زندگینامه لویی پاستور

لویی پاستورلویی پاستور، از شیمی‌دانان و زیست‌شناسان مشهور فرانسوی است.

 در یک نگاه

اشتهار وی مدیون شناخت نقش باکتری‌ها در بروز بیماری و کشف واکسن ضد هاری می‌باشد. همچنین عمل پاستوریزه‌کردن که مأخوذ از نام اوست، اختراع این دانشمند می‌باشد. لویی پاستور در تاریخ (۲۷ دسامبر ۱۸۲۲ (میلادی)) در شاتو ویله نوولتان از ایالت ژورا زاده شد و در تاریخ (۲۸ سپتامبر ۱۸۹۵ (میلادی)) در نزدیکی پاریس درگذشت.

 تولد و تحصیل

لویی پاستور در خانواده یک گروهبان مستعفی ِ ارتش شکست خورده ناپلئون بنام ژان ژوزف پاستور به‌دنیا آمد. جد او به‌شغل دباغی مشغول بود، لوئی پس از گذراندن دو سال تحصیل در دوره دبستان به‌عنوان شاگرد روزانه وارد کولژآربوا شد. او دانش‌آموزی متوسط ِ خوب بااستعدادی چشم‌گیر در رشته هنر شناخته می‌شد. در سال ۱۸۴۳ برای بار دوم در آزمون ورودی مدرسه عالی فرانسه شرکت و پس از اتمام تحصیلات، در سن ۲۶ سالگی (۱۸۴۸) به سمت ِ استاد در رشته شیمی دانشگاه استراسبورگ پذیرفته شد. او با تهیه و نوشتن رساله‌هایی درباره فیزیک و شیمی درجه دکترای ِ خود را گرفت. وی در این زمان با نوشتن نامه‌ای به‌رئیس دانشگاه اشتراسبورگ و کسب ِ موافقت وی، در روز (۲۹ مه ۱۸۴۹) با دختر ۲۲ ساله وی ازدواج می‌نماید. لویی پاستور در این هنگام ۲۶ سال داشت. همسر جوان لویی پاستور، با حمایت از فعالیت‌های علمی شوهرش، مسؤلیت کارهای اداری و دفتری را نیز به‌عهده می‌گیرد.

خانواده

آنها دارای سه دختر می‌‌شوند که هرسه قبل از رسیدن به‌سن بلوغ می‌‌میرند، دختر چهارم و پسری بنام ژان باتیست از آن‌ها پا می‌گیرد که آن پسر بعدها سیاست‌مدار می‌‌شود. (ژان بابتیست در کودکی به‌وسیله پدرش از مرگ نجات یافته ولی ۵۰ سال بعد در سال ۱۹۴۰ که آلمان‌ها به‌فرانسه تاختند و می‌‌خواستند به‌سردابی که مقبرهٔ پاستور بود و پسرش نگهبانی آن را به‌عهده داشت به‌زور وارد شوند، با مقاومت روبرو شده و در این برخورد، ژان بابتیست جانش را از دست می‌دهد).

رد کردن نظریه خود به خودی(خلق الساعه)

پاستور پس از مدتی به فعالیت نورشناسی علاقمند شده و به‌تحقیقات فراوانی نیز دست می زند.

پاستور تحقیقات خود را در مورد عمل تخمیر ادامه داده و در این راستا به نتایج مهمی دست می‌یابد. او به‌این موضوع اساسی پی‌می‌برد که تخمیر نتیجه فعالیت‌های موجودات میکروسکپی و باکتری‌ها می‌باشد. آزمایش‌های پاستور بر روی موادی مانند چغندر قند، سرکه، شراب و شیر و عصاره گوشت با موفقیت انجام پذیرفت و به فرضیهٔ خودانگیزه‌ای (خود به‌خودی) پایان بخشید.آزمايش پاستور به اين ترتيب بود كه مقداری عصارهٔ گوشت را درون يک ظرف شيشه‌ای ريخت و روی آن را با استفاده از در‌پوش بست و برای آزمايش كنترلی به همان مقدار گوشت را درون يک ظرف ديگر به همان اندازه ريخت ولی درِ اين يكی را نبست. پس از مدتی مشاهده كرد كه آن ظرفی كه درش باز بوده بوی بدی می‌دهد و مواد درون آن خراب شده در حالی كه ظرفی كه درپوش داشت بوی عصارهٔ گوشت را می‌داد و به هيچ عنوان خراب نشده‌بود. پس از اين آزمايش او به اين نتيجه رسيد كه هيچ ماده‌ای خود‌به‌خود به وجود نمی‌آيد بلكه حاصل واكنش ديگر موجودات است. همچنين او دريافت كه موجودات زنده‌ای به نام باكتری در هوا وجود دارد و برای اطمينان پنبه‌ای را به عصارهٔ گوشت آغشته كرد و به عنوان درپوش درون سر شيشه‌ای كه دارای عصارهٔ گوشت بود گذاشت. بعد از مدتی متوجه شد كه پنبه سياه شده‌است و به وجود باكتری‌ها در هوا يقين پيدا كرد. تلاش علمی این دانشمند بزرگ، جهشی نوین در دانش پزشکی محسوب شده و به عنوان راه‌گشای اکتشافات بعدی در تاریخ بشریت ثبت شده‌است.

پاستور نتایج مطالعات خود را در سوم اوت ۱۸۵۷ به‌آکادمی علوم در شهر (لیل) ارائه و فرضیهٔ خود را مبنی بر تأثیر موجودات ذره بینی و نفوذ اکسیژن در اجسام، و تجزیهٔ آن‌ها، اثبات نمود. کشف واکسن ضد هاری نیز از جمله دست‌‌آوردهای لویی پاستور است که تا به‌امروز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مرگ

پاستور در سن ۷۳ سالگی در اثر خونریزی و سکتهٔ مغزی درگذشت. مقبرهٔ او در زیرزمین انستیتو پاستور پاریس می‌باشد.

آيا قلب مركز ادراكات است؟

سؤال :

« قرآن مجيد تفكر و تعقل را به قلب نسبت مي دهد؛ چنانكه چشم و گوش را وسيله ديدن و شنيدن معرفي مي كند حتي جايگاه قلب را در سينه معين نموده آنجا كه مي فرمايد :

« ..ولكن تعمي القلوب التي في الصدور » - ( ولي قلبهائي كه در سينه ها است نابينا ميشود ) و از طرفي « فيزيولوژيستها » پس از آزمايشهاي زياد باين نتيجه رسيده اند كه وسيله تفكر مغز است، و كار قلب تنها پخش خون بنقاط مختلف بدن مي باشد و قلب بسان تلمبه خودكاري است كه دائما در حركت ميباشد.»

پاسخ

آنچه دانشمندان در علوم مختلف از قبيل : فيزيولوژي و روان شناسي اثبات كرده اند اين است كه : اعصاب و مغز انسان مانند ساير اعضاي بدن وظيفه خاصي دارند و اعصاب بدن؛ بر اثر پيوستگي و ارتباط خاص با اعصاب مغز، آنچه را كه از خارج دريافت مي كنند، به مغز مخابره مي نمايند، مثلا هنگامي كه دست ما در برابر عامل خارجي مانند آتش قرار مي گيرد، فورا" اثر انعكاسي آتش را به ستاد فرماندهي ظاهري بدن گزارش مي دهد و يا دستگاه چشم كه مانند يك دستگاه عكاسي آفريده شده و داراي طبقات مختلف و آبهاي گوناگون مي باشد نحوه كار آن اين است كه : اشعه به طور مستقيم از جسم وارد چشم مي شود، و پس از عبور از پرده هاي آن تصويري در نقطه ي مخصوصي از چشم بنام نقطه ي زرد بوجود مي آيد و اعصاب بينائي، آنرا بمغز ميرساند و باين ترتيب عمل ديدن محقق ميگردد.

« فيزيولوژي » درباره ي فعاليتهاي مغزي، چنين مي گويد :

در موقع فكر كردن، سلولهاي مغزي فعاليتهاي زيادي انجام ميدهند مغز بيشتر غذا ميگيرد، و بيشتر مواد فسفري پس ميدهد... و همچنين براي بقيه اعصاب انسان، كه هر كدام وسيله مخصوصي براي ادراك هستند، فعاليتهاي خاصي وجود دارد» ولي نتيجه ايكه بسياري از دانشمندان از اين آزمايشها گرفته اند، و گمان كرده اند كه مركز فهم و شعور همان سلولهاي مغزي است ، و يا افكار و علوم انساني همان آثار مادي است كه روي اعصاب پس از تأثير عوامل خارجي، ظاهر ميشود، صحيح نيست، زيرا اين آزمايشها بيش از اين را اثبات نمي كند كه عوامل خارجي و فعاليتهاي عصبي در ادراك و احساس انسان دخالت دارد، و بدون اين فعل و انفعالات، انسان قادر بتفكر و ادراك يا ديدن و شنيدن نيست؛ و اما اينكه درك كننده واقعي يا بتعبير واضح تر بيننده و شنونده همان ماده ي مغزي؛ و تفكر و ادراك همان آثاري مادي است كه موقع تفكر در سطح دماغ و روي اعصاب ديده ميشود؛ ابدا" صحيح نيست.

از اين جهت دانشمندان بزرگ جهان معتقدند كه فوق اين دستگاه مادي بدن؛ دستگاه ديگري است كه با اين ابزارمادي يك نوع هماهنگي دارد؛ و تدبير اين دستگاه ظاهري بعهده او است، و با بكار انداختن وسائل مادي؛ مانند چشم و اعصاب مغز مي تواند؛ اطلاعاتي از خارج به دست آورد. و در واقع درك كننده حقيقي او است؛ و تمام علوم و تفكرات بشر در آن متمركز مي باشد و از يك چنين قدرت پشت پرده به نام هاي گوناگون عقل؛ روح؛ قلب) تعبير ميكنند.

شكي نيست كه نوع مردم در استعمالات روزمره ي خود كلمه « قلب » را در همان معناي عقل و روح بكار مي برند؛ و در مكالمات عرفي خود ابدا" توچهي بغير ندارند، ما هر روز ميگوئيم؛ « در دل آرزوهائي دارم»؛ « قلبم از ديدن اين جريان سياه شده»، « قلبم از شنيدن اين سرگذشت بي تاب گرديد». همين دانشمند فيزيولوژيست در مكالمات معمولي خود چنين مي گويد : « دلم از دوري فرزندم تنگ شده است.»

ناگفته پيدا است كه منظور از اين كلمه « قلب » و يا « دل » آن عضو بخصوص صنوبري شكل نيست كه وظيفه مخصوصي در بدن دارد، بلكه در كتاب لغت و فرهنگنامه ها مي بينيم كه يكي از معاني « قلب » همان روح و نفس انساني است كه مركز ادراك و شعور بشمار مي رود، و باصطلاح دانشمندان، لفظ « قلب » به معني عقل و روح است. و علت اينكه در ميان اين همه الفاظ ، لفظ « قلب » براي كنايه آوردن از روح، انتخاب شده، اينستكه قلب صنوبري در انظار مردم مظهر حيات و زندگي محسوب ميشود، زيرا آنان، با كار كردن قلب و توقف آن زنده و مرده را از هم تميز مي دهند، تعادل ضربان قلب و تندي آن در بيشتر اوقات نشانه ي صحت و بيماري است و اثرات روحي هر حادثه در نخستين مرحله در قلب ظاهر ميشود، از اين لحاظ كلمه اي را كه براي عضوي تعيين شده كه آثار ظاهري حيات در آن بيشتر محسوس است درباره روح و نفس و عقل بكار مي برند.

قرآن مجيد نيز كه مفردات و تركيبات و جلوبندي آن بر طبق اصطلاح مردم است معمولا هر موقع كلمه ي « قلب » را بكار مي برد، منظور همان عقل و روح و نيروهاي ادراكي است.

علاوه بر اين قرائن زيادي از آيات قرآن گواهي ميدهند كه مراد از قلب همين معني است اينك پاره اي از اين قرائن :

۱. قرآن مجيد پس از آنكه اوضاع روز رستاخيز را بيان مي كند چنين مي فرمايد :

« ان في ذلك لذكري لمن كان له قلب » « سوره ي ق آيه ۳۷ » يعني : « در آنچه گفته شد براي كسانيكه قلب دارند تذكري است ».

ناگفته پيدا است كه قرآن مجيد جريان روز قيامت را براي اشخاصي وسيله ي تذكر دانسته است كه داراي قلب باشند، اگر مقصود از قلب همان عضو خاص باشد اين عبارت صحيح نخواهد بود، زيرا همه مردم داراي اين عضو خاص هستند، ناچار بايد گفت منظور همان عقل و قدرت تفكر است.

۲. قرآن شريف قلب را مركز يك رشته صفات و روحيات خاص مي داند كه بطور مسلم مربوط باين قلب مادي نيست بلكه از اوصاف همان روح انساني است : مثلا بعضي از قلبها را « قسي » و بعضي ديگر را بيمار، و گاهي نابينا، مهر خورده ، و بسته شده، معرفي مي نمايد، قرآن قلب را مركز طهارت و ايمان، تاريكي و كفر، وسيله كسب سعادت و شقاوت قلمداد مي كند، ونجات وسعادت را بقلب سالم اختصاص ميدهد.

بديهي است اين اوصاف و حالات ، از صفات روح انسان است، زيرا قساوت و سنگدلي و بيماري  و نابينائي در اين قلب مادي تصور ندارد، اينها نشانه ي خوبي است كه مراد از قلب همان روح است كه در عرف مردم نيز در اين معني بكار برده ميشود،

از بيان گذشته معناي آيه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اي كه در سؤال تذكر داده شده است روشن گرديد، زيرا اگرچه قرآن تعقل را  بقلب نسبت داده و جايگاه آنرا در سينه معين كرده است ، ولي چنانكه روشن گرديد؛ قلبي كه در سينه قرار گرفته است، در اصطلاح قرآن و تعبيرات معمولي كنايه از روح و قلب است؛ وعلت اين تعبير همان ارتباط زياد قلب صنوبري با روح ؛ و ظهور انعكاس حالات روحي و حيات و مرگ درقلب ميباشد.

قرآن نه تنها «قلب» را كنايه از عقل و روح مي گيرد؛ بلكه گاهي لفظ «صدر»(سينه) را نيز در اين مورد به كار مي برد آنجا كه مي فرمايد: «آيا سينه تو را وسيع نساختيم» يا «اكسيرا كه خدا بخواهد هدايت كند سينه اش را براي قبول اسلام وسيع ميسازد»؛ بديهي است سينه معمولي انسان هرگز با قبول و عدم قبول اسلام گشاد و تنگ نمي شود بلكه كنايه از همان توسعه و بزرگي روح است ولي از آنجا كه محيط سينه؛ مركزظهور انعكاسهاي حياتي است؛ از اين نظر؛ با جمله يادشده تعبير مي آورند.

گاز طبیعی

گاز طبیعی که معمولاً گاز گفته می‌شود نوعی سوخت فسیلی گازی شکل است.

گازی است که معمولا اثرات زیان اور کمتری نسبت به سوخت‌ها ی فسیلی داردوجز منبع تجدید نا پذیر می‌باشد.

ترکیبات گاز طبیعی

گاز طبیعی که بیشتر از گاز متان (ch۴) تشکیل میشود مانند هر ماده دیگر دارای ده‌ها خصوصیت فیزیکی و شیمیائی است اما از آنجا که بحث ما در زمینه ایمنی است لذا در اینجا فقط به آن دسته از خواص گاز طبیعی میپردازیم که از نظر ایمنی اهمیت بیشتری دارند.

سایر اجزاء تشکیل دهنده گاز طبیعی ، شامل گازهای اتان ، پروپان، بوتان و ئیدرو کربورها ی سنگین تر میباشند. در این میان گاز اتان برخی از میدانهادر صد قابل ملاحظه‌ای ( تا حدود ۱۰٪ یا کمی بالاتر)را تشکیل میدهد. حال آنکه گاز‌های سنگین تر اجزای بسیار کوچکی را در ترکیب گاز طبیعی شامل میشوند همچنین عناصری از قبیل H۲S،CO۲،N۲ نیز همراه گاز طبیعی یافت میشوند و بالاخره آب که همیشه با گاز طبیعی استخراج شده از مخازن همراه است. در پالایشگاه و واحدهای نم زدائی ، ترکیبهای مزاحم که سبب پائین آوردن ارزش حرارتی گاز شده و مشکلاتی در انتقال و مصرف گاز بوجود میآورند، از گاز طبیعی تفکیک و سپس به خطوط انتقال تحویل میشود.

چگالی گاز طبیعی

چگالی گاز متان ۵۵ صدم است ، ولی با توجه به ترکیبات سنگینتر همراه گاز طبیعی ، چگالی آن میتواند به حدود ۶۵صدم نیز برسد. بنا بر این گاز طبیعی از هوا سبکتر بوده و در صورت نشت از خطوط لوله و یا سایر اجزاء شبکه گاز و یا لوله کشی وسائل گاز سوز در منازل بسمت بالا حرکت میکند و در مکانهای مسقف قسمت زیادی از گاز نشت شده در زیر سقف تجمع میکند.

اما سبکتر بودن گاز طبیعی با عث نمیشود که همه گاز نشت یافته از یک محل بسمت بالا برود بلکه بخشی از گاز نیز ، بویژه در صورتی که عناصر تشکیل دهنده هوا با آن اختلاط کامل پیدا کنند ، بهمراه هوا به اطراف نیز پراکنده میشود . و چون غلظتهای پائین گاز در هوا خطرناکتر است قابلیت انفجار در اطراف محل نشت نیز وجود دارد .

سوختن گاز طبیعی

گاز طبیعی در صورتی که بطور کامل خشک و فاقد مواد زائد باشد و هوای کافی به آن برسد ، با شعله آبی میسوزد

ودر غیر اینصورت شعله‌های قرمز ، نارنجی ،زرد یا سبز حاصل خواهد شد.

ارزش حرارتی گاز طبیعی

هر متر مکعب گاز طبیعی بصورت متوسط ده هزار کیلو کالری ارزش حرارتی دارد ، امّا این مقدار اسمی است و ارزش حرارتی دقیق گاز طبیعی هر میدان گازی ، تابع ترکیبات آن بوده و بطور کلی هر چه درصد متان در گاز طبیعی بیشتر باشد ارزش حرارتی آن پائین تر است .

قابلیت اشتعال گاز طبیعی

قابلیت اشتعال گاز طبیعی فقط در محدوده خاصی از نسبتهای اختلاط با هوا اتفاق می‌افتد که این محدوده را محدوده «قابلیت اشتعال »می نامند مرز پائین این محدوده را اشتعالL.E .L و مقدار بالای این محدوده را ، حد بالای اشتعال L.H .L می نامند.

حد پائین اشتعال گاز طبیعی ۵ درصد و حد بالای آن ۱۵ درصد میباشد . بهترین حالت برای اشتعال گاز طبیعی نسبت ۱۰ درصد گاز با هواست که همان نسبتی است در فرمول ترکیب متان و اکسیژن (هوا) دیده میشود .

CH۴+۲O۲ = CO۲+۲H۲O+ ۱۰۰۰۰ Kcal/m۳

همانطور که واکنش فوق نشان میدهد یک حجم متان برای سوخت کامل نیاز به ۲ حجم اکسیژن دارد و با توجه به اینکه یک حجم اکسیژن تا حدودی در ۵ حجم هوا موجود است . بنا بر این می توان گفت که یک حجم متان نیاز به ۱۰حجم هوا دارد که تا حدودی همان نسبت یک به ۱۰ و یا ده درصد است .

البته برای سوختن کامل نیاز به ۲۰ الی ۳۰ درصد هوای اضافی داریم ولی در انفجارها هر چه به نسبت ۱۰ درصد گاز در هوا نزدیک تر باشیم انرژی حاصل از انفجار بیشتر است .

منشور

دید کلی

آیا تا به حال به چگونگی تشکیل رنگین کمان فکر کرده‌اید؟

طیف رنگی نور تابشی بر بلورها از جمله ساده‌ترینش خودکار شیشه‌ای یا پلاستیک شفاف را دیده‌اید؟

هاله رنگی دور لامپ الکتریکی را در هوای مه آلود مشاهده نموده‌اید؟

لایه‌های رنگی موجود در سطح مایعات مخلوط از جمله نفت و آب و ... فهمیده اید و ماهیت فیزیکی اینها را لمس کرده اید؟

در طبیعت از این پدیده‌ها بسیار است و همه آنها ماهیت نوری تقریبا واحدی دارند.

ماهیت منشور

نوری که از شیشه منشور می‌گذرد، به لحاظ بستگی ضریب شکست به طول موج و یا پاشندگی مواد ، به رنگهای تشکیل دهنده آن تجزیه می‌شود (تجزیه نور سفید). مثلا نور سفید به طیف وسیع هفت رنگ خود تجزیه می‌گردد. بنابراین در بحث منشورها از پاشندگی نور می‌گذریم و منشورهایی را بررسی می‌کنیم که پاشنده نیستند، یعنی ضریب شکست آنها بستگی طول موجی ندارد، منشورهایی که می‌توان از آنها در آرایش سطوح بازتابنده چندگانه استفاده کرد. مزیت منشور بر مجموعه چند آینه این است که منشورها پس از تعبیه شدن در سیستم ، سمتگیری طراحی شده را حفظ می‌کنند و نیازی به تنظیم در دستگاه نهایی را ندارند. به غیر از اینکه خود منشور به عنوان یک مجموعه کل تنظیم شده باشد.

ساختار کلی

از آنجا که کلیه منشورها جهت بازتابیدگی به لایه‌های مواد فلزی و دی الکتریکها در سطح خود لازم ندارند، برعکس ، آینه‌ها وقتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، کارآیی آنها تقریبا بدون اتلاف تابش است. و تنها اتلاف ناشی از ناخالصی و ناهمواریهای سطح منشور و بازتابشهای فرنل مربوط می‌شود که ناچیزند. آنچه مهم است تنظیم دائمی سطوح بازتابنده و بازتابش داخلی کلی است، استفاده از این منشورها در بیشتر دستگاههای نوری توصیه می‌شود.

دو مانع عمده در کاربرد منشورها وجود دارد آنها هم هزینه و وزن آنهاست; اگر مساحت سطح مقطع ورودی و خروجی یک منشور خیلی بیشتر از 5 سانتیمتر مربع باشد، وزن آن قابل ملاحضه خواهد بود. همچنین هزینه ساخت و تولید یک تکه شیشه کلفت و صیقل دادن آن و تعبیه دقیق آن در جای مناسب قابل توجه خواهد بود، لذا در ابعاد سطح مقطعی بزرگتر از 5 سانتیمتر مربع استفاده از آینه‌ها امتیاز بیشتری دارد و یا اینکه با تقریبی از منشورهای پلاستیکی شفاف استفاده می‌کنند.

در حالت کلی منشورهای باز تابش داخلی کلی و آینه‌های تخت به لحاظ کاربرد در سیستمهای مختلف با ملاحظه تمام پارامترهای طراحی دستگاه ، مکمل هم هستند.

باید بخاطر بسپاریم که در دستگاههای نوری کل یک منشور ظاهر نمی‌شود بلکه بعد از تنظیم منشور آن قسمتی از منشور که عمل می‌کند و در مسیر پرتوی ردیابی شده قرار می‌گیرد را نگه می‌داریم و سایر قسمتهای اضافی را جهت کاهش وزن و حجم می‌بریم و از دستگاه نوری خارج می‌کنیم.

انواع منشورها و کاربردهای آنها

منشور قائم الزاویه

سطح مقطع این منشور ساده و از یک مثلث (درجه45 - 90 - 45) ساخته شده است. نوری که از یک وجه کوچک آن وارد می‌شود در وتر آن بازتابیده می‌شود و از وجه کوچک دیگر خارج می‌گردد، به شرطی که ضریب شکست منشور بزرگتر از مقدار 1.414 باشد یعنی (n1 > 1.414) که نور باز تابش داخلی کلی خواهد کرد که این هم یک مزیت دیگر منشور بر آینه‌هاست.

منشور پنج وجهی

منشور پنج وجهی یک منشور انحراف ثابت است، بدین معنی که پرتوی ورودی را 90 منحرف می‌کند، بخاطر همین ویژگی به چنین منشوری گونیای اپتیکی می‌گویند. در تنظیم و طراحی سیستمهایی که دارای مسیرهای متقاطع پرتویی به اندازه 90 هستند، بسیار سودمند واقع می‌شوند. به سبب زاویه تابش کوچک نخستین بازتابش داخلی ، بازتابش داخلی کلی در اینجا صورت نمی‌گیرد. بنابراین سطوح بازتابنده یک منشور پنج وجهی باید با فیلمهای (پوششهای) بازتابنده پوشش یابند.

منشور پورو

این منشورها از ترکیب دو منشور راست گوشه بدست می‌آیند و در پیکر بندیهای انحراف ثابت 180 درجه مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالیکه هر دو منشور تولید معکوس می‌کنند، ترکیب آنها تولید وارونی می‌کند. این دو منشور ، مسیر یک سیستم اپتیکی را تا می‌کنند (سیستم را در ادامه فرآیند از مسیر نور خارج می‌کنند) و همچنین یک تصویر را به اندازه نصف طول وتر در هر دو جهت افقی و عمودی جابجا می‌کنند. از منشور پورو می‌توان برای کاهش طول یک تلسکوپ کپلری استفاده کرد و همزمان با آن یک وارونی دیگر که برای راست کردن تصویر وارونتلسکوپ ضرورت دارد، بدست آورد. به همین دلیل ، در بسیاری از دوربینها و سایر دستگاههای دو چشمی ، از این منشور استفاده می‌شود.

منشور دوه

نوری که به موازات قاعده یک منشور وارد آن می‌شود در درجه اول به قاعده منشور شکسته می‌شود، در آنجا بازتابش داخلی کلی می‌یابد. سپس در وجه مقابل می‌شکند تا دوباره به نوری موازی با قاعده تبدیل شود، از آنجا که قسمت رأس منشور اثری بر پرتوهای بازتابیده از سطح قاعده ندارد، معمولا حذف می‌شود (برش داده می‌شود). آنچه باقی می‌ماند یک منشور دوه نامیده می‌شود.

پیمایش پرتوهای نور در یک منشور دوه معادل عبور آنها از یک تیغه شیشه‌ای است. بنابراین در زاویه تابش غیر عمودی پاشیدگی روی نخواهد داد. اگر هم باشد داخلی است و در سطح دوم جمع می‌شود. یکی از سودمندترین خواص منشور دوه آن است که چرخش منشور حول محوری به موازات جهت انتشار نور در بیرون منشور ، منجر به چرخش تصویر معکوس به اندازه دو برابر زاویه چرخش منشور می‌شود. تعداد ترکیبهای منشوری دیگر خیلی زیاد هست و برخی از آنها برای دستگاه نوری خاصی طراحی شده است.

محاسبه ضریب شکست منشورها

ضریب شکست شیشه منشور به توسط رابطه زیر داده می‌شود:

n = sin(A - Dm)/2 / sin(A + Dm)/2

که در آن A زاویه رأس منشور بوده و Dm زاویه کمترین انحراف منشور است. زاویه کمترین انحراف منشور آنچنان زاویه‌ای است که با کوچکترین انحراف از آن زاویه ، منشور از حالت تنظیم خود خارج می‌شود و طیف منشور حذف می‌شود. به عبارتی در چنین زاویه‌ای ، منشور در آستانه تشکیل طیف نور تابشی است.

زندگینامه حضرت امام هادی علیه السلام

ولادت امام

نام شریف دهمین امام شیعیان حضرت امام هادی علیه السلام، علی است. در میان القاب فراوان آن امام، «هادی» شهرت بیشتری دارد. کنیه امام هادی علیه السلام ابوالحسن است. سال ولادت حضرت هادی 212 یا 214 هـ.ق است و محل ولادتش، جایی به نام صریا در نزدیکی مدینه .

پدر بزرگوار امام هادی، حضرت امام محمد جواد علیه السلام است و مادر بزرگوارش بانویی به نام سمانه مغربیه. از دوران کودکی امام هادی جز چند واقعه، چیزی در تاریخ ثبت نشده است. با شهادت امام جواد علیه السلام در سال 220 هـ.ق، حضرت هادی در سن هشت یا شش سالگی به امامت رسیدند.

اگر چه حضرت هادی 42 سال بیشتر عمر نکرد، اما دوران 34 ساله امامت او نسبت به دوران امامت برخی دیگر از ائمه علیهم السلام طولانی‌تر است. پدر بزرگوار امام هادی علیه السلام در مواردی به امامت فرزندش تصریح فرموده است. امام هادی به‌دلیل قابلیت و لیاقت و عنایت الهی، از جایگاهی رفیع نزد خداوند برخوردار است.

امامت در کودکی و حاکمان معاصر

دوران امامت حضرت هادی علیه السلام همزمان بود با سلطه‌ی شش تن از حاکمان عباسی، و همین موضوع، شرایط ویژه‌ای را برای او ایجاد کرد. از طرفی امام می بایست در شرایط خفقان و ارعاب حکومت عباسی، به رسالت الهی خویش عمل کند که ارتباط با یاران و دوستان و هدایت آنان گوشه‌ای از این رسالت مهّم محسوب می‌شد؛ و از طرفی به گونه‌ای عمل کند که حساسیّت حاکمان عباسی برانگیخته نشود .

بر این اساس دوران سی و چهار ساله امامت امام هادی اگر چه طولانی است اما وی به علت محدودیت‌های ایجادشده از ناحیه حاکمان عباسی، پیوسته در مراکز نظامی تحت نظر و مراقبت ویژه بود و کمتر امکان ارتباط علنی و آزاد با یارانش را داشت .

تبعید امام به سامراء ، یکی از از فشارهایی است که حکومت عباسی علیه وی اعمال کرده بود؛ و علت این که به امام هادی و نیز به فرزندش امام حسن عسکری علیه السلام عسکرین می گویند حضور اجباری و ناخواسته این دو بزرگوار در محلّه‌های نظامی و تحت مراقبت نیروهای امنیتی و دستگاه ستم‌پیشه‌ی عباسی بوده است.

فضایل امام

در چنین وضعیتی، امام هادی علیه السلام به تناسب موقعیت‌های مختلف مکانی و زمانی، گاهی با استفاده از نفوذ معنوی و تاثیر فوق‌العاده نفسانی خویش صحنه هایی را برای اتمام حجت و تبیین حق و هدایت افراد به تماشا می‌گذاشتند.

درایت و بینش توحیدی و برخورد اصولی و حکیمانه امام در زمان حکومت عباسیان باعث شد که دقیق‌ترین و عالی‌ترین معارف توحیدی و اعتقادی برای جهان اسلام به یادگار بماند.

گذشته از پاسخ امام هادی علیه السلام به پرسش‌های گوناگون مردم و نیز احتجاجات آن حضرت در زمینه‌های مختلف، زیارت معروف به جامعه کبیره که معرّفی و تبیین مقامات امامان معصوم علیهم السلام است نیز از سخنان ارزشمند به‌جا مانده از آن امام بزرگوار است.

حضرت هادی همچون سایر امامان شیعه در دوران امامت خود نمونه‌های فراوانی از معجزات ، مکارم اخلاق، استجابت دعاها. کلمات و سخنان حکیمانه آموزنده و حیات‌بخش در زمینه های متنوع را در تاریخ به ثبت رساندند.

همسر و فرزندان:

حضرت هادی علیه السلام حدود هجده سالگی یعنی تقریباَ در سال 230 هـ. ق با زنی به نام حدیث یا سوسن ازدواج کرد که ثمره این ازدواج امام حسن عسکری علیه السلام است.

فرزندان دیگر امام هادی عبارتند از: حسین، محمد، جعفر کذّاب و دختری به نام علیّه یا عایشه.

حضرت هادی علیه السلام برادری به نام موسی مبرقع دارد و نیز دو خواهر به نام‌های فاطمه وامامه.

امام هادی سرانجام پس از 42 سال زندگی سراسر رحمت و برکت در سال 254 هـ. ق در سامراء توسط حاکمان ستمگر عباسی به شهادت رسید و در همان شهر به خاک سپرده شد.