بررسی مشارکت علمی کتابداران ایرانی در سطح بین‌المللی:

با تأکید بر مقاله­های مندرج در نمایه‌های استنادی

علیرضا نوروزی[1]

داریوش علیمحمدی[2]

چکیده

از عوامل مهم پیشرفت یک رشته علمی، توان پژوهشی و کیفیت مقاله‌های چاپ شده در سطح ملی و بین­المللی است که توانایی رقابت آن رشته را در سطح جهان نشان می­دهد. این نوشته به بررسی وضعیت کمّی مقاله‌های منتشر شده به زبان انگلیسی توسط متخصصان کتابداری و اطلاع­رسانی ایران در سطح بین­المللی می­پردازد. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که وضعیت کمّی مقاله‌های منتشر شده توسط متخصصان کتابداری و اطلاع­رسانی ایران در سطح بین­المللی پایین است و توجه بیشتری را می­طلبد.

مقدمه

نگارش مقاله علمی یکی از مهمترین مهارت‌هایی است که هر پژوهشگری باید با آن آشنا باشد. آگاه ساختن سایر پژوهشگران از نتایج پژوهش‌های انجام شده، بالا بردن سطح دانش علاقه­مندان، آشنا نمودن آنها با پیشرفت‌های علمی در یک حوزه خاص، جمع­بندی نتایج و انتشار آن در قالب مقاله پژوهشی از اهداف اصلی پژوهشگران است. در نقطه مقابل، مجله‌های علمی از منابع مهم اطلاعات علمی و فنی هستند که پژوهشگران نتایج پژوهش‌های خود را از طریق آنها به چاپ می­رسانند.

یکی از راه‌های تقویت بنیه علمی هر کشوری در حوزه‌های علمی مختلف دسترسی به نتایج و تجربه‌های سایر پژوهشگران از طریق مجله‌های علمی است تا به این وسیله از هدر رفتن زمان، امکانات و از انجام کارهای تکراری جلوگیری شود. پیشرفت علمی رمز توسعه و پیشرفت همه جانبه هر ملتی است و پژوهشگران مسؤولیت اساسی را در فرایند توسعه بر عهده دارند (صالحی و نوروزی، 1385).

نکته مهم دیگر این است که هر رشته علمی برای گسترش و شناساندن خود به جامعه، نیازمند داشتن پشتوانه انتشاراتی در سطح ملی و بین‌المللی به زبان‌های مختلف است. در این راستا پژوهشگران و اساتید هر رشته با انتشار آثار علمی در قالب کتاب، مقاله مجله، مقاله کنفرانس یا سمینار به زبان‌های مختلف به تقویت آن رشته می­پردازند. برای نمونه، رشته کتابداری و اطلاع­رسانی نخست در آمریکا شکل گرفت، متخصصان کتابداری در دانشگاه‌های آمریکا با انتشار مجله‌های علمی مختلف به گسترش این علم در آمریکا و در سطح بین‌المللی کمک کردند که در نهایت جامعه آمریکا نیز این رشته را پذیرفت. یکی از کارهای جالبی که ملویل دیویی پدر کتابداری آمریکا انجام داد، انتشار مجله کتابداری[3] بود که خود وی نخستین ویراستار آن بود. امروزه اکثر مجله‌های علمی معتبر در این رشته یا در آمریکا منتشر می‌شوند و یا سردبیر و اعضای هیأت تحریریه آمریکایی دارند. قابل ذکر است که انتشار مقاله در مجله‌های معتبر بین­المللی که اغلب به زبان انگلیسی هستند از اهمیت ویژه­ای برخوردار است.

انتشار مجله‌های علمی به­خودی خود دارای ارزش نیست. بلکه استفاده از نتایج پژوهش­های منتشر شده در این مجله­ها و ارزیابی و رتبه‌بندی کشورها بر اساس مشارکت علمی آنها در سطح بین‌المللی این فرایند را حائز اهمیت می­سازد. برای ارزیابی و سنجش میزان انتشارات و تولیدات علمی یک کشور یا یک رشته خاص از روش‌های آماری و کمّی کتابسنجی[4] استفاده می‌شود. قابل توجه است که ارزیابی و سنجش متون علمی یک حوزه علمی بدون استفاده از شاخص‌های کمّی کتابسنجی غیرممکن است. به­طور معمول، برای شناسایی پژوهشگران کلیدی و فعال، آثار علمی پُراستناد و پُراستفاده شده، مجله‌های هسته و اصلی یک رشته، مقایسه میزان تولید علمی کشورها و دانشگاه‌ها از روش‌های کتابسنجی و تحلیل استنادی استفاده می‌شود (عصاره، 1376).

میزان مقاله‌های نوشته شده توسط متخصصان یک حوزه علمی شاخصی كمّی است که برای ارزیابی، مقایسه و رتبه­بندی آن حوزه علمی در سطح ملی یا برای مقایسه حوزه‌های علمی مختلف در سطح بین­المللی به­کار گرفته می‌شود. این شاخص کمّی نشان‌دهنده‌ فراوانی تعداد پژوهش‌ها و مقاله‌های نوشته شده توسط متخصصان یک حوزه علمی است كه در طول یک دوره‌ زمانی مشخص انجام شده است.

روش‌شناسی و جامعه آماری

در این پژوهش برای گردآوری داده‌ها از روش کتابسنجی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل مقاله‌های منتشر شده توسط متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی است که با نام ایران و با درج آدرس دانشگاه‌ها و سازمان‌های ایرانی در فاصله بین سال­های 1971 تا سپتامبر 2006 میلادی در نمایه‌های استنادی تهیه شده توسط مؤسسه اطلاعات علمی[5] آمریکا نمایه شده‌اند.

با توجه به اهمیت بین‌المللی نمایه‌های استنادی معمولاً برای ارزیابی کمّی میزان انتشارات یک حوزه علمی یا یک کشور خاص از این پایگاه‌های اطلاعاتی استفاده می‌شود. البته باید توجه داشت که این پایگاه‌های اطلاعاتی به زبان انگلیسی هستند و غالباً آثار انگلیسی زبان را تحت پوشش قرار می‌دهند. قابل ذکر است که پژوهشگران انگلیسی زبان به­ندرت به مجله‌های غیرانگلیسی زبان استناد می­کنند و مجله‌های غیرانگلیسی زبان فقط به‌وسیله پژوهشگران ملی که به زبان مجله آشنا هستند مورد استناد قرار می­گیرند. نگاهی به این پایگاه‌های اطلاعاتی نشان می‌دهد که هیچ مجله فارسی زبانی در آنها نمایه‌سازی نمی‌شود. بنابراین لازم است که متخصصان کتابدارای ایران مقاله‌های خود را  ترجیحاً به زبان انگلیسی تألیف نمایند.

اگرچه گارفیلد (1976) بر این باور است که زبان انگلیسی مهمترین زبان در ارتباطات علمی است و زبان بین‌المللی علم[6] محسوب می‌شود. اما برخی از صاحبنظران به نقد آن پرداخته­اند. می[7] (1997) به نقد تعصب[8] زبانی نمایه استنادی علوم[9] پرداخته و بر این باور است که این پایگاه اطلاعاتی سایر زبان‌های مهم دنیا را مورد توجه قرار نمی‌دهد. تعصب زبانی این پایگاه اطلاعاتی ممکن است آثار علمی کشورهای غیرانگلیسی زبان مثل فرانسه و آلمان که فاقد مجله‌های انگلیسی زبان هستند را بی­اهمیت جلوه دهد (لیووان[10] و دیگران، 2001). لیووان و دیگران (2001) معتقدند که تعصب زبانی نقش مهمی را در مقایسه و ارزیابی نظام‌های ملی علوم کشورهای مختلف بازی می‌کند.

باریو[11] (1996) اعتقاد دارد که پژوهشگران انگلیسی زبان غیر از آثار انگلیسی، آثار علمی دیگر را مطالعه نمی­کنند و بی­خبر از آثار نوشته شده به سایر زبان‌ها هستند. در حالی که کشورهای در حال توسعه آثار انگلیسی زبان و  غیرانگلیسی زبان را مورد توجه قرار می­دهند. دورن[12] (2002) با بررسی آثار علمی در حوزه ژئومورفولوژی[13] (شاخه­ای از زمین شناسی) بر این باور است که تعصب بیش از حد نسبت به مقاله‌های پُراستنادِ انگلیسی زبان موجب تعصب و پیشداوری در انتخاب حوزه‌های جغرافیایی مختلف برای مطالعه و پژوهش می‌شود که در نتیجه موجب تعصب در نظریه‌های جغرافیایی می‌شود.

اگرچه نمایه‌های استنادی فقط مجله‌های انگلیسی زبان را در بر می‌گیرند و مورد انتقادهای بسیار قرار گرفته‌اند؛ با این وجود، در سطح بین‌المللی و ملی در ارزیابی دانشگاه­ها و مراکز پژوهشی مورد استفاده قرار می­گیرند. لذا نمی‌توان با برخی توجیه‌های خاص مانع از انجام پژوهش‌های کمّی آثار انگلیسی زبان مبتنی بر روش‌های کتابسنجی و با استفاده از نمایه‌های استنادی شد.

وضعیت انتشارات کتابداری ایران در سطح ملی

در حالی که بیش از 30 سال از عمر کتابداری در جامعه دانشگاهی ایران می­گذرد، انجمن کتابداری و اطلاع­رسانی ایران و دانشگاه­ها فاقد مجله علمی معتبر در حوزه کتابداری، حتی در سطح ملی هستند. در حالی که انتظار می­رود که دانشگاه‌های معتبر برای انتشار پژوهش‌های انجام شده توسط اعضای هیأت علمی، دانشجویان دکترا، کارشناسی ارشد و کتابداران، دارای مجله‌های معتبر حداقل به زبان فارسی باشند. لذا به نظر می‌رسد که جامعه کتابداری ایران نتوانسته است در سطح ملی به گسترش علمی این رشته آن­چنان که باید و شاید کمک کند؛ در نتیجه در سطح بین‌المللی هم چندان خوب و فعال ظاهر نشده است.

پروفسور جان فردریک هاروی مدرس کتابداری و از بنیانگذاران کتابداری نوین ایران در سال 1973 بیان داشته است که فشار زیادی بر روی گروه کتابداری برای تدریس به زبان فارسی وجود داشته است، اما به دلیل فقدان منابع کافی به زبان فارسی گروه قادر به تدریس در همه شاخه‌ها به زبان فارسی نبوده است. به نظر می‌رسد که با گذشت 30 سال از آن سخن، هنوز هم در برخی از شاخه‌های کتابداری ایران متون درسی و آثار علمی به زبان فارسی کافی نیست. لذا لازم است که مجله‌های داخلی تقویت شوند و خلاء‌های پژوهشی این رشته تکمیل شود.

وضعیت انتشارات کتابداری ایران در سطح بین‌المللی

نگاهی به آثار منتشر شده توسط متخصصان کتابداری ایران در نمایه‌های استنادی مؤسسه اطلاعات علمی آمریکا وضعیت را به خوبی نشان می‌دهد  (نگاه شود به ضمیمه 1). ضمیمه 1 نشان می­دهد که تعداد کل مقاله‌های منتشر شده توسط جامعه کتابداری ایران از پیش از انقلاب از سال 1971 میلادی تاکنون در پایگاه‌های اطلاعاتی پیش­گفته 43 مقاله است.

اگر گروه‌های کتابداری واحدهای دانشگاه‌ آزاد که تاکنون هیچ مقاله‌ای به زبان انگلسی به چاپ نرسانده‌اند از جامعه آماری این پژوهش حذف شوند و فقط 6 دانشگاه ملی معتبر یعنی تهران، شیراز، اهواز، مشهد، تبریز و اصفهان در نظر گرفته شوند؛ به­طور متوسط هر دانشگاه باید بین 4 تا 8 عضو هیأت علمی داشته باشد. می­توان گفت به­طور میانگین هر دانشگاه 6 عضو هیأت علمی دارد. حال اگر تعداد دانشگاه‌های پیش­گفته یعنی 6 در عدد 6 یعنی میانگین تعداد اعضای هیأت علمی هر گروه ضرب شود عدد 36 به­دست می‌آید. یعنی این 6 دانشگاه باید حداقل 36 عضو هیأت علمی داشته باشند. از سوی دیگر، اگر تعداد دانشجویان فارغ‌التحصیل دوره کارشناسی ارشد 4 دانشگاه نخست (تهران، شیراز، مشهد، اهواز) را برابر 200 در نظر بگیریم، یعنی هر دانشگاه 50 دانشجو در طول تاریخ خود؛ مجموع اعضای هیأت علمی و دانشجویان کارشناسی ارشد برابر خواهد شد با 236.

حال اگر تعداد مقاله‌های بین‌المللی در پایگاه نمایه‌های استنادی 46 تقسیم بر 236  شود عدد 19/0 به دست می‌آید که سرانه انتشار مقاله‌های متخصصان کتابداری ایران در خلال 30 سال گذشته در پایگاه نمایه‌های استنادی است. یعنی در طی 30 سال گذشته هر نفر حتی یک مقاله هم در مجله‌های معتبر بین‌المللی به چاپ نرسانده است.

          باید خاطر نشان کرد که میزان انتشارات یک دانشگاه یا یک کشور در رتبه­بندی علمی آن دانشگاه یا کشور در سطح جهان تأثیر اساسی دارد. این یکی از دلایلی است که دانشگاه‌های ایران نتوانسته اند در بین 500 دانشگاه برتر جهان جایگاهی داشته باشند. این شاخص 20 امتیاز به خود اختصاص داده است و شاخص دیگر یعنی قرار گرفتن آثار پژوهشگران یک دانشگاه در بین آثار پُراستناد نیز 20 امتیاز به خود اختصاص داده است. لذا می­توان نتیجه گرفت که میزان انتشارات و کیفیت انتشارات 40 درصد امتیازها را به خود اختصاص داده‌اند.

جداول 1، 2 و 3 مقاله­های منتشر شده در نمایه‌های استنادی را به تفکیک سال انتشار، جنسیت نویسندگان و وضعیت مشارکت نمایش می­دهند. جدول 1 نشان می­دهد که از مجموع 46 مقاله منتشر شده، 17 مقاله پیش از انقلاب یا در اوایل انقلاب توسط اساتید خارجی ارائه شده است. در فاصله بین سال‌های 1982 تا 1988 هیچ مقاله‌ای در مجله‌های بین‌المللی ارائه نشده است. در واقع، پس از انقلاب نخستین مقاله در سال 1988 توسط خانم حریری و آقای داودی‌فر ارائه شده است. بنابراین پس از انقلاب تنها 29 مقاله از کتابداران ایرانی در مجله‌های بین‌المللی نمایه شده توسط پایگاه نمایه‌های استنادی موجود است. جدول 1 نشان می­دهد که از سال 2002 به بعد تعداد مقاله­های منتشر شده توسط کتابداران ایرانی رشد بهتری داشته است.

جدول 1. تعداد مقاله‌های انگلیسی بین‌المللی بر اساس سال انتشار

جدول 2. مقاله‌های انگلیسی بین‌المللی براساس جنسیت نویسندگان

جدول 3. مقاله‌های انگلیسی بین‌المللی بر حسب تعداد نویسندگان

جدول 4  نشان می‌دهد که در مجموع گروه‌های کتابداری دانشگاه‌های شیراز، اهواز، تهران و تبریز به­ترتیب بیشترین مقاله‌ها را به چاپ رسانده­اند. در دانشگاه شیراز، 6 مقاله توسط اوماپاتی[14] استاد پیش از انقلاب این دانشگاه نوشته شده است که یکی از آنها با همکاری خانم خدیجه مهرنوش به رشته تحریر درآمده است. به دیگر سخن، دانشگاه شیراز پس از انقلاب سه مقاله به چاپ رسانده است. در دانشگاه تبریز نیز پیش از انقلاب 6 مقاله توسط سیدجلال‌الدین حیدر (مدرس پاکستانی) منتشر شده است. پروفسور هاروی (مدرس آمریکایی) مقاله‌های زیادی در مورد کتابخانه­ها و کتابداری در ایران به زبان انگلیسی منتشر کرده است که سه مورد آنها به نام دانشگاه متحدین [الزهراء] می­باشد.  بنابراین می­توان گفت که پس از انقلاب سه گروه کتابداری دانشگاه‌های اهواز، تهران و شیراز بیشترین مقاله‌ها را در مجله‌های بین‌المللی به چاپ رسانده‌اند.  در واقع، دانشگاه تبریز پس از انقلاب مقاله‌ای در مجله‌های بین‌المللی موجود در نمایه‌های استنادی به چاپ نرسانده است.

جدول4. فهرست گروه‌های کتابداری که مقاله‌ بین‌المللی به چاپ رسانده­اند 

جدول 5 مجله‌هایی را نشان می­دهد که متخصصان کتابداری و اطلاع­رسانی ایران موفق به انتشار مقاله در آنها شده­اند.

جدول 5. مجله‌های معتبر منتشرکننده مقاله‌های کتابداران ایرانی

قابل توجه است که اکثر کتابداران ایرانی مقاله‌های خود را در مجله­های Library Review ، Cataloging & Classification Quarterly و برخی مجله­های دیگر که توسط مؤسسه اطلاعات علمی آمریکا نمایه‌سازی نمی‌شوند، به چاپ رسانده­اند (برای نمونه نگاه شود به ضمیمه 2 و 3).

بحث

برخی از مقاله‌ها ممکن است به دلیل زبان مقاله مورد استناد قرار نگیرند که هیچ ربطی به کیفیت مقاله ندارد (حرّی، ١٣٧٢). قابل توجه است که کمتر نویسنده­ای به منبعی به یک زبان ناآشنا مراجعه می‌کند، مگر‌این‌که بر آن زبان تسلط کافی داشته باشد. به همین دلیل است که پژوهشگران کشورهای غربی قادر به خواندن آثار ایرانی نیستند؛ زیرا با الفبای زبان فارسی آشنایی ندارند.

مسلم است که آثار انگلیسی زبان نسبت به سایر زبان­ها شانس بیشتری برای بازیابی و مطالعه شدن دارند و در نتیجه از ضریب تأثیر[15]  بالاتری برخوردارند، زیرا زبان انگلیسی زبان غالب بین‌المللی است و از طرف دیگر، تولید علم بیشتر تحت کنترل کشورهایی انگلیسی زبان از جمله آمریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا و هند است. بنابراین، زبان یکی از عوامل مهم در جذب استناد و اعتبار برای مقاله است. کما این که در نمایه­های استنادی تهیه شده به وسیله مؤسسه اطلاعات علمی آمریکا، فقط سه مجله از عربستان سعودی، سه مجله از ایران و چهار مجله از ترکیه وجود دارد و آن هم به این دلیل که به زبان انگلیسی هستند، در حالی که کشور هندوستان نزدیک به ٥٠ مجله نمایه شده در نمایه­های استنادی دارد (نوروزی، 1384). علی­رغم این­که سطح دانش ملی ایران در حوزه‌های علوم انسانی و هنر از وضعیت خوبی برخوردار است، اما به دلیل عدم ارائه آثار به زبان انگلیسی، تفکر و اندیشه دانشمندان ایرانی در این حوزه­ها به عرصه بین‌المللی راه پیدا نمی‌کند.

ضمیمه یک نشان می­دهد که در مجموع تعداد استنادها به آثار نوشته شده توسط متخصصان کتابداری و اطلاع­رسانی ایران پایین است. اگر تعداد کل استنادها به مقاله­های ایرانی در حوزه کتابداری موجود در نمایه­های استنادی یعنی 72، تقسیم شود بر تعداد کل مقاله­های ایرانی این حوزه یعنی 46، حاصل این تقسیم برابر است با 57/1 که در واقع نسبت استنادها به مقاله­های ایرانی در حوزه کتابداری در نمایه­های استنادی است.

کشف دلایل پایین بودن سطح انتشارات علمی بین‌المللی ایران در حوزه کتابداری و اطلاع­رسانی نیازمند یک پژوهش عمیق است. با این حال، این مسأله ممکن است تا حدودی ناشی از دلایل زیر باشد:

1. نهادینه نبودن پژوهش در کشور.
2. عدم تخصیص بودجه پژوهشی کافی به گروه‌های آموزشی علوم کتابداری و اطلاع­رسانی.
3. بسنده کردن انتشار مقاله در مجله‌های داخلی.
4. گسترش فرهنگ ترجمه و توجه بیش از حد به ترجمه مقاله‌های خارجی.
5. اکتفا کردن به ترجمه یا تألیف کتاب به زبان فارسی.
6. انتشار مقاله انگلیسی در مجله‌هایی که توسط نمایه­های استنادی نمایه‌سازی نمی‌شوند.
7. ضعف دانش زبان انگلیسی در میان متخصصان کتابداری ایران به ویژه در سطوح تحصیلات تکمیلی.
8. فعالیت بیش از حد اعضای هیأت علمی و متخصصان کتابداری در بخش آموزش.
9. سایر دلایل.

نتیجه­گیری

          یکی از عوامل اصلی پیشرفت هر کشوری میزان تولید و تأثیر انتشارات علمی آن کشور است (عصاره، 1377). امروزه تعداد مقاله‌ها و مجله‌های علمی منتشر شده در یک کشور به عنوان یكی از شاخص­های اصلی توسعه­یافتگی و اعتبار علمی آن کشور در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود. مجله‌های علمی یكی از ابزارهای مهم شکوفایی صنعت و فناوری محسوب‌ می‌شوند. زیرا از یك سو میان مجامع علمی و پژوهشگران ارتباط برقرار می‌نمایند و از سوی دیگر علم را از بخش‌های ‌دانشگاهی و پژوهشی به حوزه صنعت و تولید انتقال‌ می‌دهند. در واقع، مجله‌های علمی رابط بین دانشگاه و صنعت هستند. بدیهی است که مقاله‌های علمی که منبع عمده اطلاعات علمی محسوب می­شوند در میان سایر آثار علمی از منزلت خاصی برخوردار هستند. آنچه كه باید به عنوان یك عامل مهم مدنظر قرار گیرد این است كه مجله‌های نمایه شده در نمایه‌های استنادی علوم آمریکا به دلیل رعایت استانداردهای علمی و اصول نشر بین‌المللی، از كیفیت علمی بالایی برخوردار هستند و لذا نمایه شدن مجله‌ها می‌تواند به عنوان یك عامل مهم و دقیق در ارزیابی مجله­ها و مقاله‌ها مدنظر قرار گیرد.

با توجه به این­که مجله‌های فهرست شده در نمایه‌های استنادی و مقاله­های چاپ شده در این مجله‌ها، یكی از مهمترین شاخص‌های تعیین میزان تولید علم در سطح جهان محسوب می‌گردد؛ لذا ضروری است که اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها، پژوهشگران، دانشجویان و فرهیختگان در حوزه کتابداری و اطلاع­رسانی ایران به عنوان تولیدکنندگان آثار علمی و همچنین دست‌اندركاران مجله‌های کشور این مهم را مدنظر قرار داده  و تلاش‌های خود را برای ارتقاء سطح تولید علم در حوزه کتابداری دو چندان نمایند. بدیهی است، توجه به این امر می‌تواند رتبه علمی کشور را در سطح جهان ارتقاء بخشیده و به فرهنگ­سازی نگارش علمی یافته‌ها و نتایج پژوهشی در جامعه بیانجامد.

پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده

پیشنهاد می‌شود که پژوهش­های دیگری در مورد دلایل پایین بودن میزان مقاله‌های بین‌المللی کتابداری ایران، نقش زبان انگلیسی در بالا بردن میزان تولید اطلاعات علمی کشور، نقش دسترسی به اطلاعات بین‌المللی در تولید اطلاعات جدید و نقش فرهنگ ترجمه آثار غربی در کاهش تألیف آثار علمی انجام شود.

منابع

حرّی، عباس (١٣٧٢). مروری بر اطلاعات و اطلاع­رسانی:"تحلیل استنادی". تهران: هیأت امنای کتابخانه­های عمومی کشور، ص ٢٩٢-٣٠٤.

صالحی، کیوان و نوروزی، علیرضا (1385). جایگاه علمی ایران در جهان  و ضریب تأثیرگذاری مجله­های بین­المللی ایران. اطلاع­شناسی، در دست چاپ.

عصاره، فریده (1376). كتابسنجی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال چهارم (پائیز و زمستان)، ص 63-74.

عصاره، فریده (1377). تحلیل استنادی. فصلنامه كتاب، دوره نهم، شماره سوم و چهارم (پاییز و زمستان)، ص 34-48.

مهراد، جعفر (1384). گزارشهای استنادی نشریاتفارسی. گزارش نهایی طرح پژوهشی، بخش کتابداری و اطلاع­رسانی، دانشگاه شیراز.

نوروزی، علیرضا (1384). ضریب تأثیرگذاری وب و سنجش آن در برخی وب­سایت­های دانشگاهی ایران. مطالعات تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی. ویژه­نامه کتابداری و اطلاع رسانی. دوره پنجم، شماره دوم، بهار، ص 105- 119.

del Barrio, Victoria (1996). Crucial issues in the field of clinical and community psychology. IAAP Newsletter, International Association of Applied Psychology, 8 (1), April.  http://www.iaapsy.org/victoria.htm

Garfield, E. (1976). English - An international language for science, The Information Scientist, December 26, pp.19-20. http://www.garfield.library.upenn.edu/essays/V1p019y1962-73.pdf

Harvey, J.F. (1973).  Iranian Library Studies. International Library Review, 5(1), pp 3-52.

May, R.M. (1997). The scientific wealth of nations. Science, 275 (February 7), 793–796.

van Leeuwen, T.N., Moed, H.F., Tijssen, R.J.W., Visser, M.S. van Raan, A.F.J. (2001). Language biases in the coverage of the Science Citation Index and its consequences for international comparisons of national research performance. Scientometrics, 51(1), 335-346.

ضمیمه 1. مقاله‌های منتشر شده در مجله­های معتبر بین­المللی

ضمیمه 2. فهرست برخي از مقاله‌های چاپ شده در مجله Library Review

1. Alimohammadi, Dariush (2006). Webliometrics: a new horizon in information research. Library Review, 55 (6): 344-348.
2. Ansari, Mariam (2005). Matching between assigned descriptors and title keywords in medical theses. Library Review, 54(7): 410–414.
3. Davarpanah¸ Mohammed Reza (2001). Level of information technology application in Iranian university libraries. Library Review, 50(9): 444-450.
4. Davarpanah, Mohammad Reza, & Iranshahi, Mohammad (2005). A comparison of assigned descriptors and title keywords of dissertations in the Iranian dissertation database. Library Review, 54(6): 375–384.
5. Davarpanah¸ Mohammed Reza (2003). University libraries in Iran: a study based on published sources. Library Review, 52(5): 218–227.
6. Farajpahlou, A. Hossein (2002). Criteria for the success of automated library systems: Iranian experience (application and test of the related scale). Library Review, 51(7): 364–371.
7. Farajpahlou, A. Hossein (1999). Defining some criteria for the success of automated library systems. Library Review, 48(4): 169-180.
8. Fattahi, Rahmatollah (1996). Super records: An approach towards the description of works appearing in various manifestations. Library Review, 45(4): 19-29.
9. Fattahi, Rahmatollah (1997). A comparison between the online catalogue and the card catalogue: some considerations for redesigning bibliographic standards.  Library Review, 44(2): 44–58.
10. Fattahi, Rahmatollah (1997). A uniform approach to the indexing of cataloguing data in online library systems. Library Review, 46(5): 339–343.
11. Fattahi, Rahmatollah (1998). Library cataloguing and abstracting and indexing services: reconciliation of principles in the online environment? Library Review, 47(4): 211–216.
12. Fattahi, Rahmatollah, & Afshar, Ebrahim (2006). Added value of information and information systems: a conceptual approach. Library Review, 55(2): 132-147.
13. Hayati, Zouhayr, & Fattahi, Rahmatollah (2005). Education for librarianship in Iran before the 1979 Islamic Revolution: A historical review of American roles and influences. Library Review, 54(5): 316–327.
14. Isfandyari Moghaddam, Alireza, & Parirokh, Mehri (2006). A comparative study on overlapping of search results in metasearch engines and their common underlying search engines. Library Review, 55(5): 301-306.
15. Kokabi, Mortaza (1996). Is the future of MARC assured? Library Review, 45(2): 68–72.
16. Kokabi, Mortaza (1995). The internationalization of MARC: Part II: some MARC formats based on USMARC. Library Review, 44(6): 38–45.
17. Kokabi, Mortaza (1995). The internationalization of MARC: Part I: the emergence and divergence of MARC. Library Review, 44(4): 21–35.
18. Kokabi, Mortaza (1995). The internationalization of MARC: Part III: some MARC formats based on UKMARC. Library Review, 44(6): 46–51.
19. Kokabi, Mortaza (1995). The internationalization of MARC: Part IV: UNIMARC, some formats based on it and some other MARC formats. Library Review, 44(7): 8–33.
20. Mortezaie, Lila, & Naghshineh, Nader (2002). A comparative case study of graduate courses in library and information studies in the UK, USA, India and Iran: lessons for Iranian LIS professionals. Library Review, 51(1): 14–23.
21. Naghshineh, Nader (1998). The force of change: libraries as a social instrument: a concise case study of Iran. Library Review, 47(4): 225–229.

ضمیمه 3. فهرست برخي از مقاله‌های چاپ شده در مجله

Cataloging & Classification Quarterly

1. Fadaie Araghi, Gholamreza (2004). A New Scheme for Library Classification. Cataloging & Classification Quarterly, 38 (2): 75–99.
2. Fadaie Araghi, Gholamreza (2004). Dynamic Look toward Classification and Retrieval. Cataloging & Classification Quarterly, 38 (1): 43–53.
3. Fadaie Araghi, Gholamreza (2005). Major Problems in Retrieval Systems. Cataloging & Classification Quarterly, 40(1): 43-53.
4. Fadaie Araghi, Gholamreza (2005). Users Satisfaction through Better Indexing. Cataloging & Classification Quarterly, 40(2): 5–17.
5. Fattahi, Rahmatollah (1995). Anglo-American Cataloguing Rules in the Online Environment: A Literature Review. Cataloging & Classification Quarterly, 20(2): 25-50.
6. Kokabi, Morteza (2005). An Account of Cataloging and Classification Education in Iranian Universities. Cataloging & Classification Quarterly, 41 (3/4): 433–443.
7. Soltani, Pori (2002). Historical Aspects of Cataloging and Classification in Iran. Cataloging & Classification Quarterly, 35 (1/2): 187-207.

Scientific Collaboration of the Iranian LIS Professionals across the World: With an Emphasis on Citation Indexes(1971-2006)

Alireza Noruzi & Dariush Alimohammadi

Abstract

The purpose of this study is to measure the number of contributions by Iranian librarians and information professionals published in international journals indexed by the Thomson ISI citation indexes. It is concluded that the number of papers published by Iranian librarians and information professionals is low, although there is an increase since 1992. The study also shows that the scientific collaboration between Iranian information professionals and between them and their international peers is weak. Writing articles in English is recommended to increase the rate of contribution of Iranian LIS professionals in the international level.