تحقیق درباره فهرست آموزش بزرگسالان در جهان

عنوان                                                                                 صفحه

                                                                        1

تاریخچه مختصر آموزش بزرگسالان در ایران                                             6

هدفهای آموزش بزرگسالان                                                                 6

ویژگی های آموزش بزرگسالان                                                             7

علل شکست برنامه های آموزشی بزرگسالان در کشورهای جهان سوم                        8

استاد محترم: جناب آقای نیر آبادی

تهیه کننده: فرشته بخشی نیت

تحقیق درباره برخی از مشکلات کلاس های ضمن خدمت کوتاه مدت فرهنگیان

الف ) ساعات تشکیل کلاس ها :

از جایی که بیشتر کلاس های ضمن خدمت فرهنگیان در ساعاتی از شبانه روز تشکیل می گردند که زمان استراحت و رفع خستگی آنان است و در همین زمان فرد مجبور است بنا به دلایل فرآوان در این کلاس ها شرکت کند ، خود عاملی است برای پایین آمدن کیفیت آموزش آنان .

ب ) امکانات رفاهی

اکثر کلاس های ضمن خدمت در مدارسی تشکیل می گردد که معلم مجبور است در زمان آموزش پشت میز های فلزی یا چوبی دانش آموزی بنشیند که از نظر فرم اندام و روحیات اصلاً با یکدیگر همخوانی ندارند ، گرماو سرما و فضای نامناسب کلاس ها ، پذیرایی ساعات استراحت نیز از جمله موارد موجبه نارضایتی در بین همکاران است .

ج ) عدم آگاهی کامل مدرسان ازموضوع تدریس :

یکی دیگراز مشکلات مهم این کلاس ها عدم تسلط مدرسان به موضوعات آموزشی ضمن خدمت است که بعضاً اطلاعات آنان یا کافی نبوده و یا در حدّ شاگردان آنان ( همکاران ) است ، می باشد و ...

موارد و مسائلی دیگر نیز در این زمینه فراوان است که از آن جمله می توان به عدم رعایت حرمت همکاران از طرف مسئولین ضمن خدمت ، بعضی سو گیریهای نابجا و ... اشاره کرد .

ضمن خدمت و ارتباط آن با ارتقاء شغلی فرهنگیان :

از زمانیکه ارتقاء شغلی مطرح و مصوب شد تأثیرات چشم گیر آن بر حقوق و مزایای فرهنگیان مشهود گشت و به تبع آن عواملی که باعث رسید ن به این ارتقاء می شد مورد توجه قرار گرفت .آموزش ضمن خدمت از جمله مواردی بود که در رسید ن به ارتقاء شغلی مؤثر واقع شد و تعداد ساعات ضمن خدمت و همچنین مدارک تحصیلی کسب شده از مراکز آموزش عالی فرهنگیان یا دانشگاهها ارزش بالایی یافت .

برخلاف گذشته که فرهنگیان بخصوص آموزگاران و کارکنان با مدرک تحصیلی پائین علاقه ای برای شرکت در کلاس ها ی ضمن خدمت از خود نشان نمی دادند اکنون حاضر بودند در هر کلاس ضمن خدمتی هر چند با ساعات محدود شرکت فعال داشته باشند . به نظر می رسد اگر در مواردی از این قبیل با سنجش نیاز و نوع انگیزه های کارکنان بیشتر تحقیق شود می توان مواردی از قبیل ارتقاء شغلی فرهنگیان را در ارتقاء علمی آنان نیز مؤثر یافت .

تشکر و پیشنهاد :

با وجود تمام مشکلاتی که در سیستم آموزشی و پرورشی کشور و از آن جمله در آموزش ضمن خدمت فرهنگیان مشاهده می شود لازم به ذکر است که بسیاری از همکاران در جایگاه های پستی متفاوت از جان و دل و دلسوزانه در راستای بهبود این شیوه آموزشی قدم برداشته اند که الحمد الله تا کنون بسیار موفق بوده است ، لیکن جهت هر چه بهتر شدن این مسیر پیشنهاد هایی ارائه می گردد که به پاره ای از آنها اشاره می گردد .

1-  سعی شود انگیزه هایی برای همکاران فراهم گردد که بیشتر در راستای ارضای معنوی آنان گام بردارد .

2-  آموزش ها به گونه ای صورت گیرد که از هر لحاظ درخور مقام همکار فرهنگی باشد .

3-  آموزش ها به نوعی باشد که همکاران آثار آن را در طول تحصیل ، تدریس و حتی زندگی روزمره خود مشاهده کنند .

4-  سعی گردد ازمدرسانی استفاده شود که سطح معلومات آنان برای خود و دیگر همکاران ثمر بخش و ارضاء کننده باشد .

5-  زمینه ای فراهم گرددکه علاوه بر تأثیرات ضمن خدمت در ارتقاء شغلی ، تعجیل در گروه و غیره در زمینه های دیگری نیز مؤثر باشد .

6-   کتب ، جزوات و نرم افزار هایی که می توانند اطلاعات همکاران را بروز و مفید سازند فراوان و با مبلغ پایین ( یا حتی رایگان ) در اختیار آنان قرار گیرد ( همراه با ارزشیابی ).

و ...

در پایان از زحمت تمام همکاران از وزارت تا مدرسه که در این راستا و با نیات الهی قدم برمی دارند تشکر به عمل می آید .

تحقیق درباره اموزش ضمن خدمت

مقدمه :

قالرسول‌الله(ص):

”اطلبواالعلممنالمهدالىاللحد(زگهوارهتاگوردانشبجوى)

پيشرفت‌هاىسريععلومتجربي،رياضي،فنىوعلومانساني،به‌ويژهعلومتربيتي،روانشناسىوتکنولوژىآموزشىدرجهانامروز،ايجابمى‌کندکهمعلمانِتمامدوره‌هاىمختلفتحصيلىبه‌طورمستمربهدانش‌افزائي،خودسازىوکسبمهارت‌هاىلازمدرانتقالعناصرفرهنگىبهنسلآيندهبپردازندوکودکان،نوجوانانوجوانانراباحاصلتحقيقاتوتجربياتونوآورى‌هاىبشرىبااستفادهازشيوه‌ها،فنونوابزارمناسبآشناسازند. اينامرمعمولاًدردوشکلآموزشپيشازخدمت(تحصيلدرمراکزتربيت‌معلم)وضمنخدمتانجاممى‌پذيردودرآموزشضمنخدمتنيزازروش‌هاىحضوري،نيمه‌حضوري،مکاتبه‌اي،خود‌آموزي،آموزشراديوئىوتلويزيونىوغيرهاستفادهمى‌شود.

درايرانيادگيرىهنگامياددهىسابقه‌اىطولانىدارد،اساتيدبرجستهٔمدارسنظاميهومدارسعلومدينىوديگرسازمان‌هاىتربيتىوآموزشىکشورماضمنآموزشبهدانشجويان،خودبهدانش‌اندوزي،پژوهش،تأليفوتصنيفکتاب‌هاىمتعددهمتگماشته‌اند. باگسترشمدارسابتدائىومتوسطهبهسبکجديدونيازمعلماناينمدارسبهاطلاعاتروانشناسىوعلومتربيتىوروش‌هاىتدريس،دردارالفنونکلاس‌هاىآموزشضمنخدمتتشکيلشدوتوجهبهآموزشمعلماندرحينتدريسدرقانونتعليماتاجبارىوديگرقانون‌هاىآموزشوپرورشازجملهقانوناستخدامکشورىموردتأکيدقرارگرفت. درتشکيلاتادارىوزارتآموزشوپرورشتاسال۱۳۴۷ادارهٔآموزشکارکنانزيرنظردفترتشکيلاتوروش‌هابه‌وجودآمدودرسال۱۳۵۱درتشکيلاتجديداينوزارتخانهبراىاولينباردفترىباعنواندفترآموزشضمنخدمتايجادشد. درسال۱۳۵۲دردفترآموزشضمنخدمتچهارواحدپژوهشوانتشارات،برنامه‌ريزي،اجراءکارآموزى‌هاوارزشيابىپيش‌بينىشد.

براىآموزشمديرانرده‌هاىمختلفوکارشناسانوزارتآموزشوپرورش،انستيتوىمديريتباتشکيلاتخاصىدردفترآموزشضمنخدمتبه‌وجودآمدواعتباراتوامکاناتگسترده‌اىبراىآموزشکارکنانادارىوآموزشىاينوزارتخانهاختصاصيافت. به‌تدريجدرتبريز،مشهدوشيرازمراکزآموزشضمنخدمتتوسعهيافت. تاسال۱۳۷۰درتشکيلاتونامايندفتروحيطهٔوظايفآنتغييراتىصورتگرفت.

دورهٔآموزش‌هاىضمنخدمتوپاره‌اىازمقرراتآنها

آموزش‌هاىضمنخدمتکارکناندروزارتآموزشوپرورشبهدوشکلصورتمى‌گيرد:

۱. آموزش‌هاىکوتاه‌مدتکههمه‌سالهگروهبسيارىازکارکنانرادربرمى‌گيردوشاملدوره‌هاىمختلفکارآموزي،بازآموزي،دانش‌افزائىوگردهمائى‌هاىآموزشىاست. بهمعلمانوکارکنانىکهدرهردورهشرکتمى‌کنند،درصورتموفقيتگواهينامهٔکارآموزىآموزشضمنخدمتدادهمى‌شود. معمولاًگذراندنايندوره‌هاعلاوهبردانش‌افزائي،مزاياىاستخدامىومالىنيزدارد.

۲. آموزش‌هاىبلندمدتياادامهتحصيل. ازسال۱۳۵۶باتهيهٔطرحادامهٔتحصيلمعلمانمدارسراهنمائىتحصيلىازطريقگذراندنکلاس‌هاىحضورىوخودآموزىتاسطحفوق‌ ديپلم،انديشهٔآموزش‌هاىبلندمدتمعلمانموردتوجهقرارگرفتهواينامرهم‌اکنونتوسعهٔفراوانىيافتهاست.

بامجوزهاىداده‌شدهازطرفسازمانامورادارىواستخدامىکشوروشوراىعالىآموزشوپرورشوشوراىعالىبرنامه‌ريزىوزارتفرهنگوآموزشعالي،معلمانوديگرکارکنانآموزشوپرورشمى‌توانندازطرقزيرادامهتحصيلدهند:

- دورهٔکاردانىدررشته‌هاىمختلفبه‌صورتحضورىوخود‌آموزى

- دورهٔکارشناسىپيوستهدررشته‌هاىمختلفنظري،فنىوحرفه‌اى

- دورهٔکارشناسىناپيوستهدررشته‌هاىمختلف

- تحصيلدردوره‌هاىکارشناسىارشدودکترىبااستفادهازبورستحصيلىيامأموريتتحصيلى.

دوره‌هاىآموزشضمنخدمتبلندمدتدرکلاس‌هاىروزانه،شبانهوايامتابستانانجاممى‌گيرد. دوره‌هاىفوقرامعمولاًدانشگاه‌هاىدولتي،دانشگاهآزاداسلامي،مرکزمديريتدولتىووزارتآموزشوپرورشانجاممى‌دهند. شرکت‌کنندگاندردوره‌هاىبلندمدتازطريقکنکورسراسرىدانشگاه‌ها،کنکورآموزشضمنخدمتفرهنگيانوديگرمسابقاتورودىوطبقسهميهوضوابطمقررپذيرفتهمى‌شوند.

بررسىکمىوکيفىتربيت‌معلم،آموزش‌هاىضمنخدمتوتأميننيروىانسانى

بررسىروندتأسيسمراکزتربيت‌معلمباساختارهاىمتفاوتنشان‌دهندهٔآناستکهتعداددانشسراهاومراکزتربيت‌معلمودبيروميزانفارغ‌التحصيلانآنهاازبدوتأسيستاکنونازرشدخوبىبرخورداربودهاست. طبقآماررسمىوزارتآموزشوپرورشدرسالتحصيلى۱۳۱۳-۱۳۱۴تعدادهفتدانشسراىمقدماتىبا۵۴۲دانش‌آموزدايربودهاست. درسالتحصيلى۱۳۳۱-۱۳۳۲،بيستوسهدانشسراىمقدماتىوهفتدانشسراىکشاورزىبا۱هزارو۷۰۹دانش‌‌آموزودرسالتحصيلى۱۳۳۹-۱۳۴۰،سىدانشسراىمقدماتي،سيزدهدانشسراىکشاورزي،سهدانشسراىتربيت‌بدني،ششدانشسراىعشايرىويکمرکزتربيت‌معلمکمک‌آموزشىبا۶هزارو۵۱۷دانش‌آموزفعاليتداشتهاست. درسالتحصيلى۱۳۵۵-۱۳۵۶،يکصدوبيستوسهدانشسراىمقدماتي،يکدانشسراىعشايري،بيستوچهاردانشسراىراهنمائىتحصيلىوبيستوهفتمرکزتربيتمربىکودکبا۴۹هزارو۹۰۰دانش‌آموزودانشجودايربودهاست.

براساسخلاصهآماروزارتآموزشوپرورش،درسالتحصيلى۱۳۷۰-۱۳۷۱حدود۱۰۴هزاردانش‌آموزودانشجودردانشسراهاومراکزتربيت‌معلمعمومىفنىوحرفه‌اىمشغولتحصيلبوده‌اند. دراينسال۵۴هزارو۶۵۹نفردرچهاردهرشتهدرمراکزتربيت‌معلمدوسالهو۳۶هزارو۲۵۹نفردردانشسراهاىروستائىچهارسالهو۱۰هزارو۲۳۴نفردردانشسراهاىروستائىدوسالهو۲هزارو۸۸۷نفردرمراکزتربيت‌معلمدوسالهٔفنىوحرفه‌اىتحصيلکرده‌اندکهفارغ‌التحصيلاناينمراکزدرمدارسابتدائي،استثنائي،راهنمائىتحصيلىوهنرستان‌هابه‌خدمتگماردهمى‌شوند. درصدبالائىنيزازطريقدانشگاه‌هاىتربيت‌معلمورشته‌هاىدبيرىدانشگاه‌هاىمختلفکشورطبققانونمتعهدانخدمتدبيرىبراىتدريسدردورهٔدبيرستان‌هاوهنرستان‌هاآمادهشده‌اند.

ازسال‌هاى۱۳۷۳تا۱۳۷۷تعداددانشسراهاومراکزتربيت‌معلمودانشجومعلمانآنهامرتباًکاهشيافتهاست. به‌نحوىکهدرسال۷۶-۷۷تعدادمراکزتربيت‌معلمبهشصتوششوتعداددانشجوبه۱۰هزارنفررسيدهاست. دانشسراهاىتربيت‌معلمتعطيلشدهوپذيرشدانشجودر۱۳رشتهدرمراکزدوسالهتربيت‌معلمدرسالتحصيلى۱۳۷۶-۱۳۷۷به۶هزارنفررسيدهاست.

ادامهتحصيلمعلماندرمراکزعالىضمنخدمتفرهنگيان

به‌منظورادامهتحصيلمعلماندردوره‌هاىبلندمدتضمنخدمت،باموافقتسازمانامورادارىواستخدامىکشور،دوره‌هاىبلندمدتکاردانىوکارشناسىناپيوستهوکارشناسىارشدبااستفادهازظرفيت‌هاىخالىمراکزتربيت‌معلمدرتابستان‌هاونوبتدومبه‌وجودآمد. استقبالکارکنانادارىوآموزشىوزارتآموزشوپرورشازتحصيلدرايندوره‌هاموجبشدکههرسالآزمونورودىباشرکتحدود۲۰۰هزارنفربرگزارشودوازاينطريقعلاوهبرايجادروحيهمثبتدرفرهنگيان،سطحاطلاعاتعلمىوحرفه‌اىآنانافزايشيابد.

طبقاسنادوزارتآموزشوپرورشازسال۱۳۶۸تا۱۳۷۵تعدادفارغ‌التحصيلاندورهٔکاردانى۱۱۰هزارو۴۰۰وکارشناسى۳۶هزارو۶۰۰نفربودهاست(نفيسي،عبدالحسين؛هشتسالتلاش؛۱۳۷۵،ص۵۷.).

درسال۱۳۷۴مجوزاجراءدورهٔکارشناسىارشددرچهاررشتهازسازمانامورادارىواستخدامىکشورکسبشدهاست. اينرشته‌هادرتهرانوزيرنظرمعاونتبرنامه‌ريزىوتأميننيروىانسانىادارهمى‌شود. باتعطيلشدنبعضىازمراکزتربيت‌معلم،مراکزىباناممرکزعالىضمنخدمتفرهنگياندايرگرديدهاست.

درسالتحصيلى۱۳۷۵-۱۳۷۶درسراسرکشورتعداداينمراکز۵۲واحدبودهاست. علاقه‌مندىتعدادزيادىازکارکنانوزارتآموزشوپرورشبهادامهتحصيلدرسال‌هاىاخيروفراهمشدنزمينهادامهٔتحصيلدردانشگاه‌هاىدولتي،آزاداسلامىومراکزعالىضمنخدمتفرهنگيانموجبشدهاستکهسهمکارکنانىکهتحصيلاتليسانسوبالاتر،فوق‌ ديپلم،ديپلموکمترازديپلمدارنداز۴/۱۰،۷/۲۷،۱/۵۷و۸/۴درصددرسال۶۷-۶۸به۱/۱۹،۶/۳۹،۳۸و۳/۳درصددرسال‌ ۱۳۷۵-۱۳۷۶برسد(همان؛ص۵۲.)ودرمجموعسهمدارندگانتحصيلاتکاردانىوبالاتراز۱/۳۸درصددرسال۶۷-۶۸به۷/۵۸درصددرسال۷۵-۷۶افزايشيابد. ميانگينسال‌هاىتحصيلکارکنانآموزشوپرورشاز۹/۱۲درسال۶۷-۶۸به۶/۱۳درسال۷۵-۷۶افزايشيافتهاست. هم‌چنينزناندرمشاغلآموزشىواستقبالازتحصيلدردوره‌هاىمختلفسهمزيادىداشته‌اند.

براساسآماروزارتآموزشوپرورشتعدادکلنيروىانسانى(رسمي،حق‌التدريسوقراردادي)درسالتحصيلى۷۶-۷۷بيشازيکميليوننفربودهاستکهازاينتعداد۷/۴۶درصدرازنانتشکيلداده‌اند.

ادامهتحصيلمعلماندردانشگاە‌ها

طبقمصوبهشوراىعالىبرنامه‌ريزىدرسال۱۳۶۷،۸۰درصدظرفيترشته‌هاىعلومتربيتىدردورهٔکارشناسىبهآموزگاراناختصاصيافتهاست. امکانادامهٔتحصيلمعلماندردانشگاه‌هاومدارسعالىکشورازيکسووبرقرارىمأموريتتحصيلتمام‌وقتونيمه‌وقتموجبشدکهازسال۱۳۶۸تاپايان۱۳۷۳بيشاز۲۶هزارنفرازکارکنانآموزشوپرورشازمأموريتتحصيلىاستفادهکنند. ازاينتعدادحدود۲۳هزارنفردردورهٔکارشناسي،۹۲۷نفردردورهٔکارشناسىارشدو۱۷۷نفردردورهٔدکتراتحصيلمى‌کنند.

علاوهبردانشگاه‌هاىدولتي،دانشگاهآزادنيزپذيراىتعدادزيادىازمعلمانبراىادامهٔتحصيلبودهاست. ازسال‌هاى۶۴تا۷۴حدود۵۰هزارو۸۶۴نفرازفرهنگيانازدوره‌هاىکاردانىوکارشناسىاستفادهکرده‌اند.

درتاريخ۳۰/۷/۱۳۷۰براساسمصوبهشوراىعالىانقلابفرهنگي،وزارتفرهنگوآموزشعالىموظفگرديدتا۲۰درصدازظرفيتدوره‌هاىدکترىخودرابهپذيرفته‌شدگانسايردستگاه‌هاازجملهوزارتآموزشوپرورشاختصاصدهدکهاينمصوبهمتأسفانهباضوابطىکهبراىادامهتحصيلقبول‌شدگانوضعگرديدبامشکلمواجهشدهاست. هم‌اکنونتعدادىازکارکنانآموزشوپرورشدردانشگاهآزاداسلامىدردوره‌هاىکارشناسىارشدودکترىبهتحصيلاتخودادامهمى‌دهند.

آموزش‌هاىکوتاه‌مدتفرهنگيان

به‌منظورايجادتخصصودانش‌افزائي،دوره‌هاىکوتاه‌مدتضمنخدمتتشکيلگرديدهاست. براساسآماروزارتآموزشوپرورشازسال۱۳۷۲تا۱۳۷۶،۱۶۸هزارو۵۳۰نفرازدبيراندردوره‌هاىکوتاه‌مدتآموزشىو۵۶۰هزارو۵۷۸نفرازکارکنانآموزشوپرورشدرکارگاه‌هاىآموزشىوگردهمائىشرکتکرده‌اند.

آمارفوقومطالعاتانجام‌شدهدراينزمينهحاکىازآناستکهعلى‌رغمرشدمراکزتربيت‌معلمودبيرطىدست‌کمهفتادسالوتوسعهآموزش‌هاىضمنخدمتووضعقانون‌هاىمتعدددرموردتربيتوتأمينمعلمان،هنوزيکىازمشکلاتاساسىومهموزارتآموزشوپرورشکمبودکادرآموزشىواجدصلاحيتوموردنيازدوره‌هاىمختلفتحصيلىدرشهرهاوروستاهاىکشوراست.

دراينامرعواملمتعددىدخالتدارند،ازجمله:

- افزايشجمعيتوجوانىجمعيتومهاجرتازروستاهابهشهرهاکهنظامبرنامه‌ريزىتربيتوتأمينمعلمانرابااختلالمواجهکردهاست

- استقبالازتحصيلدرشهرهاوروستاهاىکشور

- مکانيزمبرنامه‌ريزىتوسعهوعدماستفادهٔبهينهازآمارواطلاعاتوتحقيقات

- عدمتناسبفارغ‌التحصيلاندانشسراهاومراکزتربيت‌معلمودانشکده‌هاىتربيتدبيربانيازهاىهمه‌سالهٔمناطقآموزشى

- کاهشتدريجىظرفيتدانشگاه‌هادررشته‌هاىدبيرىوبه‌کارگيرىبيشترامکاناتعلمىوفيزيکىدانشگاه‌هاازجملهدانشگاهتربيت‌معلمدردوره‌هاىبالاترازکارشناسى(دبيرى)

- فقدانجاذبه‌هاىلازمبراىورودبهخدمتمعلمى

- نظاماستخدامىوبوروکراسى(ديوانسالاري)ناشىازآندراستخداموبه‌کارگيرىفارغ‌التحصيلانرشته‌هاىدبيرىوداوطلبانمعلمى

- نظامتوزيعونقلوانتقالاتمعلمان

- کمبودآموزگارانودبيرانشايستهوعلاقه‌مندوآگاهبهشيوه‌هاىبرخوردمطلوببادانش‌آموزانماهردرامرتدريسوفرآيندياددهىويادگيرى

- ملاحظاتکلىدرموردآموزشضمنخدمت.

براىمطالعهبيشتربهمقالهسياست‌هاوتدابيرلازمبراىجذب،تربيتونگهدارىمعلمان“ درفصلنامهمديريتدرآموزشوپرورش؛ش۱،۱۳۷۰مراجعهشود.

نتیجه گیری:

گرچهبابرنامه‌ريزى‌هاىانجام‌شدهتعدادبسيارىازآموزگاران،دبيران،مربيان،معاونان،مديرانوکارکنانادارىآموزشوپرورشمى‌تواننددردوره‌هاىکوتاه‌مدتودرازمدتشرکتکنند،اماافزايشکارکنانوزارتآموزشوپرورشوضرورتدانش‌افزائىوافزايشمهارتافرادىکهدراينسازمانکارمى‌کنند،ايجابمى‌کندکهمواردزيرموردتوجهجدىقرارگيرد:

۱. تشکيلانستيتومديريتوبرنامه‌ريزىآموزشىبراىتربيتمديرانوکارشناسانرده‌هاىمختلفمديريتآموزشوپرورش

۲. بررسىنيازهاىکارکنانادارىوآموزشىوطراحىدوره‌هاىمختلفآموزشىمتناسببانيازهاىآنان

۳. تهيه،تأليفوانتشارکتاب‌هاىمناسببراىدوره‌هاىمختلفآموزشى

۴. اختصاصمراکزخاصآموزشضمنخدمتمجهزبهامکاناتوتجهيزاتکاملآموزشىوشبانه‌روزىدرهرمنطقه

۵. تربيتوتأمينمدرساندوره‌هاىمختلفآموزشضمنخدمتازطريقدانشگاه‌هاىمختلفکشور

۶. استفادهازروش‌هاىآموزشحضوري،غيرحضوري،نيمه‌حضورىوخود‌آموزىوآموزشازراهدوربااستفادهازوسايلارتباطجمعى.

اختصاصمراکزتربيت‌معلمبهمراکزعالىضمنخدمتفرهنگيانوتربيتنيروىانسانىموردنيازاينوزارتخانهمهمتريناقدامىاستکهبايدبه‌صورتگستردهصورتگيرد.

تحقیق درباره اهمیت آموزش و پرورش در پیش از دبستان

سر مقاله

آموزش و پرورش کودکان قبل از دبستان در نظام های آموزشی بسیاری از کشورهای جهان جایگاه حساس و ارزشمندی دارد و با توجه به توصیه کارشناسان تعلیم وتربیت مبتنی بر ضرورت سرمایه گذاری برای دوره پیش ا ز دبستان تعداد زیادی از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، آموزش پیش دبستانی را جزئی از نظام آموزش و پرورش همگانی قلمداد کرده اند مثلاً: کشور هلند: در سال 1990 آموزش کودکان سنین 4 سال به بعد را همگانی اعلام کرد و آلمان و استرالیا، فرانسه، کره جنوبی، تایوان، کانادا، مالزی، آفریقای جنوبی تیز در تلاش اند تا آموزش کودکستانی را زیر پوشش آموزش همگانی در آوردند کشور سوئد: در سال 1995 اعلام کرد که تمام کودکان بالاتر از سن هجده ماه را در مهدکودک دولتی، مشروط بر آن که پدر و مادر مشغول کار یا تحصیل باشند، خواهند پذیرفت.

در کشور ژاپن، کودکان قبل از ورود به مدارس ابتدایی در کلاس های آمادگی یا کودکستان حضور می یابند در حال حاضر 90% کودکان پنج ساله این کشور در این مراکز تربیتی حضور دارند و 50% این مراکز توسط بخش خصوصی اداره می شود.

بیماری های کودکان

کودکان، آسیب پذیرفتن قشر جمعیت های انسانی هستند که در مقابل شداید و ناملایمات زندگی از جمله بیماریها، به تنهایی توان مقابله  و دفاع را ندارند. بنابراین باید توسط گروه  های دیگر اجتماعی مانند خانواده، مربیان، و سرپرستان و سایر افراد و نهادها مورد حمایت و پشتیبانی قرار گیرند. امروزه چگونگی بروز و عوامل ایجاد کننده بسیاری از بیماریها و همچنین راه های پیشگری از آنها شناخته شده است. آموزش بهداشت و شناخت راه های  حفاظت و جلوگیری از بیماری ها باید طیفهای وسیعی از جامعه را در بر  گیرد. همه مردم باید با اصول و چگونگی آموزش، حفاظت، توسعه و ارتقای بهداشت برای فرد و جامعه آشنا گردد. یک گروه مهم از اینان کودک یاران، مربیان بهداشت در مدارس و مربیان مهدهای کودک هستند که وظیفه خطیر حفاظت و پرستاری از کودک را به عهده دارند.

مهمترین اصل از اصول مراقبت از کودک حفظ و نگهداری سلامت کودک است. سلامت در مقابل بیماری قرار                می گیرد.

چیستان

آن چیست که خودش می نویس اما نمی تواند بخواند؟

شیرین است آن اما طعم ندارد، سنگین است اما وزن ندارد؟

آن چیست که هرچه سیاه تر باشد تمیز تر است؟

سفید است اما برف نیست، ریشه دارد اما درخت نیست، خرد می کند اما آسیاب نیست؟

آن چیست که مال ماست ولی دیگران از آن استفاده می کنند؟

آن چیست که موقعی که لازمش نداریم نگهش می داریم ولی وقتی نیاز داریم می اندازیمش دور؟

روی زمین نیستم، یکجا می ایستم اگر گریستم بهار می شود من چیستم؟

لطیفه:

اولی میگه: اگه گفتی چرا وسط قرص خط داره؟

دومی می گه: برای اینکه از گلو پایین نرفت آن را با پیچ گوشتی بپیچانیم.

نگرانی

مادر: پسرم توی این غذا اسفناج ریختم، اسفناج آهن داره و برایت خوبه.

پسر: الآن آب خوردم می ترسم زنگ بزنه.

شیر خشک

معلم: بگو ببینم شیر خشک را چگونه به دست می آورند؟

دانش آموز: گاو بیچاره را اینقدر حرس و جوش می دهند تا شیرش خشک شود.

مردی به شهر آمد و به حمام رفت وقتی دوش را باز کرد با تعجب گفت نمردیم آب چرخ کرده را هم دیدیم.

اولی می گه: من از بس گوشت گاو خوردم مثل گاو قوی شدم.

دومی می گه: خیلی عجیب است من چهار سال است ماهی می خورم و لی شنا یاد نگرفتم

دست اندرکاران

آمنه چوبداری - اکرم عمارلو

افسردگی در کودکان

در زندگی همه ما روزهایی وجود دارند که همه چیز را سیاه می بینیم، هیچ چیز شادی ما را بر نمی انگیزد و هیچ امیدی به موفقیت نداریم بدخلق و غمگین هستمی  احساسا تنهایی، خلأ، ناامیدی و گنهکاری بر ما چیره می شود و اضطراب ما را فرا می گیرد... . همه ما با چنین حالت ها و احساس هایی که اغلب پس از شکست ها یا فقدانها و یا حتی بدون دلیلی آشکار به وجو می آیند، کم و بیش آشنا هستیم و با آنها با موفقیت بیش و کم مقابله می کنیم اما آنچه موجب می شود تا چنین احساساتی به صورت اختلال های روانی درآیند ، نوع و تعداد نشانه ها، شدت و طول مدت و همچنین حدی است که به جریان به هنجار زندگی روزمره آسیب می رسانند. در قلمرو  زندگی به هنجار و در زمینه تجربه  آسیب شناختی، این احساس ها و شیوه دریافت آنها را با مفهوم (افسردگی) مرتبط ساخته اند. گرچه غمگینی معادل افسردگی نیست اما بی تردیدف افسردگی شامل حالت غمگینی است که بر زندگی روزمره، فعالیت، ارزشیابی خود، قضاوت و کنش های ابتدایی مانند خواب و اشتها اثر می گذارد. غمگینی می تواند واکنشی نسبت ب یک رویداد رنج آور باشد و هنگامی مرضی محسوب می شود که از لحاظ و طول مدت با در نظر گرفتن اهمیت این رویداد ، جنبه افراطی  پیدا کند و به خصوص وقتی بدون علت ظاهری آشکار می شود. بنابراین غمگینی افراطی یا بدون علت موجه، در چارچوب افسردگی قرار می گیرد و وجود عوامل آمادگی و آسیب پذیری فردی را القا یم کند. این عوامل می توانند ژنتیکی، روانشناختی زیست شناختی یا محیطی باشند ودر اغلب موارد با درهم تنیدگی آنها مواجه هستیم.

از زبان کودک

فقط آنهایی که از من پایین ترند می توانند به من حسادت و تنفر بورزند من هرگز مورد حسرت و نفرت کسی قرار نگرفته ام پس بالاتر از هیچ کس نیستم فقط کسانی که زا من بالاترند می توانند مرا حقیر بشمارند من هرگز مورد ستایش و تحقیر کسی قرار نگرفتم پس بالاتر از هیچ کس نیستم.

نکات علمی در زمینه تربیت کودک پیش از دبستان

اولین همایش کشوری، استانی آموزش و پرورش پیش از دبستان

محور مقاله ها

1- بازی و پیش دبستانی

2- رشد کودک و پش دبستانی

3- پیش دبستانی و  مهارت های زندگی

4- دنیای کودکان و پیش دبستانی

5- دنیای مجازی و کودکان پیش دبستانی

6- ارتباطات، رسانه ها، پیش دبستانی

7- پیش دبستانی و تفکر خلاق

8- پیش دبستانی و عصر دانایی

9- تربیت دینی و پیش دبستانی

مهلت ارسال مقالات: 15/11/84

زمان: 8 اسفند 1384

مکان: فرهنگسرای سیمرغ نیشابور

خبر علمی

مادران مضطرب ، کودکان مضطرب

زنانی که در دوران بارداری  دچار استرس هستند به احتمال زیاد کودکانی مضطرب خواهند داشت بر اساس یافته های جدید دانشمندان دانشگاه بریس تول نوعی هومون به نام کرتیزول در زمان استرس در بدن مادر ترشح می شود که                    می تواند از جفت عبور کرده و اثرات دراز مدتی بر روی جنس بگذارد. به طوری که کوذکان مادران پر استرس حتی در سن 10 سالگی نیز مضطرب تر از سایر همسالان خود هستند.

2-هر دقیقه یک کودک در دنیا گرفتار ایدز می شود بنابر گزارش یونیسف در هر دقیقه یک کودک از بیماری های مرتبط با ایدز جان خود را از دست می دهد. پیتر پایت مدیر اجرای برنامه ایدز سازمان ملل با اعلام این خبر افزود همچنین در هر دقیقه یک کودک در دنیا به ویروس HIV مبتلا شده و چهار جوان بین 15 تا 24 سال در دنیا به ویروس HIV مبتلا می شوند در حال حاضر حدود 15 میلیون کودک حداقل یکی از  والدین خود را به دلیل ایدز از دست داده اند که حدود 80 درصد از آنان از مادر خود این بیماری را گرفته اند.

نوزادان چاق و خطرات احتمالی

نوزادانی که هنگام تولد وزنشان زیاد است در معرض خطر بیشتری بریا ابتلا به چاقی هستند . محققان معتقدند نوزادان سنگین وزن و کودکانی که رشد زیادی دارند در خطر بیشتری ابتلا به چاقی در آینده هستند دانش مندان می گویند غیر از اندازه کودک عواملی مانند تغذیه با شیر مادر و شیر خشک و یمزان خواب کودک ممکن است در ازدیاد چاقی  موثر باشد کارشناسان بهداشتی پیش بینی کرده اند که در جهان 155 میلیون  کودک مدرسه یا اضافه وزن دارند و 30 میلیون آنها دچار چاقی هستند آنها معتقدند روند چاقی در جوامع رو به افزایش است و یان چاقی  از دوران نوزادی سرچشمه می گیرد.

تحقیق درباره ضرورت آموزش پيش ازدبستان

بررسي نگرش والدين ، مربيان ودانشجويان درمورد

مقدمه

“ خودپنداري ” يا مفهوم ازخود هنگام تولد آغازمي شود ودردوران رشد ومراحل آن شكل         مي گيرد. اينكه كودك سرانجام چگونه احساسي درباره خود پيدامي كند، نتيجه تماس ها و     تجربه هاي مختلف او با ديگر محيط است . اگر بيشتر اين تماس ها وتجربه ها مطلوب باشند ، كودك احساس خوبي دربره خود پيدا مي كند . اگر كودك مورد محبت قرار گيرد واز او مراقبت به عمل آيد ومحيطي محرك وبرانگيزاننده برايش تدارك ديده شود ونيز اگر مورد غفلت قرارنگيرد ويا بيش از حد تنها گذاشته نشود، سرزنش نشود وبا خشونت وسختي محدود نگردد،   بي ترديد شروع به رشد مي كند اگر چنانچه ، مجموعه ا ي از پاسخ هاي منفي را از ديگران ومحيطش در خود ذخيره نمايد ، به اين باور خواهد رسيد كه اشكالي در او وجود دارد وممكن است تصويري نادرست وناپايدار از خود پيداكند وبه قابليت ها واستعداد هاي خود به ديده ترديد بنگرد.

با اين مقدمه مي توان نگرش ها وباورهايي درست و نادرست را درمورد يك نظام ، يك ويژگي ويك عملكرد به وجود آورد. واقعيتي مستند است كه آموزش وپرورش پيش از دبستان در جامعه ما از زمان رويش ودر طول دوره حياتش تصويري مخدوش ومظلوم از خود پيداكرده است ومتأسفانه هنوزبه جايگاه ومنزلت واقعي خود- به رغم كارآيي بسيار خوب اين دوره ازآموزش ها – دست نيافته است . اوليت ندادن به آموزش هاي پايه واستفاده نكردن از عملكرد وقابليت هاي اين سطح از آموزش ها به عنوان درون دادي حساس در پردازش اطلاعات ونتايج عملكرد دوره دبستاني وسطوح بالاتر، تصويري مبهم وناپايدار از موقعيت وجايگاه آن درجامعه آموزشي ونيز خانواده ها پديد آورده است .

امروزبر بسياري از صاحبنظران روشن است كه آموزش وپرورش پيش از دبستان ، با توجه به جذابيت وپذيرش ونيز ضرورت واهميت آن دوره طولاني طفوليت ، دوره كودكي ودوره كوتاه نوجواني را دربسياري از كشورها پشت سر گذاشته است . اين دوره ازآموزش ها – با نگاه تطبيقي ومقايسه ا ي در بسياري از كشورها- اكنون به مرحله بلوغ وپختگي رسيده است . (مل هويش ، ادوارد وپيترماس ، 1991)

ماهرگز تا قبل از اين دوره در تاريخ آموزش وپرورش ، به اندازه زمان حال، درباره فرآيند يادگيري وچگونگي رشد وتحول واكتساب دانش درباره كودكان اطلاع كسب نكرده ايم .

اكنون آموزش وپرورش در دوره پيش از دبستان نه لزوماً‌ به دليل يك واقعه يا رويدادي خاص ، بلكه به علت واقع گرايي، بينش وبصيرت وتلاش وكار بسياري از افراد در آستانه پختگي است. اگربا توجه به منابع معتبر، ازافلاطون (347-427 قبل از ميلادمسيح ) وارسطو (322-394 قبل از ميلاد مسيح ) كه آغاز ونقطه شكفتن آموزش هاي اوليه را از هنگام تولد دانسته اند غافل نمانيم       ( سيفلد وباربور،1986 ) ، بايد بپذيريم كه جان آموس كمنيوس، ژان ژاك روسو، پستالوزي ، فروبل‌ ، ماريامونته سوري ، پياژه ومحققان كنوني جوامع مختلف ونيز جامعه علمي وفرهنگي ما به بركت انديشه ها واعتقادهاي خردمندانه خود واز همه مهم تر بدون شتابزدگي به هويت واقعي اين دوره از آموزش ها ونتايج اثر بخش آن بر سرنوشت تربيتي كودكان كمك كرده اند ( مفيدي ، 1372 ).

از اوايل سالهاي 1900- يعني درحدود 95 سال – آموزش وپرورش پيش از دبستان بخشي از زندگي وساختار عمومي واساسي آموزش وپرورش بسياري ازكشورهاست(سيفلدروباداور،ص11، كاترون وآلن 1993).

درحالي كه با توجه به ابهام ها ، تضادها وتفاوت سليقه هاي بسيار در بعضي از كشورها از جمله جامعه آموزشي خوب ما، اين دوره از آموزش ها هنوز در جست وجووتكاپوي خود- آگاهي است . اين گرايش حتي در دانشگاههاي ما نيز شكل گرفته ولي هنوز به عنوان رويكردي هماهنگ ويا برنامه ا ي منسجم ومدون براي مراقبت وآموزش وپرورش كودكان تدارك ديده نشده است . هنوز هم آموزش و پرورش در اين سطح به مفهومي از خود وپنداره ا ي صحيح ومثبت دست نيافته است وبه عنوان رشته وحوزه ا ي تخصصي كه به كودكان ازهنگام تولد تا هشت ونه سالگي خدمت مي كند- به علت سطحي نگري ها وجايگزيني هاي نادرست شغلي ونيز به دليل كمبود اطلاعات وپيامدهاي برگرفته از اين دوره – دركارآيي دوره هاي بعدي ، احساس هويت وشايستگي نمي كند.

سؤال اين است كه نگاه ما به اين دوره از آموزش ها وفرآيند تربيت دراين دوره چگونه است ؟

-   آيا آن را دوره ا ي گذرا- چه باشد وچه نباشد – ويا حتي لزوم آن را براي همه از كودكان محروم ودوزبانه گرفته تا كودكان مرفه جامعه، يكسان مي دانيم ؟

-        آيا اين دوره را پيش نيازواساس تربيت هاي بعدي مي دانيم ؟

-        آيا آن را به صورت پلكان اول وپايدرترين پله در نردبان ترقي وپيشرفت هاي بعدي مي دانيم ؟

-        آيا آن را دوره ا ي حساس وسرنوشت ساز از زندگي يك انسان مي دانيم ؟

-        آيا به تأخيرها وغفلت ها درمورد آموزش هاي اين دوره ، با نگاه مسؤولانه ا ي مي نگريم ؟

تعريف آموزش وپرورش

مفهوم آموزش وپرورش به نحوي كه هر كودك به اندازه توانايي وظرفيتش آموزش ببيند سابقه چندان طولاني در جهان امروز ندارد كلمه كودكان وآموزش وپرورش در امر توجه ونگرش به تفاوتهاي فردي .

به لحاظ ويژگي انسان وتفاوت هاي فردي ( تفاوت بين فرد وديگران وتفاوت بين استعدادهاي مختلف يك فرد ) چنان به نظرمي رسد كه مي بايست هر فرد به فراخور توان ذهني وجسمي نيازها استعدادها وعلائق خود از آموزش وپرورش خاصي بهره گيرد به عبارت ديگر در صورت امكان حتي المقدور آموزش انفرادي مؤثرترين ومطلوب ترين شيوه هاي آموزش وپرورش خواهد بود واز اين نظر آموزش عمومي وهمگاني دانش آموزدر مدارس بدون توجه وكمك وراهنمايي وارشاد اولياء وفعاليت هاي فوق برنامه عادي نمي تواند به تنهايي پاسخگوي تمامي نيازهاي مختلف دانش آموزان در شكوفايي وبه كمال رسانيدن استعدادهاي اوباشد.

مقدارونوع آموزش وپرورش ويژه ا ي كه كودك استثنايي بدان نياز دارد بستگي به عوامل متعددي ازجمله درجه ميزان وچگونگي تفاوتي كه كودك با ديگر كودكان همسال خود درتوانايي ها واستعدادها ورشد طبيعي دارد. هرچند ميزان تفاوت واختلاف در رشد وتواناييها بيشتر باشد نياز به آموزش وپرورش استثنايي بيشتر خواهد بود عدم تعامل وهماهنگي بين جنبه هاي مختلف رشد درخور كودك وهمچنين تأثيري كه ويژگي ذهني يا جسمي كودك به جنبه هاي مختلف رشد وكارآيي وبروز استعدادهاي وي مي گذارد از عوامل بسيارمهمي  است در تعيين چگونگي برنامه هاي آموزش وپرورش پيش ازدبستان.

هدف آموزش وپرورش در دوره قبل از دبستان

ازتولد تا هجده ماهگي: زندگي نوزاد درخوردن وخوابيدن خلاصه مي شود به همين جهت اگر خوراك مناسب وكافي به نوزاد برسد واز سرما وگرماي زياد درامان باشد خودبخود رشد مي كند يعني آزادانه فعاليت مي كند وازاين طريق اندامهاي خود را مي ورزد وبتدريج دربكار بردن آنها مهارت كسب مي كند.

در معرض تحريكات محيط قرار مي گيرد ونسبت به آنها واكنش نشان مي دهد. واكنش هاي نامناسب را رها مي كند وواكنش هاي سودمند را تكرار مي كند. دراين مرحله تنظيم محيط بنحوي كه فعاليت آزاد نوزادان را تسهيل كند واورا خطرات مثلاً زخمي شدن حفظ كند كافي است.

از هجده ماهگي تا چهارسالگي: ازحدود هجده ماهگي كودك به مرحله ا ي مي رسد كه            مي تواند به تدريج حرف زدن را ياد بگيرد يعني ازاعلام قراردادي براي بيان مقاصد خود استفاده كند. يادگيري زبان مادري امري پيچيده وتدريجي است ولي آشنايي مرحله است ازچهار تا شش سالگي مؤلف كتاب روش فعال دركودكتان مي نويسد هدف كودكتان منحصراً تربيت است نه تعليم كودكتان بايد محلي پرنشاط وپرفعال وازلحاظ فرصت براي تجربيات متنوع وتحقيق هدفهاي زير غني باشد.

1- پرورش عادات مفيد : دركودك به منظور تأمين تندرستي وايجاد مهارتهايي كه براي تطبيق شخص با محيط لازم است .

2- پرورش رفتار اجتماعي مطلوب وتشويق كودكان به شركت در گروهها ودسته هايي كه موجب آگاهي ازحقوق است .

3- پرورش عواطف كودكان .

4- كمك به بروز وپرورش استعدادهاي فطري كودكان .

5- ايجاد حس اعتماد به نفس وامنيت فاطر دركودكان .

6- متوجه ساختن كودك به دنيايي كه اورا فرامي گيرد.

7- تشويق حس استقلال طلبي وخلاقيت كودك.

8- پرورش حس زيبايي شناسي در كودك .

وظايف وهدف هاي آموزشي وآمادگي براي يادگيري :

1- كمك به كودكان براي يادگيري نام وآدرس وشماره تلفن واسامي اطرافيان.

2- آموزش رنگها، اندازه ها، اشكال، مكانهايي نظير بالاوپايين واطراف.

3- آموزش شمارش اعداد وآموزش مهارتهاي استفاده از كاغذ وقلم، نوشتن اعداد ساده، وشناختن حروف وصداها وبخشهاي كلمات (اين هدفها اساساً‌مربوط به سن شش سالگي است ).

4- آموزش مهارتهاي حركتي ظرفيت واستفاده ازعضلات كوچك .

5- تسهيل آمادگي هايي كه موفقيت در مدرسه نظير فراخناي توجه انتظاركشيدن تا پايان انجام يك كار، آرام وقرارگرفتن روي صندلي وكنترل احساسات را امكان پذيرمي كند.

 بررسي نگرش والدين ، مربيان ودانشجويان درمورد ضرورت آموزش پيش ازدبستان

اكنون آموزش و پرورش در دوران كودكي داراي هويت و دستخوش تحول شده است و در مجامع علمي و بين المللي از وجه و منزلت برخوردار شده است و به وسيله انجمن هاي بين المللي و ملي به عنوان حوزه و رشته ا ي جدا و مشخص و گاه قابل تفكيك از آموزش و پرورش ابتدايي شناخته شده است. از نظر مقصود و اهداف از وضوح كامل برخوردار شده و تعريف بسيار روشني از خود دارد و به عنوان “خدماتي كه براي كودكان از هنگام تولد تا سن هشت و گاه نه سالگي در برنامه هاي نيمه وقت و تمام وقت در مراكز تربيتي، مؤسسات، كودكستان ها و مدارس مقدماتي و غيره اختصاص دارد”، تعريف شده است (N,  A.E  Y.C  1982).

بر اساس آمارهاي بين المللي از سال 1991 در بعضي كشورها تقريباً همه كودكان قبل از ورود به مدارس ابتدايي، دراين مراكز تربيتي حضور مي يابند.حضور 72% از پنج ساله ها در كودكستان ها و46% از چهارساله ها همراه با متجاوز از 27% از سه ساله ها در مهدهاي كودك ، نمونه بارز نگرش ارزشمند نسبت به اين دوره در سرنوشت تربيتي كودكان اين جوامع است. در كشور ژاپن، كودكان قبل از ورود به مدارس ابتدايي، در كلاس هاي آمادگي و يا كودكستان ها حضور          مي يابندو در حال حاضر 90% كودكان 5 ساله در اين گونه مراكز تربيتي كه 60% آن توسط بخش خصوصي اداره مي شود، از ثمرات كوتاه و دراز مدت و پردوام آموزش هاي اين دوره بهره مند هستند (آقازاده،1373).

همچنين بر اساس آمار در نوزده كشور آمريكاي لاتين ، سهم كودكان سه تا پنج ساله ثبت نام شده در برنامه هاي پيش دبستاني از سال 1980 ميلادي تا سال 1989 از 18% به 24% افزايش يافته است كه به طور دقيق اين رقم گسترش 83% را نشان مي دهد. بر اساس ساله بلژيكي، 95% كودكان زير شش سال دانماركي و92% كودكان 5 تا شش ساله آمريكايي در انواع مختلف مراكز پيش دبستاني شركت دارند. تحقيقات مقايسه ا ي در مورد افرادي كه از آموزش هاي پيش دبستاني برخوردار شده اند، با كودكاني كه از اين خدمات بهره نگرفته اند، در همه حال به سود گروه آموزش ديده بوده است. از جمله اين كه “هزينه ها و خدمات بعدي مورد نياز براي گروه آموزش نديده از نظر افت تحصيلي و نياز به كلاس هاي تقويتي، حدود هفت برابر گروه آموزش ديده بوده است” (كاترون و آلن، ص258).

يافته هاي پايان نامه هاي كارشناسي ارشد به راهنمايي نگارنده (نوروززاده، رضا 1373ومحمد نژاد، آتيه 1374) نيز، مؤيد اثرات ارزنده آموزش هاي دوره پيش از دبستان در موفقيت هاي تحصيلي كلاس هاي سوم، چهارم و پنجم و دروس اساسي و پايه مانند فارسي، علوم و رياضي دانش آموزان كشورمان بوده است.

بايدها و نبايدها در ساختار كلي نظام آموزش و پرورش پيش از دبستان از جهت هدف ها، روش، محتوا، نيروي انساني و ارزشيابي مورد نظر قرار گرفته است.

بررسي بدفهمي ها درباره آموزش و پرورش پيش از دبستان و قابليت هاي كودكان، چه هست و چه نيست ؟ و اين كه، آموزش و پرورش دوره پيش از دبستان چه هست و چه نيست؟                در جدول شماره 1 آمده است.

جدول شماره 1- بررسي بدفهمي هاي آموزش و پرورش پيش از دبستان و قابليت هاي كودكان در اين دوره

برنامه ريزي درسي در مراكز آموزش وپرورش پيش دبستاني

هدف كلي :

مدير مركز پيش دبستاني با برنامه ريزي سالانه وهفتگي در مؤسسات مذكور آشنا مي گردد.

درمهد كودك براي رسيدن به هدفهاي آموزشي وپرورشي وهمچنين پرستاري كودكان در مراكز آموزش قبل از دبستان نياز به برنامه مي باشد كه مديران موسسات مذكور در دوحيطه دراز مدت وكوتاه مدت اين كار برنامه ريزي را انجام مي دهد.

الف) برنامه ريزي دراز مدت: ممكن است در مهد كودك هدفهاي دراز مدت در نظر گرفت كه مجموع هدفها بتواند راهنماي فعاليت هاي آموزشي پرورشي باشد ومربيان در پايان برنامه            درازمدت بتوانند موفقيت هاي برنامه را ارزيابي كنند اين مدت ممكن است تا 5 سال نيز برسد ولي كمتر اتفاق مي افتد كه كودكي در اين مدت طولاني در مهدكودك توقف داشته باشد تا بتوان كل برنامه را درباره او اجرا كرد و نتيجه را بررسي نمود بنابراين ترجيحاً برنامه هاي درازمدت تا يك سال قابل قبول مي باشد.

ب) برنامه ريزي كوتاه مدت: در نظام آموزشي كشور ما مديران مدارس وظيفه دارند برنامه آموزشي  را براي مدت يك هفته تهيه و تنظيم كنند و اين برنامه بر اساس ساعات كار هفتگي مدارس خواهد بود كه از طرف وزارت آموزش و پرورش ابلاغ شده است. در تنظيم برنامه هفتگي كه معمولاً به صورت تكراري در يكسال تحصيلي اجرا مي گردد. مديران سعي دارند با همكاري مربيان و معلمان برنامه را طوري تهيه و تنظيم كنند كه تمام موارد درسي در آن رعايت شود.

فعاليت هاي آموزشي در مراكز پيش دبستاني

در مهدكودك ها اوقات روز براي انجام فعاليت هاي مختلف تقسيم شده اند فعاليت ها در يك زمان شروع و در پايان زمان تعيين شده خاتمه پيدا نمي كنند  و مربي بايد برنامه خود را براي گروهي از فعاليت ها طراحي كند يعني هر جلسه كلاس درس را به بخش هايي تقسيم كند. و به كودكان فرصت دهد با در اختيار داشتن فضاي لازم و مواد ابزار خاص فعاليت هاي پيش بيني شده را يكي پس از ديگري انجام دهند. البته ممكن است اين برنامه ريزي ها با كمك مدير مؤسسه آموزشي به نحو مطلوب طراحي و اجرا گردد اما مربيان هميشه علاقه دارند نتيجه كار را بررسي كنند و مطمئن باشد فعاليت هاي كودكان ثمربخش بوده است لذا امكان ارزيابي از برنامه ها و گاهي تحويل برنامه ها در كلاس آموزش قبل از دبستان ضرورت پيدا مي كند.

برنامه روزانه يك مهدكودك:

1- ورود كودكان به مهدكودك كه معمولاً نيم ساعت طول مي كشد اولين مرحله از كار مهدكودكان مي باشدو زمان آن اغلب بستگي به ساعت كار مادران دارد كه قبل از آن كودك خود را به مهدكودك تحويل مي دهند و اغلب مهدكودك ها كليه مربيان حاضر هستند و هر مربي كودك مربوط به كلاس خود را تحويل مي گيرد و در فرصت كوتاهي كه پيش مي آيد با مادر يا پدر كودك كه همراه او مي باشد به گفتگو مي پردازد و بهترين فرصتي است كه بين مربي واوليا كودكان تبادل اطلاعات صورت مي گيرد واطلاعات را كتباً به اوليا دهند.

2- وقتي همه كودكان در مهدكودك جمع شدند برنامه هاي مربوط به نظافت و بهداشت و مراقبت هاي شخصي و صرف صبحانه آغاز مي گردد اغلب در اين فعاليت ها مربيان و مسئولان مهدكودك مشتركاً فعاليت ها دارند و البته در برخي از مؤسسات آموزشي قبل از دبستان از اين فرصت ها استفاده كرد و به كودكان آداب غذا خوردن رعايت بهداشت و نظاير آنها را به تدريج ياد مي دهند.

 انواع ساعت كار در مهدكودك : مديران مراكز پيش دبستاني به تناسب فعاليت ها كه براي كودكان تدارك مي بينيم و با توجه به مدتي كه كودكان را نگهداري مي كنند ساعات روز را بين فعاليت هايي مختلف كودكان تقسيم بندي را مي كنند در هر ساعت از روز فعاليت هايي را پيش بيني مي كنند كه به وسيله مربيان به مورد اجرا گذاشته مي شود. معمولاً در مهدكودك سه نوع ساعت كار مي توان مشاهده كرد ولي كميت آنها بستگي به اداره كنندگان مهد دارد و به طور يكنواخت يا متد مدارس طول روز به ساعات مشخص تقسيم نشده است.

بررسي نقش و تأثير مهدكودك ها بر روي كودكان

مامان، من كي مي رم مهد؟

شايد هميشه نگران رفتن كودكاتان به مهدكودك بوده ايد و اينكه روز اول چگونه او را كه به شدت به شما وابسته است، ازخودتان جداكنيد، شما را به فكر واداشته است. گرچه اين جدايي موقت وبسيارعذاب آوراست اما بايد بپذيريد كه اوبه مهد كودك سپرده شود. شروع اولين روزرفتن كودكتان به مهد بسياردردسر ومشكل آفرين است . اوتاكنون فقط به شما لحظات خود را سپري كرده است اما اينك بايد با جماعتي ديگر به سرببرد وبا آنها همساز وهماهنگ شود. اوبايد يادبگيرد چگونه دوستان جديدي پيداكند، ضمن اينكه مقرراتي تازه وغيراز محيط منزل رافرا بگيرد. اما آنچه بايد برآن تأكيد كرد ضرورت جداشدن او ازشماست . چراكه روزي به هرحال مجبوراست پا به خانه دومش مدرسه بگذارد.

هرچند هميشه اين گونه بيان شده كه محيط خانه براي تربيت كودك بهتر است ، اما كودكان ازبازي هاي دستجمعي لذت مي برند وآموزش آنان در سالهاي پيش از دبستان براي اجتماعي شدن بسيارضروري است.

با توجه به ايتكه مهد كودك ها درجامعه ما به دليل نياز مادران شاغل به مراكزي براي نگهداري ازفرزندانشان شكل گرفت وفلسفه وجودي تأسيس وراه اندازي مهد كودك ها را رفع نياز مادران آنهاست، به طبع ابعاد آموزشي وتربيتي اين مراكز كمتر مورد توجه قرارگرفته است .

شكي نيست كه گروه هاي بازي ومهد كودك ها دررشد وتوانايي ها ومهارت هاي بازي كردن كودك كه احتمال دارد درخانه امكان پذيرنباشد مؤثرهستند زيرا هرقدرهم كه درخانه كودك به بازي تشويق شود بازاو مي داند كه درخانه خودش است ودانستن همين موضوع دربازي هايش تأثير مي گذارد.

امروزه انتخاب مهد كودكي مناسب ازجمله دغدغه هاي خانواده هاست. مركزي كه ازهر نظر شرايط مساعدي داشته باشد وكودك را درورود به عرصه زندگي اجتماعي ياري دهد.دانستن ويژگي هاي سني وروحي رواني كودكان نيز براي تنظيم برنامه هاي آموزشي وتربيتي بسيارمهم است . گرچه امروزه مهد كودك هايي هم هست كه به دليل عدم مديريت صحيح وبه كارگماردن مربيان غيرمتخصص ازچنين كارآيي برخوردار نيستند.

خانم بديعي خانه داردرباره دلايل فرستادن پسر سه ساله اش به مهد مي گويد: من عقيده دارم درمهد كودك مفاهيم وآموزش ها را مطلوب تر وبهتر به بچه ها منتقل مي كنند، كاري كه خود من ازعهده آن برنمي آيم، چراكه روان شناسي كودك را به شكل علمي واصولي نمي دانم .

مريم نظري نيزمي گويد: با اينكه پسر چهارساله ام را مادرم نگه مي دارد اما دوست دارم اوبه مهد برودو ارتباط با بچه هاي ديگر را ياد بگيرد . الآن كه او در خانه است اصلاً نمي تواند با بچه هاي ديگر ارتباط برقرار كند و حتي روش بازي كردن با كودكان ديگر را نمي داند. برخي پدرو مادرها هم رفتن به مهدكودك را در واقع گريز از زندگي آپارتمان نشيني و در يك محيط بسته زندگي كردن مي دانند. آنها بر اين باورند زندگي در آپارتمان هاي كوچك به روح و جسم كودكان آسيب مي رساند . در اين ميان واكنش كودكان در زمينه رفتن به مهد متفاوت است. زهرا كشاورزي مي گويد: با اينكه شاغل نيستم و مشكلي براي نگهداري پسرم ندارم ، ولي او خيلي علاقه مند است به مهدكودك برود ، حتي شب ها خواب مي بيند به مهد رفته و صبح وقتي بيدار مي شود مي گويد چرا مرا بيدار نكرديد تا به مهد بروم. اما با توجه به بالا بودن هزينه مهدها امكان اين كه او را به مهد بفرستيم برايمان وجود ندارد.

مدير يك مهدكودك دولتي مي گويد : به اعتقاد من در كار آموزش و تربيت كودكان تنها يك عامل حرف اول را مي زند و آن هم علاقه و عشق به اين كار است و اگر اين ويژگي وجود نداشته باشد نمي توان به ادامه كار فكر كرد.

مدير مهدكودك ديگري درباره ويژگي يك مهد مناسب مي گويد: اينكه خانواده ها فقط ظواهر راببينند و فكر كنند اگر در مهدي مثلاً اسباب بازي هاي متنوع وجود داشته باشد حتماً آن مهد خوب است برداشت درستي نيست. البته هرچه امكانات بيشتر باشد بهتر است، اما ويژگي مهم يك مهد خوب وجود مربيان كارآزموده و برخورد صحيح با بچه هاست . چرا كه اگر اين عامل مهم نباشد كودك از مهد گريزان مي شود و حتي ممكن است در رفتن به دبستان هم براي او مشكلاتي به وجود آورد.

وي در ادامه مي گويد: گرچه ممكن است در محيط مهد بچه ها از يكديگر حركات ناشايستي هم ياد بگيرند اما نقش خانواده ها در اين گونه موارد بسيار مهم است.

اگر آنها با مربيان و مسئولان مهد همكاري كنند، اين مسأله براحتي برطرف مي شود . اما اگر اين همكاري وجود نداشته باشد و ما در مهد حرفي بزنيم و در خانه طوري ديگر برخورد شود كودك دو شخصيتي مي شود.

يك مربي مهدكودك نيز با اشاره به تخصصي بودن اين حرفه مي گويد امروزه اكثر مهدكودكها كساني را كه ديپلم كودكياري دارند استخدام مي كنند و در بين اين افراد كساني هم هستند كه حتي علاقه ا ي به اين شغل ندارند و بنا به دلايلي به اين رشته روي آورده اند.

فريده راستي معتقد است گذراندن دوره هاي تربيت مربي بسيار موثر است و يك مربي خوب براي استخدام در مهد بايد چند سال كارآموزي كرده باشد و و مدتي هم به طور آزمايشي كار كند و برخوردش با كودكان ارزيابي شود.

وي نگراني خود را از اينكه امروزه در جامعه ما نظارتي بر اعطاي مجوز تأسيس مهدكودك ها وجود ندارد ابراز مي دارد و مي افزايد : در گذشته براي گرفتن مجوز تذسيس مهد حتماً بايد متقاضي داراي مدرك ليسانس و حداقل 7 سال سابقه كار مي بود، ولي اكنون اين گونه نيست و تنها با داشتن چند سال سابقه مربيگري بدون هيچ آموزش كلاسيك افراد مي توانند مجوز تأسيس مهد بگيرند.

وي مي گويد: از همه بدتر اينكه براساس تصويب سازمان بهزيستي ديپلمه هاي كودكياري بدون داشتن سابقه مربيگري مي توانند مهدكودك تأسيس كنند و به اعتقاد من رشد قارچ گونه مهدكودك ها با نگرش سود مادي و بدون ضابطه مشخص بسيار خطرناك است.

دكتر محمد وفايي فوق تخصص روانپزشكي كودكان درباره اثرات يك مهدكودك خوب بر شخصيت كودك مي گويد: بالا رفتن اعتماد به نفس، اجتماعي شدن، آماده شدن براي مدرسه، جدا شدن فرزند از مادر، مستقل شدن و روي پاي خود ايستادن از جمله فوايد مهدكودك است.

دكتر وفايي مي افزايد: گرچه ممكن است كودك در مهد حركت ناشايستي از همسالانش يادبگيرد ، پدر و مادر براي مقابله با آن حركت ناشايست مي توانند همگام با مربيان و مسوولان مهدكودك اين حركت نامناسب را در وجود كودك از بين ببرند.

وي در مورد ويژگي هاي يك مهدكودك خوب معتقد است وجود مربياني كه به شغلشان        علاقه مند باشند و بچه هاي مردم را مانند بچه هاي خودشان بدانند از اهميت بسياري برخوردار است. همچنين وجود امكانات تفريحي، آموزشي در خور سن كودك، وضعيت بهداشتي مناسب، كنترل واكسيناسيون و تغذيه كودك از مهمترين ويژگي هاي يك مهدكودك خوب است.

دكتروفايي مي گويد: به اعتقادمن همه بچه هاي بالاي سه سال،چه مادرشاغل داشته باش يا          خانه دار بهتر است به مهد بروندو اين مسأله در رشد جسمي و روحي كودك بسيار مؤثر است.

با تأييد بر آنچه گفته شد بايد افزود: واقعيت هاي بسياري در مورد مهدكودك ها وجود دارد . آلودگي محيط، تغذيه نامناسب، برخورد نامناسب و غير كارشناسانه مربيان و …از جمله اين واقعيت هاي انكار ناپذير است. اما اين بدان معنا نيست كه كودك را از رفتن به مهدكودك محروم كنيم. همچنين بايد گفت بسياري مهدكودك هاي مناسب و جذاب براي بچه ها وجود دارد كه كودك ما را براي حضور مؤثر و فعال در جامعه آماده مي كند.

+ مهتاب دسترنج

منابع

1-  آموزش و پرورش در كودكستان   ( محمد حسين نظري نژاد).

2-   مديريت مراكز پيش دبستاني  (دكتر داريوش نوروزي ، دكتر كريم عزت خواه).

3-   روانشناسي و آموزش كودكان استثنايي (دكتر غلامعلي افروز).

4-   روش فعال در كودكستان (صغري سره).

5-   مديريت در آموزش و پرورش (فصلنامه).

6-    هفت گفتار درباره آموزش قبل از دبستان.

7-   سي دي نمايه (بررسي نگرش والدين و مربيان در مورد ضرورت آموزش پيش دبستاني).

8-   سي دي نمايه ( بررسي نقش و تأثير مهدكودك ها بر روي كودكان).