سایت علمی و پژوهشی آسمان - 158

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید

مي پسندم 0 نمي پسندم 0

اين مطلب در تاريخ: شنبه 16 فروردین 1399 ساعت: 23:04 منتشر شده است

نويسنده:مدیریت سایت

نظرات(0)

تحقیق کامل درباره کلیه ها

بازديد: 2847

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

مقدمه

بطور معمول در هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد که هر یک در یکطرف ستون مهره ها و زیر دنده های تحتانی واقع شده اند. کلیه ها به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای بوده و از نظر شکل شبیه لوبیا می باشند. هر کلیه به اندازه مشت بسته فرد است. اکثر اعضائ بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه ها هستند

وظایف کلیه ها

داخل هر کلیه متجاوز از یک میلیون واحد بسیار ریز عملکردی بنام نفرون وجود دارد. هر نفرون از یک صافی بسیار کوچک بنام کلافه (گلومرول) که به یک لوله کوچک (توبول) متصل است تشکیل می شود. آب و مواد زائد توسط این صافی از خون جدا می شوند و به داخل لوله های کوچک (توبول ها) جریان پیدا می کنند.

قسمت عمده این آب توسط لوله های کوچک باز جذب می شود و مواد زائد بصورت غلیظ وارد ادرار میشوند تا دفع گردند.

ادرارهای جمع شده از لوله های کوچک وارد قسمت قیفی شکل بنام لگنچه کلیه شده و سپس از طریق لوله ای بنام حالب وارد مثانه می شود. مثانه ادرار را تا زمانی که ادرار کنید نگهداری می کند. پس از مثانه ادرار از طریق لوله ای بنام پیشابراه از بدن خارج می شود. کلیه سالم بطور معمول یک تا ٢ لیتر ادرار در روز و بر اساس میزان مایعات دریافتی تولید می کند. کلیه سالم قابلیت افزایش فعالیت خود را دارد بطوریکه اگر یک کلیه از دست رود کلیه دیگر بزرگ شده و کار دو کلیه را انجام خواهد داد.

سه وظیفه اصلی کلیه ها:

1کلیه ها آب بدن را تنظیم می کنند:

برای اینکه بدن شما بدرستی و به نحو مطلوب فعالیت کند لازم است که دارای حجم مناسب آب باشد. یکی از مهمترین وظایف کلیه ها برداشت آب اضافی یا حفظ آب بدن در موارد ضرورت می باشد.

2کلیه ها مواد زائد را برداشت می کنند:

بسیاری از مواد در خون و مایعات بدن باید در اندازه مناسب وجود داشته باشند تا بدن به درستی عملکرد داشته باشد. برای مثال: سدیم و پتاسیم مواد معدنی هستند که از مواد غذایی بدست می آیند. این مواد معدنی برای سلامتی لازم هستند اما باید در حد معینی نگهداشته شوند. زمانیکه کلیه ها بدرستی فعالیت کنند، مواد زائد از بدن داخل ادرار ترشح می شوند همچنین کلیه ها در تنظیم سایر مواد معدنی در بدن مانند: کلسیم و فسفر که برای تشکلی استخوان لازمند، کمک می کنند مواد زائد مانند: اوره و کراتی نیز باید از بدن خارج شوند . اوره و سایر مواد زائد زمانی که بدن پروتئین ها مانند: گوشت را تجزیه می کند، تشکیل می شوند. کراتی نین یک محصول زائد عضلات است. اگر فعالیت کلیه ها کاسته شود، اوره و کراتی نیز در خون افزایش می یابند بسیاری از محصولات زائد اگر از مایعات بدن جدا نشوند برای بدن سمی هستند برای مثال، وقتی فردی دارویی مصرف می کند، مواد زائد شیمیایی که از مصرف این دارو در بدن بوجود می آیند، عمدتا توسط کلیه ها از بدن خارج می شوند.

٣- کلیه ها هورمون می سازند:

کلیه های سالم پیک (پیغام بر) های شیمیایی مهمی بنام هورمون ها را نیز می سازند. این هورمون ها در جریان خون گردش کرده و بعضی از عملکردهای بدن مانند: فشار خون، ساخت گویچه های قرمز و برداشت کلسیم از روده ها را تنظیم می کنند.

علائم بیماری کلیوی

بیماری کلیوی معمولا بی سر و صدا پیشرفت می کند و قبل از ایجاد هر گونه شکایت موجب تخریب قسمت عمده ای از فعالیت و عملکرد کلیه می گردد. بنابراین افراد در معرض خطر پیشرفت بیماری کلیوی باید بطور مرتب مورد ارزیابی قرار گیرند. این افراد کسانی هستند که مبتلا به بیماری قند - دیابت - پرفشاری خون، بیماری عروقی و وابستگان نزدیک افراد مبتلا به بیماریهای ارثی کلیه می باشند

گاهی اوقات افراد با بیماری شدید کلیوی نیز بدون علامت می باشند. این موضوع اهمیت آزمایش خون یا ادرار را در بررسی مشکلات کلیوی روشن می کند. بهرحال شکایات و علائم زیر می توانند نشانگر بیماری کلیوی باشند که در صورت وجود، انجام آزمایشات و بررسی های بیشتر توصیه می شود

بعضی از علائمی که می تواند نشانگر بیماری کلیوی باشد عبارتند از:

• خستگی

• پرفشاری خون

• ورم چشم ها، دست یا پا

• دفع ادرار خونی، تیره یا رنگ چای

• شب ادراری(بیشتر از یک بار در موقع خواب)

• کاهش اشتها(کاهش وزن)

• خارش سراسری پایدار

فشار خون خود را بطور منظم چک کنید. فشار خون بالا و کنترل نشده سرعت طبیعی هر گونه بیماری کلیوی را افزایش می دهد. اگر شما مبتلا به بیماری قند، دیابت می باشید، باید بیماری شما تحت کنترل درآید. تعداد زیادی از بیماران کلیوی مبتلایان به بیماری قند می باشند به خصوص و حتی الامکان از مصرف داروهایی که توسط پزشک تجویز نشده اند ماند مسکن ها خودداری کنید. قبل از مصرف هر دارو حتما با پزشک خود مشورت نمائید

سایر داروهای خاص مانند سموم، آفت کش ها و مواد مخدر و ...- نیز می توانند موجب آسیب کلیه شوند. پزشک شما مشکلات و عوارض ناشی از مصرف طولانی مدت و بدون مجوز این داروها را بیان می کند

بیماری كلیه

اگر چه كلیه ها، عضوهای كوچكی هستند ، ولی از وظایف حیاتی زیادی از جمله تصفیه نمودن مواد زاید و مایعات اضافی از خون را به عهده دارند كه در حفظ سلامتی عمومی بدن موثر است. بیماری شدید كلیه، ممكن است منجر به نارسایی كامل آن شود، كه نیازمند درمان با دیالیز یا پیوند كلیه برای جلوگیری از مرگ است . اگر چه درمانهای موثری برای بسیاری از بیماریهای كلیه وجود دارد ولی مردم هنوز نمی دانند كه بیماریهای كلیه قابل پیشگیری اند.

ده عامل اصلی بیماری كلیه

معمولاً دو علت مهم برای نارسایی كلیه ها( یا مرحله نهایی بیماری كلیه) دیابت( دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان) و فشار خون بالا وجود دارد. زمانی كه این دو بیماری با درمان مراقبت شوند، بیماری های كلیه مرتبط با آنها می توانند پیشگیری شوند یا سرعت شان كاهش یابد. داروهای موثر زیادی برای درمان فشار خون بالا وجود دارند. علاوه براین، تغییرات سلامت بخش در شیوه زندگی، مانند كم نمودن وزن و ورزش مرتب در مراقبت از فشار خون بالا و حتی پیشگیری از آن موثر است. نظارت دقیق بر قند خون در بیماران دیابتی از سایر مشكلات مانند بیماری كلیه، بیماری كرونر قلب وسكته پیشگیری می كند. زمانی كه بیماران دیابتی، همزمان به فشار خون بالا مبتلا شوند، داروهای خاصی كه بازدارنده های آنزیم تبدیل كننده آنژیوتنسین نامیده می شوند، برای حفظ عملكرد كلیه ها موثرند. سومین علت اصلی مرحله نهایی بیماری كلیه گلومرولونفریت( بیماریی كه به واحدهای تصفیه كننده كلیه بنام گلومرول ، آسیب می رساند) است . در بسیاری از حالات، علت این بیماری ناشناخته است ، اما در برخی موارد ممكن است ارثی باشد یا در اثر عفونت به وجود آمده باشد.

برخی از بیماریهای دیگری كه ممكن است بر كلیه اثر بگذارند شامل عفونت ها، سنگ های كلیوی و بیماریهای ارثی، می شوند. استفاده بیش از اندازه قرص های ضد درد یا مصرف مواد مخدر مانند هروئین می تواند به كلیه ها صدمه بزند . برخی از این بیماریها قابل درمان هستند. برخی موارد، درمان می تواند سرعت پیشرفت بیماری را كاهش و طول عمر را افزایش دهد.

مرحله نهایی بیماری كلیه زمانی رخ می دهد كه حدود 90 درصد از عملكرد كلیه از بین برود. افراد مبتلا به نارسایی كلیه ممكن است دچارتهوع، استفراغ، ضعف، خستگی، گیجی، مشكل در تمركز و از دست دادن اشتها شوند، نارسایی كلیوی با آزمایش خون و ادرار قابل پیشگیری است.

نشانه های هشدار دهنده بیماری های كلیوی و دستگاه ادراری.

1- فشار خون بالا

2- پیدایش خون با پروتئین در ادرار.

3- آزمایش كراتینین خون، بالاتر از 2/1 میلی گرم در دسی لیتر در زنان و 4/1 میلی گرم در دسی لیتر در مردان(كراتینین ماده دفعی است كه توسط كلیه های سالم از خون خارج می شود. ) در بیماریهای كلیوی ، سطوح كراتینی در خون ممكن است افزایش یابد.

4- تكرار ادرار به ویژه در شب .

5- مشكل در ادرار كردن یا ادرار درد آور.

6- تورم در چشم ها، تورم دست ها و پاها به ویژه در كودكان

کلیه ونشانه های بیماری آن

کلیه (فارسی قدیمیتر گُرده) یکی از اندامهای درونی بدن انسان و برخی دیگر از جانداران است.

بطور معمول در هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد که هر یک در یکطرف ستون مهره ها و زیر دنده های تحتانی واقع شده اند. کلیه ها به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای بوده و از نظر شکل شبیه لوبیا می باشند. هر کلیه به اندازه مشت بسته فرد است. اکثر اعضاء بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه ها هستند

وظایف کلیه ها

مهمترین وظیفه کلیه ها برداشت مواد زائد از خون و بازگرداندن خون تصفیه شده به بدن می باشد. هر دقیقه حدود یک لیتر خون (یک پنجم خونی که توسط قلب پمپ می شود) از طریق سرخرگ کلیوی وارد کلیه ها می شود. پس از اینکه خون تصفیه شد خون تصفیه شده از طریق سیاهرگ های کلیوی به بدن باز می گردد. داخل هر کلیه متجاوز از یک میلیون واحد بسیار ریز عملکردی بنام نفرون وجود دارد. هر نفرون از یک صافی بسیار کوچک بنام کلافه (گلومرول) که به یک لوله کوچک (توبول) متصل است تشکیل می شود. آب و مواد زائد توسط این صافی از خون جدا می شوند و به داخل لوله های کوچک (توبول ها) جریان پیدا می کنند. قسمت عمده این آب توسط لوله های کوچک باز جذب می شود و مواد زائد بصورت غلیظ وارد ادرار میشوند تا دفع گردند. ادرارهای جمع شده از لوله های کوچک وارد قسمت قیفی شکل بنام لگنچه کلیه شده و سپس از طریق لوله ای بنام حالب وارد مثانه می شود. مثانه ادرار را تا زمانی که ادرار کنید نگهداری می کند. پس از مثانه ادرار از طریق لوله ای بنام پیشابراه از بدن خارج می شود. کلیه سالم بطور معمول یک تا ٢ لیتر ادرار در روز و بر اساس میزان مایعات دریافتی تولید می کند. کلیه سالم قابلیت افزایش فعالیت خود را دارد بطوریکه اگر یک کلیه از دست رود کلیه دیگر بزرگ شده و کار دو کلیه را انجام خواهد داد.

سه وظیفه اصلی کلیه ها

1-کلیه ها آب بدن را تنظیم می کنند: برای اینکه بدن شما بدرستی و به نحو مطلوب فعالیت کند لازم است که دارای حجم مناسب آب باشد. یکی از مهمترین وظایف کلیه ها برداشت آب اضافی یا حفظ آب بدن در موارد ضرورت می باشد.

2-کلیه ها مواد زائد را برداشت می کنند: بسیاری از مواد در خون و مایعات بدن باید در اندازه مناسب وجود داشته باشند تا بدن به درستی عملکرد داشته باشد. برای مثال: سدیم و پتاسیم مواد معدنی هستند که از مواد غذایی بدست می آیند. این مواد معدنی برای سلامتی لازم هستند اما باید در حد معینی نگهداشته شوند. زمانیکه کلیه ها بدرستی فعالیت کنند، مواد زائد از بدن داخل ادرار ترشح می شوند همچنین کلیه ها در تنظیم سایر مواد معدنی در بدن مانند: کلسیم و فسفر که برای تشکلی استخوان لازمند، کمک می کنند مواد زائد مانند: اوره و کراتی نیز باید از بدن خارج شوند . اوره و سایر مواد زائد زمانی که بدن پروتئین ها مانند: گوشت را تجزیه می کند، تشکیل می شوند. کراتی نین یک محصول زائد ماهیچه است. اگر فعالیت کلیه ها کاسته شود، اوره و کراتی نیز در خون افزایش می یابند بسیاری از محصولات زائد اگر از مایعات بدن جدا نشوند برای بدن سمی هستند برای مثال، وقتی فردی دارویی مصرف می کند، مواد زائد شیمیایی که از مصرف این دارو در بدن بوجود می آیند، عمدتا توسط کلیه ها از بدن خارج می شوند.

٣- کلیه ها هورمون می سازند: کلیه های سالم پیک (پیغام بر) های شیمیایی مهمی بنام هورمون ها را نیز می سازند. این هورمون ها در جریان خون گردش کرده و بعضی از عملکردهای بدن مانند: فشار خون، ساخت گویچه‌های قرمز و برداشت کلسیم از روده ها را تنظیم می کنند.

نشانه‌های بیماری کلیوی

بیماری کلیوی معمولا بی سر و صدا پیشرفت می کند و پیش از ایجاد هر گونه شکایت موجب تخریب قسمت عمده ای از فعالیت و عملکرد کلیه می گردد. بنابراین افراد در معرض خطر پیشرفت بیماری کلیوی باید بطور مرتب مورد ارزیابی قرار گیرند. این افراد کسانی هستند که مبتلا به بیماری قند - دیابت - پرفشاری خون، بیماری عروقی و وابستگان نزدیک افراد مبتلا به بیماریهای ارثی کلیه می باشند گاهی اوقات افراد با بیماری شدید کلیوی نیز بدون علامت می باشند. این موضوع اهمیت آزمایش خون یا ادرار را در بررسی مشکلات کلیوی روشن می کند. بهرحال شکایات و علائم زیر می توانند نشانگر بیماری کلیوی باشند که در صورت وجود، انجام آزمایشات و بررسی های بیشتر توصیه می شود بعضی از علائمی که می تواند نشانگر بیماری کلیوی باشد عبارتند از:

• خستگی

• پرفشاری خون

• ورم چشم ها، دست یا پا

• دفع ادرار خونی، تیره یا رنگ چای

• شب‌ادراری (بیشتر از یک بار در موقع خواب)

• کاهش اشتها(کاهش وزن)

• خارش سراسری پایدار

زمانی که کلیه ها نارسا شوند مواد زائد و مایعات در بدن تجمع پیدا کرده و شما نیاز به درمان دیالیز (برای تصفیه خون یا به وسیله ماشین یا از راه شکم و بصورت دیالیز صفاقی) یا پیوند کلیه دارید چگونه می توانید در پیشگیری از بیماریهای کلیوی موثر باشید. فشار خون خود را بطور منظم چک کنید. فشار خون بالا و کنترل نشده سرعت طبیعی هر گونه بیماری کلیوی را افزایش می دهد. اگر شما مبتلا به بیماری قند، دیابت می باشید، باید بیماری شما تحت کنترل درآید. تعداد زیادی از بیماران کلیوی مبتلایان به بیماری قند می باشند به ویژه و حتی الامکان از مصرف داروهایی که توسط پزشک تجویز نشده اند ماند مسکن ها خودداری کنید. پیش از مصرف هر دارو حتما با پزشک خود مشورت نمائید دیگر داروهای ویژه مانند سموم، آفت کش ها و مواد مخدر و ...- نیز می توانند موجب آسیب کلیه شوند. پزشک شما مشکلات و عوارض ناشی از مصرف طولانی مدت و بدون مجوز این داروها را بیان می کند.

کليه ها چند کارکرد مهم و اساسي دارند:

1- آنها آب بدن ما را تنظيم مي کنند. بدن براي اينکه بتواند درست کار کند، درست مثل ماشين، به تنظيم آب احتياج دارد. کليه ها آب اضافي را از بدن خارج مي کنند. گاهي هم جسم ما به آب بيشتر احتياج دارد، در اين موقع هم باز اين کليه ها هستند که آب لازم را حفظ مي کنند.

2- آنها هورمون توليد مي کنند. اين هورمونها وارد گردش خون مي شوند و فشار خون ما را تنظيم مي کنند. اين هورمونها در خون جريان مي يابند و کارهاي خيلي مهمي مي کنند مثل تنظيم فشار خون، ساختن گلبولهاي قرمز و جذب کلسيم از روده کوچک اگر يک کم زيست شناسي سرتان بشود، حتماً مي دانيد هر کدام از اينها چقدر حياتي است!

3- کليه هاي سالم مواد زايد را از بدن خارج مي کنند. مواد معدني مثل پتاسيم و سديم براي کارکرد سلولها خيلي ضروري هستند. اما زياد شدن هر کدام از آنها هم برايمان خطرناک است. مقدار اضافي از هر کدام آنها بايد توسط ادرار، که فرآورده اساسي کليه است، به بيرون فرستاده شود. کليه ها حتي به استخوانها هم کار دارند! تعجب مي کنيد؟ مقدار کلسيم و فسفر که مهمترين مواد در ساخت استخوانها هستند، توسط کليه ها کنترل مي شود. از شکستن و مصرف شدن مواد غذايي پروتئيني مثل گوشت در سلولها، موادي مثل اوره و کراتينين تشکيل مي شود. اين دو ماده همين طوري خطرناک نيستند، اما اگر در بدن باقي بمانند و زياد شوند مثل يک سم مهلک باعث مرگ، مي شوند. بدين ترتيب وقتي کليه ها دچار نارسائي و بدکاري مي شوند، عاقبت کار معلوم است!!

اما چرا کليه ها از کار مي افتند؟

وقتي کارکرد کليه به 10% مقدار معمولي اش مي رسد، ديگر نمي تواند آب، نمک يا مواد زايد را از بدن بيرون کند. در اثر اين اتفاق بافت هاي بدن مثل بادکنک پر از آب مي شوند و ورم مي کنند. اين تازه علاوه بر مسموميت خوني است که از سموم و مواد زايد انباشته شده است. فشار خون بالا مي رود و بومب ...!! اينجا را ببينيد.

بيماريهايي که باعث از کار افتادگي کليه مي شوند، عبارتند از:

• گلومرولونفريت

• ديابت

• بيماري پلي کيستيک کليه

• عوارض جنبي داروها

• پيلونفريت

• انسداد مجاري ادرار

• فشار خون بالا

وقتي کليه از کار افتاد چي؟

حالا بايد به سراغ يک روش درماني رفت. معمولاً اولين درمان ممکن دياليز کردن است. دياليز يعني تصفيه کردن خون از راه مکانيکي. به کمک اين روش مواد زايد و آب اضافي از خون خارج مي شوند و بدن نظم و ترتيب پيدا مي کند. اتفاقي که در هنگام دياليز مي افتد شبيه کار کليه است. يعني فيزيک يکساني دارد ولي در دياليزور به شکل ساده تري رخ مي دهد.

اينجا را نگاه کنيد! و دقت کنيد که دياليز چه اصولي دارد. آنها را به خاطر بسپاريد تا بتوانيد با کار يک کليه طبيعي مقايسه کنيد.

اما وقتي دياليز ديگر جواب نمي دهد، وقت پيوند کليه است! براي ادامه دادن مطلب بهتر است اول يک کمي درباره کليه بدانيم. چطور همه اين اتفاقات مهم در کليه روي مي دهند؟

خوب آخرين تصويري را که ديديد به خاطر داريد؟ هنوز کنجکاويتان سيراب نشده؟ حق داريد!! حالا به اين يکي مطلب توجه کنيد. اما براي استفاده بهتر، موقع ديدنش، سعي کنيد مهمترين نکته ها را به خاطر بياوريد. مثلاً چيزهايي که بايد دفع شوند يا بايد تنظيم شوند و دقت کنيد هر کدام از کجا وارد مسير اصلي جريان مي شوند، به خون مي روند يا به سمت لوله هاي ادراري و چرا؟ اگر هنوز بيشتر در اين فلش پيش برويد، مي توانيد مکانيسم دقيق مولکولي هر کاري را هم کشف کنيد.

کلیه و پیوند کلیه برای ناواردها!

وقتی کارکرد کلیه به ۱۰% مقدار معمولی اش می رسد، دیگر نمی تواند آب،نمک یا مواد زاید را از بدن بیرون کند. در اثر این اتفاق بافت های بدن مثلبادکنک پر از آب می شوند و ورم می کنند. این تازه علاوه بر مسمومیت خونیاست که از سموم و مواد زاید انباشته شده است. فشار خون بالا می رود و بومب ...!!

کلیه ها، اعضای لوبیا شکلی هستند که در پشت ما، درست زیر کمر قرارگرفته اند. هر کلیه یک آدم بزرگ تقریباً به اندازه یک مشت است و حدود صدگرم وزن دارد. درون هر کلیه، خون از ف*ی*ل*ت*رهای نازکی به نام نفرون ردمی شود. در هر کلیه هم حدود یک میلیون از این واحدهای کوچک تصفیه وجوددارد. به دلیل وجود نفرون هاست که دو کلیه سالم می توانند هر دو دقیقه یکبار، تمام خون بدن را تصفیه کنند.

● کلیه ها چند کارکرد مهم و اساسی دارند:

۱- آنها آب بدن ما را تنظیم می کنند. بدن برای اینکه بتواند درست کار کند، درست مثل ماشین، به تنظیم آب احتیاج دارد. کلیه ها آب اضافی را از بدن خارج می کنند. گاهی هم جسم ما به آب بیشتر احتیاج دارد، در این موقع هم باز این کلیه ها هستند که آب لازم را حفظ می کنند.

۲- آنها هورمون تولید می کنند. این هورمونها وارد گردش خون می شوند و فشار خون ما را تنظیم می کنند. این هورمونها در خون جریان می یابند و کارهای خیلی مهمی می کنند مثل تنظیم فشار خون، ساختن گلبولهای قرمز و جذب کلسیم از روده کوچک اگر یک کم زیست شناسی سرتان بشود، حتماً می دانید هر کدام از اینها چقدر حیاتی است!

۳- کلیه های سالم مواد زاید را از بدن خارج می کنند. مواد معدنی مثل پتاسیم و سدیم برای کارکرد سلولها خیلی ضروری هستند. اما زیاد شدن هر کدام از آنها هم برایمان خطرناک است. مقدار اضافی از هر کدام آنها باید توسط ادرار، که فرآورده اساسی کلیه است، به بیرون فرستاده شود. کلیه ها حتی به استخوانها هم کار دارند! تعجب می کنید؟ مقدار کلسیم و فسفر که مهمترین مواد در ساخت استخوانها هستند، توسط کلیه ها کنترل می شود. از شکستن و مصرف شدن مواد غذایی پروتئینی مثل گوشت در سلولها، موادی مثل اوره و کراتینین تشکیل می شود. این دو ماده همین طوری خطرناک نیستند، اما اگر در بدن باقی بمانند و زیاد شوند مثل یک سم مهلک باعث مرگ، می شوند. بدین ترتیب وقتی کلیه ها دچار نارسائی و بدکاری می شوند، عاقبت کار معلوم است!!

تغذيه در بيماران پيوند کليه

پيوند کليه در مراحل پاياني بيماري ESRD ( نارسايي کليه در مرحله آخر ) براي بيماراني انجام مي گيرد که ميزان تصفيه گلومرولي آنها بسيار کم شده و 90% کليه آنها از کار افتاده است بنابراين کليه

نمي تواند فعاليتهاي طبيعي خود را مثل دفع مواد زائد انجام دهد .

مشکلات تغذيه اي بيماران قبل از پيوند

1- افزايش قند خون : براي اصلاح و کاهش دادن قند خون بايد قندهاي ساده مثل شکر ، عسل ، شکلات ، نوشابه ، قند و کيک و کل کربوهيدرات غذايي را محدود کنيد .

2- افزايش پتاسيم خون : بايد غذاهاي حاوي پتاسيم بالا را محدود کرد سبزيهاي مانند اسفناج، بروکلي ، نخود ، رب ،

آب گوجه فرنگي ، گوجه فرنگي ، هويچ ، لوبيا سفيد وقرمز و عدس و سيب زميني و ميوه هايي مانند موز ، خرما ، طالبي ، پرتقال ، کيوي ، انجير ، زردآلو ، شليل ، کشمش ، هندوانه ، ريواس

3- افزايش فسفر : بايد غذاهاي حاوي فسفر زياد را محدود کرد شامل شير ، ماست ، پنير ، انواع گوشت و حبوبات و دانه هاي روغني ( آجيل ) ، جگر ، تخم مرغ ، نوشابه

4- افزايش سديم : غذاهاي حاوي نمک زياد مثل کالباس ، سوسيس ، خيارشور ، ترشي ، زيتون ، آجيل شور ، چيپس ، پنير و نمک را بايد کاهش داد .

عوارض تغذيه اي پس از پيوند در ابتدا (وقتي پيوند تازه انجام گرفته است )

1- افزايش دفع پرتئين : بنابراين بايد پروتئين و انرژي رژيم غذايي را افزايش داد

2- افزايش پتاسيم خون : بايد غذاهاي حاوي پتاسيم بالا را محدود کنيد و از سبزيجات و ميوه جات با پتاسيم کم و متوسط استفاده کنيد

3- افزايش چربيهاي خون: براي کاهش دادن چربيهاي خون بايد کل چربي رژيم و کلسترول محدود شود . بنابراين ازمصرف مواد غذاي چرب مثل کره ، روغن جامد ، و تخم مرغ بيش از 3 بار در هفته خودداري شود

- در اين زمان محدوديت زياد کربوهيدرات رژيم نياز نيست .

عوارض و مشکلات تغذيه اي پس از پيوند براي مدت طولاني :

1-افزايش قند خون : به خاطر استفاده از داروهاي استروئيدي قند خون افزايش

مي يابد بنابراين بايد قندهاي ساده را محدود کرد . همچنين کل انرژي مصرفي را نيز بايد کاهش داد ( در صورت چاقي )

2- افزايش پتاسيم خون : بايد پتاسيم رژيم غذايي را محدود کنيد .

از غذاهاي غني از پتاسيم که قبلاً ذکر کرديم کمتر استفاده شود .

- در 6 ماه اول پس از پيوند وزن بيماران افزايش مي يابد بنابراين پس از پيوند بايد ميزان انرژي مورد نياز تعديل شود و براي جلوگيري از عوارض سوء چاقي بيمار بايد فعاليتهاي خود را با انجام ورزشهاي سبک شروع کند و در مصرف غذا زياده روي نکند .

- مواد غذايي با چربي بالا مثل کره ، خامه ، روغن جامد ، پنير حامه اي بايد محدود شود .

- کلسترول بايد mg 300 در هر روز استفاده شود بنابراين از خوردن کله پاچه ، کره ، دل ، قلوه و بيش از 3 تخم مرغ در هر هفته بايد خودداري شود.

عوارض داروها :

کورتيکوستروئيدها مثل پردنيزون عوارضي مانند افزايش وزن و افزايش چوبي خون را به دنبال دارد . بنابراين غذا در تعداد دفعات بيشتر و با حجم کمتر مصرف شود.

اين داروها باعث تحليل عضلاني نيز

مي شوند بنابراين انجام ورزش مي تواند در حفظ بافت عضلاني موثر باشد .

سيکلوسپورين باعث ايجاد پرفشاري خون مي شود بنابراين مواد غذايي با نمک بالا بايد محدود شود . اين دارو باعث ايجاد حالت تهوع ، استفراغ ، کمبود اشتها و افزايش پتاسيم خون نيز مي شود .

دياليز ( Dialysis )

دیالیز نوعی درمان است که برخی فعالیتهای کلیه طبیعی را انجام می دهد.این درمان زمانی که کلیه های شما قادر به برآوردن نیازهای بدنتان نباشد مورد احتیاج است.

چه موقع دیالیز مورد نیاز است؟

زمانی که دچار نارسایی انتهایی کلیه شوید به دیالیز نیاز خواهید داشت—معمولاًزمانی که 85 تا 90 درصد عملکرد کلیه هاتان از بین برود.

دیالیز چه کار انجام می دهد؟

شبیه کلیه های سالم،دیالیز تعادل بدنتان را حفظ می کند.دیالیز اعمال زیر را انجام می دهد:

• مواد زائد،نمک و آب اضافی را به منظور جلوگیری ازانباشته شدنشان در بدن دفع می کند

• سطح برخی مواد شیمیایی بدن مثل پتاسیم،سدیم و بی کربنات را در خونتان ثابت نگه می دارد

• به تنظیم فشار خون کمک می کند

آیا نارسایی کلیه دائمی است؟

نه همیشه.بعضی انواع نارسایی حاد کلیه با درمان بهتر می شوند.در برخی انواع نارسایی حاد کلیه ،دیالیز ممکن است تنها برای دورۀ کوتاهی از زمان ،تا بهتر شدن عملکرد کلیه ها نیاز باشد.

در نارسایی مزمن یا انتهایی کلیه ها ،کلیه هاتان بهتر نخواهند شد و شما برای باقیمانده زندگیتان به دیالیز نیاز خواهید داشت.اگر پزشکتان تشخیص دهدکه کاندید دریافت کلیه جدید هستید،ممکن است در لیست انتظار عمل قرار گیرید.

دیالیز کجا انجام می شود؟

دیالیز ممکن است در بیمارستان،در بخش دیالیز غیر بیمارستانی ،یا در خانه انجام شود.شما و پزشکتان بسته به وضعیت بالینی و علاقه تان تصمیم می گیرید کدام محل بهتر است.

آیا دیالیز انواع گوناگون دارد؟

بله،دو نوع دیالیز وجود دارد—همودیالیز و دیالیز صفاقی

همودیالیز چیست؟

در همودیالیز ،یک کلیه مصنوعی(همودیالیزر)برای تصفیه مواد زائد ، مواد شیمیایی، و مایعات اضافی از خون شما بکار می رود.برای فرستادن خونتان به درون کلیه مصنوعی ،پزشک نیاز به یک راه دسترسی(ورودی)به رگهای شما دارد.این امر با یک جراحی کوچک به درون بازو یا ساق شما امکان پذیر است.

گاهی اوقات ،این راه با اتصال یک سرخرگ به ورید در ناحیه زیر پوستتان و تشکیل یک رگ خونی بزرگتر بنام فیستول عملی می شود.

با این وجود در صورتیکه رگهای شما برای فیستول کافی نباشند،پزشک از یک لوله پلاستیکی برای اتصال یک سرخرگ و یک سیاهرگ زیر پوستتان استفاده می کند.این امر پیوند نامیده می شود.

گاهی راه ورودی توسط یک لوله پلاستیکی باریک بنام کاتتر ایجاد می شود،که درون وریدهای بزرگ گردنی تان قرار می گیرد.این روش دسترسی موقتی است،ولی گاهی برای درمان دراز مدت بکار می رود.

درمان همودیالیز چقدر طول می کشد؟

زمان مورد نیاز برای دیالیز شما بستگی دارد به :

• میزان کارآیی کلیه های شما

• مقدار مایعاتی که بین درمانها در بدنتان انباشته می شود

• چقدر مواد زائد در بدنتان دارید

• چثه شما چقدر است

• نوع کلیه مصنوعی مورد استفاده

معمولاً هر درمان همودیالیز حدود 4 ساعت طول می کشدو سه بار در هفته انجام می شود.

یک روش همودیالیز بنام دیالیز با جریان بالاممکن است زمان کمتری ببرد.شما می توانید با پزشکتان مشورت کنید که ببیند آیا این درمان می تواند برای شما مناسب باشد.

دیالیز صفاقی چیست و چگونه کار می کند؟

در این نوع دیالیز ،خون شما درون بدنتان تصفیه می شود.پزشک یک عمل جراحی انجام خواهد داد تا یک لوله پلاستیکی بنام کاتتر را درون شکمتان جاسازی کند(کاتتر بِلی) و یک راه ورودی ایجاد کند.در طول درمان ،محدوده شکم (یا حفره پریتوئن )به آرامی از راه کاتتر با یک مایع دیالیز(دیالیزات) پر می شود.خون در سرخرگها و سیاهرگهایی که حفره صفاقی شما را پوشانده اند نگاه داشته می شود.مایعات اضافی و مواد زائد خارج از خون به درون دیالیزات کشیده می شوند.دو نوع عمدۀ دیالیز صفاقی وجود دارد.

انواع مختلف دیالیز صفاقی چیست و چگونه عمل می کنند؟

چندین نوع دیالیز صفاقی وجود دارد ولی دو نوع عمده عبارتند از:دیالیز صفاقی مداوم سیار(CAPD)و دیالیز صفاقی مداوم گردشی(CCPD).

دیالیز صفاقی مداوم سیار(CAPD) تنها نوع دیالیز صفاقی است که بدون ماشین انجام می شود. معمولاً چهار یا پنج بار در روزدر خانه یا محل کار خودتان انجامش می دهید.یک کیسه دیالیز (حدود دو لیتر) را از طریق کاتتر وارد حفره پریتوئن خود می کنید.مایع دیالیز برای حدود چهار یا پنج ساعت آنجا می ماند،قبل از اینکه به داخل کیسه برگردد و دور ریخته شود.این کار تعویض نامیده می شود.هر بار که عمل تعویض را انجام می دهید یک کیسه جدید دیالیز مصرف می کنید.درزمانی که دیالیز در حفره صفاقی شماست ،می توانید مشغول فعالیتهای روزمره خود در محیط کار ،مدرسه یا در خانه باشید.

دیالیز صفاقی مداوم گردشی(CCPD) معمولاً در خانه با استفاده از یک ماشین بنام سیکلر انجام می شود.این روش شبیه دیالیز صفاقی مداوم سیار(CAPD) است با این تفاوت که چندین سیکل(تعویض) صورت می گیرد.هر سیکل معمولاً 1-2/1 ساعت طول می کشد و تعویض ها در طول شب وقتی خوابیده اید انجام می شود.

آیا دیالیز به بهبود بیماری کلیوی کمک می کند؟

خیر.دیالیز برخی اعمال کلیه سالم را انجام می دهد،ولی بیماری کلیوی را بهتر نمی کند.شما نیازمند درمان دیالیز برای تمام عمر هستید مگر اینکه بتوانید پیوند کلیه انجام دهید .

آیا دیالیز ناراحت کننده است؟

ممکن است حین ورود سوزن به داخل فیستول یا گرافت کمی ناراحتی داشته باشید،ولی بیشتر بیماران مشکل دیگری ندارند.خود دیالیز بدون درد است.با وجود این برخی بیماران ممکن است افت فشار خون داشته باشند.اگر این مورد رخ دهد،ممکن است احساس ناراحتی در معده،استفراغ،سردرد یا دل پیچه داشته باشید.با دیالیزهای پی در پی، این مشکلات بر طرف می شود.

از چه زمانی دیالیز وجود داشته است؟

همودیالیز و دیالیز صفاقی از اواسط دهۀ 1940 انجام می شده است.دیالیز ،بعنوان یک درمان معمول از سال 1960 شروع گردید و هم اکنون یک درمان استاندارد در همه جای دنیا است. CAPDاز سال 1976 شروع شد.هزاران بیمار با این درمان مداوا شده اند.

چه مدت می توانید با دیالیز زنده بمانید؟

هنوز دقیق نمی دانیم چه مدت بیماران روی دیالیز زنده می مانند.فکر می کنیم برخی بیماران دیالیزی ممکن است مثل افراد بدون ناراحتی کلیه عمر کنند.

آیا دیالیز گران قیمت است؟

بله.دیالیز هزینه زیادی بر می دارد.البته دولت 80٪ کل هزینۀ دیالیز اکثر بیماران را پرداخت می کند.بیمه های درمانی خصوصی یا سازمانهای همیاری پزشکی در پرداخت هزینه کمک می کنند.

آیا بیماران دیالیزی احساس طبیعی دارند؟

بسیاری بیماران بجز زمان دیالیز زندگی طبیعی دارند.دیالیز معمولاً احساس بهتری به شما می دهد زیرا بسیاری مشکلات مربوط به نارسایی کلیه را رفع می کند.شما و خانواده تان برای استفاده از دیالیز به زمان نیاز دارید.

آیا بیماران دیالیزی باید رژیمشان را کنترل کنند؟

بله.شما ممکن است روی یک رژیم خاص باشید.ممکن است قادر نباشید هر چه دوست دارید بخورید،و ممکن است لازم باشد مقدار مایعات مصرفی را محدود کنید.تغذیه شما ممکن است بسته به نوع دیالیز تغییر کند.

آیا بیماران دیالیزی می توانند مسافرت کنند؟

بله .مراکز دیالیز در هر نقطه از آمریکا و بسیاری کشورهای خارجی وجود دارد.درمان استاندارد شده است.شما باید قبل از مسافرت در مرکز دیگری وقت دیالیز بگیرید.پرسنل مرکز دیالیز شما می توانند به شما برای وقت گرفتن کمک کنند.

آیا بیماران دیالیزی قادر به ادامه کار هستند؟

بسیاری بیماران دیالیزی پس از انجام دیالیز قادر به بازگشت به کار هستند.اگر کار شما فعالیت بدنی زیادی را می طلبد(بلند کردن اجسام سنگین،حفاری و غیره)،ممکن است نیاز به تغییر شغل داشته باشید.

دياليز ( Dialysis )

چه موقع دیالیز مورد نیاز است؟

دیالیز چه کار انجام می دهد؟

شبیه کلیه های سالم،دیالیز تعادل بدنتان را حفظ می کند.دیالیز اعمال زیر را انجام می دهد:

• مواد زائد،نمک و آب اضافی را به منظور جلوگیری ازانباشته شدنشان در بدن دفع می کند

• سطح برخی مواد شیمیایی بدن مثل پتاسیم،سدیم و بی کربنات را در خونتان ثابت نگه می دارد

• به تنظیم فشار خون کمک می کند

آیا نارسایی کلیه دائمی است؟

دیالیز کجا انجام می شود؟

آیا دیالیز انواع گوناگون دارد؟

بله،دو نوع دیالیز وجود دارد—همودیالیز و دیالیز صفاقی

همودیالیز چیست؟

درمان همودیالیز چقدر طول می کشد؟

زمان مورد نیاز برای دیالیز شما بستگی دارد به :

• میزان کارآیی کلیه های شما

• مقدار مایعاتی که بین درمانها در بدنتان انباشته می شود

• چقدر مواد زائد در بدنتان دارید

• چثه شما چقدر است

• نوع کلیه مصنوعی مورد استفاده

معمولاً هر درمان همودیالیز حدود 4 ساعت طول می کشدو سه بار در هفته انجام می شود.

دیالیز صفاقی چیست و چگونه کار می کند؟

انواع مختلف دیالیز صفاقی چیست و چگونه عمل می کنند؟

آیا دیالیز به بهبود بیماری کلیوی کمک می کند؟

آیا دیالیز ناراحت کننده است؟

از چه زمانی دیالیز وجود داشته است؟

چه مدت می توانید با دیالیز زنده بمانید؟

آیا دیالیز گران قیمت است؟

آیا بیماران دیالیزی احساس طبیعی دارند؟

آیا بیماران دیالیزی باید رژیمشان را کنترل کنند؟

آیا بیماران دیالیزی می توانند مسافرت کنند؟

آیا بیماران دیالیزی قادر به ادامه کار هستند؟

منبع:

دانشنامه رشد

دانشنامه ويكيپديا

براي ديدن ساير اقدام پژوهي هاوگزارش تخصصي ها وتحقيقات ديگر برروي لينک هاي زيرکليک کنيد

مفهوم نسبتاً پايدار. 4

مي پسندم 1 نمي پسندم 0

اين مطلب در تاريخ: شنبه 16 فروردین 1399 ساعت: 22:46 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد کلیه کلاس چهارم ابتدایی,مقاله در مورد کلیه,اجزای کلیه,ادرار از کلیه ها به کجا میرود تا دفع شود,توبول کلیه چیست,کار کلیه چیست کلاس چهارم,فیزیولوژی کلیه,عکس واقعی کلیه انسان,

نويسنده:مدیریت سایت

نظرات(1)

مقاله کامل درباره یادگیری

بازديد: 97

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,تحقیق دانشجویی,تحقیق رایگان دبیران و معلمان,

مقدمه

دنياي آينده پيام خوشبختي و رفاه براي مردمي دارد كه خوب و سريع ياد مي‌گيرند.

هدف تدريس، بادآوري اسفنج جذب سخنان معلم نيست، بلكه تداوم يادگيري پس از ترك كلاس است. واژه تدريس معادل عمل كردن و واژه يادگيري معادل واژه ياد گرفتن است. بايد تدريس منجر به يادگيري شود. مديران آموزش و معلمان عزيز ما عنوز هم ايثارگرانند. از خود مايه مي‌گذارند تا اميد جامعه به آموزش و پرورش مطلوب را زنده نگهدارند. توجه و حمايت همه جانبه از كساني كه اين راه خطير را برگزيده‌اند، پرصواب‌ترين راه زيستن است. اعتلاي كيفيت اثربخش خدمات در ايران و معلمان براي بهبود يادگيري شاگردان در گرو حرفه‌اي شدن آنان است.

منتقدان بسياري معتقدند كه آموزش خوب است كه بتواند به شاگردان كمك كند تا مطالب كتاب‌ها را به صورت مفهومي بياموزند، ولي به نظر ما آموزش خوب است كه فرد را در يادگيري مفهومي مستقل سازد و حصول با اهداف آن از جمله رشد جسمي، ذهني، هنري، عاطفي، اجتماعي، اخلاقي، معنوي، روحي، پرورش استعدادها، قابليت فردي، شغلي، تحصيلي، حرفه‌اي و ... دانش‌آموزان و دانشجويان را تسهيل كند.

به نظر شما وقتي نوجوان 12 ساله‌اي با استفاده از آزمايشگاه زبان، لغات و مفاهيم جديدي را در يك زبان بيگانه فرا مي‌گيرد و از پيشرفت خود راضي به نظر مي‌رسد، چه حادثه‌اي رخ داده است؟

يا اينكه وقتي دانشجوي تاريخ با استفاده از بيشتر تاريخي خود به تحليل روند سياسي ـ اجتماعي جامعه مي‌پردازد، و يا دانشجوي رشته فني مهارت‌هاي لازم را در كار كردن با موتورها و دستگاه‌هاي فني پيچيده كسب مي‌كند و به اين مهارت خود مي‌بالد، چه تحولي صورت گرفته است.

هر يك از مثال‌هاي فوق، بيانگر نوعي از انواع يادگيري در مدرسه است. اما آيا يادگيري شما در مدرسه رخ مي‌دهد؟ خير. يادگيريدر همه جا اتفاق مي‌افتد: منزل، كارخانه، كوچه، خيابان و ..... در واقع يادگيري شامل تمام مهارت‌ها، گرايش‌ها، دانش‌ها و معلوماتي است كه انسان در طول زندگي خود كسب مي‌كند. اگرچه همه روان‌شناسان تربيتي و متخصصان تعليم و تربيت مفترفند كه يادگيري شما در مدرسه رخ نمي‌دهد، اما معمولاً به بررسي آن نوع از يادگيري كه در مدرسه رخ مي‌دهد، بيشتر علاقه نشان مي‌دهند.

براي يادگيري تعاريف متعددي ارائه شده است. اكثر مردم و بسياري از معلمان يادگيري را عبارت از كسب اطلاعات، معلومات يا مهارت‌هاي خاص مي‌دانند.

عده‌اي از مربيان آن را انتقال مفاهيم علمي از فردي به فرد ديگر تصور مي‌كنند. در چنين برداشتي از يادگيري، ذهن شاگرد به منزله انبار يامخزني خالص تصور مي‌شود كه بايد بوسيله معلم پر شود. در فرآيند اين نوع يادگيري، معلم نقش اساسي دارد. او علاوه بر آنكه مفاهيم علمي را به شاگرد انتقال مي‌دهد، تعليم را نيز برعهده دارد. اما در اين ميان، شاگرد چندان فعاليتي از خود بروز نمي‌دهد و بيشتر حمايت‌پذيرندگي و انفعالي دارد و تنها وظيفه‌اش گوش دادن به سخنان معلم و به خاطر سپردن مطالب درسي است. در اين نوع يادگيري، هرچه شاگرد مطالب علمي و ادبي را بيشتر با خاطر بسپارد، پيشرفت بيشتري نصيب او مي‌شود، اما يادگيري از طريق حفظ و تكرار موجب يادگيري معنادار ندارد و اغلب مطالب علمي براي شاگرد، نامفهوم مي‌ماند، زيرا ارتباط و تناسبي با تجارب زندگي واقعي او ندارد. در اين نوع فعاليت آموزشي به نيازها و رغبت‌ها و علائق شاگردان اصولاً توجه نمي‌شود.

بنابراين اين شيوه تحصيل چندان تغييري در طرز تفكر عادات و تمايلات و اعمال شاگردان ايجاد نمي‌كند. عادات ناپسند، طرز تفكر نادرست و غيرمنطقي، قضاوت‌هاي بي‌پايه، خشم و ترس بيجا، ضعف و تزلزل دائم، كمي رشد اخلاقي و اجتماعي و دارا نبودن روح همكاران حاصل چنين برداشتي از يادگيري و معلول روش‌هاي نادرسي است كه با چنين تفكري در مدارس اعمال مي‌شود.

رفتارگرايان، رفتار را تغيير در رفتار قابل مشاهده و اندازه‌گيري تعريف كرده‌اند. يادگيري با هر بينشي كه تعريف شود، اساس رفتار انسان را تشكيل مي‌دهد و نخستين صفت بارز آن تغيير است. البته يادگيري كه به تدريج رخ مي‌دهد و نسبتاً ثابت و پايدار است و بر اثر تجربه حاصل شود. از طريق يادگيري فرد با محيط خود آشنا مي‌شود و در مقابل محيط مقاومت مي‌كند، محيط را تغيير مي‌دهد، براي تامين احتياجات خود از آن استفاده مي‌كند، گاهي تحت تاثير آن قرار مي‌گيرد و زماني خود را با آن سازگار و منطبق مي‌سازد. در واقع يادگيري فرآيندي است كه طي آن رفتار موجود زنده بر اثر تجربه تغيير مي‌يابد. بنابراين اگر بخواهيم تعريفي همه جانبه و درخور از يادگيري ارائه دهيم، مي‌توانيم از تعريف هيلگارد و ماركوئيز استفاده كنيم:

يادگيري عبارت است از فرآيند تغييرات نسبتاً پايدار در رفتار بالقوه فرد بر اثر تجربه. در اين تعريف با 5 اصطلاح مواجه مي‌شويم، يعني: فرآيند، تغيير، نسبتاً پايدار، رفتار بالقوه و تجربه.

مفهوم فرآيند

فرآيند بر وقايع و روابط پويا، جاري، مستمر و پيوسته در حال تغيير اطلاق مي‌شود. بنابراين از ويژگي بارز فرآيند، حركت و پويايي آن است. اين امر بر اثر تعامل دائم اجزاء و متغيرهاي موجود در آن صورت مي‌‌گيرد و در واقع يك فرآيند آغاز و پاياني ندارد. پس مي‌توان گفت كه يادگيري يك فرآيند است، چون تمامي مشخصات يك فرآيند را داراست، يعني بر اثر تعامل دائم فرد با محيط صورت مي‌گيرد و هميشه و در همه جا به طور پيوسته و مستمر صورت مي‌گيرد.

مفهوم تغيير

يادگيري نوعي تغيير است كه در فرآيند تجربه اتفاق مي‌افتد، اما نه هر تغييري، بلكه تغييري يادگيري محسوب مي‌شود. اولاً به تدريج حاصل شود و ثانياً نسبتاً ثابت و پايدار باشد. بنابراين تغييرات ناشي از رشد و بلوغ و تغييرات فيزيولوژيك (مثل تغيير اندازه مردم چشم در تاريكي) و تغييراتي كه بر اثر عوامل مكانيكي يا شيميايي (مانند گرفتگي ماهيچه‌ها بر اثر خستگي و استعمال داروها) بوجود مي‌آيد، يادگيري نيست.

مفهوم نسبتاً پايدار

كاربرد مفهوم نسبتاً پايدار به اين دليل است كه تغييرات موقت رفتار از نوع انگيزش، انطباق حسي يا خستگي ناشي مي‌شوند. از حيطه يادگيري بيرون هستند، زيرا تغييرات حاصل از يادگيري، تغييرات نسبتاً پايدارند. به عبارت ديگر، يادگيري دربر گيرنده تغييرات نسبتاً دائم است و رفتار موردي، لحظه‌اي و يا متعادلي به هيچ وجه يادگيري ناميده نمي‌شود.

مفهوم رفتار بالقوه

كاربرد عبارت رفتار رفتار بالقوه، دليل بر تفاوت بين مفهوم يادگيري و عملكرد است. يادگيري تغييراتي است كه در ساخت ذهني فرد ايجاد مي‌شود و در حال حاضر، قابل اندازه‌گيري نيست. مقداري از تغييرات حاصل از يادگيري، ممكن است به علت مساعد بودن شرايط به رفتار بالفعل تبديل شود كه در اصطلاح به آن عملكرد مي‌گويند، ولي هميشه نبايد انتظار داشت كه آثار يادگيري بلافاصله در رفتار بالفعل يا عملكرد يادگيرنده پديدار شود. گاهي اوقات بدون اينكه در رفتار بالفعل فرد تغييري حاصل شود، يادگيري بوقوع مي‌پيوندد. مثلاً ممكن است دانشجويان رشته علوم تربيتي، مفاهيم مربوط به درس «روش‌ها و فنون تدريس» را ياد بگيرند، اما فرصت تدريس براي آنان فراهم نگردد و رفتار بالقوه‌شان به عملكرد تبديل نشود. از همين روست كه هيلگارد و ماركوئيز در تعريف يادگيري به جاي تغيير در رفتار، اصطلاح تغيير در رفتار بالقوه را برگزيده‌اند.

مفهوم تجربه

كاربرد كلمه تجربه در تعريف، حاكي از اين است كه تنها آن دسته از تغييرات رفتار را مي‌توان يادگيري ناميد كه محصول تجربه، يعني تاثير متقابل فرد و محيط در يكديگر باشد. اگر تجربه را تعامل ميان فرد و محيط، يعني تاثيرپذيري فرد از محيط و تاثيرگذاري فرد در محيط به دنبال يك سلسله فعل و انفعالات بدانيم، يادگيري را حاصل تلاش، حركتف فعاليت و مشاركت شخص يادگيرنده خواهيم دانست. در برخورد فرد با محيط براي يادگيري، اعضاي حسي، دستگاه عصبي، تجربه‌هاي قبلي، تمايلات و گرايش‌ها و هدف‌هاي يادگيرنده، نقش موثري بر عهده دارند. در واقع، كل شخصيت فرد در تمام ابعاد خود، در فرآيند تعامل قرار مي‌گيرد و تغيير پيدا مي‌كند.

تفاوت يادگيري و عملكرد

با توجه به تعريفي كه از يادگيري ارائه كرديم، اگر عملكرد را تجلي تغييرات ناشي از يادگيري در قالب رفتارهاي آشكار شده و قابل مشاهده يا تبديل رفتار بالقوه و رفتار بالفعل بدانيم، بايد بپذيريم كه يادگيري و عملكرد با يكديگر متفاوت‌اند. در اغلب موارد، تغييرات حاصل از يادگيري بلافاصله در عملكرد يا رفتار بروز نمي‌كند. عملكرد متاثر از عوامل متعددي مانند انگيزش، گرايش، مقتضيات و موقعيات مختلف محيط است. به اقتضاي اين عوامل، عملكرد ممكن است براي يادگيري يك شاخص صحيح يا ناصحيح باشد، زيرا يادگيري تغييري نامشهود است. در هر صورت، عملكرد شاخصي است كه گاه يادگيري را به درستي و گاه به طريق نادرست نشان مي‌دهد. لذا براي دريافت ميزان يادگيري افراد هميشه نمي‌توان به آزمايش‌ها يا امتحاناتي كه به عنوان شاخص‌هاي يادگيري بكار مي‌روند، اعتماد داشت. ارزشيابي بستگي به شرايط محيط، گاه تصويري نسبتاً واقعي و گاه غيرواقعي از يادگيري آزمايش شونده بدست مي‌دهد. در واقع، امتحان و ارزشيابي، به ندرت يادگيري شاگردان را به تمامي منعكس مي‌كند. با چنين محدوديتي تنها راه اندازه‌گيري ميزان يادگيري توسل به مشاهده دقيق رفتار يادگيرنده با وسايلي است كه امكانات مشاهده دقيق را فراهم مي‌آورد. براي اين كار بايد رفتار يادگيرنده پيش از تجربه و پس از آن مقايسه شود.

اگر رفتار او پس از قرار گرفتن در يك موقعيت يادگيري (تجربه) در مقايسه با پيش از آن گوياي تغيير باشد، يادگيري صورت گرفته است. به عنوان مثال، بذر گياهي را درنظر بگيريد كه قدرت رويش و محصول‌دهي آن در ايستگاه كشاورزي با فعل و انفعالات خاص تغيير داده شده و به عبارت ديگر اصلاح شده، اين اصلاح به اين معني نيست كه بذر اصلاح شده در هر جا و هر شرايطي محصول خوبي خواهد داد، بلكه به رغم تغييرات بالقوه به فعل درآوردن آنها مستلزم فراهم شدن شرايط مطلوب است. چنانچه بذر اصلاح شده در انبار بماند، هرگز محصول نخواهد داد و در وضعيت نامساعد نيز محصول خوبي از آن حاصل نخواهد شد. رويش بالقوه هنگامي به رويش بالفعل و محصول‌دهي مطلوب تبدل خواهد شد كه در محيط مناسبي صورت پذيرد. البته در چنين شرايطي نيز نمي‌تواند انتظار داشت كه تمام تغييرات بالقوه ايجاد شده به رشد بالفعل تبديل شود.

دانشجويي را درنظر بگيريد كه در كلاس فيزيك مباحث مربوط به نور و آزمايش‌هاي آن را فرا گرفته است. روشن است وي تا زماني كه موقعيت و امكانات آزمايشگاهي فراهم نشده است يا جلسه امتحاني پيش نياورده باشد، نمي‌تواند رفتار بالقوه خود را به شكل رفتار بالفعل ظاهر سازد. در اين وضعيت نيز نمي‌توان مطمئن بود كه كليه آموخته‌هاي دانشجو به فعليت برسد.

چيزي كه در انتها بايستي به آن توجه كرد، اين است كه آنچه مورد مطالعه، قضاوت و ارزشيابي قرار مي‌گيرد، عملكرد دانشجو در جلسه امتحان يا آزمايشگاه است نه تمامي يادگيري وي.

البته نكته مهم اينكه تا انسان نخواهد ياد بگيرد، يادگيري صورت نمي‌پذيرد. به عبارت ديگر تا در يادگيرنده حالت طلب و نياز و كوشش بوجود نيايد، يادگيري به وقوع نمي‌پيوندد. احساس نياز و كوشش به يادگيري اولين و اصلي‌ترين شرط يادگيري در جريان آموزش و پرورش است.

قوانين يادگيري

ا. قانون آمادگي

يعني يادگيرنده بايستي از لحاظ جسمي، عاطفي، ذهني و عقلي به اندازه كافي رشد كرده باشد تا بتواند آموختني‌هاي معيني را فرا گيرد. به عنوان مثال، آموختن رنگ‌ها تا قبل از 4 سالگي براي كودك سخت است.

2. قانون اثر

انسان‌ها ميل دارند تجاربي كه مطلوب و رضايت‌بخش است را بپذيرند و تكرار كنند و از آنهايي كه اثر ناخوشايند دارند، بپرهيزند. در امر آموزش مهمترين عاملي كه باعث رضايت خاطر دانش‌آموزان مي‌شود، فهم و درك درس است، زيرا يادگيري درس علاوه بر اين كه به طور مستقيم وي را خشنود مي‌سازد، چون موفقيت او در درس كه ياد گرفته تحسين معلم، همكلاسان و افراد خانواده را به همراه دارد، به طور غيرمستقيم هم تشويق مي‌شود كه بهتر و بيشتر ياد بگيرد.

3. قانون تمرين

اين قانون عنوان مي‌كند كه تكرار و تمرين در يادگيري و دوام آن تاثير فراوان دارد، زيرا هرقدر عملي بيشتر تكرار شود، آن عمل زودتر به صورت مهارت و عادت درمي‌آيد و در اثر تكرار درست، تبخير ايجاد مي‌شود. تمرين غلط نيز عادت غلط ايجاد مي‌كند و ترك عادت نادرست و دشوار است. به عنوان مثال اگر دانش‌آموزي در كلاس اول ابتدايي نوشتن اعداد را از سمت راست تمرين كند و معلم به موقع او را راهنمايي نكند، ترك اين عادت براي او مشكل مي‌شود.

4. قانون تقدم

معمولاً نخستين خاطرات كلاس درس بيشتر در ذهن باقي مي‌مانند. در همين جهت در اوايل سال تحصيلي و در نخستين روز تشكيل كلاس بايد رفتار و برخورد معلم با دانش‌آموزان صحيح و منطقي باشد، به ويژه كه در اغلب موارد دانش‌آموزان با معلمان جديد روبرو مي‌شوند و چون به كلاس بالاتري رفته‌اند و با درس‌هاي تازه هم آشنا نيستند، ممكن است اين عوامل در آنها توليد نگراني و اضطراب مي‌كند. از اين رو لازم است كه در جلسات اوليه اعتماد آنان جلب شود و اطمينان حاصل كنند كه يادگيري درس برايشان مفيد و آسان است.

5. قانون شوت

يك واقعه مهيج و جذاب بيشتر از واقعه‌اي عادي و كسل كننده در ذهن باقي مي‌ماند. به همين دليل درس‌هاي آن عده از معلميني كه با حالتي با روح و مهيج تدريس مي‌كنند، بيشتر جلب توجه مي‌كند و در خاطر مي‌ماند. البته منظور اين نيست كه كلاس درس به سيرك يا سينما تبدل شود، بلكه هدف آن است كه معلم با آوردن مثال‌ها و نمره هاي زنده و استفاده از فناوري آموزشي و به فعاليت واداشتن دانش‌آموزان حالتي پرتحرك و جذاب در كلاس ايجاد كند.

6. قانون عدم كاربرد

مهارت و دانشي كه بكار گرفته نشود، به تدريج و به ميزان زيادي فراموش خواهد شد، يعني معلم بايستي موقعيت‌هايي تدارك ببييد تا دانش‌آموزان بتوانند آموخته‌هاي خود را بكار گيرند.

عوامل موثر در يادگيري

عوامل زيادي وجود دارند كه يادگيري را براي دانش‌آموزان راحت‌تر و آسان‌تر مي‌كند، به طوري كه مطالبي كه ياد گرفته شده به طور عميق در ذهن آنها باقي خواهد ماند. بنابراين بايد به اين عوامل اهميت خاصي داده شود كه معلم، مربيان، مدير، اوليا و .... نقش بسزايي در ايفاي آنها دارند. تعدادي از عوامل در يادگيري دانش‌آموزان به قرار زير است كه توضيحات مختصري در مورد آنها داده شده است.

1. آمادگي

اولين و مهمترين عامل براي يادگيري دانش‌آموزان، مساله آمادگي آنهاست. يك دانش‌آموز بايد آمادگي لازم را از نظر جسمي، عاطفي، عقلي و ... داشته باشد تا بتواند خوب ياد بگيرد. مثلاً كودكي كه نتواند مواد را در دستش بگيرد، يعني از لحاظ جسمي آمادگي كافي را بدست نياورده باشد، يادگيري نوشتن برايش امري دشوار خواهد بود و او را نسبت به يادگيري دلسرد مي‌كند. همچنين اگر دانش‌آموزان از لحاظ عقلي و عاطفي نيز آمادگي كافي را براي يادگيري بدست نياورده باشد، يادگيري برايش خستگي‌آور و كسل كننده خواهد بود[1].

2. انگيزه

بعد از اينكه شاگرد آمادگي كافي را براي يادگيري بدست آورد، بايد انگيزه لازم را براي يادگيري داشته باشد و تا در اولين انگيزه حاصل نشود، يادگيري بي‌نتيجه خواهد بود. رغبت و انگيزه شاگرد به آموختن، محركي است كه نيروي فعاليت را در او افزايش مي‌دهد. بنابراين معلم و اوليا وظيفه دارند انگيزه دروني شاگرد را افزايش و تداوم بخشند تا شاگرد هيچگاه از فعاليتش باز نايستد[2].

يادگيري نيز مانند ساير فعاليت‌ها كار محسوب مي‌شود و در پاره‌اي موارد كاري بسيار دشوار است، اما هر كار دشواري اگر با شوق و انگيزه همراه باشد، احساس دشواري آن از ميان مي‌رود و با علاقه دنبال مي‌شود. بهترين عاملي كه انگيزه شاگرد را در ادامه فعاليت‌هاي يادگيري تقويت مي‌كند، آن است كه درس را خوب بفهمد. شاگردي كه درس را مي‌فهمد، از عهده امتحانات مختلف به خوبي برمي‌آيد. مورد تشويق قرار معلم و همكلاسان خود قرار مي‌گيرد و همين امر انگيزه او را تقويت مي‌كند. به طور كلي، هرگونه رفتار تشويق‌آميز از سوي معلم و فعاليت‌هايي كه به موفقيت دانش‌آموز منتهي شود، انگيزه او را تقويت مي‌كند[3].

ايجاد جو مناسب صميمي و فضاي راحت در كلاس از مهمترين اركان يادگيري مي‌باشد كه اضطراب و نگراني يادگيرندگان را كاهش مي‌دهد. بايد به عقايد دانش‌آموزان احترام گذاشت. در تصميم‌گيري‌هاي خود از آنان نظرخواهي كنيم. اعتماد كردن به يادگيرندگان باعث رشد شخصيت آنها مي‌شود. ابراز نظر در كلاس توسط فراگيران شور و شوق به يادگيري ايجاد مي‌كند. بايد به گونه‌اي عمل شود كه دانش‌آموزان سرشار از هيجان و شادي شوند، زيرا در اين حالت سخت‌كوشترند كه مي‌تواند با استنفاده از بيانات شورانگيز، عوامل شادي‌بخش مثل سرود، نمايش، بازي، سرگرمي، مسابقه و ... اين جو را ايجاد كرد. توجه به علايق آنها نيز مهم مي‌باشد. همچنين اگر نسبت به ما احساس رابطه نزديكي كنند، گوش دادن به مسائل و مشكلات يادگيرندگان و آشنايي با حالت رواني ـ عاطفي يادگيرنده در ايجاد فضاي بدون فشار در كلاس موثر است. خوش اخلاقي بدون معلم باعث ايجاد آرامش و جذب يادگيرنده به كلاس مي‌شود[4].

3. تجارب گذشته

الف) هر آموخته جديد ريشه در آموخته‌هاي قبلي دارد. بنابراين هر درس جديدي كه آموخته مي‌شود، بر پايه اساس درس‌هاي قبلي نهاده شده باشد، بنابراين كسي كه درس‌هاي قبلي را نفهميده است، درس‌هاي جديد را نخواهد فهميد. معلم هم بايد آموخته‌هاي جديد را بر پايه آموخته‌هاي قبلي پايه‌گذاري كند تا درگيري ذهني با آموخته‌هاي جديد ايجاد شود.

ب) تجارب گذشته همانطور كه ممكن است، باعث ايجاد يادگيري مطالب جديد شوذ، همچنين ممكن است براي يادگيري جديد نوعي مانع باشد. اين زماني است كه تجارب گذشته اشتباه فهميده و يا تجارب گذشته به گونه‌اي نادرست براي يادگيرنده تفهيم شده باشد و يا تصور نادرستي از تجارب گذشته وجود داشته باشد. بنابراين بهتر است معلم مروري بر درس‌‌هاي گذشته داشته باشد تا ابهامات از بين برود[5].

5. موقعيت و محيط يادگيري

موقعيت يادگيري و محيط آن از عوامل بسيار موثر در يادگيري است. محيط ممكن است فيزيكي، عاطفي و ... باشد. به چند نمونه اشاره مي‌كنيم:

وضعيت فيزيكي كلاس

الف) رنگ‌ها: مطالعات و تحقيقات دانشمندان نشان مي‌دهد رنگ‌ها همانگونه كه بر روح و روان آدمي تاثيرات گوناگوني برجاي مي‌گذارند، جسم او را نيز تحت تاثير قرار مي‌دهند. محققان بر اين باورند كه هر يك از رنگ‌ها فوايد خاص درماني محسوسي براي بدن انسان دارند. برخي از دانشمندان حتي معتقدند تمايل ناخودآگاه ما به يك يا چند رنگ خاص مي‌تواند نشانه‌اي از نيازهاي بدن ما در جهت ترميم خود باشد. به عنوان مثال رنگ نارنجي رنگ گرم و صميمي است. نارنجي پرتوهاي شادي آفريني از خود ساطع مي‌كند كه موجب رفع خستگي است يا رنگ سبز كه انرژي‌زا و آرامش‌بخش است، به طوري كه اضطراب را از انسان دور مي‌كند و موجب رفع تنش و گرفتگي‌هاي عضلاني مي‌شود، بخصوص اينكه سبز رنگي ايده‌آل براي فضاهايي است كه در آنها تمركز و آرامش مورد نياز است.

ب) چينش صندلي‌ها: تحقيقات نشان داده براي ارتباط و تعامل بيشتر دانش‌آموزان با يكديگر و همچنين ارتباط چهره به چهره معلم با دانش‌آموزان بهتر است صندلي‌ها به صورت دايره‌اي شكل لا U چيده شوند تا دانش‌آموزان درگير مسائل و فعاليت‌هايي كه در كلاس انجام مي‌شود، قرار گيرند[6].

6. وضعيت عاطفي

تشويق: تشويق جلوه‌اي از تحسين و تقدير و نوعي تاثير براي فرد است. در سايه آن شوقي در آدمي پديد مي‌آيد كه به رفتاري معين اقدام كرده و آنرا مكرر مي‌سازد. به طور كلي در تعريف تشويق مي‌توان گفت: تشويق عامل وادار كننده است كه به انسان نيرو و انرژي مي‌دهد. شخصي كه تشويق مي‌شود، از كار و زخمت خود احساس رضايت و خشنودي مي‌كند و اين رضايت خاطر است كه جلوي خستگي و بي‌ميلي او را مي‌گيرد. حاصل تشويق ممكن است فايده‌اي براي آدمي نداشته باشد، ولي همين خودپسندي فرد را امتناع مي‌كند و به او اطمينان مي‌دهد كه عملش عاقلانه و مورد تاييد بوده است. در نتيجه موجب دلگرمي و نشاط او مي‌شود[7].

7. روش تدريس معلم

اينكه معلم براي يادگيري دانش‌آموزان كدام روش تدريس را برانگيزد، بسيار مهم است. بنابراين روش تدريس معلم در يادگيري دانش‌آموزان بسيار مهم است. بنابراين روش تدريس معلم در يادگيري دانش‌آموزان بسيار مهم است. امروزه روش‌هاي تدريس نوين جايگزين روش‌هاي تدريس سنتي مي‌شود. روش‌هاي تدريس سنتي بيشتر تلاش و كوشش معلم را مي‌طلبد، اما روش‌هاي تدريس نوين بر پايه دانش‌آموز محوري است و معلم بيشتر به عنوان هدايت كننده مطرح مي‌باشد و دانش‌آموزان براي يادگيري فعال هستند[8].

موضوع در روش تدريس به ايجاد جاذبه درس منجر مي‌شود. اختصاص بخشي از وقت كلاس بويژه در انتخاب وقت كلاس به گفت و گو درباره روش تدريس و جو كلاس مي‌تواند در بهبود و افزايش كيفيت فرآيند يادگيري‌ ـ ياددهي مفيد باشد. ارائه كنفرانس بوسيله فراگيران داوطلب باعث رشد فردي و اجتماعي و ... مي‌شود. سخت‌گيري در اين كه دانش‌آموز با تلاش مطلب را فرا گيرد، نه اينكه بوسيله معلم سهل و آسان دريافت كند، يكي ديگر از اقدامات لازم مي‌باشد. ياددهي شيوه گزارش‌نويسي و تهيه چكيده مطالب و فعاليت‌هاي كلاسي در اولين جلسه‌هاي آموزش در امر يادگيري و انتقال تجربه‌هاي آموزشي يادگيرندگان به مدرس و ساير اعضاي گروه كلاس موثر است. آوردن دانش‌آموزان ضعيف پاي تابلو و همكاري با آنها در حل مشكل، باعث افزايش اعتقاد به نفس آنها مي‌شود. تهيه چكيده و دستمايه اوليه براي آموزش در قالب جزوه‌اي كه نكات اصلي و منابع را دربر داشته باشد، باعث همسو شدن يادگيرندگان با معلم در رسيدن به انتظارات آموزشي مي‌شود[9].

8. رابطه كل و جز

هر جزئي به تنهايي معنايي ندارد. درنظر گرفتن جايگاه هر جزء نسبت به كل است كه آن جزء معني پيدا مي‌كند. كل قابل تعميم به اجزاست. بنابراين ارتباط اجزا با كل يادگيري را موثر مي‌كند. هر مطلب درسي بايد در كل شناخته شود، سپس به اجزاء آن پرداخته شود. مثل اينكه كسي تصميم گرفته باشد موقعيت جغرافيايي شهر تهران را مورد مطالعه قرار دهد. اين شخص دو راه پيش رو دارد: يا با سفر به داخل و حومه شهر آن را مورد مطالعه قرار مي‌دهد تا موقعيت جغرافيايي شهر را درك كند يا مي‌تواند سوار يك هواپيما شود و از ارتفاع مناسب به نظاره بنشيند و شكل كلي شهر تهران را از بالا ببيند. سپس اطلاعات خود را از پايين دنبال كرده و تكميل كند. راستي كدام روش مي‌تواند ما را به تصوير دقيق شهر رهنمون سازد؟ بنابراين روابط جزء با كل قدرت تحليل را در فراگيران افزايش مي‌دهد و در نتيجه موجب يادگيري معني‌دار مي‌شود[10]؟

9. تمرين و تكرار

تمرين و تكرار انكارناپذيري بر يادگيري بويژه در حيطه رواني ـ حركتي دارد. هرچه تمرين و تكرار بيشتر شود، يادگيري هم بيشتر مي‌شود، اما كميت و مقدار اين چگونه بايد باشد، بسيار مهم است. بسياري از آموخته‌هاي ما در مدت زماني كوتاه فراموش مي‌شوند. بنابراين با تمرين و تكرار و سپردن آموخته‌ها به حافظه بلندمدت، زمان فراموشي ما هم دير صورت مي‌گيرد[11].

بنابراين بايد منظم، مرتب و طول دوره‌هاي آن مناسب باشد و در شرايط واقعي و طبيعي انجام پذيرد. شاگرد بايد بلافاصله از نتيجه تمرين و كاركرد خود مطلع شود، زيرا اطلاع از پيشرفت او را به كوشش وا مي‌دارد، ولي تمرين‌ها نبايد زياد از حد باشد، زيرا موجب خستگي شاگرد مي‌شود و خستگي يادگيري را كاهش مي‌دهد[12].

دانش‌آموزان در چه شرايطي بهتر درس مي‌خوانند؟

بيشتر مربيان و محققان بر اين عقيده‌اند كه جو كلاس نقش مهمي در پيشرفت دانش‌آموزان از نظر شناختي و عاطفي دارد. لوين، معتقد بود كه رفتار انسان در تعامل پيچيده بين او و محيط شكل مي‌گيرد. موز نيز در سال 1979 تاثير اجتماعي بر رفتار انسان را در محيط‌هاي گوناگون نظير مدرسه، خانواده و زندان بررسي كرد و به اين نتيجه رسيد كه جو كلاس تاثير زيادي بر رفتار دانش‌آموزان دارد. بنابراين با بررسي ادراكات دانش‌آموزان از جو كلاس مي‌توان اطلاعات مفيدي درباره وضعيت آموزش آنان پيدا كرد.

ادراك جو رواني ـ اجتماعي كلاس، هفت مولفه دارد. مشاركت، دلبستگي متقابل دانش‌آموزان، حمايت و پشتيباني معلم، نظم و سازماندهي مطالب، اهميت دادن به كار و تكليف رعايت مقررات و بكار بستن آنها، نوآوري آموزشي.

مشاركت

اين مولفه ميزان فعاليت و رغبت دانش‌آموزان را در بحث‌ها و امور كلاس مي‌سنجد. معلماني كه اجازه مي‌دهند دانش‌آموزان‌شان در تصميم‌گيري‌هاي كلاس شركت جويند. راهبردهايي براي يادگيري طراحي كنند. در تعيين تكاليف شركت داشته باشند. نگرش مثبت و احساس اعتماد به نفس را در آنان پرورش مي‌دهند. چنين شرايطي براي معلم فرصت بيشتري فراهم مي‌كند تا به منظور راهنمايي، ميزان پيشرفت و كمبودهاي يادگيري دانش‌آموزان خود را بسنجد. به دنبال آن يادگيرندگان براي آموختن معنادار و بيشتر برانگيخته مي‌شوند. براي جلب مشاركت دانش‌آموزان در كلاس درس، مي‌توان از روش‌هايي چون بحث‌هاي گروهي، بازي‌هاي آموزشي، تحقيق گزارش‌هاي انفرادي و گروهي استفاده كرد. شركت دادن دانش‌آموزان در فعاليت‌هاي يادگيري، منحر به سوال كردن از آنها نيست، بلكه مي‌توان آنها را در تمام مراحل تدريس، از جمله شروع درس و ارائه و خلاصه كردن درس فعالانه شركت داد. معلم خوب نه تنها به شيوه‌هاي گوناگون، دانش‌آموزان را در مراحل تدريس و يادگيري شركت دهد، بلكه درباره نحوه اداره كلاس، چگونگي تدريس و ارزشيابي نيز تا آنجا كه مقدور باشد، با آنان به مشور مي‌نشيند و از نظرات، پيشنهادات و انتقادات آنها استقبال مي‌كند. معلم در اين زمينه نبايد تبعيض قائل شود، بلكه بايد از همه دانش‌آموزان سوال كند و به سوالات آنان پاسخ دهد.

بيشتر محققان، روش آموزشي را كه در آن دانش‌آموزان به صورت موثري در فعاليت‌هاي كلاس شركت دارند، مناسب‌ترين روش آموزشي تشخيص داده‌اند. در اين روش مهارت‌هاي اجتماعي دانش‌آموزان توسعه مي‌يابد. مشاركت آنان به بهترين روش صورت مي‌پذيرد و زمينه براي بحث و اظهارنظر آنها فراهم مي‌شود. در چنين كلاسي، دانش‌آموزان سعي مي‌كنند در فعاليت‌هاي كلاس شركت جويند و نظرات خود را بيان كنند.

دلبستگي متقابل دانش‌آموزان

از جنبه ديگر محيط اجتماعي كلاس، دلبستگي بين همكلاسهاست. دلبستگي متقابل به ويژگي‌هايي نظير: جذابيت كار گروهي در كلاس، انگيزه انجام تكاليف در كلاس و احساس امنيت و راحتي در محيط كلاس و تعامل و ارتباط با همكلاس‌ها را موجب مي‌شود.

اين مولفه مهم، توصيف كننده نحوه ارتباط و برخورد متقابل دانش‌آموزان با يكديگر است. انگيزه‌هايي كه دانش‌آموزان را به دلبستگي متقابل و ايجاد گروه (دو يا چند نفري) تشويق مي‌كنند، معتقدند گروه به نوجوانان امنيت خاطر مي‌دهد و موفقيت آنها را در بسياري از فعاليت‌ها تضمين مي‌كند. همچنين نياز آنها را به رقابت ابراز شخصيت، محبت، دوست، داشتن فعاليت‌ها و زندگي اجتماعي ارضا مي‌كند. وضعيت گروه در بعضي زمينه‌ها چنان اثري بر افراد مي‌گذارد كه انجام و تحمل فعاليت‌هاي گوناگون را بر آنان آسان‌تر و بهتر مي‌كند.

پشتيباني و حمايت معلم

معلم در كلاس درس با گروهي از دانش‌آموزان سروكار دارد كه از نظر سن، تجربه، فرهنگ هوش و نيز از جنبه‌هاي فيزيكي، رواني و اجتماعي با هم تفاوت دارند. اگرچه وجود استعدادو شخصيت متفاوت در دانش‌آموزان، معلم را وامي‌دارد كه برخوردهاي متفاوتي با آن بكند، اما اين واقعيت نبايد موجب آن شود كه معلم در صميمي شدن با آنها تفاوت و تبعيض قائل شود. وظيفه معلم آن است كه در كلاس جوي بوجود آورد كه همه دانش‌آموزان احساس امنيت و اعتماد به نفس كنند. البته لازم نيست براي اين كار تلاشي غيرعادي صورت گيرد، بلكه كافي است به دانش‌آموزان نشان دهيم كه مزاحم ما نيستند و از كار با آنها و كمك به آنها لذت مي‌بريم. دانش‌آموزان بايد احساس كنند كه جدايي از توانايي‌هاي تحصيلي و سوابق انضباطي براي معلمان خود افرادي ارزشمند و مهم به حساب مي‌آيند.

نظم و سازماندهي مطالب

بي‌نظمي دانش‌آموزان در كلاس، بيشتر به خاطر ملال‌آور بودن تكاليف درس است. اگر دانش‌آموزان مطالب درسي را با معني و بااهميت بيابند، به يادگيري علاقه‌مند مي‌شوند و خود را با مسائل شناختي درگير مي‌كنند. پيش سازمان داد، يكي از سودمندترين فنون آموزشي است كه در بالا رفتن بازده يادگيري آثار چشمگيري دارد. آزوبل، واضع يكي از نظريه‌هاي مهم يادگيري شناختي، پيش سازمان دهنده را عامل مهمي براي موفقيت در يادگيري مي‌داند.

در روش آموزشي او، پيش سازمان دهنده، مجموعه منظمي از مفاهيم مربوط به مطالب يادگيري است كه بايد پيش از آموزش تفصيلي جزئيات درس، در اختيار يادگيرنده گذاشته شود. پيش سازمان دهنده بايد در يادگيري چارچوبي ذهني ايجاد كند تا اطلاعات بعدي در آن استقرار يابد. مطالب گنجانده شده در پيش سازمان دهنده، ممكن است مطالب بنيادي و اصولي درس يا مطالب ديگري باشد كه به ياد گيرنده كمك مي‌كند بين درس قبلي و درس تازه، ارتباط برقرار كند.

بايد توجه داشت كه منظور آزويل از پيش سازمان دهنده، مروز درس گذشته يا معرفي درس گذشته يا معرفي درس جديد نيست، بلكه آماده ساختن زمينه‌اي است براي آموزش درس جديد.

اهميت دادن به تكاليف و كار

كار و تكليف قسمتي از فعاليت آموزشي است كه دانش‌آموزان از روي فهم و تشخيص و با آمادگي آن را مي‌پذيرند و به منزله عاملي موثر در يادگيري به آن مي‌پردازد. در تعيين تكليف براي دانش‌آموزان بايد اصولي را به اين شرح رعايت كرد:

· لازم است نوع كار و فعاليتي كه تكليف مي‌شود، مشخص باشد.

· علاقه و آمادگي دانش‌آموز مدنظر قرار گيرد و تكليف با ميزان معلومات و اطلاعات او تناسب داشته باشد.

· معلم بايد دانش‌آموز را راهنمايي كند و مشكلاتي را كه بر سر راه اجراي تكليف او وجود دارند، از ميان بردارد.

· تفاوت‌هاي فردي دانش‌آموزان مدنظر قرار گيرد. بنابراين بايد تكليف‌هاي متنوعي تعيين كرد، به طوري كه با توانايي، علاقه و تجربه‌هاي دانش‌آموزان تناسب داشته باشد.

· تكاليف يكنواخت نباشند و با هدف ايجاد كنجكاوي و رغبت در دانش‌آموزان تعيين شده باشند.

· با تجربه‌هاي قبلي دانش‌آموزان ارتباط داشته باشد.

· به تناسب بين مقدار تكليف و وقت دانش‌آموز توجه جدي شود.

· با مطالب ماده درسي خاصي كه تعميق يادگيري در آن مدنظر است، انطباق داشته باشد.

· براي انجام آنها فرصت كافي وجود داشته باشد.

· به صورتي تنظيم شوند كه حس كنجكاوي و ذوق و علاقه شاگرد را برانگيزد.

رعايت مقررات و بكار بستن آنها

مقررات بايد متناسب با موفقيت دانش‌آموزان و معلمان وضع شوند و براي اجراي آنها تجربه و سن دانش‌آموزان مدنظر قرار گيرد. اجراي مقررات به موقعيت كلاس نيز بستگي دارد. معمولاً، مقررات به طور رسمي ايجاد نمي‌شوند، بدين معنا كه معلمان به ندرت به دانش‌آموزان مي‌گويند كه اين قاعده را رعايت كنيد. پژوهش‌هاي متعددي نشان مي‌دهند كه درك مقررات از سوي دانش‌آموزان به طور غيرمستقيم و اغلب زماني كه رفتار ناشايستي رخ مي‌دهد، صورت مي‌گيرد.

موفق‌ترين اداره كنندگان كلاس، معلماني هستند كه در شروع فعاليت مدرسه ميان دانش‌آموزان مي‌روند و آنان را در جريان امور روزمره كلاس قرار مي‌دهند و رعايت مقررات را به آنان گوشزد مي‌كنند تا از چگونگي عمل به مقررات و دلايل آن آگاه شوند.

رعايت مقررات و بكار بستن آنها به معناي مطيع كردن دانش‌آموزان از طريق سرزنش، تنبيه، جريمه و ترساندن نيست، بلكه ايجاد نظمي است كه يادگيري در كلاس را آسان‌تر و مفيد مي‌كند. به عبارت ديگر، هدف از بكار بستن مقررات و ايجاد نظم، آموختن است نه برقراري سكوت و آرامش مطلق.

نوآوري آموزشي

نوخواهي و نوجويي از خصيصه‌هاي طبيعي كودكان و نوجوانان است و طبيعي است كه كلاس درس يكنواخت براي آنان ملالت‌آور است. آموزش بايد فرصت بيشتري به كودكان دهد تا خود عنان رفتار و تجربه‌هاي خويش را در دست گيرند، اما در عين حال مهم است كه مربي لوازم و شرايطي را در دسترس كودكان قرار دهد تا راه پيشرفت آنان هموار شود. البته منظور اين نيست كه كودكانبه هر كاري كه مايلند، بپردازند، بلكه مقصود قرار دادن آنها در اوضاع و احوالي است كه مسائل تازه‌اي را در آنان برانگيزد و بينشان ارتباط برقرار كند. بايد در عين آزاد گذاشتن كودكان، بتوان آنها را هدايت كرد. وقتي روش عرضه مطالب نسبت به حالت معمولي تغيير پيدا كند، صدا عوض شود. نحوه سخنراني يا رويكرد تفاوت پيدا مي‌كند. انواع متفاوتي تكليف داده شود. چارچوب آزمون‌ها تغيير يابد. مثال‌هاي متنوعي در مطالب درس گنجانده شود و ...

همه اين‌ها نوآوري محسوب مي‌شود و دانش‌آموزان را به حركت وامي‌دارند و به سمت يادگيري سوق مي‌دهند.

معلم فكور

يكي از مهمترين نتايج و پيامدهاي آموزشي در جريان تعليم و تربيت، عزت نفس دانش‌آموزان است. بسيار مطلوب است كه دانش‌آموزان در مراحل متفاوت تحصيلي، به توانايي، استعداد،‌ رشد فكري، اجتماعي، عاطفي و اخلاقي خود پي مي‌برند. دانش‌آموزاني كه داراي عزت نفس هستند، مي‌توانند تصميمات صحيح و معقولي اتخاذ كنند. آنها قادرند براي كارهاي خود اهداف قابل وصول و چالش‌انگيزي برگزينند. هنگامي كه نتايج كوششي به موفقيت انجامد، خود پنداره افزون‌تر مي‌گردد و اعتماد به نفس تقويت مي‌شود و نظم و انظباط خوبي به دنبال دارد. از طرف ديگر، اگر شخص همواره يك هدف دست نيافتني و غيرقابل حصول را دنبال كند كه به شكست منجر شود، به ياس و نااميدي كه جنبه منفي شخصيت و رشد روحي و يا به عبارتي از پيامدهاي نامطلوب تعليم و تربيت است، مبتلا خواهد شد.

احساس موفقيت، هسته اصلي و حياتي تقويت خود پنداره، عزت نفس و رشد شخصيت است. احساس موفقيت با احساس تعلق آغاز مي‌شود. دانش‌آموز بايد بداند كه اهداف، تكاليف آموزشي و راه‌هاي موفقيت را خود او تعيين مي‌كند. يادگيري بايد به شاگردان تعلق داشته باشد نه به معلمان. در صورتي كه دانش‌آموز مجبور باشد طريقه‌اي مشخص و محدودي را در يادگيري دنبال كند، به يادگيري نگرش منفي پيدا مي‌كند و در پايان، مطيع و سرسپرده معلم خواهد شد.

براي پروردن احساس موفقيت، معلمان بايد در مورد دانش‌آموزان احساس مسئوليت و تعهد داشته باشند و فعاليت‌هاي خود ارزشيابي را در آموزش تدارك ببينند. معلم فكور هميشه اين احساس موفقيت را پرورش مي‌دهد. چنين معلمي تدريس خود را با شناخت هر يك از دانش‌آموزان آغاز مي‌كند و با شناخت توانايي‌ها و محدوديت‌هاي دانش‌آموزان، آنان را به وضع اهداف آموزشي چالش‌انگيز، انتخاب تكاليف آموزشي مقتضي و متناسب ترغيب و در اين موارد با ايشان گفتگو مي‌كند.

معلم فكور دانش‌آموزان را وامي‌دارد براي خودشان تصميم بگيرند و به آنان اطمينان مي‌دهد كه اين تصميمات صحيح و منطقي است. او سوالاتي مطرح مي‌كند تا از اين طريق، دانش‌آموزان را به خودارزشيابي تشويق كند. در پايان فرآيند يادگيري به احساسات يادگيرندگان احترام مي‌گذارد و دانش‌آموزان را وامي‌دارد به پيشرفت‌هاي خود در زمينه رشد عقلي افتخار كنند.

معلم فكور به جاي اينكه صرفاً به پاسخ صحيح معطوف باشد، چگونه فكر كردن را در مورد سوال قرار مي‌دهد. شكل‌گيري تفكر در دانش‌آموز مهمتر از حل مساله است. معلم فكور تدريس خود را با اين پرسش به پايان مي‌برد كه يادگيرندگان چگونه مي‌توانند جريان يادگيري را بهتر كنند. معلم فكور خود يك يادگيرنده است. او همواره از منظر آنچه در جريان ياددهي ـ يادگيري براي يادگيرندگان اتفاق مي‌افتد، به خود و رفتارش بازخورد مي‌دهد. يادگيري از واكنش‌ها و عكس‌العمل‌هاي يادگيرندگان به معلم فكور كمك مي‌كند. در مورد اهداف خاص و يا دانش‌آموزان ويژه رفتار موثرتري انتخاب كند.

براي فكورتر ساختن معلمان، بايد جلسات خودارزشيابي تدارك ديد، معلمان بايد از طريق آموزش يا دوباره‌آموزي ياد بگيرند كه چگونه تدريس خود را موثرتر و موفق‌تر سازند. در پايان هر جلسه، بايد احساس موفقيت در تدريس تقويت شود تا موجب گردد كه معلمان از پيشرفت خود احساس افتخار كنند. واضح است كه وجود معلمان فكور در آموزش و پرورش براي رشد واقعي انسان ضروري و اساسي است. آموزش و پرورش كه فقط به انتقال اطلاعات و دانستن معيني اكتفا مي‌كند، به معلمان فكور نياز ندارند.

وجود معلمان فكور در تعليم و تربيت مردمي بسيار مهم است، زيرا در آن آزادي دانش‌آموزان هميشه مورد احترام قرار مي‌گيرد. در يادگيري، فرض بر اين است كه يادگيرندگان افراد در حال رشدي هستند كه بايد سازنده دانش باشند. فرآيند رشد و يادگيري مستلزم دوباره‌سازي طبيعت است.

وجود معلمان فكور تنها در صورتي مناسبت دارد كه آموزش و پرورش تواناسازي نيروي انساني را براي دوباره‌سازي طبيعت مورد تاكيد قرار دهد، در غيراينصورت بازآموزي معلمان براي اين كه فكور باشند، مقرون به صرفه نخواهد بود.

معلم فكور، معلمي است كه:

بي‌تعصب، پويا، انعطاف‌پذير، نوآور، خلاق، پرسشگر، به آراء و نظرات ديگران احترام بگذارد. به توانايي خود اعتماد دارد. نسبت به آنچه در كلاس و اجتماع وسيعتر اتفاق مي‌افتد، حساس است. قادر به تشخيص نقطه قوت و ضعف است. آموزش برنامه درسي و دانش‌آموزان را به هم پيوند مي‌دهد. با ديگر معلمان مشورت مي‌كند. اهل همكاري و تشريك مساعي است. در مورد ياددهي ـ يادگيري، بصيرت دارد. يادگيري فعال را ترغيب مي‌كند. معلمي است كارآمد و اثربخش.

منابع:

1. حسن شعباني، كليات روش‌ها و فنون تدريس،

2. امان ا... صفوي، كليات روش‌ها و متون تدريس،

3. دكتر بهرنگي، الگوهاي تدريس

4. مجله رشد معلم

5. روزنامه كيهان

6. www.aftab.ir

تست

1. كدام گزينه از تعاريف يادگيري، بيان كننده يادگيري از طريق حفظ و تكرار است؟

الف) كسب اطلاعات ـ معلومات يا مهارت‌هاي خاص £

ب) انتقال مفاهيم علمي از فردي به فرد ديگر R

ج) تغيير در رفتار قابل مشاهده و اندازه‌گيري £

د) كسب بينش‌هاي جديد يا تغيير در بينش‌هاي گذشته £

2. يادگيري بايستي بر كدام پاي‌ها استوار باشد؟

الف) تغييرات پايدار در رفتار بالقوه R ب) تغييرات جزئي در رفتار بالقوه £

ج) تغييرات پايدار در رفتار و بالفعل £ د) تغييرات نسبتاً پايدار در رفتار بالفعل £

3. كداميك از گزينه‌هاي زير، جزو مشخصات فرآيند نمي‌باشد؟

الف) حركتي و پويايي £ ب) مستمر وجاري £

ج) پيوسته در حال تغيير £ د) ايستا و راكد R

4. رفتار بالفعل يعني:

الف) تغيير در ساخت ذهني £ ب) تغيير در شيوه تذكر £

ج) عملكرد R د) يادگيري £

5. كداميك جزو عوامل موثر در يادگيري است؟

الف) خيالبافي £ ب) نياز £ ج) آمادگي R د) حس برتري جريان £

6. كداميك جزو خصوصيات آمادگي براي يادگيري نمي‌باشد؟

الف) آمادگي از لحاظ جسمي £ ب) عقلي £ ج) شرايط R د) عاطفي £

7. رغبت به يادگيري جزو كدام مورد از عوامل موثر در يادگيري است؟

الف) آمادگي £ ب) انگيزه و هدف R ج) تجارب گذشته £ د) روش تدريس معلم £

8. نبرد كداميك از عوامل زير نقص در رسيدن به يادگيري محسوب مي‌شود؟

الف) موقعيت و محيط مناسب £ ب) معلم R

ج) نداشتن آمادگي £ د) سازماندهي نظام آموزشي £

9. محيط و موقعيت يادگيري، متناسب با كدام گزينه است؟

الف) آمادگي £ ب) استعداد £ ج) نياز و گرايش £ د) روش تدريس معلم R

10.طرفداران مكتب گشتاسب در مورد كل و جزء چه اعتقادي دارند؟

الف) كل، ابزارها را در يك طرح و زمينه قرار مي‌دهد R

ب) كل و جزء با هم ارتباطي ندارند £

ج) اجزاء مستقل از كل عنوان مي‌شوند £

د) كل همان جزء است نه فراتر از آن £

11.تمرين و تكرار را مي‌توان در كدام طبقه زير قرار داد؟

الف) حيطه رواني ـ حركتي R ب) حيطه عاطفي £ ج) شناختي £ د) حركتي £

12.«كار نيكو كردن از پر كردن است» بيان كننده كدام شيوه يادگيري است؟

الف) پرسش و پاسخ £ ب) تمرين و تكرار £ ج) كار گروهي £ د) كار فردي £

13.تعبير و تفسير حوزه يا جنبه‌اي از شناخت يعني:

الف) فرضيه £ ب) نظريه R ج) قضيه £ د) تفسير £

14.نظريه شرطي «رفتارگرايي» توسط كدام دانشمند ارائه نشده است؟

الف) ثراندك £ ب) اسكينز £ ج) پاولوف £ د) بياژه R

15.نظريه «شناختي» توسط كدام گروه از دانشمندان ارائه شده است؟

الف) بياژه ـ برونر ـ آزوبل R ب) پاولوف ـ برونه ـ بياژه £

ج) آزوبل ـ برونر ـ شرانديك £ د) پاولوف ـ واتسون ـ شرانديك £

16.نظريه شناختي يادگيري بر چه چيزي استوار است؟ژ

الف) پيوند بين محرك و پاسخ £ ب) شناخت، ادراك و بصيرت R

ج) كسب عادت £ د) كوشش و خطا £

17.كتاب شرندايك نظريه‌پرداز، نظريه شرطي كدام است؟

الف) هوش حيواني R ب) انتظام ذهني £

ج) يادگيري اكتشافي £ د) به سوي يك نظريه آموزشي £

18.اين جمله مربوط به كدام گزينه مي‌باشد: «شاگرد بايستي از لحاظ جسمي ـ عاطفي ـ ذهني به اندازه كافي رشد كرده باشد»؟

الف) اثر £ ب) آمادگي R ج) تمرين £ د) شدت £

19.عامل شدت و عامل تازگي مربوط به كدام گزينه است؟

الف) قانون تمرين R ب) اثر £ ج) آمادگي £ د) تقدم £

20.نظريه يادگيري اكتشافي توسط كدام دانشمند ارائه شد؟

الف) برونز R ب) واتسون £ ج) پاولوف £ د) شرندايك £

فهرست مطالب

مقدمه. 1

مفهوم فرآيند. 4

مفهوم تغيير. 4

مفهوم رفتار بالقوه. 5

مفهوم تجربه. 5

تفاوت يادگيري و عملكرد. 6

قوانين يادگيري.. 7

عوامل موثر در يادگيري.. 9

دانش‌آموزان در چه شرايطي بهتر درس مي‌خوانند؟. 15

مشاركت.. 15

اهميت دادن به تكاليف و كار. 18

رعايت مقررات و بكار بستن آنها19

نوآوري آموزشي.. 19

معلم فكور. 20

نقش معلم در مديريت رفتار دانش‌آموزان..................................................................................................................... 24

منابع................................................................................................................................................................................... 26

[1]. كليات روش‌ها و فنون تدريس، حسن شعباني

[2] . كليات روش‌ها و فنون تدريس، حسن شعباني

[3]. روش‌هاي فنون تدريس، احسان اله صفوي

[4]. برگرفته از سايت WWW.AFTAB.IR

[5]. برگرفته از سايت WWW.AFTAB.IR

[6]. روزنامه كيهان، حسين برومند

[7] روزنامه كيهان، حسين برومند

[8] . برگرفته از سايت WWW.AFTAB.IR

[9] . برگرفته از سايت WWW.AFTAB.IR

[10] . برگرفته از سايت WWW.AFTAB.IR

[11]. كليات روش‌ها و فنون تدريس، حسن شعباني

[12]. كليات روش‌ها و فنون تدريس، امان اله صفوي

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید

براي ديدن ساير اقدام پژوهي هاوگزارش تخصصي ها وتحقيقات ديگر برروي لينک هاي زيرکليک کنيد

موضوعات اقدام پژوهی آماده

مي پسندم 1 نمي پسندم 0

اين مطلب در تاريخ: شنبه 16 فروردین 1399 ساعت: 22:42 منتشر شده است
برچسب ها : مقاله کامل درباره یادگیری,مقاله یادگیری + pdf,مقاله روانشناسی یادگیری pdf,مقاله عوامل موثر در یادگیری,مقاله درباره یادگیری معنادار,مقاله انگلیسی در مورد یادگیری,انواع یادگیری,مقاله انواع یادگیری,مقاله سبک های یادگیری,

نويسنده:مدیریت سایت

نظرات(0)

اقدام پژوهی چگونه توانستم علل فرار از مدرسه دانش آموز را شناسایی و آنها را برطرف سازم ؟

بازديد: 834

اقدام پژوهی چگونه توانستم علل فرار از مدرسه دانش آموز را شناسایی و آنها را برطرف سازم ؟

نمونه کامل اقدام پژوهی برای آموزگار و دبیر و معاون و مدیر مدرسه

معرفی :

496 - اقدام پژوهی چگونه توانستم علل فرار از مدرسه دانش آموز را شناسایی و آنها را برطرف سازم ؟ تعداد صفحات پانزده صفحه - بصورت ورد و قابل ویرایش - قیمت 3000 تومان -

فهرست مطالب، چکیده و فایل کامل پی دی اف (فقط برای مشاهده) در زیر آمده است :

فهرست مطالب

چکیده:4

کلیدواژه ها:4

مقدمه:5

توصیف وضعیت موجودوبیان مساله:7

مساله :7

شواهد1:8

گردآوری اطلاعات ،تجزیه وتحلیل وارائه راهکارموقتی.. 8

اجرای راهکارها9

شواهد2. 10

ارزشیابی تأثیراقدام جدید وتعیین اعتبارآن.. 11

پیشنهادات:12

نتیجه گیری وگزارش نهایی:13

راهکارهایی برای حل مشکل مشابه درخانواده ها14

فهرست منابع.. 15

چکیده:

دراین اقدام پژوهی که موضوع آن جلوگیری ازمدرسه گریزی علی می باشد.هدف این بودکه دانش آموزمذکوررابه حضورمنظم درمدرسه وکاهش اضطراب( تعلق به خانواده) دراوسوق دهیم ؛برای این منظورازروش تحقیق اقدام پژوهی استفاده کردیم .من که معاون اجرایی مجتمع بودم باکمک مدیرومشاورمدرسه ومعاون آموزگار بادعوت ااولیای دانش آموزوچندین جلسه بحث وگفتگووارائه رهنمود(عدم ترک خانه درموقع برگشتن فرزندش ازمدرسه واستقبال ازاو)وازهمه مهم تردادن مسولیت وبزرگ ترجلوه دادن نقاط قوت دانش آموزتوانستیم رفتاردانش آموزرااصلاح کنیم.وبه این نتیجه رسیدیم که نیازبه تعلق به خانواده بایددرکودک تأمین شودتااو آرامش روانی داشته باشدوباخیال راحت درسرکلاس درس حاضرشود.

کلیدواژه ها:

مدرسه گریزی،مسوولیت،تعلّق

شواهد1:

دانش آموزی به نام علی ازابتدای سال گاهی به بهانه های مختلف ازرفتن به مدرسه سربازمی زد(سردرد،شکم درد)وازاواخرآبان ماه این بهانه هابیشترشد،به خصوص هنگامی که شیفت بعدازظهربودند؛رفتن به مدرسه به صورت کابوسی برای او واهل خانواده بودودرصورت رفتن هم ،کلاس رارهاکرده وبه خانه بر می گشت.من وخانواده او وهمه ی عوامل مدرسه درپی راهکاری بودیم که این مشکل حل شود.

شواهد2

دانش آموز علی درطول یک هفته بعدازاجرای راهکارهای پیشنهادی، حضوردرکلاسش منظم بود.به گفته پدرومادرش دیگرکمتربهانه می گرفت.حتی تنهایی ویابادوستانش به مدرسه می رفت . مدیر مدرسه هم ازرفتاروآرامش اودرکلاس ومدرسه رضایت داشت.

پیشنهادات:

پیشنهادمی شودابعادمختلف مدرسه گریزی وترس ازمدرسه درنوجوانان به صورت تحقیق میدانی بررسی شودتاباارائه ی راهکارواقدامات پیشگیرانه مانع ازاین امربشویم.

مدارس سعی نمایندازطریق ارتباط بیشتربااولیامشکلات مربوط به اختلالات رفتاری دانش آموزان راحل نمایند.

راهکارهایی برای حل مشکل مشابه درخانواده ها

1-پدرومادرهابایدسعی کنندکودکان خودرامستقل به بارآورند.کودکی که همه ی امکانات زندگی به صورتی سهل وساده دراختیارش گذاشته می شود،نخواهدتوانست خودرابامحیطی سازگارکندکه هرکس ازحقوقی مساوی سهم می برد.

2-اعمال ورفتارپدرومادربایدبه نحوی باشدکه کودک آمادگی پذیرش محیط های جدیدوسازش باآنها راداشته باشد.

3-یاری ومساعدت والدین به کودک،بایدبه نحوی غیرمستقیم انجام بگیردوکودک خودراعاملی بالقوه وبالفعل دربرابرسدمشکلات ببیند.

4-بابرخورد صحیح ومشخص به کودک بقبولانیم که روابط مابااوهمیشه عادلانه ومنصفانه خواهدبود(گنج جو،1368).

برای اطمینان شما :

فایل پی دی اف این اقدام پژوهی را فقط برای مشاهده و بصورت پی دی اف در زیر قرار داده ایم . ابتدا فایل پی دی اف را مشاهده نمائید و در صورت رضایت می توانید فایل ورد و قایل ویرایش این اقدام پژوهی را بصورت خرید انلاین و به قیمت فقط سه هزار تومان از لینک خرید آن دریافت نمائید . ابتدا فایل پی دی اف :

در صورت رضایت فایل ورد و قابل ویرایش این اقدام پژوهی را از لینک خرید زیر و بصورت انلاین و با قیمت سه هزار تومان بعد از پرداخت دریافت نمائید .

راهنمای خرید : برای خرید انلاین ابتدا بر روی لینک خرید زیر کلیک نمائید . تا وارد صفحه خرید و دانلود سایت علمی و پژوهشی اسمان شوید .و فایل را بصورت مستقیم خرید و دانلود نمائید. لینک خرید :

توجه :

برای دیدن هزار نمونه فایل اقدام پژوهی عالی و مناسب بر روی لینک زیر کلیک کنید :

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید

براي ديدن ساير اقدام پژوهي هاوگزارش تخصصي ها وتحقيقات ديگر برروي لينک هاي زيرکليک کنيد

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید

مي پسندم 4 نمي پسندم 0

نويسنده:مدیریت سایت

نظرات(0)

معايب ساختمان‌هاي بتني

بازديد: 41

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

عنوان:

معايب ساختمان‌هاي بتني

درس تعمير و نگهداري ساختمان

مقدمه

به طور كلي دوام ساختمان به دو عامل بستگي دارد:

1. طراحي و روش ساخت

2. كيفيت مصالح ساختماني

پژوهش‌هاي انجام شده در زمينه ساختمان‌سازي در ايران، نشان داده است كه عمر مفيد ساختمان‌هاي ايران، در مقايسه با كشورهاي صنعتي كمتر است. يكي از دلايل اين مساله، پايين بودن كيفيت و عدم مرغوبيت مصالح ساختماني مصرف شده در ساختمان‌هاست.

به علت پايين بودن كيفيت بسياري از مصالح ساختماني توليد شده در كشور و عدم مطابقت آنها با ويژگي‌هاي استاندارد، همه ساله خسارت‌هاي عظيمي به كشور وارد مي‌شود. از اهم دلايل پايين بودن كيفيت مصالح ساختماني كشور، مي‌توان به كنترل نشدن آنها در كارخانه و كارگاه‌هاي توليدي پيش از ورود به بازار مصرف و نيز پايين بودن سطح فن‌آوري (تكنولوژي) توليد در بسياري از واحدهاي اشاره نمود.

بنابراين با توجه به اينكه ايران از كشورهاي زلزله‌خيز بوده و در معرض ساير بلاياي طبيعي مثل سيل نيز قرار دارد و مصرف مصالح ساختماني مرغوبيت و با كيفيت مطلوب مي‌تواند مقاومت ساختمان‌ها را در برابر اين عوامل مخرب افزايش دهد. بايسته است كه از فرآورده‌هاي كارخانه‌ها و كارگاه‌هاي توليد مصالح ساختماني، قبل از ورود به بازار مصرف نمونه‌برداري به عمل آيد و نمونه‌ها، مورد آزمايش‌هاي شيميايي، فيزيكي و مكانيكي قرار گيرند تا كيفيت و مرغوبيت محصول و يا عدم آن مشخص گردد تا در صورت نامناسب بودن فرآورده‌، چاره‌انديشي شود. ارائه راه‌حل‌هاي كاربردي و رهنمودهاي لازم در زمينه بهبود كيفيت مصالح به گونه‌اي كه با استانداردهاي ملي مطابقت داشته باشد، تنها راه كار اين مساله است كه بايد مورد توجه قرار گيرد. بديهي است كه با بكار بردن مصالح مرغوب با كيفيت بالا مي‌توان طرح دوام ساختمان‌ها را در برابر سوانح طبيعي مثل زلزله، سيل و ... به اجرا درآورد.

بتن يكي از مهمترين مصالح ساختماني است كه در پايداري و دوام سازه‌ها بسيار موثر است و مصرف روزافزون آن در كارهاي مختلف عمراني به سبب دارا بودن خواص مناسب و دوام كافي، لزوم شناخت بيشتر از اجزاي تشكيل دهنده آن را بيش از پيش روشن مي‌سازد.

آشنايي كامل با خواص سيمان و مصالح سنگي و آب به عنوان مواد تشكيل دهنده بتن از جمله مباحثي است كه امروزه دانستن آن براي مهندسان و دانشجويان رشته عمران و پيمانكاران ضروري و اجتناب‌ناپذير است.

طرح تحقيقاتي بررسي كيفيت مواد تشكيل دهنده بتن (سيمان، شن، ماسه و آب) يكي از چهار طرح تحقيقاتي است كه در قالب طرح «آزمايش و بررسي كيفيت مصالح ساختماني» از طرف بانك جهاني و تحت شماره طرح (2B4) به مركز تحقيقات ساختمان و مسكن محول گرديده است. از اهداف اين طرح، شناخت مشكلات كيفي كارگاه‌ها و كارخانه‌هاي توليد سيمان، شن و ماسه در كشور و تعيين كيفيت آب مورد استفاده در اختلاط بتن است.

تعريف بتن

بتن فراگيرترين مصالح ساختماني است كه توليد مصرف آن به گونه‌اي فزاينده و جهش‌وار گسترش مي‌يابد. آمار موثق و معتبر از منابع علمي ـ تخصصي تكنولوژي بتن، بيانگر آن است كه هفتاد و پنج درصد از كل انواع گوناگون مصالح ساختماني مصرفي در بخش صنايع ساختمان و كليه تاسيسات و ساختارهاي عمده زيربنايي مانند راه، فرودگاه، سد، مترو، بندر و اسكله، سازه‌هاي عظيم آبي و دريايي، نيروگاه‌ها، منابع و مخازن آب، تاسيسات آبرساني و كانال‌هاي آبياري و غيره را بتن تشكيل مي‌دهد.

با درنظر گرفتن نقش كارساز و تعيين كننده بتن و مصرف گسترده آن در صنايع ساختماني و ساختارهاي زيربنايي و با عنايت به ميزان توليد و مصرف غيرقابل رقابت آن در مقايسه با ديگر مواد و مصالح ساختماني، توجه به كيفيت بتن و چگونگي فرآيندهاي ساخت و كاربرد آن نيز يك ضرورت فني است كه بي‌ترديد از توجه به اجزاي تشكيل دهنده آن كه تاثير به سزايي در ارتقاء و بهبود خواص بتن دارد، جدا نخواهد بود.

از آنجايي كه بتن از سيمان، سنگدانه (شن و ماسه) و آب تشكيل مي‌شود، چنانچه كيفيت هر يك از اين مصالح مطابق با استانداردهاي شناخته شده نباشد، بتن توليد شده كيفيت مطلوب را نخواهد داشت و دوام آن كمتر از حد متعارف خواهد بود. لذا لازم است كيفيت سيمان، آب و دانه‌هاي سنگ و همچنين دانه‌بندي آن، در ساختن بتن مورد بررسي و ارزيابي قرار گيرد.

با كنترل كيفي سيمان توليد شده در كارخانه‌هاي كشور و شن و ماسه توليد شده در كارگاه‌ها و آبي كه در ساخت بتن مورد استفاده قرار مي‌گيرد، مي‌توان شناخت لازم را در مورد مواد تشكيل دهنده بتن بدست آورد.

بتن با كيفيت خوب

سوال مهمي كه در اينجا مطرح مي‌باشد، اين است كه بتن خوب چه بتني است؟ مي‌توان با توصيف بتن بد تا حدي مساله را وشن نمود. بتن بد يا ضعيف، بتني است به رواني سوپ كه پس از سخت شدن، كرمو مي‌شود و غيرهمگن و بسيار ضعيف خواهد بود. اين ماده از اختلاط آب و سيمان و دانه‌هاي سنگي بدست آمده است و با كمال تعجب بايد گفت كه بتن خوب هم از همين مواد ساخته مي‌شود. ليكن تفاوت در ميزان آگاهي از چگونه ساختن بتن مي‌باشد.

با آگاهي از چگونگي ساخت بتن خوب دو معيار كلي براي يك بتن خوب تعريف مي‌شود:

بتن بايد در حالت سخت شده و در حالت تازه، زماني كه از مخلوط‌كن تخليه شده و در قالب‌ها ريخته مي‌شود، مورد پذيرش واقع شود. به طور كلي رواني و غلظت بتن تازه بايد طوري باشد كه با وسايل موجود در كارگاه بتوان آن را متراكم نمود. همچنين چسبندگي مخلوط بايد به حدي باشد كه در ضمن حمل و ريختن بتن با وسايل موجود، مواد از يكديگر جدا نشوند. البته موارد فوق مطلق نيست و به حمل بتن با وسايل از پايين باز شونده، دامپر و يا كاميون‌هاي تخت بستگي دارد. البته حمل بتن با روش اول بسيار مناسب خواهد بود.

انواع ترك‌ها

ترك‌ها به سه دسته ترك‌هاي خميري، ترك‌هاي حرارتي سنين اوليه و ترك‌هاي جمع‌شدگي ناشي از خشك شدن تقسيم مي‌شوند.

ترك‌هاي خميري قبل از سخت شدن بتن (بتن يك تا هشت ساعت پس از ريختن) تشكيل مي‌شوند و به صورت ترك‌هاي جمع‌شدگي خميري و ترك‌هاي نشست خميري مي‌باشند. ايجاد و روش جلوگيري از ترك‌هاي نوع دوم زماني اتفاق مي‌افتد كه به دليل وجود موانعي، نشست بتن در ضمن آب انداختگي، غيريكنواخت مي‌باشد. اين غيريكنواختي ممكن است در نتيجه وجود آرماتورهاي قوي و يا حتي عمق غيريكنواخت بتن ريخته شده باشد. براي كاهش وقوع ترك‌هاي نشست خميري، مي‌توان از افزودني‌هاي هوازا جهت كاهش آب انداختگي استفاده كرد و يا اينكه پوشش ميلگردهاي بالايي را افزايش داد. ترك‌هاي نشست خميري را مي‌توان با مرتعش نمودن مجدد بتن در زمان مناسب از بين برد. زمان مناسب، آخرين زمان ممكني است كه مي‌توان لرزاننده را داخل بتن نمود و بدون به جاي گذاشتن اثر قابل توجهي از بتن بيرون كشيد.

در قطعات بزرگ، تفاوت جمع‌شدگي بين سطح و قسمت‌هاي داخلي بتن باعث ايجاد تنش‌هاي كششي در سطح مي‌شود كه توسط قسمت‌هاي داخلي مقيد شده‌اند و در نتيجه ترك‌هاي جمع‌شدگي ناشي از خشك شدن ايجاد مي‌شود. اين نوع ترك‌ها كه هفته‌ها يا ماه‌ها طول مي‌كشد تا ايجاد شوند، ممكن است در اثر قيود خارجي كه توسط قسمت‌هاي ديگر يا زيراساس اعمال مي‌شود، نيز پديد آيند. بهترين روش جلوگيري از ترك‌هاي جمع‌شدگي ناشي از خشك شدن، كاهش ميزان جمع‌شدگي مي‌باشد. به علاوه نگهداري كافي براي افزايش مقاومت كششي بتن به همراه حذف قيدهاي خارجي با پيش‌بيني اتصالات تغيير شكل‌پذير، از اقدامات اساس جهت كاهش ميزان ترك‌خوردگي مي‌باشد. با قرار دادن آرماتورها در نزديكترين موقعيت نسبت به سطح، ضمن درنظر داشتن حداقل پوشش، مي‌توان عرض ترك‌هاي جمع‌شدگي را كنترل نمود.

انواع ديگري از ترك‌ خورديگ در نتيجه خوردگي آرماتورها و يا واكنش سيليس سنگدانه و قليايي سيمان ايجاد مي‌شوند.

يكي از شكل‌هاي ترك‌هاي جمع‌شدگي ناشي از خشك شدن، تشكيل ترك‌هاي ريزسطحي در ديوارها و دال‌ها مي‌باشد كه اگر لايه سطحي بتن داراي مقدار آب بيشتري نسبت به قسمت‌هاي داخلي باشد، ايجاد مي‌شود. ترك‌هاي ريزسطحي معمولاً زودتر از ترك‌هاي جمع‌شدگي ناشي از خشك شدن پديد مي‌آيند.

عوامل موثر در مقاومت بتن‌ها

نفوذپذيري و پايايي بتن

1. حمله سولفاتي

2. تهاجم توسط آب‌ها

3. حمله اسيدي

4. واكنش قليايي سنگدانه‌ها

5. خوردگي آرماتورها

6. رعايت كردن درصد آب و سيمان و ماسه

سنگدانه‌ها در بتن تقريباً سه چهارم آن را تشكيل مي‌دهند. از اين رو كيفيت آنها از اهميت خاصي برخوردار است. سنگدانه‌ها نه تنها در مقاومت بتن بسيار موثرند، بلكه تداوم و پايداري بتن نيز تا حد زيادي تحت تاثير اين ماده قرار مي‌گيرد.

منابع:

تكنولوژي بتن. پروفسور نويل، مترجمين دكتر علي‌اكبر رمضانيان‌پور، دكتر محمدرضا شاه‌نظري. انتشارات آذرنگ.

بررسي كيفي مواد تشكيل دهنده بتن. فاطمه جعفرپور. مشاوره دكتر علي‌اكبر رمضان‌پور. كميته علمي انتشارات مركز تحقيقات ساختمان و مسكن. بهار 1378.

براي ديدن ساير اقدام پژوهي هاوگزارش تخصصي ها وتحقيقات ديگر برروي لينک هاي زيرکليک کنيد