روش تحقیق در مدیریت اسلامی

در یک سازمان معمولا دو عامل سبب روی آوردن به پژوهشهایی در حوزه مدیریت است.

a.     علاقه مدیران یا محققان

b.     مشکلات سازمان

بنابراین کار ما به عنوان پژوهشگر از اینجا آغاز میشود که علاقه یا مشکل را به درستی بشناسیم و دنبال کنیم تا به سرنخهایی برسیم.

1- مرحله اول: شناسایی مشکل یا علاقه مدیران و محققان

سؤال : عقاله­ای که در سازمان شکل می­گیرد اولین کاری که انجام می­دهیم چیست؟

1. تماس برقرار می­کنیم تا ببینیم مشکل کجاست؟

علاقه و مشکل را شناسایی می­کنیم.

2. گردآوری اطلاعات اولیه (اطلاعات را در خود سازمان بررسی می­کنیم و بدست می­آوریم). به میان  پرسنل، مدیران، مشتریان میرویم و در مورد موضوعی که ذهن مدیران یا محققان را به خود مشغول کرده (موضوع تحقیق) صحبت میکنیم.

3. بررسی پیشینه یا ادبیات موضوع

پس از مرحیه دوم، هدف بعدی رسیدن به یک مدل مهندسی از موضوع مورد تحقیق است. هدف ما در این قسمت مطالعه سیستماتیک پژوهش­های قبلی به منظور اطمینان از شناخت تمامی متغیرهایی است که ممکن است بر موضوع تحقیق ما تأثیر داشته باشد و از نظر ما به دور مانده است. همچنین این از کار به ما اطمینان می­دهد که چرخ را از نو اختراع نمی­کنیم شاید پژوهشگران پیش این موضوع را بررسی کرده و به وقایع موردنظر رسیده باشند.

پس سه گام اول روش تحقیق تا به اینجا:

1.     شناسایی مشکل یا علاقه

2.     گردآوری اطلاعات (باید در خود سازمان بگردیم و پیدا کنیم)

3.     گردآوری اطلاعات به صورت علمی (ادبیات تجربی و تئوری) برای رسیدم به مدل مفهومی و فرضیه ها

مدل مفهومی تحقیق

 

 

 

 

مستقل : آن چیزی که ما به راحتی می­توانیم تغییرش دهیم.

وابسته : متغیری است که معلول متغیرهای مستقل و مداخله­گر است به عبارتی دیگر ما سعی می­کنیم با تغییر در متغیرهای مستقل و کنترل متغیرهای مداخله­گر (مزاحم یا تعدیلی) به هدف خود که تغییر در متغیر وابسته است برسیم. به عنوان مثال: هدف یک سازمان افزایش سهم بازار خود است. ما به عنوان یک محقق حدس می­زنیم افزایش تبلیغات و کاهش قیمت دو عامل تأثیرگذار اصلی در افزایش سهم بازار می­باشد.

برای بررسی این موضوع پس از گردآوری اطلاعات اولیه از داخل سازمان به این نتیجه می­رسیم که نارضایتی کانال­های توزیع و کارکنان فروش عامل مهمی است که می­تواند سهم بازار ما را تحت تأثیر قرار دهد.  به عبارتی دیگر ما گام اول و دوم از این فرایند تحقیق علمی را تا به اینجا پیموده­ایم. حالا ما 3 متغیر داریم که انتظار می­رود در افزایش سهم بازار ما دخالت داشته باشند.

                        وابسته                                                       مستقل

                                                                       

 

برای اطمینان از اینکه متغیر دیگری از چشم ما به دور نمانده باشد به سراغ ادبیات موضوع می­رویم و پیشینه تحقیقات انجام گرفته از این موضوع را بررسی می­کنیم. ما انتظار داریم پس از اجرای گام 3 (پیشینه کاوی) با اطمینان و دقت بیشتر مدل مفهومی تحقیقی خود را ارائه دهیم. بررسی مدل پیشینه به ما کمک می­کند. متغیرهای دیگر با روش انجام تحقیق مشکلات احتمالی، ابزارهای مورد نیاز، و روش آماری (متدولوژی) مرسوم در این دسته از پژوهش­ها را شناخته­ایم برای اینکه بتوانیم از اطلاعات پژوهش­های قبلی به صورت اثربخش و کارآمد استفاده کنیم بهتر است چارچوب مشخصی برای کسب اطلاعات لازم داشته باشیم.

نمونه یک چارچوب ساده و کارآمد در نمودار 2-2 ص 54 کتاب آورده شده است.

این چارچوب به ما کمک می­کند اطلاعات پژوهش­های قبلی را به صورت مفید و مختصر جمع­آوری نمائیم و هنگام استفاده از این اطلاعات دچار سردرگمی شویم.

چگونه از اعتبار علمی یک پژوهش اطمینان حاصل کنیم؟

بقیه افراد کار پژوهشی ما را به چه اساسی ارزیابی می­کنند؟

منبع یک تحقیق که درواقع نشانگر اشراف پژوهشگر بر ادبیات موضوع است مهمترین عامل در اعتبارسنجی یک پژوهش است. وقتی یک پژوهش اغلب منابع معتبر و مرتبط با موضوع را دربردارد ما اطمینان می­یابیم پژوهشگر دید علمی و عمیقی نسبت به موضوع داشته است.

مراحل تحقیق

(جمع­بندی جلسه قبل)

1- شناسائی مشکل / علاقه

2- جمع آوری اطلاعات اولیه   1- تاریخچه  (سابقه، محصولات، فرایندهای تولید،

      سهامداران، مدیران و ...)

      2- عوامل ساختاری

      (چارت سازمانی و رویه­ها، دستورالعمل، نوع تصمیم­گیری،

      شبکه و روابط بین بخش­های مختلف سازمان)

      3- نگرش­ها و پاسخ­های رفتاری

      (نگرش نسبت به مرخصی نظام پاداش و انگیزش کارکنان )

 

3- پیشینه کاری (نظریه­پردازی) یا بررسی ادبیات موضوع

1. پیشینه تئوری                      2. پیشینه تجربی

پیشینه تئوی : در این قسمت علاقه­مند است دریابد محققان پیشین از چه تئوری­ها و روش­های آماری شناخته شده در بررسی موضوع استفاده کردند. هدف محقق در این قسمت این است که آنچه را که قصد بیان آن را به عنوان بیان مسئله، ضرورت موضوع، بنیان پژوهش دارد. با استفاده از منابع معتبر پیشین مستحکم نماید. بدون پیشینه تئوری نوشته­های محقق فاقد اعتبار بوده و از نظر مراجع علمی قابل استفاده نمی­باشد به عبارت دیگر بدون پیشینۀ تئوری نمی­توان در مورد بنیان علمی یک تحقیق و عینیت آن اطمینان حاصل کرد. (عینیت یک ویزگی اصلی و مهم در پژوهش­های علمی است. به این معنا که یک تحقیق برخواسته از ذهنیات یا پیش­فرض­های ذهنی محقق نمی­باشد.)

پیشینه تجربی : در پیشینه تجربی محقق به مطالعات قبلی انجام گرفته در این موضوع اشاره می­کند. معمولاً وقتی می­خواهیم کار تحقیق را به صورت علمی شروع کنیم از این مرحله کار اصلی، شروع می­شود. پس از مطالعه پژوهش­های قبلی تا می­توانیم جمع­بندی و چارچوب خوبی برای نوشتن طرح تحقیق یا پروپوزال آماده کنیم. بعد از جمع­بندی پیشینه ما انتظار داریم بتوانیم مدل مفهومی پژوهش خود را با دقت و اطمینان شکل دهیم. یک پیشینه کاوی خوب کار ما را در ادامه مسیر بسیار آسان می­کند، ما می­توانیم با اشاره به نقاط ضعف و قوت تحقیقات قبلی خلاقیت موجود در طرح تحقیق خود را توجیه نمائیم. (ص 54 کتاب یک چارچوب مفید و مختصر برای بررسی پیشینه در اختیار ما قرار می­دهند.)

منظور از ادبیات تئوری: نظریات اصلی و پایه در رابطه با موضوع است. این قسمت از ادبیات عمدتاً اولین پژوهش­ها و نظریه­های تأیید شده در رابطه با موضوع را شامل می­شود.

منظور از ادبیات تجربی: ادبیات تجربی شامل گزارش تمامی مطالعاتی است که بر روی قسمت تئوری ادبیات انجام شده است.

انواع مقالات

روش­ها و ابزارها در پیشینه کاری تحقیق

مقالات علمی به دو نوع:   1- ترویجی                2- پژوهشی

مقالات ترویجی

یک دید کلی و دانش اولیه در مورد مفاهیم خاصی مرور می­شود.

مقالات پژوهشی

مقالات علمی- پژوهشی هستند که دید جزئی و تخصصی تأثیر چند عامل را بر هم بررسی می­کند.

مثال مورد اول: نظیر یک مقاله با عنوان زیر است:

کاربردهای آی­تی در کسب و کار امروز

مثال در مورد نوع دوم : موضوع آی­تی با عنوان زیر مطرح می­شود:

                                      بررسی تأثیر استفاده از ابزارهای آی­تی در افزایش سهم بازار

پژوهشی: جزئی و تخصصی

1- مقدمه 2- بیان مسئله + ضرورت موضوع   3- پیشینه تئوری     4- پیشینه تجربی

 5- روش شناسایی پژوهشی

1. معرفی مدل 2. متغیرها 3. تعاریف عملیاتی 4. روش آماری نرم افزار 5. روش گردآوری داده­ها 6. تجزیه و تحلیل (توصیفی و تحلیل) 7. جمع بندی + نتیجه گیری 8. پیشنهادات 
9. فهرست منابع : (1- برای پژوهشگران آتی 2- برای سیاست­گذاران)

1- نمودار        2- جدول         3- نتایج تخمین و تستهای آماری

انواع گزارشات در پژوهش

در انتشار پژوهش­های انجام یافته نوع گزارش در ابتدا مشخص شود. به عبارتی پژوهشگر بایستی هدف خود را در اجرای تحقیق مشخص نماید. دو نوع گزارش در انتشار نتایج تحقیق مرسوم است.

1- توصیفی                  2- تحلیلی

توصیفی : در گزارش توصیفی پژوهشگر عمدتاً دورنمایی از وضعیت متغیرها ارائه می­کند. هدف این بخش ارائه اطلاعات آماری در مورد تک­تک متغیرهاست. به عنوان مثال در موضوع تأثیر تبلیغات در فروش پژوهشگر در قسمت توصیفی کار خود آمار میزان فروش و هزینه تبلیغات را در طبقه­بندی­های مختلف ارائه می­نماید. استفاده از جدول ؟؟؟؟؟؟؟ در این قسمت ضروری و مرسوم است. جدول­های متقاطع در این قسمت می­توانند تصویر جامعی از وضعیت نمونه و موضوع مورد بررسی ارائه دهند. در این قسمت محقق به ارتباط بین متغیرها اشاره نمی­کند و اظهارنظر نیز نمی­نماید.

نکته : در اغلب پژوهش­های حوزه مدیریت ما مواجه هستیم با داده­هایی که باید از طریق محاسبه یا پرسش­نامه جمع­آوری نمائیم. بنابراین بخشی از اطلاعات بدست آمده که بایستی گزارش کنیم مربوط به ویژگی­های پاسخ­دهندگان خواهد بود. ارائه اطلاعات مربوط به پاسخ­دهندگان در گزارش تحقیق از این جهت مهم است که بررسی مجدد محقق یا ارزیابی آن و یا استفاده از نتایج آن گاهی اوقات در گروی اطلاع داشتن از ویژگی مرجع داده­های پژوهش است. در بیشتر تحقیقات مدیریتی مرجع نهایی ما افراد هستند. بنابراین بایستی ویژگی­های شخصی و سازمانی آنها را در پرسش­نامه سؤال کنیم و آمار مبطو به آن را در گزارش خود بیابیم.

تحلیل: در بخش تحلیلی گزارش پژوهشگر به تحلیل­های دومتغیره و بیشتر می­پردازد.

هدف از این قسمت گزارش کردن روش آمار اجرا شده و خروجی­های بدست آمده از تجزیه و تحلیل آماری است. در این بخش پژوهشگر می­تواند در مورد روابط بین متغیرها و تأثیرگذاری­ آنها بر همدیگر اظهارنظر نماید. در این قسمت پژوهش ما بایستی حتماً خروجی نرم افزار استفاده شده و قسمت­های آماری را گزارش کنیم. ماحصل این گزارش پذیرش و یا عدم پذیرش فرضیه­هایی است که در قسمت قبل (در قسمت بررسی پیشینه و فرضیه­سازی) آنها را عنوان کرده­ایم.

پس از بررسی ادبیات موضوع و مطالعه نظریات حوزه تحقیق­مان بایستی یک مدل ساده برای متغیرهای تحقیق آماده کنیم. این مدل ساده به ما نشان می­دهد در تحقیق، چه متغیرهایی وجود دارد و رابطه بین آنها چگونه است. برای تشخیص متغیرها و روابط بین آنها، همواره به ادبیات تئوری تحقیق(نظریات مرتبط با موضوع) مراجعه می­کنیم. فرضیه­سازی حتماً باید مبتنی بر پیشینه نظری موضوع و مدل مفهومی پژوهش باشد.

فرضیه :

فرضیه حدسی هوشمندانه در مورد موضوع تحقیق است.

نکته : زمانی که مدل مفهومی تحقیق دارای چندین متغیر مستقل و تعدیلی باشد، بایستی برای بررسی موضوع در مورد هر کدام از روابطی که در مدل مفهومی مشاهده می­کنیم یک فرضیه جداگانه بسازیم زیرا هنگام بررسی موضوع ممکن است متغیرهای مختلف ارتباط متفاوتی را با متغیر وابسته از خود نشان دهند. در تنظیم فرضیه استفاده از جمله «اگر .... پس.....» می­تواند به ما کمک کند.

موضوع مهم دیگر در تنظیم فرضیه حمایت ادبیات موضوع از روابط بین متغیرها در فرضیه­است که ما می­سازیم. فرضیه­ها ممکن است جهت­دار یا غیرجهت­دار باشند. در فرضیه جهت­دار ما عنوان می­کنیم متغیر مستقل تأثیر مثبت یا منفی و متغیر وابسته دارد.

مقیاس­ها در اندازه گیری

1. مقیاس اسمی

مقیاس اسمی برای کدگزاری و تمییز دادن متغیرهای مختلف به کار می­رود. اختصاص اعداد در این مقیاس صرفاً جهت نامگذاری می­باشد و هیچگونه عملیات ریاضی بر روی آن نمی­توان انجام داد. همچنین محاسبه میانگین در مورد این نوع متغیرها معنادار نمی­باشد. اغلب متغیرهای دامی تحقیق با این مقیاس اندازه گیری می­شود. متغیرهای دامی: دسته­ای از متغیرها هستند که نمی­توانیم عدد معناداری را به آن­ها اختصاص دهیم. مثل جنسیت افراد، جنس کفش، رنگ لباس و نام محصولات.

2. مقیاس ترتیبی

در این نوع مقیاس اعدد علاوه بر اینکه نشانگر تفاوت در سطوح مختلف متغیر هستند (مثل مقیاس اسمی) علاوه بر آن برتری بین سطوح مختلف متغیر قابل مشاهده است. نظیر مقیاس اسمی نمی توانیم عملیات ریاضی در این متغیرها استفاده کنیم اما مُد آنها را
می­توانیم اندازه بگیریم. میزان تفاوت در مقیاس ترتیبی قابل اندازه­گیری نیست.

مقیاس نسبتی و کسری در جلسه آخر ارائه شده است که در این جزوه موجود نیست.

نمونه­گیری

نمونه­گیری در تحقیق به سبب محدودیت زمان و هزینه در دسترس بودن کل اعضای جامعه و همچنین کافی بودن مطالعه نمونه به جای کل جامعه انجام می­شود. هدف ما از نمونه­گیری این است که بتوانیم با بررسی ویژگی­های نمونه تحقیق به نتایجی در مورد جامعه مورد مطالعه دست یابیم. برای نمونه­گیری ما باید درباره 3 صحبت زیر تصمیم­گیری کنیم.

1. چارچوب نمونه گیری             2. طرح نمونه­گیری        3. اندازه نمونه

چارچوب نمونه­گیری : شامل یک لیست از اعضای جامعه­ای است که قصد داریم آن را مطالعه کنیم.

طرح نمونه­گیری : روشی است که برای انتخاب نمونه به شیوه علمی استفاده می­کرد.

اندازه نمونه : با فرمول­های ریاضی مشخصی (کوکران- اورکات) تعیین می­گردد.

در نمونه­گیری محقق باید دقت کنید نمونه­ای که انتخاب می­کند از حیث ویژگی­های مورد مطالعه نماینده مناسبی از جامعه آماری تحقیق باشد برای اینکه این هدف محقق شود محقق باید به چارچوب، طرح و اندازه نمونه خود دقت بیشتری نماید.

اندازه نمونه : باید به نحوی انتخاب شود که با در نظر گرفتن محدودیت­های هزینه و زمان دارای توزیع نرمال باشد تا اطمینان پیدا کنیم. نمونه­ای که انتخاب کرده­ایم گویای جامعه مورد مطالعه ما بوده است. به عبارت دیگر ما مطمئن می­شویم نمونه انتخابی، شامل مشاهداتی نیست که در دو انتهای نمودار قرار دارد.

غیرنرمال                                                                      نرمال

 

 

طرح نمونه­گیری بسته به موضوع مورد مطالعه می­تواند به یکی از روش­های زیر انتخاب شود.

1. تصادفی                   2. غیرتصادفی

تصادفی

1. ساده            2. طبقه بندی شده       3. خوشه­ای      4. سیستماتیک یا نظام دار

غیرتصادفی

1. ساده            2. قضاوتی                   3. سهمیه­ای

تصادفی : طرح نمونه­برداری اگر از نوع تصادفی باشد هر واحد از جامعه آماری، دارای شانس برابر و مشخص برای انتخاب شدت در نمونه است. 4 روش فوق از نمونه برداری تصادفی هستند. در نمونه برداری تصادفی معمولاً برپایه جدول اعداد تصادفی، اعضای نمونه به صورت تصادفی انتخاب می شود.

ساده: در این حالت همه اعضای جامعه از نظر محقق یکسان بوده و دارای شانس برابر برای انتخاب شدت هستند. این روش ساده­ترین و کم­هزینه­ترین روش نمونه­گیری است.

طبقه بندی شده:

محقق به ندرت با جامعه آماری کاملاً همگن مواجه است. اغلب جوامع آماری قابلیت طبقه بندی از نظر ویژگی­های مختلف را دارند. این نوع نمونه گیری نتایج دقیق­تری را نسبت به حالت تصادفی ساده به دست می دهد. نمونه­­برداری تصادفی طبقه بندی شده به ویژه در تحقیقات بازاریابی بسیار پروانه­ای است. زیرا برای درگیر شدن یک سازمان در بازاریابی تفکیکی لازم است. به جای آمارهای جمعی برای جامعه مورد مطالعه به اطلاعات دقیق درباره بخش­های مشخص و قابل اندازه­گیری بازار دست یافت. دو روش که در طبقه بندی جمعیت مصرف کنندگان استفاده می­شود عبارتست از طبقه­بندی مصرف کنندگان براساس سن وجنسیت.

طبقه بندی براساس معیارهای اجتماعی و اقتصادی

خوشه­ای : به طبقه­بندی خوشه­ای که به آن چندمرحله­ای گفته می­شود ابتدا چند طبقه از جامعه شناسایی می­شود. تعداد این طبقات اندک و تعداد اعضای طبقه زیاد است. در مرحله دوم هر طبقه مجدداً به چند طبقه دیگر تقسیم می شود. این روش نمونه­برداری گاهی اوقات زمان و هزینه محقق را برای یافتن نمونه اثربخش کاهش می­دهد. به عنوان مثال زنانی که چارچوب نمونه­برداری ما موجود نیست (لیست اعضای جامعه آماری را نداریم) می­توانیم از این روش استفاده کنیم. زیرا با طبقه­بندی دومرحله­ای  جامعه می­توان واحدهای کوچک زیادی را برای نمونه­گیری پیش بینی کردک و با توجه به در دسترس بودن آن­ها اقدام به نمونه­گیری نمود سیستماتیک یا نظام دار.

شامل انتخاب تصادفی اولین عضو نمونه و انتخاب سایر اعضاء براساس عضو اول است. این روش بسیار ساده و کاربردی است و در کنترل کیفیت محصولات تولیدی از آن استفاده می­شود. به این صورت که نمونه اول به صورت تصادفی انتخاب می­شود و نمونه­های دیگر هر کدام پس از رد شدن 50 مورد انتخاب می شوند.

نمونه گیری غیرتصادفی

گاهی اوقات پژوهشگر از قبل می­داند که برای نتیجه گیری بهتر یا ارزانتر باید از روش­های غیرتصادفی استفاده کرد که قطعاً به اندازه روش­های تصادفی معتبر نخواهد بود.

ساده: زمانی است که حدس زدن برای انتخاب نمونه کافی است مثل انتخاب یک رهگذر از جانب گزارشگر تلویزیون.

قضاوتی : این روش از روش قبل علمی­تر است و براساس قضاوت پژوهشگر در مورد نماینده بودن یا نبودن نمونه از جمعیت استوار است. به عنوان مثال اگر قصد مطالعه نظر مردم در مورد تورم آینده را داشته باشیم پژوهشگر به احتمال زیاد سراغ 10 نفر از اقتصاددانان کشور خواهد رفت.

سهمیه­ای : در این حالت جامعه آماری به قسمت­های مختلف تقسیم می­شود و پژوهشگر براساس سلیقه خود تعدادی از اعضای جامعه را در هر قسمت انتخاب می­کند. دسته­بندی جامعه و سهم هر دسته در نمونه بستگی به نظر شخصی و قضاوت پژوهشگر دارد. این روش مشابه روش طبقه­بندی شده در حالت تصادفی است.

اجزای پروپوزال

1. موضوع         2. مقدمه          3. رفرنس­ها    4. چارچوب نظری، ادبیات نظری موضوع

5. ادبیات تجربی، پیشینه تجربی موضوع           6. فرضیه­های تحقیق

7. مدل مفهومی                       

8. روش­شناسی تحقیق، تعریف عملیاتی- نحوه سنجش متغیرها، روش آماری، نحوه گردآوری داده­ها ، طرح نمونه گیری

9. سؤالات تحقیق                     10. برآورد مالی            11. برآورد زمانی

مقدمه پروپوزال : مقدمه پروپوزال یک خلاصه کوتاه چندجمله­ای در مورد کل پروپوزال است. در این چند جمله ما باید ضمن بیان موضوع، جامعه پژوهشی و نمونه انتخاب شده اشاره کنیم و به روش آماری و نحوه گردآوری داده­ها مختصراً در چند جمله بیان کنیم پس به محتویات پروپوزال (افراد) پروپوزال اشاره می کنیم.

بیان مسئله : در قسمت بیان مسئله دقیقاً عنوان می کنیم خلأ مطالعات قبلی چه بوده است و پژوهش ما دقیقاً در حال بررسی چه متغیرهایی است. در قسمت بیان مسئله مشکلات مرتبط با موضوع یا کاربردهای آن و یا جزئیات روش تحقیق به هیچ عنوان آورده نمی­شود. بیان مسئله در پروپوزال آیتمی است که درواقع نشانگر وجه کل کار پژوهشی ماست. به عنوان مثال در موضوع علل مهاجرت به تهران پژوهشگر در قسمت بیان مسئله هرگز و از مباحث مربوط به رشد جمعیت تهران، ترافیک، مشکلات اقتصادی – فرهنگی و غیره ... که ناشی از مهاجرت به تهران بوده نمی شود. همچنین جزئیات روش­شناسی تحقیق خود را (روش آماری- پیشینه نظری- تعریف عمل متغیرها و غیره) عنوان نمی کند. بلکه به صورت خلاصه و مفید موضوع تحقیق خود و تفاوت کار پژوهشی خود با مطالعات قبلی را عنوان می­کند.

اهداف تحقیق : اهداف تحقیق در یک پروپوزال پژوهشی کاملاً متناسب با بیان مسئله نوشته می­شود. دقت کنیم در بیان اهداف تحقیق هرگز وارد مسائل کاربردی یا اهداف ناشی از اجرائی نتایج تحقیق نشود هدف تحقیق باید به صورت دقیق و واضح پس از اجرای کار پژوهشی محقق شود. بنابراین باید دقت کنیم هدفی را در پرپوزال خود بیاوریم که انتظار داریم بعد از پایان تحقیق دقیقاً به آن می رسیم. در بیان اهداف تحقیق ما طی چند جمله تیتروار بیان مسئله خود را مطرح می کنیم.

مانند :   بررسی تأثیربیکاری بر مهاجرت به تهران

بررسی تأثیر مشکلات اقتصادی بر مهاجرت به تهران

بررسی کمبود امکانات بر مهاجرت به تهران

فرضیه­های تحقیق: در بیان فرضیه­ها ما با چند جمله خبری نتایج انتظاری خودمان پس از اجرای تحقیق را بیان می کنیم. یعنی حدس خود را در مورد نتایج تحقیق در قالب چند جمله به صورت تیتروار عنوان می­کنیم.

مثال : در مورد موضوع مهاجرت به تهران با توجه به هدف اول ما می توانیم فرضیه اول خود را به یکی از دو شیوه زیر مطرح کنیم:

1.     افزایش نرخ بیکاری در شهرستان­ها سبب افزایش مهاجرت به تهران می شود.

2.     افزایش بیکاری در شهرستان سبب افزایش مهاجرت به تهران است.

در نوشتن فرضیه­های مثال تنها تفاوت دو جمله کلمه افزایش است. اگر ما فرضیه خود را مثل حالت اول بیان کنیم، مجبور هستیم وقتی آمار مربوط به بیکاری و مهاجرت را مطالعه می کنیم و وارد نرم افزار می کنیم نرخ افزایش آنها را در نظر بگیریم. به عنوان مثال ممکن است نرخ بیکاری در سال­های مختلف به شرح زیر باشد.

12% - 14% - 10%

در این حالت ما برای بررسی فرضیه خودمان مجبوریم به جای ارقام مربوط به نرخ بیکاری ارقام افزایش این نرخ را مدنظر قرار دهیم. یعنی 2% و 4% . این موضوع در اجرای تجزه و تحلیل محقق را دچار دردسرهایی خواهد انداخت (هر فرضیه­ای فقط برای یک هدف است).

سؤالات تحقیق

فرضیه (1) بیکاری در شهرستان سبب مهاجرت به تهران می شود.

سؤال با این روش طرح می­شود:

چرا بیکاری در شهرستان سبب مهاجرت به تهران می­شود. (سؤال غلط)

آیا بیکاری در شهرستان سبب مهاجرت به تهران می شود. (سؤال درست)

در طرح سؤالات تحقیق باید دقت کنیم سؤال متناظر با هر فرضیه را به نحوی بیان کنیم که دقیقاً گویای آن فرضیه بوده و هیچ سؤال جدیدی در ذهن مخاطب ایجاد نکند به عنوان مثال در مورد مثال بالا شروع سؤال با عبارت چرا اگرچه از نظر اصول نگارشی غلط نیست اما از نظر اصول فنی پروپوزال نویسی ایراد دارد. زیرا سؤال که با چرا شروع می­شود درواقع متناظر با فرضیات دیگری می شود که مدنظر ما نبوده است. بنابراین در نوشتن پروپوزال باید در مورد انتخاب کلمات بسیار دقت کنیم.

ادبیات موضوع یا پیشینه پژوهش چهارچوب نظری

در این قسمت از پروپوزال وظیفه ما این است که خواننده را (خواننده= داور پایان نامه، کارفرما، سرمایه گذار طرح، همکاران طرح، مدیر ما در سازمان و ...) مجاب نمائیم که ما به عنوان مسئول و مجری این طرح پژوهش تمامی جوانب کار را سنجیده­ایم و نسبت به کارهای پژوهشی قبلی در این حوضه اشراف کامل داریم. اهمیت این بخش از پروپوزال دقیقاً معادل رزومه ما موقع استخدام است. برای نوشتن این قسمت ابتدا از پیشینه تئوری موضوع شروع می کنیم. یعنی با توجه به مقالاتی که قبلاً مطالعه کردیم نظریات مهم مرتبط با موضوع تحقیق را بیان می کنیم. سپس وارد قسمت ادبیات تجربی یا پیشینه تجربی موضوع می شویم. بسته به اینکه موضوع ما در چه حوضه­ای باشد سعی می­کنیم یک طبقه بندی منطقی در این قسمت ارائه کنیم. این طبقه بندی نشانه تسلط بیشتر ما بر موضوع است. دو روش زیر عمدتاً در مورد هر موضوعی برای طبقه بندی قابل استفاده است.

1.     طبقه بندی پیشینه نظری از نظر زمانی: یعنی اینکه ما هنگام اشاره به پیشینه نظری موضوع ابتدا نظریات قدیمی­تر در این حوضه را بیان می کنیم و سپس به آخرین تئوری­هایی اشاره می­کنیم که در این رابطه عنوان شده است.

2.   طبقه بندی مطالعات تجربی یا پیشینه تجربی موضوع براساس مطالعات داخلی و خارجی: در این قسمت ما می­توانیم پژوهش­های قبلی را به دو دسته مطالعات داخل ایران و مطالعات خارجی تفکیک نمائیم.

 

 

روش­شناسی تحقیق

در قسمت روش­شناسی ما در مورد مباحث فنی (چیزی که در تخصص ماست یعنی پژوهشی که انجام می دهیم) کار پژوهشی خودمان را توضیح می­دهیم.

در این قسمت عناوین زیر را باید به صورت کامل مشخص کنیم.

1. مقدمه                      2. مدل مفهومی                        3. متغیرها معرفی شود.

4. سنجش یا اندازه گیری متغیرها                                5. تعریف عملیاتی متغیرها

6. روش آماری تحقیق                                       7. معرفی مدل ریاضی پژوهش

8. نمونه گیری            

9. نمونه گردآوری داده ها : 1- اطلاعات اولیه : داده­های مستلزم گردآوری

                                   2- اطلاعات ثانویه : داده­های موجود قبلی، نیازمند تعدیل

1. مقدمه : در ابتدای بخش روش­شناسی یک پاراگراف در مورد ادبیات موضوع درج می­کنیم. یعنی یک جمع­بندی بسیار مختصر و مفید در مورد مطالعات قبلی انجام شده را در اینجا می­آوریم.

این موضوع یا این قسمت از این جهت مهم است که درواقع توجیه کننده بخش روش­شناسی ماست. ب عبارت دیگر هر تصمیمی که ما در مورد آیتم­های دیگر روش­شناسی تحقیق می گیریم باید مبتنی بر پیشینه پژوهش باشد بنابراین اشاره به پیشینه پژوهشی در ابتدا روش­شناسی تحقیق به مخاطب ما اعلام می کند که تمامی روش مورد استفاده در این پژوهش کاملاً مستند و براساس مطالعات قبلی است.

توضیح نحوه گردآوری : بخشی از داده­های مورد نیاز برای انجام پژوهش قبلاً توسط سازمانها یا افراد دیگر جمع آوری شده است. بنابراین ما در مورد این نوع داده­ها نیازی به جمع آوری مجدد آنها نداریم. گاهی ممکن است صرفاً لازم باشد در مورد این داده­ها برخی تعدیل ها را به وجود بیاوریم. یعنی به عنوان مثال در مورد متغیری مثل نرخ بیکاری که از قبل داده­های آن موجود است شاید لازم باشد آن را متناسب با مدل آماری پژوهش تعدیل کنیم گاهی نیز به صحت این داده­ها شک داریم که لازم است بسته به نوع داده­ها به نوع آن تصمیم بگیریم. این تصمیم می­تواند تغییر منبع داده­ها یا استفاده از شواهدی در تأیید داده­های موجود باشد به این دسته از داده­ها داد­ه­های ثانویه گفته می شود.

دسته دیگر داده­هایی هستند که پژوهش­گر مجبور است که برای اولین بار خودش آنها را تولید کند از این رو به آنها داده­های اولیه گفته می­شود.

در مورد داده­های اولیه در پژوهش­های حوضه مدیریت مصاحبه و پرسش­نامه دو روش عمده جمع آوری داده­هاست.

محدودیت­های پژوهش

در این قسمت پژوهشگر باید محدودیت­های کار خود را برای مخاطب خود روشن کند. در یک کار پژوهشی معمولاً محدودیت در مورد داده­های مورد نیاز پژوهش و محدودیت روش آماری پژوهش است. به عنوان مثال :

پژوهشگر می­تواند به روز نبودن آمار مربوط به نرخ بیکاری را به عنوان یکی از محدودیت­ها بیان نماید یا مثلاً زمانی کوتاهی را که مانع از بررسی بهتر و کامل­تر موضوع است را به عنوان محدودیت بیان کند.

در بیان محدودیت­ها نکته مهم این است که اولاً دقت کنیم تمام محدودیت­های موجود را در پروپوزال خود بیاوریم این موضوع سبب می شود هنگام ارزیابی پروژه­ها کمی دچار مشکل شویم (مثال: طرحی که برای پل ریخته می شود) محدودیت­هایی که برای درست کردن پل به کار می رود.

دوماً باید دقت کنیم محدودیت­های عنوان شده صرفاً محدود به موضوع تحقیق خودمان باشد، به عبارت دیگر مسائل حاشیه­ای پژوهش را وارد این قسمت نمی کنیم.

برآورد مالی و زمانی- همکاران   در مورد پروپوزال­های دانشگاهی این دو مورد چندان مهم نیستند. اما در مورد پروپوزال که برای بخش بازرگانی و نظیر آن نوشته می شود این دو مورد اهمیت بسیار دارد.

منابع – رفرنس­ها

منابع تحقیق یا رفرنس­ها شامل تمام کتاب­ها، مقالات، پایان­نامه­ها، کتابچه همایش­ها، سایت­های اینترنتی و ... می باشد که ما برای نوشتن پروپوزال از آن استفاده کردیم باید دقت کنیم تمامی منابعی که در این قسمت ذکر می شود حتماً و حتماً داخل متن پروپوزال نیز اشاره شده باشد. به عبارت دیگر باید متناظر یک به یک بین رفرنسهای پایانی و رفرنسهای داخل متن برقرار باشد.

نکته : استفاده از استانداردهای منبع­نویسی در این قسمت از پروپوزال است. منظور از استاندارد منبع­نویسی روشی که برای نوشتن منابع مورد توافق مجامع بین المللی است. معمولاً استاندارد APA در پژوهش­های مدیریت مورد توافق نویسندگان قرار دارد.

نمونه­ای : منابعی که برای پروپوزال یا پژوهش استفاده می­شود:

1. کتاب            2. مقاله            3. پایان نامه یا طرح پژوهشی   4. دست­نوشته­ها یا پایان نامه­ها یا پژوهش منتشر نشده             5. سایت­های اینترنتی

در نوشتن منابع دقت کنیم هرگز فهرست منابع شماره گذاری نمی شود.

مورد دوم استفاده از فونت­های ایتالیک (Italic)، (Bold)، (underline) یک موضوع سلیقه­ای نیست و کاملاً در استانداردهای منبع­نویسی اصول نگارشی و استفاده از آن­ها به صراحت مشخص شده است.

نرم افزاری به نام End note می تواند فرد را در تنظیم منابع کمک کند.

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 15 خرداد 1393 ساعت: 9:43 منتشر شده است
برچسب ها : Research Methodology in Islamic Management,تحقیق رایگان رشته مدیریت,روش های تحقیق در مدیریت اسلامی,

 

- آيا در بازنگري منابع و مقالات رعايت امانت رعايت مي شود ؟ آيا نظراتي كه با نظرات محقق همسو نبوده است تعهداً كنار گذاشته نشده ؟ آيا از منابع مشكوك و فاقد اعتبار استفاده شده است ؟ آيا در اجراي تحقيق رعايت آزادي فردي افراد مورد مطالعه لحاظ شده است ؟ آيا گروهي از دريافت دارو و درمان با واكسن و غيره محروم شده اند ؟ آيا موافقت و رضايت كتبي افراد كسب شده است ؟ آيا دستكاري و مداخله پژوهشگر باعث صدمه جسمي و روحي به افراد مي شود ؟ آيا تجويز دارونما به گروه كنترل از نظر اخلاقي جايز است ؟ آيا اعمال روشهاي درماني و تشخيص جديد از نظر موازين اخلاق پزشكي جايز است ؟ آيا اهداف و روش كار قبل از كسب رضايت به اطلاع افراد مورد مطالعه رسانده شده است ؟ آيا اطلاعات كسب شده از فرد مورد مطالعه محرمانه خواهد ماند ؟ آيا حق انصراف از مطالعه براي وي ملحوظ شده است ؟ آيا صدمات و خسارتهاي احتمالي جبران خواهد شد ؟ آيا براي افراديكه دچار عوارض احتمالي بشوند تدبيري انديشيده شده است ؟ آيا چنين افرادي به موقع از مطالعه خارج خواهند شد ؟ آيا در تجزيه و تحليل و انتشار نتايج ، نتيجه گيريها با توجه به يافته هاي مطالعه قابل توجيه است ؟ آيا گزارش بگونه اي تهيه شده است كه محرمانه ماندن اطلاعات مربوط به افراد تضمين شود ؟ آيا همه اطلاعات سودمند حاصل از تحقيق جهت استفاده در دسترس قرار مي گيرد ؟

 

7- طرح تجزيه و تحليل اطلاعات

در اين قسمت بايد چگونگي تجزيه و تحليل اطلاعات روشن گردد . اين كار بايد قبل از انجام مطالعه و جمع آوري اطلاعات صورت پذيرد  . زيرا به اين ترتيب محقق مطمئن مي گردد كه كليه اطلاعات لازم با شيوه مناسبي جمع آوري خواهند شد و هم چنين اطلاعاتي كه هرگز مورد تجزيه و تحليل قرار نمي گيرند مشخص مي شوند و مي توان آنها را جمع آوري نكرد . در مواردي نيز ابزار و روش جمع آوري بخشي از اطلاعات تغيير داده مي شوند . براي كسب نتايج بهتر حتماً بايد قبل از شروع مطالعه براي تصميم گيري در مورد نحوه تجزيه و تحليل اطلاعات و تعيين حجم نمونه و چگونگي نمونه گيري با يك متخصص آمار مشاوره كنيم . تجزيه و تحليل اطلاعات شامل مراحل زير مي باشد :

1- آماده سازي اطلاعات : در اين مرحله اطلاعات ثبت شده در پرسشنامه ها و فرمها كه به صورت خام مي باشند ، كد بندي شده و در صورت لزوم در كد شيفتهائي ( Code sheet) ثبت مي گردند .و همچنين اگر از كامپيوتر جهت آناليز اطلاعات استفاده مي شود ، داده ها وارد كامپيوتر مي گردند . ( در پيش نويس طرح تحقيقاتي لازم است نمونه اي از كد شيفتها و فرمهاي مادر شوند .

2- طرح آناليز آماري اطلاعات : در اين مرحله روشهاي آماري شامل روشهاي توصيفي و تحليلي كه قرار است به كار رود ، مشخص مي شوند  . اين كار بايد قبل از جمع آوري اطلاعات و انجام مطالعه صورت بگيرد تا اطلاعات مناسب و با روش صحيح جمع آوري گردند .

يك روش براي تشخيص متدهاي آماري مورد نياز آن است كه جداول و نمودارهايي را كه مي خواهيم در گزارش نهايي بياوريم . به صورت خالي از اطلاعات رسم كنيم . به اين طريق كاملاً مشخص خواهد شد كه به چه آناليزهايي نياز داريم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 15 خرداد 1393 ساعت: 9:41 منتشر شده است
برچسب ها : Education proposal writing,راهنمای پروپزال نویسی,پروپزال,چگونه یک پروپزال بنویسم,

• دانلود کتاب الکترونیکی فارسی و رایگان (http://www.txt.ir)
• کتابخانه مجازی ایران (http://www.irpdf.com)
• کتابخانه مجازی قفسه: دانلود ایبوک ها و کتاب های رایگان فارسی (http://www.ghafaseh.ir)
• بزرگترین سایت دانلود کتابهای فارسی (http://www.farsibooks.ir)
• کتابخانه امید ایران (http://www.irebooks.com)
• کتابناک: هر کتاب فرصت یک زندگی تازه (http://www.ketabnak.com)
• کتاب فارسی (http://www.ketabfarsi.org)
• مرکز کتاب‌های الکترونیک پارس (http://www.ebookpars.com)
• دانلود کتاب 110 (http://www.download110.com)
• پارس‌بوک: مرجع دانلود کتاب الکترونیکی (http://parsbook.org)
• ایران‌میت: دانلود کتاب (http://www.iranmeet.com)

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 15 خرداد 1393 ساعت: 9:31 منتشر شده است
برچسب ها : Introducing the best site to download free books in Persian,دانلود کتاب ها رایگان,دانلود کتاب رایگان,سایت دانلود کتاب بصورت رایگان,

تحقیق  در مورد بسم الله الرحمن الرحيم

مقدمه:

قرآن كتاب مقدس و پر ارزشى است كه محصول مغز بشر نيست، مجموعه اى از سخن الهى است كه در مدت 23 سال بوسيله امين وحى خدا بر قلب نازنين پيشواى گرامى اسلام نازل گرديد. كلمات نغز آن سايه روشنهائى حيرت انگيز است كه بلنداى معانى و فصاحت آن از اوج تصور هر خردمند بالاتر است، به حدى كه با آن كه پانزده قرن است فرياد تحدى و مبارزه طلبى آن در جهان طنين انداز است، جهانيان در برابر اين دعوت آن سر در گريبان حيرت فرو برده اند و در مقابل جلال و عظمت بيكران آن مات و مبهوت مانده اند. معانى ظريف آن چون پرتو آينه لرزان و از دسترس ‍ انديشه گريزان است ولى وقتى در دلى افتاد تا ناپديدترين زواياى روان او نفوذ كرده و آن را دربست مجذوب خود مى سازد. تعاليم و رهنمودهاى آن شعله هاى فروزانى از نور الهى است كه در طى سالهاى زياد بر جهان دانش ‍ گرمى و نور پاشيده و بشر هر اندازه در جاده علم به پيش مى رود و از اسرار پيچيده جهان خلقت پرده بر مى دارد چهره پر فروغش درخشان تر و حقيقتش نمودارتر مى شود. با اين همه از همان روز نخست كه اين كلمات از حنجره پاك محمد (صلى الله عليه وآله وسلّم ) در زير سقف نيلگون آسمان جزيرة العرب طنين انداخت و گوش دلها را به خود متوجه ساخت، اهريمنانى انسان نما كه نشر و گسترش آن را مخالف منافع شيطانى خود مى پنداشتند بيكار ننشستند و به تلاشهاى مذبوحانه اى دست زدند، نغمه هاى ناموزونى ساز كردند سحر آشكارش خواندند،اساطير الاولينش گفتند، خيالات پريشانش پنداشتند،افتراء به خدا دانستند و چون از اين راه به مقصود خود نرسيدند به معارضه با آن برخاستند ولى جز رسوائى محصولى به بار نياوردند. پيغمبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلّم ) تا زنده بود كمال مراقبت در حفظ و پاسدارى از دستاوردهاى آن را داشت و به مسلمين توصيه مى فرمود: به اين ريسمان محكم الهى چنگ بزنيد و خود را از چاه ضلالت برهانيد. و در حديثى كه مسلم بين الفريقين است پيغمبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلّم ) فرمود: من دو چيز بزرگ و گرانبها در در ميان شما مى گذارم اگر به اين دو چنگ زده و متمسك شويد هرگز گمراه نخواهيد شد و قطعا نجات مى يابيد، و اين دو يكى قرآن و ديگرى اهل بيت من است .

اين تحقيق سعي دارد كه به بررسي يكي از مهمترين آيات قران بپردازد، آيه اي كه هر سوره( به جز سوره توبه) با آن آغاز مي شود: بسم الله الرحمن الرحيم

گرچه هر چه گفته اند و بگوييم و بگويند، قطره اي بيش نيست از درياي معرفت ازلي چرا كه معروف است على (عليه السلام) از سر شب تا به صبح براى ابن عباس از تفسير بسم الله سخن مى گفت ، صبح شد در حالى كه از تفسير با بسم الله فراتر نرفته بود.

 

دليل شروع سوره هاي قران با " بسم الله الرحمن الرحيم":

 

هر كار مهمى كه بدون نام خدا شروع شود بى فرجام است.(رسول اكرم)

ميان همه مردم جهان رسم است كه هر كار مهم و پر ارزشى را به نام بزرگى از بزرگان آغاز مى كنند ، و نخستين كلنگ هر مؤسسه ارزنده اى را به نام كسى كه مورد علاقه آنها است بر زمين مى زنند ، يعنى آن كار را با آن شخصيت مورد نظر از آغاز ارتباط مى دهند .

اين معنا در كلام خداى تعالى نيز جريان يافته ، خداوند متعال كلام خود را به نام خود كه عزيزترين نام است آغاز كرده ، تا آنچه كه در كلامش هست نشانه او را داشته باشد، و مرتبط با نام او باشد، و نيز ادبى باشد تا بندگان خود را به آن ادب ، مودب كند، و بياموزد تا در اعمال و افعال و گفتارهايش اين ادب را رعايت نموده ، آن را با نام وى آغاز نموده ، نشانه وى را به آن بزند، تا عملش خدائى شده ، صفات اعمال خدا را داشته باشد، و مقصود اصلى از آن اعمال ، خدا و رضاى او باشد، و در نتيجه باطل و هالك و ناقص و ناتمام نماند، چون به نام خدائى آغاز شده كه هلاك و بطلان در او راه ندارد. خلاصه اينكه پايدارى و بقاء عمل بسته به ارتباطى است كه با خدا دارد . در تاييد اين سخن حديثي از امام باقر (عليه السلام) نقل مي كنم : سزاوار است هنگامى كه كارى را شروع مى كنيم ، چه بزرگ باشد چه كوچك ، بسم الله بگوئيم تا پر بركت و ميمون باشد .

 گفتن بسم الله در آغاز هر كار هم به معنى استعانت جستن به نام خدا است ، و هم شروع كردن به نام او و اين دو يعنى استعانت و شروع كه مفسران بزرگ ما گاهى آن را از هم تفكيك كرده اند و هر كدام يكى از آن دو را در تقدير گرفته اند به يك ريشه باز مى گردد ، خلاصه اين دو لازم و ملزوم يكديگرند يعنى هم با نام او شروع مى كنم و هم از ذات پاكش استمداد مى طلبم . به هر حال هنگامى كه كارها را با تكيه بر قدرت خداوند آغاز مى كنيم خداوندى كه قدرتش مافوق همه قدرتها است ، سبب مى شود كه از نظر روانى نيرو و توان بيشترى در خود احساس كنيم ، مطمئنتر باشيم ، بيشتر كوشش كنيم ، از عظمت مشكلات نهراسيم و مايوس نشويم ، و ضمنا نيت و عملمان را پاكتر و خالصتر كنيم . و باز روى همين اصل ، تمام سوره هاى قرآن - با بسم الله آغاز مى شود تا هدف اصلى كه همان هدايت و سوق بشر به سعادت است از آغاز تا انجام با موفقيت و پيروزى و بدون شكست انجام شود .تنها سوره توبه است كه بسم الله در آغاز آن نمى بينيم چرا كه سوره توبه با اعلان جنگ به جنايتكاران مكه و پيمان شكنان آغاز شده ، و اعلام جنگ با توصيف خداوند به رحمان و رحيم سازگار نيست .

نقل است كه حضرت نوح (عليه السلام) در آن طوفان سخت و عجيب هنگام سوار شدن بر كشتى و حركت روى امواج كوه پيكر آب كه هر لحظه با خطرات فراوانى روبرو بود براى رسيدن به سر منزل مقصود و پيروزى بر مشكلات به ياران خود دستور مى دهد كه در هنگام حركت و در موقع توقف كشتى بسم الله بگويند ( و قال اركبوا فيها بسم الله مجراها و مرسيها ) ( سوره هود آيه 41 ) . و آنها اين سفر پر مخاطره را سرانجام با موفقيت و پيروزى پشت سر گذاشتند و با سلامت و بركت از كشتى پياده شدند چنانكه قرآن مى گويد : (قيل يا نوح اهبط بسلام منا و بركات عليك و على امم ممن معك) ( سوره هود آيه 48 ) . و نيز سليمان در نامه اى كه به ملكه سبا مى نويسد سر آغاز آن را بسم الله قرار مى دهد ( انه من سليمان و انه بسم الله الرحمن الرحيم ... ) (سوره نحل آيه30 ).

 

لفظ جلاله " الله":

در لغت، لفظ جلاله الله در اصل ال اله بوده ، كه همزه دومى در اثر كثرت استعمال حذف شده ، و بصورت الله در آمده است ، و كلمه اله از ماده اله است، كه به معناى پرستش مي باشد ، وقتى مى گويند اله الرجل و ياله معنايش اين است كه فلانى عبادت و پرستش كرد.

اما در معني، كلمه الله جامعترين نامهاى خدا است . زيرا بررسى نامهاى خدا كه در قرآن مجيد و يا ساير منابع اسلامى آمده نشان مى دهد كه هر كدام از آن يك بخش خاص از صفات خدا را منعكس مى سازد ، تنها نامى كه اشاره به تمام صفات و كمالات الهى ، يا به تعبير ديگر جامع صفات جلال و جمال است همان الله مى باشد .به همين دليل اسماء ديگر خداوند غالبا به عنوان صفت براى كلمه الله گفته مى شود. مثلا ميگوئيم الله رحمان است، رحيم است، ولى بعكس آن را نميگوئيم، يعنى هرگز گفته نميشود: كه رحمان اين صفت را دارد كه الله است. به نمونه هاي بيشتري در قران توجه كنيد:

غفور و رحيم كه به جنبه آمرزش خداوند اشاره مى كند ( فان الله غفور رحيم - بقره - 226 ) .

سميع اشاره به آگاهى او از مسموعات ، و عليم اشاره به آگاهى او از همه چيز است ( فان الله سميع عليم - بقره - 227 ) .

بصير ، علم او را به همه ديدنيها بازگو مى كند ( و الله بصير بما تعملون - حجرات - 18 ) .

رزاق ، به جنبه روزى دادن او به همه موجودات اشاره مى كند و ذو القوه به قدرت او ، و مبين به استوارى افعال و برنامه هاى او ( ان الله هو الرزاق ذو القوة المتين - زاريات - 58 ) .

و بالاخره خالق و بارء اشاره به آفرينش او و مصور حاكى از صورتگريش مى باشد ( هو الله الخالق البارى المصور له الاسماء الحسنى - حشر - 24 ) .

آرى تنها الله است كه جامعترين نام خدا مى باشد ، لذا ملاحظه مى كنيم در يك آيه بسيارى از اين اسماء ، وصف الله قرار مى گيرند: هو الله الذى لا اله الا هو الملك القدوس السلام المؤمن المهيمن العزيز الجبار المتكبر : او است الله كه معبودى جز وى نيست ، او است حاكم مطلق ، منزه از ناپاكيها ، از هر گونه ظلم و بيدادگرى ، ايمنى بخش ، نگاهبان همه چيز ، توانا و شكست ناپذير ، قاهر بر همه موجودات و با عظمت .

يكى از شواهد روش جامعيت اين نام آنست كه ابراز ايمان و توحيد تنها با جمله لا اله الا الله مى توان كرد ، و جمله لا اله الا العليم ، الا الخالق ، الا الرازق و مانند آن به تنهائى دليل بر توحيد و اسلام نيست ، و نيز به همين جهت است كه در مذاهب ديگر هنگامى كه مى خواهند به معبود مسلمين اشاره كنند الله را ذكر مى كنند ، زيرا توصيف خداوند به الله مخصوص مسلمانان است .

 

معنی رحمن و رحیم و فرق آن دو:

 

مشهور در ميان گروهى از مفسران اين است كه صفت رحمان ، اشاره به رحمت عام خدا است كه شامل دوست و دشمن ، مؤمن و كافر و نيكوكار و بدكار مى باشد. زيرا مى دانيم باران رحمت بى حسابش همه را رسيده ، و خوان نعمت بى دريغش همه جا كشيده همه بندگان از مواهب گوناگون حيات بهره مندند ، و روزى خويش را از سفره گسترده نعمتهاى بى پايانش بر مى گيرند، اين همان رحمت عام او است كه پهنه هستى را در بر گرفته و همگان در درياى آن غوطه ورند .

ولى رحيم اشاره به رحمت خاص پروردگار است كه ويژه بندگان مطيع و صالح و فرمانبردار است ، زيرا آنها به حكم ايمان و عمل صالح ، شايستگى اين را يافته اند كه از رحمت و بخشش و احسان خاصى كه آلودگان و تبهكاران از آن سهمى ندارند، بهره مند گردند .

تنها چيزى كه ممكن است اشاره به اين مطلب باشد آنست كه رحمان در همه جا در قرآن به صورت مطلق آمده است كه نشانه عموميت آنست ، در حالى كه رحيم گاهى به صورت مقيد ذكر شده كه دليل بر خصوصيت آن است مانند و كان بالمؤمنين رحيما : خداوند نسبت به مؤمنان رحيم است ( احزاب - 43 ) و گاه به صورت مطلق مانند سوره حمد .

در روايتى نيز از امام صادق (عليه السلام) مى خوانيم كه فرمود : و الله اله كل شيىء ، الرحمان بجميع خلقه ، الرحيم بالمؤمنين خاصة : خداوند معبود همه چيز است ، نسبت به تمام مخلوقاتش رحمان ، و نسبت به خصوص مؤمنان رحيم است از سویى ديگر رحمان را صيغه مبالغه دانسته اند كه خود دليل ديگرى بر عموميت رحمت او است، و رحيم را صفت مشبهه كه نشانه ثبات و دوام است و اين ويژه مؤمنان مى باشد .

شاهد ديگر اينكه رحمان از اسماء مختص خداوند است و در مورد غير او به كار نمى رود ، در حالى كه رحيم صفتى است كه هم در مورد خدا و هم در مورد بندگان استعمال مى شود ، چنانكه درباره پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلّم) در قرآن مى خوانيم عزيز عليه ما عنتم حريص عليكم بالمؤمنين رؤف رحيم : ناراحتيهاى شما بر پيامبر گران است، و نسبت به هدايت شما سخت علاقمند است، و نسبت به مؤمنان مهربان و رحيم مى باشد ( توبه - 128 ) .

لذا در حديث ديگرى از امام صادق (عليه السلام) نقل شده : الرحمان اسم خاص ، بصفة عامة ، و الرحيم اسم عام بصفة خاصة : رحمان اسم خاص است اما صفت عام دارد ( نامى است مخصوص خدا ولى مفهوم رحمتش همگان را در بر مى گيرد ) ولى رحيم اسم عام است به صفت خاص ( نامى است كه بر خدا و خلق هر دو گفته مى شود اما اشاره به رحمت ويژه مؤمنان دارد ) .

با اين همه گاه مى بينيم كه رحيم نيز به صورت يك وصف عام استعمال مى شود البته هيچ مانعى ندارد كه تفاوتى كه گفته شد در ريشه اين دو لغت باشد ، اما استثناهائى نيز در آن راه يابد . در دعاى بسيار ارزنده و معروف امام حسين (عليه السلام) بنام دعاى عرفه مى خوانيم : يا رحمان الدنيا و الاخرة و رحيمهما : اى خدائى كه رحمان دنيا و آخرت توئى و رحيم دنيا و آخرت نيز توئى !  سخن خود را در اين بحث با حديث پر معنى و گويائى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلّم) پايان مى دهيم آنجا كه فرمود : ان الله عز و جل ماة رحمة ، و انه انزل منها واحدة الى الارض فقسمها بين خلقه بها يتعاطفون و يتراحمون ، و اخر تسع و تسعين لنفسه يرحم بها عباده يوم القيامة ! : خداوند بزرگ صد باب رحمت دارد كه يكى از آن را به زمين نازل كرده است ، و در ميان مخلوقاتش تقسيم نموده و تمام عاطفه و محبتى كه در ميان مردم است از پرتو همان است ، ولى نود و نه قسمت را براى خود نگاه داشته و در قيامت بندگانش را مشمول آن مي سازد .

اين درس را نيز از بسم الله به خوبى مى توان آموخت كه اساس كار خداوند بر رحمت است و مجازات جنبه استثنائى دارد كه تا عوامل قاطعى براى آن پيدا نشود تحقق نخواهد يافت، چنانكه در دعا مى خوانيم يا من سبقت رحمته غضبه : اى خدائى كه رحمتت بر غضبت پيشى گرفته است . انسانها نيز بايد در برنامه زندگى چنين باشند ، اساس و پايه كار را بر رحمت و محبت قرار دهند و توسل به خشونت را براى مواقع ضرورت بگذارند ، قرآن 114 سوره دارد ، 113 سوره با رحمت آغاز مى شود ، تنها سوره توبه كه با اعلان جنگ و خشونت آغاز مى شود و بدون بسم الله است !

 

تفسیر ادبی و عرفانی "بسم الله الرحمن الرحیم"

 

نزد اهل عرفان: ب بهار خدا و سین سنای خدا و میم مُلک خدا.

نزد اهل معرفت: ب بهای احدیت، سین سنای صمدیت، میم مُلک الوهیت.

نزد اهل ذوق: ب بّر با اولیاء، سین سّر با اصفیاء، میم منت بر اهل ولاء، ب بّر او با بندگان، سین سّر او با دوستان، میم منت او بر مشتاقان.

آغاز کتاب خدا بر نام الله و رحمن و رحیم از آن جهت است که همه معانی در آن سه نام جمع است و آن معانی سه قسم است: قسمی جلال و هیبت و آن در نام الله است، قسمی نعمت و تربیت و آن در نام رحمن است، قسمی رحمت و مغفرت و آن در نام رحیم است!

معنی دیگر آنست که در آن زمان که خداوند پیغمبر را به خلق فرستاد مردم سه گروه بودند: بت پرستان، جهودان، ترسایان.

گروه نخست نام آفریننده را الله می دانستند و این نام در میان آنان مشهور بود، گروه دوم نام او را رحمن می دانستند و در تورات مذکور، گروه سوم نام او را رحیم می دانستند و نزد آنان در انجیل معروف است.

اینکه آغاز به نام الله و بعد رحمن و سپس رحیم شده. جهت آنست که سرآغاز همه، آفرینش است و بعد قدرت و پرورش و سپس رحمت و آمرزش. یعنی که به قدرت بیافریدم و به نعمت بپروریدم و به رحمت بیامرزیدم!

 

منابع:

1-تفسیر نمونه اثر آيت الله ناصر مكارم شيرازي

2- تفسیر المیزان اثر علامه سيد محمد حسين طباطبايي

3- قرآن هرگز تحريف نشده اثر استاد علامه حسن حسن زاده آملى

4- تفسير ادبي و عرفاني قران اثر خواجه عبدالله انصاري( از وبلاگ كلئوپاترا دختر فيليپ)

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 15 خرداد 1393 ساعت: 9:29 منتشر شده است
برچسب ها : Achieve resource der the name of God the Merciful,تحقیق در باره بسم الله الرحمن الرحيم,

مقدمه:

 

رابطه شهرو روستا موضوعي است جغرافيايي كه در شكل دهي نظام اسكان جمعيت و سلسله مراتب سكونتگاهي و در نهايت توسعه جغرافيايي متوازن از طريق انتشار امواج توسعه از كانون هاي توسعه (شهر) به نقاط پيراموني (روستا) نقش به سزايي دارند اما هنگامي كه اين توسعه روند يك طرفه پيدا كند منجر به مهاجرت روستائيان و تخليه روستاها مي گردد . خالي شدن روستا مترادف با از بين رفتن سرمايه هاي انساني و مالي كشور است در صورت ادامه اين فرآيند روستائيان روز به روز فقيرتر مي شوند براي برقراري عدالت اجتماعي و فقرزدائي رشد و توسعه يكپارچه نواحي كشور روستا و روستائيان در الويت هستند در اين راستا برنامه ريزان و كارشناسان توسعه در سال هاي اخير اقدام به طرح هاي مختلف توسعه در مناطق روستايي نموده‌اند كه از آن جمله مي توان به طرح هاي بهسازي ،طرح تجميع ،طرح هادي روستايي اشاره نمود اين مسئوليت خطير به عهده نهاد ها و سازمان هاي عمراني كشور است كه در راس آنها بنياد مسكن انقلاب اسلامي قرار دارد . طرح هادي روستايي كه از مهمترين پروژه هاي روستايي است در سال هاي اخير در روستاهاي زيادي به اجرا درآمده است بر اساس تعريف ارائه شده . طرح هادي عبارتند ازفراهم آوردن بستر تجديد حيات و هدايت روستا به لحاظ ابعاد اجتماعي ،اقتصادي و فيزيكي حيات روستا به ويژگي هاي محيطي (كوهستاني ،دره اي،دشتي بودن روستا)،اجتماعي(ميزان و خصوصيات جمعيتي ،سواد ،بهداشتي ودرمان)و اقتصادي(درآمد، چگونگي اشتغال و فعاليت هاي اقتصادي) بستگي دارد . طرح هادي روستا با در نظر گرفتن پتانسيل‌هاي موجود كه در بالا به ذكر آن پرداختيم سعيدر هدايت اقتصادي و اجتماعي آينده روستا دارد حال با توجه به زيرساختهاي موجود ارائه خدمات و امكانات تسهيلي و رفاهي به روستا ضروري به نظر مي رسد مهمترين اهداف طرح هادي عبارتند از :

1 - ايجاد زمينه توسعه و عمران روستاها با توجه به شرايط فرهنگي ،اقتصادي، اجتماعي و فيزيكي .

2 - تامين عادلانه امكانات از طريق ابعاد تسهيلات اجتماعي ،توليدي و رفاهي هدايت و توسعه كالبدي .

3- ايجاد تسهيلات لازم جهت بهبود مسكن روستائيان وخدمت زيست محيطي عمومي .

4 - ايجاد و استقرار ساخت و سازمان فضايي مناسب در پيكره روستاها براي تقويت كار كرد هاي توليدي روستا .

5 - ايجاد زمينه هاي فعاليت و اشتغال با در نظر گرفتن قابليت ها و امكانات بالقوه موجود و سعي در فعاليت بخشيدن به آنها .

6 - فراهم آوردن محيطي سالم جهت سكونت جمعيت روستا به نحوي كه علاوه به تثبيت جمعيت از جمعيت گريزي روستاها كاسته شود .

7 - ايجاد بستر لازم براي گسترش صنايع روستايي و فعاليت هاي كشاورزي .

 

1)معرفي اجمالي شهرستان:

 

1 – 1 موقعيت جغرافيايي:

 

شهرستان مشهد در موقعيت رياضي بين 35 درجه و 43 دقيقه تا 37 درجه و8 دقيقه عرض شمالي و59 درجه و 4 دقيقه تا 60 دقيقه طول شرقي قرار گرفته است . اين شهرستان در بين ارتفاعات هزار مسجد بينالود و چهل تن و يك تن در شمال شرقي استان خراسان واقع شده است. اين ناحيه از شرق به شهرستان سرخس از جنوب شرقي به شهرستان تربت جام از جنوب و جنوب غربي به ارتفاعات چهل تن و يك تن در شمال تربت حيدريه از غرب به شهرستان قوچان و از شمال و شمال شرقي به شهرستان درگز و كشور تركمنستان محدود مي شود وسهت اين شهرستان 13500كيلو متر مربع مي باشد.

 

1 – 2 – 1 تقسيمات سياسي :

 

شهرستان مشهد بر اساس قانون اداري و تقسيمات كشوري سال 1385 يكي از ولايات هجده گانه خراسان بوده و مركز آن شهر مشهد بوده است در سال 1316 با اجراي قانون تقسيمات كشوري جزءهفت شهرستان استان خراسان گرديد كه شامل بخش هاي حومه، ارداك، طرقبه، فريمان ،تربت جام، جنت آباد، سرخس و تايباد بوده است در سال 1339 بخش هاي تايباد ،تربت جام و جنت آباد در سال 1369 بخش هاي چناران و سرخس در سال 1372 بخش فريمان و در سال 1382 بخش كلات نادر از اين بخش متزع شدند. بر اساس آخرين تقسيمات كشوري انجام شده اين شهرستان داراي 4 بخش ( مركزي، احمد آباد، رضويه و طرقبه) 13 دهستان (تبادكان، طوس، كارده).

 

 

جدول تقسيمات اداري و سياسي شهرستان مشهد

 

 

1-3ويژگي هاي طبيعي:

 

1-3-1 توپوگرافي:

 

بلند ترين ارتفاعات مشهد در ارتفاعات بينالود با 3211 متر و پست ترين نقطه در امتداد كشف رود در جنوب شهر مشهد با ارتفاع 500 متر از سطح دريا واقع شده است ارتفاع شهر مشهد به طور متوسط 970 متر مي باشد . اين شهرستان بر روي جلگه ارتفاعات بينالود و هزار مسجد واقع شده است . دشت مشهد سرزميني است هموار كه در ميان كوه هاي هزار مسجد در شمال كوه هاي بينالود در جنوب قرار دارد و با جهت شمال غرب ،جنوب شرق امتداد مي يابد عرض اين دره قسمتي كه در شهر مشهد قرار دارد به 28 تا 30كيلومتري مي رسد.

رودخانه كشف رود و در آبراهه هاي متعدد آن و همچنين اراضي هموار پايكوهي و حاصلخيزي خاك ، سبب وجود سكونتگاه هاي روستايي و شهري متعدد و در دشت مشهد گرديده است . اراضي منطقه با هم متفاوت هستند داراي خصوصيات زير مي باشد:

1- دشت هاي مسطح در طول كشف رود و فرورفتگي هاي مركزي و جنوبي منطقه كه داراي خاك هاي شور بوده و زهكشي نا مناسب دارند

2- مخروطه افكنه ها در غرب و در جنوب شهر مشهد قرار دارند كه در قسمت مرتفع تقريبا با نوك تيز در قسمت تحتاني تقريبا مسطح مي باشد و داراي خاك سنگريزه اي و كم عمق است و قسمت پايين آن منحصرا از قلوه سنگ هاي آذرين و دگرگوني تشكيل شده است .

3- تپه ها و دشت هاي كوهپايه در امتداد كوه ها و فلات هاي كوهپايه قرار دارند در قسمت هاي پايين دست كه شيب زياد تر است داراي خاك هاي عميق تري مي باشد .

4- تپه هاي كوهپايه اي، دشت هاي كوهپايه كه در مركز منطقه قرار گرفته اند كمي شيب دار مي باشند و قابل آبياري بدون محدوديت ظاهري است اما در قسمت هاي مرتفع تر با شيب بيشتر و خاك كم عمق تر آبياري با محدوديت همراه است.

5- فلات ها كه در امتداد رشته كوه ها قرار دارند و به علت شيب زياد و عمق كم خاك براي كشت هاي آبي مناسب نمي باشد.

 

1-3-2 ناهمواري ها :

 

دشت مشهد بيشتر لايه هاي آن در دوران چهارم زمين شناسي شكل گرفته است و شامل كنگلومراهاي پليمو ، پليمستوسن، مخروطه افكنه ها ، پادگا نه هاي آبرفتي قديمي و جديد ، رسوبات آبرفتي بستر رودخانه ،رسوبات دشت ها و بالاخره پهنه هاي پوشيده از مس مي گردد.

1-ارتفاعات سمت راست كشف رود كه جزءرشته كوههاي بينالود و اكثرا از سنگ هاي زير تشكيل شده است سنك هاي رسوبي  كه بيشتر شامل آهك هاي ژوراسيك و كرتاسه با مسيل هاي زيادي از دو كنه ها مي باشد و همچنين ماسه سنگ و مارن و كنگلومراي بختياري نيز ديده مي شود . سنگ هاي دگرگوني بيشتر شامل شيست هاي لياس (ژوراسيك)و مرمر است كه ضخامت زيادي را داراست و منشا بسيارياز خاك هاي سمت راست كشف رود مي باشد . سنگ هاي آذرين بيشتر شامل سنگ هاي دروني و گرانيت و پريدوتيت مي باشد.

2- ارتفاعات سمت چپ رودخانه كشف رود كه جزء كوه هاي هزار مسجد و بيشتر شامل ماسه سنگ هاي سرخ و طبقات مارن و گچ و منشا اصلي خاك هاي منطقه مورد مطالعه و آهك هاي ژوراسيك است كه بر روي آنها تشكيلات آهكي مزدوران قرار دارد.

 

1-3-3 اقليم شهرستان:

 

الف) رطوبت:

رطوبت متوسط مشهد 4/56 درصد و متوسط حداقل و حداكثر سالانه 5/36 درصد در تير ماه و 19/7 درصد در دي ماه است.

ب)درجه حرارت:

درجه حرارت در طي دوره آماري 1330-1380 4/14 درجه سانتي گراد و اختلاف ميانگين درجه حرارت در سرد ترين ماه و گرم ترين ماه 35 درجه است ميانگين حداكثر دماي سالانه 4/26 درجه مربوط به ماه تير و ميانگين حداقل دماي سالانه 4 درجه مربوط به ماه دي است.

ج)بارندگي:

متوسط بارندگي در طي دوره آماري 1380-1330 در شهرستان مشهد 64/259 ميليمتر است حداكثر ميانگين ماهانه بارش در شهرستان مشهد 8/55 ميليمتر در اسفند ماه و حداقل ميانگين ماهانه بارش 7/0 ميليمتر در مرداد ماه مي باشد . به طور كلي ميزان نزولات در اين شهرستان كم است.

 

 

 

 

 

 

جدول وضعيت اقليمي شهرستان مشهد در سال هاي 1361-1375

 

 

د)باد:

 

جريان هوا در مشهد تحت تاثير توده هاي هواي متفاوتي است كم سهم تريت آنها عبارتند از توده هواي پر فشار سيبري- جريان هاي مديترانه اي – جريان هاي شمالي و غربي

 

ر)تابش خورشيد:

 

ميانگين مجموع سالانه ساعات آفتابي مشهد 2500 ساعت است كه از اين ميزان كم ترين ساعات آفتابي در بهمن ماه بيشترين آنها در تيرماه است . زاويه تابش خورشيد در عرض جغرافيايي 37 درجه در ظهر محلي ، اول تير ماه برابر 90 درجه و در ظهر محلي دي ماه 45 درجه است . عوامل تاثير گذار بر اقليم مشهد عبارتند از عرض جغرافيايي، هواي گرم وخشك كوير قره قوم.

 

1-3-4 آب و هواي شهرستان:

 

اگر چه بخش هاي جنوبي و شمالي شهرستان مشهد كوهستاني مي باشد و اين باعث شده تا اين نواحي از آب و هواي معتدلي برخوردار گردند ليكن ارتفاع كم دشت مشهد و همچنين نفوذ توده هاي گرم و خشك دشت هاي مركزي ايران در فصل گرم سال و نفوذ توده هاي سردو خشك در فصل سرد سال باعث شده است تا بخش هاي عمده اي از اين شهرستان از اقليم گرم و نيمه خشك برخوردار شوند.

نتايج بدست آمده از ايستگاه هواشناسي مشهد در سال هاي 1361تا 1375 نشان مي دهد شهرستان مشهد داراي ميانگين درجه حرارت سالانه 5/14 درجه سانتي گراد مي باشد كه تير ماه با ميانگين 2/27 درجه سانتي گراد گرمترين ماه سال و ماه بهمن با 3/2 درجه سانتي گراد سردترين ماه سال مي با شند همچنين ميانگين ساليانه بارش در اين شهرستان حدود 266 ميلي متر در سال است.

 

1-3-5 منابع آب:

 

شهرستان مشهد عمدتا در حوزه آبريز رودخانه كشف رود قرار دارد مهمترين رودخانه اين شهرستان رودخانه كشف رود است كه متوسط دبي ساليانه آن حدود 87 ميليون متر مكعب مي با شد ساير منابع آب هاي سطحي اين شهرستان رودخانه هاي كارده با حدود 24 ميليون متر مكعب رودخانه شانديز با حدود 22 ميليون متر مكعب رودخانه طرق با حدود 26 ميليون متر مكعب رودخانه جاغرق با حدود 15 ميليون متر مكعب رودخانه ميامي با حدود 11 ميليون متر مكعب و سدهاي كارده با گنجايش 36 ميليون متر مكعب طرق با گنجايش 31 ميليون متر مكعب چالي دره با گنجايش11 ميليون متر مكعب و بند گلستان با گنجايش5 ميليون متر مكعب مي باشد ضمن آنكه طبق برنامه ريزي ها و اقدامات انجام شده در سال هاي آتي بخش عمده آب شرب مورد نياز شهر مشهد از طريق سد در دست احداث واقع در مرز ايران و تركمنستان تامين خواهد شد .

علاوه بر آب هاي سطحي منابع آب هاي زيرزميني اين شهرستان از طريق 766 رشته قنات ، تعداد 246 دهنه چشمه ،تعداد 2510 حلقه چاه عميق و تعداد 1109 حلقه چاه نيمه عميق مورد بهره برداري قرار مي گيرد .

 

منابع آب سطحي شهرستان مشهد : مهمترين رود هاي شهرستان مشهد عبارتند از كشف رود ،كارده، ماه نساء، ميامي ،شانديز، طرقبه، طرق، سنگ بست ،جاغرق، مراغه، مايان،برگ ،زشك، چشمه گيلاس، قره تيكان، چهچهه ، كلات، ارچنگان . علاوه بر رئدهاي فوق ميلي هايي مانند كال شريف آباد و كال سرغايه كه حالت فصلي دارند و نيز در بخشي از سال داراي آب مي باشد.

 

منابع آب هاي زيرزميني شهرستان مشهد: آب هاي زيرزميني كه به صورت قنوات و چاه هاي عميق و نيمه عميق چشمه ها مورد استفاده قرار مي گيرند به دليل حفر چاه هاي عميق اكثر قنات ها خشك شده و آب رودهايي چون كشف رود ،جام، رود اترك به حداقل رسيده است .آب خوان هاي دشت مشهد به مصرف گياهان زراعي و محصولات باغي مي رسد زيرا به طور متوسط در فصل زمستان و مهار بارندگي صورت مي گيرد . هر ساله 1071 ميليون متر مكعب آب از اين دشت تخليه مي شود . ييلاق آب منفي (كسري مخزن) اين دشت 136 ميليون متر مكعب است.

 

1-3-6 خاك ها :

 

از نظر اقتصادي خاك وسيله و عامل اصلي توليد محصول زراعي به شمار مي آيد به كارگيري ساير عوامل توليد مانند سرمايه ، كار ،مديريت به طور نسبي به حاصلخيزي و قابليت بهره دهي آن افزوده مي شود . انواع خاك هاي شهر مشهد به شرايط توپوگرافي نوع و جنس رسوبات و ليتولوژي زمين و نيز فرآيند اقليمي و فرسايش متفاوت است مهمترين مشكل خاك درشهرستان  مشهد به ويژه در نواحي كوهستاني فرسايش شديد خاك هاي سطحي مي باشد كه اين مسئله اثرات زيست محيطي زيادي مانند : آلودگي خاك ،شستشوي خاك ،تخريب پوشش گياهي و حتي خطرات جانبي را به همراه داشته و دارد .

جهت دقت مطالعه و شناسايي نسبتا كامل خاك هاي مشهد از نظر توزيع جغرافيايي خاك ها كه در 4 ناحيه و شهرستان مورد بررسي قرار دارد كه هر يك معرف مشخصه هاي خاك از نظر تيپ و استعداد در قسمت هاي شرقي و شمالي است.

الف)خاك هاي دشت مشهد كه عمدتا شامل قسمتهاي جلگه اي و دشت آبرفتي است .

ب)خاك هاي نقاط شهري طرقبه و شانديز كه نمونه هاي كوهستاني در جنوب شهرستان است.

ج)خاك هاي شهر كلات نادري نمونه خاك هاي كوهستاني در شمال شهرستان مشهد.

د) خاك هاي بخش شرقي و شمال شرقي كنويس كه محدوده استقرار كوره هاي آهك پزي و گچ پزي است همانطور كه گفته شد شهرستان مشهد بر روي آبرفت كوه هاي هزارمسجد واقع شده است جنس خاك دره سطحي بسيار نرم و قابل نفوذ مي باشد . ضخامت عمق خاك در ناحيه مشهد بين 150 تا 200 متر مي باشد كه دشت مشهد را به همين خاطر از مرغوب ترين و مستعدترين زمين هاي كشاورزي استان كرده است.

 

1-3-7 پوشش گياهي:

 

پوشش گياهي هر منطقه به ميزان بارش و اقليم آن مي باشد با وجودي كه قسمت وسيعي از مناطق خشك كشت و زرع شده اند ولي نبايد چنين تصور كرد كه پوشش گياهي آنها ثابت بوده و دستخوش اثرات حاصله از انسان واقع نشده اند اين موضوع در مورد بيابان ها كه در آنها تعادل بين پوشش گياهي و محيط بسيار متزلزل است بيشتر صدق مي كند . گياهان اين منطقه شامل بوته اي از نوع گون ،زنبق وحشي ،اسپند،درمنه، چرفه يا مشكمبه گاو ميباشد . درخچه اي از نوع زرشك وحشي ،بادام وحشي ،گز، كلپوره،قياق  مي باشد اما وسعت جنگل هاي شهرستان مشهد براساس آمار اداره منابع طبيعي شهرستان مشهد 29750 هكتار برآورد شده است .كه شامل جنگل هاي پسته ،ارس، ارغوان مي گردد و مراتع آن وسعتي معادل1886000 هكتار را به خود اختصاص مي دهد كه 3/1 آنها مراتع درجه 2 و مابقي مراتع درجه 3 هستند.

 

 

 

1- 4ويژگي هاي انساني:

 

جمعيت شهرستان مشهد در سال 1375 معادل 1887405 نفر برآورده شده است كه اين رقم در سال 1365 معادل 1463508 نفر بوده است با توجه به جمعيت اين شهرستان در دو دهه اخير رشد آن برابر 5/2 درصد در سال محاسبه شده است وسعت شهرستان مشهور بالغ 13500كيلو متر مربع مي باشد و تراكم نسبي آن در سال 1375 معادل 8/139 نفر كيلومتر مربع بوده است .

 

1-4-1 توزيع فضايي جمعيت :

بر اساس آمار 1375 از مجموع 1887405 نفر جمعيت شهرستان مشهد 51/85 درصد در نقاط شهري برابر 16139200 نفر و 49/14 درصد معادل 2738484 نفر در نقاط روستايي سكونت داشتند

 

 

جدول توزيع جمعيت در شهرستان مشهد در سال 1375

 

 

 

1-4-2سواد و اشتغال :

 

از مجموع جمعيت شهرستان مشهد در سال 1375 معادل 1965903 نفر را افراد واقع در گروه سني بالاي 6 سال تشكيل مي داده است كه از اين تعداد 993884 نفر مرد و 972519 نفر زن بوده اند كه از اين تعداد 1732369 نفر باسواد بوده اند كه در مقايسه با جمعيت بالاي 6 سال 1/88 درصد را شامل مي شود از كل جمعيت بالاي 10 سال كه معادل 573487 نفر مي شوند و 79/33 در صد جمعيت را در برمي گيرد كه 18 /33 درصد در نقاط شهري 49/37 درصد در نقاط روستايي بوده از كل جمعيت شهرستان 538212 نفر شاغل و 35275 نفر بيكاران و افراد جوياي كار تشكيل مي دهد.

 

1-5ويژگي هاي اقتصادي :

فعاليت هاي اقتصادي شهرستان مشهد را مي توان به سه بخش : كشاورزي ،صنعت ، خدمات تقيسم بندي كرد.

1-5-1زراعت :

بر اساس آمار سال 1379 ادره كشاورزي شهرستان مشهد سطح زير كشت محصولات زراعتي شهرستان مشهد 143794هكتار بوده است از اين ميزان غلات (گندم و جو) 91328 هكتار(5/63) درصد سطح زير كشت را به خود اختصاص داده اند از سطح زير كشت محصولات اين شهرستان 65941 هكتار (9/45) درصد مربوط به كشت آبي و 77813 (1/54) درصد را كشت هاي ديم به خود اختصاص داده اند . محصولات عمده شهرستان شامل :گندم،جو، چغندرقند، محصولات جاليزي و نباتات علوفه اي مي باشد كه به صورت آبي و ديم كشت مي شود .

 

 

جدول سطح زير كشت و ميزان توليد محصولات زراعي شهرستان مشهد در سال1380

 

 

باغداري: باغات شهرستان مشهد شامل سيب ،گيلاس ،آلبالو و گردو مي باشد كه در بخش هاي مختلف شهرستان واقع شده اند سطح زير كشت محصولات باغي شهرستان 12955 هكتار مي باشد كه 12532 هكتار (7/96) درصد آن را اراضي آبي و 423 هكتار (3/3) درصد آن اراضي ديم باغي تشكيل مي شود .

 

دامداري: شيوه دامداري در اين شهرستان به دو صورت سنتي و صنعتي بود كه شيوه غالب به صورت صنعتي مي باشد بر اساس اطلاعات شبكه پست دامپزشكي شهرستان در سال 1379 مجموعا 2396093 واحد دامي معادل 67/11 درصد از كل واحد دامي استان است.

 

1-5-2صنايع:

 

صنايع اين شهرستان را در دو بخش صنايع دستي و صنايع سنگين مورد بررسي قرار مي دهيم .

الف) صنايع دستي : اين صنايع كه با استفاده از مواد اوليه محلي و اتكاء به نيروي دست در نواحي روستايي شكل مي گيرند در سطح شهرستان مشهد از اهميت زيادي برخوردار است . مهمترين صنايع دستي شهرستان قاليبافي و صنايع چوبياست كه در بخش هاي مختلف شهرستان توليد مي شوند كه صنعت فرش بافي به تنهايي 1077 نفر را مشغول به كار كرده است .

 

ب) صنايع بزرگ: معم.لا مواد اوليه آن از خارج منطقه تامين شده و در توليد آنها انرژي جايگزين كارگر مي شود . شهرستان مشهد در پايان سال 1378 داراي 1997 واحد صنعتي فعال بوده است كه پروانه بهره برداري تحت پوشش اداره كل صنايع سازمان جهاد سازندگي و اداره كل معادن و فلزات استان را اخذ كرده هند و در واحدهاي فوق الذكر تعداد 59140 نفر مشغول به كار بوده اند كه اين رقم 66 درصد از شاغلين واحدها صنعتي استان را دربر مي گيرد . مهمترين صنايع شهرستان مشهد شامل : صنايع غذايي ،صنايع نساجي و چرم، صنايع چوبي و سلولزي ،صنايع شيميايي ، صنايع فلزي ،صنايع برق و الكترونيك و صنايع ماشين سازي و ساخت تجهيزات مي باشد.

 

ج)معادن :در شهرستان مشهد 27 معدن با توليد سالانه 27540تن در حال بهره برداري مي باشد اين معادن در سطح شهرستان عبارتند از: معدن آهك،معدن مارن، معدن گچ خاكي و سنگ گچ ، سنگ لاشه ، معدن سنگ تزييني ، معدن سنگ نمك ،معدن فلدسپات و معدن سنگ آهن.

 

1-5-3 خدمات:

 

خدمات مهمترين سهم را در بين فعاليت هاي مزبور بخش خدمات به خود اختصاص داده خدمات اين شهرستان شامل : عمده فروشي ،تعمير وسايل نقليه موتوري ، موتور سيكلت و كالاهاي شخصي و خانگي و هتل و رستوران ،حمل و نقل، انبارداري و ارتباطات ، واسطه گرهاي مالي ،مستغلات و اجاره و فعاليت هاي كار و كسب ، اداره امور عمومي و دفاع و تامين اجتماعي و شخصي ،خانوار هاي معمولي و داراي مستخدم سازمان ها و هيئت هاي برون مرزي و دفاتر و ادارات مركزي . اين بخش در نقاط شهري تمركزبيشتري دارد تا نقاط روستايي به طوري كه فعاليت هاي خدماتي در نقاط شهري 3/61 درصد و در نقاط روستايي برابر 55/21 درصد مي باشد در مجموع شاغلين بخش خدمات شهرستان مشهد 92/54 درصد از كل شاغلين را به خود اختصاص داده است.

 

2)شناخت حوزه نفوذ:

 

مطالعه و بررسي وضعيت سكونتگاهي روستايي نشان مي دهد بعضي از روستاها به دليل برخورداري از موقعيت اداري ،ارتباطي ،خدماتي،اقتصادي و... مناسب در چنان شرايطي قرار مي گيرند كه ساير روستاهاي پيرامون آنها بخشي از خدمات مورد نياز خود را از اين روستاها تامين مي نمايد در چنين وضعيتي روستاهاي پيرامون اثرات خاص خود را در روستا ي نافذ به جاي مي گذارند كه مهمترين آنها تقويت هر چه بيشتر موقعيت روستاي مركزي در نظام سلسله مراتب خدماتي روستاها و جذب خدمات بيشتر تقويت موقعيت اقتصادي روستا و ... مي باشد بدين جهت مي توان گفت شناخت حوزه نفوذ و نافذ روستاها در مطالعات و برنامه ريزهاي توسعه روستايي از جهت والايي برخوردار است براي حوزه نفوذ تعاريف مختلفي تا كنون ارائه شده است مهمترين آنها عبارتند از حوزه نفوذ يك روستا فضايي است كه ساكنين سكونتگاه هاي پيرامون براي انجام امور روزمره و با تامين خدمات مورد نياز به آن روستا مراجعه مي نمايند.

در مطالعات حاضر به منظور شناخت تاثيرات روستاهاي حوزه نفوذ ر روستاي خادم آباد وضعيت حوزه نفوذ اين روستا به شرح ذيل مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته است تا با درك هر چه بيشتر شرايط حاكم بر اين روستا نسبت به تهيه طرح هادي روستا اقدام گردد.

 

2-1 تعيين حوزه نفوذ :

 

براي تعيين حوزه نفوذ روستاي خادم آباد از روش ضريب برخورداري از خدمات عمومي مورد نياز جوامع روستايي و همچنين ميزان وابستگي روستاهاي پيرامون خادم آباد به يكديگر و موقعيت اين روستا در سلسله مراتب خدماتي تعيين شده در طرح هاي بالا دست (طرح هاي سطح بندي خدماتي و طرح جامع شهرستان مشهد) استفاده شده است .

الف) خدمات موجود در روستاي خادم آباد :

اين روستا در حال حاضر با برخورداري از 860 نفر جمعيت داراي :

1-          دبستان ابتدايي پسرانه و دخترانه . 2- مدرسه راهنمايي پسرانه و دخترانه .3- دبيرستان و پيش دانشگاهي پسرانه .4- حمام عمومي.5- خانه بهداشت.6- غسلخانه .7- دفتر پست و مركز تلفن .8- برق سراسري .9- لوله كشي آب .10- پايگاه مقاومت بسيج و شوراي اسلامي

ب)در حال حاضر ساكنين هيچ يك از روستاهاي پيرامون جهت بهره برداري از خدمات موجود در روستاي خادم آباد به اي روستا مراجعه نمي نمايند به جز دبيرستان و پيش دانشگاهي كه تعداد زيادي از اطراف روستا به اين دبيرستان مشغول به تحصيل هستند.

ج)روستاي خادم آباد فاقد حوزه نفوذ مي باشد و خدمات موجود در اين روستا صرفا مورد استفاده مردم خود روستا مي باشد ضمن آنكه اين روستا وضعيت در آينده كماكان ادامه خواهد داشت در طرح هادي روستاي خادم آباد خدمات در نظر گرفته شده صرفا براي جمعيت ساكن در اين روستا خواهد بود .

 

3)آشنايي روستا

 

3-1 موقعيت جغرافيايي روستا:

 

روستاي خادم آباد واقع در دهستان ميامي از بخش رضويه شهرستان مشهد مي باشد اين روستا در طول جغرافيايي 59 درجه 48 دقيقه و در عرض جغرافيايي 36 درجه 13 دقيقه قرار گرفته است و فاصله اش به مركز شهرستان كيلومتر مي باشد اين روستا در 13 كيلومتري جاده مشهد واقع شده است و از نظر توپوگرافي اين روستا جلگه اي است.روستاي خادم آباد از سمت شمال به ارتفاعات و از سمت جنوب به باغات و از سمت شرق به بخش رضويه محدود مي گردد .

 

3-2 تعيين محدوده اراضي كشاورزي و منابع طبيعي:

 

وسعت روستا ها تا حد زيادي بيانگر ويژگي هاي محيط طبيعي و شرايط اجتماعي و اقتصادي  آنهاست در نواحي كه مسطح بوده و خاك حاصل خيز و آب كافي در دسترس است . روستاها معمولا بزرگ و برعكس در نواحي تپه ماهوري و كوهستاني كه قشر خاك ناچيز مي باشد و در نتيجه حاصلخيزي خاك و بهره دهي پايين است روستا ها كوچك مي باشند . اكنون روستاي خادم آباد داراي وسعت كمي است و محدوده اراضي كشاورزي اين روستا  است كه از نظر حاصل خيزي خاك و آب كافي در سطح خيلي پاييني است .

 

3-3 بررسي منابع آب :

 

اصولا در كشور ايران هر جايي كه روستايي شكل گرفته قطعا منبع آبي داشته و تعيينتوسعه روستا تا حد زيادي با ميزان كيفيت آ ب و در مراحل بعدي با زمبن و پيشرفت هاي فني جوامع انساني مرتبط است .

 تنها يك قنات در روستا وجود دارد كه تقريبا 10 سال پيش مردم روستا از همين قنات براي آشاميدن و براي كشاورزي استفاده مي كردند اكنون آب آشاميدني اين روستا از طرف دولت لوله كشي شده و آب مورد نياز مردم از طريق لوله كشي تامين مي گردد كه تنها از آب قنات براي كشاورزي استفاده مي كنند كه طبق مقررات افراد روستا هر 6 ساعت به 6 ساعت حق استفاده از آب را دارند و گاهي كه مردم با كمبود آب يا قحطي آب مواجه مي شوند افرادي كه وسيله نقليه دارند از شهرك رضويه آب تهيه مي كنند و افراد ديگر هم مجبور هستند از آب قنات كه كمي شور است استفاده كنند.

 

3-3-1اقليم روستا :

 

الف) رطوبت:

رطوبت متوسط مشهد 4/56 درصد و متوسط حداقل و حداكثر سالانه 5/36 درصد در تير ماه و 19/7 درصد در دي ماه است.

ب)درجه حرارت:

درجه حرارت در طي دوره آماري 1330-1380 4/14 درجه سانتي گراد و اختلاف ميانگين درجه حرارت در سرد ترين ماه و گرم ترين ماه 35 درجه است ميانگين حداكثر دماي سالانه 4/26 درجه مربوط به ماه تير و ميانگين حداقل دماي سالانه 4 درجه مربوط به ماه دي است.

 

ج)بارندگي:

متوسط بارندگي در طي دوره آماري 1380-1330 در شهرستان مشهد 64/259 ميليمتر است حداكثر ميانگين ماهانه بارش در شهرستان مشهد 8/55 ميليمتر در اسفند ماه و حداقل ميانگين ماهانه بارش 7/0 ميليمتر در مرداد ماه مي باشد . به طور كلي ميزان نزولات در اين شهرستان كم است.

 

د)تابش خورشيد:

 

ميانگين مجموع سالانه ساعات آفتابي مشهد 2500 ساعت است كه از اين ميزان كم ترين ساعات آفتابي در بهمن ماه بيشترين آنها در تيرماه است . زاويه تابش خورشيد در عرض جغرافيايي 37 درجه در ظهر محلي ، اول تير ماه برابر 90 درجه و در ظهر محلي دي ماه 45 درجه است . عوامل تاثير گذار بر اقليم مشهد عبارتند از عرض جغرافيايي، هواي گرم وخشك كوير قره قوم.

 

آمارهاي به دست آمده نشان مي دهد كه روستاي خادم آباد داراي آب و هواي معتدل و مرطوب مي باشد و وضع طبيعي ان به صورت جلگه اي است . باد روستا از سمت  شمال به جنوب است به همين دليل خانه ها تقريبا به صورت شرقي غربي ساخته شده اند ولي بايد براي طرح پيشنهادي با  دقت بيشتري طراحي را ارائه داد. و همچنين به دليل رطوبتي بودن روستا باد مزاحمي ندارد.

 

3-4 بررسي ويژگي هاي جمعيتي :

 

جمعيت مهمترين عامل انساني در شكل گيري  روستا و همچنين توزيع و تراكم و معيشت و توسعه آنهاست بنابراين آگاهي از كميت و كيفيت جمعيت ساكن در منطقه از ضروريات برنامه ريزي مي باشد . چنانچه هدف از مطالعه اجراي يك پروژه عمراني باشد اين امر مضاعف مي شود چرا كه با مطالعه دقيق عناصر مختلف جمعيت مي توان نسبت به توانايي مشاركت فكري و دستي و قدرت ريسك و عواملي از اين دست آگاهي لازم را به دست آورد .

 

3-4-1 تعداد جمعيت و بعد خانوار:

 

واضح ترين نوع سنجش در جمعيت شناسي شمارش ساده تعداد افراد جمعيت است ولي دانستن رقم كل جمعيت به تنهايي كافي نيست و بايد رابطه اي ميان اين رقم و بعضي عوامل ديگر مثلا تعداد خانوار برقرار كرد كه به اين ترتيب بعد خانوار بدست مي آيد.  

تعداد خانوار

تعداد جمعيت

 

= بعد خانوار

         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 تعداد جمعيت و بعد خانوار بر اساس آمارهاي 45 تا 75 جمعيت اين روستا به ترتيب 385،469،938،752 نفر بوده است كه بعد خانوار همين سال ها به ترتيب عبارتند از 27/4 ،75/3،8/5 ، 6/6 بوده است . براي شناخت وضعيت جمعيت و خانوار روستا از نتايج سرشماري هاي عمومي ومسكن نشان مي دهد روستاي خادم آباد در سال 45 در قالب 90 خانوار با بعد خانوار 27/4 اين روستا در سال 55 داراي 469 نفر در قلب 125 خانوار با بعد خانوار 75/3 و در سال 65 داراي 938 نفر در قالب 160 خانوار با بعد خانوار 8/5 و در نهايت در سال 75 با 752 نفر جمعيت در قالب 6/6 بوده است.

 

3-4-2 بررسي تحولات جمعيتي و روند مهاجرت :

 

در بررسي روند افزايش و كاهش جمعيت اين روستا تنها مواليد و مرگ و مير تاثير ندارد بلكه درون كوچي و برون كوچي نيز جمعيت در اين امر نقش مهمي ايفا مي كند از اين افزايش جمعيت يك منطقه با محاسبه نرخ رشد مطلق و نرخ رشد طبيعي و نرخ مهاجرت مواجه است .

 

نرخ رشد مطلق:

 

در مطالعه نرخ رشد مطلق جمعيت يك روستا از آمارهاي سرشماري فرهنگ آبادي در دوره هاي مختلف و همچنين از آمار خانه بهداشت استفاده شده است تحولات جمعيت روستا را طي دوره هاي مختلف زماني در يك جدول نشان داده شده است.

 

Pt = po (1+r) *100

 

 

 

 

 

 

دليل عدم تعلدل:

به طور كلي با بررسي هاي انجام شده در اين روستا روند كلي جمعيت در سال 45-55

جمعيت رو به كاهش است به دليل اين كه قبل از انقلاب بوده و مردم روستا به اطراف

مهاجرت كرده بودند و همچنين در سال 55-65 جمعيت افزايش يافته كه روال طبيعي خود

را دارد ولي جمعيت در سال 65-75 روند جمعيت بايد كاهش داشته باشد به دليل سواد كم و زاد و ولد بيش از حد و همچنين به دليل ورشكستگي افراد از شهر به روستا مهاجرت كرده بودند و به همين دليل از روال طبيعي خود خارج شده ولي در سال 75-84 به دليل آگاهي دادن به افراد روستا از طريق خانه بهداشت و به وجود آمدن فرهنگ در روستا جمعيت روستا رئ به كاهش بوده و روند جمعيت را به طور طبيعي به وجود آورده است.

 

 

 

نرخ رشد طبيعي:

نرخ رشد طبيعي بر اساس آمار تولد و مرگ و مير جمعيت روستا محاسبه شده است با توجه به نرخ رشد طبيعي و نرخ رشد مطلق مي توان نرخ هماجرت را مشخص كرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-4-3ساخت جمعيت:

 

3-4-3-1تركيب سني :

در برنامه ريزي هاي اقتصادي ، آموزشي ،بهداشتي آگاهي از ويژگي هاي طبقاتي سني جمعيت الزامي است اين آگاهي ها سبب مي شود تا نياز به تعداد مشاغل در آينده را فراهم نمود و از قبل به تعداد مورد نياز براي جوانان وارد بازار كار مي شوند وبه  افزايش جمعيت پي برد در مطالعات جمعيتي روستاي خادم آباد از اطلاعات و آمار خانه بهداشت در سال 84 استفاده شده است بر اساس اين آمار جمعيت روستاي خادم آباد 860 نفر مي باشد از مجموع اين افراد 47/29 درصد از گروه سني كودكان و نوجوانان ، 15/43 درصد از گروه سني جوانان ،46/22 درصد در گروه سني بزرگسالان و 92/4 درصد از گروه سني سال خوردگان واقع شده اند .

 

 

 

3-4-3-2تركيب جنسي:

 

آمارهاي ارائه شده از سوي خانه بهداشت روستاي خادم اباد نشان مي دهد كه نسبت جنسي اين روستا در سال 1385 26/649 محاسبه شد كه نشان دهنده عدم تعادل بين زنان و مردان روستا است البته اين وضعيت در طبقات مختلف سني متفاوت از هم مي باشد به طوري كه در جدول نشان مي دهد نوعي عدم تعادل در نسبت جنسي طبقات مختلف مشاهده مي شود بررسي هاي انجام شده نشان مي دهد اين اصل بنا به دلايلي از قبيل عدم تعادل در زمان تولد و مهاجرت در سالهاي بعد ايجاد شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

در مي يابيم كه در سنين 9-0 سال گروه دختران بر پسران برتري دارد ولي نسبت جنسي در گروه 14-10 افزايش زيادي يافته است اختلاف زيدي ارقام اين دو گروه سني و افزايش پسران نسبت به گروه سني قبلي ناشي از اختلاف ميزان مرگ ومير بين دو جنس مي باشد . از علاقه بيشتر خانواده هاي روستايي به جنس پسر مراقبت بيشتري از آنها به عمل آمده در نتيجه مرگ ومير پسرها مقابل دخترها با كاهش مواجه مي باشد .نسبت جنسي در گروه24-15 افزايش يافته در اين بين نسبت جنسي مربوط به گروه سني 24-20 كاهش يافته به دليل اينكه اين گروه سني شامل نيروي جوان مي باشد براي دستيابي به امكانات و خدمات بيشتر از قبيل فرصت هاي شغلي و برخورداري از خدمات رفاهي بيشتر اقدام به مهاجرت نموده اند در گروه سني 49-25 نسبت جنسي افزايش يافته است و به دليل نداشتن در آمد كافي وورشكستگي  مردان به روستاي خود بازگشته اند و همچنين در سنين  84-50 نسبت جنسي به دليل عدم تعادل درآمد دچاد اختلال شده است.

 

3-4-4سواد و تحصيلات:

 

عمده ترين دلايل عقب ماندگي سرزمين ها ريشه در ككم سوادي و ضعف آموزشي آنها دارد و جمعيت ها در سايه دانش و تخصص بالا تر آنها عملي مي شود فعاليت هاي اجتماعي و اقتصادي يك جمعيت متاثر از سطح سواد و ميزان تحصيلات جمعيت است . جمعيتي كه از نظر تحصيلات در ستون پايين قرار دارد ناگزير به مشاغل ساده و بي اهميت مي باشد چنين جمعيتي داراي خلاقيت و نوع آوري كمتري مي باشد پس بايد براي سطح سواد  كوشيد زيرا هرگونه  تحول و رشد وتوسعه در جامعه متزمل دارا بودن يك جمعيت با سواد مي باشد بنابراين آگاهي از ميزان كميت و كيفيت سواد هر جامعه نقش مؤثري در ميزان پذيرش يافته هاي جديد و افزايش قدرت ريسك و مسائل اجتماعي دارد هر جه ميزان باسوادي در يك جامعه بيشتر باشد علاوه بر اين كه آگاهي افراد نسبت به طرح هاي عمراني بيشتر مي شود ميزان مشاركت فكري آنها در به ثمر رسيدن طرح ها نيز بيشتر خواهد شد .

عوامل سواد پايين:

1-                    پايين بودن سطح در آمد

2-                    موقعيت جغرافيايي روستا

3-                    عدم وجود مراكز آموزشي در روستا در زمان گذشته

 

 

 

همان طور كه در جدول مشاهده مي كنيد وضعيت باسوادي مردان بيشتر از زنان است به خاطر اين كه دبيرستان اين روستا فقط پسرانه است و همچنين اين دبيرستان به عنوان قمر حساب مي آيد .

 

 

3-4-4-1اشتغال به تحصيل:

 

 

 

نرخ اشتغال به تحصيل عمومي برابر است با:             

 

			100 ×

 

 

 

 

 

 

3-4-5 وضعيت فعاليت و اشتغال:

 

رشد و توسعه اقتصادي هر سرزمين متكي به قدرت توليدي آن سرزمين است قدرت توليدي خود عامل عمده در تفاوت هاي فضايي است جمعيتي كه از قدرت توليدي بالايي برخردار است علاوه بر تامين نيازهاي مصرفي جمعيت خود مازاد توليد را صادر مي نمايدو از طريق آن پول كافي را براي تامين وارددات بدست مي آورد مسلما براي رسيدن به سطح بالايي از توليد به يك نيروي فعال كاري و داراي مهارت و تخصص كافي نياز است كل جمعيت بالاي 10 سال را مي توان به دو گروه فعال اقتصادي و غير فعال اقتصادي تقسيم نمود جمعيت فعال شامل افراد شاغل و بيكاران جوياي كار است جمعيت غير فعال اقتصادي شامل دانش آموزان ،دانشجويان ،زنان خانه دار ،افراد داراي درآمدهاي بدون كار و بازنشسته ها مي باشد.

 

جمعيت بيكار+جمعيت شاغل =جمعيت فعال

 

139=5 +134 =جمعيت فعال روستاي خادم آباد(سال 75)

		جمعيت شاغل

 

 

 

 

 

 

40/96=100  134 =نرخ اشتغال روستاي خادم آباد(سال75)

 

 

 

 

 

59/3=100  5 =نرخ بيكاري روستاي خادم آباد(سال75)

 

 

100   جمعيت فعال = ميزان فعاليت اقتصادي

 

 

41/22 = 100   139 = ميزان فعاليت اقتصادي روستاي خادم آباد(سال75)

 

همچنين بار تكفل خالص در روستا نيز محاسبه گرديده است بار تكفل نشا ن دهنده بار حقيقي و اقتصادي است كه از نظر تامين معاش زندگي افراد غير شاغل بر دوش افراد شاغل جامعه قرار دارد.

 

جمعيت شاغل – جمعيت كل = بار تكفل خالص

 

751= 134-752 = بار تكفل خالص روستاي خادم آباد (سال75)

 

3-5 ويژگي هاي اقتصادي:

 

توان اقتصاد روستايي به عنوان عامل موثر در جذب و دفع جمعيت مي تواند نقش موثري در چگونگي پيش بيني جمعيت و در نهايت طراحي روستاداشته باشد . به طور كلي فعاليت هاي روستا در سه محور اصلي كشاورزي ،صنعت و خدمات قرار دارند.

 

3-5-1 كشاورزي:

كشاورزي به طور كلي  به سه بخش باغداري ،زراعت و دامداري تقسيم ميشود ولي در اين روستا به دليل كمبود آب بخش باغداري در اين روستا وجود ندارد.

 

الف)زراعت:

در هر منطقه با توجه به نوع اقليم ،خاك،وضعيت ناهمواري ها و ساير عوامل طبيعي يك يا چند محصول زراعي داشته و ساير محصولات را تحت تاثير خود قرار مي دهد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ب)دامداري:

در هر روستايي با توجه به اقليم ، آب و هوا و ساير عوامل طبيعي داراي تعداي دام است.كه در جدول زير موقعيت دامي روستاي خادم آباد را مورد بررسي قرار داده شده است.

 

 

 

 

3-5-2 صنعت:

در اين روستا متاسفانه صنعتي كه قابل محاسبه باشد و همچنين در اقتصاد آنها تاثير بگذارد ندارند.

 

3-5-3 خدمات:

در هر روستايي با توجه به  نيازهاي افراد روستا امكاناتي وجود دارد كه در اين روستا خدمات آن را مورد بررسي قرار داده ايم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-5-4 درآمد حاصل از بخش هاي اقتصادي:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-5-5 سرانه درآمد جمعيت و خانوار از كل درآمد روستا :

 

 

 

3-6 شناخت عوامل موثر در پيدايش روستا :

 

شكل و نحوه استقرار و در مجموع علت وجودي سكونتگاه هاي وستايي نازمند يك بررسي همه جانبه و دقيق است چرا كه ب پايه سكونتگاه هاي انساني عوامل و نيروهاي گوناگون اعم از محيطي،اجتماعي ،اقتصادي،فرهنگي و سياسي در محل استقرار و وسعت سكونتگاه ها تاثير گذارند كه تاثير اين عوامل در گذر زمان تفاوت مي نمايد نه تنها عوامل و نيروهاي دروني بلكه نيروهاي بيروني نيز در گستره دخل و تصرف گروه هاي انساني در محيط و نهايتا شكل بخشي به فضاهاي زيستي معيشتي تاثير به سزايي داشته است بر اين اساس گروه هاي انساني به نوعي آرامش مكاني ،فضايي و طبيعي دست مي بابند كه عمدتا كل محور منابع طبيعي به ويژه آب و خاك مي گرد.

 

الف)عوامل طبيعي:

 

ب)عوامل فرهنگي ،اجتماعي و اقتصادي:

 

روستاي خادم آباد از نظر جمعيتي ،اقتصادي از روستاهاي تقريبا كم جمعيت شهرستان مشهد به شمار مي آيد همچنين بنا به مطالعات انجام شده اين روستا از قدمت زيادي برخوردار مي باشد علي پيدايش اوليه اين روستا در محل فعلي آن وجود آب و فضل و بخشش ارباب روستا به نام آقاي هاشم زاده بوده است كه سند بيشتر زمين ها و خانه ها به نام ارباب بوده . مطالعات انجام شده نشان مي دهد روستاي خادم آباد در سال حدود 300 ه.ق وجود داشته است سنگ قبر هايي در گورستان عمومي اين روستا تاريخ آن را در سال هاي 389 ه.ق نشان مي دهد.

 

3-7 شناخت وتعيين نحوه كاربري وضع موجود:

 

شناخت و تعيين فضاهاي وضع موجود و آگاهي از ميزان هر يك از آنها كمك شاياني به بررسي و ارائه پيشنهاد جهت رفع مشكلات فضاهاي مورد نياز روستا مي نمايد لذا بررسي نوع و مساحت و سرانه كاربري هاي مختلف در روستا ضروري است.

 

 

 

 

 

 

 

3-8 بررسي چگونگي مالكيت اراضي:

 

با بررسي هاي انجام شده مي توان مالكيت اراضي را به چهار گروه مالكيت خصوصي ،مالكيت دولتي، مالكيت وقفي و مالكيت عمومي تقسيم بندي كردكه خانه هاي خصوصي در اصل به نام ارباب بوده كه اكنون به عنوان خصوصي استفاده مي كنند . مالكيت دولتي اين روستا مدرسه ،خانه بهداشت و اداره پست است .مالكيت وقفي آن دو فضاي مذهبي است كه وقف شده است و در نهايت مالكيت عمومي اين روستا را ميتوان حمام و گورستان نام برد.

 

 

3-9 شناخت كيفيت ابنيه روستا و بررسي مصالح ساختماني:

 

در بررسي كيفيت ابنيه عوامل مختلفي همچون شرايط اقليمي ،اقتصادي،فرهنگي ،نوع مصالح ساختماني موجود در روستا و امكان دسترسي به مصالح خارج روستا نقش دارد مجموعه اين عوامل ابنيه موجود درروستا را به چهار گروه با دوام ،نيمه با دوام، كم دوام و بي دوام (مخروبه)تقسيم بندي مي كنيم.

 

3-10 بررسي شبكه هاي ارتباطي:

 

شبكه ها امكان مبادله را درون يك اجتماع و اجتماعات مختلف فراهم مي آورد روستاها واسطه شبكه در هم تنيده اي كه تار و پود آن را يكي از عناصر اساسي ادغام فضاها در ميان فضاي مسكوني تشكيل مي دهد سازمان مي يابد.

جابه جايي انسان ،حيوان از نقطه اي به نقطه ديگر از مسائل مهم هر جامعه استاگر سيستم حمل .نقل كافي در اختيار نباشد مسلما امكان اتصال نواحي توليد و مصرف امكان نداشته بنابراين سيستم حمل ونقل مناسب نتايج مثبت و پراهميتي را براي بهره دهي بهينه ايجاد مي نمايد.

بسياري از نواحي منزوي و دور افتاده هنگامي كه از امكانات ارتباطي مناسب برخوردار مي گردند از انزواي جغرافيايي خارج شده و ارزش اقتصادي مناسبي را كسب مي نمايند در جوامع روستاي شبكه هاي ارتباطي به حيث تنوع محدود مي باشد عمدتا داراي شبكه هاي ارتباطي داخل روستا ،شبكه هايي كه روستا را به مزارع سوق مي دهد و شبكه هايي كه روستاهاي مجاور را به يكديگر مرتبط مي نمايد و به اصطللاح راه بين روستايي ناميده مي شود.

 

 

 

3-11 تعيين مراكز اوليه روستا و مراحل توسعه:

 

مطالعات و بررسي هاي انجام شده در اين زمينه نشان مي دهد اولين مساكن روستا در قسمت شمال غربي و حاشيه باغات و اطراف مسجد به وجود آمده و پس از آن در جهات مختلف گسترش يافته شكل فعلي خود را پيدا مي كند.

همچنان كه اشاره گرديد هسته اوليه روستاي خادم آباد در حاشيه باغات و اطراف مسجد روستا به وجود آمده و در طي زمان ،توسعه پيدا نموده است . مراحل مختلف توسعه روستاي خادم آباد در سه دوره زماني :

 

1- توسعه روستا قبل از سال 42 كه در بالا اشاره گرديد.

2-توسعه روستا در سال هاي 42 تا75 كه روستاي خادم آباد در بين اين سال ها شمال شرق آن شكل گرفت.

3- توسعه روستا پس از پيروزي انقلاب اسلامي سال 57 و بعد از آن كه روستاي خادم آباد به تدريج با شكل گرفتن قسمت مركزي شكل فعلي خود را به وجود آورده است.

 

3-12 وضعيت شيب روستا:

 

مي دانيم كه شيب هر منطقه با توجه به وضعيت توپوگرافي بايد با دقت كامل در نظر گرفته شود شيب روستاي خادم آباد از سمت جنوب به شمال شكل گرفته است كه در زمان بارندگي آب باران به سمت باغات سرازير مي شود و خانه هايي كه در اين مسير قرار داشته باشند باعث مزاحمت افراد خانه مي شود .به طوركلي با در نظر گرفتن شيب روستا مي توان طرح هاي پيشنهادي خود را ارائه داد كه در مسير شيب روستا قرار نگيرد.

 

3-13 بررسي معماري و تركيب فضاهاي مسكوني و واحدهاي همسايگي:

 

اگر چه نياز انسان تامين مواد غذايي است اما نياز به محافظت از خود ،يافتن سر پناه نيازي بنيادي و همه گير است اگر چه تامين سر پناه و چهار ديواري بسيا ر مهم است و اگر همه ساختمانهاي مسكوني نيز با توجه دقيق به استاندارد هاي فني و ضوابط معماري بنا شوند بسياري از معضلات امروزي از قبيل ناپايداري ساختمانها در طول زمان ،هزينه هاي غير منطقي تعمير مداوم و عدم مقاومت در مقابل زلزله بر طرف خواهند شد وظيفه معماري فقط تامين اين نيازهاي عملي نيست به طور كلي تقليل معماري به چنين سطحي نه فقط با رسالت معماري در تضاد است بلكه عملا به ناچيز شمردن همان حداقل هاي فني و كاربردي منجر مي شود.

به طور كلي انتخاب جهت استقرار ساختمان به عواملي چون وضع طبيعي زمين ،ميزان نياز به فضاهاي خصوصي ،كنترل و كاهش صدا و دو عامل باد و تابش آفتاب بستگي دارد مهمترين وظيفه آ ن است كه با توجه به شرايط حرارتي ،بهداشتي و رواني مورد نياز ساختمان را در جهتي قرار دهد كه بيشترين استفاده از نور خورشيد حاصل شود همان طور كه فصل هاي مختلف سال به دليل تغيير محور زمين نسبت به خورشيد از يكديگر متمايزاند جهت يك ساختمان نيز تحت تاثير مقدار انرژي خورشيدي تابيده به ديوارهاي  آن در ساعات مختلف قرار دارد.

شكل ساختمان نيز مي تواند تاثير زيادي در هماهنگ ساختن ساختمان با شرايط اقليمي همچنين در تعديل انتقال شرايط بحراني هواي خارج به داخل ساختمان  داشته باشد بهترين فرم ساختمان فرمي است كه كمترين مقدار حرارت را در زمستان از دست بدهد و در تابستان نيز كمترين مقدار حرارت را از آفتاب و محيط اطراف دريافت كند بنابراين پلان مربع بهترين فرم ساختمان محسوب مي شود زيرا با وجود بيشترين حجم كمترين سطح خارجي را دارد . البته اين مسئله در مورد ساختمان هاي قديمي كه معمولا پنجره هاي كوچكي دارند و به همين دليل مي توان نفوذ بسار كم آفتاب به داخل آنها را ناديده انگاشت صدق مي كند ولي در مورد ساختمان هاي امروزي كه داراي قسمت هاي شيشه خور بزرگي است اين مسئله صادق نييست تعيين بهترين فرم براي ساختمان ها با توجه به تاثير دماي هوا و تابش آفتاب در شرايط حرارتي هواي داخلي ساختمان صورت گيرد.

در تمامي نظريه هايي كه در مورد ارتباط جهت ساختمان با تابش آفتاب ارائه شده جهت جنوبي بهترين جهت براي ساختمان ها اعلام شده است البته بي ترديد اين جهت باعث  دريافت بيشترين مقدار انرژي خورشيدي در زمستان و كمترين آندر تابستان مي شود . عمده ترين و قابل توجه ترين ويژگي مصالح ساختماني ظرفيت و مقاومت حرارتي آن است مهمترين ويژگي مصالح ساختمان به شرايط اقليمي محيط آن بستگي دارد از اين رو ويژگي لازم براي مصالح ساختماني در مناطق اقليمي گوناگون متفاوت است . در فصل گرم به دليل اختلاف زياد دماي هواي شب و روز مصالح ساختماني بايد با دقت بيشتري انتخاب شود بنابراين بهترين نتيجه زماني حاصل مي شود كه قسمت هايي از ساختمان كه هنگام روز مورد استفاده قرار مي گيرد با مصالح ساختماني سنگين مورد استفاده هنگام عصر و شب با مصالح سبك و با ظرفيت حرارتي كم ساخته شوند .

در طراحي خانه ها ي روستايي بايد مصالح فضاي مسكوني با فضاي دامي تفاوت داشته باشد و همچنين بايد ورودي فضاي مسكوني با فضاي دامي جدا باشد . در طراحي خانه هاي روستايي بايد دقت كرد كه در مسير وزش باد و همچنين در مسير شيب قرار نگيرد و بايد با توجه به فرهنگ و معيشتي كه دارند خانه ها طراحي شود.

 

3-14 تجزيه و تحليل و پيش بيني جمعيت آينده:

 

اسامي هر گونه برنامه ريزي اقتصادي ،فرهنگي ،اجتماعي .... تحولات جمعيتي است به دليل تغييرات اجتماعي ،فرهنگي و معيشتي در روستا و مراكزي كه با آن روستا مرتبط هستند افزايش جمعيت متغير است بنابراين نمي توان به طور قطع نسبت به تعيين تعداد جمعيت در سال هاي آينده اقدام كرداما به جمعيت اينكه به طور تقريبي شرايط آتي جمعيت مشخص شده است .

 

پيش بيني جمعيت 10سال آينده :

 

الف)توجه به نرخ رشد 30 ساله روستا =02/2

ب)توجه به نرخ رشد طبيعي 5 دوره اخير=44/2

ج)توجه به عامل مهاجرت كه نرخ رشد واقعي در آن محاسبه شده است=08/0

 

80224/1039 = (02/0 +1) 853 =94p

 

افراد افزايش يافته    8022403/186 =853 -80224/1039

 

خانوار افزايش يافته                 36/37=8022403/186

 

نرخ رشد پيشنهادي                                        2

 

بعد خانوار پيشنهادي                                      5

 

 

 

 

 

 

 

جدول وضع موجود پيشنهادي

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نقد پلان:

 

اين بنا يك ساختمان نيمه با دوام است كه به صورت شرقي غربي در داخل روستا واقع شده است از آنجا كه مي دانيم تابش خورشيد هميشه براي روشنايي طبيعي در ساختمان لازم است ولي از آنجا كه اين نور در نهايت به حرارت تبديل مي شود ميزان تابش مورد نياز براي ساختمان بايد با توجه به نوع آن و شرايط اقليمي محل آن تعيين شود و اين بنا از لحاظ تابش خورشيد ضعيف است .

ديوار هاي شرقي غربي در زمستان پرتوي آفتاب كمتر از تابستان به اين ديوارهامي تابد.اين ساختمان داراي فضاهاي داخلي :دو اتاق خواب ،آشپزخانه كهفضاي مناسبي براي آشپزخانه وجود ندارد و همچنين داراي يك سرويس است كه در خارج از ساختمان قرار دارد و داراي يك فضايي براي نگهداري مرغ و همچنين فضايي براي نگهداري دام وجود دارد و قسمتي از اين ساختمان به صورت مخروبه است كه استفاده اي جز انباري نشده است از معايبي كه در اين ساختمان وجود دارد اينكه ورودي حيوانات و افراد خانه يكي است كه بايد ورودي را جدا كرد . اين ساختمان تقريبا در جهت مخالف وزش باد قرار گرفته است به طور كلي ايجاد تهويه طبيعي در ساختمان به اختلاف فشاري كه وزش باد در جداره هاي خارجي آن به وجود مي آورد بستگي دارد و جريان هواي ايجاد شده در اثر اختلاف دماي سطوح مختلف ساختمان در فضاي داخلي آن ناچيز و قابل اغماض است و فقط وزش باد در چگونگي تهويه طبيعي و دماي هواي داخل يك ساختمان و در نتيجه آسايش آن تاثير مي گذارد . بنابراين نياز به تهويه در ساختمان لازم است كه به نوع اقليم بستگي دارد و بر اساس فصل هاي مختلف سال در منطقه مورد نظر تغيير مي كند در اين بنا بسته به نوع اقليم و كمبود امكانات تهويه مناسبي وجود ندارد و همچنين اندازه پنجره هاي اتاق در شرايط تهويه داخل آن تا حد زيادي به وجود يا عدم وجود كوران در اتاق بستگي دارد در اتاق هايي كه پنجره هاي آن در يك طرف ديوار قرار دارد و اندازه پنجره ها تا حد بسيار كمي در سذعت جريان هوا در آن اتاق تاثير دارد كه در اين  ساختمان متاسفانه از پنجره چنداني استفاده نشده است .

مصالح اين ساختمان قسمتي آجر و قسمتي كه محل نگهداري دام است از كاه گل استفاده شده است عمده ترين و قاب توجه ترين ويژگي مصالح ساختماني ظرفيت و مقاومت حرارتي آن است مهمترين ويژگي مصالح ساختماني به شرايط اقليمي محيط آن بستگي دارد از اين رو ويژگي لازم براي مصالح ساختماني در مناطق اقليمي گوناگون متفاوت است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نقد پلان نوساز

 

با توجه به اينكه مسير باد در روستا شمالي –جنوبي است جهت بازشوها در سمت شرقي – غربي قرار مي گيرد . فضائي كه مربوط به نگهداري دام است در حياطي كه پشت نماي اصلي لست قرار گرفته كه باعث شده تا اين قسمت از فضاي مسكوني ساختمان جدا شود و داراي ورودي مجزا مي باشد . حياط ديگر براي رفت و آمد افراد مورد استفاده قرار مي گيرد . اين بنا در دو طبقه طراحي شده است كه طبقه پايين فضاهاي آشپزخانه ،اتاق نشيمن و اتاق قرار دارد و در طبقه بالا حال پذيرايي ،حمام و آشپزخانه و اتاق قرار دارد حال پذيرايي نسبتا وسيع است كه البته وسيع بودن فضاها در ابنيه قديمي كمتر ديده مي شود كه دليل آن اين بوده تا فضاها به آساني گرم شوند و تبادل حرارتي كمتري داشته باشد كه در پلان هاي نوساز اين امر كمتر ديده مي شود

 

 

 

 

 

 

نقد پلان با دوام

 

 

 

اين خانه به صورت شمالي مي باشد تقريبا خانه به دو بخش مساوي دامي و مسكوني تقسيم شده كه يكي از معايب آن نيز همين است بنا براين حداقل حدود 60 درصد مسكوني و بقيه دامي است يكي ديگر از معايب آن محل سرويس مي باشد كه خارج از خانه در حياط مي باشد حمام نيز ندارد يكي از اتاق هاي داخل خانه تهويه ندارد آشپزخانه نيز همين طور يكي از محاسن آن فيلتر ، تقسيم فضاست كه داراي نورگير مي باشد.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 15 خرداد 1393 ساعت: 9:14 منتشر شده است
برچسب ها : Research Paper on Rural Architecture of Iran,معماری روستایی در ایران,ایران ومعماری روستایی ایران,