تحقیق دانشجویی - 316

راهنمای سایت

سایت اقدام پژوهی -  گزارش تخصصی و فایل های مورد نیاز فرهنگیان

1 -با اطمینان خرید کنید ، پشتیبان سایت همیشه در خدمت شما می باشد .فایل ها بعد از خرید بصورت ورد و قابل ویرایش به دست شما خواهد رسید. پشتیبانی : بااسمس و واتساپ: 09159886819  -  صارمی

2- شما با هر کارت بانکی عضو شتاب (همه کارت های عضو شتاب ) و داشتن رمز دوم کارت خود و cvv2  و تاریخ انقاضاکارت ، می توانید بصورت آنلاین از سامانه پرداخت بانکی  (که کاملا مطمئن و محافظت شده می باشد ) خرید نمائید .

3 - درهنگام خرید اگر ایمیل ندارید ، در قسمت ایمیل ، ایمیل http://up.asemankafinet.ir/view/2488784/email.png  را بنویسید.

http://up.asemankafinet.ir/view/2518890/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%20%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%20%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86.jpghttp://up.asemankafinet.ir/view/2518891/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%20%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%20%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%20%D8%A8%D9%87%20%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA.jpg

لیست گزارش تخصصی   لیست اقدام پژوهی     لیست کلیه طرح درس ها

پشتیبانی سایت

در صورت هر گونه مشکل در دریافت فایل بعد از خرید به شماره 09159886819 در شاد ، تلگرام و یا نرم افزار ایتا  پیام بدهید
آیدی ما در نرم افزار شاد : @asemankafinet

مطالعه شانزدهم کمیسیون بین المللی آموزش ریاضی

بازديد: 141

مطالعه شانزدهم کمیسیون بین المللی آموزش ریاضی

 

چالشهای ریاضی

 

سند مذاکرات:

 

    کمیسیون بین المللی آموزش ریاضیات (ICMI)  هر ازگاهی مطالعاتی را پیرامون موضوعات مورد علاقه در آموزش ریاضی انجام می دهد.این مقاله سند مذاکرات مطالعه شماره 16 این کمیسیون با عنوان چالش ریاضیات در داخل و بیرون کلاس است.

 

 1) مقدمه:

 

ریاضی علمی سرگرم کننده، مفید و خلاقانه است.برای اینکه ریاضیات در دسترس افراد بیشتری قرار بگیرد، چه باید کرد؟

 

تلاشها و فعالیتهای اخیر به منظور پروراندن خلاقیت دانش آموزان با استفاده از وسایلی چون پژوهش ،حل مسائل، ارتباطات مستقیم و ابزارهای دیگرو به نظر می رسد که به عنوان وسایلی که به ایجاد چالش فکری منجر می شود مفیدمی باشند.

 

اولین قدمهایی که در این راه برداشته شده کیفیتهای متفاوتی داشته و هر کدام به درجات مختلفی از نتایج دست یا فته اند. امروزه تکنولوژی جدید به ما کمک می کند تا ساختار تلاشها و هدفهایمان را بهبود ببخشیم.

اکنون وقت آن رسیده است که ببینیم تا به حال چه فعالییتهایی در این زمینه صورت گرفته است و با مطالعه شرایط فعلی برای دستیابی به موفقیت، قدمهایی محکم تر برداریم.

 

در همین راستا کمیته بین المللی آموزش ریاضی دست به مطالعاتی در زمینه ایجاد چالش با ریاضیات در داخل و بیرون کلاس درس  زده است و تصمیم به برگزاری یک کنفرانس در تورند هایم نروژاز 27 ژوئن تا 3 ژولای 2006 دارد، که در این کنفرانس گروهی از ریاضی دانان و معلمان ریاضی از اقصی نقاط جهان دعوت به عمل خواهد آمد تا به تجزیه و تحلیل این موضوع بپردازند و در آخر گزارشی تهیه خواهند شد.

 

در این زمینه موضوعات خاصی پیشنهاد می شود و از کسانی که تمایل دارند در این بحث شرکت نمایند، دعوت می شود تا مقالات خود را ارائه دهند تا کمیته بین المللی اجرایی(IPC) بتواند آنها را برای شرکت در این کنفرانس انتخاب کند.

 

در نهایت با استفاده از شرکت کنندگان در این کنفرانس کتابی تحت عنوان نقش و هنر چالش آفرینی در ریاضیات در داخل و بیرون کلاس تهیه می شود که در آن روشهایی را برای پیشرفت در تحقیقات و تمرینات در آینده پیشنهاد می کند.

 

اعضای کمیته بین المللی ریاضیات (IPC)  ، 13 نفر از کشورهای مختلف دنیا هستند که لیست اسمی آنها در پایان این سند آمده است.

در مطالعه شماره 16 که توسط این کمیته صورت گرفته است، ساختار بحث به این گونه می باشد که در بخش دوم  ما اصطلاحات بنیادی به کار رفته در مطالعه را مشخص می کنیم و در بخش سه از کارهای در دست اجرا، نمونه هایی را مثال می آوریم.تغییرات انجام شده در این سالها را بررسی می کنیم و به شناسایی مشکلات می پردازیم. همچنین در بخش چهار چند سوال خیلی مهم و اساسی مطرح می کنیم که ما را به سوی نتایج این مطالعات راهنمایی خواهد کرد و نیز در بخش پنج از جامعه جهانی در خواست کمک کرده ایم و پروسه انجام مطالعات را شرح می دهیم.

 

 2) تشریح مسئله

 

  الف ( چالش:

 

چالش در ریاضیات چیست؟از آنجایی که این مسئله ممکن است به خودی خود موضوع بحث در کنفرانس مطالعه قرار بگیرد، ما چند ایده و نظر ابتدایی و اولیه را برای آ ماده کردن اذهان برای مناظره و بحث پیشنهاد می کنیم.

یک جواب این است که دانش آموزان معمولا در چالش یا دست و پنجه نرم کردن با ریاضیات، با  مسئله ای که دارای جوابی واضح و روشن نیست یا از روشها و متدهای عادی و معمولی حل نمی شود بر خورد می کنند، که در نتیجه لازم است که آنها در عکس العمل نسبت به این موضوع به تجزیه و تحلیل شرایط مسئله بپردازد و یا  فاکتورهای گوناگون را در کنار هم قرار دهند.این برخوردهای چالشی باعث می شود که شخص با انعطاف بیشتری با  وقایع پیش بینی نشده برخورد داشته باشد.

توجه کنید که خود کلمه "چالش"در ارتباط یک مسئله یا موقعیت با یک فرد یا یک گروه معنا پیدا می کند. به طور مثال  پیدا کردن ابعاد مستطیلی با محیط ثابت و بیشترین مساحت برای کسی که کاملآ با الگوریتم محاسبات آشنا است یک مسئله چالش برانگیز نمی باشد، ولی برای دانش آموزی که برای اولین مرتبه است که با چنین مسئله ای برخورد کرده یک چالش به حساب می آید.

یک مسئله چالشی باید عمیق و ابهام برانگیز باشد. یعنی در لفافه گفته شود به طوریکه در وهله اول فرد سردرگم شود ولی بتواند از صورت مسئله سرنخهای لازم را بدست آورد. این نوع مسائل لزوما نباید از نوع مسائل سخت و پیچیده بلکه باید جالب و سرگرم کننده باشند.

 

دلایل مختلفی وجود دارد که پروسه ساخت یک مسئله چالشی می تواند ما را در رسیدن به راه حلهای خیلی قوی تری کمک کند و خود این روند کلنجار رفتن با مسئله می تواند در فهم بیشتر آن به شخص یاری دهد.

و همچنین ارائه این گونه مسائل می تواند تجربه کشفهای خصوصی و فردی را برای شخص فراهم نماید که باعث می شود شخص دیدگاه های جدیدی بدست آورد و نیز احساس توانمندی نماید.

از این رو تدریس به این روش سطح فهم و درک دانش آموزان را افزایش می دهد و آنها را با ریاضیات سرگرم می کند.

ما گاهی برای تعریف چیزهای یکسان، اصطلاحات متعددی بکار می بریم که در واقع هر کدام از آنها معنای خاص و مشخص خود را دارند این  جملات شامل اصطلاحاتی از قبیل " چالش" ، " حل مسئله" و " توانمند سازی" می باشند. اصطلاح چالش در بالا توضیح داده شد، اما حل مسئله با روش شنایی در ارتباط است و نیز گاهی با چالش هم در ارتباط می باشد و در آخر توانمند سازی، روند بالا بردن تجربه های ریاضی یک فرد در بیرون از دوران تحصیلات او می باشد، که این ممکن است در زمینه چالش اتفاق نیفتد.

 

 

   ب ( چگونه می توان بستر چالش را ایجاد نمود؟

 

ریاضیات می تواند دانش آموزان را چه در داخل و چه در بیرون کلاس به چالش بکشاند. یادگیری در خیلی ازشرایط می تواند صورت بگیرد، در انجمن های ریاضی،مسابقات،رقابتها ،نمایشگاهها و وسایل سرگرمی و کمک آموزشی و یا حتی مصاحبت با همسالان می تواند موقعیت این چالش را برای دانش آموزان فراهم کرد،و این وظیفه ماست تا این شرایط را برای آنها ایجاد نماییم تا آنها چه در داخل و چه در بیرون کلاس با این مسئله برخوردکنند و رودررو شوند.

در  رسیدن به این هدف معلم نقشی حیاتی را ایفا می کند و این معلم است که با وجود سختی زنده نگاه داشتن محیط کلاس،اعتماد به نفس و خلاقیت را در دانش آموزان پرورش می دهد تا آنها بتوانند این ویژگی ها را حتی در بیرون از کلاس درس از خود نشان دهند.

برخی از معلمان مسائل و تمرینات بخصوصی را برای تدریس خود انتخاب نمی کنند بلکه تنها از دستورالعمل شیوه آموزشی کتاب منبع خود پیروی می کنند، لذا در این صورت نقش منابع اصلی و کتابها بسیار مهم می باشد.

در ایجاد بستر چالش برای دانش آموزان حتمآ لازم نیست که کتاب مربوط شامل مسائل پیچیده و چالشی باشد، بلکه اتفاقأ زمانی این کتابها می توانند مفید و سازنده باشند که با ساختن دسته های کوچکی از مسائل و مفاهیم ساده و پایه ای و مثالها خواننده را  به سمت مسائل عمیق و چالشی هدایت کنند. با انتخاب دقیق مسائل و تمرینات و سازماندهی کردن ساختار متن و منابع اصلی، نویسندگان بهتر می توانند به معلمان در رسیدن به این هدف یاری دهند. تا آنجا که یک کتاب خوب می تواند دانش -آموز را حتی بدون راهنمایی و کمک معلمش مجذوب و علاقه مند کند.

همچنین لازم به ذکر است که حمایت عمومی در این زمینه بسیار ارزشمند و حیاتی می باشد. تا زمانی که کودکان ما حاصل و نتیجه محیط اجتماعی اطراف خود می باشند، آنها به حمایت بزرگترهای خود در بدست آوردن درک و فهم ریاضیات احتیاج دارند و در حمایت از این نسل جدید ، تعهد و همکاری ریاضی دانان و ریاضی دوستان فرصتهای جدیدی را در راه رشد شخصی خود آنها و نیز بهبود فضای فکری در باره ریاضیات بوجود می آورند. این مسئله بسیار مهم است که ما بتوانیم دانش آموزان را در هر سطحی از انگیزه ،پیشزمینه و توانایی به این چالش بطلبیم.

دانش آموزان با انگیزه و علاقه مند به این چالشها، نیاز دارند زیرا آنها ذهن فعال خود را از ریاضیات و تلاش و تفکر بر روی آن، دور نمی کنند و هر چه بیشتر در این راه فعالیت می کنند بیشتر به آن علاقه نشان می دهند.

این معماها و چالشهای ریاضی می تواند حتی برای جذب دانش آموزانی که با انگیزه کمتری به مدرسه آمده اند، مفید باشد و این نوع دانش آموزان در خلال این شیوه آموزشی می توانند بسیار بیشتر از شیوه آموزشی معمولی وعادی چیز یاد بگیرند.

این مسئله ولو اینکه بسیارسخت، اما خیلی مهم است که بدانیم چگونه بستر این چالشها را برای دانش آموزانی که برای یادگیری ریاضیات مقاومت می کنند، ایجاد نماییم. دانش آموزان باید در این چالش با سختیها و مشکلات مسئله به کسب تبحر و تسلط در الگوریتمهای ریاضی اکتفا کنند، نه اینکه برای درک عمیق ریاضیات تلاش نما یند.خصوصا ارزشمندی این یادکیری زمانی می باشد که بتوان دانش آموزان را بدون توجه به پیش زمینه فکری یا انگیزه و سطح علاقه  آنها به این چالشها کشید.

 

روند آماده کردن دانش آموزان برای مبارزه و دست و پنجه نرم کردن با مسائل خود یک چالش ریاضی وار برای معلم محسوب می شود. معلمان باید اطلاعاتی وسیع و عمیق در مورد مبحثی که تدریس می کنند داشته باشند تا بتوانند این دانش آموزان را که در حال استفاده از روشها و مطالب غیر معمول می باشند، حمایت و راهنمایی کنند.

معلمان بایدبرای پیشرفت انواع تجربه های فردی دانش آموزان تلاش کنند تا اطلاعاتشان را در زمینه نحوه آموزش و توانایی درک آنچه که دانش آموزان می خواهند افزایش دهندو این وظیفه ای بر دوش ریاضیات و جامعه ریاضیات می باشد تا معلمان را از این لحاظ تحت حمایت خود در آورند.

 

 ج)  بستر این چالشها در کجا پیدا می شود؟

شرایط چالش و مبارزه موقعیت را برای انجام ریاضیات و تفکر ریاضی داشتن، آماده می کند که گاه شبیه فعالیتهای حرفه ای و تخصصی در ریاضی می باشد. این ها شامل موارد زیر می باشد:

¨    حل مسائل غیر عادی 

¨    مواجه با مسائل مختلف

¨    کار بر روی مسائل بدون دستیابی به یک راه حل جامع و کامل

¨    پژوهش های فردی و شخصی

¨    پژوهش های گروهی و همکاری با یکدیگر در این زمینه

¨    پروژه ها

¨    جستجوهای تاریخی

¨    سازمان دهی کردن بحث در کل کلاس، برای کشف راههای حل مسئله یا یک معما

 

سایر چالشها کمتر در ریاضیات کلاسیک مطرح می شوند، ولی از راههای دیگری به آن ارتباط پیدا می کنند مثل:

          با زیها

 

¨    معما ها

¨    ساخت  مدلها

¨     کار کردن با کارهای دستی

 

ویا چالشهای دیگری که ریاضیات را به سایر رشته ها پیوند می زند،مثل:

 

¨    ریاضیات و سایر علوم

¨    ریاضیات و علوم انسانی

¨    ریاضیات و هنر

¨    مسائل روزمره

 

بستر ایجاد چالش را می توان در مکانهایی از جمله موارد زیر پیدا کرد:

¨    کلاسهای درس    

¨    مسابقات

¨    باشگاهها ، گروهها و خانه های ریاضی

¨    مطالعلت فردی

¨    سخنرانیهای عمومی

¨    کتابها

¨    مقالات

¨    مجلات

¨    وب سایتها

¨    مراکز علمی

¨    نمایشگاهها

¨    جشنواره هایی و مثل روز ریاضیات

¨    واردوهای ریاضی

 

3) زمینه های کاری رایج و معمول

الف)تجربیات و مثالها

راههای متعددی برای به چالش کشیدن دانش آموزان در داخل و بیرون کلاس وجود دارد که این راهکارها می تواند شامل دانش آموزان و یا عموم مردم باشند.آنها می توانند به دسته های مختلفی تقسیم شوند چون " مسابقات" ،" حل مسائل "، " نمایشگاهها"، و "انتشارات" و هر چه که بتوان بطور تقریبی "  ابزارهای ریاضیات "  نامید.

در زیر ما به چند حالت مشخص که منجر به ایجاد بستر برای این چالش می شوند اشاره می کنیم.برای نمایش آنها ما مثالهایی را که برای اعضاء IPC آشنا بود مطرح می کنیم:

 

مسابقات

 

مسابقات تخصصی و همگانی

 

مسابقات معروفی زیادی مانند المپیاد جهانی ریاضیات(IMO)  وکانگروی ریاضیات Kangourou Mathematiques )( Le    وجود دارد.

که (IMO)  شامل گروههای کوچکی از دانش آموزان است که از اقصی نقاط  جهان می باشند( مثالی برای مسابقات تخصصی)

و مسابقه کانگروی ریاضیات  هم شامل هزاران دانش آموز از کشور فرانسه و سایر کشورهای اروپا می باشد(مثالی برای مسابقات همگانی) .اطلاعات لازم در مورد این مسابقات را براحتی می توانید از وب سایت های آنها و یا مجله مسابقات ملی ریاضی تحت عنوان مسابقات ریاضی بدست آورید.

 

نام مسابقات ممکن است در وهله اول این تصور را در تک تک دانش آموزان بوجود می آورد که پا به رقابت سختی خواهند گذاشت که یا می برند و یا می بازند. در حالی که همیشه به این شکل نمی باشد و حتی در المپیادهای جهانی ریاضیات هنگامی که مدالها و لوحهای افتخار را به برندگان اهدا می کنند چیزی شبیه به همیاری و شراکت بسیار بیشتر از رقابت در بیرون از درهای این مسابقه وجود دارد.

در همه مسابقات به نظر می رسد که تلاش و مبارزه دانش آموزان برای حل مسئله به اندازه تلاش آنها در رقابت با یکدیگر است . حال آن که موقعیتهایی وجود دارد که در آن هدف اصلی تمام دانش آموزان حل مسئله می باشد ، نه رقابت با یکدیگرو پیروزی در این مسابقه. حتی در برخی از مسابقات خود دانش آموزان وظیفه دارند که جدای از سوالات اصلی، برای هم سوالاتی را طراحی کنند .

در زیر مثالهایی از دو مسابقه آورده ایم که با مسابقات معمولی که دانش آموزان به سر جلسه امتحان فرستاده می شوند ، متفاوت است:

 

 

یک مسابقه استثنایی وبه روش ارتباطی

مسابقه ای تحت عنوان  Euromath  یک مسابقه ریاضی برای بدست آودن جام اروپا می باشد، که در آن هر تیم از 7 نفر تشکیل شده است وشامل دانش آموزان از سطح ابتدایی تا دانشگاه به همراه یک سرپرست می باشد. شش تیم از بهترین تیمها بر اساس نتیجه ای که از بازیهای منطقی بدست می آورند برای شرکت در مرحله نهایی انتخاب می شوند. در مرحله نهایی این تیمها در مقابل داوران به رقابت می پردازند.برای پیروزی ، یک گروه لازم است دارای سرعت زیادی باشد و نیز از اطلاعات جامع و خوبی برخوردار باشد.اما مهمترین عامل برای دست یافتن به پیروزی داشتن یک روحیه خوب و قوی است     d'equipe')   ('l'esprit

                                                                          

 

مدلی دیگر از یک مسابقه جمعی

 

مسابقهKappAbelیک رقابت کشورهای اسکاندیناوی بین دانش آموزان 14 ساله ای می باشد که در آن همه کلاس به  عنوان یک گروه در مسابقه شرکت خواهند کرد. مرحله اول و دوم این مسابقه  شامل حل مسائلی است که توسط معلم از اینترنت گرفته می شود  ،در یک زمان محدود 90 دقیقه ای همه دانش آموزان کلاس، در مورد هر یک از این مسائل و چگونگی حل آنها با هم بحث و گفتگو می کنند.

مرحله سوم این مسابقه به دو بخش تقسیم می شود. بخش اول تعریف یک پروژه کلاسی با موضوعی که از قبل تعیین شده برای گروه می باشد.(که تیم در آخر باید گزارشی را در این رابطه تهیه و ارائه دهند). در بخش دوم آن نیز که حل مسئله می باشد، راه حل مسئله توسط دو دختر و دو پسربه نمایندگی از کلاس در آن شرکت می کنند.

برخی از موضوعات پروژه ها در سالهای اخیر عبارتند از:

ریاضیات و صنایع دستی و محلی و سنتی (2000)، ریاضیات در بازیها و نمایشها (2001)، ریاضیات و ورزش (2002) ، ریاضیات و تکنولوژی(2003) و ریاضیات و موسیقی(2004) بوده است.

سه تیم برتر این مسابقات که به  مرحله سوم راه می یابند در فردای آن روز برای مرحله نهایی دور هم جمع می شوند . در این بخش که حل مسئله خواهد بود و سایر تیمها ناظر این مرحله می باشند.

 

استفاده از کلاس به عنوان مکانی برای ایجاد چالش

 

حل مسئله:

 

واژه حل مسئله در خیلی از موارد مورد استفاده قرار می گیرد، اما در اینجا منظور ایجاد امکان برای دانش آموزان است که در مورد مسائل بسته ای که فورا نمی توانند حل کنند فکر کنند در نتیجه باید از دانسته های ریاضی خود همراه با مهارت ،بینش و استراتژی حل مسئله برای رسیدن به جواب استفاده نمایند.

حل مسئله اغلب در کلاسهای درس هم به عنوان یک تمرین یک طرفه که می تواند به محتوای اصلی برنامه ریاضیات ارتباط داشته باشد یا نداشته باشد اطلاق شود.حل مسئله می تواند به عنوان ابزاری برای این که بسیاری از دانش آموزان از آن لذت می برند مورد استفاده قرار بگیرد،ولی همیشه به عنوان یک موضوع اصلی یا مرکزی در کلاسهای ریاضی مطرح نمی شود.انجام پژوهشها و پروژه ها می تواند در تعمیم حل تمرینها که در آن دانش آموزان به مسائل مشکل بیشتر از ساعات درسی خود می پردازند،مطرح شود و معمولا با ارائه یک گزارش نوشتاری تکمیل می شود.

معلمانی که به منظور  رشد ایده ها، دانسته ها و درک دانش آموزان از موضوعات درسی،به استفاده از مسائل همت می گمارند این روش حل مسئله را پیگیری می کنند.که این بازتاب چهره طبیعی خلاقیت ریاضی است و به دانش آموزان نشان می دهد که ریاضیات حاصل تلاش و گسترش تحقیقات ریاضی دانان می باشد.

مثالهایی ازدرسهای آموزش حل مسئله ویا درسهایی که به این روش قابل ارائه هستند را می توان در  nzmaths.co.nz پیدا کرد.

 

ایجاد چالشها در روشهای آموزش سنتی

یک مثال:

یک روش قدیمی در مدرسه ابتدایی ژاپن این است که دانش آموزان در طول کلاس یک مسئله را به وسیله بحث و گفتگو حل می کنند .که در این روش یک معلم ماهر می تواند چیزی فراتر از آنچه در برنامه آموزشی می باشد به دانش آموزان خود یاد دهد.برای مثال این مسئله داده شده است که باید 5/4 را بر3/2

تقسیم کنند. یک دانش آموز ممکن است به این نتیجه برسد که 6 مضرب مشترک 2 و 3 می باشدو بنویسد

(4 ⁄ 5) ⁄ ( 2 ⁄ 3)= (4 ×6 ⁄ 2) ⁄ (5×6 ⁄ 3)=(4×3) ⁄(5×2)=12 ⁄ 10   

در این اینجا بچه ها مشاهده می کنند که این روش همان روش الگوریتم  معمولی است و با انتخاب کسرهای دیگری هم می توان به جواب رسید.از دید معلم ،این پویایی غیر قابل پیش بینی است. در نتیجه او باید درک عمیقی از ریاضیاتو مطمئنأ مهارتی داشته باشد تا بتواند از عهده این چنین مواردی بر بیاید اما اگر این روش موفق شود، بچه ها تجربه های اصولی و عمیق تری در ریاضیات بدست آورند.

 

 

نمایشگاهها:

 

نمایشگاه به معنای گردآوردن چیزهایی برای  به نمایش گذاشتن است تا مردم از آنها دیدن کرده و با آنها بازی کنند. امروزه این کار بسیار رایج شده است واین نمایشگاهها اغلب در بیرون از کلاسهای درس ،برگزار می شوند و هدف آنها به همان اندازه دانش آموزان ،عموم مردم هم می تواند باشد، موزه ها و حتی در مراکز خرید و در هوای آزاد برگزار گردند.

 

ما چند نمونه از آنها را بیان می کنیم:

 ایده یک مرکز علمی نمایش پدیده های علوم می باشد  به طریقی که در این گونه مراکز بازدیدکنندگان با آزمایشات علمی شخصا در گیر می شوند.این به مفهوم این است که بازدیدکنندگان با ذآزمایشهای واقعی دست و پنجه نرم می کنند و تلاش می کنند آنرا درک کنند.مراکز علمی ای هم وجود دارد که فقط منحصرا به ریاضی اختصاص دارد.

به عنوان مثال مرکز   Mathematikum در آلمان و Giardino di Archimede در ایتالیا ، مراکزی هستند که سالانه تعداد زیادی از افراد را به خود جذب می کنند و بهتر است با یک راهنما دائمی از آنها بازدید بعمل آید.

نمایشگاهها یی نیز هستند که سالانه با موضوعات مختلفی برگزار می شوند مثلا یکی از همین مراکز که روزانه تعداد زیادی بازدید کننده نیزدارد مرکز

Le Salon de la  culture Mathematiques et des Jeux می باشد. علاوه بر این برخی از نمایشگاهها بر اساس مناسبتی دایر می گردند مثل نمایشگها ی بین المللی "تجربه کردن ریاضیات" که حمایت کنندگان آن یونسکو  (Unesco) و (ICMI)  که بطور مشترک با موسسات دیگر برگزار می کند. و تا به حال در کنگره ریاضی اروپا در سال 2004 و همچنین در دهمین کنگره بین المللی آموزش ریاضیات(ICMI-10) برگزارشده است.

گاه برخی از این نمایشگاه ها با موضوع خاصی برگزار می شوند مثل نمایشگاه ای که در دانشگاه Modena and Reggio Emilia با عنوان ماشینهای ریاضیات دایر شده است که این ماشینها نمونه هایی از وسائل تاریخی ریاضی  که شامل وسائل رسم فنی یا وسائلی برای رسم پرسپکتیو و یا دستگاههایی برای حل مسائل  هستند.

وسائلی که در موزه ها یا آزمایشگاهها یا مراکز ریاضی مورد استفاده قرار می گیرند ممکن است خیلی گران قیمت باشند.برای استفاده در کلاس درس می توان از جعبه های ارزانتر استفاده کرد که اطلاعات در مورد بکارگیری آنها در کلاس قابل دسترس است.

 

انتشارات ،شامل انتشارات  اینترنتی

 

این انتشارات حداقل شامل کتب،مجلات،سایتهای اینترنتی، سی دی ها، بازیهای کامپیوتری و نرم افزارها می باشد. در دنیای امروزاین امکانات در دسترس افراد زیادی قرار دارد.

 

 

مجلات ریاضی در مدارس

 

نمونه های زیادی از مجلات ریاضی در اقصی نقاط جهان وجود دارد که به منظور برانگیختن علاقه دانش آموزان به ریاضی طراحی شده است.این مجلات شامل مقالاتی در باره تاریخ ریاضیات یا مقالاتی توصیفی در باره آخرین تحقیقات انجام شده در ریاضیات همانند قضیه چهار رنگ و قضیه آخر فرمات و گوشه های مسائل است که مسائلجدیدی را مطرح می کند.یا در بخشی دیگر مسائل مطرح شده در المپیادها به بحث گذاشته شده اند ودانش آموزان می توانند راه حل های خود را به آدرس این مجلات ارسال نمایند.

نمونه هایی از این مجلات بلوک شرق   مجلات Kömel در مجارستان وKvantدر روسیه می باشند. در غرب نیزمی توان مثالهای برجسته ای همچونCrux Mathematicorum درکانادا و Mathematics Magazine و Mathematical spectrum در انگلستان را مثال زد.

 

کتابها

 

نشریات و زیادی وجود دارد که علاقه  وبه چالش کشیدن دانش آموزان را افزایش می دهد.در زبان انگلیسی،اتحادیه ریاضیات آمریکا (MMA)کاتالوگی حجیم  دارد.بنیاد ریاضی استرالیا(AMT) نیز دارای تعداد متنابهی از این انتشارات را داراست.به زبان روسی نیز منابع غنی و زیادی  که بطور سنتی توسط  انتشارات میر (Mir) در  روسیه انتشار می یابد و به زبان فرانسه نیز انتشارات کانگرو و دیگر ناشران  کاتالوگها و نوشته های زیادی در این باره منتشر کرده اند؛همچنین بنیاد آموزش ریاضی Chi u Changبه زبان چینی انتشاراتی دارد.این فقط اشاره به زبانهای مهم است. انتظار می رود که فهرست تمام مراجع این مطالعه را بتوان آماده ساخت .انتظار می رود که حتی شناسایی ناشران اصلی در این زمینه هم مشکل باشد.

 

اینترنت

 

مثالهای زیادی از اینکه مردم از طریق اینترنت در کلاس درس شرکت می کنند وجود دارد. یکی از این کلاسها به نام  ‘e-classrooms’توسط Noriki Arai  که یک کلاس مجازی او است اداره می شود همه علاقه مندان به ریاضیات  می توانند با ثبت نام کردن در آن عضو شوند. این کلاس تحت نظر تعدادی از ریاضی دانان که به آنها راهنما گفته می شود اداره می گردد . معمولا یکی از آنها مسئله ای مثل"بسط  اعشاری متناهی یک کسر" را مطرح می کند،  آن گاه مباحثه شروع می شود. یکی از اعضا ایده ای نا مشخص و مبهمی را برای حل مسئله بیان می کندیا یک جواب نا تمام یا یک سوال را ارائه می دهد.

بقیه دانش آموزان نظرات خود را در باره آن مطرح می کنند یا  ویا همان ایده های قبلی را بسط می دهند.  راهنماها افراد را به مباحثه بیشتر تشویق می کنند و یا اگر لازم باشد راهنما یی می کنند. معمولا این بحث ها با رسیدن به جواب کامل مسئله پایان می یابد.گاهی اوقات یک مسئله جدید دیگر در بین بحثهای قبلی مطرح می شود در غیر این صورت مسئله دیگری توسط راهنما مطرح می گردد.

نوریکو آرای این نرم افزار را به گونه ای به کار گرفته است که تنها دانش آموزان کلاس می توانند به این بحثها دسترسی داشته باشند.در این محیط یک کودک خجالتی یا یک شخص مسن که در ریاضیات خیلی قوی نیست احساس راحتی بیشتری برای شرکت در کلاس و بحث خواهد داشت.

 

 

 

 

گروههای ریاضی

 

این فعالیتها گروهی از افراد را که مشترکأ در یک جا توسط  یک یا چند متخصص آموزش می بینند در بر می گیرد.مقصود ما چیزهایی شبیه  باشگاههای ریاضیات، روزهای ریاضیات،مدارس تابستانه، کلاسهای مهارت یابی، اردوهای ریاضی و جشنواره های ریاضی و غیره می باشد.پنج مورد خاص در زیر بیان شده اند که به روزهای ریاضی،کلاسهای تحقیقاتی و کلاسهای صنعتی مربوط هستند:

 

روز ریاضی در مدرسه

 

مثالهای زیادی برای روز جهانی ریاضیات وجود دارد که در آن گروههایی از دانش آموزان از مدارس مختلف دور هم جمع می شوند. در این روز، آنها به صورت تک تک یا گروهی در این محیط لذت بخش گرد هم می آیند و در آنجا ممکن است  سخنرانیهای عمومی نیز برگزار شود.

 

 

باشگاههای ریاضی

 

نمونه های مختلفی از باشگاهها یا دوائر ریاضی وجود دارد که از دانش آموزانی تشکیل شده که در فواصل زمانی مشخصی در شهرشان گرد هم می آیند تا مسائل  جدید ریاضی را با هم حل نمایند.گاهی این باشگاهها مسابقاتی را نظیر تورنومنت بین المللی ریاضیات(IMTT) را بعنوان اصلی ترین فعالیت خود انتخاب می نمایند.فعالیتهای این باشگا هها معمولا توسط اساتید دانشجویان محقق یا معلمانی که داوطلبانه همکاری می کنند، اداره می شود.

 

خانه های ریاضیات

 

در ایران یک گروه از معلمان و استادان دانشگاه در سراسر کشور، خانه های ریاضیات را تاسیس کرده اند. این خانه ها با این هدف بنا شده اند که فرصتها و امکاناتی را برای دانش آموزان و معلمان سطوح مختلف تحصیلی  فراهم آورند تا آنها بتوانند فعالیتهای گروهی را در پناه اطلاعات و تکنولوژی جدید و مطالعات شخصی تجربه کنند و ریاضیات را بهتر و عمیق تر درک نمایند.مسابقات گروهی، مسابقات اینترنتی، بکارگیری ریاضیات در  زندگی روزمره،مطالعه تاریخ ریاضیات،ارتباط بین ریاضیات وسایرعلوم مانند هنرو علم از فعالیتهای این خانه ها است .برگزاری نمایشگاهها ،کارگاههای آموزشی ،اردوهای تابستانه ،جشنواره های سالانه نمونه هایی از فعالیتهای غیر آکادمیک این خانه ها می باشد.

 

کلاسهای پژوهشی

 

در آلمان سالها جایزه برندگان مسابقات دعوت به هفته مدل سازی(Modellierungswoche) بود دراین  برنامه ،گروههای 8 نفری از دانش آموزان به همراهی دو معلم بر روی یک مسئله حقیقی صنعتی که توسط یک صنعت محلی ارائه می شود کار می کنند. بسیاری از آنها، مسائل  بهینه سازی  می باشند. جواب ها معمولا به مدل سازی، آنالیز زیاضی و برنامه نویسی احتیاج دارد.

 یک مثال دیگر از این نوع Math en jeans است که در آن هر تیم با همکاری  یک محقق دانشگاهی که طراح یک مسئله مربوط به موضوعات تحقیقی اش است به مدت طولانی(مثلا یک سال تحصیلی) کار می کنند.

 

ب-جهت دهی ها (روندها)

 

به نظر می رسد روی هم رفته روشهای بکار گرفته شده مگر در چند مورد استثنایی تأثیر مثبت داشته اند. برای مثال در حال حاضر مسابقات جدید متعددی که دانش آموزان بیشتری از مسابقات سنتی همانند المپیاد تحت پوشش قرار می دهد؛وجود دارند. بسیاری از این مسابقات دانش آموزان با سنهای کمتری نسبت به قبل را نیز شامل می شوند خیلی از این مسابقات جدید به صورت مسابقات جمعی ، نه انفرادی برگزار می شود. در این روزها ،همچنین حل مسئله در برنامه آموزسی بسیاری از کشورها اضافه شده است.اگر چه،بدون توسعه حرفه ای معتمان امکان ظهور واقعی این درس در برنامه های کلاسی امکانپذیر بیست.

در همین جهت تعداد زیادی نمایشگاههای ریاضی  وجود دارند در حالی که مدتها تنها مراکز علمی برگزار کننده آنها بودند ولی در حال حاضر نمایشگاههایی وجود دارند که صرفا تمام فعالیتهای خود را وقف ریاضیات  می نمایند.این نمایشگاهها بجای آنکه فقط در موزه ای بر پا شوند،نمایشگاههای ریاضی وجود دارند که جابجا می شوند و یادر یک فرمت غیر معمولی مثل مکان هایی چون مراکز خرید ،ایستگاههای مترو و یا در فضاهای باز  برگزار می شوند.

در رابطه با انتشارات اخیرا به نظر می رسد که تعداد کتابها و فیلمهایی در باره ریاضیات برای انتشارات عمومی افزایش یافته است. به عنوان مثال فیلمهایی با ماهیت ریاضی برای استفاده عموم افزایش یافته است مه عنوان مثال فیلمهایی چون آخرین نظریه فرما و فیلم فکر زیبا بسیار موفق بوده است. اگر چه در  زمینه کتاب؛ کتابها از  مدل قدیمی خود که تنها به مسائل کلاسیک ریاضی می پرداختند خارج شده اند بلکه امروزه در کتابها به بحث درباره موضوعات و زیباییهای ریاضی می پردازند که صرفا برای مطالعه است نه برای کار کردن و فکر کردن برروی آنها،این کتابها سعی می کنند بدون داخل شدن در جزئیات به بیان عمق و پیچیدگی ریاضیات بپردازند که این کاررا به وسیله ایجاد جذابیت و تاثیر گذاری برروی خواننده انجام می دهند نه بوسیله پرداختن به جزئیات مطالب ریاضی.

در سالهای اخیر مرکزآموزش مستمر ریاضی مسکو برای تداوم بخشیدن به تحصیل ریاضیات یک سری کتب به نام کتابخانه آموزش ریاضیات منتشر کرده است .این کتابها، کتابهای کوچک 20 الی 30صفحه ای برای دانش اموزان علاقه مند دبیرستانی می باشند که توسط ریاضی دانان حرفه ای نوشته شده است .این کتابها شامل توصیف عمومی, زمینه های گوناگون ریاضی ،سوالات چالشی برای دانش آموزان و تاریخ ریاضیات می باشد. اندازه کوچک این کتابها،بیان خوب و سبک نگارش  عامه پسند آنها خوانندگان بسیاری را به خود جذب کرده است.

 

به نظر می رسد که امروزه مجلات و روزنامه ها  با بیان مسائل  و معماها ،داستانهای ریاضی معاصر  و بیشتر به ریاضیات می پردازند.

 ریاضیات را می توان در بسیاری از سایتهای اینترنتی پیدا کرد. این سایتها از بحث در مورد موضوعات خاص ریاضی گرفته تا مسائل ریاضی،تاریخ ریاضیات،توسعه حرفه ای معلمان ،بازیهای ریاضی(مثل سایتهایی که ادعا می کنند ذهن شما را می خوانند).اتاقهای اورژانس که شما می توانید در آنها سوالات ریاضی خود را بپرسید طبقه بندی می شوند.حتی سایتهایمتنوع دیگری وجود دارند که حداقل ریاضیات را قابل دسترسی می سازند،حتی اگر نگوییم آنرا عمومی می کنند.

 

 ج ) مسائل شناسایی شده:

 

مشکلات بوجود آمده  در این زمینه به دو بخش  توسعه و کاربرد تقسیم می شوند. در قسمت اول گامهای نخست بستگی به پیشرفت تعداد کمی از مردم دارد که این باعث ضعف و عدم تداوم این گامها می شود.

به نظر می رسد که بدست آوردن پول برای شروع پروژه جدید از پیدا کردن حامی دائمی برای آنها آسان تر است.(هدف بکارگیری در مدارس است)

این معلوم نیست که بسیاری از معلمان بتوانند ازبسیاری از امکانات آموزشی جدید با موفقیت در کلاسهای درس خود استفاده نمایند که این ممکن است دلایل گوناگونی داشته باشد .یکی از این دلایل این است که آنها اغلب از کمبود گله دارند،زیرا در دوره تحصیلی درسهایی جدید غیر از ریاضیات نیز وجود دارند که این دروس زمان لازم برای ریاضی را کاهش می دهد و دومین علت به ویژه در مقطع دوم دبیرستان امتحانات نهایی (مثل کنکور)، معلمان را به درس دادن صرفا برای امتحانات وادار می نماید به جای اینکه به پیشرفت نظریات ریاضی در ذهن دانش آموزان بپردازد.و سومین دلیل این است که معلمان به دلیل عدم آشنایی با این گونه وسائل آموزشی جدید در دوران تحصیل خود در رویارویی و بکارگیری آنها اعتماد بنفس کافی ندارند.

 

 

 

4) سوالات مطرح

 

یکی از اهداف کنفرانس مطالعه این است که بتوان تصویر بهتری از وضعیت فعلی به دست آورد.

در اینجا مثالهایی از مواردی که ممکن است در این زمینه مورد توجه باشدف آمده اند:

§       تاثیر این چالشها در یاد دهی و یادگیری درکلاس درس ؟

§       چگونه این چالشها می تواند در کلاس درس مورد استفاده قرار گیرد؟

§       این چالشها تا چه اندازه در برنامه های درسی جاری در اختیار قرار دارند؟

§       چه فرصتهای چالشی به افزایش آموزش و یاد گیری در کلاس درس کمک می کند؟

§       معلمان چگونه می توانند به وجود مدلهای مختلف چالش پی ببرند؟

§       چگونه می توانیم مطمئن شویم که این چالشها باریز مواد دروس مصوب سازگاری دارد؟

§       چگونه می توان با مشکل کمبود وقت کنار آمد؟

§       چگونه می توان این چالشها را ارزیابی کرد؟

§       چگونه می توان دانش اموزان را در این چالشها ارزیابی کرد؟

§       چگونه می توان ا ثر استفاده از این چالشها را با سیستم نمره دادن تطبیق داد؟

§       کدام نوع از این چالشها برای دانش آموزان مقاوم در برابر یاد گیری مناسب است؟

§       استنباط معلمان از این چالشها در درون کلاس چیست؟

§       استنباط معلمان از این چالشها در بیرون از کلاس چیست؟

§       دانش آموزان به چه پیش زمینه ای برای  کنار آمدن با این چالشها احتیاج دارند و چگونه می شود آن را در کلاس درس برای آنها گفت؟ که این خود شامل آشنا بودن با علائم و قراردادهای ریاضی ،توانایی استدلال و نتیجه گیری و نیز توانایی مشاهده و طبقه بندی و مهارت در کشف ارتباطات می باشد.

§       چگونه می توان با فعالیتهای بیرون کلاسی نظیر مسابقات ،باشگاهها  ،نمایشگاههای ریاضی و ... برروی فعالیتهای کلاسی و یادگیری دانش آموزان تاثیر گذاراست تا آنها را به دانش آموزانی با انگیزه و چالش پذیر تبدیل کرد؟

§       چگونه معلمان ،والدین و دانش آموزان می توانند از این گونه فعالیتها که به تقویت یادگیری و درک و فهم و بالا بردن مهارت در ریاضیات کمک می کند اطلاع یا بند؟

§       آیا تجربه کردن مسابقات یا گردهمائیهای ریاضی  می تواند در بالا بردن توان تدریس معلمان کمک کند؟و آیا این به همبستگی معلمان در فعالیتهای خارج کلاس یا اجرای این نوع فعالیتها در تمرین کلاسی کمک می کند؟

§       کتابهای درسی چگونه باید نوشته شوند تا هدف اصلی ما یعنی به چالش  کشیدن دانش آموز در همه آن مشاهده شود نه تنها در قسمتهایی از آن؟    

§       تکنولوژی چگونه می تواند در ایجاد بستر چالش به معلمان و دانش آموزان کمک کند؟

 

 

 

 

فراتر از فعالیتهای کلاسی:

 

 

o      برروی بازدید کنندگان از نمایشگاهها ،جشنواره ها وغیره وقتی که فقط مدت زمان  کوتاهی از چالش با ریاضیات را می بینند چه تاثیری می توان گذاشت؟چگونه در این جلسات کوتاه والدین،معلمان ،دانش آموزان و دیگران می توانند به درک عمیقی از ریاضیات برسند؟

o      چگونه می توان از پشت تجهیزات جدید وابزارهای تکنولوژی روزمره ریاضیات را آشکار ساخت و چگونه می توان آن را در غالبی قرار داد که برای گروههای مختلفی از مردم قابل دسترسی و چالش ریاضی شود؟

 

 

        تحقیقات:  

 

o      برای ارزشیابی نقش چالش در ریاضیات چه تحقیقاتی انجام شده است؟

o      تحقیق در زمینه کاربردهای چالش در مورد فرایند یاد دهی و یاد گیری ریاضیات چه می گوید؟

o      چه سوالاتی به تحقیقات بیشتری نیاز دازد؟

 

 

 

سوالهای عمومی دیگر:

 

جامعه ریاضی و آموزش ریاضی چگونه می تواند درگیر فعالیتهای چالشی که فرا تر از زمینه تحقیقات مورد علاقه آنهاست باشد؟

آیا شاخه هایی از ریاضیات که بیشتر برای ایجاد مسائل و موقعیتهای ریاضی مناسبتر باشد وجود دارد؟

چگونه می توان با طراحی های مختلف ازفعالیتهای چالشی مثل برگزاری مسابقات گروههای مختلفی از مردم را جذب کرد؟( دانش آموزان مستعد، ،جنسیتهای مختلف،گروههای فرهنگی و دست آوردهای متفاوت)

چه کارهایی برای شناسایی ،بر انگیختن و تشویق دانش آموزان مستعد از لحاظ ریاضیات، می توان انجام داد؟

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

در خواست ارسال مقاله

 

این کار در دو قسمت انجام می شود اولین قسمت شامل کنفرانسی در محل تروند هایم  نروژ می باشد که  در تاریخ 27 ژوئن تا 3 ژولای 2006 برگزار می شود.

این کنفرانس یک کنفرانس کاری خواهد بود واز هر شرکت کننده انتظار می رود که به طور فعالانهدر این راستا بر خورد کند.و شرکت در این کنفرانس فقط از طریق دعوتنامه و مقاله ارسال شده امکان پذیر می باشد.نیت برگزار کنندگان این کنفرانس گردهم آوردن طیف وسیعی از تخصصها،تجربه ها،ملیتها، و دیدگاه های مختلف می باشد. این شرکت کننده ها از جوامنه مختلف ریاضی انتخاب می شوند.امید است که این کنفرانس نه تنها همکاران ثابت و فعال را به خود جذب کند بلکه از افراد تازه کار با ایده های جدید و جالب نیز جاذبه داشته باشد. در گذشته   ICMI study Conferences، 80 نفر شرکت کننده داشته است.

       (IPC)   از افراد به طور انفرادی و یا گروهی برای فرستادن نوشته های خوددر مورد سوالات     خاص، مسائل  ومقالاتی در ارتباط با موضوع دعوت می نماید تا آنها را  مورد بررسی قرار دهد و افراد علاقه مند به شرکت در این کنفرانس باید موارد زیر را آماده کنند

 

 

 a(    یک صفحه که در آن شغل فعلی و مشخصات آنها لیست شده باشد

همچنین مقاله یا گزارشات علمی که در گذشته یا در حال حاضردر دست دارتد و نیز فعالیتهایی که در ارتباط با موضوع این کنفرانس داشته اند.

(  b    یک نوشته 6 تا 10 صفحه ای که به موضوع مقاله و یا سمینار آنها اشاره دارد و یا مقاله ای که با موضوع مورد مطالعه آنها ارتباط دارد.

پیشنهاد انجام تحقیقاتی که در حال انجام است یا اینکه بزودی قرار است انجام شود نیز پذیرفته خواهد شد.

سوالات تحقیقاتی باید به دقت مطرح شوند و طرحی از آنها که در حال اجراست یا اینکه اجرا خواهد شدهمراه با مرجع مطالعات مربوطه باید ارائه  شود  .این مقالات باید تا قبل از تاریخ 31 آگوست 2005 به کمیته مطالعه مقالات بصورت پست فکس و یا ترجیحا پست الکترونیک ارسال شود.

تمام موارد و مدارک ذکر شده در بالا به عنوان اطلاعات مورد نیاز برای برنامه ریزی در  کنفرانس مطالعه می باشد و به IPC در فرستادن دعوتنامه ها قبل از تاریخ 31 ژانویه  2006 کمک می کند. تمام مواد ارسال شده باید به زبان کنفرانس یعنی زبان انگلیسی باشد.

 

 قبل از برگزاری مقالات پذیرفته شده دراختیار سایر شرکت کنندگان قرار می گیرد تا به عنوان اطلاعات مقدماتی بکار رود.شرکت کنندگان نباید این انتظار را داشته باشند که بتوانند مقالاتشان را بطور شفاهی ارائه دهند چون ممکن است که (IPC) برای ساده کردن یا بیشتر کردن تاثیر گذاری کنفرانس  طور دیگری برنامه ریزی کند .  

متاسفانه این دعوتنامه ها کمک مالی سازمان دهندهگان این کنفرانس را نشان نمی دهد . بلکه شرکت کنندگان باید خود هزینه شرکت در کنفرانس را بپردازند.

برای حمایت مالی شرکت کنندگان از کشورهای فقیر بودجه ای کنار گذاشته شده است که این بودجه محدود می باشد.

قسمت دوم  انتشار کتابی است که در سری کتابهای مطالعه (Study 16) قرار خواهد گرفت.  که این جلد از کتاب شامل مقالات ارسال شده و نتایج این کنفرانس خواهد بود.

شکل دقیق این جلد هنوز مشخص نشده است، اما انتظار می رود که به صورت یک کتاب منسجم   در بیاید به این ا مید که به یک مرجع معتبر تبدیل شود.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 27 اسفند 1393 ساعت: 15:30 منتشر شده است
برچسب ها : ,
نظرات(0)

مراحل خوشنويسي و آداب و وظايف خوشنويسان

بازديد: 133

مراحل خوشنويسي و آداب و وظايف خوشنويسان

 

آغاز و انجام خوشنويسي به شش دوره منقسم است: ابتدائي ، متوسطه ، خوش ، عالي ، ممتاز ، استادي از ميان علاقه منداني كه قدم در راه فراگيري اين هنر مي گذارند كمتر كسي يافت مي شود كه تمام اين راه را طي كند و به استادي برسد. بيشتر آنان در رسيدن به يك ، دو ، يا سه دوره ي آن توفيق مي يابند ؛ زيرا كاري پر زحمت و مشكل است كه فقط عشق و علاقه آسانش مي كند و در خور حوصله هر كس نيست مخصوصاً زندگي ماشيني امروز و مشغله ي زندگي متنوع، كمتر به اشخاص اجازه مي دهد كه به اين هنر ارزنده بپردازند و در اين راه پيشتر روند و جز دلباخته اي به ادامه و تكميل آن نمي پردازد. لكن قدر لازم براي هر با سواد اين است كه اگر چه مدت كوتاهي ، نزد استاد ، با مختصري از اصول و قواعد صحيح نوشتن كلمات و تركيبات آن آشنائي پيدا كند ، تا حدي كه خطي خوانا و روشن داشته باشد و بيننده و خواننده را در آن رغبتي دست دهد و اين خود طي دوره ي ابتدائي و رسيدن به آغاز دوره ي متوسطه حساب مي شود. از اين پس به نسبت علاقه مندي و فعاليت و استعداد مي تواند به مراتب بالاتر برود تا اينكه به ترتيب، دوره هاي خوش و عالي و ممتاز را بگذراند و كم كم به مقام استادي نايل گردد.

لذا براي فراگير ِ مبتدي لازم است روي حروف و كلمات سرمشق استاد دقت كند و حركات و گردشهاي آن را در نظر بگيرد ، هر چند كه بد و ناصاف نويسد به صبر و حوصله كلمات را در حد و اندازه ي سرمشق نقل و تكرار كند و تا مدتي بدون سرمشق و از پيش خود چيزي ننويسد و پيوسته از شيوه و اسلوب استاد پيروي نمايد تا به نيروي طبع و قابليت، شيوه و ربط استاد را به دست بياورد و دستش در اين كار قوت يابد. لازم است كه قلم مشق را به اندازه ي درشتي و ريزي خط سرمشق انتخاب كند و از مشق كردن روي سرمشقهاي ناقص كه استادانه نيست برحذر باشد و تا جايي كه ممكن است روي خط بد و ناقص نگاه نكند. سلطانعلي مشهدي گويد:

جمع مي كن خطوط استادان                          نظري مي فكن در اين و در آن

طبع تو سوي هر كدام كشيد                          جز خط او دگر نبايد ديد

تا كه چشم تو پر شود ز خطش                      حرف حرفت چو دُر شود ز خطش

پس از اينكه خط او نيرو گرفت گاهگاه از ذهن خود كلمات و عباراتي بنويسد و آنگاه با خط استاد و سرمشقها مقايسه كند و يا به نظر استاد برساند.

به طوري كه استادان اشاره فرموده اند مشاقي و تمرين را سه مرحله است: نظري، قلمي ، ذهني(يا خيالي).

نظري: دقت در روي حروف و كلمات خطوط استاد و در نظر گرفتن گردشها و حركات آن است كه با نگاه كردن انجام مي شود و در طبع و ذهن طالب آن اثر مي گذارد.

قلمي: نقل كردن حروف و كلمات سرمشق به وسيله قلم است كه از روي تقليد و محاكات انجام مي گيرد.

ذهني: آن است كه مشاق پس از آشنائي با قواعد خط و شيوه و ربط استاد، بدون تقليد از سرمشق و با ذهنيت خود عشقي و ذوقي عباراتي بنويسد تا نيروي خطي خود را بسنجد.

سلطانعلي مشهدي در اشعار خود به دو مشق نظري و قلمي اشاره كرده و مي گويد:

بر دو نوع است مشق و ننهفتم                                  تا تواي خوبرو جوان گفتم

قلمي خوان يكي و گر نظري                                     كه بود اين سخن هني و مري

قلمي مشق كردن نقلي                                           روز، مشق خفي و شام، جلي

نظري دان گاه كردن خط                                    بودن آن گه ز لفظ و حرف و نقط

هر خطي را كه نقل خواهي كرد                                 جهد كن تا نكوبي آهن سرد

حرف حرفش نكو تأمل كن                                     نه كه چون بنگري تغافل كن

قوت و ضعف حرفها بنگر                                     دار تركيب آن به پيش نظر

در صعود و نزول او مي بين                                   تا كه حظي بري از آن و از اين

باش از شَمره هاي حرف آگاه                               تا بود صاف و پاك و خاطره خواه

اظهرهروي به سلطانعلي مشهدي از راه نصيحت مي گفته است:

در مشق كوتاهي مكن پيوسته اي سلطان علي    در روز كن مشق خفي ، در شام كن مشق جلي

قاضي احمد غفاري شاعر و خوشنويس گفته است:

چهل سال عمرم به خط شد تلف                                 سر زلف خط نايد آسان بكف

زمشقش دمي هر كه غافل نشست                            چو رنگ حنا رفت خطش زدست

مكن جز به تحرير اوقات صرف                           كه صورت نمي يابد از صوت حرف

ضياء الدين محمد يوسف در رساله ي خود گويد:

خواهي كه ترا بلند سازد                                          آوازه نيك در جهان مشق

بشنو زمن شكسته خاطر                                         اول تعليم، بعد از آن مشق

كسي كه بخواهد به هدف خود برسد و از روي اصول و هندسه خط و كيفيت خوشنويسي به درجات عالي خط نائل گردد از آغاز كار بايد شاگردي و تلمذ استادي را اختيار كند تا او را در اين فن رهبري و ارشاد نمايد. چون اگر تنها به فكر و عقل خود تكيه كند كاري عبث و بيهوده كرده است. كساني كه بدون تعليم استاد و فقط از راه تقليد به درجه ي استادي رسيده اند بسيار اندك اند- و در حكم «النادر كالمعدوم» و يا «النادر لا حكم له» مي باشند.

در خطوط كساني كه بدون استاد كار كرده اند در بسياري از حروف آن نقص و ناموزوني ديده مي شود به خلاف دسته ي اول كه همه استوار و درست مشاهده مي گردد.

شايسته است كه متعلم از متابعت استاد سر نپيچيد و به راهنمائي او اهميت دهد و عمل كند و در اكرام و كسب رضاي خاطر او بكوشد كه فايده اش به خود او بازخواهد گشت.

ان المعلم و الطبيب كلاهما                            لا ينصحان اذا لم يكرما

در همه حال نظافت و پاكيزگي را مرعي دارد و ادوات و لوازم خوشنويسي خود را پاكيزه و كامل و مرتب كند و جايي براي كتابت انتخاب كند كه موافق با اصول بهداشت باشد و آنقدر مبالغه در نوشتن نكند كه ملول و خسته شود و از نوشتن در جاي كم نور حذر كند و سرعت و عجله در نوشتن ننمايد. در بهداشت چشم بكوشد و از گرد و كثافت و آبهاي آلوده محفوظ دارد، در صفحات براق و خيره كننده ننگرد. زياده روي در نوشتن نكند چرا كه استمرار بي حد ، ضعف قواي ظاهري و باطني مي آورد.

از روي بي ميلي و سرسري ننويسد. محل نوشتن روشن و با صفا و خالي از اغيار باشد.

ميرعلي هروي در مدادالخطوط خود آورده است: «خانه اي كه در آنجا كتابت كنند بايد كه از چهار طرف درها گشاده باشد و صبح در طرف شرقي و نيمروز در جانب جنوبي و آخر روز به طرف غربي نشيند اما در تابستان تا وقت شام هواي حوضخانه بهتر است.»

به تابستان نكو باشد پگاهي                          زمستان نيك وقت چاشتگاهي

وليكن خانه خطاط بايد                                  كه از هر چارسو درها گشايد

صباحان مصلحت زانگونه بيند                         كه در پيش در شرقي نشيند

به وقت نيمروز اي نيك محضر                         جنوبي بهتر است از جاي ديگر

ولي در مغرب روز است احسن                      به نزديك در غربي نشستن

ابن بواب گفته است: «خطاطي موقوف بر پنج چيز است: برندگي و تيزي قلمتراش، خوبي قلم، صافي و با جريان بودن مركب ، لينت و نرمي كاغذ، آرامش و سكون دل (يا نگاه داشتن نفـَس در حال نوشتن).»

امين الدين ياقوت ملكي گويد: «اگر قلمت خوب و پسنديده شد خطت نيكو مي گردد و هر گاه ضايع باشد خطت ضايع خواهد شد.»

از اهم اموري كه به تحسين و تجويد خط كمك مي كند كيفيت نگاه داشتن قلم و ملاحظه ي حركات آن در حال نوشتن و خوب تراشيدن قلم است.  يكي از استادان گفته است: كسي كه مداد برگرفتن و تراش قلم و قط و گرفتن ورق و حركت دست را در حال كتابت خوب نداند از كتابت و خوشنويسي بهره اي ندارد.

ميرعلي هروي استاد زبردست خط نستعليق قرن دهم درباره ي تحصيل هنر خط سروده است :

چند در وادي خط مي كني اي دل تك و پو               بشنو اين نكته زمن باز نشين فارغ بال

پنج چيز است كه تا جمع نگردد با هم                    هست خطاط شدن نزد خرد امر مُحال

قوت دست و وقوفي ز خط و دقت طبع                    طاقت محنت و اسباب كتابت به كمال

گر از اين پنج يكي راست قصوري حاصل                   ندهد فايده گر سعي نمايي صد سال

راه صحيح نگاشتن حروف و تمرين و مشق آنها اين است كه ابتدا به استحكام مفردات ساده حروف بپردازد تا هر حرفي را در حال انفراد صحيح فرا گيرد. پس از آن شروع كند به استواري مركبات و به ترتيب: اول مركبات دو حرفي را مشق كند و بعد به سه حرفي و پنج حرفي اشتغال ورزد و در تقليد و شبيه نويسي مفرد و مركب تكيه و اعتماد او بر خطوط استادان كامل و عارفان به اوضاع و رسوم خط باشد، آن استاداني كه خود از برجستگان استاد فرا گرفته اند و در اثر كثرت مشق و استمرار خوشنويسي ملكه ي آنان شده است. زيرا هر صنعتي به دوام و ممارست رو به كمال مي رود و نيكو مي گردد. ممكن است در رساله ها و دفترها راه و روش تعليم نوشته شده باشد اما آنها به تنهايي براي مبتدي بسنده و دريافت و تطبيق آن آسان نيست كه بتوان به اصطلاحات و اشارات راجع به حر كات دست و قلم و ريزه كاريها و رموز كتابت پي ببرد، لذا از مراجعه به استادان فن بي نياز نخواهد بود.

از آداب و صفحات خوشنويسي و كتابت است كه در هيچ مرحله اي از مراحل فضل و هنر و در هيچ مرتبه از استادي، خود را منتهي نداند و غافل و فريفته نشود و پيوسته اين سخن را نقش لوح دل سازد (الاعجاب يمنع الازدياد) و (العجب يوجب العثار) كه خود پسندي جلو ترقي را مي گيرد و موجب لغزش مي شود؛ و همواره در صدد كسب مرتبه ي بالاتر و رسيدن به مرتبه كمال باشد؛ هر چند كه مرتبه ي كمال بسي والا است و آن را حد و نهايتي نيست و بلكه كمال در دنيا وجود ندارد. لكن طالب كمال شدن، خود كمال و از خواهشهاي پسنديده انساني است. از بزرگمهر پرسيدند همه چيز داني؟ گفت همه چيز را همگان دانند و همگان از مادر نزاده اند و گفته اند:

لكل دهر دولة و رجال                                        ولكل حال ادبار و اقبال

بابا شاه گويد: «كاتب مي بايد از صفات ذميمه احتراز كند؛ زيرا صفات ذميمه در نفس علامت بي اعتدالي است و حاشا كه از نفس بي اعتدال كاري برآيد يا از آن نفس كاري آيد كه در او اعتدال باشد. از كوزه همان برون تراود كه در اوست.»

در رساله اي خطي مسطور است كه حُسن خط به كثرت مشق و به ارشاد استاد و ترك معاصي موقوف است لان العلم فضل من الله و فضل من الله لا يعطي بالمعاصي .

استادان متقدم معثقد بوده اند كه خطي كه به مرتبه عالي تر و امتياز كمال و داراي صفا وشأن باشد، بي صفاي دل امكان ندارد و اين كيفيت به يمن صفات حميده كه عارض نفس انساني شده، در خط نمودار مي گردد.

سلطانعلي مشهدي فرمايد:

اي كه خواهي كه خوشنويس شوي                            خلق را مونس و انيس شوي

خطه ي خط مقام خود سازي                                     عالمي پر ز نام خود سازي

ترك آرام و خواب بايد كرد                                   وين به عهد شباب بايد كرد

سر به كاغذ چو خامه فرسودن                                 زين عمل روز و شب نياسودن

ز آرزوهاي خويش بگذشتن                                 وز ره حرص و آز برگشتن

تا بداني جهاد اصغر چيست                                      بازگشتن به سوي اكبر چيست

آنچه با خود روا نمي داري                                        هيچكس را بدان نيازاري

دل ميازار گفتمت زنهار                                            كز دل آزار حق بود بيزار

ورد خود كن قناعت و طاعت                                     بي طهارت مباش يك ساعت

همه وقت اجتناب واجب دان                                     از دروغ و ز غيبت و بهتان

از حسد دور باش و اهل حسد                                   كز حسد صد بلا رسد به جسد

حيله و مكر را شعار مكن                                        صفت ناخوش اختيار مكن

هركه از مكر و حيله و تلبيس                                 پاك گرديد، گشت پاك نويس

داند آن كس كه آشناي دل است                               كه صفاي خط از صفاي دل است

خط نوشتن شعار پاكان است                                  هرزه گشتن نه كار پاكان است

بسياري از كسان در فن خط و تعليم آن تحمل رنج و مشقت و صرف دقت كرده اند و خطاط نشده اند و عده اي هم به اندك تعليم و مشق بهره يافته اند و اين امر بستگي به قابليت و استعداد دارد كه استاد بصير و مجرب اين قابليت را در نظر اول در شاگردان خود مي نگرد و از كمال و آراستگي خَلقي و خُـلقي آنان حدود پيشرفت آنان را بررسي مي كند و مي سنجد و شايد مسأله ي وراثت خانوادگي نيز يكي از علل قابليت باشد؛ ولي علل و اسباب نهاني در جهان آفرينش بي حد و شمار است و نمي توان آن را حد و حدود دانست . چه خوب گفته اند:

«دادِ حق را قابليت شرط نيست                             بلكه شرط قابليت داد اوست »

«تا كه از مخزن توفيق عطايي نرسد                     سعي سودي ندهد جهد بجايي نرسد»

«بايد كه صد هزار قدح خون به سر كشد                  تا در مذاق خلق گوارا شود كسي»

درجات و مراتب خط و مراتب استادي و شيوه ها

درجات و مراتب خط از چهار رتبه بيرون نيست و ارزش قطعات خط از تعيين رتبه ها دانسته مي شود. آن چهار عبارت است از : متوسط، خوش ، عالي، ممتاز.

مرتبه متوسط آن است كه هنرجو در اثر مختصر تعليم و آشنائي به قواعد آن، خطي روشن و خوانا پيدا كند و اين درجه ي فرودين خط است كه از نظر هنر خوشنويسي اهميتي ندارد و تنها امتيازش اين است كه از خط مبتدي برتر و بهتر است و قدمي به خوشنويسي نزديكتر شده است.

مرتبه  خوش مرتبه اي بالاتر از متوسط است كه در آن نكات تعليم استاد بيشتر رعايت شده و زيبائي و مرغوبيت بيشتر ديده مي شود.

مرتبه عالي  به لحاظ درجاتي بالاي خوش قرار گرفته است و آن خطي است كه از نظر اصول و قواعد و زيبايي ضعفي در آن ديده نشود و قطعات و مكتوباتي كه بدين پايه و مايه باشد داراي اهميت و ارزش خواهد بود.

ممتاز خطي است كه در حد عالي ترين و نهايت كمال و زيبايي و صفا و شأن قرار گرفته باشد و بهترين از آن در نظر اهل فن تصور نشود و چنين قطعات و نوشته هايي را در هر زمان وهر جا ارزش فوق العاده نهند.

مراتب خطاطي و خوشنويسي چنانكه اشاره شد نيز از روي اين مراتب و درجات خط است و مرتبه ي استادي از حد عالي به بالا احراز مي شود و كمتر كسي را استاد مي خوانند. بنابراين استاد كسي است كه پيوسته در حد عالي و ممتاز نويسد و خوب از عهده برآيد كه قدرت قلم او به نام شيوه ي خاص او شناخته و معروف گردد.

بين استادان خط از نظر تفوق آثار هنري و ابتكار و تربيت شاگردان و صفات پسنديده و آداب داني و حسن معاشرت و علم و دانش و گاهي موقعيت و محيط، تفاوت حاصل مي شود و گاه يكي از آنان از اين راهها امتيازاتي به دست مي آورد كه در ديگري نيست و ممكن است استادي در يك نوع خط يا  دو سه نوع استاد باشد و امكان دارد در تمام انواع خطوط متداول سرآمد گردد. اينگونه استادان در دوره هاي پيشين فراوان ولي در اين عصر كميابند و چنين استادي كه همه ي خطوط را در حد عالي و ممتاز بنويسد نادر العصر به شمار  مي آيد.

سالها بايد كه تا صاحبدلي پيدا شود                 بوسعيدي از خراسان يا اويسي از قرن

براي ميزان شناخت استاد مي توانيم به وضع سيرت و اخلاق آثار استادان پيشين كه ترجمه ي احوالشان در جلد اول اطلس خط آمده است، مراجعه كنيم. بيشتر آنان مانند ميرعلي تبريزي كه نسبت وضع نستعليق بدو است، در انواع خطوط تسلط داشته اند و از فضيلت علم و ادب و صفات عالي انساني بهره ور بوده اند. همچنين جعفري تبريزي بايسنقري، سلطانعلي مشهدي، ميرعلي هروي، مالك ديلمي، محمد حسين تبريزي، عبدالباقي تبريزي، بابا شاه اصفهاني، عليرضا عباسي، ميرعماد و شاگردان و پيروان برجسته آنان و ...

و ميرزا احمد خان ني ريزي، درويش عبدالمجيد طالقاني و وصال شيرازي و ... همه پاكدلان ديندار و اهل فضل و دانش و شاعر و اديب بودند.

شايسته است خطاطان و خوشنويسان امروز بدان بزرگان تأسي كنند و از طريقه ي آنان و مردم دوستي و محبت كه شاگردان خود را چون فرزندان خود مي دانسته و اشاعه ي هنر مي كردند پيروي نمايند. والا با داشتن خط تنها و فقدان فضيلت يا نداشتن ديانت و امانت ، شايسته مقام استادي نيستند. (ره چنان رو كه رهروان رفتند) سعدي عليه الرحمه فرمود:

 وجودي دهد روشنائي به جمع                       كه در سينه سوزيش باشد چو شمع

هنرمندي كه خواهد بر كرسي استادي نشيند لازم است كه از گنجينه هاي كمالات ، توشه و از خرمنهاي آداب، خوشه اي برگرفته، در انشاء و املاء يد طولي داشته، در لغت قوي و از دستور مطلع باشد. از علوم و دانشهاي معمول عصر خود بي اطلاع نبوده، صرف و نحو و منطق و فقه قرآن بداند و برحسن اشكال و خوبي اوضاع خط بيفزايد، تا در نظرها عظيم و در خاطرها مقبول و مكين گردد و به اهميت و اعتبار او بيفزايد و در اجتماع قابل افاده و استفاده آيد. به طوري كه نوشته ها و خطوط او را حجت قاطع و سندي معتبر بشمارند.

حافظ فرمايد:

زدلبري نتوان لاف زد به آساني                      هزار نكته در اين كار هست تا داني

به جز شكر دهني مايه هاست خوبي را                به خاتمي نتوان زد در سليماني

هزار سلطنت دلبري بدان نرسد                         كه خويش را به هنر در دلي بگنجاني

شيوه

بعد از احراز مرتبه ي استادي ، موضوع شيوه پيش مي آيد. هر استادي داراي شيوه اي مخصوص به خود است كه با شيوه هاي ديگران تفاوت دارد و خط او بدان شناخته و معروف مي گردد. كلمه ي شيوه كه در رديف آن ربط، اسلوب، سبك، طريقه، روش نيز استعمال مي شود در واقع آن سبك و روش خاصي است كه استادي سالها بدان روش خط نوشته و ميان مردم شايع و شناخته گرديده است .

در عالم دو نفر يافت نمي شوند كه خطشان در جميع حروف و كلمات يكسان باشد؛ بلكه هر يك به كيفيتي مخصوص مي نويسد و اين امر به مثال خطوط سر انگشتان اشخاص است كه با هم فرق دارد. بنابراين با اينكه همه ي استادان خط از سابق و لاحق- به يك پيكره ي معيني از اصول و قواعد نوشته و مي نويسند، تفاوت آشكاري ميان خط آنان مشاهده مي شود. اين تفاوت- به حفظ مقام استادي هر يك - همان شيوه است كه بستگي به ذوق و سليقه و دقت نظر و حالات شخصي دارد.

در اين مورد ، گذشته از حالات نفساني و روحي و هزاران امور معنوي، اوضاع جسمي استاد نيز دخالت دارد مثلا طول انگشتان و كوتاهي آن در خط موثر است و خط او به بسط و قبض متمايل مي شود، همچنانكه طول قامت و بلندي و كوتاهي پاها در راه رفتن متفاوت مي گردد.

شناخت شيوه يك استاد ، برمبنايي بالاتر از اصول و قواعد خط است و آن ريزه كاريهاي ويژه اي است كه در خط خود به كار برده است و در خط ديگري كمتر ديده مي شود، از جمله: گردشهاي خاص، درازي و كوتاهي مدّات، گودي و كم عمقي در مدّات و دايره ها و تيزي و تندي و ملايمت، خشكي و نرمي ، فربهي و لاغري، انبساط و انقباض، صافي و صفا و گرفتگي، سواد و بياض در حلقه ها و گره ها و غيره و اعتدال ميان اين همه در رموز و قرار نقطه ها و ...

مثلا مرحوم دكتر بياني در كتاب «احوال و آثار» به يك نكته از نكات بسيار شيوه اشاره كرده و گفته است:

«نكته دقيقي در سبك نستعليق ميرزا محمد رضا كلهر هست و آن اينكه به قدرتي كه در كتابت و مشق داشته و هر حرف مفرد يا حروف مركبي را يك قلم مي نگاشته، تمام حركات قلم در خط او مشخص و مانند اين است كه مثلا در يك حرف «ي» كه از سه حركت متمايز تشكيل مي يابد اين سه جزء ، مجزا است كه به يكديگر پيوسته گرديده است. اين شيوه پس از ميرزا توسط شاگردان و پيروانش پيروي شد ولي هيچ يك چنانكه بايد از عهده ي تقليد برنيامدند. با وجود اين، شيوه ي وي مورد پسند هنرمندان و هنرشناسان واقع شد.»

پوشيده نيست كه سبك و شيـوه در تمام انواع خط مخـفي است و عارفان به خط ، آنها را تميـز و تشخيص   مي دهند ؛ لكن آن اندازه كه شيوه ها در خط نستعليق شناخته مي گردد در ديگر خطوط شناخته و مشخص نمي شود.

از دقت بر روي قطعات نستعليق كه از بعد ميرعماد تاكنون ديده شده است ، به ما مي نماياند كه دو شيوه منظور نظر و هدف عالي خوشنويسان بوده است: اول شيوه ميرعماد و دوم شيوه كلهر؛ و همه سعي كرده اند شيوه خود را به يكي از اين دو برسانند، و گروهي هم ناظر به هر دو شيوه بوده اند، و با اين وصف هر يك داراي شيوه مخصوص به خود شده اند كه اثبات و تبيين اين مطلب از حوصله ي بيان و بنان خارج است و جز با دقت و مقايسه ميسر نمي گردد.

از ميان شيوه ها گاه اتفاق مي افتد كه شيوه اي بامزه تر و شيرين تر به نظر مي رسد و طرفداران بسيار پيدا مي كند و اهل خبره و خط شناسان براي آن مزيتي قايل مي شوند. اما انتخاب و پسند شيوه هاي همطراز بستگي به ذوق و طبع اشخاص دارد و همچون انتخاب گلي از ميان گلهاست.

« به مقبولي كسي را دسترس نيست                قبول خاطر اندر دست كس نيست»

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 27 اسفند 1393 ساعت: 15:27 منتشر شده است
برچسب ها : ,
نظرات(0)

طرح درس فارسی روزانه

بازديد: 185

طرح درس فارسی روزانه

 

بسمه تعالی

 

مشخصات کلی :        طرح درس روزانه

1- نام درس                                فارسی

2- موضوع درس                   امدادگران

3- پايه                                             دوم

4-مقطع تحصيلی       مهارتهای حرفه ای

5- تعداد مهارت آموزان                  6 نفر

6- مدت تدريس                        30 دقيقه

7- مدل کلاس            گروههای کوچک

8- نام دبير                       زکيه ايلی کيان

9- نام آموزشگاه          حاج احمد سوادی

10- تاريخ تدريس                                 ........

 

 

                                    


 

Explosion 1: اهداف کلی 

 

1-    آشنايي با سازمانهای امدادگر و کار آن ها  ( حيطه شناختی )

2-    تقويت مهارت خواندن و نوشتن صحيح کلمات درس ( حيطه روانی حرکتی )

3-    Explosion 1: هدف های جزئیعلاقه مند شدن جهت کمک به همنوعان  ( حيطه عاطفی )

 

 

 

 

1-    با سازمان هلال احمر آشنا شود .

2-    با صليب سرخ آشنا شود .

3-    با کميته امداد امام خمينی (ره) آشنا شود .

4-    با کار امدادگران آشنا شود .

5-    Explosion 1: هدفهای رفتاری حيطه شناختیبا معنی کلمات جديد آشنا شود .

 

 

 

 

-       سازمان های امدادگر را نام  می برد . ( دانش )

-       مواقع کمک رسانی امدادگران را بيان می کند . ( دانش )

-       انواع کمک رسانی امدادگران را بيان می کند .( دانش )

-       نام سازمانهای کمک رسانی در کشورهای اسلامی و غير اسلامی را بيان می کند . ( دانش )

-       با ديدن علامت سازمان , نام آن را بيان می کند . ( دانش )

-       با ذکر نام سازمان علامت آن را از بين ديگر علامت ها جدا می کند .( تجزيه و تحليل )

-       کلمات جديد درس را معنی می کند .

 

( حيطه روانی حرکتی )

-       متن درس را به طور صحيح می خواند .  ( تقليد )

-       کلمات و جملات آموخته شده را به طور صحيح می نويسد . ( تقليد )

 

حيطه عاطفی

-       در کمک کردن به همنوعان خود علاقه نشان می دهد . ( ارزش گذاری )

-       برای کمک به ديگران پيش قدم می شود .  ( ارزش گذاری )

 

هدف های رفتاری

-       امداد گران را ديده ولی با کار آن ها آشنا نيست .

-       کلمات جديد درس را شنيده و يا خوانده ولی معنی آنها را نمی داند .

-       علامت سازمان ها را ديده ولی ارتباط آن ها را با سازمان ها نمی داند .

 

ارزشيابی تشخيصی :                                                                      نتيجه

- حوادثی مانند سيل زلزله آتش سوزی جنگ را نام ببرد .                        +

- خطرات بروز اين حوادث را بيان کند .                                                            +

- نام گروه های امدادگر را می گويد .                                                               -

- کار گروه های امداد گر را می گويد .                                                           

 

ارائه درس جديد :

درس را به شيوه پرسش و پاسخ در مهارت آموزان ايجاد می کنيم تا نسبت به شروع درس علاقه مند شوند و در اين راستا فعاليت ها عبارتند از :

پرسش از درس قبلآماده سازی

فعاليت های معلم

فعاليت های مهارت آموز

زمان

 

معلم داخل کلاس است . سلام , وقت به خير

حضور و غياب,احوالپرسی,توجه به حالات روحی و روانی مهارت آموزان , پرسيدن تاريخ و نوشتن آن پای تخته

شروع درس با نام خدا بچه ها قرار بود برای امروز تصاويری از حوادث سيل و ... بياوريد .

معلم تصاوير را گرفته آن هارا تشويق می کند .

بچه ها درس قبلی در مورد چه بود ؟

شعر آب را دسته جمعی بخوانيد .

 

 

تشکر از بچه ها به خاطر خواندن شعر

ورود به کلاس با رعايت نظم

سلام احوالپرسی

پاسخ دادن

ارائه تصاوير از سيل زلزله آتش سوزی

 

آب

اول من آب بودم        بودم ميان دريا

بعداً بخار گشتم         رفتم به آسمان ها

در آسمان آبی          يک تکه ابر بودم

با شور و شوق بسيار   رفتم به آن رسيدم

باران شدم چکيدم

 

 

 

 

 

 

فعاليت های معلم

فعاليت های مهارت آموز

زمان

معلم چند سوال در مورد  شعر از گروهها می پرسد.

-بخار به چه تبديل می شود ؟

-باران از چه می بارد ؟

-اگر باران شديد ببارد ممکن است چه اتفاقی بيفتد ؟

-سيل چه ميکند ؟

-بچه ها شما توی تصاويری که آورده ايد چه می بينيد؟

-معلم تصاوير را نشان می دهد .

-امروز می خواهيم ببينيم وقتی اين حوادث پيش می آيد چه کسانی به ما کمک می کنند .

برای همين در درس امروز ما که امدادگران است از چند مهمان دعوت کرده ايم تا شما با آنها و کارشان آشنا شويد . ( نوشتن موضوع روی تابلو )

- از مهمانان دعوت می کنيم به کلاس بيايند .

 با هم مشورت می کنند و پاسخ می دهند.

 

 

 

 پاسخ می دهند .

 

 

گروه نمايش : سه مهمان و يک مجری داريم .

1-    مهمانی با علامت و لباس مخصوص هلال احمر و جعبه کمک های اوليه

2-    مهمانی با علامت کميته امداد امام (ره) و يک صندوق صدقات

3-    مهمانی با علامت صليب سرخ و با ماشينی با علامت صليب سرخ

يکی از بچه های کلاس مجری است .

فعاليت مجری و گروه نمايش

فعاليت های مهارت آموز

زمان

وارد کلاس می شوند سلام احوالپرسی , معلم از آنها تشکر می کند.

از مجری می خواهد بيايد و سوالاتی از آنها بپرسد :

- شما کجا کار می کنيد ؟ اولی سازمان هلال احمر دومی کميته امداد . سومی . من در سازمان صليب سرخ کار می کنم البته سازمان ما در ايران نيست ما در کشورهای ديگر سازمان داريم .

دقت و توجه به نمايش .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فعاليت مجری و گروه نمايش

فعاليت های مهارت آموز

زمان

مجری : کار شما چيست ؟ همه با هم می گويند , ما امدادگر هستيم

لطفاً درباره ی کارتان توضيح دهيد ؟

مهمان اول : امداد يعنی کمک و ياری , امدادگر کسی است  که به مردم کمک و ياری می رساند  اگر زمانی خدای ناکرده در کشور ما اتفاقی مثل سيل و زلزله و... بيفتد ما به کمک مردم آن منطقه می رويم و به درمان آنها مشغول می شويم . اين سازمان در کشورهای اسلامی وجود دارد .

مهمان دوم :  کميته امداد امام خمينی در تمام مدت سال کمک هايي را که جمع آوری کرده بين خانواده های نيازمند تقسيم می کند .

مهمان سوم : زمانی که حادثه ای در جايي اتفاق می افتد . مردم به تنهايي نمی توانند کاری انجام دهند اين سازمان برای نجات جان مردم به کمک آنها می رود . اين افراد قبلاً آموزش ديده اند .      ( در صورت لزوم توضيحات ديگر هم می دهد )

مجری : درباره ی وسايلی که همراه خودتان آورده ايد توضيح دهيد .

اولی : اين جعبه ی کمک های اوليه است .  که هلال احمر در اختيار ما می گذارد تا با استفاده از آن به مجروحان حادثه کمک کنيم . ضمناً ما وسايلی مانند , چادر پتو غذا نيز برای آنها می بريم . ما حتی اگر در کشورهای ديگر هم لازم باشد به کمک آنها می رويم .

ضمناً اين لباس تن من هم مخصوص امدادگران است تا به راحتی در منطقه شناخته شوند .

دومی : کميته امداد امام خمينی ( ره ) اين صندوق صدقات را در سراسر کشور در خيابان ها نصب کرده تا مردم صدقات و نذوراتشان را داخل آن بيندازند و ما لين کمک ها را جمع آوری می کنيم و به مردم نيازمند می دهيم . ما بعضی اوقات به مردم کشورهای ديگر هم کمک می کنيم .

دقت وتوجه

 

فعاليت مجری و گروه نمايش

فعاليت های مهارت آموز

زمان

سومی : اين آمبولانس است که علامت صليب سرخ دارد . با اين مجروحان حادثه ديده را به بيمارستان ها می بريم . البته اين سازمان يک سازمان جهانی است و در کشورهای ديگر است ولی اگر در کشوری اتفاقی بيفتد ما به آنها کمک می کنيم .              ( در صورت لزوم توضيحات ديگر را مهمانان می دهند )

مجری :  خيلی ممنون سوالات من تمام شد .

دقت و توجه

 

 

 

 

 

 

 
  جمع بندی مطالب و نتیجه گیری

 

 

 

 

 


فعاليت های معلم

فعاليت مهارت آموزان

زمان

معلم : از مهمانان تشکر می کنم و از آنها قول می گيرد اجازه بدهند يک روز بچه ها به اين سازمانها بيايند و کارهای ديگر آن ها را از نزديک ببينند. ( کميته امداد و هلال احمر ) آن ها ضمن قول دادن وسايل کارشان را به يادگاری در کلاس می گذارند .

نوشتن مطالب روی تابلو : از گروهها می پرسد .

گروه 1 مهمانان ما از کدام سازمان ها بودند ؟ تصاوير را نصب می کند و می نويسد .

گروه 2  چه موقعی به مردم کمک می کردند ؟ نوشتن جواب و نصب تصاوير چه کمک هايي می کردند .

گروه 3 چه نتيجه ای از درس امروز می گيريم ؟ بعد از هر پاسخ تشويق می شوند . بچه ها ما هم بايد سعی کنيم با کمک های خود به مردم ديگر ياری برسانيم . چون شعری به ما می گويد . چو عضوی به درد آورد روزگار  دگر عضو ها را نماند قرار   تو کز محنت.........

کمک به حادثه ديده ها فقط کار اين سازمانها نيست , ما هم بايد کمک کنيم پس من اين صندوق را در سالن مدرسه بعداً نصب می کنم تا هر کس توانست کمک هايش را داخل آن بيندازد . حالا کتاب ها را باز کنيد .

تشويق گروه نمايش

 

 

 

 

پاسخ دادن

 

 

پاسخ دادن

 

پاسخ دادن

 

 

 

 

 

 

 

گشودن و خط بردن از روی کتاب

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ارزشیابی پایانی

فعاليت معلم

فعاليت مهارت آموز

زمان

بچه ها اگر معنی کلمه ای را نمی دانيد زير کلمات را خط بکشيد و بعد از درس معلم بپرسيد . معلم معلم از روی درس رسا و بلند می خواند .  اگر بچه ها معنی درس را پرسيدند معنی آن را از خود بچه ها با راهنمايي و هدايت آنان می پرسد . و کلمه را با معنی روی تابلو می نويسد و گر نه معلم اشاره به کلمات ستاره دار کرده و آنها را معنی می کند .

بچه ها حالا مسابقه داريم . خوب دقت کنيد تابرنده شويد .

1-    متن را بين گروه ها تقسيم می کند و از اعضای گروه می خواهد متن را به ترتيب بخوانند . گروهی که کمترين اشتباه در خواندن را داشت امتياز می گيرد .

2-    نوشتن سه سوال  از روی برگ کاغذ و هر گروه يک سوال را بردارد . و با مشورت هم پاسخ دهند و جواب های درست هم امتياز دارد .

*بچه ها اگر سوالی داريد بپرسيد .

 

 

 

 

 

 

 

شرکت در مسابقه

 

 

تشويق گروه يا گروههای برنده

 

 

Explosion 1: تعیین تکلیف  تکلیف تکلیف

 

 

 

1-    سر گروهها با ديگر اعضای گروه خواندن و نوشتن متن را کار کنند .

2-    درس را در منزل با صدای بلند برای مادرشان بخوانند .

3-    بعد از بازديد از کميته امداد و هلال احمر گزارشی از فعاليت های آن ها بنويسند و بياورند .

 

خسته نباشيد . صلوات

 

 

 

 

 توجه :

شما فرهنگیان گرامی می توانید تحقیقات اقدام پژوهی ، گزارش تخصصی ، درس پژوهی ، تجربیات ارتقای شغلی ، طرح جابر  و مقالات پرسش مهر مورد نیاز خود را از لینک های زیر تهیه نمائید :( سایت علمی و پژوهشی آسمان ) بر روی هر لینک کلیک نمائید :


 
 
 
 
 
 

1-   امداد گران برای مردم سيل زده چه چيزهايي آورده بودند ؟

2-   به کسانی که بعد از حادثه برای کمک به مردم می روند چه می گويند؟

3-   در کشور ما چه سازمان هايي هنگام نياز به مردم کمک می کنند؟

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 27 اسفند 1393 ساعت: 15:25 منتشر شده است
برچسب ها : ,
نظرات(0)

طرح اموزش نشانه گذاری

بازديد: 159

مقدمه

طرح اموزش نشانه گذاری

 

 

تعلیم جز همان بازسازی  و نوسازی استعدادها چیزی بیش نیست که در این میان روش تدریس یکی از مهم ترین آن راه هاست.

روش تدریس همان روش های موجود است. یعنی معلم درس ها را تا مرحله ی تدریس  و نوشتن واژه های کلید روی تخته بر اساس شیوه های موجود پیش می برد. پس از آن که چشم دانش آموز با شکل واژه آشنا شد نمونه تحریری آن را ارائه می دهد و از دانش آموز می خواهد تا از ان در کتاب بنویسیم نمونه برداری کند. به تناسب رشد و توسعه و تعلیم و تربیت شیوه های تدریس نوینی نیز طراحی و ارائه می شود. به همین دلیل سعی شده است. از روش هایی مثل همیاری- تلفیقی- بحث گروهی و... استفاده شود. و مهم این بوده که از وجود همه دانش اموزان در جریان یاددهی- یادگیری استفاده گردد.

امیدوارم که ره اورد این مجموعه موجب بهبود و رشد اعتدالی آموزش باشد و دانش آموزان رابا فعالیتهای گروهی در خواندن و نوشتن بیشتر آشنا کنم وتفکر خلاق کودک را به کار گیرم که البته این تفکر ابتدا در فعالیت های فردی نمایان می شودو سپس از طریق خرد جمعی و فعالیت های گروهی و مبتنی بر خلاقیت جمعی خود را نشان میدهد.

 

 

 

مشخصات

 

نام درس: فارسی

 

موضوع:  آموزش نشانه ی گ

 

تاریخ : اسفند 84

 

آموزشگاه: بنیاد پانزده خرداد- حاجی آباد- زبرخان

 

پایه اول

 

تعداد فراگیران: 16

 

مدیر یادگیری: منصوره حجی آبادی

 

 

v  اهداف کلی:

1. آشنایی با نشانه صامت     گ

2. شناخت جنگل و حیوانات و جنگل و خصوصیات آن

 

v  اهداف جزئی:

1. دانش آموز نشانه     گ رابشناسدوان را در کلمات  مختلف نشان دهد. (حیطه شناختی)

2.چند کلمه که نشانه    گ داشته باشد بیان کند. ( حیطه شناختی)

3. دانش آموزکلماتی راکه صدای  گ داردازمیان کلمات دیگرجدا نماید(حیطه شناختی)

4. دانش آموزان هر گروه، پازل مختص این نشانه را درست کنند.( حیطه مهارتی)

5. دانش آموزان نسبت به جنگل و حیوانات جنگل علاقه نشان می دهند( حیطه عاطفی)

6. دانش آموزنسبت به یادگیری صدای     گ دقت و علاقه نشان می دهد(روانی حرکتی)

7. دانش آموزان با جانوران اهلی و وحشی آشنا می شوند( حیطه شناختی)

 

                                      ارزشیابی تشخیصی

فعالیتهای مدیر یادگیری

فعالیت یادگیرندگان

 روش

زمان

مدیر یادگیریمکعب های رنگی که روی انها کلمات نوشته شده است. در اختیار یادگیرندگان قرار داده سپس هر یک از آنها با توجه به رنگ مخصوص در یک گروه قرار می گیرند، مدیر یادگیری از آنها می خواهد با توجه به کلماتی که روی مکعب ها نوشته شده جمله ای بسازند.

( نام گروه ها عبارتند از: گل یاس، گل رز، گل مریم، گل بنفشه، گل نرگس)

یادگیرندگان بعد از اینکه در گروه خود قرار گرفتند با توجه به صحبتهای مدیر یادگیری، جمله خود را آماده نموده و با اجازه معلم، نماینده گروه جمله را بیان می کند

گروهی

 

هدف: تقویت هوش، کوشایی گسترش واژگان

 

 

 

 

آمادگی و ایجاد انگیزه

فعالیتهای مدیر یادگیری

فعالیت های یادگیرندگان

روش            زمان

معلم با دادنپازل به هرگروه از انها می خواهد پازل خود را درست کنند( با پخش یک موسیقی ملایم در کلاس، آنها به چیدن پازل مشغول می شوند)

یادگیرندگان با شنیدن موسیقی آوای زمینی که شامل صداهای جانوران است پازل خود را می چینند و همزمان به سخنان مدیر یادگیری گوش فرا می دهند و به خلق و بیان اندیشه خود میپردازند

پرسش و پاسخ

برای رسیدن به هدف گسترش واژگان برطرف کردن اشکالات تلفظی

 

رسانه های آموزشی

 مکعب های رنگی- پازل- کارتهاییکه کلماتی با نشانه گ روی ان نوشته شده اند چارت- گچ- جعبه مغناطیسی- اسباب بازی های جانوران

 

 

 

ارائه درس

معلم پس از اینکه همه دانش اموزان پازل خود را درست کردندجداگانه از هر گروه سوالاتی به صورت زیر انجام می دهد:

نماینده گروه گل رز: شما چه پازللی را چیده اید؟

- ایا تا به حال به جنگل رفته اید؟

-چه حیواناتی در ان جا زندگی

می کنند؟

نماینده گروه گل مریم: شما چه پازلی را چیده اید؟

- آفرین چه گربه ناز و قشنگی می توانی بگی گربه در کجا زندگی می کند یک نفر دیگر از گروه درباره گربه چند کلمه ای صحبت کند.

 

 

 

جواب احتمالی: جنگل

جواب احتمالی: بله یا خیر

جواب احتمالی: شیر، گرگ، پلنگ و...

 

جواب احتمالی: گربه

جواب احتمالی: در خانه در کوچه و...

دانش اموز با نشان دادن تصویر نمایشی ایفای نقش کرده و به جای گربه صحبت می کند و احتمالاً می گوید من گربه هستم. من دشمن موش هستم و...

 

 

 

 

 

 

 

همیاری- ایفای نقش

مهارتها: رسیدن به استقلال فردی

 

 

 

 

روش

 

 

گل یاس

شما چه پازلی را چیده اید؟ خوبه آفرین چه سگ بامزه ای، یکی از شما هم در مورد جانور با وفایی مثل سگ صحبت کنید.

 

گروه گل بنفشه:

شما چه پازلی را چیده اید؟

صدای گاو چیه

مدیریادگیر: گاو چه فایده هایی دارد؟

 

گل نرگس:

شما چه پازلی را چیده اید؟

گرگ کجا زندگی می کند؟

بچه ها گرگ چه کار می کند؟

آیا شما تا به حال داستانی در مورد گرگ شنیده اید

 

آفرین به شما بچه های خوب و زرنگ که گول آدمای بدکاری را که مثل گرگ می مانند نمی خورید.

سگ

یکی از دانش اموزان نیز با تقلید صدای سگ به کلاس شادی می بخشد.

 

 

 

گاو

ما....ما....ما...

یکی از فرا گیران: از شیر آن  استفاده می کنیم و...

گرگ

در جنگل بیابان

گوسفندان ما را می خورند

احتمالاً بله، گرگ و هفت بزغاله شنگول و منگول و...

 

 

 

همیاری

هدف: شادی، نشاط

 

ارائه درس جدید

معلم تصویر جنگل را روی تابلو نصب نموده و با توجه فراگیران را به آن جلب می نماید

بچه های عزیز در این تصویر چه می بینید؟ چه جایی را نشان می دهد؟

فراگیران در گروه با هم صحبت می کنند و احتمالاً جواب می دهند جنگل همراه با حیواناتی مثل گرگ- شیر-ببر و..

پرسش و پاسخ

 

 

 

 

فعالیت های مدیر یادگیری

فعالیتهای یادگیران

ادامه ارائه درس

 آیا جنگل را دوست دارید؟

بنظر شما در جنگل بیشتر چه حیواناتی زندگی می کنند

غذای انها چیست؟

جنگل چه فایده هایی دارد؟

می دونید همه جانورانی که در جنگل زندگی می کنند چه می گویند؟

وقتی به جنگل می رویم چه کارهایی را باید انجام دهیم؟

کلیه  واژه ها و تصاویر بین گروه ها توزیع می شود.

 

 

کلمات هم آغاز و هم پایان پرسیده می شود و تأکید می گردد.

 

معلم توجه دانش اموزان را به نوشته زیر تصویر مربوطه به گروه خود جلب می کند و سوال می کند: نشانه قرمز در کجای کلمه قرار دارد؟

احتمالاً : بله

شیر، پلنگ و...

گوشت، علف

از چوب درختاش وسیله درست می کنیم

 

وحشی

باید مواظب حیوانات وحشی باشیم- از پدر و مادر و بزرگترها دور نشویم و اتش نکنیم.

گروه ها با هم مشورت می کنند و هر گروه جمله ای درباره کلید واژه های مخصوص  به گروه خود بیان می کنند.

بطور انفرادی و گروهی پرسیده می شود( گرگ و گوزن) (سگ  وگرگ)

 

با توجه به کلماتی که در دست دارند به سوال پاسخ می دهند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فعالیتهای مدیر یادگیری

 

روش

ادامه ارائه درس

 معلم در کلاس راه می رود  و از فراگیران نیز می خواهد با هم شعر شهرک الفبا را تکرار نمایند( سلام. سلام بچه ها گل های سرخ و زیبا تو شهرک الفبا  دنیا داره تماشا

( معلم با دست به جدول می زند)

تق تق تق

معلم: مائیم مائیم اومدیم شما را به مهمونی کلاسمون دعوت کنیم

معلم نشانه گ را از جدول خارج نموده و به بچه ها نشان می دهد و با شعر می خواند

- دو شکل و یک صدا دارم هر دو توی یک خونه ولی زهم جدائیم اون کوچیکتره که از همه دل می بره، کجا می یاد.

- اون بزرگتره که از همه دل می بره کجا می یاد

- افرین و آفرین به بچه نازنین

زهرا بگه( گ) این کوچکتره که از همه دل می بره کجا می یاد

- آفرین و آفرین به دختر نازنین

- مریم ریزه میزه، خیلی برام عزیزه به من بگو اون بزرگتره که از همه دل می بره کجا می یاد؟

آفرین و آفرین به دختر نازنین

 

 

 

 

کیه، کیه در می زنه

 

 

 

 

بچه ها: اول می یاد وسط می یاد همیشه، به غیر ازاین نمی شه.

بچه ها: آخر می یاد همیشه، غیر از این نمی شه

 

 نمایش بازی و شعر

 

 

 

 

 

 

 

فعالیتهای مدیر یادگیری

فعالیتهای یادگیری

روش

 

 معلم  نشانه    گ را روی تابلو نوشته و کلماتی را که دارای این نشانه هستند زیر انها می نویسد. سپس نشانه    گ را با مصوت ترکیب کرده و به صورت شعر روی تابلو می نویسد.

هر بچه که باهوش باشه

خوب می دونه همیشه

که  گ با  آ  چی می شه؟

هر بچه که باهوش با شه

خوب می دونه  همیشه

که گ با _  چی میشه؟

و...

 

معلم از دانش اموزان می خواهد  کتابهای خود را باز کنند

ابتدا خود یک بار درس را می خواند

 

 

 

 

 

 

 

 

گا، گا،گا میشه

 

 

گ، گ،گ،می شه

 

 

دانش اموزان درس را همزمان با معلم تکرار می کنند

فراگیران درس را به تک تک با صدای بلند رو خوانی می کنند.

 

جمع بندی

  استفاده از چارت های آموزشی

 کلماتی را که نشانه     گ  هم اغاز و هم پایان  دارند به صورت گروهی از روی چارت می خوانند.

- معلم برای رفع خستگی و تنوع شعر جنگل را می خواند و دانش آموزان تکرار می کنند.

 

 

شعر جنگل:

من جنگل بزرگم                           پر از شغال و گرگم

درخت دارم فراوون              حیوونای گوناگون

روباه و گرگ و پلنگ            خرگوش زبر و زرنگ

اینو همه بدونین                  با هم دیگه بخونین

جنگل ، جنگل چه زیباست              آفریننده ان خداست.

 

 

ارزشیابی پایانی

 کارتهایی را به دانش اموزان داده و از انها می خواهم، کارتهایی را که دارای نشانه گ  هستند را روی  تابلو مغناطیسی بچسبانند.

 

تکلیف گروهی:از هر یک از گروه ها می خواهم با توجه به نشانه ی    گ جمله ای بسازند و آن را در دفتر خود بنویسند

 

تکلیف فردی:تصویرهایی را که دارای شکل جنگل و خانه است را بین دانش اموزان توزیع می نماییم و از آنها می خواهم در منزل شکل تعدادی از حیوانات مربوط به هر تصویر را روی آن بکشند یا از روزنامه، مجله و... پیدا نموده و روی آن بچسبانند و برای جلسه بعد به کلاس بیاورند.

 

تکلیف برای زنگ هنر:می توان از بچه ها خواست شکل یک جنگل را بکشند و با چسباندن عکس برگردان مربوط به جانوران اهلی و وحشی به تکلیف این حیوانات پرداخته وهمزمان این شعر را نیز به آنها اموزش می دهم.

 

 

حیوونا خیلی هستن،                      اهلی و وحشی هستن،

 الاغ و گاو و گوساله                       بز و بچه اش بزغاله

گوسفند و میش و بره           می چرند توی دره

اسب و شتر تو صحرا             بار میبرن به هر جا

سگ در خونه شیره              گربه هه موش می گیره

 

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 27 اسفند 1393 ساعت: 15:23 منتشر شده است
برچسب ها : ,
نظرات(0)

شیوه های اموزش املا

بازديد: 445

شیوه های اموزش املا

 

چكيده

از ابتداي آموزش رسمي خواندن و نوشتن به كودكانمان مي آموزيم كه چگونه بنويسند تا بتوانند آموخته هاي خويش را در هر دقيقه به كار بندند. اما با كاستي ها و ضعف هايي كه درآموزش نادرست اين درس وجود دارد بسياري از دانش آموزان درنوشتن كلمات آموخته شده در متن هايي به جز متن درسي مشكل ندارند. معمولاً آموزش املا به شيوه هاي زير انجام ميشود. 1- املاي كامل كردني 2- املاي تقريري 3- املاي گروهي 4- املاي پاي تخته اي 5- املاي گروه كلمه  كه هريك ازاين 5 روش فوايد و معايبي رابه دنبال دارد و بهتر است از اين روشها به صورت تلفيقي استفاده شود و مشخص كردن اشتباهات املايي به تنهايي كافي نيست بلكه بايد به بررسي دقيق نقاط ضعف فراگيران پرداخت و با رفع نارسانويسي وارونه نويسي و قرينه نويسي و ضعف حافظه ديداري و تميز حافظه ديداري و حساسيت شنيداري و...  به تقويت اين مهارتها پرداخت.متن هاي املا تا حد امكان بايد هم به تربيت غير مستقيم اجتماعي آنها كمك كند و هم موجب وسيع كردن اطلاعات لغوي و عمومي آنها شود و انگيزه لازم را در فراگيران براي صحيحي و زيبا نوشتن ايجاد كند.

 ارزشيابي املا به دو شيوه انجام مي شود.1- تصحيح فردي2- تصحيح جمعي ياگروهي :

تصحيح فردي به دو صورت انجام مي گيرد:1- توسط معلم در حضور دانش آموز

                                            2- توسط معلم بدون حضور دانش آموز

                                                1- توسط دانش آموزازروي تخته يا كتاب

تصحيح جمعي به دو صورت انجام مي گيرد: 2-توسط دانش آموزباتعويض دفاتراملا

                                            3- توسط دانش آموزان پس ازخواندن معلم

معلم بايستي هنگام ارزشيابي ازكارهايي كه موجب يأس و بيزاري دانش آموزان ازدرس املا مي شود پرهيز كند. معلم باتنظيم جدول بررسي املا به شيوه جمعي يا فردي بهتر مي تواند نقاط ضعف املايي هر كدام از دانش آموزان را زير نظربگيرد و براي رفع آنها برنامه ريزي كندو تمرينهايي را متناسب با نوع اشكالات به دانش آموزان بدهد و حاصل اين ارزيابيها منجرمي شود تا معلم بتواند ازپيشرفت تدريجي دانش آموز آگاه و شاهد موفقيت چشمگيراو باشد.

                                       

 

 

 

 

مقدمه

املا (نوشتن نيمه فعال )

املا كلمه اي است عربي به معني پركردن ،تقرير مطلبي تا ديگري آن را بنويسد. طريقه نوشتن كلمات و به معني رسم الخط و درست نويسي نيز آمده است .اما ((ديكته)) كلمه اي است فرانسوي و به معني مطلبي است كه كسي بخواند و ديگري بنويسد. درزبان فارسي كلمه اي معادل املا و ديكته نداريم ولي مي توان آن را ((از برنامه نويسي)) يا ((گفتارنويسي)) ناميد و منظور اين است كهشخص گفته هاي ديگران را بدون ديدن آن كلمات بنويسد.

هدفهاي آموزش املا

1-ارزشيابي و تمرين آنچه كه دانش آموز دركتابهاي درسي خود آميخته است و تشخيص توانايي او درنوشتن صحيح آنها

2- آموختن كلمه هاي رايج و مورد نياز درزبان امروز براي كمك به خواندن و نوشتن

3- تعليم آيين نگارش و نوشتن صحيح كلمات و يادگيري شكل،معاني و مفاهيم كلمات جديد و موارد كاربرد آنها

4- تشخيص نقايص املايي دانش آموزان و كوشش براي رفع اشكالات و افزايش دامنه اطلاعات  لغوي او

5- افزايش مهارتهاي زبان آموزي

شيوه هاي آموزش املا

1- املاي كامل كردني : اين املا يا ابتكار آموزگاران ممكن است به روشهاي متفاوت اجر اشود. متني توسط معلم ساخته يا تهيه ميشود كه درآن 20 كلمه كه داراي ارزش املايي مي باشد،به كار رفته باشد كه متن تنظيم شده به تعداد فراگيران تكثير و دراختيار آنان قرار مي دهد،و يا اين كه روي تخته سياه نوشته و دانش آموزان در دفاتر املا خود مي نويسند.

*مزاياي املاي كامل كردني

الف- سرعت درتصحيح املا به ويژه دركلاسهاي پر جمعيت

ب- ارزشيابي بيشترازدرسها و توجه به كلمات داراي ارزش به ويژه درسهاي طولاني

ج- صرفه جويي دروقت معلم و رسيدگي بيشتربه وضعيت املايي دانش آموزان

د- امكان بررسي يكسان املاها با توجه به موارد درنظر گرفته شده

ه‍ - آشنايي دانش آموزان با متون جديد،نحوه نوشتن املا و كاربرد علايم نگارش و....

اشكالات كامل كردني

الف-هميشه نمي توان استفاده كرد و كاربرد مستمر دركلاس ندارد

ب- درطول تهيه متن ممكن است كلمه هاي ديگري به تناسب محتوا به كلمات انتخابي افزوده و يا حذف شود كه لازم است معلم از كلمه هاي به كاررفته دركتاب اطلاع داشته باشد.

2- املاي تقريري :بهتر است معلم متن خود ساخته را كه قبلاً آماده كرده يكبار كامل بخواند تا دانش آموز با متن آشنا شود و بعد به تدريج بخواند و دانش آموز بنويسد .

فوايد املاي تقريري :الف- افزايش مهارت گوش دادن

 ب- با تلفظ صحيح كلمه ها و جمله ها آشنا مي شود.  

پ- دقت و حافظه خود را تقويت مي كند.

ت- شنيده ها را بهتر درك مي كند.

ج- گفتار را به نوشتار تبديل مي كند و دراين كار ،مهارت مي يابند.

ح- شنيده ها را درست،زيباوخوانا  مي نويسند.

مشكلات سمعي تلفظي دانش آموزان را بهتر شناسايي مي كند به عوامل فيزيكي مؤثر دراشكالات املايي بيشتر توجه مي كند.  نقايص شنيداري دانش آموزان را بهتر شناخته مي شود. دانش آموزان كند نويس و تند نويس را شناسايي مي كند.

اشكال املاي تقريري :

بنا به تجربه اي كه دركلاس داشته ام اشكالي كه مي توان براي اين روش گرفت اين است كه براي افزايش مهارت دقت در دانش آموزان چون كلمات 1 بار تكرار مي شود منجربه افزايش استرس در دانش آموزان شده و كلماتي را در متن املا جا مي اندازند چون با توجه به تفاوتهاي فدي درهر كلاس دانش آموزان كند نويس و يا تند نويس مي باشند.

3- املاي گروهي : درگروه هاي 2 تا 4 نفري با مشورت يكديگر املا مي نويسند و ممكن است با هم فقط يك املا بنويسند يا همگي با مشورت يكديگر در گروه ،املا را جداگانه دردفاتر خود بنويسند.

فوايد املاي گروهي : الف كمك به دانش آموزان ضعيف تر

ب- به دليل همكاري ومشاركت آنان ،ميزان دقت آنها افزايش مي يابد.

اشكالات املاي گروهي :هميشه نمي توان از اين روش استفاده كرده و نمي توان اختلالات ديكته نويسي هر دانش آموز را به تنهايي تشخيص دارد و جهت رفع آن اقدام كرد.  4- املاي پاي تخته اي  :هريك ازدانش آموزان يك يا چند جمله را روي تخته مي نويسند وهمزمان با آنها بقيه دانش آموزان آنهارادردفترمي نويسند.

 

 

فوايد املاي پاي تخته اي :

الف- آگاهياز توانايي دانش آموزان و نظارت همزمان درنحوه نوشتن حروف و كلمات و اتصال حروف به يكديگر .

ب- توضيح بيشتر راجع به نكات زبان آموزي بهدانش آموزاني كه اشكال بيشتري دراملاا دارند مؤثر است.

5- املا گروه كلمه : تهيه گروه كلمات كه نه كلمه اند و نه جمله بلكه تركيبهاي اضافي شاما مضاف اليه و يا موصرف و يا صفت و يا مترادف و متضادند.

 

فوايد املا گروه كلمه :

الف- گروه كلمه براي املا جنبه تكميلي و ترميمي دارد و متن انتخاب شده از يك يا چند ين درس بايد متناسب با سطح علمي و مهارتي دانش آموزان باشد.

ب- شاخصه گروه كلمات اين است كه گويا و واضح باشد تا دانش آموزان با توجه به آن بتوانند آنها را صحيح بنويسند.

رابطه ي ويژگي هاي خط و زبان فارسي با آموزش املا ابتداي آموزش رسمي خواندن ونوشتن به كودكانمان مي آموزيم كه چگونه بنويسند و اقداماتي دراين باره انجام مي دهيم تا بتوانند آموخته هاي خويش را در هر موقعيتي به كار بندند و مهمترين ماده درسي كه اين وظيفه را بر عهده دارد املاي فارسي است اما با كاستي و ضعفهايي كه دردانش آموز نادرست و ارزشيابي اين درس وجود دارد وبسياري ازدانش آموزان درنوشتن كلمات آموخته شده در متن هايي به جز متن درسي مشكل دارند انتظار ما را براي كاربرد صحيح كلمات و رعايت قواعد نوشتن آنها،درهرموقعيت متني برآورده نمي كنند. اولين اقدامي كه من آموزگار ميتوانم انجام دهم اين است كه انگيزه هاي كافي جهت خوب نوشتن و زيبا نوشتن را به فراگيران منتقل نمايم ودوران پيش دبستاني نقش بسيار مهمي درايجاد انگيزه اي را ايفا مي كند. دربعضي مواقع با دليل عدم دقت و توجه كافي دانش آموزان مي باشد كه آموزگار بايد با فراهم كردن شرايط فيزيكي مناسب براي كلاس (دماونور مناسب،سكوت و..) ونيزتوجه به شرايط عاطفي وروحي فراگيران ،خط آنه تغيير مي يابد. گاهي خستگي دانش آموزان و ياطولاني بودن متن املا و عدم احساس امنيت فراگير و تند گفتن ديكته و...منجر به بدخط نوشتن مي شود.

براي تقويت اين ارتباط خط با آموزش املاضمن تأكيد معلم بر شيوه صحيح نوشتن كلمات و تركيبها و رعايت رسم الخط كتاب درسي دانش آموز كه ملاك تصحيح امل نيز مي باشدبهتراست با دراختيار گذاشتن جزوه هاي آموزشي وتشكيل كلاسهاي ضمن خدمت آموزگاران با خوشنويسي كلمات و تركيبها آشنا شوند چه بسا عدم اطلاع آموزگاران از خوشنويسي و خط تحريري، موجب عدم رعايت آن درنوشته ها و عدم توجه به دانش آموزان شده است شاين ذكر است كه معلم خود بايد با توجه به اشكالات املايي فراگيران،نيازآنها را تشخيص داده و يك يا چند تمرين متناسب با آنها درحد وتوان فراگير به هريك پيشنهاد دهد و تكاليف حتماً پس از انجام شدن دقيقاً بررسي شود تا فراگيران درانجام صحيح آنها احساس مسئوليت كنند و نيز عاملي جهت پيشرفت خط وزبان و املاي آنها باشد.

مشكلات آموزش املا وراه حل ها :

دربسياري از مدارس ما هنوزبه روش قديم املا كارمي شود به اين صورت كه معلم متني را مي خواندودانش آموز مي نويسد وپس ازصحيح كردن دانش آموز بايد ازروي درس يا صحيح كلمه هاي اشتباه را بنويسد دراين برنامه كمتر جايي براي آموزش املا وتوضيح نكات لازم ب توجه به نقاط ضعف فراگيران وجود دارد و به همين دليل در املاهاي بعدي مشاهده مي شود فراگيرا اشتباهات قبلي يا مشابه آنها را تكرار كرده اند با ديكته كردن جمله ها و عبارتهاي يك يا چند درس كتاب بدون تغيير درآنها، ارزشيابي دقيق و جامعي انجام نمي گيرد زيرا فراگيران با تكيه بر حافظه بصري و تمرين و تكرار درنوشتن ازروي درس،كه غالباً به صورت رونويسي هاي تكراروخسته كننده مي باشد،مشكل املايي كلمات را به خاطر سپرده اند توانايي فراگيران درنوشتن صحيحي كلمه هايي كه آموخته اند ،هنگامي مشخص مي گردد كه آنها قادر باشند دو متن و جمله هاي جديدي ،به جز جملات متن كتاب، اين كلمات را صحيح بنويسند. لذا متن هاي بدون تغيير نمي تواند يادگيري واقعي دانش آموزان را ارزيابي كند چه بسا دانش آموزاني كه دراين گونه املا نمره هاي بالايي مي گيرنداما دريك متن جديد يا در نوشتن انشا و... همان كلماتي را كه درظاهراً آموخته اند اشتباه مي نويسند آموزش املا از كلماتي شروع مي شودكه بيشتر مورد نياز ،كاربرد و علاقه فراگيران است و درگفتار و نوشتار روزانه به كاربرده مي شوند. به ويژه درپايه اول بايد ازكلمات نامأيوس غيررايج و دوراز علاقه فراگيران استفاده نشود. مشخص كردن اشتباهات املايي ونوشتن صحيح آنها كافي نيست بلكه بايد به بررسي دقيق نقاط ضعف فراگيران پرداخت تا اقدامات لازم از سوي آموزگار و فراگير در جهت رفع مشكل صورت گيرد و دانش آموز قاعده نوشتن ومعناي كلمه ها را به خاطر بسپارد تا از معناي كلمه و كاربرد آن در جمله به املاي آن پي ببرد. متن هاي املا تا حد امكان بايد از نوشته هاي فصيح و جالبي انتخاب شوندكه حاوي نكات اخلاقي ،اجتماعي ،علمي وخصوصاًتربيتي باشند تا هم به ترتبيت غير مستقيم اجتماعي آنها كمك كند و هم موجب وسيع كردن اطلاعات لغوي و عمومي آنها شود و علاقه و رغبت فراگيران رابه كار نوشتن برانگيزاند. دربررسي دفترهاي املاي دانش آموزان درپايه هاي مختلف موارد زير مشاهده شده است.

الف- نارسا نويسي   كه براي اين مشكل بايد مهارتهاي زير انجام گيرد:

1-    تقويت مهارتهاي پايه اي مانند چرخاندن ،فشاردادن،گرفتن و امثال آن

2-    تقويت رشد مهارتها و هماهنگي هاي حركتي و حركتهاي ظريف كه براي نوشتن ضروري هستند.

3-    تقويت حركت مناسب انگشتان و هماهنگي چشم ودست و توانايي كنترل بازو و دست و عضلات درانگشتان

4-    تقويت مفاهيم پايه اي مانند بالا پايين زير رو

5-    وضعيت قرار گرفتن مناسب كاغذ وبدن به هنگام نوشتن و استفاده از ميز و صندلي ومداد مناسب

6-  توانايي درطراحي فرم صحيح ترسيم هريك از حروف و كلمات درذهن و تقويت انتقال و تبديل ادراك حسن ديداري به حركتي

ب- وارونه نويسي و قرينه نويسي  اگر وارونه و قرينه نويسي درسنين قبل از دبستان صورت گيرد و حتي در كلاس اول اگرزياد تكرار نشود طبيعي است اما اگر با گذشت ازسال تحصيلي رخ دهد نياز به ترميم و درمان دارد براي درمان اين مشكل،انجام تمام فعاليتهايي كه براي درمان نارسا نويسي ذكر شده مفيد است و علاوه برآن اين اقدامات را هم مي توان انجام داد: كاركردن با تصاوير آزمون پنجم فراستيگ كه دراين تصاوير دانش آموز بايد شكلهايي را كه درنقطه چين هاي بيند درقسمت پايين تصوير رسم نمايد. و با انجام حركات مختلف درقالب بازي كودك مفهوم قرينه را تشخيص داده و قادر خواهد بود واژه اي كه خوانده است و واژ اي كه قرينه يا وارونه آن است تميز قايل شود.

ج- ضعف  حافظه ديداري :

دانش آموز به خوبي قادرنيست تصويرحرف موردنظر را در كلمه به خاطر بياورد رونويسي كردن درست اين واژ ه ها ميتواند به دانش آموز كمك كند اما اين كمك لزوماً به ساير موارد انتقال نمي يابد و بهتر است حافظه ديداري كودك را تقويت كنيم و با ديدن و خواندن هر كلمه جديد،توانايي به خاطر سپاري آن را داشته باشد تمرينهاي زير را براي تقويت حافظه ديداري بسيار مفيد مي باشند. نشان دادن تصاوير وبعد تصويرها را پنهان كرده و از او مي خواهيم هر چه درتصوير ديده نام ببرد. و يا بازي بگردو پيدا كن درزنگ ورزش و يا از انواع اسباب بازي هاي آموزشي مربوط به حافظه،مثل بازي در مينو استفاده مي كنيم و يا ... براي توانايي در تميزديداري مي توان از موارد زير كمك گرفت نمونه حروف سمت راست يا اشكال يا كلمات سمت راست رادربين حروف يا شكل ها و كلمات ديگربيابد. نقاشي ها يا طرحهايي تدارك مي بينيم كه يك يا چند تصوير خاص درآنها پنهان شده باشد و از دانش آموز مي خواهيم تصوير مورد نظررا بيابد. كامل كردن شكل هاي هندسي و يا طرحهايي از حيوانات كه تكميل نشده اند و يا كامل كردن حروف ناقص و يا ... تهيه كارتهاي مقوايي و نشان دادن آن به دانش آموز و نوشتن روي شن يا ماسه و يا خاك نرم ويا فضا نويسي كه در هوا شكل آن كلمه را نوشته كه براي كودكان بسيار خوشايند مي باشد. تهيه واژه هاي نسبتاً مشكل كتاب درسي درروي كارت هاي مقوايي كه هرروز اين كارتها بين دانش آموزات تعويض شود واين تجربه بسيار مفيدي جهت تقويت حافظه ديداري فراگيران مي باشد كه من دركلاس درس انجام داده ام كه پيشرفت نسبتاً چشمگيري دراملا نويسي آنها داشته است اگر دانش آموز مهارت حافظه ديداري و تميز ديداري او تقويت يابد مشكلات يادگيري او كاهش خواهد يافت.

د- حساسيت شنيداري :

براي تقويت حساسيت شنيداري بهتراست معلم درس ديكته را سعي كند به هنگام ادا ي كلمات و يا جمله فقط يك باربگويد و دانش آموز به مرور زمان ياد مي گيرد كه اولين كلمه يا جمله اي را كه شنيد به آن دقت كرده و آن را به خاطر بسپارد.استفاده از ضبط و نوار كاست ،خواندن متن درس با صداي خودش و بعد گوش دادن به صداي خودش .  براي اطمينان از تشخيص شنيداري دانش آموزان مي توان ازآزمون خانم دكتر سيف نراقي كه بر اساس آزمون ژوزف و پهن ساخته شده است ،استفاده نمايد.

 

ه‍ - پرورش دقت          

تمام تمرينهايي كه به مناسبتهاي مختلف،قبلاً توصيه شدند،براي پرورش دقت نيز مفيد هستند انجام كارهاي زير نيز مي تواند مفيد باشد: نشان دادن دوتصوير مشابه و پيدا كردن اختلافات جزيي آن * استفاده از كارتهايي كه روي هر كدام يك كلمه نوشته شده به طوري كه روي هر يكي از حروف يا نقطه يادندانه آنكلمه نوشته شده به طوري كه روي هر يكي از حروف يا نقطه يا دندانه ان كلمه جا افتاده باشد ودانش آموز بايد نقص كلمه را بيابد.

مشكلات مربوط به آموزش :

بسياري از دانشآموزان در نوشتن را مالكيت مضاف  و مضاف اليه و... دچار مشكل مي شوند وروش زرسريع تر از هرروشي كودكان را به درست نويسي سوق مي دهد. هروقت بعد از تلفظ كلمه شما منتظر كلمه ديگري بوديد با اين   ((-ِ)) آن را بنويسيد واگر منتظر كلمه ديگري نبوديد با ((هة يا ه)) آن را بنويسيد يكي ديگر از مشكلات آموزشي نوشتن صداي اٌ مي باشد كه به نظر من بهتراست واژه هايي مثل خوراك و خوش و... راروي كارتهايي نوشته و به تعداد دانش آموزان دراختيار آنها قرار داده و هردانش آموزي كه كلمه استثنايي را ياد گرفت كارتش باد ديگري عوض كند يعني از حافظه بصري آنان استفاده نمود تا علاقمند شوند كه سريع تر اين كلمات استثنايي را فرا گيرند.

 

نقد وبررسي روش هاي ارزشيابي املا

املا به دو شيوه ارزشيابي مي شود: تصحيح فردي * تصحيح جمعي يا گروهي

تصحيح فردي به دو گروه انجام مي گيردالف)توسط معلم در حضور دانش آموز

ب)توسط معلم بدون حضور دانش آموز *

 تصحيح جمعي به سه صورت اجرامي شود

الف)توسط دانش آموزان ازروي تخته يا كتاب*ب)توسط دانش آموزان با تعويض ديكته ها  ج) توسط دانش آموزان با تصحيح هر جمله پس از تقرير معلم توصيه مي شود تا پايه سوم ابتدايي حتماً ديكته ها به شيوه فردي درحضور دانش آموزان تصحيح شوند. درديگر پايه ها نيز درصورت داشتن وقت به شيوه فردي وگرنه گاهي به شيوه جمعي تصحيح گردد در هر صورت به دليل عدم اطلاع فراگيران ازضابطه تصحيح املا و جلوگيري ازاشكالات احتمالي وبراي تشخيص نقايص املايي فراگيران ،معلم بايد برتصحيح املاها نظارت كامل داشته باشدونمره اكتسابي دانش آموز را خود تعيين كند. معلم تا جايي، كه امكان دارد خود بايد ديكته ها را به روش فردي و درحضور هريك از فراگيران تصحيح كند. زيرا علاوه بر آن كه از وضعيت املايي فراگيران مطلع مي شود،دانش آموزان نيز بلافاصله به اشتباهات املايي خود پي مي برند و ضمن شنيدن توصيه هاي معلم،شكل صحيح آنها را مي بينند همچنين معلم مي تواند به ثبت اشكالات املايي دانش آموزان درجدول بررسي اشكالات بپردازد ويا در پايين ورقه او اشكالات مورد نظر را ياد داشت كند. درهنگام ارزشيابي  املا بايد به نكات زير توجه شود:

از آنجا كه هدف اصلي املا ارزشيابي ازفعاليتهاي معلم وشاگرد به منظور كثيف و رفع اشكالات احتمالي مي باشد بايستي از كارهايي كه موجب يأس و بيزاري دنش آموزان ازدرس املا مي شود پرهيز كرد بنابراين بايد توجه به تأثير منفي كه نمرات پايين بر دانش آموزان ضعيف دارد ازدادن نمرات صفر،1- و... خودداري كردن دراين نوع ديكته ها تنها به ذكر تعداد غلط ها اكتفا كنيد و همواره به آنها اميد دهيد كه با تلاش ،پشتكار،تمرين ودقت قادر به يادگيري خواهند بود. مثلاً در اين نوع ديكته ها بنويسيد 15غلط دارد  20 غلط دارد و....... البته در دفتر شخصي يا دفتر كلاسي كه در دسترس دانش آموزان نيست مي توانيد نمره اورا ثبت كنيد تا مراحل پيشرفت دريجي او مشخص شود گاهي نيز بهتر است كه كلمه هاي عالي متوسط خوب و پايين تر از متوسط استفاده شود. از كشيدن خط روي غلط هاي املايي يا كشيدن خط هاي ممتد زير كلمه ها با خودكار قرمز و نوشتن عبارات وجملاتي ياًس آور خودداري كنيد بلكه زير كلمات به طور معمولي خط بكشيد و شكل صحيح كلمات را در بالاي آن ياد داشت كنيد وبا نوشتن جملاتي اميد بخشي در او روحيه تلاش و پشتكار را ايجاد كنيد.

باتنظيم جدول بررسي به شيوه جمعي از نكات قوت و ضعف فرا گيران در املا آگاه مي شويم و بر اساس آن ها در مرحله بعد آموزشي مجدد نكات لازم و دادن تمرينات وتزكرات مورد نياز اقدام مي كنيم. و چند جدول بررسي جمعي ، اشتباهات املايي هر يك از دانش آموزان را نيز مشخص مي كند ، اما با استفاده از شيوه فردي ، معلم بهتر مي تواند نقاط ضعف هر كدام از دانش آموزان را زير نظر بگيرد و براي رفع آن ها برنامه ريزي كند يعني تكاليف و تمرينهايي را متناسب با نوع اشكالات به دانش آموزان بدهد و در جلسات بعد پيشرفت او را ازيابي كند . حاصل اين ارزيابي ها مي تواند در دفتري با نام ((دفتر ارزشيابي و آموزشي املا )) ثبت شود تا معلم بهتر بتواند از پيشرفت تدريجي هر دانش آموز آگاه شود .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نتيجه گيري

انتقال تجربه در زمينه ي آموزش املاي زبان فارسي كه صرفاً به مدرسه هاي ايران اختصاص دارد و به شكل شايسته اي صورت نگرفته است از اين رو حركت در اين زمينه ، لازم ضروري و اجتناب نا پذير است و از اين رو جا دارد در آموزش املاي زبان فارسي كوشش بيشتري به خرج دهيم و روش هاي ابتكاري املا به تنهايي نمي تواند در جهت آموزشي املا كامل و كافي باشد بلكه بايد از همه روش ها به صورت تلفيقي در كلاس درس استفاده شود چون هر روش به تنهايي براي خود فوايد و معايبي را به دنبال دارد و مشخص كردن اشتباهات املايي تنها كافي نيست بلكه بايد به بررسي دقيق نقاط ضعف فراگيران پرداخت و با دادن تمرينهاي مخصوص و به جا به تقويت مهارتهاي لازم در املا پرداخت .

                                            

 

 

 

 

 

 

 فهرست منابع

1- روش تدريس املا:                                            جواد فتح آبادي

                            ناشر:  مؤسسه انتشاراتي صيانت

                            سال انتشار: آبان ماه 1377

2- درمان اختلالات ديكته نويسي :                            مصطفي تبريزي

                                     انتشارات فروزان

                                       آذرماه 1383

3- مجله رشت آموزش ابتدايي :

نام مقاله: 3روش تجربي در ارزش يابي مستمر

نويسنده : معلمين راهنما و كارشناس آموزش ابتدايي منطقه تهران

شماره مجله:4  دوره ي نهم    دي ماه 1384       صفحه 15و 16 مجله

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

من ستاره پردازم: حرفه من اين است كه ستاره هارا صيقل دهم ، پرداخت كنم ،جلا بدهم وبه آسمان زندگي بفرستم. من در دنيايي مملو از حرفه هاي گوناگون ،  حرفه اي شگرف و بالنده دارم مي پرسيدحرفه من چيست ؟ من ستاره پردازم !حرفه من خيلي مهم است اگربخواهيد بدانيد چه قدرمهم است كافي است شب هنگام به ستارگاني كه ميدرخشند وچشمك مي زنند نگاه كنيد ستارگان چشمك زن من در آسمان مدرسه چشمك مي زنند وظيفه من اين است كه آنها را به كلاس بياورم صيقل بدهم پرداخت كنم،رنگ طلايي بزنم ورهايشان كنم تا جاي خود را در آسمان زندگي پيدا كنند مثل ستارگان درخشان آسمان كه هريك درجاي خود قرار گرفته اند . ستاره هاي ريز ودرشت با چهرهاي گوناگون به كلاس من مي آيند بعضي ازآنها آماده جلا گرفتن هستند اما بعضيكدر و بي رنگند برخي دلنواز و آرامند و بعضي مهربان و دلپذير و برخي حساس و شكننده اند و عده كمي تيغ دارو آزاردهنده هستند. همان طور كه ستارگان را جلا مي دهم به آنها ياد مي دهم و مي گويم: دنيا بدون شما هيچ معنايي ندارد .مي توانيد درخشنده ترين ستارهها باشيد و دنيا جاي خود براي زيستن است چون شما درآن هستيد. هرشب وقتي به آسمان نگاه مي كنم شغل آبرومند و پرشكوه خودم را به ياد مي آورم به ياد مي آورم فردا صبح بايد براي جلا دادن ستارگان كوچك كلاسم آماده باشم.

           

 

 

 

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 27 اسفند 1393 ساعت: 15:17 منتشر شده است
برچسب ها : ,
نظرات(0)

ليست صفحات

تعداد صفحات : 792

شبکه اجتماعی ما

   
     

موضوعات

پيوندهاي روزانه

تبلیغات در سایت

پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید :

فرم های  ارزشیابی معلمان ۱۴۰۲

با اطمینان خرید کنید

پشتیبان سایت همیشه در خدمت شماست.

 سامانه خرید و امن این سایت از همه  لحاظ مطمئن می باشد . یکی از مزیت های این سایت دیدن بیشتر فایل های پی دی اف قبل از خرید می باشد که شما می توانید در صورت پسندیدن فایل را خریداری نمائید .تمامی فایل ها بعد از خرید مستقیما دانلود می شوند و همچنین به ایمیل شما نیز فرستاده می شود . و شما با هرکارت بانکی که رمز دوم داشته باشید می توانید از سامانه بانک سامان یا ملت خرید نمائید . و بازهم اگر بعد از خرید موفق به هردلیلی نتوانستیدفایل را دریافت کنید نام فایل را به شماره همراه   09159886819  در تلگرام ، شاد ، ایتا و یا واتساپ ارسال نمائید، در سریعترین زمان فایل برای شما  فرستاده می شود .

درباره ما

آدرس خراسان شمالی - اسفراین - سایت علمی و پژوهشی آسمان -کافی نت آسمان - هدف از راه اندازی این سایت ارائه خدمات مناسب علمی و پژوهشی و با قیمت های مناسب به فرهنگیان و دانشجویان و دانش آموزان گرامی می باشد .این سایت دارای بیشتر از 12000 تحقیق رایگان نیز می باشد .که براحتی مورد استفاده قرار می گیرد .پشتیبانی سایت : 09159886819-09338737025 - صارمی سایت علمی و پژوهشی آسمان , اقدام پژوهی, گزارش تخصصی درس پژوهی , تحقیق تجربیات دبیران , پروژه آماری و spss , طرح درس