تحقیق دانشجویی - 666

مي پسندم 0 نمي پسندم 0

اين مطلب در تاريخ: جمعه 31 مرداد 1393 ساعت: 17:18 منتشر شده است
برچسب ها : *تاريخچه تربيت بدني,

نويسنده:مدیریت سایت

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید

موانع اتحاد و انسجام اسلامی

بازديد: 325

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

موانع اتحاد و انسجام اسلامی

بررسی عوامل اتحاد و آثار آن، موانع انسجام و علل آن، راهکارهای حفظ اتحاد و رفع موانع آن ازجمله مباحث درخور توجهی است که دراین سال اهمیت بیشتری پیدا می کند. بر این اساس مقاله حاضر به بررسی گوشه ای از موانع اتحاد از منظر قرآن کریم و روایات معصومین (ع) می پردازد.

سال ۸۶ با تدبیر رهبر فرزانه انقلاب به نام اتحاد ملی و انسجام اسلامی نام گرفت، اهمیت این تدبیر زمانی روشن می شود که به عمق تلاشهای استکبار جهانی و در رأس آن شیطان بزرگ آمریکا درجهت ایجاد شکاف بین صفوف مسلمین در سرتا سر جهان به طور عام و بر هم زدن انسجام ملت مقتدر ایران به طور خاص واقف باشیم. اختصاص بودجه های کلان درجهت اسلام ستیزی، حضور نظامی درخاورمیانه به ویژه درعراق افغانستان، فشار مضاعف برکشورهای مستقل اسلامی نظیر ایران، سوریه، لبنان و فلسطین و... طرح های پیچیده و خطرناک نظیر خاورمیانه جدید، جهانی سازی و دفاع از دموکراسی و حقوق بشر آمریکایی و اقداماتی از این دست هر مسلمان اندیشمند و دل سوز و هر آزاده غیوری را به اوج خوی پلید استعمار در سلطه برجهان آگاه می سازد. امت اسلام و آموزه های حیات بخش قرآن بزرگترین مانع در جهت دستیابی استکبار به این اهداف شوم است. به شرط آنکه با اعتصام و تمسک به قرآن و مشترکات اصیل و با خردورزی، اندیشه محوری و عقلانیت و به دور از تعصبات نژادی، فرقه ای، حول محور اسلام و قرآن اتحاد و انسجام خویش را روز افزون نمایند و متأثر از تبلیغات امپراطوری رسانه ای ناتوی فرهنگی استکبار نگردند.

مطلب را با هم از نظر می گذرانیم:

● اتحاد، نعمت الهی برای بشریت

اتحاد و همبستگی و صبر و پایداری رمز موفقیت ملتها و اختلاف و تفرقه و تن پروری و دنیا طلبی موجب شکست و ذلت آنهاست و این سنت پیوسته الهی درمیان جوامع بشری است. از همین رو قرآن از اتحاد با عنوان نعمت الهی یاد می کند و خطاب به مسلمین می فرماید: «واذکر وا نعمت الله علیکم اذکنتم اعداء فالف بین قلوبکم فاصبحتم بنعمته اخونا؛]۱[ نعمت خداوند برخودتان را به یاد آورید که دشمنان هم بودید و خداوند بین قلبهایتان دوستی برقرار کرد و به برکت آن برادران یکدیگر شدید.»

مدنی الطبع بودن انسان به طور فطری باعث می شود که آدمی از تنها زیستن بگریزد و زندگی گروهی را انتخاب کند؛ ]۲[ اما این مسأله در کنار فوایدی همچون تلاش متقابل برای رفع نیازمندی ها مشکلاتی را نیز به همراه دارد، که تنازعات و مرافعات از جمله آنهاست.

در فلسفه اسلامی ضرورت وجود قانون و شریعت، آن هم شریعتی آسمانی که به طور طبیعی ارسال پیامبران را در پی دارد بر همین اساس تبیین شده است.]۳[

قرآن کریم پیش از تاکید بر لزوم وحدت امت اسلامی بر وحدت جوامع انسانی تاکید می کند که ثمره توجه انسانها به این وحدت تقویت روابط انسانی و احترام متقابل میان آنها و پیشگیری از برتری طلبی و استکبار و استعمار دیگران است. از این رو قرآن جوهر خلقت آدمیان را یکسان معرفی می کند:

«هو الذی خلقکم من نفس واحده» ]۴[ و اختلافات جنسیتی، قومی، نژادی وزبانی را نه به جهت فخر فروشی آدمیان بر یکدیگر بلکه به منظور شناسایی بهتر همدیگر معرفی می کند:«و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا؛ ]۵[ و شما را به صورت ملتها و قبایلی قرار داد تا یکدیگر را بشناسید» و در پایان بر این نکته تاکید می ورزد که تنها معیاری که مایه برتری آدمیان می شود، تقوای الهی است. برتری ناشی ا زتقوا نیز در ساحت ربوبی الهی است و حقوقی افزون بر حقوق شهروندی در جوامع انسانی مختص متقین نمی کند تا به طغیان ایشان بینجامد، بلکه برعکس حقیقت تقوا رعایت اخلاق سیاسی، اقتصادی، فردی و اجتماعی است.

قرآن علاوه بر اتحاد جامعه جهانی، بر اتحاد و ادیان آسمانی در گوهر و جوهر آن که همان اسلام و تسلیم در برابر خداوند است، اشاره می کند:«ان الدین عندالله الاسلام.» ]۶[

و از ادیان مختلف می خواهد تا با تکیه بر مشترکات اصیل که همانا سه اصل بنیادین توحید، نبوت و معاد است، اختلافات را کنار بگذارند و در برابر دنیای کفر و الحاد موضع مشترکی اتخاذ کنند: «قل یا اهل الکتب تعالوا الی کلمه سواء بیننا و بینکم الانعبد الا الله و لانشرک به شیئاً...»]۷[

اتحاد ادیان اگرچه ارزش ذاتی دین کامل تر و برتر و تکلیف واقعی ادیان در پذیرش این دین کامل را نادیده نمی گیرد، بلکه در عین باقی بودن این اصل، به منظور تحکیم بنیادهای جامعه دینی همراه با امنیت و آرامش در مقابل دنیای استکبار و سلطه طلبی و کفر مورد تاکید است. گستره خاص تری از اتحاد مورد تاکید قرآن، اتحاد امت اسلام و مومنان به دین مبین اسلام به عنوان «امت واحده» است:«ان هذه امتکم امه واحده و انا ربکم فاعبدون». ]۸[ بر این اساس قرآن مومنان را برادر یکدیگر خوانده:«انما المومنون اخوه ]۹[ و از آنان می خواهد در امور خیر و تقوی یار و مددکار هم باشند:«تعاونوا علی البر و التقوی» ]۰۱[ و با تمسک به حبل متین الهی هرگونه اختلاف و تفرقه ای را کنار بگذارند:«و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا»؛]۱۱[اختلافاتی که انسجام صفوف مسلمین را می شکند، عزت و قدرت و شوکت آنان را جریحه دار می سازد، روح امید و اصلاح جوامع اسلامی را به یاس و دل نگرانی و انحطاط مبدل می کند و دشمنان مسلمین را بر آنان جری می سازد.

از همین رو؛ پیامبر اکرم (ص) جمع گرایی را مورد تاکید قرار داده و آن را رحمت معرفی می کند و تفرقه را مایه عذاب می داند:«الجماعه رحمه و الفرقه عذاب» ]۲۱[ و قرآن مومنانی را که در راه خدا همچون سدی پولادین و بنایی آهنین پیکار می کنند، محبوب ذات مقدس الهی دانسته است:«ان الله یحب الذین یقاتلون فی سبیله صفا کانهم بنیان مرصوص» ]۳۱[ چنین مومنانی با یکپارچگی و انسجام و اتحاد و گریز از عزلت نشینی و فرد محوری در جهاد پیوسته در عرصه های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و اجتماعی اند ]۴۱[ و در مقابل طوفانها و مشکلات مختلف و دسیسه ها و تفرقه افکنی ها و نیات شوم مستکبران و تحریم ها و تهدیدهای استعمارگران و تطمیع های فرصت طلبان همچون کوه استوار و همچون پولاد سخت و آبدیده اند و نیت آنان نیز غیر از رضایت الهی و سربلندی راه و مرام الهی (فی سبیل الله) چیز دیگری نیست.

البته کنار گذاشتن اختلاف و پیشه ساختن وحدت به معنای یکی شدن افکار و عقاید و آداب و رسوم و سنت ها نیست تا تحقق آن را محال بدانیم و تفاوت های مذهبی و عقیدتی را نکوهش کرده و مباحثات و مناظرات کلامی به منظور محکوم ساختن یک فرقه و متجلی ساختن حقانیت دیگری را مقدمه اتحاد بشماریم؛ بلکه مسلمین می توانند در عین پای بندی به افکار و عقاید خویش و ادامه مباحثات علمی و استدلالی با تکیه بر اصول مشترک که همان خدای واحد، قبله واحد، کتاب آسمانی واحد و پیامبر واحد و ... است، مسئولیت مشترکی را در مقابله با شرک و کفر، بی عدالتی و بیداد، استکبار و استعمار و روشن ساختن چراغ حقیقت در مقابل حق جویان عالم اتخاذ کرده و در تحقق آن بکوشند.

امام خمینی در این خصوص فرموده اند «ما جدایی بین خودمان و مسلمین احساس نمی کنیم و امیدواریم که مسلمین هم احساس کنند که همه ممالک اسلام است و همه مال همه مسلمین .» ]۵۱[ «اگر مسلمانان به دستورات اسلام رفتار کنند و وحدت کلمه خود را حفظ نمایند و از اختلاف و تنازع که مایه شکست آنهاست، دست بکشند، در سایه پرچم «لااله الاالله» از تجاوز دشمنان اسلام و جهان خواران مصون خواهند شد و دست شرق و غرب را از بلاد عزیز مسلمین قطع خواهند کرد...» ]۱۶[

● موانع اتحاد و انسجام اسلامی

به یقین اتحاد میان مسلمین که مایه قدرت و شوکت آنان و ضعف دشمنان آنان می گردد و همچون خاری در چشم مستکبران جهان است، بدون مانع نخواهد بود و واکنش و عکس العمل سخت آنان را همراه با برنامه ریزی دقیق و طولانی برای ایجاد تفرقه بین صفوف مسلمین و کمرنگ ساختن ارزش های اسلامی که جانمایه این اتحاد است، به همراه خواهد داشت. شناخت این موانع و شناساندن آن به امت اسلام و تلاش در جهت رفع آن از سوی عالمان و اندیشمندان مسلمان امری بایسته و قطعی است که بی توجهی به آن خسارت عظیمی بر پیکره امت اسلام وارد خواهد ساخت چنان که مسلمانان از جهت بی تدبیری حاکمان و رهبران و کوتاهی عالمان و اندیشه وران خویش ضربه ها خورده اند و فرصت ها سوزانده اند.

موانع اتحاد و عوامل اختلاف در این مقاله به دو دسته تقسیم شده است: الف) موانع اخلاقی اتحاد؛ ب) موانع سیاسی و اجتماعی اتحاد.

اگر چه بررسی دقیق و همه جانبه این موانع فرصت و مجال بسیار گسترده ای را می طلبد، اما کوشش ما در این مجال اندک آن است که به خطوط کلی و اصلی آن اشاره گذرا داشته باشیم.

الف) موانع اخلاقی اتحاد

پیامبر اکرم(ص) هدف از بعثت خویش را اتمام مکارم اخلاقی بیان کردند: «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»]۱۷[ و اخلاق صرفا در آداب فردی خلاصه نمی شود، بلکه اخلاق اجتماعی نیز بخش عمده آن است و اساسا آن گاه که اخلاق فرد، فاسد باشد، اجتماع که مجموعه ای از فردهاست، فاسد می شود و روابط انسانی ناسالمی را پیدا خواهد کرد.

اتحاد نیز به عنوان عنصری اجتماعی از این مهم مستثنی نیست. اخلاق صحیح اسلامی پایه های وحدت را مستحکم می کند و صفات زشت و رذیله بنیادهای آن را فرو می پاشد.

۱) هواپرستی و عدم اخلاص:

در بسیاری موارد اختلافات افراد و گروه ها، ظاهری علمی و فکری دارد اما در واقع امر جز هوی پرستی، خودپسندی و خودخواهی منشأ دیگری ندارد.]۱۸[ اگر پذیرش و واگذاری مسئولیت ها، حمایت ها و راندن ها، پست ها و مقام ها همه در خدمت رضایت الهی باشد، نه خوشایندی خویشاوندان، هم مسلکی ها و هم حزبی ها و فقط در راستای حل مشکلات جامعه اسلامی و امت واحده اسلام باشد، اتحاد حاصل می شود. از همین روست که شیطان اختلاف افکن و تفرقه جو بر مخلصان راه تسلطی ندارد؛ چرا که خود اعتراف کرد که «لاغوینهم اجمعین الا عبادک منهم المخلصین»]۱۹[ و به همین سبب است که پیامبر اکرم(ص) اخلاص عمل برای خداوند، در کنار خیرخواهی برای پیشوایان اسلام و ملازمت با جماعت مسلمین و جدا نشدن از آن را سه عنصری دانستند که قلب هیچ مسلمانی نباید بر آنها خیانت کند.]۲۰[

تقدم اخلاص عمل برای خدا بر دو عنصر دیگر در حدیث پیامبر اکرم(ص) نشانگر نقش محوری اخلاص در اتحاد و رفع اختلاف است.

۲) تعصب کور:

تعصبات شخصی، مذهبی و گروهی از جمله موانع مهم اتحاد است. انسان متعصب به صرف وابستگی مذهبی، ملی و گروهی و بدون دلیل و برهان و به صورت افراط گونه به حمایت یا نکوهش حزب، فکر و یا مذهب دیگری می پردازد و جز جناح و عقیده خویش همه آراء و دیدگاه ها را باطل می شمارد.]۲۱[

شخص متعصب بیشتر به کسی می ماند که به تنهایی در خانه ای از جنس آیینه زندگی می کند و به هر سمت که رو کند، جز خویشتن کسی را نمی بیند. قرآن در وصف مشرکان می فرماید: «و اذا قیل لهم اتبعوا ما انزل الله قالوا بل نتبع ما الفینا علیه ءاباءنا اولو کان ءاباوهم لایعقلون شیئا و لایهتدون؛]۲۲[ و چون به آنان گفته شود از آن چه خدا نازل کرده است پیروی کنید می گویند: بلکه از چیزی که پدران خود را بر آن یافتیم پیروی می کنیم. آیا هر چند پدرانشان چیزی را درک نمی کردند و به راه صواب نمی رفتند ]باز هم در خور پیروی هستند[.»

اساساً آموزه های اسلام با تعصب سر سازگاری ندارد و هرکس که تعصب بورزد تا دیگران به خاطر او تعصب بورزند، رشته های ایمان را از گردن خود باز کرده است و این است معنای حدیث پیامبر(ص) که فرمود: «من تعصب أو تعصب له فقد خلع ربق الایمان من عنقه.»(۲۳)

با این حال چگونه می توان پذیرفت کسی که ادعای اسلام و ایمان می کند و با تعصب کورکورانه نسبت به ملیت و مذهب و عقیده خویش، بذر اختلاف را بین جوامع اسلامی می کارد؟ مگر نه این است که استعمارگران از تعصب کور وهابیت به عنوان ابزاری جهت اختلاف مسلمین و برادرکشی استفاده می کنند؟

۳) تکبر و خودپسندی:

تکبر آفتی اخلاقی است که در نابسامانی روابط اجتماعی تأثیر بسزایی دارد. خوی استکباری تنها متعلق به بیگانگان نیست بلکه بسیاری از مسلمان نماها نیز دارای چنین روحیه ای هستند که در صورت رسیدن به قدرت، ضررهایی بیش از مستکبران خارجی بر مسلمین وارد می کنند. قرآن کریم روایتگر افراد و اقوامی است که با روحیه استکباری خویش، خود و قوم خویش را گمراه کرده و زمینأ اختلاف و چنددستگی را در مخاطبان دعوت پیامبران رقم زدند؛ چنان که قوم عاد و شعیب در قرآن به این ویژگی متصف شده اند: «فاما عاد فاستکبروا فی الارض»(۲۴) «قال الملأ الذین استکبروا من قومه لنخرجنک یا شعیب والذین ءامنوا معک من قریتنا...»(۲۵)

علاوه بر این، تکبر باعث انزوای اجتماعی شده و فرد متکبر بزودی حتی نزدیکترین دوستان و بستگان خویش را از دست می دهد.(۲۶) افراد جامعه ای که چنین خویی دارند، بهره ای از وحدت و انسجام نخواهند برد و جامعه به انحطاط کشیده می شود و این است معنای حدیث امام علی(ع) که فرمودند: «من تکبر علی الناس ذل؛(۲۷) کسی که فخرفروشی کند، ذلیل می شود.» و همین است ریشه نفرت آزادی خواهان جهان از آمریکای مستکبر که رهبران آن با حضور در کشورهای مستقل و آزادی خواه با نفرت و خفت مورد استقبال و بدرقه قرار می گیرند.

۴) حسادت، کینه ورزی و بدگمانی:

در روابط میان مسلمانان طبیعتاً اختلافات و کدورتهایی پیش می آید که با بزرگ منشی، مسالمت جویی و عفو و گذشت قابل رفع است و برعکس کینه ورزی موجب افزایش شکاف و تعمیق اختلافات و کدورتهاست.

تاریخ جهان پر است از انتقام جویی های بی رحمانه سلاطین و امرا و قبایل و اقوام و ملت ها که ریشه در حسادتها، بدگمانی و کینه توزی های فردی دارد و علاوه بر غارت ها، هتک ناموس ها و تجاوزها وحدت جامعه انسانی را خدشه دار ساخته است؛ چه آنکه تاریخ اسلام نیز در خود چنین کینه توزی هایی را میان فرق مختلف بسیار ثبت کرده است. اما تعالیم پیامبران و قرآن براساس ایجاد صلح و آشتی میان برادران دینی «فاصلحوا بین اخویکم»(۲۸) و پاسخ دادن بدیها با خوبی: «ادفع بالتی هی احسن»(۲۹) و پیشه ساختن عفو و گذشت و مدارا بنا شده است: «خذ العفو و امر بالعرف و اعرض عن الجاهلین.»(۳۰)

در چنین فضایی الفت و برادری میان مسلمانان ریشه دار می شود و در هجمه ها، توطئه ها و مشکلات یار و یاور دیگر هستند.

۵) دنیاپرستی و جاه طلبی:

اتحاد در بسیاری از موارد نیازمند روحیه ایثار و فداکاری، عفو و بخشش و تواضع و فروتنی است. دنیاطلبان و عاشقان شهرت و مقام که هیچ عملی را جز در راستای مال و مقام انجام نمی دهند و در لحظات بحرانی و مشکلات اجتماعی به جای میدان دادن به افراد لایق و گذشتن از حقوق خویش بر حفظ قدرت و موقعیت حزب و جناح خویش تأکید می کنند، بزرگترین سنگ اندازی را در جهت اتحاد مسلمانان ایجاد می کند. آنها به جای اعتصام به حبل الله به عنوان محور وحدت به حبل شیطان که همان دنیاپرستی است، چنگ می زنند و ایجاد تفرقه می کنند. آنان به راحتی به خاطر متاعی اندک و پستی کوچک پست می شوند و عزت و شوکت خود و میهن خود را می فروشند و استعمارگران نیز باتوجه به چنین روحیاتی به تطمیع مادی و معنوی آنان می پردازند.

آنان کسانی هستند که به فرمایش قرآن چون تجارت یا سرگرمی لهو را دیدند، از گرد رهبر خویش به عنوان محور وحدت پراکنده می شوند: «و اذا راوا تجاره او لهوا انفضوا الیها و ترکوک قائماً»(۳۱) و دقیقاً از همین روست که علی(ع) دنیادوستی ها را سرآغاز فتنه ها و ریشأ همه محنتها و رنج ها می دانند: «حب الدنیا رأس الفتن و اصل المحن»(۳۲) و چه رنجی از این بالاتر که بیش از یک میلیارد مسلمان هنوز تحت نفوذ اقتصادی، سیاسی و نظامی غرب اند و جز در موارد اندک استقلال و اقتدار بایسته یک مسلمان را ندارند. علاوه بر عوامل یاد شده، عوامل دیگری نیز نظیر بدبینی و بدگمانی، حسادت و لجاجت و... به عنوان موانع اخلاقی اتحاد وجود دارد که در مجال وسیع تر قابل تبیین هستند.

ب) موانع سیاسی و اجتماعی اتحاد

تفکیک دقیق موانع اتحاد به جهت در هم تنیدگی موضوعات و ارتباط و انسجام آنها با یکدیگر امکان پذیر نیست. موانعی چون عزلت گزینی، تحزب گرایی، اطاعت ناپذیری از رهبری و نقش استعمار را می توان از جمله مهم ترین موانع سیاسی و اجتماعی وحدت دانست.

۱) عزلت گزینی:

مسئولیت پذیری، حضور در اجتماع و مراسم جمعی از لوازم اتحاد است. آنان که به بهانه های واهی نظیر کفایت حضور دیگران، بی ارزشی پست و مقام، ناسالم بودن محیط، عدم توان مدیریت... کنج عزلت گزینند، افراد مسمومی برای شکل گیری انسجام اسلامی هستند. چنین مسلمانانی نه تنها منفور بیگانگان نیستند، بلکه اساساً مورد حمایت و تشویق آنان نیز قرار می گیرند.

پیامبر اکرم(ص) اجتماع را مایه رحمت و پراکندگی را مایه عذاب می داند: «الجماعه رحمه و الفرقه عذاب» ]۳۳[ و قرآن کریم با جمله کوتاه، «و اعتصموا بجبل الله جمیعا و لاتفرقوا» ]۳۴[ حکم قطعی لزوم و اجتماع را صادر می کند. چرا که جمعگرایی ایجاد درد مشترک می کند که به دنبال آن روح جمعی تلاش گروهی را برای حل دردها و مشکلات ایجاد می نماید و این فریاد رسای پیامبر است که می فرماید: «من اصبح ولم یهتم بأمور المسلمین فلیس بمسلم؛ ]۳۵[ آن کس که صبح کند در حالی که به امور مسلمانها اهتمام نداشته باشد؛ مسلمان نیست.» و در جای دیگر فرمودند: «من سمع رجلا ینادی یا للمسلمین فلم یجبه فلیس بمسلم؛]۳۶[ کسی که بشنود که مسلمانی استغاثه می کند و می گوید: ای مسلمانها به داد من برسید و به او پاسخ ندهد مسلمان نیست.»

بسیار شنیده اید از مسلمان نمایانی که با سیاستهای جمهوری اسلامی، در کمک به مردم عراق و افغانستان، سوریه و لبنان و فلسطین، بوسنی و هرزه گوین اعتراض می کنند و دولتمردان را به حل مشکلات داخلی فرا می خوانند با این توجیه که ما را با آنان چه کار و مشکلات آنان به خودشان مربوط است؛ همان چیزی که بر سر زبان بسیاری از مردم افتاد و متأسفانه در برخی فیلمها و برنامه های تلویزیونی تبلیغ می شود که «مشکل خودته»!!

۲) تحزب گرایی:

با رشد احزاب و طیف های سیاسی در غرب پاره ای از به اصطلاح روشنفکران دوای درد مشکلات کشورهای اسلامی را در ایجاد احزاب مختلف می بینند و تعدد احزاب را به هر شکل مایه شکوفایی و رشد سیاسی یک کشور می دانند. اگر چه نقش احزاب متعهد و با وجدان، میهن پرست و با ایمان که در راستای صلاح کشور و اسلام گام برمی دارند و هر یک گوشه ای از مشکلات واقعی کشور را به چالش و اصلاح می کشانند، قابل انکار نیست؛ اما از آنجا که عمدتا موانع اخلاقی بیان شده نظیر تعصب و علاقه افراطی، جاه طلبی و هوی پرستی، حسادت و بدبینی و عدم اخلاص در انگیزه های مجریان و هواداران این احزاب نفوذ پیدا می کند؛ خود مانع ایجاد اتحاد و انسجام آنان می گردد.

لیکن اگر دهها حزب در هر یک از کشورهای اسلامی در راستای قدرت اسلام و مسلمین و کلمه الله فعالیت کنند، مصداق حزب الله خواهند بود که هم مورد تأیید قرآن است و هم مژده پیروزی آنان بر دشمنان و رستگاری از سوی خداوند به آنان داده شده است: «الا ان حزب الله هم الغالبون.» ]۳۷[امام خمینی(ره) با تأکید بر خطرناک بودن گروه گرایی فرمود: «آنهایی که اعتقادشان این است که می خواهند خدمت کنند به کشور، با آنها تفاهم کنید! بگویید: اگر می خواهید خدمت کنید، چرا گروه گروه می شوید؟ گروه گروه شدن معنایش این است که من می خواهم برای خودم بکشم، آن می خواهد برای خودش بکشد، اظهار وجود بکند...»]۳۸[

۳) اطاعت ناپذیری از رهبر:

رهبر به سان ناخدای کشتی است که وجود او لازم و حیاتی است. اگر ساکنان کشتی هر یک به حرف و راه خود باشند، نه تنها کشتی به مقصد نمی رسد که خطر غرق شدن آن هم بسیار است.

اطاعت از خداوند، پیامبر او و اهل بیت ایشان و رهبران صالحی که خدا محوری را سرلوحه کارشان قرارداده اند، در قرآن مورد تأکید است: «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم»]۳۹[ قرآن کریم یکی از وظایف پیامبر(ص) را به عنوان رهبر جامعه اسلامی، حل اختلافات که عامل عمده ای در عدم انسجام است، می داند و از مردم می خواهد در اختلاف به حکم خدا و پیامبر گردن نهند: «فان تناز عتم فی شیء فردوه الی الله و الرسول.»]۴۰[

۴) استعمار:

خوی استکباری و روح استعماری هرگز اجازه برتری و عزت مسلمین را نخواهد داد. قوم عاد با چنین روحیه استکباری می گفتند: چه کسی از ما قدرت نیرومندتر دارد: «فاما عاد فاستکبروا فی الارض بغیر الحق و قالوا من اشد منا قوه»(۴۱) از این رو مستکبران همواره به دنبال یافتن راهکارهای ضعف کشورهای مستقل و آزادی خواه هستند و از آنجا که خطر جامعه منسجم اسلامی برای آنان قطعی است، نه مسلمان گوشه گیر و عزلت گزین، استعمار به دنبال شکستن این انسجام و تفرقه افکنی میان آنان است و از آنجا که قرآن و آموزه های الهی محور وحدت است، از بزرگترین شگردهای آنان تضعیف آموزه های ایمانی مسلمین است. این است اعلامیه خطرناک جامعه جهانی یهود که می گوید: «بر ما واجب است که کتاب ایشان، قرآن را که برنده ترین سلاح اسلام است، استخدام کنیم تا اسلام را از میان برداریم و بر ما واجب است که به مردم نشان دهیم آن چه در قرآن از مطالب صحیح است، جدید نیست و از جای دیگر گرفته است و آنچه در آن جدید است، نادرست است.»(۴۲)

«گلادستون» یکی از نخست وزیران کلیدی انگلستان در شکل گیری این امپراطوری پیر در مجلس عوام گفته بود: «دو گردنه سختی که راه تسلط ما را بر مستعمرات اسلامی بسته است و با تمام قوا باید در برداشتن آن کوشید، دو چیز است.» در این وقت قرآنی را که همراه آورده بود، نشان داد و گفت: «اول این کتاب»، آن گاه اندکی سکوت کرده و با دست چپ به سمت مشرق اشاره نمود و گفت: «دوم این کعبه است.»(۴۳)

و دقیقا او بر دو محور مشترک مسلمانان جهان انگشت گذاشته و آنان را نشانه رفته است. بر این اساس ترویج قومیت گرایی و تعصبات افراطی، حزب گرایی، تضعیف پایه های ایمان از طریق تهاجم فرهنگی، تخریب شخصیتهای وحدت آفرین از طریق شایعه سازی و ترور شخصیت و اشخاص، ایجاد نارضایتی از طریق ایجاد توقعات و بزرگ نمایی نواقص، از مهم ترین شگردهای استعمار برای وحدت شکنی است.(۴۴)

علاوه بر دو مانع عمده بیان شده، می توان از مسئله جهل و بی خبری و غفلت و بی توجهی، بی هدفی و شناخت ناقص از دین و جزئی نگری و صرف عمر در مناقشات جزئی به عنوان موانع فکری اتحاد نام برد که تفصیل آن در منابع اسلامی قابل پیگیری است. جهل از اهمیت اتحاد و موانع آن، جهل از آثار زیانبار تفرقه، جهل از توطئه های گسترده استعمار، غفلت از مشکلات مسلمانان و نیازهای حیاتی آنان، عدم انتخاب هدف درست و پایداری در راه آن، تاکید بر بخشی از آموزه های دینی از جمله عبادات فردی و غفلت از ابعاد اجتماعی دین که چهره ناقصی از دین را متجلی می سازد، عدم نگرش کلان به مسایل و کوته نظری و خرده بینی از جمله محورهای مهم این موانع است که در مجال گسترده تر باید مورد توجه قرار گیرد.

براي ديدن ساير اقدام پژوهي هاوگزارش تخصصي ها وتحقيقات ديگر برروي لينک هاي زيرکليک کنيد

مي پسندم 1 نمي پسندم 0

اين مطلب در تاريخ: جمعه 31 مرداد 1393 ساعت: 8:59 منتشر شده است
برچسب ها : موانع اتحاد و انسجام اسلامی,

نويسنده:مدیریت سایت

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید

تحقیق کامل درباره جهاد

بازديد: 665

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

تحقیق کامل درباره جهاد

جهاد بطور حتم به حال انسان خداشناس بهتر است، زیرا نتیجه آن یا غلبه و ظفر و سرفرازی است، و یا شهادت و فوز به درجات بهشت است.

جهاد به معنی جنگ و پیکار در راه خداست، و هنگامی که اسلام در مخاطره قرار گرفته و از طرف دشمنان مورد تجاوز و تهاجم قرار گیرد مصداق می‌یابد، و در صورتی که دفاع از حریم اسلام جز با عملیات نظامی امکان‌پذیر نباشد بر هر مسلمانی که قدرت بر آن داشته باشد واجب می‌گردد.

در تعدادی زیادی از آیات قرآن کریم به جهاد مر شده است که از جمله این آیات است:

بر شما جنگ نوشته شده در حالی که شما آن را مکروه می‌دارید، احتمال دارد که شما چیزی را مکروه بدارید ولی برای شما خیر باشد و احتمال دارد که شما چیزی را دوست بدارید ولی به شما ضرر داشته باشد، خدا می‌داند و شما نمی‌دانید.

(کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتٰالُ وَ هُوَ کُرْهٌ لَکُمْ وَعَسیٰ اَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسیٰ اَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَاللهُ یَعْلَمُ وَ اَنْتُمْ لٰاتَعْلَمُونَ) (سورهٔ بقره، آیهٔ ۲۱۶)

تفسیر: جهاد بطور حتم به حال انسان خداشناس بهتر است، زیرا نتیجه آن یا غلبه و ظفر و سرفرازی است، و یا شهادت و فوز به درجات بهشت است.

و مرگ در بستر برای کسی که ترک جهاد کند علاوه بر اینکه انباشته از حسرت و یأس از رحمت خدای متعال است چه بسا توأم با بیماری‌های بسیار دردآور و شکنجه‌دهنده نیز هست.

تفسیر: این آیه در مورد کفار مکّه نازل شده که با مسلمانان به جنگ برخاسته و آنان را از مکّه بیرون راندند.

در راه خدا قتال کنید و بدانید که خدا شنوا و بیناست.

(وَقٰاتِلُوا فی سَبیلِ اللهِ وَاعْلَمُوا اَنَّ اللهَ سَمیعٌ عَلیمٌ )

ای مؤمنان اسلحه خود را بدست گرفته گروه گروه و یا همه با هم کوچ کنید.

(یٰا اَیُّهَا الَّذینَ ٰامَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا نُبٰاتٍ اَوانْفِرُوا جَمیعا) (سورٔ نساء: آیهٔ ۷۱)

کوچ کنید، سبک و سنگین، با جان و مال در راه خدا جهاد کنید، همان برای شما بهتر است اگر بدانید.

(اِنْفِرُوا خِفٰافاً و ثِقٰالاً وَ جٰاهِدُوا بِاَمْوالِکُمْ وَ اَنْفُسِکُمْ فی سَبیلِ اللهِ ذٰلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ اِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ) (سورهٔ توبه، آیهٔ ۴۱)

تفسیر: منظور از سبک و سنگین سبک و سنگین در حرکت از نظر جوانی و سالمندی یا ثروت و دارائی یا عائله‌مندی و تجرد یا سواره یا پیاده است مطابق اقوال مختلفی که از مفسران در تفسیر آن نقل شده است، و یا اعم از همهٔ آنها بوده و شامل تمام وجوه می‌شود.

ای کسانی که ایمان آورده‌اید چه شده بر شما که هرگاه به شما گفته می‌شود که در راه خدا کچ کنیدسنگینی می‌کنید آیا عوض زندگی آخرت به زندگی دنیا راضی شد‌ه‌اید لذت زندگی دنیا جز چیز کمی نیست اگر کوچ نکنید خدا شما را به عذاب دردناک معذّب می‌کند و به جای شما قوم دیگری را برمی‌گزیند و هیچ ضرری از شما به او متوجه نخواهد شد خدا به هر چز تواناست.

(یٰا اَیُّهَا الَّذینَ ٰامَنُوا مٰالَکُمْ اِذٰا قیلَ لَکُمُ انْفِرُوا فی سَبیلِ‌اللهِ اثّٰاقَلْتُمْ اِلَی اْلاَرْضِ اَرَضیتُمْ بِالْحَیٰوهِٔ الدُّنْیٰا مِنَ اْلٰاخِرَهِٔ فَمٰا مَتٰاعُ الْحَیٰوهِٔ الدُّنْیٰا فِی اْلٰاخِرَهِٔ اِلّٰا قَلیلٌ اِلّٰا تَنْفِرُوا یُعَذِّبْکُمْ عَذٰاباً اَلیماً وَ یَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیْرَکُمْ وَلٰا تَضُرُّوُهُ شَیْئاً وَاللهُ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ) (سورهٔ توبه، آیهٔ ۳۸ و ۳۹)

هر کس در راه خدا جنگ کند کشته شود، یا پیروز گردد در آینده به او پاداش بزرگ خواهیم داد، چه شده بر شما که جنگ نمی‌کنید در راه خدا و در راه آنان که به ضعف و ناتوانی کشیده شده‌آند از مردان و زنان و کودکان که می‌گویند پروردگارا ما را از این دیار ستمگران بیرون بر و از پیش خود برای ما رهبر و یاوری قرار ده، کسانی که ایمان دارند در راه خدا می‌جنگند و کسانی که کفر ورزیده‌اند در راه طاغوت (طغیانگر در ظلم و گناه) می‌جنگند.

با دوستان شیطان جنگ کنید به درستی که مکر شیطان (در برابر نصرت و یاری خدا) ضعیف است.

(وَ مَنْ یُقٰاتِلْ فی سَبیلِ اللهِ فَیُقْتَلْ اَوْیَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتیهِ اَجْراً عَظیماً وَمٰا لَکُمْ لٰا تُقٰاتِلُونَ فی سَبیلِ اللهِ وَالْمُسْتَضْعَفینَ مِنَ الرَّجٰالِ وَالنِّسٰاءِ وَالْوِلْدٰانِ الَّذینَ یَقُولُونَ رَبَّنٰا اَخْرِجْنٰا مِنْ هٰذِهِ الْقَرْیَهِٔ الظّٰالِمِ اَهْلُهٰا وَاجْعَلْ لَنٰا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیّاً وَاجْعَلْ لَنٰا مِنْ لَدُنْکَ نَصیراً اَلَّذینَ ٰامَنُوا یُقٰاتِلُونَ فی سَبیلِ‌اللهِ وَالَّذینَ کَفَرُوا یُقٰاتِلُونَ فی سَبیلِ الّطٰاغُوتِ فَقٰاتِلُوا اَوْلِیٰاءَ الشَّیْطٰانِ اِنَّ کَیْدَالشَّیْطٰانِ کٰانَ ضَعیفاً) (سورهٔ نساء، آیات ۷۴ و ۷۵ و ۷۶)

البته شما را خواهیم آزمود، تا جهادکنندگان (و به رنج‌ها) صبرکنندگان را بشناسیم، و همچنین اخبار و اظهارات شما را بیازمائیم.

(وَلَنَبْلُوَتَّکُمْ حَتّیٰ نَعْلَمَ الْمُجٰاهِدینَ مِنْکُمْ وَالصّٰابِرینَ وَ نَبْلُوَا اَخْبارَکُمْ) (سورهٔ محمد، آیهٔ ۳۱)

این آیا بازگوکنندهٔ فسلفه و رمز زندگی انسان‌ها در این جهان است، که شیرینی‌های آن آمیخته به تلخی‌ها، و نعمت‌های آن توأم با رنج‌ها و سختی‌هاست.

این آیه گوشزد می‌کند که زندگی انسان‌ها در هر شرائطی که باشد در برگیرندهٔ امتحانات و آزمایش‌های گوناگون است، تا در عمل شناخته شوند کدام یک در صحنهٔ زندگی به جهاد و کوشش در راه خدا پرداخته، و کدام یک راحت‌طلبی را ترجیح می‌دهد، و از جهاد و کوشش و تحمل رنج‌ها در راه خدا سرباز می‌زند، تا پاداش و کیفر در برابر عمل باشد.

● فضیلت جهاد

ای مردمی که ایمان آورده‌اید آیا راهنمائی کنم شما را بسوی تجارتی که شما را از عذاب دردناک‌ رهائی بخشد (اینکه) ایمان بیاورید به خدا و پیامبر او و در راه خدا با اموال و جان‌های خود جهاد کنید، آن برای شما بهتر است اگر بدانید، (خدا) گناهانتان را می‌بخشد و شما در بهشت‌ها که نهرها از زیر آنها جاری است وارد می‌سازد، و در اقامتگاه‌های پاکیزه در بهشت‌های عدن (وارد می‌سازد) آنست کامیابی بزرگ، و خصلت دیگری نیز که آن را دوست دارید پیروزی از ناحیه خدا و فتح قریب است، مؤمنان را بشارت ده.

(یٰا اَیُّهَا الَّذینَ ٰامَنُوا هَلْ اَدُلُّکُمْ عَلیٰ تِجٰارَهٍٔ تُنْجیکُمْ مِنْ عَذٰابٍ اَلیمٍ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجٰاهِدُونَ فی سَبیلِ اللهِ بِاَمْوٰالِکُمْ وَ اَنْفُسِکُمْ ذٰلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ اِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ، یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ یُدْخِلْکُمْ جَنّٰاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا اْلاَنْهارُ وَ مَسٰاکِنَ طَیِّبَهًٔ فی جَنّٰاتِ عَدْنٍ ذٰلِکَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ وَ اُخْریٰ تُحِبُّونَهٰا نَصْرٌ مِنَ اللهِ وَ فَتْحٌ قَریبٌ وَ بَشِّرِالْمُؤْمِنینَ) (سورهٔ صف، آیات ۱۰-۱۳)

برابر نیستند مؤمنانی که بر جای نشسته‌اند و ضرری بر آنان نرسیده با آنانکه در راه خدا جهاد می‌کنند.

خدای آنان را که با جان و مال جهاد می‌کنند برآنانکه برجای نشسته‌آند در درجه برتری داده،

همه را خدا وعدهٔ نیکو داده است (ولی) جهادکنندگان را بر جای نشستگان با پاداش بزرگ که درجات (عطا شده) از ناحیه خدا، و مغفرت و رحمت است، خدای آمرزشگر و مهربان است.

(لٰا یَسْتَوِی الْقٰاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ غَیْرُ اُوِلی الضَّرَرِ وَالْمُجٰاهِدُونَ فی سَبیلِ اللهِ بِاَمْوٰالِهِمْ وَ اَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللهُ الْمُجٰاهِدینَ بِاَمْوٰالِهِمْ وَ اَنْفُسِهِمْ عَلَی الْقٰاعِدینَ دَرَجَهًٔ و کُلّاً وَعَدَاللهُ الْحُسْنیٰ وَ فَضَّلَ اللهُ الْمُجٰاهِدینَ عَلَی الْقٰاعِدینَ اَجْراً عَظیماً دَرَجٰاتٍ مِنْهُ وَ مَغْفِرَهًٔ وَ رَحْمَهًٔ وَ کٰانَ اللهُ غَفُوراً رَحیماً) (سورۀ نساء، آیات ۹۵ و ۹۶)

نفسیر: وعده نیکو در آیه را برخی از مفسران به وعده بهشت تفسیر کرده‌اند.

کسی که در راه خدا جنگ نموده کشته شود یا پیروز گردد در آینده به او پاداش بزرگ خواهیم داد.

(وَ مَنْ یُقٰاتِلْ فی سَبیلِ اللهِ فَیُقْتَلْ اَوْیَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتیهِ اَجْراً عَظیماً) (سورهٔ نساء، آیهٔ ۷۴)

خدا از مؤمنین جان و مالشان را در برابر بهشت خریداری کرده است.

در راه خدا کارزار می‌کنند و می‌کشند و کشته می‌شوند و این عده حقی است که در تورات و انجیل و قرآن داده شده است.

(اِنَّ اللهَ اشْتَریٰ مِنَ الْمُؤْمِنینَ اَنْفُسَهُم وَ اَمْوٰالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّهَٔ یُقٰاتِلُونَ فی سَبیلِ اللهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقّاً فِی التَّوْٰاریهٔ وَاْلاِنْجیلِ وَالْقُرْٰانِ) (سورهٔ توبه، آیهٔ ۱۱۱)

خدا دوست دارد کسانی را که در راه او در یک صف (محکم) که گویا بنائی است که با سرب ساخته شده است پیکار می‌کنند.

(اِنَّ اللهَ یُحِبُّ الَّذینَ یُقٰاتِلُونَ فی سَبیلِهِ صَفّاً کَاَنَّهُمْ بُنْیٰانٌ مَرْصُوصٌ) (سورهٔ صف، آیهٔ ۴)

▪ جهاد چنانکه بیان شد به معنی پیکار و مبارزه است، و به معنی وسیع آن مشتمل بر سه قسم است:

جهاد با دشمن ظاهری، و جهاد با شیطان غواگر و جهاد با نفس.

ولی معنی خاص آن مبارزه و پیکار با دشمن ظاهری است.

به این معنی نیز باز دو قسم است:

نخستین آنها همان معنای اصطلاحی است که در کتب فقهیه است و دارای شرایط خاصی است.

ولی به معنی دوم شامل دفاع نیز می‌شود.

دفاع در مواردی بر هر فرد مسلمان واجب است و در وجوب آن اذن امام یا نائب او شرط نیست و هنگام احساس خطر برهر فرد مسلمانی واجب است که به دفاع بپردازد.

در مسالک شهید ثانی گفته است: قسم دوم جهاد با کافر دشمنی است، که بخواهد بر بلاد مسلمین استیلا نماید یا آن را به اسارت در آورد و یا اموال مسلمانان را بگیرد و یا به ناموس آن تعدی کند، که در این صورت دفاع اگر نیاز به کمک باشد بر مرد و زن واجب است.

در ”تحریرالوسیله“ وجوب دفاع در موارد زیر را مشروحاً بیان داشته است:

۱. دفاع از کیان اسلام و موجودیت آن

۲. دفاع از سلطه نظامی دشمنان که یکی از کشورهای اسلامی را مورد حمله نظامی قرار دهند.

۳. دفاع از سلطه سیاسی و اقتصادی که منجر به اسارت سیاسی و اقتصادی مسلمانان و موجب ضعف اسلام و مسلمین گردد که در این صورت واجب است با وسائل مناسب و مقاومت‌های منفی مانند ترک خریداری و مصرف اجناس آنان و ترک مراوده و معامله باید از استیلاء و سلطهٔ آنان جلوگیری شود.

۴. دفاع از جان خود و متعلقین

۵. دفاع از ناموس خود

۶. دفاع از مال واجب نیست ولی جایز است.

● عشق به جهاد

بگو (ای پیامبر) اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و خویشاوندان شما و اموالی که بدست آورده‌اید و تجارتی که می‌ترسید در آن کسادی پیدا شود و خانه‌های دلخواه شما برای شما محبوب‌تر از خدا و پیامبر او و جهاد در راه او می‌باشد منتظر حکم خدا (یا کیفر خدا) باشید خداوند فاسقان را هدایت نمی‌کند.

(قُلْ اِنْ کٰانَ ٰابٰائُکُمْ وَ اَبْنٰائُکُمْ وَ اِخْوٰانُکُمْ وَ اَزْوٰاجُکُمْ وَ عَشیرَتُکُمْ وَ اَمْوٰالٌ افْتَرَفْتُمُوهٰا وَتِجٰارَهٌٔ تَخْشَوْنَ کَسٰادَهٰا وَ مَسٰاکِنُ تَرْضَوْنَهٰا اَحَبَّ اِلَیْکُمْ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهٰادٍ فی سَبیلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتّیٰ یَأتِیَ اللهُ بِاَمْرِهِ وَاللهُ لٰایَهْدِی الْقَوْمِ الْفٰاسِقینَ) (سورهٔ توبه، آیهٔ ۲۴)

تفسیر: امرالله در این آیه به عقیده برخی از مفسران به معنی حکم خدا و به عقیده برخی دیگر به معنی کیفر خدا می‌باشد.

● دستور تهیه سلاح و لوازم جنگی

گمان مبر آنان که کفر ورزیده‌‌اند پیشی جسته‌اند آنان خدا را ناتوان نکنند.

آماده کنید برای آنان هرچه می‌توانید از نیرو و مرکب‌های مهیّا شده، تا به آن دشمن خدا و دشمنان خود را بترسانید و همچنین مردم دیگری غیر آنان را که شما (دشمنی) آنانرا نمی‌دانید و خدا می‌داند (آنانکه اظهار اسلام می‌کنند و در دل اعتقاد به آن ندارند).

هر چه در راه خدا صرف کنید (پاداش آن) به شما بطور کامل داده می‌شود و به شما ستم نخواهد رفت و اگر میل (بطوری که پیداست مراد آنست که واقعاً قصد صلح داشته باشند ولی اگر خدعه نموده و از راه حیله و نیرنگ به صلح اظهار تمایل کنند مشمول آیه نخواهد بود.) به صلح کردند تو نیز میل کن و بر خدا توکل نما، او شنوا و داناست.

(وَلٰا یَحْسَبَنَّ الَّذینَ کفروا سَبَقُوا اِنَّهُمْ لٰا یُعْجِزُونَ وَ اَعِدُّو لَهُمْ مَااسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّهٍٔ وَ مِنْ رِبٰاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّاللهِ وَ عَدُوَّکُمْ وَ ٰاخَرینَ مِنْ دُونِهِمْ لٰا تَعْلَمُونهُمْ اَللهُ یَعْلَمُهُمْ وَمٰا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فی سَبیلِ‌اللهِ یُوَفٌ اِلَیْکمْ وَ اَنْتُمْ لٰا تُظْلَمُونَ وَ اِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهٰا وَ تَوَکَّلْ عَلَی اللهِ اِنَّهُ هُوَالسَّمیعُ الْعَلیمُ) (سورهٔ انفال، آیات ۵۹-۶۰-۶۱)

پیامبران خود را همراه با دلائل فرستادیم و با آنان کتاب و میزان سنجش نازل کردیم تا مردم به عدل عمل کنند و آهن را نازل کردیم که در آن سختی بسیار است و به مردم سودها دارد، برای اینکه خدا بداند چه کسی با ایمان به غیب، او و پیامبران او را یاری می‌کند، به تحقیق خدا نیرومند تواناست.

(لَقَدْ اَرْسَلْنٰا رُسُلَنٰا بِالْبَیِّنٰاتِ وَ اَنْزَلْنٰا مَعَهُمُ الْکِتٰابَ وَالْمیزٰانَ لِیَقُومَ النٰاسُ بِالْقِسْطِ وَ اَنْزَلْنَا الْحَدیدَ فیهِ بَأْسٌ شَدیدٌ وَ مَنٰافِعُ لِلنٰاسِ وَلیَعْلَمَ اللهُ مَنْ یَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَیْبِ اِنَّ اللهَ قَوِیٌ عَزیزٌ ) (سورهٔ حدید، آیهٔ ۲۵)

براي ديدن ساير اقدام پژوهي هاوگزارش تخصصي ها وتحقيقات ديگر برروي لينک هاي زيرکليک کنيد

مي پسندم 1 نمي پسندم 0

اين مطلب در تاريخ: جمعه 31 مرداد 1393 ساعت: 8:55 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق کامل درباره جهاد,فضیلت جهاد,● عشق به جهاد,

نويسنده:مدیریت سایت

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید

تحقیق درباره تاريخچه واژه تأمين

بازديد: 508

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

تحقیق درباره تاريخچه واژه تأمين

از بدو خلقت كره خاكي و پي بردن انسان به حيات خود و شناخت پيرامون آن، آدمي در تفكر عميق به اين نتيجه رسيد كه بايستي بفكر تامين نيازمنديهاي خود جهت ادامه زندگي باشد آن انسان غارنشين نيز در تلاطم زندگي در آن باران هاي سيل آسا، طوفان هاي شديد در تفكر تامين و بدست آوردن نيازهاي خود بود و دائماً در اين ورطه غوطه خورده و براي نياز غذايي به شكار مي پرداخت و ذخيره سازي مي نمود و در شرايط بحراني جغرافيايي و آب و هوايي پيش بيني – برآورده و نگهداري را انجام ميداد. فرشتگان باران ، باد به فرمان معبود عالم در حال تامين نياز بشر هستند. تمامي اصطلاحات ؟؟؟ در ادوار مختلف زندگاني آدمي در پيكره هستي نقش بسته و در دوران هاي اوليه بصورت كم رنگ از نظر علمي و در دوران فعلي ما مد عصر اطلاعات و فن آوري است بصورت علمي مطرح است تامين در لغت يعني تهيه نمودن – بدست آوردن و تامين يكي از زنجيرهاي به هم پيوسته يك كار ؟؟؟ و پشتيباني است بدون آن حركت رو به جلو متوقف خواهد شد انسان با كمي انديشه پي مي برد كه از صبحگاهان تا پاسي از شب دائماً در تلاش و تامين نيازها و خواسته هاي خود بوده و هست و انسانهايي موفق خواهند بود و بهتر كامياب خواهند شد كه در اين پروسه و فرايند بتوانند با تلاش – هماهنگي – برنامه ريزي – برآورد وآگاهي و علم و اطلاعات بروز به خواسته ها و تمايلات خود پاسخ راضي كننده بدهند. ابتدا تامين بايد انجام شود تا مراحل بعدي مثل نگهداري و ذخيره سازي انجام گيرد.

هر سازماني پس از شناخت مقوله تامين حال بايستي به روشها و طرق تهيه اقلام و مايحتاج خود بيانديشد. راههاي گوناگون براي سازمانها و ادارات گوناگون بوجود آمده هر سازمان بنا به تشخيص خود – شرح وظايف – ماموريتها – جدول زماني – نوع و تنوع سليقه هاي كاركنان خود از راههاي مختلف براي تامين نيازهاي خود اقدام مي نمايد در نهايت همگي به دنبال رفع نيزامندي مي باشند و در اين فرايند فقط راهها- روشها- امكانات تامين – تفاوت اندك دارد.

بعضي ها تابع قوانين و مقررات دولتي عمل نموده و بعضي بر اساس مقررات خصوصي و غيردولتي عمليات تامين و تهيه اقلام خود را انجام مي‏دهند.

ادارات و سازمانهايي در اين فرايند موفق تر خواهند بود كه ابتدا :

سامزان خود را شناخته باشند- بر ماموريتها و شرح وظايف سازمان خود آگاهي كامل داشته باشند – به امكانات ملزوم خود آگاهي داشته باشند – راههاي تهيه و تامين را بخوبي شناخته باشند- اطلاعات و روابط – زمان – مكان – فناوري را درك نمايند.

به قدرت برنامه ريزي – تجزيه و تحليل فعاليتها واقف باشند – قدرت استفاده از تجربيات – رايانه را داشته باشند.

در جنگ هاي جهاني اول و دوم و ساير حرف اول در پيروزي با شكست را لجستيك و نيروي انساني زده و لجستيك را واژه و حركت تامين معنا مي بخشد وتامين و تهيه اقلام بموقع و توزيع آن به كمك فرماندهان مي آيد.

زنجيره تامين را مي توان به روش هاي متعددي توقف نمودو از نظر عمل مي توان گفت كه : فرايند طراحي – پردازش – بهينه سازي مديريت اجزاي سيستم تامين شامل مواد- حمل و نقل مواد وئ توزيعي محصولات و خدمات به مشتريان ور سيدن به اهداف كلي سازمان مي باشد.

زنجيره تامين هم مي تواند ماند عوامل ديگر چون توزيع- حمل و نقل – محصولات خوب براي يك سازمان يك منبع رقابتي باشد. در محيطي كه رقباي ديگر و متخصصين هر يك تلاش مي كنند تا بوسيله تامين مناسب ، اهداف سازمان را روشن تر و رسيدن به آن را سريعتر نمايند ، يافتن راههاي صحيح تامين موفقيت در كار است. از طريق تامين مناسب مي توان به خدمت رساني بهتر كمك كرد در حال حاضر تعداد تامين كنندگان خدمات لجستگي در سطح جهاني رو به رشد است.

افزايش كانالهاي تامين باعث رشد و توسعه زنجيره تامين محصولات خواهد شد. برجسته ترين نياز مستمر هر سازمان تخصصي در امر تامين است. تامين بر رشد و توسعه آينده لجستيك و هر سازمان تاثير خواهد داشت. اكثر مديريان اجرائي تاكيد فراوان بر اصول اطلاعات و فن آوري – مديريت زنجيره تامين دارند. مديريت زنجيره تامين نياز به كسب مهارتهاي جديد دارد تا تفكر تامين در برنامه ريزي هماهنگ شود.

فرايند تامين نگرش به ارتباطات – مشاركت ها – اطلاعات – سنجش قيمتها و هزينه الزامي است.

كساني كه در امر تامين اقلام فعاليت دارند بايد از سيستم هاي اطلاعاتي و از فن آوري اطلاعات در زمينه ارتباط با تامين كنندگان استفاده نمايند. استفاده از اين ابزارها به كمك مديران اجرائي تامين رسيده و به آنان مساعدت خواهد نمود كه كدام محصولات در سازمان خود قابل مصرف و استفاده بهينه هستند و كدام محصولات به رضايت مندي كاركنان كمك و روحيه آنان را بالا مي برد در اقتصاد هر كشور عامل تامين نقش بسيار مهمي در جذب سرمايه – رضايت مشتريان – ايجاد كار – پيشرفت و توسعه دارد اگر تمام عوامل تداركاتي آماده بكار بوده لاكن مديريت تامين بصورت ناقص و ناپخته عمل نمايد باعث لطمه وارد شدن به كالا و عدم رضايت مندي كاركنان – صدمه ديدن ماموريت سازمان و زير سوال رفتن زحمات ديگران خواهد شد.

زماني مصرف كنندگان از عمليات آماري ابزار خرسندي خواهند نمود كه تامين كننده وظايف خود را درايت و دورانديشي و برنامه ريزي انجام داده ياشد تامين كننده بايد پي برده باشد كه خواست و نياز مصرف كنندگان چيست به چه نوع كالائي ابراز رضايت مي كنند و از چه كالاهايي استقبال مي نمايند بايد بين تقاضا و تامين هماهنگي وجود داشته باشد.

آنچه كه كيفيت كالا را مشخص مي كند ميزان صحت آن با نياز و انتظارات مصرف كنندگان است. عجيب است كه بر هر زنجيره به هم پيوسته لجستگي كه مي نگريم و عمقي به آن برخود مي‏كنيم در جلوي چشمانمان دنيائي از حرفهاي گفته و ناگفته پديدار مي شود مثل فشاردادن دكمه رايانه كه براي يك كلمه دنيائي از معناي برايمان پردازش و اراه مي دهد هيچ يگ از اين زنجيرها را نبايد دست كم گرفت . اين كار سنگين پس مي طلبد كه انسانهاي متخصص و متعهد پا به عرصه آن گذاشته و آنان مي توانند با تامين عالي و با كيفيت يك سازمان مرده را زنده نمايند و برعكس آن نيز هم هست.

با نگرش به كارخانجات پيشرفته و معروف دنيا مي توانيم از آنان سوال كنيم كه علت اين همه پيشرفت چه بوده چه چيزي باعث شده كه امروز حتي آن شخصي كه در روستاهاي كوهستاني و دورافتاده زندگي مي كند از نام آن شركت و از محصولات آن آگاهي داشته و احساس رضايت مندي نمايد وقتي از بطن ماموريت و حركت هاي اصولي افراد آن كارخانه و شركت سوال مي كنيم آنان اينگونه پاسخ مي دهند كه روند و حركت ما قبل از هر گونه تامين به اين صورت است كه : ابتدا

1-تجزيه و تحليل وضع موجود و پيش بيني احتياجات آينده را در نظر مي گيريم. 2- جمع آوري اطلاعات و تفسير آنرا انجام مي دهيم. 3- برنامه ريزي تهيه و خريد و كنترل داريم.4- ضوابط لازم – تكنيك لازم داريم 5- وجدان كاري داريم.6- تحقيق و پژوهش و طرح ريزيم داريم 7- تحليل گذشته – حال - آينده را انجام مي دهيم 8- احتياجات آينده خودمان را در نظر مي گيريم. 9- سازماندهي امكانات انجام مي دهيم 10- اهداف اداره ما چيست 11- ماموريت اداره ما چيست 12- چه اقلامي را بايد تهيه كنيم 13- چه اقلامي را بطور يقين و صد درصد بايد تهيه كنيم 14- چه اقلامي را نبايد تهيه كنيم. 15- ما بصورت يك تيم عمل مي كنيم. 16- ما جرفه اي هستيم. 17- ما خودمان را متعهد در كار مي دانيم 18- ما در كارمان صادق هستيم 19- از قوانين و مقررات كاملاً آگاهي داريم و از آنها پيروي مي كنيم 20- در كارمان و تامين مسائل شخصي و منافع شخصي هيچ نقشي ندارند.

مديريت و تعاريف زنجيره تامين

زنجيره تامين يك فرآيند است كه در داخل هويت آن عواملي چون :

آگاهي و اطلاع داشتن از وضع موجود سازمان و محل هاي مانور تامين منبع يابي و تداركات در زمان مناسب و اقدام به سفارشات جهت تامين و عوامل ديگري چون ذخيره سازي – نگهداري و انبارداري و در نهايت عرضه به مصرف كنندگان وجود دارند. فاكتورهاي حساسي در فرآيند تامين مورد توجه صاحبنظران مي باشد كه اين فاكتروها نقش بسيار مهم در مديريت تامين دارند از جمله آگاهي و بهره برداري از اطلاعات روز در جهت تامين استفاده از اطلاعات صحيح موجب سرعت ، دقت و هماهنگي بهتر در چرخه تاركات خواهد شد چون محدود عرضه كالاها بسيار گسترده است مي طلبد در زمينه تامين كالاها از اين بازار بزرگ برنامه ريزي و تحليل مناسب و انتخاب مناسب صورت گيرد.

مديران تامين بايد آشنائي كامل و صددرصد با مشتريان خود و تامين كنندگان داشته باشند در زنجيره تامين كنترل كيفيت كالا حرف اساسي دارد و نقش بسيار مهمي در رضايت مدي افراد و مصرف كنندگان دارند. اين گروه جهت بهبود كار يا حل مشكلات و رفع نواقص عمل مي كنند تامين بعنوان يكي از وظايف تخصصي و فني هر سازمان مي باشد كه نياز به مهارت دارد.

سطح گسترده بازار و مبادلات اقتصادي و تنوع اقلام و فروشندگان و كم و زيادشدن ارزش پولي . ضرورت آشنائي دست اندركاران را با شيوه هاي تامين ايجاب مي كند.

نقش مديريت زنجيره تامين در هر سازماني بسيار حساس و مهم است و ناآگاهي و سوء مديريت در اين زمينه ، باعث زيانهاي سنگيني براي جامعه و خود سازمان شده است تامين و خريد وظيفه دشواري است كه نياز به دقت و بررسي و ارزيابي دارد. زنجيره تامين و مديران خريد بايستي به عواملي چون مصلحت – اولويت – منفعت توجه داشته باشند. زنجيره تامين بايستي با توجه به ضرورتها و نيازها اقدام نمايد در تعريف زنجيره تامين آمده است كه قلب سيستم هر سازمان بشمار مي رود. زنجيره تامين خون را در رگهاي سازمان به گردش در آورده و سازمان را زنده و پويا نگه مي دارد. تامين در سازمانهاي نظامي داراي معاني گوناگوني است منجمله :

1- به همه عملياتي كه منتهي به توليد و تهيه اقلام مورد نياز مي گردد.

2- شناسايي منابع عرضه كننده كالا – تامين اعتبار – خريد و حمل و نقل

3- اقداماتي كه براي حفاظت نيرو در برابر غافلگيري و ادامه حيات به عمل
مي آيد.

4- از نظر تاكتيكي يعني تصرف يك محل يا منطقه حساس بوسيله نير.

ساليانه ميليارها ريال از منابع مالي ناجا متوسط همين رده تامين هزينه مي گردد كه هدف آن حفظ وضع موجود و انجام و ادامه ماموريتها و تقويت بنيه انتظامي و امنيتي است.

مي توان ادعا كرد كه موضوع تامين امري كاملاً تخصصي و حرفه اي است و بر خلاف پندارهاي عوامانه فعاليتي ساده و سطحي نيست كه از عهده هر كس برآيد لذا بايستي افراد زنجيره تامين داراي اطلاعات تخصصي ، اقتصادي ، حقوقي و فني لازم باشند كه اگر چنين نباشد سازمان با مخاطرات و بحران هاي مالي و ماموريتي مواجه خواهد شد.

مراحل تهيه كالاها و اقلام و خدمات مورد نياز يك اداره – سازمان را در اصطلاح تامين كالا و به لاتين Supply مي گويند. سازمانها براي برطرف ساختن نياز مصرف كنندگان خود از سياستها و روشهاي مختلفي براي تامين استفاده مي نمايند. تامين تنها از خارج سازمان صورت نمي گيرد بلكه ممكن است تامين يك يا چند نوع كالا و خدمات از درون يك سازمان تهيه و تامين گردد مثل بعضي از كارخانجات مواد خام يا كالاي خاص در درون و حيطه مسئوليت يك اداره كه مي توان در نيروي انتظامي مثلاً به كارخانه واكس يا چاپخانه اوراق اشاره نمود كه بنظر ميرسد از تامين خارج از حيطه سازمان ارزانتر باشد.

در زنجيره تامين كلمات و اصطلاحاتي داراي مفهوم است و كاربرد دارد و مي توان از آن بهره برداري كرد مثل هواي باراني و چتر – هواي باراني و كاپشن چرمي – هواي باراني و كفش مناسب . لذا در تامين كالاها حتي در محيط خانواده بايستي در سيكل خود انجام شود كه عبارتند از :

خريد يا تامين هر گونه كالا و اقلام و خدمات در زمان مناسب – با قيمت مناسب – مقدار و كيفيت مناسب – زماني زنجيره تامين موفق خواهد بود كه برنامه ريزي داشته باشد و بداند كه چه جيزي را بايد تهيه كند ؟

چه چيزي را بايد تحويل بدهد ؟ چه وقت چه مقدار ؟

در زنجيره تامين بوده كه انسانهائي بدون در نظر گرفتن استانداردهاي لازم و بدون برنامه ريزي خيانتها به اموال نمودند بر حسب ظاهر كار آنان عمدي نبوده لاكن ثروت و انرژي خود را بيهوده تلف نموده و كالاي تهيه شده به نفع مصرف كننده نبوده است كه خود نتيجه كار براي انسانها دردآور و رنج آور بوده است. در ابتدا حركت زنجيره تامين پس از پاسخ دادن به سوالات مطرح شده كه اشاره شد سپس به تفكر مجدد در مورد سوالات بعدي پيش مي ايد و آن اينست كه : آيا من بعنوان مدير تامين توانسته ام تمام نيازمندي هاي سازمان خود را پشناسم. آيا توانسته ام از منابع اطلاع دريافت و جمع بندي نمايم و آيا زير مجموعه اداري و ستادي و صفي من قابل اطمينان هستند.

پس از شناخت مشخصات و پاسخ دادن به سوالات فوق مديريت تامين اقدام به بازاريابي و انتخاب عرضه كنندگان يا عرضه كننده مي پردازد. سلامت كار در كليه رده هاي لجستيكي خيلي مهم است بخصوص در زنجيره تامين

انتخاب عرضه كننده را مي توان با كمك خرده فروشان – عمده فروشان – شركت هاي رقيب – تبليغات نمايشگاهها- شناخت و انجام داد.

معمولاً مديران تامين و شركتها و كارخانجات و سازمانها بر اساس معيارهايي عرضه كنندگان خود را انتخاب مي كنند كه مي توان از : كيفيت – قيمت – ميزان ضمانت – سوابق – نحوه ارسال – بسته بندي – مكان جغرافيايي – خدمات بعد از فروش – كاركنان و پرسنل – وضعيت مالي و اعتباري نام برد.

در واقع موتور حركت زنجيره تامين فن آوري و اطلاعات جديد و مصرف كننده است در مديريت زنجيره تامين نيروي انساني و اعضاي آن بايد با هم اعتماد داشته باشند و آنان تسليم حرص و طمع يا سوء ظن به ديگران نگردند.

همكاري فوق العاده اعضاء يك زنجيره از الزامات است. در اين فرآيند اعضا تامين بايستي با هم برنامه ريزي مشترك وجهي داشته باشند.

در تامين و خريد كالاها بايستي به اصول اقتصادي بودن خريد و كيفيت توجه داشت.

تعاريف

اكنون به بخشي از تعاريف مي پردازيم كه در زنجيره تامين مورد استفاده قرار مي گيرند و نياز است كه مديريت زنجيره با اين اصطلاحات و تعاريف آشنايي داشته باشند.

كالاي سرمايه اي :

كالاهايي كه به طور مستقيم براي توليد كالاها يا خدمات بكار گرفته مي شوند مانند كالاهاي سرمايه اي تاسيساتي و كالاهاي سرمايه اي مانند ميز – صندلي

كالاهاي واسطه اي :

كالائي كه در فرآيند توليد تغيير شكل يافته و يا تكميل شده و بصورت كالائي جديد در مي آيد.

كالاي مصرفي :

كالائي كه توسط مصرف كنندگان نهايي و براي مصارف شخصي خريداري مي شوند.

برنامه ريزي خريد :‌مشخص كردن مجموعه عمليات و اقداماتي كه بايد قبل از تامين انجام داد يعني فكر كرد و تدبير و آينده نگري .

خريد متمركز :

به خريدهايي گفته مي شود كه كليه فعاليتها مثل خريد توسط رده هاي پايين تر سازمان انجام مي شود كه پس از دريافت بودجه لازم و امكانات اقدام به خريد مي نمايند.

خريد نيمه متمركز :

خريد بعضي از اقلام متمركز و در مركز انجام مي گيرد و بخشي ديگر راساً توسط واحدها انجام مي شود.

نيازمنديهاي عمومي :

اقدامي هستند كه مورد استفاده كليه رده ها و بخشهاي سازمان قرار مي گيرند.

نيازمنديهاي فني ‌مورد استفاده سازمان در رده خاصي مي باشند كه معمولاً جنبه ويژهخ دارند مانند وسايل خاربراتي و تلفن و مواد لازم چاپخانه ها .

خريدهاي برنامه ريزي شده :

معمولاً در پايان هر سال براي سال بعد اقدامي كه مصرفشان قابل برآلاورد است برنامه ريزي مي شوند با همكاري بوجود و اعتبارات

خريدهاي فوري :

در مواقع پيش بيني نشده و بر حسب ضرورت انجام مي گيرند كه در خريد اينگونه اقلام سرعت بسيار مهم است.

عوامل خريد :‌

از زماني كه نياز به كالائي توسط واحدي احساس شود و تا زماني كه كالا به دست آنان برسد مراحلي دارند مانند : درخواست كالا- كنترل – درخواست خريد – تامين اعتبار – سفارش – خريد تحويل به انبار – ارائه به متقاضي كالا- كنترل جنسي و مالي – تهيه آمار و گزارش ها

برآورد در تامين : برآورد و پيش بيني باعث مي شود اطلاعات لازم براي تامين و خريد فراهم شود.در برآورد بايستي به سوالات فوق پاسخ داد كه :

سازمان كالاي خود را مي تواند توليد كند يا خير

آيا خريد بتدريج صورت گيرد يا يكجا خريد انجام شود.

از داخل كشور خريداري شود يا از خارج كشور

براي خريد هر كالا چه منابعي توليدي وجود دارند و كداميك به استانداردها نزديكترند

قيمت – كيفيت – سلامت و اطمينان كداميك محرزتر است.

از منابع گمنام خريداري نمايد تا از منابع معروف

سريعتر و گرانتر خريد كند يا عادي و ارزانتر

اقلام پر مصرف : كالاهائي كه بطور مستمر و در سطح مصرف بالا مورد نياز هميشگي رده‏ها مي باشد.

اقلام كم مصرف : اقلامي كه به طور تكراري و هميشگي تهيه و تامين نمي شوند

طبقات اقلام آمادي : دسته بندي و تنظيم گروههاي مختلف اقلام بر اساس تشابه – نوع – كاربرد

جداول سازمان و تجهيزات : جدولي كه شامل تمام اطلاعات لازم در زمينه سازمان و تجهيزات است مانند نمودار سازماني – تعداد نيروي انساني – تعداد و نوع وسايل كه پس از تصويب مقامات ذي صلاح مبناي كار و انجام وظيفه سازمان قرار مي گيرد.

اصول خريد و تامين عاقلانه : كيفيت – مقدار – قيمت – منبع و زمان مناسب

مراحل تامين :‌ شناسايي – ارزيابي- انتخاب

روشهاي دريافت قيمت : پيشنهادات – استعلام كتبي- مناقصه – مذاكره

انواع خريدهاي حجمي در ناجا : برنج – روغن- پارچه – سلاح – مهمات – خودرو – خريدهاي خارجي – مخابراتي و ..

قرارداد خريد :‌ قرارداد به معني پيمان و عهدنامه است به عبارت ديگر قرارداد متن توافق هائي است كه بين دو نفر خريدار و فروشنده منعقد مي گردد.

مراحل عملي خريدهاي دولتي : در فرآيند تامين تمامي زنجيرها و حلقه هاي پيوسته آن چنان وابسته به هم هستند كه اگر در يك مرحله بي توجهي رخ دهد، در تمامي مراحل بعدي اثرات منفي خواهد گذاشت لذا انجام اين مراحل لازمه يك تامين موفق است :

اعلام نيازمندي – تعيين مشخصات و مختصات كالا – تعيين منابع – مذاكره و اخذ قيمت برآورد- تامين اعتبار – تعيين نوع معامله دولتي – اجراي قانون محاسبات عمومي – تحويل كالا از فروشنده – انتقال به انبار – تطبيق كالا با سفارشي اوليه و غيره

راههاي شناخت كيفيت محصولات در دست تامين :

1 ـ نام تجاري كالا : نام تجاري كالاها در دنيا مايه اعتبار آن محصول شده است بعنوان مثال سوني – سامسونگ – ال جي به استناد نام تجاري وارد زنجيره تامين سازمانها و انسانها شده اند.

2 ـ مشخصات مربوط به ابعاد و مواد بكار رفته

3 ـ رتبه بندي بازاري

4 ـ استانداردهاي تجاري

5 ـ دريافت نمونه ها

6- خدمات و كيفيت محصول

عامل خريد = فردي است كه از سوي شركت : مسئوليت خريد كالاها و خدمات مورد نياز شركت را دارد كه پس از تامين منابع و دريافت نظرات و تقاضاها اقدام به خريد مي نمايد

خدمات خريد = يك سازمان خريد قوي شامل افرادي است كه در زمينه تهيه و تداركات كالا تخصص دارند و سفارشات و انعقاد قراردادها را دقيق انجام مي دهند.

يكپارچه كردن نيازهاي تمامي بخش ها و تهيه آنها طبق زمان خود با استفاده از موثرترين شيوه قرارداد

گسترش منابع تامين = چون اصل رقابت در بازارها وجود دارد مي توان با ايجاد رابطه اساسي با فروشندگان منابع تامين خود را با توجه به اصل رقابت فزوني داد.

طريقه تامين كالا در ناجا

ناجا نيز به موازات اينكه يك سازمان پركار و بسيار مهم در عرصه كشور مي باشد و داراي مصرف كنندگان و مشتريان فراوان و 24 ساعته هست جهت ادامه حيات و بهبودبخشيدن به روند تداركات و ادامه موثر و مفيد ماموريتهاي خود نياز به تامين اقلام خود را دارد كه در ناجا بعضي اقلام بصورت متمركز – غير متمركز – تهيه و تحويل مي شوند. بسياري از اقلام را از داخل كشور و تعدادي از تجهيزات خود را بنا به سفارش يا راساً از كشورهاي همجوار و يا ؟؟؟ ذورتر و صنعتي تر خريداري مي نمايم.

سازمان خريد ناجا قلب خريد در سازمان بوده و بسياري از اقلام و تجهيزات موردنياز انساني و ابزاري را تهيه مي نمايد. هر رده سازماني داراي يك دايره خريد در استان ها و بصورت خيلي جزئي تر در شهرستانها مي باشند. مثلاً در روش انجام خريدهاي متوسط از طريق برگزاري نشست كميسيون خريد گيلان و استعلام كتبي از حداقل 3 فروشنده و نهايتاً انتخاب مناسب ترين عرضه كننده خريد انجام مي گيرد.

سازمان خريد هميشه كالاي آماده تهيه نمي نمايد گاهاً اقدام به خريد يك كالاي صنعتي بصورت قطعات سوار نشده يا جداجدا خريداري مي نمايد كه به اصطلاح CKD مي گويند.

و گاهاً نيز در حالت نيم مونتاژ خريداري توسط زنجيره تامين سازمانها انجام كه به اصطلاح SKD مي گويند در ناجا خريد مشترك در بعضي از اقلام صورت مي گيرد يعني بخشي از بودجه خريد يك كالا توسط رده مافوق و بخش ديگر توسط رده پايين جذب و هزينه مي شوند مثل خريد گوشت در بعضي از استانها .

در حال حاضر بعلت عدم واگذاري بموقع اعتبارات مامورين تامين كالاها، اقلام مصرفي رده خود را كه به صورت غير متمركز اعلام شده بطور نسيه خريداري مي نمايند كه يكي از معضلات فعلي در خريد است كه اين امر باعث كاهش كيفيت – افزايش قيمت جنس – تخريب روحيه كاركنان – تزلزل وجه اجتماعي سازمان ميگردد.

در ناجا نيز چون قوانين و مقررات معاملات دولتي حكمفرماست لذا در بعضي از موارد خريدهاي جمعي از طريق آگهي هاي مناقصعه تهيه و تامين مي گردد كه در آن نوع و مقدار كالا – مدت و محل تحويل كالا و ساير موارد گنجانده مي شود.

همانطور كه اشاره شد ناجا بعضي اقلام خود را از طريق روش تمركزي خريداري
مي نمايد. در روش تمركزي كليه اقلام آمادي خصوصاً اقلام عمده و غير عمده جداول سازماني برآورد و طرح ريزي و تامين اعتبار توسط معاونت آماد و پشتيباني و بوسيله فرماندهي آماد و پشتيباني بصورت متمركز خريداري و بر اساس طرح تقسيم به يگانهاي ذي سهم و با استفاده از امكانات ترابري موجود واگذار مي گردد.

در حال حاضر برابر تدابير معاونت آماد پشتيباني اقلام سرمايه اي آمادي بصورت تمركزي خريداري مي شود و پس از خريداري بر اساس سهميه به هر يكان تحويل مي شود.

ناجا تامين كالاهاي خود را بر اساس بودجه هاي تخصيصي برنامه ريزي مي كند از
جمله : بودجه نگهداشت كه به منظور انجام هزينه هاي جاري براي حفظ شرايط موجود انجام مي شود.

بودجه تحرك و توسعه كه براي ارتقاء سطح كارائي و تجهيز دستگاهها بنا به موقعيت و نوع ماموريت انجام مي شود.

بودجه تاسيس يا راه اندازي كه بر طبق مصوبات مقامات مجاز ناجا و خارج از ناجا تخصيص مي يابد و براي تاسيس و راه اندازي يك يگان انتظامي مي باشد.

بر اين اساس تامين كالاها در ناجا بصورتهاي برنامه ريزي شده – اضطراري – تمركزي – غيرتمركزي انجام مي‏شود خريدهاي برنامه ريزي شده بر اساس مبنا و برنامه هاي مورد نياز ناجا تدوين و به تصويب فرمانده يگان رسيده و توسط معاونت طرح و برنامه و بودجه يگانها برابر كتابچه بودجه ، تهيه و تامين صورت مي گيرد در ناجا مديران زنجيره تامين بايستي همواره به اين سوالات قبل از هر گونه حركت پاسخ بدهند كه : ما چه مي خريم – چگونه مي خريم – براي چه ماموريتي مي خريم – چقدر بايد بخريم – از چه كسي بخريم – اولويت كدامست – چه موقع بخريم .

مشكلات زنجيره تامين: وجود مشكلات تامين ايجاب مي نمايد كه ارتباط بخش خريد با كاربران تداوم و نزديك باشد. نمونه هايي از مشكلات تامين در ناجا كه بطور مختصر عبارتند از : ناتواني عرضه كندگان در تامين بموقع كالا .

عدم انطابق اجناس با مشخصات كالاي درخواستي – دريافت اجناسب آسيب ديده تغيير يا جابجايي ناگهاني اجناس تقاضا شده كه باعث كندي روند توليد خواهد شد كه تعامل و پيوستگي نزديك با عرضه كنندگان تخفيفي در عرضه مشكلات خواهد بود در ناجا سير مراحل خريدهاي تمركزي عبارتند از : تهيه نمونه – خريد مطابق نمونه و كميسيون دريافت – بازارهاي دوره اي و غيره مترقبه و نمونه برداري در مرحله كنترل .

در ناجا اساس برآورد بر پايه دو عامل نياز مندي و قيمت كالا است اداره كل طرح و برنامه معاونت آحاد و پيش ناجا موارد مبتني بر 2 عامل فوق را به اداره كل برنامه و بودجه ناجا ابلاغ و از آنجا به ترتيب به ستاد كل ن . م و سازمان مديريت و برنامه ريزي و سپس به مجلس جهت تصويب اعتبار ارجاع مي شود. پس از تصويب اعتبار ، مبلغ آن در يك سيكل معكوس به اداره طرح و برنامه آماد و پشتيباني ابلاغ و سپس نيازمندي به صورت برنامه اي تدوين شده به سازمان خريد ابلاغ مي گردد و پس از مشخص شدن اعبار و تعداد نيازمندي اداره يكنواخت سازي اداره كل آماد نمونه را پلمپ و به همراه مشخصات فني كالا به سازمان خريد ارسال مي كند.

سازمان خريد بر اساس نمونه ارسالي پس از منبع يابي و بر طبق مواد قانون محاسبات عمومي و آئين نامه معاملات دولتي اقدام به خريد و تامين كالا مي نمايد.

از نقطه نظر كيفيت سازمان خريد وظيفه ارزيابي و كنترل در حين توليد كالا را بر عهده دارد پس از توليد كالا و ارسال آن به انبار بارانداز كارشناسان كميسيون دريافت بر اساس نمونه پلمپ شده اي كه از سوي اداره يكنواخت سازي ارسال شده است كالا را مورد بررسي و كنترل كيفي قرار مي دهند و اين بررسي ها شامل : بررسي پيراموني و ظاهري – بررسي كارشناسي و تخصصي – ارسال به آزمايشگاههاي داخلي و خارجي است كه پس از تامين كالا قبض انبار صادر شده و كالا وارد انبار مادر مي شود.

طرق تامين اقلام در ناجا

همانطوريكه اشاره شد خريدها و تامين كالاها در ناجا از طريق تمركز – غيرتمركز – نيمه تمركز تهيه ميگردد. خريدهاي تمركزي ناجا چون خريدهاي خارجي و خريد از وزارت دفاع و بخش خصوصي صورت مي گيرد كه مصاديق آن مثل سلاح و مهمات – خودرو – پوشاك و لوازم خواب است.

در روش غيرمتمركزي ، نوع و مقدار خريد با نيازهاي واقعي هر واحد مطابقت دارد وهمچنين باعث تامين به موقع نيازها و افزايش اثر بخشي مي شود. ناجا نيز بخشي از نيازهاي خود را از طريق روش غيرتمركزي تهيه مي نمايد مثل موادغذايي فاسدشدني (گوشت) . براي بهبود حركت در مسير روش غيرتمركزي نياز به پشتيباني بمقوع ؟؟ عوامل اعتباري و بودجه اي ناجا مي باشد كه اين عوامل بايستي در زمان مناسب اعتبارات لازم و مصوب را در اختيار واحدها قرار داده تا آنان بتوانند كالاهاي مورد نياز خود را با قيمت مناسب تهيه و مصرف نمايند در غير اينصورت نسيه خريدن نيز مشكلاتي را بوجود مي آورد. در ناجا تامين كالا نيز از طريق بازيافت مواد نيز اتفاق مي افتد كه از تغيير شكل مواد و از عمليات تعيين تكليف اقلام مي توان به تامين كالا نيز دست پيدا نمود.

تامين و تهيه در ناجا با خريد انجام نمي گردد زيرا از طريق دريافت سهميه دولتي نيز تامين صورت مي پذيرد. كه البته اين موارد نيز در چارچوب بودجه بوده و هزينه انجام مي گيرد و فقط مقداري از مسئوليت ارگان تامين كاسته مي گردد چون سهميه از رده بالاتر تهيه و ارسال گرديده مثلاً برنجي كه از وزارت بازرگاني دريافت مي شود.

طرق تامين اقلام در نيروهاي مسلح

در نيروهاي مسلح با توجه به وضعيت كشور در حالت صلح و جنگ طرق هاي متفاوتي را در راستاي تامين نيازمنديهاي خود بر مي گزينند كه بطور خلاصه اهم آن بشرح ذيل است :

تامين اقلام در زمان صلح

1-تامين اقلام در زمان صلح مي تواند از منابع داخلي مثل كارخانجات و شركتها صورت پذيرد مانند تهيه آذوقه و جيره و پوشاك و قطعات يدكي و بهداري و ساير مواد مرتبط به آن

2-تامين اقلام در زمان صلح مي تواند از طريق سفارشات خارجي صورت پذيرد مانند سفارش خودروهاي سنگين نظامي و ادوات مخابراتي و نظامي ديگر

آ3- تامين اقلام در زمان صلح مي تواند از طريق كارخانجات درون سازمان صورت گيرد مثل تاسيسات و كارخانجات وابسته به وزارت دفاع

4- تامين اقلام در زمان صلح مي تواند از منابع دولتي خود كشور انجام گردد.

5- تامين اقلام در زمان صلح مي تواند از منابع انحصاري كه در اختيار يك كشور و يا يك سازمان است انجام مي شود.

تامين اقلام در زمان جنگ

1- تامين در زمان جنگ مي تواند از منابع داخلي و عادي در داخل صورت گيرد.

2- تامين در زمان جنگ مي تواند از منابع محلي كه در حومه و اطراف محل جنگ و درگيري هستند صورت گيرد.

3- تامين در زمان جنگ مي تواند از كشور دشمن مثل بدست آوردن غنايم جنگي صورت گيرد.

4- تامين ني توئاند از كشورهاي همسايه و دوست كه با ما مرز مشترك دارند و روابط اقتصادي و سياسي دارند انجام گيرد.

سيستم تامين وزارت دفاع آمريكا

اين سيستم بر چهارسطح تقسيم شده است :‌عرضه كننده – دپو- واسطه- سازمان و كاربر

در بالاترين سطح سيستم تامين ، عرضه كننده و سازمان وزارت دفاع قرار دارد كه اين سازمان مستقيم با عرضه كنده براي تامين قطعات و اقلام ارتباط دارد. اقلامي كه تهيه مي شوند معمولاً براي پشتيباني حداكثر 2 سال و اغلب كمتر از آن پيش بيني مي شوند. مديران تهيه قطعات در سراسر آمريكا قرار دارند و در يك محل بخصوصي انجام وظيفه نمي كنند و بصورت سيستمي عمل كرده و نه بصورت شخصي و جزئي محلهاي مختلف تامين مسئوليت تهيه همه امكانات را در اين سيستم بر عهده دارند.

گذري بر معاملات دولتي

سازمانها و ادارات غير خصوصي و دولتي در مورد اجراي قوانين از جمله انجام معاملات خود تابع تشريفاتي خاصي و انجام مراحل قانوني در جهت تامين يا فروش اقلام مي باشند كه در ابتدا انجام هر گونه معاملات دولتي نياز به رعايت كردن اصول و مراحل تشخيص – تامين اعتبار – تعهد – تسجيل – حواله – درخواست وجه- پرداخت به ذي نفع مي باشد.

آخرين نصاب معاملات دولتي از قرار زير است:

1- خريدهاي جزئي 3 ميليون ريال

2- خريدهاي متوسط از 3 ميليون ريال تا 30 ميليون ريال

3- خريدهاي عمده از 30 ميليون ريال به بالا

به لحاظ اهميت مراحل اجرايي خريد در معاملات متوسط بشرح ذيل است :

1- اخذ برگه درخواست 2- تكميل برگه درخواست خريد يا مجوز خريد 3- اخذ استعلام بها 4- اخذ پيش فاكتور تاييد شده 5- تنظيم پيش پرداخت 6- اخذ چك از امور مالي بنام فروشنده 7- تحويل چك به فروشنده 8- اخذ كالا و انتقال كالا به انبار 9- تنظيم اسناد هزينه

در معاملات عمده بصورت مناقصه يا ترك مناقصه از طريق ماده 79 قانون محاسبات عمومي كشور انجام مي شود و مسئوليت اين دسته بر عهده وزير و عاليترين مقام اجرائي دستگاه مي باشد. اعضائ اصل كميسيون مناقصه در ناجا عبارتند از : نماينده فرمانده ناجا – ذي حساب يا نماينده او دستگاه مناقصه گذار يا نماينده او – در معاملات فني وجود يك نفر متخصص در اين امر ضروري است در قانون محاسبات عمومي كشور آمده است كه كليه خريدهاي سازمانهاي دولتي بايد از طريق مناقصه انجام شود مگر در موارد زير كه اشاره مي گردد. 1- طرف معامله دولتي باشد 3- خريد خدمات هنري 3- شركتهائي كه بيش از 50% سهام آنان متعلق به دولت باشد 4- خريد اموال و خدمات منحصر بفرد كه داراي انواع مشابه نباشند 5- خريد يا اجاره اموال غير منقول 6- خريد كالاهاي انحصاري دولتي 7- خريد مصرفي روزانه 8- خريد كالاهاي كارخانجات داخلي كه دولت نرخ گذاري نموده است 9- تعمير ماشين آلات ثابت و متحرك 10- معاملات مصوبه هيئت دولت

انواع قرارداد

قرارداد از نوع هزينه اي ك كه براي تدارك آن دسته از كالاهايي مناسب است كه ويژگي فني آنها مشخص نيست و در اجرا و برنامه تحويل و هزينه ما اثر مي گذارند.

قرارداد هزينه :‌ قرارداد بازپرداخت هزينه است كه بر طبق آن پيمانكار موظف به بازپرداخت هزينه مورد توافق طرفين است .

قرارداد تقسيم هزينه : هزينه قرارداد بر مبناي نسبت از پيش تعيين شده براي خريدار و فروشنده تقسيم مي گردد.

در مورد مناقصه عمومي خريد از طريق آگهي در روزنامه هاي كثيرالانتشار و ايجاد رقابت سالم ميان فروشندگان انجام مي شود. برابر قانون نكاني در آگهي مناقصه بايستي رعايت شود و تكاليف دستگاه مناقصه گذار و اعضاء كميسيون مناقصه و نحوه تصميم و ابلاغ و طريقه انقضاء قرارداد كاملاً روشن است.

در مورد مناقصه اختياري تقريباً مثل مناقصه عمومي است فقط بجاي آگهي در روزنامه بصورت نامعه كتبي مراتب به فروشنده ابلاغ مي شود. در اين نوع مناقصه براي خريدهاي حساس و ويژه استفاده مي گردد.

اعضاء كميسيون مناقصه در مركز عبارتند از : معاون وزارتخانه – ذي حساب – رئيس قسمت تقاضاكننده – مامور فني اعضاي كميسيون مناقصه در شهرستانها عبارتند از : رئيس دستگاه مناقصه گذار – ذي حساب – مسئول تداركات – مامور فني اعضاي اصلي كميسيون مناقصه در ناجا : نماينده ف ناجا – ذي حساب يا نماينده وي – رئيس دستگاه مناقصه گذار – مامور فني

پيشنهادات و راهكارهاي عملي

امروزه تمامي سازمانها و ادارات و كارخانجات در پي رضايت و خشنودي مصرف كنندگان خود از بابت تامين كالاهاي مورد نياز مي باشند. در اين زمينه عوامل زنجيره تامين در ناجا بايستي :‌

1- از بين افراد مومن و متعهد انتخاب شوند آناني كه دلسوز به بيت المال بوده و هميشه در اين فكر مي باشند كه خداي نكرده از آنان ضرري متوجه سازمان نگردد.

2- افراد انتخاب شده بايستي حداقل در فرآيند لجستگي عامل موثر بوده باشند. تخصص لازم و كافي از اهميت والائي در اين زمينه برخوردار است و انان حداقل بايستي نيمي از وقت خود را در آماد و پشتيباني سپري كرده باشند.

3- زنجيره تامين زماني موفق خواهد شد كه هر اقلامي را كه قصد تامين و تهيه آنرا دارد به عوامل قيمت مناسب – كيفيت و دوام و عمر كالا – توجه نمايند.

4- زماني زنجيره تامين موفق خواهد شد كه كالاهاي تهيه شده بموقع بدست مصرف كننده برسد

5- عوامل تهيه كننده كالاها و خدمات بايستي به پشتيباني قطعات و خدمات اجناس توجه ويژه داشته باشند بعضي كالاها داراي خدمات پس از فروش مي باشد.

6- كالاهائي كه ناجا تهيه مي نمايد بايد به نقطه استاندارد نزديك باشد و همخواني داشته باشد

7- كالاها و اقلام شكل ظاهري و فرم خاص و خوبي داشته باشند.

8- كالاهاي تهيه شده از ايمني بالايي برخوردار باشد تا حداكثر عمر قانوني آن طي گردد

9- به دانش و علم و آگاهي كاركنان تداركاني و زنجيره تامين توجه شود و بين افرادي كه در زنجيره تامين فعاليت دارند يك رابطه ديني و برادري و بسيار صميمي بايستي حكمفرما باشد. اينگونه افراد بايد از نظر مالي پشتيباني نمود.

10- آخرين دستاوردهاي علمي و فني توسط مراكز تحقيقي و پژوهشي از سراسر دنيا جمع آوري و در اختيار مديران لجستيكي قرار گيرد.

11- از اساتيد دانشگاهها و راه و روش شركتها و سازمانهاي هم رديف و ساير استفاده شود.

12- نظرخواهي از ساير پرسنل و مصرف كنندگان در بهبود روش تامين كالا موثر است.

13- استفاده بهينه از امكانات و توانائيهاي موجود

14- قناعت كردن و رعايت اعتدلال

15- درست مصرف كردن امكانات و درست تهيه كردن آن

16- جلوگيري از اسراف و اندازه نگه داشتن در خرج و تامين وسايل

17- دقت در تشخيص نيازها در خريد و ثبت و ضبط مدارك و اقلام

18- بحث كنترل در قبل از خريد و حين خريد يكي از مهمترين ابزارهاي كنترلي بوده و بايستي سيستم تامين توجه لازم و كافي داشته باشد

بنظر مي رسد مشكلاتي در حال حاضر در ناجا در خصوص تامين كالاها وجود دارد كه عبارتند از :

1- عدم هماهنگي لازم بين واحدهاي تامين و ساير عوامل تداركاتي

2- عدم برخورداري از نظام اطلاعاتي مناسب

3- پائين بودن سطح آموزش تخصصي

4- دقت نكردن مصرف كنندگان در امر كنترل اقلام

5- عدم بمقوع واگذاري اعتبارات جهت تامين

6- خريد و تامين نسيه از فروشندگان كه معضلاتي را در پي دارد

7- عدم تمركز در خريد بعضي از اقلام

8- عدم استفاده از جداول سازمان و تجهيزات رده ها براي تهيه كالا و اقلام

9- نبود فصلنامه در مورد نظام كلي لجستيكي بصورت فني كه پرسنل از آن استفاده نمايند

10- هر چند گاهي لازمست افرادي كه در اين زنجيره كار مي كنند جابجا شوند تا ابتكار و خلاقيت به ديگران نيز جائي براي تعرضه داشته باشد.

11- بايستي اصول حاكم بر تهيه و تامين كالا رعايت شود مثل تناسب حجم و مقدار تهيه با تغييرات تكنولوژي – رعايت سادگي و تداوم در خريد اقلام – صرفه جويي در تعيه

12- عدم اتكاء به يك منبع فروش اقلام و بازنمودن ميدان كه در صورت وقوع حادثه براي منبع تامين ما، عمليات مختل نميشود و بتوانيم از منابع ديگر براي ادامه تامين استفاده كنيم.

13- آگاهي دائم از موقعيت فروشندگان

14- بازديد رسمي و ناگهاني از عرضه كنندگان كالا و خدمات و ارزيابي آنان و كمك به كنترل كيفيت كالاها در چارچوب قبل و حين و بعد از خريد

15- زنجيره تامين بايستي قدرتمند و هوشيار و زيرك باشد و در مواقع فورس ماژور و شرايط خاص و غير مترقبه قبل جنگ – زلزله و غيره آمادگي تامين اقلام را داشته باشد.

16- بهترين روش در امر خريد و تامين انجام اقدامات مشورتي و اولويت بندي است

17- استفاده از فن آوري اطلاعات پس از انجام مراحل بازديد – ارزيابي – مذاكره شخصي با فروشندگان پيشنهاد ميگردد.

18- فرآيند خريد كالاها بخصوص كالاهاي اصلي بايستي بخوبي درك شود

19- با عرضه كنندگان صحبت و مذاكره كنيد

20- بجاي خريد از طريق انعقاد قراردادهاي درازمدت ، تاثير استفاده از مناقصه در محل را براي خريد امتحان كنيم.

21- از كالاهائي استفاده كنيم كه خدمات پس از فروش ارائه دهد كه اغلب اهميت خدمات برابر است با اهميت تجهيزات

22- داشتن فهرست و آدرس و تلفن هاي عرضه كنندگان كالاها

23- تعامل و نزديكي سازمان خريد ناجا با دواير خريد استانها و شهرستانها و آگاهي داشتن و اطلاعات گرفتن از آنان در مورد قيمتهاي كالاها – زيادي يا كمي كالاها – فصل نوغان كالاها

24- مديران خريد بايستي علاوه بر آگاهي داشتن بر قيمتهاي كالاها بايستي از منابع جديد تامين و فرن آوريهاي جديد در بازار آ؛اهي يابند.

25- انتخاب و ارزيابي فروشندگان از حساس ترين وظايف زنجيره تامين است كه بايستي در انتخاب فروشندگان ملاكهاي قيمت – تحويل در زمان مناسب – كيفيت كالا- امكانات فيزيكي و انساني عرضه كننده مدنظر قرار گيرد كه انتخاب فروشنده مهمترين مرحله از فرايند تامين است كه هدف از آن انتخاب بهترين عرضه كننده مي باشد.

26- با توجه به اينكه در امر خريد از نزديك شاهد تداركات بوده ام به اين باور رسيده ام كه هيچگونه نظارتي در امر خريد بخصوص در بعضي شهرستانها و قسمتها كه داراي اعتبار هستند نيست اصل نظارت مستمر 90% اجرا نمي شود بايستي در مورد خريدها ناجا بيانديشيم هر چه اقلام را بصورت متمركز تر در استانها يا مركز تهيه شود بهتر است هر چند كه ضرر مالي داشته باشد. ضرر مالي خريدهاي به دلخواه افسران عامل با هر قيمت بيشتر خواهد بودو وضعيت خريدها برابر تعهد اصولي – اسلامي صورت نمي گيرد- فرماندهان نظارت نمي كنند- انبارداران نظارت نمي كنند- حسابرسان امور مالي نظارت ندارند همه كارها روي روابط و رفيق بازي جلو مي رود. پس در انتخاب افراد بايد خيلي خيلي توجه نمود و تامين را متمركزتر انجام داد و اعتبارات را هم بموقع به واحدها حواله تا جلوي بهانه گيريها گرفته شود.

27- پيشنهاد مي گردد يك نسخه يا تصوير از اسناد خريد حال هر چه باشد جزئي يا كلي از خريد يك تا خريدهاي كلان به بازرسي هر رده بصورت نامه رسمي تحويل بازرسي شود و مورد بررسي افراد صلاحيدار و متخصص و متعهد قرار گيرد اين امر باعث مي شود هم نظارت مستمر باشد و هم عوامل خريد مطمئن باشند كه بر روي اقدامات آنان در خصوص خريد كالا و اقلام نظارت صورت مي گيرد و انسانها اگر بدانند كسي مواظب آنهاست سعي دارند كمتر خطا و يا اصلاً خطا نكنند.

28- قبل از انتخاب مديران تهيه و خريد بايستي با آنان كاملاً مصاحبه و نقطه نظرات و طرز تفكر وي و نحوه انجام وظايف در آينده را پرس و جو نمود.

منابع و ماخذ :

1- كتاب زنجيره تامين = مركز مطالعات و پژوهشهاي پشتيباني ناجا

2- جزوه مديريت تهيه و خريد = سرهنگ پاسدار محمود شوقي

3- جزوه لجستيك و نقش آن در اقتصاد = مهندس اميدي

نام و نام خانوادگي : مجيد فردي

شغل : رئيس شعبه كنترل اموال

محل خدمت : پشتيباني قرارگاه استان خراسان رضوي جايگاه خدمتي : سرهنگ دومي

رديف

جايگاه شغلي

معيار انتصاب

شعبه كنترل اموال و كارشناس مالي

جايگاه : سرهنگ دومي

حداقل 15 سال سابقه خدمت

حداقل 10 سال سابقه خدمت در امورات لجستگي

حداقل 5 سال سابقه خدمت در كنترل اموال

گذراندن دوره هاي تخصصي تكميلي – عالي دسته اي داراي حسن امانتداري

اعتقاد راسخ داشتن به مباحث و مباني بيت المال شجاعت و علاقمند بودن

مبرا بودن از چاپلوسي – دروغگويي – اشاعه پراكني

كمك كارشناس حسابداري و مسئول تعيين و الصاق برچسب اموال و حسابرسي

جايگاه : سرگردي

حداقل 5 سال در امور حسابداري كار كرده باشد دوره هاي كنترل اموال را ديده باشد

اعتقاد به مباحث بيت المال داشته باشد

شجاعت – صداقت – علاقه مندي

مبرابودن از چاپلوسي و دروغگويي و اشاعه پراكني كار را براي شخص انجام ندهد

كمك كارشناس حقوقي و رسيدگي به خسارت و امور حقوقي

جايگاه : سرواني

اعتدال و ميانه روي در كار

اعتقاد به مباحث بيت المال

تخصص و تجربه كافي

ديدن دوره هاي كنترل اموال و امور حقوقي آن

داشتن صراحت گفتار ، شجاعت در عمل

بود و نبود فرمانده برايش فرق نكند كارش را انجام دهد

متخصص جمع آوري اطلاعات و ثبت و بايگاني

جايگاه : ستواني

آشنا بودن با مباحث اداري و بايگاني

ديدن دوره هاي تخصصي كنترل اموال

رازدار باشد

مومن در حفظ اسرار باشد

كار را براي خدا انجام دهد نه شخص

فهرست تحقيق

1- تاريخچه

2- متن

3- مفهوم زنجيره تامين

4- تعاريف

5- طرح تامين اقلام در ناحا

6- طرح تامين اقلام در نيروهاي مسلح در زمان جنگ و صلح

7- معاملات دولتي

8- نتيجه و پيشنهادات

9- منابع

موضوع تحقيق :

طرح تامين كالا در ناجا

نام استاد:

سرهنگ پاسدار محمود شوقي

نام دانشجو:

سرهنگ مجيد فردي

تاريخ: نيم سال دوم 84

مقطع تحصيلي: دوره اول كارشناسي ناپيوسته آماد

فهرست تحقيق

10- تاريخچه

11- متن

12- مفهوم زنجيره تامين

13- تعاريف

14- طرح تامين اقلام در ناحا

15- طرح تامين اقلام در نيروهاي مسلح در زمان جنگ و صلح

16- معاملات دولتي

17- نتيجه و پيشنهادات

18- منابع

براي ديدن ساير اقدام پژوهي هاوگزارش تخصصي ها وتحقيقات ديگر برروي لينک هاي زيرکليک کنيد

مي پسندم 0 نمي پسندم 0

اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 30 مرداد 1393 ساعت: 20:25 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره تاريخچه واژه تأمين,مديريت و تعاريف زنجيره تامين,

نويسنده:مدیریت سایت

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید

تحقیق درباره تاج محل

بازديد: 1571

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

تحقیق درباره تاج محل

گروه فرهنگ، کيان مهر احمدي_همايش «باغ هاي ايران وهند» با حضور تعداد زيادي از اساتيد، دانشجويان معماري و علاقمندان به تاريخ ،روزيکشنبه 19 مهرماه به همت دفتر پژوهشهاي فرهنگي در سالن گفت و گو خانه هنرمندانگشايش يافت.

در اين همايش دکتر ناصر تکميل همايون ، استاد تاريخ دانشگاه شهيدبهشتي و مدير گروه تاريخ دفتر پژوهش هاي فرهنگي درباره روابط تاريخي ايران و هندسخن گفت.سپس پروفسور «ابا کخ» از آْلمان درباره تاج محل سخنراني کرد. با اينکه درابتدا قرار بود دکتر حسين سلطان زاده رئيس دانشکده معماري قزوين و سردبير فصلنامهفرهنگ و معماري در اين نشست درباره «باغ مزار هاي ايران» سخنراني کند اما عملا بهدليل طولاني شدن سخنراني«ابا کخ» وي فقط کلياتي از بحث خود را ارائه و شرح مفصل آنرا به حلسه ديگري موکول کرد.

استقبال از اين همايش آن قدر زياد بود که تعدادزيادي از دانشجويان تا آخر همايش روي زمين نشسته بودند. دکتر تکميل همايون درابتداي سخن ، کشورهايي را که با ايران رابطه فرهنگي دارند به سه قسمت تقسيم کرد ودرباره هر يک گفت:يک سري کشورهايي هستند که تاکنون با آنها هيچ رابطه فرهنگي نداشتهايم و تازه در آغاز راه هستيم مانند برزيل يا آرژانتين.دسته دوم کشورهايي هستند مثلتاجيکستان و افغانستان که ما با آنها اشتراکات فرهنگي زيادي داريم و گويي قرن ها باهم در يک فرهنگ زندگي کرده ايم. دسته سوم کشورهايي هستند که ما از گذشته با آنهاداد و ستد فرهنگي داشته ايم ولي نه مثل تاجيکستان و افغانستان به ما نزديکند نه مثلبرزيل از ما دورند که اين دسته شامل کشورهايي چون هند و چين مي شود.

اين استادتاريخ درادامه براي تبيين بيشتر نوع رابطه ايران وهند به تاثير گذاري فرهنگ و زبان

فارسي بر هندي ها اشاره کرد و گفت:شما به نام باغ هاي هندي نگاه کنيد. جهان آرا،نورافروز، فرح بخش، آرامگاه همايون، باغ انگوري، انگوري باغ، چهلستون، هشتبهشت.......وقتي نام باغ هاي هند اين اسامي باشد آن وقت ببينيد از لحاظ معماري وباغ سازي چه تاثيراتي از ما گرفته اند. وي با اشاره به لشگرکشي هاي سلطان محمودغزنوي به هند، اين نوع ايجاد رابطه را «تماس بدي» خواند و گفت هيچ کس از طريق جنگنمي تواند چيزي را به ارمغان ببرد اما در کنار اين برخورد هي نظامي و سياسي، عرفانو تصوف ايران نيز به هند راه پيدا کرد و هند چون مثل ايران مايه عرفاني داشت توانستعرفان اسلامي را بپذيرد و از آن تاثير بگيرد.

پروفسور« اباکخ»خانم دانشمندآلماني که مدت بيست سال است درباره باغ هاي هند و مخصوصا تاج محل تحقيق مي کند نفربعدي بود که ميکروفون را به دست گرفت. وي در آغاز شرح مفصلي درباره تاج محل داد وگفت: تاج محل يکي از باارزشترين و زيباترين ساختمان هاي مقبره گون است که امپراطورشاه جهان پنجمين پادشاه سلسله مغول(تيموريان) به عنوان آرامگاه براي همسرش ممتازمحل ساخته است.او که به زبان آلماني سخن مي گفت و سخنانش به فارسي ترجمه ميشد درادامه به اين نکاه اشاره کرد که در عصر استعمار افراد زيادي از اين محل ديدن کردهاند و مخصوصا در قرون 18 و 19 اين بنا خيلي مورد توجه بوده است. بنا به نظر کخ ،تاج محل نه فقط يک مقبره که نماد و سمبلي از اهميت و قدرت حکومت مغول بوده است.

بناي تاج محل از يک ساختمان سفيد اصلي و دو ساختمان قرمز کوچک تر که در دو طرفبناي اصلي ساخته شده اند تشکيل شده است. کخ گفت که از حدود بيست سال پيش که مطالعه

تاج محل را آغاز کرده به اين نتيجه رسيده که « براي درک بهتر معماري اين بنا بايداين ساختمان را در تماميت خودش ببينم نه قطعه قطعه.» در حالي که هميشه تاکيد محققانروي ساختمان اصلي که سفيد رنگ است متمرکز مي شده است.

قسمت هاي زيادي از تاجمحل اکنون از بين رفته است. آن چه که امروز باقي مانده يک باغ اصلي است به نام چهارباغ و ساختمان سفيد مقبره که انگار روي يک سکو قرار گرفته و به رودخانه جامو مشرفاست.پروفسور آلماني تاکيد کرد که قرار گرفتن ابن بنا کنار رودخانه نکته بسيار مثبتيبراي آن است چون هم منظره جالبي دارد و هم اينکه رودخانه به انسان آرامش مي دهد.

بنا به نظر کخ چهار باغي را که اطراف تاج محل قرار گرفته، مي توانيم به چهارسوق هاي بازار تشبيه کنيم که دو راسته از دو طرف پيش مي آيند واين چهارسوق ها راقطع مي کنند.وي گفت که ممکن است در گذشته در اين منطقه کاروانسرا يا بازاري نيزموجود بوده اما هنوز قطعيت اين مسئله براي او کاملا روشن نيست.

وي تاکيد کرد کهابن بنا فقط يک مقبره نيست بلکه مجموعه اي است از بازار، کاروانسرا، باغ و مقبره کهبا وجود عملکردهاي متفاوت و مختلف هر يک از اين بناها، تمامي آنها خيلي خوب طراحيشده اند.

کخ که براي درک بهتر سخنراني اش مجموعه متنوعي از تصاوير و نقشه هايتاج محل و ساختمان هاي اطرافش را نشان مي داد به بناهاي دوطرف ساختمان اشاره کرد .

اين بناها به نام قلعه سرخ شهرت دارند. وي ضمن نشان دادن تصاويري از جزئيات هر کدام

از بناها ، هارموني، نظم، تناسب و قرينه سازي آنها را ستود. در اين ساختمان ها سهنوع ستون به اسم ستون «سرو اندام»، ستون «هندسي» و ستون «طبيعي» به کاررفته است.

رنگ هاي به کار رفته در ساختمان اصلي سفيد و رنگ ساختمان هاي طرفين قرمز است. کخ گفت که استفاده از دو رنگ يکي از خصوصيات معماري عصر مغول است که بهترين جلوه اش

در تاج محل بروز کرده است.

وي بانشان دادن کنده کاري ها، نقوش به کار رفته در« مقبره» ممتاز محل و آيات قرآني که بر روي مقبره حک شده، اين بنا را ساختماني باتزئينات جالبي در خور يک مقبره و «خيلي احساس گرايانه» توصيف کرد و آن را ايده اياز قدرت و زيبايي و نمادي از بهشت خواند.
دکتر سلطان زاده، آخرين سخنران اينهمايش در سخنان کوتاه اما موجزي به پيشينه باغ مزار هاي ايراني اشاره کرد و درابتدا گفت: در آيين زرتشت، دفن اجساد مکروه بود و زرتشتيان مردگان خود را دفن نميکردند. بنابراين زرتشتيان نه تنها مقبره اي براي خود نساختند بلکه پادشاهان ساسانيهر آنچه مقبره بود به غير از آرامگاه کوروش را از بين بردند.آن هم به اين دليل کهگمان مي کردند مقبره مادر حضرت سليمان است. با اين حال چون در ايران اقوام مختلفي زندگي مي کردند که اجساد خود را دفن مي کردند آرامگاه هايي هم در يافته هايباستانشناسي به چشم مي خورد. فردوسي در بيتي به باغ مزار اشاره مي کند و مي گويد:

به باغ اندرون دخمه اي ساخته/ سرش را به آن اندر انداختهدر سفرنامه هايتاريخي هم اشاره شده که پيرامون آرامگاه کوروش ، حياط محصوري وجود داشته.از سويديگر هرودوت نيز به باغ هايي اشاره مي کند که به عنوان آرامگاه مورد استفاده قرارمي گرفته است. با اين تفاصيل اين سوال پيش مي آيد که پيشينه تاريخي اين باغ مزار هادر ايران به کجا مي رسد؟

وي در پاسخ به اين سوال گفت: هخامنشيان بخش عمده اي ازفرهنگ و هنرشان را مديون عيلامي ها بودند و در امور مختلف از آنها اقتباس مي کردند. از آنجا که در عيلام مقبره و باغ مزار وجود داشته مي توانيم سنت باغ مزار را بهعيلامي ها منتسب کنيم. اين استاد معماري سپس به دوران پس از اسلام اشاره کرد و گفتبا وجود اينکه باغ مزار هاي هندي تحت تاثير فرهنگ ايراني ساخته شده اند اما اينسوال به جاست که چرا چنين باغ مزارهايي در ايران وجود ندارد؟ براي اينکه تا سه قرنپس از اسلام ساختن بنايي بر روي مقبره مکروه شناخته مي شد و از قرن سوم به بعد است که شاهد مزار هاي يادماني مثل گنبد قاموس يا مقبره سلطان سنجر هستيم.

سلطانزاده تاکيد کرد: دوره غزنوي دوره بروز ملي گرايي در ايران است و انعکاس اين ملي

گرايي در معماري هم ديده مي شود، مثل طرح چهار ايوانه که در مساجد و کاروانسراهايآن دوره به چشم مي خورد. از دوره ايلخاني اين مزارها اهميت پيدا مي کنند و از دورهصفويه شاهد ساخته شدن مجموعه مزار هايي هستيم که داخل يک گورستان هستند.

ويدرباره تداوم نداشتن باغ مزارها در ايران به اعتقادات مذهبي اشاره کرد و گفت: درايران؛ بزرگان، شاهان و خوانين هميشه تمايل داشته اند کنار مزارهاي مقدس دفن شوندنه در يک باغ مزار بزرگ و شايد اين مسئله يکي از علت هاي اين انقطاع تاريخي باشد.

معرفياجمالي ري و فهرست آثار تاريخي - فرهنگي آن مطالعه و جمع آوري اطلاعاتباستانشناختي از آثار محدوده ري از گذشته مورد توجه بوده است که به دلايل مختلفازجمله نبودن برنامه مدون و جامع براي اين مهم به اجرا در نيامده است . از سال 1312-1315 ه.ش که اولين دوره حفاريهاي علمي باستانشناختي توسط دکتر اريک اشميت درچشمه علي ري انجام شد تا حدود سالهاي 6-1375 ه.ش که چندين حفاري دگر توسطباستانشناسان ايراني صورت گرفت هيچگاه انجم يک برنامه گسترده بررسي وشناسايياز ديدگاهباستانشناختي مورد نظر نبوده است شايد با توجه به کمبود امکانات مالي و نيرويانساني کارآمد در ادامه حفاريهاي باستانشناسي ، و نيز کمبود اطلاعات ارتباطي ميانمحوطه هاي باستاني يکي از عوامل باشند که موجب شده اند هيچگاه حفاريهاي باستانشناسيبه نتيجه نهايي نرسيده و اين کار نه تنها در مطالعات باستانشناسي وقفه بوجود آوردهبلکه امانتي را که هزاران سال در دال خاک از نياکان ما به يادگار مانده است را پساز آزاد شدن از دل خاک بنابودي کشانده است ، و شايد اين گفته اشتباه (باستانشناسيعلم مخرب است) درست باشدبررسيهاي باستانشناسي ادونلطمه زدن به مدارک بازمانده از گذشتگان مي تواند اطلاعات ارتباطي ميان محوطه هايدور از هم را از نظر فرهنگي ، اقتصادي ، اجتماعي و نيز مسير حرکت و مهاجرت اقوام رادر يک نگرش در اختيار پژوهشگران قرار دهد ، اطلاعات بدست آمده در يک برنامه وسيع وشناسايي باستانشناسي مي تواند کمک موثري باشد در انتخاب و برنامه ريزي صحيح يکحفاري نظام مندبر اين اساس اداره کل ميراثفرهنگي استان تهران در يک برنامه گسترده شهرستانهاي استان تهران را زير پوشش بررسيو شناسايي قرار داده است در اين راستا بررسي و شناسايي شهرستان ري در يک زمانبنديفشرده انجام شد که با توجه به گسترش آثار فقط بخشها و روستاهاي اين شهرستان موردبررسي قرار گرفتند و بررسي مرکز شهرستان ري مي بايست در چاهر چوب يک برنامه گستردهمستقل گنجانيده شود .

در اين برنامه 141 روستايداراي سکنه و 29 روستاي خالي از سکنه مورد بررسي قرار گرفتند نکته قابل توجه اينکهدر سالهاي بعد از انقلاب روند مهاجرت از روستاهاي قديمي شدت يافته و تخليه اينروستاها که تعدادي از آنها داراي بافت بسيار قديمي و از نظر معماري سنتي مناطقکويري ايران بسيار قابل توجه مي باشند موجبات تخريب سريع و ويراني اين يادگارهايارزشمند فرهنگي را فراهم آورده اند پاره اي از روستا قلعه ها بازمانده اي از دورهصفويه مي باشند و تزئينات زيبايي از گذشته در آنها برجاي مانده است ، روستا قلعههاي برجاي مانده از اين دوران اهميت دفاع و استحکام اين دوره را بازگو مينمايند .

در منطقه ري صرفنظر از نقاطپيش از تاريخ که قبلا معرفي شده بودند چند نقطه در ارتباط با مهاجرت اقوام آريايينيز مورد شناسايي قرار گرفتند نقاط مشخصه دوران تاريخي که به گونه اي در ارتباط بايکديگر بوده اند به صورت قلعه ها و يا تپه هاييکه بعدها در دوران اسلامي نيز مورداستفاده قرار گرفتند در اين منطقه بسيار وجود دارند که نشانگر تداوم استقرار ازگذشته تا کنون در اين منطقه مي باشند .

به مرور زمان و در اثرتخليه روستاها و يا گسترش روستاها و تبديل آنها به شهرک هاي کوچک ، موجب تخريببسياري از آثار از جمله حمام هاي قديمي ، خانه هاي قديمي ، و ... شده است که درگسترش اين روند ، توسعه روستاها و نيز زمينهاي کشاورزي از عوامل تسطيح تپه هايمحدوده روستاها مي باشند که اين روند همچنان ادامه دارد . از عوامل معماري بسيارقابل تجه بناهاي مذهبي نظير امامزاده ها هشتند که بازمانده اي از بناهاي اواسط دورهاسلامي به شمار مي روند اين بناها که مورد بي مهري قرار گرفته اند به مرور زمان درحال تخريب مي باشند که هنوز ميتوان به نجات بخشي آنها اقدام کرد ، نظير بنايامامزاده شعيب در روستاي کوشک و سه برادران در روستاي خورايين ، امامزاده عبدالللهدر قلعه نو فشاپويه و ،... در اين بررسي تنها دو يخچال شناخته شدند که هر دويادگاري از نياز مردم در روزهاي گرم مي باشند ، زيباترين و سالمترين آنها در قشلاقحکيم آباد است که با بازسازي آن مي توان يک يادگار را نجات بخشيد و ديگري در روستايشيخ کلين که نسبت به اولي ناقص تر است . تنها آب انبار موجود در منطقه با بادگيرهايسرپا و بناهاي وابسته در روستاي (اراد) قرار دارد که متاسفانه با دخالت ميراثفرهنگي و جلوگيري از مرمت آن توسط اهالي ، تبديل به زباله داني شده است . اميد استاين نکات مورد توجه قرار گيرند

روش بررسي

شهرستان ري همچون ديگرشهرستانهاي ايرنا از نظر محدوده جغرافيايي هر از چندگاهي دچار تغييرات شده و ازتعداد روستاهاي آن کاسته يا افزوده مي شودلذا در بررسي هاي باستانشناسي اين مشکلاز نظر تهيه نقشه کار هميشه وجود داشته است خصوصا که هيچگاه نقشه دقيقي از محدودهيک بخش به طور کامل در دسترس نبوده است . لذا به منظور رفع اين نقيصه و سعي در دقتعمل ، پس از تهيه نقشه اي مناسب با در نظر گرفتن تغييرات سياسي در نقشه ها و مشخصنمودن روستاهاي واقع در محدوده مورد نظر و ملکيت آن روستاها به طور جداگانه باهمراهي راهنمايان محلي و شنيده ها و باورهاي انها مورد بازديد و بررسي قرار ميگرفتند . بر اين اساس در اين مجموعه هر روستا با در نظر گرفتن موقعيت فعلي آن ازنظر فاصله با مرکز بخش و خانوار و جمعيت و آثار واقع در محدوده آن معرفي شده است .تعداد زيادي از روستاها در سالهاي اخير خالي از سکنه شده و اهالي به شهرها و ياروستاهاي مجاور مهاجرت کرده اند و يا ملکيت خود را به روستاهاي مجاور واگذار نمودهاند اينگونه روستاها نيز به صورت اهميت در بررسي منظور شده و معرفي شده اند

به نظر نگارنده بهترين روشکار ، در جمع آوري اطلاعات ديدن خود آثار و محدوده آن توسط خود باستانشناس مي باشددر بسياري از منابع ضمن توصيف يک اثر يا محل نوسينده با مراجعه به منابع کتابخانهاي اظهار نظر نموده که به علت برداشت از منابع غلط خود نيز در نقل قول دچار اشتباهشده و اين اشتباه مورد استناد ديگران نيز قرار گرفته است ، لذا در بررسي هايباستانشناي محقق موظف مي باشد خو اثر را يا محوطه مورد نظر را مطالعه کرده و سپس بهمعرفي و اظهار نظر درباره آن بپردازد بدين منظور نگارنده در بيشتر موارد از روشپيمايش (پياده روي ) استفاده نموده است که شايسته ترين روش مطالعه محوطه ها ميباشد

در اين گزارش به منظوردستيابي به اطلاعات مربوط به هر روستا از فهرست روستاهاي درج شده در نشريه مرکزآمار ايران استفاده شده و روستاهاي هر بخش به ترتيب تفکيک حروف الفباي مرکب معرفيشده اند . در مطالعه محوطه هاو آثار از بيشتر آثار عکسبرداري شده و به صورت مستنددر مورد آنها اظهار نظر شده است در اين راستا از آثار و بناهاي موجودي که امکانتهيه پلان از آنها بدون استفاده از دوربين نقشه برداري ميسر بوده است پلان تهيه شدهاست

فلات مرکزي ايران

فلات ايران در جنوب غربآسيا واقع شده است ولياز ديدگاه باستانشناسي فلات مرکزي به آن قسمت از فلات ايراناطلاق مي شود که از شمال غرب و غرب به رشته کوههاي زاگرس و از شمال به البرز محدوداست ، در جنوب آن زمينهاي پست خشک واقع شده و در کرانه هاي شمالي خليج فارس و دريايعمان ارتفاع آن از سطح دريا به صفر مي رسد. در مشرق آن دو کوير از حوالي کاشان درجنوب تا منطقه بسطام در شمال شاهرود را در بر مي گيرد. اين محدوده از ديدگاهباستانشناسي فلات مرکزي ايران محسوب مي شود بنابراين موانع طبيعي مانند کوههايزاگرس و البرز و کويرهاي شرق ايران ، هر چند ارتباط فرهنگياين منطقه را با سايرنواحي ايران در دنياي باستان بکلي قطع نمي کند ولي اشکالات فراوان ايجاد کردهاند .

اين انزواي طبيعي ، هويتيفرهنگي به منطقه داده است ، در تمامي اين حوزه وسيع فرهنگي شايد به تعداد انگشتانيک دست در محلهاي باستاني بررسي و حفاري پيگر انجام شده است مانند تپه سيليک درکاشنا ، تپه حصار در دامغان و قره پيه شهريار ،محدود است به گزارشهاي مقدماتي و بهندرت کامل اين محل هادر محدوده شهرستان ري نيزمحوطههاي پيش از تاريخ همزمان و قابل مقايسه يا حوزه هاي فرهنگي ياد شده وجود دارندکه چندين نقطه آن شناسايي شده اند و باز نيز اميد است به توان نقاط ديگري را بر روينقشه باستانشناسي ايران مشخص کرد .

موقعيت شهرسازي ري

شهرستان ري در جنوب شهرستانتهران و متصل به آن است . وسعت شهرستان 2293 کيلومتر مربع بوده و از 163 اباديتشکيل شده که 35 ابادي آن خالي از سکنه مي باشد . شهرستان ري در 51 درجه و 26 دقيقهطول جغرافيايي و 35 درجه و 36 دقيقه عرض جغرافيايي و در ارتفاع 1060 متري از سطحدريا واقع شده است . شهر ري مرکز شهرستان ري مي باشد. ري با 28 کيلومتر مربع وسعتاز شمال به تهران ، و از جنوب به فشاپويه و از شرق و جنوب به ورامين و از غرب بهاسلامشهر محدود و در مسير بزرگراه تهران ورامين قرار گرفته است مرکز شهرستان دردشتي واقع گرديده که کوه بي بي شهربانو در خاور و متصل به آن ميباشد .

منابع طبيعي

به طور کلي شهرستان ري درجنوب در ناحيه دشتي استان تهران واقع شده و تنها کوه بي بي شهربانو در شمال خاوري وکوه آزاد (آراد) در 21 کيلومتري جنوب باختري شهر ري واقع شده استمعادن فعال اين شهرستانعبارتند از :

منگنز محمدآباد واقع در 40کيلومتري جنوب شهر ري و جنوب خاوري کهريزک

سولفات دو سود فشاپويه در 28 کيلومتري جنوب خاوري حسن آباد

کوارتزيت غني آباد واقع در 5 کيلومتري خاور شهر ري ، حاشيه جنوبي کوه بي بي شهربانو

سنک آهک لپه زنگ در 19کيلومتري خاور شهر ري

سنگ آهک دولت آباد در 2کيلومتري سرپل سيمان (ميدان شوش به شهر ري) جن.ب کارخانه سيمان ري

سنگ آهک صفاييه و چاه حمزهدر 4 کيلومتري خاور پل سيمان

در مسير رودخانه کرج معادنشن و ماسه موجود است که در چندين نقطه استخراج و مورد بهره برداري قرار ميگيرد

مهمترين رودخانه هايي که درمحدوده شهرستان ري جريان دارند عبارتند از:

الف) رودخانه کرج که از کوهپالون گردن از رشته کوههاي البرز مرکزي سرچشمه گرفته در فصل زمستان و اوايل بهار (به هنگام ) پر آبي ) با جهت شمال باختري به جنوب خاوري از 20 کيلومتري جنوب باختريشهر ري گذشته و پس از پيوستن به رودخانه جاجرود سرانجام به درياچه نمک ميريزد .

ب) رودخانه جاجرود ازکوههاي صندوق ، جانستون و دريوک (خرسنگ کوه ) از سلسله جبال البرز مرکزي سرچشمه ميگيرد زمستانها و اوايل بهار از 20 کيلومتري جنوب خاوري شهر ري جريان يافته و درنزديک محلي بنام سالاريه به رودخانه کرج ملحق شده و نهايتا به درياچه نمک منتهي ميگردد .

پ) رودخانه شور از به همپيوستن دو رودخانه خر رود و ابهر رود و برخي رودهاي کوچک فرعي ديگر تشکيل مي شود باجهت کلي شمال باختري به جنوب خاوري از شش کيلومتري جنوب باختري حسن آباد ( مرکز بخشفشاپويه ) گذشته و به شوره زار خاور حوض سلطان جذب مي گردد .

ت) رودخانه سرخه حصار ازکوه سرخه حصار واقع در 4 کيلومتري شمال روستاهاي همه سين سرچشمه گرفته ، از خاورشهر ري مي گذرد و با تغيير جهت به سمت جنوب خاور و مشروب نمودن زمينهاي مزروعي بهرودخانه جاجرود مي ريزد .

اقتصاد

بازرگاني ، صنعتگري ،کشاورزي و دامداري از مشاغل اصلي اهالي اين شهرستان به شمار مي رود. شهرستان ري ازنظر کشاورزي بسيار فعال و 50% آن به طريقه صنعتي و مکانيزه و مابقي به روش نيمهمکانيزه و سنتي انجام مي گيرد ، فرآورده هاي کشاورزي شامل گندم ، نباتات ، علوفه اي،پنبه ، چغندر قند و ذرت و تره بار مي باشد. از لحاظ باغداري 2000 هکتار از اراضيشهرستان ري را تاکستان پوشانده و 2000 هکتار آن شامل سيب ف گوجه ، آلو "زرد آلو،هلو> البالو و گلابي است . جهت آبياري زمينهاي زير کشت و باغات از چاههاي عميق ونيمه عميق استفاده مي گردد. ضمنا اداره کل کشاورزي استان تهران براي هدايت آبرودخانه کن به منطقه کم آب فشاپويه کانالي در 2 فاز حفر کرده که آب مورد نياز منطقهفشاپويه را تامين مي نمايد

در رشته صنايع ،کارخانجاتصنعتي و توليدي مستقر در شهرستان ري نيروهاي زيادي به خود جذب نموده که عبارتند از : پالايشگاه بزرگ تهران ، روغن پارس و اسو ، چيت سازي زي ، گليسيرين و صابون دولتي (اتکا) ،ريسندگي و بافندگي ممتاز ايران ، توري بافي ايران ، بنز خاور ، ريسندگيالياف ، سيمان ري ، کنسرو سازي شمشاد ، روغن ورامين ، شرکت سهامي کفش اطمينان ،روغن نباتي گل ، ظروف لعابي قائم ، روغن نباتي مارگارين ، پلاسکو سازي (سانتال) ،ديگر توليد صنايغ اين شهرستان را در دست دارند که از نظر اقتصادي و ايجاد بازارکار سهم به سزايي را در رشته اقتصادي ايفا مي نمايند .

تقسيماتسياسي

شهرستان ري از سه بخش تشکيلشده

1- بخش فشاپويه

الف) دهستان حسن آباد : داراي 35 روستاي مسکوني با جمعيتي در حدود 6936 نفر و 14 روستاي خالي از سکنه مي باشد

ب) دهستان وهن آباد : با 8 روستاي مسکوني و جمعيتي در حدود 33434 نفر

2- بخش کهريزک

الف) دهستان قلعه نو: با 25 روستاي مسکوني و دو روستاي خالي از سکنه با جمعيتي در حدود 43926 نفر

ب) دهستان کهريزک :با 52 روستاي مسکوني و 13 روستاي خالي از سکنه با جمعيتي در حدود 84818 نفر

3- بخش مرکزي

الف) دهستان خلازير : با 7 روستاي مسکوني و جمعيتي در حدود 16529 نفر

ب) دهستان غني آباد با 11 روستاي مسکوني و 5 روستاي خالي از سکنه و جمعيتي در حدود 46431 نفر

ري در سير تاريخ

با توجه به وجود اقوام بومي ساکن در فلات مرکزي ايران که داراي فرهنگ و تتمدن و زبان و صنعت پيشرفته اي بوده اند . نزديکي مراکز فرهنگي پيش از تاريخ حوزه فلات مرکزي نظير چشمه علي ري که در هزاره هفتم يکي از نخستين نقاط استقرار اقوام بومي بوده است . نقاط ديگر فرهنگ هاي پيش از تاريخ ايران نظير ، سليک کاشان ، قره تپه شهريار ،اسماعيل آبد و ... که با هم در يک حوزه فرهنگي قرار داته اند گسترش و نفوذ جوامع پيش از تاريخ را در اين محدوده نشان مي دهند .(نخستين آثار تمدن چشمه علي به ويژه در توليد سفالينه هاي سرخ که با رنگ سياه يا قهوه اي سير تصاويري بر آنها نقش شده پديدار شده تقريبا در همين دوران جماعت ديگري در طول همين رشته زمين هاي قابل کشت که در پاي البرز بين کوير و کوه واقع اسکان يافتند. البته استقرار در ري به مراتب پيش از ديگر جاها و به گونه اي پايدار توسعه يافت زيرا اين شهر از موقعيت استراتژيکي خاصي برخوردار است . ري در مکاني قرار دارد که جاده هايي که شرق و غرب و شمال و جنوب ايران را به يکديگر متصل مي کنند ناگزير از آن مي گذرند. بنابراين ، موجب پيدايش شهر ري شدند و سرنوشت آن و فرزندان آن ، يعني تهران آتي را رقم زدند .

ورود آرياها در حدود هزاره دوم پيش از ميلاد به ري و استقرار شعبه اي از آنها در مسير حرکت خود به شمال و غرب ، آثاري از خود بر جاي گذاشته که شواهد آن به صورت کوره هاي سفال پزي در کهريزک و نيز در سال 1373 در تپه معمورين در فرودگاه بين المللي امام خميني به دست آمده است ،پس از ورود به آرياييها که مهمترين آنها مادها و پارسها مي باشند و در آميختن آنها (مادها) با بومياني که پيش از آنها در اين سرزمين مستقر بودند اين منطقه نيز در تقسيم بندي مادها به رماد رازي يا راگا ،راگس که در جنوب تهران قرار داشت قرار گرفت (720 - 550 پ.م) با پيروزي کوروش بر جد خود آژبدهاک در سال (550پ.م) پايه هاي اولين امپراتوري بزرگ جهاني پي ريزي شده که مدت دو قرن تا سال (330 پ.م) دوام يافت اين امپراتوري علاوه برسرزمينهاي واقع در محدوده حکومت ماد از شرق تا سند ، غرب تا آسياي صغير را نيز در بر مي گرفت ، در تقسيم بندي داخلي تغييرات چنداني نسبت به دوره ماد داده نشد و ايالات مادي همچنان با همان نام بر جاي ماندند در اين دوره اين منطقه در محدوده (رک) قرار داشته است . در بند 12 از ستون 1 متن پارسي باستان کتيبه بيستون آمده است : ((داريوش شاه گويد :پس از آن ، (فرورتيش) با سواران کم گريخت ، سرزميني (ري) نام در ماد سو روانه شد...))

در بند 11 ستون 3 متن پارسي باستان بار ديگر از ري نام برده مي شود((داريوش شاه مي گويد : پس از آن من سپاه پارسي را از ري نزد ويشتاسپ فرستادم ...)) .

اسکندر مقدوني در تعقيب داريوش سوم از راه همدان به ري وارد مي شود و ويرانيهابه بار مي آورد و با سقوط امپراطوري هخامنشي در سال (330 پ.م) توسط اسکندر مقدوني و مرگ او در سال (323 پ.م) در بابل امپراتوري بزرگ هخامنشي که در مدت شش سال حکومت وي بدون هيچ تغييراتي در تشکيلات ايلتي باقي مانده بود بلافاطله ÷س از مرگ وي به دست سردارانش تقسيم شد و در اين ميان سلوکوس سردار نامي او با غلبه بر آنتيگون قسمت اعظم آسياي غربي را تصرف نموده و سلسله سلوکي را در سال (312 پ.م) تشکيل داد . سلوکيان به پيروي از سياست جهانداري اسکندر سعي در جذب فرهنگ و تمدن کشورهاي مغلوب در فرهنگ و تمدن يونان داشتند اما يونانيها ايران را به کلي مملکت بيگانه اي نمي دانستند، از اين روي محققين سلسله سلوکي را سلسله اي ايراني ، يوناني مي دانستند که اين فکار در ابعاد وسيعي در ايران تاثير داشته اند ، اين تاثير را در طي دوره يوناني مآبي در ايرانکه دقيقا از پايه گذاري دودمان سلوکي آغاز مي شود و تقريبا تا پايان دوره پارتيان و در برخي جهات اندکي نيز پس از آن مي رسد مي توان يافت .

در دوره زمامداري سلوکوس معروف به نيکاتر(312 - 28 ق.م) زلزله اي مهيب ري را ويران نمود ، سلوکوس فرمان داد مجددا شهري بر ويرانه هاي ري ساخته شود پس از جبران خرابيهاي ري را به مناسبت نام موطن خود (اروپوس) ناميد و به همين علت در دوره سلوکيان ري را اروپوس مي گفتند. نخستين عکس العمل ايرانيان در مقابل يونانيان با اعلام استقلال پارتها جلوه گر مي شود سال (246 ق.م) آخرين سال فرمانروايي دولت پارت را برقرار نمود پارتيان پايتخت هاي متفاوت داشتند که از جمله آنها ري بود که بر سر راه ماد عليا و پارت قرار داشته است و اقامتگاه موقت آنها وبده است و اين منطقه جزو ايالت والي نشين ماد بزرگ به حساب مي آمد. اين خطه را به مناسبت نام بنيانگذار دودمان اشکانيان - ارشکيه - مي گفته اند و شايد نام روستاي عشق آباد که در اصل (اشک آباد) بوده است و امروزه در سيزده کيلومتري جنوب شهر ري قرار دارد از اين زمان بر جاي مانده است . افسانه هفت خاندان بروزگار پارتيان و منطقه تيولهاي بزرگ ايشان در منابع عربي و از برخي اشارات ياد شده در متن هاي کهن يوناني و رومي مي توان دريافت که کانون خاندان مهران نزديک ري (نزديک تهران) بود خاندان اخير شايد از بعضي لحاظ با خاندان ديگري از ري به نام (اسپنديا) پيوندهايي داشته اند. اردشي اول بنيانگذار سلسله ساساني در سال (223 ميلادي ) با شکسنت دادن اردوان پنجم حکومت ساساني را بر اساس بنياد وحدت مذهبي و ستايش اهورامزدا پايه گذاري کرد در اين دوره آتشکده هاي مهمي در نقاط مختلف ايران با تفکر خاص ساخته شدند که هر کدام به طبقه اي خاص اختصاص داشته اند از اين دوره آثار قابل توجهي در خطه ري بر جاي مانده است که زينت بخش موزه ها مي باشند که از جمله گچ بريهاي زيبايي که از تپه عشق آباد به دست آمده و آن را به غلط از آثار چال طراخان معرفي کرده اند در فهرست بزرگ و درباريان شاپور يکم از دبيري از ري به نام ((ارشتات دبير از مهرانها و از شهر ري )) نام مي برد

در اين دوره ري داراي ضرابخانه معتبري بوده است در موزه ارميتاژ نمومنه اي از سکه هاي دوره ساساني وجود دارد که بر روي آناه نام ضرابخانه ري به صورت Idy((ري )) نوشته شده است.

با حمله اعراب به ايران قدرتمندترين شاهنشاهي ايران بعد از هخامنشيان از پاي در آمده و بسياري نامها و تقسيمات قبل از استقرار اعراب تحت تاثير غلبه زبان عربي قرار گرفته و تغييراتي در آنها به وجود آوردند. به نوشته طبري سال 22 هجري سپاه عرب به فرماندهي نعيم بن مقرن به ري حمله برد و سردار ساساني سپهبد سياوش بن بهرام چوبين مرزبان ري را شکست داد.در خلافت حضرت علي (ع) يزيدبن قيس الارجبي والي ري بود که به دستور معاويه بن ابي سفيان از کار برکنار و زيادبن ابيه در سال 51 هجري قمري به جاي وي منصوب شد و مقدمات فاجعه کربلا و عده حکومت ري بود به عمر سعدو شمربن ذي الجوشن در سال (75 - 95) هجري قمري حجاج بن يوسف تقفي والي ري شد ، پس از قيام ابومسلم خراساني (سياه جامگان) و برانداختن حکومت بني اميه ، ابومسلم رو به ري آورد و ري را مقر فرماندهي خود قرار داد

ايالت مرزي قلمرو خلفا در اين ناحيه مدتها همان منطقه قديمي مادها که در آن زمان جبال (کوهستان) ناميده مي شد بود ايالتي که سرزمينهاي ... همدان را در بر مي گرفت مرکزي آن شهر ري بود . ناحيه کوهستاني پهناوري که يونانيان آن را مديا Mediaمي گفتند و از باختر به جلگه هاي بين النهرين و از خاور به کوير بزرگ ايران محدود مي گشت نزد جغرافي نويسان عرب به نام ايالت جبال معروف بود اين نام بعدها متروک شده و در قرن ششم هجري قمري در زمان سلجوقيان به غلط آن را عراق عجم ناميدند . تا با عراق عرب که مقصود از آن بخش سفلاي بين النهرين بود اشتباه نگردد. ياقوت در اين خصوص مي گويد ، ايرانيان در اين زمان کلمه عراق عجم را به جاي ايالت جبال بکار مي بردند و اين تسميه هم غلط است و هم نوظهور ، قزويني معاصر ياقوت اين ناحيه را با اسم قوهستان (کوهستان) که مترادف فارسي واژه جبال مي باشد مورد استفاده قرار داده است .ظاهرا بعد از حمله مغول نام جبال براي اين ناحيه ديکر به کار نرفته است و حمدالله مستوفي نيز که در قرن هشتم مي زيسته هيچ جا اين اسم را ذکر نمي کند . چهار شهر بزرگ قرميسين (کرمانشاه) ، همدانه ، ري و اصفهان از زمان قديم بزرگترين شهرهاي ن.احي چهارگانه ايالت جبال بود.شهر ري که در گوشه شمال شرقي ايالت جبال واقع است و نويسندگان عرب معمولا آن را به صورت (الري) مي نويسند در واقع همان است که يونانيان آن را rhagesمي گفتند ظاهرا اين شهر در قرن چهارم از بزرگترين مراکز چهارگانه ايالت جبال بوده است . ابن حوقل وسعت شهر را يک فرسخ و نيم در يک فرسخ و نيم ذکر کرده و بناهاي آن را اغلب از گل و گاهي از گچ و سنگ نوشته است . در زمان خلافت پدرش منصور در ري اقامت گزيد و بيشتر آن شهر را تجديد عمارت نمود و پسرش هارون الرشيد نيز در آنجا متولد گرديد شهر محمديه مهمترين ضرابخانه آن ايلت بود و نام آن روي بسياري از سککه هاي دوره خلفاي عباسي ديده مي شود.در قرن چهارم هم ابن حوقل و هم مقدسي گفته اند که اکثر شهر ويران و تجارت آن به حومه هاي شهر قديم انتقال يافته است . در زمان قديم مهمترين نواحي ري از حيث حاصلخيزي عبارت بود از روستاي روده (الروده) و نيز فشاپويه که هنوز با نام فشاپويه باقي است و سرانجام قويسين و ديزه با دو ناحيه قصران ،يعني قصر داخلي و خارجي . ديزه نام دو دهکده بزرگ ب.د به مساحت يک روز راه تا ري قرار داشتند و آنها را ديزه ورامين مي گفتند. در سال 617 مغولان ري را گرفته و آن را غارت کردند و پس از آن ري ديگر اباد نشد و اهالي به دو شهر ورامين و تهران نقل مکان کردند . در دوره ايلخانيان بعد از مرگ سلطان ابوسعيد بهادرخان در سال 736 ه.ق و تجزيه سرزمين تحت تسلط وي منطقه ري تحت حکومتتغا تيمور در آمد(749 - 759) ه.ق در سال 786 ه.ق ري به تصرف تيمور در آمد . پس از روي کار آمدن دولت صفوي در سال 905 ه.ق توسط شاه اسماعيل شاه طهماسب اول در سال 943 ه.ق وارد ري شد. و در سال 944 ه.ق ايوان حضرت عبدالعظيم به دستور وي ساخته شد. از اين دوره بناهاي مذهبي زيادي در منطقه ري ساخته شده است . به سال 1128 ه.ق دولت صفوي بدست نادرشاه افشار منقرض شد در اين دوره با توجه به پرداختن جنگ در بيشتر نقاط کشور و لشگرکشيهاي متعدد به خارج از ايران فرصتي براي نادر به منظور رسيدگي به اوضاع عمومي دست نداد. در دوره زنديه آباداني و سياست اجتماعي معطوف به نقاط خاصي شده بود و جنبه عمومي پيدانکرد .از سال 1200 ه.ق با روي کار آمدن قاجار نظر خاصي نسبت به پاره اي از بناهاي مذهبي ري پيدا شد. بارگاه حضرت عبدالعظيم و ديگر بناهاي مذهبي پراکنده ري مرمت شدند که اين روند تا دوره پهلوي نيز ادامه يافت .

عمارت تاريخي «هشت‏ بهشت» نمونه‏ اي از كاخهاي محل سكونت آخرين سلاطين دوره صفويه است كه در دوره شاه سليمان در سال 1080 هجري بنا شده است. كاشي‌ كاري هايي‌ كه‌ انواع‌ حيوانات‌ پرنده‌، درنده‌ و خزنده‌ برروي‌ آن‌ نقش‌ بسته‌، از آثار اين‌ كاخ‌ بشمار مي‌آيند . از باغ وسيع «هشت ‏بهشت» مقدار زيادي باقي نمانده ولي قصر تاريخي آن هنوز اثر ارزنده و جالبي است كه پس از انقلاب پاركي در اطراف آن ساخته شده است

اين كاخ كه در هنگام سلطنت شاه سليمان صفوي بنا شده از بهترين كاخهائي است كه در روزگار صفويه ساخته شده و چون كيفيت ساختمان و وضع بنا در اثر مسرور زمان تغيير كرده ناچار براي امكان بيان وضع آن در زمان هاي مختلف بايد نوشته‏ هاي كساني را كه در زمان هاي گوناگون كاخ را مشاهده و از وضع آن آگاهي كامل داشته‏ اند از نظر اهل تحقيق گذرانيد.

از كساني كه مكرر در اين كاخ رفته و به اوضاع آن آشنائي كامل حاصل كرده و شاردن فرانسوي است كه در سفرنامه خود بطور مشبع شرح اوضاع كاخ را نوشته است و قسمتي از ترجمه نوشته او را ذيلا مينويسيم.

من قول داده ‏ام كه در طي توصيف باغهاي اطراف خيابان زيباي اصفهان شرح يكي از تالارهاي يكي از باغها را بنام باغ بلبل بدهم اي تالار را عمارت هشت بهشت مي نمامند. تمام سقف هاي آن موزائيك بسيار عالي است ديوارها و جرزها دو طبقه و دالانها و غلام گردشهائي در اطراف آنها است. در اين دالان ها صدها مكان است كه دلكشترين و فرح انگيزترين نقاط دنيا محسوب ميگردد و هر يك بوسيله منفذي كه بدان نور ميتابد روشن ميشود اين روشنائي متناسب با تفريحاتي است كه اين مکان ويژه آنها ساخته شده است.

هيچ يك از اين نقاط از حيث شكل و ساختمان و تزيينات به ديگري شبيه نيست در هر جائي چيز تازه و گوناگون است چنانكه در بعضي از بخاري هاي متنوع و در برخي حوض‏ ها و فواره‏ ها است كه از لوله هائي كه در داخل ديوارها ميباشد آب مي گردند اين تالار عجيب در حقيقت لابيرنتي است زيرا انسان در قسمت فوقاني هر جا كم ميشود و پله‏ ها چنان مخفي است كه بآساني پيدا نميشوند. قسمت پايين تا ده پا از سطح زمين از سنگ يشم و نرده‏ها از چوب زرنگار، و قاب‏ها چهارچوبها از نقره و جامها از بلور و آلتها از شيشه‏ هاي رنگارنگ ظريف ساخته شده است.

اما راجع به تزيينات نمي توان اين اندازه شكوه و عظمت دلربائي فريبندگي را كه در هم آميخته است تصور كرد. ميان کاشي هاي اين بنا تصاوير برهنه و فرح‏انگيز بسيار زيبا وجود دارد و در همه جا آئينه‏ هاي بلورين و در ديوارها بكار رفته است در اين تالار اطاق هاي آئينه كاري كاملي است كه اثاثه هر اطاق از باشكوه ترين و شهوت انگيرترين نوع خود در دنيا است. اطاق هاي كوچكي نيز در آنجا ميباشد كه فقط گنجايش يك رختخواب دارد. در خاور زمين رختخواب پرده نداشته و روي زمين پهن مي شود. يك رختخواب جالب توجهي ديدم كه فقط لحاف آن دو هزار اكو مي ارزيد كه براي گرمي و سبكي از پوست سمور تهيه شده بود. بمن گفتند شاه تشك هاي بسياري از همين جنس دارد من يك كتاب از تزيينات و تصاوير و اشكال و مينياتورها و ظروف و كتيبه‏ هاي اين تلار تصنيف خواهم كرد در برخي از اين كتيبه‏ هاي شامل افكار لطيف عاشقانه و برخي قطعات اخلاقي است.

چند قطعه زير نمونه‏اي از آنها است كه در دفتر خود ثبت كرده‏ ام.

بالاي گلداني چنين نوشته شده است: گل لاله نماينده راز درون من است من چهره آتشين و دلي سوخته دارم. هر چه زيبائي گردني افراشته داشته باشد همواره پاي در گل است. دل من صدها باربچپ و راست بدون اينكه بكسي تعلق يابد منحرف شد تا تو را ديد و بتو پيوست من بيش از اين تاب درد هجر تو را ندارم و نميتوانم آنجا كه تو نيستي مسكن گزينم. تو مردمك چشك مني. تو را گم كرده ‏ام نميدانم بچه نظر افكنم. كاري جز مردن نتوانم.

پادشه پاسبان درويش است گر چه نعمت بفر دولت اوست

گوسفند از براي چوپان نيست بلكه چوپان براي خدمت اواست

زير پايت گربداني حال مور همچو حال تواست زير پاي پيل

روي يك پيش بخاري عبارت زير را انگاشته ‏اند.

زمستان نترسيد زيرا فقط سردي و سلامت است.

نميتوانم از بيان اين نكته خودداري كنم كه بهنگام گردش در اين محل كه مخصوصي لذت و حظ و عشق ساخته شده است و در حال عبور از اطاق ها و شاه نشين‏ ها آدم چنان تحت تاثير قرار مي گيرد كه بگاه بيرون شدن از خود بيخود ميگردد بدون ترديد هواي اين تالار اثر مهمي در اين حالت عاشقانه كه به انسان دست مي‏دهد دارد. اگر چه اين بنا چندان با دوام و استوار نيست ولي فرح انگيرتر از مجللترين كاخهاي ممالك اروپائي است.

گوست سياحي كه در زمان فتحعلي شاه قاجار بايران آمده و اصفهان را ديده درباره اين كاخ چنين نوشته است:

اين عمارت در وسط باغ باندازه متر از سطح زمين بلندتر و 35 متر طول 26/25 متر عرض دارد اطاق هاي اين عمارت تمامي منقش و گچبري و درهايش خاتم سازي و زيبا ميباشد. تالار وسط گنبدي شكل است كه از يك نوه پنجره ساختمان گرديده در گنبد آن هشت پنجره بطور مساوي باطراف قرار دارد كه از چوب ساخته‏ اند و در وسط اين تالار حوضي هشت ضلعي بقطر 83 سانتيمتر از مرمر عالي ساخته شده و به حوض مرواريد معروف است و طوري حجاري شده كه وقتي آب از سوراخهايش خارج ميشود چون دانه مرواريد ميباشد پلكان هاي اين عمارت طوري بنا شده كه از هر طرف بعمارت فوقاني و تحتاني عبور و مرور ميشود، داراي غلام گردش‏ها و بالاخانه‏ هاي زيادي است درختان كهن و چنارهاي مرتبي دارد و قسمتي از آب جوي شاه از برابر عمارت بالائي داخل اين باغ مي شود. در زماني كه در اصفهان بودم فتحعلي شاه در اين عمارت مي‏نشست و تماشاي رقاصه هائي كه ميرقصيدند مينمود در و وديوارها، ازاره ‏ها، هلاليها، گنبدها و بالاخره تمام اين عمارت سرتاپاي از طلا تزيين يافته و اشكال و تصاوير گوناگون پرندگان و گلها و غيره بر طيبائي قضر افزوده است داراي تابلوهاي منقش و زيبا است كه جلب توجه مينمايد.

ميرزا عليخان نائيني روزنامه نوس عصرناصرالدين شاه قاجار كه از طرف دربار وقت ماموريت يافته بود نسبت باوضاع جغرافيايي و تاريخي ايران مطالبي تهيه كند و نسبت به قسمتي از كشور موفق شد و مطالبي در دو جلد بزرگ تهيه كرد كه آن دو جلد را در كتابخانه وزارت دارائي مطالعه كردم راجع بكاخ هشت بهشت در سال 1300 ه.ق چنين گزارش داده است:

باغ هشت بهشت و عمارت تحتاني و فوقاني قصر ميان و وسعت دستگاه آن از حد توصيف بيرون است غير از ايوان هاي عالي وارسي هاي يكصد و پنجاه و يكزوج درب اطاق تنها در بالا و پائين دارد. از معماران معتبر شنيده شده كه طرح آنرا در طرز عمارت كرامت كرده‏ اند چنانچه نقشه اين قصر را بكشند و در جاي ديگر بخواهند مثل آن بنا كننده مشكل كه بتوانند از عهده برآيند. باغ مزبور باغي است بسيار بزرگ خيابان هاي عريض و قطعه بندي هاي وسيع در آن است ديوار يك طول باغ باقدري از ديوار چهارباغ شاه مشترك دو نهر بزرگ از چهارباغ عرضاً اين باغ را تقاطع ميكند يكي مقابل قصر موصوع وسط وارد دو درياچه بزرگ مي‏شود. كه بعرض باغ در دو طرف عمارت متقابل يكديگر است و دو حوض بزرگ هم در دو سمت ديگر عمارت است و دوره عمارت نيز جوي سنگي آب نماها قرار داده‏اند كه اب دائماً از اينها جاري است. مقابل اين درياچه و قصر سردري است عالي و دو رو كه يك روش مشرف بچهار باغ و حوض بزرگ پاي آن ورودي ديگرش منظر قصر وسط باغ است سر در مزبور نيز وصف زياد دارد نهر ديگر هم مقابل و هم عرض نهر بفاصله زياد باز از چهارباغ ميايد و بعرض باغ جاري است و بهمين قانون سردري دارد عالي مشتمل بر تالار بزرگ مشرف بر باغ جاري است. بهمين قانون سردري دارد عالي مشتمل بر تالار بزرگ مشرف بر باغ و عمارات عقبش منظر چهارباغ و اينجاست كه سالها است تلگرفخانمه شده در اين باغ حياط ديگر هم هست وسيع صاحب اطاق ها وارسيهاي مرغوب آشپژخانه و طويله و غيره معروف به نارنجستان هشت بهشت است.

موضوع قابل توجه اين كه گزارش ميرزاعليخان نائيني روزنامه نگار ناصرالدين شاه و شرحي را كه ميرزاحسين خان تحويلدار در سال 1308 ه.ق نوشته‏اند عيناً مطابقت دارد و ناچار بايد گفت يكي از آنها از ديگري گرفته و بنظر ميرسد چون تاريخ ختم تاليف جغرافياي اصفهان 1308 ه.ق و بعد از 1300ه.ق است. جغرافياي اصفهان از گزارش ميرزاعلي خان نائيني گرفته است و ذكر ماخذي هم نشده است.

آنچه از گزارش مزبور معلوم مي ‏گردد اينستكه كاخ مزبور تا اول قرن چهاردهم بوضع سابق زمان صفويه باقي بوده و نقصي در آن راه نيافته و تغيراتي كه در آن راه يافته در قرن چهاردهم هجري انجام شده است.

ميرزا حسن خان جابرانصاري كه از معمران اصفهان و آگاه بتاريخ و تغييرات مباني آن سامان بوده راجع باين كاخ چنين نوشته است:

در هشت بهشت نيز بمنوال چهلستون طرح باستاني بستانيش كه از نقش جهان جدا كرده زمان شاه عباس بزرگ شده و باساختماني مختصر و بناي عمارت شگرف هشت بهشت را ساير شاعر مشهدي گفته زمان شاه سليمان‏به هزار و هشتاد (1080) و كاشي كاريهاي زيبا خصوصاً طاوسها و ديگرمرغان در 1102 باز بفرموده شاه و عرصه اين باغ از چهلستون بسي بيشتر بود براي حرمخانه شاهي چوحد جنوبيش به بازارچه بلند منتهي ميشد و در حكومت ظل السلطان بانوي عظمي خواهرش با همه اولاد و خانواده در آن بزرگترين پارك سلطنتي ميدان جولاني براي خوش گذراني داشتند، امروزه آن باغ را قطعات كوچك نموده و به مقبلان فروخته‏اند كه شايد پنجاه خانه و باغچه سرا از آن جدا شده و باز قسمت بزرگي رااز خود دارند بنگاهها و سراچه‏ها و مغازه‏هاي بسياري در چهارباغ عباسي بيرون انداخته كه نفع بزرگي دارد و كوچه جهانباني با خانه‏هاي دو طرف و حمام نمره نامي را از ميان باغ ردكرده و در آنجا حوض مرمري يكپارچه مرواريد ميديدم و از آثار صفويه دو سه حوض يك قطعه مرمر موسوم به مرواريد پديد بود يكي در عمارت اشرف و آن چنان بود كه همه آن سنگ را شبيه به حوض حجاري استادانه كرده و براي همه فواره‏هاي كوچك باندازه انگشت سبابه از تمام سنگ درآورده هر حوضي بيش از صد فواره داشت و آن حوض را كه نصب نموده بودند از زير سنگ آب جريان يافته مانند دانه‏ هاي مرواريد بوسيله آن فواره ها جستن كرده و حوض را پر از آب نموده بانوي عظيمي يك حوضش را بيديع الملك پسرش داد در عماراتش از باغ بادامستان تلگرفخانه جدا نموده داد و آن عمارات بعد به بختياريها و از آنها منتقل به جلاالسلطنه شد قنات آب حلال كه روي به ماربين بالا ميرفته و آبش متصل به جوي شاه ميشد براي آب دائمي هشت بهشت و ديگر عمارات صفويه احداث كرده بودند و هر عمارتي بهري و بخشي معين داشت وزير و مستوفي خاص از نياكان بنده براي آن مقرر بود تا بتواند در حرمخانه سلطنتي حكم بخش آب را بدهد و رفع مشاجره سكنه باغچه سراها را بنمايد و وجه نامش به آب حلال از آن رهگذر بود كه شاه عباس دوم وجهي را كه بنظر خود و علما حلال شرعي ميدانستند بخرج احداث آن قنات داده تا آب غسل وضوي حرمخانه نهايت حليت را داشته شبهه كم و زياد آب رودخانه از حقوق ديگر محلها نرود. حاليه شنيده ‏ام آن آب را از پشت آتشگاه به جر و كان اولاد بانوي عظمي ميبرند و چون بانوي عظمي و اولادش شصت سال و كسري است در هشت بهشت ساكنند ضمناً باغات و عمارات دولتي ديگر مجاور را بدست داشتند مانند بهشت آئين ورشك جنان و انگورستان، و بهشت آئين امروزه در كوچه فتحيه كالج دختران شده و انگورستان را با عمارت خسروخاني بدست سردار اعظم داده بودند.

اين كاخ كه روزي از كاخهاي كم نظير بوده در سال 1334 شمسي كه آقاي حسيني از طرف اداره باستان‏شناسي اصفهان مورد بازديد قرار داده چنين گزارشي و اظهار نظر كرده است:

اين عمارت را فعلاً آقاي ابوالفتح قهرمان (سردار اعظم) بموجب دستخطي مالك و در تصرف دارد از قرار مشهور در اراضي و باغات قديمي آن تغييراتي داده و كاخ اصلي بحال خود ولي مخروبه باقي است. ذخائر آن از بين رفته است. يك دفعه در دوره وزارت سيد ضياءالدين باغ ملي شد ولي در زمان شاه فقيد مسترد و محدداً درش بسته شده است. در سال 1334 شمسي كه از اين عمارت بازديدي بعمل آمده محتاج بتعميرات كامل است زيرا نقاشيهاي زيبا و گچبريهاي عالي )نظير تزيينات عالي قاپو( آن از بين رفته و آنچه باقي است نيز جلب توجه را مينمايد اشكال و حوش و طيور و شكارگاهها كه بعضي قديمي و برخي جديد بر روي كاشي نقش و در پشت بغل هاي اطراف نصب شده جالب توجه و تماشائي است مساحت فعلي آن قريب 7500 متر مربع است.

برخي نوشته‏ اند كه كاخ و باغ مجموعاً در ابتداي ساختمان آن 85 جريب بوده است ولي مساحت كنوني آن در حدود پنج هزار متر ميباشد.

تاريخ شهريور 1343 شمسي تحويل دولت گرديده است.

اين كاخ در خيابان چهارباغ عباسي در مقابل خيابان كنوني شيخ بهائي واقع و اكنون در دست دولت است.

از گزارش ‏هاي گوناگوني كه در توصيف اين كاخ داده‏ اند معلوم گرديد كه علت شهرت آن براي بكار بردن سنگ هاي مرمر عالي در آن و داشتن طاق هاي مقرنس كاري و نقاشي بوده است.

ساختمان كاخ دو طبقه و داراي شاه نشين و غلام گردش‏ هاي زيبا و نقوش گوناگون طلائي و تزيينات جالب و پشت بغل هاي كاشي بي نظير و نقوش و حوش و طيور و آئينه كاري بسيار ممتاز و در واقع از قصور ممتاز دوره صفويه است.

كاخ مزبور كه آنرا باغ بلبل نيز ناميده ‏اند قسمتي از باغ نقش جهان زمان شاه عباس بوده و در زمان شاه عباس (1078-1105) مجزا و شروع به ساختن گرديده است.

اين كاخ تاريخي زير شماره 227 به ثبت رسيده است.

در توصيف و تاريخ ساختمان آن شعراي زمان اشعاري نيز سروده ‏اند.

از جشن و نشاط و كامراني دايم در وي جاي پادشه دولتمند

از قصر بلند زيبا اركان گرديد زمين اصفهان تاج جنان

درگاه عبادت اين بود ورد ملك پاينده عمارت از سليمان زمان

ايضاً هر مصرعي تاريخ است:

چون بدوران شه اعلاشان كه زدل گشته سليمان زمان

جان پناهي كه مديحش عام است مرشد و داد ده ايام است

تاج داري كه زوي شد نازان زدل صدق همه خلق جهان

صوفي صافي تابع مقصود كو باخلاق و صفا ساعي بود

آنكه مقصود وي از عمر و حيات بندگي ره شه باطاعات

كرد سركاري اين مسكن سعد كه چو وي نيست مقدر من بعد

دل گشائي است كه از لطف صبا شد فرح لازم و شادي افزا

چه مكان شبه بناي فلك است چون لب قند سراپا نمك است

طاق از آن سرشكن قوس و قزح ركن او قائمه جشن و فرح

آفتاب آينه درگاهش طلبد سرمه گرد راهش

بنم آورده گلش آب حيات ميل شادي بارم داده زكات

از لب شكر ليلي لعليش شد از آيينه جان به كاشيش

دوده‏اش سرمه بيننده كشيد زگچش شد قصب صبح سفيد

آيه نور ز سنگش شامل بدرش حاتم بي حد سايل

اشعاري را كه نصرآبادي در توصيف و ماده تاريخ بناي كاخ هشت بهشت سروده بخوبي روشن مپدارد كه كاخ مزبور در دوران سلطنت شاه سليمان صفوي و در سال يك هزار و هشتاد هجري (1080) ساختمان آن بپايان رسيده و اين ساحتمان بسعي و اهتمام مقصود نامي كه از صوفيان سرسپرده درگاه بوده انجام گرديده است.

گرچه مميزاتي براي مقصود نگفته ولي نميتوان باني مسجد مقصود بيك واقع در تكيه ظلمات در سال يكهزار و ده را با مباشر ساختمان كاخ هشت بهشت كه در سال يكهزار و هشتاد انجام شده است متحد دانست.

باغي كه سابقاً عمارت هشت بهشت در آن قرار داشته، بسيار بزرگ و زيبا بوده است كه امروز تنها محوطه‏اي كوچك از آن باقي است.

كاخ هشت بهشت، آنچنانكه از نوشته ‏ها بر مي‏آيد، محل تفريج بوده است و گوشه و كناران به منظور خوشگذراني ساخته شده. شاردن سياح فرانسوي درباره اين كاخ چنين نوشته است:

... كاخ هشت بهشت در باغ بلبل قرار دارد. تمام سقفهاي آن موزائيك بسيار عالي است. ديوارها و جرزها دو طبقه و دالانها و غلام گردشهايي در اطراف آنهاست. در اين دالانها صدها مكان است كه دلكش‏ترين و فرح انگيزترين نقاط دنيا محسوب مي‏گردد و هر يك به وسيله منفذي كه بدان نور مي‏تابد روشن مي‏شود. اين روشنايي متناسب با تفريجاتي است كه اين امكنه ويژه آنها ساخته شده است.

هيچ يك از اين نقاط از حيث شكل و ساختمان و تزئينات به ديگري شبيه نيست. در هر جايي چيزهايي تازه و گوناگون است چنانكه در بعضي بخاريهاي متنوع و در برخي ديگر حوضها و فواره هايي است كه از لوله هايي از داخل ديوار آب مي‏گيرند. اين تالار عجيب در حقيقت لابيرنتي است كه انسان در قسمت فوقاني آن گم مي‏شود و پله‏ها چنان مخفي است كه به آساني پيدا نمي‏شود. قسمت پائين تا ده پا از سطح زمين از سنگ پشم و نرده‏ها از چوب زرنگار و قابها و چهارچوبها از نقره و جامها از بلور و آلتها از شيشه‏هاي رنگارنگ ظريف ساخته شده است.

اگر چه اين بنا چندان با دوام و استوار نيسات ولي فرح انگيزتر از مجلل‏ترين كاخهاي اروپايي است. در اثر تغييرات بسياري كه در ساختمان كاخ هشت بهست سالها پس از تاريخ ساخت آن روي داده بسياري كسان تصوير كرده‏اند كه اين عمارت در زمان خيلي نزديك‏تر از زمان صفويه ساخته شده .

براي ديدن ساير اقدام پژوهي هاوگزارش تخصصي ها وتحقيقات ديگر برروي لينک هاي زيرکليک کنيد

مي پسندم 0 نمي پسندم 0

اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 30 مرداد 1393 ساعت: 20:24 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره تاج محل,تاج محل,تاریخچه تاج محل,

نويسنده:مدیریت سایت