي آيين پيشين را كه مبني بر عجم ستيزي و شيعه ستيزي بود كنار گذاشتند. اين نوع حركت همدلي در خود فلسطيني ها بوجود آمد به طوري كه ديديم در جريان حمله آمريكا به عراق و كشتار شيعيان ، فلسطينيان اهل تسنن در حمايت از مردم عراق كه اكثرا شيعه بودند تظاهرات كردند و اعتراض خود را نسبت به عملكرد آمريكا در عراق نشان دادند، اين حس ايجاد شد در مردم فلسطين و مشاركت بين المللي آنها در مسائل جهان اسلام در سطح بين الملل نتيجه همان انديشه و عملكرد فرا فرقه اي امام خميني (ره) بود.

1- علت تأثيرپذيري فلسطين از انقلاب اسلامي:

بازتاب ها و تأثيرات فراوان انقلاب اسلامي بر فلسطين نتيجه دو عامل مهم بوده است:

1. انديشه ها و تفكرات حاكم بر گفتمان انقلاب اسلامي ايران:

يكي از عوامل مهم تأثير گذار در بازتاب انقلاب اسلامي بر فلسطين و جذب رهبران فلسطيني و توده مردم به اين حركت و الگوگيري از آن، انديشه ها و تفكرات حاكم ب انقاب اسلامي بود كه اين تفكرات عمدتا حاصل انديشه هاي امام (ره) بود. اهم اين انديشه ها عبارتند از:

1)   عدم جدايي دين از سياست

2)   تأكيد بر حفظ عزت اسلام و مسلمين

3)   وجهه جهادي و انقلابي انديشه امام (ره)

4)   انديشه فرافرقه اي حضرت امام (ره)

5)   استعمار ستيزي و استكبار ستيزي

احياي تفكر جدايي دين از سياست و تأكيد نظري و عملي امام بر اين مسأله و بروز نتيجه عملي آن در پيروزي انقلاب اسلامي از عوامل جذب فلسطيني ها به انقلاب و استفاده از آن به عنوان الگوي عملي بود و موجب تمركز فعاليت هاي سياسي فلسطينيان حول محور دين اسلام و تأثير آن در عملكرد آن ها در مبارزه با اسرائيل بود. تأكيد امام بر عزت اسلام و مسلمين و تأكيد بر اين كه رهايي قدس از دست اسرائيلي ها يكي از جلوه هاي اين عزت است، تأثير شگرفي بر تقويت روحيه فلسطينيان در راه آزادي قدس و انتفاضه گذاشت. به علاوه ادبيات و عملكرد فرافرقه اي امام (ره) در سطح جهان اسلام و تأكيد ايشان بر پيروزي و پيروزي از قرآن و وحدت و همدلي مسلمانان موجب ايجاد نوعي علته بين مسلمين حول محور اسلام و مايه جذب فلسطيني هاي سني به امام خميني و شيوه مبارزاتي ايشان شد. فتحي شقاقي در مورد منطق وحدت بخش امام مي گويد:

((انقلاب اسلامي ايران يك انقلاب اسلامي به معناي وسيع قرآن است... وجوه مشترك ميان دو بال مسلمانان تسنن و تشيع، پيكره اين انقلاب اسلامي را بر اساس خاستگاه ها، هدف ها،ابزارها،و انگيزه هاي آن تشكيل مي دهد.)) برخي نويسندگان مسلمان غير ايراني معتقدند كه حتي طرح ولايت فقيه توسط امام خميني به عنوان نظام سياسي حاكم بر ايران موجب نزديكي بيشتر شيعه و سني در بحث رهبري در اسلام شده است.:

مفهوم ولايت فقيه به عنوان محور اصلي اجتهاد سياسي امام خميني (ره) است، اختلاف مهم الهي سياسي بين دو مكتب فكري عمده (سني، شيعه) بر سر مسأله رهبري را از ميان برداشته است. بدون تعارف مي توان گفت كه تقارب فكري در مورد اين مسأله در جهان اسلام به حد اعلاي خود رسيده است... خصوصيات و صفات رهبر و ترتيبات قانوني كه اكنون در ايران براي انتخاب رهبر اتخاذ شده است مشابه موضع اهل تسنن در مورد خليفه و مسائل مربوط به آن است. شايد به همين دليل است كه بسياري از علماي اهل تسنن نيز اكنون وجود دارند كه امام خميني را رهبر امت مي دانند. و همين خود شاهدي است بر پيدايش تحول مثبت در موضع اهل تسنن...

وجه جهادي و انقلابي انديشه و عملكرد حضرت امام و روحيه استعمار ستيزي و استكبار ستيزي ايشان موجب جذب فلسطيني ها و الگوگيري آن ها براي مبارزه با اسرائيل شدند كه بزرگترين هاي آن استكبار جهاني بود و عيلرغم اين حمايت ها با توجه به تجربه انقلاب اسلامي، فلسطيني ها جرأت مقابله و مبارزه با آن را در خود ديدند.

2- حمايت و پشتيباني عملي انقلاب اسلامي از فلسطين و مبارزات مردم آن :

دومين عامل مهم كه موجب تأثير انقلاب اسلامي بر فلسطين شد حمايت ها و پشتيباني عملي جمهوري اسلامي از فلسطين و مبارزات آن عليه اسرائيل بود. مهم ترين اين حمايت ها عبارتند از:

12- اعلام روز قدس:

يكي ار اقدامات عملي حضرت امام پس از پيروزي انقلاب اسلامي در راستاي حمايت ا زمردم فلسطين، اعلام روز اخر ماه مبارك رمضان به عنوان روز جهاني قدس بود. ايشان در پيامي درسال 1358 در اين رابطه فرمودند: من طي ساليان دراز، خطر اسرائيل غاصب را گوشزد مسلمين نمودم... من از عموم مسلمانان جهان و دولت هاي اسلامي مي خواهم كه براي كوتاه كردن است اين غاصب و پشتيبان آن به هم بپيوندند و جميع مسلمانان جهان را دعوت مي كنم آخرين جمعه ماه مبارك رمضان را كه از ايام قدر است و مي توان تعيين كننده سرنوشت مردم فلسطين نيز باشد به عنوان روز قدس انتخاب وطي مراسمي همبستگي بين المللي مسلمانان را در حمايت از حقوق قانوني مردم مسلمان اعلام نمايند. از خداوند متعال پيروزي مسلمانان برابر اهل كفر خواستارم.))

طرح مسأله فلسطين به مناسبت هاي مختلف در پيام هاي داخلي و بين المللي:

امام از ابتداي دهه 40 تا پايان عمر شريفشان همواره به مناسبت هاي مختلف بحث فلسطين و اسرائيل را مطرح مي كردند. از نمونه هاي دهه 40 موضع گيري ايشان عليه لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي، پيام به مناسبت نوروز 42 ، مخالفت با لايحه كاپيتولاسيون و... اشاره كرد.

در طول دهه 50 تا تحولات انقلاب اسلامي ، امام همچنان در اعلاميه هاي مختلف در پاسخ به نامه هاي مردم، دانشجويان، و علما بر حمايت از فلسطين تأكيد دارند. از جمله بايد به پيام ايشان در مورد جشن هاي 2500 ساله شاهنشاهي و انتقاد از اقدامات شاه در حمايت از اسرائيل، پيام در خصوص حمله فالانژها به فلسطيني ها، سخنراني به مناسبت بزرگداشت اربعين شهداي قم در نجف، پيام به مناسبت اربعين شهداي تبريز، مخالفت با جريان كمپ ديويد در مصاحبه با خبرگزاري آسوشيتدپرس و پيام به دولت ها و ملل اسلامي در مورد جهاد همه جانبه عليه اسرائيل اشاره كرد كه در تمام اين موارد بر ضرورت مبارزه با اسرائيل و حمايت از فلسطين تأكيد دارند.

تخصيص وجوهات شرعي براي كمك به فلسطين:

يكي از حمايت هاي عملي انقلاب و امام از ملت فلسطين و مبارزه آنها عليه اسرائيل صدور مجوز استفاده از وجوهات شرعي براي كمك به مبارزين عليه اسرائيل است. اين اقدام هم قبل از پيروزي انقلاب اسلامي بوده و هم بهد از آن. ايشان در تاريخ 6/6/1347 در پاسخ به نامه گروهي از فدائيان و جوانان مبارز فلسطيني ضمن اعلام وجوب و ضرورت مبارزه با اسرائيل مجوز استفاده از زكات و ساير صدقات را براي رفع خطر اسرائيل در كمك به مدافعين و مبارزين مادر نمودند. ايشان در پيامي در تاريخ 2/1/57 در اين زمينه مي فرمايند: ((لازم است مسلمين خيرانديش ،خصوصا اهالي محترم ايران كه در خيرات پيشقدم هستند در اين امر حياتي به اسرع وقت در نجات آوارگان بي پناه به پا خيزند و با هر وسيله ممكن بشتابند... اگر بخواهند از سهم مبارك امام عليه السلام مصرف آوارگان و جنگ زدگان كنند. مجازند تا ثلث مصرف نمايند.)) ايشان در مصاحبه با نماينده الفتح در همين سال اين مسأله را مورد تأكيد قرار دادند و وجوب آن را گوشزد كردند.

اعلام وجوب جهاد عليه اسرائيل:

در طول دهه 50 شمسي امام همچنان دراعلاميه هاي مختلف در پاسخ به نامه هاي مردم، دانشجويان و علما با واجب كردن جهاد بر تمام مسلمين براي آزاد سازي فلسطين و حمايت از گروههاي مبارز فلسطيني اين امر را در اذهان و افكار عمومي مسلمانان زنده نگه داشت. به ويژه با جنگ رمضان 1973 ميلادي با صدور پيامي به دولت ها و ملل اسلامي همه را به جهاد همه جانبه قاطع و به دور از اختلافات عليه اسرائيل فرا خواندند و آنها از فروش نفت به اسرائيل بر حذر داشتند و در پيامي خطاب به ملت غيور ايران ، مؤظف كردند كه از تأمين منافع آمريكا و اسرائيل در ايران جلوگيري و با آن مبارزه كنند. در تاريخ 17/7/1357 نيز ايشان اسرائيل را غده سرطاني ناميد و بر هر مسلماني تجهيز عليه اسرائيل را لازم دانستند.

مبارزه با اسرائيل يكي از اهداف انقلاب اسلامي :

يكي از موارد اختلاف ميان امام و رژيم شاه بر سر مسأله فلسطين و حمايت شاه از اسرائيل بود. اولين موضع رسمي امام مقارن با آغاز مبارزات سياسي وي با رژيم پهلوي در ارتباط با عدم همسويي اين رژيم با تحريم نفتي عليه اسرائيل و قطع روابط ديپلماتيك هم گام با كشورهاي اسلامي و عربي بود. ((يكي از جهاتي كه ما را در مقابل شاه قرار داده است، كمك او به اسرائيل است. من هميشه در مطالبم گفته ام كه شاه از همان اول كه اسرائيل به وجود آمد با او همكاري كرده و وقتي كه جنگ بين اسرائيل و مسلمانان به اوج خود رسيده بود شاه همچنان نفت مسلمين را غصب كرده، به اسرائيل مي داد و اين امر خود از عوامل مخالفت من با شاه بوده است.))

با اين وصف مي توان گفت يكي از عوامل شروع انقلاب اسلامي ايران عملكرد نامناسب دستگاه سياست خارجي ايران در قبال اسرائيل و فلسطين بود. پيام امام به مناسبت نوروز 1342 نيز ايشان كشته سدن مسلمانان و روحانيت به دست دولت را به جهت حفظ منافع آمريكا و اسرائيل مي دانند. همچنين ايشان يكي از دلايل مخالفت با لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي را فراهم آوردن زمينه براي ظهور و سلطه صهيونيست ها در قالب بهائيت بر تأسيسات و منابع ايران مي دانند. اين بحث در مبارزات امام به قدري اهميت داشت كه يكي از اهداف و استراتژي هاي مهم و قطعي انقلاب به شمار مي آمد. امام هدف را در انقلاب اسلامي، اسلام استقلال مملكت و طرد ايادي اسرائيل ذكر كرده است. امام شديدترين نوع برخورد با اسرائيل را براي جهان اسلام تجويز نمودند و فرمودند ((اسرائيل بايد از بين برود)) ايشان اين مسأله را در زمان و فضايي مطرح كرد كه غرب بويژه آمريكا همواره از استراتژي بقاي اسرائيل سخن مي گفت و از آن حمايت مي كرد. نيكسون در اين رابطه مي نويسد: (( تعهد ما در برابر اسرائيل ريشه در ميراث جنگ دوم جهاني و علاقه اخلاقي و عقيدتي ما به حفاظت از دموكراسي دارد كه در مخاطره اند و هيچ گاه رئيس جمهوري يا كنگره آمريكا اجازه نخواهد داد كه اسرائيل از ميان برود. بعد از شروع جنگ تحميلي نيز امام همچنان از فلسطين و لبنان در مقابل اسرائيل دفاع مي كرد و بر اين نكته تأكيد داشتند كه تجاوز صدام به ايران حركتي است هدايت شده از طرف استكبار جهاني براي از بين بردن وحدت مسلمين تا مانع از مقابله آنها با صهيونيسم شود. ايشان در مورد حركت صدام عليه ايران مي گويند.: اين ملعون براي نفع آمريكا عمل مي كند او براي چند كيلومتري زمين خشك لشكركشي نمي كند و اين همه جمعيت اسلام را چه از آن طرف و چه از اين طرف به قتال وادارد و به كشتن بدهد... و آن سلاح هايي كه ما در مقابل دشمن و در مقابل صهيونيسم و امپرياليسم بايد بكار بيندازيم به روي هم بكشيم.

بنابراين از نظر ايشان جنگ ايران و عراق نيز حركتي بود در راستاي كند كردن اختلاف امت هاي مسلمان و تضعيف قدرت مادي و معنوي آنها در مقابله با اسرائيل.

به همين جهت هم معتقد بودند با شكست نهايي دولت عراق كه در حقيقت شكست توطئه امريكا بود، راه براي آزادي بيت المقدس و نجات مردم لبنان و فلسطين باز خواهد شد. كورت والدهايم دبير كل سابق سازمان ملل در خصوص اثرات انقلاب اسلامي بر جهان و منطقه كه با جنگ نيز مهار نشد در كتاب خاطراتش مي نويسد: جنگ ايران و عراق مختلف هم اكنون به نقاط ديگر سرايت كرده است و اين تنها به لبنان محدود نمي شود. در نتيجه تصادم انقلاب اسلامي ايران و پان عربيسم عراق، شكاف تازه اي در جهان عرب ايجاد شده كه پيامد آن در ماجراي اسرائيل وفلسطين ناشناس است... اگر در كوتاه مدت توفيق حاصل نشود كه با ميانجيگري جنگ  پايان يابد ممكن است روزي سرتاسر جهان درگير اين جنگ وحشت انگيز شود.

پس از پيروزي انقلاب اسلامي، ايران از متحدي استراتژيك براي اسرائيل به دشمني استراتژيك و كانون انديشه نابودي اسرائيل تبديل شد و پيدايش انتفاضه در استمرار چنين انديشه اي محقق شد.

به رسميت نشناختن اسرائيل و ابراز اين مسأله به انحاء مختلف:

يكي ديگر از اقدامات مهم جمهوري اسلامي در رابطه با حمايت از مردم فلسطين به رسميت نشناختن اسرائيل و بروز آندر مسائل و برخوردهاي مختلف است. حضرت امام (ره) در مصاحبه با بولتن خيري خاورميانه و همچنين در مصاحبه با كانال سي بي اس آمريكا، اين مطلب را به صراحت اعلام كردند: (( ملت مسلمان ايران و هيچ مسلماني و اصولا هيچ آزاده اي اسرائيل را به رسميت نمي شناسد و ما همواره حامي برادرانمان خواهيم بود... اسرائيل مطرود است و براي هميشه نه نفت به او مي دهيم و نه آن را به هيچ وجه مي شناسيم.)) يكي از اقدامات جمهوري اسلامي در به رسميت نشناختن اسرائيل، اخراج مستشاران اسرائيلي از ايران است. امام خميني در اين باره مي فرمايند: (( ما همين نظامي هاي آمريكايي را بيرون مي كنيم از ايران، مستشارها را بيرون مي كنيم از ايران، و همان نظامي هاي اسرائيلي و اين ها كه دارند زمين هاي مردم را مي بلعند و از بين مي برند منافع مسلمين را، اين ها را ما بيرونشان مي كنيم ان شاءا...))

يكي ديگر از جلوه هاي به رسميت نشناختن اسرائيل تحريم فروش اموال مسلمين به آنهاست. امام خميني در يكي از سخنراني هاي خود مي فرمايند: (( بر همه حرام است كه اموال مسلمين را آن اموالي كه مال يك ملت است به باد بدهد و به دشمن هاي اسلام مثل اسرائيل تحريم بفروشد، اسرائيل كه در حال جنگ است با مسلمين...))

يكي ديگر از مهم ترين اقدامات جمهوري اسلامي ايران تعطيلي سفارشات اسرائيل كه در ايران و جايگزيني سفارشات فلسطين به جاي آن و قطع هر گونه رابطه با اسرائيل بود. مجموعه اين حمايت ها موجب تقويت رابطه معنوي انقلاب اسلامي با مردم فلسطين شد. مجموعه تفكرات حاكم بر انقلاب اسلامي ايران و عملكرد ضد صهيونيستي و ضد اسرائيلي نظام جمهوري اسلامي ايران و شخص حضرت امام خميني (ره) از ابعاد مختلف داخلي و بين المللي موجب تقويت مبارزات ضد صهيونيستي مردم فلسطين شد كه اين مبارزه در حقيقت مبارزه جهان اسلام با استكبار و صهيونيسم بين الملل است. اين نوع بيداري و آگاهي و تقويت روحيه مسلمانان و تكيه آنها بر دين مبين اسلام به عنوان مهمترين حامي و سلاح آنها در برابر مستكبرين جهان، در تمام كشورها و ملت هاي مسلمان ديده مي شود. البته اين نكته وجود دارد كه از آنجا كه بسياري از اين ملت هاي مسلمان اهل تسنن هستند، طبيعي است براي برپايي نظام اسلامي و حكومتي بر پايه احكام و دستورات اسلام طبق انديشه هاي سياسي و نظام هاي سياسي مطلوب از نظر مذهب خود رفتار خواهند نمود و قطعا اكثر آنها از مدل جمهوري اسلامي در قالب ولايت فقيه پيروي نخواهند كرد. زيرا مطابق نظريات اهل سنت نيست. هر چند به گفته كليم صديقي همين بحث ولايت فقيه نيز به دليل خصوصيات خاص خود، تشابهات و قرابت هايي بين شيعه و سني ايجاد كرد. اما قطعا توقع حضرت امام و ساير حاميان و طرفداران نظريه ولايت فقيه،تشكيل چنين نظامي در تمام كشورهاي اسلامي نيست . بلكه هدف اصلي بيداري مسلمانان و امت جهان اسلام نسبت به اقدامات ضد اسلامي قدرت هاي بزرگ جهاني است كه رسما تحت عنوان تز برخورد تمدن ها توسط نظريه پردازان آمريكايي مطرح شد. بنابراين ما معتقديم كه حركت امام خميني در يك سطح موجب احياء مذهب تشيع به عنوان يك مذهب فعال و پويا و تحول گرا در سطح جهان شد به گونه اي كه در اثر اين حركت بعد از انقلاب اسلامي تعداد محققان علاقه مند به مطالعه راجع به شيعه دوازده امامي نيز به صورت فزاينده اي گسترش يافت. جوزف كاستيز در مورد تأثير انقلاب اسلامي بر احياء تشيع و تحركت شيعيان مي نويسد: قبل از پيروزي امام خميني، شيعيان عربستان، كويت، بحرين عموما به ضديت هاي پرخاشگرانه سياسي گرايش نداشتند.تنها پس از سال 1987 بود كه افكار انقلابي درون وجدان و شعور كل اين جوامع كه از دير باز مطيع و تسلمي و محتاطه بودند، رسوخ كرد. در يك سطح بالاتر حركت امام خميني موجب احياء اسلامي فارغ از تفاوت هاي مذهبي شد و تأثير اين بيداري در حركت هاي مختلف ملت هاي مسلمان دركشورهاي متعدد اسلامي ديده مي شود. هم چنين گسترش روز افزون علاقه مردم دنيا با گرايش هاي مذهبي و فكري مختلف به اسلام و افزايش تعداد مسلمين به ويژه در كشورهاي آمريكا و اروپايي شاهدي بر اين مدعاست.

در يك سطح بالاتر از دو سطح قبلي، اين حركت به طور كلي موجب بيداري ديني و توجه به ضرورت نياز به معنويت و دين درسطح جهان شد. به همين جهت است كه هاموند در كتابي به نام ((قدسي در عصر عرفي)) از كشورهاي جهان سوم به عنوان كشورهايي ياد مي كند كه پتانسيل بالايي در امر ((باز قدسي شدن)) پيدا كرده اند. بنابر آن چه گذشت بايد گفت كه انقلاب اسلامي ايران نه تنها موجب گسترش شيعه و بيداري مسلمانان جهان شد بلكه موجب يك بيداري ديني عمومي در جهان شد و به تعبيري كلي تر وجدانهاي غربي را در دو بعد (دولتي و مردمي) تكان داد. وضوح اين مطلب به حدي است كه نيكسون نيز بر اين تأثير عمومي انقلاب اسلامي اعتراف كرده و تصريح كرده كه بنيادگرايي ايراني بر همه جهان تأثير عظيم خواهد گذاشت. نكته مهم و اساسي در اين است كه غربي ها اعم از دولتي ها و نظريه پردازان به دليل مقابله جدي انقلاب اسلامي كه شعار و هدف اصلي آن حاكميت ا... بر سرتاسر جهان است، با شعار اصلي غرب يعني اومانيسم و حاكميت انسان، از گسترش اين شعار و بيداري اسلامي و ديني در جهان واهمه دارند. چرا كه اين شعار و اين حركت در بعد نظري چالشي عظيم بر نظريه هاي غربي ايجاد كرده و د ربعد علمي نيز ملت هاي مختلف دنيا را نسبت به پوچي و نادرستي نظريه هاي موجود غربي و شعارهاي آنها آگاه نموده و عليه آنها برانگيخته است. لذا به دنبال اين هستند كه نوعي سرپوش بر اين بيداري جهاني بگذارند تا بلكه به نحوي بتوانند با آن مقابله كنند، اما شواهد و قرائن نشان مي دهند كه در سالهاي آينده تأثيرات بيشتر و كلان تر اين حركت عظيم را در دنيا شاهد خواهيم بود و قطعا اين انقلاب حركتي است در راستاي زمينه سازي براي حركت نهايي در جهت استقرار حق و عدالت در سراسر جهان كه اميدواريم به زودي شاهد آن باشيم و اين انقلاب به آن انقلاب جهاني متصل گردد.

والسلام

بررسى پايه‏هاى اخلاق و فلسفه(كانت)

     (كانت) (۱) از فلاسفه بزرگ غرب، بناى اساسى اخلاق را قضاياى اخلاقى پيشينى مى‏داند كه زائيده عقل انسانى مى‏باشد و به هيچ وجه از تجربه و آزمايش نشات نگرفته است ‏و به ‏طور كلى از نظر «كانت‏» وظيفه اوليه فيلسوف اخلاقى بايد اين باشد كه عناصرپيشينى از معرفت اخلاقى را شناسائى و منشا آنها را پيدا كرده، نشان دهد. مثلا معانى تعهد را نبايد در طبيعت انسان يا در اوضاع و شرائط عالمى كه در آن‏ قرار دارد جستجو كرد، بلكه بايد آن را به نحو پيشينى در مفاهيم عقل(عملى) محض جست (۲) .

پس «كانت‏» اصالت تجربه را در اخلاق رد مى‏كند، كانت در بخش اول كتاب خود:«اساس ما بعدالطبيعه اخلاق‏» مى‏نويسد:

«در ميان تمام آنچه كه تصور آن ممكن است، در عالم و بلكه در خارج عالم به‏طوركلى چيزى وجود ندارد كه بتوان آن را بدون قيد و شرط خير و خوب شمرد مگر اراده ‏خير (۳) .

خود «كانت‏» عبارت بالا را در همان كتاب چنين توضيح مى‏ دهد كه مثلا هوشمندى وشجاعت و استقامت در كارها امورى هستند كه از جهات مختلف مى‏توان آنها را خوب ‏شمرد ولى همين مواهب طبيعى ممكن است مبدل به نهايت ‏شر و بدى شوند در صورتى كه‏اراده‏اى كه آنها را به كار مى‏گيرد، اراده خوبى نباشد حتى اعتدال در عواطف وانفعالات كه متقدمين آن را بدون شرط خير مى‏دانستند، نمى‏توان آن را بدون شرط خيرشمرد. زيرا بدون اراده خير همين امور گاهى به عنوان اشياء بد تلقى مى‏شود. مثلا خونسردى و تسلط بر نفس مجرم، نه تنها او را خطرناك ‏تر مى‏كند، بلكه در چشم ما نيزشريرتر از مجرم عادى جلوه مى‏نمايد. و به تعبير ديگر مى‏توان كلام كانت را چنين‏ بيان كرد:

«هر چيزى كه متصف به خوبى و خير مى‏شود، در رابطه با چيز ديگرى خير است ونمى‏توان آن را نسبت ‏به هرچيز و در هر حال خير دانست. مثلا ليوان آب سرد براى‏ فرد تشنه‏اى در هواى گرم خوب است اما همان ليوان آب سرد براى شخص سرماخورده‏اى درهواى سرد نه تنها خوب نيست، بلكه احيانا بد و شرير مى‏باشد اما اراده خير تنهاچيزى است كه بدون هيچ شرطى مطلقا خوب است‏». سپس كانت اضافه مى‏كند:

«آنچه موجب مى‏شود كه اراده خير بدينگونه باشد، اعمال اراده و موفقيت‏هاى آن ‏در صحنه و يا قدرت آن بر رسيدن به اين مقصود و يا آن هدف نيست، بلكه كار در خوداراده است‏ يعنى اراده خود ذاتا خير مى‏باشد، اراده از جهت ذات خودش مورد اعتبارو ملاحظه بوده، لازم است ‏به تنهائى ارزشيابى شود و مقصود از اراده فقط آرزوى ساده‏ نيست، بلكه تلاش براى استخدام تمام ابزارهائى است كه قدرت بر آن داريم‏».

سوال از «كانت‏»

حال در اينجا اين سوال مطرح است كه مراد از اين كه اراده‏ خير هميشه خير است چيست؟ آيا مقصود ايشان از اين عبارت اين است كه ما خير بودن‏ را همراه اراده ملحوظ داشته و جزو موضوع قرار داده‏ايم؟ اگر مراد اين باشد، درپاسخ او مى‏گوئيم كه اراده در اين صورت بالضروره خير است و اين ضرورت و بداهت ‏به‏اصطلاح علماء علم منطق ضرورت به شرط محمول است، زيرا اگر محمولى در موضوع يك ‏قضيه اخذ شود، در اين صورت محمول به ‏طور قطع بر موضوع خود حمل مى‏شود و اين دو ازيكديگر قابل انفكاك نيستند. مثلا اگر بگوئيم «سيب، قرمز است‏» قرمز بودن سيب درچنين موردى ممكن است در متن واقع محقق باشد و ممكن است محقق نباشد و در حقيقت‏ ماده قضيه در اين صورت از ديدگاه منطقى امكان است اما اگر گفته شود «سيب قرمزقرمز است‏» در اينجا به بداهت محمول در اين قضيه كه قرمز بودن است، براى موضوع خود يعنى سيب قرمز ثابت است و ماده قضيه ضرورت بوده، به شرط محمول مى‏باشد زيراممكن نيست‏ سيب قرمز، قرمز نباشد.

بنابر اين اگر اين جمله «كانت‏» كه تنها اراده خير، خير است ‏به ظاهرش رها شود، مطلب جديد و نوئى را دربرندارد، زيرا مفاهيمى از قبيل خوب و نيك و... ازجمله مفاهيمى هستند كه متعلق آنها بايد ذكر شود مثلا وقتى گفته مى‏شود: «هوا خوب‏است‏» بايد معلوم شود هوا نسبت‏ به چه چيز خوب است آيا براى تبخير خوب است ‏يابراى انجماد و يا هيچ ‏كدام؟

حال اين سوال از ايشان مطرح است كه در جمله: تنها اراده خير خير

است، متعلق ‏خير چيست؟ آيا مراد آن است كه اراده خير نسبت ‏به شى خاصى، خير براى آن شى خاص‏است‏ يا آن كه اراده خير به ‏طور مطلق و نسبت ‏به هر شى‏اى خير است؟ ظاهرا مقصود«كانت‏» احتمال دوم باشد يعنى اراده‏اى كه از هر نظر و نسبت ‏به هر چيز خير است، چنين اراده‏اى بدون قيد و شرط خير است. پس در اين صورت اين قضيه به بداهت وضرورت صادق است و ضرورت در اين قضيه به اصطلاح علماى علم منطق در باب قضايا ازقبيل ضرورت به شرط محمول است. مثل اين كه اين قضيه كه ملكات و صفات خوب همواره‏ خوب است ضرورى بوده، قابل بحث و بررسى نمى‏باشد از اينجا روشن مى‏شود:

انحصارى كه كانت در خيريت مطلقه براى اراده خير معتقد است، درست و صحيح نيست، بلكه غير اراده خير، چيزهاى ديگرى را نيز به روش اخذ محمول در موضوع مى‏توان خيرمطلق دانست و اين نظر و بيان، مطلب جديدى نبوده و به معلومات انسان‏ها نمى‏افزايد و چيزى جز به اصطلاح يك توتوژى(افسانه‏اى) نيست.

وانگهى آنچه را كه كانت معتقد است كه: «اراده خير ارزش آن ذاتى است‏» يعنى‏چه؟ زيرا هنگامى، وصفى براى چيزى ذاتى است اگر از هر چيز غير از خودش صرف شود، باز آن وصف براى او محقق باشد، اما در مورد اراده خير معقول يست‏ خير كه وصف‏اراده خير است‏ خير نباشد چون سلب شى از خودش عقلا محال است‏ بنابراين اراده خيربالضروره خير است ولى اين مورد درصورتى است كه خير به عنوان محمول در جمله قرارگرفته باشد اما سخن اين است كه خير در موضوعى كه صفت‏ براى اراده مى‏شود، چه ‏نسبتى با اراده دارد آيا ذاتى اراده است ‏يا عرضى؟ اگرعرضى است ‏به تعبيرعلماءعلم منطق آيا از قبيل محمول به ضميمه است ‏يا نه؟

بديهى است كه خير بودن، جزء ماهيت اراده نيست زيرا گاهى اراده هست و داراى‏ خوبى نيست و مى‏دانيم اگر چيزى هميشه همراه ماهيت نباشد نمى‏توان آن را براى ‏ماهيت، ذاتى دانست.

پس در حقيقت مى‏توان گفت كه اراده به ملاحظه اراده بودن وقتى خوب است كه مراد بر آن اراده مترتب گردد و چون مفروض اين است كه اراده در افعال اختيارى انسانها جزء اخير علت تامه مى‏باشد.  بنابراين از اين  جهت آن

مقدار كه مربوط به جنبه‏هاى‏ اختيارى افعال مى‏شود اراده، هميشه خوب است زيرا مراد ما آن اندازه كه وابسته به ‏اراده است، هميشه بر اراده مترتب مى‏شود اما اين خوبى يك خوبى اخلاقى نيست زيرا خوبى اخلاقى فقط آنجا متصور است كه چيزى در تحقق كمالات و به فعليت رسيدن ‏استعدادهاى انسان موثر باشد واين در خوبى اراده نسبت‏ به مرادش ازجهت اين كه ‏مراد بر اراده مترتب است، موجود نمى‏باشد پس از اينجا نمى‏توان اراده را خيرپنداشت زيرا براين اساس مى‏توان حتى اراده متعلق به شر را نيز خوب ناميد درحالى كه چنين نيست پس اراده را از نظر اخلاقى تنها هنگامى مى‏توان خير دانست كه ‏مراد و متعلق آن خير و براى تحقق كمالات و به فعليت رسيدن استعدادهاى انسانى ‏ملائم باشد و دليل بر اين مطلب اين كه گاهى با وجود آن كه عملى در خارج محقق شده ‏است‏ شر بوده و لكن ما اراده فاعل را خير مى‏دانيم، اين است كه مراد بالذات يعنى ‏صورت علميه كه اراده آن تعلق پيدا كرده و به عنوان ديدن فعل خارجى به كار رفته ‏است، خير مى‏باشد و شخص نيز براى تحقق مراد خوب تلاش كرده است. نهايت در مقام تطبيق، خطائى رخ داده و فردى كه اراده تاديب ظالم را داشته، مظلومى را مثلا مورد ضرب قرار داده است.

پس اراده خوب يعنى اراده‏اى كه مراد آن در صورت تحقق، خوب است ولى فرض اين است ‏كه در موارد خطا مراد بالذات در خارج متحقق نشده است پس در خارج خوبى بالفعل رخ‏ نداده بنابراين باز در اين كه اراده خوب، بالفعل است تشكيك راه مى‏يابد ونمى‏توان تا آن اندازه پيش رفت كه حتى در صورت عدم تحقق عمل خوب، اراده متعلق به‏آن را نيز نيك بالفعل دانست‏ بر اين اساس ما با قطع نظر از شرع نمى‏توانيم اراده‏ متعلق به خيرى را كه به تحقق پيوسته است، واقعا و حقيقتا خير بدانيم. (البته دراين مورد حسن فاعلى موجود است).

آرى در صورتى كه شرع را بپذيريم و اراده قرب به خداوند را در عمل خاصى داشته ‏باشيم و خطائى در تطبيق آن متحقق شود شرع مى‏پذيرد كه اين اراده خير مى‏باشد زيرااثر بر آن مترتب مى‏گردد و منشا ترتب چنين فايده‏اى بر اراده قرب خداوند اين است‏ كه تنها افعال خارجى داراى اثر مثبت نسبت‏ به كمال انسانى نمى‏باشد، بلكه اعمال درونى و افعال جوانحى نيز چنين ويژگى را دارا هستند و در حقيقت مى‏توان گفت‏ بزرگترين موثر و مهمترين خير در اعمال قلبى موجود است و آن توجه به حضرت حق ‏تعالى و بريدن از غير او

پى‏نوشتها:

1)                             ايمانوئل كانت در سال ۱۷۲۴ ميلادى در كنيگبراز از شهرهاى آلمان متولد شد ومدت ۸۰ سال نيز عمر كرد. رياضيات و طبيعيات و هيات و نجوم و فلسفه را رشته‏ اختصاصى خود ساخت و در حدود ۸۰ كتاب و رساله در اكثر مسائل علمى و رياضى وجغرافياى طبيعى و زمين‏ شناسى و هيات و آثار جو و منطق و ديانت و سياست از خود به يادگار گذاشت(لغت نامه دهخدا، ماده «كانت‏» به نقل از سيرحكمت دراروپا).

2)                              مقدمه اساس مابعدالطبيعه اخلاق به نقل كاپلتون، ص ۱۷۰.

3) اسس متافیزیقا الاخلاق، ترجمه به زبان عربیاز محمد فتحی الشنطیطی، ص 51 .