درباره آموزش مجازی: آموزشی از نوع دیگر

قرن۲۱ به سمتی می رود كه اكثر مشاغل به دانش و مهارتهای رایانه ای نیاز خواهند داشت. ورود به این عرصه به نوع جدیدی از آموزش نیاز دارد كه با آموزش سنتی كنونی بخصوص آنچه هم اكنون در مدارس ایران در جریان است همخوانی ندارد.

قرن۲۱ به سمتی می رود كه اكثر مشاغل به دانش و مهارتهای رایانه ای نیاز خواهند داشت. ورود به این عرصه به نوع جدیدی از آموزش نیاز دارد كه با آموزش سنتی كنونی بخصوص آنچه هم اكنون در مدارس ایران در جریان است همخوانی ندارد. مدتی است برخی كشورهای جهان به تأسیس مدارس الكترونیكی یا آنچه در ایران مصطلح شده مدارس هوشمند دست زده اند. الگوی اولیه این مدارس از كشور انگلیس گرفته شده است و كشور مالزی یكی از پیشتازان ایجاد این مدارس به شمار می رود. با این رویكرد ایران هم اخیراً طرحی را در سه مدرسه اجرا كرده است. دانشگاهها هم به نوع دیگری از آموزش تحت عنوان آموزش مجازی متمایل شده اند. 
در مدارس هوشمند رایانه در نحوه تدریس و ارزشیابی تأثیر می گذارد و برنامه های درسی را تا حدودی تغییر می دهد. ولی در عین حال كاركردهای اجتماعی مدارس بر جای خود باقی می ماند چون در روابط اجتماعی به دانش آموزان یاری می رساند. 
در این مدارس دانش آموزان می آموزند انبوهی از اطلاعات را پردازش كنند و ازاین اطلاعات در جهت یادگیری بیشتر استفاده كنند. دانش آموزان حتی می توانند با منابع علمی جهان و معلمان و بچه های مدارس دیگر ارتباط برقرار كنند. 
در مدارس هوشمند معلمان می توانند به جای اینكه تلاش كنند خودشان پاسخی برای پرسشهای دانش آموزان پیدا كنند، از آنها بخواهند پاسخ پرسش هایشان را در رایانه پیدا كنند و برای بقیه بازگو كنند. البته مدارس هوشمند این كارایی را نیز دارند كه به دانش آموزان نشان دهند چه اطلاعاتی در وب موثق است تا كودكان و نوجوانان ضمن دریافت اطلاعات درست تحت تأثیر تبلیغات سوءاینترنت هم قرار نگیرند. در نهایت به كارگیری رایانه به معلمان خوش فكر كمك می كند به دوره آموزش براساس كتاب محوری و سخنرانی تك گویانه معلم در كلاس خاتمه دهند و سیستم آموزشی را به شكل سیستم مشاركتی، مبتنی بر آموزش توانایی های پژوهش، جمع بندی، تحلیل و نتیجه گیری دانش آموزان تبدیل كنند. 
دانش آموزان ایرانی در مقایسه با دانش آموزان كشورهای پیشرفته و برخی كشورهای در حال توسعه پیشرو، عقب ماندگی هایی دارند. بسیاری از آنها حتی روش روشن و خاموش كردن رایانه را نمی دانند. در كشورهای پیشرفته كودكان از همان ابتدا در خانواده با رایانه آشنا می شوند و با آن كار می كنند. در حالی كه در كشور ما رایانه به منازل بسیاری از خانواده ها چه بسا از طبقات متمول و تحصیلكرده راه پیدا نكرده است. 
البته كارشناسان هشدار می دهند حتی در صورت ایجاد امكان دسترسی همه دانش آموزان به امكانات لازم باز هم رایانه نمی تواند مشكلات ریشه ای مدارس را حل كند و اگر هدف از كاربرد رایانه در مدارس مشخص نشود، رایانه ها تنها به دستگاههای تحمیلی در مدارس تبدیل می شوند. 
مرضیه ابراهیمی كارشناس فناوری اطلاعات می گوید: «اگرچه در عصر تكنولوژی وا طلاعات سرعت تولید دانش تصاعدی است ولی به خاطر عمق داشتن و ریشه دار بودن علوم این سرعت نباید خطی و شتاب زده باشد. ما به آموزش شتابان نیازمندیم نه آموزش شتاب زده! و اگر راهی كه طی می كنیم اشتباه باشد فناوری بر سرعت ما در راه اشتباه می افزاید.» 
وی درباره چالش های سیستم آموزشی عصر حاضر كه ایران را واداشت به ورود فناوری اطلاعات در سیستم آموزشی اقدام كند می گوید: «پرورش خلاقیت و ایجاد تغییر و سوق دادن یادگیرندگان به سمت ناشناخته ها، ایجاد زمینه بهره مندی مناسب و عدالت در دسترسی به منابع موجود، انتقال و پردازش حجم عظیمی از دانش در عصر اطلاعات، ایجاد زمینه حضور صحیح دانش و فرهنگ ایرانی و زبان فارسی در تكنولوژیهای نوین آموزشی و محیط اینترنت و البته سابقه چند كشور دنیا در ایجاد مدرسه هوشمند كه البته بر مبنای ده سال پژوهش و تحقیق انجام گرفته بود باعث شد ما هم به ایجاد این مدارس بیندیشیم. در نتیجه با چند بازدید و مطالعه بر روی نمونه های مشابه ظرف یكسال طرح پایلوت مدرسه هوشمند در سه مدرسه منتخب كلید زده شد. البته زمانی كه كلید این طرح را زدیم بستر آموزشی و پژوهشی دقیق منطبق با شرایط محیطی و فرهنگی و آموزشی خودمان را نداشتیم. این كار را با سند محكم تحلیل شده با مدیریت قدرتمند پروژه و بازده های كاری كارشناس شروع نكردیم. به نظر می رسد طرحهای پایلوت در این بعد حداقل باید دارای یك سیستم آنالیز و تحلیل و ارزیابی تعریف شده از قبل باشد تا مرتباً پیشرفت پروژه را بسنجد و موانع و مخاطرات آن را از قبل پیش بینی و راه حلهای پیشنهادی را ارائه كند.» 
در مورد سیستمهای آموزشی نظیر آموزش و پرورش ما كه كتاب محور و مبتنی بر نقش بی بدیل معلم است، كارشناسان هشدار می دهند فناوری اطلاعات حتی می تواند سیستمهای محافظه كار تعلیم و تربیت را تشدید كند. به طوری كه معلمان علاوه بر همان شیوه كتاب محوری دانش آموزان را به سوی انبوه اطلاعات سوق دهند و معلمان از دانش آموزان بخواهند حجم بیشتری از اطلاعات را حفظ كنند. مرضیه ابراهیمی در تعریف مدارس هوشمند می گوید: «مدرسه هوشمند مدرسه ای است كه با كمك فناوریهای نوین سیستمهای آموزشی و دیجیتالی هوشمند درصدد سرعت بخشی به فرآیند یاددهی، یادگیری و بهبود مدیریت به صورت كاملاً نظام یافته باشد تا انسان عصر اطلاعات قادر به پردازش و دسته بندی و استفاده بهینه از منابع فنی دانش روز با توجه به طیف گسترده آن برای كشف استعداد خود و بروز خلاقیتها باشد. در طراحی یك مدرسه هوشمند باید به چهار فاكتور تأثیرگذار توجه كرد: عوامل محیطی(فضا و طراحی مناسب مدرسه، كلاسها و...)، عوامل اجرایی و یادگیرندگان (آموزش قبل از شروع به جهت توجیه مدیران، معلمان و دانش آموزان) ۳- عامل سخت افزاری و شبكه طراحی مهندسی وسایل ارتباطی شبكه و سخت افزاری ۴- عامل مهم نرم افزار و دیجیتال. فضای فیزیكی یك مدرسه هوشمند باید به یك زیر ساخت ارتباطی قوی مجهز باشد تا بتواند به شكل مستمر نسبت به وضعیت های متغیر محیط عكس العمل نشان داده و خود را با آنها وفق دهد. 
همچنین به همه این اجازه را بدهد كه از منابع موجود به صورت مؤثرتری استفاده كند و امنیت و آرامش آنها را افزایش دهد. ساختمان مدرسه هوشمند دربردارنده محیطی پویا و مقرون به صرفه است كه چهارعنصر اصلی سیستم ها، ساختار، سرویس ها و مدیریت در آنها یكپارچه شده و بینشان رابطه وجوددارد. 
برای ایجاد یك مدرسه هوشمند و یا كلاً ورود فناوری اطلاعات به مدارس وزارت آموزش و پرورش باید به دنبال ایجاد بانك های اطلاعاتی قوی و هماهنگ باشد كه بتواند شبكه آموزشی قوی و استانداردی را ایجاد كند تا خدمات محتوایی و آموزشی را به راحتی در دسترس مدرسه قرار دهد. تغذیه كننده این شبكه آموزشی می تواند بانك دپارتمان تحقیق و پژوهش، سازمان آموزش و پرورش و بانك استانداردهای آموزشی باشد. 
ازطرف دیگر طراحی فنی سیستم ارتباطات داخلی و تجهیزات سخت افزاری خود مدرسه جهت ایجاد امكانات مناسب برای استفاده اطلاعات آموزشی و نرم افزاری در مدرسه صورت بگیرد. 
سیستم های دیجیتال و نرم افزاری نیز باید دارای یك پیش زمینه و بستر دقیق مطالعاتی باشد. 
استفاده از انواع نرم افزارها و محتواهای آموزشی غیراستاندارد می تواند لطمات جبران ناپذیری را به بدنه آموزش وارد و یادگیرندگان را دچار سردرگمی كند. برای استفاده از سیستم دیجیتال نرم افزار باید قدم به قدم حركت كرد و مراحل فازبندی شده و رشد را تعریف كرد زیرا یكباره رسیدن به سیستمی كاملاً هوشمند رؤیایی و بی پایه و اساس است و بر این اعتقادیم كه در یك سیستم مدرسه هوشمند در صورتی كه برنامه ریزی شده و قدم به قدم عمل شود، هزینه ها با بهره وری رابطه مستقیم خواهدشد و با گذر زمان با پیچیدگی فرایند روبه رو خواهیم شد. 
معماری سیستم آموزش الكترونیكی برای طراحی یك نرم افزار جامع كه بتواند خونی را در پیكره طراحی شده فضای مدرسه هوشمند به جریان اندازد،باید از جدیدترین متدها و تكنولوژی های آموزشی استفاده كند كه برپایه زیرساخت های استانداردشده صنعتی و آموزشی با شناخت و تعریف دقیق وظایف آموزشی و اداری سیستم برپاشده باشد.» 
شرایط مناسب از نظر دست اندركاران چنین طرح هایی این است كه معلم دیگر آموزش دهنده صرف نیست، فعالیت های گروهی تشویق می شود، با تك تك دانش آموزان متناسب با توانمندی ها و استعدادهای آنها رفتارمی شود و دانش آموزان می توانند مواد درسی شان را ازطریق سایت های اینترنتی دنبال كنند. ارزشیابی نیز از شكل حافظه محوری خارج می شود. 
در مدارس هوشمند از اینترنت استفاده زیادی می شود. ولی این با آموزش مجازی متفاوت است. درآموزش از راه دور معلم و دانش آموز یا استاد و دانشجو ازطریق اینترنت صدا و تصویر یكدیگر را دریافت می كنند. درحالی كه در یك محیط و مكان حضور ندارند. 
در باب مزایای دانشگاههای مجازی گفته می شود كه تعداد دانشجویان افزایش می یابد ولی هزینه ها كاهش می یابد. آموزش مجازی به طوركلی به آموزش توسعه زیادی می دهد. افزایش تعداد این دست از دانشگاهها در سطح جهان نیز به این باور كه بهتر است این نوع دانشگاهها را در ایران گسترش دهیم دامن زده است. 
دكتر امیرحسین جهانگیر استاد دانشگاه شریف می گوید: «تعداد استادان و ظرفیت كلاس های دانشگاهی در كشور ما محدود است. ازطریق اینترنت می توان خیلی ها را آموزش داد. لازم نیست كلاس فیزیكی باشد. هركس می تواند در خانه ازطریق رایانه آموزش ببیند، تمرین حل كند و نمره بگیرد و براساس این نمرات به مراحل بعدی و دروس بعدی صعود كند. 
به این ترتیب در آموزش مجازی دانشگاهی در كلاس هایی شركت می كنید كه در خانه تان است. این آموزش مزایای دیگری هم دارد مثلاً محدودیت زمانی و مكانی وجودندارد. 
دانشجو انتخاب می كند كه چه موقع و كجا از كلاس استفاده كند و چندبار از كلاس استفاده كند و به عبارتی چندبار به فایل مراجعه می كند. تیم طراح نرم افزار هم مهم است. گرافیك و ترتیب مسائل درسی اهمیت زیادی دارد. ازملزومات آموزش مجازی یك شبكه ارتباطی است كه همه به آن وصل می شوند. بسیاری ازطریق اینترنت وصل می شوند. كه البته سرعت آن كم است. امكانات دیگر خود نرم افزار است كه لازم است نرم افزار خوب و با كیفیت و گرافیك مناسبی باشد. كیفیت نرم افزار خیلی تعیین كننده است. چون بحث ارزیابی دانشجویان و مسائل مالی و اداری و غیره را هم دربرمی گیرد، وگرنه كار آموزش را سی دی های موجود در بازار هم انجام می دهند. آموزش مجازی اگر در جایگاه خودش درست مورداستفاده قرارگیرد بسیار خوب است به شرط اینكه شعر نباشد! ظاهراً پول های كلانی به این امر اختصاص داده شده كه اگر به درستی مصرف شوند خوب است. منتها زمزمه هایی حاكی از آن است كه چون ظاهراً دانشگاه ها نتوانسته اند آموزش را پوشش دهند و به عبارتی چون نتوانسته ایم آموزش كلاسیك را توسعه دهیم به این آموزش روی آورده ایم درحالی كه هركدام جای خودشان را دارند. 
افزایش استفاده از رایانه در آموزش به یك نیاز تبدیل شده است. 
ما برای عقب نماندن از قافله جامعه جهانی كه به سرعت نقش رایانه ها را در مشاغل گسترش می دهد به سیستم آموزش مناسب این عصر نیازمندیم، منتها در صورتی كه به مشكلات ساختاری آموزش نپردازیم، تنها از رایانه ها دكوری خواهیم ساخت بی اینكه به نتایج موردنظر دست پیداكنیم.

نوشته شده توسط: حمیده احمدیان راد

درباره آموزش مجازی: آموزشی از نوع دیگر

قرن۲۱ به سمتی می رود كه اكثر مشاغل به دانش و مهارتهای رایانه ای نیاز خواهند داشت. ورود به این عرصه به نوع جدیدی از آموزش نیاز دارد كه با آموزش سنتی كنونی بخصوص آنچه هم اكنون در مدارس ایران در جریان است همخوانی ندارد.

قرن۲۱ به سمتی می رود كه اكثر مشاغل به دانش و مهارتهای رایانه ای نیاز خواهند داشت. ورود به این عرصه به نوع جدیدی از آموزش نیاز دارد كه با آموزش سنتی كنونی بخصوص آنچه هم اكنون در مدارس ایران در جریان است همخوانی ندارد. مدتی است برخی كشورهای جهان به تأسیس مدارس الكترونیكی یا آنچه در ایران مصطلح شده مدارس هوشمند دست زده اند. الگوی اولیه این مدارس از كشور انگلیس گرفته شده است و كشور مالزی یكی از پیشتازان ایجاد این مدارس به شمار می رود. با این رویكرد ایران هم اخیراً طرحی را در سه مدرسه اجرا كرده است. دانشگاهها هم به نوع دیگری از آموزش تحت عنوان آموزش مجازی متمایل شده اند. 
در مدارس هوشمند رایانه در نحوه تدریس و ارزشیابی تأثیر می گذارد و برنامه های درسی را تا حدودی تغییر می دهد. ولی در عین حال كاركردهای اجتماعی مدارس بر جای خود باقی می ماند چون در روابط اجتماعی به دانش آموزان یاری می رساند. 
در این مدارس دانش آموزان می آموزند انبوهی از اطلاعات را پردازش كنند و ازاین اطلاعات در جهت یادگیری بیشتر استفاده كنند. دانش آموزان حتی می توانند با منابع علمی جهان و معلمان و بچه های مدارس دیگر ارتباط برقرار كنند. 
در مدارس هوشمند معلمان می توانند به جای اینكه تلاش كنند خودشان پاسخی برای پرسشهای دانش آموزان پیدا كنند، از آنها بخواهند پاسخ پرسش هایشان را در رایانه پیدا كنند و برای بقیه بازگو كنند. البته مدارس هوشمند این كارایی را نیز دارند كه به دانش آموزان نشان دهند چه اطلاعاتی در وب موثق است تا كودكان و نوجوانان ضمن دریافت اطلاعات درست تحت تأثیر تبلیغات سوءاینترنت هم قرار نگیرند. در نهایت به كارگیری رایانه به معلمان خوش فكر كمك می كند به دوره آموزش براساس كتاب محوری و سخنرانی تك گویانه معلم در كلاس خاتمه دهند و سیستم آموزشی را به شكل سیستم مشاركتی، مبتنی بر آموزش توانایی های پژوهش، جمع بندی، تحلیل و نتیجه گیری دانش آموزان تبدیل كنند. 
دانش آموزان ایرانی در مقایسه با دانش آموزان كشورهای پیشرفته و برخی كشورهای در حال توسعه پیشرو، عقب ماندگی هایی دارند. بسیاری از آنها حتی روش روشن و خاموش كردن رایانه را نمی دانند. در كشورهای پیشرفته كودكان از همان ابتدا در خانواده با رایانه آشنا می شوند و با آن كار می كنند. در حالی كه در كشور ما رایانه به منازل بسیاری از خانواده ها چه بسا از طبقات متمول و تحصیلكرده راه پیدا نكرده است. 
البته كارشناسان هشدار می دهند حتی در صورت ایجاد امكان دسترسی همه دانش آموزان به امكانات لازم باز هم رایانه نمی تواند مشكلات ریشه ای مدارس را حل كند و اگر هدف از كاربرد رایانه در مدارس مشخص نشود، رایانه ها تنها به دستگاههای تحمیلی در مدارس تبدیل می شوند. 
مرضیه ابراهیمی كارشناس فناوری اطلاعات می گوید: «اگرچه در عصر تكنولوژی وا طلاعات سرعت تولید دانش تصاعدی است ولی به خاطر عمق داشتن و ریشه دار بودن علوم این سرعت نباید خطی و شتاب زده باشد. ما به آموزش شتابان نیازمندیم نه آموزش شتاب زده! و اگر راهی كه طی می كنیم اشتباه باشد فناوری بر سرعت ما در راه اشتباه می افزاید.» 
وی درباره چالش های سیستم آموزشی عصر حاضر كه ایران را واداشت به ورود فناوری اطلاعات در سیستم آموزشی اقدام كند می گوید: «پرورش خلاقیت و ایجاد تغییر و سوق دادن یادگیرندگان به سمت ناشناخته ها، ایجاد زمینه بهره مندی مناسب و عدالت در دسترسی به منابع موجود، انتقال و پردازش حجم عظیمی از دانش در عصر اطلاعات، ایجاد زمینه حضور صحیح دانش و فرهنگ ایرانی و زبان فارسی در تكنولوژیهای نوین آموزشی و محیط اینترنت و البته سابقه چند كشور دنیا در ایجاد مدرسه هوشمند كه البته بر مبنای ده سال پژوهش و تحقیق انجام گرفته بود باعث شد ما هم به ایجاد این مدارس بیندیشیم. در نتیجه با چند بازدید و مطالعه بر روی نمونه های مشابه ظرف یكسال طرح پایلوت مدرسه هوشمند در سه مدرسه منتخب كلید زده شد. البته زمانی كه كلید این طرح را زدیم بستر آموزشی و پژوهشی دقیق منطبق با شرایط محیطی و فرهنگی و آموزشی خودمان را نداشتیم. این كار را با سند محكم تحلیل شده با مدیریت قدرتمند پروژه و بازده های كاری كارشناس شروع نكردیم. به نظر می رسد طرحهای پایلوت در این بعد حداقل باید دارای یك سیستم آنالیز و تحلیل و ارزیابی تعریف شده از قبل باشد تا مرتباً پیشرفت پروژه را بسنجد و موانع و مخاطرات آن را از قبل پیش بینی و راه حلهای پیشنهادی را ارائه كند.» 
در مورد سیستمهای آموزشی نظیر آموزش و پرورش ما كه كتاب محور و مبتنی بر نقش بی بدیل معلم است، كارشناسان هشدار می دهند فناوری اطلاعات حتی می تواند سیستمهای محافظه كار تعلیم و تربیت را تشدید كند. به طوری كه معلمان علاوه بر همان شیوه كتاب محوری دانش آموزان را به سوی انبوه اطلاعات سوق دهند و معلمان از دانش آموزان بخواهند حجم بیشتری از اطلاعات را حفظ كنند. مرضیه ابراهیمی در تعریف مدارس هوشمند می گوید: «مدرسه هوشمند مدرسه ای است كه با كمك فناوریهای نوین سیستمهای آموزشی و دیجیتالی هوشمند درصدد سرعت بخشی به فرآیند یاددهی، یادگیری و بهبود مدیریت به صورت كاملاً نظام یافته باشد تا انسان عصر اطلاعات قادر به پردازش و دسته بندی و استفاده بهینه از منابع فنی دانش روز با توجه به طیف گسترده آن برای كشف استعداد خود و بروز خلاقیتها باشد. در طراحی یك مدرسه هوشمند باید به چهار فاكتور تأثیرگذار توجه كرد: عوامل محیطی(فضا و طراحی مناسب مدرسه، كلاسها و...)، عوامل اجرایی و یادگیرندگان (آموزش قبل از شروع به جهت توجیه مدیران، معلمان و دانش آموزان) ۳- عامل سخت افزاری و شبكه طراحی مهندسی وسایل ارتباطی شبكه و سخت افزاری ۴- عامل مهم نرم افزار و دیجیتال. فضای فیزیكی یك مدرسه هوشمند باید به یك زیر ساخت ارتباطی قوی مجهز باشد تا بتواند به شكل مستمر نسبت به وضعیت های متغیر محیط عكس العمل نشان داده و خود را با آنها وفق دهد. 
همچنین به همه این اجازه را بدهد كه از منابع موجود به صورت مؤثرتری استفاده كند و امنیت و آرامش آنها را افزایش دهد. ساختمان مدرسه هوشمند دربردارنده محیطی پویا و مقرون به صرفه است كه چهارعنصر اصلی سیستم ها، ساختار، سرویس ها و مدیریت در آنها یكپارچه شده و بینشان رابطه وجوددارد. 
برای ایجاد یك مدرسه هوشمند و یا كلاً ورود فناوری اطلاعات به مدارس وزارت آموزش و پرورش باید به دنبال ایجاد بانك های اطلاعاتی قوی و هماهنگ باشد كه بتواند شبكه آموزشی قوی و استانداردی را ایجاد كند تا خدمات محتوایی و آموزشی را به راحتی در دسترس مدرسه قرار دهد. تغذیه كننده این شبكه آموزشی می تواند بانك دپارتمان تحقیق و پژوهش، سازمان آموزش و پرورش و بانك استانداردهای آموزشی باشد. 
ازطرف دیگر طراحی فنی سیستم ارتباطات داخلی و تجهیزات سخت افزاری خود مدرسه جهت ایجاد امكانات مناسب برای استفاده اطلاعات آموزشی و نرم افزاری در مدرسه صورت بگیرد. 
سیستم های دیجیتال و نرم افزاری نیز باید دارای یك پیش زمینه و بستر دقیق مطالعاتی باشد. 
استفاده از انواع نرم افزارها و محتواهای آموزشی غیراستاندارد می تواند لطمات جبران ناپذیری را به بدنه آموزش وارد و یادگیرندگان را دچار سردرگمی كند. برای استفاده از سیستم دیجیتال نرم افزار باید قدم به قدم حركت كرد و مراحل فازبندی شده و رشد را تعریف كرد زیرا یكباره رسیدن به سیستمی كاملاً هوشمند رؤیایی و بی پایه و اساس است و بر این اعتقادیم كه در یك سیستم مدرسه هوشمند در صورتی كه برنامه ریزی شده و قدم به قدم عمل شود، هزینه ها با بهره وری رابطه مستقیم خواهدشد و با گذر زمان با پیچیدگی فرایند روبه رو خواهیم شد. 
معماری سیستم آموزش الكترونیكی برای طراحی یك نرم افزار جامع كه بتواند خونی را در پیكره طراحی شده فضای مدرسه هوشمند به جریان اندازد،باید از جدیدترین متدها و تكنولوژی های آموزشی استفاده كند كه برپایه زیرساخت های استانداردشده صنعتی و آموزشی با شناخت و تعریف دقیق وظایف آموزشی و اداری سیستم برپاشده باشد.» 
شرایط مناسب از نظر دست اندركاران چنین طرح هایی این است كه معلم دیگر آموزش دهنده صرف نیست، فعالیت های گروهی تشویق می شود، با تك تك دانش آموزان متناسب با توانمندی ها و استعدادهای آنها رفتارمی شود و دانش آموزان می توانند مواد درسی شان را ازطریق سایت های اینترنتی دنبال كنند. ارزشیابی نیز از شكل حافظه محوری خارج می شود. 
در مدارس هوشمند از اینترنت استفاده زیادی می شود. ولی این با آموزش مجازی متفاوت است. درآموزش از راه دور معلم و دانش آموز یا استاد و دانشجو ازطریق اینترنت صدا و تصویر یكدیگر را دریافت می كنند. درحالی كه در یك محیط و مكان حضور ندارند. 
در باب مزایای دانشگاههای مجازی گفته می شود كه تعداد دانشجویان افزایش می یابد ولی هزینه ها كاهش می یابد. آموزش مجازی به طوركلی به آموزش توسعه زیادی می دهد. افزایش تعداد این دست از دانشگاهها در سطح جهان نیز به این باور كه بهتر است این نوع دانشگاهها را در ایران گسترش دهیم دامن زده است. 
دكتر امیرحسین جهانگیر استاد دانشگاه شریف می گوید: «تعداد استادان و ظرفیت كلاس های دانشگاهی در كشور ما محدود است. ازطریق اینترنت می توان خیلی ها را آموزش داد. لازم نیست كلاس فیزیكی باشد. هركس می تواند در خانه ازطریق رایانه آموزش ببیند، تمرین حل كند و نمره بگیرد و براساس این نمرات به مراحل بعدی و دروس بعدی صعود كند. 
به این ترتیب در آموزش مجازی دانشگاهی در كلاس هایی شركت می كنید كه در خانه تان است. این آموزش مزایای دیگری هم دارد مثلاً محدودیت زمانی و مكانی وجودندارد. 
دانشجو انتخاب می كند كه چه موقع و كجا از كلاس استفاده كند و چندبار از كلاس استفاده كند و به عبارتی چندبار به فایل مراجعه می كند. تیم طراح نرم افزار هم مهم است. گرافیك و ترتیب مسائل درسی اهمیت زیادی دارد. ازملزومات آموزش مجازی یك شبكه ارتباطی است كه همه به آن وصل می شوند. بسیاری ازطریق اینترنت وصل می شوند. كه البته سرعت آن كم است. امكانات دیگر خود نرم افزار است كه لازم است نرم افزار خوب و با كیفیت و گرافیك مناسبی باشد. كیفیت نرم افزار خیلی تعیین كننده است. چون بحث ارزیابی دانشجویان و مسائل مالی و اداری و غیره را هم دربرمی گیرد، وگرنه كار آموزش را سی دی های موجود در بازار هم انجام می دهند. آموزش مجازی اگر در جایگاه خودش درست مورداستفاده قرارگیرد بسیار خوب است به شرط اینكه شعر نباشد! ظاهراً پول های كلانی به این امر اختصاص داده شده كه اگر به درستی مصرف شوند خوب است. منتها زمزمه هایی حاكی از آن است كه چون ظاهراً دانشگاه ها نتوانسته اند آموزش را پوشش دهند و به عبارتی چون نتوانسته ایم آموزش كلاسیك را توسعه دهیم به این آموزش روی آورده ایم درحالی كه هركدام جای خودشان را دارند. 
افزایش استفاده از رایانه در آموزش به یك نیاز تبدیل شده است. 
ما برای عقب نماندن از قافله جامعه جهانی كه به سرعت نقش رایانه ها را در مشاغل گسترش می دهد به سیستم آموزش مناسب این عصر نیازمندیم، منتها در صورتی كه به مشكلات ساختاری آموزش نپردازیم، تنها از رایانه ها دكوری خواهیم ساخت بی اینكه به نتایج موردنظر دست پیداكنیم.

نوشته شده توسط: حمیده احمدیان راد

نوستالژی: ۴۷ از ۳۹۹

برای كسانی كه كار با كامپیوترهای شخصی را از اسپكتروم ۴۸ و كمودور ۶۴ شروع كرده‌اند، خاطره نوار‌كاست، خاطره‌ای فراموش نشدنی است. در زمانی كه این نسل از كامپیوترها حكمرانی می‌كردند، متداول‌ترین وسیله ورودی كامپیوتر، بعد از صفحه‌كلید، همین نوارهای كاست بودند.

برای كسانی كه كار با كامپیوترهای شخصی را از اسپكتروم ۴۸ و كمودور ۶۴ شروع كرده‌اند، خاطره نوار‌كاست، خاطره‌ای فراموش نشدنی است. در زمانی كه این نسل از كامپیوترها حكمرانی می‌كردند، متداول‌ترین وسیله ورودی كامپیوتر، بعد از صفحه‌كلید، همین نوارهای كاست بودند. كار با نوار‌كاست كه امروزه ممكن است مضحك به نظر برسد، به ترفندهای خاصی احتیاج داشت و از عهده هر كسی بر نمی‌آمد. برای كامپیوترهای سری‌اسپكتروم، دیسك درایو بسیار كم بود. در مورد كامپیوترهای كمودور نیز با آن‌كه دیسك درایو ۲۵/۵ اینچی وجود داشت، ولیكن به علت قیمت گران آن‌ها، كمتر كسی از استفاده می‌كرد و چون همراه كامپیوتر كمودور یك پخش كاستِ كوچك نیز وجود داشت، تقریباً استفاده از دیسك درایو بلاموضوع بود. باری، برنامه‌های این كامپیوتر‌ها كه عمدتاً در انواع بازی‌ها و گاهی نرم‌افزارهای جانبی نقاشی یا كامپایلر خلاصه می‌شدند، به روی نوارهای كاست كپی می‌شدند و در فروشگاه‌های كامپیوتر به فروش می‌رسیدند. البته این نوارها به سادگی قابل كپی كردن از طریق ضبط صوت‌های دو كاسته نبودند كه علت آن را در ادامه خواهم گفت و در نتیجه بازار فروش این نوارها، رونق خوبی داشت. اما طرز استفاده از نوارها به فوت‌وفن‌های ویژه‌ای احتیاج داشت كه تنها پس از بارها و بارها load كردن برنامه‌ها، كاربران با رموز آن آشنا می‌شدند. پس از آن‌كه یك ضبط صوت خانگی یا ضبط ویژه دستگاه‌های كمودور را به كامپیوتر متصل می‌كردیم و دستور load را وارد می‌نمودیم، ضبط را روشن می‌كردیم تا نوار را پخش كند. بله! تعجب نكنید. این نوار دیتا پخش می‌شد و صدایی كه تولید می‌كرد تقریباً شبیه صدای شماره‌گیری و hand shaking مودم‌های امروزی بود. روند load شدن برنامه بسته به حجم برنامه‌، ۵ تا ۶ دقیقه هم طول می‌كشید.گاهی پس از پایان بارگذاری برنامه، متوجه می‌شدیم كه برنامه به درستی كار نمی‌كند. در نتیجه مجدداً این روند را تكرار می‌كردیم تا به نتیجه مطلوب برسیم. 

اولین نكته‌ای كه حین كار با نوارهای كاست می‌آموختیم، همین نحوه load كردن بود. عوامل مهمی در این كار دخیل بودند كه به كیفیت پخش صوت و head ضبط صوت مربوط می‌شدند. به تجربه دریافته بودیم كه ضبط‌صوت‌های استریو برای load كردن داده‌ها اصلاً مناسب نیستند و اغلب اوقات كار را با مشكل مواجه می‌كنند. زیرا آن‌ها مقداری از نویزها را حذف می‌كردند و این نویزها بخشی از همان داده‌های موردنیاز بودند. در نتیجه هر چه ضبط‌صوتِ قدیمی‌تر و بی‌كیفیت‌تری را برای این‌كار پیدا می‌كردیم، احتمال موفقیت بیشتر بود. پخش صوتی كه همراه كامپیوترهای كمودور عرضه می‌شد نیز همین وضعیت را داشت و در حالت mono كار می‌كرد. نكته بعدی، وضعیت head دستگاه بود. اگر هد دستگاه ضبط‌صوت در وضعیت خوب و تمیز قرار داشت یا خیلی تنظیم بود، باز هم كارمان با اشكال روبرو می‌شد. در نتیجه مجدداً به سمت همان ضبط‌های بی‌كیفیت سوق داده می‌شدیم. البته پخش‌های كمودور دارای یك پیچ تنظیم بیرونی بودند كه امكان تنظیم هد را با كمك یك نرم‌افزار فراهم می‌آورد و از آن طریق می‌شد كه ضریب load شدن صحیح برنامه‌ها را افزایش داد. این دو موضوع ما را به آن‌جا رساند كه امكان كپی كردن نوارهای كاست از طریق ضبط‌صوت‌های دو كاسته كه در آن زمان تازه به بازار آمده بودند، وجود ندارد. زیرا كیفیت آن ضبط‌ها آن‌قدر خوب بود كه نوار حاوی دیتا را به چیز بی‌مصرفی تبدیل می‌كرد. حتی در اثر تكرار عمل load كردن نوارها، كم‌كم به آن درجه از مهارت می‌رسیدید كه با شنیدن صدای پخش نوار یعنی همان سوت كشیدن‌ها و قیژقیژها، متوجه می‌شدید كه كار با اشكال روبرو شده است یا با موفقیت در حال جلو رفتن است.اما ماجرا به همین جا ختم نمی‌شد. نوار كاست رسانه‌ای است با امكان دسترسی ترتیبی به جای امكان دسترسی تصادفی. یعنی آن‌كه مثلا‌ً برای رسیدن به برنامه پنجم روی نوار كاست، باید از چهار برنامه قبلی گذر كنید. این عبور كردن وقتی كه شما نمی‌توانید نشانه‌ای روی محل خاصی از نوار بگذارید، معنای بیشتری می‌یابد. اما كسانی كه با اسكپتروم كار می‌كردند در اثر مهارت و با شنیدن صدای نوار و مشاهده چشمی اندازه حلقه‌های نوار متوجه می‌شدند كه آیا به برنامه موردنظر رسیده‌اند یا خیر و مثلاً اگر در طرف A یك نوار تعداد ۱۰ برنامه وجود دارد، مثلاً برنامه هفتم حدوداً كجای نوار قرار دارد. با شنیدن صدای نوار نیز كمابیش حدس می‌زدند كه آیا انتهای برنامه ششم هستند یا ابتدای برنامه هفتم. البته پخش صوت‌های كامپیوترهای كمودور، این مشكل را به طریق دیگری حل كرده بودند زیرا روی آن یك شمارنده سه‌رقمی وجود داشت كه كارِ یافتن برنامه‌ها را آسان می‌كرد. به این ترتیب كه اگر مثلاً پخش شدن یك طرف نوار شصت دقیقه‌ای معادل چهارصد شماره بود، در نتیجه محل هر یك از برنامه‌ها قابل تعیین بود. برای همین هم همیشه در كنار هر نوار، یك یادداشت كوچك با مضمون این‌كه مثلاً برنامه اول از ۱۰ تا ۸۷، برنامه دوم ۹۰ تا ۲۲۰ و الی آخر وجود داشت. در نتیجه هر بار یافتن برنامه، مستلزم بردن نوار به ابتدای آن، صفر كردن شمارنده ضبط و جلو بردن مثلاً ۲۰۰ شماره برای رسیدن به اول برنامه موردنظر بود. خاطرم هست كه برای كار كردن با كامپیوتر اسپكتروم ۴۸، پس از آن‌كه مدت‌های مدیدی با همان شیوه گوش دادن و دیدن، محل برنامه‌ها را می‌یافتم، تصمیم به خریدن یك ضبط‌صوت گرفتم. منتها ضبط‌صوتی كه ضمن داشتن یك شمارنده، كیفیت پخش آن هم مونو باشد. جستجوی بسیار زیاد در فروشگاه‌های لوازم صوتی بالا‡خره نتیجه داد و یك ضبط كوچك بی‌نام و نشان تایوانی واجد مشخصات موردنظر بود. البته چهره فروشندگان نیز دیدنی بود. زیرا در زمانی كه همه در پی یافتن ضبط‌های با كیفیت بالا، دو كاسته، دولبه و استریو می‌گشتند، یك نفر در پی یك ضبط‌صوت مونوی بی‌كیفیت بود. امروزه وقتی می‌بینیم كه یك DVD خام تقریباً به قیمت نوار كاست همان سال‌هاست و به راحتی حجم ۷/۴ گیگابایت را تبادل می‌كند، به یاد همان نوارهای كاست می‌افتم. شاید این هم نوعی نوستالژی است. 
علیرضا صالحی

خاطره‌های رنگ ورو رفته دیجیتالی

کامپیوتر های ۱۱۵ میلیون خانوار در ایالات متحده در حال لبریز شدن از گنجینه های شخصی نظیر میلیون ها عکس خانوادگی و غیر خانوادگی، موسیقی در انواع ژانر ها، مقاله های دانشگاهی، رمان های گوناگون و کوهی از نامه های الکترونیکی است.اما آیا تا به حال کسی به نحوه نگهداری و حفظ این گنجینه های الکترونیکی برای چند دهه آینده فکر کرده است؟

کامپیوتر های ۱۱۵ میلیون خانوار در ایالات متحده در حال لبریز شدن از گنجینه های شخصی نظیر میلیون ها عکس خانوادگی و غیر خانوادگی، موسیقی در انواع ژانر ها، مقاله های دانشگاهی، رمان های گوناگون و کوهی از نامه های الکترونیکی است.اما آیا تا به حال کسی به نحوه نگهداری و حفظ این گنجینه های الکترونیکی برای چند دهه آینده فکر کرده است؟ همان طور که متخصصان و کارشناسان در مورد هرزنامه ها (نامه های ناخواسته که به آن spam می گویند) دچار سردرگمی شده و راه حل مناسبی پیدا نکرده اند آرشیو کردن اطلاعات الکترونیکی اعم از متن، صوت، عکس و تصویر به یکی از مسائل روز و پراهمیت تبدیل شده است. شما حتماً وقتی نگاهی به آلبوم های چند دهه گذشته می اندازید و عکس های رنگ و رو رفته را می بینید با خود می گویید ای کاش راهی پیدا می شد که این عکس ها از بین نروند و کیفیت و زیبایی خود را از دست ندهند.«پیتر هایت» مدیر شرکت «خدمات مدیریت رسانه ای» که نوعی موسسه مشاوره ای در هوستون آمریکاست می گوید: «برای حفظ و نگهداری یک فایل، به عنوان مثال برای یکصد سال، نیاز به کار فراوان است. در حالی که اگر بخواهید یک عکس کاغذی را نگهداری کنید کافی است که آن را در یک جعبه کفش [منظور دور از نور] نگهداری کنید.»چالش حفظ اطلاعات الکترونیکی (متن، صوت، عکس و تصویر) آنقدر پیچیده و دشوار است که کتابخانه کنگره آمریکا [عظیم ترین کتابخانه ایالات متحده] چند سالی است که کمیته های تخصصی بسیار متعددی تشکیل می دهد و گزارش های مختلفی منتشر می کند تا به تدریج مردم را با مقوله چگونگی حفظ آثار دیجیتالی آشنا کند.«جیم گالاگار» مدیر خدمات فناوری اطلاعات کتابخانه کنگره آمریکا می گوید که این کتابخانه با «اقیانوسی از اطلاعات دیجیتالی» روبه رو است و برای حفظ و نگهداری آن پروژه های چند ساله و چند میلیون دلاری تعریف شده است، این در حالی است که نیم نگاهی هم به تعریف استاندارد های ویژه حفظ آثار دیجیتالی دارد تا در آینده لازم نباشد که برای استفاده از این آثار دیجیتالی حتماً نرم افزار یا سخت افزار ویژه ای وجود داشته باشد [ضبط ها قادر به اجرای صفحه های گرامافون نیستند و دی وی دی پلیر قادر به پخش موسیقی از روی نوارهای مخصوص ضبط صوت نیست. به همین دلیل باید استانداردی تعریف شود که هر دستگاهی که در آینده اختراع می شود قادر به رعایت آن استاندارد باشد و آثاری که به عنوان مثال روی دی وی دی ضبط می شوند را هم بتواند پخش کند]. طبیعی است که نرم افزار ها و سخت افزار های کنونی با شتاب خیره کننده ای منسوخ می شوند. [حتماً به یاد می آورید فیلم ها ابتدا روی نوار های ویدیویی موسوم به «نوار کوچک» ضبط می شد و دیری نگذشت که جای خود را به نوار های ویدیویی «نوار بزرگ یا VHS» داد. پیش از آنکه مردم به VHS عادت کنند سروکله سی دی ها پیدا شد و پیش از آن که همه مردم خود را به سی دی پلیر مجهز کنند دی وی دی پلیر ها راهی بازار شدند و گرچه کمپانی هایی وجود دارند که به قول خود کمبو می سازند یعنی دستگاهی که بتواند چند کار انجام دهد بیشتر از آنکه نشان از کارایی بالای آن باشد نشان از کوتاه بودن دوره گذار این فناوری ها دارد].«کن تببردو» مدیر آرشیو الکترونیکی «آرشیو ملی و سوابق دولتی» ایالات متحده می گوید: «این مشکل جهانی و بزرگ ترین معضل دولت ها و بنگاه های اقتصادی است و به تدریج به بزرگ ترین معضل افراد و خانواده ها تبدیل خواهد شد.»در همین اثنا صاحبان کامپیوتر های شخصی نیز با قصه منسوخ شدن فناوری ها دست و پنجه نرم می کنند. در حال حاضر اگر به انباری منازل مردم سری بزنید انواعی از قطعات سخت افزاری از رده خارج شده را در کشو ها یا کمد ها می بینید. [عملاً با آمدن کول دیسک ها (حافظه های قابل حملی که از ۱۲۸ مگابایت تا چند گیگا بایت در خود ذخیره می کنند و می توان اطلاعات را از کامپیوتری به کامپیوتر دیگر منتقل کرد)] دیگر فلاپی دیسک ها ( یا ۳ ۱/۲ inch disketts) و دیسک گردان های مخصوص آن منسوخ شده و راهی کمد ها و انباری ها شده اند. بسیاری از کامپیوتر سازان دیگر حتی دیسک گردان مخصوص فلاپی نمی سازند و روی کامپیوتر نصب نمی کنند. [شاید بعضی از ایرانیان حتی زمان فلاپی های پنج و یک چهارم که در دهه ۱۹۸۰ مرسوم بود را تجربه نکرده و هیچ ایده ای درباره آن نداشته باشند اما دیسکت های سه و یک دوم منظور همان فلاپی دیسک ها ظرف مدت کوتاهی فلاپی های پنج و یک چهارم را از رده خارج کردند] اکنون بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند که هر داده یا اطلاعاتی که دارید روی سی دی ببرید و از آن یک نسخه پشتیبان تهیه کنید اما واقعیت این است که به سی دی ها نیز چندان اطمینانی نمی رود. نوار های مغناطیسی، سی دی ها و هارد درایو کامپیوتر، آن طور که در تصور مردم وجود دارد قوی و قابل اعتماد نیستند. براساس برآورد های به عمل آمده اطلاعاتی که روی سی دی ضبط می شوند اگر در شرایط گرما و رطوبت حفظ شوند حداکثر ۵ سال دوام می آورند. پیتر هایت می گوید اگر سی دی «خش بردارد» [منظور خراشیده شود] دیگر قابل استفاده نیست. اگر عکسی که روی کاغذ چاپ شده در یک محیط خشک و دور از نور نگهداری شود بعد از ۵۰ یا ۱۰۰ سال به هر حال به نوعی قابل استفاده است. اما اگر یک سی دی خراشیده شود دیگر با تکنیک های معمولی و به روش های عادی امکان دیدن اطلاعات روی آن وجود ندارد. به این ترتیب به محض آن که یک سی دی رو به خرابی بگذارد دیگر باید از اطلاعات درون آن صرف نظر کرد. [چه بسا اطلاعاتی که روی سی دی ضبط کرده اید برای شما ارزش زیادی داشته باشد.]«جفری راتنبک» مدیر برنامه مطالعات رسانه ای دانشگاه دنور می گوید: «ما با سرعتی بالاتر از توانایی هایمان در حال انباشتن اطلاعات دیجیتالی هستیم و با سرعت بیشتر از توانایی هایمان این داده ها و اطلاعات را به پلت فورم های جدید منتقل می کنیم» [منظور از پلت فورم اینجا سکو یا محلی است که داده در آن سکو به محل ذخیره منتقل می شود، درگذشته فلاپی گردان ها سکوی انتقال داده به فلاپی بودند، این روز ها سی دی رایتر ها سکوی انتقال داده به سی دی ها هستند].معمولاً آرشیو سازان حرفه ای و متخصصان کتابداری از منابع کافی برخوردارند و به همین دلیل تمام اطلاعات و داده های خود (اعم از متن، صوت، عکس و تصویر) را از فرمت های قدیمی به فرمت های جدید منتقل می کنند [یعنی اگر داده ها روی فلاپی باشند یک نسخه پشتیبان از آن روی سی دی می برند و اگر فردا فناوری جدید اضافه شود یک نسخه پشتیبان روی آن فناوری جدید ضبط می کنند]. کتابداران قدیمی هنوز تمام دستگاه های گذشته را به خوبی حفظ کرده اند و اگر اطلاعاتی را روی صفحه های پنجاه سال پیش که روی گرامافون اجرا می شوند به آنها بدهد اطلاعات آن را قادرند روی سی دی یا حتی دی وی دی به شما بدهند!اما مصرف کنندگان به ندرت مانند کتابداران و آرشیو سازان حرفه ای به تجهیزات کامل مجهزند. بنابراین باید خودشان به فکر راه چاره باشند اما معمولاً روش هایی که برای این کار به کار می گیرند چندان قابل اعتماد نیست [به اصطلاح به آن Low- Tech می گویند].

کامپیوترهای قدیمی و از کار افتاده: دشمن محیط زیست

اخیرا یادم آمد که تعدادی دستگاه قدیمی شامل دو کامپیوتر شخصی از نوع tower، دو مونیتور CRT، یک دستگاه چند منظوره (اسکنر، کپی و فکس)، یک تلفن موبایل، یک دستگاه پخش CD تک دیسک و یک چاپگر جوهرافشان را در انبار قرارداده‌ایم. طبیعتا تمایلی نداشتم که دستگاه‌های قدیمی از کار افتاده خود را در انبار قرار دهم اما واقعا نمی‌دانستم با آنها چه کنم.

تجهیزات کامپیوتری قدیمی خود را در انبار یا بدتر از آن در زباله‌دانی نگهدارید. 
اخیرا یادم آمد که تعدادی دستگاه قدیمی شامل دو کامپیوتر شخصی از نوع tower، دو مونیتور CRT، یک دستگاه چند منظوره (اسکنر، کپی و فکس)، یک تلفن موبایل، یک دستگاه پخش CD تک دیسک و یک چاپگر جوهرافشان را در انبار قرارداده‌ایم. طبیعتا تمایلی نداشتم که دستگاه‌های قدیمی از کار افتاده خود را در انبار قرار دهم اما واقعا نمی‌دانستم با آنها چه کنم. هیچیک از آشنایان این وسایل را نمی‌خواستند. البته من تنها کسی نیستم که با این مشکل دست به گریبان است. بسیاری از شرکت‌های تجاری نیز تجهیزات قدیمی و از کار افتاده خود را به ناچار در انبارهایشان قرار می‌دهند. اما دور انداختن این وسایل بسیار بدتر از انبارکردن آنها است. طبق اظهارات مسئولین سازمان حفاظت از محیط زیست، هر مونیتور CRT و یا تلویزیون دارای حدودا چهار پوند (تقریبا معادل ۲ کیلوگرم) سرب می‌باشند. در ضمن در اکثر وسایل الکترونیکی موادی ماننده جیوه، کادمیم و بسیاری دیگر از فلزات وجود دارد. در حال حاضر تجهیزات الکترونیکی یک درصد از کل زباله‌های جامد را تشکیل می‌دهند اما تحقیقات نشان می‌دهد که این مقدار رو به افزایش است. 
● کمک تولید‌کنندگان 
یکی از خبرهای خوب در این مورد این است که سازندگان تجهیزات سخت‌افزاری و بسیاری از دیگر شرکت‌ها تصمیم گرفته‌اند در رفع این مشکل کمک کنند. تعدادی از این تولید‌کنندگان طرح‌هایی را برای آسانتر ساختن بازیافت به مشتریان ارائه داده‌اند. در ضمن مشتریانی که دستگاه‌های قدیمی را بازیافت می‌کنند مورد تشویق تولید کنندگان قرار می‌گیرند و می‌توانند از امکاناتی مانند تخفیف در خرید تجهیزات جدید استفاده نمایند. در تابستان سال گذشته دو شرکت Office Depot و HP طرحی را مورد بازیافت رایگان وسایل الکترونیکی به اجرا گذاشتند، تمام کاری که مشتریان باید انجام می‌دادند تحویل دستگاه قدیمی به یک فروشگاه محلی بود. شرکت‌هایی مثل دل، گیت‌وی و آی‌بی‌ام سرویس‌های بازیافت را نیز برای مشتریان خود فراهم ساختند. 
HP که در امر بازیافت وسایل الکترونیکی پیشگام بوده هر نوع کامپیوتر شخصی، مونیتور، چاپگر، اسکنر، دستگاه فکس یا ابزارهای دستی و حتی دستگاه‌های ساخت شرکت‌های دیگر را بازیافت خواهد نمود. تنها کاری که شما باید انجام دهید پر کردن فرم آن‌لاین (find.pcworld.com/۴۵۲۹۲) و ارسال دستگاه می‌باشد. البته این شرکت بابت هر دستگاه از ۱۳ تا ۳۴ دلار هزینه دریافت می‌کند که البته مقدار کمی نیست. اما استفاده از این سرویس بسیار آسان است و دردسری برای شما ندارد. اگر شما نیز مجموعه‌ای از این دستگاه‌ها را در خانه خود انبار کرده‌اید اکنون می‌توانید آنها را به شرکت HP‌ تحویل دهید. اگر بتوانید تعدادی از آنها را به افرادی بدهید که از آنها استفاده کنند بسیار خوب است در غیر اینصورت با صرف چند دقیقه زمان و اندکی پول آنها را بازیافت نمایید. 
در ابتدا لیستی از این مجموعه وسایل تهیه کنید. دستگاه‌های سالم را از دستگاه‌های از کار افتاده جدا کنید. در مورد مشکلات جزیی برخی از دستگاه‌ها نگران نباشید زیرا می‌توانید با تعمیر یا ارتقا آنها مشکل را برطرف سازید. مطمئنا نباید کامپیوتر یا دستگاه دیگری را که شامل اطلاعات محرمانه درباره شما می‌باشد، بدون پاک کردن کامل هارددیسک به کسی بدهید. (به خاطر داشته باشید که تنها پاک‌کردن اطلاعات حساس نمی‌تواند کافی باشد). بعضی از سرویس‌های بازیافت می‌توانند کار پاک‌کردن هارددیسک را برای شما انجام دهند اما توصیه ما به شما این است که اینکار را خودتان انجام دهید. برای استفاده از برنامه‌های کمکی در این مورد به find.pcworld.com/۴۵۲۹۴ رجوع کنید. البته پاک کردن کامل هارددیسک یک اشکال نیز دارد: بسیاری از مراکز خیریه و سازمان‌های غیرانتفاعی که کامپیوتر خود را به آنها اهدا می‌کنید منابعی برای جایگزین ساختن سیستم عامل و دیگر نرم‌افزارها را ندارند و دچار مشکل می‌شوند. اگر یک دیسک بازیابی برای کامپیوتر دارید و یا نرم‌افزار سیستم عامل را در اختیارتان است با همراه ساختن دیسک با کامپیوتر یا نصب مجدد نرم‌افزار به آنها کمک کنید. 
● تحویل سیستم 
پس از جمع‌آوری و حذف اطلاعات از روی هارددیسک می‌توانید به فکر خلاص شدن از آن باشید. آسانترین راه این است که یک شرکت متخصص بازیافت تجهیزات قدیمی را یافته و بقیه کار را به آنها بسپارید حتی اگر مجبور شوید چند دلاری خرج کنید. برای شروع تحقیقات می توانید به National Recycling Coalition که یک پایگاه اطلاعاتی گسترده از شرکت‌های بازیافت کننده در هر ایالت را در اختیارتان قرار می‌دهد، رجوع کنید. سایت مفید دیگر Tech Soup است که لیستی از بازیافت کنندگان، شرکت‌های مخصوص نوسازی تجهیزات و مراکز خیریه را در هر ناحیه نشان می‌دهد. در بعضی از شهرها زمان‌هایی را برای تحویل دستگاه‌های الکترونیکی و دیگر تجهیزات تعیین می‌کنند. شرکت Recellular واقع در میشیگان هر گونه دستگاه الکترونیکی، PDA و تلفن‌های همراه بلااستفاده را جمع‌آوری نموده و پس از نوسازی به مراکز خیریه تحویل می‌دهد. فراموش نکنید که می‌توانید با تحویل بعضی از دستگاه‌های جدیدتر کمی پول به دست آورید. EBay با تشویق مشتریان به فروش کامپیوترهایی که دیگر مورد استفاده قرار نمی‌دهند بخشی از این کار را انجام می‌دهد. 
سرویس PC Selling center این شرکت امکان توصیف کامل کامپیوتر (با استفاده از ابزار آن‌لاین تهیه شده توسط PCworld) و قیمت‌گذاری آن را به شما می‌دهد. تنها با چند کلیک می‌توانید کامپیوتر خود را به معرض فروش بگذارید. David Stern مدیر ارشد سیستم‌ها در شرکت EBay می‌گوید: در تحقیقات متوجه شدیم که تقاضا برای سیستم‌هایی که بین یک تا سه سال از عمر آنها می‌گذرد بیشتر است. بنابراین بهتر است در این مورد به مشتریان خود کمک کنیم. بعضی از دستگاه‌ها مانند پخش سی‌دی یا چاپگر را می‌توان پس از تعمیر دوباره به کار گرفت. با تحویل دادن دستگاه‌ها به مراکز مخصوص علاوه بر اینکه از نگهداری بی مورد آنها خلاص می‌شوید به پاکیزه نگهداشتن محیط نیز کمک می‌کنید. در ضمن به خاطر داشته باشید که هر چه مدت زمان طولانی‌تری کامپیوتر خود را بدون استفاده در انبار رها سازید امکان بازسازی و استفاده مجدد آن کمتر می‌شود.

نویسنده: Anne Kandra 
مترجم: مریم پویان‌پور