تحقیق درباره بيماري هاي قلبي- عروقي

مهمترين علت پيدايش بيماري هاي قلبي- عروقي، تصلب شرايين مي باشد. تصلب شرايين سبب مي شود كه سرخرگ هاي گوناگوني كه به سمت هاي مختلف بدن خون مي‏رسانند، بهتدريج سخت و تنگ گردند و توانايي آنها براي انتقال اكسيژن و مواد غذايي به سلول هاي بدن كاهش يابد. عواملي هستند كه موجب سريعتر شدن تصلب شرايين مي گردند و در صورت وجود آنها احتمال پيدايش بيماري قلبي- عروقي افزايش پيدا مي كند. براي پيشگيري از پيدايش بيماري‏هاي قلبي- عروقي و مرگ و مير و ناتواني ناشي از آنها، بايد اين عوامل خطر را بشناسيد و به توصيه‏هاي پزشكي توجه نماييد.

 عوامل خطر براي بيماري هاي قلب و عروق عبارتنداز: سن بالا، جنس مذكر، سابقه خانوادگي بيماري قلبي زودرس، فشار خون بالا، افزايش چربي خون 0به ويژه كلسترول)، ديابت قندي، سيگار كشيدن، چاقي، كم تحركي (انجام ندادن فعاليت هاي بدني) و اختلال در انعقاد خون.

 با توجه به اينكه ديابت از عوامل خطر بيماري هاي قلبي-عروقي است و معمولاٌ با عوامل خطر ديگر همراهي دارد (و گاهي شايد ايجاد كنندة آنها باشد)، مبتلايان به ديابت بايد بيش از ديگران مراقب سلامت قلب و عروق خود باشند. پژوهشهاي فراوان پزشكي نيز نشان داده اند كه عوامل خطر قلبي- عروقي در مبتلايان به ديابت نوع 2 شايعتر هستند.

 بيماري هاي قلبي- عروقي را مي توان به سه گروه عمده تقسيم كرد:

• بيماري هاي كرونري قلب

• حوادث عروقي مغز

• بيماري رگهاي محيطي

بيماريهاي كرونري قلب

 قلب يك پمپ عضلاني به اندازة مشت گره كرده انسان است كه در هر دقيقه به طور متوسط 60 تا 100 بار مي تپد و خون را در بدن به گردش در مي آورد. گردش خون سبب مي‏شود كه اكسيژن و مواد غذايي به اندام هاي بدن برسد و مواد زائد ناشي از فعاليت سلول ها نيز دفع گردد. عضله قلب هم از اين قاعده مستثني نيست و بايد خونرساني مناسب داشته باشد تا اين كار حياتي خود را به درستي انجام دهد. خونرساني به عضله قلب توسط رگ هايي موسوم به «سرخرگ هاي كرونر» صورت مي گيرد. رسيدن خون به قلب و ميزان فعاليت عضله قلب تا حدي مشابه وضعيت عرضه و تقاضا است؛ هرچه قلب فعاليت بيشتري داشته باشد (مثلاٌ هنگام فعالت‏هاي سنگين بدني يا اضطراب و تنش)، به خون بيشتري احتياج خواهد داشت. سرخرگ‏هاي كرونر بايد بتوانند اين افزايش نياز را تأمين كنند و گرنه سلولهاي عضله قلب با مشكل روبرو خواهند شد.

 تصلب شرايين و همچنين پيدايش لخته درون رگ‏هاي كرونر سبب مي شود كه خونرساني به سلول هاي عضله قلب كاهش يابد. در نتيجة كمبود اكسيژن و مواد غذايي و انباشت مواد زائد در عضله قلب، دردي پديد مي آيد كه به «درد قلبي» يا «آنژين صدري» معروف است. اگر سرخرگ كرونر به طور كامل (به وسيله تنگي شديد يا لخته خون) بسته شود، سلول‏هاي قلبي مربوط به حوزه آن سرخرگ خواهند مرد كه به اين وضعيت «انفاركتوس قلبي» مي‏گويند. گاهي نيز در اثر اختلال شديد و گسترده در كاركرد عضله قلب، مرگ ناگهاني رخ مي دهد.

نشانه‏هاي مهم بيماري قلبي

1.درد قفسه سينه: اين درد كوبنده يا فشارنده در ناحيه پشت جناغ سينه احساس مي شود و ممكن است به گردن، دستها، پشت و يا شكم هم انتشار يابد. آنژين صدري اغلب هنگام كارهاي بدني يا فشارهاي روحي و رواني كه فعاليت قلب افزايش پيدا مي كند، بروز مي‏نمايد و معمولاٌ با استراحت يا مصرف نيتروگليسرين زيرزباني تسكين مي يابد. اگر درد با استراحت يا چندين دقيقه پس از مصرف قرص ير زباني بهبود نيافت و به ويژه اگر همراه با تنگي نفس، تهوع و تعرق شديد بود، ممكن است نشانه انفاركتوس قلبي باشد. به دليل اختلال در اعصاب محيطي، شدت نشانه هاي بيماري قلبي در افراد ديابتي ممكن است كمتر از ميزان مورد انتظار باشد (انفاركتوس بي سروصدا)؛ از اين رو شما كه به بيماري ديابت مبتلا هستيد بايد بيشتر متوجه چنين نشانه هايي باشيد و به موقع به پزشك مراجعه كنيد. البته به ياد داشته باشيد كه دردهاي قفسه سينه فقط نشانه بيماري قلبي نيستند و ممكن است مثلاٌ در اثر بيماري هاي گوارشي يا ريوي نيز پديد آيند.

2.تنگي نفس: احساس تنگي نفس مي تواند از نشانه هاي بيماري كرونري قلب باشد گرجه در بسياري از بيماري هاي تنفسي و... نيز اين حالت پديد مي آيد.

3.تپش قلب: در اين وضعيت، فرد به طور ناراحت كننده اي ضربان قلب خود را احساس مي‏كند. تپش قلب در حالت هاي اضطرابي و برخي بيماري هاي ديگر قلبي نيز ممكن است پديد آيد.

4. خير يا ادم: در مراحل پيشرفته تر بيماري قلبي (نارسايي قلب) كه كاركرد پمپ اشكال پيدا مي كند، مايع موجود در بافت هاي بدن (به ويژه بخشهاي پاييني بدن مثل قوزك پاها) به طور كامل تخليه نمي شود و در زير جلد انباشته مي گردد. البته خير يا ادم در نتيجه بيماري هاي واريسي پاها، بيماري كبد، اختلالات كليوي و... نيز ممكن است پديد آيد.

حوادث عروقي مغز (سكته مغزي)

 هنگامي كه رگهاي تغذيه كننده مغز به شدت آسيب ببينند، خون به سلول هاي مغزي نمي‏رسد و آنها دچار مرگ خواهند شد كه به اين حالت «انفاركتوس مغزي» مي‏گويند. سكته مغزي هم در اثر تنگي و بسته شدن رگ هاي مغز پديد مي آيد و هم به دنبال پاره شدن و خونريزي رگهاي مغز. مهم ترين عامل خطر براي حوادث عروقي مغز افزايش فشار خون (پرفشاري خون) است. خطر سكته مغزي در مبتلايان به ديابت كه فشار خون بالا هم دارند، دو برابر افرادي است كه تنها به پرفشاري خون دچار هستند. اين مسأله اهميت كنترل فشار خون در بيماري ديابت را آشكارتر مي سازد.

 نشانه هاي حوادث عروقي مغز بسته به اينكه كدام قسمت مغز اختلال خونرساني پيدا كند، بسيار گوناگون هستند. كرختي يا ضعف حركتي شديد (فلج) در يك نيمه بدن و نابينايي يا تاري ديد زودگذر يك چشم از جمله نشانه هاي حوادث عروقي مغز مي باشند.

بيماري رگهاي محيطي

 منظور از بيماري رگهاي محيطي بيماريهايي است كه عروق بيرون از قلب و مغز را گرفتار مي كنند. اين بيماريها معمولاٌ در نتيجه تنگ شدن رگهايي كه خون را به پاها و دستها مي‏رسانند، پديد مي آيند. كاهش خونرساني به پاها سبب دو نوع عارضه مي شود:

1.قنقار يا ياگانگرن: مرگ بافتي در اثر نرسيدن خون به اندامها كه در نهايت به قطع آن عضو مي انجامد.

2.لنگش متناوب: به علت تصلب شرايين خونرساني كنندة پاها، پس از مدتي راه رفتن درد شديدي معمولاٌ در عضلات پشت ساق پا به وجود مي‏آيد.

به طور كلي احتمال اينكه مبتلايان به ديابت نياز به قطع قسمتي از پاهايشان پيدا كنند، 15 تا 40 برابر جمعيت جامعه است. بنابراين پايبندي به توصيه هاي مربوط به پيشگيري از بيماري‏هاي قلبي- عروقي و نيز رعايت اصول مراقبت از پاها، براي افراد ديابتي بسيار اهميت دارد.

اصول پيشگيري از بيماري هاي قلب و عروق در افراد ديابتي

1.چربي (به ويژه كلسترول) خون خود را كاهش دهيد.

كلسترول كه نوعي چربي است، در پيدايش و گسترش تصلب شرايين نقش مهمي دارد زيرا مي تواند در ديوارة رگها رسوب كند و همراه با عوامل ديگر به تنگي و بسته شدن سرخرگ‏ها بينجامد.

 كلسترول دونوع مهم دارد: يكي كلسترول «بد» (LDL) كه موجب بسته شدن رگها و بيماري قلبي-عروقي مي شود و دوم كلسترول «خوب» (HDL) كه كلسترول اضافي بدن را از بافتها خارج مي كند و خطر بيماري قلبي را مي كاهد. نوعي از كلسترول كه بايد غلظت كمي در خون داشته باشد، همان نوع «بد» يا LDL است.

 شما مي توانيد با پرهيز از مصرف غذاهاي پرچربي و رعايت توصيه هاي پزشكتان، چربي خون خود را در سطح مناسب نگه داريد.

2.فشار خون خود را كنترل كنيد

فشار خون بالا افزون بر اينكه فشار بيشتري بر قلب وارد مي سازد و نياز آن به خون را افزايش مي دهد، روند تصلب شرايين را هم تسريع مي كند و سبب آسيب اندامهاي گوناگون بدن مي گردد.

3.وزن خود را به حد مناسب برسانيد

چاقي عامل خطر مهمي براي افزايش فشار خون است. همچنين چاقي يا اضافه وزن موجب افزايش مقاومت سلول هاي بدن نسبت به انسولين مي شود. شما بايد زير نظر يك پزشك يا متخصص تغذيه وزن بدنتان را به ميزان متناسب باقد، جنس و سن خود برسانيد.

4.سيگار نكشيد

استعمال دخانيات سبب افزايش ضربان قلب و در نتيجه كار قلب مي شود و فشار خون را هم بالا مي برد. همچنين سيگار بر اثر روي عوامل انعقادي و نيز غليظ كردن خون احتمال تشكيل لخته و بسته شدن سرخرگ ها را افزايش مي دهد. افزون براين، سيگار با اثر بر رگهاي كوچك، خونرساني به بخش هاي انتهايي اندام ها (به ويژه پاها) را مختل مي كند و اين عارضه در افراد ديابتي كه گرفتاري اعصاب محيطي نيز دارند، بسيار مهم است و خطر قطع عضو را باز هم افزايش مي دهد. اين آثار جداي از سرطان زايي سيگار است كه موجب ناتواني و مرگ خواهد شد. امروزه سيگار مهم ترين علت قابل پيشگيري سرطان بشمار مي آيد.

5.قند خون خود را كنترل كنيد

 كنترل دقيق قند خون، هم به طور مستقيم و هم به طور غيرمستقيم، نقش مهمي در پيشگيري از بيماريهاي عروقي مي تواند داشته باشد.

6.فعاليت ورزشي منظم داشته باشيد

 پژوهش‏هاي پزشكي نشان داده اند كه داشتن يك زندگي كم تحرك (از نظر بدني)، صرف نظر از عوامل خطر ديگر، احتمال ديابت، چاقي و بيماري كرونري قلب را افزايش مي دهد. پياده‏روي، دوچرخه سواري، تنيس روي ميز، باغباني و دويدن آرام فعاليتهاي بدني هستند كه اثر مفيدي بر تندرستي شما خواهند داشت. توصيه مي شود كه روزانه 30 دقيقه به فعاليت بدني بپردازيد، مي توانيد اين ميزان فعاليت را در سه دوره 10 دقيقه اي (بافاصله) نيز انجام دهيد.

تحقیق درباره سازمان بهداشت جهاني

سازمان بهداشت جهاني در سال 1945 با تصويب مجمع عمومي سازمان ملل متحد تشكيل يافته و در سال 1946 قانون اساسي خود را تصويب  و از 7 آوريل 1948 كه بعدها روز جهاني سلامت لقب گرفت ، به اجرا گذاشته شد. سازمان بهداشت جهاني مسئوليت هدايت و هماهنگي ارتقاي سلامت مردم جهان را درچارچوب سازمان ملل متحد بعهده دارد . كارشناسان اين سازمان استانداردهاي سلامت را تدوين نموده و كشورها را در برخورد با مشكلات خود ياري مي رسانند. 193 كشور عضو اين سازمان هستند. اين كشورها هر سال در ژنو دور هم جمع مي شوند تا سياستها و بودجه سازمان را تصويب كنند و هر پنجسال رئيس سازمان را انتخاب مي نمايند. بالاترين نهاد تصميم گير سازمان جهاني بهداشت مجمع عمومي سازمان1  است كه هر سال در ماه  May در ژنو و با شركت نمايندگان 193 كشور عضو برگزار مي گردد.  عملياتي كردن تصميمات و سياستهاي مجمع توسط هيات اجرايي 2   سازمان بهداشت جهاني انجام مي گردد. اين هيات از 34 متخصص حيطه سلامت تشكيل يافته كه بمدت 3 سال انتخاب مي گردند.

 بيش از 8000 كارشناس سلامت در سرتاسر جهان در 147 دفتر نمايندگي ، شش دفتر منطقه اي و مقر اصلي سازمان در ژنو مشغول فعاليت هستند. در سال 1948 در اولين نشست اعضا اولويتهاي جهاني سلامت مالاريا،سلامت مادر و كودك ، سل  ، بيماريهاي آميزشي، تغذيه و سلامت محيط انتخاب شدند كه اغلب آنها هنوز هم از اولويتهاي جهاني سلامت بشمار مي روند. يكي از كارهاي ماندگار سازمان بهداشت جهاني در مقابله با انتشار بيماريهاي واگير تدوين قوانين بين المللي سلامت 3  است كه كشورها را  موظف به شناسايي و كنترل بيماريهاي مورد نظر مي نمود و در سال 2005 در بازنگري اين قوانين بيماريهاي نوپديد مانند سارس و گونه هاي تازه  انفلوآنزا  نيز در آن جاي گرفتند. در قوانين جديد ، سازمان بهداشت جهاني مسئوليت مي يابد كه بطور مستقيم در كشف و كنترل بيماريهاي  عفوني اقدام نمايد. يكي ديگر از نوآوريهاي اخير سازمان بهداشت جهاني ايجاد مركز عمليات استراتژيك سلامت 4 است كه با آخرين تكنولوژيها در اپيدمي بيماريها و بلاياي طبيعي در هماهنگي اطلاعات و اقدامات بين كشورهاي مختلف فعاليت مي نمايد. با توجه به شيوع بيماريهاي مزمن و تغيير شيوه زندگي  در جوامع فقير و غني ، سازمان بهداشت جهاني استراتژي جهاني تغذيه،تحرك و سلامت  5 را وضع نمود تا به مقاله با بيماريهاي قلبي ، سكته مغزي ،سرطانها و ديابت بپردازد. در نشست هزاره  سوم سازمان ملل متحد سلامت محور  توسعه قرار گرفته و سه هدف از هشت هدف اصلي اهداف توسعه در هزاره سوم مستقيما به سلامت مربوط بود. و بقيه اهداف نيز بصورت غير  مستقيم با سلامت مرتبط بودند. در سال 2005 شبكه ماتريسي سلامت 6با هدف جمع آوري داده ها و اطلاعات سلامت از سرتاسر جهان در  سازمان بهداشت جهاني ايجاد شد. اعتبارات كلي سازمان بهداشت جهاني در سال 2007 – 2006 حدود 3/3 ميليارد دلار بود كه يك چهارم آن از حق عضويت كشورها تامين و بقيه از كمكهاي داوطلبانه كشورها و سازمانها تامين مي گردد. اين اعتبارات در چهار زمينه كلي زير هزينه ميشود:

1.مداخلات اساسي سلامت شامل كنترل اپيدمي ها و كاهش مورتاليته مادران و كودكان ،50%

2.سياستها و محصولات نظام سلامت شامل كيفيت داروها و تكنولوژيها ، 18 %

3.تعيين كننده هاي سلامت شامل تغذيه و دخانيات ، 11 %

4.حمايت موثر كشورهاي عضو شامل مديريت دانش و فناوريهاي اطلاعات ،21%

75درصد اين اعتبار در دفاتر نمايندگي و ادارات منطقه اي و 25 درصد در دفتر مركزي سازمان هزينه مي گردد. بيش از 30 درصد اعتبارات سازمان بهداشت جهاني در منطقه آفريقا هزينه مي شود.

ادارات منطقه اي سازمان بهداشت جهاني

اين سازمان شش اداره منطقه اي دارد كه هر كدام تعدادي از كشورهاي آن منطقه را پوشش مي دهند .

   قانون اساسي سازمان بهداشت جهاني :

1.سلامت رفاه کامل جسمي، رواني واجتماعي است وفقط فقدان بيماري يا ناتواني نيست

2.بر خورداري از سلامت حق هر انساني بدون توجه به نژاد ، مذهب ، باورهاي سياسي و طبقه اقتصادي واجتماعي  اوست.

3.سلامت محور صلح و امنيت است وبه هماهنگي کامل جامعه و دولت نياز دارد.

4.دستيابي به هر سطحي از سلامت ارزش محسوب ميشود.

5.توسعه نا متقارن وغير همسان ارتقاي سلامت و كنترل بيماريها در کشورهاي مختلف خطر جدي است .

6.تکامل مناسب كودكان اهميت اساسي دارد. توانايي زندگي هماهنگ ودر يک محيط پويا اساس توسعه محسوب ميشود.

7.گسترش منافع دانش پزشکي به تمام انسانها ضرورت تمام در دستيابي به سلامت دارد.

8.مشارکت فعال واظهار نظرهاي توام با آگاهي جامعه در ارتقاي سلامت مردم بسيار مهم است.

9.دولتها مسئول سلامت مردم هستند.

روزشمار فعاليتهاي عمده سازمان بهداشت جهاني :

 1945مجمع سازمان ملل در سانفرانسيسكو تصويب نمود که سازمان بهداشت جهاني تاسيس شود.

1946سازمان بهداشت جهاني قانون اساسي خود را در نيويورك تصويب نمود.

1947تاسيس نظام گزارشدهي اطلاعات  اپيدميولوژيکي

1948اجراي قانون اساسي سازمان بهداشت جهاني .

1948انتشار کتاب طبقه بندي بين المللي بيماريها

1948 انتخاب دکتر بروک (  Dr.Brock Chisholm) از كانادا بعنوان اولين رئيس سازمان بهداشت جهاني .

1950 انتخاب روز 7 آوريل به عنوان روز جهاني سلامت.

1950‌ايمنسازي گسترده بر عليه بيماري سل با واکسن ب ث ژ

1952پياده سازي برنامه کنترل جهاني بيماري Yaws در مشارکت با يونيسف

1953‌انتخاب دکتر مارکولينو (Dr.Marcolino Gomes Candau ) از برزيل بعنوان دومين رئيس سازمان بهداشت جهاني .

1955پياده سازي برنامه ريشه کني مالاريا

1958‌شروع ريش کني بيماري آبله

  1963صدور گواهي استفاده از واکسن خوراکي پوليو.

1965‌تدوين و انتشار اولين گزارش بيماري ديابت .

1966شروع تاسيس دفاتر منطقه اي سازمان بهداشت جهاني

1969‌تنظيم قوانين بين المللي بهداشتي (IHR)

1972‌واگذاري امتياز واکسن خوراکي پوليو توسط دكتر سابين به سازمان بهداشت جهاني .

1973انتخاب دکتر هالفدان ( r.Halfdan T.Mahler ) از دانمارك به عنوان سومين رئيس سازما ن بهداشت جهاني

1974‌اجراي برنامه توسعه ايمنسازي

1974‌اجراي برنامه کنترل اونکوسريازيس با همکاري بانک جهاني

1975‌کشف ويروس ابولا درکشور سودان و زئير .

1977‌انتشار اولين فهرست داروهاي ضروري .

1978کنفرانس جهاني مراقبتهاي اوليه بهداشتي در آلما آتا  و تعيين هدف "بهداشت براي همه "

1979‌تائيد ريشه کني جهاني آبله .

1986‌ايجاد برنامه جهاني بيماري ايدز .

1988‌انتخاب دکتر هيروشي ناکاجيما از ژاپن بعنوا ن چهارمين رئيس سازمان بهداشت جهاني .

1988تصويب قانون " بيماران مبتلا به ايدز مجرم نيستند" .

1988 تاسيس برنامه جهاني ريشه کني فلج اطفال با مشارکت يونيسف و مرکز بيماريهاي امريکا .

1991بکار گيري استراتژي حذف جذام .

1995تعيين کميته جهاني تائيد ريشه کني دراکونکوليازيس.

1995‌بکارگيري DOTs در کنترل بيماري سل .

1996ايجاد سازمان جهاني  مراقبت بيماري ايدز

1998انتخاب دکتر گروهارلم بعنوان پنجمين رئيس سازمان بهداشت جهاني .

2000اجراي برنامه مشارکتي توقف بيماري سل .

2000‌تاسيس شبکه جهاني پاسخ به اپيدمي ها.

2000‌تاسيس کمسيون اقتصاد کلان و سلامت .

2000‌ :تصويب قوانين هزاره سوم در مجمع سازمان ملل ( سه هدف مستقيما به سلامت مربوط است ) .

2001‌ :اجراي برنامه هاي كنترل سرخک در مشارکت با صليب سرخ امريکا ،يونيسف و مرکز بيماريهاي آمريکا .

2003 :انتخاب دکتر لي جونگ ووک بعنوان ششمين رئيس سازمان بهداشت جهاني.

2003 : اجراي برنامه 5 * 3 در بيماري ايدز

2003‌ : تصويب چارچوب کنترل تنباکو .

2003‌ : کشف و کنترل SARS .

2003 : ايجاد کمسيون حقوق معنوي ، نوآوري و سلامت عمومي

2004: بکارگيري راهکار هاي تغذيه ،تحرک و سلامت .

2004 : توصيه ايمني جاده با شعار "بدون تصادف "

2004 : راه اندازي مرکز عمليات استراتژيک در فاجعه سونامي

2005 : بازنگري و اصلاح قوانين بين المللي سلامت .

2005 : ايجاد کمسيون شاخص هاي اجتماعي سلامت .

2005 : اجراي مشارکت در سلامت کودک و مادر

2006 : انتخاب دکتر مارگارت چان بعنوان هفتمين رئيس سازمان بهداشت جهاني .

2007 : اجراي قوانين جديد بين المللي سلامت .

2008 : پيشنهاد محافظت سلامت از تغييرات جوي .

تحقیق درباره غزنویان

مختصری درباره ی غزنویان

محمود بن سبکتکین قلمرو بالنسبه کوچک غزنه «غزنی، غزنین» به خراسان مقارن عهد انحطاط و انحلال سامانیان، ناگهان آن را به صورت امارتی وسیع و بزرگی درآورد که با جلب نظر و رضایت خلیفه عباسی، بدان استقلالی بخشید.

غزنه ولایتی کوهستانی بود که در زابلستان، در دامنه کوههای سلیمان یا نواحی شرقی افغانستان کنونی، قرار داشت. در زمان مرگ سبکتکین بر اثر فتوحات او در نواحی مجاور، حکومت غزنه شامل ولایات، قصدار، بُسْتْ، زابل، رُخج، زمین داور، پیشاور، و نواحی طَخارستان و بدخشان بوده است.

در آن زمان هر یک از این نواحی پیش از هر چیز یک ثَعْنر «سر حد مرزی» در حاشیه دنیای هند به شمار می‏آمد. از عهد امارت سبکتکین، غزو جهاد دایم در نواحی غربی هند این منطقه را به صورت یک کانون اسلامی و رهبری کننده غزوات درآورده بود که چون میراثی سیاسی به محمد منتقل شد و به این ترتیب به عنوان مهمترین و عمده‏ترین مشغله فکری و عملی این سلطان ستیزه جو درآمد.

بعدها با الحاق خراسان به آن، دولت غزنه وارث تمام قلمرو سامانیان در خراسان شد، به طوری که در مرزهای غربی خویش با دولتهای آل بویه و آل زیار همسایه شد که هیچکدام به اندازه حکومت غزنوی مورد تأیید خلیفه بغداد نبودند. از سویی دیگر سیف الدوله محمود نیز با دریافت لقب؛ یمین الدوله، بنیان قدرت و استقلال این قلمرو بالنسبه وسیع را در همان آغاز انحطاط سامانیان استوار ساخت.

نظام اداری و نظام لشکری غزنویان

محمود درخشانترین سیمای سلسله غزنویان که از او به عنوان «سلطان غازی» و امیر «کثیر الغزوات» یاد کرده‏اند، بر این باور بود که همه ساله می‏بایست جهاد و غزو علیه «کفار» «که فرض کردن گروهی از مردمان دیگر نواحی و اطلاق کفار بدانها در آن زمان کار چندان دشواری نبود» تکرار شود.

این عملیات تهاجمی و نظامی با نظارت دقیقی که محمود در همسو نگه داشتن دستگاه دیوانی با دستگاه لشکری اعمال می‏کرد، توسط بهره جویی از حداکثر دقت و سرعت عمل ماشین جنگی مهیب و مخرب غزنویان، حاصل می‏شد که آن را به صورت کاملترین و پر قدرت‏ترین حکومت اسلامی که تا آن زمان در ایران به وجود آمده بود، در می‏آورد.

ارتشی از اقوام مختلف

اتکاء این ماشین جنگی غزنویان که از یک «ارتش چند ملیتی» متشکل از ترک، تاجیک، گیل، دیلم، غز، هندو و عناصر دیگر بود، بر قدرت فرماندهی فوق العاده، نظم پیچیده دیوانی و ارتباطش با نظم لشکری استوار بود.

بعد از مرگ محمود که توانست به مدت سی و یک سال این مجموعه را به طور موفقیت آمیزی هدایت کند، پسرش مسعود، پس از یک کشمکش خانگی وارث آن شد. شاید تزلزل شخصیت و اختلاف بد فرجامی که با روی کار آمدن او، دیوان و درگاه را به دو اردوی متخاصم و نامتجانس تقسیم کرد، دلیلی بود که قدرت متعرضی و تهاجمی ماشین جنگی را از آن گرفت و از کار انداخت که همین امر آغاز انحطاط و تزلزل غزنویان را موجب شد.

تقابل دستگاه اداری و دستگاه نظامی

اما، اسباب عقب نشینی این دولت را از فضای سیاسی ایران و همچنین دگرگونی احوال اجتماعی حاکم بر قلمرو غزنویان را می‏توان از بررسی تحول رو به انحطاط دستگاه اداری و نظامی آن دریافت.

در واقع در این ایام و از مدتها پیش بود که ایران در سده‏های نخستین اسلامی، به تدریج توانست هویت متزلزل شده و تا حدی از یاد رفته خود را باز یابد.

جامعه ایرانی که عناصر تشکیل دهنده‏اش، فرهنگ ایرانی و زبان فارسی، و آداب و رسومش، مرده ریک آداب و رسوم ایران باستان بود، به داستانها و سرگذشت پهلوانان و فرمانروایان ایران باستان دلبستگی خاصی داشت به طوری که مراسم، جشنها و حتی خرافات باز مانده آن ایام را تا حدی که با آیین جدید سازگاری داشته باشد، همچون میراث نیاکان، عزیز و بی بدیل می‏انگاشت.

از جمله شاهنامه فردوسی که این هویت را از ظلمت ابهام بیرون آورد و به عرصه شعور و شهود حسی کشاند، در طی همین ایام به وجود آمد. جستجوی این هویت در عهد سامانیان، تاریخ بلعمی را در بخارا، و شاهنامه ابو منصوری را در طوس به وجود آورد به طوری که مسعودی مروزی را به نظم کردن «مزدوجه» خویش رهنمون شد. در این اثنا بود که دقیقی اقدام به نظم گشتاسب نامه و داستان ظهور زرتشت را وسیله‏ای برای بیدار کردن شعور به این هویت در بین فارسی زبانان عصر یافت.

سرانجام مرحله نهایی این جست و جو، با اتمام حماسه عظیم فردوسی انجام پذیرفت. به طوری که حس مشترک در قالب یک هویت قوی تقریباً تمامی طبقات جامعه را از دهقانان «بازماندگان نجبای فئودال عهد ساسانیان» تا عیاران شهر - که مصداقشان در شاهنامه در تعدادی از پهلوانان، عیاران و دلیران تصویر شده بود - به نوعی مرموز به هم پیوند می‏داد.

ولی از سوی دیگر، روح سازش ناپذیری و عدم تسامح و خشونت افراطی در برخورد با صاحبان دیگر عقاید و مسلکها نیز اجازه همدلی، همدردی و هم سرنوشتی را با این حکومت جباران و نظامیان نمی داد و آن را به طوری که فاقد هر گونه پایگاه مردمی و پشتیبانی باشد می‏ساخت. نتیجه آن که به محض پیدا شدن خلل و فرج در ماشین نظامی و از کار افتادن آن، مردم ترکان سلجوقی را، علی رغم سنی بودن، بر ترکان غز ترجیح دادند و به این ترتیب طومار آنان را از ایران برچیدند.

حکومت دویست و چهل ساله غزنویان

از فتح غزنین به دست البتکین حاجب در 334 ق / 955 م که با آغاز پیدایش دولت غزنه همراه بود تا خاتمه سلطنت خسرو ملک غزنوی در لاهور «583 ق / 1187 م» که انقراض نهایی دولت غزنویان بود ، مدت فرمانروایی امرای غزنه در ایران و خارج از ایران، روی هم رفته، قریب دویست و چهل سال به طول انجامید که از این مدت تنها نیم قرنی بیش در ایران مجال قدرت نمایی به آنها داده نشد و مابقی آن در قلمرویی که قسمت عمده‏اش به گذشته ایران تعلق داشت، ادامه پیدا کرد.

مسعود غزنوی

با مرگ محمود غزنوی «صفر یا ربیع الاول 421 ق / فوریه یا مارس 1030 م» بنا بر وصیت محمود، پسرش محمد جانشین او شد، اما مسعود که همواره خود را جانشین بر حق پدر می‏دانست، با حمایت امیران و لشکریان محمد، توانست بدون جنگ او را اسیر و کور سازد و خود زمام امور را به دست گیرد.

با بیعت و انقیاد امیران و بزرگان غزنه و همچنین تأیید سلطنت او توسط خلیفه بغداد - القادر بالله - مسعود، پس از چندی اقامت در بلخ به غزنه آمد «جمادی الثانی 422 ق / ژوئن 1031 م» و بدون هیچ مقاومتی وارث تخت پدر شد.

سلطنت بالنسبه کوتاه مدت مسعود، از همان آغاز و تا انتها، درگیر توطئه‏های گوناگون درباریان و کشمکشهای دایم بین کسانی بود که از عهد محمود، در دیوان و درگاه نفوذ یافته بودند.

در حقیقت تازه به دوران رسیدگانی که در سایه پیوستن به مسعود، به دنبال فرصت و سودجویی از قدرت بودند. خود رأیی، بی تدبیری، آزمندی و شتابکاری سلطان هم، هرج و مرج ناشی از این توطئه‏های مخرب را به بدترین نتایج آن که غلبه ترکان سلجوقی بر خراسان و کشته شدن مسعود به دست لشکریانش بود، منتهی شد.

افزایش نارضایتیهای بزرگان از مسعود غزنوی

توطئه‏های درباری که «استبداد طبع» این سلطان کوته نظر و بی فکر را به بازی می‏گرفت، وی را درگیر جنگهای بی فایده‏ای می‏کرد که حاصلی جز غارت و کشتار نداشت. مال اندوزی مسعود نیز مزید بر علت بود، چنان که در میان کارهای نسنجیده‏اش، دستور باز ستاندن اموالی را داد که برادرش محمد به اعیان و ارکان ملک بخشیده بود. گرچه از این اقدام مالی برای مسعود حاصل نشد، اما در مقابل کدورتها و نارضایتیها را به شدت افزایش داد. 
از طرفی مسعود، وزارت خویش را به خواجه احمد حسن میمندی، وزیر سابق پدرش داد. وزیری که در عهد محمود، به حکم سلطان اموالش مصادره و خودش در حبس افتاده بود. با وجودی که خواجه میمندی، در سنین پیری عهده دار وزارت مسعود شد و در عین حال مردی عاقل و با تدبیر بود، اما این امر مانع از آن نشد که او به خاطر کینه‏های گذشته خود، از کسانی که در عهد سلطان محمود بر علیه او بدگویی کرده بودند انتقام نگیرد. 
آن چه در تاریخ بیهقی در باب این دوره از سلطنت مسعود آمده است، او را سلطانی مستبد، نشان می‏دهد.

اعدام حسنک وزیر

از جمله کارهایی که برای سلطان ، باعث بد نامی شد، اقدام عجولانه دربار غزنه در توقیف و اعدام خواجه حسن میکال نیشابوری معروف به حسنک وزیر بود. هر چند محرک این اقدام، بو سهل زوزنی بود، اما خواجه میمندی هم که در دل از این ماجرا خرسند بود، سعی و کوشش قابل ملاحظه‏ای در جلوگیری از آن و از رسواییهایی که به دنبال داشت، به جا نیاورد. 

مصادره اموال احمد نیالتکین

همچنین مصادره اموال احمد نیالتکین که خزانه دار محمود و به قولی فرزند او بود، با چنان آزار و تحقیر سختی صورت گرفت که پس از آن که رضای سلطان مسعود را جلب کرد و مأمور عازم به هند شد، در آن جا سر به شورش برداشت و ترکمانان را هم در خراسان بر ضد سلطان تحریک کرد، به طوری که فرو نشاندن عصیان احمد به آسانی میسر نشد. 
بدین گونه، در اندک زمانی، تمامی ارکان دولت غزنه، فدای سوء ظن سلطان و تصفیه حسابهای هوادارانش با درباریان سابق شد. در این اوضاع آشفته؛ امیر یوسف عموی سلطان، اریارق سپهسالار وی در هند، و سفتکین غازی سپهسالار ترک اتباه شدند.

از طرفی توطئه‏ای هم بر ضد التونتاش خوارزمشاه انجام گرفت که عقیم ماند و موجب شد تا این خدمتگزار وفادار و توانای دیرین دولت غزنوی، اعتماد خود را نسبت به سلطان مسعود از دست بدهد.

این افراط کاریهای مستبدانه، سوء ظنهای بی جا و توطئه‏های درباری، به تدریج محیط نا امنی را فراهم آورد که مسعود را از وجود رجال معتمد و امیران فداکار و کاردان محروم ساخت. بعد از وفات خواجه میمندی، مسعود «محرم 424 ق / دسامبر 1032 م» وزارت خویش را به خواجه احمد بن عبدالصمد، واگذار کرد «جمادی الثانی 424 ق / می 1033 م» که وزیری با کفایت و مدبّر بود.

بی تدبیری مسعود غزنوی در اداره ی امور قلمرویش

بی توجهی به مشکلات داخلی و لشکر کشی به هند

به هر حال، مسعود در همان سالهای نخست سلطنتش، علی رغم قحطی و بیماری وبا که از عراق و شام تا خراسان و هند تقریباًَ در همه جا فراگیر شده بود، «423 ق / 1032 م» و با وجود ترکمانان که در خراسان به غارت و تجاوز مشغول بودند؛ به یاد سنت دیرین پدر افتاد که غزو و جهاد را در هر سال واجب می‏دانست.

در دره کشمیر قلعه‏ای به نام «سرستی» را که پدرش محمود چند بار به تسخیر آن کوشید، اما توفیقی حاصل نکرد، فتح و با غنایم فراوان و بردگان بسیار به غزنین بازگشت «424 ق / 1033 م». اما به رغم گرفتاریهایی که ترکان غز - طوایف سلجوقی - در این ایام برای وی در تمامی خراسان به وجود آورده بودند و با آن که علی تکین، در ماوراء النهر و هارون پسر التونتاش در خوارزم بر علیه مسعود با ترکمانان همدست شده بودند و 
خراسان نیز بر اثر مظالم حاکم فاسد آن، سوری بن معتز، عرصه جنگ داخلی و آشوب در طوس و غارت نیشابور شده بود؛ مسعود، به جای برخورد با بیداد حاکمان محلی خود، تدبیر ترکان غز و فرو نشاندن عصیان ماوراء النهر، لشکر به گرگان و طبرستان کشید و فتنه باکالیجار، واپسین امیر زیاری را که از پرداخت خراج خودداری ورزیده بود، فرو نشاند تا این که سرانجام صلح نامه‏ای با امیر زیاری منعقد ساخت «ربیع الاول 426 ق / ژانویه 1035 م».

تاج گذاری و حمله ی مجدد به هند

سال بعد هم مسعود با تشریفات تمام به مقر تازه‏ای که در غزنین برایش ساخته بودند «نزول اجلال» کرد. بر تخت زرین مرصعی نشست و تاج زرینی به وزن «هفتاد من از زر و جواهر» که از بالای تخت آویخته بودند بر سر نهاد و محتشمان و رعایا را بار داد. 
در همین سال به پسرش، مورود نیز فرمان امارت بلخ را داد و او را به آن دیار اعزام داشت. این تاجگذاری آخرین جلوه شوکت و جلال بی ثبات دولتی بود که مقارن افول خود بود. 
تملق و چاپلوسی چاکران حکومت و ستایش شاعران درباری، که سلطان را به خوش باوری مغرورانه‏ای دچار کرده بود، ظاهراً جلوه طلاهای ایام تاجگذاری بود که ، او را به هوس اموال هند و غارت معابد آن انداخت به طوری که به بهانه وفای به نذر، بی آن که به پیشروی ترکان سلجوق و گرفتاریهای خراسان اهمیتی بدهد، آهنگ فتح قلعه هانسی را کرد «ذی الحجه 428 ق / سپتامبر 1037 م» به طوری که قلعه هانسی که آن را «قلعه عذرا» نیز می‏خواندند، به قیمت تخریب و نابودی بسیاری از معابد و شهرهای هند فتح کرد. 
مسعود به هنگام بازگشت از این غارت و کشتار، «جمادی الثانی 429 ق / مارس 1038 م» امارت لاهور را به پسرش مجدود واگذاشت.

صلح اجباری با ترکمانان سلجوقی

به هنگام بازگشت به غزنه، به سبب وخامت اوضاع خراسان و ماوراءالنهر که اسباب دلنگرانیش شده بود، به فکر چاره افتاد، اما علی رغم کوششهای مقطعی که به عمل آورد، به سبب عمیق شدن بحران و نفوذ سلاجقه در منطقه، رفع آن مشکلات دیگر ممکن نبود. 
با آن که در طلخاب، نزدیک بلخ، به ترکان ضرب شستی نشان داد «شوال 430 ق / جولای 1039 م»، اما آنها را در عقب نشینی دنبال نکرد به طوری که بار دیگر مهاجمان در حوالی سرخس سر برآوردند.

با توجه به این دشواریها مسعود به اشارت و وساطت وزیر با ترکمان پیمان صلحی اجباری امضاء کرد که مطابق مفاد این پیمان، نسا، باورد، فراوه و تمام بیابانهای اطراف به ترکمانان واگذار شد.

مسعود به دنبال این مصالحه که خود وهنی در قدرت دولت غزنه بود در ذی القعده 430 ق / آگوست 1039 م. به هرات رفت. به دنبال این واقعه، علی رغم کوششی که مسعود برای باز پس گیری مناطق واگذار شد، به ترکمانان به عمل آورد، اما نتیجه‏ای خلاف انتظار نصیبش شد.

انقراض غزنویان در ایران

گروهی از سپاهیانش به ترکمانان سلجوقی پیوستند و مسعود که در حصار دندانقان شکست خورده بود، خراسان را نیز از دست داد «هشتم رمضان 431 ق / 23 می 1040 م». از طرفی طغرل هم به نام امیر خراسان خود را وارث سلطنت مسعود یافت که این بار سعی مسعود نیز در استرداد خراسان بار دیگر به جایی نرسید.

سلطان غزنه، که خراسان، را در دندانقان مرو از دست داده بود، از راه دغستان و غور که نواحی شرقی باد غیس و مناطق کوهستانی بین هریرود و هندوکش را شامل می‏شد، به غزنه بازگشت «شوال 431 ق / ژوئن 1040 م». در آن جا سپهسالاران خویش - بکتعذی، سباشی و امیر علی دایه را به خیانت متهم کرده، اموالشان را مصادره نمود و خود آنها را به حبس و تبعید فرستاد.

بدین گونه پاداش خودسری و کژتابی خود را به خدمتگزاری آنها داد. ولایت عهدی خویش را نیز به پسرش مودود سپرد و برای برخی از ولایات حکام جدیدی تعیین کرد. سپس خود نیز که از تسلط ترکمانان سخت به هراس افتاده بود، به بهانه آن که می‏خواهد در هند، به جمع آوری لشکر و سپاه و جبران شکست دندانقان بپردازد، با اموال و خزاین غزنه راهی هند شد. 
اما در میان راه با شورش سپاه که به خزاین او طمع کرده بودند رو به رو شد. شورشیان امیر محمد، برادرش را که ده سال پیش مسعود او را از سلطنت برکنار و کور کرده بود، به سلطنت برداشتند «ربیع الاول 432 ق / نوامبر 1040 م».

مسعود که در دفع این شورش، آخرین کوشش خود را انجام می‏داد، سرانجام در محلی به نام رباط ماریکله، واقع در بین راه غزنه به لاهور، به وسیله شورشیان محصاره شد. با وجود جلادتی که در این نبرد و در مقابله با مخالفان به خرج داد عاقبت به دست سپاهیان و به قولی در پیکار کشته شد. «جمادی الثانی 432 ق / فوریه 1041 م».

با مرگ مسعود، اگر چه حکومت غزنویان در خارج از ایران و نیز در ولایت غزنه دوام یافت، اما در مسیر حوادث بعدی ایران تأثیری نداشت به یک معنی حکومت آنها در ایران منقرض شد.****

تحقیق درباره بيماري هاي انگلي

مقدمه‌:

امروزه‌ در بسياري‌ از نقاط جهان‌ بيماريهاي‌ مسري‌ مشكلات‌ بسياري‌ را براي‌جوامع‌ انساني‌ به‌ وجودمي‌آورد; اين‌ در حالي‌ است‌ كه‌آسيب‌ها و صدمات‌ و خسارات‌ناشي‌ از اين‌ بيماريها كشورهاي‌در حال‌ توسعه‌ را در مقايسه‌ باكشورهاي‌ صنعتي‌ بيشتر تحت‌تأثير قرار مي‌دهد. در اين‌ ميان‌بيماريهاي‌ انگلي‌ با انتشاري‌گسترده‌ به‌ عللي‌ از قبيل‌ فقر،سؤ تغذيه‌، بي‌سوادي‌، و ازديادبي‌ رويه‌ جمعيت‌، فقدان‌تسهيلات‌ بهداشتي‌ و دههاعامل‌ ديگر بخش‌ عمده‌اي‌ ازمشكلات‌ را به‌ خود اختصاص‌مي‌دهد، به‌ گونه‌اي‌ كه‌ در برخي‌از مناطق‌ جهان‌ سهم‌ بيماريهاي‌انگلي‌ در ايجاد خسارات‌اجتماعي‌، اقتصادي‌ با برخي‌بيماريها نظير سل‌، بيماريهاي‌مقاربتي‌، بيماريهاي‌ قابل‌پيشگيري‌ با واكسن‌ وعفونتهاي‌ حاد تنفسي‌ برابري‌مي‌كند.

 تعريف‌:

 اصولا انگل‌ به‌ موجودي‌ گفته‌مي‌شود كه‌ در داخل‌ يا خارج‌پيكر موجود زنده‌ ديگري‌ به‌طور موقت‌ به‌ سر مي‌برد و ازآن‌ تغذيه‌ مي‌كند و كم‌ و بيش‌موجب‌ ضرر و زيان‌ ميزبان‌خود مي‌شود.

 با توجه‌ همه‌ جانبه‌ به‌ شرايطجوي‌ و جغرافيايي‌ كشورپهناور ما و خصوصيات‌زندگي‌، پايه‌هاي‌ فرهنگي‌ وبهداشتي‌ مردم‌ ما به‌ خوبي‌آشكار است‌ كه‌ انواع‌ مختلف‌انگلها خصوصا گونه‌هاي‌بيماري‌زا مي‌توانند در اين‌كشور زيست‌ كنند و به‌ آساني‌به‌ ميزبانان‌ دست‌ يابند وصدمات‌ لازم‌ را وارد كنند.

1-انگلها را به‌ دو دسته‌ انگلهاي‌خارجي‌ و داخلي‌ تقسيم‌مي‌نمايند: - انگلهاي‌ خارجي‌: به‌انگلهايي‌ گفته‌ مي‌شود كه‌ درخارج‌ از بدن‌ ميزبان‌ و در سطح‌بدن‌ او زندگي‌ مي‌كنند، مانندشپشها.

2-انگلهاي‌ داخلي‌: به‌انگلهايي‌ گفته‌ مي‌شود كه‌ داخل‌بدن‌ ميزبان‌ خود زندگي‌مي‌كنند، مانند كرمهاي‌روده‌اي‌.

 سرايت‌ و انتقال‌بيماريهاي‌ انگلي‌ به‌عوامل‌ سه‌ گانه‌ زيربستگي‌ دارد:

1- وجود ميزبان‌ حساس‌

2- وجود منبع‌ آلودگي‌

3- طرق‌ انتقال‌ آلودگي‌.در واقع‌ تحت‌ تأثير عوامل‌ سه‌گانه‌ فوق‌، سرايت‌، شيوع‌ وپراكندگي‌ بيماريهاي‌ انگلي‌ رادر هر زمان‌ و در هر منطقه‌مي‌توان‌ تخمين‌ زد. از آنجايي‌كه‌ بيماريهاي‌ انگلي‌ همواره‌داراي‌ سير مزمن‌ بوده‌ و كمتر باآثار و علايم‌ باليني‌ همراه‌هستند، لذا افراد آلوده‌ ممكن‌است‌ بعد از بهبود ظاهري‌ وبدون‌ داشتن‌ هر گونه‌ علايم‌كلينيكي‌ به‌ صورت‌ ناقلين‌بيماري‌ درآيند و خود نقش‌منبع‌ آلوده‌ را براي‌ افراد سالم‌به‌ عهده‌ بگيرند. به‌ عبارت‌ديگر نظر به‌ اين‌ كه‌ در افرادناقل‌ تعادل‌ بيولوژيكي‌ خاص‌بين‌ انگل‌ و ميزبان‌ به‌ وجودمي‌آيد، لذا اين‌ گونه‌ ناقلين‌ درحالي‌ كه‌ از صدمات‌ انگل‌محفوظ هستند در عين‌ حال‌منبع‌ و ناقل‌ عامل‌ بيماري‌مي‌باشند. بدين‌ جهت‌ آگاهي‌ ازنقش‌ بيماريهاي‌ انگلي‌ وراههاي‌ پيشگيري‌ از آنها ازاهميت‌ خاصي‌ برخوردار است‌.

ژيارديازيس‌

ژيارديالامبليا يك‌ پروتوزوئرفلاژل‌دار است‌ كه‌ عامل‌ ايجاداسهال‌ عفوني‌ مي‌باشد. اين‌عفونت‌ در كودكان‌ بيشتر ازبالغين‌ شايع‌ است‌. از علل‌ مهم‌ابتلا به‌ عفونت‌ در كشورهاي‌ درحال‌ توسعه‌ (همچنين‌ در مراكزنگهداري‌ كودكان‌ عقب‌ مانده‌ذهني‌ و مهدكودك‌ها)ژياردياست‌ كه‌ در افراد مبتلا به‌سوء تغذيه‌ و يا نقص‌ ايمني‌بيشتر است‌.

    راه‌ انتقال‌:

    ژيارديا لامبليا در انسان‌ ازطريق‌ خوردن‌ كيست‌ به‌ وجودمي‌آيد. كيست‌ها از طريق‌مدفوع‌ افراد آلوده‌ دفع‌مي‌شوند و آب‌ و غذا را آلوده‌مي‌كنند.

آلودگي‌ منابع‌ آب‌ آشاميدني‌ بافاضلابهاي‌ حاوي‌ كيست‌ ياتخم‌ انگل‌ و اغذيه‌ دستمالي‌شده‌ با دستهاي‌ آلوده‌ به‌ كيست‌يا تخم‌ انگل‌ از مهمترين‌ منابع‌انتقال‌ بيماري‌ مي‌باشد. گر چه‌كودكان‌ نسبت‌ به‌ ژيارديا ازحساسيت‌ ويژه‌ برخوردارهستند با اين‌ حال‌ بيماري‌ دربالغين‌، حتي‌ ورزشكاران‌ وافرادي‌ كه‌ خوب‌ تغذيه‌ مي‌كنندو شرايط زيستي‌ مناسب‌ دارند،گزارش‌ شده‌ است‌. كلامصونيت‌ در برابر ژياردياحاصل‌ نمي‌شود و انسان‌ هميشه‌ممكن‌ است‌ آلوده‌ شود.

    انتقال‌ اين‌ بيماري‌ از انسان‌ به‌انسان‌ به‌ طور مستقيم‌ نيزامكان‌پذير است‌.

    اپيدميولوژي‌:

    ميزان‌ بروز در نقاط مختلف‌دنيا از 5 تا 50 درصد متفاوت‌است‌. عقيده‌ بر اين‌ بود كه‌انسان‌ تنها مخزن‌ ژيارديالامبليا مي‌باشد، ولي‌ امروزه‌عقيده‌ بر اين‌ است‌ كه‌ ژيارديا،سگ‌ و سگ‌ آبي‌ را نيز مبتلامي‌سازد.

    علايم‌ بيماري‌:

    ژيارديازيس‌ در كودكان‌ به‌مراتب‌ بيشتر از بزرگسالان‌علامت‌ دار است‌. علايم‌ در 40تا 80 درصد كودكان‌ آلوده‌ پس‌از يك‌ دوره‌ كمون‌ متوسط 8روزه‌، آشكار مي‌شود.شايع‌ترين‌ تظاهرات‌ بيماري‌اسهال‌، كاهش‌ وزن‌، دردهاي‌شكمي‌ و نقص‌ در رشدمي‌باشد. شروع‌ علايم‌ آن‌ ممكن‌است‌ شديد و تند و يا تدريجي‌باشد. بيماري‌ خودبخودمي‌تواند محدود شونده‌ و ياتوانايي‌ ايجاد اسهال‌ شديدطولاني‌ مدت‌ و سوء جذب‌ راداشته‌ باشد.

    سوء جذب‌ قندها، چربي‌ها وويتامين‌هاي‌ محلول‌ در چربي‌ممكن‌ است‌ در بيش‌ از نيمي‌ ازبيماران‌ اتفاق‌ بيفتد.

    تشخيص‌:

    كيست‌هاي‌ ژيارديا لامبلياممكن‌ است‌ در نمونه‌هاي‌مدفوع‌ تهيه‌ شده‌ از افراد مبتلاپيدا شود. از آنجا كه‌ ترشح‌ ودفع‌ كيست‌ نامنظم‌ است‌آزمايش‌ نمونه‌هاي‌ متعددمدفوع‌ ممكن‌ است‌ لازم‌ شود،ولي‌ فقط 50درصد افراد آلوده‌بدين‌ طريق‌ شناسايي‌ مي‌شوندو آزمايش‌ Entero Testآزمايشي‌ مفيد، ساده‌ و روش‌بي‌خطري‌ براي‌ تشخيص‌ژيارديا لامبلياست‌.

    درمان‌:

    در درمان‌ ژيارديازيس‌داروهاي‌ فورازوليدون‌،مترونيدازول‌ و مانند آن‌استفاده‌ مي‌شود.

    پيشگيري‌:

    رعايت‌ اصول‌ بهداشت‌ فردي‌ واجتماعي‌ - استفاده‌ از آب‌آشاميدني‌ سالم‌ و بهداشتي‌ -رعايت‌ بهداشت‌ مواد غذايي‌ -كنترل‌ و نظارت‌ بر مراحل‌تهيه‌، توليد، توزيع‌ و فروش‌مواد غذايي‌ - انجام‌ معاينات‌دوره‌اي‌ براي‌ افرادي‌ كه‌ باموادغذايي‌ سرو كار دارند و درصورت‌ ابتلا به‌ انگل‌، درمان‌آنها و آموزش‌ راههاي‌ انتقال‌ وپيشگيري‌ از بيماري‌ به‌ جامعه‌.

    اكسيور:

    اكسيور يا كرم‌ نخي‌ شكل‌ كه‌ به‌آن‌ كرمك‌ نيز مي‌گويند، كرمي‌است‌ كه‌ به‌ صورت‌ انگل‌انساني‌ در كليه‌ نقاط دنيا ديده‌مي‌شود و كرم‌ بالغ‌ آن‌استوانه‌اي‌ و ريز به‌ شكل‌ نخ‌ وسفيدرنگ‌ يا شفاف‌ بوده‌ وپوسته‌ آن‌ نرم‌ مي‌باشد. كرم‌ بالغ‌در نواحي‌ شكم‌، آپانديس‌ ونواحي‌ تحتاني‌ روده‌ بزرگ‌زندگي‌ مي‌كند. اين‌ كرم‌ها دراواخر شب‌ از مخرج‌ خارج‌مي‌شوند و در سطح‌ جلدي‌ناحيه‌ نشيمنگاه‌ تخمگذاري‌مي‌كنند. وجود كرم‌ بالغ‌ درروده‌ها گاهي‌ علايمي‌ را ايجادمي‌كنند و علايم‌ بيشتر بر اثرحركت‌ كرم‌ ماده‌ بارور ازسوراخ‌ مخرج‌ به‌ خارج‌ ظاهرمي‌شود كه‌ با علايم‌ تحريك‌ وخارش‌ جلدي‌ اطراف‌ نشيمن‌،تب‌ در كودكان‌، ايجاد زخم‌ وخونريزي‌ بر اثر خاراندن‌نشيمنگاه‌ و چركي‌ شدن‌ زخم‌ديده‌ مي‌شود. خارش‌ معمولا درهنگام‌ شب‌ بوده‌ و سبب‌بي‌خوابي‌ كودك‌ مي‌شود كه‌ براثر آن‌ عوامل‌ خستگي‌،بي‌قراري‌ و عصبانيت‌ دركودك‌ بروز مي‌كند. استقراركرم‌ در زايده‌ آپانديس‌ ممكن‌است‌ سبب‌ ايجاد آپانديست‌شود. بعضي‌ علايم‌ ديگر مانندخارش‌ دماغ‌، دندان‌ قروچه‌شب‌ هنگام‌ را نيز به‌ علت‌آلودگي‌ به‌ اكسيور دانسته‌اند.كرم‌ بالغ‌ در ناحيه‌ نشيمنگاه‌قابل‌ مشاهده‌ است‌. براي‌تشخيص‌ قطعي‌ كرمك‌ بايد ازكاغذ سلوفان‌ كه‌ به‌ ناحيه‌نشيمنگاه‌ چسبانده‌ مي‌شوداستفاده‌ كرد; تخم‌هاي‌ انگل‌ به‌اين‌ كاغذ مي‌چسبد و به‌ راحتي‌قابل‌ مشاهده‌ است‌.

    درمان‌ :

    رعايت‌ بهداشت‌ فردي‌ ومصرف‌ داروهاي‌ ضد انگل‌طبق‌ دارونامه‌ خانه‌ بهداشت‌مي‌باشد.

    پيشگيري‌:

    1 - شستشوي‌ مكرر نشيمن‌ به‌خصوص‌ صبح‌ زود كه‌ طفل‌ ازخواب‌ بيدار مي‌شود.

    2 - شستشوي‌ مكرر دستها به‌خصوص‌ پس‌ از اجابت‌ مزاج‌ وكوتاه‌ كردن‌ ناخن‌ها

    3 - شستشوي‌ روزانه‌ لباس‌زير و ملافه‌ها در روزهاي‌درمان‌

    4 - درمان‌ همزمان‌ همه‌ اطفال‌و اعضاي‌ خانواده‌ كه‌ با هم‌زندگي‌ مي‌كنند.

    5 - رعايت‌ ساير مواردپيشگيري‌ مانند پيشگيري‌ درژيارديازيس‌ مي‌باشد.

    آميبيازيس‌

    آميبيازيس‌ عفونت‌ انساني‌ باآنتامباهيستوليتيكاست‌ كه‌شيوع‌ جهاني‌ دارد. و بيشتر دركانونهاي‌ بومي‌ خصوصا درمناطقي‌ با استاندارد پايين‌ ازنظر بهداشتي‌، اجتماعي‌ واقتصادي‌ شايع‌ است‌.آنتامباهيستوليتيكا دستگاه‌گوارش‌ را آلوده‌ مي‌كند و دراغلب‌ افراد آلوده‌ باعث‌ بيماري‌مختصر، يا بدون‌ ايجاد بيماري‌مي‌شود. در تعداد كمي‌ از افرادممكن‌ است‌ اين‌ انگل‌ به‌ مخاطروده‌ حمله‌ كند يا به‌سايرارگانها مخصوصا كبدمنتشر شود.

    راه‌ انتقال‌:

    عفونت‌ از طريق‌ خوردن‌كيست‌هاي‌ انگل‌ استقرارمي‌يابد; اين‌ كيست‌ها به‌ شرايطمحيطي‌ نظير دماي‌ پايين‌ وغلظتهاي‌ كلر كه‌ در كلرزني‌آب‌ مصرف‌ مي‌شود، مقاوم‌مي‌باشد. انگل‌ با حرارت‌ 55درجه‌ سانتي‌ گراد مي‌تواندكشته‌ شود. به‌ دنبال‌ خوردن‌كيستي‌ كه‌ به‌ اسيديته‌ معده‌ وآنزيمهاي‌ گوارشي‌ مقاوم‌ باشد،كيست‌ در روده‌ باريك‌ مي‌شودو تشكيل‌ فرم‌ فعال‌ انگل‌ رامي‌دهد. انسان‌ ميزبان‌ طبيعي‌ ومخزن‌ آنتامباهيستوليتيكااست‌; عفونت‌ از طريق‌ غذا وآب‌ آلوده‌ منتقل‌ مي‌شود وبنابراين‌ انتقال‌ دهندگان‌موادغذايي‌ كه‌ حامل‌ كيست‌آميب‌ نيز مي‌باشند نقش‌ مهمي‌در گسترش‌ بيماري‌ دارند.

    اپيدميولوژي‌:

    ميزان‌ بروز عفونتهاي‌ آميبي‌ درسراسر جهان‌ از 5 درصد تا 81درصد تغيير مي‌كند. تخمين‌زده‌ مي‌شود كه‌ 10 درصدجمعيت‌ در سرتاسر جهان‌ به‌آنتامباهيستوليتيكا آلوده‌هستند.

    اسهال‌ آميبي‌ ناشي‌ از تهاجم‌آميب‌ به‌ مخاط لوله‌ گوارش‌افراد آلوده‌ اتفاق‌ مي‌افتد.انتشار انگلها به‌ ارگانهاي‌داخلي‌ نظير كبد، در ميزان‌كمتري‌ از افراد آلوده‌ اتفاق‌مي‌افتند و در كودكان‌ كمتر ازبزرگسالان‌ مي‌باشد.

    علايم‌ بيماري‌:

    بيشتر افراد آلوده‌ بدون‌ علامت‌هستند، ولي‌ كيست‌ها درمدفوع‌ آنها پيدا مي‌شوند.تهاجم‌ بافتي‌ در 2 تا 8 درصدافراد آلوده‌ اتفاق‌ مي‌افتد.آميبيازيس‌ روده‌ ممكن‌ است‌در عرض‌ 2 هفته‌ پس‌ ازآلودگي‌ اتفاق‌ بيفتد و يا براي‌ماهها به‌ تأخير افتد شروع‌ آن‌معمولا تدريجي‌ و با دردهاي‌شكمي‌ و حركات‌ گوارشي‌ زيادمي‌باشد و اغلب‌ اسهال‌ نيزهمراه‌ با زور پيچ‌ است‌; مدفوع‌به‌ رنگ‌ خوني‌ بوده‌ و حاوي‌مقدار زيادي‌ موكوس‌ مي‌باشد.

    تشخيص‌:

    بر اساس‌ جستجوي‌ ارگانيسم‌در نمونه‌ مدفوع‌ها يا به‌ ندرت‌در مواد آسپيره‌ شده‌ از آبسه‌كبدي‌ مي‌باشد. حداقل‌ 3 نمونه‌مدفوع‌ بايد توسط فرد مجرب‌آزمايش‌ شود.

    درمان‌:

    استفاده‌ از مترونيدازول‌ به‌صورت‌ خوراكي‌ با نظر پزشك‌مي‌باشد و معمولا بيش‌ از يك‌قلم‌ دارو مورد نياز است‌.

    عوارض‌ دارو:

    شامل‌ تهوع‌، اسهال‌ و احساس‌مزه‌ فلزي‌ در دهان‌ مي‌باشد;اين‌ عوارض‌ ماندگار نيست‌ و بااتمام‌ درمان‌ از بين‌ مي‌رود.

    پيشگيري‌:

    مانند راههاي‌ پيشگيري‌ دردرمان‌ ژيارديازيس‌ مي‌باشد.

    تري‌ كيوريازيس‌ ياتريشينوز

    تري‌كيوريس‌تري‌ كيورا(Trichuris Trichiura)يكي‌ از شايع‌ترين‌ عفونتهاي‌كرمي‌ انسان‌هاست‌. تقريبا نيم‌بيليون‌ مورد در سراسر جهان‌وجود دارد. عفونت‌ در آب‌ وهواي‌ گرمسيري‌ شايع‌تر است‌،اما در آمريكا شمالي‌ هم‌ وجوددارد.

    راه‌ انتقال‌:

    عفونت‌ از خوردن‌ تخمهاي‌ بالغ‌انگل‌ است‌ كه‌ در مدفوع‌ افرادآلوده‌ وجود دارد. اين‌ انگل‌ درعرض‌ 2 تا 4 هفته‌ در صورت‌وجود شرايط مناسب‌ رطوبتي‌در خاك‌ بالغ‌ مي‌شود. تخمهاپس‌ از ورود به‌ بدن‌ باز مي‌شودو لاروها به‌ روده‌ كوچك‌ نفوذمي‌كنند و در آنجا به‌ مدت‌ 3 تا10 روز مي‌مانند و سپس‌ به‌آهستگي‌ به‌ سمت‌ پايين‌ حركت‌كرده‌ به‌ كرم‌ بالغ‌ تبديل‌مي‌شوند. محل‌ استقرار نهايي‌كرمها سكوم‌ و كولون‌ صعودي‌مي‌باشد.

    تخم‌ريزي‌ توسط كرمهاي‌ ماده‌بالغ‌ يك‌ تا 3 ماه‌ بعد از عفونت‌رخ‌ مي‌دهد.

    اپيدميولوژي‌:

تري‌ كيوريازيس‌ در جوامع‌روستايي‌ فاقد تسهيلات‌بهداشتي‌ بيشترين‌ شيوع‌ رادارد. انسان‌، ميزبان‌ اوليه‌ آن‌است‌. بيشترين‌ شيوع‌ و شدت‌عفونت‌ در بچه‌هاست‌. انتقال‌تخمهاي‌ جنين‌دار توسطدستها، غذاها يا نوشيدني‌هاي‌آلوده‌ رخ‌ مي‌دهد. تخمها نيزممكن‌ است‌ توسط مگسها وساير حشرات‌ منتقل‌ شوند.

    علايم‌ بيماري‌:

    بيشتر افراد آلوده‌ بدون‌علامتند. با وجود اين‌ شكايات‌شكمي‌ مبهم‌، قولنج‌، خارش‌ درناحيه‌ مقعد خصوصا شبها ازعلايم‌ اين‌ بيماري‌ است‌. هر كرم‌بالغ‌ 0/05 سي‌سي‌ خون‌ در هرروز مي‌مكد; بنابراين‌عفونت‌هاي‌ سنگين‌ ايجادكم‌خوني‌ خفيف‌ مي‌كند.

    تشخيص‌ و درمان‌:

    يافتن‌ تخم‌ كرم‌ درگسترش‌هاي‌ مدفوع‌ راه‌تشيخص‌ مي‌باشد. داروي‌خوراكي‌ مبندازول‌ به‌ ميزان‌تعيين‌ شده‌ در دارونامه‌بهورزي‌ مي‌تواند به‌ درمان‌ اين‌عفونت‌ كمك‌ كند.

    راههاي‌ پيشگيري‌:

    مانند آنچه‌ در خصوص‌ژيارديازيس‌ گفته‌ شد.

    شيگلوز

    چهار جنس‌ شيگلا مسؤول‌بيماري‌ هستند كه‌ همه‌ توانايي‌تهاجم‌ به‌ سلولهاي‌ اپيتليال‌كولوني‌ دارند.

    تعداد كمي‌ از شيگلاها ممكن‌است‌ سبب‌ بروز بيماري‌ شود.خوردن‌ 10 عدد از شيگلاديسانتريه‌ در بعضي‌ افرادحساس‌ باعث‌ ايجاد بيماري‌مي‌شود. ولي‌ ارگانيسم‌هايي‌مانند ويبريوكلرا نياز به‌خوردن‌ 108 تا 1010 ارگانيسم‌دارند تا ايجاد بيماري‌ كنند.شيگلا به‌ سادگي‌ از فردي‌ به‌فرد ديگر قابل‌ انتقال‌ است‌.

    اپيدميولوژي‌:

    عفونت‌ شيگلايي‌ در آب‌ وهواي‌ معتدل‌ در ماههاي‌ گرم‌ ودر آب‌ و هواي‌ گرمسيري‌ درفصل‌ باراني‌ بيشترين‌ امكان‌بروز را دارد. هر دو جنس‌ به‌طور مساوي‌ مبتلا مي‌شوند.

    اگر چه‌ عفونت‌ در هر سني‌مي‌تواند رخ‌ دهد، ولي‌شايع‌ترين‌ سن‌ براي‌ بيماري‌دومين‌ و سومين‌ سال‌ زندگي‌است‌. عفونت‌ به‌ دلايل‌ نامعلوم‌در 6 ماه‌ اول‌ نادر است‌.شيرمادر كه‌ در مناطق‌ آندميك‌حاوي‌ آنتي‌ باديهايي‌ بر ضدآنتي‌ژنهاي‌ بيماري‌زاي‌ اين‌ارگانيسم‌ است‌، ممكن‌ است‌ درتوجيه‌ اين‌ شيوع‌ سني‌ كمك‌كننده‌ باشد. آب‌ و غذاي‌ آلوده‌(سالاد يا غذاهاي‌ ديگر كه‌ بادخالت‌ دست‌ درست‌ مي‌شوند)از عوامل‌ مهم‌ انتقال‌ آلودگي‌است‌. انتقال‌ شخص‌ به‌ شخص‌در اكثر نقاط جهان‌ مكانيسم‌اصلي‌ عفونت‌ است‌.

    علايم‌ بيماري‌:

    به‌ دنبال‌ خوردن‌ شيگلا، دوره‌كمون‌ چند روزه‌اي‌ قبل‌ ازشروع‌ علايم‌ به‌ وجود مي‌آيد; به‌طور مشخص‌ درد شكمي‌شديد، تب‌ بالا، استفراغ‌،بي‌اشتهايي‌، دفع‌ مدفوع‌ به‌شكلي‌ دردناك‌ و همراه‌ بااحساس‌ نياز فوري‌ به‌ دفع‌ رخ‌مي‌دهد. در اين‌ زمان‌ ممكن‌است‌ اتساع‌ و حساسيت‌شكمي‌، افزايش‌ صداهاي‌روده‌اي‌ وركتوم‌ دردناك‌ وجودداشته‌ باشد. ابتدا ممكن‌ است‌اسهال‌ آبكي‌ و حجيم‌ باشد وسپس‌ به‌ مدفوع‌هاي‌ مكرربلغمي‌ خوني‌ و كم‌ حجم‌ تبديل‌شود. اما بعضي‌ از بچه‌ها اصلا به‌مرحله‌ اسهال‌ خوني‌ نمي‌رسندو برخي‌ از ابتدا مدفوعشان‌خوني‌ است‌.

    ممكن‌ است‌ دهيدراتاسيون‌شديد مربوط به‌ از دست‌ دادن‌آب‌ و الكتروليت‌ها از راه‌مدفوع‌ و استفراع‌ رخ‌ دهد.اسهال‌ درمان‌ نشده‌ 1 تا 2 هفته‌طول‌ مي‌كشد، اما فقط در 10درصد بيماران‌ اسهال‌ بيشتر ازده‌ روز خواهد بود. به‌ جز درشيرخواران‌ مبتلا به‌ سوء تغذيه‌،اسهال‌ مزمن‌ شايع‌ نيست‌.

    درمان‌:

    همانند گاسترو آنتريت‌هاي‌ناشي‌ از علل‌ ديگر اولين‌ نكته‌در بچه‌هاي‌ مشكوك‌ به‌شيگلوز مسأله‌ اصلاح‌ و حفظآب‌ و الكتروليت‌ هاست‌.داروهاي‌ كاهنده‌ حركت‌ روده‌را نبايد مصرف‌ كرد، چون‌ اين‌خطر وجود دارد كه‌ بيماري‌مزمن‌ شود.

    نكته‌ بعدي‌ تصميم‌گيري‌ درمورد مصرف‌ آنتي‌ بيوتيك‌است‌. اگر چه‌ بعضي‌ به‌ خاطرماهيت‌ محدود شونده‌ بيماري‌،قيمت‌ آنتي‌ بيوتيك‌ و خطرايجاد ارگانيسم‌هاي‌ مقاوم‌، عدم‌استفاده‌ از آنتي‌ بيوتيك‌ راتوصيه‌ مي‌كنند، ولي‌ يك‌نظريه‌ متقاعد كننده‌ به‌ نفع‌تجويز آنتي‌ بيوتيك‌ دربچه‌هاي‌ مشكوك‌ به‌ شيگلوزوجود دارد; حتي‌ اگر بيماري‌كشنده‌ نباشد كودك‌ درمان‌نشده‌ به‌ مدت‌ 2 هفته‌ يا بيشتركاملا بيمار مي‌باشد و ممكن‌است‌ اسهال‌ عود كننده‌ يا مزمن‌رخ‌ دهد. خطر ايجاد سوء تغذيه‌در حين‌ بيماري‌ طولاني‌ وجوددارد.

    پيشگيري‌:

    دو راه‌ ساده‌ براي‌ پيشگيري‌ ازشيگلوز در كودكان‌ وجود دارد:

    اول‌، تشويق‌ به‌ مصرف‌ شيرمادر در مناطقي‌ كه‌ شيگلوزشايع‌ است‌. شير مادر خطرشيگلوز علامت‌ دار را كاهش‌مي‌دهد و شدت‌ آن‌ را درشيرخواراني‌ كه‌ علي‌رغم‌مصرف‌ شيرمادر، مبتلا شده‌اندكاهش‌ مي‌دهد. دوم‌، آموزش‌تكنيك‌هاي‌ شستن‌ دست‌ها درخانواده‌ به‌ خصوص‌ بعد ازمدفوع‌ كردن‌ و قبل‌ از تهيه‌ ومصرف‌ غذا; ساير اقدامات‌بهداشت‌ عمومي‌ از قبيل‌ اصلاح‌آب‌ و فاضلاب‌، دفع‌ صحيح‌مدفوع‌ و رعايت‌ بهداشت‌موادغذايي‌ نيز مؤثر است‌.

تحقیق درباره سرخس

سرخس گیاه آشنای بسیار زیبائی است. این گیاه حتی به تنهائی نیز زیبائی فوق‌العاده‌ای به منزل شما می‌بخشد. موطن اصلی این گیاه آمریکای استوائی است که جای گرم و مرطوبی است بنابراین سعی کنید چنین محیطی را برای سرخس ایجاد نمائید. در تابستان این گیاه به هفته‌ای دو بار آبیاری با آب ولرم نیاز دارد. سعی کنید که در هنگام آبیاری روی برگ‌ها سرخس آب ریخته نشود چون سیاه شده و از بین می‌رود. دمای مورد نیاز برای سرخس بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است. هر دو هفته یکبار این گیاه به تغذیه مصنوعی نیاز دارد خاک این گیاه باید کمی اسیدی باشد خاک قلیائی برای این گیاه مفید نیست هر دو ماه یک‌بار گیاه را نظافت کنید البته باید بسیار دقت نمائید تا آب روی برگ‌های سرخس باقی نماند. آفت این گیاه شته و شپشک آرد آلود است سم مالاتیون این آفت را از گیاه دور می‌نماید. برای تکثیر سرخس برگ‌ها را در داخل گلدان مورد نظر هدایت کنید برگ‌ها ریشه کرده و تکثیر به‌راحتی صورت می‌گیرد.

این گیاه کند رشد جزو اولین گیاهان زمینی محسوب می‌شود و فاقد ساقه و ریشه حقیقی است. خزه‌ها به وسیله هاگ تولید مثل می‌کنند .این گیاهان دارای ساقه‌های عمودی هستند.

خزه

یکی از انواع خزه‌ها خزه شاخ گوزنی است. این گیاه در واقع یک نوع گلسنگ است. یک گیاه قارچی که با یک جلبک میکروسکوپی همزیستی دارد این گیاه شبیه یکبوته کوچک است که سریعتر از دیگر انواع گل سنگ رشد می‌‌کند .این گیاه در زمینهای مرطوب روییده و یکی از متداولترین اشکال حیات در نواحی سنگلاخی است. هر چند که این گیاه چندان مغذی نیست غذای عمده گله‌های گوزن شمالی که منطقه را تحت سلطه خود دارند تشکیل می‌‌دهد.

خزندگان

نام دسته اي از جانورانند که حشرات الارض نيز مي نامند چون مار و سوسمار وجز آن . (از ناظم الاطباء). خستر. رجوع به خستر شود.

خزندگان از نظر جانورشناسي :

خزندگان در جانورشناسي به آن دسته از حيواناتي اطلاق ميشود که «خون سرد» و تخم گذار مي باشند. اين حيوانات اصولا خاک زي اند ولي در آب هم مي توانند مدتها زيست کنند خصوصاً نوع سوسمارهاي اين دسته (چه ديده شده آنها مدتهاي زياد در زير آب گذرانده اند) پوست آنها از نوعي فلس هاي جلدي تشکيل شده و گاهگاه در بعضي از انواع اين حيوانات اين فلسها بسيار مستحکم ميشوند چون لاکهاي لاک پشتها و يا پوستهاي سوسمارهاي بزرگ. طرز قرار گرفتن اين فلسها نيز به يک نحو نمي باشند چه در بعضي آنها فلسها در پشت يکديگر و در بعض ديگر فلسها بروي هم قرار دارند. پوشش پوستي در خزندگان نيز به يک نهج نيست مثلاً در مارها اين پوشش بسيار نرم و لطيف است و در طول عمر اين حيوان نيز چندين بار عوض ميشود در پاره اي از اين حيوانات يک جفت يا دو عضو مي توانند موجب شوند که حيوان حرکت بسيار سريع انجام دهد (نظير سوسمارها) ولي اغلب اين عضوها بسيار لاغر و ظاهري نحيف دارند. اين حيوانات در راه سپاري مثل ساير حيوانات پيش مي روند جز گروه مارها که بر روي زمين مي خزند يعني با حرکت دادن پهلوهاي خود پيش مي روند. خزندگان همواره گوشتخوارند جز در موارد بسيار نادري ، اين حيوانات به کمک فک هاي قوي و مري هاي خاص خود ميتوانند غذاهاي خود را بدون زحمت ببلعند و رنجي نبرند. در نزد گروه زيادي از اين حيوانات هضم غذا به آرامي و يک نوع بيحسي و خواب همراه است پاره اي ازخزندگان چون افاعي و مارهاي عينکي زهر دارند و زهر آنها براي انسانها مضر و کشنده است .

 اين حيوانات در مقابل ناملايمات بسيار مقاوم اند چه اغلب ديده شده که بدون مردن تحمل رنج فراوان قطع عضوي از اعضاي خود رامي نمايند. خزندگان در روي کره ارض پراکنده و زيادند و چون بطرف استوا رويم انواع آنها بسيار مي شوند و اندازه طول هاي آن ها تغيير بسيار مي نمايند در عين آنکه بعضي از خزندگان براي بشر مضرند بعضي ديگر نيز مفيدند مثلاً مارمولک ها و مارهاي بي زهر، باغ و خانه را از وجود حشرات مضر پاک مي کنند و نيز تيماج سازان از پوست بعضي از سوسمارها و مارهاي بزرگ تيماجهاي قيمتي ميسازند. خزندگان به چهار طايفه زير تقسيم ميشوند: 1 - سوسماران 2 - مارها 3 - لاک پشتها 4 - تمساحها .