آشنائی با خودرو (قسمت اول)

شاسی

شاسی عبارتند از اسکلت بندی یا استخونبندی یک وسیله نقلیه که بتواند سایر قطعات خودرو را نگه دارد.شاسی پایه و اساس اتومبیل بوده و معمولاً از دو تیرآهن فولادی و تو خالی که از ابتدا تا انتهای خودرو در سمت چپ و سمت راست در زیر اطاق کشیده شده است که برحسب نوع اتومبیل موازی هم با طول معینی قرار گرفته و قطعه ای آهنی که از دو طرف به هم وصل می کند بنام رام می باشد.(شاسی در اتومبیلهای سواری بصورت یکپارچه با اتاق طراحی گردیده است).

شاسی محل نصب جعبه دنده و محورهای عقب و جلوبوده و با سوار کردن قطعات آهن به شکلهای مختلف محل نصب مطمینی را برای فنرها ، رادیاتور و رکاب نگهدارنده موتور ، باک بنزین را به وجود می آورد و معمولاً در جلو و عقب شاسی قلابهائی را برای کشیدن و کشیده شدن در نظر می گیرند 

اتاق

اتاق اتومبیل محفظه ای است برای حمل مسافر یا جابجائی کالا و خدمات دیگر و روی شاسی نصب می شود.

معمولاً کارخانه های اتومبیل سازی بخاطر طرحهای جدید و زیباتر هر چندمدت شکل خاصی را انتخاب و تولید می کنند.

شکل اتاق خودروها از جمله مواردی است که موجب دسته بندی آنها می گردد. 

بطور کلی معروفترین فرم اتاق خودروها عبارتند از:

سدان: این لغت که ریشه در زبان انگلیسی دارد به تخت روانهایی که نفرات در اتاق کوچک روی آنها حمل می شدند، اطلاق می گردید و امروزه معرف خودروهایی است که با دو ردیف صندلی دارای دو یا چهار درب بوده و ظرفیت 4 تا 5 نفر را دارند.

کوپه: قبل از ورود خودروها به عرصه حمل و نقل به درشکه هایی با ظرفیت دو نفر که درشکه چی جایی در بیرون از اتاق داشت، کوپه می گفتند ولی در حال حاضر اتومبیل هایی که تنها دو درب دارند و با کاپوتی کشیده و صندوقی کوتاه از جذابیتهایی برخوردارند با عنوان کوپه شناخته می شوند.  

استیشن: سدانهایی که سقف آنها تا انتهای صندوق ادامه یافته و یک درب عمودی در انتهای این قسمت قرار دارد . طرح عقب بدنه نیز موجب شکل گیری طرحهای متفاوتی برای خودروها می گردد که در نتیجه اسامی خاصی برای آنها برگزیده می شود. 

ناچ بک: اتاقی با صندوق عقب بسیار کوچک که درب صندوق بطور یکپارچه با شیشه عقب باز می شود. 

هاچ بک: اتاق بدون صندوق عقب که از طریق درب بزرگ این قسمت می توان به داخل اتاق نیز دسترسی پیدا کرد مثل اپل کورسا ، فولکس واگن و گلف. 

لیفت بک: بدنه با صندوق عقب کامل. بدنیست اشاره کنیم سدان ها و کوپه ها در هر یک از فرمهای بالا نیز تولید می شوند

لیموزین : با این که لغت لیموزین ، ترجمه آلمانی کلمه سدان است ولی امروزه به نوع خاصی از سدان با طول بیشتر و بعضاً تعداد دربهای زیادتر که در آن فضای راننده به روشهای مختلف از قسمت سرنشینان جدا می شود، اطلاق می گردد. این خودروها که در واقع در گروه خودروهای تجملی قرار دارند، بسیار گران قیمت بوده و از همه گونه لوازم آسایشی و رفاهی برخوردارند. 

خودروی تفریحی کاری: در این خودروها تاکید زیادی برای تلفیق توانایهای کاری و تفریحی شده است. خودروی تفریحی کاری در عین بهره مندی از راحتی بسیار ، توانایی عبور از راههای سخت گذر کوهستانی و بیابانی را هم دارند، ناگفته پیداست که اتومبیلهایی نظیر لندرور در این تعریف نمی گنجد. 

"ون"و"ام پی وی": ون ها در واقع وانتهای مسقف بزرگی هستند که برای حمل بارهای کوچک مورد استفاده قرار می گیرند اما با چیدن تعدادی صندلی می توان گنجایش سرنشینان آنرا افزایش داد و یا با ایجاد برخی تغییرات از آنها بعنوان دفتر کار متحرک بهره برد. 

آشنائی با علائم جلو داشبورد

1) لامپ اخطار آب(نور قرمز)

چنانچه این لامپ روشن گردد لازمست تا خودرو متوقف گردد اما نبایستی موتور خاموش کرد بلکه باید باریختن آب روی رادیاتور به خنک شدن سریع موتور کمک کرد(در رادیاتور به هیچ وجه باز نشود)

2) لامپ اخطار فشار روغن(نور قرمز)

درصورت روشن شدن ، موتور را خاموش ، به رفع عیب اقدام نمائید.

3) لامپ اخطار نور پائین وچراغهای کوچک (نورسبز)

این لامپ با روشن شدن چراغهای نور پائین یا کوچک روشن می شود.

4) لامپ اخطارلنت(نورقرمز)

در هنگامی که ضخامت لنت ترمز چرخهای جلو از حد نرمال کمتر شود، این چراغ روشن می گردد بنابراین بایستی نسبت به تعویض لنت اقدام نمود.

5) لامپ اخطار نوربالا(نورآبی)

با روشن شدن چراغ نور بالا روشن می شود.

6) لامپ اخطار شارژدینام(نورقرمز)

بلافاصله با بکار افتادن استارت، روشن و پس از رسیدن به دورکامل موتور ،خاموش می شود،نشانه عیب در مدار شارژ یا پاره شدن تسمه دینام است،

7) لامپ اخطار کاهش بنزین باک(نور زرد)

در صورتیکه حجم بنزین موجود درباک خودرو از 8 لیتر کمتر باشد این چراغ روشن می گردد.

8) لامپ اخطار راهنما(نور سبز)

هنگام استفاده از چراغهای راهنما روشن می شود.

9) درجه حرارت آب (شاخص دمای سیستم خنک کننده)

قرار گرفتن عقربه در سمت چپ حرارت سنج نمودار سردی آب و قرارگرفتن آن در سمت راست نماینده گرم بودن آن است.درحال عادی موتور، عقربه حدوداً در وسط قرارمی گیرد.

10) سرعت سنج و کیلومتر شمار:

صفحه سرعت سنج علاوه بر نشان دادن میزان سرعت خودرو ، کل مسافت پیموده شده ونیز مسافتی راکه درهر بار رانندگی پیموده می شود به طور جداگانه ثبت می نماید.

11) صفرکن کیلومتر

برای ثبت ویادداشت مسافت دکمه را به داخل فشرده، سپس درجهت گردش عقربه ساعت بچرخانیدوروی عدد صفر میزان کنید. پس از آن مسافت پیموده شده روی صفحه کیلومتر شمار خوانده می شود.

12) دورسنج موتور

دورسنج موتوررابرحسب RPM ( دوردردقیقه ) نشان می دهد.

اخطار: هرگزعقربه به ناحیه خطر(بالای 5500 دور دردقیقه ) وارد نشود.

13) درجه میزان شارژ باتری

درصورتیکه اندازه شارژ زیاد باشد عقربه به طرف علامت مثبت (+) وچنانچه اندازه شارژ کم باشدبه طرف علامت منفی (ـ) حرکت می کند.

توجه کم شارژ شدن ویاشارژبیش ازحد باتری ، موجب خرابی آن می شود.

14) درجه بنزین

مقداربنزین داخل باک رانشان می دهدوپس ازباز شدن سوئیچ موتور شروع به کارمی کند.

15) درجه فشار روغن

عقربه درجه ، مقدار روغن موجود درکارترراتعیین نمی کند بلکه کیفیت کارپمپ روغن وکانالهای روغن را مشخص می کند واگر درجه ، فشارکم نشان دهد یااصلا کارنکند باید فورا موتورراخاموش وعلت رابررسی وبرطرف نمود. ضمنا خودروهای پیکان مجهز به چراغ روغن می باشدکه درصورت روشن شدن باید از حرکت خودداری وعلت راجستجوکرد. 

موتور

تعریف موتور:

موتوردستگاهی است که انرژی حرارتی حاصل ازسوخت را تبدیل به انرژی مکانیکی نموده وموجب به حرکت درآوردن خودرومی شود.دراطراف موتوردستگاههایی نصب می گردد که برای تکمیل کار موتور بسیار موثر می باشد.

قسمتهای تشکیل دهنده موتور:

الف)سرسیلندر

ب )سیلندر(تنه )

ج )کارتر

سرسیلندر: سرسیلندر دربالای موتورروی سیلندر قرار دارد. بین سیلندر وسرسیلندر ورقه ای از جنس نسوز به نام واشر سرسیلندر قرار می گیردوعمل واثرآن بستن تمام منافذ سیلندر است به نحوی که هیچگونه منفذی برای عبور گازها وجود نداشته باشد.

سیلندر (تنه ): تنه موتور یا سیلندر قسمت اصلی موتور بوده وقطعات دیگر به اطراف آن وصل می شود ودارای استوانه توخالی به نام سیلندر می باشد .دراطراف استوانه های سیلندر مجاری آب وروغن تعبیه شده است . تنه موتور ازبالا به وسیله سرسیلندر واز پائین به وسیله کارتر روغن محدود می شود وهمچنین محل های استقرار موتور روی شاسی (دسته موتورها ) درتنه قرار دارد.

کارتر: کارتر ظرف ومخزن روغن می باشد که زیرموتوربسته می شود وروغن پس ازطی کانالهای روغن مجددا به آن برمی گردد.

جهت به کار افتادن و روشن شدن موتورهای بنزینی چهار زمانه نیاز به چهار حالت زیر می باشد: 

1- مکش (تنفس) 

2- تراکم

3- احتراق

4- تخلیه

مرحله اول: مکش یا تنفس: با به حرکت درآوردن موتور توسط استارت و با پایین رفتن پیستون، سوپاپ هوا یا گاز باز شده و مخلوطی از هوا و بنزین سیلندر را پر می کند.

مرحله دوم :تراکم یا کمیرس: در ادامه کار استارت و با بالا آمدن پیستون, سوپاپ گاز بسته شده و مخلوط هوا و بنزین به صورت گاز تحت تراکم قرار می‎گیرد.

مرحله سوم: احتراق یا انفجار: در ادامه کار استارت کمی قبل از رسیدن پیستون به انتهای مرحله تراکم شمع جرقه زده و با فشار زیاد احتراق، پیستون با شدت و قدرت به طرف پائین حرکت کرده و در نتیجه موتور روشن شده و دیگر نیاز به استارت زدن نمی‎باشد.

مرحله چهارم: تخلیه: پس از پایان احتراق پیستون از نقطه مرگ پایین به طرف بالا حرکت کرده و در این زمان سوپاپ دود باز بوده و گازهای حاصل از احتراق توسط اگزوز به خارج منتقل می گردد.

جدول عیب یابی موتور

منبع:khalilabdi.blogsky.com

آشنائی با خودرو (قسمت سوم)

دستگاه برق رسانی 

دستگاه برق رسانی که در زمان انتهای تراکم و ابتدای انفجار باعث جرقه زدن شمع می گردد.

اطلاعات مختصری در زمینه باتری ، مدارهای الکتریکی ،دینام، استارت،کویل،دلکو

الف )باتری

دستگاهی است که انرژی شیمیائی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند. به عبارت دیگر انرژی الکتریکی را به صورت انرژی شیمیائی در خود ذخیره کرده سپس به صورت انرژی الکتریکی پس می دهد. هر باتری دارای دو قطب می باشد که صفحات مثبت در داخل باتری بهم متصل شده تشکیل قطب مثبت و صفحات منفی نیز به هم وصل شده قطب منفی را تشکیل می دهند.

تشخیص قطبین از یکدیگر

معمولاً قطب مثبت را قطورتر ار قطب منفی می سازند و با قطب مثبت را با علامت(+)یا (P) ویابا حلقه پلاستیکی قرمز رنگ و قطب منفی را با علامت (-)یا(N)و یا با حلقه پلاستیکی سیاه یا آبی رنگ مشخص می کنند.

اگریک سیم به یک قطب و یک سیم دیگر را به قطب دیگر وصل ‎کنیم سپس دو سر دیگر سیمها را داخل محلول آب نمک قرار ‎دهیم از اطراف هر کدام از سیمها که حباب بیشتری متصاعد شود آن سیم مربوط به قطب منفی است.

نگهداری باتری:

برای دوام افزایش طول عمر باتری باید باتری همیشه در حال شارژ باشد و اگر باتری مدت زیادی شارژ نشود،صفحه های آن سولفاته شده وغیر قابل استفاده خواهد شد و در زمستان یخ می زند.غلظت آب باتری باید اندازه باشد و سطح آب باتری مقداری از درب باتری پائین تر بوده بطوریکه روی پلیت های باتری (یک سانتی متر بالای صفحات)مایع باتری قرار گرفته باشد وهفته ای یک بار کنترل شود. بستهای باتری با استفاده از جوش شیرین و آب گرم تمیز و محکم شود و روی بستهاگریس مالیده شود و هیچگاه برای بستن یا باز کردن بستهای باتری فشار یا ضربه به آنها وارد نیاورید، برای اندازه کردن آب اسید داخل باتری در تابستان آب مقطر ودر زمستان آب اسید اضافه شود. و سوراخهای هواکش درب خانه های باتری باز باشد و از قرار دادن ابزار کار و اشیائ فلزی بر روی باتری خودداری شود.

الکترولیت یا اسید باتری: 

مایع داخل باتریهای سربی محلول اسید سولفوریک H₂SO₄ می‎باشد که به نسبت 75% آب مقطر و 25% اسید تهیه می‎شود.

درصد مخلوط اسید و آب مقطرو غلظت آنرا توسط هیدرومتر یا اسید سنج تعیین می‎کنند.

توصیه 1- موقعی که برای مدت طولانی نخواهید از خودرو تان استفاده کنید به مرور زمان برق باتری تخلیه می شود در اینصورت برای جلو گیری از خالی شدن برق باتری ابتدا باید آن را خشک نموده و سپس باتری را دور از رطوبت نگهداری نمائید.

توصیه 2- موقعی که استارت می زنید و برق به صفحه نمایشگر سرعت نمی رسد ابتدا باتری را بررسی کنید و سر باتری یا بست ها و یا کابل ها را بررسی نمائید.

توصیه 3- از اتصال کوتاه نمودن قطبهای باتری بپرهیزید زیرا باعث ترکیدن باتری و ایجاد ضایعه میگردد.

توصیه 4- دقت شود که سوراخهای هواکش درب خانه های باتری باز باشند.

ب) مدارهای الکتریکی

مدارهای اصلی الکتریکی خودروها عبارتند از:

1- مدار جرقه 2- مدار شارژ 3-مدار روشنائی

علاوه بر مدارهای اصلی فوق ،در اکثر خودروها مدارهای فرعی نیز وجود دارد که از جمله مدار استارت ،مداربوق،مداربرف پاک کن،وغیره می باشد.

مدار جرقه:

بر دونوع است:

1- مدار اولیه یا مدار فشار ضعیف

2- مدار ثانویه یا مدارفشار قوی.

اگر یک موتور احتراق داخلی که به کمک جرقه شمع کار می کند بخواهد بطور صحیح و مناسب به کار خود ادامه دهد. لازم است که جرقه درست در لحظه معین و مورد نیاز به الکترودهای شمع آن تحویل داده شود. اکثر عیوب جزئی و اشکالات که باعث روشن نشدن و یا درست کار نکردن موتور می شود را می توان به درست کارنکردن سیستم جرقه نسبت داد.

اصول کار مدار جرقه بصورت زیر است:

ولتاژ خیلی کم باتری(12ولت)به کمک کویل و پلاتینهای دلکو در لحظه معینی به ولتاژ نسبتاً زیادی تبدیل شده و به وسیله چکش برق و درب دلکو به شمع سیلندری که در اواخر مرحله تراکم قرار دارد منتقل می شود. بدین صورت که هنگامی که دهانه پلاتینهای دلکو بسته است هسته مرکزی کویل در اثر عبور جریان باتری از سیم پیچی اولیه کویل آهنربا شده و درست در لحظه ای که دهانه پلاتینهای دلکو بوسیله چهار ضلعی میل دلکو از یکدیگر جدا می شوند، به کمک خازن (فیوز دلکو)ولتاژ فوق العاده زیادی در سیم پیچی ثانویه کویل پدید می آید ،این ولتاژ زیاد به برج مرکزی درب دلکو منتقل شده و از آنجا توسط چکش برق و بنا به ترتیب احتراق صحیح به شمع سیلندری از موتور که در حوالی انتهای مرحله تراکم قراردارد می رسد(هر یک از برجهای فرعی درب دلکو توسط سیم ولتاژ زیاد که به وایر موسوم است به یکی از شمع ها متصل هستند.ضمناً برج اصلی درب دلکو نیز توسط وایر به برج مرکزی کویل مرتبط است).

ج) کویل و ساختمان آن:

کویل ترانسفورماتور فشار قوی است که وظیفه دارد ولتاژ ضعیف باتری را بین 5000تا 25000 ولت افزایش دهد.علت اختلاف دو عدد فوق شرایط مختلف کار موتور می باشد که در حالت عادی احتیاج به ولتاژ بین 5 تا 10 کیلو ولت ولی در شرایطی که هوا سرد است یا مقاومت در دهانه پلاتینهای شمع زیاد است مانند رسوب گرفتگی، زیاد بودن سوخت کاربراتور، روغن سوزی داشتن موتور و غیره ولتاژ جرقه باید بیشتر باشد.

کویل از قطعات:

1- سیم پیچهای اولیه

2-سیم پیچهای ثانویه

3-هسته کویل

4- غلاف یا جلد کویل

5-مقاومت کویل تشکیل یافته است.

د) دلکو:

دستگاهی است که با انرژی گرفتن از موتور وظیفه قطع و وصل جریان مدار اولیه کویل را به عهده دارد.

وظیفه دلکو در مدار جرقه زنی به شرح زیر است:

1- قطع و وصل مدار اولیه توسط پلاتین

2- تقسیم ولتاژ قوی خروجی کویل بین شمعهای موتور برحسب ترتیب احتراق هر موتور

3- تنظیم پیش جرقه متناسب (آوانس) برحسب دور و نیاز موتور بطور خودکار

پلاتین: در دلکوهای معمولی اتومبیلها برای قطع و وصل مدار اولیه کویل برای ایجاد جریان جریان متغیر از پلاتین استفاده می‎شود. چون برق باتری از نوع جریان مستقیم است و برای بالا بردن ولتاژ در مدار ثانویه کویل نیاز به جریان متغیر است .

درب دلکو: ولتاژ قوی کویل را دریافت داشته و سپس توسط چکش برق بین شمعها تقسیم می‎نماید.

خازن دلکو: جهت بالا بردن ولتاژ در ثانویه به کار می‎رود.

چکش برق: وظیفه دارد برق ولتاژ قوی در دلکو را بطور منظم به وایرها جهت جرقه شمع برساند. جنس چکش برق هم مانند در دلکو عایق بوده و در مقابل حرارت نیز مقاوم است.

تنظیم دهانه پلاتین:پس از هر تعویض یا سرویس باید دهانه پلاتین توسط فیلر اندازه گیری شود که این اندازه در اتومبیلهای مختلف متفاوت است. در مورد پیکان این مقدار 4ر0 میلیمتر میباشد.

نگهداری دلکو:

هر8000کیلومتر دردلکورابازکنیدوهنگامی که چکش برق راازروی میل دلکو برمی دارید،دوسه قطره روغن موتورداخل سوراخ میل دلکوبریزید.این کارباعث می شود وزنه های مربوط به آوانس وزنه ای دلکو روغنکاری شوندوگیرنکنند.درضمن این روغن شفت دلکورانیز روغنکاری می کند .همچنین مقداری گریس یاوالوالین به قسمت چهارضلعی میل دلکو که زایده فیبری پلاتین متحرک روی آن حرکت می کندبمالید.میل دلکورابیش ازاندازه روغنکاری نکنید،زیرا ممکن است مقدار زیادآن باعث شودکه دهانه پلاتین ها نیز چرب شودودرمدار جرقه اشکال ایجادکند.

بعدازهر 8000کیلومتر سطوح تماس پلاتین هابایکدیگررابررسی کنید.اگر روی سطح تماس یکی ازپلاتین ها برجستگی وروی سطح تماس پلاتین دیگر فرورفتگی به وجودآمده باشدبایدپلاتین هاراعوض کنید.

ه) شمع:

آخرین قطعه مدار ثانویه است که ولتاژ قوی کویل را بصورت پرتاب جرقه در آورده و باعث انفجار در اتاق احتراق می شود.

عیب‎یابی موتور از طریق شمع:

از رنگ الکترود شمع می‎توان به عیب آن پی برد:

اگر پایه شمع به رنگ قهوه‎ای و الکترود آن به رنگ خاکستری باشد نوع شمع برای موتور مناسب است. موتور در شرایط خوبی کار می‎کند. سوخت و هوای آن مناسب است. روغن سوزی ندارد. زمان جرقه زنی مناسب است.

اگر پایه شمع قهو‎ه‎ای روشن و الکترودهای آن به رنگ سفید باشد. نوع شمع برای موتور مناسب نیست. سوخت مناسب نیست یعنی هوا نسبت به سوخت بیشتر است به همین دلیل شمع حرارت زیادی دریافت می‎کند.

اگر پایه و الکترودهای شمع دوده گرفته باشد. شمع مناسب نیست. یعنی شمع سرد است. سوخت مناسب نیست یعنی بنزین نسبت به هوا بیشتر می‎باشد. موتور سرد کار می‎کند.

اگر پایه و الکترودهای شمع دود زده و چرب باشد. موتور روغن سوزی دارد. شمع مناسب نیست یعنی سرد است. سوخت مناسب نیست.

توصیه می شود هر 8000 کیلومتر شمع ماشین را تمیز و هر 16000 کیلومتر آنرا تعویض نمائید

و) استارت

دستگاهی است که انرژی الکتریکی را به مکانیکی تبدیل نموده و مکانیزم آن راه اندازی موتوربوده و انرژی اولیه خود را از باتری تأمین می کند.

ز) دینام

دستگاهی است که محرک آن موتور بوده و انرژی مکانیکی را به الکتریکی تبدیل می نماید کاربردآن جهت تأمین انرژی الکتریکی دستگاههای مصرفی خودرو و شارژ باتری می باشد.

ح ) آفتامات

دستگاهی است که به منظورتنظیم ولتاژ و جریان خروجی دینام بکار رفته است.

توجه:به یاد داشته باشید که معمولاً شمع های موتور بازائ هر 5000کیلومتر مسافت نیاز به سرویس دارند و عمر شمع ها نیز بین 25000تا 35000کیلومتر می باشند.

آشنایی بادستگاه انتقال نیرو ( انتقال حرکت به چرخها)

در خودرو دستگاههائی لازم است تا نیروی تولید شده موتور رابه چرخها منتقل نموده وخودرو رابه حرکت درآورد ویادرموقع توقفهای کوتاه نیروی موتور راازچرخها قطع نماید .برای انتقال نیروی موتوربه چرخها ، بین موتور وچرخها دستگاه مختلفی به نام دستگاههای انتقال نیرو واقع شده است.

دستگاههای انتقال نیرو شامل دستگاههاوقطعاتی هستندکه بین موتوروچرخهاقرارگرفته ونیروی حاصله موتورراپس ازتغییر وتبدیل به چرخها منتقل وسبب حرکت خودرومی گردند. محور حرکت بستگی به سیستم خودروممکن است درچرخهای عقب ویاچرخهای جلو قرار گرفته باشد.

دستگاه انتقال به ترتیب بعدازموتورعبارتنداز:

1-دستگاه کلاچ

2- دستگاه جعبه دنده

3- میلهای گاردان وقفلهای گاردان

4-محورها (گرداننده های نهائی دیفرانسیل، میل پلوسها)

الف)تعریف کلاچ

کلاچ برای قطع و وصل نیروی موتور به گیربکس به کار می رود.حرکت اتومبیل از حال سکون باید به نرمی صورت گیرد پس ارتباط بین موتور و گیربکس باید به تدریج برقرار شود .تعویض دنده در حرکت و یا خلاص کردن دنده به منظور توقف خودرو نیز از وظایف کلاچ است .

به طور کلی کلاچ وظیفه دارد

1- انتقال قدرت مطمئن بدون لرزش وبوکسباد خود دستگاه کلاچ

2- سبک بودن تا در مقابل دور موتور دور کافی داشته باشد.

و قطعات آن عبارت است از

1- صفحه کلاچ

2- دیسک کلاچ

3- پدال

4- دوشاخه کلاچ

5- بلبرینگ کلاچ

نحوه عمل دستگاه کلاچ:

توسط فشار پای راننده به پدال کلاچ نیروی وارده از طریق اهرم بندی یا فشار هیدرولیکی به دو شاخه کلاچ و سپس به آسیابک یا خورشیدی دیسک منتقل شده و در نتیجه صفحه فشار دهنده به عقب کشیده شده و صفحه کلاچ از فلایویل جدا و در نتیجه انتقال نیروی موتور از گیربکس قطع می‎شود و با رها کردن مجدد پدال کلاچ فنرهای صفحه فشار دهنده دیسک ، صفحه کلاچ را مجدداً به فلایویل محکم چسبانده و در نتیجه نیروی موتور انتقال پیدا می کند.

نگهداری سیستم کلاچ :

مفصل بندیهاوگریس خورآن بایدبه موقع گریس کاری شود ومیزان خلاصی کلاچ اندازه باشد.

بازدیدازعمل کلاچ ازنظر بکسبادکردن ، صداکردن ، ارتعاش یا لرزش ولق بودن اهرم بندیها وترک خوردگی یا شکستگی باید امتحان شودودرصورت وجودمعایب به موقع به تعمیرگاه مراجعه شود.

پس از هر 8000 کیلومتر ویا هر سه ماه ، هر کدام که زودتر اتفاق بیفتد، سطح مایع داخل مخزن ذخیره ای که در بالای پمپ کلاچ واقع شده است را نگاه کنید. سطح مایع مخزن بالای پمپ ترمز را نیز ببینید. اگر سطح مایع کمی پایین است آن را پر کنید ولی اگر سطح مایع به مقدار خیلی زیادی افت کرده است، احتمالاً سیستم دارای نشتی است. اگر نشتی وجود داشت، کارهای لازم را انجام دهید. درپوش مخزن ذخیره را تمیز و سوراخ هواکش واقع روی درپوش را کاملاً بازکنید. 

عیوب کلاچ، نحوه تشخیص ورفع آنها :

معمولاً عیب عمده ای که در سیستم کلاچ به وجود می آید یکی فرسایش سریعتر از حد طبیعی زغال کلاچ و تمام شدن آن و دیگری فرسایش لنت (صفحه کلاچ) است.

عیب اول در اثر نیم کلاچ گرفتن زیاد و استفاده بی مورد از پدال و قرار دادن پا روی آن ناشی می شود.

عیب دوم در اثر فرسایش بیش از حد طبیعی صفحه کلاچ شروع می شود و با بکسباد کردن کلاچ آشکار می گردد. یعنی در این حالت موتور با سرعت طبیعی می چرخد اما خودرو به طور مناسب شتاب نمی گیرد و در سربالایی ها حرکت آن آهسته می شود. 

2- اشکال در آزاد شدن صفحه کلاچ هنگامی که پدال کاملا فشرده است .این اشکال ممکن است به واسطه یک یا چند عامل مختلف باشد. از نشانه ها یا علائم این اشکال جا نرفتن یا مشکل جا رفتن دنده ها است هنگامی که خودرو ایستاده و موتور روشن است و همچنین هنگامی که دنده جا می رود همراه با صدا و تکان خودرو است.

3- گاهی اوقات ممکن است هم زغال کلاچ و هم صفحه کلاچ همراه با هم فرسوده شده باشند. از نشانه های این عیب ایجاد صدای نا متعارف هنگام فشار دادن پدال کلاچ است و در این حالت نیز پیاده کردن کلاچ ضروری است.

4- عیب دیگر کلاچ لرزش خودرو است .این لرزش مخصوصاً هنگامی که پا از روی پدال برداشته می شود و موتور و جعبه دنده در گیر می شوند قابل ملاحظه تر می شود. هر چند که با کلاچ گرفتن امکان دارد لرزش خودرو مشهود تر شود با این وجود ممکن است عیب اصلی از کلاچ نباشد.

دستگاه جعبه دنده

جعبه دنده برروی خودرو بلافاصله بعد از کلاچ واقع شده ونیرو راازکلاچ گرفته وبه محورها ویاسایر قسمتهای دستگاه انتقال می رساند . جعبه دنده قادر است مانند کلاچ نیروی موتورراقطع ووصل نمایدوهمچنین می تواند دور وقدرت موتور رابه قدرت وسرعتهای مختلف تنظیم نماید.راننده خودرو به کمک دسته دنده می تواند دروضعیتهای مختلف سرعت وقدرت لازم رابه چرخهابدهد(دنده های 1و2و3و... ) وجعبه دنده قادر است جهت حرکت خودروراتغییر داده تا مواقعی که لازم است خودروبه طرف عقب حرکت نماید.

تعویض دنده معکوس: هنگامیکه مجبور هستید در ترافیک سنگین سرعت خودرو را کاهش دهید و یا در سر بالایی ها رانندگی کنید، قبل از آنکه به موتور فشار آید ،از دنده معکوس مناسب استفاده کنید.دنده معکوس احتمال ریپ زدن موتور را کاهش داده و برای افزایش سرعت ، شتاب بهتری به خودرو می دهد.

نگهداری جعبه دنده:

دسته دنده درمحل دنده های مختلف به طرز صحیح قرارداده شود . حداکثر سرعت مجاز درهردنده رعایت شود. دنده صحیح درشرایط رانندگی انتخاب شود.خودروزیادترازظرفیت بارگیری نشود ازجعبه دنده درغیرازمواقع ضروری به عنوان ترمزاستفاده نشود.سطح روغن ونوع روغن کنترل شود.

علاوه بر بررسی سطح روغن جعبه دنده که باید پس از هر 8000 کیلومتر انجام دهید کارخانه سازنده توصیه کرده است که برای خودرو نو پس از 800 وپس از آن هر 50000 کیلومتر روغن جعبه دنده را عوض کنید.

برای بررسی سطح روغن جعبه دنده باید خودرو را روی سطح افقی قرار دهید و پیچ ریختن و بررسی روغن جعبه دنده را که در طرف راست پوسته آن قرار گرفته است، باز کنید. در صورت پایین بودن سطح روغن، آنقدر به آن واسکازین با مشخصات صحیح اضافه کنید تا اینکه سرازیر شود. برای دیدن این حالت در هوای سرد ممکن است کمی زمان لازم باشد. درچنین حالت بیش از اندازه جعبه دنده را از روغن پر نکنید زیرا ممکن است فشار داخلی اضافی که در حین کار به وجود می آید باعث ترکاندن کاسه نمد و یا نشت روغن شود.

برای تخلیه وپر کردن مجدد واسکازین جعبه دنده ابتدا خودرو را برای زمان کافی به کار اندازید تا گرمای کافی از موتور به جعبه دنده منتقل شود وواسکازین جعبه دنده را رقیق تر کند. آنگاه خودرو را روی سطح افقی قرار دهید و پیچهای تخلیه و پر کردن واسکازین جعبه دنده را باز کنید

جعبه دنده اتوماتیک:

از مزیت های جعبه دنده اتوماتیک این است که دنده ها را بطور خودکار تعویض می کند و وظایف راننده را کاهش می دهد، در نتیجه او مجبور نخواهد بود در تعویض دنده ها مهارت خاص رانندگی را داشته باشد.در این نوع سیستم های انتقال قدرت ، متناسب با مقاومت مسیر حرکت ،که به وزن،سرعت و موقعیت خودرو بستگی دارد ، در مواقع لزوم تعویض دنده ها بطور خودکار صورت می گیرد.در جعبه دنده های معمولی سرعت بیش از حد و یا ناهماهنگی بین سرعت چرخهابه ویژه اگر راننده غیر ماهر باشد، به استهلاک سریع قطعات خواهد انجامید ، در صورتیکه در جعبه دنده های اتوماتیک راننده تنها به اهرم تغییر وضعیت دنده ها و پدال گاز برای سرعت گیری نیاز دارد. جعبه دنده های اتوماتیک به مجموعه ای به نام مبدل گشتاور مجهز می باشند.مجموعه نامبرده با روغن کار می کندو دوام کافی دارد . با انتقال حرکت آرام از موتور، از وارد شدن ضربات ناگهانی به اجزای مسیر انتقال قدرت جلوگیری میکند و در نتیجه تعمیرات را کاهش میدهد.

جدول عیب یابی جعبه دنده

منبع:khalilabdi.blogsky.com

آشنائی با خودرو (چهارم)

دیفرانسیل

دیفرانسیل دستگاهی است که قدرت موتور راطبق احتیاجات هریک ازچرخهای عقب بین آنها تقسیم می کند .در سرپیچها ودست اندازها هردوچرخ یک مقدارنیرومصرف نکرده بلکه یکی کمترودیگری زیادتر دورداشته بدین لحاظ چرخها روی یک محور سوار نشده هرکدام دارای محورجداگانه ای می باشند ودیفرانسیل قدرت موتوررابنا به احتیاج هریک ازچرخها بین آنهاتقسیم می کند.و حرکت مستقیم را میگیرد به حرکت 90 درجه به چرخها میدهدودوران زیاد جعبه دنده را گرفته به دور کم با قدرت زیادی به چرخها می دهد و دارای چرخدنده ذیل میباشد :

1-    چرخدنده پنیون

2- چرخدنده کرانویل

۳- چرخدنده پلوس                                                                                   

۴ - چرخدنده هرز گرد

نگهداری  محورها (دیفرانسیل ):

دیفرانسیل تمیزباشد.پوسته آن ترک وروغن ریزی نداشته باشد. اندازه بادلاستیکها یکی باشد و یک نوع ویک اندازه باشند.درهنگام رانندگی وگیرکردن خودرودرجاده های خراب به ماشین فشار واردنیاورید.و هر 50000 کیلومتر باید واسگازین آن عوض شود و هر تعویض روغن باید از واسگازین داخل دیفرانسیل بازدید نموده ودر صورت کم کردن مقدار کم شده را جبران نموده و علت کم کردن رابر طرف نمائیم 

علل خرابی پلوس:

روشن کردن خودروبه وسیله دنده درحال حرکت ، استفاده ناصحیح ازدنده درحال حرکت ، شل بودن پیچهای سرپلوس ، استفاده نابجا وغلط ازترمزیاترمزدستی ،  ضربه زدن شدیدبه خودروبه علت رها کردن سریع کلاچ. بکسل کردن وسیله نقلیه ای که وزن آن بیشتراز وزن خودرو باشد

 آشنائی بادستگاه کنترل حرکت اتومبیل(دستگاه تعلیق.چرخها.لاستیک.فرمان.ترمز)

عوامل انجام دهنده حرکت اتومبیل عبارتند ازمحور چرخها (اکسلها) ، فنرها وکمک فنرها(دستگاه تعلیق)  ،چرخها ، لاستیکها ، فرمان اتومبیل ، ترمزهاوغیره.

کاربرد دستگاه تعلیق:

الف)وزن خودرو را بین هردو محور بطور مساوی تقسیم می کند.

ب) ضربه های جاده را به طورمساوی روی چرخها منتقل می کند. بنابراین هردوفنرضربه های جاده راگرفته وبه دوقسمت مساوی تقسیم می نمایند.

قسمتهای مختلف دستگاه تعلیق :

قسمتهای مختلف دستگاه تعلیق عبارتنداز:محورها(اکسلها) ، فنرها وکمک فنرها.

اکسلهادونوعند: اکسل جلو و اکسل عقب.

فنرها: فنرهادراتومبیلهابرای ازبین بردن ارتعاشات وتکانهائی است که براثر برخوردچرخهاباپستی وبلندیهاودست اندازهاایجادمی شودوبین شاسی ومحوروچرخهاسوارمی شوند.

چرخها: شاسی اتومبیل که همه قطعات روی آن قرار داردتوسط اکسل جلووعقب روی چرخها قرارگرفته وحرکت چرخهااتومبیل رابه جلومی برد. چرخهای جلوعلاوه برحرکت دورانی  ، توسط فرمان اتومبیل دراختیار راننده هستند.

به مجموعه وسائل حرکتی ، ترمز ولاستیک ورینگ و قالپاق چرخ گفته می شود .

رینگ و قالپاق باید روزنهدار و دارای هوا خوری باشد در صورت نداشتن هواخوری باعث داغ کردن کاسه ترمز میگردد و این عامل هم باعث لیزخوردن میگردد.

لاستیکها: لاستیکها برای ازبین بردن نوساناتی است که دراتومبیلها دراثر پستی وبلندی وموانع جاده تولیدمی شود و برسه نوع هستند:

1- توپر                      2-توخالی                  3- تیوپ دار 

توپر دروسایل نقلیه کندرواستفاده می گردد و کار آن جابجایی قطعات فوق سنگین میباشد مثل چرخهای جلو لیفتراک.

نگهداری لاستیک: نگهداری لاستیک شامل اعمالی است که بایدبطورمرتب انجام شودتااطمینان حاصل گردد. این اعمال عبارتنداز:

الف) تنظیم باد

هرتایرباید باباد مخصوص کارکند.معمولا اندازه باد هرتایر روی بدنه خودرو نوشته می شود. برای سنجیدن بادتایر بایدازدرجه باداستفاده نمود وهرگز نباید با چشم حدس زد.لاستیک کم باد ویالاستیکی که بیش ازاندازه بادداشته باشد.خطرناک بوده وعمرلاستیک راکم می کند .اگر بادزیادداشته باشد بطورنامنظم سائیده شده وخاصیت ارتجاعی خودراازدست می دهد.

فشار کمتر از حد معمول لاستیکها عواقب زیر را در پی دارد :

1- سائیدگی و فرسودگی لاستیکها

2-عدم کارکرد دقیق آنها

 3-افزایش مصرف بنزین

 4-باعث میشود تا لبه بر آمده کنار رینگ ، فاقد آب بندی لازم باشد و فشار بیش از حد باعث کج شدن رینگ و جدا شدن لاستیک از رینگ می گردد.

 در صورتیکه فشار باد لاستیکها بیش از حد معمول باشد:

1- رانندگی با خودرو به راحتی میسر نبوده

2- سطح میانی لاستیک به سرعت سائیده می شود

3-خطرات ناشی از وقوع تصادفات را در اثر انحرافات فرمان به دنبال خواهد داشت.

ب ) متناسب بودن لاستیک

تایرهای زوجی ولاستیکهای هرخودرو بایدازنظر نوع وآج باهم یکنواخت باشندتاباعث سائیدگی غیریکنواخت لاستیک نگردد.بعلاوه عدم تناسب لاستیکها به کمک ودیفرانسیل نیز صدمه می زند.

ج ) جابجا نمودن لاستیک

هر 8000 کیلومتر بایدلاستیکهای یک خودرورابطورضربدر (1به4و2به3) ومنظم عوض نمایند.

د)سائیدگی نامرتب

اگرآثار سائیدگی نامرتب درلاستیکهامشاهده شد.دلیل براین است که چرخهای خودروبطور دقیق تنظیم نیست وبایدآنراتنظیم نمود.

توجه داشته باشید که وجودفشار بادصحیح درتایرهای دارای امتیازاتی بشرح ذیل می باشد.

الف) داشتن تسلط بیشترراننده درحرکت خودرو.

ب )داشتن ترمزدقیق تردرحرکت وپیچیدن خودرو.

ج )صرفه جوئی درمصرف سوخت. ضمنا کمترین تغییردرشکل تایرها موجب افزایش اصطکاک چرخشی اتومبیل درجاده ها می گردد.

د)افزایش عمرودوام بیشتر تایرها.

بالانس چرخها:

اگر بالانس چرخها دقیق انجام گرفته باشد،رانندگی بسیار آسان بوده و در ضمن از سائیدگی آج لاستیکها نیز کاسته می شود.

بالانس غلط چرخها ، و نا میزان بودن آنها ، باعث بروز ارتعاشات آزار دهنده و سائیدگی نا همگون لاستیکها می گردد.

نحوه تعویض تایرپنچر:

1-    خودرورادرمحلی سفت وهموار متوقف وترمزدستی راکشیده ودسته دنده رادروضعیت دنده یک ویاعقب قرارداده وجلوی چرخ مخالف موقعیت جک راباآجریاسنگ مهار نمائید.

2-    ابتداتایر زاپاس راازداخل صندوق عقب خارج نموده ودر نزدیکی تایر پنچر قراردهید.

3-    هریک ازپیچهای چرخ رابرخلاف جهت عقربه های ساعت شل کرده وتازمانیکه لاستیک کاملا ازروی زمین بلندنشده هیچیک ازمهره ها رابیرون نیاورید.

4-    سرجک رادرمحل مخصوص خودقرارداده ودستگیره جک را درجهت حرکت عقربه های ساعت آنقدر بگردانیدتالاستیک ازروی زمین کاملا بلندشود.

5-    لاستیک زاپاس رادرجای لاستیک بازشده قرارداده وپیچهای چرخ رابادست تاآخرسفت کنید.سپس باآچارچرخ پیچهای چرخ رابصورت ضربدری سفت کرده جک راچرخانده ولاستیک راپائین آورید.مجددا پیچهای چرخ راسفت ومحکم نمائید.

یادآوری مهم:

1-    فشاربادتایرهارابایدهنگامی که تایرهاسردمی باشند اندازه گیری کرد.زیراتایرهای گرم همواره دارای فشارباداضافی می باشند هیچ وقت نباید درحالیکه لاستیکها گرم هستند فشارباداضافی آنهاراخالی کرد.

2-    بالانس چرخهابایددقیق انجام شود.بالانس چرخهارانندگی رابسیارآسان نموده ودرضمن ازسائیدگی آج لاستیکها نیزکاسته می شود.

3-    چون آج لاستیکها به مرور زمان سائیده وصاف شده وضریب اطمینان آن درزمان گرفتن ترمزکم شده وخطربروزتصادف افزایش می یابدبنابراین بایستی دقت لازم درحفظ ونگهداری آنها بعمل آیدضمنا جنس ونوع لاستیک دررانندگی بدون خطر حائز اهمیت است.

منبع:khalilabdi.blogsky.com

مبدل گشتاور چگونه کار می کند؟

ترجمه از سید حسین حسینی )

اگر درباره ی انتقال قدرت دستی مطاله ای داشتید، شما می دانید که یک موتور از راه کلاچ به جعبه دنده مرتبط شده است. خودرو بدون این ارتباط  قادر نخواهد بود به طور کامل بایستد، مگراینکه موتور را خاموش کنیم. اما خودروها ی با انتقال قدرت خودکار، هیچ کلاچی ندارند که انتقال قدرت را از موتور قطع کند. در عوض ، انها از یک قطعه ی شگفت انگیز که مبدل گشتاور نامیده می شود، استفاده می کنند. مبدل ممکن است زیاد عالی به نظر نرسد ولی چند چیز جالب درون قسمت داخلی آن وجود دارد.

در این مقاله ما می آموزیم که چرا خودروهای دنده اتوماتیک به یک مبدل گشتاور نیاز دارند ، مبدل گشتاور چطور  کار می کند و چه چیزها از معایب و مزایای آن هستند.

مقدمه :

درست مانند خودروهای دنده دستی ، خودروهای دنده اتوماتیک هنگامی که چرخها و چرخ دنده ها در گیربکس توقف می کنند، به راهی برای اجازه دادن به چرخش موتور احتیاج دارند. خودروهای دنده دستی از یک کلاچ استفاده می کنند که موتور را به طور کامل از جعبه دنده جدا می کند. خودروهای دنده اتوماتیک از یک مبدل گشتاور استفاده می کنند.

مبدل گشتاور یک نوع کوپلینگ هیدرولیکی است ، که اجازه می دهد موتور به مقدار کمی ازادانه و جداگانه از جعبه دنده بچرخد.اگر موتور به طور اهسته در حال گردش است ، همچون زمانی که خودرو درپشت چراغ قرمز توقف کرده، مقدار گشتاور رد شده داخل مبدل گشتاور خیلی کم است ، بنابراین برای نگه داشتن  خودرو  فقط یک فشار کم روی پدال ترمز لازم دارد.

اگر شما زمانی که خودرو ایستاده بود پدال گاز را فشار می دادید ،  مجبور بودید برای نگه داشتن خودرو از حرکت، فشار بیشتری روی پدال ترمز وارد کنید. این به خاطر این است که هنگامی که شما پا روی پدال گاز می گذارید ، سرعت خودرو بالا می رود و درون مبدل گشتاور سیال بیشتری ارسال می شود که سبب بیشتر شدن گشتاور انتقال داده شده به چرخ ها می شود.

 اجزای مبدل گشتاور :

در شکل نشان داده شده زیر ، چهار قطعه درون بدنه خیلی محکم مبدل گشتاور وجود دارد.

●پمپ

●توربین

●استاتور

●سیال جعبه دنده

بدنه مبدل گشتاور به فلایویل موتور پیچ شده است، بنابراین مبدل با هر سرعتی که موتور می گردد، گردش می کند.پره هایی که پمپ کردن مبدل گشتاور را ایجاد می کنند به بدنه وصل شده اند ، بنابراین سرعت انها هم با سرعت موتور یکی است.                     

شکل برش خورده ی زیر نشان می دهد هر قطعه ای به چه صورت درون مبدل گشتاور بسته شده است

اجزا مبدل چگونه به گیربکس و موتور متصل شده اند

پمپ درون یک مبدل گشتاور یک نوع پمپ گریز از مرکز (پمپ سانتریفیوژ) است. همچنانکه مبدل می چرخد، سیال به بیرون پرت می شود ، تقریبا مانند چرخش دورانی یک ماشین لباس شویی ،که آب و لباس ها را به طرف بیرون جداره ی ماشین لباس شویی پرتاب می کند. در صورتی که سیال به بیرون پرتاب شود ، یک خلا ایجاد می شود که سیال بیشتری را به مرکز می کشد. 

مقطع پمپ  که به بدنه ی مبدل گشتاور متصل است.

 سپس سیال وارد تیغه های توربین، که به گیربکس متصل است، می شود. توربین باعث چرخش گیربکس می شود که بطور اساسی خودروی شما را حرکت می دهد.

شما در شکل زیر می توانید ببینید که تیغه های توربین کج شده هستند. این به این معنا است که سیالی که از بیرون توربین( پمپ)  به آن وارد می شود، قبل از خارج شدن ان از مرکز توربین،یک تغییر مسیر دارد. این تغییر مسیر است که باعث چرخش توربین می شود.

توربین مبدل گشتاور : هزار خار وسط را به خاطر بسپارید.این  جایی است که به آن گیربکس متصل می شود.

برای تغییر مسیر صحیح یک شئ متحرک، شما باید نیرویی به ان اعمال کنید. مهم نیست که شئ یک خودرو است و یا یک قطره سیال. و هر نیرویی که باعث تغییر مسیر شئ شود،عکس العملی دارد که باعث تغییر مسیر منشا نیرو می شود. بنابراین توربین باعث تغییر مسیر سیال می شود، و سیال باعث چرخش توربین می شود.

سیالی که از مرکز توربین خارج می شود، در یک مسیر متفاوت نسبت به زمانی که وارد شده بود، حرکت می کند. اگر  به پیکان های شکل بالا نگاه کنید، می توانید ببینید سیالی که  از توربین متحرک  خارج می شود در خلاف جهتی است که پمپ (و موتور) می چرخد. اگر سیال اجازه داشته باشد به پمپ ضربه بزند، باعث اتلاف نیرو و کند کار کردن موتور می شود. این دلیلی است که مبدل گشتاور یک استاتور دارد.

استاتور سیال بازگشتی از توربین را به پمپ می فرستد. این راندمان مبدل گشتاور را بهبود می بخشد. توجه کنید که هزار خار استاتور به یک کلاچ یکطرفه متصل است.

 استاتور در مرکز مبدل قرار دارد. وظیفه ی ان هدایت دوباره ی سیال خروجی از توربین است قبل از اینکه به پمپ ضربه بزند. این به طور چشمگیری راندمان مبدل گشتاور را افزایش می دهد.

 استاتور یک تیغه ی طراحی شده خیلی تهاجمی دارد که مسیر سیال را تقریبا به طور کامل وارونه می کند. یک کلاچ یکطرفه (داخل استاتور) استاتور را به یک شافت ثابت در گیربکس ارتباط می دهد( مسیری که کلاچ اجازه دارد گردش کند در شکل بالا ملاحظه می شود). به خاطر این طرح هنگامیکه سیال به پره های استاتور برخورد می کند استاتور نمی تواند با نیروی سیال برای تغییر مسیر ، بچرخد.و می تواند فقط در جهت مخالف بچرخد.

 وقتی خودرو حرکت می کند یک اتفاق کوچک قدری فریبنده رخ می دهد. یک نقطه در نزدیکی سرعت 40 مایل بر ساعت یا 64 کیلومتر بر ساعت که هر دو تای پمپ و توربین تقریبا با سرعت یکسان می چرخند(پمپ همیشه کمی سریع تر گردش می کند). در این نقطه، سیال از توربین برگشته، وارد پمپ متحرک در مسیر یکسان می شود، درنتیجه نیازی به استاتور نیست.

 با وجود اینکه توربین مسیر سیال را تغییر دهد و آن را به پشت پرتاب کند، به دلیل آنکه که توربین در جهتی سریعتر از سیال پمپ شده در جهت دیگر می چرخد، سیال آرام در مسیری که توربین می چرخد خاتمه می یابد. اگر شما در پشت وانت با سرعت 60 مایل بر ساعت می ایستادید، و شما یک توپ را با سرعت 40 مایل بر ساعت به عقب پرتاب کنید، توپ با سرعت 20 مایل بر ساعت به جلو پیشروی می کند. این شبیه چیزی است که در توربین رخ می دهد: سیال در یک مسیر به عقب پرتاپ می شود، اما نه با سرعت عازم شدن آن که در جهت دیگر روانه می شد.

 در این سرعت ها سیال در حقیقت به طرف پشت تیغه ی استاتور ضربه می زند، و باعث آزادگردی آن روی کلاچ یکطرفه اش می شود بنابراین مانع حرکت سیال در آن نمی شود.

مزایا و معایب:

 درجمع وظیفه ی خیلی مهم مبدل این است که خودرو شما بدون خاموش شدن موتور ایست کامل کند ، در واقع مبدل گشتاور ،گشتاور بیشتری به خودرو شما بواسطه ترمز دهد.مبدل های گشتاور جدید میتوانند گشتاور را از دو به سه برابر افزایش دهند. این نتیجه زمانی اتفاق می افتد که موتور سریعتر از چرخها(سیستم انتقال قدرت) می گردد.

 در سرعت های بالا ، جعبه دنده تقریبا در یک سرعت یکسان با موتور،  حرکت را از موتور می گیرد.به طور مطلوب اگرچه سیستم انتقال قدرت تمایل دارد عینا با  سرعت یکسانی با موتور حرکت کند،ولی به دلیل این اختلاف سرعت قدرت تلف می شود.این قسمتی از این دلیل است که خودروهای اتوماتیک نسبت به خودروهای دنده دستی بدتر گاز می خورد.

برای مقابله کردن با این اثر، بعضی خودروها یک مبدل گشتاور با قفل کلاچ دارند.هنگامی که نیمه های مبدل گشتاور به سرعت بالایی می رسند، این کلاچ انها را به هم وصل می کند،برای رفع کردن لغزش و بهبود بخشیدن راندمان.

منبع:http://www.parsikhodro.com

نرم افزار SimMechanics

نرم افزار SimMechanics محصول شرکت MathWorks  است که به منظور تحلیل و مدلسازی سیستم های دینامیکی – مکانیکی طرّاحی شده است . تا به حال دو نسخه از این نرم افزار ارائه شده که همراه با نرم افزار MATLAB و به عنوان یکی از ماژول های آن در بسته نرم افزاری مزبور در تمام دنیا به فروش رسیده است . از ویژگی های بسیار جالب این نرم افزار توانایی آن در برقراری ارتبـــاط ســــاده و آســان آن با دیگــــر ماژول های MATLAB  مانند Simulink, Virtual Reality Toolbox , Control Toolbox  است . مدلسازی و تحلیل سیستم های دینامیکی در این نرم افزار در 4 محیط آنالیز گوناگون انجام می شود :

1. Forward Dynamics Mods : دراین مود تحلیلی موقعیّت ها و سرعت های اجرای سیستم در هر timestep با داشتن مقادیر اوّلیّه سرعت و مکان آنها و نیروهای اعمال شده به سیستم محاسبه می شوند .این مود برای شبیه سازی رفتار سیستم ها متناسب است .

2. Inverse Dynamics Mode : در این مود تحلیلی نیروی لازم برای ایجاد یک سرعت مشخّص در هر یک از اجزای سیستم محاسبه می گردد . از این مود برای شبیه سازی سیستم های حلقه باز با مدل های مشتمل بر سرعت در همه درجات آزادی و همه اجزای ماشین استفاده می شود .

3. Kinematics Mode  : در این مود تحلیلی نیز مانند مود inverse dynamics نیروی لازم برای ایجاد یک سرعت خاص در بخش های مختلف سیستم محاسبه می شود با این تفاوت که مدل ها دراین مود بصــورت حلقه بسته می شوند .

4. Trimming Mode  : در این محیط می توان برای سیستم  یک حل حالت پایدار ( steady-state) پیدا کرد . چارت آنالیز در این نرم افزار به صورت شکل (1) می باشد .

عمل مدلسازی دراین نرم افزاربه کمک بلوک هایی(Blocks) انجام می شود که به صورت کتابخانه ای نسبتاً مفصل ازبلوک های پیش ساخته درداخل آن قرارداده شده است (هرچند که امکان تعریف بلوک های جدید متناسب با نیازهای کاربرنیز ازقابلیت های بسیارحائزاهمیت در این نرم افزارمی باشد.) کاربردرابتدا می بایست بلوک های معرفی کننده ی قسمت های مختلف سیستم دینامیکی را از کتابخانه بلوک های نرم افزارانتخاب و درج نماید . سپس آنها را به ترتیب مناسب به یکدیگر وصل کرده، پارامترهای مورد نیازهر بلوک را با توجه به مشخصات مسأله تنظیم کند. دراین مرحله مدل توپولوژیکی از   سیستم بدست خواهد آمد که به طورصحیح رفتاردینامیکی سیستم را شبیه سازی می کند. درگام بعدی به منظور اعمال نیرو وگشتاورهای خارجی بعنوان منابع تحریک سیستم از بلوک های ویژه ای که به همین منظور درکتابخانه نرم افزارتعبیه شده است استفاده می شود. ازآنجا که هدف نهایی ازانجام یک شبیه سازی دریافت پارامترهای مدنظرطراح می باشد لذا استفاده ازابزارهای اندازه گیری کمیت های دلخواه قسمت بعدی کارمدل سازی را تشکیل می دهد. در خاتمه انجام شبیه سازی ومشاهده نتایج حاصل ازآن وتفسیراین نتایج براساس درک وبینش مهندسی کاربرگامهای نهایی دراستفاده ازاین نرم افزارمی باشد.

از قابلیت های منحصربفرد این نرم افزارتشابه ساختاری آن با بسته نرم افزاری قدرتمند Simuechanics همچنین می تواند به کمک جعبه ابزار واقعیت مجازی (Virtual Reality Toolbox) موجود درMATLAB رفتار سیستم را چه در حین ساخت مدل و چه درحین شبیه سازی آن به صورت گرافیکی نمایش دهد. حتی می توان عمل متحرک سازی ومشاهده رفتار سیستم به صورت انیمیشن را بصورت نسبتاً قابل قبولی درمحیطMATLAB  انجام داد که علاوه برسادگی از سرعت بیشتری نیز نسبت به جعبه ابزار واقعیّت مجازی برخودار می باشد . هرچند که کیفیّت و وضوح تصاویر در این جعبه ابزار و نیز امکانات بصری متنوّع موجود در آن نمایش ماشین را جذّاب تر و ملموس تر می نماید .

یکی از ویژگیهایی که این نرم افزار را از نرم افزار Simulink متمایز می سازد آن است که این نرم افزار با گرفتن مدل فیزیکی سیستم از کاربر به طور اتوماتیک فاز مدلسازی ریاضی را انجام می دهد در حالیکه Simulink نیازمند انجام فاز مدلسازی ریاضی توسّط کاربر است .

هرچند که کار با این نرم افزار بسیار ساده است ولی دانستن نکات پایه ای در دینامیک و بخصوص نحوه ی فرمول بندی مسائل دینامیک ماشین و مکانیزم ها جهت استفاده از این نرم افزار مفید می باشد .