مطالعات تطبیقی

     داخلی

   خارجی

5-1 نمایشگاه بین المللی تهران

5-1-1 .وضعیت کاربری اراضی براساس مالکیت وموازین حقوقی

مالکیت اراضی نمایشگاه بین المللی تهران متعلق به شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران می باشد.ازجمله اهداف و وظایف اساسی مقرر دراساسنامه این شرکت از فعالیت درزمینه برگزاری نمایشگاه های تخصصی ،اختصاصی و بین اللملی بازرگانی به منظور توسعه صادرات ،تشکیل مجامع و اتحادیه های نمایشگاه‌های جهانی ،سمینارها وکنفرانس های آنها درایران ،نمایش ومعرفی دستاوردها وتولیدات صنعتی ،معدنی ،کشاورزی و خدمات بازرگانی ،فنی ومهندسی کشورازطریق برپایی واداره مراکز و غرفه های نمایشگاهی ،مشارکت با اشخاص حقیقی وحقوقی درتاسیس نمایشگاههای دائمی، موقت و .....،یاد شده است و با توجه به مراتب فوق کاربری عمومی اراضی سایت پروژه همچنان کاربری نمایشگاهی خواهد بود.

5-1-2 .سابقه کاربری پروژه

ازهنگامی که نخستین کلنگ اجرائی و ساختمانی دراراضی زراعی این منطقه برزمین خورد تا به امروز،فعالیت اصلی ومحوری این مجموعه ،فعالیت نمایشگاهی بوده است.این فعالیت درسال 1348 با برگزاری اولین نمایشگاه آسیایی تهران دراین سایت نمود عملی یافت و درسال 1351 با برگزاری اولین نمایشگاه بین المللی تهران توسعه یافت و ازآن هنگام ،این مجموعه با برگزاری سالانه نمایشگاه های بین المللی بازرگانی ،به نام "محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران" موسوم گشت.

رخدادهای مختلف سیاسی ،اجتماعی ،برنامه ریزی ،سازمانی وکالبدی طی سال های بعد با فراز وفرودهایی درنحوه برگزاری نمایشگاه ها همراه بوده است ،اما محوریت بهره برداری از این سایت همواره با کاربری نمایشگاهی بوده است.

5-1-3 .کابری مجموعه درشرایط حاضر

هم اکنون با تغییر سیاست گذاری شرکت سهامی نمایشگا هها،بنا به ملاحظات و برنامه های اجرایی وهمچنین با عطف توجه به نقصانهای زیرساختی شبکه شهری محیط پیرامون برای جوابگویی به بارترافیکی منطقه،نمایشگا های برپا شده درمجموعه طی سالهای اخیر،ازنمایشگاههای بین المللی جامع و متمرکزبازرگانی ،به نمایشگاههای بین المللی تخصصی و موضوعی تفکیک شده با توزیع زمان برگزاری درماههای مختلف سال تغییر یافته اند.بدین ترتیب مجموعه درطی ایام سال میزبان نمایشگاههای تخصصی مختلف درزمینه های صنایع،مکانیک ،برق ،الکترونیک ،کامپیوتر،ساختمان،دکوراسیون،نفت وپتروشیمی ،نساجی ،کشاورزی ،دامپروری ،صنایع غذایی ،بهداشت ،گردشگری،تبلیغات ،معرفی و عرضه محصولات اختصاصی دیگرکشورها وبسیاری از دیگرزمینه‌ها بوده و این نمایشگاهها درقالب برنامه های چند روزه و بطورهمزمان چند نمایشگاه ،برپا می گردند.

براساس برنامه اعلام شده ازسوی شرکت سهامی نمایشگاهها،برنامه سال 1382 این شرکت شامل برگزاری 72 نمایشگاه دراین مجموعه است.

5-1-4.فعالیت های جنبی مجموعه

مجموعه نمایشگاه بین المللی تهران طی سالهای مختلف تعمیق وتوسعه یافته وبه تاسیسات و امکانات خدماتی ورفاهی مکمل مختلفی مجهز گردیده است.بخشی ازاین تاسیسات و امکانات فضایی و عملکردی دردیگرایام سال نیز به صورتهای مختلف مورد بهره بردای قرارمی گیرند.

علاوه بر برگزاری نمایشگاههای بین المللی تخصصی که درحیطه وظایف شرکت سهامی نمایشگاههای بین المللی جمهوری اسلامی ،تحت پوشش وزارت بازرگانی برپا می گردند.باید ازدیگرنمایشگاههای همگانی که خارج از شرح وظایف شرکت مذکور،اما به علت فقدان امکانات فضایی مناسب درشهر تهران ،دراین مکان برگزار می شوند نیز یا دکرد. نمایشگاه بین المللی تحت پوشش وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی (با عرضه کتب خارجی وایرانی ) دراردیبهشت ماه هر سال ونمایشگاه پوشاک بهاره درآستانه نوروزهرسال ،ازجمله پرببینده ترین نمایشگاههای سالانه این مجموعه می باشند.تا حدی که فارغ ازشور وسرزندگی خاص که درمحیط شهر و نمایشگاه ایجادمی کنند،اثرات منفی ترافیکی درسطح منطقه اطراف نمایشگاه نیز از خود  برجا می گذارند.

همچنین از جمله دیگر فعالیت های جنبی این سایت درطول سال باید ازاجرای همایش ها،جشنواره میلاد فجر،سمینارهای مختلف ،برنامه های فرهنگی ،کنسرتهای موسیقی و ....یاد کردکه اغلب آنها درسالنهای میلاد،44، کنفرانس و تالارمیلاد اصفهان (درطبقه زیرزمین ساختمان رفاهی )برگزار می گردند.

5-1-5 .کاربری اجزاء مجموعه درمقیاس معماری

درمیان مستحدثات موجود درسایت نمایشگاه،ساختمان ها،سالنها وفضاهای سرپوشیده با کاربری نمایشگاهی ،عمده ترین سهم را دارند،با این حال ابنیه و تاسیسات خدماتی دیگری که برای تامین نیازهای این سایت وسیع پیش بینی یا احداث گردیده اند نیزاز شمارقابل توجهی برخوردارند.

ساختمانهای اداری ،رستورانها و بوفه ها،کیوسکها،فضاهای فرهنگی (سالنهای سخنرانی ،سینماو .....) ،فضاهای ورزشی وتفرحی ،فضاهای بهداشتی (توالتها)،انبارهای سرپوشیده ساختمانهای خدماتی (کارگاهها؛نقلیه ،آتش نشانی ،بانکهاو ...) ،فضاهای انتظامی ،فضاهای تاسیساتی وپست های برق و .... ازجمله کاربریهای مکمل مستقر دراین سایت می باشند.

همچنین فضاهای باز سایت پروژه به اجزایی نظیرمعابر سواره و پیاده روها،فضاهای سبز،فضاهای باز نمایشگاهی ،پارکینگها ،استخرنما و آب نما،جایگاه مدعوین و تریبون سخنرانی اختصاص یافته است.

عکس

5-1-6 اثرات و تبعات کاربری نمایشگاهی

استقرارکاربری نمایشگاهی درسایت حاضردرمقیاس کلان درطی سالهای گذشته ،اثرات مختلف محیطی و شهری از خود بجای گذاشته است .بارزترین تاثیرتمرکز این کاربری درسایت حاضر،اثرات ترافیکی آن است

برگزاری نمایشگاههای پربیننده دراین سایت ،غالباً با تعریف مسیرهای جدیدی درخدمات حمل ونقل شهری درارتباط با سایت نمایشگاه ،بکارگیری بخش عمده ای نیروهای فعال درشهردراین رابطه ،ونیزبا سنگینی بار ترافیکی منطقه استقرار نمایشگاه،محورهای چمران ،سئول و ولی عصر همراه است .به نحوی که تاثیرات منفی خودرا برتردد شهروندانی که قصد بازدید ازنمایشگاه را ندارند نیز می گذارد.

استقراراین کاربری درسایت حاضر،تاثیر مستقیمی بر فعالیت انتظامی هتلهای نزدیک آن دارد.بسیاری از بازرگانان ومیهمانانی که درهنگام برگزاری نمایشگاه ازخارج از کشور ونیز ازسراسرایران به تهران می آیند در این هتلها استقراریافته و ازخدمات شهری محیط همجوار بهره مند می گردند.

استقرار این کاربری درسایت حاضر همچنین درهنگام برگزاری نمایشگاه های پربیننده ،چهره انسانی و اجتماعی محیط را تغییر می دهد.این تغییر چهره علاوه برتاثیرحضورجمعیت بازدید کننده،تحت اثرمشاغل کاذبی که درهنگام برگزاری نمایشگاه درمسیرهای پیاده منتهی بدان و درسطح آن به وجود می آیند نیزمی باشد.

حضور جمعیت بازدید کننده شرایط مساعدی را برای ارائه انواع خدمات مکمل فراهم می کند وجنب وجوش و سرزندگی ایجاد شده را دوچندان می سازد.

5-1-6. محدوده سایت وویژگی های مورفولوژیک

محدوده اراضی مجموعه نمایشگاه بین المللی تهران درحال حاضر دربرگیرنده یک قطعه اصلی وچندین قطعه الحاقی است .قطعه اصلی این محدوده که عموماً به عنوان محل نمایشگاه بین المللی تهران شناخته می شود،بخشی است که بین حریم بزرگراه چمران شمالی ،برخیابان سئول از غرب ،و آکس خیابان اختصاصی مشترک با باشگاه انقلاب صدا وسیما از جنوب و شرق (بدون شمول بر محدوده شهربازی )محصور گشته است .

حریم سبز (ممنوعیت ساخت وساز) مقرر در طرح تفضیلی به میزان صد مترازهرسوی بزرگراه چمران ،دیگرعامل محدودکننده سایت نمایشگاه بین المللی تهران است.

این حریم بخشهای عمده ای ازاراضی حاشیه های غربی وشمالی قطعه اصلی ،بخشهایی از لبه جنوبی قطعه پارکینگ شمالی ،وهمچنین محدوده های پمپ بنزین ،تعمیرگاه ،کارواش را دربرمی گیرد وبا الزام کاربری فضای سبزدراین محدوده ها،هرگونه ساخت وسازپس ا ز برچیده شدن مستحدثات موجود را ممنوع می سازد.

قطعه اصلی محدوده نمایشگاه ازنقطه نظر مورفورلوژیک ،محدوده ای است که درامتداد شرقی –غربی گسترش یافته و علی رغم محاط شدن دریک مستطیل طویل فازشکلی نامنظم برخورداراست.عرض سایت دربخش شرقی آن بیشتربوده ودرفاصله ربع شرقی به حداکثرمی رسد و گوشه های سایت با توجه به عبوربزرگراه و شبکه های دسترسی شهری به تبعیت ازخطوط ترافیکی انحناء یافته اند.

5-1-7.خصوصیات کمی ،وسعت،ابعاد وتناسبات

مجموعه اراضی نمایشگاه که روزگاری منطقه ای بالغ بر200 هکتاررا شامل می شد،اکنون منطقه ای تنها با قریب 2/74 هکتارمساحت را تحت مالکیت محرزخود دارد.

مشخصات کمی قطعات تشکیل دهنده محدوده کنونی نمایشگاه به شرح زیراست:

*قطعه اصلی محدوده نمایشگاه با دربرداشتن مساحتی حدود 5/67 هکتاربه دو حوزه دایره ای شرقی وخطی غربی قابل تقسیم است.

درحال حاضرمساحت اراضی فاصل بین این قطعه وبزرگراه چمران ،که به عنوان حریم سبز(یا مالکیت های خصوصی ) خارج ازحصارمحوطه نمایشگاه قرارگرفته اند معادل 2/5 هکتاراست اما حریم پیشنهادی درحوزه این قطعه مساحتی معادل 1/12 هکتاررا شامل می شود مساحت این قطعه را به حدود6/60 هکتارتقلیل می دهد.

طول این قطعه درمجاورت بزرگراه چمران درناحیه تقاطع سئول تا آکس پل شمالی حدود 997 مترو از آکس پل شمالی تا تقاطع خیابان اختصاصی شرقی حدود 513 مترمی باشد.

طول این قطعه مجاورت خیابان سئول حدود 414 متراست ودرمجاورت خیابان اختصاصی جنوبی ،حد فاصل خیابان سئول و آکس ورودی جنوبی حدود 819 مترو حد فاصل آکس ورودی جنوبی تاخیابان اختصاصی شرقی حدود 301 متر است و درمجاورت خیابان اختصاصی شرقی حدود 389 می باشد.

بیشترین طول شرقی – غربی این قطعه 1280 متروعرض شمالی –جنوبی آن از ورودی تا نقطه متناظر درضلع جنوب ،معادل 560 متراست .همچنین شعاع حوزه دایره ای این قطعه درناحیه ورودی شمالی 210 متر بوده ودرناحیه ورودی جنوبی به 311 متر افزایش می یابدوطول بخش غربی قطعه معادل 711 متراست .

5-2. نمایشگاه بین المللی تبریز

5-2-1 مقدمه

نمایشگاه بین المللی تبریزدرسال 1369 با تلاش بی وقفه بازرگانان و تولید کنندگان تاسیس یافت تا به عنوان نقطه عطفی درتوسعه تولیدات ،تجارت و صادرات منطقه آذربایجان شرقی باهدف برگزاری نمایشگاههای ملی و بین المللی عمل نماید.هدف از تاسیس این نمایشگاه معرفی آخرین دستاوردهای فنی وصنعتی و توسعه صادرات غیرنفتی با سرمایه گذاری عموم مردم بود.درمدت زمان بسیارکمی این شرکت توانست نخستین نمایشگاه بین المللی را درسال 1372 دراطراف استخربزرگ ائل گلی و به دنبال آن دومین نمایشگاه بین المللی بزرگ را درمحل دائمی نمایشگاه های بین المللی ،اهمیت موقعیت جغرافیایی تبریز،غنای تاریخی تبادلات تجاری و گذرجاده ابریشم از این منطقه به دلیل قابلیتهای تجاری وصنعتی بالا وبهره وری از رشد صادرات غیرنفتی دارای اهمیت فوق العاده ای است.نمایشگاه بین المللی تبریزدرشهر تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی واقع شده است ازاین منطقه همواره به عنوان یک مرکزتجاری و منطقه مهم صنعتی درایران یاد شد ه است.

5-2-2 .چشم اندازی برتبریز

استان آذربایجان شرقی که مرکز آن تبریز می باشد با کشورهای ترکیه ،جمهوری آذربایجان ،جمهوری ارمنستان و جمهوری خودمختارنخجوان همجواراست ودارای مقام نخست درصادرات غیرنفتی کشورمی باشد.

تبریزدومین شهربزرگ ایران است که 619 کیلومترباتهران و 159 کیلومتربا جنوب جلفا منطقه آزاد تجاری و جمهوری آذربایجان فاصله دارد.این استان به عنوان یک قطب مهم صنعتی و مرکز تجاری با جاذبه های توریستی بسیار،دارابودن موقعیت ویژه جغرافیایی که دستیابی به بازارهای داخلی و اروپا را میسر می سازد، نیروی کارجوان و متخصص ،دارای پتانسیل های بسیاربرای ایجاد با کشورهای خارجی می باشد.

5-2-2 شرح سالنها

سالن امیرکبیر

متراژ:مترمربع 9144 =72×127 متر

ارتفاع تا سقف 5 مترمربع که درکناره ها 15 مترمربع دروسط به صورت قوسی به صورت سازه فضائی

کف : موزائیک گرانیتی

سیستم غرفه بندی :سیما جدید

کافی شاپ دردوطبقه مشرف به ترازاول سالن

سالن دو تراز که تراز مشرف به سالن ترازاول می باشد ارتباط دوترازبا پله برقی و پله معمولی نورگیری سقف درکناره ها دو پاویون مستقل جهت ملاقات و مذاکره مقامات 5 درب تخلیه و بارگیری و 5 درب وروردی و خروجی (یک درب درزمان نمایشگاه مورد استفاده قرارمی گیرد)

عکس

سالن پروین اعتصامی

متراژ:مترمربع 6480 =متر72×90 ،ارتفاع 6 متر

سیستم غرفه بندی :سیما جدید

کافی شاپ

پاویون جهت ملاقات و مذاکره مقامات

سه درب جهت تخلیه وبارگیری و یک درب ورودی وخروجی و فیلتر به سالن آذربایجان

سالن شهریار

متراژ:مترمربع  3120 =متر 30×104 و مترمربع 280 = متر 28×10 ،ارتفاع سقف 9 متر

سیستم غرفه بندی :سیما جدید

کف گرانیت به صورت سازه های فضائی

دودرب جهت تخلیه وبارگیری و دو درب ورودی و خروجی

سالن آذربایجان

متراژ: مترمربع 1080 = متر 18×60 متر،ارتفاع سقف 6 متر

کف سرامیک

سیستم غرفه بندی :سیما

یک درب جهت تخلیه وبارگیری و یک درب ورودی وخروجی و فیلتر به سالن پروین اعتصامی وسالن ستارخان

سالن تبریز

متراژ:مترمربع  2016 =متر 42×48 متر ،ارتفاع سقف 5 متر

کف موکت

سیستم غرفه بندی :سیما

دو درب جهت تخلیه وبارگیری ویک درب ورودی و خروجی

سالن سهند

متراژ: مترمربع 1360 = متر 68×20 متر،ارتفاع سقف 8 متر

کف موکت

سیستم غرفه بندی :سیما

دودرب جهت تخلیه و بارگیری و یک درب ورودی وخروجی

سالن ستارخان

متراژ: 50 مترمربع به صورت دایره ای

سیستم غرفه بندی :سیما جدید

کف سرامیک

یک درب جهت تخلیه وبارگیری و درب ورودی و خروجی

5-3 نمایشگاه اصفهان

نمایشگاه اصفهان درمحلی واقع درشرق شهر،درامتداد خیابان آبشارسوم درکنارپل قدیمی وتاریخی شهرستان می‌باشد.

محدوده موردنظر درشرق شهر ودرمحل توسعه و ساخت و سازهای جدید شهر واقع می باشد بهمین دلیل شهرداری اصفهان درنظر دارد محل نمایشگاه اصفهان رابه نقطه ای درخارج شهر بافضای کافی جهت توسعه فضاهای نمایشگاهی انتقال داده و محل فعلی فاقد کاربری نمایشگاه شود.

از کاربریهای مهم اطراف سایت نمایشگاه اصفهان می توان به پل تاریخی و قدیمی دوران صفویه شهرستان اشاره کردکه بمثابه دروازه وردی نمایشگاه عمل می کند.ازدیگرکاربریهای مهم اطراف سایت می توان به شهربازی اصفهان ،رودخانه زاینده رود، پارک مشتاق و ... اشاره کرد.

از نظر تنوع و سازماندهی فضایی ،نمایشگاه اصفهان بسیارفقیرمی باشد.سالن اصلی و فعلی موجود درگذشته فضایی برای نمایش سیرکهای خارجی بوده و درحال حاضر به عنوان سالن اصلی ایفای نقش می نماید وکاربریهای اداری ومدیریت نمایشگاه درآن قراردارد.سالن دیگرکه تازه احداث به نظرمی رسد درکناراین سالن قراردارد و یک سالن دیگر نیز درمرحله اسکلت می باشد که با توجه به انتقال مکان نمایشگاه احداث آن منطقی به نظرنمی رسد.

عکس

5-4 .نمایشگاه ملی سوئیس

نمایشگاه ملی سوئیس پدیده ای شاخص درآغاز هزاره جدید بود .این نمایشگاه درشمال غرب سوئیس ،میان سه دریاچه وقع شده استو ازجلگه های مرتفع تا منطقه Jura کشیده شده است.

درسال 1998 طی یک مسابقه بین المللی حدود 56/1 میلیارد فرانک سوئیس جهت ایجاد نمایشگاهی به مساحت 475،000 متر مربع سرمایه گذاری گردید.این نمایشگاه میان چهارشهرBienne,Morat,Neuchatel,Bains,Yverdon-les واقع شده است ودرمدت برگزاری 38 نمایشگاه و 1500 شو و تقریباً چهارمیلیون و پانصد هزاربازدید کننده درفواصل 15 می تا ماه آگوست ازآن بازدید کرده اند وانتظار می رود این رقم تا پایان زمان برگزاری نمایشگاه به 11 میلیون بازدید کننده برسد. این ارقام ،تنها جلوه ای از ابعاد این پدیده آشکارمی سازد.

دراین نمایشگاه اتفاقات علمی و سرگرم کننده درقالب موضوعات مختلف رخ می دهد.

«قدرت و آزادی »درشهر« Bienne زمان وبی زمانی » درشهر«Morat طبیعت و مصنوع » در«Neuchatelجهان ومن» در Yverdon و «معنا و حرکت » بعنوان تم پنجم در Jura عامل تغییر و رسیدن به چهارتای دیگر است وبالاتراز همه این حرفها،تجربیات طراحی ،معماری است که مجموعه ای از تعابیرشاعرانه ،فنی ،شاخصهای برجسته و علائم اطمینان بخش راباهم ترکیب می کند.

پنج گروه کاری ،جهت پیشبرد این موضوعات فراخوانده شدند که هریک ازآنها فلسفه خاص خود را در طراحی داشتند واژه هایی مانند مصالح ،فن آوری ،محیط زیست ،سیستم های ساخت و ساز جایگزین و استراتژیهای نظام بخش فضا و زمین بیانگرگسترش فرهنگ مدرن امروزی و جامعه است.

سه برج با شکوه توسط کوپ هیملبا و  Bienneau(I)Himmelbبرروی یک صفحه شناورطراحی شده که توسط اتصالی به طول 450 متر می باشد .برجها بتدریج با ریتمی موجی برروی دریاچه سربرآورند و هریک از این برجها حداقل 120تن وزن دارند.

هریک ازبخش های تشکیل دهنده سازه دارای چارچوبی ازجنس PVC فشرده است که باغشایی سبک که جنس آن نیز از PVC فشرده است ،پوشانده شده و به شکل یک بلوک درآمده که این بلوک های پیش ساخته به سکو حمل می شود و درمحل رویهم سوارمی شوند واین برجها که نورپردازی آنها توسط Yann kersale طراحی گردیده همگی نمادهایی خالص و حقیقی ازقدرتند.

عکس

ژان نول Jean Nouvel شاید مهیج ترین طرح را با موضوع «زمان و بی زمانی »ارائه کرده ،ادبیات وی بسیاری ازمرزهای سادگی را دربرمی گیرد و به صورت صحنه ای اوهامی درمی آید: یک مکعب بی حرکت و صامت که به نحوی اعجاب انگیزبر روی دریاچه شهر Morat نمایان است و استحکام مصالح با نیروی نامرئی وناملموس آب درتعادل قرارمی گیرند.سوای وزن 400 تنی آن سادگی و خلوص این بلوک برخی ازاستادانه ترین مهارت های مهنسی را پنهان می کند :

یک سازه فلزی توسط صفحات فلزی زنگ زده (فرسوده )پوشانده می شود هریک ازاین صفحات 24 مترمی باشد که برروی یک بارکش 2800 تنی دارای 100 ستون بتنی که درکانال Broye برروی هم سوارشده پس در200 متری ازساحل دریاچۀ Morat انتقال داده شده است ودارای دیدی پانورامیک به اطراف شهرسوئیسی است.

«طبیعت و مصنوع » موضوع قابل توجهی است که درپروژه Neuchatel توسط تیم Multipack طرح گردید.این یک غشای پلی استرپوشیده شده با PVC است که تکنولوژی آن یک Joint-Venture درمقیاس بین المللی است .هرغشاءتوسط یک حلقه فلزی درجای خود ثابت می شود وتوسط متغیرهای فلزی به ته دریاچه متصل می گردد و درعین حال یک غشاء غوطه ورتوسط کانال کوچک به صورت فیلتری بین جزیره و بخش خشکی عمل می کند و به نحوی تغییر می کند که دنیای مصنوع وطبیعی درهم تداخل می کنند.

ابرطراحی شده توسط Elisabeth Diller,Scodifo Ricardo ازدیگرصحنه های قابل توجه است.ابری متشکل ازبخارمصنوعی که ظاهری ظریف وحباب مانند به موضوع «جهان هستی ومن» می باشد.بدیهی است ایدۀ این معماران برگفته ازکاری است که درنیویورک انجام شده است.

5-5.طرح جامع اکسپو70 (کنزوتانگه)

ایده های اصلی طرح جامع حول محورزیرشکل گرفته اند:

5-5-1.بسط یک موضوع درزمین –دروازه اصلی

به منظور بیان چگونگی بسط موضوع درزمین ابتدا باید به ایده پایه برای موضوعی خاصی پرداخت.این مفهوم گسترۀ وسیعی را تحت پوشش قرارمی دهد و می تواند بصورت زیربیان شود:

پیشرفتهای تکنولوژیک و عملی مدرن تغییرات اساسی درکلیه زمینه های زندگی انسان ایجاد نموده است و هنوز مشکلات فراوانی که ناشی از این تحول می باشد، به صورت لاینحل باقی مانده است،ما معتقدیم انسان دارای قوۀ عقل است و به کمک نورعقل کلیه جوانب زندگی اش را روشن می‌سازد.

بشربه کمک خرد جمعی می تواند زندگی بهتری داشته باشد.

نمایشگاه اکسپو 70 نمایش خرد جمعی ازسراسردنیاست که امکان ارتباط میان افراد را فراهم می سازد.

هدف این بود تا نمایشگاه اکسپو70 بیش ازیک نمایشگاه سنتی قدیم و به صورت یک تکنولوژیکی باعث پیشرفت مردم دنیا شود .

یک آزاد راه زمین را به دوبخش شمالی وجنوبی تقسیم می کند:

عکس

بخش اول شامل فضائی برای ساختمانهاست.بخش دیگرامکانات اداری وتفریحی را دربرمی گیرد.منطقۀ نمونه (Symple Zone) ناحیه ای به عرض 150 و طول 100 مترمی باشد .نقاط تلاقی آزادراه و یادروازه اصلی درابتدای ورودی وخروجی توده مردم به سایت قراردارد.4 دروازه فرعی درشمال ،جنوب و شرق وغرب توسط آزادراه موجود در"ناحیۀ نمونه" بهم مرتبط شده وبوسیله پیاده گذرهایی مناسب ومطبوع مردم به سوی ساختمانهای متعدد جابجا می شوند.این ناحیه نمونه و شبکه پیاده گذرها دسترسیهای اصلی زمین محسوب می شوند.ساختمانهای مجاوردسترسیها به طرق مختلف می توانند بیانگرموضوع درسایت باشند.

عکس

5-5-2.موضوع اصلی سایت –تنوع و هماهنگی

کریستال پالاس شیشه ای وعظیم نمایشگاه لندن 1851 بواسطۀ آنکه خود نوعی بنای یادبود محسوب می شود و اکثرساختمان تنها زیریک سقف قرارگرفته است که این خود حس قوی وحدت درسراسر سایت را القاء می کند .درنمایشگاه های بعدی ازآنجا که ملل مختلف هریک ساخت وسازهای خاص خورد را اعمال می نمودند،فرم های متنوع و متعددی بوجود می آمد.

به منظور کنترل تنوع درسایت های نمایشگاه یک دریاچه مصنوعی درمرکززمین کاسه شکل ایجاد گردید .به منظور تاکید برتوپوگرافی سایت وممانعت ازتمرکزبیش ازحد بازدید کنندگان دربخش پائینی کاسه،ساختمانهای نسبتاً کوچک دراطراف و با فاصله نزدیک ازدریاچه ایجاد شدند وچند ساختمان بزرگ با فاصله بیشتری ازدریاچه و خارج ازبخش نمایشگاهی استقراریافتند یا حمایت دولت ژاپن دربخش شمالی دریاچه ،باغهایی متعددایجاد شد.

اگرکل زمین به یک درخت تشبیه شود ساختمانها درحکم گل های زیبا ومیوه های آن درخت خواهند بود.با این توصیف یک تنه و تعداد متعددی شاخه وجود دارد.با توجه به جنبه های کاربردی ،بصری و زیبایی شناختی "ناحیه نمونه"(بعنوان تنه) و پیاده گذرها و میدانگاهها (بعنوان شاخه) با نظمی ارگانیک ودرهماهنگی با یکدیگرشکل گرفتند.

عکس

اعتقاد براین بود که تنه وشاخه ها به لحاظ فرم ورنگ خنثی عمل می کنند.سایراجزاء به شکل فرم های ساده ئ رنگی بودند که به صورت منفرد و موثر(به عنوان گلها)برروی شاخه ها جای گرفتند(ساختمانها).

5-6.نمایشگاه اکسپو 2010شانگهای

«شهربهتر،زندگی بهتر» این موضوع نمایشگاه جهانی 2010 درشانگهای است که پس ازنمایشگاه 2005 ژاپن طرح گردید.این رویدادکه مشتاقانه منتظرآنند،بخشی ازبرنامۀ توسعه شهرشانگهای می باشد که دارای مشکلات عدیده ای مانند تراکم شهری ،مشکل ترافیک،سرریزجمعیت وآلودگی می باشد.

این توصیف شهردریک نگاه است.یک سیستم جدید ازجریانهای مختلف مانند آبراهه ها،پلها،کانالهاومنظرسازیها،مواردی هستند که درپروژه برنده «آتلیه معماری» لحاظ گردیده است.این پروژه عالی و استواربه نظرمی رسد.تاحدی که برای ایجاد این رویداد انقلابی نیروهای جدید پویا به کارگرفته شده است.همۀ اینها بدون انکارچیزی ازتاریخ وفرهنگ این شهر شرقی است.

پروژه «آتلیه معماری » برپایۀ تمایل شدید منظر شهری مبتنی برفرایند رشد پایداراست که درآن مردم و جنبه های طبیعت با هم سازگارند.طراحی شهری متمایل به قیودجدیدی است به نحوی که طبیعت جهت ایفای نقشش به عنوان یک جزء اصلی شکل منظرشهری دربلند مدت باید ترمیم گردد.

عکس

مساحت پروژه نمایشگاه 310 هکتارمی باشد که درست درقلب شانگهای واقع شده است و رودخانۀ Huangpu آنرا احاطه می کند.این پروژه آغازی برای نوسازی شهراست که پس ازنمایشگاه جهانی نیزادامه خواهد داشت.

پروژه توسط معماران فرانسوی طراحی شده که درآن با ایجاد سه عنصراصلی ،شرایط ایجاد«زیربنای زیست محیطی » فراهم می گرددوبه وسیلۀ آن طبیعت داخل فضای شهری به شکل دائمی تثبیت می شود.

عکس

درزمان برپائی نمایشگاه شبکه ای ازکانالها مرزهای فضای نمایشگاه را مشخص می سازدند یک کانال اصلی به شکل بیضی ازیک سوبه سوی دیگررودخانه Huangpu کشیده شده و قالبی را جهت همسو نمودن سایرکانالها بوجود می آورد.این کانال به عنوان فیلتری بین شهر ورودخانه عمل می کند وبازدیدکنندگان رابین فضاهای مختلف رهنمون می گردد.شکل زیربنایی دوم توسط کریدورهای آبیاری محوطه شکل می گیرد.درقلب شهرالگویی نامنظم از نوارها پویایی سبزایجاد می کند که به مناطقی با تنوع زیستی و انواع جوامع گیاهی و جانوری گشوده می شود.مؤلفۀ سوم منظر شهری «پل گلها» است که مانند میدانی وسیع طراحی شده و بواسطۀ الحاق سواحل دو طرف رودخانه ،جابجایی میان نقاط همسایۀ Pudong درساحل سمت راست وسایرنقاط شهر تسهیل می گردد،بدون آنکه مزاحمتی درسیستم حمل ونقل سنتی پیاده ،دوچرخه یا اسکیت پیش آید.

این نمایشگاه جهانی شکل بارزسمبلیکی دارد.پل یک فضای شهری را ایجادمی کند.این پل تردد درمرکزتجارت شهرشانگهای مانند روبان گلهایی به هوا پرت شده اندفضای جدیدی را درمحل تلاقی دوسوی شهر ایجاد می کند.همانطورکه فرهنگهای متفاوت چین بواسطۀ نمایشگا ها جهانی همسو(همساز)می گردند.

عکس

5-7 . نمایشگاه لایپزیگ

مکان مجموعۀ نمایشگاهای لایپزیگ درشمال این شهردرنظرگرفته شده است .معماران هامبورگی Marg partner,vongerkan ،مسابقه 3/1 میلیاردمارکی سال 1993 برنده شدند.این طرح با سایرطرحهای مربوط به نمایشگاههای تجاری متفاوت بود.سرپرست پروژه marg حساسیت خاصی درانتخاب عناصرکارش داشت.لایپزیگ دارای پیشینه ای بالغ بر8 قرن دربرگزاری نمایشگاههای تجاری دارد وی این نمایشگاه را بعنوان عرصه ای جهت ارائه یادمانهایی ازملل مختلف، ایجاد نمود.

طرح وی شامل ایستگاه بزرگ مرکزی وسالنی با 6 دهنه ورودی آرکدارمی باشد.این نمایشگاه برروی سایت فرودگاه قدیمی Mockau بنا شد که درسال 1913 بدلیل سنگینی برف فروریخت.محورهای میانی بزرگ دریک جهت غربی –شرقی به صورت متقاطع شکل گرفته اند و سالنها دارای چیدمانی متقارن و محوری هستند.

برجستگی ممتاز معماری این نمایشگاه تجاری ملهم ازاندازه های لایپزیگ است البته فرم های شهر کپی نشده است اما رعایت مقیاس برگرفته ازآن است.

بخش عمدۀ حجم ساختمان درمدت دوسال ونیم ساخته شد.کریستال پالاس و 4 سالن به ابعاد500×20 مترمربع با ارتفاعی حدود 8 متردرزمینی به مساحت 272،000 مترمربع بناشدند.سالن چند منظوره درمساحتی به همین میزان و البته با ارتفاع 16متر(سالن مرتفع hochhalle )شامل یک مرکزکنفرانس و کنسرت با 9 سالن سخنرانی ،اتاقهای کنفرانس و رستورانها،یک ساختمان اداری ویک مرکزهنرمندان ایجاد گردید.

استفاده از تکنولوژی دریک معماری کلاسیک نمایشگاه تجاری سبب ایجاد حس زیبایی شناختی شده است.

عکس

تغییرازسالن با شیشه های بزرگ،تمامی جوانب ساختمان راردیف هایی از ستونهای استیل دربرگرفته که قطر هریک ازآنها 40 سانتیمترمی باشد.شبکه های سایدار(آفتابگیر)مانند کتیبه عمل می کنند،درسالن همایش دیوارهای (کلاسیک )بوسیلۀ سطوح پوشاننده متفاوت،تفکیک می شوند.دریچه های تهویه هوا به صورت موقیف های گچبری شده نمایش داده شده اند.پلکان عریض با جداره ای شیشه ای دربرگیرندۀ موقیف های باروک می باشند.

35 سال قبل Adolf Arndt درسخنرانی مشهورش با عنوان «دموکراسی مشتری ساخت وساز» محوراصلی جهت اغوای مردم شد که مردم را درحال عدم تعادل نگاه می داشت اما Marg بالعکس ،دستورالعملی ماندگاردارد با این عنوان که اشیاء را برای مردم کوچک بسازید خودشان ازحق خود دفاع کنند.ما عامل ایجاد محرک دائمی هستیم تنها قرینه محوری درایجاد یک جهت واضح به ما کمک می کند .این با نظر Marg درمورد شاَن و شوکت انسان مطابقت دارد.این هدف به نحوی محقق گردیده که بازدید کننده دراین راه هیچ جایی رانادیده ازدست نمی دهد.شاخصهایی مانند مناروسالن بزرگ و تقارن محوری ساختمان درمجموع ترکیب پلکانی توده های ساختمانی با همان مصالح،مدولها واصول ساختمان سازی ودرقسمت پایین وجود کانتینرهایی دراطراف مجموعه همه و همه ظاهرکلی مجموعه راشکل می دهند و هرساختمان فضای مجزا وجهت خود دارد .عنصرنظام دهندۀ دوم منظراست ،باغی که سایت نمایشگاه به صورت چمنزارهایی مسطح و احاطه کننده نمی باشند.درامتداد محورمرکزی فضاهای خالی از چمن به عرض 5 متروطول 150 مترایجاد گردیده که به باغ ،برکه درختان بید،بلوطهای هرمی شکل وسرخدارو بسترگلها تبدیل می شود.

عکس

معماران باغ:   Wehberg .Eppinger+schmidtke.Hamlourg

طرح کلی سایت تقریباً دارای پیچیدگی های سبک باروک است.(انتهای شرقی آن یک باغ ژاپنی به شگل تصویری کاشته شده است)، اهداف کاربری باغ کمتردرنظر گرفته شده است.

جریان بازدید کنندگان درطول محورشرقی –غربی صورت می گیردکه به عنوان کریدورتوزیع نمایشگاه عمل می کند ودارای دو عنصرارزشمند درمرکزپارک نمایشگاه می باشد.گنبد مرتفع کریستال پالاس درغرب و در مقیاس کوچکترودرراستای آن سالن معبد درشرق آن واقع شده است.درمقایسۀ سایرنمایشگاه تجاری مهم آلمان این نمایشگاه جلوۀخاصی داردومتفاوت با نمایشگاه هانورو فرانکفورت است.درنمایشگاه دوسولدورف گویا توزیعی تصادفی درمنظرصورت گرفته است.نمایشگاه لایپزیگ دارای طرحی است که از نظر هندسه وقابل درک بودن ساختارروشن و صریحی دارد.این نمایشگاه دارای یک ساختمان اصلی غالب است که بواسطۀ اشکال و برجهای ان از دورقابل دیدن است.

سالن معبد درشرق با نمای شیشه ای اش ودیوارهای Muschelkalk تجربه ای معمول ازفضا ارائه می دهد.عنصر شاخص آن گنبد 30 متری که درمیانۀ سالن جریان نورراامکان پذیرمی سازد.طول آن 243 متروعرض آن 80 متر است وگنجایش 30،000 نفررا داردواین فضا بزرگترین سازۀ شیشه و فلزدراروپاست.مضافاً اینکه بزرگترین پوستۀ شیشه ای معلق قاب درجهان است.

نمایشگاه اکسپو 2000 هانور

سازمان بین المللی نمایشگاهها درسال 1994 شهر هانور درایالت ساکسن سفلی آلمان را به عنوان محل برگزاری نمایشگاه اکسپو 2000 انتخاب کرد .درآغازشهروندان محلی وحزب سبزها نگرانی ازآلودگی و پیامدهای ترافیک سنگین نمایشگاه افزایش هزینه های مسکن وزندگی درشهرمشکلات دیگری درارتباط با مسائل شهری با این انتخاب مخالفت کردند.شعارنمایشگاه Expo2000 «انسان ،طبیعت و تکنولوژِی » بود ونگرانی شهروندان هانورکه چندان بی اساس نبود درتناقض با شعاروهدف نمایشگاه قرارمی گرفت .

برای تمرکزو هدایت بهترهمه فعالیتهای اقتصادی و سیاسی و عمرانی مرتبط با اکسپو 2000 شرکتی با نام «اکسپو» تاسیس شد.

دولت ایالتی نسبت به برگزاری این نمایشگاه نظرمثبت داشت زیرا معتقد بود که نمایشگاه می تواند عاملی برای تحرک اقتصادی شهر وایالت باشد،مشاغل جدید به وجود بیاوردو بیکاری را کاهش دهد.سود آوری قابل توجه نمایشگاه برای اقتصاد محلی به دلیل جذب توریست و مطرح شدن ایالت ساکسن سفلی درمقیاس جهانی وایجاد وجهه برای این ایالت ازدیگرامتیازات اکسپو 2000 بود.اما  تمامی این حمایتها نتوانست مانع ازدرخواست رفراندوم درباره برگزاری اکسپو2000 درهانورازطرف حزب سبزها شود.دررفراندوم 5/51 درصد مردم موافق برگزاری اکسپو2000بودند که عملاً نتواست نتیجۀدرستی بدست دهد.سرانجام دولت فدرال با پافشاری صدراعظم کهل با برگزاری نمایشگاه درهانورموافقت کرد.درپی قطعی شدن برگزاری نمایشگاه اکسپو2000 درهانور،شرکت اکسپوبرای جلب نظر مردم برنامه کلانی درزمینه های گوناگون تهیه کرد.

نمایشگاه درتقاطع خیابان کرانسبرگ و کارلسروهه قراردارد.مخالفت عمومی با تعریض مسیرهای منتهی به سایت اکسپو،ازجمله افزایش عبوری بززگراه (برلین –هانور-روهه) به سه خط درهرسو،شرکت اکسپو را برآن داشت تا طرحی برای محدود کردن پارکینگهای نواحی اطراف نمایشگاه به میزان 50 درصد ارائه کند.این طرح برای ایجاد محدودیت دسترسی خودروهای شخصی به منطقه اطراف نمایشگاه بود.تخمین زده شد که حدود 60 درصد ازسیصد هزاربازدید کننده روزانه نمایشگاه با خودروی شخصی با آنجا خواهند آمد وهرخودروبه طورمتوسط 3 سرنشین خواهد داشت فراهم ساختن پارکینگ برای 6 هزارخودروعملاً غیرممکن بود .بدین ترتیب پیشنهاد شد ایستگاهی برای قطارهای مسیرهانور-لاترن درکنارنمایشگاه اکسپو2000 ساخته شود که یکی ازاقدامات زیربنایی طرح نسپورت اکسپوبود.

به دسترسی مستقیم به شبکه خط آهن به فاصله زمانی مونیخ تا محل نمایشگاه 4 ساعت شدواما احداث شبکه گسترده راه اهن سریع السیردرایالت برای شهروندان هانورهیجان انگیزبودوایالت ساکسن سفلی ایالت آلمان بود که ازدسترسی به شبکه قطارسریع السیرمحروم مانده بود.زمان دسترسی ازفرودگاه به مرکزنمایشگاهی اکسپو2000 نیزبسیارکوتاه شد.بسیاری ازاین طرحها طبق برنامه باید سالها پیش اجرایی شد .برپایی نمایشگاه اکسپو2000 عاملی شد برای جلوگیری ازتاخیربیشتردراجرای این پروژه ها که درمجموع حدود 5/2 میلیارد مارک آبمان هزینه داشت.

شرکت اکسپوبا توجه ویژه به کارکردهای تاسیسات ،ساختمانها وتجهیزات مربوط به نمایشگاه ،پس ازپایان اکسپو2000 نگذاشت این سایت مانند منطقه نمایشگاه سویل اسپانیایک منطقه نیمه متروک شود.

مساحت 400 مجموعه ساختمان مسکونی با 2500 آپارتمان با تکنولوژی مصرف بسیارپاین انرژی دردستورکارقرارگرفت.درادامه همچنین مساحت فضاها وسالنهای نمایشگاهی به عنوان رکن اصلی برنامه پیگیری شد.

معماران مشهورگمنام طرحهای بسیارزیادی تهیه کردند که ربخی پذیرفته و برخی دیگربه آرشیوسپرده شدند.به دلیل موضوعی بودن نمایشگاه ساختمان ها شخصیت خود ویژه داشتندووطراحی این پارک موضوعی به گونه ای بودکه پس ازنمایشگاه اکسپو2000 ،محل آکادمی بین المللی برای آینده شود.

در1995 پاییر،مدیریت شهری هانوربرنامه ای با عنوان «برنامه هانور200 تصویب کرد»این برنامه درواقع تعریف چارچوبی برای برپایی بهترنمایشگاه اکسپو 2000 و هدف اصلی آن بهره مند شدن شهرهانورازپیامدهای تثبیت نمایشگاه اکسپو بود.این برنامه هشت سرفصل محلی داشت.

موقعیت شهر،حمل ونقل ،مسائل اجتماعی ،محیط زیست ،تعامل اجتاعی ،ترمیم و بهینه سازی سایتها گزینه هشتم سایت نمایشگاهی که

تجربه اکسپو2000 برای بهره گیری همه جانبه ازپدیده نمایشگاه درهانور،ارتباط تنگاتنگ شهرونمایشگاه را کاملاً آشکارمی سازد.تعریف ازآنچه اکسپوبه شهرهانورعرضه کردوآنچه هانوربرای اکسپو تدارک دید وجود دارد.

فصل سوم

مطالعات تکمیلی

3-1 .بررسی های عمومی و تاریخ ی

3-1-1.تاریخچه وسیرتکاملی نمایشگاه های بین المللی

تولید کالا با فروش کالا وابستگی دارد،یعنی صنعت دردست بازرگان وبازرگان هم نیازمند نمایش و بازاریابی یا به عبارت بهتر،برپایی وبرگزاری نمایشگاه است.بشراین نیازرا ازنخستین لحظه هیا تمدن احساس کرده ،درنتیجه تاریخ اولین نمایشگاه به 35 قرن پیش بازمی گردد.

درشمال اروپا،برای نخستین بارایجاد بازارهی مکاره روی آوردند تا بتوانندن نفوذسیاسی خود را گسترش تجارت با سرزمین های تحت تسلطشان تقویت کنند.دراواخرقرن پنجم میلادی ،امپراطوری روم به دو بخش شرقی وغربی تقسیم شدو همین امررونق تجارت رومی ها با سرزمین های شمال اروپا را متوقف ساخت،رومی ها برای گسترش تجارت خود با اهالی شمال اروپا،سعی کردند که با برپایی بازارهای مکاره به این هدف خود دست یابند.درآن زمان بازارهای مکاره درجریان برگزاری جشن ها ،به ویژه دراوایل فصل برداشت محصولات کشاورزی برپا می شد وروستانشینان به مبادله محصولات خود با کالاهای دیگرمی پرداختند.

البته مسیرکاروان اهنیزبازارهای مکاره تشکیل می شد تا مشکلات توزیع را ازبین ببرد .ازسوی دیگردرزمان حکومت شارلمانی درفرانسه،مبادلات تجارت خارجی با سرزمین های دیگر اهمیت ویژه ای پیدا کرد.اما ازآنجا که مراکزتجاری از غارت راهزنان به کاروانهای تجاری ایمن نبود،بازارهای مراسم مذهبی می پرداختند تشکیل می شد .معمولاً دراین بازارهای مکاره ،بازرگانان کشورهای همسایه نیزحضورپیدا می کردند و به عرضه وداد وستد کالا می پرداختند.

بازارهای مکاره دراین دوران تشکیل می شد مفهوم امروزی نمایشگاه را نداشت ،اما ازآن جهت که محل نمایش و عرضه کالا وسپس مبادله آن بود ،کارکردی نظیرنمایشگاههای امروزی داشت.به دیگرسخن می توان گفت بازارهای مکاره مادرنمایشگاههای تجاری امروزمحسوب می شود.

درتاریخ بازارهای مکاره آتن ،سخن بسیاررفته است .این بازارها مراکزجنب وجوش تجاربزرگ ممالک مختلف وعرصه خرید وفروش های کلان آنها بود.تشکیل چنین نمایشگاهها وبازارهای مکاره ای تا دوره رنسانس صنعتی اروپا کم وبیش درسرزمین تجاری آن زمان ادامه داشت .رنسانس و تحولات سریع ودگرگون کننده صنعتی دراروپا که همزمان با اختراعات متعدد صنعتی رخ داد،اهمیت تشکیل نمایشگاهها را بیش ازهمیشه فراروی مردم جها قرارداد.

اززمانی که استاندارد وضوابط یکنواخت برای مقادیروزنی ،ارزش گذاری ،توزیع و ...... تدوین شد رویه های بازرگانی که ملاک عمل نمایشگاهها می باشد شکل گرفت و به تدریج گسترش پیدا کرد.

ازمیان نمایشگاه های بزرگ که درگوشه وکنارجها تشکیل شده و شهرت جهانی پیدا کرده است ،می توان به نمایشگاه سنت دنیس ST.Denis اشاره کرد که درسال 629 میلادی درنزدیکی پاریس برپاشد.

درقرن یازدهم میلادی درآلمان نمایشگاهی درشهرکلن برگزای شد که آن نیزازاهمیت وشهرت جهانی برخوردارگردید.

نمایشکاه سنت دیمتریوس درامپراطوری بیزانس درشهرسالونیکا برگزار می شد که تازمان سقوط قسطنطنیه به دست سلطان محمد فاتح ازاهمیت و اعتبار برخورداربود.البته امروزه نیزنمایشگاه سالونیکا درردیف نمایشگاه های بزرگ و مشهوراروپا قراردارد.

درنیمه دوم قرن هفدهم ،آکادمی سلطنتی فرانسه به برپایی نمایشگاه نقاشی هنرمندان بزرگ مبادرت ورزید.درسال 1669 میلادی نیز نمایشگاهی ازاشیاء عتیقه درکنار محصولات صنعتی جدید درموزه لوورفرانسه برپا شد.

درانگلیس نیزانجمن سلطنتی تشویق آثارهنری ،صنعتی و بازرگانی درسال 1761 میلادی نمایشگاهی درلندن برگزارکرد پس ازاین نمایشگاه دردیگرشهرهای انگلستان ازجمله منچستر،یبرمنگام ولیدز،درآلمان درشهر برلین و دراتریش (دروین) نمایشگاههایی برپا شد.

نمایشگاه فرانسویان درسال 1789 ازقدیمی ترین نمایشگاهها بین اللملی مهم تاریخ است که با استقبال چشمگیربازدید کنندگان مواجه شد.

بازرگانان وصنعتگران انگلیسی نیزدرسال 1850 درهاید پارک لندن نمایشگاهی برگزارکردند هک 14 هزار تولید کننده خارجی درآن شرکت داشت وبیش از6 میلیون نفرازآن دیدن کردند.انگلیسی ها برای نشان دادن قدرت صنعتی خود دراین نمایشگاه قصربلورینی بنا کردند که سمبل (نشانه) نمایشگاه بود.اگرچه این قصردرسال 1936 براثرآتش سوزی ازبین رفت اما درعمر86 ساله خود مورد بازدید بیش از31 میلیون نفرقرارگرفت .

برج ایفل درپاریس نیزسمبل و یادگارنمایشگاهیا است که درسال 1855 درفرانسه برگزارشد.ازاین نمایشگاه نیز39 میلیون نفرازسکنه جهان دیدن کردند.

نخستین نمایشگاه جهانی به شکل کنونی درسال 1851 میلادی درشهرلندن ،باشرکت دهها کشوراروپائی و آمریکایی وآسیائی ازجمله ایران برگزارشدو پس ازآن چنین نمایشگاههای جزدرموارد اضطراری ،ازقبیل جنگهای جهانی ،تقریباً هرساله برگزارشده است.گذشته ازاین با مراجعه به دوره مطبوعات انگلیس ازجمله "ایلوستریتدلندن نیوز" و"تایمز"(که از1775 منتشرمی شود)و حتی خاطرات و سفرنامه های ایرانیایی که درنیمه دوم قرن نوزدهم میلادی به انگلستان سفرکرده اند می توان دید که سال و ماهی نبوده که درلندن به عنوان "مادرشهر" چندین نمایشگاهای مختلف جهانی ازجمله ژاپن هرسال نمایشگاه ویژه ای درلندن برگزارمی گردند و تولیدات وصنایع خودرا درکناردستاوردهای هنری وصنعتی عرضه نمودند.

3-1-2 .نمایشگاه های بزرگ جهان

درنیمه دوم قرن نوزدهم،به هنگام رونق و شکوفائی صنعت ،نمایشگاههی صنعتی که خود زاده این شکوفائی بودند،امکانات فراوان برای پیشرفت معماری بوجود آوردندونزدیک قرن وقتی صنعت رونق را ازدست داد و جزء امورمسلم شد این نمایشگاه ها نیزنیروی محرکه خود را ازدست دادند .دراین بین مسائل جدیدی بوجود آمد که برای آنها راه حلهای جدید لازم بود.نمایشگاههای جهانی تقریباً با صنعت جدید به طورهمزمان زاده شدند.این نمایشگاه ها درزمانی بوجود آمدند که تولیدات دستی جای خود را به تولیدات ماشینی می دادند.دراین زمان مردم بسیاری ازکشورها با پشتکاربی سابقه درپی اختراع ماشینهای جدید وروشهای تازه برای تولید بودند.

هدف اصلی ازتشکیل نمایشگاههای تخستین این بود که اختراعات مردم کشورهای مختلف گرد هم آیند واکتشافات جدید درکناریکدیگرقرارگیرند تا مقایسه واستفاده آنها آسان شود.با این نمایشگاهها بسط صنعت درتمام شاخه ها وشعب خود سرعت بیشتری یافت.دراین نمایشگاه ها نتایج تمام فعالیت های انسانی ازفرآورده های کارخانه ای گرفته تا محصولات معادن ومزارع و بالاخره کارهای هنری و دستی تماشا گذاشته می شد.

این نمایشگاه ها مجموعه ای بودند ازهدف های قرن نوزدهم که آنگاه هنوزبه دقت شناخته شده نبودندوتغییری را که زندگی بشر،درصنعت دراحساس آدمی ودرمحیط زندگی وی صورت می گرفت نوید می دادند این نمایشگاه ها جزئی ازپیشرفت صنعتی بودند و به سرنوشت صنعت وابسته بودند.

تاریخ نمایشگاه به دوره تقسیم می شود :دوره نخستین که آغزان به کشورفرانسه اختصاص دارد.

این دوره با نخستین نمایشگاه صنعتی به سال 1798 شروع می شود و با نمایشگاه 1849 پایان می یابد.

دومین دوره نمایشگاه ها که درنیمه دوم قرن نوزدهم آغازشد،نیروی محرکه خود را دراصل تجارت آزاد داشت.

نمایشگاههای صنعتی ملی درنیمه نخستین قرن نوزدهم به دلیل لغو انحصارات اتحادیه های پیشه وران و اصناف بوجودآمد ،اما برای بوجود آمدن نمایشگاههای جهانی ،دلیلی دیگرنیزلازم بود.

اگرفروش محصولات صنعتی یک کشوردرکشورهای دیگرآزاد نباشد،دلیلی برای برگزاری نمایشگاهی که درآن این محصولات گردهم آیند وجود ندارد.

تاسیس نمایشگاه جهانی دردنیایی می تواند مفید باشد که درآن هرنوع محدودیتی به حداقل رسیده باشد .این نمایشگاهها ی جهانی حاصل اقتصاد آزاد که معنایش آزادی تجارت وارتباطات است،بودند و پیشرفت درمحصولات صنعتی و روشهای تولید با رقابت آزاد بوجود آمد.

این نمایشگاهها روح رقابت ونیروی محرکه برای پیشرفت را بوجود آوردندوهرکشوربا تولید کننده معتبرکوشید با رقیب خود برابری کند یا درنمایشگاه بعدی ازاوپیشی بگیرد.به این ترتیب درهررشته تحرکی عظیم بوجودآمد و معماری به هیچ روی ازاین قاعده مستثنی نبود این روحیه رقابت وسرعت درساختن و تولید درنمایشگاه جهانی "قصربلورین"که به سال 1851 درلندن برپا شد بخوبی مشهود است.

تاریخ نمایشگاهها درنیمه قرن نوزدهم باتاریخ ساختمان آهنی مرتبط است زیرا این نمایشگاهها باید به سرعت بنا می گشتند وبه آسانی برچیده می شدند وساختمان آهنی هردوشرط رادارا بود.ازاین گذشته لازم نبود ساختمان آهنی را ازآغازتا انجام درخود محوطه نمایشگاه ها ساخت بلکه ممکن بود اجزاء آن را درکارگاههایی حتی با مسافتی دورازیکدیگرساخت و آنها را درمحوطه کاربه اصطالح سوارکرد.نکته دیگراین که دراین زمان به آهن درهمه جا به عنوان بهترین و مناسب ترین ماده برای رفع حوایج ساختمانی عصرنگریسته می شد.

ساختمان نمایشگاهها نه تنها استفاده ازآهن را ایجاب می کرد بلکه چون نمایشگاه درفاصله زمانی کوتاه بوجود آمدند وعمری قلیل داشتند زمینه ای برای تجربه وپژوهش امکانات ساختمانی آهن را فراهم می آورند.

درتمام نمایشگاههای جهانی –نخستین نمایشگاه درقصربلورین لندن به سال 1851 تا آخرین آنها درپایان این قرن –مهندسان مسائلی را درروشهای ساختانی آزمایش کردند که قبل از آن هرگزکسی رایارای مقابله با آنها نبود.ئقتی که حاصل این آزمایشات موفقیت آمیزبود،استفاده ازآن متدواول می گشت وبدین ترتیب بود که برج ایفل به سال 1889 علیرغم پیش گوئیهای بدبینانه و مخالفت آمیزساخته شد.

تاریخ نمایشگاهها نه تنها بسط ساختمان آهنی را دراین زمان نشان می دهد بلکه نموداری است تغییراتی مهم درمفهوم و معنای زیبایی.دراین زمان تنها به جنبه فنی روشهای تازه ای که برای تحمل با بنا بوجود آمده بود ،قناعت نشد بلکه نیازی برای ایجاد زیبایی درساختمان پدید آمد.درگذشته رابطه بارساختمان وعواملی که متحمل این باربودند،یا به عبارت دیگردرایجاد تعادل بنا سهمی داشتندمحسوس بود.

بدین معنی که با دیدن نیروها و ستونها دریک ساختمان شخص به آسانی می توانست تمیزدهد که تیره بارسقف را تحمل می کنند وستونها متحمل بارتیرها هستند اما با استفاده ازروشهای جدید،ساختمان آهنی هرعامل ،درخود تعادلی یافت وساختن عاملی دیگربرای ایجاد این تعادل غیرضروری شد به طورمثال خرپاهایی ساختهشد که چون تمام اجزاء آن درحال تعادل بود ساختن دیوارهایی ضخیم برای تحمل آنها لازم نبود.این مطلب مفهومی تازه ازساختمان بوجود آورد خوش بینی قرن نوزدهم و اعتقاد این قرن به امکانات صنعتی درنمایشگاههای بزرگ است.

صنعت "بشریت را متحد می کند"این وحدت را پرنس آلبرت همسرملکه ویکتوریا ،به سال 1850 به رویا دیدآنچه ازصنعت برمی آید را حدی متصورنبود و مردم به انتظاربودند که صنعت به حل تمام سمائل جهانی فائق آید.

نمایشگاههای بزرگ از علاقه بسیاربرای دست یافتن به تمام ذخائرمعدنی و استفاده ازتمام ثروت کره زمین سرچشمه می گرفت و نموداری ازاین علاقه بود.به قسمی بی سابقه حاصل تمام فعالیت های انسای ،دراین نمایشگاه تمرکزمی یافت،البته تاکید بیشترهمیشه برصنعت و آخرین اختراعات بود.به تعبیری دیگر،می توان گفت که نمایشگاه های جهانی برای تقویم پیشرفتهای قرن نوزدهم ،برای بررسی شتاب بی سابقه این قرن درتولید هرچه بیشتربوجود می آمدند.باآغاز قرن نوزدهم آسودگی و تفریح اززندگی رخت بربست .درنیمه دوم قرن نوزدهم نمایشگاهها بصورت محلهائی برای ربپائی جشنهای بزرگ جهانی درامد.

درسال 1876 میلادی به مناسبت یکصدمین سالگرداستقلال آمریکا ،نمایشگاه بزرگی درفیلادلفیا برپا شد و درجریان برپائی این نمایشگاه مردم جهان با اختراع تلفن (اختراع گراهام بل)آشناشدند.

درسال 1958 نیزنمایشگاهی درپارک هایزل بروکسل برپاشد و کشورهای سوسیالیستی درآن زمان درآن شرکت کردند.

نمایشگاه جهانی سویل درسال 1992 آخرین نمایشگاه ین المللی بود که یادگارهایی همچون کریستال پالاس لندن ،برج ایفل پاریس ،پلازادواسپانیای بسوپل،اتومیوم بروکسل را به عنوان میراث خود با خود همراه داشت.هریک ازآنها آثاری بودن که الهام بخش انسانهای زمان خود بوده وبعنوان شاهدی بر ذکاوت ،خلاقیت و جرات انسانها باقی مانده اند.درواقع نمایشگاه بزرگ ،هنرمندان و صنعتگران کوشیدند بازدید کنندگان را بافضائی کاملاً متفاوت با آنچه که تا امروزدیده شده بودند آشنا سازند بکارگیری سه عامل :تکنیک ،زیبایی ومدیریت دراین نمایشگاه آن چنان مشهودبود که می توان آنرا نمایشگاه قرن نامید.

3-1-3 .نمونه های نمایشگاه انگلستان درقرن نوزده

برپائی نمایشگاه درفرانسه سنتی قدیم است .ماکویس داورزدرسال 1789 نمایشگاه بزرگی را درخانه ای مجلل (dorsay Rue de varennes )برگزارکرد.پس ازاین نمایشگاه ،نمایشگاههای دیگری برگزارشد که اولین آن درChamp de mars ویازدهمین آن درسال 1849 بود.همگی این نمایشگاه ها به افتخارهنرو صنعت فرانسه برپاشد وروزبه روزوسیع ترو موفقت شدند.

امادرانگلستان نمایشگاههای هنری –صنعتی که علاوه بر محصولات داخلی،کالاهای خارجی را نیزبه معرض نمایش می گذاشتند،انگشت شماربودند.نخستین ساختمانی که آن را منحصراً به نمایش کالاهای تولیدی اختصاص دادند درسال 1849 به عنوان نمایشگاه "انجمن ایتالیا" بیرمنگام ساخته شد.

نمایشگاه تولید کنندگان بریتانیا که بیشتراختصاص به نمایش کارهای فلزی گرانبها داشت برگزارشد.

پرنس آلبرت همسرملکه ویکتوریا درصدد این بود که نمایشگاههایی باشرکت "همه ملل"برپا کند نمایشگاههای بین المللی که به لحاظ مالی مستقل باشند.با وجودی که استقلال نمایشگاهها به این معنا بود که هینچ پولی نباید ازکیسه وزارت دارائی خرج شود اما پارلمان استقبال چندانی ازاین مسئله نکرد .هدف آلبرت ازنمایش مجموعه ای عظیمی ازکارهای هنری وصنعتی وطرحی "بربپایی نمایشگاه"ایجاد رقابت و تشویق تولید کنندگان بود.این نمایشگاه بعدها درسال 1851 درلندن برگزارشد.ازنظرآلبرت برپایی این نمایشگاه آزمونی بود برای توسعه ی نمایشگاهها ،نمایشگاهی که گنجایش تمامی مردمرا،ازهرنقطه داشته باشد.ازنظراو این نمایشگاه نقطه آغازی استبرای همه ملتها ،برای کسانی که مایلند دراین زمینه تلاش کنند.

3-1-4 .پیشینه تجارت ونمایشگاه درایران

3-1-4-1 مقدمه

تاریخ تشکیل با تاریخ تجارت بشرپیوند دارد ازهمان زمان ک داد وستدکالا درجهان آغازشد مکانهایی که کالاها درآن به صورت عمده مبادله می شدند درواقع نمایشگاههایی بودند که درابعای کوچک تشکیل می گردیند.فنیقیها که تاجران بزرگ عصرخود بودند بی شک نخستین نمایشگاه بین المللی را درجهان بوجود آوردنداین قوم کالاهای مختلف کشتی به سرزمین های دیگرمی بردند و درانجا به نمایش گذاشتنددرطول برپایی نمایشگاه به داد وستد مشغول می شدند و ازآنجا نیزکالاهی دیگری را می خریدند تا درسرزمین های دیگربفروشند .این قوم درگسترش بازرگانی بین المللی نقش عمده ای داشتند و پس ازمهاجرت ازشهربابل به سواحل دریای مدیترانه ،شهرهای صوروصیدا را ساختند و به تجارت روی آوردند.

3-1-4-2 .پیشینه تشکیل نمایشگاه درایران

تجدد درایاران ازعصرقاجاریه به همت و اندیشه میرزا تقی خان امیرکبیرآغازشد واین مان مصادف بو دبا اوائل دوم قرن نوزدهم و اوج انقلاب ایران شروع به پویش و نشو نما کرده بود.امیرکبیرمجدانه سعی می کرد ایران را درزمرۀ کشورهایی که دارای تولیدات صنعتی بودند درآورد و نیازمندهای ایرنیان به موارد مهم وپرمصرفی چون پارچه وشروچینی آلات و کاغذ را ربطرف سازد.

مترجمان ايراني دربارقاجاري براي نام نمايشگاه بين المللي اصطلاح "نمونه خانه امتعه ممالك"رابرگزيدند.

دولت انگليس درنامه اي كهبه وسيله وزيرمختارخود به صدراعظم تسيلم كرد اطلاع داد كه ازهمه دولتهاي روي زمين دعوت كرده است ،دراين نمايشگاه شركت كنند.ازدولت عليه ايران نيزدعوت مي كند كه اگردولت يا اهالي ايران ميل داشته باشندامتعه مملكت ايران را به آن "نمونه خانه "بفرستند.فضائي كه براي غرفه ايران اختصاص داده شده بود هزارپاي مربع يعني حدود 92 مترمربع بود.

اميركبيردردستورمورخ 12 رجب 1366 ،خرداد ه .ش برابر 24 مه 1850 موافقت خودرا با شركت ايران دراكسپوزيسيون لندن اعلام كرد.كالاهائي كه براي ارسال به نمايشگاه ازولايات مختلف گرد آورده شد،عبارت بود از:قالي،شال كرماني ،طرح كشمير،شال باب روم،ترمه ،ترمه نما،پوست قلمكار،زري ،حرير،مخمل،اطلس ،ابريشم ،گلدوزي ،كتان ،چيت ،قاب آيينه ،خاتم كاري قلمدان ،اسباب خرازي ،عباسي وزيري ،كليجه ،مرواريد،اسلحه وادوات جنگي و ....ايران درآن سال ودرسالهاي بعد،مگربه استثنا درنمونه خانه امتعه ممالك كه درشهرهاي بزرگ اروپا برگزارمي شد شركت كرد.

سابقه تشكيل بازارهاي مكاره درايران به قدمت پيشينه بازرگاني دراين كشوراست.مدارك يوناني ازبازرگاني شكوفان و گسترده اي درايران عصرهخامنشي خبرمي دهند.تشكيل بازارهاي مكاره اززماني بسياردوردرايران و ديگركشورهاي آسيا نزديك متداول بوده است.

اولين نمايشگاه صنعتي درايران دراوايل قرن چهاردهم شمسي تشكيل شد.يك نمايشگاه بزرگ صنعتي نيزدرسال 1337 برگزارگرديد.اين نمايشگاه درواقع درانحصارصنايع پيشرفته ايتاليا بود ودولت كليه توليدات صنعتي خودرا درايران به معرض نمايش گذاشت.

هزينه برپايي اين نمايشگاه حدود 6 ميليون ريال بود كه توسط دولت وصاحبان صنايع ايتاليا تامين گرديد.درسال 1348 نمايشگاه بين المللي آسيا درتهران تشكيل شد.اين نمايشگاه ازديدگاه كشورهاي شركت كننده بازتاب خيره كننده اي درجهان داشت وتهران را به عنوان يك بازاربالقوه بين المللي به جهانيان معرفي كرد.ازهمين زمان به بعدبود كه مقدمات سياست درهاي بازفراهم گرديد وواردات همه چيزازخارج آغازشد.بدنبال برگزاري اولين نمايشگاه بين المللي بازرگاني تهران درتاريخ 20 شهريور1352 با شركت 22 كشورجهان و 1500 شركت ايراني وخارجي به مدت 13روزدرتهران برگزارشد فضاي نمايشگاه عرصه اي بود به وسعت23 هزارمترمربع فضاي سرپوشيده و24هزارمترمربع فضاي باز.

نمايشگاه درمحل دائمي نمايشگاههاي بين المللي ايران برگزارشد.ارتيش ،بلغارستان،بلژيك ،جمهوري فدرال آلمان ؤفرانسه ،مجارستان ،ايران ،ايتاليا،ژاپن ،مراكش ،هلند،كره جنوبي ،عربستان سعودي ،روماني ،شوروي ،سوئد،آمريكا،انگلستان ،يوگوسلاوي ،جمهوري خلق چين ،پاكستان ،و لهستان دراين نمايشگاه شركت كرده بودند .ازشركت هاوموسسات داخلي 129 موسسه و سازمان دولتي وخصوصي دراين نمايشگاه حضورداشتندمنابع دولتي عده بازديد كنندگان ايراني وخارجي نمايشگاه را به بيش از400،000 تن تخمين زدند.

دومين نمايشگاه بين المللي بازرگاني درسال 1353 با حضور28كشوربرگزارشد.درسومين نمايشگاه بين المللي 40 كشورحضورداشتند.درچهارمين نمايشگاههاي بين المللي بازرگاني تهران كه درسال 1355 با شركت بيش از43كشورجهان برگزارگرديد،گذشته ازحالت يك نمايشگاه بين المللي بيشترجنبه عقد قراردادهاي بازرگاني جهان را داشت.البته مقدمات ماضاي قراردادهاي مذكورقبل ازتشكيل نمايشگاه موردموافقت قرارگرفته بود و دولت به خاطربزرگ جلوه دادن چهارمين نمايشگاه بين المللي بازرگاني تهران وانعكاس اخباراين نمايشگاه درروزنامه هاي جهان ،اقدام به امضاي اين قرارداد درمحل نمايشگاه نمود.دراين نمايشگاه بيش ازميلياردها ريال كالا به فروش رفت،ضمن آنكه با برگزاري اين نمايشگاه مجموعه كاملتري ازمواد لوكس ومصرفي به سوي ايران سرازيرگرديد.

پنجمين وششمين نمايشگاه بين المللي بازرگاني تهران نيزهريك با هدف هرچه بازتركردن دروازه وارداتي كشوردرسال بعد برگزارگرديدند.درطول سالهاي قبل ازانقلاب ،گذشته ازنمايشگاه هاي بين المللي چندين نمايشگاه بين المللي تخصصي درزمينه مصالح ساختماني ،انرژي ،پتروشيمي ،داروئي ،هنري وهمچنين نمايشگاه هاي ملي واستاني درتهران و شهرستانها برگزارگرديد.

درحال حاضركشورهاي توسعه يافته عمدتاً برگزاري نمايشگاههاي تخصصي را دربرنامه كاري خود دارند واحتمالاً يك نمايشگاه بزرگ جهاني (EXPO) جهت ارائه توانمندي اقتصادي فرهنگي وسياسي به منظور توسعه صنعت توريسم و آشنائي با فرهنگ ملتها،نيزقابليت اجرا پيدا مي نمايد،اما دركشورما بدليل عدم پيوستگي تصميم گيري درمديريت كلان ونبود سيستم كامل به طورشايسته ازبرگزاري نمايشگاههاي بين المللي تخصصي بهره برداري نمي شودو عملاً برگزاري نمايشگاههاي جهاني با توجه به معيارهاي جمهوري اسلامي ايران قابل برگزاري نمي باشد،ولي مي توان بازاربزرگ كشورهاي اسلامي را با برگزاري نمايشگاههاي تجارت اسلامي تحت الشعاع قرارداد.

3-4 .تاريخچه فعاليت نمايشگاهي ايران

اولين نمايشگاه صنعتي درايران دراوايل قرن چهاردهم تشكيل شد.پس ازآن ،بايد ازيك نمايشگاه بزرگ صنعتي نيزكه درسال 1337 برگزارگرديد ياد كردواين نمايشگاه درواقع درانحصارصنايع پيشرفته ايتاليا بود و دولت ايتاليا

كليه توليدات صنعتي خود را درايران درمعرض نمايش قرارداد.هزينه برپائي اين نمايشگاه حدود 6ميليون ريال بود كه توسط دولت ايتاليا و صاحبان صنايع آن كشورتامين گرديد.

نخستين نمايشگاه بين المللي آسيايي درتهران درسال 1348 وهمزمان با نمايشگاه جهاني اوزاكا(ژاپن -1970)درجهت همان خصوصيات وبه صورت موقت تشكيل شد.اين نمايشگاه ازديد كشورهاي شركت كننده بازتاب خيره كننده اي داشت وتهران را به عنوان يك بازاربالقوه بين المللي به جهانيان معرفي كرد.

تقارن اين سالها با اتخاذ سياست درهاي بازدرمناسبات اقتصادي ايران با دنياي خارجدرتوسعه بعدي فعاليتهاي نمايشگاهي بي تاثيرنبود.

به دنبال برگزاري دومين نمايشگاه آسيايي تهران ،مقدمات تشكيل منظم نمايشگاه هاي بين المللي تهران فراهم گرديد ودرتاريخ 20 شهريور1353 نخستين نمايشگاه بين المللي بازرگاني تهران با شركت 22 كشورجهان و 1500 موسسه ايراني وخارجي به مدت 13 روزدرهمين مجموعه درتهران برگزار گرديدواين مجموعه با نام محل دائمي نمايشگاههاي بين المللي تهران شناخته شد.فضاي نمايشگاه عرصه اي بود به وسعت 23000مترمربع فضاي سرپوشيده و24000مترمربع فضاي باز.علاوه برعرضه توليدات ومحصولات صنايع ايران دراين نمايشگاه ،اتريش ،بلغارستان،جمهوري فدرال آلمان ،فرانسه ،مجارستان ،ايتاليا،ژاپن ،مراكش ،هلند،كره جنوبي ،عربستان سعودي ،روماني ،شوروي ،سوئد،آمريكا ،انگلستان ،يوگوسلاوي ،جمهوري خلق چين،پاكستان ولهستان دراين نمايشگاه حضورداشتندومنابع دولتي عده بازديد كنندگان ايران وخارجي نمايشگاه را بيش از400،000 نفرتخمين زدند.

سومين نمايشگاه بين المللي تهران درسال 1353 با حضور28 كشوربرگزارشد.دردومين نمايشگاه (1353) بيش از 30كشورو درسومين نمايشگاه(1354)بيش از40كشورصنعتي حضورداشتند.بيشترين تعداد بازديدكننده دريك روزدرنمايشگاه اخير300،000 نفرگزارش گرديد.چهارمين نمايشگاه بين المللي بازرگاني تهران كه درسال 1355 با شركت بيش از43كشوربرگزارشد،گذشته ازحالت يك نمايشگاه بين المللي بازرگاني عمدتاًجنبه انعقاد قراردادهاي بازرگاني بين المللي راينزيافته بود.تهران درسالهاي بعدشاهدبرگزاري پنجمين (1356)و ششمين(1357)نمايشگاه بين المللي بازرگاني نيزبود.ارزش ريالي معاملات انجام شده درششمين نمايشگاه بالغ بريكصدميليارددلاربرآوردشد است.

درطول سالهاي قبل ازانقلاب،علاوه برنمايشگاههاي بين المللي ،چندين نمايشگاه تخصصي درزمينه هاي مصالح ساختماني ،انرژي ،1تروشيمي ،دارويي وهنري و همچنين نمايشگاه ملي واستاني نيزدرتهران و شهرستانها برگزارگرديدوبرگزاري اين گونه نمايشگاهها ازسال 1354موردتوجه قرارگرفت.

وقوع انقلاب دربهمن 1357وشرايط سياسي ،اقتصادي ،اداري واجتماعي جديد،عامل مهمي بود كه موجب عدم برگزاري نمايشگاه درسال 1358شد.اما برپايي نمايشگاههاي بين المللي ازسال 1359مجدداً ازسرگرفته شد.

هفتمين نمايشگاه بين المللي درسال 1359با حضور16كشورو 115موسسه ايراني انجام گرفت.پس ازآن ،به استثناءوقفه اي كه درسال 1360به وجودآمد،برگزاري نمايشگاههاي بين المللي بازرگاني همه ساله ادامه داشت.

با اتمام جنگ ايران وعراقدرپي پذيرش قطعنامه 598سازمان ملل متحدايران در27تيرماه 137،چهاردهمين نمايشگاه بين المللي تهران درشهريورماه همين سال با حضور36كشورجهان ،500موسسه مستقل خارجي و159موسسه ايراني شركت كننده تشكيل شد.دراين دورهمساحت فضاي سرپوشيده نمايشگاهي شركت كنندگان خارجي بالغ بر12000مترمربع ومساحت فضاي بازنمايشگاهي اختصاص يافته به آنها 2000مترمربع بود.همچنين موسسات داخلي دراين نمايشگاه به ترتيب 27000مترمربع فضاي سرپوشيده و30000مترمربع فضاي بازنمايشگاهي برخوردارگشتند.دراين دوره آلمان با 4000مترمربع فضاي بسته وباز،بزرگترين غرفه را به خود اختصاص داد.

ازسال بعد (-1368پانزدهمين نمايشگاه) ضمن حذف بازارفروش مكاره،برگزاري نمايشگاه هاي بين المللي تخصصي درزمينه هاي مختلف نظير،نفت ،گاز،پتروشيمي ،و.....نيزآغازشد.

برگزاري نمايشگاههاي بين المللي بازرگاني به شكل عمومي درنمايشگاه بين المللي تهران تا بيست وششمين نمايشگاه بين المللي بازرگاني (2000-1379 ميلادي )ادامه داشت.اما پس ازآن نمايشگاههاي بين المللي تخصصي به عنوان عرصه رقابتي جديد ومشابه ابديگركشورهاي جهان براي توليدكنندگان و تجاردردستوركارقرارگرفته وبرگزارشد.شركت سهامي نمايشگاهها ،برگزاري 72 نمايشگاه تخصصي صادراتي وبين المللي رادربرنامه سال 1382خوداعلام نموده است.

3-1-4-3.نمايشگاهها

هدف اصلي نمايشگاههاي بين المللي اين است كه پيشرفت صنعتي واكتشافات واختراعات كشورهاي مختلف دركناريكديگردرنمايشگاه عرضهه گردد تا مورد تماشا ومقايسه بازديد كنندگان قرارگيرد واستفاده هاي بهينه ازآنهابعمل آيد.

تاريخ نمايشگاهها به دودوره مشخص و متمايزازهم تشكيل مي شود:دوره اول كه آغازو 1ايان آن منخصربه كشورفرانسه است .اين دوره با اولين نمايشگاه صنعتي ازاوايل قرن 18 آغازو با نمايشگاهي كه دراواسط قرن هجدهم (1849 م)تشكيل گرديده پايان مي گيرد.

دوره دوم نمايشگاه هاي بين المللي درنيمه دون قرن نوزدهم آغازمي شود،كه نيرووپتانسيل خود را براساس تجارت آزاد جهاني پايه گذاري مي نمايد.

اين نمايشگاه بسترلازم را براي رقبابت درجهت پيشرفت صنعت فراهم كردوهركدام ازكشورهاي شركت كننده و توليد كننده سعي براين داشتند كه ازقباي خود پيشي بگيرند.

اين نمايشگاه ها دردوره اي شكل گرفتندكه توليدات دستي خودرا به توليدات ماشيني تبديل مي كردند.

دراين دوره اغلب كشورها با پشتكاروجديت فراوان به دنبال اختراع دستگاههاي جديد وبهبود روشهاي توليد وارتقاء سطح مديريت خودبودند.

دردوره انقلاب صنعتي ،كشورفرانسه درسال 1789م وكشورانگلستان درسال 1850مدرهايد پارك لندن نمايشگاهي برگزاركردند كه بااستقبال 14هزارنفرصاحبان صنايعو6ميليون نفربازديدكننده معمولي روبروگرديد.

نكته قابل توجه اين است كه فعاليت هاي نمايشگاههاي بين المللي براي دستيابي به تمام ذخائرمعدي و استفاده ازثروت كره زمين سرچشمه مي گيردوبه گونه اي بي سابقه محصول تمام فعاليتهاي انساني به ويژه صنعت وآخرين اختراعات بشري دراين نمايشگاه ها تمركزپيدا مي كند.

درنمايشگاه جهاني اسپانياكه درقرن بيستم برگزارگرديدسه عامل تكنيك،زيبائي ومديريت بسيازچشمگيربود ومي توان آن را نمايشگاه قرن بيستم به شمارآورد.

3-1-4-4. پيشينه تجارت ونمايشگاه درايران

دركشورمان ايران نمايشگاه صنعتي درايران دراوايل قرن چهاردهم شمسي برگزارگرديد.

درسال 1348نمايشگاه بين المللي آسيايي درتهران تشكيل شد كه انعكاس جهاني درپي داشته وتهران به عنوان يك بازاربالقوه براي اين كشورهاشناخته شد.

اولين نمايشگاه بمعناي امروزين خوددرسال 1372با شركت 22كشورو1500توليدكننده ايراني وخارجي به مدت 13روزدرفضاي 23هزارمترمربع درتهران تشكيل گرديد وبيش از 400هزارنفرازآن بازديدبعمل آوردند.

درقبل ازانقلاب،افزون برنمايشگاه هاي بين االمللي ،چندين نمايشگاه تخصصي شامل مصالح ساختماني ،انرژي ،پتروشيمي ،داروئي وهنري درتهران وشهرستانها برگزارگرديد.

دروضع كنوني دبه دلايل عدم تصميم گيري درسطح مديريت كلان ازبرگزاري نمايشگاه جهاني اسلامي ،بازارهاي كشورهاي اسلامي را تحت تاثيرقرارداد.

6-2-انواع نمايشگاههاي بين الملل

چون مراكزتجارت بين الملل زائيده نمايشگاههاي بين المللي است و دربطن خود مراكزتجارت بين الملل نيزنمايشگاههاي مختلفي دايرمي شودلذا به بررسي انواع نمايشگاههاي بين المللي مي پردازيم .

انواع نمايشگاههاي بين المللي را مي توان ازطريق دو راه متفاوت مورد بحث قراردادونخست اينكه دونوع نمايشگاه بطورعام وجوددارد.

نمايشگاه افقي كه شامل انواع صنايع وطبقات توليدمي شود،پس به اين ترتيب گروهي متباين ازنمايشگاههاي عمومي معروف است،يك صنعت واحد يا يك نوع واحد ازتوليد درجهت هدف انتخاب شده اي عرضه مي شود.

نمايشگاهها به چهارعنوان ذيل تقسيم مي شود:

1-نمايشگاههاي عمومي عمده،جايي هستند كه انواع كالاهاي صنعتي ومصرف كننده درآنها به نمايش گذارده مي شوند. اين نمايشگاه ها به روي عموم بازاست ولي ازبازرگانان نيزبراي بازديد دعوت به عمل مي آيد دريك چنين نمايشگاههاي بازديدكنندگان ممكن است بين المللي –داخلي يا منطقه اي باشند.

2-نمايشگاه هاي تخصصي عمده كه دروجه اول براي بازرگانان ترتيب داده مي شوند،اگرچه دربرخي ازآنها طي بخشي ازنمايش ،مردم عادي نيزازآن ديداردارند .اين نمايشگاه هابه بخش تجارت وصنعت اختصاص مي يابد.درجه تخصص ازنمايشگاهي به نمايشگاه ديگرتفاوت مي كند.بازديد كنندگان معمولاً"بين المللي هستندويا داخلي وتمايل براين است كه اشخاصي ازسطوح مختلف تجارت يا صنعت خاصي باشند.

3-نمايشگاههاي درجه دوم كه عمده نمايشگاههاي تجاري را تشكيل مي دهند با وجود اينكه اين نوع ازنمايشگاهها را نمي توان درزمهره نمايشگاههاي تجاري عمده قرارداد،درزمينه هاي خود مي توانند بسياربااهميت باشد.اغلب اين نوع ازنمايشگاهها شامل نمايشگاههاي بسيارتخصصي مي شوند كه بين المللي يا داخلي هستند.

4-نمايشگاه مصرفي كه ددردجه اول بازديدكنندگان عمومي دارند بيشتراين نمايشگاهها درنحوه نمايش توليدات درجلب نظرمردم يكسان هستندولي نمايشگاه اتومبيل توع تخصصي ومهم اين قبيل نمايشگاههاست.

اهداف مراكزتجارتي بين المللي

ايجاد هدفهاي بازاريابي يكي ازمهمترين تلاشهايي است كه باي يك كمپاني آنرا مقدم برشركت و حضوردراينگونه مراكزبداند اهميت اين قضيه دراين است كه اهداف قابل تعقيب دريك مركزتجارت ازهمان ابتدا مشخص باشد.ازنظرعامل يا توزيع كننده اهميت دارد.يكي ازكمترين فوائد عمده شركت درمراكزتجارت بين الملل يافتن فرصت براي انتخاب يك عامل يا توزيع كننده است.

دركشورهايي كه در"آنها به تازگي نمايندگي بازشده است ،شركت دراين گونه مراكزفرصتي است تا فوراً به او كمك شود وهمچنين عملكرد آن موردارزيابي قراربگيرد.فروش يكي ازاهداف تمامي شركت هاي توليد كننده است كه 70%فروش خود را دراين مكانها انجام مي دهند وازاهداف گسترده ترمي توان ازبالابردن وجهه شركت ،جمع آوري اطلاعات رقابتي و بهبوداخلاق صنعتي است.ايجاد امكانات لازم براي مصرف كنندگان كه محصولات را از نزديك لمس كنند وببينند و امتحان كنند،ازديگراهداف افزوده است و داشتن تماس رودرروبا مشتري بالقوه جمع آوري اطلاعات درباره آنچه درانواع بازارخارجي مانند تحقيق وتوسعه توليد پديدارمي شود وساختارقيمت گذاري وامكانات وفرصتهاي توزيع ازديگراهداف است.

نقش مراكزو نمايشگاههاي تجارت بين المللي دربازاريابي

اين گونه مراكزجزء حدايي ناپذيربازرگاني وبازاريابي بين المللي دردنياي كنوني شده اند ودرصورتيكه بطورصحيح ازاينگونه مراكزبهره برداري شود،مهمرتين راه توسعه صادرات محسوب مي شوند.حال به مزاياي اينگونه مراكزدراقتصاد وكشور مي پردازيم .

الف-تمركز:موثرترين طريقه فروش ،توسعه صدوريك كالا و روبرو شدن مستقيم خريداران با فروشنده است ،اما احتمال دارد كه خريداران يك كالا دريك نقطه وسيع يا حتي درچند كشورپراكنده باشند.بنابراين ملاقات فروشنده باآنها پرهزينه است.ازطريق تبليغات مي توان تعداد فراواني ازافراد را تحت تاثيرقرارداد .اما اين روش هرگزكارائي مواجهه مستقيم با خريداران رانداردويك مركزتجارت خوب ،امتيازهاي فروش مستقيم خريداران را دريك محل مشخص گردآورده وپاسخ سئوالات خود را بطور مستقيم دريافت ميكند.

ب –عرضه كالا:

برگزاري نمايشگاههاي عرضه كننده كالا اين فرصت را مي دهد كه بلافاصله عكس العمل خريداررامشاهده كند.عرضه كننده كالافوراً مي تواند دريابد كه آيا كالاي ارائه شده با نيازهاي بازارمورد نظر مطابقت دارد يا خير؟درصورت عدم تطابق مي توان به نحوه منطبق كردن با احتياجهاي كشوريا كشورها پي برد.

ج-دست يابي به مشتريان ناشناس:

يكي ازمشكلات بازاريابي بويژه بازاريابي صادراتي ،شناسائي خريداران بالقوه اعم وارد كنندگان ،مصرف كنندگتن يا افرادديگري است كه بتوانند به امرفروش كمك كنند .مهمترين مزيت مراكزتجارت آنست كه عرضه كنندگان وتوليد كنندگان كالا را قادرمي سازدبا افرادي ملاقات كنند كه درسايرموارد دست يابي به آنها مشكل است.

ه- سنجش ميزان رقابت :

باتوجه به اين موضوع كه معمولاً مهمترين موسسات و مراكزبازرگاني صنعتي درمراكزتجارت بين الملل حضوردارند .براحتي ممكن است رقابت كالاهاي مشابه و روشهاي بازاريابي موسساتي را كه قبالً دربازاربه كسب موفقيت دست يافته اند موردسنجش قرارداد

مطالعات تطبیقی (مجتمع‌های مسکونی در ایران)

در این قسمت به بررسی‌4 مجتمع مسکونی در سطح شهر مشهد می پردازیم که انتخاب این مجتمع‌ها به علت شباهت در فرم بافت بلوکها و تعداد واحدها می‌باشد.

1- مجتمع مسکونی 512 دستگاه:

علت انتخاب : این مجموعه به سه دلیل مورد بررسی قرار می‌گیرد.

به لحاظ تعداد طبقات و تعداد واحدها در هر طبقه و افراد بلوکها می‌تواند کمک خوبی برای پروژه‌ طراحی باشد.

یکی از محدود مجتمعهایی است که مشارکت ساکنین در بهبود شرایط زیست محیطی بصورتی قوی و مثبت تاثیر گذار بوده است

همچنین در این مجتمع میزان تغییرات ایجاد شده در واحد مسکونی و محیط اطراف در جهت انطباق با شرایط زیستی خانوار ، نمود چشمگیری می‌یابد و از این جهت نیز می‌تواند مورد بررسی و تحلیل واقع شود.

1-     بررسی ویژگیهای کالبدی – فضایی مجموعه:

ساخت مجتمع‌ 512 دستگاه در سال 1356 شروع شد که وقوع انقلاب اسلامی موجب ایجاد وقفه‌ای در عملیات احداث آن گشت تا اینکه بالاخره در سال 1363 به بهره‌برداری رسید. زمین مجموعه متعلق به آستان قدس می‌باشد ساکنان آن در ابتدا خانواده‌های کارمندان بوده‌اند که در طی زمان و با نقل مکان عده‌ای از آنان، بافت جمعیتی مجتمع دستخوش تغییراتی گشته است. اما همچنان بافت غالب مجتمع از طبقه کارمندان دولت و فرهنگیان هستند.

مجتمع در منطقه‌ای با تراکم زیاد واقع است. همجواریهای بافت بلافصل مجتمع اغلب مجموعه‌های مسکونی هستند. چنانکه در شرق آن مجتمع مسکونی 600 دستگاه در شمال آن مجتمع آپارتمانی خیام قرار دارند. همچنین درغرب مجتمع بافت اداری حاشیه خیام شامل اداراتی نظیر جهاد کشاورزی مدیریت شهری شهردایر مشهد و ... وجود دارند.

ورودی اصلی مجموعه از بلوار وحدت در جنوب سایت می‌باشد و از محورهای شریانی در بافت پیرامونی آن می توان به بلوار فردوسی ، بلوار خیام و نیز بلوار فردوسی ،‌بلوار خیام و نیز بلوار شهید صادقی (بلوار سازمان آب)‌ اشاره کرد.

مساحت سایت آن در حدود 5/10 هکتار (105960 متر مربع) می‌باشد که سطح اشغال مسکونی در همکف 14592 متر بوده و 90000 متر مربع به فضای باز مجتمع تعلق دارد . مراکز عمومی و خدمات شهری آن بسیار ناقص است و با آنکه زمین مدرسه و پارک و بخش ورزشی در طرح مجموعه پیش بینی شده است. لیکن هنوز احداث نشده‌اند. فضای تجاری برای مجموعه در طرح اولیه در حاشیه بلوار وحدت و ابتدای سایت در نظر گرفته شده بود که در طرح نهایی حذف گشته است فضایی نیز تحت عنوان فضای اداری در مرکز مجموعه وجود دارد فضای باز سامان یافته و نیز فضای سبز عمومی در مقیاس مجتمع وجود ندارد و ساکنان مجموعه در زمینه امکانات تفریحی و پر کردن اوقات فراغت از فضای تفریحی مجتمع 600 دستگاه همانند سایر مناطق مجاور این مجتمع استفاده می‌کنند.

(این مطلب در ابتدای احداث مجموعه 512 دستگاه تقریبا 100٪ بوده که اکنون بعلت افزایش فضای سبز مجتمع 512 دستگاه از میزان آن کاسته شده است.

همچنین در زمینه مراکز آموزشی و خدمات تجاری نیز ساکنان 512 دستگاه سربار مجتمع 600 دستگاه بود. و از امکانات این مجتمع استفاده می‌کنند فضای بازی کودکان که بطور مناسبی تجهیز و تدارک شده باشد وجود ندارد و در بعضی از موارد پارکینگ اتومبیلها بعنوان فضای باز ورزشی (عموما فوتبال) مورد استفاده قرار می‌گیرند در رابطه با مراکز درمانی نیز اکثر ساکنین به درمانگاه المنتظر واقع در بلوار سازمان اب مراجعه می‌کنند.

مشکل ترافیک و رفت و آمد به جهت آنکه مجموعه به داخل شهر ایجاد شده است وجود ندارد.

بررسی پلان طبقات.

مجتمع دارای 512 واحد مسکونی در 64 بلوک 4 طبقه می‌باشد پلان واحدها بصورت تیپ بوده و در هر طبقه 2 واحد 2 خوابه هر کدام به مساحت 114 متر مربع قرار دارد و در کل مجتمع‌ همین یک تیپ پلان تکرار می‌شود بلوکها فاقد پیلوت بوده و از فضای باز  بلوک بعنوان پارکینگ اتومبیلها استفاده می‌شود همچنین در راستای شرقی – غربی شکل گرفته و نور شمال و جنوب می‌گیرند.

تنظیم حرارت واحدهای مسکونی در تابستان بوسیله کولر و در زمستان بتوسط بخاری صورت می‌گیرد. فقدان کانال کولر در واحدها موجب استفاده از کولرها در تراس خصوصا در طبقات همکف و اول گشته است سازه آن نیز از آجر  تیرچه بلوک می‌باشد.

از نکات مثبت واحدها می‌توان به نورگیری مناسب فضاها (نور شمال و جنوب) و همچنین تدارک فضاهای خدماتی و مرطوب (حمام – سرویس  بهداشتی – انباری و آشپزخانه) در یک قسمت از پلان اشاره کرد.

در مقابل از موارد منفی پلان ، می‌توان نکات زیر را برشمرد.

عدم جداسازی فضای عمومی – خصوصی ، عدم ارتباط مناسب تراس با خوابها و آشپزخانه دوری آشپزخانه نسبت به ورودی عدم وجود رختکن و کفشکن در ابتدای ورود به خانه فقدان فضایی مناسب در ارتباط خوابها و پذیرایی ،‌دوری سرویسها بهداشتی و حمام از اتاقهای خواب نداشتن فیلتر ورودی (پیش ورودی)

این مجتمع‌یکی زا محدود مجتمعهایی است که در زمینه مشارکت و ارتباط اجتماعی ساکنین به لحاظ بافت همگن  ان خصوصا در ابتدای شکل‌گیری می‌تواند مورد بحث قرار گیرد . چرا که در آغاز سکونت افراد در این مجموعه فضاهای باز فاقد درختان سبز و بافت گیاهی بود. (دلیل این امر عدم قبول مسئولیت از سوی سازمان پارکها و فضای سبز در جهت ایجاد حفظ و نگهداری فضای سبز مجتمع 512 دستگاه می‌باشد درحالیکه همین سازمان در زمان مسئولیت فضای سبز مجتمع 600دستگاه را که در مجاورت این مجموعه قرار داردعهده‌دار بوده و بخوبی از عهده انجام این امر بر می‌آید.

به همین جهت به همت ساکنین و با برنامه ریزی صورت گرفته درختان و بافت گیاهی در فضای باز مجتمع کاشته شده و مسئولیت آبیاری و نگهداری فضای سبز هر بلوک به صورت نوبتی به سرپرستان دو واحد مسکونی در هر شب محول گردید. بدین صورت فضاهای باز مجموعه بتدریج دارای فضای سبز گردیده و اکنون بطور نسبی از بافت گیاهی مناسبی برخوردار است.

این امر می‌تواند نمونه موفقی از مشارکت اجتماعی ساکنین، در بهبود فضای زیستی محیط مسکونی تلقی گردد.

بتدریج و با نقل مکان عده‌ای از ساکنین اولیه بافت اجتماعی مجموعه و میزان همکاری افراد، دستخوش تغییراتی گردید که البته هنوز در سطح مناسبی قرار دارد.

عدم وجود فضای جمعی سامان یافته در مقیاس مجتمع ، از دیگر مشکلات مجموعه است.

همچنین فضای بازی کودکان بطور مناسب وجود ندارد و اغلب از پارکینگ اتومبیلها در فضای باز استفاده می‌شود.

فقدان امنیت در مجموعه یکی دیگری از مواردی است که توسط ساکنان به آن اشاره شده است.

موارد ناراحت کننده محیطی از سوی ساکنان، بصورت زیر عنوان شده است.

عموما از سرو صدای رفت و آمد مشترک بودن در تسهیلات و نداشتن استقلال فضایی شکایت داشتند البته به موارد دیگری نظیر نداشتن فضای تفریح ، مشکلات نظافت، مزاحمت همسایگان ، فقدان امنیت و سرو صدای ناشی از بازی کودکان نیز اشاره شده است.

3- مجتمع مسکونی غدیر:

علت انتخاب ویژگی مشترک این مجتمع با سایت مورد نظر موارد زیر می‌باشد.

- بلوکها 4 طبقه و هر طبقه دو واحد می‌باشد و استفاده از نور شمال و جنوب برای هر واحد که می‌تواند کمک مفیدی در روند طراحی در سایت مورد نظر داشته باشد.

- وجود فضاهای باز بین بلوکها

بررسی ویژگیهای کالبدی – فضای مجموعه:

این مجتمع در منطقه شمال بلوار وکیل ابد و در منطقه قاسم آباد و در حاشیه دو خیابان اصلی 35 متری شریعتی و 35 متری فلاحی ، واقع شده و دارای دسترسی‌های سریع و مناسب به مرکز شهر می‌باشد دسترسی آن به بلوار وکیل‌آباد از طریق سه راهی زندان و بلوار فلاحی صورت می‌گیرد.

کاربری عمده داخل سایت، مسکونی بوده و مجموعه فاقد فضاهای جمعی و نیز فضاهای تجاری تفریحی و یا فرهنگی – مذهبی می‌باشد.

نظم توده بلوکها بصورت خطی و ردیف است و هر دو بلوک مقابل هم دارای یک فضای سبز در مقیاس دو بلوک می‌باشند دسترسی سواره برای دو بلوک هم در سمت دیگر از طریق یک خیابان 5/10 متری که به هر دو بلوک سرویس می‌دهد صورت می‌گیرد (در یک سمت هر بلوک، محور سواره و در سمت دیگر فضای سبز در مقیاس دو بلوک قرار دارد.)

برای سیستم سرمایشی مجموعه پیش بینی کولر ابی شده و سیستم گرمایشی در زون غربی سیستم حرارت مرکزی و در زون شرقی بخاری و آبگرمکن می‌باشد. نما نیز تلفیقی از آجر پلاک 3 سانتی‌متری و سیمان است.

از لحاظ سیستم سازه‌ای دیوارها و سقف از بتن مسلح بوده که به روش جدید قالب تونلی بتن‌ریزی شده و در هر حرکت قالب بندی بتن‌ریزی کامل یک طبقه به انجام می‌رسد.

بعبارت دیگر سقف و دیوارها بصورت یکپارچه و همزمان ایجاد شده و عملا تیر و ستون وجود ندارد و اعضاء سازه‌ای حالت یکپارچه دارند. همچنین در ساخت آن از دیوار برشی نیز استفاده شده است.

بررسی پلان طبقات

عملیات اجرایی این مجتمع در سال 1376 توسط شرکت سرمایه‌گذاری مسکن بانک مسکن در زمینی به مساحت 66568 متر مربع و زیربنایی معادل 110000 متر مربع آغاز گشته است. که همچنان ادامه دارد.

مجموعه به دو فاز 1 و 2 تقسیم می‌شود. فاز 1 تحت عنوان زون غربی دارای 619 واحد می‌باشد.

واگذاری واحدها نیز از طریق ثبت نام دارندگان حساب سرمایه‌گذاری بانک مسکن بر حسب امتیاز و نیز پرداخت مبلغ واحد مورد نظر صورت می‌گیرد.

فاز 2 مجموعه تحت عنوان زون شرقی دارای 360 واحد بوده و عملیات اجرایی آن تاکنون ادامه دارد کل مجموعه (فاز 1 و 2 ) دارای 979 واحد در 157 بلوک می‌باشد تعداد طبقات بلوکها 4 طبقه بوده و تعداد واحد در هر بلوک 4 تا 8 واحد می‌باشد جهت قرارگیری بلوکها بصورت شرقی- غربی بوده که موجب تامین نور شمال و جنوب برای واحدهای مسکونی می‌شود.

در پیلوت بلوکها ،‌ پارکینگ 6 وسیله نقلیه و انبار به تعداد واحدها قرار گرفته است. در طبقه همکف نیز یک واحد مسکونی به مساحت 77 متر مربع قرار می‌گیرد.

پلان واحدها در 6 تیپ طراحی شده است بدین صورت که دارای یک تیپ یک خوابه به مساحت8/75 متر مربع، چهار تیپ دو خوابه به مساحتهای 8/75 ، 77 ، 96 ، 112 متر مربع و دو تیپ سه خوابه به مساحتهای 112 و 129 متر مربع می‌باشد البته علیرغم گونه گونی که در متراژ واحدها دیده می‌شود در فضاهای داخلی و نحوه ارتباط فضاها، تنوع چندانی مشاهده نمی‌شود.

این مطلب می‌تواند ناشی از نوع سیستم ساخت مجموعه و ضوابط سازه‌ای دست و پاگیر آن باشد بهمین جهت بین یک واحد دو خوابه و سه خوابه به لحاظ سازمان فضایی ، تفاوت چندانی مشاهده نمی‌شود و تنها تفاوت آن اضافه شدن یک خواب (با جابجایی یک دیوار که حدفاصل دو واحد قرار دارد.) می‌باشد.

سهم فضایی قسمتهای مختلف نظر آشپزخانه سرویس بهداشتی و .... در تیپهای مختلف به یک نسبت رعایت نشده است. چنانکه آشپزخانه در بعضی از واحدها بزرگ یا بسیار کوچک و یا بلند و طولانی می‌باشد همچنین حمام که در دو تیپ دوخوابه و نیز تیپ یک خوابه با سرویس بهداشتی ادغام شده و در یک فضا قرار رگفته است که مطلوب نمی‌باشد.

نکته دیگر وجود کریدورهای طولانی (دالان) می‌باشد که نقش ارتباطی بین قسمتهای مختلف واحد مسکونی را بر عهده دارد و اغلب واحدها میزان زیادی از فضا را به شکل نامطلوب به هدر داده است.

جمع‌بندی:

در مجموع می‌توان به مطالب زیر در مورد سایت مجموعه و پلان طبقات اشاره کرد:

پلان طبقات علیرغم گوناگونی در متراژ و تعداد خوابها تنوع چندانی ندارد و کیفیتهای فضایی در واحد مسکونی در حد پایینی می‌باشد که این مطلب می‌تواند ناشی از غلبه سیستم سازه‌ای بر ترجیحات معماری باشد تنها نکته مثبت ، نورگیری مناسب شمال-جنوب واحدها است.

طراحی سایت مجموه و نیز نحوه قرار گیری توده و فضا بصورتی یکنواخت صورت پذیرفته و فاقد هرگونه تنوعی می‌باشد همچنین مجموعه از دارا بودن مراکز تجاری ، تفریحی و فرهنگی – مذهبی محروم بوده فضاهای جمعی در مقیاس مجتمع وجود ندارد.

تنها فضاهای باز جمعی که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد فضاهای ما بین دو بلوک روبرو می‌باشد که در صورت ساماندهی مناسب می‌تواند مورد استفاده مطلوب قرار گیرد.

دسترسی سواره نیز توسط خیابانهای 5/10 متری صورت می‌گیرد که بعلت پیوستگی خیابانها بافت مسکونی را به قطعات کوچک تقسیم نموده و باعث تداخل شدید حرکت سواره و پیاده می‌شود همچنین طولانی بودن محورهای سواره و عرض آنها موجب تشویق رانندگان اتومبیلها به سرعت زیاد شده و منجر به تصادفات شدید در بافت مسکونی خواهد شد.

در نهایت می‌توان به این نکته اشاره کرد که به علت فقدان یک فضای باز جمعی که موجب ساماندهی مجموعه حول آن فضا شود. و نیز قطع مکرر بافت مسکونی توسط محورهای دسترسی سواره با عرض زیاد ، روح یک مجتمع واحد در بلوکهای مجموعه دیده نمی‌شود و می‌توان جزیره بوجود آمده بین محورهای دسترسی سواره را در هر بخش خود بعنوان یک مجموعه در نظر گرفت. تنها عنصری که می‌تواند القا کننده وجود یک مجموعه 1000 واحدی باشد تشابه نمای بلوکها و نیز پیروی همه بلوکها از نظم ردیفی و خطی در جهت شرقی – غربی می‌باشد و نه چیزی دیگری

مجتمع مسکونی 624 واحدی گلبهار

علت انتخاب : از نظر تعداد طبقات و فرم بلوکها و تعداد خوابها در هر واحد مشابه طراحی سایت مورد نظر است.

-       قرارگیری سایت مجتمع در یک شهر جدید

بررسی ویژگیهای کالبدی – فضای مجموعه:

این مجتمع در فاصله سالهای 81 که آغاز طراحی آن بود تا 85 که مراحل پایانی ساخت آن انجام شده است در یک سایت دایره شکل قرار دارد.

این مجتمع شامل 624 واحد مسکونی که قالب 42 بلوک که هر کدام شامل 8 واحد است می‌باشد.

از لحاظ سیستم سازه‌ای ، دیوارها و سقفها بصورت پیش ساخته می‌باشد که توسط کارخانه خانه سازی طراحی واحدها انجام گرفته و مراحل ساخت آن با سرعت بالا انجام شده است و فقط مونتاژ قطعات ساختمان در محیط سایت مجتمع انجام شده است.

جمع بندی

در مجموع می‌توان به مطالب زیر در مورد سایت مجموعه و پلان طبقات اشاره کرد.

پلان طبقات تنوع چندانی ندارد و کیفیتهای فضایی دو واحد مسکونی در حد پایینی است که این مطلب می‌تواند ناشی در غلبه سیستم سازه‌ای بر ترجیحات معماری باشد .

تنها نکته مثبت ، نورگیری مناسب شما ل- جنوب واحدهاست.

طراحی سایت مجموعه و نیز نحوه قرارگیری توده و فضا، بصورتی یکنواخت صورت پذیرفته و فاقد هرگونه تنوعی می‌باشد غیر از این واحدها قسمت میانی که حول حیاط مرکزی آن تجمع کرده‌اند.

جدا کردن مسیرهای سواره در پیاده فیزیکی ویژگی‌های این مجتمع می‌باشد.

4- مجتمع مسکونی ولی عصر

علت انتخاب : از نظر طبقات و فرم بلوکها و تعداد خوابها در هر واحد مشابه طراحی سایت مورد نظر می‌باشد.

بررسی ویژگیهای کالبدی – فضایی مجموعه:

این مجتمع در فاصله سالهای 73-69 توسط شرکت سرمایه‌گذاری مسکن با مشارکت بانک ملی ایران در زمینی به شکل مثلث واقع در بلوار آب و برق – انتهای کوی تجریش به مساحت 76483 مترمربع با زیربنایی حدود 52000 متر مربع ساخته شده و از اواسط سال 73 به صاحبان سپرده سرمایه‌گذاری بانک مسکن بر حسب امتیاز واگذار گردیده است.

مجموعه ولیعصر شامل 312 واحد مسکونی است که در قالب 52 بلوک 6 واحدی شکل گرفته‌اند. و هر دو بلوک در مجاورت یکدیگر استقرار یافته‌اند. بعبارت بهتر می‌توان گفت که این مجتمع شامل 26 بلوک است که هر بلوک از 2 ژوئن 6 واحدی تشکیل شده است. این واحدها در ارتفاع 3 طبقه روی پیلوت ساخته شده آند کاربریهای واقع در بافت پیرامونی مجموعه عبارتند از :

1- مسکونی            2- تجاری                                    3-آموزشی

4- اداری                  5- فرهنگی – مذهبی                   6- فضای سبز

بررسی پلان طبقات

پلان تمام واحدها،‌ در دو تیپ، دو خوابه با مساحت 100 متر مربع و سه خوابه با متراژ 130 متر مربع طراحی شده‌اند هر طبقه دارای 2 واحد شامل یک واحد دو خوابه و یک واحد سه خوابه می‌باشد که در تمامی بلوکها تکرار شده و بدین جهت تنوعی در مجموعه دیده نمی‌شود همه بلوکها در نقاط مختلف سایت در یک جهت استقرار یافته‌اند و در این زمینه نیز تغییر به چشم نمی‌خورد.

اغلب فضاهای داخلی از نورگیری مناسبی برخوردارند بطوریکه آشپزخانه و یک خواب نور شمال و پذیرایی و خواب دیگر،‌ نور جنوب می‌گیرند. همچنین در طراحی واحدها به جداسازی فضای عمومی از خصوصی توجه خاصی مبذول گشته است.

از نقاط ضعف پلان نیز می‌توان به موارد زیر اشاره نمود. قرار گیری تراس (که عمدتا برای خشک کردن لباس استفاده می‌شود. در مجاورت پذیرایی عدم ارتباط تراس با آشپزخانه دور بودن سرویس بهداشتی از اتاقهای خواب ،‌مبلمان نامناسب آشپزخانه طولانی بودن راهرو ارتباطی ورودی به اتاقهای خواب و عدم نور مناسب آن خصوصا در واحدهای سه خوابه و در پلان پیلوت نیز به مجاورت تاسیسات با انبارها اشاره کرد که بخاطر وجود تاسیسات در مجاورت انبارها، فضای انبارها مرطوب شده و از آن نمی‌توان جهت نگهداری طولانی مدت مواد غذایی استفاده کرد.

بررسی سایت مجتمع

دید و منظر بلوکها یکسان نیست بطوریکه واحدهای مشرف به بلوار 8 شهریور دید به مناظر طبیعی (ارتفاعات اطراف) دارند ولی واحدهایی که در مرکز مجموعه واقع شده‌اند در مقابل خود شاهد فضاهای داخلی مجموعه و بلوکهای مقابل خود هستند با صرفنظر از این مساله در مجموع می‌توان گفت که تمامی واحدها از دید و منظر مناسبی برخوردارند.

در مورد سایت مجموعه می‌توان به نکات زیر اشاره کرد.

نکات مثبت

1- مسیر نیمه خصوصی پیاده از بین فضای سبز و با سنگفرش متفاوت و عرض کم که به آن جنبه‌ای خصوصی می‌بخشد.

2- کاشت درختان همیشه سبز در مقابل پیلوتها برای جلوگیری از دید نامطلوب از واحدهای مقابل به محدوده پارکینگها

3- وجود دو ورودی برای مجموعه و کنترل آن توسط نگهبانی

4- وجود مدیریت مجتمع و سالن چند منظوره در فضای باز مرکزی مجتمع

5- کاشت درختان سبز و نیز توده فشرده گیاهان برای جداسازی حریم سواره و پیاده از فضای نیمه خصوصی مقابل بلوکها

6- جهت قرارگیری بلوکها بر اساس شمال و جنوب که استفاده از بهترین نورها (نور جنوب و شمال) را ممکن می‌سازد. همچنین فاصله بلوکها به لحاظ سایه اندازی بر هم رعایت شده است چنانکه سایه بلوکها بر مسیر سواره و فضای باز بلوک می‌افتد.

7- شکل‌گیری مسیر سواره و نیز مسیر دسترسی به پارکینگ بلوکها در ضلع شمالی بلوک و اختصاص ضلع جنوبی (که از نور خورشید بهره می‌برد) به فضای سبز و مسیر دسترسی پیاده به واحدهای مسکونی همچنین دسترسی مستقیم سواره به هر بلوک ممکن می‌باشد.

نکات منفی:

1- در مرکز مجتمع مسکونی که فضای باز وسیعی وجود دارد دو مسیر اصلی دسترسی سواره به هم متصل می‌شوند عدم وجود فضای سبز وسیع و قابل استفاده برای ساکنین و نیز نبود مسیرهای حرکتی پیاده تعریف و تفکیک شده در سایت (تداخل حرکت سواره و پیاده) و حاکمیت مطلق اتومبیل و مسیرهای سواره در کل مجموعه، از دلایل نارضایتی ساکنین از فضای باز مجموعه است.

2- تراسها رو به فضای باز عمومی گشوده می‌شوند که باعث ایجاد اشراف به آن (دید به تراس از فضای عمومی) می‌شوند.

3- فضای باز در میان بلوکها هم بعنوان فضای پارکینگ مهمانان و هم فضای بازی کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی فضای سبز و پوشش گیاهی مناسبی برای تفریح و نشستن و... وجود ندارد.

4- فضای باز نیمه عمومی مجموعه که به بازی و سرگرمی اختصاص داده شده و دارای میز شطرنج زمین بسکتبال و ... می‌باشد اکثرا در عصرها قابل استفاده است و بعلت تابش شدید افتاب در طول روز و عدم وجود سایه مطلوب درختان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد

بعبارت دیگر در این مجموعه عدم وجود فضاهای سامان یافته جمعی چه در مقیاس بلوک و چه در مقیاس مجتمع موجب کاهش ارتباطات اجتماعی ساکنین و نیز عدم مشارکت افراد در بهبود کیفیت محیط زیست مجموعه گشته است. همچنین شاخص نبودن ورودی بلوک ،‌تداخل فضای باز بلوکها و نبودن حریم کافی در بین آنها و نیز عدم وجود فضای بازی مناسب کودکان از دیگر مشکلات مجموعه است.

جمع بندی

1- ساکنین از پلان طبقات در مجموع راضی هستند.

2- به لحاظ سطح درآمدی، ساکنین در جایگاه متوسط قرار دارند. نوع مالکیت ملکی اغلب خانوارها 4 و 5 نفره و سطح تحصیلات سرپرست خانوار بالا می‌باشد مدت مالکیت اغلب بیش از 3 سال بوده و نصب ساکنین دارای وسیله نقلیه شخصی می‌باشند.

3- مجموعه با بافت اطراف خود همگن نمی‌باشد.

4- مجتمع از داشتن یک مرکز تجاری کارا و با کیفیت برای تامین مایحتاج روزانه افراد محروم است به همین جهت اغلب ساکنین از سطح شهر و بلوار آب و برق مواد مصرفی خود را تهیه می‌کنند.

5- نوع ارتباط ساکنین با یکدیگر عموما در حد احوالپرسی است  ولی ارتباط اجتماعی افراد در یک بلوک و دو بلوک مجاور خوب ارزیابی می‌شود به همین جهت لزوم ایجاد فضاهای جمعی سامان یافته و در مقیاس بلوک احساس می‌شود.

6- همچنین مکان شکل‌گیری ارتباطات اجتماعی افراد ، ایجاد 2 تیپ فضا را ضروری می‌سازد: فضاهایی در سرویس پله و نزدیک درب ورودی واحدها با عملکردی چندگونه که ارتباط اجتماعی همسایگان را تقویت و میسر می‌سازد.

دیگر فضاهای باز مناسب و تدارک و تجهیز شده که امکان تقویت روحیه جمعی ساکنین در مقیاس مجتمع و نیز بلوک را ممکن ساخته و در جهت افزایش اجتماعی افراد و نیز احساس همبستگی اجتماعی ، مفید واقع شود. همچنین محل گذران اوقات فراغت ساکنین بر این مطلب تاکید می‌کند یعنی ایجاد فضاهایی در جهت برقراری ارتباط اجتماعی افراد در 4 سطح لازم می‌نماید.

الف- واحد مسکونی

ب- چند واحد مسکونی که حول یک سرویس پله سازمان یافته‌اند (یک ژوئن یا یک بلوک)

ج- در مقیاس چند بلوک همجوار

د- در مقیاس کل مجموعه

7- همچنین تاکید بر نقش راهها و مسیرهای عابر پیاده و تلاش در جهت تنوع بخشی و ساماندهی آنها (که موجب ایجاد امکان رویارویی مستقیم افراد و افزایش رابطه اجتماعی می‌شود.) در این راستا می‌توانند مورد توجه واقع شود.

نکته :

نتایج حاصل از بررسی وضعیت این مجتمع در مطالعات زمینه در طراحی سایت پروژه استفاده خواهد شد. چرا که تعداد طبقات و فرم قرارگیری توده‌ها و تعداد واحدها در هر بلوک و پلان واحدها (تعداد خوابها) از ترکیب مشابهی برخوردار است.

4- مجتمع پردیس

علت انتخاب: تعداد واحدها در هر طبقه تعداد طبقات و فرم قرارگیری توده‌ها و همچنین احداث مجموعه توسط یک شرکت تعاونی علت مناسبی برای انتخاب این سایت می‌باشد.

بررسی ویژگیهای کالبدی – فضایی مجموعه:

عملیات ساخت این مجتمع از سال 76 آغاز شده احداث این مجموعه توسط تعاونی مسکن بازنشستگان نیروهای مسلح خراسان و با همکاری مهندسین مشاور پردیس شرق صورت گرفته است. زمین پروژه به شکل مستطیلی بوده و در انتهای بلوار وکیل اباد و در حاشیه آن (سمت جنوبی بلوار) واقع شده است. مساحت آن 70350 متر مربع بوده که یک خیابان بیست متری محلی نیز از آن عبور می‌کند با کسر مساحت خیابان سطح واقعی زمین 66150 متر مربع می‌گردد.

این مجموعه شامل 1008 واحد مسکونی در قالب 63 بلوک 16 واحدی می‌باشد ارتفاع طبقات نیز 4 طبقه بر روی پیلوت است کاربریهای داخل سایت در طرح مجموعه شامل فضاهای تجاری، ورزشی، خدماتی، درمانی و آموزشی بوده که در زمان اجرا از ساخت آنها ، صرفنظر شده است. فضاهایی نیز در میان بلوکها تحت عنوان پارک خطی فضای سبز و بازی کودکان در نظر گرفته شده است.

کاربریهای اطراف بدین صورت است که در شمال مجموعه بلوار وکیل‌اباد در شرق پادگان شهید برونسی در جنوب ارتفاعات و کوههای اطراف و در غرب زمینی با کاربری مسکونی قرار دارد. در بافت پیرامونی و در غرب مجموعه بر روی ارتفاعات کوهستان پارک شادی قرار گرفته است.

مهمترین دسترسی‌های اطراف مجموعه بلوار وکیل اباد در شمال و خیابان 35 متری در شرق (حدفاصل مجتمع و پادگان بروسی) می‌باشد.

کل مجتمع به دو فاز تقسیم شده است فاز یک قسمت مربعی شکل حاشیه بلوار وکیل اباد می‌باشد فاز دو نیز قسمت جنوبی زمین است که توسط یک خیابان 20 متری از فاز یک جدا می‌گردد.

بررسی نظام توده و فضا:

نظام توده بلوکها بصورت ردیفی و خطی می‌باشد که حول محور تحت عنوان پارک خطی ساماندهی شده‌اند فاصله بلوکها در اکثر موارد بسیار کم بوده و به مساله اشراف واحدها و همچنین سایه‌اندازی بلوکها بر هم و نیز مساله چشم انداز واحدهای مسکونی، توجهی نشده است.

توجه مجتمع به محیط پیرامونی در نحوه استقرار آن و جهت گیری توده و فضا بسیار ضعیف می‌باشد چنانکه یکی از عناصر قوی طبیعی موجود در بافت اطراف کوهستان(ارتفاعات) می‌باشد که کوچکترین توجهی در نظم توده و فضا و جهت‌گیری مجتمع نسبت به آن صورت نگرفته است.

بدین معنی که این مجتمع می‌توانست در هر مکان دیگری ساخته شود و وجه تمایزی به لحاظ وجود توپوگرافی زمین و مناظر زیبا در دور دست برای مجتمع ایجاد نشده است.

نحوه هم پیوندی مجتمع با بافت اطراف بدلایل فوق،‌ بسیار ضعیف ارزیابی می‌شود.

استفاده از مصالح یکنواخت و عدم وجود شکستگیها در نما نیز یکی از دلایل دیگری است که به بی‌روح بودن مجتمع دامن می‌زند.

مجموعه در تدارک بدنه شهری بلوار وکیل ‌آباد نیز بی‌توجه بوده و اولین ردیف مسکونی بافاصله‌ای 20 متری از حاشیه ایجاد گشته‌اند.

مجتمع در تعامل با بافت اطراف ناموفق بوده و حالتی بسته به خود گرفته است چنانکه هیچگونه روزنه‌ای در رخنه فضای خارج به داخل یا داخل به خارج وجود ندارد. ارتفاع طبقات نیز در کل مجتمع 4 طبقه بر روی پیلوت بوده و تنوعی در ارتفاع طبقات دیده نمی‌شود.

بطور کلی چند عامل موجب ایجاد یکنواختی در سازمان کالبدی – فضایی مجتمع گشته است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

نظم ردیفی و خطی یکنواخت بلوکها و عدم تنوع در ان ارتفاع یکسان تمامی بلوکها عدم وجود شکستگی‌ها در ارتفاع استفاده از مصالح بطور کلی چند عامل موجب ایجاد یکنواختی در سازمان کالبدی – فضایی مجتمع گشته است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد

نظم ردیفی و خطی یکنواخت بلوکها و عدم تنوع در آن ارتفاع یکسان تمامی بلوکها عدم وجود شکستگی‌ها در ارتفاع استفاده از مصالح یکنواخت و ایجاد نمایی دوبعدی و بدون عمق سایه و برجستگی و فرورفتگی فاصله کم بلوکها عدم توجه به محیط اطراف و بارگذاری زیاد در زمین مسکونی

بررسی نظام دسترسی‌ها و الگوی حرکت سواره و پیاده

دسترسی سواره به بلوکها از طریق یک ورودی در لبه غربی مجموعه و انتقال حرکت به دو محور اصلی در دو لبه سایت صورت می‌گیرد هر دو بلوک مقابل هم از یک محور مشترک سواره استفاده می‌کنند و دو بلوک مقابل در سمت دیگر دارای یک فضای باز در مقیاس دو بلوک هستند بعبارت دیگر در یک سمت بلوک (جنوب یا شمال)‌ محور دسترسی سواره و در سمت دیگر (شمال یا جنوب) فضای باز در مقیاس دو بلوک قرا ردارد با توجه به عدم قطع مکرر سایت بصورت عرضی توسط محور سواره و وجود یک فضای باز خطی که حرکت پیاده را هدایت می‌کند تداخل چندانی بین حرکت پیاده و سوار دیده نمی‌شود و بدین جهت نظام دسترسی‌ها مثبت ارزیابی می‌شود پیلوت ساختمانها نیز به پارکینگ‌ اتومبیل و انبارها اختصاص یافته و دسترسی مستقیم سواره به هر بلوک را میسر ساخته است.

سیستم سازه ساختمانی از نوع اسکلت فلزی و سقف تیرچه بلوک بوده و سیستم سرمایشی –گرمایشی نیز در تابستان کولر و در زمستان بخاری گازی می‌باشد.

در تفکیک حوزه‌های عام و خاص می‌توان گفت که برای هر دو بلوک فضایی اختصاصی وجود دارد که البته به علت فاصله کم بلوکها و اختصاص آن به دو بلوک در دو جهت مختلف (شمال و جنوب) نحوه استفاده از آن و مالکیت فضایی واحدها را با مشکل مواجه می‌کند که در صورت ایجاد فاصله‌ای مناسب می‌توانست بسیار بهتر مورد استفاده واقع شود.

در حوزه عام و در مقیاس کل مجتمع فضای باز خطی در محور مرکزی مجتمع قرار دارد که نقش ساماندهی کالبدی – فضایی و همچنین هدایت دسترسی پیاده را بر عهده دارد که این فضا نیز در مقیاس کل مجتمع کافی به نظر نمی‌رسد بطور کلی میزان توده و فضای با یکدیگر تعادل ندارد و توده بر فضا غلبه یافته است و تعداد واحدهای مسکونی با میزان فضای باز موجود چه در مقیاس بلوک و چه در مقیاس کل مجتمع هماهنگ نمی‌باشد.

بررسی پلان معماری

پلان تمام واحدها (1008 واحد)‌در یک تیپ بصورت دو خوابه با متراژ 75 متر و در چهار طبقه روی پیلوت طراحی شده‌اند در هر طبقه نیز 4 واحد قرار دارند که دو واحد آن نور شمال و دو واحد نور جنوب می‌گیرند و بدین جهت دو واحد از دسترسی به نور مستقیم خورشید محروم هستند.

در طرای فضاهای داخلی نیز جداسازی فضای عمومی و خصوصی نسبتا رعایت شده است اتاق خوابها کوچک بوده و با کمبود کمد لباس و رختخواب مواجه می باشد فاصله و محل قرارگیری حمام نسبت به اتاقهای خواب مناسب بوده اما محل سرویس بهداشتی نسبتا دور می‌باشد ضمن اینکه از مزیت قرار گیری سرویس بهداشتی در نزدیکی ورودی نباید چشم پوشی کرد محل آشپزخانه نسبتا مناسب است هرچند اگر به عنوان مفصلی در بین فضاهای عمومی و خصوصی واقع می‌شد کاربری بهتری می‌یافت.

مساحت تراس کم بوده قرارگیری آن در مجاورت آشپزخانه نقشی خدماتی به آن داده است و در عین حال که مقداری از کمبود فضای آشپزخانه و کوچکی آن را جبران می‌کند.

سایر عملکردها نظیر چشم انداز و استفاده از فضای باز را محدود کرده است ضمن اینکه به علت فاصله کم بلوکها نقش چشم اندازی تراس و همچنین پنجره‌ها بطور خودکار حذف شده است و در ورای هر پنجره تنها دیواره صلب بلوک مقابل و پنجره واحد روبرو را می‌توان مشاهده کرد که خود بر اشراف فضایی دامن می‌زند فضای ورودی نیز کوچک بوده و نمی‌تواند نقش رختکن و کفشکن را بخوبی ایفا کند و تنها به عنوان یک مفصل حالت جداکننده بین فضای سرویس پله و فضای داخلی خانه را بر عهده می‌‌گیرد.

زير نظر :

دفتر بافت هاي تاريخي

به جهت حفظ و احياء ابنيه تاريخي محدوده 300 هكتاري شهر مشهد در بافت پيرامون حرم مطهر رضوي و زير نظر اداره ميراث فرهنگي مشهد‘ دفتر بافت هاي تاريخي ( خانم مهندس اكبري) بازديدهاي ميداني و بررسي و مطالعه آثار انجام پذيرفته و حاصل فعاليت ها در دفترچه پيش رو ارائه گرديده است.

اميد است فعاليت صورت گرفته در گام هاي بعدي به حفظ و ابقاء آثار ملي كشورمان كمك موثري نموده باشد.

دفترچه پيش رو حاصل مطالعه و بررسي وضع فعلي آثار ثبتي در چند بخش مجزا و در طول بازديدهاي ميداني از آثار مي باشد كه تنظيم هر بخش به علت احساس نياز به بازبيني در اطلاعات گذشته بوده است.

محله بندي ابنيه : از گذشته شهر مشهد محلات بزرگ و به هم پيوسته اي به يادها مانده است كه در مجموع مشهد قديم را تشكيل مي داده اند محلات : نوغان

در اين مجموعه به دسته بندي آثار و فصل بندي با توجه به اين موضوع پرداخته ايم .

در بررسي هر يك از آثار و ابنيه در بافت پيرامون حرم مطهر سه موضوع مهم و مجزا مورد توجه بوده است .

-       ارائه نقشه كروكي

-       اصلاح آدرس هاي موجود

-       جدول گوياي وضع ظاهري و فعلي هر بنا

... و عكس هاي الحاقي مربوط به هر اثر

كه به توضيح هر بخش و چگونگي تنظيم آن مي پردازيم:

-       در اولين گام از مطالعات بازديدهاي ميداني انجام شده در محدوده، ضرورت ارائه نقشه كروكي مناسب از موقعيت شهري هر اثر به منظور سهولت دسته بندي و نيز با توجه به نقايص موجود در دفترچه هاي ثبتي احساس شد.

بدين منظور كروكي هاي مربوط به هر بنا به طور اصلاحي ارائه گرديده است. شايان ذكر است كه به منظور شناسايي بهتر موقعيت هر اثر محدوده آن با توجه به موقعيت قرارگيري آن نسبت به يكي از چند خيابان بزرگ و اصلي مجاور حرم رضوي و نيز با توجه به جهت شمال جغرافيايي مشخص گرديده است.

- گفتني است چنانچه كروكي هاي ارائه شده به طور يكجا و در نقشه كلي شهر مشهد مورد نياز باشد مي توان از ارائه كامپيوتري آثار كه موجود در دفتر بافتهاي تاريخي (اداره ميراث فرهنگي) مي باشد بهره برد.

- دومين مرحله فعاليت مربوط به اصلاح آدرس هاي موجود براي هر يك از ابنيه ثبتي مورد بررسي مي باشد . در اين بخش با توجه به اين موضوع كه بافت قديمي شهر مشهد به طور طبيعي از لحاظ توزيع كوچه ها و خيابان ها داراي پيچ و خم ها و دشواريهايي مي باشد و نيز اين موضوع كه به همين دلائل آدرس هاي فعلي در دفترچه هاي ثبتي داراي نقايص و مشكلاتي است. آدرس هاي اصلاحي با ذكر خيابان هاي اصلي و محدوده هر يك از ابنيه تا حد امكان از مسيرهاي مناسب تر به منظور دسترسي سهل و آسان تر ارائه گرديده است.

- در بخش آخر جدولي از وضعيت فعلي بنا تنظيم گرديده است. در ارائه جدول سعي شده است از ديد بازديد به مطالعه وضعيت ظاهري و كلي بنا در حال حاضر و نيز كيفيت ماندگاري و كاربري كنوني و گذشته بنا و يك سري مطالب از لحاظ ارزش هاي معماري مانند تزئينات معماري پرداخته شود.

- توضيحات هر يك از عناوين جدول و منظور از آنها در ادامه آمده است.

ارزش گذاري ابنيه :

در ابنيه تاريخي مورد بررسي مواردي داراي تزئينات و ويژگي هاي معمارانه ارزشمند و قابل توجهي چه از لحاظ نما و تزئينات و چه از لحاظ خصوصيات فضايي مي باشند. اين بخش تحت عنوان با ارزش نام گذاري گرديده است. بناهايي كه از لحاظ ويژگي هاي ذكر شده در مرتبه پائين تري قرار مي گيرد با عنوان ارزش ميانه و آن دسته كه تقريباً فاقد ويژگي خاصي مي باشند در رديف كم ارزش طبقه بندي شده اند.

وضعيت كاربري:

با توجه به اين كه كاربري كنوني اغلب ابنيه با كاربري گذشته آنها متفاوت مي باشد، بخشي از جدول به بررسي اين موضوع اختصاص يافته است.

طبقات بنا :

با توجه به بازديدهاي ميداني انجام شده اكثر بناهاي ثبتي 1 يا 2 طبقه مي باشند. به همين دليل قسمت مربوطه در جدول به اين دو حالت تقسيم بندي شده است. (لازم به ذكر است كه تنها بناي 3 طبقه موجود در طرح 300 هكتاري سراي عزيزا... اف مي باشد كه در صفحه مربوطه ذكر شده است.)

كيفيت ماندگاري بنا:

در بررسي آثار آن دسته از ابنيه كه تا حدود 70% از آنها هنوز نياز چنداني به مرمت و بازسازي ندارد تحت عنوان سالم ارائه شده است. اگرچه اين ابنيه چندان كه قيد شد 100% سالم نيستند.

بخش قابل ملاحظه اين فهرست شامل ابنيه اي است كه تا حدود 40% سالم مي باشند و به عقيده ما براي جلوگيري از نابودي و تخريب طبيعي آنها نياز فوري به مرمت و بازسازي آنها احساس مي شود . اين دسته تحت عنوان نيمه سالم طبقه بندي گرديده وعده خيلي كمي از آثار تقريباً تا حدود 80% تخريب شده و شكل ظاهري و حتي كاربري فضاها در بخش هايي قابل تشخيص و مرزبندي نمي باشد. اين ابنيه در جدول ارائه شده در قسمت مخروبه جاي گذاري شده اند.

وضعيت بهره برداري :

در بازديد ميداني به عمل آمده بناهايي كه به طور كامل از همه بخش هاي آن استفاده مي شود در بخش فعال و آن دسته از ابنيه تاريخي كه بنا به دلايل بخشي از بنا توسط مالكين مورد اسفتاده قرار نمي گرفت. در بخش نيمه فعال و همچنين ابنيه اي كه هيچ بخش آن مورد استفاده قرار نمي گيرند تحت عنوان غير فعال طبقه بندي شد. به عنوان مثال منازل قديمي فاقد سكنه در اين دسته جاي مي گيرند.

تزئينات معماري:

مطالعه اين بخش بيشتر از لحاظ نمايي و تزئينات ظاهري صورت گرفته و از آنجائي كه تزئينات ابنيه تاريخي مشهد در اكثر موارد در دو قالب كلي كاشي كاري و آجركاري قرار ميگ رد. در دو بخش مجزا به بررسي اين موضوع پرداخته ايم. ساير تزئينات كه شامل تزئينات گچي، نقاشي، فلزكاري، چوب كاري و ... مي باشند در يك بخش كلي تحت عنوان ساير گنجانيده شده است.

مسجد بالاسر:

مسجد بالاسر بعد از روضه منوره از لحاظ قدمت تاريخي ترين بناي حوزه حرم مطهر است. اين مسجد كوچك در غرب بقعه منوره و بالاسر مبارك بين حرم و رواق دارلاسياده است و داراي هشت متر طول، چهار و نيم متر عرض و ده متر ارتفاع مي باشد.

مسجد بالاسر داراي سه صفه شرقي، غربي و شمالي است. صفه شرقي به حرم مطهر متصل مي باشد. زائران پس از طواف و زيارت از طريق آن به مسجد بالاسر وارد مي شوند. به اعتقاد: الصلوه عند راس الامام در آنجا دو ركعت نماز زيارت به جا مي آورند.

تزئينات و كاشي كاري ازاره مسجد بالاسر عين ازاره حرم مطهر و در ادامه آن است. در بالاي ازاره كتيبه سنگ حرم با ابيات فارسي به خط نستعليق و با رنگ سياه، حد فاصل بين ازاره مسجد و معرق كاري ديوارها را تشكيل مي دهد.

در معرق كاري مسجد بالاسر، آياتي از قرآن و نيز عباراتي مانند يا مجيب دعوه المضطرين مكتوب است.

سابقه تاريخي مسجد بالاسر:

بنا به شواهد تاريخي، مسجد بالاسر را ابوالحسن عراقي معروف به دبير در سال 425 هـ.ق حدود هزار سال قبل ساخته در دوره غزنويان و مدفن او در جوار همين مسجد است.

مدرسه پريزاد:

از بناهاي عهد تيموريان مربوط به قرن نهم و از آثار تاريخي حوزه حرم مطهر است. اين بناي تاريخي در جنوب غربي حرم مطهر و در شمال غربي مسجد گوهرشاد قرار دارد و به رواق دارالولايه متصل مي باشد.

مدرسه پريزاد تقريباً همزمان با مسجد گوهرشاد ساخته شده، باني مدرسه بانو پريزاد، نديمه گوهرشاد است. اين بنا در سال 1019 هـ.ق در عصر صفويه توسط نجف قليخان بيگلربيگي قندهاري تعمير و مرمت شد كه جريان مرمت مدرسه در كتيبه اي بر كاشي معرق مكتوب مي باشد. تزيينات اين مدرسه، نقوش اسليمي و كاشيكاري سر در غرفه هاي طبقه زيرين و آجركاري سر در آنها است. از اين مكان كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي بازسازي شد اكنون به عنوان بخش پاسخگويي به سوالات شرعي و اطلاع رساني استفاده مي شود.

مدرسه دودر:

اين بناي تاريخي نيز در جنوب غربي روضه منوره و در ضلع شرقي صحن جمهوري اسلامي مقابل مدرسه پريزاد قرار دارد. نام اصلي اين مدرسه، يوسفيه بوده كه بعدها به مدرسه دودر معروف شد. اين بنا نيز از آثار دوره تيموريان مي باشد كه در عصر شاهرخ تيموري ساخته شده است. باني مدرسه غياث الدين امير يوسف خواجه بهادر از امراي عصر تيموري در خراسان است.

وي در سال 843 هـ.ق مدرسه را بنا نهاد. اين بناي تاريخي كه از لحاظ تزيينات، نمايانگر هنر عصر تيموري است داراي كاشي كاري با خطوط و نقوش زيبايي مي باشد. بناي مدرسه به سبك چهار ايواني و در فواصل ايوانها، حجره هاي فوقاني و تحتاني آن محل سكونت طلاب بوده است.

اين مدرسه نيز پس از پيروزي انقلاب اسلامي بازسازي شد و امروزه تحت عنوان دارالقران استفاده مي شود.

دانشگاه علوم اسلامي رضوي : (مدرسه ميرزا جعفر)

بخشي از بناي اين مركز بزرگ علمي، تلفيقي از دو مدرسه علميه قديمي خيرات خان و ميرزاجعفر است.

بناي دانشگاه علوم اسلامي رضوي كه ساختمان آن مشتمل بر مدرس ها و حجره هاي متعدد است حول ميان سرايي كه با حوض ها و فضاي سبز با شكلي نو تلطيف شده با ساختاري 4 ايوانه شكل گرفته است.

در و پنجره

در: به طور كلي از ساختمان  گفته مي شود  كه با بازو و بسته  شدن فضاهاي داخلي و خارجي  رابه هم مربوط مي ناميد .ودر بعضي از مولرد نيز عبور نور و تبادل هوا را ممكن يا نا ممكن مي نمايد. وظيفه اوليه در ايجاد امكان دسترسي است و از جمله مقاومت و پايداري – حفظ حريم خصوصي و ايمني – عايق حرارتي و صوتي – حفظ محيط از باد و باران .

قسمتهاي مختلف در عبارتند از :

لنكه در: قسمتي كه درون چهار چوب قرار مي گيرد .

قاب : همان چهار چوب در .

آستانه : قسمت پتييني قاب در.

كتيبه :  قسمتي از در يا پنجره كه  در قسمت بالايي در مانند شكل مقابل قرار  مي گيرد و ممكن است  بازشو ثابت  باشد .

وادار : تقسيم كننده  لنگه در  به دو يا چند قسمت .

بائو : واردار عمودي طرفين در يا پنجره كه قفل و لولا نيز به آن متصل و يا درون آن قرار مي گيرد را بائو مي گويند.

قيدهاي فوقاني و تحتاني : وادارهاي بالا وپايين .

تنكه : قسمت صفحه مانندي از در كه مابين دو وادار قرار گيرد را تنكه گويند.

پاخور : يال پاييني لنگه در كه معمولاً پهنتر از يالهاي  جانبي بوده و به منظور جلوگيري از صدمه ديدن در از ضربه پيش بيني مي شود .

شيشه خور : قسمتي از يالهاي  دركه شيشه را بر روي آن تكيه  مي دهند .

دماغه : قسمتي از لنگه در كه روي نماي قاب قرار مي گيرد .

زهوار : قسمتي از در كه  به منظور زينت يا درز گيري  و يا سهولت نصب شيشه بر روي در يا پنجره نصب مي گردد.

يراق : قسمتي از لوازم در است كه  به منظور باز وبسته شدن و قفل كردن در مانند لولا ،دستگيره ،….. به كار مي رود؟

انواع در :

برحسب شرايط زير داراي انواع مختلفي هستند.

محل قرارگيري : درها از نظر محل قرار گيري به دو دسته كلي درهاي خارجي و درهاي داخلي تقسيم مي گردند.

تعداد لنگه : يك لنگه،دو لنگه       3- جهت بازشو : مانند درهاي يك لنگه از نظر محل قرار گيري لولا به درهاي راست كه با دست راست به سمت خارج باز مي شود  ودرهاي چپ كه با دست چپ به سمت خارج  باز مي شوند . معمولاً بازشوها به طرف داخل است و جزء محل هاي كه از 20 نفر بيشتر جمعيت داشته باشد .كه در اين صورت  به سمت خارج باز مي شود .

مصالح مورد استفاده در درها :

درهاي چوبي : معمولاً براي فضاهاي داخلي

درهاي فولادي : به عنوان درهاي خارجي

درهاي آلومينيومي : با توجه به مقاومتي كه  در برابر رطوبت  دارند براي فضاهاي مرطوب استفاده مي شوند .

درهاي شيشه اي : اين نوع درها كه از شيشه هاي ضخيم و آبديده ساخته شده اند معمولاً در فضاهاي تجاري و اداري  و در مكانهايي كه حفظ محرميت داخلي مورد نظر نباشد پيش بيني مي شوند .

درهاي پلاستيكي : اين  نوع مصالح كه به تازگي وارد صنعت ساختمان شود است به سرعت جاي مصالح  مختلف  را پر مي كند درهاي ساخته شده از مقاطع pvc مخصوصاً در مكانهاي مرطوب پيشنهاد مي شود .

انواع ديگر درها عبارتند از :

درهاي با لولاي كنار : درها با لولا هاي محوري ـدرها با لولاي دورانه .

درهاي كشويي : اغلب به منظور جلوگيري از به هدر رفتن فضاها از اين نوع درها و بيشتر در كارخانه ها و كارگاههاي صنعتي استفاده مي گردد.

در هاي آكاردئوني : اين درها نيز به منظور جلوگيري از به هدر رفتن فضاها مورد استفاده قرار گرفته و اغلب در مكانهاي صنعتي و گاراژ ها استفاده مي گردد.

موقعيت  قرارگيري درها

درهاي داخلي : درهاي  داخلي بايد در جايي قرار بگيرند كه فضاي قابل استفاده اتاق بيشتر شود . اما درباره اين كه در ،به داخل يابه بيرون ساختمان باز شود ، بايد  تصميم گيري درستي اتخاذ گردد كه معمولاً درها به داخل باز  مي شوند  درها بر اساس نوع ساختار ، مكان گيري و اهدافي كه لذاي آنان طراحي مي شود نامگذاري شده است . در متعادلا يا بالانس شده براي باز شدن به نيروي كمي نياز دارد و براي كريدورها بسيار مناسب است .

پهناي در، براساس نوع كاربردي آن براساس اتاق آن تعيين مي شود و كمترين مقدار  بازشوي يك دراز داخل 55 است . در ساختمانهاي مسكوني اندازه هاي استاندارد عرض درها در زير آورده شده است :

درهاي يك لنگه : اتاق هاي اصلي تقريباً 170 سانتي متر . درهاي ورودي 140 تا 325 سانتي متر  ارتفاع بازشوي در حداقل 185 سانتي متر  اما به صورت معمولي 195 تا 200 سانتي متر .درهاي كشويي و بادبزني معمولاً براي خروج و فرار مناسب نيستند ،زيرا در شرايط اضطراري ،ننكم است راه را ببندد.

اشخاص معمول احتياجات خاصي دارند كمترين پهناي مورد نياز  در، براي اين اشخاص 80 سانتي متر است . كه البته  براي استفاده  كنندگان از صندلي چرخدار بسيار كم است و90 سانتي متر معمولاً كافي مي باشد . ناگفته نماند كه براي  عبور صندلي چرخدار بايد  يك فضاي اضافي  در دو طرف در نظر گرفته  شود . كريدور ها نبايد  كمتر از 120 پهنا داشته  باشند . پس استفاده كنندگان از صندلي  چرخدار مي توانند  در ديوار انتهايي كريدور و يا در  ديوارهاي كناري ،براي خود دررا باز كنند . در انتهايي بايد جلوتر قرار بگيرد تا فضاي كافي در ،براي دستگيره را فراهم كند. در ضمن هنگامي كه يك  در گوشه اي از يك اتاق قرار مي گيرد ، لولاي آن بايد در گوشه نزديك به ديوار بسته شود .

اندازه  ها و چهار چوب : اندازه فاصله ها و حفره هاي ديوارها براي درها .

1)     اندازه هاي اسمي استاندارد  ساختمان مي باشند  اگر در موارد استثنايي ،اندازه هاي ديگري لازم است . اندازه استاندارد  ساختمان  براي آنها بايد  مضربي از 125 ميلي متر (براسا  استاندارد انگليس ) باشد  چهار چوب هاي سمت راست و سمت چپ به كار برده  شوند .

2)     درهاي چرخان و كشويي : درهاي چرخان در طرح ها متنوعي ساخته مي شوند و بعضي از آن ها قابل تنظيم هستند هنگامي كه تعداد  مصرف كنندگان زيادباشد (بخصوص در تابستان ) پانل ها مي توانند در وسط قرار گيرند تا به هنگام رفت و آمد زياد ،به طور همزمان عده اي بتوانند از يك دو وارد و عده اي از در ديگر خارج شوند. در برخي از طرح ها پانل هايي وجود دارند كه مي توانند هنگامي كه عبور  و مرور فقط در  يك جهت  است ،به گوشه اي جمع شوند (به عنوان مثال ) هنگامي كه در پايان  يك روز تجاري پر رفت و آمد موسسه تعطيل مي گردد وسايل دقيق كنترل كننده مي توانند براي كنترل درهاي اتو ماتيك  به كار برده  شوند  اين وسايل  شامل  /////و صفحات الكتريكي و يا ارتباط دهندگان پنوماتيك كف مي باشند . صفحات  تك جهتي و صفحات انعكاس  دهنده نور براي كنترل درهاي  كشويي اتوماتيك  كه داراي پانل هاي 6تا8 متر پهنا هستند  براي نصب راهها  فرار در بلوك هاب اداري ساختمان هاي عمومي و سوپر ماركت هاي ايده ال مي باشند .

در،در مكانهاي مختلف :

سينماها : خروجي هاي به بيرون  تقريباً بيش از 2 متر از پهناي كل و محاسبه آن شبيه  محاسبه  كريدور است . درهاي 5/1 متري اجازه  داده        مي شود در صورتيكه يك لنگه اصلي آن يك متر پهنا داشته باشد و اگر لنگه ثابت را بتوان  به داخل توسط لولا باز نمود ارتفاع در 20/1 كافي است و كف گير خودكار براي باز كردن در بايد  تعبيه  باشد  درهاي بدون آستانه بايد به بيرون باز شده ،بتوان  به داخل كريدور تقريباً 150 ميلي متر بريد اما پهنا محدود  نيست.

بيمارستانها :تمام درها  بايد جزم و كاملاً بسته  شوند ( لب كنگره دار توصيه  مي شود )

پهناي در براي تخت هاي متحرك  مساوي يا بزرگتر از 10/1 متر و بهتر آن 20/1 متر مي باشد  براي  سرسرا (حال ) درهاي دو لنگه  پروانه اي  خود بسته شد به پهناي 80/1 متر لازم است . براي محوطه آماده سازي برحسب استفاده معمولاً يك متر است درهاي تخته چند لاي قاب آهني دار لب كنگره اي  لاستيكي ضد صدا بسيار مناسب است .

دربهاي  گاراژ و انباري :

از دربهاي فوقاني و يكطرفه  مي توان  درگاراژ ها و مكانهاي مشابه  استفادهع  كرد اين  درها  مي توانند به صورت  درهاي  تاشو  يا درهاي  با وزنه تعادل  فنري و يا سنگيني  تعادل  باشند و اينكه به صورت  درهاي  تك جداره  و دو جداره  مقاوم و نيمه شيشه اي يا تمام شيشه اي  استفاده شوند .  صفحات  اين نوع  درها ،پلاستيكي ،آلومينيومي  يا ورقه  فولاد گالوانيزه مي باشند . بيشترين ابعاد اين درها 96/1 *82/4 و حداكثر محيط صفحه در m² 10 مي باشد . ازدرهاي طاق ماند هم مي توان در اين نوع استفاده كرد عملكرد  درهاي فوقاني  و يكطرفه  ساده است  . زيرا  اين نوع درها تا سقف بالا رفته  و توسط  دستگاههاي بي سيم كنترل شود .

1-     همچنين درها  بالا رونده تاشو.

2-     درهاي قسمت ////////

3-     درهاي تلسكوپي تاشو.

4-     درهاي كركره اي غلتكي و الومينيومي از انواع ديگر  درها هستند  كه هنگام باز بودن  شكل غير معمولي دارند . درهاي تك جداره  يا چند جداره  در ساختمانهاي صنعتي – شركتهاي حمل و نقل و كارگاههاي استفاده مي شوند . حداكثر اندازه  اين درها  از لحاظ پهنا 18 متر و از لحاظ ارتفاع 6 متر مي باشند . اين درها  با يك سوئيچ كشنده صنعتي مانع سبك يك چرخ زنجيردار يا كنترل از راه دور به صورت الكتريك  يا با استفاده  از هواي ف فشرده با بالشتك تماس حركت مي كنند . درهاي متحرك  بايد از جريان برق براي افزايش سرعت  باز و بسته  شدن استفاده نمايند .درهاي قاب دار پلاستيكي و درهاي  يك لايه  و شفاف pvc در برابر ضربه و سايش مقاوم  بوده و بدين ترتيب پرده هاي شبكه اي pvc نيز مناسب مي باشند .

درهاي پلاستيكي مثل درهاي /////// درز پلاستيكي  و بالشتك پلاستيكي براي باز زدن ويا تخليه  بار اندازها وورود و خورج از انبارهاي داروي سيستم حرارتي مناسب هستند اين درها طي عمليات بارزدن و تخليه بار اجناس واز اثرات بادو باران نگه مي دارند .

درهاي ضد حريق T90-T30 وجود دارد  هريك از درهاي مقاوم در برابر حريق مثل درهاي كشويي ، بالا رونده و يا تابدار بايد از تجهيزات برقي به صورت مستقيم و جداگانه استفاده كنند تا دريك حادثه آتش سوزي به صورت خود ار بسته شوند

توضيح كلي درباره درهاي مقاوم در برابر آتش :

مونتاژ درهاي مقاوم در برابر آتش ، به منظور جلوگيري از پخش دود و آتش ساخته شده اند كه از در مقاوم ،چهار چوب ، يراق آلات ، قفلو گچ بريهاي فلزي تشكيل شده است . هر جزء آن به عنوان عايق آتش عمل مي كند . اين نوع در طبق استاندارد NFPA80 است كه تامين كننده حداقل  معياد پخش دود و آتش دردريچه ها وروزنه هاي ديوار، سقف و كف است . درجه حفاظت برحسب ساعت بيان مي شود .

انواع درتنكه اي : 1)4ساعته و3 ساعته : دريچه هاي ديوار آتش ، ساختمان را به  نواحي مختلف آتش تقسيم مي كند . 2) 1و5/1 ساعته : دريچه هاي ارتباطات عمومي و //////// قسمتهاي مجزا ي افقي را فراهم مي كند .3) سه چهارم  ساعت و 20 دقيقه اي : دريچه هاي بين اتاقها  و كريدور ها نكته حفاظت ساعتي براي دريچه ها ، بستگي به استفاده  از عايق دارد كه در دريچه هاي عمودي ، ديوارهاي تقسيم كننده ،ديوار كريدور ، عايق دود و مكانهاي خطرناك  استفاده شده است .

انواع در :

1)درهاي مركب : شامل صفحات پلاستيكي ، فولادي و چوبي است كه توسط يك قسمت توپر به همديگر متصل مي شوند. 2) درهاي فلزي مجوف : پانل هايي كه از ريل ، با هو ، قسمت اصلي چوبي با پوشش فلزي فولاد شماره 20 يا سبكتر .3) در فلزي روكش دار : پانل با روكش چوبي و پوشش فولاد شماره 24 .4) درب صفحه فلزي : فولاد با شماره 22 با سبكتر .

5) درفلي با روكش قلع با قسمت اصلي چوب ، پلميت «ترن » فولاد گالوانيزه .

6) درب قسمت اصل يا چوبي : با صفحه روكش پلاستيك ، چوب سخت و يك قسمت خرده چوب

انواع چهار چوب :

چارچوب ها به صورت كارخانه اي يا ساخت در محل كار ، ساخته مي شوند  چار چوب بايد  در لغاز و كف كاملاً مهار شود .  از چار چوب سبك : اعضاي لغاز و سريا كلاهك چارچوب از آلومينيوم (حداكثر45دقيقه ) و يا از فولاد با شماره  سبك (5/1 ساعت)

چارچوب فولاد پرسي مجوف : اعضاي لغاز و سر يا كلاهك چارچوب از فولاد شماره 18 و يا سنگين (3ساعته)

يراق الات : يراق الات نيز به صورت  فابريك يابعداً در محل كار ، بروري در نصب مي شوند  سازنده در بايد  يراق الات را اماده  كند طوري كه آنها براقي در جاي خود قرار گيرند . در برروي لولاي فولادي بلبرينگي نصب مي شود . بسته شدن و قفل شدن در اتوماتيك صورت  مي گيرد .

اين درها  دارده ي سيستم اعلان حريق اتوماتيك نيز مي باشند .

محل نصب چهارچوب در

محل نصب چهار چوب  در بروي ريوارها ي داخلي و خارجي نبايد در گوشه اطاق پيش بيني شود.

حداقل 10 سانتيمتر ودر شرايط خاص مانند قرار گرفتن رادياتور و يا كابينت و كمد در پشت در تا70 سانتيمتر فاصله براي بهتر باز شدن در قرار گرفتن دستگيره در فاصله مناسبي از رايوار الزامي است.

وچون محل گچ نازك كاري يا اندود ذلخلي با چارچوب فلزي يا چوبي ترك برمي دارد. براي رفع اين مساله  در چهارچوب فلزي (چفت) ودرچارچوب چوبي از روكوب يا فيتيله  استفاده مي گردد.  چارچوب درهاي ورودي بايد به طريقي نصب شوند كه از عبور جريان هواو رطوبت به داخل جلوگيري نمايند. براي منظور درمحل اتصال ديوار به چارچوب لز ماستيك استفاده مي نمايند. ويا نماسازي راتاحداقل 2CM برروي چارچوب در ادامه مي دهند.

پنجره : قسمتي از يك ديوار است  كه امكان ورود نور ازطريق شيشه هاي شفاف يا نيمه شفاف فراهم مي آورد. اين وظيفه  اوليه پنجره با نصب جام شيشه در قالب پنجره به انجام مي رسد . اين نوع  پنجره را پنجره ثابت  يا نورگير مي نامند زيرا هيچ يك ازقسمت هاي ان باز است .

پنجره ها بخش  مهمي از پوشش ساختمان  به شمار مي روند . وبايد چندين عملكرد را انجام دهند علاوه برعملكرد هاي اوليه پنجره  كه عبارتند از تامين نور طبيعي در داخل ساختمان و ارتباط بصري با خارج – پنجره ها  حافظي هستند دربرابر باران باد گرما وسرما وهمچنين عايقي در برابر صداهاي ناهنجار خارج از ساختمان .

وظايف اوليه پنجره  عبارتند از :

1-     فراهم  ساختن امكان ورود  نور طبيعي

وظايف ثانويه پنجره  عبارتند از :

1-     امكان روئيت منظره خارجي

2-     ايجاد تهويه

ديگر وظايف پنجره عبارتند از :

1-     مقاومت و استحقام .

2-     حفاظت در برابر باد وباران .

3-     عايق بندي حرارتي .

4-     عايق بندي صوتي .

استفاده از نور طبيعي روز :

وظيفه  اوليه پنجره   فراهم ساختن  امكان ورود  نور كافي براي اجراي موثر فعاليتهاي روزانه است  عقل سليم حكم مي كند كه با توجه به هزينه تامين  نور الكتريكي و هدررفتن مقدار زيادي از منابع سوخت طبيعي از اين منبع رايگان روشنايي حداكثر استفاده به عمل آيد.

حداقل ميزان نور طبيعي روز براي اجراي فعاليتهاي  مختلف برحسب عملكرد  فضاي معماري متفاوت است و بر حسب نياز به نور تعيين مي شود . 

ديد مناسب براي دست يابي به ديد مناسب عرض و ارتفاع پنجره  اهميت زيادي دارد . فاصله  كف پنجره  از كف اتاق ها بسيار مهم است .در مكانهايي كه مبل و صندلي استفاده مي شود  ارتفاع  مناسب كف پنجره  با فضاهايي كه افراد برروي زمين  مي نشينند.

حفاظت دربرابر باد وباران :

باد به سرعت به نماي ساختمان مي كوبد و از منافذ پنجره  وارد اتاقها مي شود . به غير از نفوذ هواي سرد و گرم باد به همراه خود گرد و غبار والودگي هاي مختلف را  وارد فضاهاي داخل ساختمان  مي نمايد . قطرات آب  باران  به علت اختلاف فشار مابين خارج و داخل از كوچكترين روزنه اي وارد مي شود  و باعث خرابيهاي فراواني مي گردد. ناچيزي وجود نداشته  باشد .

درزمان بسته بودن پنجره   جابه جايي هوا از ميان  چارچوب پنجره  محيطي ،شكافهاي ميان شيشه و قاب بندي  واز همه بيشتر از شكاف باز ميان لنگه هاي بازشو و چار چوب پنجره  صورت مي گيرد .

از نشت هوادر اطراف چارچوب پنجره  و اطراف شيشه  مي توان  با دقت در طراحي جلوگيري كرد . شكاف باز///// اطراف لنگه هاي پنجره بازشورا مي توان با دقت  در طراحي و استفاده از نوارهاي هوا بند تا اندازه  معقولي  هوا بندي كرد .

به كمك تعبيه آبچكان  و شيارهاي مناسب جهت خروج آب ناشي از تعريف مشكل را مي توان بر طرف نمود .

عايق بندي حرارتي :

-          از طريق ضريب هدايت گرمايي شيشه كه حرارت  وبرودت رابه راحتي از خود عبور مي دهد .

-          از راه  نفوذ گرماي تابشي خورشيد كه موجب افزايش دماي داخل مي گردد.

با توجه به اينكه ضريب هدايت حرارتي شيشه هاي دو جدار- تقريباً نصف يك جداره مي باشد . بنابراين استفاده از اينگونه شيشه ها به منظور جلوگيري از نفوذ حرارت  حائز اهميت فراواني مي باشد. عايق بندي صوتي : انتقال سرعت از طريق مواد به وزن آنها بستگي دارد ، به طوري  كه هر چه مواد متراكم تر و سنگين تر باشند به همان  نسبت در كاهش انتقال صوت نقش موثرتري خواهند داشت .

البته بافت و توانايي جذب امواج صوتي نيز بر كاهش انتقال صوت موثر است كه در مورد شيشه صدق نمي نمايد. به علت  نازكي شيشه پنجره ها  و شكافهاي باز اطراف لنگه هاي باز شو پنجره  ها عايق بندي ضعيفي در  برابر سرو صداي خارجي ايجاد مي كنند. درضمن پنجره  هاي باز مسير بدون مانعي براي صداهاي مزاحم فراهم مي سازند و گاهي موجب انعكاس صداهاي خارجي در داخل اتاقهاي مي شوند.

براي كاهش قابل توجه صوت بايد از پنجره  مضاعف استفاده نمود  كه فاصله دو جام شيشه در اين حالت 10 تا 30 سانتيمتر مي باشد .

پنجره  ها بر حسب نكات زير داراي انواع مختلفي مي باشند .:

1-     محل قرار گيري

2-     تعداد لنگه و طريقه باز و بسته شدن

3-     مصالح

4-     نحوه ساخت و مشخصات ظاهري

5-     ابعاد و اندازه

6-     مشخصات ويژه

براي انتخاب نوع پنجره  با توجه  به اينكه در نماي خارجي ساختمان  به كار مي رود. رعايت نكات معمارانه  از اهميت زيادي برخودار است .

علاوه برآن به دليل  تاثير نيروهاي محيطي(مانند: تابش آفتاب ،اقليم ، صوت، مناظر خارجي ،…) انتخاب پنجره  مناسب را دشوارتر مي نمايد.

مهمترين عامل انتخاب نوع پنجره  محل قرارگيري پنجره  است .

در نگاه كلي پنجره  ها به دو گروه زير تقسيم مي شوند .

پنجره  هاي خارجي :

براي  استفاده از نور طبيعي و مناظر و همچنين  تهويه پنجره  را در نماي ساختمان قرار مي دهند . براساس شرايط خاص اقليمي و همچنين قرار گيري پنجره  و ساختمان (شمال ،جنوب ، شرق و غرب ) مشخصات آن مي تواند تغيير كند.

پنجره  داخلي :

بعضي اوقات به منظور استفاده  از نور درجه دوم از ساير فضاهاي ساختمان  از پنجره  هاي داخلي سود مي بريم  اين گونه  پنجره  ها از طريق نورگيرها (پاسيو ) نور را به اتاق مي رسانند.

بعضي از ساختمان ها نورگيري از طريق كتيبه بالاي درها انجام مي شود .

تعداد لنگه  و نحوه بازو بسته شدن :

براسا ويژگيهاي  نما و همچنين به منظور ورود هوا پنجره  را به لنگه هاي متعدد  تقسيم مي نماييم . لنگه هاي پنجره  ممكن است  ثابت يا باز شو باشند .

پنجره ها از نظر بازو بسته شدن به چنددسته تقسيم مي شوند كه عبارتند از :

-          پنجره هاي لولايي

-          پنجره  هاي محوري

-          پنجره هاي كشويي

-          پنجره  هاي مركب

مصالح مورد استفاده در پنجره  

پنجره  هاي چوبي گرانتر و حجيمتر از انواع ديگر هستند و انتخاب آنها بستگي به ساير مصالح  به كار رفته در نما دارد .

پنجره  هاي فولادي :

پنجره  هاي فولادي به علت استحكام و ///// و همچنين سرعت اجراي كار از محبوبيت زيادي برخودار ند به منظور جلوگيري از زنگ زدن فولاد از رنگ آميزي استفاده مي نماييم  لكن در اقليم مرطوب و نقاطي كه رطوبت در كنار پروفيلها جمع مي شود و پوسيدگي تقريباً غير قابل جلوگيري است

پنجره  آلومينيومي :

توسعه آلومينيوم در صنعت ساختمان به علت  دو ويژگي منحصر به فردآن است .

اول عدم نياز به رنگ آميزي به علت آنكه هرگز آلومينيوم زنگ مخرب نمي شود بنابراين ازآن مي توان در مناطق فوق العاده مرطوب بدون نياز به نگهداري زياد استفاده كرد . دوم به علت توانايي ايجاد پروفيلهاي با اشكال بسيار پيچيده  از اين مصالح  مي توان  پنجره  هايي با هوابندي بسيار مطلوب ساخت . به منظور افزايش توان مكانيكي اين مصالح معمولاً از ميلگردهاي فولادي استفاده مي نماييم .

پنجره  آلومينيومي به كمك تسمه هاي فولادي به ديوار اطراف محكم مي شوند .

پنجره  پلاستيكي استفاده از پلاستيك در جهان پس از جنگ جهاني دوم  رايج شد . اين مصالح  مزاياي آلومينيوم را با عمر طولاني و فرم پذيري و همچنين رنگ آميزي متنوع خود تكميل مي نمايد .از پي وي سي (p .v.c) خشك پروفيلهاي //// با هوابندي بسيار عالي براي پنجره  ها مي سازند. كه به وسيله پروفيلهاي فولادي گالوانيزه تقويت مي شوند . اين پنجره  ها نيز به كمك تسمه هاي فولادي به ديوار متصل مي شوند .

ابعاد اندازه پنجره  

موقعيت جغرافيايي ساختمان و جهت نورگيري آن در تعيين سطح پنجره  موثر است

انرژي تابشي

همه ما احساس مطبوع  گرما ي خورشيد درليك روز سرد  زمستاني را تجربه  كرده ايم .

وقتي كه در معرض نورخورشيد قرار مي گيريم  دماي محيط  تغيير نمي كند  بلكه  اين انرژي تابشي است  كه باعث احساس گرما مي شود .

تقريباً 60% از گرماي حاصله در سيستم گرمايش كمي به صورت تابشي  است كه به طور مستقيم  و به سرعت احساس مي شود .

انتخاب صحصح يك سيستم گرمايشي نقش موثري در تامين آيسايش ساكنين ساختمان دارد .

سيستم گرمايش كف يك سيستم مدرن و امروزي است كه مزاياي غير قابل انكاري نسبت به رادياتور و ساير روش هاي  گرمايش دارد.

( محيط هاي مسكوني )

نحوه كار :

سيستم گرمايش كمي سوپر پايپ //// در نحوه گرم كردن  ساختمان  ها است . در اين سيستم گردش آب گرم از درون شبكه اي  از لوله هاي سوپر پايپ  كه در زير كف نصب شده اند . حرارت  رابه ارامي توزيع  مي كند .

از انجا  كه شبكه اي  لوله تمام  كف را پوشش مي دهد توزيع حرارت  كاملاً يكنواخت است .

حداكثر دماي كف در اين سيستم 29 درجه سانتيگراد است آب گرم  رورودي با دماي حدود 50 درجه ي سانتيگراد از طريق موتورخانه  //// يا پانل هاي خورشيدي  تامين  و از طريق كلكترهاي ويژه  توزيع  مي شود .

سيستم گرمايش كفي براي كف هاي مختلف با پوشش هاي متفاوت از جمله  سنگ ،سراميك ، پاركت ، و موكت مناسب است .

به غير از محيط هاي مسكوني ،گرمايش كفي از جمله در مكانهاي زير قابل استفاده است .

-          گرمايش دور استخر

-          سالن هاي ورزشي

-          كتابخانه ها

-          بيمارستانها

-          مساجد

-          رستوران ها

-          سالن هاي اجتماعات

-           هتل ها

-          دفاتر اداري

-          فروشگاهها

-          موزه ها

-          زمين  هاي فوتبال

-          گل خانه ها و محيطهاي صنعتي  مانند انبارها سالن هاي توليد

سيستم هاي حرارتي كف

گرمايش كفي يك سيستم  ساده  با پيچيدگي هاي بسياري است بنابراين  از ابتدا بايد طراحي آن بدرستي و با دقت  انجام شود . محاسبات و طراحي يك خورده مهم از سيستم  طراحي كفي است  كه بر مبناي نقشه هاي معماري اماده مي شود .

سيستم گرمايشي كفي با چرخش آب گرم  از ميان شبكه اي  از لوله اي //// پنج لايه  سوپر پايپ كه در كف نصب مي شود  كاري كند با توجه به اينكه  سيستم گرمايش كفي از  كف توزيع كننده حرارتي و همچنين انبار حرارتي استفاده مي كند  وبه منظور  موثر تر كردن  اين سيستم  بايد انتقال حرارت  به سمت پايين به حداقل برسد .

نگاهي  به برخي از مزاياي سيستم گرمايشي كف :

برخي از مزايا

گرماي يكنواخت به منظور  تامين  بالاترين  شرايط آزمايش و راحتي

طراحي راحت فضا  و معماري داخلي

انعطاف پذيري در چيدمان اثاثيه

سياه نشدن ديوارها و پردها

ايمني بالا به دليل  عدم  وججود لبه هاي تيز و داغ برخلاف رادياتور

كاهش مصرف سوخت از 30% تا 50%

مزاياي جانبي

عدم نياز به تعمير و نگهداري

قابليت  كاربا انرژي خورشيدي

سلامتي و بهداشت  بخاطر حفظ رطوبت و هوا

حفاظت  از محيط زيست  به دليل كاهش و رود آلاينده هاي سوخت به هوا

مزايا ي استفاده  از سيستم  هاي حرارتي كف

        ·          گرماي مطبوع و يكنواخت

        ·          معماري راحت تر

        ·          ديوارهاي تميز

        ·          فضاهاي مفيد بيشتر

        ·          ايمني و بهداشت

        ·          صرفه جويي در مصرف انرژي

احساس مطبوعي راكوسيستم گرمايشي كف فراهم مي كند كه تنها با تجربه قابل  لمس است .

تغييرات  دمادر گرمايش با رادياتور بخاطر توزيع نامناسب حرارت  بسيار زياد است  اما در سيستم گرمايش كفي با موازنه چهار عامل اصلي  راحتي – معني هاي محيط، گرماي تابشي ، جريان هوا و رطوبت نسبي – براي انسان  احساس مطبوعي  فراهم  مي شود .

جانمايي رادياتور ها به صورتي ككه ضمن استفاده از  حداكثر فضا ،به زيبايي طرح لطمه نخورد

از دغدغه  هاي معماران  در طراحي خانمه هاي مدرن است . درسيستم گرمايش كفي مسطح حرارتي زير كف قرار دارد .

بدين ترتيب  ضمن استفاده  اقتصادي  از فضا ، امكان طراحي با جلوه ها و ايده هاي نو فراهم  مي شود.

سياه شدن ديوارها و پرده ها  از اثرات  نامطلوبي است كه همه با آن  آشنا هستند در سيستم گرمايش كفي لزومي به رنگ  كردن يا تميز  كردن ديوار و خود رادياتور نيست پرده ها تميز تر مي مانند و به دليل  حفظ رطوبت  هوا و گرد و غبار  كمتر //// و ساير  اثاثيه منزل نيز ديرتر كثيف مي شوند نتيجه دردسر كمتر آسايش بيشتر است .

ارزش  فضاي مفيد  در يك خانه امروزي  بيشتر  از هر زمان  ديگري است ودرست  نيست  كه اين فضا با وسايلي مثل رادياتورها اشغال شود  در سيستم گرمايش كفي امكان بهره برداري حداكثر از فضاي موجود فراهم شده  و محدوديت  رايج در تعيين  محل اثاثيه  منزل هم ديگر وجود ندارد .

در سيستم گرمايش كفي هيچ سطح داغ و يا لبه تيزي وجود ندارد  وايمني بيشتري براي كودكان وجود دارد  . كف گرم و خشك مانع رشد ئوو تكثير قارچ ها  و موجودات  ريز ميكروسكوپي كه باعث بروز انواع بيماري هاي پوستي و تنفسي هستند مي شود.

اما رطوبت هوا  به طور  مطلوب  حفظ شده  باعث شادابي  و طراوت پوست  مي شود .

ميزان  ذارات غبار نيز كاهش مي يابد  بنابراين  مشكلات بيماريهاي مانند آسم ،///// آلرژيك وبيماريهاي مفصلي مانند رماتيسم به حداقل مي رسد .

سيستم گرمايش كفي به جاي گرم كردن هوا ، اجسام و ساكنين  ساختمان را گرم  مي كند .

بدليل  انرژي تابشي ،دماي آب پاينتر ،كاهش اتلاف حرارت و دلايل ديگر مصرف انرژي در سيستم گرمايش كفي بين 30تا50درصد كمتر از ساير روش هاي گرمايش است .

ساختار اين لوله ها در گرمايش كف

ويژگي برجسته  و منحصر به فرد اين لوله ها ، چگونگي تلفيق پنج لايه آن است .

لايه هاي دروني و بيروني اين لوله ها  از پايمري با عمر بسيار طولاني و مقاوم در برابر حرارت است كه باعث مي شوند لوله ها دربرابر خوردگي زنگ زدگي و رسوب مقاوم  باشد .

لايه ي مياني يك لوله آلومينيومي با جوش طولي لولتراسونيك است كه  مقاومت در برابر فشار حرارت و نفوذ اكسيژن را تامين  مي كند .

لايه هاي فلز و پليمر طي يك فرايند دقيق توسط دو لايه  چسب مخصوص مي شوند برايند ويژگي هاي پنج لايه ي لوله ها  همراه با به كارگيري تكنيك هاي خاص ،آن رابه لوله هاب يكپارچه با خصوصيات استثنايي و متمايز تبديل  مي كند.

لوله اي بابالاترين ضريب  كه درعين مقاومت مكانيكي بالا  شكل پذير  و سبك است و به سرعت و سهولت  نصب  مي شود.

ضريب انبساط طولي اين لوله ها  كم و تقريباً معادل لوله هاي فلزي است .

سيستم گرمايش كف  براي محوطه هاي استخر    مزيتها در يك نگاه

        ·          تامين شرايط بسيار مطبوع

        ·          تامين گرماي يكنواخت دركل محوطه استخر

        ·          سرد نبودن كف محوطه استخر

        ·          مقاوم بودن در برابر خوردگي  وپوسيدگي  به علت  استفاده از لوله هاي سوپر پايپ

        ·          صرفه جويي در مصرف انرژي از 30% تا 50%

        ·          هزينه بهره برداري بسيار كم

        ·          عدم نياز به تعمير و نگهداري

        ·          ايمني

        ·          عدم اشغال فضاي مفيد

        ·          كاملاً بي صدا

سيستم گرمايشي :

با بار حرارتي مورد نياز برابر با 5 كيلو وات براي هر واحد بيش از صد واحد مسكوني را مي توان  با يك ////110 ميلي متري تغذيه كرد.

سيستم گرمايش كفي براي محوطه هاي استخر

انتخاب يك سيستم گرمايش  مناسب براي محوطه ي استخر كار بسيار مشكل است  چرا كه روش هاي متاول و نسبي براي اين منظور  نقاط ضعف زيادي دارند .

محوطه استخر به طور يكنواخت گرم نمي شود .

گرماي حاصله  بيشتر زير سقف جمع مي شود

كف محوطه استخر سرد است

رطوبت بالاي محوطه استخر باعث خوردگي در اجزاي آنها مي شود

مصرف انرژي انها زياد است

برخي از آنها آلودگي صوتي دارند  و برخي فضاي مفيدرااشغال مي كنند دريك كلام شرايط راحتي انسان را فراهم نمي كنند.

نحوه اجرا :

برخلاف روش هاي سنتي ذر گرمايش كفي گرما از كف –يعني جايي كه  به ان نياز است تامين  مي شود .دراين سيستم  گردش آب گرم  ازدرون شبكه اي  از لوله ها  كه درزير كف نصب شده اند  حرارت  رابه طور يكنواخت توزيع مي كند  بدين ترتيب  كف محوطه استخر شرايط بسيار مطلوبي رابراي راه  رفتن با پاي برهنه و يا دراز كشيدن روي آن  فراهم مي اورد  . تقريباً 60% از گرماي خروجي به صورت  تابشي است كه  به طور مستقيم و به سرعت احساس مي شود .

ومصرف انرژي حتي وقتي كه ارتفاع  سقف زياد است  بسيار كم است .

-          كف استخر سريع تر خشك  مي شود كه احتمال ليز خوردن را كم مي كند  ودر ضمن هيچ سطح داغ يا سردي تيزي هم وجود ندارد

-          سيستم  گرمايش كفي همين مزايا رابراي گرمايش در محوطه سونا  ،قسمت رختكن ، و دوش ها نيز به ارمغان مي آورد .

-          به غير از سيستم گرمايش كفي براي محوطه هاي استخر ،امكان خدمات  كلي براي گرمايش محيط هاي مسكوني لوله كشي آب سرد و گرم . لوله كشي سيستم هاي گرمايشي و سرمايشي و همچنين كاربدهاي گوناگون صنعتي ارايه مي كند .