بررسی وضعیت نرم افزار در ایران

 

 

چکیده

 

    آنچه در این مقاله می خوانید معرفی نرم افزار به عنوان یک صنعت و بررسی وضعیت آن در کشور می باشد. در این راستا ابتدا به عنوان یک نمونه وضعیت صنعت نرم افزار در کشور هلند بررسی شده است. سپس به بررسی وضعیت کنونی صنعت نرم- افزار در ایران پرداخته شده و سرانجام راهکارهایی برای بهبود این وضعیت پیشنهاد شده است.

 

1- مقدمه

 

     مهمترین مشکلی که در بررسی وضعیت نرم افزار در ایران وجود دارد کمبود منابع و پراکندگی آنهاست . با وجود پیشینه 40 ساله صنعت نرم افزار در ایران ، تحقیقات کمی در مورد وضعیت آن صورت گرفته است و اگر هم تحقیقی شده بیشتر به صورت کیفی بوده است و بر مشکلات موجود و پیشنهاد راهکارها تاکید کرده است. شاید به این دلیل که بازار نرم افزار پراکنده است و سازمان یافته- نیست.

 

2- تعریف نرم افزار

 

    نرم افزار در معنای عام کلمه به کلیه روش ها و داده ها و هر آنچه که  منجر به ایجاد آگاهی می شود اطلاق می شود ]انفورماتیک 73[. این تعریف کلی است و شامل نرم افزار کامپیوتری نیز می شود.

     طبق تعریف انجمن مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) نرم افزار کامپیوتری عبارت است از برنامه های کامپیوتری ، رویه ها ، دستورالعمل ها و مستندات اجتماعی در رابطه با آنها و همچنین اطلاعات مربوط به عملیات یک سیستم کامپیوتری.

     نرم افزار را از دیدگاه های مختلف طبقه بندی می کنند. در این مقاله ما به دو دیدگاه "پیچیدگی" و "لایه های نرم افزار" اشاره می کنیم.

 

2-1-  طبقه بندی نرم افزار از نظر پیچیدگی

 

      عوامل پیچیدگی نرم افزاردو دسته هستند:

الف) کمی

1-     تعداد نفرات لازم برای طراحی و تولید

2-     زمان مورد نیاز

3-     هزینه

4-     تعداد دسترالعمل برنامه

ب) کیفی

            1- ضریب اطمینان بالا

            2- سهولت استفاده

            3- قابلیت های برنامه

 

     پیش از ادامه بحث دو واژه "محصول" و "سیستم"  را تعریف می کنیم :

محصول: برنامه ای که برای آن مستندات کافی تهیه شود ، استانداردهای لازم رعایت شود و استفاده از آن با سهولت انجام شود.

سیستم : مجموعه ای از چند برنامه که با استفاده از یکدیگر کاری انجام می دهند.

     یک سیستم نرم افزاری سه برابر یک برنامه نرم افزاری پیچیدگی دارد. یک برنامه نرم- افزاری محصولاتی نیر سه برابر یک برنامه نرم افزاری پیچیدگی دارد. و بالاخره یک سیستم نرم افزاری محصولاتی نه برابر یک برنامه نرم افزاری پیچیدگی دارد.]انفورماتیک 73[

 

2-2-  طبقه بندی نرم افزار از نظر لایه های نرم افزاری

 

     نرم افزارهای کامپیوتری را از نقطه نظر لایه های نرم افزاری به پنج گروه تقسیم       می کنند:    

 

آ) نرم افزار های سیستم عامل

ب) نرم افزارهای توسعه امکانات سیستم

پ) نرم افزارهای پایگاه داده / نرم افزارهای ارتباطی داده ها

ت) نرم افزارهای  مفسر / نرم افزارهای  مترجم

ث) نرم افزارهای کاربردی / نرم افزارهای تسهیلاتی

 

     به چهار لایه اول نرم افزارهای بنیادی میگویند که نرم افزارهای کاربردی و تسهیلاتی با استفاده از امکانات آنها  نوشته می شوند.

 

 

3- نرم افزار به عنوان یک صنعت

 

     نرم افزار به عنوان یک صنعت دارای ویژگی هایی می باشد مانند:

·         بازار بزرگ و پویا

·         بی نیازی از هزینه های تولید انبوه

·         همکاری از راه دور ( تیم های جهانی )

 

     در مقایسه صنعت نرم افزار با صنعت سخت افزار نکات قابل توجهی به چشم می آیند.

 

3-1- مقایسه صنعت نرم افزار و سخت افزار

 

     در مقایسه صنعت نرم افزار و سخت افزار با توجه به شکل شماره 1 مشاهده می شود      نرم افزار پس از پژوهش تقریبا آماده فروش می شود و در نتیجه تحقیق و پژوهش  در نرم- افزار بسیار پر رنگ تر است. این باعث می شود که رابطه صنعت نرم افزار و دانشگاه بسیار نزدیک باشد. دانشگاه می تواند نیروی انسانی پژوهش کننده صنعت نرم افزار را تامین کند.

 

 

 

 

 

 

 

 

زنجیره تولید سخت افزار

 

 

 

 

زنجیره تولید نرم افزار

 

شکل شماره 1 : زنجیره تولید سخت افزار و نرم افزار

 

         

     طبق قانون اندازه اقتصادی هر چه تولید بیشتر شود قیمت کاهش می یابد (شکل شماره 2). به دلیل محدودیت های حمل و نقل ، خرابی و ضایعات ، قیمت کالا از مقدار مشخصی      نمی تواند کمتر باشد . اما در مورد محصول نرم افزاری به دلیل عدم وجود این محدودیت ها قیمت محصول نرم افزاری می تواند تا حد صفر پائین بیاید. در نتیجه از لحاظ اقتصادی تولید نرم افزاری که در سطح وسیع جهانی عرضه نشود به صرفه نخواهد بود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل شماره 2 : نمودار اندازه اندازه اقتصادی برای نرم افزار و سخت افزار

 

 

3-2- مدل شرکت مایکروسافت برای صنعت نرم افزار

 

     طبق نظر شرکت مایکروسافت به گردش درآمدن چرخ صنعت نرم افزار نیازمند چهار عامل است (شکل شماره 3) :

       1 – تقاضا

       2 – سرمایه

       3 – نیروی انسانی

       4 – فناوری

هر کدام از این چهار مورد اگر وجود نداشته باشند تولید نرم افزار ناممکن می شود.

 

شکل شماره 3 : مدل صنعت نرم افزار طبق گزارش شرکت مایکروسافت

4- بررسی وضعیت صنعت نرم افزار در چهارچوب مدل شرکت مایکروسافت

 

     ابتدا به عنوان یک نمونه به بررسی وضعیت صنعت نرم افزار و سیاست های اتخاذ شده دولت در کشور هلند می پردازیم سپس در قسمت های بعد روی بررسی وضعیت کنونی صنعت نرم افزار در ایران و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود آن متمرکز می شویم.

 

4-1- بررسی وضعیت صنعت نرم افزار کشور هلند در چهارچوب مدل شرکت مایکروسافت

 

     دولت هلند برای تامین عوامل تاثیرگذار در صنعت نرم افزار سیاست هایی را اتخاذ کرده-  است.

 

 

 

• CMM(capability maturity model) : یک مدل برای قضاوت در مورد میزان توانایی و بلوغ پروسه های نرم افزاری شرکت ها می باشد که توسط آن توانایی شرکت ها در انجام پروژه های نرم افزاری مشخص می شود.

 

• SEI(software engineering institute): انجمن مهندسی نرم افزار

 

• NASSCOM: مخفف عبارت

          (national association of science and service companies)  می باشد.

 

 

4-2-       بررسی وضعیت کنونی ایران در چهارچوب مدل شرکت مایکروسافت

 

     وضعیت کنونی صنعت نرم افزار ایران را در چهار قسمت تقاضا ، سرمایه ، نیروی انسانی و فناوری بررسی می کنیم.

 

4-2-1 – تقاضا

 

     برای بهبود تقاضا در بازار یک سری اقدامات توسط دولت انجام گرفته است با این حال وضع کنونی بازار نرم افزار ایران به سامان نیست.

 

4-2-1-1- اقدامات انجام گرفته

     اقداماتی که تا کنون برای بهبود تقاضا انجام گرفته است به شرح زیر می باشد:

1 - تصویب قانون مالکیت معنوی برای کلیه نرم افزارهای تولید داخل توسط مجلس شورای اسلامی

2 - طرح حمایت از پایگاه داده تهیه شده توسط شورای عالی انفورماتیک

3 - ضمانت دولتی در قراردادهایی که میان شرکت های ایرانی و خارجی منعقد-     می شود.

 

4-2-1-2- وضعیت کنونی بازار نرم افزار در ایران

 

      با توجه به حجم بازار ( تقاضا ) و میزان تولید ( عرضه ) ، نرم افزارهای موجود در بازار به شش گروه طبقه بندی شده اند (جدول شماره 1) :

 

1 – تولید و پشتیبانی نرم افزارهای سیستمی و ابزارهای نرم افزاری داخلی :

               شامل سیستم عامل ، زبان های برنامه سازی ، پایگاه داده های بومی سازی شده و ابزارهای فارسی ساز تولید شده در داخل.

2 – ارائه و پشتیبانی نرم افزارها و بسته های نرم افزاری خارجی

          3 – تولید و پشتیبانی نرم افزارهای کاربردی ، صنعتی و مخابراتی سفارش مشتری

                 داخل

          4 – تولید و پشتیبانی بسته های نرم افزاری کاربردی داخل

          5 – راهبری و راه اندازی نرم افزارهای کاربردی داخل که توسط سازمان هایی       به غیر از تولید کننده اصلی انجام می شود.

          6 – تولید و پشتیبانی نرم افزارهای کاربردی ، صنعتی و مخابراتی جهت مشتریان

                خارجی

 

     این نمونه آماری مربوط به 25 شرکت است. یکی از مشکلات آمارگیری در بازار نرم- افزار تنوع قیمت و سرمایه مورد نیاز برای محصولات تولید شده است .

 

 

 

 

http://www.sanaray.com

 

جدول شماره 1 : عرضه و تقاضای نرم افزار در بازار ایران

 

 

     در ستون دوم جدول عرضه بالقوه به معنای توان بالقوه واحدهای تولیدی برای انجام پروژه های متفاوت بر اساس نیروی انسانی موجود و نیروی انسانی مورد نیاز برای انجام پروژه ها می باشد. در ستون آخر نیز تقاضای بالفعل بازار عبارت است از تعداد پروژه هایی که شرکت های انفورماتیکی به صورت طبقه بندی شده داشته اند .

    با توجه به جدول داده شده می توان گفت واحدهای فعال تنها از نیمی از پتانسیل خود   استفاده کرده اند.

 

4-2-2 – سرمایه  

         

               یکی از دلایلی که باعث شده شرکت های انفورماتیک فعال از توان خود برای تولید استفاده نکنند و کمتر به فکر گسترش واحدهای تولیدی خود باشند ، کمبود منابع سرمایه ای است. برای انجام هر پروژه به طور میانگین 55 میلیون تومان سرمایه نیاز است که شرکتها توانایی تامین این سرمایه در گردش را ندارند.

     در سال 81 برای اولین بار مبلغ قابل توجهی از بودجه کشور ، به طور مشخص برای گسترش صنعت فناوری اطلاعات و ایجاد اشتغال از این طریق در نظر گرفته شد . مبلغ این بودجه 1250 میلیارد ریال بود.

 

4-2-3 – نیروی انسانی

 

     بخش عمده ای از نیروی انسانی صنعت نرم افزار را دانشگاه می تواند تامین کند ولی به دلیل دوری این صنعت از دانشگاه در حال حاضر چنین نیست.

     تعداد کل فارغ التحصیلان رشته های انفورماتیک و رشته های مرتبط با آن تا سال 1377 حدود 14 هزار نفر بوده است.

 

4-2-4 – فناوری :

     تا به حال چند پارک فناوری اطلاعات در تهران ، اصفهان و گلستان ساخته شده است.

 

4-3-       راهکارهای پیشنهادی برای بهبود صنعت نرم افزار در ایران

 

     در مورد چگونگی سیاست های دولت در جهت بهبود وضعیت صنعت نرم افزار در ایران پیشنهاد هایی شده است. این سیاست های پیشنهادی در شکل شماره 5 نشان داده شده اند.

 

 

 

شکل شماره 5 : سیاست های پیشنهادی برای بهبود وضعیت صنعت نرم افزار ایران

5-                نتیجه گیری

 

     عرضه نرم افزار بدون وجود بازار جهانی برای آن به صرفه نیست. داشتن بازار جهانی برای نرم افزار بدون فناوری جدید ، روشهای جدید نرم افزاری ، نیروی آموزش دیده و نوآوری امکان پذیر نیست.

     بازار جهانی حتی بازارهای محلی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. وقتی نرم افزارهای خارجی از نرم افزارهای داخلی ارزانتر باشند و کارایی بیشتری داشته باشند جایی برای محصول داخلی نمی ماند.

     تنها امید شرکت های داخلی زبان فارسی بود که با استاندارد شدن زبان فارسی و لحاظ آن در Unicode ، سنگرهای این حوزه نیز به تدریج در حال تسخیر شدن است. نمونه روشن این ادعا برتری نرم افزار ویرایشگر (word) فارسی شرکت مایکروسافت بر کلیه ویرایشگرهای فارسی است.

     در نتیجه باید به دنبال راهکارهای جدید برای پیشرفت صنعت نرم افزار در کشور باشیم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست منابع

 

کتاب ها :

 

1 - ] انفورماتیک 73 [ : شورای عالی انفورماتیک ، بررسی وضعیت نرم افزار در ایران ، 1373

 

2- ] انفورماتیک 76 [ : شورای عالی انفورماتیک ، گردهمائی بررسی مشکلات تولید نرم افزار

 

سایت های اینترنتی :

 

1- www.sanaray.com

2- www.iranict.com

 3- www.irica.com

 

 

 

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 13 اسفند 1393 ساعت: 10:22 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره بررسی وضعیت نرم افزار در ایران,طبقه بندی نرم افزار از نظر پیچیدگی,وضعیت کنونی بازار نرم افزار در ایران,

بررسی مشارکت علمی کتابداران ایرانی در سطح بین‌المللی:

با تأکید بر مقاله­های مندرج در نمایه‌های استنادی

 

علیرضا نوروزی[1]

داریوش علیمحمدی[2]

 

چکیده

از عوامل مهم پیشرفت یک رشته علمی، توان پژوهشی و کیفیت مقاله‌های چاپ شده در سطح ملی و بین­المللی است که توانایی رقابت آن رشته را در سطح جهان نشان می­دهد. این نوشته به بررسی وضعیت کمّی مقاله‌های منتشر شده به زبان انگلیسی توسط متخصصان کتابداری و اطلاع­رسانی ایران در سطح بین­المللی می­پردازد. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که وضعیت کمّی مقاله‌های منتشر شده توسط متخصصان کتابداری و اطلاع­رسانی ایران در سطح بین­المللی پایین است و توجه بیشتری را می­طلبد.

 

مقدمه

نگارش مقاله علمی یکی از مهمترین مهارت‌هایی است که هر پژوهشگری باید با آن آشنا باشد. آگاه ساختن سایر پژوهشگران از نتایج پژوهش‌های انجام شده، بالا بردن سطح دانش علاقه­مندان، آشنا نمودن آنها با پیشرفت‌های علمی در یک حوزه خاص، جمع­بندی نتایج و انتشار آن در قالب مقاله پژوهشی از اهداف اصلی پژوهشگران است. در نقطه مقابل، مجله‌های علمی از منابع مهم اطلاعات علمی و فنی هستند که پژوهشگران نتایج پژوهش‌های خود را از طریق آنها به چاپ می­رسانند.

یکی از راه‌های تقویت بنیه علمی هر کشوری در حوزه‌های علمی مختلف دسترسی به نتایج و تجربه‌های سایر پژوهشگران از طریق مجله‌های علمی است تا به این وسیله از هدر رفتن زمان، امکانات و از انجام کارهای تکراری جلوگیری شود. پیشرفت علمی رمز توسعه و پیشرفت همه جانبه هر ملتی است و پژوهشگران مسؤولیت اساسی را در فرایند توسعه بر عهده دارند (صالحی و نوروزی، 1385).

نکته مهم دیگر این است که هر رشته علمی برای گسترش و شناساندن خود به جامعه، نیازمند داشتن پشتوانه انتشاراتی در سطح ملی و بین‌المللی به زبان‌های مختلف است. در این راستا پژوهشگران و اساتید هر رشته با انتشار آثار علمی در قالب کتاب، مقاله مجله، مقاله کنفرانس یا سمینار به زبان‌های مختلف به تقویت آن رشته می­پردازند. برای نمونه، رشته کتابداری و اطلاع­رسانی نخست در آمریکا شکل گرفت، متخصصان کتابداری در دانشگاه‌های آمریکا با انتشار مجله‌های علمی مختلف به گسترش این علم در آمریکا و در سطح بین‌المللی کمک کردند که در نهایت جامعه آمریکا نیز این رشته را پذیرفت. یکی از کارهای جالبی که ملویل دیویی پدر کتابداری آمریکا انجام داد، انتشار مجله کتابداری[3] بود که خود وی نخستین ویراستار آن بود. امروزه اکثر مجله‌های علمی معتبر در این رشته یا در آمریکا منتشر می‌شوند و یا سردبیر و اعضای هیأت تحریریه آمریکایی دارند. قابل ذکر است که انتشار مقاله در مجله‌های معتبر بین­المللی که اغلب به زبان انگلیسی هستند از اهمیت ویژه­ای برخوردار است.

انتشار مجله‌های علمی به­خودی خود دارای ارزش نیست. بلکه استفاده از نتایج پژوهش­های منتشر شده در این مجله­ها و ارزیابی و رتبه‌بندی کشورها بر اساس مشارکت علمی آنها در سطح بین‌المللی این فرایند را حائز اهمیت می­سازد. برای ارزیابی و سنجش میزان انتشارات و تولیدات علمی یک کشور یا یک رشته خاص از روش‌های آماری و کمّی کتابسنجی[4] استفاده می‌شود. قابل توجه است که ارزیابی و سنجش متون علمی یک حوزه علمی بدون استفاده از شاخص‌های کمّی کتابسنجی غیرممکن است. به­طور معمول، برای شناسایی پژوهشگران کلیدی و فعال، آثار علمی پُراستناد و پُراستفاده شده، مجله‌های هسته و اصلی یک رشته، مقایسه میزان تولید علمی کشورها و دانشگاه‌ها از روش‌های کتابسنجی و تحلیل استنادی استفاده می‌شود (عصاره، 1376).

میزان مقاله‌های نوشته شده توسط متخصصان یک حوزه علمی شاخصی كمّی است که برای ارزیابی، مقایسه و رتبه­بندی آن حوزه علمی در سطح ملی یا برای مقایسه حوزه‌های علمی مختلف در سطح بین­المللی به­کار گرفته می‌شود. این شاخص کمّی نشان‌دهنده‌ فراوانی تعداد پژوهش‌ها و مقاله‌های نوشته شده توسط متخصصان یک حوزه علمی است كه در طول یک دوره‌ زمانی مشخص انجام شده است.

 

روش‌شناسی و جامعه آماری

در این پژوهش برای گردآوری داده‌ها از روش کتابسنجی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل مقاله‌های منتشر شده توسط متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی است که با نام ایران و با درج آدرس دانشگاه‌ها و سازمان‌های ایرانی در فاصله بین سال­های 1971 تا سپتامبر 2006 میلادی در نمایه‌های استنادی تهیه شده توسط مؤسسه اطلاعات علمی[5] آمریکا نمایه شده‌اند.

با توجه به اهمیت بین‌المللی نمایه‌های استنادی معمولاً برای ارزیابی کمّی میزان انتشارات یک حوزه علمی یا یک کشور خاص از این پایگاه‌های اطلاعاتی استفاده می‌شود. البته باید توجه داشت که این پایگاه‌های اطلاعاتی به زبان انگلیسی هستند و غالباً آثار انگلیسی زبان را تحت پوشش قرار می‌دهند. قابل ذکر است که پژوهشگران انگلیسی زبان به­ندرت به مجله‌های غیرانگلیسی زبان استناد می­کنند و مجله‌های غیرانگلیسی زبان فقط به‌وسیله پژوهشگران ملی که به زبان مجله آشنا هستند مورد استناد قرار می­گیرند. نگاهی به این پایگاه‌های اطلاعاتی نشان می‌دهد که هیچ مجله فارسی زبانی در آنها نمایه‌سازی نمی‌شود. بنابراین لازم است که متخصصان کتابدارای ایران مقاله‌های خود را  ترجیحاً به زبان انگلیسی تألیف نمایند.

اگرچه گارفیلد (1976) بر این باور است که زبان انگلیسی مهمترین زبان در ارتباطات علمی است و زبان بین‌المللی علم[6] محسوب می‌شود. اما برخی از صاحبنظران به نقد آن پرداخته­اند. می[7] (1997) به نقد تعصب[8] زبانی نمایه استنادی علوم[9] پرداخته و بر این باور است که این پایگاه اطلاعاتی سایر زبان‌های مهم دنیا را مورد توجه قرار نمی‌دهد. تعصب زبانی این پایگاه اطلاعاتی ممکن است آثار علمی کشورهای غیرانگلیسی زبان مثل فرانسه و آلمان که فاقد مجله‌های انگلیسی زبان هستند را بی­اهمیت جلوه دهد (لیووان[10] و دیگران، 2001). لیووان و دیگران (2001) معتقدند که تعصب زبانی نقش مهمی را در مقایسه و ارزیابی نظام‌های ملی علوم کشورهای مختلف بازی می‌کند.

باریو[11] (1996) اعتقاد دارد که پژوهشگران انگلیسی زبان غیر از آثار انگلیسی، آثار علمی دیگر را مطالعه نمی­کنند و بی­خبر از آثار نوشته شده به سایر زبان‌ها هستند. در حالی که کشورهای در حال توسعه آثار انگلیسی زبان و  غیرانگلیسی زبان را مورد توجه قرار می­دهند. دورن[12] (2002) با بررسی آثار علمی در حوزه ژئومورفولوژی[13] (شاخه­ای از زمین شناسی) بر این باور است که تعصب بیش از حد نسبت به مقاله‌های پُراستنادِ انگلیسی زبان موجب تعصب و پیشداوری در انتخاب حوزه‌های جغرافیایی مختلف برای مطالعه و پژوهش می‌شود که در نتیجه موجب تعصب در نظریه‌های جغرافیایی می‌شود.

اگرچه نمایه‌های استنادی فقط مجله‌های انگلیسی زبان را در بر می‌گیرند و مورد انتقادهای بسیار قرار گرفته‌اند؛ با این وجود، در سطح بین‌المللی و ملی در ارزیابی دانشگاه­ها و مراکز پژوهشی مورد استفاده قرار می­گیرند. لذا نمی‌توان با برخی توجیه‌های خاص مانع از انجام پژوهش‌های کمّی آثار انگلیسی زبان مبتنی بر روش‌های کتابسنجی و با استفاده از نمایه‌های استنادی شد.

 

وضعیت انتشارات کتابداری ایران در سطح ملی

در حالی که بیش از 30 سال از عمر کتابداری در جامعه دانشگاهی ایران می­گذرد، انجمن کتابداری و اطلاع­رسانی ایران و دانشگاه­ها فاقد مجله علمی معتبر در حوزه کتابداری، حتی در سطح ملی هستند. در حالی که انتظار می­رود که دانشگاه‌های معتبر برای انتشار پژوهش‌های انجام شده توسط اعضای هیأت علمی، دانشجویان دکترا، کارشناسی ارشد و کتابداران، دارای مجله‌های معتبر حداقل به زبان فارسی باشند. لذا به نظر می‌رسد که جامعه کتابداری ایران نتوانسته است در سطح ملی به گسترش علمی این رشته آن­چنان که باید و شاید کمک کند؛ در نتیجه در سطح بین‌المللی هم چندان خوب و فعال ظاهر نشده است.

پروفسور جان فردریک هاروی مدرس کتابداری و از بنیانگذاران کتابداری نوین ایران در سال 1973 بیان داشته است که فشار زیادی بر روی گروه کتابداری برای تدریس به زبان فارسی وجود داشته است، اما به دلیل فقدان منابع کافی به زبان فارسی گروه قادر به تدریس در همه شاخه‌ها به زبان فارسی نبوده است. به نظر می‌رسد که با گذشت 30 سال از آن سخن، هنوز هم در برخی از شاخه‌های کتابداری ایران متون درسی و آثار علمی به زبان فارسی کافی نیست. لذا لازم است که مجله‌های داخلی تقویت شوند و خلاء‌های پژوهشی این رشته تکمیل شود.

 

وضعیت انتشارات کتابداری ایران در سطح بین‌المللی

نگاهی به آثار منتشر شده توسط متخصصان کتابداری ایران در نمایه‌های استنادی مؤسسه اطلاعات علمی آمریکا وضعیت را به خوبی نشان می‌دهد  (نگاه شود به ضمیمه 1). ضمیمه 1 نشان می­دهد که تعداد کل مقاله‌های منتشر شده توسط جامعه کتابداری ایران از پیش از انقلاب از سال 1971 میلادی تاکنون در پایگاه‌های اطلاعاتی پیش­گفته 43 مقاله است.

اگر گروه‌های کتابداری واحدهای دانشگاه‌ آزاد که تاکنون هیچ مقاله‌ای به زبان انگلسی به چاپ نرسانده‌اند از جامعه آماری این پژوهش حذف شوند و فقط 6 دانشگاه ملی معتبر یعنی تهران، شیراز، اهواز، مشهد، تبریز و اصفهان در نظر گرفته شوند؛ به­طور متوسط هر دانشگاه باید بین 4 تا 8 عضو هیأت علمی داشته باشد. می­توان گفت به­طور میانگین هر دانشگاه 6 عضو هیأت علمی دارد. حال اگر تعداد دانشگاه‌های پیش­گفته یعنی 6 در عدد 6 یعنی میانگین تعداد اعضای هیأت علمی هر گروه ضرب شود عدد 36 به­دست می‌آید. یعنی این 6 دانشگاه باید حداقل 36 عضو هیأت علمی داشته باشند. از سوی دیگر، اگر تعداد دانشجویان فارغ‌التحصیل دوره کارشناسی ارشد 4 دانشگاه نخست (تهران، شیراز، مشهد، اهواز) را برابر 200 در نظر بگیریم، یعنی هر دانشگاه 50 دانشجو در طول تاریخ خود؛ مجموع اعضای هیأت علمی و دانشجویان کارشناسی ارشد برابر خواهد شد با 236.

حال اگر تعداد مقاله‌های بین‌المللی در پایگاه نمایه‌های استنادی 46 تقسیم بر 236  شود عدد 19/0 به دست می‌آید که سرانه انتشار مقاله‌های متخصصان کتابداری ایران در خلال 30 سال گذشته در پایگاه نمایه‌های استنادی است. یعنی در طی 30 سال گذشته هر نفر حتی یک مقاله هم در مجله‌های معتبر بین‌المللی به چاپ نرسانده است.

          باید خاطر نشان کرد که میزان انتشارات یک دانشگاه یا یک کشور در رتبه­بندی علمی آن دانشگاه یا کشور در سطح جهان تأثیر اساسی دارد. این یکی از دلایلی است که دانشگاه‌های ایران نتوانسته اند در بین 500 دانشگاه برتر جهان جایگاهی داشته باشند. این شاخص 20 امتیاز به خود اختصاص داده است و شاخص دیگر یعنی قرار گرفتن آثار پژوهشگران یک دانشگاه در بین آثار پُراستناد نیز 20 امتیاز به خود اختصاص داده است. لذا می­توان نتیجه گرفت که میزان انتشارات و کیفیت انتشارات 40 درصد امتیازها را به خود اختصاص داده‌اند.

جداول 1، 2 و 3 مقاله­های منتشر شده در نمایه‌های استنادی را به تفکیک سال انتشار، جنسیت نویسندگان و وضعیت مشارکت نمایش می­دهند. جدول 1 نشان می­دهد که از مجموع 46 مقاله منتشر شده، 17 مقاله پیش از انقلاب یا در اوایل انقلاب توسط اساتید خارجی ارائه شده است. در فاصله بین سال‌های 1982 تا 1988 هیچ مقاله‌ای در مجله‌های بین‌المللی ارائه نشده است. در واقع، پس از انقلاب نخستین مقاله در سال 1988 توسط خانم حریری و آقای داودی‌فر ارائه شده است. بنابراین پس از انقلاب تنها 29 مقاله از کتابداران ایرانی در مجله‌های بین‌المللی نمایه شده توسط پایگاه نمایه‌های استنادی موجود است. جدول 1 نشان می­دهد که از سال 2002 به بعد تعداد مقاله­های منتشر شده توسط کتابداران ایرانی رشد بهتری داشته است.

 

جدول 1. تعداد مقاله‌های انگلیسی بین‌المللی بر اساس سال انتشار

 

جدول 2. مقاله‌های انگلیسی بین‌المللی براساس جنسیت نویسندگان

تعداد	جنسیت
32	مرد
9	زن
5	مشترک (مرد و زن)

 

جدول 3. مقاله‌های انگلیسی بین‌المللی بر حسب تعداد نویسندگان

تعداد	وضعیت مشارکت
35	انفرادی
11	گروهی

 

جدول 4  نشان می‌دهد که در مجموع گروه‌های کتابداری دانشگاه‌های شیراز، اهواز، تهران و تبریز به­ترتیب بیشترین مقاله‌ها را به چاپ رسانده­اند. در دانشگاه شیراز، 6 مقاله توسط اوماپاتی[14] استاد پیش از انقلاب این دانشگاه نوشته شده است که یکی از آنها با همکاری خانم خدیجه مهرنوش به رشته تحریر درآمده است. به دیگر سخن، دانشگاه شیراز پس از انقلاب سه مقاله به چاپ رسانده است. در دانشگاه تبریز نیز پیش از انقلاب 6 مقاله توسط سیدجلال‌الدین حیدر (مدرس پاکستانی) منتشر شده است. پروفسور هاروی (مدرس آمریکایی) مقاله‌های زیادی در مورد کتابخانه­ها و کتابداری در ایران به زبان انگلیسی منتشر کرده است که سه مورد آنها به نام دانشگاه متحدین [الزهراء] می­باشد.  بنابراین می­توان گفت که پس از انقلاب سه گروه کتابداری دانشگاه‌های اهواز، تهران و شیراز بیشترین مقاله‌ها را در مجله‌های بین‌المللی به چاپ رسانده‌اند.  در واقع، دانشگاه تبریز پس از انقلاب مقاله‌ای در مجله‌های بین‌المللی موجود در نمایه‌های استنادی به چاپ نرسانده است.

 

جدول4. فهرست گروه‌های کتابداری که مقاله‌ بین‌المللی به چاپ رسانده­اند 

جدول 5 مجله‌هایی را نشان می­دهد که متخصصان کتابداری و اطلاع­رسانی ایران موفق به انتشار مقاله در آنها شده­اند.

 

جدول 5. مجله‌های معتبر منتشرکننده مقاله‌های کتابداران ایرانی

 

قابل توجه است که اکثر کتابداران ایرانی مقاله‌های خود را در مجله­های Library Review ، Cataloging & Classification Quarterly و برخی مجله­های دیگر که توسط مؤسسه اطلاعات علمی آمریکا نمایه‌سازی نمی‌شوند، به چاپ رسانده­اند (برای نمونه نگاه شود به ضمیمه 2 و 3).

 

بحث

برخی از مقاله‌ها ممکن است به دلیل زبان مقاله مورد استناد قرار نگیرند که هیچ ربطی به کیفیت مقاله ندارد (حرّی، ١٣٧٢). قابل توجه است که کمتر نویسنده­ای به منبعی به یک زبان ناآشنا مراجعه می‌کند، مگر‌این‌که بر آن زبان تسلط کافی داشته باشد. به همین دلیل است که پژوهشگران کشورهای غربی قادر به خواندن آثار ایرانی نیستند؛ زیرا با الفبای زبان فارسی آشنایی ندارند.

مسلم است که آثار انگلیسی زبان نسبت به سایر زبان­ها شانس بیشتری برای بازیابی و مطالعه شدن دارند و در نتیجه از ضریب تأثیر[15]  بالاتری برخوردارند، زیرا زبان انگلیسی زبان غالب بین‌المللی است و از طرف دیگر، تولید علم بیشتر تحت کنترل کشورهایی انگلیسی زبان از جمله آمریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا و هند است. بنابراین، زبان یکی از عوامل مهم در جذب استناد و اعتبار برای مقاله است. کما این که در نمایه­های استنادی تهیه شده به وسیله مؤسسه اطلاعات علمی آمریکا، فقط سه مجله از عربستان سعودی، سه مجله از ایران و چهار مجله از ترکیه وجود دارد و آن هم به این دلیل که به زبان انگلیسی هستند، در حالی که کشور هندوستان نزدیک به ٥٠ مجله نمایه شده در نمایه­های استنادی دارد (نوروزی، 1384). علی­رغم این­که سطح دانش ملی ایران در حوزه‌های علوم انسانی و هنر از وضعیت خوبی برخوردار است، اما به دلیل عدم ارائه آثار به زبان انگلیسی، تفکر و اندیشه دانشمندان ایرانی در این حوزه­ها به عرصه بین‌المللی راه پیدا نمی‌کند.

ضمیمه یک نشان می­دهد که در مجموع تعداد استنادها به آثار نوشته شده توسط متخصصان کتابداری و اطلاع­رسانی ایران پایین است. اگر تعداد کل استنادها به مقاله­های ایرانی در حوزه کتابداری موجود در نمایه­های استنادی یعنی 72، تقسیم شود بر تعداد کل مقاله­های ایرانی این حوزه یعنی 46، حاصل این تقسیم برابر است با 57/1 که در واقع نسبت استنادها به مقاله­های ایرانی در حوزه کتابداری در نمایه­های استنادی است.

کشف دلایل پایین بودن سطح انتشارات علمی بین‌المللی ایران در حوزه کتابداری و اطلاع­رسانی نیازمند یک پژوهش عمیق است. با این حال، این مسأله ممکن است تا حدودی ناشی از دلایل زیر باشد:

1. نهادینه نبودن پژوهش در کشور.
2. عدم تخصیص بودجه پژوهشی کافی به گروه‌های آموزشی علوم کتابداری و اطلاع­رسانی.
3. بسنده کردن انتشار مقاله در مجله‌های داخلی.
4. گسترش فرهنگ ترجمه و توجه بیش از حد به ترجمه مقاله‌های خارجی.
5. اکتفا کردن به ترجمه یا تألیف کتاب به زبان فارسی.
6. انتشار مقاله انگلیسی در مجله‌هایی که توسط نمایه­های استنادی نمایه‌سازی نمی‌شوند.
7. ضعف دانش زبان انگلیسی در میان متخصصان کتابداری ایران به ویژه در سطوح تحصیلات تکمیلی.
8. فعالیت بیش از حد اعضای هیأت علمی و متخصصان کتابداری در بخش آموزش.
9. سایر دلایل.

 

نتیجه­گیری

          یکی از عوامل اصلی پیشرفت هر کشوری میزان تولید و تأثیر انتشارات علمی آن کشور است (عصاره، 1377). امروزه تعداد مقاله‌ها و مجله‌های علمی منتشر شده در یک کشور به عنوان یكی از شاخص­های اصلی توسعه­یافتگی و اعتبار علمی آن کشور در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود. مجله‌های علمی یكی از ابزارهای مهم شکوفایی صنعت و فناوری محسوب‌ می‌شوند. زیرا از یك سو میان مجامع علمی و پژوهشگران ارتباط برقرار می‌نمایند و از سوی دیگر علم را از بخش‌های ‌دانشگاهی و پژوهشی به حوزه صنعت و تولید انتقال‌ می‌دهند. در واقع، مجله‌های علمی رابط بین دانشگاه و صنعت هستند. بدیهی است که مقاله‌های علمی که منبع عمده اطلاعات علمی محسوب می­شوند در میان سایر آثار علمی از منزلت خاصی برخوردار هستند. آنچه كه باید به عنوان یك عامل مهم مدنظر قرار گیرد این است كه مجله‌های نمایه شده در نمایه‌های استنادی علوم آمریکا به دلیل رعایت استانداردهای علمی و اصول نشر بین‌المللی، از كیفیت علمی بالایی برخوردار هستند و لذا نمایه شدن مجله‌ها می‌تواند به عنوان یك عامل مهم و دقیق در ارزیابی مجله­ها و مقاله‌ها مدنظر قرار گیرد.

با توجه به این­که مجله‌های فهرست شده در نمایه‌های استنادی و مقاله­های چاپ شده در این مجله‌ها، یكی از مهمترین شاخص‌های تعیین میزان تولید علم در سطح جهان محسوب می‌گردد؛ لذا ضروری است که اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها، پژوهشگران، دانشجویان و فرهیختگان در حوزه کتابداری و اطلاع­رسانی ایران به عنوان تولیدکنندگان آثار علمی و همچنین دست‌اندركاران مجله‌های کشور این مهم را مدنظر قرار داده  و تلاش‌های خود را برای ارتقاء سطح تولید علم در حوزه کتابداری دو چندان نمایند. بدیهی است، توجه به این امر می‌تواند رتبه علمی کشور را در سطح جهان ارتقاء بخشیده و به فرهنگ­سازی نگارش علمی یافته‌ها و نتایج پژوهشی در جامعه بیانجامد.

 

پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده

پیشنهاد می‌شود که پژوهش­های دیگری در مورد دلایل پایین بودن میزان مقاله‌های بین‌المللی کتابداری ایران، نقش زبان انگلیسی در بالا بردن میزان تولید اطلاعات علمی کشور، نقش دسترسی به اطلاعات بین‌المللی در تولید اطلاعات جدید و نقش فرهنگ ترجمه آثار غربی در کاهش تألیف آثار علمی انجام شود.

 

منابع

حرّی، عباس (١٣٧٢). مروری بر اطلاعات و اطلاع­رسانی:"تحلیل استنادی". تهران: هیأت امنای کتابخانه­های عمومی کشور، ص ٢٩٢-٣٠٤.

صالحی، کیوان و نوروزی، علیرضا (1385). جایگاه علمی ایران در جهان  و ضریب تأثیرگذاری مجله­های بین­المللی ایران. اطلاع­شناسی، در دست چاپ.

عصاره، فریده (1376). كتابسنجی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال چهارم (پائیز و زمستان)، ص 63-74.

عصاره، فریده (1377). تحلیل استنادی. فصلنامه كتاب، دوره نهم، شماره سوم و چهارم (پاییز و زمستان)، ص 34-48.

مهراد، جعفر (1384). گزارشهای استنادی نشریاتفارسی. گزارش نهایی طرح پژوهشی، بخش کتابداری و اطلاع­رسانی، دانشگاه شیراز.

نوروزی، علیرضا (1384). ضریب تأثیرگذاری وب و سنجش آن در برخی وب­سایت­های دانشگاهی ایران. مطالعات تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی. ویژه­نامه کتابداری و اطلاع رسانی. دوره پنجم، شماره دوم، بهار، ص 105- 119.

del Barrio, Victoria (1996). Crucial issues in the field of clinical and community psychology. IAAP Newsletter, International Association of Applied Psychology, 8 (1), April.  http://www.iaapsy.org/victoria.htm

Garfield, E. (1976). English - An international language for science, The Information Scientist, December 26, pp.19-20. http://www.garfield.library.upenn.edu/essays/V1p019y1962-73.pdf

Harvey, J.F. (1973).  Iranian Library Studies. International Library Review, 5(1), pp 3-52.

May, R.M. (1997). The scientific wealth of nations. Science, 275 (February 7), 793–796.

van Leeuwen, T.N., Moed, H.F., Tijssen, R.J.W., Visser, M.S. van Raan, A.F.J. (2001). Language biases in the coverage of the Science Citation Index and its consequences for international comparisons of national research performance. Scientometrics, 51(1), 335-346.

 

ضمیمه 1. مقاله‌های منتشر شده در مجله­های معتبر بین­المللی

 

 

 

 

ضمیمه 2. فهرست برخي از مقاله‌های چاپ شده در مجله Library Review

1. Alimohammadi, Dariush (2006). Webliometrics: a new horizon in information research. Library Review, 55 (6): 344-348.
2. Ansari, Mariam (2005). Matching between assigned descriptors and title keywords in medical theses. Library Review, 54(7): 410–414.
3. Davarpanah¸ Mohammed Reza (2001). Level of information technology application in Iranian university libraries. Library Review, 50(9): 444-450.
4. Davarpanah, Mohammad Reza, & Iranshahi, Mohammad (2005). A comparison of assigned descriptors and title keywords of dissertations in the Iranian dissertation database. Library Review, 54(6): 375–384.
5. Davarpanah¸ Mohammed Reza (2003). University libraries in Iran: a study based on published sources. Library Review, 52(5): 218–227.
6. Farajpahlou, A. Hossein (2002). Criteria for the success of automated library systems: Iranian experience (application and test of the related scale). Library Review, 51(7): 364–371.
7. Farajpahlou, A. Hossein (1999). Defining some criteria for the success of automated library systems. Library Review, 48(4): 169-180.
8. Fattahi, Rahmatollah (1996). Super records: An approach towards the description of works appearing in various manifestations. Library Review, 45(4): 19-29.
9. Fattahi, Rahmatollah (1997). A comparison between the online catalogue and the card catalogue: some considerations for redesigning bibliographic standards.  Library Review, 44(2): 44–58.
10. Fattahi, Rahmatollah (1997). A uniform approach to the indexing of cataloguing data in online library systems. Library Review, 46(5): 339–343.
11. Fattahi, Rahmatollah (1998). Library cataloguing and abstracting and indexing services: reconciliation of principles in the online environment? Library Review, 47(4): 211–216.
12. Fattahi, Rahmatollah, & Afshar, Ebrahim (2006). Added value of information and information systems: a conceptual approach. Library Review, 55(2): 132-147.
13. Hayati, Zouhayr, & Fattahi, Rahmatollah (2005). Education for librarianship in Iran before the 1979 Islamic Revolution: A historical review of American roles and influences. Library Review, 54(5): 316–327.
14. Isfandyari Moghaddam, Alireza, & Parirokh, Mehri (2006). A comparative study on overlapping of search results in metasearch engines and their common underlying search engines. Library Review, 55(5): 301-306.
15. Kokabi, Mortaza (1996). Is the future of MARC assured? Library Review, 45(2): 68–72.
16. Kokabi, Mortaza (1995). The internationalization of MARC: Part II: some MARC formats based on USMARC. Library Review, 44(6): 38–45.
17. Kokabi, Mortaza (1995). The internationalization of MARC: Part I: the emergence and divergence of MARC. Library Review, 44(4): 21–35.
18. Kokabi, Mortaza (1995). The internationalization of MARC: Part III: some MARC formats based on UKMARC. Library Review, 44(6): 46–51.
19. Kokabi, Mortaza (1995). The internationalization of MARC: Part IV: UNIMARC, some formats based on it and some other MARC formats. Library Review, 44(7): 8–33.
20. Mortezaie, Lila, & Naghshineh, Nader (2002). A comparative case study of graduate courses in library and information studies in the UK, USA, India and Iran: lessons for Iranian LIS professionals. Library Review, 51(1): 14–23.
21. Naghshineh, Nader (1998). The force of change: libraries as a social instrument: a concise case study of Iran. Library Review, 47(4): 225–229.

 

 

ضمیمه 3. فهرست برخي از مقاله‌های چاپ شده در مجله

Cataloging & Classification Quarterly

1. Fadaie Araghi, Gholamreza (2004). A New Scheme for Library Classification. Cataloging & Classification Quarterly, 38 (2): 75–99.
2. Fadaie Araghi, Gholamreza (2004). Dynamic Look toward Classification and Retrieval. Cataloging & Classification Quarterly, 38 (1): 43–53.
3. Fadaie Araghi, Gholamreza (2005). Major Problems in Retrieval Systems. Cataloging & Classification Quarterly, 40(1): 43-53.
4. Fadaie Araghi, Gholamreza (2005). Users Satisfaction through Better Indexing. Cataloging & Classification Quarterly, 40(2): 5–17.
5. Fattahi, Rahmatollah (1995). Anglo-American Cataloguing Rules in the Online Environment: A Literature Review. Cataloging & Classification Quarterly, 20(2): 25-50.
6. Kokabi, Morteza (2005). An Account of Cataloging and Classification Education in Iranian Universities. Cataloging & Classification Quarterly, 41 (3/4): 433–443.
7. Soltani, Pori (2002). Historical Aspects of Cataloging and Classification in Iran. Cataloging & Classification Quarterly, 35 (1/2): 187-207.

 

 

 

 

 

 

 

Scientific Collaboration of the Iranian LIS Professionals across the World: With an Emphasis on Citation Indexes(1971-2006)

 

Alireza Noruzi & Dariush Alimohammadi

 

Abstract

The purpose of this study is to measure the number of contributions by Iranian librarians and information professionals published in international journals indexed by the Thomson ISI citation indexes. It is concluded that the number of papers published by Iranian librarians and information professionals is low, although there is an increase since 1992. The study also shows that the scientific collaboration between Iranian information professionals and between them and their international peers is weak. Writing articles in English is recommended to increase the rate of contribution of Iranian LIS professionals in the international level.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 13 اسفند 1393 ساعت: 10:19 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره بررسی مشارکت علمی کتابداران ایرانی,وضعیت انتشارات کتابداری ایران در سطح ملی,وضعیت انتشارات کتابداری ایران در سطح بین المللی,

 

628 Is : مقدمه ای بر سیستم های اطلاعاتی کامپیوتر محور

بخش 6 : سیستم حمایتی مدیریتی

 

 

سیستم های حمایت مدیریتی

بیان حمایت تصمیم گیری

• سیستم های اطلاعاتی مدیریت ( MIS )
• سیستم های حمایت تصمیم ( DSS )
• سیستم های حمایت تصمیم گروهی ( GSS ) یا ( GDSS )
• سیستم های اطلاعاتی اجرایی ( ELS )
• سیستم های متخصص

سیستم های حمایت مدیریتی

سیستم های تجزیه و تحلیل داده ها

·         سیستم های اطلاعاتی جغرافیایی ( GIS )

·         کسب داده ها

·         شبکه های عصبی

·         واقعیت مجازی

ترکیب تصمیم گیری

 ساختاری ساختار  

 

 

 

 

تصمیم گیری H.A سیمیون

مراحل تصمیم گیری

ـ هوش

ـ طرح

ـ انتخاب

ـ اجرا

ارتباط محدود

ـ رضایت

ـ محدودیت های شناختی

مقایسه MIS با DSS

MIS                                                                            DSS

تصمیم گیری ساختاری                             تصمیم گیری نیمه ساختاری تا بدون ساختار

کنترل عملیاتی                                         تصمیم گیری تاکنیکی ( جمع آوری منابع )

تصمیم گیری معمولی                                تصمیم گیری حل مسأله یا دقیق

زمان حال و گذشته                                       زمان آینده ( مدل های تاریخی )

گزارش های دوره ای و استثنایی                     گزارش های مهم و دقیق

اندازه گیری پیشرفت از طریق اهداف             تعیین تاکنیک ها در مواجه با اهداف

مجموعه راه حل محدود                                 مجموعه راه حل غیر محدود

طراحی سخت                                                طراحی انعطاف پذیر

SDLC سنتی ـ طرح منجمد ( بدون حرکت )     روش طراحی تکراری ـ بدون حالت منجمد

سیستم های اطلاعات مدیریت ( MIS)

سطح مدیریت

کنترل عملیات ها

·         درون داده ها : داده های عملیات ها

·         پردازش : مدل ساده

·         برون داده ها : گزارش های خلاصه

·         کاربران : مدیران سطح میانی

سیستم های اطلاعاتی مدیریت

• تصمیم های ساختاری و نیمه ساختاری
• تصمیمات تکراری
• کنترل گزارش ایجاد شده
• داده های گذشته و حال
• جهت یابی داخلی

سیستم های حمایت تصمیم گیری ( DSS )

سیستم کامپوتری سطح مدیریت

ترکیب داده ها ، مدل ها ، نرم افزار کاربر برای تصمیم نیمه ساختاری و بدون ساختار

سیستم های تصمیم گیری حمایتی ( DSS )

• تصمیم گیری مهم
• سریع ، مطابق ، انعطاف پذیر
• کاربر برون داد و درون داد را کنترل می کند .
• برنامه ریزی کمتر حرفه ای
• حمایت از فرایند تصمیم گیری
• ابزارهای مدل سازی مهم

سیستم های حمایت تصمیم گیری )DSS )

سطح مدیریت

اجرای ـ تاکنیکی از اهداف استراتژیک

• درون داد : داده هایی با حجم کم
• پردازش : تعاملی
• برون داد : تجزیه و تحلیل تصمیم گیری
• کاربران : افراد حرفه ای ، کارمندان

سیستم حمایت تصمیم :

• مدل : ارائه یک مسئله

سیستم نرم افزاری DSS

• تعامل کاربر : چگونگی این که کاربر وارد مسأله شده و پاسخ ها را دریافت     می کند .
• پایگاه داده های DSS . داده های تاریخی یا رایج از کاربردهای گروه ها

سیستم حمایت تصمیم :

• مدیریت مدل ارائه یک مسئله

ـ کمک به کاربر در تعیین ابزارهای تحلیل مناسب .

• مدیریت داده ها : داده های تاریخی رایج از کاربرها یا گروه ها
• تعامل کاربر : چگونگی این که کاربر وارد مسأله شده و پاسخها را دریافت       می کند .

ـ چگونه کاربر با سیستم تعامل برقرار می کند .

سیستم حمایت تصمیم

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ـ سیستم حمایت تصمیم :

• کسب داده ها : فن آوری برای یافتن ارتباطات در پایگاه های داده ها برای پیش بینی
• سیستم نرم افزاری DSS : ابزارهایی برای تجزیه و تحلیل داده ها .
• تجزیه و تحلیل حساسیت سؤال دربارة این که چه می شود اگر دربارة تغییرات در فاکتورهای مدل

ـ سیستم حمایت تصمیم :

·         سیستم اطلاعات جغرافیایی

ـ اطلاعات نقشه محور

ـ تراکم جمعیتی به وسیلة ناحیه

·         DSS وب محور

ـ دستیابی ابزارهای وب .

سیستم حمایت گروهی ( GSS ) :

سیستم کامپیوتر محور تعاملی : راه حل مسائل غیر ساختاری را به وسیلة تصمیم گیرندگانی که به عنوان گروه کار می کنند آسان می سازد .

مدل سازی بعد از ایجاد عملیات تصمیم گیری گروهی ایجاد می شود .

ـ تکنیک گروهی عددی

تکنیک دلفی

مزایای GSS :

·         گسترش پیش طرح

·         افزایش مشارکت

·         فضای جمعی باز

·         ایجاد ایدة آزاد از انتقاد

·         ارزیابی هدفمند

·         سازمان و ارزیابی ایده آل

·         ایجاد برتری و تصمیم گیری

·         مستدل سازی نشست ها

·         دستیابی به اطلاعات خارجی

·         محافظت از حافظة سازمانی

ـ ابزارهای GSS :

• سؤال کنندگان الکترونیک
• جریان الکترونیک
• سازماندهندگان ایده آل
• ابزارهای سؤال
• ابزارهایی برای رأی گیری / ایجاد برتری ها
• تعیین سهامدار و ابزارهای تجزیه و تحلیل
• ابزارهای شکل گیری سیاست
• دایره های گروهی

سیستم نشست الکترونیک ( EMS )

ـ GDSS گروهی : استفاده از فن آوری اطلاعات برای ایجاد نشست های تولیدی تر ، آسان سازی تصمیم گیری ارتباطی .

سیستم های اطلاعاتی اجرایی ( ESS )

سیستم اطلاعات استراتژیک برای تصمیم گیری های غیر ساختاری از طریق گرافیک های پیشرفته و ارتباطات طراحی شده است .

• سیستم های اطلاعات اجرایی
• حرکت به پایین : توانایی برای حرکت از خلاصه به سطوح پایین تر جزئیات .
• مزایا
• انعطاف پذیری
• توانایی تجزیه و تحلیل
• مقایسه و برجسته کردن گرایش ها
• کنترل عملکرد
• خط زمانی ، در دسترس بودن داده ها ، اجازه ارتقاء عملکرد را می دهد .

ـ سیستم های اطلاعاتی اجرایی ( ESS ) :

سطح استراتژیک

• برون داده ها ، داده های گروهی .
• پردازش : تعاملی
• برون داده ها : انعکاس
• کاربران : مدیران ارشد

سیستم های اطلاعات اجرایی ( ESS ) :

• ایجاد هدف
• تصمیمات ساختاری
• تمرکز خارجی
• داده های تاریخی
• تجزیه و تحلیل SWOT
• سیستم های تخصصی

پایة علمی :

• مدل دانش انسانی
• سیستم تخصصی قانون محور
• سیستم بر پایة حالت اگر ـ سپس

پایة قانون ، جمع آوری دانش اگر ـ سپس

• چارچوب دانش

ـ دانش در قسمت هایی بر اساس ارتباطات به دست آمده سازماندهی می شود .

بحث :

• جنبه های تصمیم در قسمت های کاربردی دیگر که در این فصل بحث شده اند در ارتباط با انبار داری داده ها استفاده می شوند .
• چه طور GDSS و گروه به یکدیگر مربوط می باشند .
• بر پایة تجزیه و آموزش شما یک کاربرد ممکن از GIS را تعیین کنید . چرا شما فکر می کنید که یک کاربرد خوب از GIS وجود دارد ؟

بحث :

مفهوم حرکت به پایین را به صورتی که در EIS استفاده شده است توضیح دهید .

چطور از تعیین تفاوت می کند ؟

• بر پایة تجربه و آموزش شما یک کاربرد ممکن از ES را تعیین کنید چرا شما فکر می کنید که این یک کاربرد خوب در ES دارد .
• کدام قسمت کاربرد بحث شده در تجارت کوچک یا با اندازة متوسط مفید است ؟ توضیح دهید .

بحث بخش 5 :

• چرا شما یک سیستم خدمت رسان یا مشتری سه مسیره یا دو مسیری را انتخاب می کنید ؟
• بعضی از دلایل ارائه شده در این بخش دربارة چرایی این که شرکت ها اجرایی       ( ERP ) را مشکل می دانند چیست ؟ کدام دلایل را شما فکر می کنید مهم تر است چرا ؟
• چه تفاوتی در انبار داری داده ها از فایده های عملیاتی یا پایگاه داده ها وجود دارد؟ چرا این تفاوت ها مهم است ؟
• بحث بخش 5
• تجارب شخصی تان را در نظر بگیرید چه طور تجارب تغییر کرده است ؟
• چه تأثیری اینترنت در خود کار سازی اداری دارد ؟
• آیا شما از یک سیستم که دربارة آن تجربه دارید آگاه هستید ؟ مزایا و معایب این سیستم چیست ؟

ترجمه قسمت D  

سیستم های اطلاعات استراتژیک و باز سازی دربارة فرآیند تجارب در پُرسکورسی

سیستم های استراتژیک

• سیستم های اطلاعاتی مدیریتی ( MIS )
• مدیریت
• استراتژی
• مدیریت استراتژیک ، مدیریت بازاریابی استراتژیک
• سیستم های حمایت تصمیم
• تصمیم گیری
• سیستم های اطلاعات اجرایی ( EIS )

ـ ( SIS )

ـ چه چیزی سیستم اطلاعات را استراتژیک می کند ؟

ـ چگونه سیستم اطلاعات استراتژیک مدیریت می شود ؟

ـ چه چیزی ؟؟؟؟

ـ استراتژی مدیریت برای ( IT )

ـ فن آوری اطلاعات در یک محیط جهانی

ـ سیستم های حمایتی مدیریت استراتژیک

ـ آشفتگی جهانی در تعریف این اصطلاحات وجود دارد در این جا ما قصد تقسیم بندی چیزها می باشد .

مدیریت

ـ سه ایدۀ ممکن

• فعالیت
• مردمی که سازمان را مدیریت می کند
• گسترۀ نقش بازی کردن

جهت فعالیت

ـ مدیریت جهت یک شرکت از طریق برنامه ریزی ، سازماندهی ، همکاری و کنترل منابع انسانی و مواد در راستای دستیابی به اهداف پیش تعیین شده همکاری می باشد .

ـ اضافه بر این فهرست

• ایجاد انگیزه ، توسعه افراد ، ارتباطات ، ارتباطات ، اندازه گیری عملکرد .

 ایده در جهت ـ انسان

ـ مدیریت یک بدنه از حالت اجرایی گروهی می باشد که مسئول حرکت و کار است .

آنتونی ( 1965 ) :

• برنامه ریزی استراتژیک : تعریف اهداف سازمان ؛ مأموریت و دیو
• کنترل مدیریت ؛ به دست آوردن ، آرایش و استفاده از منابع به طور مؤثر
• کنترل عملیاتی ؛ اطمینان از اینکه وظایف خاص به طور مؤثر و کافی صورت می گیرد .

هرم

ایده ایفای نقش

ـ نقش های کلی به وسیلۀ پرسنل مدیریتی در هنگام اجرای کار تطابق می یابد .

( سینتز برگ ) :

• جهت ، ارتباط ، رهبری
• کنترل ، سخنگو ، انتشار
• مؤسس شرکت ، اداره کننده ، منبع ، جمع کننده ، مذاکره کننده

ارتباط بین گستره ها

 

مدیریت به عنوان : تصمیم گیری و کنترل اطلاعات

 

   سیمون ( 1960 )                                      لانگ ( 1989 )

 

 

 

 

 

 

 

 

ایده های سه گانه

 

حل مسأله

مشاهده / کنترل

تشخیص مشکل

ایجاد اهداف

درک مشکل

تعیین انتخابها

ارزیابی انتخابها

انتخاب

اجرا

انواع موقعیت ها و موقعیت های بکار رفته و موقعیت تصمیم

سیمون 1960            گری و اسکات مورتن ، 1971           کین و اسکات مورتن ،1978

 

 

سیستم حمایتی مدیریت ـ CBIS که از مدیریت از طریق حمایت از تصمیم گیری و یا فعالیت اداره اطلاعات حمایت می کند .

موضوعات تأثیر گذار بر el . m

ـ سیاست های شرکت

ـ زمان در دسترس                                           

ـ تجربه

ـ محیط که در آن تصمیم گیری صورت می گیرد

ـ تأثیر تصمیمات گذشته و آینده

ـ تفاوت بین اشخاص

 

مدل سیمون                         حمایت از تصمیم غیر فعال                حمایت فعال

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سیستم های اطلاعات استراتژیک

ـ سیستم های پردازش انتقالی شامل تغییر طبیعت تجارت نمی شوند .

ـ تغییرات ابزار را در نظر نمی گیرند که به وسیلۀ آن فعالیت موجود در اختیار قرار گرفته می شود .

ـ کامپوتری کردن با هدف توسعه مؤثر صورت می گیرد بنابراین هزینه ها کاهش یافته ، ذخیره سازس کیفی شده و هزینه های کارمندان تحت تخمین قرار گرفته و یا چشم پوشی می شود .

ذخیره سازی هزینه

ـ هزینه های یک کامپیوتر با یک قدرت پردازش ثابت از 5/4 میلیون MIPS در سه نقطه ؛ 1980 ، 1990 ، 2000

ـ در سال 1980 هزینه کامپیوتر برابر 5/4 میلیون دلار است = حقوق سالانه 210 کارگر

ـ در سال 1990 این به 300 هزار دلار کاهش می یابد = حقوق سالانه 6 کارگر . هزینۀ واقعی نزدیک به 100 هزار دلار است .

ـ در سال 2000 هزینه ها برابر با 10 هزار دلار تخمین زده شده است = هزینه تبدیل یک کارگر

 

جستجو برای کاهش هزینه ها

ـ هزینه های کارگر به عنوان یک بحث برای انتقال از سیستم های موجود به شکل مدیر استفاده می شود .

ـ یک بحث اخیراً در ارتباط با کاهش هزینه در کار مدیریتی ، مخصوصاً مدیریت سطح میانی وجود دارد .

چگونه اطلاعات روش شما را تغییر می دهد ( پرتر و میلر 1985 )

ـ هزینه های کاری بزرگترین و آسانترین قسمت جایگزین با استفاده از IT  

ـ هزینه های پست و کاغذ و حمل و نقل به وسیلۀ داده های الکترونیک ( EDI ) و    e_mail جایگزین می شود .

ـ هزینه های دارایی

ـ هزینه های موجودی

ـ تأثیر ذخیره سازی هزینه مورد شک است .

ـ IT می تواند ابزاری برای کسب مزیت رقابتی باشد .

IT به عنوان پایه ای برای مزیت رقابتی

ـ تعریف مرزهای کارهای خاص

• همگرایی

ـ توسعه محصولات یا خدمات جدید

ـ تغییر ارتباطات بین تأمین کنندگان و مشتریان

ـ ایجاد موانع برای داوطلبان جدید

IT  به عنوان پایه ای برای مزیت رقابتی

ـ اهداف اصلی برای IS :

• تعیین روشهای بهتر از انجام کارها
• هدایت به سمت افزایش سود
• عملکرد بیشتر
• گسترش ارائه و تصویر
• توسعه موقعیت های رقابتی

 

چارچوبی برای استراتژی رقابتی ( برتر 1980 )

 

نقش استراتژیک IT

نیروی رقابتی                       پتانسیل IT                                      مکانیزم

داوطلبان جدید                    موانع ورود                                      نصب وفرسایش

تأمین کنندگان            کاهش قدرت چانه زنی                        فرسایش یا مشارکت

مشتریان                          قفل شدن                   تغییر هزینه ها یا اطلاعات مشتریان

محصولات جايگزین           ابتکار                                محصول جدید یا ارزش افزوده

رقابت                           تغيير ارتباطات                               رقابت یا تجمیع

چه چیزی رقابت را به وجود می آورد ؟

ـ ایجاد تکنولوژی

• IT ـ  سرمایه گذاری در موفقیت تجارت مؤثر است .

ـ ایجاد – رقبا

• کپی کردن رقبا

تنظیم کردن استراتژی کاری و استراتژی IT

ـ روش : بالا – پائین با پائین – بالا با خلاق

ـ تکنیک ها : CSFS ، SWOT ، نیروهای 5 گانه ، حالت حسابرسی

ـ انزاذ : مدیران ارشد ، کاربران / حرفه ای ، کار فنی ، رقابت خطی

فاکتورهای موفقیت های انتقادی

ـ فاکتورهای انتقادی برای همۀ سازمانها در صنعت مشابه

ـ موضوعات مربوط به سازمان خاص و موقعیت آن در صنعت

ـ فاکتورهای محیطی از قبیل جنبه های قانونی ، سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی

ـ فعالیت در درون شرکت که کوتاه مدت است

ـ کنترل روشهای مربوط به عملیاتهای شرکت

ـ فاکتورهایی که در تغییرات در محیط کاری به حساب می آیند .

مثالها :

کورتال در مقابل مؤسسه اعتباری تجاری فرانسه

روشهای دستیابی :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ترجمه قسمت 6 ( E ) :

بخش 10 مدیریت حمایتی و تصمیم گیری

ـ مدیران و تصمیم گیری

• مدیریت فرآیندی است که به وسیلۀ آن اهداف سازمانی از طریق استفاده از منابع مانند مردم ، پول ، زمان ، انرژی ، مواد ، فضا به دست می آید .
• این منابع به عنوان درون داد در نظر گرفته می شود و دستیابی به این اهداف به عنوان برون را فرآیند در نظر گرفته می شوند .
• مدیران این فرآیند با هدف بهبود آن بررسی می کنند .

ـ کار مدیر : سه مقوله :

(1) ـ نقشهای درون شخصیتی مثل : بصری

(2) ـ نقشهای اطلاعاتی مثل کنترل ، سخنگو

(3) ـ نقشهای تصمیم گیری ، اداره ، کنترل ، جمع آوری منابع ، مذاکره

نقش تصمیم گیری مدیر

 

تصمیم های مدیریتی و حمایت کامپیوتری :

• موفقیت مدیریت وابسته به اجرای عملکرد های مدیریتی از قبیل برنامه ریزی ، سازماندهی جهت دهی و کنترل می باشد .
• برای دستیابی به این عملکردها مدیر فرآیند تصمیم گیری را به کار می برد .
• مدیران باید چگونگی استفاده از ابزارهای جدید و تکنیکها را که در تصمیم گیری که به آنها کمک می کند یاد بگیرد .

ü     تکنیکهای کامپیوتری از تصمیم گیری کیفی و کمی حمایت می کند .

مدل سازی و مدلها :

·        یک مدل یک ارائه ساده یا یک انتزاع از واقعیت می باشد .

·        با مدل سازی یک نفر می تواند تجربیات مجازی را اجرا کرده و در واقعیت آن را تجزیه و تحلیل کند .

·        بعضی از مزایای مدل سازی :

ü      ـ  هزینۀ مجازی کمتر از هزینۀ تجربۀ سیستم واقعی است .

ü      ـ مدلها اجازۀ حالت تقلیدی از زمان زا ممکن می سازد .

ü      ـ مدل سازی به وسیلۀ متغییرها آسانتر از سیستم واقعی است .

ü      ـ هزینۀ اشتباهات در حلول یک تجربۀ واقعی کمتر است .

چهار نوع از مدلها

ـ مدلهای میزانی : یک مدل انتزاعی است که یک حالت عینی از مدل فیزیکی است و بر اساس شکل اصلی با مقیاس متفاوت است .

مدلهای آنالوگ : یک مدل متضاد با مدل متضاد با مدل میزان است و شبیه به سیستم واقعی نیست اما مانند آن رفتار می کند .

مدلهای ریاضی : ( کمی ) پیچیدگی ارتباطات در بسیاری از سیستم ها نمی تواند ارائه شود .  یک مدل بیشتر انتزاعی با کمک ریاضی ممکن می شود .

مدلهای ذهنی یک توضیح ذهنی از چگونگی تفکر شخص در یک موقعیت را فراهم می کند .

چرا مدیران نیاز به حمایت IT دارند :

تصمیم گیری ها در زمانی که پردازش اطلاعات رشد کند ، مشکل می شود چون به دلیل گرایش های زیر :

   1 ـ تعداد گزینه های در حال افزایش

   2 ـ تصمیم ها تحت فشار زمان گرفته می شود .

   3 ـ به علت افزایش عدم اطمینان در محیط تصمیم

   4 ـ این اغلب لازم است تا به اطلاعات دست یافته ، با متخصصان مشورت نموده یا یک گروه تصمیم گیری داشته باشیم .

تعیین نیازهای اطلاعاتی برای مدیران

روش دترب ( 1991 ) : فرآیند دو مرحله ای :

ü             مرحله 1 ـ یک بررسی ساختاری اجرا می شود تا نیازهای اطلاعاتی مدیر تعیین   می شود.

ü             مرحله 2 ـ یک نوع گونه از سیستم اطلاعاتی اجرا می شود .

·         روش فاکتوری موقعیت انتقادی ( CSF )

·         روش واسون و فرولیک ( 1992 ) بر پایۀ استراتژیهای زیر می باشد :

ü      تعیین نیازهای اطلاعاتی

ü      پرسش ( روش مصاحبه )

ü      ایجاد نیازها از سیستم اطلاعاتی موجود

ü      ترکیب از خصوصیات سیستم

ü      و کشف از طریق سیستم های در گیر

سیستم های حمایت مدیریتی ( MSS )

ـ تکنیکهای اطلاعاتی اصلی چهارگانه در حمایت مدیران با موفقیت استفاده شد :

DSS : حمایت اولیه را برای انواع تصمیمات تحلیلی و کمی فراهم می کند .

·         سیستم حمایت اجرایی از نقشهای اطلاعاتی مدیران اجرایی حمایت می کند .

·         سیستمهای حمایت تصمیم گیری گروهی از کار مدیران در گروه حمایت می کند .

·         سیستمهای هوشمند حمایتهای چند عملکردی را فراهم می کند .

ـ چار چوبی برای تصمیمات کامپیوتری :

  مسائل مدیریتی در سه مقوله قرار می گیرد :

• مسائل ساختاری : همۀ مراحل هوشمند طراحی و انتخاب ساختاری هستند و بهترین راه حلها شناخته می شوند .
• مسائل برون ساختار : هیچ کدام از این سه مرحله ، هوش ، طراحی یا انتخاب ساختاری نیستند .
• مسائل نیمه ساختاری یا به ترکیبی از راه حلهای استاندارد و قضاوت مشخصی دارد .

  سه مقولۀ گسترده وجود دارد که همۀ فعالیتهای مدیریتی را احاطه می کند .

• برنامه ریزی استراتژیک ـ اهداف و سیاستهای بلند مدت برای جمع آوری منابع
• کنترل مدیریت ـ استفادۀ موثر و تملک منابع در ایجاد اهداف سازمانی
• کنترل عملیاتی ـ اجرای موثر و کافی از وظایف خاص

          علم مدیریت

• روش علم مدیریت بیان می کند که مدیران می توانند از یک فرآیند سیستماتیک برای حل مشکلات استفاده کنند .
• تعریف مسئله :
• طبقه بندی مسئله به مقوله استاندارد
• ایجاد یک مدل ریاضی استاندارد که مسئله زندگی واقعی را شرح می دهد .
• پیدا کردن راه حلهای بالقوه در مدل سازی مشکل و ارزیابی آنها
• انتخاب و ایخاد یک راه حل برای مسئله
• سیستم های حمایت تصمیم گیری

 

  سیستم حمایت تصمیم گیری مساوی است با یک سیستم اطلاعات کامپیوتر محور که داده ها و مدل ها را ترکیب کرده تا مشکلات نیمه ساختاری را با در گیری کاربر حل کند .

  سیستمهای حمایت تصمیم گیری شبیه MIS و MSS به معنی چیزهای متفاوت برای افراد متفاوت می باشد .

  DSS می تواند به عنوان یک روش یا فلسفه و نه روش شناسی دیده شود .

 

ـ خصوصیات DSS :

  فراهم آوردن حمایت برای تصمیم گیرندگان در همۀ سطوح چه شخصی یا گروهی به وسیلۀ اطلاعات هدفمند و قضاوت

  حمایت از تصمیمات وابسته به هم

  حمایت از تمام مراحل تصمیم گیری شامل هوش ، یا دانش ، طرح ، انتخاب و اجرا

  این به وسیلۀ کاربر برای همراهی با تغییرات تطابق می یابد .

ـ آن قابل اجرا و استفاده در بسیاری از موارد می باشد .

  یادگیری و ارتقاء می دهد که با کاربردهای جدیدی و یادگیری اضافی هدایت می شود.

  استفاده از مدلهای کمی

  DSS با مدیریت دانش تجهیز می شود مه راه حل مناسب و ممکن می سازد .

  می تواند برای استفاده از طریق وب صورت گیرد .

  اجازۀ اجرای آسان در تجزیه و تحلیل را می دهد .

 

• زیر سیستم مدیریت داده ها شامل همۀ داده ها می شود که از چندین منبع به دست آمده اند .
• زیر سیستم مدیریت مدل شامل ساختارهای مدلی و مدلها برای توسعه DSS می شود .
• سیستم مدیریت بر پایه مدل ( MBMS ) : DSS ، مدلهای موجود یا قسمت ساختاری را به شرعت ایجاد می کند .
•  

کاربران DSS

دستیاران : این شخص دانش خاص دربارۀ مسائل مدیریتی و بعضی تجارب در تصمیم گیری دارد .

کاربر ابزار تخصصی : این شخص در کاربرد انواع ابزارهای حل مشکلات مهارت دارد . این فرد وظایفی را اجرا می کند که مدیر مهارت آن را ندارد .

تحلیلگر سیستم تجارت : این شخص یک دانش در کاربرد اجرای رسمی ، آموزشی و مهارت در DSS دارد .

تسهیل کنندۀ گروه : هنگامی که تصمیمات گروه به وسیلۀ IT حمایت می شود ، استفاده از تسهیل کننده سودمند می باشد .

 

مدل DSS :

سیستم های حمایت تصمیم گیری گروهی :

·               این سیستم مساوی با سیستم کامپیوتر محور تعاملی که راه حل مشکلات بدون ساختار و نیمه ساختاری را آسان می کند .

·               هدف GDSS توسعۀ بهروری در تصمیم گیری به وسیلۀ سرعت بخشیدن و افزایش کیفیت می باشد .

·               ایجاد GDSS برای حمایت نشستهای رو در رو می باشد .

·               این قبیل GDSS به شکل نرم افزاری ، سخت افزاری ، افراد و روشها احاطه شده است .

عناصر GDSS :

·         سخت افزار یک گروه می تواند در گروه از سخت افزار را داشته باشد .

ü      ـ مدل برای نشستهای الکترونیک

ü      ـ مجموعه ای از کامپیوترهای شخصی

نرم افزار : این نرم افزار مجموعه ای از ابزارها یا بسته ها در سیستم می باشد.

افراد اعضای گروه و تسهیل کننده

روشها : روشهایی که استفادۀ آسان و مؤثر را از تکنیکها ممکن می سازد .

حمایت تصمیم کاری : دارای دو نوع می باشد :

·         سیستم های حمایت تصمیمی سازمانی ( ODSS ) که در وظایف سازمانی و فعالیت تمرکز دارد .

·         سیستم اطلاعاتی اجرایی ( DIS ) که تحت عنوان سیستم حمایت اجرایی یک فن آوری طراحی شده در پاسخ به نیازهای مدیران می باشد .

خصوصیات ( EIS ) :

 قادر نمودن کارگران در رسیدن به جزئیات در هر مدل از اطلاعات

 فاکتورهای موفقیت اصلی و عملکرد کلیدی تعیین می شود .

 در یک مدل دستیابی اطلاعات یا دیگر فاکتورها در هر زمانی به دست می آید .

 تجزیه و تحلیل می تواند با استفاده از مدلهای پیش بینی به دست می آید .

 سیستمهای حمایت اجرایی توانایی تحلیل را ایجاد می کند که در آن درخواستهای خاص برای داده ها مورد نیاز است .

 گزارش بر پایۀ مفهوم مدیریت می باشد که در آن توجه خاص به مسائل مهم داده می شود .

 یکپارچگی با DSS : سیستمهای اطلاعاتی در تعیین مشکل فرصتها موثر هستند .

 EIS سنتی قسمتی از سیستم اطلاعاتی کاری می شوند و تحت نام هوش تجاری شناخته می شود .

 

مزایای DSS برای کاربر :

 

·         کاربر می تواند از DSS در هر جایی استفاده کند .

·         بسیاری از DSS در آرایشهای استفاده می کنند و برای کارگران در دسترس می باشد .

·         وب از سئوالات مربوط به DSS و ایجاد گزارش حمایت می کند .

·         سرورهای وب محور می توانند عملکردها را در برنامۀ DSS اجرا کند .

ü      این توانایی به کاربران می دهد تا کاربردهای DSS را بدون نیاز به مشتری گسترش دهند .

 

مزایای DSS برای سازنده

·         یک DSS می تواند به صفحات وب در ارتباط با پروژه ، کاربر ، و غیره دست یابد.

·         توسعه دهندۀ DSS می تواند کاربردهای DSS را ارتقاء دهد .

·         توسعه دهندۀ DSS می تواند با مشتریان در حلول وب همراهی داشته باشد .

ü            ـ نرم افزار DSS و کاربردها از ASP در دسترس می باشد در چنین حالتی نیاز به برنامۀ DSS نمی باشد .

مزایای DSS بر پایۀ وب :

 قادر می باشد به منابع قوی از داده ها و روش تجزیه و تحلیل برسد .

 می تواند داده ها را به روش دقیق بررسی کند .

 به آسانی قابل استفاده است .

 کار با کاغذ را کاهش می دهد .

 تصمیم گیری بهتر را ایجاد می کند .

 استفادۀ آسانتر از DSS را ممکن می سازد .

 هزینه های توسعه را کم می کند .

نیازهایی برای DSS وب محور :

 مطالعه به وسیلۀ شرکت تجاری 5 نیاز را برای تحویل DSS تعیین می کند :

ü      دستیابی به داده های خود سرویس .

ü      در دسترس بودن و عملکرد بالا .

ü      مشتریان اجرایی ـ صفر

ü      امنیت

ü      داده های متای یکپارچه

تقلید برای تصمیم گیرندگان

·               در DSS تقلید به یک تکنیک برای اجرای تجربیات با یک مدل کامپیوتر در یک مدل از سیستم مدیریتی ارجاع می شود .

·               خصوصیات تقلید :

·               در حالی که مدل ها به طور کلی واقعیت را ارائه می دهند در این حالت از آن تقلید می کنیم .

·               این یک تکنیک برای اجرای تجربیات می باشند .

ü      ـ این می تواند خصوصیات ارائه شده را تحت شرایط متفاوت شرح داده و پیش بینی کند

·               این می تواند برای تصمیم گیری پیچیده مورد استفاده قرار گیرد .

ترجمۀ قسمت 6 ( E )

    مزایای تقلید

   1 ـ اجارۀ شمول پیچیدگی های زندگی واقعی را در مشکل می دهد .

   2 ـ حالت توصیفی دارد ، مدیران را قادر می کند تا سئوالاتی از نوع 0 چه می شد ـ اگر     بپرسند .

  3 ـ می توانند تنوع گسترده ای از انواع مشکل را از قبیل موجودی و کارمندان ، وظایف سطح مدیریتی مانند برنامه ریزی را کنترل کند .

   4 ـ می تواند تأثیر زمان فشرده را نشان دهد و به مدیر تأثیرات بلند مدت از سیاستهای متفاوت ارائه دهد .

   5 ـ می تواند با استفاده از ابزارهای وب اجرا شود .

مثالهایی از DSS

ـ گروه همکاری انبارداری پرایس ، حالت آن لاین DSS را در خرده فروشی ، خدمات مالی و ... پیشنهاد می دهد و بهره خاص ریسک مدیریتی و تصمیمات بیمه ای را به همراه دارد .

ـ تجارت کوچک آفیس مایکرو سافت  شامل" what – if  " است که می تواند برای بررسی تأثیرات مالی از تصمیمات استفاده شود .

ـ IBM : ابزارهای زیادی از تجزیه و تحلیل بازار تا تصمیمات تولیدی و مالی را پیشنهاد می دهد .

ـ بویو ( Boio ) : کاربرد بهبود سود دهی ، به شرکت ها کمک می کند تا پتانسیل کامل از سود را در عرض علائم بازار و تولید در اختیار بگیرند .

 

خط مقدم تصمیم گیری :

·         فرآیندی است که به وسیلۀ آن شرکت ها فرآیندهای تصمیم گیری را خودکار کرده و آن را در سازمان قرار می دهند .

·         این فرآیند از کاربران تجاری از قبیل مدیران خطی ، اجرای فروش به وسیلۀ مشارکت در تصمیم گیری استفاده می کند .

·         نرم افزار خط مقدم تصمیم گیری که در اواخر سال 1999 وارد بازار شد ، می تواند مشکلات استاندارد را حل کند .

ü            بر طبق تحقیق فورسر ، این قبیل سیستم ها برای بقای بسیاری از شرکت ها ضروری هستند ، اما باید برای تکامل تکنولوژی پنج سال را پشت سر بگذارند .

نارسایی های ( DSS )

·        در طول سالها نارساییهایی در همۀ انواع سیستم های حمایت از تصمیم گیری وجود داشته است که بعضی از آنها به شکل زیر می باشد .

ü            مأموریت آن تا حدودی به صورت یک عیب در GDSS می باشد ( NASA ) از GDSS استفاده کرده که در آن اجازۀ عمل به روشهای دیگر داده نشد .

ü            در کنگرۀ جهانی دربارۀ فرودگاه ها نارساییهایی در فرود گاههای دیور ، هنگ کنگ و    مالزی دیده شد که این به دلیل نارسائیهای ( DSS ) می باشد .

ü            برزیلون و پومورد ( 1997 ) بعضی از این نارسائیها در ( DSS ) شرح دادند .

موضوعات مدیریتی :

ü            مزایای غیر محسوس : سیستم حمایت مدیریتی در تصدیق مشکل می باشد چون آنها دارای مزایای غیر محسوسی از قبیل توانایی حل و مشکل سریعتر را دارا می باشد .

ü            مستدل نمودن پرسنل ( DSS ) : بسیاری از کارگران ( DSS ) خودشان را برای توسعۀ بهره وری گسترش می دهند . این برای داشتن موجودی DSS وجود دارد بنابراین اگر کارگر سازمان را ترک کند ابزار بهروری بالا می رود .

ü            امنیت : سیستم های حمایت تصمیم گیری ممکن است حاوی اطلاعات برای کل دورۀ حیاتی سازمانها باشد .

ü            حالت تجاری آمادۀ ( DSS ) : با افزایش استفاده از سیستم خود محور ASP این ممکن است کاربردهای DSS بیشتری به شکل آن لاین یافت شود .

ü            فرهنگ سازمانی : اغلب افراد مزایای DSS را تشخیص داده و حمایت بیشتری از آن به وسیلۀ مدیریت بالا صورت گرفته و بیشتر از DSS  استفاده خواهند شد .

ü            DSS هوشمند ، عاملهای هوشمند را در درون DSS معرفی می کند که می تواند عملکرد آن را افزایش دهد .

ü            موضوعات اخلاقی : شرکت ها با سیستم حمایت مدیریتی ممکن نیاز داشته باشد تا بعضی موضوعات اخلاقی خاص از قبیل خصوصی و قابلیت محاسبه را نشان دهند . قضاوت انسان یک موضوع مهم دیگر DSS می باشد .

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 13 اسفند 1393 ساعت: 10:13 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره سیستم های اطلاعاتی کامپیوتر محور,سیستم حمایتی مدیریتی,مثالهایی از DSS,

 

IT  به عنوان پایه ای برای مزیت رقابتی

ـ اهداف اصلی برای IS :

• تعیین روشهای بهتر از انجام کارها
• هدایت به سمت افزایش سود
• عملکرد بیشتر
• گسترش ارائه و تصویر
• توسعه موقعیت های رقابتی

چارچوبی برای استراتژی رقابتی ( برتر 1980 )

 

 

نقش استراتژیک IT

نیروی رقابتی                       پتانسیل IT                                      مکانیزم

داوطلبان جدید                    موانع ورود                                      نصب وفرسایش

تأمین کنندگان                 کاهش قدرت چانه زنی                  فرسایش یا مشارکت

مشتریان                          قفل شدن                   تغییر هزینه ها یا اطلاعات مشتریان

محصولات جايگزین           ابتکار                                محصول جدید یا ارزش افزوده

رقابت                           تغيير ارتباطات                               رقابت یا تجمیع

چه چیزی رقابت را به وجود می آورد ؟

ـ ایجاد تکنولوژی

• IT ـ  سرمایه گذاری در موفقیت تجارت مؤثر است .

ـ ایجاد – رقبا

• کپی کردن رقبا

تنظیم کردن استراتژی کاری و استراتژی IT

ـ روش : بالا – پائین با پائین – بالا با خلاق

ـ تکنیک ها : CSFS ، SWOT ، نیروهای 5 گانه ، حالت حسابرسی

ـ انزاذ : مدیران ارشد ، کاربران / حرفه ای ، کار فنی ، رقابت خطی

فاکتورهای موفقیت های انتقادی

ـ فاکتورهای انتقادی برای همۀ سازمانها در صنعت مشابه

ـ موضوعات مربوط به سازمان خاص و موقعیت آن در صنعت

ـ فاکتورهای محیطی از قبیل جنبه های قانونی ، سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی

ـ فعالیت در درون شرکت که کوتاه مدت است

ـ کنترل روشهای مربوط به عملیاتهای شرکت

ـ فاکتورهایی که در تغییرات در محیط کاری به حساب می آیند .

مثالها :

کورتال در مقابل مؤسسه اعتباری تجاری فرانسه

روشهای دستیابی :

مشتری

تلفن

مینی تل

 

 

 

 

 

	سرور مشتری
			چارچوب اصلی IBM
				مشورت مشتری

 

 

 

 

 

ترجمه قسمت 6 ( E ) :

بخش 10 مدیریت حمایتی و تصمیم گیری

ـ مدیران و تصمیم گیری

• مدیریت فرآیندی است که به وسیلۀ آن اهداف سازمانی از طریق استفاده از منابع مانند مردم ، پول ، زمان ، انرژی ، مواد ، فضا به دست می آید .
• این منابع به عنوان درون داد در نظر گرفته می شود و دستیابی به این اهداف به عنوان برون را فرآیند در نظر گرفته می شوند .
• مدیران این فرآیند با هدف بهبود آن بررسی می کنند .

ـ کار مدیر : سه مقوله :

(1) ـ نقشهای درون شخصیتی مثل : بصری

(2) ـ نقشهای اطلاعاتی مثل کنترل ، سخنگو

(3) ـ نقشهای تصمیم گیری ، اداره ، کنترل ، جمع آوری منابع ، مذاکره

نقش تصمیم گیری مدیر

 

تصمیم های مدیریتی و حمایت کامپیوتری :

• موفقیت مدیریت وابسته به اجرای عملکرد های مدیریتی از قبیل برنامه ریزی ، سازماندهی جهت دهی و کنترل می باشد .
• برای دستیابی به این عملکردها مدیر فرآیند تصمیم گیری را به کار می برد .
• مدیران باید چگونگی استفاده از ابزارهای جدید و تکنیکها را که در تصمیم گیری که به آنها کمک می کند یاد بگیرد .

ü     تکنیکهای کامپیوتری از تصمیم گیری کیفی و کمی حمایت می کند .

مدل سازی و مدلها :

·        یک مدل یک ارائه ساده یا یک انتزاع از واقعیت می باشد .

·        با مدل سازی یک نفر می تواند تجربیات مجازی را اجرا کرده و در واقعیت آن را تجزیه و تحلیل کند .

·        بعضی از مزایای مدل سازی :

ü      ـ  هزینۀ مجازی کمتر از هزینۀ تجربۀ سیستم واقعی است .

ü      ـ مدلها اجازۀ حالت تقلیدی از زمان زا ممکن می سازد .

ü      ـ مدل سازی به وسیلۀ متغییرها آسانتر از سیستم واقعی است .

ü      ـ هزینۀ اشتباهات در حلول یک تجربۀ واقعی کمتر است .

چهار نوع از مدلها

ـ مدلهای میزانی : یک مدل انتزاعی است که یک حالت عینی از مدل فیزیکی است و بر اساس شکل اصلی با مقیاس متفاوت است .

مدلهای آنالوگ : یک مدل متضاد با مدل متضاد با مدل میزان است و شبیه به سیستم واقعی نیست اما مانند آن رفتار می کند .

مدلهای ریاضی : ( کمی ) پیچیدگی ارتباطات در بسیاری از سیستم ها نمی تواند ارائه شود .  یک مدل بیشتر انتزاعی با کمک ریاضی ممکن می شود .

مدلهای ذهنی یک توضیح ذهنی از چگونگی تفکر شخص در یک موقعیت را فراهم می کند .

چرا مدیران نیاز به حمایت IT دارند :

تصمیم گیری ها در زمانی که پردازش اطلاعات رشد کند ، مشکل می شود چون به دلیل گرایش های زیر :

   1 ـ تعداد گزینه های در حال افزایش

   2 ـ تصمیم ها تحت فشار زمان گرفته می شود .

   3 ـ به علت افزایش عدم اطمینان در محیط تصمیم

   4 ـ این اغلب لازم است تا به اطلاعات دست یافته ، با متخصصان مشورت نموده یا یک گروه تصمیم گیری داشته باشیم .

تعیین نیازهای اطلاعاتی برای مدیران

روش دترب ( 1991 ) : فرآیند دو مرحله ای :

ü             مرحله 1 ـ یک بررسی ساختاری اجرا می شود تا نیازهای اطلاعاتی مدیر تعیین   می شود.

ü             مرحله 2 ـ یک نوع گونه از سیستم اطلاعاتی اجرا می شود .

·         روش فاکتوری موقعیت انتقادی ( CSF )

·         روش واسون و فرولیک ( 1992 ) بر پایۀ استراتژیهای زیر می باشد :

ü      تعیین نیازهای اطلاعاتی

ü      پرسش ( روش مصاحبه )

ü      ایجاد نیازها از سیستم اطلاعاتی موجود

ü      ترکیب از خصوصیات سیستم

ü      و کشف از طریق سیستم های در گیر

سیستم های حمایت مدیریتی ( MSS )

ـ تکنیکهای اطلاعاتی اصلی چهارگانه در حمایت مدیران با موفقیت استفاده شد :

DSS : حمایت اولیه را برای انواع تصمیمات تحلیلی و کمی فراهم می کند .

·         سیستم حمایت اجرایی از نقشهای اطلاعاتی مدیران اجرایی حمایت می کند .

·         سیستمهای حمایت تصمیم گیری گروهی از کار مدیران در گروه حمایت می کند .

·         سیستمهای هوشمند حمایتهای چند عملکردی را فراهم می کند .

ـ چار چوبی برای تصمیمات کامپیوتری :

  مسائل مدیریتی در سه مقوله قرار می گیرد :

• مسائل ساختاری : همۀ مراحل هوشمند طراحی و انتخاب ساختاری هستند و بهترین راه حلها شناخته می شوند .
• مسائل برون ساختار : هیچ کدام از این سه مرحله ، هوش ، طراحی یا انتخاب ساختاری نیستند .
• مسائل نیمه ساختاری یا به ترکیبی از راه حلهای استاندارد و قضاوت مشخصی دارد .

  سه مقولۀ گسترده وجود دارد که همۀ فعالیتهای مدیریتی را احاطه می کند .

• برنامه ریزی استراتژیک ـ اهداف و سیاستهای بلند مدت برای جمع آوری منابع
• کنترل مدیریت ـ استفادۀ موثر و تملک منابع در ایجاد اهداف سازمانی
• کنترل عملیاتی ـ اجرای موثر و کافی از وظایف خاص

علم مدیریت

• روش علم مدیریت بیان می کند که مدیران می توانند از یک فرآیند سیستماتیک برای حل مشکلات استفاده کنند .
• تعریف مسئله :
• طبقه بندی مسئله به مقوله استاندارد
• ایجاد یک مدل ریاضی استاندارد که مسئله زندگی واقعی را شرح می دهد .
• پیدا کردن راه حلهای بالقوه در مدل سازی مشکل و ارزیابی آنها
• انتخاب و ایخاد یک راه حل برای مسئله
• سیستم های حمایت تصمیم گیری

  سیستم حمایت تصمیم گیری مساوی است با یک سیستم اطلاعات کامپیوتر محور که داده ها و مدل ها را ترکیب کرده تا مشکلات نیمه ساختاری را با در گیری کاربر حل کند .

  سیستمهای حمایت تصمیم گیری شبیه MIS و MSS به معنی چیزهای متفاوت برای افراد متفاوت می باشد .

  DSS می تواند به عنوان یک روش یا فلسفه و نه روش شناسی دیده شود .

 

 

ـ خصوصیات DSS :

  فراهم آوردن حمایت برای تصمیم گیرندگان در همۀ سطوح چه شخصی یا گروهی به وسیلۀ اطلاعات هدفمند و قضاوت

  حمایت از تصمیمات وابسته به هم

  حمایت از تمام مراحل تصمیم گیری شامل هوش ، یا دانش ، طرح ، انتخاب و اجرا

  این به وسیلۀ کاربر برای همراهی با تغییرات تطابق می یابد .

ـ آن قابل اجرا و استفاده در بسیاری از موارد می باشد .

  یادگیری و ارتقاء می دهد که با کاربردهای جدیدی و یادگیری اضافی هدایت می شود.

  استفاده از مدلهای کمی

  DSS با مدیریت دانش تجهیز می شود مه راه حل مناسب و ممکن می سازد .

  می تواند برای استفاده از طریق وب صورت گیرد .

  اجازۀ اجرای آسان در تجزیه و تحلیل را می دهد .

• زیر سیستم مدیریت داده ها شامل همۀ داده ها می شود که از چندین منبع به دست آمده اند .
• زیر سیستم مدیریت مدل شامل ساختارهای مدلی و مدلها برای توسعه DSS می شود .
• سیستم مدیریت بر پایه مدل ( MBMS ) : DSS ، مدلهای موجود یا قسمت ساختاری را به شرعت ایجاد می کند .

کاربران DSS

دستیاران : این شخص دانش خاص دربارۀ مسائل مدیریتی و بعضی تجارب در تصمیم گیری دارد .

کاربر ابزار تخصصی : این شخص در کاربرد انواع ابزارهای حل مشکلات مهارت دارد . این فرد وظایفی را اجرا می کند که مدیر مهارت آن را ندارد .

تحلیلگر سیستم تجارت : این شخص یک دانش در کاربرد اجرای رسمی ، آموزشی و مهارت در DSS دارد .

تسهیل کنندۀ گروه : هنگامی که تصمیمات گروه به وسیلۀ IT حمایت می شود ، استفاده از تسهیل کننده سودمند می باشد .

مدل DSS :

سیستم های حمایت تصمیم گیری گروهی :

·               این سیستم مساوی با سیستم کامپیوتر محور تعاملی که راه حل مشکلات بدون ساختار و نیمه ساختاری را آسان می کند .

·               هدف GDSS توسعۀ بهروری در تصمیم گیری به وسیلۀ سرعت بخشیدن و افزایش کیفیت می باشد .

·               ایجاد GDSS برای حمایت نشستهای رو در رو می باشد .

·               این قبیل GDSS به شکل نرم افزاری ، سخت افزاری ، افراد و روشها احاطه شده است .

عناصر GDSS :

·         سخت افزار یک گروه می تواند در گروه از سخت افزار را داشته باشد .

ü      ـ مدل برای نشستهای الکترونیک

ü      ـ مجموعه ای از کامپیوترهای شخصی

نرم افزار : این نرم افزار مجموعه ای از ابزارها یا بسته ها در سیستم می باشد.

افراد اعضای گروه و تسهیل کننده

روشها : روشهایی که استفادۀ آسان و مؤثر را از تکنیکها ممکن می سازد .

حمایت تصمیم کاری : دارای دو نوع می باشد :

·         سیستم های حمایت تصمیمی سازمانی ( ODSS ) که در وظایف سازمانی و فعالیت تمرکز دارد .

·         سیستم اطلاعاتی اجرایی ( DIS ) که تحت عنوان سیستم حمایت اجرایی یک فن آوری طراحی شده در پاسخ به نیازهای مدیران می باشد .

خصوصیات ( EIS ) :

 قادر نمودن کارگران در رسیدن به جزئیات در هر مدل از اطلاعات

 فاکتورهای موفقیت اصلی و عملکرد کلیدی تعیین می شود .

 در یک مدل دستیابی اطلاعات یا دیگر فاکتورها در هر زمانی به دست می آید .

 تجزیه و تحلیل می تواند با استفاده از مدلهای پیش بینی به دست می آید .

 سیستمهای حمایت اجرایی توانایی تحلیل را ایجاد می کند که در آن درخواستهای خاص برای داده ها مورد نیاز است .

 گزارش بر پایۀ مفهوم مدیریت می باشد که در آن توجه خاص به مسائل مهم داده می شود .

 یکپارچگی با DSS : سیستمهای اطلاعاتی در تعیین مشکل فرصتها موثر هستند .

 EIS سنتی قسمتی از سیستم اطلاعاتی کاری می شوند و تحت نام هوش تجاری شناخته می شود .

مزایای DSS برای کاربر :

·         کاربر می تواند از DSS در هر جایی استفاده کند .

·         بسیاری از DSS در آرایشهای استفاده می کنند و برای کارگران در دسترس می باشد .

·         وب از سئوالات مربوط به DSS و ایجاد گزارش حمایت می کند .

·         سرورهای وب محور می توانند عملکردها را در برنامۀ DSS اجرا کند .

ü      این توانایی به کاربران می دهد تا کاربردهای DSS را بدون نیاز به مشتری گسترش دهند .

مزایای DSS برای سازنده

·         یک DSS می تواند به صفحات وب در ارتباط با پروژه ، کاربر ، و غیره دست یابد.

·         توسعه دهندۀ DSS می تواند کاربردهای DSS را ارتقاء دهد .

·         توسعه دهندۀ DSS می تواند با مشتریان در حلول وب همراهی داشته باشد .

ü            ـ نرم افزار DSS و کاربردها از ASP در دسترس می باشد در چنین حالتی نیاز به برنامۀ DSS نمی باشد .

مزایای DSS بر پایۀ وب :

 قادر می باشد به منابع قوی از داده ها و روش تجزیه و تحلیل برسد .

 می تواند داده ها را به روش دقیق بررسی کند .

 به آسانی قابل استفاده است .

 کار با کاغذ را کاهش می دهد .

 تصمیم گیری بهتر را ایجاد می کند .

 استفادۀ آسانتر از DSS را ممکن می سازد .

 هزینه های توسعه را کم می کند .

نیازهایی برای DSS وب محور :

 مطالعه به وسیلۀ شرکت تجاری 5 نیاز را برای تحویل DSS تعیین می کند :

ü      دستیابی به داده های خود سرویس .

ü      در دسترس بودن و عملکرد بالا .

ü      مشتریان اجرایی ـ صفر

ü      امنیت

ü      داده های متای یکپارچه

تقلید برای تصمیم گیرندگان

·               در DSS تقلید به یک تکنیک برای اجرای تجربیات با یک مدل کامپیوتر در یک مدل از سیستم مدیریتی ارجاع می شود .

·               خصوصیات تقلید :

·               در حالی که مدل ها به طور کلی واقعیت را ارائه می دهند در این حالت از آن تقلید می کنیم .

·               این یک تکنیک برای اجرای تجربیات می باشند .

ü      ـ این می تواند خصوصیات ارائه شده را تحت شرایط متفاوت شرح داده و پیش بینی کند

·               این می تواند برای تصمیم گیری پیچیده مورد استفاده قرار گیرد .

ترجمۀ قسمت 6 ( E )

    مزایای تقلید

   1 ـ اجارۀ شمول پیچیدگی های زندگی واقعی را در مشکل می دهد .

   2 ـ حالت توصیفی دارد ، مدیران را قادر می کند تا سئوالاتی از نوع 0 چه می شد ـ اگر بپرسند .

   3 ـ می توانند تنوع گسترده ای از انواع مشکل را از قبیل موجودی و کارمندان ، وظایف سطح مدیریتی مانند برنامه ریزی را کنترل کند .

   4 ـ می تواند تأثیر زمان فشرده را نشان دهد و به مدیر تأثیرات بلند مدت از سیاستهای متفاوت ارائه دهد .

   5 ـ می تواند با استفاده از ابزارهای وب اجرا شود .

مثالهایی از DSS

ـ گروه همکاری انبارداری پرایس ، حالت آن لاین DSS را در خرده فروشی ، خدمات مالی و ... پیشنهاد می دهد و بهره خاص ریسک مدیریتی و تصمیمات بیمه ای را به همراه دارد .

ـ تجارت کوچک آفیس مایکرو سافت  شامل" what – if  " است که می تواند برای بررسی تأثیرات مالی از تصمیمات استفاده شود .

ـ IBM : ابزارهای زیادی از تجزیه و تحلیل بازار تا تصمیمات تولیدی و مالی را پیشنهاد می دهد .

ـ بویو ( Boio ) : کاربرد بهبود سود دهی ، به شرکت ها کمک می کند تا پتانسیل کامل از سود را در عرض علائم بازار و تولید در اختیار بگیرند .

خط مقدم تصمیم گیری :

·         فرآیندی است که به وسیلۀ آن شرکت ها فرآیندهای تصمیم گیری را خودکار کرده و آن را در سازمان قرار می دهند .

·         این فرآیند از کاربران تجاری از قبیل مدیران خطی ، اجرای فروش به وسیلۀ مشارکت در تصمیم گیری استفاده می کند .

·         نرم افزار خط مقدم تصمیم گیری که در اواخر سال 1999 وارد بازار شد ، می تواند مشکلات استاندارد را حل کند .

ü      بر طبق تحقیق فورسر ، این قبیل سیستم ها برای بقای بسیاری از شرکت ها ضروری هستند ، اما باید برای تکامل تکنولوژی پنج سال را پشت سر بگذارند .

نارسایی های ( DSS )

·        در طول سالها نارساییهایی در همۀ انواع سیستم های حمایت از تصمیم گیری وجود داشته است که بعضی از آنها به شکل زیر می باشد .

ü            مأموریت آن تا حدودی به صورت یک عیب در GDSS می باشد ( NASA ) از GDSS استفاده کرده که در آن اجازۀ عمل به روشهای دیگر داده نشد .

ü            در کنگرۀ جهانی دربارۀ فرودگاه ها نارساییهایی در فرود گاههای دیور ، هنگ کنگ و    مالزی دیده شد که این به دلیل نارسائیهای ( DSS ) می باشد .

ü            برزیلون و پومورد ( 1997 ) بعضی از این نارسائیها در ( DSS ) شرح دادند .

موضوعات مدیریتی :

ü            مزایای غیر محسوس : سیستم حمایت مدیریتی در تصدیق مشکل می باشد چون آنها دارای مزایای غیر محسوسی از قبیل توانایی حل و مشکل سریعتر را دارا می باشد .

ü            مستدل نمودن پرسنل ( DSS ) : بسیاری از کارگران ( DSS ) خودشان را برای توسعۀ بهره وری گسترش می دهند . این برای داشتن موجودی DSS وجود دارد بنابراین اگر کارگر سازمان را ترک کند ابزار بهروری بالا می رود .

ü            امنیت : سیستم های حمایت تصمیم گیری ممکن است حاوی اطلاعات برای کل دورۀ حیاتی سازمانها باشد .

ü            حالت تجاری آمادۀ ( DSS ) : با افزایش استفاده از سیستم خود محور ASP این ممکن است کاربردهای DSS بیشتری به شکل آن لاین یافت شود .

ü            فرهنگ سازمانی : اغلب افراد مزایای DSS را تشخیص داده و حمایت بیشتری از آن به وسیلۀ مدیریت بالا صورت گرفته و بیشتر از DSS  استفاده خواهند شد .

ü            DSS هوشمند ، عاملهای هوشمند را در درون DSS معرفی می کند که می تواند عملکرد آن را افزایش دهد .

ü            موضوعات اخلاقی : شرکت ها با سیستم حمایت مدیریتی ممکن نیاز داشته باشد تا بعضی موضوعات اخلاقی خاص از قبیل خصوصی و قابلیت محاسبه را نشان دهند . قضاوت انسان یک موضوع مهم دیگر DSS می باشد .

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 13 اسفند 1393 ساعت: 9:45 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره IT,نقش استراتژیک IT,خصوصیات DSS,

 

 

حافظه

 توصيف كلي

در فرهنگ ما، از حافظه به صورت كاملاً آزاد ياد مي شود. هر روز و در هر جايي كه هستيم عبارات «فراموش نكن وقتي كه برگشتي...» و يا «حافظه ات خوب كار مي كند» و يا مشابه آنها را زياد مي شنويم. در اين اصطلاحات عمومي، حافظه مي تواند به معني تجربيات زندگي كه انفرادي و ويژه هستند باشد و يا به تأثيري كه داروهاي شيميايي بر روي رشته هاي عصبي و نهايتاً بر مغز كه آن تجربيات را گزارش مي دهد، مي گذارد، حافظه گفته مي شود.

در واقع مفهوم حافظه مي تواند از جهاني به صورت استعاره باشد. اين استعاره دلالت مي كند بر اين كه مجموعه اي ثابت و معين از اطلاعات، در يك مكاني كه كاملاً قابل دسترسي باشد، ذخيره شده اند. به نظر ما مغز به روشي كه كامپيوتر كار مي كند، فعاليت دارد اما حقيقت چيز ديگري است. در واقع، انواع مختلف حافظه در قسمت هاي مختلف مغز ذخيره مي شوند. بدين علت كه مغز بشر عضوي پيچيده و فرهيخته است، پس حافظه ي بشر هم به آن اندازه رويدادي پيچيده مي باشد. براي اين كه مطالب براي تان ملموس تر باشد، بهتر است كه ابتدا اجزاي تشكيل دهنده ي حافظه را از هم تفكيك نماييم.

ما اغلب حافظه را امري بديهي مي دانيم و از آن به عنوان فرايند رواني ياد مي كنيم كه دور از كنترل ماست. اما وقتي اجزاي تشكيل دهنئده ي حافظه تان را از هم سوا كرديد، بخش هاي ويژه اي را خواهيد يافت كه با فعاليت و جديت مي توانيد در آن تغييراتي ايجاد كنيد.

فرايند حافظه

ابتدا بايد بدانيد كه براي به ياد آوردن اطلاعات فرايندي وجود دارد. به عبارت ديگر، شما اطلاعات را به مغزتان مي دهيد، اين داده ها براي مدتي آنجا مي مانند و شما بعداً آنها را دوباره مي خواهيد. اين سه مرحله در فرايند حافظه مجزا هستند و به نام هاي رمزگذاري (دادن اطلاعات)، ذخيره سازي (نگهداري اطلاعات در آنجا) و فراخواني (خواستن دوباره ي اطلاعات) شناخته مي شوند. اما قبل از اين كه به جزئيات اين سه مرحله بپردازيم بهتر است مثالي در اين مورد بياوريم.

رمزگذاري

دادن اطلاعات اولين مرحله از اين فرايند سه مرحله اي مي باشد. وقتي شما به ترانه گوش مي دهيد، مغز شما داده هاي خام شنيداري (شعر و موسيقي) را گرفته و آنها را به كُد (مجموعه اي ازشبكه هاي عصبي) تبديل مي كند تا اطلاعات را براي استفاده هاي بعدي ذخيره كند. اگر شما ترانه اي را دوست داشته باشيد، به آن توجه بيشتري خواهيد كرد. اين امر باعث مي شود كه اطلاعات به بهترين نحو ممكن در مغزتان جاسازي شود. به زودي همراه با ترانه، شما هم آوازتان را سر مي دهيد. اين مرور ذهني (تكرار مداوم هر چيز تا زماني كه ذخيره شود) به مرحله ي اول فرايند حافظه يعني دادن اطلاعات كمك زيادي مي كند.

دادن اطلاعات و رمزگذاري هاي همان مرحله ي ورود اطلاعات به مغز براي نگهداري در حافظه مي باشد. اگر چيزي به عنوان اطلاعات به مغزتان داده نشود، هرگز هم هيچ چيزي به خاطرتان نخواهد آمد. اين مرحله از حافظه، مرحله اي است كه شما مي توانيد بيشترين تأثير را در آن ايجاد كنيد. دادن اطلاعات با روش مناسب باعث حافظه ي خوب هم مي شود. اگر اين مرحله به خوبي انجام نگيرد، شما هم نمي توانيد انتظار داشته باشيد كه در مواقع لزوم اين اطلاعات را از مغزتان بخواهيد. آگاهي از روش دادن اطلاعات به مغز، در نهايت باعث بهبود و تقويت حافظه مي شود. اكثر مطالب اين كتاب در واقع نشان دادن ترفندهايي براي بهبود در دادن اطلاعات به مغز است.

ذخيره سازي

بيشتر افرادي كه نگران مشكلات حافظه شان هستند، در واقع نگران توانايي خود در امر ذخيره سازي اطلاعات مي باشند. به عبارت ديگر، به نظرشان مي رسد كه اطلاعات داده شده به مغزشان گم مي شود و يا آنها توانايي شان را براي نگهداشتن اطلاعات از دست مي دهند. مسئله اينجاست كه برخلاف نظر آنها، با هيچ روش مشخصي هم نمي توان بر اين مرحله تأثير گذاشت. حتي كساني كه آلزايمر دارند، توانايي ذخيره سازي اطلاعات را به طور كامل از دست نمي دهند. علت آن، اين حقيقت است كه روش ذخيره سازي مغزمان بسيار پيچيده است.

خاطرات در يك محل مشخصي از مغز ذخيره نمي شوند. در واقع، خاطرات، سراسر مغزمان را به صورت صفوفي از شبكه هاي عصبي پوشانده است. هر خاطره به سيستم هاي مختلفي در مغز متصل شده است. به عنوان مثال، وقتي شما آوازي را سر مي دهيد همزمان ظروف را هم مي شوييد. اين بدان معني است كه حافظه ي خواندن شما از طريقي به سيستم شستن ظروف متصل مي شود، يعني هر وقت كه اقدام به شستن ظرفها مي كنيد، همان ترانه هم به ذهن تان خطور مي كند. به همان ترتيب وقتي به دستان پرچين و چروك تان نگاه مي كنيد ممكن است به ياد همان ترانه هم بيفتد. اين اتصالات ذهني در واقع يكي از دلايل مهم بودن فرايند دادن اطلاعات مي باشد هر اندازه كه مرحله ي دادن اطلاعات با انرژي بيشتري انجام پذيرد، شبكه عصبي شما قدرتمندتر و پيچيده تر خواهد بود.

حافظه ي كارگر

فكر كردن در مورد توانايي تان در نگهداري اطلاعات به عنوان يك مرحله ي دو قسمتي بسيار سودمند است. اولين مخزن ذخيره سازي كه اطلاعات به آن جا سرازير مي شوند، حافظه ي كارگر است. (حافظه ي كارگر با عنوان حافظه ي كوتاه مدت هم شناخته مي شود.) اين حافظه تمام اطلاعاتي را در بر مي گيرد كه شما در هر زمان دلخواهي به آنها احتياج پيدا مي كنيد.

همان طوري كه قبلاً اشاره شد، توانايي مغز شما در نگهداري اطلاعات تحت هيچ شرايطي تغيير نمي كند. در نتيجه مطمئن باشيد كه حتي اگر براي به ياد آوردن مطلبي خيلي به مغزتان فشار آورديد، مغزتان متلاشي نمي شود. هيچ نيازي نيست كه وسايل نگهداري مغزتان را تعمير كنيد. به نفع شماست كه روي مراحل رمزگذاري و بازخواني تمركز كنيد.

انواع حافظه

دو نوع حافظه وجود دارد. چيزي كه شما مي دانيد كه آن را مي دانيد و چيزي كه شما مي دانيد ولي نمي دانيد كه آن را مي دانيد و آن ها را به ترتيب خودآگاه و ناخودآگاه مي نامند.

حافظه ي خودآگاه، هر نوع اطلاعاتي را شامل مي شود كه شما مي توانيد در هر زماني به آساني و از روي ميل به آن دست يابيد. اين اطلاعات مي تواند شامل روز تولد يك دوست، شماره تلفن، مسير پاساژ مورد علاقه تان و... باشد. اين حافظه مجموع تمام موارد مربوط به علم عقلاني شما مي باشد.

حافظه ي ناخودآگاه هوشيارانه قابل دسترس نمي باشد. اين حافظه شامل يادگيري هاي محرّكي، عادت و شرطي شدن مي باشد. حافظه ي ناخودآگاه، مهارت هايي كه از طريق تكرار به دست مي آيند مانند رانندگي و دوچرخه سواري را هم شامل مي شود. اين حافظه با حواس چندگانه و سيستم هاي متعدد درگير است. نام هاي ديگر حافظه ي ناخودآگاه، حافظه ي تلويحي، بي اختيار، و يا حافظه ي ناهوشيار است.

هدف اصلي تمايز اين دو نوع حافظه اين است كه شما بتوانيد به آساني بخش هايي از زندگي تان را كه مي توانيد، تغييراتي در آن ها ايجاد كنيد را تشخيص دهيد. بعيد است كه شما بتوانيد تأثير زيادي روي حافظه ي ناخودآگاه تان داشته باشيد. اما در عوض مي توانيد در حافظه ي خودآگاه تان تغييرات اساسي ايجاد كنيد. در زير مجموعه ي حافظه ي خودآگاه دو عنوان وجود دارد كه به توضيح آن ها مي پردازيم. حافظه ي لفظي و بصري.

نقاش هستيد يا خواننده؟

احتمالاً شما به صورت تقريبي از تفاوت هاي لفظي و بصري آگاهي داشته باشيد و احتمالاً از نقاط ضعف و قوّت خودتان هم تا حدودي اطلاع داشته باشيد. با اين وجود، شايد نتوانيد به بهترين نحو ممكن از توانايي هايتان استفاده كنيد. بهتر است درباره ي حافظه ي لفظي و بصري مطالبي را عرضه كنيم.

حافظه ي لفظي

حافظه ي لفظي، توانايي به خاطر آوردن اطلاعاتي است كه به كلمات مربوط مي شوند. اگر شما جزو كساني هستيد كه با شنيدن ترانه دوست داشتني، قاشق چوبي به دست گرفته و آواز سر مي دهيد احتمال دارد كه حافظه ي لفظي و يا كلامي شما قوي باشد. افرادي كه حافظه ي كلامي قوي دارند به مطالعه هم علاقه دارند. شعرها را به سرعت حفظ مي كنند و دستورات نوشتاري را به نقشه ترجيح مي دهند. اگر فكر مي كنيد بيشتر از نقاش بودن به خوانندگي نزديك تر هستيد، احتمالاً حافظه ي كلامي تان قوي تر است.

حافظه ي بصري

حافظه ي بصري توانايي ذخيره سازي اطلاعات به صورت ديداري است. اگر شما فردي با حافظه ي بصري قوي باشيد، تصور آواز خواندن همراه با راديو هنگامي كه در آشپزخانه كار مي كنيد، اصلاً برايتان جالب نيست. شايد گوش دادن به آواز در شما حس نقاشي روي ديوار را به وجود آورد. اگر از تماشاي آثار هنري بزرگ لذت مي بريد، علامات تابلوهاي جاده اي را زودتر از نوشته هايشان مي بينيد و در يك فيلم سينمايي بيشتر به صحنه ي نمايش توجه مي كنيد تا ديالوگ شخصيت ها، به احتمال زياد حافظه ي ديداري شما قوي تر است. اين گونه افراد نقاشان خوبي هستند نه خوانندگان خوب.

البته اين ها تمايلات شخصي مي باشند. حافظه ي بصري و لفظي اصلاً انحصاري نيستند، ممكن است شما هم از آثار هنري لذت ببريد و هم به خوبي از عهده ي شعر حفظ كردن برآييد. مهم اين است كه شما اين آگاهي را پيدا كنيد تا موقعيت خودتان را تشخيص دهيد. بعضي از افراد در مرز بين حافظه لفظي و بصري قرار دارند. با محاسبه ي اين كه در كدام طيف قرار داريد، مي توانيد نيروي تان را در جهت بهبود اوضاع مورد استفاده قرار دهيد. علت اين امر كاملاً ساده است. اكثر اطلاعات مي توانند هم به طريقه ي بصري و هم لفظي ذخيره شوند.

انتقال اطلاعات لفظي و بصري

همه ي افراد هر روز اطلاعات لفظي را به اطلاعات بصري و بالعكس منتقل مي كنند، بدون اين كه خودشان متوجه شوند. در واقع مثل هر اتفاقي كه مرتبط با حافظه باشد، انتقال اطلاعات به صورت يك فرايند طبيعي انجام مي گيرد. در نتيجه، متوجه اين انتقال نمي شويم با اين وجود اگر مي خواهيد كه حافظه تان را تقويت كنيد، بهتر است با اين انتقال اطلاعات آشنا شده و هوشيارانه از اين مورد كمال استفاده را بكنيد.

براي اين كه كاملاً با اين فرايند آشنا شويد مثالي مي آوريم. در نظر بگيريد كه شما نياز مبرمي به كلاه پشمي داريد. زمستان فرا رسيده است و هر وقت كه شما بيرون مي رويد گوش هايتان يخ زده و به درد مي آيند. تصميم مي گيرد كه به يك مركز خريد محلي برويد ولي شما تازه وارد هستيد و از محل آن اطلاعي نداريد. در نتيجه سراغ كامپيوترتان رفته و اطلاعات مورد نيازتان را دريافت مي كنيد. اين خدمات به دو صورت عرضه مي شوند: دستورات نوشتاري و نقشه ها. اگر شما جزو افرادي هستيد كه حافظه ي لفظي قوي دارند، دستورات نوشتاري را انتخاب خواهيد كرد و اگر جزو افراد بصري باشيد، احتمالاً استفاده از نقشه را ترجيح مي دهيد.

در اينجا احتمال دارد كه شما نتوانيد از قسمت خدمات رساني كامپيوتر اطلاعات مربوط به اين مركز خريد را به دست آوريد و بايستي با اين فروشگاه تماس تلفني گرفته و از محل آن سئوال كنيد. شما با كارمند آنجا صحبت كرده و وي به شما آدرس فروشگاه را مي دهد و شما آن را يادداشت مي كنيد. اگر به طريقه ي بصري مطالب را ياد مي گيرد در آن صورت دوباره با مشكل مواجه مي شويد. براي حل اين مشكل چه راه حلي سراغ داريد؟ حتماً به سراغ نقشه ي خياباني دم دست تان رفته و مسير رسيدن به فروشگاه را روي نقشه پيدا مي كنيد. اين نمونه، در واقع ماهيت انتقال اطلاعات به هر دو طريق يعني لفظي و بصري را نشان مي دهد. تكنيك هاي انتقال اطلاعات به هر دو طريق، ابزار مناسبي است كه با كمك آن مي توانيد روش هايي را پيدا كنيد تا حافظه تان تقويت شود. اگر شما مطالب را بيشتر به صورت بصري ياد مي گيريد، اطلاعات را به صورت داده هاي بصري به مغزتان انتقال مي دهيد. در اين روش، شما اطلاعات را در بخش هايي از مغزتان كه بسيار قوي هم هستند نگهداري مي كنيد و به دنبال آن به ياد آوردن اين اطلاعات براي شما بسيار آسان تر خواهد بود.

هيچ محدوديتي در مورد روش هاي انتقال اطلاعات بين اين دو نوع حافظه وجود ندارد. فقط بايستي كمي خلاق باشيد. اگر شما به سختي مي توانيد نام حيوان خانگي بهترين دوست تان را به خاطر بسپاريد (اطلاعات لفظي). اگر همواره فراموش مي كنيد كه كفش تان را كجا گذاشته ايد و حافظه ي كلامي شما قوي باشد مي توانيد وقتي آنها را در مي آوريد به خودتان بگوييد «كفش هايم را كنار ماشين لباس شو يي گذاشتم». و يا اگر حافظه ي ديداري شما قوي تر است، تصويري ذهني از كفش تان درست در كنار ماشين بسازيد.

[تمرين كنيد: حافظه ي بصري و لفظي]

هر بار كه خواستيد چيزي را به خاطر بياوريد، سعي كنيد از توانايي حافظه تان استفاده كنيد. اگر حافظه ي بصري شما بهتر است، از اطلاعات بصري استفاده كنيد و اگر حافظه ي لفظي شما بهتر است، از اطلاعات كلامي بهره ببريد. به ياد داشته باشيد كه بايستي از خلاقيت تان استفاده كنيد.

همان طور كه قبلاً گفته شد، مي توان حافظه را از جهاني استعاره دانست. صحبت كردن در مورد حافظه، در واقع صحبت كردن در مورد نحوه ي كار كردن مغز است. حافظه در نهايت مدلي قابل تصوّر از يك شيوه ي عملي است.

در اينجا بايد خاطرنشان كنيم كه مكانيسم يكساني از عملكرد مغز وجود ندارد كه حافظه را تشكيل دهد. در عوض، حافظه صف آرايي پيچيده اي از پديده هاي عصبي و رواني است كه در سرتاسر مغز اتفاق مي افتد.

دانشمندان به كمك روش هاي متفاوتي، تحقيقاتشان را روي حافظه انجام مي دهند. تصور فرايندهاي مربوط به حافظه و تفاوت هاي آن ها از حيث لفظي و بصري بودن، امري مشكل و دور از ذهن به نظر مي رسد. روش هايي هستند كه اطلاعات را طبقه بندي مي كنند و ما از اين روش ها براي فهم بهتر استفاده مي كنيم.

مفاهيم اين فصل به شما كمك مي كند تا بهتر و كاربردي تر از حافظه تان استفاده كنيد و روشي پيدا كنيد كه با آن بتوانيد حافظه تان را با كمك بقيه ي مطالب كتاب تقويت كنيد. دو هدف اصلي ما اين است كه مطالب اين كتاب از لحاظ علمي صحت داشته باشند و اين كه اين كتاب بتواند مورد استفاده ي همه قرار گيرد. در آخر اين كه، تلاش كرده ايم تا مطالب اين كتاب ساده ولي فراگير باشد.

در فصل هاي بعدي، ما اين اهداف را همچنان دنبال كرده و به شما راه هاي كاربردي تقويت حافظه را نشان مي دهيم. اما ابتدا در فصل 2 به اهداف حافظه تان مي پردازيم.

چگونه اضطراب روي حافظه تان تأثير مي گذارد؟

وقتي نگران و دلواپس مي شويد، مغز و بدن تان روش «مبارزه يا فرار» را در پيش مي گيرند. اين روش مجموعه اي از عكس العمل هاي فيزيولوژيكي و روان شناسي است كه آبا و اجدادمان در هنگام رويارويي با حوادث طبيعت آن را پيش مي گرفتند. مردي غارنشين را تصور كنيد كه با جانوري پشمالو روبرو مي شود. اين موجود مهيب دهانش را به طور وحشتناكي باز مي كند و تمام دندان هايش نمايان مي شوند. لاي دندان هايش باقيمانده ي آخرين غذايش ديده مي شود. اين فرد كه نزديك است غذاي بعدي هيولا باشد، دايي بزرگ بزرگ بزرگ شماست. اين آدم بايد خو د را آماده كنيد كه يا ديوانه وار بدود يا مبارزه در پيش بگيرد. آن هم چه جور مبارزه اي؟!

خوشبختانه، بدن و مغز مرد غارنشين، برنامه ريزي شده تا آن كار را انجام دهد. به محض اين كه به دهان گشاد جانور ترسناك نگاه مي كند، فشار خونش بالا مي رود، اكسيژن زيادي به مغز و سراسر بدنش فرستاده مي شود و اين باعث مي شود كه بتواند تندتر بدود، سريع تر حركت كند و واضح تر ببيند. براي اين كه ذهن فرد مورد نظر بر روي ضرورت فوري زنده ماندن متمركز شود، بيشتر عملكرد عصبي است كه به تمام قسمت هاي مغز نفوذ مي كند. اين امر باعث مي شود كه مغز بتواند اقتدار كافي در بقاي شخص را به دست آورد.

خوشبختانه يا بدبختانه تكامل فيزيولوژيكي ما همگام با تغييرات سريع جامعه پيش نمي رود. احتمال اين كه بيشتر ما با موجودي ترسناك و گرسنه كه قصد خوردن ما را دارد، روبرو شويم خيلي كم است. اما بدن فيزيكي و مغز ما برنامه ريزي شده تا در اين موقعيت هاي استرس زا هم عكس العمل نشان دهد. اين موضوع حتي در زماني كه شما در مورد عدم توانايي تان در به خاطر آوردن نگران هستيد و يا موارد مشابه هم صحت دارد.

وقتي شما اين تفكر را داريد كه «من حتماً به آلزايمر مبتلا مي شويم» و يا «اگر آن را همين حالا به خاطر نياورم، نتيجه اش وحشتناك خواهد شد» در واقع خودتان را مضطرب مي كنيد و عكس العمل هاي سيستم خودكار عصبي تان را از بين مي بريد كه همان عبارت معروف «مبارزه و يا فرار» است. اين آشفتگي و نگراني مانع جدي به ياد آوردن مي باشد. پادزهر اضطراب، داشتن آرامش است.

آشفتگي مانع جدي حافظه است. پادزهر اضطراب آرامش است.

پس بياييد مفهوم آرامش را هر چند مختصر دريابيم و در اين راستا تمرين هايي به شما مي دهيم تا از طريق آن ها بتوانيد به آرامش برسيد.

آرامش داشتن به چه معني است؟

اضطراب نمي تواند در فردي كه آرامش دارد، ديده شود. اين دو حالت روحي در مقابل هم قرار گرفته اند و همچنان كه مي دانيد اضطراب حافظه را مختل مي كند. غرض از گفتن اينها اين است كه همواره روزنه ي اميدي هم وجود دارد. اگر شما بتوانيد به آرامش روحي و جسمي برسيد، مي توانيد اضطراب تان را كاهش داده و در نتيجه حافظه تان بهبود يابد. مشكل اينجاست كه هيچ كدام از ما به طور واقعي اين آرامش يا همان ريلكس بودن را تجربه نكرده ايم. حال اگر اين تجربه را هم داشته باشيم، چگونه مي توانيم با وجود مشغله ي كاري زياد، مراقبت از بچه ها، صرف مدت زماني طولاني براي رسيدگي به همسرمان، به اين آرامش برسيم. خوب برايتان چند راهكار داريم.

ريلكس بودن مثل اضطراب داشتن يك حالت فيزيولوژيكي است. اين آرامش به دنبال كاهش ضربان قلب، كاهش سرعت تنفس و كاهش مصرف اكسيژن به وجود مي آيد. اصولاً اين حالت متضاد اضطراب است وقتي بدن شما براي مبارزه يا فرار اكسيژن كمتري مصرف كند، اين بدان معني است كه اكسيژن بيشتري براي استفاده در قسمت هاي ديگر مغزتان مثل بخش حافظه در دسترس مي باشد.

وقتي شما به طور كامل ريلكس شديد، ذهن و جسمتان دچار سكون شده و شما احساس امنيت و آسودگي مي كنيد. در يك جامعه ي پر سر و صدا، به صختي مي توانيم به اين حالت يعني ريلكس بودن برسيم و در نتيجه براي رسيدن آن نياز به آموزش داريم.

پس از اين كه با عجله از فروشگاه آن طرف خيابان كه غذاي حاضري تهيه كرديد، رد شده و به خانه برگشتيد و جلوي تلويزيون لم داده و فنجان قهوه را سر مي كشيد، حالت ريلكس بودن به طور كامل در شما به وجود نمي آيد. اين امر شايد استرس شما را هم زياد كند. اگر مشغله ي كاري زيادي داريد، يادگيري رسيدن به آرامش براي تان امري ضروري است.

اكثر كتاب هاي مهم در مورد اضطراب، پيشنهاد مي دهند تا يك برنامه ي آرامشي در فهرست روزانه تان داشته باشيد. اين برنامه بايد روزانه يك ساعت و يا نيم ساعت در نظر گرفته شود تا در آن زمان تكنيك هاي ريلكس شدن مثل ريلكس تدريجي عضلات، تنفس بطني، تفكر و يا تجسم تمرين شود. اگر شما از عهده ي اين برنامه برآييد واقعاً عالي مي شود. هيچ شكي نيست كه تمرين براي ريلكس شدن، براي تقويت و بهبود حافظه تان در هر مرحله اي كه هستيد بسيار سودمند است. اين نوع دستورات براي تقويت حافظه تان از طريق ريلكس بودن، تنها كافي نيست. براي همين به شما تكنيك هايي ياد مي دهيم كه مي توانيد به سرعت درست در لحظه اي كه چيزي را فراموش كرديد، از آن استفاده كنيد. پس از آن، اين توانايي را خواهيد داشت تا به حدي آرامش ذهني و جسمي داشته باشيد كه عملكرد حافظه تان در حد بالا بتواند انرژي لازم براي پيدا كردن اطلاعات مورد نظرتان را دريافت نمايد.

داشتن آرامش براي به ياد آوردن

شما در اداره روي صندلي لم داده و مي دانيد كه فراموش كرده ايد چه كاري را بايد سر ساعت 10:30 امروز بايد انجام دهيد. مطمئن هستيد كه اين جزو برنامه ي كاري امروزتان است ولي يادداشت نكرده ايد و حالا فراموش كرده ايد از دست خودتان عصباني هستيد و مي گوييد: «خيلي خوبه! چرا هميشه اين كار را تكرار مي كنم؟» به مانيتور كامپيوتر چنان نگاهي مي كنيد كه اگر اين نگاه اثر داشت، حتماً كامپيوتر منفجر مي شد. دندان هايتان را به هم فشرده و شانه هايتان را جمع مي كنيد و به خودتان چندين بار متوالي مي گوييد «واقعاً كه احمقانه است، وقتي نمي توانم به ياد بياورم، ماندنم در اينجا چه فايده اي دارد؟»

حال بهترين كاري كه مي توانيد انجام دهيد اين است كه چند لحظه اي تأمل كنيد و از يكي از تمرين هاي زير استفاده كنيد. اين تمرينات مي تواند در تقويت حافظه ي شما بسيار مؤثر باشد.

تنفس بطني

اغلب مردم حتي نمي دانند كه تنفس عميق و كامل به چه معني است. تنفس خوب، يك هنر گمشده در جوامع مدرن خصوصاً در فرهنگ هاي غربي است. در اكثر فرهنگ هاي شرقي تكنيك هاي توسعه يافته ي تنفس هم در مراسم عبادتي و هم در عادات و رويه ي زندگي شان به چشم مي خورد. چون تنفس به وسيله ي سيستم عصبي به صورت كاملاً مستقل كنترل مي شود، پس اين تنفس غير ارادي است، به نحوي كه ما از اهميت تنفس غافل مي شويم. اما مسئله اي كه اينجا مطرح است اين كه اگر ما نفس نكشيم، مي ميريم. اين واقعيتي است كه همگي از آن مطلع هستيم. علاوه بر آن، تنفس صحيح منافع زيادي هم از لحاظ فيزيكي و هم از لحاظ رواني به دنبال دارد. شايد شما شنيده باشيد كه امروزه در اغلب برنامه هاي سلامت كامل، بخش تنفس هم جايگاهي دارد.

در مورد شما هم بايد خاطرنشان كنيم، تنفس عميق، اضطراب را كاهش داده و احساس آرامش را بيشتر مي كند و در نتيجه توانايي شما در به ياد آوردن را افزايش مي دهد. همچنين باعث مي شود كه اكسيژن بيشتري در خون شما جريان داشته باشد كه به نفع شماست. يعني اين افزايش اكسيژن در تمام بخش هاي مغز باعث افزايش قدرت حافظه مي شود. پس بياييد تنفس كردن در حد عالي را تمرين كنيم. تمرين زير به شما ياد مي دهد كه چگونه نفس عميق بكشيم.

تمرين كنيد: تنفس بطني

اولين كاري كه لازم است انجام دهيد، اين است كه كاملاً خود را در شرايط راحت قرار دهيد. اين شرايط به محلي كه شما در آن قرار گرفته ايد بستگي دارد. اگر در اداره هستيد بهتر است در اتاق تان (اگر اتاق خصوصي داريد) را ببنديد. به صندلي تان تكيه داده و پاهاي تان را روي ميز بگذاريد. دكمه ي شلوارتان را باز كنيد. (فراموش نكنيد كه بعد از اتمام تمرين دكمه تان را ببنديد.) اگر در خانه هستيد، بهتر است روي رختخواب تان دراز بكشيد. مكاني كه در آن تمرين مي كنيد نبايد داراي شرايط بخصوص و پيچيده باشد. اگر نمي توانيد مكان مناسبي براي تمرين در نظر بگيريد، درست در همان جايي كه حالا هستيد مي توانيد چشمانتان را ببنديد و اين تمرين را انجام دهيد.

وقتي كاملاً در شرايط راحتي قرار گرفتيد يكي از دستانتان را روي شكم و دست ديگرتان را روي سينه تان قرار دهيد. چشمانتان را ببنديد تا بهتر بتوانيد روي تنفس تان تمركز داشته باشيد. دم و بازدم تان را كاملاً حس كنيد توجه كنيد كه كدام قسمت از بدن تان موقع استنشاق، منبسط مي شود. سينه تان و يا شكم تان؟ به طور طبيعي بايد سينه تان بالا بيايد. (اين تمرين را انجام مي دهيد تا اين حركات طبيعي را تغيير دهيد) سعي كنيد تا اين عمل در پايين شش هايتان صورت پذيرد. متوجه خواهيد شد كه اين حالت وقتي اتفاق مي افتد كه شكم تان را از هوا پر كرده و در نتيجه سينه تان همچنان صاف باقي بماند. وقتي كه شما توانستيد اين عمل را كاملاً تجربه كنيد، چرخه ي زير را 5 بار متوالي تكرار كنيد. تا 5 شماره عمل دم را انجام دهيد و تا شماره ي 5 بازدم را انجام دهيد. شايد شما تأثير اين تمرين را روي آرامشي كه براي حافظه تان مفيد است، متوجه نشويد. ولي عجله نكنيد. مطمئن شويد مي توانيد دم و بازدم تان را تا 5 شماره (كه آهسته آهسته شمرده مي شود) نگه داشته و احساس ناراحتي نكنيد.

5    4    3    2    عمل دم

5    4    3    2    عمل بازدم

سعي كنيد موقع دم، شكم تان را گرد كنيد اما كاملاً سفت نشود. همان كار را در عمل بازدم انجام دهيد. بدين صورت كه هرچه قدر مي توانيد هواي شش هايتان را بيشتر بيرون دهيد بدون اين كه مجبور شويد پس از آن تند تند نفس بكشيد. زمان را مد نظر قرار دهيد. اگر به اين نتيجه رسيديد كه 5 شماره براي شما تأثير ندارد مي توانيد تا 10 شماره پيش برويد.

اين تمرين يك تا دو دقيقه به طول مي انجامد. اگر تمرين فوق را به طور كامل انجام داديد حال خودتان را محك بزنيد، آيا احساس آرامش مي كنيد.

كشش و احساس آرامش

(فرمي از رفع گرفتگي تدريجي عضله)

شايد شما چيزي در مورد رفع گرفتگي تدريجي عضله يا PMR شنيده باشيد. PMR يك روش اصولي براي كشش و آراميدگي همه ي عضلات اصلي در بدن است. اين روش را ادموند جكسوبسن حدود پنجاه سال پيش بيان كرد دكتر جكسوبسن متوجه شد كه با كشش و آراميدگي عمدي عضلات، اشخاص مي توانند تنفس عضلاني را آزاد كنند. (در حالي كه خودشان هم از وجود اين تنش بي خبر بودند.) حال 50 سال است كه فوايد بسيار زياد اين تكنيك در سلامتي افراد ثابت شده است.

انجام كامل اين تمرين حدود 5/1 ساعت طول مي كشد. واضح است با مشغله ي زياد كاري كه داريد، نمي توانيد آن را به طور كامل انجام دهيد. به همين خاطر است به صورت درامتيك و كوتاه روشي براي كشمكش و رفع گرفتگي عضلات اصلي بدن، يادتان مي دهيم تا با آن بتوانيد حافظه تان را هم ارتقا ببخشيد.

تمرين كنيد: كشش و رفع گرفتگي

براي اين منظور بايد در حالت كاملاً راحت قرار بگيريد، درست مثل تمرين تنفس بطني تمام اعضاي بدن و ماهيچه تان را شل نگه داريد. اگر انجام اين كار براي تان ممكن نباشد (مثلاً كفش به پاي تان باشد) يا وقت كافي براي انجامش نداشته باشيد، زياد مهم نيست.

شما مي توانيد اين تمرين را روي عضلاتي انجام دهيد كه براي تان ميسر باشد. با اين وجود بهتر است بدانيد كه اگر روي عضلات بيشتري اين تمرين را انجام دهيد، تأثير آن بيشتر مي شود. اگر اين تمرين را روي عضلات دست (مشت) انجام دهيد، يعني دست تان را باز و بسته كنيد، احتمال اين كه شما تغيير زيادي احساس كنيد كم است ولي اگر همان كار را با عضلات شكم و يا عضلات بزرگ پاهاي تان انجام دهيد، تأثير بيشتري مي بينيد.

هر كدام از تمرين هاي جداگانه ي زير را حدود 10 تا 15 ثانيه انجام دهيد.

به ازاي هر 15 ثانيه تمرين 15 ثانيه هم ريلكس باشيد. وقتي در حالت ريلكس هستيد روي تنش آزاد شده از عضلات تان تمركز كنيد.

پا و ساق پا

كشش: پاهاي تان را از قسمت زانو به سمت جلو بكشيد و نوك انگشت تان را به سمت خودتان بالا بياوريد. انگشت تان را به سمت پايين كاملاً خم كنيد. به صورتي كه با جمع كردن آنها پاهاي تان مثل مشت شوند.

ريلكس: پاها و ساق هاي تان را به حالت شل و ريلكس درآوريد.

ران و كفل

كشش: دوباره پاهاي تان را از قسمت زانو به جلو بكشيد. اين بار پاهاي تان را در حالت ريلكس قرار داده و ساق هايتان را هر چقدر كه ممكن است به سمت پايين فشار دهيد، تا در اين حالت بيشترين تأثير بر روي ران وارد شود. هم زمان، كفل هايتان را به هم فشار دهيد. اگر روي صندلي نشسته ايد. وقتي آنها را به هم نزديك مي كنيد، احساس مي كنيد كه كمي از صندلي بلند مي شويد.

ريلكس: پاها و ساق هايتان را به حالت طبيعي و ريلكس  برگردانيد و كفل هايتان را هم به طور معمولي نگه داريد، به طوري كه روي صندلي به صورت يكنواخت و آرام قرار بگيريد.

پشت و كمر

كشش: پشت، شانه ها و گردن تان را كاملاً به حالت قوز درآوريد به طوري كه همه ي عضلات ستون فقرات را به طور كامل احساس كنيد.

ريلكس: بدن تان را از حالت قبلي درآوريد. مي توانيد به طور ناگهاني، قوزتان را به صورت برعكس درآوريد و در اين صورت احساس ريلكس بودن بيشتري خواهيد كرد.

شكم

كشش: به نحوي عمل كنيد كه انگار مي خواهيد نيمه خيز شويد يعني عضلات شكم تان را جمع كنيد.

ريلكس: از حالت فوق بيرون بياييد. ممكن است حتي بخواهيد شكم تان را كمي هم بيرون بدهيد تا تأثيرش بيشتر شود.

(توجه داشته باشيد كه اين تمرين بسيار مؤثري است كه در هر جايي هم مي توان انجامش داد. اگر به طور صحيح آن را انجام دهيد، زياد مشخص نمي شود يعني مي توانيد در سوپرماركت و حتي جلسات كاري هم انجام دهيد. با توجه به اين حقيقت كه عضلات بطني، جزو بزرگ ترين عضلات بدن محسوب مي شود پس اين تمرين براي تان بسيار سودمند است).

شانه ها

كشش: شانه هايتان را به حدي بالا بياوريد كه هم سطح گوش هايتان شوند.

ريلكس: از حالت فوق بيرون بياييد و اجازه دهيد تا دستانتان آزادانه به پهلوي تان آويزان شوند.

دست ها

كشش: دستانتان را موازي با شانه هايتان به سمت جلو باز كنيد. آنها را مشت كرده و ماهيچه ي پشتي و جلويي دستانتان را سفت كنيد.

ريلكس: دوباره اجازه دهيد تا دستانتان آزادانه به پهلوي تان آويزان شوند.

فك، گردن و صورت

كشش: دندان هايتان را به هم بفشاريد، اخم كنيد و به ابروهايتان چين بدهيد.

ريلكس: قيافه تان را به حالت عادي برگردانيد. بگذاريد فك تان كمي آويزان شود. پيشاني تان را هم كاملاً صاف نگه داريد.

افت ناگهاني

آيا تا كنون اتفاق افتاده كه از سر كار خسته و كوفته برگشته و خودتان را روي صندلي يا كاناپه انداخته و درست مثل عروسك پارچه اي آنجا خوابيده باشيد. چه احساس خوبي به آدم دست مي دهد؟ كاملاً آرام بخش است. حتي با فكر كردن به آن خوابتان مي گيرد. اين روش تكنيك افت ناگهاني ناميده مي شود كه يكي از كارآمدترين روش هاي آرام بخشي است.

تمرين كنيد: افت ناگهاني

اين تمرين، بسيار ساده است. روي صندلي تا تخت خواب بنشينيد. مي توانيد با توجه به موقعيت تان هرجا كه مناسب به نظرتان مي رسد، بنشينيد. تمام كشش ها و تنش ها را از خود دور كنيد. فكر كنيد كه يك عروسك پارچه اي و نرم هستيد. با فكري آسوده خودتان را روي صندلي يا تخت بيندازيد. بگذاريد شانه هايتان كاملاً شل شوند. دستانتان كاملاً آويزان باشند، سرتان به سمت سينه تان پايين بيفتد و دهان تان كمي باز بماند. اگر لازم مي بينيد، پاهاي تان را به هم بچسبانيد. براي اين كه تمام عضلات تان شل باشند، هر كاري كه لازم مي دانيد انجام دهيد.

مسئله مهم اين است كه به طور همزمان نبايد هم شل باشيد و هم سعي كنيد تا چيزي را به خاطر بياوريد. مغزتان هم مثل بدن تان بايد بدون تنش باشد. به خاطر داشته باشيد كه يك عروسك پارچه اي همان طور كه نمي تواند حركت كند، نمي تواند فكر هم بكند. اگر تشويش خاطر داريد، بهتر است قبل از اين تمرين چند نفس عميق بكشيد.

وقتي خودتان را براي يكي دو دقيقه، عروسك پارچه اي جا زديد، دوباره به شكل خودتان كه يك بشر هستيد، درآييد. روي صندلي نشسته و دوباره كاري را كه انجام مي داديد از سر بگيريد.

تجسم سازي

تجسم سازي يك تمرين ذهني است. همه ي تكنيك هاي ديگر اين بخش همراه با تمرين فيزيكي و جسماني هستند. به همين دليل است كه اكثر افراد، با اين روش آسان تر به احساس آرامش مي رسند. تجسم سازي، زماني كه درست استفاده شود، يكي از ابزارهاي قوي براي رسيدن به آرامش است.

تجسم سازي مثل تنفس عميق و PMR يك تمرين كاملاً پيچيده است. اگر شما بخواهيد، مي توانيد اين تمرين را به عادت روزانه ي منظم تبديل كنيد. به بيان ديگر، با اين روش مي توانيد خودتان را هيپنوتيزم كنيد. براي انجام اين تمرين وقت و انرژي زيادي لازم است و مثل ديگر تمرينات اين بخش، ثابت شده كه اين تجسم سازي فوايد فيزيكي و رواني خارق العاده اي به دنبال دارد.

بيشتر تمرينات تجسم سازي برنامه سازي برنامه هايي را پيش بيني مي كند كه با آن فرد، حالت نيمه بيدار پيدا كند و تقريباً مثل هيپنوتيزم عمل مي كند و شما را به يك سفر ذهني راهي مي سازد كه پيشاپيش براي تان آماده شده است. نوارهايي در بازار وجود دارد كه با گوش دادن به آن، مجسم مي كنيد كه در جنگلي بس زيبا گردش مي كنيد. يا در ساحل شني به غرش اقيانوس گوش فرا مي دهيد. يا روي پلي قدم مي زنيد و صداي رودخانه گوش هايتان را نوازش مي كند. اينها تمرينات خوب ولي وقت گير هستند. ما از شما مي خواهيم كه زمينه اي را فراهم كنيد كه خودتان آن را تجسم كرده ايد.

تمرين كنيد: تجسم سازي

روياپردازي يك امر طبيعي براي انسان محسوب مي شود. اما ما از شما مي خواهيم كه اين روياپردازي را به نحوي انجام دهيد كه باعث آرامش شود.

كاملاً راحت و آسوده باشيد. چشمانتان را ببنديد و اجازه دهيد تا مغزتان از دغدغه هاي روزمره خالي شود و چند نفس عميق بكشيد. وقتي مغزتان خواست فعاليتش را از سر بگيرد، تمام خواسته ها و تمايلات تان را از سر راهش قرار دهيد و كاملاً احساس آرامش و امنيت كنيد. ممكن است يك مسافرت فراموش نشدني و يا خاطرات دوست داشتني كودكي تان را به ذهن بياوريد و يا اين كه از يك نقاشي كه عاشقش هستيد و يا بخشي از رمان كه مورد علاقه تان هست، كمك بگيريد. اگر خلاق باشيد مي توانيد يك منظره عالي را به تصوير بكشيد. اين تصورات را كاملاً عيني كنيد. تمام جزئيات صحنه و حتي صداها را هم تجسم كنيد. مي توانيد بوي گل ها در حاشيه ي جاده ي شني را هم استشمام كنيد. آيا مي توانيد رنگ زيباي ماهي هاي گرمسيري را در آكواريومي كه هميشه جزو آرزوهايتان بوده، ببينيد؟

حال خودتان را هم در صحنه ببينيد. خودتان را ببينيد كه صدها سال پيش در جاده ي شني خلوتي در يك روستاي كوچك قدم مي زنيد.

آن طرف گروهي را مي بينيد كه مورد علاقه تان هستند. هوا تاريك است و بوي نان تازه و رايحه گوشت كباب شده و آبجو به مشام مي رسد. وارد خانه مي شويد و آنچه كه بعد از آن اتفاق مي افتد به خود شما بستگي دارد. اين تجسم سازي شماست كه در نهايت به آرامش ختم مي شود.

وقتي احساس آرامش كرديد، پس زمان آن فرا مي رسد كه خود را از اين دنياي ساختگي خارج سازيد. به آرامي به محيط اطراف تان نگاهي بيندازيد. ممكن است بخواهيد كه چند دقيقه اي همچنان آرام بنشينيد و قبل از اين كه به دنياي واقعي برگرديد، نگاه اجمالي به دنياي ساختگي تان بيندازيد.

[توصيه: پس از اين كه تمرين بالا را به نحو احسن انجام داديد، مي توانيد به آرامي به هوشياري تان برگرديد. اگر به سرعت پس از اتمام تمرين از مغزتان كار بكشيد، تمام تلاش تان بي فايده خواهد بود. اطلاعات مغزتان را دوباره مي توانيد جستجو كنيد. ولي به آهستگي اين كار را انجام دهيد. تمام اطلاعات آنجا هستند. آرامش خود را حفظ كنيد و مطمئن باشيد كه آنها را پيدا خواهيد كرد].

انواع دقت

تفاوت بين دقت فعال و منفعل را متوجه شديد. اما فرايند دقت كردن در واقع بسيار پيچيده تر از اين دو تقسيم بندي است. در سال 1988 استانكوف، شش نوع مختلف دقت كردن را بيان كرد. اين شش نوع را به اختصار توضيح مي دهيم.

- تمركز: توانايي نگهداري انرژي ذهني در مورد موضوع مشخص به مدت زياد را تمركز مي گويند. هنگامي كه مي خواهيد كتابي را كه كمي از سطح فهم شما بالاتر است بخوانيد، براي درك آن بايستي فكرتان را مشغول آن كنيد كه به آن تمركز مي گويند.

-  بيداري: توانايي آشكار كردن نشانه هايي كه به ندرت اتفاق مي افتند، در زمان طولاني را بيداري مي گويند. تماشاي افتادن ستاره ها مثال مناسبي براي بيداري است.

- جستجو: توانايي شما در جمع آوري اطلاعات مشخص از بين ساير اطلاعات مشابه را جستجو مي نامند. پيدا كردن يك اسم از بين تمامي اسامي موجود در دفتر اطلاعات تلفن يك نمونه از جستجو مي باشد. همچنان پيدا كردن كلمه ي رمز از جدول هم نمونه اي از اين مورد است.

- توجه منتخب: توانايي راهنمايي انرژي ذهني شما در جهت يك فعاليت، هنگامي كه اطلاعات ديگري هم زمان به ذهن شما مي رسد. مطالعه ي كتاب هنگامي كه با همسرتان تلفني صحبت مي كنيد نمونه اي از اين نوع توجه و دقت كردن مي باشد.

- توجه تناوبي: توانايي توجه به دو محرك متفاوت يكي پس از ديگري را توجه متناوبي مي گويند. مثل كتاب خواندن و تماشاي بخش اخبار تلويزيون.

- توجه دوگانه: توانايي انجام دو كار متفاوت به صورت همزمان. مثلاً گوش دادن به موسيقي همزمان با شستن ظرف ها.

اما منظور از شش قسمتي كردن دقت چيست؟ دو دليل براي اين كار وجود دارد. اول اين كه نوع دقت خودتان را پيدا كرده و از آن براي تقويت حافظه تان استفاده نماييد. دوم اين كه سه نوع آخر (منتخب، تناوبي و دوگانه) انرژي تشخيص زيادي مي خواهند.

[توصيه: كار كردن با كتاب هاي جداول يكي از روش هاي تقويت مهارت هاي دقت كردن مي باشد. پيدا كردن كلمه ي رمز، جورچين ها و جدول كلمات براي اين كار بسيار مناسب هستند. پس براي تقويت مهارت دقت تان و در نتيجه حافظه تان بايستي اندكي روي پازل ها كار كرده و وقت صرف كنيد].

انرژي و فعاليت شناختي

شايد تا اينجا متوجه شده باشيد كه خواسته ي ما اين است كه شما براي دقت و توجه بيشتر همه ي تلاش تان را بكنيد. درست است. دقت كردن تلاش مي خواهد و تنها در سايه ي اين تلاش است كه حافظه تان اصلاح مي شود. اينجا يك جمله كليدي وجود دارد و آن اين كه «تلاش خوب در سايه ي محدوديت هاست».

هر كدام از ما انرژي شناختي محدودي داريم. (البته در افراد مختلف متفاوت است.) از اين منابع محدود بايد به درستي استفاده شود چون استفاده ي بيش از حد عواقب بدي به دنبال دارد. به شما ياد مي دهيم كه چگونه صدها اسم از گروهي را از بر كنيد مثل برنامه هاي تلويزيوني. اما ارزش و فايده ي اين كار در چيست؟ چه سودي به شما مي رسد؟

مهم اين است كه بدانيد نمي توانيد همه چيز را به خاطر بسپاريد و نيازي هم به اين كار نداريد. اگر شما تمام عمرتان را روي اين صرف كنيد كه هميشه از روي اشتياق و فعالانه متوجه امور باشيد و تلاش كنيد كه جزئيات همه اتفاقات روزمره را حفظ كنيد، خيلي زود خسته مي شويد و ممكن است به اين خاطر ديوانه هم بشويد. مغز ما هنگامي دچار لغزش و قصور مي شود كه نحوه ي ذخيره سازي انرژي تشخيص در مورد اطلاعاتي كه واقعاً مهم هستند، اشتباه و بي اراده باشد.

شما مي دانيد كه كدام قسمت از حافظه تان دچار مشكل است (در فصل 2 متوجه آن شديد). و همچنين مي دانيد كه مي خواهيد بهتر به حافظه بسپاريد. اين كتاب به ياد مي دهد تا در مورد آن قسمت ها تمريناتي انجام دهيد.

وقتي از لحاظ روحي خسته باشيد انرژي تشخيص شما تهي مي شود. اگر شما خيلي هم تلاش كنيد در واقع توانايي شما در به ياد آوردن فروكش مي كند. انواع مختلف دقت كردن به مقدار زيادي از اين نوع انرژي نياز دارد. (به ويژه منتخب، تناوبي و دوگانه). شايد متوجه شده باشيد هنگامي كه همزمان هم كتاب مطالعه مي كنيد و هم به اخبار گوش مي دهيد، هيچ كدام از آن ها را به طور كامل به خاطر نمي سپاريد. تا يك اندازه علتش اين است كه شما از منابع محدود قوه ي درك تان خيلي كم استفاده مي كنيد. هر كدام از اين فعاليت ها، نياز به دقت زيادي دارند. اگر شما توجه و دقت تان را نصف كنيد به احتمال زياد باز هم به طور كامل آن ها را به ياد نخواهيد داشت.

يكي از دلايل مشكلات حافظه ي جامعه ي ما اين است كه اطلاعات زيادي به دست مان مي رسد. و همه ي آن ها را نمي توانيم به خاطر بسپاريم. اگر اين كار عملي مي شد، عالي بود. به محدوديت هايتان احترام بگذاريد. اگر دقت كنيد متوجه خواهيد شد كه اگر خودتان را مجبور نكنيد كه همه چيز را به خاطر بسپاريد، چيزهاي بيشتري را به خاطر خواهيد آورد.

WETT

Wett مخفف حروف اول كلماتي است كه به روشي دلالت مي كنند كه از انرژي شناختي محافظت مي كند اين كلمات عبارتند از:

يادداشت كنيد. (Write it down)

آشفتگي ها را حذف كنيد. (Eliminate distractions)

استراحت كنيد. (Take break)

زمان بندي كنيد. (Timing)

يادداشت كنيد

يكي از بهترين راهبردها كه شما مي توانيد در محافظت از منابع انرژي شناختي تان استفاده كنيد، اين است كه خلاصه نويسي كنيد و يا از سالنما استفاده كنيد. در نظر داشته باشيد كه اين عمل باعث بهتر شدن حافظه تان نمي شود. اين يادداشت ها بايد در جاي مناسب و امني نوشته شوند، چرا كه با گم شدن آن ها اوضاع بدتر مي شود. اين يادداشت ها بايد در دسترس هم باشند. اگر شما بايد اول وقت به جايي تلفن بزنيد، بهتر است اين يادداشت را كنار مسواك تان گذاشته باشيد. اگر ضروري است كه هنگام برگشت به خانه، جلوي اداره ي پست توقف كنيد. يادداشت هايتان را در داشبرد ماشين تان بگذاريد. با نگه داشتن اين يادداشت ها ديگر نيازي نيست كه جزئيات كاركرد روزانه تان را به خاطر بسپاريد.

آشفتگي ها را حذف كنيد

مسئله اي كه شما را آزرده خاطر مي سازد اين است كه هنگامي كه همسرتان تلفني با كسي صحبت مي كند و شما كتابي را مطالعه مي كنيد، نمي توانيد روي مطالب كتاب تمركز كنيد. يعني شما مجبوريد به جاي اين كه تمركز داشته باشيد، از دقت كردن منتخب استفاده كنيد. همچنان كه قبلاً  ذكر شد، اين نوع از دقت كردن اساساً بيش از تمركز كردن انرژي شناختي تان را مصرف مي كند.

راه حل مشكل اين است كه تمام آشفتگي هاي محيطي را از ميان ببريد (توجه داشته باشيد كه اين بدان معني نيست كه همسرتان را سرزنش كنيد شما مي توانيد به اتاق ديگري برويد كه صداي مكالمه ي وي به گوش تان نرسد).

وقتي كه لازم است چيزي را به ياد آوريد كه خيلي هم مهم است، قبل از هر كاري تمام آشفتگي هاي محيط را كه ممكن است حواس شما را پرت كند از بين ببريد. گاهي اوقات اين عمل مدت زمان خيلي كوتاهي طول مي كشد. اين عمل در واقع فرصتي را فراهم مي آورد ك دقت كردن شما از يك نوع پيچيده مثل توجه منتخب به نوع ساده تر مثل تمركز، تغيير يابد كه برايتان بسيار مفيد خواهد بود.

جالب اينجاست كه وقتي اين قسمت را مي نوشتم، متوجه شدم كه به سختي مي توانم تمركز كنم. چند دقيقه اي طول كشيد تا بالاخره فهميدم صداي موسيقي كه به گوشم مي رسيد مرا دچار آشفتگي مي كرد. نمي توانستم تمام دقتم را روي نوشته هايم جمع كنيم، چرا كه بيشتر انرژي ادراكي من در گوش دادن به موسيقي مصرف مي شد.

استراحت كنيد

وقتي سر كار هستيد و لازم است كه ليست خريد بعد از ظهر را به خاطر بياوريد، بهترين كار اين است كه قبل از اين كه به ليست نگاهي بيندازيد، كمي وقفه ايجاد كنيد.

بيشتر مواقع چنان خودمان را مشغول مي سازيم كه حتي متوجه نمي شويم كه از انرژي شناختي مان استفاده مي كنيم. (خواب تنها فعاليتي است كه به اين انرژي نيازي ندارد ولي هيچ اميدي نيست كه هنگام خواب چيزي را هم به ياد بياوريم).

وقتي در به ياد آوردن چيزي دچار مشكل شديد، قبل از هر كاري مطمئن شويد كه به خوبي استراحت كرده ايد و هيچ چيزي در ذهن تان پرسه نمي زند. زماني كه خسته هستيد، به جاي اين كه تمام تلاش تان را براي تمركز داشتن بكنيد، بهتر است استراحت كوتاه مدتي داشته باشيد.

[توصيه: وقتي استراحت مي كنيد، بهتر است از تمرينات آرامش بخش فصل 3 هم استفاده بكنيد. اين عمل دو منفعت بزرگ براي تان به دنبال دارد. هم باعث كاهش مصرف انرژي شناختي مي شود و هم باعث تقويت حافظه از طريق كاهش اضطراب و استرس مي شود استراحت و تمرينات آرامش بخش دو جفت بسيار قدرتمند و برنده هستند.]

زمان بندي كنيد

مواقعي وجود دارد كه شما مي دانيد كه دچار آشفتگي خواهيد شد و قادر به تمركز نخواهيد بود. سعي نكنيد كه در آن مواقع چيزهايي را به خاطر بياوريد. به عنوان مثال اگر شما بخواهيد ديالوگ بخش سوم هملت را از بر كنيد، زماني كه بچه ها از مدرسه برگردند، به احتمال زياد، مناسب نخواهد بود. پس منتظر بمانيد تا زماني كه مكان ساكت و آرامي بيابيد و سپس كارتان را شروع كنيد.

در برخي موارد، اين توانايي را نداريد تا براي به خاطر آوردن چيزي شرايط را انتخاب كنيد. با اين وجود، متوجه خواهيد شد كه واقعاً در بعضي شرايط، كنترل شما روي اين مورد بيشتر از آن است كه فكرش را مي كرديد.

دادن اطلاعات

در فصل 4 در مورد دقت داشتن و اهميت آن در قوي تر كردن حافظه مطالبي خوانديد. درست است كه دقت داشتن بسيار حائز اهميت است اما اين مسئله هم درست است كه مرحله ي دادن اطلاعات به دقت كردن زيادي نياز دارد. دادن اطلاعات انرژي شناختي زيادي مي خواهد تا بتواند با مهارت شبكه هاي عصبي كه شامل خاطرات هستند را ساخته و به هم متصل كند. به عنوان مثال شما براي به خاطر سپردن يك شماره تلفن مي توانيد از شرّ تمام آشفتگي هاي محيطي خلاص شده و آنگاه به شماره تلفن نوشته شده روي كاغذ خيره شويد. شايد شما بدين ترتيب آن شماره تلفن را از بر كنيد. با اين وجود روش هاي بهتر ديگري وجود دارند كه مي توانيد با استفاده از آن ها، شماره تلفن را خيلي بهتر و عميق تر حفظ كنيد. اولين روش پيشنهادي، مرور ذهني مي باشد.

مرور ذهني

مرور ذهني عمل تكرار يك چيز براي چندين بار متوالي است تا زماني كه در مغزتان حك شود. اين عمل يكي از طبيعي ترين و كارآمدترين روش هاست كه مي تواند فرايند دادن اطلاعات را تقويت كند. اگر شما بخواهيد كه شماره تلفني را از بر كنيد، ممكن است با صداي بلند چندين بار متوالي آن را براي خودتان بازگو كنيد تا زماني كه اطمينان پيدا كنيد كه در مغزتان فرو رفته است. به عمل سما مرور ذهني مي گويند.

همين حالا به مواردي فكر كنيد كه هرگز آن را فراموش نمي كنيد. مثلاً اسم همسرتان. چند دفعه آن را تكرار كرده ايد؟ چند بار با صداي بلند و چند بار در ذهن تان از او اسم برده ايد؟ چندين ميليون بار؟ چندين بيليون بار؟ هر بار كه آن اسم را بازگو مي كنيد، استحكام شبكه هاي عصبي مربوط به آن اسم را افزايش مي دهيد و بدين ترتيب آن اسم هرگز از خاطرتان محو نمي شود. و اين اهميت مروز ذهني را مشخص مي سازد.

اما به ياد داشته باشيد كه مرور ذهني نمي تواند مستقل از مسئله ي دقت كردن تأثيري داشته باشد. اگر شما با بي ميلي براي چندين بار متوالي شماره تلفني را بازگو كنيد، به احتمال زياد نمي توانيد آن شماره را به مدت طولاني به خاطر بسپاريد. اگر از طرف ديگر، با در نظر گرفتن محيط اطراف تان، يكي از انواع دقت داشتن را انتخاب كنيد و از مهارت هاي Wett كه در فصل 4 ياد گرفتيد، بهره برده و سپس از مرور ذهني هم استفاده كنيد، شانس تان در از بر كردن اطلاعات به صورت تصاعدي افزايش مي يابد.

[توصيه: تكنيك ديگري كه شايد شما بخواهيد آن را امتحان كنيد، تمرين كردن به صورت چرخشي است. به جاي اين كه نشسته و نيم ساعت وقت صرف كنيد تا يك شماره تلفن را از بر كنيد، آن را با فواصل دو تا پنج دقيقه اي انجام دهيد. اين روش بسيار موثرتر است و لازم نيست تا با بي حوصلگي زمان زيادي را براي دادن اطلاعات صرف كنيد.

عمل تكميلي

اين گونه شروع مي كنيم كه براي خريد از سوپرماركت محله تان از خانه خارج مي شويد. درست دم در همسرتان صدا مي زند كه «عزيزم، مي توني مقداري پنير خامه اي و چند تا گوجه فرنگي خورشتي هم بگيري؟ من واقعاً گوجه فرنگي خورشتي دِل مونت رو دوست دارم. اگر از آنها داشتند، حتماً بگير.» ليست خريد در ذهن تان آماده است و شما هم به دقت از اتمام راهبردهاي اين كتاب استفاده مي كنيد تا مطمئن شويد كه چيزي را فراموش نخواهيد كرد. حال در لحظه ي آخر، مجبوريد كه دو مورد جديد را هم به اين ليست اضافه كنيد. چگونه اين كار را انجام مي دهيد؟

استفاده از روش تكميلي، روش كارآمد ديگري است كه با استفاده از آن مي توانيد فرايند دادن اطلاعات را به خوبي انجام دهيد تكميل، عمل توسعه ي فوري اطلاعات در همان زمينه اي است كه شما مي خواهيد آن ها را به خاطر بسپاريد.

وقتي مي خواهيد چيزي را به خاطر بسپاريد، زماني كه بخش هاي مختلف مغزتان را مورد استفاده قرار مي دهيد، به همان اندازه ردّ پاي عصبي بيشتري باقي مي ماند كه بعدها مي توانيد هر وقت كه خواستيد از آن ها استفاده كرده و كاركرد حافظه تان را بهبود بخشيد.

شواهد زيادي وجود دارد دال بر اين كه وقتي ما براي اين كه چيزي را به حافظه بسپاريم از چندين ساختار قوه ي ادراك مان استفاده كنيم، آن چيزها بسيار عميق در حافظه مان فرو مي روند. روش هاي مختلف و متعددي وجود دارند كه مي توانيد با آن ها خيلي ماهرانه اطلاعات را در حافظه ذخيره كنيد. اين روش ها خيلي جالب هستند. چند روش همراه با مثال را مي بينيم.

از حواس پنج گانه تان استفاده كنيد.

شايد روش بي واسطه اي كه مي توانيد براي دادن اطلاعات به مغز به صورت ماهرانه، از آن استفاده كنيد، به كار بردن حواس تان در مورد اطلاعات باشد. وقتي سعي مي كنيم تا چيز را به خاطر بسپاريم، اكثراً از توانايي لفظي مان در مورد آن چيز استفاده مي كنيم. به عنوان مثال مي توانيد روش مرور ذهني را به كار برده و «پنير خامه اي و گوجه فرنگي خورشتي دل مونت» را چندين بار متوالي تكرار نماييد. شايد براي تان بسيار مفيد هم باشد. اما به خاطر داشته باشيد كه كلمات فقط جنبه ي توصيفي دارند و تنها در مورد چيزهاي عيني و واقعي به كار مي روند. خيلي خوب است كه تنها به كلمات بسنده نكنيم و روي اين اطلاعات كار كنيم.

حال كمي در مورد پنير خامه اي فكر كنيد. پنير خامه اي ماده اي سفيد و چرب است كه مي توانيد به آساني روي نان بماليد. حال در مورد غلظت آن فكركنيد. مزه ي آن را در نظر بگيريد. در واقع تصوير پنير خامه اي را در ذهن تان مجسم مي كنيد. به عبارت ديگر، با چشم ذهن تان آن را مي بينيد. وقتي پنير خامه اي را لاي دو انگشت تان مي ماليد، چه احساسي مي كنيد؟ حال اين كار را با گوجه فرنگي انجام دهيد. اگر گوجه فرهنگي را كمي فشار دهيد چه مي شود؟ تصور كنيد كه گوجه فرنگي هايي كه همسرتان با آنها شام درست كرده چگونه هستند؟ مي توانيد تصورات خود را تا جايي كه امكان دارد در ذهن تان مرور كنيد.

داستان بسازيد

مشكلي كه در روش قبل وجود داشت اين بود كه شما در مورد هر نوع اطلاعاتي نمي توانيد از حواس تان استفاده كنيد. چون بعضي از اطلاعات به حواس مرتبط نيستند. در مثال قبلي از شما خواسته شده بود كه چند تا گوجه فرنگي دل مونت خورشتي بخريد. اين گوجه فرنگي مخصوص و از نوع جديدي هستند. براي به خاطر سپردن دل مونت از چه حواسي مي توانيد استفاده كنيد؟ معلوم است! هيچكدام!

به همين خاطر، در بعضي موارد بايستي از روش هاي ديگري استفاده كرد. يكي از اين روش ها كه كارآمد و بسيار بامزه است، داستان سازي است. يعني ساختن يك داستان در مورد همه ي اطلاعاتي كه مي خواهيد آن ها را همزمان به خاطر بسپاريد. شايد كمي مسخره به نظر برسد اما اگر خلاقيت به خرج دهيد، خواهيد ديد كه كاري آسان و پرجذبه است. اين روش سرگرم كننده در به خاطر سپردن اطلاعات بسيار مفيد است. سه مورد وجود دارد كه هنگام ساختن داستان بايستي آن ها را در نظر بگيريد.

1- از تمام مواردي كه بايد آن ها را به خاطر بسپاريد، در داستان تان استفاده كنيد: در مثال قبلي دو مورد بود كه بايد آن ها را به خاطر مي سپرديد. اين موضوع در عين سادگي، پيچيده به نظر مي رسد. اما اين طور هم نيست. فقط بايد اين دو مورد در داستان مطرح شوند.

2- از شوخ طبعي تان استفاده كنيد: با استفاده از شوخي و كمي غلو مي توانيد داستان را جذاب تر كنيد و در نتيجه ماندگاري اين داستان و اطلاعات مورد نظر در ذهن بيشتر مي شود. اين روش كاركرد حافظه تان را بهبود مي بخشد.

3- همزمان از چند روش براي دادن اطلاعات استفاده كنيد: همه ي اين روش ها به تنهايي مي توانند مورد استفاده قرار گيرند اما شما مي توانيد همزمان از چند روش هم بهره ببريد. شما در داستان تان مي توانيد هم از مرور ذهني و هم از حواس تشخيصي تان استفاده كنيد. اگر هر دوي آن ها را با هم به كار ببريد، مطمئناً به حافظه تان كمك بيشتري كرده ايد.

براي ملموس تر شدن موضوع مثالي مي آوريم.

راز خورشت گوجه فرنگي دل مونت: پنير خامه اي

دل مونت مردي ريزاندام با قدي كمتر از 3 فوت بود. گونه هاي وي سرخ رنگ بود و استخوان بندي كوتاه و كلفتي داشت. از سر تا نوك پا با مو پوشيده شده بود. دل مونت در محله به خاطر درست كردن خورشت گوجه فرنگي شهرت داشت. هيچ كس رمز آن را نمي دانست. ولي همه مي دانستند كه اگر شخصي فقط يك بار خورشت گوجه فرنگي او را امتحان كند، ديگر به خورشت گوجه فرنگي ديگري لب نمي زند.

چندين سال قبل، دل مونت راز اين خورشت گوجه فرنگي را كشف كرده بود. يك روز وي تصميم مي گيرد كه يك قاشق پنير خامه اي به اين خورشت اضافه كند. او نمي دانست كه اين مقدار كم پنير خاامه اي چه تغيير بزرگي در خورشت او ايجاد مي كند. دل مونت يك قاشق غذاخوري از ماده ي سفيد و خامه دار را برداشت و توي قابلمه اي كه پر از خورشت گوجه فرنگي بود، ريخت. پنير سفيد رنگ در خورشت قرمز رنگ به آرامي حل شد. پس از اين كه خورشت را مزمزه كرد، متوجه شد كه پنير خامه اي كار خودش را كرده است.

همچنان كه ديديد، داستان تان از واقعيت به دور است. در حقيقت به همان اندازه كه اين داستان غريب و ناشناس باشد، به همان اندازه به آساني مي توانيد اطلاعات موجود در آن را به خاطر بسپاريد. كاري كه بايد انجام دهيد اين است كه آن را جالب بپنداريد، خلاقيت داشته باشيد و از به حافظه سپردن تان لذت ببريد.

مجسم كنيد

آخرين روش پيشنهادي ما به شما همين روش است. در فصل 3 با تجسم سازي آشنا شديد. اما به خاطر هدفي كه اين كتاب، آن را دنبال مي كند، مجبوريم تا تمرينات تجسم سازي را به نسبت كاربردش، به صورت پراكنده بيان كنيم. ممكن است بخواهيد براي به دست آوردن اطلاعاتي در اين مورد، دوباره فصل 3 را مرور كنيد.

در سال هاي اخير از تجسم سازي به نوبه ي خودش به عنوان يك ورزش فكري ياد مي شود. كاملاً ثابت شده است كه تجسم سازي تأثير زيادي روي سلامتي روحي و جسمي شما و همچنين توانايي يادگيري شما دارد. به عبارت ديگر، مجسم كردن، در تقويت و بهبود حافظه نقش انكارناپذيري دارد.

هم اكنون كتاب هاي زيادي در مورد مجسم سازي در بازار وجود دارد و اگر ازا ين روش خوش تان آمد مي توانيد يكي از آن ها را تهيه كنيد. يكي از كتاب هاي خوب، تجسم سازي براي ايجاد تغيير اثر پاتريك فانينگ كه توسط انتشارات نيوهاربنيگر به چاپ رسيده است مي باشد.

براي فهم بيشتر شما به اختصار در مورد اين روش توضيحاتي مي دهيم. با تجسم سازي مي توانيد شبكه هاي عصبي را كه از حافظه تان نگهداري مي كنند. افزايش دهيد. در حقيقت، متوجه خواهيد شدكه تخيل وسيله ي بسيار پرقدرتي است و مغز اين توانايي را دارد كه اين تخيلات را به صورتي بازسازي كند كه كاملاً واقعي به نظر برسند.

وقتي شما چيزي را در ذهن تان مجسم مي كنيد. تنها تصوير آن چيز را به چشم ذهن تان نمي فرستيد بلكه تمام احساس تان را هم درگير مي كنيد شما آن چيز را مي بينيد، لمس مي كنيد، احساس مي كنيد، استشمام مي كنيد. اين فعاليت هاي تجسم سازي تمام شبكه هاي عصبي كه در جريان تجسم سازي موجودند را توليد مي كنند.

احتمال دارد كه شما بدانيد كه چگونه چيزي را در ذهن تان تجسم كنيد ولي شايد مهارت كافي در اين زمينه را نداشته باشيد. به عنوان مثال هر وقت كه شما قيافه ي فرزندتان را در ذهن تداعي مي كنيد، زماني كه توانستيد واقعاً قيافه ي او را ببينيد، آن قيافه را مجسم كرديد.

در اين راستا، راهبردهاي مفيدي وجود دارد كه مي توانيد از آن ها استفاده كنيد. در ابتدا لازم است كه چند دقيقه اي با چشمان بسته بنشينيد و هوشيارانه سعي كنيد تا شيء مورد نظرتان را تجسم كنيد. براي اينكار، بايستي از تمام آشفتگي هاي محيطي دوري گزيده و زمان مناسبي را براي اين كار در نظر بگيريد تا بتوانيد چيزهايي را به خاطر بياوريد. بيشتر افراد بعد از خواندن اين مطلب فكر مي كنند كه هيچ زمان مناسبي در اختيار ندارند. اما براي تان پاسخ مناسبي داريم. اول اين كه، اين عمل ممكن است فقط 2 دقيقه طول بكشد، پس اگر شما آن قدر مشغله ي كاري داريد كه نمي توانيد اين دو دقيقه را پيدا كنيد، بهتر است كه قبل از هر كاري از مقدار كارهاي روزمره تان بكاهيد. دوم اين كه به وقت هايي فكر كنيد كه آن ها را به خاطر تلاش تان براي به ياد آوردن، از دست خواهيد داد. در مورد قرارهايي كه فراموش خواهيد كرد سر موقع آنجا حضور پيدا كنيد و چيزهايي كه بايد از سوپرماركت سر راه تان مي گرفتيد و بعداً مجبور خواهيد شد آنجا برگشته و خريدتان را انجام دهيد. به وقت هايي فكر كنيد كه مجبوريد دنبال دسته كليدتان بگرديد. با اين توضيحات، اين دو دقيقه باعث ذخيره ي مدت زمان نسبتاً زيادي مي شود.

حال، صندلي راحتي پيدا كرده و به آرامي آنجا بنشينيد. چشمان تان را بسته و 5 نفس عميق بكشيد.به محض اين كه احساس آرامش كرديد اطلاعاتي را كه مي خواستيد با چشم ذهن تان ببينيد را تجسم كنيد. اگر جسم باشند، تا حدي كه توانايي داريد، كامل تصور كنيد. تمام جزئيات را به تصوير بكشيد. آيا عطر و بو دارند؟ آيا مي توانيد لمس كنيد؟ چه احساسي به شما دست مي دهد؟ مزه ي آن ها را بچشيد. حواس تان را روي آن ها متمركز كنيد و به اجزاي تشكيل دهنده شان نگاه كنيد. سپس روي كلّ آن ها تمركز كنيد.

اگر بيش از يك شيء باشند، مي توانيد كل مجموعه را تجسم كنيد. به محيط اطراف آن هم نظري بيندازيد. در مورد جزئيات محيط هم كوتاهي نكنيد. خودتان را هم همراه با آن تجسم كنيد.

وقتي كه به طور كامل توانستيد تصوير چيزي را كه مي خواهيد به خطار بسپاريد، در ذهن تان جاسازي كرديد، به آرامي به دنياي واقعي برگرديد. قبل از اين كه به انجام امور روزمره تان بپردازيد، چند لحظه اي آهسته روي صندلي بنشينيد. به اين ترتيب، مطمئن باشيد كه زماني كه مي خواهيد آن چيز را به خاطر بياوريد، آن تصوير به كمك شما مي شتابد.

بازخواني

همچنان كه قبلاً گفتيم، بازخواني مرحله اي از فرايند حافظه است كه اكثر افراد را متوجه مشكل شان مي سازد. وقتي كه مي خواهيم اطلاعات را از مغزتان بيرون بكشيم، مي بينيم كه انكار آن اطلاعات وجود ندارد. در اين حالت، دچار ترس و وحشت مي شويم.

مغز انسان در مقايسه با كامپيوتر بسيار پيشرفته و پيچيده است. متاسفانه حافظه، يك سيستم ساده ي بايگاني نيست كه اطلاعات در يك مكان خاص و مشخص نگهداري مي شوند كه شما به آساني آنجا رفته و آن را بازپس بگيريد. مغز شما خيلي با عظمت و در عين حال پيچيده تر از اين سيستم است. با اين وجود، شما مي توانيد از روش هايي كه مغزتان، اطلاعات را فايل بندي مي كند، استفاده كنيد و در مواقع لزوم آن اطلاعات را فراخوانيد.

آنتي بيوتيك ها

آخرين گروه دارويي بدون برچسب آنتي بيوتيك ها هستند. كلمه ي آنتي بيوتيك همچون چتر وسيعي است كه بر سر گروه هاي مختلف دارويي كه براي درمان انواع عفونت ها به كار مي رود، كشيده شده است. يكي از مهم ترين گروه آنتي بيوتيك ها كه براي ما هم آشنا است، گروه شلاته كننده ها است كه با داروها پيوند يافته باعث رسوب در بافت هايي مثل استخوان مي شود. كليوكينول مثالي از اين گروه است كه از سد خوني مغز عبور كرده و ميل تركيبي زيادي با يون هاي روي و مس در مغز دارد. پژوهشگران بخش پزشكي دانشگاه دوك به اين يافته رسيده اند كه بين مقادير مس و روي در مغز و اختلالات حافظه مثل بيماري آلزايمر رابطه اي وجود دارد. اخيراً استفاده از كليوكنيول در تركيب با ويتامين ₁₂B مورد تحقيق قرار گرفته است. بر اساس اين تحقيق احتمال درمان هاي پزشكي جديدي در عرصه ي بيماري هاي حافظه به وجود مي آيد.

داروهايي با تأٍيرات منفي روي حافظه

بخش پاياني اين فصل داروهايي را معرفي مي كند كه بر روي حافظه تأثير منفي دارند. اين ليست دارويي در يكي از كتاب هاي جديد به نام «تمرين حافظه» اثر ميسون و كوهن 2001 به چاپ رسيده است. به خاطر بسپاريد كه اين داروها بر حافظه به طور مستقيم يا غيرمستقيم تأثير منفي دارد. اين ليست به ترتيب الفبايي نوشته شده است و به شما كمك مي كند تا بدانيد كه آيا داروهاي مصرفي تان در كاهش كاركرد حافظه تان موثر است يا نه؟ اين نكته را هم مد نظر داشته باشيد تأثيري كه هر فرد بيماري از يك داروي مشخص مي گيرد با بيماران ديگر متفاوت است.

داروهايي كه ممكن است باعث اختلالات حافظه شوند.

داروهايي كه در دسترس شما هستند كه براي درمان بيماري خاصي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين داروها ممكن است اثرات نامطلوبي روي حافظه تان داشته باشد. اگر فكر مي كنيد داروي مصرفي تان براي حافظه ي شما نامناسب است با پزشك تان مشورت كنيد.

در ذيل شما را با داروهايي كه حافظه تان را به خطر مي اندازد آشنا مي نماييم.

تأثيري كه هر فرد بيماري از يك داروي خاص مي گيرد با بيماران ديگر متفاوت است.

داروهاي فشار خون

- اسپيرونولاكتون (Aldactazide)                -كاريديلول (Coreg)

- متيل دوپا (Aldomet)                                     - نادولول (Corgard)

- هيدروليزين (Apresazide)                      - بندروفلامتيازيد (Corzide)

- تيمولول (Blocadren)                            - تورسميد (Demadex)

- بامتانيد (Bumex)                                 - ريسيرپين (Diupres)

- كارترول (Cartrol)                                 - كلرتيازيد (Diuril)

- كلويندين (Combipres)                         - تريامترين (Dyazide)

- متوكليوتيازيد (Enduron)                       - آمي لوريد (Moduretic)

- ديسرپيدين (Enduronyl)                       - لابي تالول (Normodyne)

- هيدروكلريتازيد (Esidrix)                       - ريسيرپين (Regroton)

- ريسيرپين (Hydropres)                         - ريسيرپين (Solutensin)

- كلرتاليدن (Hygroton)                          - آسباتولول (Sectral)

- پرپرانولول (Inderal)                              - آتنولول (Tenoretic)

- بتاكسولول (Kerlone)                           - آتنولول (Tenormin)

- پنبوتولول (Levatol)                              - پيندولول (Vesken)

- متوپرولول (Lopressor)                          - متولازون (Zaroxolyn)

- اينداپاميد (Lozol)                                - بيسوپرولول (Zebeta)

- تري كلورميتازيد (Metahydrin)                - بيسوپرولول (Ziac)

داروهاي اعصاب و روان

-هيدروكسي زين (Atarax. Vistaril)          - تيوريدازين (Mellaril)

- لورازپام (Ativan)                                  - ماپروبامات (Miltown)

- باسپيرون (Buspar)                              - تيوتيكسن (Navance)

- باتوباربيتال (Butisd Sodium)                  - پنتوباربيتال (Nembutal)

- پرازپام (Centrax)                                 -كلورال هيدرات (Noctec)

- پروكارپرپزين (Comparine)                     - متي پريلول (Noludar)

- فلورازپام (Dalmane)                                      - فلوفنازين (Prolixin)

- گلوتتي ميد (Doriden)                          - تمازپام (Restoril)

- آمي تريپتيليين (Elavil)                         - اگزازپام (Serax)

- مپروبامات (Equanil)                                       - تري فلوپرازين (Stelazine)

- تريازولام (Halcion)                               - كلرپرومازين (Thorazine)

- هالوپريدول (Haldol)                                      - كلروزاپات (Tranxene)

- كلونازپام (Klonopin)                            - ديازپام (Valium)

- كلرديازپوكسايد (Librium)                     - آلپرازولوم (Xanax)

آنتي بيوتيك ها

-نورفلوكساسين (Chibroxin)                             - گريپ فلوكساسين (Raxar)

-سيپروفلوكساسين (Ciloxan/ Cipro)                 - آمانتادين (Symmetrel)

- گانسيس لسوير (Cytovene)                           - متانامين (Urised)

- لاوفلوكساسين (Levaquin)                             - اسپارفلو كساسين (Zagam)

- آفلوكساسين (Ocuflox/ Floxin)             - انوكساسين (Penetrex)

داروهاي آلرژي و سرماخوردگي

-هيدروكسيزين (Atarax)                         - آزاتادين (Optimine)

- ديفن هيدرامين (Benadryl)                    - سيپروهيپادين (Periactin)

- كلرفنيرامين (Chlor- Trimeton)              - ترفنادين (Seldane)

- برامفنيرامين (Dimetane)                      - كلماستين (Tavist- D)

- آستميزول (Hismanal)                          - هيدروكسيزين (Vistaril)

-تيروپروليدين (Myidil)

داروهاي مسكن

-ايبوپروفن (Advil/ Motrin)                       - پروكسيكام (Feldene)

- ناپروكسن (Aleve)                               - ايندومتاسين (Indocin)

- فلوربيپروفن (Ansaid)                                     - اتودولاك (Lodine)

- كولين ساليسيلات (Arthropan)             - مكلوفنامات سديم (Meclomen)

- آسپرين (Ascriptin)                              - فنوپروفن كلسيم (Nalfon)

- آسپرين (Bayer)                                  - كستوپروفن (Orudis)

- فنيل باتازون (Butazolidin)                     - نابومتون (Relafen)

- سولينداك (Clinoril)                                       - پنتازوسين (Talwin)

- آكساپروزين (Daypro)                           - تولمتين سديم (Tolectin)

- سالسالات (Disalcid)                                     - كتورولاك (Toradol)

- مگنزيم ساليسيلات (Doan's pills)          - كولين (Trilisate)

- ديفلانيزال (Dolobid)                                      - ديكلوفناك سديم (Voltaren)

- برومفناك سديم (Duract)

داروهاي ضد اختلالات رواني

- كلوزاپين (Clozaril)                               - متوكلرپراميد (Reglan)

- هالوپريدول (Haldol)                                      - تري فلوپرازين (Stelazine)

- تيوريدازين (Mellaril)                             - كلرپرومازين (Thorazine)

- تيوتيكسن (Navane)                                      - پرفنازين (Triavil)

- فلوفنازين (Prolixin)

داروهاي اعصاب

- بنزتروپين (Cogentin)                           - بروموكريپتين (Parlodel)

- فني توئين سديم (Dilantin)                            - پيريميدون (Primidone)

- بروموكريپتين (Ergoset)                        - كاربيدوپا (Sinemet)

- كلونازپام (Klonopin)                            - آمانتادين (Symmetrel)

- لودوپام (Larodopa)

حقه هاي ضروري حافظه براي بازخواني مؤثر

آيا تا به حال از اتاقي بيرون آمده ايد در حالي كه فكر مي كرديد چرا به آنجا رفته بوديد؟ اكثر مواقع اگر شما به مكاني كه در آنجا تصميم به انجام كاري گرفته ايد، برگرديد، همان كار دوباره به ذهن تان مي رسد، به اين نوع حافظه، وابسته به زمينه گفته مي شود. اگر هنگام بازخواني اطلاعات دچار مشكل مي شويد به زمينه ي آن حافظه فكر كنيد، به جاي اين كه ذهن تان رابه مضمون آن معطوف كنيد. اگر منحصراً به بيرون كشيدن چيز فراموش شده از مغز فكر كنيد، نتيجه ي مطلوبي به دست نياورده و دچار سردرگمي مي شويد، به عنوان مثال اگر نام همسر رئيس تان را به خاطر نمي آوريد، درباره ي زمينه اي كه آن شخص را ملاقات كرديد، فكر كنيد. آيا در مهماني وي را ديده ايد؟ چه احساسي داشتيد، زماني كه وي را ملاقات كرديد؟ چه فصلي از سال بود؟ اينها سرنخ هايي هستند كه به شما كمك مي كنند تا اطلاعاتي كه قبلاً به حافظه سپرده ايد را به آساني به خاطر بياوريد.

به همين ترتيب برگشتن به حالت روحي كه در موقع دادن اطلاعات به مغز داشتيد، مي تواند به شما كمك كند. اگر خيلي خوشحال بوديد، زماني كه اطلاعاتي را به خاطر (حافظه) مي سپرديد، در اين صورت حافظه وقتي با شما همكاري مي كند كه به همان اندازه خوشحال باشيد. به اين نوع حافظه، وابسته به حالت روحي مي گويند.

- ايجاد رابط: حقه ي ديگري كه در فرايند بازخواني به دردمان مي خورد، برقراري رابط مي باشد. به عنوان مثال، اگر جعبه ي خالي تخم مرغ را روي صندلي ماشين تان بگذاريد، هنگام برگشت از سر كار، خريد تخم مرغ از سوپرماركت را فراموش نخواهيد كرد.

- ايجاد رابط الفبايي: اگر موردي را فراموش كرديد مي توانيد از حروف الفبا استفاده كنيد. در مورد هر حرف الفبايي، چندين كلمه اي كه با آن حرف شروع مي شود را مرور كنيد. به احتمال زياد وقتي به حرفي كه اولين حرف كلمه ي فراموش شده ي شماست برسيد، يكي از اولين كلمه ها، كلمه اي است كه شما دنبالش مي گشتيد.

- تقسيم اطلاعات: اين روش در واقع شكستن يك سري اطلاعات زياد به چند قسمت است. يك مورد آشنا از اين روش از بر كردن شماره تلفن هاست. اگر شماره تلفن 7 رقمي باشد به دو گروه عددي تقسيم مي كنيم. قسمت اول كه شامل سه عدد سمت چپ مي باشد، را خواند و چهار عدد بعدي را به دنبال آن مي خوانيم. نمونه ي لغوي و كلامي اين روش، تقسيم اقلام موجود در ليست خريد به گروه هايي همچون گوشت، لبنيات، غذاهاي منجمد و... است. با اين روش بازخواني اطلاعات آسان تر مي شود.

- روش PQ3RST: اين روش كمي پيچيده تر از روش هاي قبلي است، اما بسيار كارآمدتر است. شما مي توانيد در به خاطر آوردن داده هايي كه از طريق خواندن، تماشا و يا گوش دادن به دست آورده ايد، بسيار موفق تر باشيد. PQ3RST تركيبي از حروف اول كلمات داشتن پيش زمينه ي اطلاعاتي (P)، سئوال كردن (Q)، خواندن (R)، دوره كردن (R)، تمرين كردن (R)، و خلاصه نويسي كردن (S)، و امتحان كردن (T) مي باشد. اين روش مخصوصاً در خواندن متون و اطلاعات فني و چسباندن اجزاي تشكيل دهنده ي يك چيز از روي دستورات داده شده مثل درست كرد ن لوازم منزل مفيد مي باشد. ادعا بر اين است كه با موضوع آشنا شويد (Preview)، از خودتان در مورد مسائل حاشيه اي آن اطلاعات سئوال بپرسيد (Question)، سپس اطلاعات را بخوانيد (Read) و دوره كنيد (Review) و تمرين هم كنيد (Rehears)، تكرار كردن كليد به ياد آوردن اين نوع اطلاعات است. سپس نكات مهم مطلب را خلاصه نويسي كنيد (Summarize) و بالاخره خودتان را در مورد مجموع موارد امتحان كنيد. (Test).

- مرور ذهني مؤثر: از سيستم هاي مختلف حافظه براي دادن اطلاعات به حافظه استفاده كنيد و براي اين كار حتماً تمرين داشته باشيد. به عنوان مثال، اگر شما مي خواهيد خريد بادام زميني از فروشگاه را به خاطر داشته باشيد، كلمه ي «بادام زميني» را با صداي بلند بگوييد و سپس جستجوي آن از قفسه ي فروشگاه را تصويرسازي كنيد. بالاخره تصور كنيد كه پوست بادام زميني را با صدا جدا كرده و آن را داخل دهانتان مي گذاريد. با اين توضيحات، شما به سه طريق كلامي، ديداري و تحريك سازي حافظه تان را ايجاد كرديد. به اين طريق احتمال به ياد داشتن خريد بادام زميني از فروشگاه افزايش مي يابد.

ابزارآلات مفيد

حافظه ي كمك كننده: روش هاي زيادي وجود دارند كه مي توانند حافظه ي شما را ياري كنند تا بتواند امور روزمره و كارهاي معمولي را انجام دهد. اين روش ها در حدي هستند كه شما مي توانيد آن را اعمال كنيد درست مثل آب خوردن. مي توانيد از تقويم ديواري استفاده كنيد و تمام قول و قرارهاي مهم را در آن يادداشت كنيد. براي اين كار كه اين وسيله به يك ابزار مفيد براي حافظه تبديل شود بايد هر شب قبل از رفتن به رختخواب و صبح بلافاصله پس از بيدار شدن تقويم را بررسي كنيد. شما مي توانيد از زنگ موبايل تان هم براي قرار ملاقات هاي مهم هم استفاده كنيد.

تمام امور مهم تان را بر اساس اولويت ها رده بندي كرده و ليست آماده را همواره در دسترس داشته باشيد. هنگامي كه كارها را به اتمام رسانديد، روي ليست علامت بگذاريد. در ليست خريد هم مي توانيد اقلام مورد نياز را طبقه بندي كنيد.

شما مي توانيد از پيام گير تلفن منزل تان هم براي يادآوري استفاده كنيد. زماني كه خارج از منزل هستيد و يادتان آمد كه بايد به محض ورود به منزل كاري انجام دهيد كه فكر مي كنيد فراموش تان مي شود، با شماره ي تلفن منزل تان تماس گرفته و پيام مربوط به خودتان را بيان كنيد. به عنوان مثال بگوييد كه داروهايت را فراموش نكن.

مشخص كردن محل پارك ماشين تان: آيا شما هم بعضي مواقع فراموش مي كنيد ماشين تان را كجا پارك كرده ايد. در محل پارك، خيلي از اتومبيل ها شبيه هم هستند و اين امر باعث مي شود كه ما نتوانيم به آساني اتومبيل مان را پيدا كنيم و وقت زيادي را هم تلف مي كنيم و احساس بيچارگي و ندامت هم به سراغ مان مي آيد. براي پيشگيري از اين نوع حوادث، كاري كنيد كه ماشين شما از ديگر ماشين ها متمايز شود. براي نيل به اين هدف مي توانيد به آنتن ماشين تان نوار شب نما وصل كنيد. شما با اين نوار مي توانيد از فاصله ي دور هم ماشين تان را پيدا كنيد.

همچنين ممكن است شما بخواهيد وسيله نقليه تان را هميشه در جايي مشخص از پاركينگ پارك كنيد، به عنوان مثال در رديف آخر يا نزديك ورودي مشخص. شما با اين ابزار ساده مي توانيد از مصرف انرژي بيهوده براي يافتن چيزهاي كوچكي كه در حافظه ي كوتاه مدت تان ذخيره كرده ايد، رهايي يافته و به جاي آن از نيروهاي بيروني كمك بگيريد.

تدابير مورد نياز حافظه

تمام شرايط فيزيكي و محيطي شما مي توانند تأثير زيادي روي توانايي حافظه ي شما داشته باشند. علاوه بر آن ذهن شما هم در اين توانايي موثر است.

تمام شرايط فيزيكي و محيطي شما مي توانند تأثير زيادي روي توانايي حافظه ي شما داشته باشند.

به ذهن و جسم تان استراحت دهيد: وقتي شما در حال اضطراب و پريشاني هستيد، براي مغزتان بسيار مشكل و سخت است كه بتوانيد روي داده هاي جديد و يا بازخواني داده هاي قبلي متمركز شود. به نحوه ي تنفس تان دقت كنيد. با آرامش و از راه بيني هوا را داخل شش ها كرده و از راه دهان آن را پس دهيد. به تدريج مي توانيد نفس هايتان را عميق تر كنيد. ريلكس بودن ذهني و جسماني مي تواند انرژي مغز را براي ورود اطلاعات به حافظه و خروج آن افزايش دهد.

زندگاني سالم

جسم و مغز شما براي بازدهي بيشتر نيازمند رژيم سالم و متعادلي است. مطمئن شويد كه بدن شما روزمره از مواد مغذي و ويتامين ها و املاح معدني كافي برخوردار مي شود. اگر شما از مواد غذايي اطلاع زيادي نداريد و نمي دانيد از كدام نوع و چه قدر بايد مصرف كنيد تا نياز روزانه تان برطرف شود، مي توانيد از كتاب هاي زيادي كه در بازار به نام كتاب هاي تغذيه معروف هستند، استفاده كنيد. همچنين ورزش را در برنامه ي روزانه تان داشته باشيد. تمرين و ورزش سوخت و ساز بدن شما را افزايش داده و جذب مواد غذايي را بيشتر مي كند.

مشروبات الكلي را از برنامه تان حذف كنيد: مورد بعدي براي داشتن يك زندگي سالم اين است كه تمام مواد و مشروبات الكلي را دور بريزيد. همچنين بهتر است علاوه بر آن نمك، شكر، روغن و مواد بي ارزش ديگر را در رژيم غذايي تان به حداقل برسانيد. مقدار مصرفي آب آشاميدني در روز را افزايش دهيد. آب كافي كمك مي كند كه ميزان سديم بدن در حد متعادل باقي بماند، هوشاري ذهن افزايش يابد و هضم غذا، عملكرد كليه ها و جذب مواد غذايي و دارويي بهتر شود. توصيه مي شود روزانه 6 تا 8 ليوان آب مصرف كنيد.

به خواب تان اهميت دهيد: خواب كافي براي داشتن حافظه ي خوب، ضروري است. مانند حافظه، خواب هم يك فرآيند است و هر نوع تغيير نامطلوب و مزمن در هر بخشي از فرآيند خواب، نتايج منفي در حافظه خواهد گذاشت.

فرآيند خواب به پنج بخش تقسيم مي شود. (برخي از مدل ها، آن را شش قسمتي مي دانند. به اين علت كه بيدراي را هم جزئي از آن حساب مي كنند). اولين مرحله، نيمخواب بودن است. به دنبالش خواب سبك مي آيد كه مرحله ي دوم به حساب مي آيد. مرحله ي سوم و چهارم خواب سنگين هستند. مرحله ي پنجم Rem مي باشد كه همان حركت سريع چشم ها است. در اين مرحله حركت چشمان سريع مي شود و ضربان قلب و تنفس هم شتاب مي گيرند. بر اساس يك تئوري، خواب و رؤيا ديدن در اين مرحله صورت مي گيرد، يعني در ذهن يك سلسله حوادث اتفاق مي افتد. حتي با در نظر نگرفتن اعتبار اين تئوري، مشخص است كه كسر خواب توانايي تشخيص ذهن را كاهش مي دهد. اگر شما هم مشكلي در نحوه و زمان خواب تان داريد، بهتر است با يك پزشك متخصص مشورت كنيد.

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 13 اسفند 1393 ساعت: 9:43 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره حافظه های کامپیوتری,فرايند حافظه,ذخيره سازي در حافظه,