تحقیق درباره تغییر محیط اوراکل 8

مقدمه:

اوراكل پر استفاده ترين پايگاه داده ها در سراسر دنيا است. تقريبا مي توان گفت كه اوراكل روي هر نوع كامپيوتر از كامپيوتر شخصي و مكينتاش گرفته تا ميني كامپيوتر ها وكامپيوتر هاي بزرگ (mainframe) كار مي كند. اوراكل تقريبا روي تمام ماشين ها به يك شكل واحد عمل مي كند، به طوري كه وقتي كار كردن با آن را روي يك ماشين آموختيد مي توانيد روي هر ماشين ديگري نيز از آن استفاده كنيد اين واقعيت باعث شده كه اوراكل كاربران و ايجاد كنندگان بسياري داشته و از سويي نيز دانش ومهارت اوراكل افراد بسيار قابل حمل باشد.

اوراكل يك نرم افزار مديريت پايگاه هاي دادهاي رابطه اي (جدولي) است. در طبقه بندي سيستم هاي رابطه اي، اوراكل را جزو سيستم هاي رابطه اي كامل و هم رديف سيستم هايي چون supra, Informix مي دانند. اما آنچه كه اين محصول را از نوع مشابه آن متمايز مي كند سهولت يادگيري و استفاده، سهولت نصب و راه اندازي، امنيت مثال زدني، سرعت قابل قبول و امكانات و ابزارهاي فراوان آن است. ترديدي نيست كه سيستم هاي رابطه اي و از جمله اوراكل، به جهت طبيعت كندشان، در زمينه هايي چون كاربردهاي بلادرنگ، قابل استفاده نيستند، اما از سويي نيز توانمندي ‌آنها در ذخيره ي كارا، بازيابي سريع و نيز مديريت دقيق داده هاي يك سازمان، در قالبي ساخت يافته و سهل، غير قابل انكار است.

اين تحقيق به زير مجموعه اي از كارهاي (يا توابع در دسترس) مدير پايگاه داده ها (DBA) مي پردازد كه توسط اكثر كاربران اوراكل استفاده مي شوند- كارهايي كه محدود به DBA  نيستند. شاخص هاي روي جدول ها، خوشه ها،مولدهاي دنباله (sequence generator) و تخصيص فضا براي جدول ها و شاخص ها از اين دسته هستند. اين تحقيق چگونگي ساختاردهي پايگاه هاي داده اي اوراكل به صورت داخلي را نشان مي دهد، كه به درك روش عملكرد واقعي بسياري از ويژگي هاي آن و چگونگي ارتباط بين آنها كمك مي كند. فقط گزينه هاي محدودي از فرمان هاي create indexcreate cluster , create ,tablespac در اين تحقيق ارائه خواهند شد. گزينه هاي كامل در مراجع الفبايي اوراكل ارائه شده اند.

تغيير محيط اوراكل

شاخص ها

شاخص (index) (يا نمايه) مفهوم ساده اي است. شاخص نوعا فهرستي از كلمات كليدي است همراه با محل قرار گيري اطلاعات مربوط به يك موضوع

اگر چه شاخص ها لزوما براي اجراي اوراكل ضروري نيستند، اما باعث تسريع انجام امور مي شوند. به عنوان مثال اگر بخواهيد اطلاعات در مورد شاخص ها را در اين تحقيق با خواندن مطالب از ابتدا تا زمان مواجهه با صفحه ي شامل آن اطلاعات بيابيد اين كار به كندي و با اتلاف وقت انجام خواهد شد. ولي چون شاخص موجود در انتهاي اين تحقيق به ترتيب حروف الفبا مرتب شده است. (بدون خواندن تمامي مدخل ها) سريعا مي توانيد نقطه ي مناسب يعني كلمه (شاخص) را در آن پيدا كنيد. مشخص است كه اين روش سريع تر از مطالعه كل تحقيق به نتيجه مي رسد. همين اصول در مورد شاخص ها در اوراكل نيز صادق هستند. جدول HOCKEY را در نظر بگيريد.

Select from HOCKEY

 

از ميان جدول هاي معدودي كه در عمل استفاده خواهيد كرد، تعداد اندكي به كوچكي جدول HOCKEY  هستند و به ندرت ترتيب حروف الفبا درآنها رعايت مي شود. در پرس و جوي زير از اوراكل مي خواهيم كه يك تيم خاص را بر اساس تعداد پيروزي هاي آن بيابيد:

Select Team, won, lost, Tied

From HOCKEY

Where won= 20

اگر جدول HOCKEY فاقد شاخصي روي ستون won باشد، اوراكل مجبور خواهد بود  كه همه ي سطرهاي جدول را يك به يك بخواند تا نيمي را پيدا كند كه با شرط موجود در عبارت where در پرس و جوي مذكور مطابقت داشته باشد.

مي توانيد براي سرعت بخشيدن به اين فراروند، شاخصي روي ستون won ايجاد كنيد. اگر بعدا همان پرس و جوي قبلي را اجرا كنيد، اوراكل ابتدا به شاخص، كه به ترتيب عددي مرتب شده، نگاه مي كند، بدين ترتيب خيلي سريع تيمي را پيدا مي كند كه 20 پيروزي دارد (اوراكل تمامي مدخل ها را نمي خواند و مستقيما به نزديكي تيمي مراجعه مي كند كه تعداد پيروزي هاي آن به عدد مورد نظر نزديك تر باشد. اين عمل بسيار مشابه با عملي است كه هنگام جستجو در شاخص تحقيق مي شود ) سپس مدخل شاخص، موقعيت دقيق سطر مربوط به تيم Montreal را در جدول (و روي ديسك) به اوراكل مي دهد.

با دانستن اين موضوع، مشخص مي شود كه ايجاد شاخص روي يك ستون مهم (ستوني كه در عبارت where ذكرخواهد شد) چگونه سرعت اوراكل را در پاسخگويي به پرس و جوها بالا مي برد. همچنين ايجاد شاخص روي ستون هاي مرتبط (به وسيله ي عبارت where) سرعت اجراي پرس و جوهايي را كه روي دو جدول پيوند خورده انجام مي شوند، افزايش مي دهد. اينها مباني شاخص بندي هستند مطالب باقي مانده در اين تحقيق برخي ويژگيهاي ديگر و موارد مرتبط با شاخص بندي را نشان مي دهند كه در سرعت انجام كارها تاثير دارند.

ايجاد شاخص

فرمان زير اساسي ترين شيوه ي ايجاد شاخص است.

Create (bitmap) [unique] index on table (colum, [colum]…)

 

index بايد يك اسم منحصر به فرد باشد و از قواعد نام گذاري ستون ها در اوراكل پيروي كند. Table اسم جدولي است كه شاخص روي آن ساخته خواهد شد و column نام ستون مورد نظر است شاخص هاي نقش بيتي (bitmap) كه از اوراكل 3/7 به بعد در دسترس هستند اين امكان را فراهم مي آورند كه شاخص هاي سودمندي روي ستون هاي حاوي مقادير محدود مجزا (distinct) ايجاد شوند بخش ايجاد شاخص نقش بيتي را در ادامه ي اين تحقيق ببينيد. مي توانيد با نوشتن نام چند ستون به صورت متوالي كه با علامت كاما (،) از هم جدا شده اند، يك شاخص منفرد روي ستون هاي متعدد ايجاد كنيد. جدول WORKERSKILL را به ياد آوريد. كليد اصلي اين جدول، تركيبي از نام (Name) و مهارت (skill) هر كارگر است. پرس و جوي زير جدول نشان داده شده در بالاي شكل 1-19 را توليد مي كند:

Select ROWID, Name skill, Ability

From WORKERSKILL

در اين مثال RowID نيز انتخاب شده است. اين مقدار، موقعيت داخلي هر سطر (مانند سر شماري صفحه در كتاب) را مشخص مي كند كه اوراكل هنگام ذخيره ي سطرهاي داده  در جدول از آن استفاده مي كند حال شاخص روي كليد اصلي ايجاد مي شود:

Create index workerskill name skill on worker (name,. skill)

اين روش نام گذاري شاخص به وسيله تركيب نام جدول و ستون، به طول حداكثر 30 كاراكتر، يك روش عملي و سودمند است. اصلا نيازي به دانستن نام شاخص در پرس وجوها يا هر فرمان ديگر SQL نداريد اوراكل هر گاه به آن نياز پيدا كند، به صورت خود كار آن را به كار خواهد برد. همچنين هر گاه شاخص هاي ايجاد شده را فهرست (يا حذف) مي كنيد، فورا با مشاهده ي نام آنها، كار آنها را متوجه خواهيد شد (نام شاخص ها در ديدي از فرهنگ داده ها با نام USER- INDEXES ذخيره مي شوند و مي توانيد روي آن ديد پرس و جو نيز انجام دهيد) شاخص هاي اوراكل شبيه جدول دوم در شكل 1-19 هستند

 

شكل 1-19: جدول WORKERSKILL و شاخص آن

 

وقتي پرس و جويي مشابه با پرس و جوي زير را اجرا مي كنيد.

Select Neme, skill, Ability

From WORKERSKILL

Where Name= JOHN PEARSON

And skill= WOODCUTTER

اوراكل Name و Skill را در شاخص يافته RowID (يعني E AAAsYABQAAAAAAGzAA ) را برداشته و سپس اطلاعات موجود در سطر مربوط به اين RowID را از جدول WORKERSKILL مي خواند. شاخص در قالبي است كه به عنوان درخت دودويي (B-Tree) توصيف مي شود و بدين معني است كه داراي ساختاري شبيه به يك درخت با گره ها و برگ ها است و هر گاه سطر جديدي در جدول درج مي شود، به صورت خود كار ساختار خود را بازسازي مي كند توصيف طرز كار درخت هاي دودويي از حدود اين تحقيق خارج است ولي مي توانيد مطالب مربوط به آنها را در بسياري از متون كامپيوتري بيابيد.

چند بخش باقي مانده برخي از موارد مربوط به نحوه ي استفاده از شاخص ها را در بر مي گيرند.

اعمال يكتايي

مي گوييم مجموعه اي از جدول ها در شكل نرمال سوم هستند اگر  تمامي ستون هاي هر سطر ازجدول فقط به كليد اصلي وابسته باشند. در جدول WORKERSKILL كليد اصلي، تركيبي از Name و Skill است. در ساير جدول ها كليد اصلي ممكن است شماره ي شناسايي كارمند، شماره ي شناسايي مشتري، شماره ي حساب يا در بانك ها، تركيبي از شماره ي شعبه و شماره ي حساب باشد.

در هر يك از اين موارد، يكتايي كليد اصلي بسيار حائز اهميت است. بانكي كه در آن دو شماره ي حساب تكراري وجود داشته، يا يك سيستم صدور صورت حساب كه دو شماره ي شناسايي تكراري براي مشتري هاي خود دارد، هنگام ارسال صورت كاركرد به حساب هاي متعلق به افراد مختلف ولي با همان كليد اصلي، خرابي به بار خواهد آورد (به همين دليل است كه معمولا از نام به عنوان كليد اصلي استفاده نمي شود- چرا كه موارد يكسان بسيار فراوان است). براي اجتناب از اين خطر از پايگاه داده هاي خود كمك بگيريد تا از ايجاد كليدهاي اصلي تكراري جلوگيري شود. اوراكل دو امكان پيشنهاد مي كند مي توانيد يكتايي كليد اصلي را با شاخص بندي يا اعمال قيدها تضمين كنيد و يا مي توانيد مولدهاي دنباله را به كار ببريد.

ايجاد شاخص يكتا

براي ايجاد شاخص كه يكتايي كليد اصلي را (خواه كليد اصلي تك ستوني باشد يا چند ستوني) تضمين كنيد، مانند آنچه كه روي جدول WORKERSKILL وجود دارد از قيد كليد اصي روي ستون هاي كليد در جمله ي create table استفاده كنيد. همچنين مي توانيد از جمله create uniqu index استفاده كنيد ولي اگر از قبل موارد تكراري وجود داشته باشند اين جمله شكست خواهد خورد. اگر از قيد كليد اصلي استفاده مي كنيد هيچ گاه موارد تكراري نخواهيد داشت. در صورتي كه جمله يcreate uniue index با موفقيت به انجام برسد، درج (يا بهنگام سازي) هر سطري كه باعث ايجاد كليد تكرراي شود شكست خورده و پيغام خطاي زير را نتيجه خواهد كرد.

ERROR at line 1: ORA-0001: duplicate value in index

ممكن است شرايطي پيش بيايد كه بخواهيد يكتايي را روي چيز ديگري غير از كليد اصلي اعمال كنيد، در اين صورت قيد يكتايي انجام اين كار را براي شما ميسر مي سازد. به عنوان مثال، اگر در جدولي براي هر شخصي شماره ي تامين اجتماعي را نيز اضافه كنيد و كليد اصلي يك دنباله باشد ممكن است بخواهيد با كمك قيد يكتايي، از يكتايي ستون social security نيز مطئمن شويد.

به عنوان مثال جدول STOCK را در نظر بگيريد. ستون company، كليد اصلي آن است اگر چه symbol كليد اصلي نيست اما ستون symbol نيز بايد يكتا باشد. براي اعمال يكتايي روي هر دوي اين ستون ها، هنگام ايجاد جدول به صورت نشان داده شده در زير، دو قيد جداگانه ايجاد كنيد.

Create table STOCK

Company (                     VARCHAR2 (20) primary key

Symbol                          VARCHAR2 (6) unique,

Industry                         VARCHAR2 (15)

Closeyesterdey               NUMBER (6,2)

Closetoday                     NUMBER (6,2)

Volume                          NUMBER

اوراكل هنگام ايجاد قيدهاي كليد اصلي و يكتايي براي جدول SROCK به صورت خودكار شاخص هاي يكتايي را براي اعمال اين قيدها ايجاد خواهد كرد.

ايجاد شاخص نقش بيتي (Bitmap)

براي كمك به تنظيم كارايي پرس و جوهايي كه در شرط هاي محدود كننده ي آنها از ستون هايي استفاده شده كه معيار انتخاب نيستند، مي توانيد شاخص هاي نقش بيتي را به كار ببريد. از آن جا كه شاخص هاي نقش بيتي بر هزينه ي تمامي تراكنش هاي دستكاري داده ها در جدول هاي مربوط مي افزايند، فقط بايد در صورتي به كار گرفته شوند كه داده ها به ندرت به هنگام سازي مي شوند.

شاخص هاي نقش بيني وقتي مناسب هستند كه ستون هاي استفاده شده در شرط هاي محدود كننده ي پرس و جو معيار انتخاب نيستند. به عنوان مثال اگر تعداد مقادير متمايز Lodging در يك جدول بسيار بزرگ WORKER بسيار اندك باشد، ممكن است حتي با وجود متداول بودن به كار گيري Lodging در عبارت هاي where، مايل به ايجاد شاخص B-tree روي اين ستون نباشيد. ولي Lodging مي تواند از مزيت شاخص نقش بيتي سود ببرد.

به صورت داخلي شاخص نقش بيتي مقادير مجزاي ستون ها را به هر ركورد مي نگارد (map) مي كند. در مورد اين مثال فرض كنيد در يك جدول بسيار بزرگ WORKER فقط دو مقدار Lodging(MATTS, WEITBROCHT) وجود دارند. از آنجا كه دو مقدار lodging وجود دارد، براي شاخص نقش بيتي مربوط به lodging نيز دو مدخل نقش بيتي مجزا وجود خواهد داشت. اگر در پنج سطر اول جدول، مقدار lodging برابر MATTS و در پنج سطر بعدي مقدار lodging برابر WEITBROCHT باشد، در آن صورت مدخل هاي نقش بيتي مربوط به lodging شبيه چيزي خواهند بود كه در زير نشان داده شده است.

Lodging bitmaps

MATTS:<1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 

WEITBROCHT:< 0 0 0 0 0   1 1 1 1

در اينجا هر عدد نماينده ي يك سطردر جدول WORKER است. از آنجا كه ده سطر در نظر گرفته شده اند، ده مقدار نقش بيتي نشان داده شده اند. وقتي نقش بيتي مربوط به lodging خوانده مي شود، پنج ركورد اول، داراي مقداري برابر MATTS (مقادير 1) و پنج ركورد بعدي فاقد اين مقدار خواهند بود (مقادير 0) اگر بيش از دو مقدار ممكن براي اين ستون مي داشتيد در اين صورت براي هر مقدار ممكن يك مدخل نقش بيتي مجزا وجود مي داشت.

بهينه ساز اوراكل حين پردازش پرس و جو قادر است. به صورت پويا مدخل هاي شاخص نقش بيتي را به شناسه هاي سطر (RowID) تبديل كند. اين قابليت تبديل به بهينه ساز امكان مي دهد كه هم براي ستون هايي با مقادير متمايز متعدد از طريق شاخص هاي B- tree)) و هم براي ستون هايي با مقادير متمايز اندك (از طريق شاخص هاي  نقش بيتي) از شاخص استفاده كند.

براي ايجاد شاخص نقش بيتي همان گونه كه در مثال زير نشان داده شده از عبارت bitmap در create index استفاده كنيد بايد در نام شاخص، وضعيت آن را به عنوان شاخص نقش بيتي مشخص كنيد تا تشخيص آن در طول عمليات تنظيم، آسان باشد.

Create bitmap index WORKERSBITMAP- LODGING

On WORKER (Lodging)

در صورت تصميم به استفاده از شاخص هاي نقش بيتي، بايد مزيت بهبود كارايي پرس و جوها را با هزينه كارايي انجام فرمان هاي مربوط به دستكاري داده ها بسنجيد. هر چه تعداد شاخص هاي نقش بيتي موجود روي يك جدول بيشتر باشد هزينه ي هر تراكنش بالاتر خواهد بود. نبايد شاخص هاي نقش بيتي را روي ستوني ايجاد كنيد كه مكررا مقادير جديدي به آن اضافه مي شوند. بعد از هر عمل افزودن مقدار جديد ستون lodging بايد نقش بيتي جديدي نيز براي آن مقدار جديد lodging ايجاد شود.

زمان ايجاد شاخص

شاخص ها بيشترين فايده را در جدول هاي بزرگتر و روي ستون هايي دارند كه احتمالا در عبارت هاي where ظاهر مي شوند يا در تساوي هاي ساده، مانند مورد زير:

Where Name = JOHN PEARSON.

And skill= WOODCUTTER

با در پيوند ها به صورت زير:

Where WORKER. Lodging=LODGUNG, Lodging

همچنين براي ستون هاي شاخص شده اي كه در عبارت where ذكر مي شوند، زمان بازيابي سريع تر خواهد بود البته به جز آن دسته از عبارت Where كه در آنها IS NULL, IS NOT NULL روي ستون شاخص شده به كار رفته اند. در صورتي كه عبارت where وجود نداشته باشد از هيچ شاخصي استفاده نمي شود. با اين كه order by مي تواند سبب استفاده از شاخص ها شود، فعلا نه distinct از شاخص ها استفاده مي كند و نه group by

زماني كه شاخص ناديده گرفته مي شود

اوراكل بايد بداند كه با ستون ساده اي كار مي كند كه مي تواند شاخص براي آن بيابد. اگر ستون شاخص شده اي در يك تابع مانند SUBSTR يا 11 تغيير كند، اوراكل از شاخص استفاده نخواهد كرد. هم MIN و هم MAX در صورتي كه به تنهايي با يك ستون به كار روند سبب استفاده از شاخص خواهند شد.

تنوع در ستون هاي شاخص شده

شاخص هاي سنتي (يعني B-tree) روي ستون هايي بيشترين سود را دارند كه تنوع قابل ملاحظه اي در داده هاي آنها وجود دارد. به عنوان مثال ستوني با مقدار Y يا N كه مشخص مي كند آيا يك شركت خاص، جزو مشتريان فعلي هست يا خير، براي شاخص سنتي، انتخاب خوبي نخواهد بود و عملا مي تواند سرعت اجراي پرس و جو را كم كند. ستوني حاوي شماره تلفن انتخاب خوبي خواهد بود. ستون كد منطقه اي، ممكن است انتخابي كاملا مرزي باشد.

وقتي كليد اصلي، بيش از يك ستون را در بر مي گيرد، بهتر است در بيان قيد كليد اصلي، ستون داراي بيشترين تنوع در اول قرار داده شود .اگر ستون ها داراي تنوع نسبتا يكسان باشند ستوني را اول قرار دهيد كه احتمال دستيبابي به آن بيشتر است.

بهتر است جدول هاي كوچك شاخص نشده باقي بمانند مگر آن كه اعمال يكتايي روي كليد اصلي مد نظر باشد. منظور از جدول كوچك، جدولي است كه كمتر از 30 سطح دارد ممكن است در يك برنامه ي كاربردي، جدولي با 100 سطر يا بيشتر نيز كوچك قلمداد شود. براي تعداد سطرهاي بيشتر از اين، شاخص زدن تقريبا هميشه سودمند خواهد بود.

از طرف ديگر براي ستون هايي كه مقادير بسيار كمي دارند شاخص هاي نقش بيتي يك روش ايجاد شاخص بسيار مناسب خواهند بود. شاخص هاي نقش بيتي معمولا براي ستون (نشانك) (flag) با مقادير محدودي چون Yو N استفاده مي شوند. شاخص هاي نقش بيتي مخصوصا هنگامي موثر هستند كه چندين شاخص نقش بيتي در يك پرس و جو استفاده شده باشد، بهينه ساز مي تواند با ارزيابي سريع ضوابطي كه براي آنها شاخص نقش بيتي وجود دارد سطرهايي را مشخص كند كه همه ي ضوابط خواسته شده را دارند.

تعداد شاخص هايي كه روي جدول به كار مي روند

در هر شاخص مي توانيد تا 16 ستون از يك جدول (يا مقداري حداكثر درحدود 1000 تا 2000 بايت در هر شاخص، بسته به سيستم عامل موجود) را شاخص بندي كنيد. شاخص بندي روي ستون هاي خيلي زياد، بر سرعت درج سطرهاي جديد تاثير مي گذارد: هر وقت يك عمل درج انجام مي شود بايد براي هر شاخص نيز يك مدخل جديد ايجاد شود. اگر جدول شما عمدتا براي پرس و جوها به كار خواهد رفت، تنها هزينه اي كه شاخص زدن روي حداكثر تعداد ستون ممكن (كه داراي مقادير متنوع بوده و البته در عبارت هاي where استفاده خواهند شد) در بر خواهد داشت، استفاده از مقداري فضاي ديسك بيشتر خواهد بود. معمولا ايجاد شاخص از هزينه ي مربوط به انجام كار و فضاي ديسك با ارزش تر است.

ستون هايي كه هيچ مقدار (NULL) هستند در شاخص ها، به جز شاخص هاي خوشه اي ظاهر نخواهند شد. مثلا اگر ستون Noon را در جدول COMFORT، نشان داده شده در زير، شاخص بندي كرده باشيد:

Select * from COMFORT

 

براي تمامي سطرها به جز سطر مربوط به San Franicisco 23-SEP-93 يك مدخل در شاخص وجود خواهد داشت. زيرا مقدار Noon در اين سطر NULL است.

شاخص هايي كه روي بيش از يك ستون ايجاد شده اند در صورتي كه مقدار هر يك از ستون ها، NULL نباشد يك مدخل خواهند داشت. اگر مقدار تمامي ستون هاي يك سطر NULL باشد، براي آن سطر هيچ مدخلي در شاخص ظاهر نخواهد شد.

از آنجا كه شاخص ها معمولا توسط عبارت هاي where حاوي يك شرط تساوي استفاده مي شوند سطري كه يك ستون با مقدار NULL داشته باشد با جمله اي select انتخاب نخواهد شد(به ياد داشته باشيد كه هيچ چيز با NULL مساوي نيست) شايد اين امر نتيجه اي مورد انتظار باشد. مثلا ممكن است ستوني براي كارمزد فروشندگان داشته باشيد ولي در صورتي كه به فروشنده اي كارمزد تعلق نگيرد به جاي قرار دادن صفر در آن ستون، مقدار آن را NULL بگذارد، شايد پرس وجوي زير:

Select Name , Commission

From COMMTSSION

Where commission> o

سريع تر اجرا شود، زيرا فروشندگاني كه كارمزد ندارند در شاخص ايجاد شده روي ستون commission ظاهر نخواهند شد.

قرار دادن شاخص در پايگاه داده ها

مي توانيد محل قرار گيري شاخص مربوط به يك جدول را با انتساب آن به يك فضاي جدول خاص، مشخص كنيد. فضاي جدولي، بخشي از ديسك است كه جدول ها و شاخص ها در آن ذخيره مي شوند و هر پايگاه داده ها مي تواند چندين فضاي جدولي، هر يك با نام خاص خودشان، رادارا باشد. شاخص مربوط به هر جدول بايد در آن فضاي جدولي ذخيره شود كه به صورت فيزيكي در گرداننده ي ديسكي جدا از فضاي جدولي داده ها قرار داشته باشد. با اين كال عامل بالقوه براي رقابت بر سر فضاي ديسك بين فايل هاي فضاهاي جدولي ضعيف مي شود.

براي تعيين فضاي جدولي جهت قرار دادن شاخص به دنبال جمله ي index كلمه ي tablespace و نام فضاي جدولي نوشته مي شود كه در مثال زير نشان داده شده است

 

Create index workerskill_name _skill on

WORKER(Name, skill)

                   Tablespace GBTALBOT

 

GBTALBOT اسمي است كه به يك فضاي جدولي كه قبلا توسط مدير پايگاه داده ها ايجاد شده، داده شده است، استفاده از گزينه ي tablespace در جمله ي create indx معمولا فقط در پايگاه هاي داده اي بزرگي لازم است كه براي آنها بهينه سازي فضا يا استفاده ي تنك (sparse) از آن اساسي باشد.اگر فكر مي كنيد كه ممكن است استفاده از آن لازم باشد، با مدير پايگاه  داده هاي خود مشورت كنيد.

بازسازي شاخص

اوراكل قابليت بازسازي سريع شاخص را فراهم كرده و اجازه مي دهد تا شاخصي را بدون حذف شاخص موجود از نو ايجاد كنيد. به جاي استفاده از جدول اصلي به عنوان منبع داده ها، شاخص موجود فعلي به عنوان منبع داده ها براي شاخص جديد استفاده مي شود. در زمان بازسازي شاخص مي توانيد پارامترهاي tablespace , storage آن را تغيير دهيد.

در مثال زير شاخص WORKER- PK  از طريق عبارت rebuid بازسازي مي شود. پارامترهاي ذخيره سازي آن براي استفاده از يك گستره ي آغازين به اندازه ي 10 مگابايت و گستره هاي بعدي به اندازه ي 5 مگابايت در فضاي جدولي INDX-2 تغييرداده مي شوند.

 

Alter index WORKER_PK rebuid

Storgae (initial 10M next 5M pctincreaseo)

Tablespace INDX_2

 

نكته

هنگام بازسازي شاخص WORKER- PK بايد فضاي كافي براي وجود همزمان هر دو شاخص قديمي و جديد وجود داشته باشد. پس از آن كه شاخص جديد ايجاد شد شاخص قديمي حذف و فضاي اشغال شده توسط آن آزاد خواهد شد.

وقتي شاخص را بر اساس ستون هايي ايجاد مي كنيد كه قبلا شاخص خورده اند، اوراكل مي تواند از شاخص هاي موجود به عنوان منابع داده براي شاخص جديد استفاده كند به عنوان مثال اگر يك شاخص دو ستوني براي (loding , Name) ايجاد كنيد، در صورتي كه بعدا قصد ايجاد شاخص روي ستون Name را داشته باشيد، اوراكل از شاخص موجود به عنوان منبع داده براي شاخص جديد استفاده خواهد كرد. لذا در صورتي كه شاخص ها را به ترتيبي ايجاد كنيد كه قادر به استفاده از اين ويژگي باشند كارايي فرمان هاي cerate index بهبود خواهد يافت.

فضاهاي جدولي وساختار پايگاه داده ها

كساني كه زماني با كامپيوتر كار كرده اند با مفهوم فايل (file) آشنا هستند فايل، محلي روي ديسك است كه اطلاعات در آن ذخيره مي شوند و يك نام مشخص نيز دارد. اندازه ي آن معمولا ثابت نيست اگر اطلاعاتي به فايل اضافه كنيد، بزرگتر شده و فضاي ديسك بيشتري را تا حداكثر فضاي موجود، اشغال مي كند. اين فراروند توسط سيستم عامل مديريت مي شود و غالبا اطلاعات فايل در بخش هاي كوچكتر ومتعددي روي ديسك توزيع مي شوند كه لزوما به صورت فيزيكي نزديك به هم نيستند. سيستم عامل  اتصال منطقي اين بخش هاي كوچك را بر عهده دارد بدون اينكه شما اصلا از آن آگاه باشيد براي شما فايل به صورت كاملا يك پارچه به نظر مي رسد.

اوراكل از فايل ها به عنوان قسمتي از طرح سازماندهي خود استفاده مي كند ولي ساختار منطقي آن فراتر از مفهوم فايل است هر فضاي جدولي ناحيه اي روي ديسك است شامل يك يا چند فايل ديسكي. هر فضاي جدولي مي تواند حاوي چندين جدول، شاخص يا خوشه باشد. از آنجا كه اندازه ي هر فضاي جدولي ثابت است با اضافه شدن سطر به جدول هاي آن احتمال پر شدنش وجود دارد. وقتي اين اتفاق رخ دهد، كسي كه مجوز DBAرا دارد، قادر به گسترش فضاي جدولي خواهد بود. اين گسترش با ايجاد يك فايل ديسكي جديد و افزودن آن به فضاي جدولي يا گسترش فايل هاي داده اي موجود انجام مي شود سپس سطرهاي جديد را مي توان به جدول هاي موجود افزود و بنابراين جدول هاي مذكور در هر دو فايل سطرهايي خواهند داشت يك يا چند فضاي جدولي در كنار هم يك پايگاه داده ها را به وجود مي آورند.

هر جدول يك منطقه اي واحد از فضاي ديسك موسوم به قطعه (segment) را دارد كه در فضاي جدولي براي آن كنار گذاشته شده است هر قطعه نيز يك منطقه اي اوليه از فضاي ديسك دارد كه گستره ي آغازين (initial extent) ناميده شده و در فضاي جدولي براي آن كنار گذاشته شده است. وقتي قطعه ي مذكور، اين فضا را كاملا استفاده كرد گستره ي بعدي يعني منطقه ي واحد ديگري از فضاي ديسك براي آن كنار گذاشته مي شود. و قتي اين منطقه نيز كاملا استفاده شد، باز هم گسترهي بعدي كنار گذاشته مي شود اين فراروند تا زماني كه تمام فضاي جدولي پر شود براي هر يك از جدول ها ادامه مي يابد. در آن موقع كسي بايد يك فايل جديد به فضاي جدولي اضافه كند يا فايل هاي فضاي جدولي را گسترش دهد تا امكان رشد بيشتر براي جدول ها فراهم شود.

اگر اين نكته گيچ كننده به نظر مي رسد، ممكن است يك نمونه مشابه قديمي به روشن شدن مطلب كمك كند (شكل ) هر پايگاه داده ها را مانند بلوكي در شهر و هر فضاي جدولي را مانند يك قواره زمين محصور در نظر بگيريد. در ابتدا بلوك مذكور نسبتا خلوت است. فقط قواره هاي محصور كمي وجود دارند و فضاي باز و تصاحب نشده فراوان است. قواره اي اول (فضاي جدولي يك) تحت مالكيت جي، بي تابوت است و او آن را (مزرعه ي يك) مي نامند. او با غچه هاي متعددي كشت مي كند چند رديف ذرت، چند رديف لوبيا وچند رديف هويج هر يك از اينها مانند يك جدول است كه سطرهاي خود را داشته و هر يك در منطقه يا (گسترده ي آغازين) مربوط به خود كشت شده است. او تصميم مي گيرد كه پس از هويج ها ذرت بيشتري كشت كن ولي در مي يابيم كه آن بخش از زمين كاملا استفاده شده است. وي به همين ترتيب چند رديف لوبيا و هويج نيز اضافه مي كند تا اين كه زمين به صورت تكه هايي از بخش هاي مختلف (چهل  تكه) در مي آيد.

وي سرانجام اين قواره را كاملا پر مي كند . فضاي جدولي او پر شده است سپس مقداري زمين خالي در انتهاي ديگر بلوك خريده، دور آن را حصار كشيده و آن را (مزرعه ي دو) نام گذاري مي كند. حال فضاي جدولي او وسيع تر است . اگر چه قواره هاي زمين (يعني فايل ها) به صورت فيزيكي به هم متصل نيستند هنوز مالكيت هر دوي آنها با تالبوت است فضاي جدولي هنوز (جي. بي تالبوت) و شامل دو قواره اي است (مزرعه ي يك ) و (مزرعه ي دو) اكنون او مي تواند رديف هاي بيشتري از ذرت، لوبيا و هيچ در قواره اي دوم كشت كند. و به همين شكل،مصرف گسترده هاي ديگر ادامه مي يابد.

هر پايگاه داده ها شامل يك فضاي جدولي سيستم نيز هست. اين فضا همان ساختمان شهرداري بلوك است. جايي كه مدارك مالكيت زمين ها و نشاني ها نگهداري مي شوند. اين فضا شامل (فرهنگ داده ها) اسامي و موقعيت قرار گيري تمامي فضاهاي جدولي، جدول ها، شاخص ها و خوشه هاي مربوط به اين پايگاه داده ها است.

 

ساختار، پايگاه داده هاي اوراكل به صورت بلوكي از شهر

 

شكل نشان مي دهد كه يك پايگاه داده ها با مجموعه اي معمولي از فضاهاي جدولي، جدول ها، شاخص ها، خوشه ها و گستره ها به چه شكل است. پايگاه داده ها توسط مدير پايگاه داده هاي سيستم ايجاد ونام گذاري مي شود و معمولا همين شخص فضاهاي جدولي را آماده كرده واجازه ي استفاده از آنها را به كاربران مي دهد. در اين پايگاه داده ها كه TALBOT ناميده شده، فضاهاي جدولي آماده شده GEORGE, SYSTEM, JONES, ADAH ناميده شده اند.

درون فضاي جدولي، جدول ها، شاخص ها و خوشه ها قرار گرفته اند. هر جدول با يك گستره ي آغازين كه به آن اختصاص يافته و يك گستره ي بعدي آغاز به كار مي كند هر گاه جداول از گستره ي فعلي بيرون بزند اندازه داده شده تعيين كننده ي ميزان فضايي است كه بايد به جدول اضافه شود.

 

ساختار پايگاه داده هاي اوراكل كه به طور معمول توصيف مي شود (پايگاه داده هاTALBOT:)

 

در اين شكل همه ي جدول هاي WORKER, WEATHER, COMFORT به خارج از گستره ي آغازين خود رشد كرده و فايل آغازين فضاي جدولي يعني HOME. ONE را كاملا مصرف كرده اند. COMFORT به دو گسترده ي اضافي خود واقع در فايل دوم يعني HOME. TWO رشد يافته است هر دو جدول WORKER, WEATHER نيز يك گسترده ي اضافي در فايل دوم دارند. پس از آن كه استفاده از فايل دوم لازم شد، دقيقا به همان صورت كه خوشه اي براي جدول هاي HOCKEY ايجاد شد شاخصي روي جدول WORKER ايجاد شد.

فرمان create tablespace

فرمان create tablespace اين امكان را فراهم مي آورد كه يك يا چند فايل فورا به فضاي جدولي اختصاص يابند. همچنين مي توان در اين فرمان فضاي پيش فرضي را مشخص كرده كه جدول هاي ايجاد شده بدون عبارت صريح مربوط به ذخيره سازي در فرمان create table  از آن استفاده كنند.

قالب اصلي فرمان cerate tablespace بدين صورت است:

Create tablespace TALBOT datafile 'HOME. ONE' size 1000k

Default storage (initial 25k next 10k

                   Mincrease 1 maxextents 100

                   Pctincrease

permanent

 

نكته

مي توان فضاهاي جدولي را از طريق فرمان alter tablespace به صورت فقط خواندني (READ ONLY) تعيين كرد. Alter tablespace را در مراجع الفبايي ببينيد.

نكته

كلمه ي كليدي permanent در فرمان create tablespace به اوراكل مي گويد كه شما اشياء پايدار (مانند جدول ها) را در اين فضاي جدولي ذخيره خواهيد كرد در صورت استفاده از فضاي جدولي فقط براي قطعه هاي موقت مي توان كلمه كليدي temporary را به جاي آن به كار برد. مقدار پيش فرض، permanent است.

فايل آغازيني كه به اين فضاي جدولي اختصاص مي يابد و اندازه ي آن همچنين به بايت است نه بلوك، در فرمان ذكر مي شوند. تعداد بايت ها يك عدد صحيح است و مي توان به دنبال آن k (براي ضرب عدد مذكور در 1024، يا تقريب يك هزار ) يا M (براي ضرب عدد مذكور در 1048576، يا تقريبا يك ميليون) قرار دارد. در صورتي كه ذخيره سازي در جمله create table مشخص نشده باشد، محل ذخيره سازي كه يك جدول براي خود خواهد گرفت با عبارت ذخيره سازي پيش فرض مشخص مي شود. در اينجا اندازه گسترده ي پيش فرض آغازين، 25 كيلو بايت (25 K bytes) (و نه 25 بلوك) و اندازه ي گستره ي(افزوده شده ي ) بعدي، 10 كيلوبايت (10K bytes) خواهد بود.

Minextents به شما اجازه مي دهد كه هنگام ايجاد جدول ها، گستره هاي بيشتري غير از اولين گستره را كنار بگذاريد اين گستره ها لزوما با گستره ي آغازين يا با يكديگر پيوسته (به صورت فيزيكي مجاور) نخواهند بود اما دست كم فضا نگه داشته (رزرو) خواهد شد.

Maxextents حد مجاز گستره هاي اضافي است از اوراكل 3/7 به بعد مي توانيد آن را به صورت maxextents UNLIMITED (نامحدود) تعيين كنيد كه در اين صورت هيچ محدوديتي در مورد تعداد گستره هاي مجاز براي آن جدول يا شاخص وجود نخواهد داشت.

Pctincrease ضريب رشد گستره ها است. وقتي يك مقدار غير صفر در آن قرار داده شود هر گستره با درصد مشخص شده از گستره ي قبلي بزرگتر خواهد بود. اين كار، كاهش تعداد گستره ها و فضاي ناپيوسته ي مورد استفاده توسط جدول هايي را به دنبال دارد كه بزرگتر مي شوند، ولي باعث مي شود كه فضاي اختصاص يافته به جدول ها به صورت نمايي رشد كند. اگر حجم داده ي موجود در جدول با نرخ ثابتي رشد كند، بايد مقدار pctincrease را صفر قرار دهيد.

مقادير پيش فرض براي پارامتر ذخيره سازي به سيستم عامل بستگي دارد. مقادير حداقل و حداكثر براي هر يك از اين گزينه ها در مراجع الفبايي اوراكل تحت عناوين create table و (ذخيره سازي) در دسترس هستند. اين گزينه ها را مي توان با فرمان alter tablespace تغيير داد. فرمان create table براي جدول LEDGER به صورت زير است.

منابع:

-         مفاهيم مبنايي و مديريت بانك اطلاعاتي oracle 8 مولف: جهاندار رضايي انستيتوايز ايران 1378

-         مرجع كامل اوراكل 8 نوشته جورج كوچ، كوين لوني ترجمه: جمشيد تقي پور، امير فرخ قنبرپور موسسه انتشارات بهينه 1380

-         كتاب آموزش oracle 8 مولف كارون كالو مترجم فرهاد قلي زاده،نشر علوم 1380

-         مرجع كامل بانك اطلاعاتي اوراكل در سيستمهاي ويندوز مولف علي محبوبي نشر علوم 1382

فهرست مطالب:

مقدمه:1

تغيير محيط اوراكل. 2

شاخص ها2

ايجاد شاخص.... 5

اعمال يكتايي.. 7

ايجاد شاخص يكتا8

ايجاد شاخص نقش بيتي (Bitmap)10

زمان ايجاد شاخص.... 12

زماني كه شاخص ناديده گرفته مي شود. 13

تنوع در ستون هاي شاخص شده. 13

تعداد شاخص هايي كه روي جدول به كار مي روند. 14

قرار دادن شاخص در پايگاه داده ها16

بازسازي شاخص.... 17

فضاهاي جدولي وساختار پايگاه داده ها19

فرمان create tablespace. 23

منابع:27

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: سه شنبه 26 اسفند 1393 ساعت: 10:15 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره تغییر محیط اوراکل 8,

تحقیق درباره بورس

مقدمه

روشن است كه اقتصاد كلاسيك كه مشخصه آن رقابت كامل و ذره اي بودن بنگاههاست، نيازي به وجود بورس اوراق بهادار نمي‌بينيد. با گذار از اقتصاد كلاسيك و توسعه ابعاد توليد، حجم سرمايه گذاريها نيز بزرگتر و قابل ملاحظه تر مي‌شود و نحوه تامين منابع مالي براي اين سرمايه گذاريها دشوارتر مي‌گرددد. با ورود اقتصاد به دوره توليدانبوه، نقش بورس اوراق بهادار در اقتصاد چشمگير تر مي‌شود. بطوري كه امروزه جملات كليشه اي:
( بورس اوراق بهادار قلب اقتصاد است). و يا: (بورس اوراق بهادار ميزان الحراره اقتصاد كشور است) واقعيتي غير قابل انكارند. علماي اقتصاد بورس اوراق بهادار را براي تامين وتجهيز منابع مالي حياتي مي‌دانند وعلماي اجتماعي از آن به عنوان ابزاري كه به توزيع وتقسيم مالكيت وثروت كمك مي‌كند، سخن مي‌گويند.

از نظر بدبينان، بورس اوراق بهادر (قمار خانه) اي است كه يكشبه مي‌شود در آن ميليونر شد و يا به افلاس افتاد. اقتصاد دانان راديكال نيز بورس را مظهر اقتصاد سرمايه داري با همه ابعاد منفي آن مي‌دانند.

پاسخ به اين دو گانگي و تعارض چيست؟ كداميك از نظريات ضد و نقيض فوق صحيح است؟ جواب اين است كه هر دو و هيچكدام! همه مظاهر اقتصاد جديد، خوب و بد و زشت و زيبا را باهم دارند. تقريبا هيچ پديده اي همه حسن نيست. بهترين ابزارها چنانكه در جاي نامناسب بكار گرفته شوند، نتجيه مطلوب به بار نمي‌آورند.ديناميت را هم براي تخريب و هم براي ساندگي بكار مي‌برند و چاقوي تيز را ايضا" و مگر در مورد پول و ثروت و حتي علم و تكنولوژي حكمي‌جز اين مي‌توان روا دانست؟

اگر اهميت نقش بورس اوراق بهادار در اقتصاد امروز چنان است كه نمي‌توان از آن چشم پوشيد، لاجرم آيا بايد به نتايج و آثار منفي آن نيز تن داد؟ آيا جنبه هاي مثبت آن در حدي هست كه بتوان جنبه هاي منفي در پرتو آن ناديده گرفت؟ و آيا مي‌توان جنبه هاي منفي را از ميان برداشت و يا به حداقل رساند؟

تجارب تاريخي در اين خصوص كمك زيادي به ما مي‌كنند. مسنتر ها بحران بزرگ 1929 و دانشجويان فعلي بحران 1987 را به ياد مي‌آوردند كه هر دو از بورس اوراق بهادار نيويورك شروع شده اند. در هر دو مورد دنياي سرمايه داري تا لبه پرتگاه نيستي رفته است.

واقعيت اين است كه ساختار وعملكرد نهادهاي اقصادي در سطوح مختلف توسعه هر كشور متفاوتند در جوامع توسعه نيافته هر يك از از نهادها- واز جمله بورس اوراق بهادار- با ساير جنبه ها و امور اين جوامع هماهنگي وهمخواني دارد. اگر بقيه نهادها، مثلا نظام مالياتي ويا تامين اجتماعي، داراي كار آيي مناسبي نيستند، نمي‌توان انتظار داشت كه يك نهاد خاص، مثل بورس، بتواند فارغ از كيفيت عملكرد ساير نهادها، دقيق و منظم همچون بورسهاي ممالك پيشرفته فعاليت كند. در جهان در حال توسعه، آنچه اهميت دارد، جهت حركات وفعاليتهاست اگر مقرر گرديده است. از نهادي مثل بورس اوراق بهادار استفاده بهينه بعمل آيد، مراقبتي وسواس گويند نيز بايد، مبذول گردد تا جهت فعاليت بورس روبه اصلاح و بهبود باشد اين مشق اقتصادي مستلزم مداومت و مواظبت مسئولان اقتصاد  كشور است.

سابقه وتاريخچه بورس

- ريشه هاي ايجاد بورسهاي بزرگ امروز جهان را بايد در بازارهاي مكاره قرون وسطي جستجو كرد. در بادي امر, اجتماعات بازرگاني با تشريفات مذهبي توام بود. در واقع, زيارتگاههاي

مخصوصي كه در آن مراسم مذهبي انجام مي‌گرفت به تدريج و به طور ضمني محل داد و ستد امتعمه مختلف نيز شده بود. زوار اماكن متبركه, در عين حال كه قصد قربت يا برائت داشتند كالاهايي نظير عطر, ادويه و جواهر نيز خريد و فروش مي‌كردند. اين اماكن متدرجا" با افزايش جمعيت و رونق كسب وكار به مراكز تجارتي دائمي‌تبديل شد.

فعاليت مراكز تجاري, قرنهاي متمادي همراه و همگام با توسعه جوامع ادامه يافت است. در اين مراكز, معاملات بدوا كالا به كالا يا پاياپا بود, ليكن مشكلاتي كه در انجام معاملات پاياپاي وجود داشت, واسطه مبادله اي به نام پول به وجود آورد كه خود ابتدا به صورت كالا بود, سپس به پول فلزي تغيير شكل داد و امروزه به صورت پول كاغذي يا اسكناس در آمده است.

در قرون وسط كه تجارت به تدريج رونق مي‌گرفت, بازرگانان در ميدانهاي مخصوصي دور هم جمع مي‌شدند و به داد و ستد  مي‌پرداختند و به تدريج بازارهاي مكاره براي كالاهاي مختلف به وجود آمد. اين بازارها در بنادر و مراكز تجاري رونق بيشتري داشته اند. در اين بازار ها نه فقط مبادلات كالاها, بلكه معاملات بروات و اوراق تجاري نيز صورت مي‌گرفت. مثلا در ايتالياي قرون وسطي در شهرهاي ونيز, فلورانس و جنوا معملات اوراق و بروات تجاري رواج زيادي داشته است.

در اواخر قرون وسط ملاقات بازرگانان به تدريج صورت منظمي‌به خود مي‌گرفت. در قرن پانزدهم و حوالي 1450 ميلادي, بازرگانان و كسبه بلژيكي در شهر بورژ مركز فلاندر در شمال غربي بلژيك در ميداني به نام (تربوئوس) در مقابل خانه بزرگزاده اي به نام فن در بورزه جمع مي‌شدند و به داد و ستد مي‌پرداختند. ميادين محل تجمع بازرگانان به تدريج به (بورس) مشهور شد. لزوم تاسيس تالار بورس در شهر آنورس بلژيك در 1460 احساس گرديد. و آن زماني بود كه شهر بورژ به دليل پيشروي دريا رو به ويراني گذاشته بود و عده زيادي از بازرگانان شهر (بورژ) به بندر آنورس در بلژيك كوچ كرده بودند.

نام (بورس) بدين ترتيب ابتدا به اجتماع بازرگاني و صرافان و دلالان اطلاق مي‌شد در نقاط غير مسقف جمع مي‌شدند. ليكن در قرون بعد و به تدريج محلهاي سر پوشيده مخصوصي براي اين معادلات ايجاد گرديده. روشن است كه منظور از سال تاسيس بورس در اسناد اقتصادي اغلب سال تاسيس تالارهاي بورس سرپوشيده يا سال اعطاي پروانه دولتي است در حالي كه مراكز بورس غير رسمي‌و غير مسقف دهها و بلكه صدها سال پيش از آن وجود داشته است.

تحولات اقتصادی و اجتماعی قرون شانزده و هفده که تحت آن برخی از جوامع آن روز از قیود دوره فئودالیزم رها شده و گام به دورن اقتصاد تجاری می گذاشتند، پایه های تحولات عظیمی گردید که اصطلاحا (رنسانس) لقب گرفت و انقلاب صنعتي را به بار آورد. انقلاب صنعتی محتاج منابع مالی فراوان بود که نظام بانکی در وهله نخست و بورس اوراق بهادار در مرحله بعد آن را تامین کرد. سرمایه گذاریهای بزرگی که در صنایع مختلف صورت می گرفت، دیگر خارج از توان و بنیه مالی یک شخص یا یک خانواده بود. تامین این سرمایه گذاریها یا به کمک نظام بانکی صورت می گرفت که استفاده غیر مستقیم از پس انداز های افراد است و یا از طریق خرید سهام واحدهای تولیدی وتجاری در بورس اوراق بهادار که استفاده مستقیم از سرمایه های کوچک افراد است و دارندگان سهام مالکان بخشی از واحد صنعتی یاتجاری به حساب می آیند بدین ترتیب، سهام، که نماینده بخشی از دارایی یک واحد اقتصادی است نیز به تدریج برای خود، بازار خرید و فروش پیدا کرد و بالاخره، امروزه باید از بورس معاملات پولی و یا بورس اسعار نیز سخن گفت. خرید و فروش پول کشورهای مختلف ابتدا برای تامین نیازهای وارداتی و صادراتی به پول خارجی صورت می گرفت. لیکن دنیای فعلی شاهد فعالیت بورسهای بزرگ ارز است که عمده معاملات آن برای کسب سود و انتفاع از نوسانات بهای پولها در مقابل یکدیگر است. لذا به طور خلاصه می توان تالار های بورس امروزی را به سه دسته کلی تقسیم کرد:

1-   بورس کالاها،

2-   بورس اسعار،

3-   بورس اوراق بهادار،

اگر چه در این تحقيق، هدف ما مطالعه گروه سوم یعنی بورس اوراق بهادار، است. مع هذا، بی مناسبت نیست که به اختصار به دو بورس نیز دیگر اشاره کنیم.

1-    بورس کالا

بورس معاملات کالاها،بازار خرید و فروش دائمی و منظمی است که در آن کالاهای معینی مورد معامله قرار می گیرند. در بورسهای کالا، بیشتر کالاهای خام ومواد اولیه، مورد معامله واقع می شود، مثل: گندم، جو، آرد، شکر، دانه های روغنی، قهوه، کاکائو، فلفل، خوراک دام، آهن، مس، سرب،قلع، زغال سنگ، نفت، کائوچو، پنبه، چرم، پشم و برخی مواد شیمایی.

ناگفته نماند که برخی از بورسهای کالا، بورس عمومی کالاها هستند، یعنی کالاهای متنوعی در آن داد و ستد می شوند و برخی نیز بورس کالای خاصی هستند (مثل بورس پنبه نیویورک) از مشخصه های مهم بورسهای کالا می شود موارد زیر را نام برد:

1-   کالا عموما در خود بورس موجود نیست، بلکه احیانا نمونه یا مسطوره آن وجود دارد.

2-   کالای مورد معامله در بورس، کالای طبقه بندی شده، استاندارد شده و دارای مشخصات کامل است به طوری که خریدار و فروشنده از مشخصات کالای مورد معامله کاملا مطلعند.

3-   کالای مورد معامله در بورس باید قابلیت تولید مجدد داشته باشد. به مرکز فروش کالاهای هنری و یا تمبرهای پستی و نظایر آن بورس کالا اطلاق نمی شود.

2-    بورس اسعار

خرید و فروش پول کشورهای مختلف در بورس معاملات پول صورت می گیرد. سوالی که ممکن است به ذهن خواننده غیر حرفه ای خطور کند این است که اساسا" چرا باید پول کشورهای مختلف خرید و فروش شود؟ پاسخ به این سوال دو جنبه متفاوت دارد اولی این که بهای کالاهای وارده به یک کشور باید به پولی که مورد قبول صادر کننده است پرداخت شود. چه پولی مورد قبول صادر کننده است؟ پولهای کلیدی و مهم جهان، پولهایی هستند که عموما مورد درخواست و وارد کننده برای به دست آوردن این پولها باید به بازار آنها، یعنی بورسهای اسعار مراجعه کند.

دوم، بورسهاي معاملات پولی به تدریج شاهد معاملات صوری و سفته بازی شده است به این معنا که خریدار یک پول لزوما برای تامین نیازهای وارداتی و یا پرداخت دیون خود به خرید پول خاصی مبادرت نمی کند، بلکه نوسانات بهای پولهای مختلف در مقابل یکدیگر می تواند مبنای داد و ستدهای ارزی سود جویانه شود. بدین ترتیب، خرید و فروش پولهای کشورهای مختلف شبیه خرید و فروش هر کالای دیگری به عنوان یک کسب و کار متداول درآمده است. بورسهای پول در دنیا شاهد معاملات متعدد و متنوعی است که موجب نقل و انتقال عظیم پولهای مختلف به  منظور کسب سود از تغییر ارزش ارزهای گوناگون است. علاوه بر معاملات نقدی ارزها، معاملات سلف معاملات تعویضی، معاملات اختیاری و معاملات سلف استاندارد و انواع دیگری از خرید و فروش پولها در بازار بورس، فعالیت در این مرکز را به صورت یکی از تخصصی ترین مشاغل جهان درآورده است.

3-    بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی و دائمی است که در یک محل معین تشکیل می شود و در آن اوراق بهادار مورد معامله قرار می گیرند. لذا، در صحبت از بورس اوراق بهادار قبل از هر چیز باید مشخص شود که اوراق بهادار یعنی چه؟

بدیهی است که مشهورترین اوراق بهادار همان پول کشورهای مختلف است، که چنانچه گفتیم، در بورس معاملات پول خرید و فروش می شوند. بعد از آن باید از سه نوع اوراق بهادار اصلی نام برد که بورسهای اوراق بهادار عموما محل خرید و فروش این گونه اوراق هستند:

الف) سهام شرکتها و واحدهای تولیدی، تجارتی و خدماتی.

ب) اوراق قرضه منتشره توسط دولت و موسسات خصوصی.

ج) اسناد خزانه.

نقش بورس اوراق بهادار در اقتصاد

از دید اقتصاد کلان، نقش بورس اوراق بهادار از چهار بعد قابل تامل است:

الف) تجهیز منابع مالی از طریق فروش اوراق قرضه و سهام یکی از مطمئن ترین راههای جمع آوری وجوه لازم برای سرمایه گذاری است. واحدهای تولیدی و تجاری به عوض استقراض از نظام بانکی می توانند تحت ضوابطی از طریق فروش سهام یا قرضه در بورس اوراق بهادار نیاز های مالی خود را تامین کنند.

اگر در گذشته ایجاد واحدهای کوچک با تامین سرمایه از سوی یک شخص یا یک خانواده میسر بود، امروزه دیگر تاسیس واحدهای بزرگ تولیدی و تجارتی چنان سرمایه انبوهی می طلبد که از توان مالی یک فرد یا یک خانواده خارج است. تولید انبوه که با اصل صرفه جوییهای ناشی از ابعاد تولید توجیه می شود، مشخصه اقتصاد های پیشرفته امروزی است وتامین منابع مالی لازم برای ایجاد این گونه واحدها از طریق انتشار سهام و فروش آنها در بورس اوراق بهادار بهترین طریق تجهیزمنابع شناخته شده است.

نمونه های سرمایه گذارهای بزرگ در اقتصاد امروز ایران فراوانند. مثلا مجتمع پتروشیمی اراک با هزینه های معادل یکصد میلیارد ریال، مجتمع آلومینیوم بندر عباس با سرمایه ای معادل 120 میلیارد ریال و طرح متروی تهران با هزینه اولیه ای معادل پانصد میلیارد ریال ساخته می شود که به وضوح از توان مالی یک شخص یا یک خانواده خارج هستند. در ایران، البته، این سرمایه گذاریها توسط دولت انجام شده، اما شق قابل تصور دیگر تامین سرمایه این طرحها از طریق مثلا فروش اوراق قرضه ملی است. در این صورت نه فقط بار مالی دولت کاهش می یابد، بلکه مراقبت و مواظبت عمومی از طرح- مراقبت به معنای نظارت بر مدیریت و حفاظت از سرمایه ها- کار آیی سرمایه گذاریها را بالا می برد.

ب)تقسیم مالکیتهای بزرگ از طریق فروش سهام آنها در بورس اوراق بهادار از دید اقتصاد کلان به هدفهای توزیع عادلانه تر در آمد و نیز ایجاد احساس مشارکت در عموم افراد جامعه در فعالیتهای تولیدی و تجارتی کمک زیادی می کند. مالکیت یک بنگاه عظیم توسط یک فرد یا معدودی از افراد که قادر به تامین مالی آن هستند هم قابل قیاس با مزایای (مالکیت انبوه) نیست. حتی چنانچه امکان تامین منابع سرمایه گذاریهای بزرگ توسط یک یا چند خانوار فراهم باشد و حتی اگر امکان تامین مالی سرمایه گذاریهای بزرگ با استقراض بانکی میسر شود، مع هذا انتشار و فروش سهام به عموم، به منظور تامین منابع مالی مرجح است.

بسیاری از جامعه شناسان، توزیع مالکیت را بین عموم طبقات به لحاظ اجتماعی مفید می دانند. امری که از دو قطبی شدن جامعه جلوگیری می کند و عصیانها و ناآرامیهای اجتماعی را تخفیف می بخشد.

ج) بورس اوراق بهادار یک بازار کامل است. بازارهای رقابت کامل یا بازارهای کامل در متون درسی اقتصاد خصوصیتهای شناخته شده ای دارند که همه طلاب علوم اقتصادی کم و بیش با آن آشنا هستند متجانس بودن محصول اولین خصوصیت بازار کامل است که بورس اوراق بهادار حائز آن است. اگر شما سهم يك واحد واحد توليدي را از بورس خریداری می کنید، دیگر مهم نیست کدام قطعه سهم را به شما می دهند و یا چه کسی فروشنده آن است. بازار کامل که عبارت از ورود و خروج آزادانه به آن است، در بورس اوراق بهادار جمع است. هر کس که دارای اوراق بهادار ثبت شده در بورس است می تواند.به بورس مراجعه کرده و آن را عرضه کند و هر کس مایل به خرید این اوراق است می تواند آزادانه مراجعه کرده و اوراق مورد نظر خود را خریداری کند. نتیجه مستقیم این وضعیت این است که نیروهای عرضه و تقاضا می توانند آزادانه و بی هیچ مانع و رادعی عمل کرده و قیمت رقابتی را معین کنند.

د) وجود فضای یک بازار کامل در بورس اوراق بهادار تخصیص مطلوب منابع را میسر می سازد. بورس اوراق بهادار با تعیین رقابت آمیز بهاي سهام به عنوان ابزار انتظامی اقتصاد، مدیران غیر کارا و ضعیف را تنبیه و مدیران مبتكر و قدرتمند را تشویق می کند یک شرکت زیاده نمی تواند از طریق بورس به تامین نیازهای مالی خود اقدام کند و بالعکس یک شرکت سود آور قادر است به سهولت از طریق فروش سهام خود تامین مالی شود. تفکیک سره از ناسره که در بورس اوراق بهادار بدون ملاحظه صورت می گیرد تخصیص نامطلوب منابع را قلم بطلان می کشد.

نقش بورس از دید سرمایه گذاران

از دید سرمایه گذاران، نقش بورس از جنبه کسب سود مناسب، مشارکت در مالکیت، اداره امور شرکت از طریق اعمال حق رای، نقدینگی دارایی، پوشش در مقابل تورم و معافیت های مالیاتی قابل ذکر است:

الف) خرید سهام برای کسب سود:

سرمایه گذاری در سهام شرکتها مثل بسیاری دیگر از فرصتها و امکانات سرمایه گذاری هدف اولیه ای را تعقیب می کند که عبارت است از کسب سود. آسانترین راه بکارگیری پس اندازها شاید سپرده گذاری نزد بانکهاست. اما این راه معمولا بهترین راه نیست خرید مستغلات و برخی دیگر از داراییهای سرمایه ای هم روشهایی قابل تصورند. اما عموما دشوار و غیر عملی هستند. خاصه این که سرمایه گذاران کوچک، قدرت انعطاف کمتری برای استفاده از وجوه خود در کالاهای فیزیکی دارند. اما سرمایه گذاری در اوراق سهام مشکل تقسیم ناپذیری طرحهای بزرگ را حل می کند.

بورس اوراق بهادار، سرمایه گذاری در اوراق بهادار را تسهیل می کند سخت گیریهای لازمی که در پذیرش اوراق بهادار مختلف در بورس صورت می گیرد تا حدود زیادی دغدغه خاطر سرمایه گذاران از طریق بورس را کاهش می دهد.

بدیهی است که سرمایه گذاری در اوراق بهادار بدون مراجعه به بورس هم ممکن است ولی سوال این است که چند درصد افراد تخصص و امکان لازم برای رسیدگی و تجزیه و تحلیل وضعیت مالی صادر کننده این اوراق را دارند بدیهی است که میزان مراجعه مردم به بورس، بستگی به سطح توسعه اقتصادی کشور دارد و طبیعتا در سطوح پایین توسعه، بورس اوراق بهادار رونق چندانی ندارد. مع هذا باید اذعان داشت که تالار بورس مکان مشخصی برای مراجعه خریداران و فروشندگان فراهم می آورد و مقررات بورس، انجام معاملات را تسهیل می کند.

ب) اعمال حق رای و اداره امور شرکت:

خریداران سهام یک شرکت به میزان سهمی که خریده اند، حق تصمیم گیری در اداره امور شرکت را به دست می آورند. شرکت در مجمع عمومی صاحبان سهام که بالاترین رکن اتخاذ تصمیم در هر موسسه یا شرکت سهامی است به دارندگان سهام امکان می دهد که در نحوه تقسیم سود، تعیین مدیران و خط مشی آتی شرکت و نظير آن اعمال نظیر کنند.

ج) اطمینان از محل سرمایه گذاری:

شرکتها و موسسات که سهامشان در بورس اوراق بهادار معامله می شود باید شرایط و ضوابط تعیین شده توسط بورس را مراعات کنند. شرکتهایی که تقاضای عضویت در بورس را می کنند بایستی شرایط و ضوابط ورود به بورس را دارا باشند. شرکتهایی که تقاضای عضویت در بورس را می کنند باید شرکت سهامی عام باشند، و هیچ گونه سهام ترجیحی برای افراد خاصی صادر نکرده باشند. حسن شهرت مدیران و صحت صورتهای مالی شرکت توسط (هیات پذیرش) مورد بررسی قرار می گیرد، اگر از هر جهت شایستگی ثبت در بورس را داشته باشند، پذیرفته می شوند. بدین ترتیب، خریدار سهام آسوده خاطر است که سهامی که در بورس معامله می شود متعلق به موسساتی است که هنگام پذیرش مورد مطالعه دقیق قرار گرفته اند. سهام شرکتهای غیر واقعی با مدیریت ضیف و ساختار مالی نامناسب در بورس اوراق بهادار جایی ندارد.

د) قابلیت نقدینگی اوراق بهادار:

قابلیت تبدیل یک سرمایه گذاری به پول نقد یا به دیگر انواع سرمایه، از عوامل مهمی است که در تصمیم به سرمایه گذاری بسیار موثر است. خرید داراییهای غیر منقول، زمین و ساختمان، ممکن است در برخی از موقعیتها سود بیشتری نصیب سرمایه گذار کند. لیکن، قابلیت نقدینگی پایین این گونه دارییها محدودیت بزرگی است. اوراق بهادار از نظر قابلیت تبدیل پس از اسکناس، طلا و ارزهای قابل تبدیل عموما نزدیکترین داراییها به وجه نقد می باشد. بخش بزرگی از این مزیت مرهون وجود تالار بورس است. دارنده اوراق قرضه یا سهام که به پول نقد نیاز پیدا کند و یا به هر دلیل دیگری مایل باشد اوراق بهادار خود را تبدیل کند، می تواند با رجوع به تالار بورس به این کار اقدام کند تعدد و تنوع خریداران و فروشندگان در تالار بورس به او این امکان را می دهد که اوراق بهادار خود را با بهای روز .و در زمانی کوتاه نقد کرده و یا به انواع دیگری از اوراق بهادار تبدیل کند.

ه) پوشش در مقابل تورم:

افزایش سطح عمومی قیمتها در یک اقتصاد، قیمت داراییهای شرکتها را نیز بالا می برد. سهام نیز که نماینده بخشی از داراییهای شرکت است طبعا" افزایش ارزش پیدا می کند. بدین ترتیب، خریداران سهام در مقایسه با سپرده گذاران بانکها، در مقابل کاهش ارزش پول ناشی از تورم مصونیت پیدا می کنند).

و) احاس مشارکت در امور تولیدی وتجارتی:

خرید سهام شرکتها و موسسات تولیدی و تجارتی علاوه بر آن که سودی عابد دارنده آن می کند یک احساس مالکیت نیز به وجود می آورد كه بار مثبت روانی و رضایت خاطر حاصل از آن قابل ملاحظه است. تعلق خاطری که مالکین سهام شرکتها به مجموعه اقتصاد ملی پیدا می کنند، قابل قیاس با مثلا سپرده گذاران بانکها نیست. بررسیهای آماری نشان می دهد که دارندگان سهام شرکتها به تدریج و به طور ضمنی به صورت مشتریان محصولات آن شرکتها در می آیند و از مصرف محصولات شرکتهای رقیب و خصوصا کالاهای  وارداتی حتی المقدور اجتناب می کنند.

ز) معافیتهای مالیاتی:

مقررات مالیاتی بسیاری از کشورها، منافع حاصل از خرید و فروش و سود سهام بنگاههای تولیدی و تجارتی ثبت شده در بورسها را از پرداخت مالیات معاف کرده است. علت این امر تشویق سرمایه گذاران به خرید سهام و اوراق قرضه عرضه شده در بورس رسمی اوراق بهادار است.

نقش بورس از دید صادر کنندگان اوراق بهادار

اصلی ترین هدف بورس اوراق بهادار تامین مالی بلند مدت طرحهای تولیدی و تجارتی است. چنانچه منابع مالی لازم برای شرکتی که در شرف تاسیس است و یا قبلا تاسیس شده و می خواهد فعالیت خود را گسترش دهد، توسط شرکا تامین نشود، یا بایستی دست به استقراض بزند و یا شرکای جدیدی پیدا کند که سهام شرکت را خریداری کنند. تامین منابع مالی از طریق فروش سهام در مقایسه با سایر طریق تامین مالی دارای مزایایی به شرح زیر است:

الف) استفاده از تسهیلات بانكها عموما" دارای هزینه ثابت و معینی است که صرفنظر از این که بنگاه استقراض کننده سود یا زیان کند بایستی این هزینه را بپردازد. در حالی که انتشار سهام عادی و فروش آن در بورس اوراق بهادار، نوعی تامین مالی است که پرداخت هزینه آن مشروط به تحصیل سود توسط شرکت است. چنانچه شرکت نفعی نبرده باشد سهامداران آن نیز سودی عایدشان نخواهد شد. حتی اگر شرکت زیان کند، سهامداران به نسبت سهامشان، در زیان آن شریک خواهند بود.

ب) استقراض از نظام بانکی و یا استفاده از تسهیلات مشابه برای تامین نیازهای مالی بنگاه اقتصادی هر قدر هم که بلند مدت باشد بالاخره دارای سر رسید است و باید بازپرداخت شود. در حالی که فروش سهام در واقع نوعی استقراض دائم است و چون سهام منتشره دارای تاریخ بازپرداخت نیست، تادیه بهای آن جزو تعهدات شرکت به حساب نمی آید. بورس اوراق بهادار مکانی است که فروش اوراق بهادار منتشر شده توسط شرکتها و موسسات تولیدی و تجارتی را تسیهل می کند.

داد و ستد در بورس اوراق بهادار

تالار بورس

داد و ستد در بورس اوراق بهادار آداب و رسوم ویژه ای دارد. در غالب قریب به اتفاق خریدهای معمولی شما می توانید مستقیما با فروشنده  وارد مذاکره شوید، اعم از این که معامله انجام بشود یا انجام نگیرد.خریدهای روزمره که جای خود دارد، سرمایه گذاریها هم عموما با مذاکره مستقیم عرضه کننده و متقاضی صورت می گیرد این بدان معنا نیست که کارگزاران یا واسطه ها در معاملات معمولي دخالتی ندارند، لیکن باید توجه داشت که حضور واسطه ها در معاملات معمولی برای تسهیل انجام معامله است و امری الزامی نیست.

اما، در معاملات بورس اوراق بهادار، وضع جز این است داد و ستد در بورس اوراق بهادار منحصرا از طریق کارگزاران بورس انجام می شود. این بدان معناست که خریدار وفروشنده حتی اگر کاملا توافق کرده باشند، بایستی به یک کارگزار مراجعه کنند و معامله از طریق کارگزار بورس انجام گیرد. حتی اگر شما تصمیم گرفته باشید، سهام خود را به فرزندانتان منتقل کنید باید این نقل و انتقال از طریق کارگزاران بورس صورت بگیرد.

اکنون سوال این است که آیا همه اوراق بهادار در بورس قابل معامله اند؟ پاسخ در همه بورسها بطور مشخص منفی است. در بورس اوراق بهادار فقط اوراق بهاداری مورد داد و ستد قرار می گیرد که مجوز این کار را قبلا از بورس دریافت کرده باشند. خرید و فروش اوراق بهادار ثبت شده در بورس بایستی الزاما در تالار بورس و در ساعات فعالیت بورس صورت بگیرد. فعالیت در تالار بورس نیز تابع انضباط خاصی است مثلا کارگزاران لباسهای متحد الشکلی دارنند که آنها را از بقیه متمایز می کند.

محل استقرار آنها نیز از قبل تعیین شده و حدود وظایف و اختیارات آنها نیز مشخص گردیده است.

فهرست رسمی بورس

چنانکه که اشاره کردیم در بورس اوراق بهادار تنها اوراق بهاداری قابل معامله اند که در بورس پذیرفته شده و نام آنها در فهرست رسمی بورس درج شده باشد. در همه بورسهای جهان مقررات خاصی برای ثبت اوراق بهادار در فهرست رسمی بورس وجود دارد و شرکتهایی که مایلند سهام یا اوراق قرضه آنها در بورس عرضه شود باید شرایط لازم را احراز کنند.

معمولا هیاتی تحت عنوان « هیات پذیرش اوراق بهادار»، مرجع تصمیم گیری برای قبول یا رد اوراق بهادار در بورس است. هیات پذیرش در واقع باید تشخیص بدهد که شرکت متقاضی، شرایط مندرج در مقررات پذیرش را حائز است یا خیر. درج نام شرکت در فهرست رسمی بورس تنها پس از قبول مراتب در هیات پذیرش میسر است درج نام شرکت در فهرست رسمی بورس امتیاز بزرگی به حساب می آید که نه تنها امکان معامله اوراق سهام و عرضه شرکت را در بورس فراهم می آورد. و از این طریق تامین منابع مالی برای شرکت میسر می گردد، بلکه در بسیاری از کشورها، موسسات و شرکتهایی که اجازه ورود به بورس را پیدا می کنند از فعالیتهای مالیاتی قابل ملاحظه ای برخوردار می گردند.

از سوی دیگر فهرست رسمی بورس حاوی نام شرکتهایی است که حائز شرایط ورود به بورس بوده و این بدان معناست که خریدار اوراق سهام و قرضه این شرکتها می تواند تا حدود زیادی نسبت به عملکرد شرکت اطمینان خاطر داشته باشد. شرایط نسبتا دشواری كه برای ورود به فهرست رسمی بورس تعیین می شود، تضمینی برای این اطمینان خاطر است

تابلوی قیمتها

یکی از ویژگی های معامله در بورس این است که مشخصات کلیه معاملات ثبت و ضبط می شود و در تابلو بورس منعکس می گردد به طوری که یک ناظر عادی هم می تواند به سهولت در جریان روند معاملات یک نوع اوراق بهادار خاص قرار بگیرد. هر معامله ای که روی یک سهم یا قرضه معین انجام شوند، فورا مقدار و مبلغ آن در تابلوی بورس انعکاس می یابد. این امر به خریداران و فروشندگان امکان می دهد که از آخرین وضعیت اوراق بهادار خود اطلاع داشته باشند.

معاملات هیج تجارتخانه ای در اقتصاد، اين چنین در معرض دید و آگاهی و قضاوت امور قرار ندارد. اطلاعات بازار سهام بلافاصله در روزنامه ها، و دیگر رسانه های گروهی در اختیار عموم قرار می گیرد. اطلاعات مربوط به معاملات بورس عموما به صورت زیر در جراید انتشار می یابد که نشاندهنده مقدار مورد معامله و تغییرات قیمت یک سهم معین در یک روز مشخص است:

 

 

در نمونه فوق 2.500 سهم کارخانه تولیدی ایران در طی روز مورد نظر معامله شده که بالاترین قیمت سهم 15.375 ریال و پایین ترین قیمت آن 15.125 ریال و آخرین قیمت  معامله شده هر سهم 15.250 ریال بوده است ستون آخر نشان دهنده تغییر آخرین قیمت سهم در روز مورد نظر با آخرین قیمت همین سهم در روز قبل است همچنین 10.000 عدد سهم شرکت تجارتی تهران معامله شده که بالاترین قیمت آن 3.450 ریال، پایین ترین 3.400 ریال و آخرین قیمت معامله شده 3.400 ریال بوده است که 50 ریال از آخرین قیمت روز قبل کمتر است. یعنی آخرین قیمت معامله در روز قبل 3.400 ریال بوده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تابلوی قیمت در بورس حاوی اطلاعاتی چند درباره سهم مورد معامله است نقطه برای نمونه در تابلوی قیمت تالار بورس اوراق بهادار توکیو –تصویر فوق- اطلاعات زیر ارائه می گردد:

1-   نام شرکت

2-   آخرین قیمت سهام در روز قبل

3 ؛4، 5، 6، و 7 مربوط به قیمت سهم در آخرین 5 معامله ای صورت گرفته و شماره 7 قیمت سهم در آخرین معامله است.

8-   چراغ قرمز نشانه فاقد سود سهام بودن است. چراغ سفید نشانه فاقد حق تقدم در سهام جدید است.

9-   تغییر موقت گیشه معامله

10-قیمت فروش ویژه

11-قیمت خرید ویژه

کارگزاری در بورس اوراق بهادار

به منظور حفظ سلامت معاملاتی که در بورس انجام می گیرد، خرید و فروش اوراق بهادار منحصرا به وسیله کارگزاران بورس صورت می پذیرد. این روشی است که در کلیه بورسهای جهان مراعات می شود. خریدار سهام، حتی اگر سهام مورد نظر خود را شخصا انتخاب کرده و تصمیم گرفته باشد که کدام سهم را به چه تعداد و چه قیمتی خریداری نماید، مع هذا نمی تواند راسا به فروشنده مراجعه و معامله را تمام کند. فروشنده اوراق بهادار نیز به همین ترتیب برای فروش سهامی که تصمیم به فروش آن گرفته، بایستی به یک کارگزار رسمی بورس رجوع کند.

خریدار ممکن است با مراجعه به یک کارگزار سفارش خرید سهام معینی را بدهد. این حالت موقعی روی می دهد که مشتری خود از وضع بازار سهام مطلع است در بسیاری از موارد خریداران فقط مبالغ سرمایه گذاری را مشخص می کنند و بقيه تصمیمات را به عهده کارگزاران می گذارند. این که چه سهامی و به چه قیمتی باید خریداری شود باید با مشورت کارگزاران تعیین گردد.

کارگزاران بورس که معمولا پس از گذراندن مراحل دشواری انتخاب شده اند افراد خبره و کار کشته ی هستند که مدام تغییرات مالی شرکتهای ثبت شده در بورس را تحت مطالعه دارند و به طور مستمر اخبار اقتصادی، مالی و سیاسی کشور و جهان را پی گیری می کنند. از آنجا که، همه بورس هاي جهان شراط سختی را برای انتخاب کارگزاران در نظر می گیرند، کارگزار بورس نه تنها باید تخصص لازم را در امور اقتصادی و مالی دارا باشد، بلکه فردی خوشنام بوده و سابقه تخلف مالی نداشته باشد.

فروش اوراق بهادار نیز باید از طریق کارگزاران صورت گیرد. دارنده سهام یا اوراق قرضه نمی تواند راسا آن را در بورس عرضه کند، بلکه این کار نیز باید توسط یک کارگزار انجام شود. فروش اوراق بهادار، توسط کارگزاران نیز طبق ضابطه و قاعده بورس انجام می شود و از معاملات خارج از ضوابطی که احیانا ممکن است توسط افراد متفرقه انجام گیرد، جلوگیری می شود.

کارگزاری بورس اوراق بهادار نوعی ارائه خدمت مشاوره ای است که محتاج تخصص، هوشمندی، سرعت عمل، صداقت و امانت است. شخص یا شرکت کارگزار چنانچه فاقد یک یا چند صفت مذکور باشد محکوم به فنا و یا دست کم کارگزار ناموفقی است.

تخصص: کارگزار بورس باید اطلاعات علمی و نظری لازم در مورد ساز و کارهای بورس اوراق بهادار را دارا بوده است و یا لااقل به همان میزان تجربه کسب کرده باشد. داشتن اطلاعات مالی و حسابداری از نیازهای اولیه اوست. توان تجزیه و تحلیل صورتهای مالی از لوازم اساسی کار و فعالیت هر کارگزار است.

احاطه نسبت به میزان و کیفیت متغیر های اصلی اقتصاد، اطلاع از روندهای آتی بازار، آگاهی بر تاثیر عوامل سیاسی و اجتماعی ضرورتهایی است که هر کارگزار نباید و نمی تواند از آنها غافل بماند.

هوشمندی: کارگزاری بورس اوراق بهادار حرفه ای است که مستلزم هوش و ذکاوت بالایی است. ضریب هوشی کارگزاران بورس معمولا بیش از صاحبان مشاغل و حرف معمول است. حافظه قوی برای نگهداری و به خاطر  آوردن حجم عظیمی از اطلاعات، مقایسه ذهنی ارقام و اطلاعات گوناگون و بالاخره انجام سریع محاسبات در ذهن و حافظه، صفات بارز همه کارگزاران موفق در بازار معاملات اوراق بهادار است.

سرعت عمل: سرعت عمل یا سرعت انتقال خصلتی است که یک کارگزار بدون آن هرگز به توفیق کامل دست نخواهد یافت. ماهیت تحولات سریع بازار اوراق بهادار و شدت رقابت در بورس مستلزم آن است که کارگزار سهام، به موقع و سریع دست بکار شود و در اتخاذ تصمیم دچار تردید و دو دلی نباشد. بدیهی است که سرعت انتقال و تصمیم گیری را نباید با شتاب زدگی اشتباه کرد

صداقت و امانت: درستی و صحت عمل کارگزار بورس هم از نظر مردم وهم از نظر دولت و متولیان بورس اوراق بهادار اهمیت زیادی دارد. بسیاری از افراد و صاحبان سرمایه های کوچک که اطلاع چندانی از اوراق بهادار گوناگون ندارند مجبورند به گفته ها و اطلاعات کارگزار اعتماد کنند. نادرستی و سوء عمل یک کارگزار، افراد را نسبت به سرمایه گذاری در اوراق بهادار بی اعتماد خواهد کرد. بالعکس درستی، صداقت و حسن شهرت یک کارگزار موجب می شود، افراد با اعتماد زیاد و اطمینان خاطر به بورس مراجعه کنند. به همین جهت کارگزاری در بورس حرفه ای است با شرایطی، که عموما" توسط بورس اوراق بهادار تعیین می شود و کارگزاران بورس اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی باید شرایط مزبور را احراز کنند.

تخلف کارگزاران از مقررات بورس عموما باعث لغو پروانه کار آنان می شود.

نحوه كار کارگزاران

چنانچه اشاره شد، داد ستد اوراق بهادار در بورس منحصرا" توسط کارگزاران رسمی بورس انجام می شود.

در غالب بورسهای جهان تمهیدات ویژه ای در نظر گرفته شد تا داد و ستد در بورس تحت ضوابط معینی قرار گیرد.برای نمونه بورس اوراق بهادار تهران نیز با تهیه فرم های خاص، مراجعه مشتریان به کارگزاران و نحوه خرید و فروش اوراق را به شرح زیر تنظیم کرده است:

خرید از اوراق بهادار با مراجعه به یک کارگزار بورس، اقدام به تکمیل برگه های دستور خرید (نمونه شماره 1) می کند فروشنده اوراق بهادار نیز با مراجعه به کارگزار دستور فروش (نمونه شماره 2) را تکمیل می کند. کارگزاران هم با مراعات آیین نامه معاملات بورس، مطابق خواست مشتری عمل می کنند.

به منظور تسهیل کار مشتری سازمان کارگزاران بورس با تهیه وکالتنامه ای نمونه شماره 3 که به امضای مشتریان می رسد، کارگزاران را مجاز می سازد که از سوی مشتری دفاتر مربوط به سهام شرکتها را امضا کرده و تشریفات قانونی نقل و انتقال سهام را انجام دهند.

و بالاخره اعلامیه خرید و فروش سهام (نمونه شماره 4) پس از قطعی شدن معامله توسط کارگزار فروشنده سهم تکمیل و به امضای کارگزار خریدار رسانده می شود. این اعلامیه پس از تایید ناظر جلسه در اختیار طرفهای ذینفع قرار می گیرد.

بورس اوراق بهادار در ایران

بازار متشکل سرمایه در ایران

بازار متشکل سرمایه در ایران کاملا نو و تازه پاست. بازار سرمایه به معنای بازاری که در آن تقاضای وجوه بلند مدت تامین می گردد. با تاسیس (بانک برنامه) در سال 1325 که بعدها بانک اعتبارات صنعتی نامیده شد، به وجود آمد. پیش از آن اعتبارات بلند دت که مقدار آن ناچیز بود، عمدتا از طریق وامهای بانک ملی ایران تامین می شود. اما تنظیم اولین برنامه عمرانی هفت ساله، و اجرای آن از 1328، لزوم ایجاد بانکهای  توسعه ای و تخصصی برای تامین منابع مالی بلند مدت را نمایان ساخت. جریانات سیاسی اواخر دهه 1330 و خصوصا قطع درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت در سالهای 32-1330 علمیات اجرایی برنامه مذکور را متوقف کرد. در سال 1338(بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران) با مشارکت بخش خصوصی و موسسات خارجی به عنوان اولین بانک تخصصی تاسیس شد که هدف از ایجاد آن کمک به گسترش فعالیتهای بخش خصوصی در صنعت و معدن بود. پس از آن بانکهای تخصصی دیگری به وجود آمدند و بازار سرمایه به تدریج در مسیر توسعه وتحول گام نهاد.

تحولات سریع اقتصادی- اجتماعی دهه 1330 و اهمیت روز افزون بازار پول و سرمایه در کشور، تدوین قوانین جامعی را که ناظر بر فعالیتهای پولی و مالی باشد، اجتناب ناپذیر ساخت. در عین حال به علت تضادی که بین فعالیتهای بانک ملی ایران به عنوان یک بانک تجارتی و وظایف و مسئولیتهای آن در مقام بانکدار دولت وجود داشت، ایجاد یک سازمان مستقل به منظور تنظیم حجم پول و اعتبارات و نظارت بر نحوه فعالیت بانکها مورد توجه دولت قرار گرفت. سرانجام (قانون پولی و بانکی) کشور در خرداد 1339 به تصویب رسید و به مورد اجرا گذاشته شد. به موجب این قانون، بانک مرکزی ایران به منظور حفظ ارزش پول  و تنظیم اعتبارات تشکیل گردید و کلیه وظایف و مسئولیتهای بانکداری مرکزی از بانک ملی ایران منفک و به بانک مرکزی محول شد. شروع فعالیت بانک مرکزی ایران با تنظیم و اجرای (برنامه تثبیت اقتصادی) که از سوی صندوق بین المللی پول به ایران توصیه شده بود، همزمان شد. بانک مرکزی ایران از شروع کار خود تا 1342، اجازه تاسیس هیچ بانکی را نداد و همه هم و غم خود را مصروف بهبود کیفیت بانکهای موجود کرد.

با پایان یافتن دروه بحران و اعاده وضعیت رونق، تصمیماتي در زمینه توسعه منابع بازار پول و سرمایه اتخاذ گردید و بیش از همه، شبکه بانکی کشور گسترش یافت. بطوریکه تعداد بانکهای کشور از 27 بانک در 1339 به 36 بانک در 1357 افزایش یافته بود که از این تعداد 26 بانک تجارتی، 7 بانک تخصصی و سه بانک به صورت بانکهای گسترش ناحیه ای بودند.

در سال 1357، در بازار سرمایه کشور جمعا 7 بانک تخصصی به فعالیت اشتغال داشته اند که قسمت اعظم عملیات بازار سرمایه توسط آنها انجام می شده است. از بین گروه بانکهای تخصصی، سه بانک در امور صنعتی و معدنی، دو بانک در رشته کشاورزی و دو بانک در بخش ساختمان فعالیت داشتند.

مهمترین منابع بانکهای تخصصی را سپرده ها، کمکها و وجوه بخش دولتی تشکیل می داد و بخشی از منابع بانکهای مزبور از وامهای دریافتی از خارج تامین می گردید.

شرکتهای بیمه نیز به طور بالقوه می توانند موسسات قدرتنمندی در بازار سرمایه باشند. لیکن در ایران فرهنگ بیمه گسترش چندانی نداشته است. تا قبل از 1357، جمعا پانزده شرکت بیمه با سرمایه ای حدود 8 میلیارد ریال در ایران فعالیت داشتند. بعد از انقلاب اسلامی نیز که فعالیتهای بیمه به موجب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، (ملی) اعلام شده است، شرکتهای بیمه از قدرت مالی چندانی برخوردار نیستند و هنوز نمی توان آنها را در بازار سرمایه، موسسات قدرتمندی به حساب آورد. در مقابل، سازمان تامین اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین منابع مالی بلند مدت در بازار سرمایه ایران حرفهای زیادی برای گفتن دارد.

بورس اوراق بهادار تهران

تاسیس و شکل گیری:

امورد تجارتی در ایران در ابتدا تابع قوانین شرع بود. نخستین بار در دوره چهارم قانونگذاری، مقرراتی راجع به سهام شرکتها ضمن قانون تجارت مصوب 1304 تدوین گردید که عمدتا از قوانین تجارت فرانسه اقتباس شده بود. در قانون تجارت مصوب 1311 نیز ضمن مواد 89 تا 92 یک سلسله مقررات جزایی مربوط به سوء استفاده از سهام شرکتها پیش بینی شده بود و صدور سهام شرکتها طبق ضوابط خاصی در آمد.

ظاهرا اولین بار در 1315 شمسی، یک نفر بلژیکی به نام (وان لوتر فلد) مطالعاتی درباره تاسیس یک بورس اوراق بهادار در تهران به عمل آورد و طرح قانون واساسنامه و نظامنامه داخلی آن را نیز تهیه کرد. در همان ایام بانک ملی ایران نیز به عنوان سازمان متولی امور پولی کشور مطالعاتی در این زمینه انجام داده بود. لیکن بروز جنگ جهانی دوم در شهریور 1320 وعدم ثبات سیاسی و اقتصادی سالهای اولیه سلطنت پهلوی دوم، تاسیس بورس را در ایران به تاخیر انداخت.

قوانین تجاری ایران نیز در مورد (بورس) ساکت بود و اولین بار ضمن ماده 20 قانون تاسیس اتاقهای بازرگانی مصوب 7 دی ماه  1333 به موضوع بورس اشاره شده و طی آن از وزارت اقتصاد خواسته شده (نظرات اتاقهای بازرگانی را راجع به مسائل مربوط به بورس مورد توجه قرار دهد).

در سال 1341، کمیسیونی در وزارت بازرگانی تشکیل گردید که ضمن دعوت از نمایندگان وزارت دارایی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، موضوع تاسیس بورس اوراق بهادار را مورد بحث قرار داد. نتیجه مذاکرات این کمیسیون مشتمل بر نحوه تاسیس و اداره بورس، تشکیلات و سازمان و کیفیت تصدی دولت طی گزارشی به وزیر بازرگانی وقت ارائه گردید. همزمان با این اقدامات، بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران با همکاری چند بانک دیگر توافقنامه ای جهت تشکیل هیات موسسن بورس قرار همکاری نزدیکتر گذاشته شد.

در اواخر 1341 بنا به دعوت وزارت بازرگانی ایران دو متخصص بلژیکی، به نام (گاستون دو کینگ) دبیر کل بورس بروکسل و (کارپانتیه) رئیس اداره روابط عمومی بورس مزبور به منظور همکاری با دولت ایران به تهران آمدند و مدت سه ماه مشغول تهیه طرح تاسیس بورس اوراق بهادار ایران بودند. اما به هر  حال تنشهای سیاسی سالهای 1341 و 1342 به دولت مجال عملی کردن چنین ایده هایی را نمی داد.

بعدا" نیز، به موجب بند 4 قانون تاسیس اتاقهای صنایع و معادن مصوب 4 آذر ماه 1343 یکی از وظایف اتاق صنایع و معادن ایران، (کوشش و مساعدت در ایجاد بورس سهام و اوراق قرضه موسسات صنعتی و معدنی) تعیین گردید.

بالاخره در اردیبهشت 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار به تصویب رسید و به وسیله وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ گردید و از بانک مرکزی درخواست شد که نسبت به اجرای مفاد قانون مزبور، اقدام کند.

مقارن اقدامات بانک مرکزی برای تهیه و تصویب آیین نامه های اجرایی قانون بورس، از یک متخصص انگلیسی به نام (ت. ف. گریفین) دعوت شد به ایران سفر کند و درباره نحوه تشکیل بورس اظهار نظر کند. مقررات مربوط با کمک و همفکری نامبرده تنظیم و تدوین گردید.

در همین حال اعضای شورای بورس به عنوان بالاترین رکن اتخاذ تصمیم بورس انتخاب شدند. متعاقب این اقدامات، دبیر کل بورس اوراق بهادار و هیات مدیره سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار نیز انتخاب و مشغول به کار شدند.

بورس تهران در بهمن 1346 با انجام معاملات روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران فعالیت خود را شروع کرد. در 1347 سهام چند شرکت جدید تولیدی به بورس راه یافت واسناد خزانه و قبوض اصلاحات ارضی نیز در بورس قابل معامله گردید و بر حجم معاملات آن افزوده شد. در سالهای بعد با ورود معاملات مربوط به اوراق قرضه دولتی و اوراق قرضه نوسازی عباس آباد، این بازار توسعه بیشتری پیدا کرد در سالهای 1351 با اجرای برنامه گسترش مالکیت صنعتی از یک سو و برقراری معافیتهای مالیاتی برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس از سوی دیگر، فعالیت بورس دو چندان گردید. و بالاخره در 1353، با سهیم شدن کارگران و کشاورزان وعموم مردم در سهام شرکتهای تولیدی فصل جدیدی در فعالیتهای بورس اوراق بهادار تهران گشوده شد.

سازمان و نحوه اداره امور بورس تهران

در قانون تاسیس بورس اوراق بهادار به منظور حسن اداره اموربورس، چهار رکن اصلی به شرح زیر تعبیه شده است:

1)     شورای بورس

2)     هیات پذیرش اوراق بهادار

3)     سازمان کارگزاران بورس

4)     هیات داوری بورس

 

1-   شواری بورس:

شورای بورس به عنوان عالیترین رکن اتخاذ تصمیم بورس مرکب از افراد ذیل است.

-         دادستان کل کشور یا معاون او.

-         رئیس کل بانک مرکزی یا قائم مقام او

-         معاون وزرات اقتصاد

-         خزانه دار کل

-         رئیس کانون بانکها یا نماینده او

-         رئیس اتاق صنایع و معادن ایران یا نماینده او

-         رئیس اتاق بازرگانی تهران یا نماینده او

-         رئیس هیات مدیره بورس

-         سه نفر شخصیت مالی و اقتصادی به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیات وزیران برای مدت سه سال

ریاست شورای بورس به عهده رئیس کل بانک مرکزی و در غیاب او به عهده قائم مقام بانک مرکزی است وظایف اصلی شورای بورس عبارت است از تصویب آییننامه و مقررات و نظارت بر حسن اجرای آنها.

2-   هیات پذیرش اوراق بهادار:

هیات پذیرش اوراق بهادار به منظور اخذ تصمیم در مورد قبول یا رد اوراق بهادار در بورس و یا حذف اوراق بهادار موجود در بورس که فاقد صلاحیت لازم شده اند، تشکیل می گردد. اعضای این هیات عبارتند از:

-         رئیس هیات مدیره بورس یا قائم مقام او

-         قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی

-         یک کارشناس به نمایندگی از سوی کانون بانکها

-         یک کارشناس به نمایندگی از سوی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن

-         دو نفر حسابدار خبره به انتخاب شورای بورس

ریاست هیات پذیرش اوراق بهادار به عهده قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی است.

3-   سازمان کارگزاران بورس:

بورس اوراق بهادار تهران توسط سازمان کارگزاران اداره می شود که سازمانی با شخصیت حقوقی مستقل از بورس است سازمان کارگزاران توسط هیات مدیره ای به نام هیات مدیره بورس اداره می شود که دارای وظایف زیر است:

-         اداره امور بورس

-         نمایندگی سازمان کارگزاران بورس در کلیه مراجع

-         رسیدگی به درخواست متقاضیان کارگزاری و صدور اجازه مربوطه.

-         تنظیم و اعلام فهرست نرخهای اوراق بهادار بلافاصله پس از هر جلسه.

-         رفع اختلافات حرفه ای کارگزاران بورس و رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به تخلفات آنها.

-         تامین انتظامات و اخذ تصمیمات انضباطی نسبت به کارگزاران و کارکنان و مراجعین به بورس.

کارگزاران به دو دسته تقسیم می شوند:

دسته اول: اشخاص حقیقی.

دسته دوم- موسسات مالی و اعتباری

کارگزاران دسته اول و نیز نمایندگان کارگزاران دسته دوم باید دارای شرایط زیر باشند:

1-   ایران تابیعیت

2-   نداشتن پیشینه کیفری موثر

3-   داشتن حسن شهرت

4-   دارا بودن لااقل 25 سال سن

5-   داشتن لااقل سه سال سابقه کار آموزی نزد یک یا چند کارگزار

6-   گذراندن امتحان نظری

7-   اجازه هیات مدیره بورس.

در مورد کارگزاران دسته دوم یعنی موسسات مالی و اعتباری فقط مندرجات بند 1 و 7 فوق لازم الرعایه است ولی نمایندگان آنها بايد حائز کلیه شرایط فوق الذکر باشند.

اشخاص حقیقی که به عنوان کارگزار انتخاب می شوند نمی توانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم شغل دیگری از کارگزاری بورس داشته باشند. هیچ کارگزاری نمی تواند به شغل کارگزاری بورس اشتغال ورزد مگر آن که نام او در لوحه کارگزاران بورس درج شده باشد.

4-   هیات داوری بورس:

مرجعی است که وظیفه آن رسیدگی به اختلافات میان کارگزاران باهم و نیز اختلافات خریداران یا فروشندگان با کارگزاران است که ناشی از معاملات بورس باشد. اعضای هیات داوری عبارتند از:

-         نماینده وزیر دادگستری

-         نماینده شورای بورس

-         نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن

ریاست هیات داوری بورس به عهده نماینده وزارت دادگستری است.

مقررات حاکم بر نحوه انجام معاملات بورس

در بورس اوراق بهادار تهران، فقط اوراق بهاداری مورد معامله قرار می گیرد که از طرف موسسات ایرانی صادر گردیده و مورد قبول هیات پذیرش واقع شده باشد. برای پذیرش اسناد خزانه و اوراق قرضه صادره از طرف دولت و درج آنها در فهرست نرخها تقاضای وزیر امور اقتصادی و دارایی کافی است.

معاملات بورس باید در جلسات رسمی بورس که با حضور و تحت نظارت نماینده هیات مدیره بورس تشکیل می گردد، انجام شود هر کارگزاری که معاملات بورس را خارج از جلسات رسمی انجام دهد از شغل کارگزاری محروم می گردد. کارگزاران برای معاملاتی که به وسیله آنان در بورس انجام می گیرد حق العملی دریافت خواهند کرد کارگزاران مکلف اسرار دستور دهندگان می باشند و حق افشای دستور های رسیده را ندارند. کارگزاران همچنین مکلفند دفاتر و اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود را به روش مورد قبول تنظیم و نگهداری کنند.

نحوه پذیرش اوراق بهادار در بورس

شرکتی که مایل است سهام آن در بورس قابل معامله شود باید تقاضای خود را از طریق یکی از کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران به هیات مدیره بورس ارائه دهد تقاضاهایی که بدین وسیله دریافت می شوند همراه با سایر اطلاعات لازم به زمینه فعالیت شرکت مزبور توسط هیات مدیره بورس برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم برای هیات پذیرش بورس ارسال می گردد. هیات پذیرش پس از رسیدگی، چنانچه سهام مزبور را واجد شرایط تشخیص دهد، آن را خواهد پذیرفت چنانچه تقاضای پذیرش اوراق سهام شرکتی رد شود، متقاضي دیگر نمی تواند تا یک سال مجددا تقاضای پذیرش همان اوراق بهادار را بکند.

چنانچه سهامی که قبلا مورد تایید قرار گرفته ودر بورس معامله می شود به دلایلی فاقد صلاحیت تشخیص داده شود، هيات پذیرش دستور حذف آن اوراق را از فهرست نرخها، به هیات مدیره بورس اعلام می دارد.

شرکتی که مایل است سهام آن در بورس وارد شود باید مبالغی را به شرح زیر به هيات پذیرش اوراق بهادار بپردازد:

-         مبلغی جهت رسیدگی تقاضا در هیات پذیرش

-         مبلغی برای حق درج سهام شرکت در فهرست نرخها

علت عمده سخت گیری بورس برای پذیرش شرکتها این است که برخی از صاحبان سرمایه، خصوصا" صاحبان سرمایه های کوچک، که برای خرید اوراق بهادار به بورس مراجعه می کنند، امکان بررسی وضع مالی شرکتها را ندارند و چنانچه محدودیتی برای پذیرش سهام شرکتها در بورس وجود نداشته باشد، سرمایه های افراد در معرض خطر قرار خواهد گرفت. در عوض اگر وضع مالی شرکتها توسط بورس اوراق بهادار ارزیابی و مطالعه شود و مورد تایید بورس قرار گیرد، افراد با اطمینان خاطر نسبت به خرید سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اقدام می کنند.

شرایط و ضوابط پذیرش شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران در مجموعه ای تحت عنوان (راهنمای شرکتهای سهامی برای پذیرش سهام آنها در بورس اوراق بهادار) گرد آوری شده است.

شرکتی که خواستار پذیرش در بورس است و کلیه شرایط لازم را داراست، تقاضای پذیرش خود را به همراه مدارک مورد لزوم به دبیرخانه هیات پذیرش اوراق بهادار ارائه می کند. هیات پذیرش نیز پس از بررسی دقیق وضعیت مالی شرکت نسبت به پذیرش یا رد تقاضای آن اقدام خواهد کرد.

شرکتهایی که سهامشان در بورس پذیرفته می شود از مزایا و معافیتهای مالیاتی خاصی برخوردار می شوند.

فعالیت بورس اوراق بهادار تهران:

فعالیت بورس اوراق بهادار تهران را باید به سه دوره تقسيم کرد: دوره اول از ابتدای تاسیس آن از 1345 تا انقلاب اسلامی در بهمن 1357 که دوره معرفی و شناساندن بورس به اقتصاد ایران است. دوره دوم از 1357 تا 1368 که دوره رکود و سکون بورس باید نامیده شود و بالاخره دوره سوم که از اواسط 1368 آغاز می شود که باید آن را دوره تجدید حیات بورس نام بگذاریم.

دوره اول: از بدو تاسیس تا 1357:

بورس اوراق بهادار تهران در بهمن ماه 1346 کار خود را رسما با عرضه سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران آغاز کرد. حجم معاملات بورس در اولین سال تاسیس (دو ماه آخر 1346) حدود 15 میلیون ریال بود. در 1347 که تعدادی شرکت تولیدی به بورس راه یافتند و اسناد خزانه دولت و قبوض اصلاحات ارضی نیز در بورس پذیرفته شد، بر حجم معاملات بورس افزوده شد. سالهای بعد شاهد رشد ملایم اما مداوم بورس بود و اجرای برنامه گسترش مالکیت صنعتی و برقراری معافیتهای مالیاتی برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس تاثیر زیادی بر رشد معاملات بورس داشته است. حجم معاملات در 1356 بالغ بر 44 میلیارد ریال گردید که بالاترین میزان معامله در طول مدت فعالیت آن در این دوره است.

تعداد شرکتها و بانکهای پذیرفته در بورس از 6 شرکت با سرمایه 6/2 میلیارد ریال در 1347 به 102 شرکت با سرمایه 230 میلیارد ریال در 1356 افزایش یافت. حجم معاملات سهام انجام شده در بورس اوراق بهادار تهران در این دوره (1346 تا پایان 1357) بالغ بر 83 میلیارد ريال بود. با توجه به این که در همین مدت، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی بخش خصوصی 3481 میلیارد ریال بوده، سهام معامله شده در بورس تنها حدود 5/2 درصد از تشکیل سرمایه ثابت ناخالصی بخش خصوصی را تشکیل داده است. با عنایت به این که معاملات فقط روی سهام جدید نبوده و بخش مهمی از معاملات سهام ناشی از دست به دست شدن اوراق بهادار بوده است، نسبت سهام جدید خریداری شده به تشکیل سرمایه ثابت ناخالص بخش خصوصی از 5/2 درصد نیز کمتر بوده است.

مجموع معاملات انجام شده روی اوراق قرضه در دوره 11 ساله مذکور بالغ بر 67 میلیارد ریال بود. در حالی که طی دوره 57-1348 جمعا 1406 میلیارد ریال اوراق قرضه منتشر گردید. و حجم معاملات اوراق قرضه نسبت به اوراق قرضه منتشره فقط 7/4 درصد بوده است.

گسترش فعالیت بورس اوراق بهادار تهران از بدو تاسیس تا انقلاب اسلامی تا حد زیادي مرهون قوانین و مقررات دولتی است. تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی در چهارم اردیبهشت 1354 ازجمله این قوانین است.

به موجب این قانون موسسات خصوصی و دولتی مکلف شدند که به ترتیب 49 درصد و 99 درصد سهام خود را به عموم عرضه کنند. دولت نیز برای تسهیل امر انتقال سهام، اقدام به تاسیس دو شرکت سرمايه گذاری ملی ایران و سازمان مالی گسترش مالکیت واحدهای تولیدی کرد.

فعالیت این دو سازمان در عرضه سهام شرکتهای مشمول قانون فوق و افزایش حجم معاملات تاثیر زیادی داشته است.

از جمله قوانین دیگری که در اعتلای فعالیتهای بورس تاثیر داشت قانون معافیت مالیاتی برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بود که در 1354 از تصویب گذشت. با این وجود باید اذعان داشت که علی رغم حمایتهای دولت از فعالیتهای بورس اوراق بهادار، حجم معاملات انجام شده  در بورس در دوره مورد اشاره رضایت بخش نبوده است. علل عمده عدم توفیق بورس در ایران در آن سالها را می توان در چند عامل زیر جستجو کرد:

1-   فقدان زمینه لازم برای ایجاد یک فرهنگ تعاونی و کار دسته جمعی در جامعه ایرانی اصولا رشد این گونه فعالیتها را کند کرده است.تلاشهای زیادی که رژیم سابق ایران برای ایجاد موسسات (تعاونی) صورت داده و تقریبا حتی با یک مورد موفقیت آمیز مواجه نشد، حاکی از حضور فرهنگی است که بدان اشاره شد. بالاتر از این، حتی شرکتهای سهامی بزرگی که در گذشته واحدهای تولیدی و تجاری عظیم را در اختیار داشتند، قریب به اتفاق شرکتهای خانوادگی بوده اند. شرکتهای سهامی عامی که عموم افراد با خرید سهام در تامین سرمایه آنها مشارکت داشته باشند. عملا به وجود نیامد. طبعا وجود چنین فرهنگ (بسته ای) امکان گسترش سریع بورس اوراق بهادار را کم می کند.

2-   وجود درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت، منابع عظیم و ارزانی در اختیار اقتصاد قرار داده و رجوع به بازارهای بورس را تحت الشعاع داشت. جمع سهام معامله شده در بورس از بدو تاسیس آن تا پایان 1357 بالغ بر 83 میلیارد ریال بوده است که این رقم کمتر از یک درصد عواید حاصل از فروش نفت بوده است اگر توجه داشته باشیم که معاملات سهام فقط روی سهام جدید صورت نگرفته بلکه سهامی بوده که دست به دست گشته است، نسبت مزبور از یک درصد نیز پایینتر خواهد بود.

3-   دسترسي شرکتها و موسسات بزرگ تولیدی وتجاری به اعتبارات و تسهیلات بانکی عامل دیگری است که آنان را از مراجعه به بورس و فروش سهام بازداشته است. نفوذ صاحبان صنایع در نظام بانکی کشور چنان وسیع و عمیق بود که به راحتی می توانستند با مراجعه به بانکها تامین مالی شوند.

4-   وجود زمینه های مساعدتر از بورس برای سرمایه گذاری، مثل زمین بازی و ساختمان سازی مانع از جذب سرمایه های کوچک در بورس اوراق بهادار بود.

5-   عدم آگاهی مردم نسبت به بورس اوراق بهادار و مکانیزم آن را نیز باید از عواملی شمرد که در کندی رشد معاملات بورس موثر بوده است. فقدان تحرک کافی در بورس، خود موجب می گردید که قابلیت نقدینگی اوراق  بهادار نسبت به پس اندازهای بانکی کمتر باشد.

6-   عدم اعتماد افراد به بورس به دلیل زبان بزرگی که با وقوع انقلاب اسلامی به آن وارد آمد و وجود جناح نسبتا قدرتمندی در جامعه که کماکان طرفدار سرمایه داری دولتی است و مایل به تجدید حیات بورس نیست و اصولا بورس را مکانیزم و ابزار سرمایه داري به حساب می آورد.

دوره دوم: 1357 تا 1368

با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، بسیاری از صاحبان سرمایه، کارفرمایان و مدیران صنایع مجبور به ترک کشور و یا مجبور به کناره گیری از کار شدند. آرایش نیروهای اجتماعی اوایل انقلاب وجود و حضور چهره های گذشته را در راس امور تولید و تجارت تحمل نمی کرد. لذا، تحولات توفانی و عظیمی در سطح مدیران درجه اول و بعضا سطوح میانی واحدهای اقتصادی انجام گرفت. عرضه شدید سهام به دلایل فوق بهای آنها را پایین آورد و دارندگان سهام ضرر زیادی از این جهت متحمل شدند.

تابهمن 1357، تعداد شركتها و موسسات پذيرفته شده در بورس 105 واحد شامل 79 شركت توليدي، 24 بانك و 2 شركت بيمه بود در خرداد 1358 به دنبال تصویب قانون ملی شدن بانکها و شرکتهای بیمه، سهام کلیه بانکها و شرکتهای بیمه ای که در فهرست بورس تهران درج شده بود از فهرست مزبور حذف گردید.

شرکتهای سهامی انبارهای گمرکی ایران به موجب لایحه قانونی مصوب 20/2/1359 شورای انقلاب اسلامی ایران ملی اعلام شد و سهام آن به تقاضای شرکت از فهرست نرخهای بورس حذف گردید.

در تیره ماه 1358 به دنبال تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران، تعدادی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس مشمول قانون مزبور گردیدند که ذیلا پس از توضیح مختصری درباره قانون مزبور تاثیر آن را روی بورس اوراق بهادار تهران بررسی می کنیم:

شرکتهای مشمول بند الف این بند شامل حال صنایع تولید فلزاتی است که در صنعت مصرف عمده دارند (مثل فولاد، مس، آلومینیوم وغیره) و نیز ساخت و مونتاژ کشتی، هواپیما و اتومبیل.

به موجب این بند 6 شرکت بزرگ عضو بورس تهران از بورس خارج شدند.

شرکتهای مشمول بند ب: این بند، صنایع و معادن بزرگی را در بر می گیرد که صاحبان آنها از طریق روابط غیر قانونی با رژیم گذشته، استفاده نامشروع از امکانات و تضییع حقوق عمومی به ثروتهای کلان دست یافته بودند و برخی از آنها از کشور متواری شدند.

شرکتهای مشمول بند ج: این بند شامل کارخانه ها و موسساتی بود که وامهای قابل توجه برای احداث و یا توسعه از بانکها دریافت داشته بودند.

5/2

منظور از وام قابل توجه آن بود که حاصل جمع دو نسبت زیر بر اساس ارقام ترازنامه سال 1356 این موسسات، از رقم 5/2 بیشتر شود:

مبلغ وام در این صورت، قابل توجه تلقی می گردید.

شرکتهای مشمول این بند توسط دولت سرپرستی و مدیریت شدند. شركتهای پذیرفته شده در بورس که مشمول این بند شدند 26 شرکت بودند.

شرکتهای مشمول بند د: کارخانه ها و موسسات تولیدی که متعلق به بخش خصوصی بوده و وضع مالی و اقتصادی مساعدی داشته و مشمول بند ب ماده یک قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران  نباشند بر اساس قبول اصل مالکیت مشروع و مشروط، مالکیت آنها از طرف دولت به رسمیت شناخته شده و مورد حمایت قانونی قرار می گیرند. شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران که مشمول این بند شدند، 45 شرکت بودند.

از نظر حجم معاملات، فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در 1357 را باید به دوشش ماهه تقسیم کرد. در شش ماهه اول، وضع معاملات عادی و با رونق بود، لیکن در شش ماهه دوم که تعداد روزهای فعالیت بورس به علت اعتصابات و تعطیلات متعدد بسیار محدود بود، معاملات چندانی انجام نگرفت. معاملات شش ماهه اول سال 1357 بورس تهران در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن رشد قابل ملاحظه ای داشت. اما، در شش ماهه دوم افت قابل ملاحظه ای در معاملات روی داد. حجم کل معاملات بورس در 1357 جمعا 2/34 میلیارد ریال بود که 3/29 میلیارد آن در شش ماهه اول و 9/4 میلیارد ریال آن در بقیه سال انجام گرفت.

در 1358، جمعا 4906 میلیون ریال اوراق بهادار شامل 30 میلیون ریال سهام شرکتها و 1622 میلیون ریال اوراق قرضه دولتی و 2254 میلیون ریال اوراق قرضه گسترش مالکیت در بورس اوراق بهادار تهران مورد معامله قرار گرفت.

در 1359 فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به دلیل نا آرامیهای سیاسی و اجتماعی داخلی و نیز شروع جنگ بسیار محدود بود و تنها معاملات ناچیزی به مبلغ 538 میلیون ریال روی اوراق قرضه دولتی و اوراق قرضه گسترش مالکیت واحدهای تولیدی صورت گرفت. اما در بهمن 1359 به دنبال تصویب قانون اصلاح بودجه سال 1359، پرداخت سود تضمین شده اوراق قرضه گسترش مالکیت لغو و پرداخت اصل اوراق مزبور نیز به مدت 2 سال به تعویق افتاد و در نتیجه معاملات این اوراق نیز به کلی متوقف گردید.

در 1359 جمعا 538 میلیون ریال اوراق بهادار شامل 398 میلیون ریال اوراق قرضه دولتی و 140 میلیون ریال اوراق گسترش مالکیت در بورس اوراق بهادار تهران معامله شد. در سه سال متوالی بعد از آن، یعنی 1360، 1361، 1362 سیر قهقرایی معاملات بورس کماکان ادامه داشت، به طوری که در 1362 به پایین ترین میزان آن در تمامی تاریخ فعالیت بورس تهران رسید.

در 1361 برای اولین بار بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شورای بورس و هیات پذیرش هر کدام دو جلسه تشکیل دادند.

هیات پذیرش تصمیم گرفت سهام کلیه بانکها و شرکتهای ملی شده و نیز شرکتهایی را که در اجرای قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران مشمول بند الف قانون مزبور گردیده اند از فهرست نرخهای بورس حذف کند. همچنین عضویت شركتهای مشمول بند ج قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران و قانون تعیین مدیر یا مدیران موقت برای سرپرستی واحدهای تولیدی را به حالت تعلیق در آورد.

بدین ترتیب از تعداد 105 شرکتی که در پایان سال 1357 عضو بورس اوراق بهادار تهران بودند، 29 بانک، شرکت بیمه، موسسه اعتباری و شرکت انبارهای عمومی به دلیل ملی شدن از عضويت بورس خارج شدند، همچنین عضویت 11 شرکت مشمول بند ج قانون حفاظت و توسعه صنایع و نیز شرکتهای مشمول تعیین مدیر یا مدیران موقت را تا تعیین تکلیف مالکیت بخش خصوصی در شرکتهای مزبور تعلیق کرد.

در پایان سال 1362 جمعا 59 شرکت در بورس باقی مانده بودند.

از 1363 تا 1368 روند معاملات بورس صعودی اما کماکان کند بوده است و برداشت منفی موجود در جامعه درباره فعالیت بورس همچنان باقی بود. ادامه جنگ با عراق و در واقع تشدید حالت جنگی در اقتصاد این دوره از عوامل مهم توقف رشد معاملات بورس اوراق بهادار تهران است. در واقع آثار بهبود در وضع معاملات بورس از 1367 آشکار گردید. در این سال حجم معاملات روی سهام واحدهای تولیدی به قریب 10 میلیارد ريال (671، 935  9هزار ریال) بالغ گردید که در مقایسه با سال قبل از آن (253، 690، 1هزار ریال)، 9/5 برابر افزایش نشان داد. تعداد سهام معامله شده در این سال نسبت به 1366 نیز افزایش قابل توجهی معادل 6/3 برابر نشان داد.

مع هذا در 1367 شورای بورس و هیات پذیرش اوراق بهادار کماکان غیر فعال باقی ماند این دوارگان طی سال 1367 هر کدام تنها یک جلسه تشکیل دادند.

در تاریخ 16/11/1367 با تصویب هیات وزیران مقرر شد بخشی از سهام واحدهای تولیدی متعلق به دولت، موسسات و سازمانهای انتفاعی دولتی، شرکتهاي دولتی، بانکها و نهادهای انقلاب اسلامی بر اساس قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی به کارکنان آن واحدها  کارمندان دولت واگذار شود.

در این مصوبه واگذاری سهام واحدهای موضوع اصل 44 و 45 قانون اساسی، صنایع نظامی و واحدهای مشمول بند (الف) قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران مستثنی شده است.

ميزان

دوره سوم: از سال 1368 به بعد (دوره احیای بورس):

بعد از قبول قطعنامه سازمان ملل در مورد توقف جنگ ایران و عراق در 1367 و تدوین و تصویب اولیه برنامه عمرانی پنج ساله جمهوری اسلامی ایران، بازسازی خرابیهای ناشی از جنگ و اصولا بازسازی ساختار اقتصاد کشور مورد توجه قرار گرفت. نگرش منفی مربوط به فعالیت بورس اوراق بهادار نیز تا حدودی تعدیل گردید و از اواسط 1367 بورس اوراق بهادار تهران دوران فعالیت تازه ای را آغاز کرد. فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در این دوره از چند جهت مورد توجه بوده است:

1-   نقدینگی عظیمی که در دوران جنگ در دست عده ای از افراد فراهم آمده بود بایستی به نحوی جمع آوری می شد. این نقدینگی به نحو مخربی به بازار ارز، طلا، مستغلات و دیگر کالاها راه می یافت و آثار نامساعد و ناخواسته ای بر اقتصاد جامعه می گذاشت.

یکی از نخستین هدفهای تجدید فعالیت بورس در این دوره جذب این نقدینگی به سوی خرید سهام کارخانه های تولیدی است، به این امید که وجوه سرگردان مزبور به نحو صحیحی هدایت شود و از نوسانات شدید بهای ارز و سایر کالاها جلوگیری گردد.

2-   دومین هدف بورس در این دوره تامین سرمایه برای واحدهای تولیدی است ابعاد خرابیهای جنگ هشت ساله ایران و عراق به قدری وسیع و گسترده بود که بدون تردید مشارکت سرمایه های بزرگ و کوچک را طلب می کرد.

3-   تغییر ساختار اقتصادی کشور به طوری، که بار مداخله دولت تا حد مطلوبی در اقتصاد کشور پایین آورده شود. آرایش آرایش نیروهای اجتماعی در اوایل انقلاب اسلامی و اقتضاي اقتصاد جنگی بسیاری از صنایع و فعالیتها را در ید اختیار یا کنترل دولت در آورده بود. اختتام جنگ از یک سو، و انتظار کار آیی بیشتر از دستگاههای دولتی غیر کارا از سوی دیگر، واگذاری فعالیتهای اقتصادی غیر کلیدی به بخش خصوصی را اجتناب ناپذیر کرده بود.

4-   توجه مقامات پولی و مالی کشور به تجدید حیات بورس اوراق بهادار موجب گردید که در 1368 حجم فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به رقم یازده میلیارد ریال برسد روند رو به گسترش فعالیت بورس در 1369 نیز ادامه داشت به طوری که در شش ماهه اول سال حجم معاملات انجام شده در بورس نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن حدود 6 برابر گردید و به 65 میلیارد ریال بالغ شد. در واقع مشکل بورس اوراق بهادار در 1369 فزونی تقاضا بر عرضه سهام بوده است. به طوری که قیمت سهام پس از ده سال ثبات و سکون، افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کرد.

در ادامه سیاستهای مربوط به تجدید حیات بورس اوراق بهادار، شورای اقتصاد در جلسه 7//9/1369 خود که براي اتخاذ سیاستهای سالم سازی ساختار اقتصاد کشور و گزارش جامع بانک مرکزی در زمینه اهداف، روشها و عملکرد بورس اوراق بهادار تشکیل شده بود مقرر داشت سازمانهای دولتی و عمومی نسبت به عرضه هر چه سریعتر سهام واحدهای تحت پوشش خود در بورس اقدام و در اسرع وقت با تطبیق شرایط شرکتهای مزبور با شرایط پذیرش در بورس، امکان پذیرش هر چه بیشتر شرکتها را در بورس فراهم کنند. همچنین مقرر گردید اصلاحات پیشنهادی در قوانین مالیاتی، تجارت، حسابرسی و قانون بورس به منظور فراهم آوردن زمينه هاي مناسب جهت معاملات در بورس به هیات دولت ارائه شود.

در ادامه فعالیتهای مربوط به گسترش معاملات بورس مقرر شد، بانکهای استان گیلان، زنجان و خراسان به شبکه عملیات خرید و فروش سهام اضافه شوند تا ساکنین استانهای مزبور بتوانند با مراجعه به بانک استان از طریق کارگزاران محلی اقدام به ارائه دستور خرید و فروش سهام کنند.

منابع:

 

 

-كتاب بورس اوراق بهادار، نوشته – حسن گلريز، انتشارات امير كبير

-مقاله سرمايه گذاري غير مستقيم در بورس  نوشته: دكتر حسين عبده تبريزي به تاريخ 20/6/82

- كتاب بورس سهام       تاليف: غلامحسين دواني، نشر نخستين

- كتاب بورس اوراق بهادار        تاليف و ترجمه: دكتر علي جهانخاني ودكتر علي پارسيان انتشارات دانكشده مديريت دانشگاه تهران

- سايت اطلاع رساني سازمان بورس اوراق بهادار تهران

www. Iranstoxx. Com

www. Irbourse. Com

-سايت اطلاع رساني در حوزه بازار سرمايه

www. Sarmaye. Com

-ساير سايتهاي اطلاع رساني بورس كالا

www. Parsportfolio. Com

www. Irtahlil. Com  

 

 

فهرست:

مقدمه. 1

سابقه وتاريخچه بورس... 3

1-بورس کالا. 6

2-بورس اسعار. 7

3-بورس اوراق بهادار. 8

نقش بورس اوراق بهادار در اقتصاد. 8

نقش بورس از دید سرمایه گذاران. 11

نقش بورس از دید صادر کنندگان اوراق بهادار. 15

داد و ستد در بورس اوراق بهادار. 16

فهرست رسمی بورس... 17

تابلوی قیمتها18

کارگزاری در بورس اوراق بهادار. 21

نحوه كار کارگزاران. 24

بورس اوراق بهادار در ایران. 25

بورس اوراق بهادار تهران. 28

سازمان و نحوه اداره امور بورس تهران. 31

مقررات حاکم بر نحوه انجام معاملات بورس... 35

نحوه پذیرش اوراق بهادار در بورس... 35

فعالیت بورس اوراق بهادار تهران:37

دوره اول: از بدو تاسیس تا 1357:38

دوره دوم: 1357 تا 1368. 41

دوره سوم: از سال 1368 به بعد (دوره احیای بورس):47

منابع:

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: سه شنبه 26 اسفند 1393 ساعت: 10:05 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره بورس,سابقه وتاريخچه بورس,نقش بورس اوراق بهادار در اقتصاد,نقش بورس از دید سرمایه گذاران,

گزارش کارآموزیرشته نرم افزار سیستم

تشریح فعالیت

طراحی سایت مراکز تلفن مخابرات استان خراسان و همچنین تحقیق وجستجو  راجع به برنامه نویسی های ASP 3.0,ASP.NET فعالیت من در دوره ی کارورزی می باشد.

مراکز تلفن دارای 7 زیر مرکز بصورت زیر می باشد.

1.      آبونمان

2.      شبکه

3.      MDF

4.      رئیس مرکز

5.      قدس

6.       سالن

7.      واگذاری خطوط

    تعدادی از مراکز بالا را بطور خلاصه تشریح می کنم.

 آبونمان

هدف :

هدف این سیستم مشتمل بر مجموعه دستورات و راهنمائی های لازم برای کاربا سیستم است که درجهت شرح فرآیند یا فرآیندهائی که تحت پوشش نرم افزار می باشند و آنجه که نرم افزار برای پشتیبانی از این فرآیندها انجام میدهد و کاربر برای بهره برداری از نرم اقزار به آن احتیااج دارد با این سیستم قابل انجام است . و درواقع هدف ما  آشنايی کافی با سيستم آبونمان و بيان کليات و دستورالعملها و راهنماييهای لازم و بيان نحوه کار با اين سيستم می باشد که اميدواريم مورد استفاده شما قرار گيرد .                                                                                                    

 

مقدمه :

سيستم آبونمان  يکی از سيستمهايي است که بطور مستقيم با ارباب رجوع در ارتباط است  و  عمليات قبض گیری و درآمدی و قطع ووصل بدهی های آبونمان  و کلیه ریز تماس های بین شهری و خارجه مشترک مربوط به این سیستم است و در صورت لزوم جهت انجام به بخشهای ديگر ارسال می شود.

در واقع پس از آنکه يک شماره تلفن در متقاضيان تعيين شماره شده و داير شد و در سيستم مشترکين فعال شد بعنوان یک تلفن کارکن باید به billing (آبونمان مرکزی) ارجاع داده شود تا جهت فعال کردن آن در آبونمان و ارائه قبض به مشترک اقدام شود  . سپس می توان در اين سيستم درخواستهای مشترک اعم از صدورقبض المثنی و پرینت ریزمکالمات بین شهری و خارجه و قسطی کردن یک تلفن و قطع و صل آن ارائه کرد.

 

کليات :

آبونمان : مقدارمبلغی که هر دوره بطور ثابت برروی قبض مشترک اضافه می شود .

برنامه آبونمان عبارت است از کارهايی از قبيل صدورقبض المثنی برای مشترک و مقدارکنترمصرفی تلفن مشترک در هردوره که اين دوره قبض برای مشترک دوماه بوده و تاريخ مهلت پرداخت زمانی است که مشترک طی آن بايد قبض خود را پرداخت کند در غيراينصورت به عنوان بدهی قبلی برروی قبض دوره بعد مشترک اضافه می شود و يا اگر اين مبلغ زياد باشد مشترک جزو مشمولين بدهی قطع بوده و تلفنش قطع مشود .

از ديگر اموری که طی برنامه آبونمان انجام می شود قسطی کردن تلفن وتهيه پرينت بين شهری می باشد که در فصول آينده توضيج داده می شود.

در قسمت شماره تلفن بايد تلفن مشترک درج شود بعد با زدن يک enter بقيه مشخصات مشترک اعم از نام و نام خانوادگی و آدرس در مکانهای خود درج می شود .

قبض آخرين دوره : قبض دوره جاری را تهيه می کند .

قبض دوره قبل: اگر اين گزينه تيک بخورد ميتوان بعد از وارد کردن دوره مورد نظر و enter کردن قبض المثنی دوره قبل مشترک يا دوره ای که تايپ کرده ايم را تهيه کنيم .

نوع تلفن : نوع تلفن مشترک را مشخص می کند که شامل عادی – اداری و..... می شود

رديف توزيع : رديف توزيع قبض مشترک که توسط پست توزيع می شود را مشخص می کند .

کد موزع : اين گزينه نيز که توزيع پستی قبض مشترک را مشخص می کند

شماره کنتور قديم

شماره کنتور جديد

کارکرد کنتور

مبلغ کارکرد

مبلغ خارجه 1: خارجه مستقیم که توسط خود مشترک گرفته میشود

مبلغ خارجه2: خارجه غیر مستقیم یا 126

هزينه خدمات : اين هزينه که برای بعضی از مشترکين برروی قبوضشان اعمال می شود جهت تغييرنام يا سرويس ويژه يا تغييرمکان و نام ومکان و .... که در برنامه مشترکين به عنوان حواله کرد آبونمان منظور می شود در دوره بعد روی قبض بعدی مشترک اعمال می شود.
هزينه سرويس

آخرين صورتحساب : اين آيکون مربوط به آخرين کارکرد و در واقع هزينه مربوط به اين دوره است بدون بستانکاری و بدهکاری قبلی

بدهکاری قبلی : بدهی يا آخرين صورت حساب دوره قبل مشترک را شامل می شود.

بستانکاری قبلی : بستانکاری در واقع طلبکاری مشترک از آبونمان را مشخص می کند.

مبلغ قابل پرداخت : مبلغی است که شامل آخرين کارکرد اين دوره مشترک بعلاوه مبلغ بدهی دوره قبل می شود .

 

دستورالعملهای عمومی :

نحوه نصب نرم افزار  :  اين برنامه بر روی سرور هر مرکز در پوشه ای بنام mosh  تحت نام abonman2002. mde قراردارد. که با دوبارکلیک بر روی آن برنامه اجرا می شود .

سيستم آبونمان علاوه بريک shortcut از برنامه برای اجرا نيازدارد به يک پوشه pasokh که معمولا در درايو d سيستم يا درايوهای ديگر آن است که داخل اين پوشه به تعداد بانک های بين شهری pasokh.mdb داريم مثلابه ازاء دوره 01/09/83 تا 01/11/83 داريم d:\pasokh\pasokh835.mdb و هرچه به دوره ها اضافه یاکم شود به پاسخ ها هم اضافه و کم شده (دوره بعدpasokh836 و دوره قبل 835 (pasokh834 ) و ديگر ملزومات برنامه آبونمان پوشه ای تحت نام mosh در درايو E سيستم می باشد که داخل آن کليه فايلهای اجرايی و dbf و prg وtxt را شامل می شود . اين فايلها در پوشه ای با نام my_doc در درايو D سيستم است .

در ابتدای کاربايد روی آیکن abonman2000 برروی صفحه اصلی کامپيوتر(desktop)دوبار کليک يا enter کنيد حال امکان دارد اين آيکن وجود نداشته باشد در اينصورت به صورت زير عمل می کنيم از منوی start-run نام سرور مرکز را زده ok می کنيم اگر رمز ورود به شبکه را خواسته باشد رمزی که در اختيار مشترکين هر مرکز قرارداده شده را وارد کرده تا صفحه اصلی سرور نمايش داده شود حال پوشه mosh را اجرا کرده و روی آيکن abonman2002.mde کليک راست کرده گزينه sende to-shortcut desktop را انتخاب کرده تا از برنامه فوق shortcut روی صفحه روميزی ايجاد شود .

علاوه بر اينکه برنامه ها ی هر مرکز بروری سرور خود مرکز يا مراکز ديگر قرار دارد کل جداول هر برنامه نيز بروری دو سرور مجزا بنام های tarhjame و tarhjame2 قرار دارد .

 

نحوه ورود و خروج از سيستم :

برای ورود به برنامه آبونمان ، با کليک بر روی آيکن ورود، فرمی باز می شود که با انتخاب نام مرکز و سرور مناسب و وارد نمودن نام کاربر و کلمه رمز ،می توانيد به برنامه آبونمان وارد شويد.

که هر اپراتور رمز مخصوص به خود را بايد وارده کرده و نام مرکز را انتخاب و نام سرور خود(tarhjame و tarhjame2) و دوره را دوره جاری و  مسير بانک بين شهری را بايد مسير پاسخ های خود قرارد دهد کليه اين گزينه ها در ابتدای ورود به سيتم بايد set شود تا باعث بروز خطا نشود

 

MDF

: منظور از 17 همان سالن دستگاه امتحان (ام دی اف) میباشد.

          اطلاع به 17: هنگام خراب شدن خط تلفن مشترک بلافاصله با 17 تماس می گیرد. هرکدام از این تماسها یک اطلاع به 17 نامیده می شود.

          خرابی صادره: اگر اشکال بوجود آمده برای تلفن مشترک مربوط به سیم بندی های ام دی اف نبوده و مربوط به قسمتهای دیگر از قبیل شبکه کابل هوایی یا زمینی باشد، ام دی اف از طریق صادر کردن خرابی مشکل را به اطلاع قسمت مربوط می رساند. به هر کدام از آنها خرابی صادره گفته می شود.

          بوخت : به مشخصات کابلی هر تلفن بوخت گفته می شود که دو نوع بوخت داریم:

                   بوخت افقی(سرشماره): مشخصات کابلی سیمی که از سمت سالن دستگاه می آید سرشماره نام دارد. بعلت اینکه ترمینالهای آن بصورت افقی قرار داده شده به آن بوخت افقی هم گفته می شود. سرشماره شامل چهار مشخصه میباشد:

رديف-طبقه-ترمينال-اتصالی که در شکل زیر نشان داده شده اند.

          بوخت عمودی: مشخصات کابلی سیمی که از ام دی اف خارج شده و بسمت مشترک می رود. بعلت اینکه ترمینالهای آن بصورت عمودی نصب شده اند به آن بوخت عمودی گفته می شود. این بوخت نیز سه مشخصه دارد : ردیف-طبقه-اتصالی

 

رانژه (سیم بندی): عملیاتی که طی آن یک زوج سیم از بوخت افقی به بوخت عمودی وصل می شود.

ریموت (PCM): دستگاهی است که توسط آن می توان از روی یک زوج سیم چند خط تلفن را داير کرد.

 

واگذاری خطوط

         

يك مركز مخابرات متشكل از قسمتهاي مختلف اداري و فني مي باشد كه مجموعه فعاليتهاي اين واحدها در جهت ايجاد امكانات و واگذاري آن به متقاضيان خدمات ارتباطي تلفن مي باشد. واحد هاي فني اجراي عمليات ايجاد زيرساختهاي مخابراتي را در حوزه مركز تلفن خود انجام مي دهد كه البته ممكن است اين واحدها زيرمجموعه مركزتلفن نباشد و از سازمانهاي ذيربط ديگر باشند. پس از ايجاد اين زيرساختها و امكان واگذاري تلفن به متقاضيان در واحدهاي اداري مركز تلفن بر اساس قواعد و دستورالعملهاي مربوطه اقدام به واگذار نمودن اين امكانات مي نمايند. كه همكاري واحدهاي اداري و فني تا اتمام كار اتصال مشترك به شبكه تلفن ادامه دارد. پس از آن هم اين واحدها مسئوليت نگهداري و ارائه خدمات به مشتركين را برعهده دارند و در صورت نياز به توسعه امكانات مركزتلفن بر اساس نياز متقاضيان ومشتركين مي پردازند. يكي از اين واحدها  واحد واگذاري خطوط مي باشد كه نقش بسيار مهمي در عمليات فوق برعهده دارد. واگذاري خطوط يك واحد اداري است كه رابطه بسيار نزديكي با واحدهاي فني دارد و لذا اطلاع از نحوه عملكرد آنها و آشنايي با اصطلاحات و واژگان فني اين واحدها توام با اطلاع از قوانين اداري مربوط به امور محوله واحد خود و ديگر قسمتهاي مرتبط لازم و مهم است.

          با عنايت به اين حساسيت لازم است كاربر واگذاري خطوط ابتدا با الزامات كار در واحد خود آشنايي كامل داشته باشد و نيز واحد هاي مرتبط با واگذاري خطوط را به خوبي بشناسد و نوع ارتباط و نحوه برخورد با اين ارتباطات را بداند. سپس با ابزار كار از جمله سيستم مكانيزه واگذاري خطوط، براي اجراي وظايف واحد خود آشنا شود و از آن به نحو مطلوب استفاده نمايد. بايد كليه قابليتها و توانمنديهاي سيستم را بداند و امور واگذاري خطوط را بر اساس روش صحيح و استاندارد آن انجام دهد. بنا براين، اين دستورالعمل مي كوشد تا ابتدا در حد لازم امور واگذاري خطوط را تشريح نمايد سپس انجام اين عمليات را در سيستم توضيح داده و گام به گام مراحل مختلف را بيان نمايد. اميد است كه توانسته باشيم انتظارات شما را برآورده ساخته باشيم.

سیستم متقاضیان در واقع شامل در خواست متقاضی جهت مالکیت تلفن بصورت ثبت نام و بعد از طی مراحلی و پرداخت یکسری هزینه ها طبق تعرفه های مشخص شده به مخابرات و در نهایت تحویل خط تلفن و یا اصطلاحا تحویل بوق به متقاضی می باشد. بدیهی است بعد از اینکه متقاضی مالکیت خط تلفن را بدست آورد به عنوان یکی از مشترکین مخابرات شناخته خواهد شد و دیگر از وضعیت متقاضی به وضعیت مشترک تغییر خواهد کرد. هنگامی که یک متقاضی به مشترک تبدیل می شود یعنی تلفن او دایر و تحویل او گردیده است و دیگر سیستم متقاضیان با وی کاری ندارد و تنها یک سری سوابق از او را جهت مواقع ضروری نگهداری می کند.

برنامه سیستم متقاضیان هر مرکز در سرور همان مرکز و در شاخه mot و به نام motagazi.mde می باشد . اگر مرکز به تنهایی server نداشته باشد برنامه آن در سرور مشترک با مرکز دیگر می باشد.

 

سیستم متقاضیان

 

معرفی وازگان کلیدی سیستم:

 

شماره آزاد: شماره ای که در مرکز قابل واگذاری به متقاضی می باشد ولی تا به حال به کسی واگذار نشده است.

شماره فعال: شماره ای که یکی از مشترکین مرکز در حال استفاده از آن می باشد و نمی توان آن را به غیر واگذار نمود.

متقاضی: کسیکه درخواست دریافت شماره تلفن می کند.

مرحله: تاریخ یا همان سال ثبت نام می باشد که اگر مثلا سال 83 سه بار ثبت نام انجام شود. در دفعه اول مرحله 831 و در دفعات بعدی ثبت نام مرحله 832 و 833 نامیده می شوند.

نوبت: چندمین ثبت نامی در یک مرحله را گویند که در یک مرحله نمی توان دو نوبت برابر ثبت شوند.

ودیعه: هنگامیکه متقاضی ثبت نام می کند یک مرحله و نوبت به او اختصاص پیدا می کند و اصطلاحا یک ودیعه به او اختصاص پیدا می کند.

فیش: رسیدی است که متقاضی طی آن رسید مبلغی را به حساب مخابرات جهت دریافت تلفن واریز نموده است.

خارج نوبت: ثبت نامیهایی که به دلایل مختلف از سهمیه هایی مثل جانباز و زوج دانشجو و ... استفاده می کنند دیگر در نوبت قرار نگرفته و بلافاصله پس از درخواستشان کارشان انجام می پذیرد.

خارج از مرز: هر مرکزی یک مرز فعالیت دارد تلفنی که مقداری از سیمکشی آن خارج از مرز آن مرکز قرار می گیرد اصطلاحا خارج از مرز گویند.

موکول به توسعه: به این معنا که تلفنی که متقاضی جهت یک آدرس مشخص درخواست کرده است فعلا به دلیل عدم وجود امکانات فنی قابل واگذاری به مشترک نمی باشد و در لیست تقاضاهای موکول به توسعه می باشد که در آینده که در آن منطقه امکانات فنی جدید احداث گردید بتوان به آن مشترک تلفن را ارائه داد.

لاوصولی: از نظر لفوی به معنای وصول نشده یا کسب نشده می باشد و در این سیستم به ودایعی گفته می شود که مبالغ لازم جهت تکمیل پرونده و دریافت تلفن را طی زمان موردنظر پرداخت نکرده است.

صوری: به تلفنهایی گفته می شود که متقاضی آدرس خاصی را مدنظر ندارد فقط قصد مالکیت تلفنی را دارد و زمانیکه جهت آدرس خاصی تلفنی را نیاز داشت از طریق درخواست همین تلفن صوری او را در صورت امکان در آن آدرس فعال می کنند. البته الان دیگر تلفن صوری منسوخ شده است.

ردیف استان: در ثبت نامی های خارج نوبت به ازای هر ودیعه یک شماره ردیف از مشترکین استان روی کارت ودیعه آن ودیعه باید ثبت شود. این ردیف در استان منحصر به فرد می باشد.

دایرشده و دایرنشده: اگر ثبت نامی نهایی شد و تلفن به متقاضی تحویل و از این به بعد او را مشترک خواندیم یعنی ودیعه او دایر شده است ولی اگر به هر دلیلی هنوز اینکار به اتمام نرسیده ودیعه او دایرنشده خواهد بود.

سیستم رئیس مرکز در واقع شامل نظارت عالیه بر کار قسمتهای مختلف و انجام یکسری امور حساس در مخابرات می باشد. به عنوان مثال اختصاص یک شماره به یک متقاضی دریافت تلفن کاری حساس می باشد که توسط بالاترین سمت یک مرکز تلفن یعنی رئیس مرکز انجام می شود.  همچنین ریاست مرکز نیاز دارد همیشه یک سری گزارشات و آمارسنجی هایی از قسمتهای مختلف مرکز به طور مثال متقاضیان و واگذاری و ... داشته باشد.

برنامه رئیس مرکز هر مرکز در سرور همان مرکز و در شاخه manager و به نام manager.mde می باشد . اگر مرکز به تنهایی server نداشته باشد برنامه آن در سرور مشترک با مرکز دیگر می باشد.

 

 

رئیس مرکز

 

معرفی وازگان کلیدی سیستم:

 

شماره آزاد: شماره ای که در مرکز قابل واگذاری به متقاضی می باشد ولی تا به حال به کسی واگذار نشده است.

شماره فعال: شماره ای که یکی از مشترکین مرکز در حال استفاده از آن می باشد و نمی توان آن را به غیر واگذار نمود.

متقاضی: کسیکه درخواست دریافت شماره تلفن می کند.

مرحله: تاریخ یا همان سال ثبت نام می باشد که اگر مثلا سال 83 سه بار ثبت نام انجام شود. در دفعه اول مرحله 831 و در دفعات بعدی ثبت نام مرحله 832 و 833 نامیده می شوند.

نوبت: چندمین ثبت نامی در یک مرحله را گویند که در یک مرحله نمی توان دو نوبت برابر ثبت شوند.

ودیعه: هنگامیکه متقاضی ثبت نام می کند یک مرحله و نوبت به او اختصاص پیدا می کند و اصطلاحا یک ودیعه به او اختصاص پیدا می کند.

فیش: همان ودیعه می باشد.

برگردان: هرگاه یک شماره تلفن را از یک مرکز به مرکز دیگر انتقال دهیم باید عمل برگردان انجام شود. توضیح بیشتر در سیستم واگذاری خطوط می باشد.

مشخصات فنی: در واقع یکسری مشخصات و آدرسهای سخت افزاری و تعریف شده در مخابرات می باشد که شامل کافو.پست.اتصالی و مرکزی و بوخت می شود. توضیح کامل تر این اصطلاحات در سیستم  واگذاری خطوط وجود دارد.

سرویسهای ویزه: همان خصوصیات و امکاناتی است که مخابرات جهت مشترکین خود روی تلفن ها بر اساس درخواست مشترک قرار می دهد. از آن جمله می توان به DV یا همان انتقال تلفنی بر روی تلفن دیگر اشاره کرد. مفاهیم دقیق و جزئیات سرویسهای ویزه در سیستم سالن دستگاه وجود دارد.

PCMn: یک دستگاه سخت افزاری که n خط تلفن را از طریق مشخصات فنی یک خط تلفن بصورت مجزا و با شماره های متفاوت فعال می کند.

خارج از مرز: هر مرکزی یک مرز فعالیت دارد تلفنی که مقداری از سیمکشی آن خارج از مرز آن مرکز قرار می گیرد اصطلاحا خارج از مرز گویند.

موکول به توسعه: به این معنا که تلفنی که متقاضی جهت یک آدرس مشخص درخواست کرده است فعلا به دلیل عدم وجود امکانات فنی قابل واگذاری به مشترک نمی باشد و در لیست تقاضاهای موکول به توسعه می باشد که در آینده که در آن منطقه امکانات فنی جدید احداث گردید بتوان به آن مشترک تلفن را ارائه داد.

نرم افزار GIF Animator

بوسیله ی این نرم افزار نیز می توان فایل های animation با فرمت های مختلف تولید کرد.

فرمت های مختلف برای فایل ها در این نرم افزار بصورت زیر می باشد.

                                 (GIF-UGA-UFD-PSD)

همچنین این نرم افزار دارای خروجی های EXPORT بصورت زیر می باشد.

(AS HTML  File…- AS Animation Package(EXE)…-AS an active Desktop item…)

از امکانات دیگر این نرم افزار میتوان به Effect  های جالب وزیاد آن اشاره کرد.این نرم افزار دارای 130  transition(حالت انتقال) متفاوت شامل:

Blowout-F/X, Slide-3D, Barn Door-3D, Checker-Build, Dissolve-F/X, Stagger-Build, Split-Clock, Turn-Clock, Fly-F/X, Burn-F/X, Zipper-Film, Twist-Film, Barn Door-Peel, Bar-Push, Split Half-Roll, Spin-Rotate, Diagonal-Slide, Shatter-F/X, Arrows-Wipe, Puddle-Wipe, Whirlpool-3D, Side-Stretch, and many more. New filters include Throw Stone, Whirlpool, Kaleidoscope, Charcoal, Colored Pen, Punch, Monochrome, Diffuse, Emboss, Blur, and Animation Gradient, Ripple, Water Flow, Pinch, Diffraction, Motion & Blur, Star, Mosaic, Highlight, Emphasize Edges, Vignette, Scratch, Solarization, Animation Texture.می باشد.

برای اضافه کردن یک فیلتر effect  باید :

ابتدا Video F/X: Filter Effect را انتخاب کرده(باز کردن پنجره filter )

یک شماره را برای تعداد انجام effect  در frame  مورد نظر وارد کنید.

یک background  برای زمینه ی مورد نظر انتخاب کنید.

ok را کلیک کنید و پنجره ی filter مورد نظر را ببندید.

ok را کلیک کنید.

دکمه play  برای اجرای effect  مورد نظر را کلیک کنید.

با استفاده از گزینه ی save as  آن را با فرمت دلخواه کلیک کنید.

نرم افزار Frontpage:

ابتدا معرفی راجع به این نرم افزار قدرتمند برای طراحی صفحات web  ارائه می دهم.

نرم افزار نشر وب میکروسافت یعنی Frontpage با ارائه نگارش 2000 ترقی زیادی نموده است.

این نرم افزار از آن جهت که روشی آسان برای نشر صفحات شبکه جهانی وب- بدون نیاز به یادگیری پیچیدگی های HTML  و JAVA SCRIPT

در اختیار می گذارد. کار خود را همیشه به خوبی به انجام رسانده است.امروزه Frontpage بخشی از Microsoft Office تلقی می گردد که محبوبترین محصول در جهان به شمار می رود.

گفتن تمام امکانات Frontpage در اینجا قابل ذکر نیست .

بنابراین مواردی را که در این سایت مورد استفاده قرار گرفته است را بررسی می نمایم.

1.      استفاده از frame ها

فریم ها صفحه را صفحات مجزای دیگری تقسیم می کنند.

برای ایجاد فریم درFrontpageابتدا از گزینه ی File سپس گزینه ی NEW

و در نهایت گزینه ی page or web  را انتخاب نموده در قسمت New from template  گزینه ی page templates… را انتخاب می کنیم- در قسمت frames pages  فریم مورد نظر خود را انتخاب میکنیم.

2. استفاده از table  ها

برای ایجاد جدول در Frontpage گزینه یtable  و سپس گزینه ی insert  و در نهایت گزینه ی table  را انتخاب می کنیم.

برای خلاصه تر شدن مطلب من کلیه امکانات Frontpage  را فهرست وار می گم.

 

1.   استفاده از الگوها برای ایجاد سریع یک وب

2.   بکارگیری تم برای یک وب کامل

3.   واگذاری کارهای مشکل به ویزاردها

4.   ایجاد یک صفحه وب

5.   مدیریت وب

6.   سازماندهی صفحه با استفاده از لیست ها و جداول

7.   تقسیم صفحه به قاب های مجزا

8.   نمایش گرافیک در صفحه

9.   افزود پیوند ها به گرافیک و نقشه های تصویری

10.          ایجاد و ویرایش گرافیک برای وب

11.          متحرک سازی یک صفحه وب

12.          انتشار وب

13.          نگه داشتن وب به روز

14.          قابلیتهای وب با Server ExtensionsFrontpage توسعه

15.          سازگار ساختن وب با مرورگرهای چندگانه

16.          استفاده از HTML  در وب

17.          قالب بندی وب با استفاده از صفحات آبشاری

18.          افزودن یک موتور جستجوی شخصی به وب

19.          فعالسازی مباحثات در وب

20.          افزود پایگاه داده به وب

21.          استفاده از مولفه های office  وراه اندازی وب   

ASP 3.0.

یکی از قدرتمند ترین زبان های برنامه نویسی در رابطه با پایگاه داده ها می باشد.

با استفاده از دستورات زیر می توان ارتباطی بین پایگاه داده و صفحه وب ایجاد نمود.  dim z

set z=server.CreateObject("ADODB.connection")

z.open "DRIVER={Microsoft Access Driver (*.mdb)};" & _

                                      "DBQ=d:\data\data1\team.mdb"

Dim x

set x=server.CreateObject("ADODB.recordset")

x.open  "fani", z , , 3 ,adCmdtable

do while not x.eof

Response.Write  "<tr><td>" &  x("mosharekat")  & "</td>"

Response.Write  "<td>" &  x("finall")  & "</td>"

Response.Write  "<td>" &  x("start")  & "</td>"

Response.Write  "<td>" &  x("name")  & "</td></tr>"

x.movenext

loop

x.close

set x=nothing

z.close

set z=nothing

 

در این سایت از چندین database  استفاده شده است .در مورد ارتباط

بین وب و database  در قسمت آنایی با ASP مفصل بحث شده است.

 

MICROSOFT ACCESS

 

یکی دیگر از محصولات شرکت میکروسافت برای ایجاد DATABASE  می باشد.ولی امنیت آن زیاد نیست.

       تصاویری از سایت

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: سه شنبه 26 اسفند 1393 ساعت: 10:02 منتشر شده است
برچسب ها : گزارش کارآموزی رشته نرم افزار سیستم,

 

 ساخت دستگاه باركد خوان و اتصال آن به پورت سريال PC

ـ پيش گفتار

ـ هدف كلي ساخت

ـ توضيح ميكرو كنترلر  8051

ـ شرح سخت افزار سيستم

ـ شرح IC MAX 232

ـ شرح استاندارد RS 232

ـ توضيح برنامه نرم افزاري

يكي هست و هيچ نيست جز او

وحده لااله الاهو

 

پيش گفتار :

پروژة دستگاه بار كد خوان محصول تحقيق چندين ماهه بوده كه در اين  مسير از منابع و مأخذهاي مختلف در زمينة باركد خواني و ارسال آن به پورت سريال PC بهره جستم .

لازم به ذكر اين نكته است كه مطلوب نظر اينجانب استفاده از باكس رفلكسي باركد خوان بود ولي به دليل يافت نشدن اين باكس بنده را بر آن داشت كه به جاي استفاده از روش انعكاسي  از روش عبوري استفاده نمايم .

كه اين روش مستلزم آن بود كه كارت را نيز اينجانب تعريف نمايم. كه توضيحات لازم در ادامه ارايه خواهد شد.

اين مجموعه را به اساتيد گرانقدر جناب استاد بهرامي زاده تقديم (مي نمايم ) .

وه كه قبول افتد و در نظر آيد.

 

ـ هدف كلي ساخت:

مي دانيم امروزه دنياي الكترونيك روند رو به رشد سريعي را مي پيمايد كه در مقايسه با گدشته غير قابل وصف است. در اين پيمايش سرعت ارسال و دريافت اطلاعات نقش بسزايي دارد و افكار متخصصين را كاملاً به خود مشغول كرده تا مسأله زمان را به حداقل رسانده و نرخ ارسال و دريافت داده ها را تا نهايت ممكن بالا ببرند.

اينك با پي بردن  به اهميت اين مسأله ما نيز در جهت تحقق نيل به اين هدف دستگاه باركد خوان را طراحي نموده و يك نمونه عملي آنرا ساختيم. اين دستگاه همچنان كه از نامش پيداست قادر به خواندن باركد و ارسال آن به پورت سريال PC است.

كه با قرار گرفتن كارت در بين فرستنده ـ گيرنده نوري خطوط سياه و سفيد trace مي شوند و كد اين كارت استخراج مي شود و از طريق پورت سريال به PC منتقل مي شود.

قسمت عمده و مهم طراحي و ساخت اين دستگاه، ميكروكنترلر 8051  است .

كه در بخشهاي آينده به توضيح اين مسأله مي پردازيم.

 

ـ شرح ميكروكنترلر  8051 :

لازم به توضيح است به جهت جلوگيري از پراكندگي موضوعات و مفاهيم شرح سخت افزار سيستم ، اي سي Max 232 استاندارد Rs232  و برنامه نرم افزاري در داخل همين بخش توضيح داده شده است .

 

نگاهي گذرا و اجمالي به ميكروكنترلر 8051

ابتدا بايد ببينيم فرق ميكروكنترلر با ميكرو پروسسور چيست ؟

منظور از يك ميكروپروسسور ( ريز پردازنده ) ميكروپروسسورهايي از خانواده X86  اينتل مثل 80386 , 80286 , 8086 , 68020 , 68030 , 68040  و يا خانوادها يي از اين قبيل است . اين ميكروپروسسورها فاقد ROM , RAM  و پورت هاي I/O  در درون خود تراشه هستند به اين دليل به آنها ميكروپروسسورهاي همه منظوره گويند.

طراح سيستمي كه از ميكروپروسسور همه منظوره اي چون پنتيوم، 68040  استفاده مي كند . بايد در خارج از آن ROM ،  RAM ، پورت هاي I /O و تمايمرها را اضافه نمايد. طراح مي تواند روي مقدار ROM ،  RAM پورت هاي    I/O بر حسب نوع كاربرد تصميم گيري و اعمال نظر نمايد . اين توانمندي در ميكروكنترلرها امكان پذير نيست . يك ميكروكنترلر داراي يك CPU  به همراه مقدار ثابتي از ROM ،  RAM ، پورت هاي I/ O  و تايمر در درون خود          مي باشد.  

ـ سيستم تك منظوره چيست؟

ميكروكنترلرها و ميكروپروسسورها به طور گستره اي در توليد سيستم هاي تك منظوره به كار مي روند. يك محصول تك منظوره با استفاده از ميكروپروسسور و يا ميكروكنترلر براي انجام فقط يك كار است. يك چاپگر نمونه اي از يك سيستم تك منظوره است زيرا پروسسور داخل آن فقط يك كار را انجام مي دهد و آن اين است كه داده را بدست اورده و آنرا چاپ مي كند. در يك سيستم تك منظوره تنها يك نرم افزار كاربردي وجود دارد و معمولاً در ROM سوزانده مي شود . هر يك از وسايل جانبي به PC  در داخل خود يك ميكروكنترلر دارد . مثلاً در داخل ماوس يك ميكرو كنترلر وجود دارد كه وظيفه اش يافتن مكان ماوس  و ارسال آن به PC است.

 

انتخاب ميكروكنترلر :

چهار نوع ميكروكنترلر 8 بيتي مهم وجود دارد كه عبارتند از 6811  از موتورولا ، 8051  از اينتل  ، Z 8  از زايلوك و PIC16X  از شركت ميكرو چيپ تكنولوژي ميكروكنترلرهاي 16 و 36 بيتي هم وجود دارد . سه روش براي انتخاب وجود دارد.

1 ـ بر آورده كردن نيازهاي محاسبات كار به طور مؤثر و مقرون به صرفه

2 ـ در دسترس داشتن نرم افزارهاي كمكي مانند كامپايلرها، اسمبلرها و           عيب ياب ها

3 ـ منابع گسترده و قابل اعتماد و براي ميكرو كنترلرها

 

مروري بر خانواده 8051

تاريخچه مختصري از 8051  

در سال 1981شركت  اينتل ميكروكنترلري به نام 8051 را معرفي كرد اين ميكروكنترلر داراي 128 بايت RAM ، K 4 بايت ROM، دو تايمر ، يك پورت سريال و چهار پورت موازي ( هر يك 8 بيت ) بودكه همه آنها در يك تراشه تعبيه شده بودند زماني به آن  (سيستم در يك تراشه ) را مي گفتند . 8051 يك پروسسور 8 بيت است . يعني CPU هر بار مي تواند فقط روي 8 بيت داده كار كند. داده هاي بزرگتر از 8 بيت بايد به قطعات 8 بيت بشكنند و سپس بوسيله CPU پردازش شوند 8051 كلاً داراي چهار پورت I / O  با عرض 8 بيت است گر چه 8051 مي تواند حداكثر 64K حافظه ROM در تراشه داشته باشد بسياري از سازندگان فقط K 4 بايت را در تراشه گذاشته اند . 

8051 عضو اصلي خانواده 8051 است Intel  آنرا  MCS – 51  مي نامد.

 

 

 

 

 

دو عضو ديگر خانواده 8051 و 8058 و 8031 است.

 

 

 

 

AT89C1  از شركت  Atmel :

اين تراشه 8051 رايج داراي ROM  سريع مي باشد. در طراحي هاي سريع اين نوع حافظه ميكروايده آل است. زيرا حافظه سريع مي تواند طي چند ثانيه، در مقايسه 20 دقيقه در لازم براي8751  پاك شود به اين دليل AT89C51 به جاي 8751 به كاربرده شده است تا هنگام پاك شدن تراشه وقتي تلف نشود. هنگام استفاده از AT89C51  براي ساخت سيستم هاي مبتني بر ميكروكنترلر به سوزاننده يا برنامه ريز ROM  سريع نياز داريم. با ين وجود به پاك كننده ROM نيازي نيست.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شكل 8051 Ic

شرح پايه هاي 8051

ـVcc  پايه  40 ولتاژ تغذيه رابراي تراشه فراهم مي كند . ولتاژ منبع +5^V  است .

ـ GND  پايه 20 زمين است .

ـ  XTAL ₂ , XT AL₁ : 8051  داراي يك اسيلاتور درون تراشه اي است. ولي  براي راندن آن به يك ساعت كرسيتال نياز است . اغلب يك اسيلاتور كريستال كوارتز به ورودي هاي XT AL₁  ( پايه 19 ) وXTAL ₂( پايه 18 ) وصل است.

اسيلاتور كريستال كوارتز متصل به XTAL ₂ , XT AL₁به دو خازن PF30 وصل مي باشد يك طرف هر يك از خازنها به زمين وصل است.

ـ RST پايه 9 ، پايه RESET است . اين يك ورودي فعال بالاست. بعد از اعمال يك پالس بالا به اين پايه ميكروكنترلر ريست شده و همه فعاليت  ها را رها مي كند.

ـ : اعضا خانواده 8051 مانند 89C51 , 8751  يا  DS 5000  همگي با ROM  در تراشه براي ذخيره برنامه ارائه مي شوند. در اين حالت پايه    به Vcc وصل مي گردد.  به معني دستيابي بيروني است.

ـ  به معني فعال كردن برنامه ذخيره است و يك پايه خروجي است .

ـ ALE : ( فعال ساز لچ آدرس ) يك پايه   خروجي فعال بالاست.

 

 

پايه هاي پورت I / O

چهار پورت P₃ , P₂ ,P₁ , P₀  هر كدام 8 پايه را به كار مي برند تا پورت ها را 8 بيتي سازند همه پورت ها پس از RESET به صورت خروجي در مي آيند و آماده استفاده به عنوان خروجي هستند. براي استفاده از هر يك از اين پورت ها به عنوان  ورودي ، بايد آنها را برنامه ريزي كرد.

پورت صفر O: اين پورت 8 پايه ( 32 – 39  ) را اشغال مي كند. مي توان از آن به عنوان ورودي يا خروجي استفاده كرد.

براي استفاده از پايه هاي پورت به عنوان  ورودي و خروجي هر پايه از بيرون به يك مقاومت بالاكش 10k  وصل شود.

دليل اين است كه پورت صفر بر خلاف P₃ , P₂ ,P₁ يك درين باز است.

پورت 1 : جمعاً 8 پايه ( 1 تا 8 ) را اشغال مي كند. مي توان از آن به صورت ورودي يا خروجي استفاده كرد.

و نيازي به مقاومت بالاكش ندارد زيرا داراي مقاومت بالاكش دروني است.

پورت 2: اين پورت داراي 8 پايه است ( 21 تا 28 ) مي توان  آنها را به عنوان ورودي يا خروجي برنامه ريزي كرد. و به  مقاومت بالاكش نياز ندارد.

پورت 3 : اين پورت نيز داراي 8 پايه است ( 10  الي 17) مي توان آنرا به عنوان ورودي يا خروجي برنامه ريزي كرد. نيازي به مقاومت بالاكش ندارد.

ديگر پورت  3

 
اينك شرح مختصري در ارتباط با تبادل سريال مي دهيم.

كامپيوترها داده را به دو طريق موازي و سريال انتقال مي دهند در انتقال هاي موازي، داده اغلب از 8 خط داده و يا بيشتر استفاده مي شود. در اين حالت داده مي تواند به وسيله اي كه فقط جند فوت دورتر است انتقال يابد مثالهايي از اين دست عبارتند از چاپگرها و ديسك هاي سخت كه از كابل هاي نوري استفاده مي نمايند.

گر چه در اين موارد حجم بسياري از داده در زماني كوتاه جابه جا مي شود نوع فاصله نمي تواند چندان طولاني باشد در فواصل بيشتر از تبادل سريال استفاده مي كنند. در تبادل سريال بر عكس تبادل موازي، هر بار يك بيت ارسال مي گردد.

 

اصول تبادل سريال:

وقتي ريزپردازنده اي با دنياي خارج تبادل اطلاعات مي كند ،  بسته هاي داده را در ابعاد بايت فراهم مي نمايد در بعضي موارد همچون چاپگرها ، اطلاعات به راحتي از گذرگاه داده 8 بيت اخذ شده و به گذرگاه داده 8 بيت  چاپگر  تحويل مي شود. اين  روش اگر كابل زياد طولاني نباشد عملي است زيرا كابل هاي طولاني سيگنالها را تضعيف و حتي تغيير شكل مي دهند. بعلاوه مسير 8 بيت گران هم هست. بنابراين  تبادل داده بين دو سيستم با فاصله اي تا صدها فوت يا ميليون ها كيلومتر از انتقال سريال استفاده مي شود.

تبادل سريال نه تنها موجب ارزاني فرآيند مي شود بلكه موجب تبادل اطلاعات بين دو كامپيوتر در دو شهر مختلف  از طريق خط تلفن مي گردد.

براي به راه اندازي تبادل سريال داده، بايت داده بايد از گذرگاه 8 بيتي ريز پردازنده گرفته شده و با استفاده از شيفت رجيستر ورودي ـ موازي ـ خروجي ـ سريال به بيت هاي سريال تبديل گردد. كه آنگاه  قابل ارسال به يك خط داده خواهد بود. واضح است كه در سمت گيرنده بايد يك شيفت رجيستر ورودي ـ سريال ـ خروجي موازي براي دريافت داده ارسالي وجود داشته باشد و پس از بسته بندي كردن به صورت بايت آنها را به گيرنده تحويل دهد.

تبادل داده دو روش را به كار مي برد. كه يكي روش همزمان و ديگري روش غير همزمان است. روش همزمان هر بار يك بلوك از داده را انتقال مي دهد. در حالي كه روش غير همزمان هر بار يك بايت را منتقل مي كند.

براي پياده كردن هر يك از دو روش  فوق تراشه هاي IC خاصي بوسيله سازندگان براي تبادل سريال داده ساخته شده است. اين تراشه ها عموماً UART  ( فرستنده گيرنده غير همزمان يونيور سال ) و USART ( فرستنده گيرنده ‏همزمان  ـ غير همزمان  . يونيورسال ) خوانده مي شوند.

كه 8051  داراي UART  دروني است.

 

استاندارهاي Rs 232 :

 براي ايجاد امكان سازگاري در ميان تجهيزات تبادل داده ساخت سازندگان مختلف يك استاندارد واسطي به نام Rs 232 بوسيله سازمان صنايع الكترونيك ( EIA  ) در 1960  بر پاشد. در سال 1963  استاندارد فوق اصلاح و Rs 232 A  نام گرفت. در سالهاي بعد Rs 232B  و Rs 232e  نيز معرفي شد. در اين جا به استاندارد Rs 232 مي پردازيم.

امروزه Rs 232 يك استاندارد واسط I / O  با كاربردي گسترده است. چون استاندارد مذكور قبل از خانوادة TTL  بنا نهاده شد . سطوح ولتاژ ورودي و خروجي سازگار با TTL نيستند . در Rs 232 منطق 1 با – 3   تا – 25  ولت تعريف مي شود ، ضمن اينكه +3  تا +25  ولت هم بيت صفر است.

فاصله – 3 تا +3 تعريف نشده است. به اين دليل براي اتصال هر Rs 232 به يك سيستم مبتني بر ميكروكنترلر، بايد از مبدل هاي ولتاژي همچون MAX 232  براي  تبديل از سطح TTL به سطح Rs 232 و بر عكس استفاده كنيم .  تراشه هاي MAX 232 به نام راه اندازهاي خط و گيرنده هاي خط نام گذاري شده اند.

DB – 9  از استاندارد I / O سريال كه فقط 9  پايه دارد توسط IBM  معرفي شد به منظور ايجاد انتقال سريع و قابل اطمينان داده بين دستگاها در انتقال بايد هماهنگي  وجود داشته باشد .

در ست مثل چاپگر چون در وسيله گيرنده ممكن است براي پذيرش داده جايي نباشد. بايد مكانيزمي براي اطلاع به فرستنده ايجاد شود تا از ارسال داده خودداري كند

رابطه پلاك  و پايه DB–9 سيگنالهاي و پايه IBMPC

 

DTR  : ( آمادگي پايانه داده ) وقتي كه پايانه ( يا پورت Com  درPC  ) روشن شود، پس از يك سري تست هاي دروني PC سيگنال DTR رابه بيرون ارسال مي نمايد تا آمادگي خود را براي تبادل داده اعلام نمايد. اگر مشكلي در پورت Com وجود داشته باشد اين سيگنال فعال نمي گردد. اين سيگنال يك سيگنال فعال پايين بوده و به مودم اطلاع مي دهد كه آماده است . اين پايه يك خروجي از DTE         ( پورت Com  در PC  ) و يك ورودي به مودم است .

CD  يا DCD  : ( تشخيص حامل يا تشخيص حامل داده ) مودم سيگنال DCD را براي اطلاع  (PC)  DTE ارسال مي دارد تا تشخيص حامل معتبر و ارتباط بين خود و  ديگر مودم ها را اعلام نمايد. بنابراين DCD يك خروجي از مودم و ورودي به يك  PC است.

DSR  ( آماده دريافت يا مجموعه داده آماده ) : وقتي كه يك  DCE  ( مودم ) روشن شود و شروع به تست خود كند يك DSR را صادر مي كند تا آمادگي تبادل اطلاعات را اعلام نمايد. بنابراين سيگنال مذكور يك خروجي از مودم و ورودي به PC  است اين يك سيگنال فعال پايين است.

RTS  : تقاضاي ارسال: وقتي وسيله (PC) DTE  داراي بايتي براي ارسال است سيگنال RTS را ايجاد مي كند تا به مودم داشتن يك بايت داده براي ارسال را اعلام نمايد RTS يك خروجي فعال پايين از DTE  و ورودي به مودم است .

( ساده ترين اتصال بين ميكروكنترلر و PC  )

DTE                                      DTE                                                                   

 

 

( ارتباطات DTE - DCE  و DTE -  DTE )

اتصال 8051  به Rs232

در اين قسمت جزئيات اتصال فيزيكي 8051  به كانكتور Rs232  ارائه شده است. همانگونه كه قبلاً گفته شد استاندارد Rs232 با TTL  سازگار نيست بنابراين از راه اندازي همچون MAX232  براي تبادل سطوح و ولتاژ Rs232 به سطح TTL و بالعكس بايد استفاده شود.

 

پايه هاي TXD   , RXD  در 8051

8051 داراي دو پايه است كه خصوصاً براي ارسال و دريافت سريال داده بكار مي رود اين دو پايه TXD  و RXD  ناميده شود و بخشي از پورت 3  (P₃.1, P₃.0) مي باشند . پايه 11 از 8051 (P₃.1 ) به  TXD  و پايه10 (P_3.0  ) به RXD‌  اختصاص يافته است . اين پايه ها سازگار با TTL هستند . بنابر اين نياز به يك راه انداز خط دارند تا با Rs232  سازگار شوند چنين وسيله اي تراشه MAX232  مي باشد كه در زير مورد بحث قرار مي گيرد .

MAX232  :

MAX232  دو مجموعه راه انداز براي ارسال و دريافت داده دارد كه در شكل زير نشان داده شده است.

راه اندازهاي به كار رفته براي TXD ، T1  و T2  خوانده مي شوند در حالي كه راه اندازهاي RXD با R₂ , R₁  مشخص شده اند.

در بسياري از كاربردها تنها يكي از آنها به كار مي رود مثلاًT₁ :    و R₁ همراه با هم براي TXD و RXD در 8051 استفاده شده و مجموعه دوم بلا استفاده باقي مانده است. توجه كنيد كه راه انداز T1  در MAX232 داراي علائم T _lin  و T_lout به ترتيب در پايه هاي  11 و 14 مي باشد و پايه T _linدر سمت TTL  به TXD  ميكروكنترلر وصل است در حالي كه T_loutدر سمت Rs232  بوده و به پايه  RXD در كانكتور Rs232 DB   وصل مي باشد . خط راه انداز R1  داراي علامت R_lin  و R_lout  روي  شماره پايه هاي 12 , 13  مي باشد. R1in  ( پايه 12)  نيز در سمت TTL بوده و به پايه RXD از ميكروكنترلر متصل مي باشد .

MAX232 به چهار خازن از 1 تا  22  ميكروفاراد  نياز دارد بيشترين نوع مصرفي خازن  22  ميكروفاراد است يكي از مزاياي MAX232 اين است كه از منبع تغذيه +5^Vاستفاده مي كند كه مشابه ولتاژ براي 8051 است به بيان ديگر با يك منبع +5^Vمي توان 8051 و MAX232 را راه انداخت.

 

برنامه نويسي تبادل اطلاعات سريال در 8051

در اين قسمت مثالهاي تبادل اطلاعات سريال 8051  را مورد بحث قرار مي دهيم و نشان خواهيم داد كه چگونه آنها را براي ارسال و دريافت داده سريال برنامه نويسي كنيمما برتبادل اطلاعات سريال با پورت COM  در PC  تأكيد خواهيم كرد.

8051 داده را با ميزان باودهاي مختلفي بطور سريال ارسال و يادريافت  مي كند ميزان باود در 8051 قابل برنامه ريزي است . 

3 كار به كمك تايمر 1  انجام مي شود. وقتي كه از تايمر 1 براي تنظيم ميزان باود

استفاده شود بايد آنرا در مد 2 ، يعني 8 بيت را باركردن خودكار، برنامه ريزي كرد براي يافتن ميزان باودسازگار با PC بايد T1 را با مقادير جدول زير بار كنيد.

ميزان باود Pc

 

 

 

جدول مقادير ثبات TH1 تايمر 1 براي انواع باودها 

مقادير ثبات TH₁  تايمر براي انواع باودها

SBUF : يك ثبات 8 بيت است كه معمولاً در تبادل داده 8 . 51 به كارمي رود براي ارسال يك بايت داده  از طريق خط TXD  بايد آنرا در ثابت SBUF قرار داده به طور مشابه SBUF بايت داده  را هنگامي كه از خط RXD  واردمي شود هم نگه مي دارد. . و اين ثبات قابل دسترسي است.

ثبات كنترل سريال SCON .

ثبات  SCON يك ثبات 8 بيت است كه براي برنامه ريزي بيت شروع، بيت ختم و بيت هاي داده قاب و ديگر موارد استفاده مي شود .

 

جدول ثبات كنترل پورت سريال SCO

SM₁ , S به ترتيب بيت هاي D₆ , D₇  ثبات SCON  هستند اين دو بيت قاب بندي داده را با تعيين بيت در هر كاراكتر و بيت هاي شروع و ختم مشخص        مي كند .

مد 0 سريال

مد 1 سريال داده  8بيت  ، 1 بيت ختم ، 1 بيت شروع

مد  2 سريال

مد 3 سريال

از 4 مد سريال، فقط مد 1 براي ما مورد توجه است درثبات SCON  وقتي كد مد سريال 1 انتخاب مي شود. قاب بندي 8 بيت  ؛1بيت ختم و 1 بيت شروع است كه در نتيجه آنرا با پورت CoM  از PC  و سازگارها منطبق مي سازد  مهمتر از آن  مد سريال 1 اجازه مي دهد تا ميزان باود متغير بوده و بوسيله تايمر 1 از 8051  تنظيم مي گردد در مد سريال 1 براي هر كاراكتر جمعاً 10 بيت ارسال مي شود كه اولين بيت شروع به دنبال آن 8 بيت داده و نهايتاً 1 بيت ختم مي باشند.

REN : بيت REN ( فعال ساز در يافت ) بيت D₄  از ثبات SCON   است اين بيت SCON.₄  هم خوانده مي شود چون SCON  يك ثبات آدرس پذير بيتي است وقتي بيت REN بالا باشد اجازه مي دهد تا 8051 داده را از پايه RXD  در 8051 دريافت كند .  در نتيجه اگر بخواهيم داده را ارسال يا دريافت كنيم بايد REN، 1 باشد با REN=0 گيرنده غير فعال مي شود REN =1 يا =0REN به ترتيب با دستورات SETB SC. N ₄ و CLRSCON- 4حاصل مي شوند.

T_I : T_I ( ارسال وقفه ) بيت D₁  از ثبات SCON  است اين يك پرچم بسيار با اهميتي در ثبات SCON  است وقتي كه 8051 ارسال كاراكتر 8 بيتي را تمام مي كند. پرچم T_I را براي اعلام آمادگي در ارسال بايت بعدي بالا مي برد.  

R_I : ( در يافت وقفه) بيت D₀ از ثبات SCON  است اين بيت هم پرچم مهم ديگري از ثبات SCON  است وقتي كه 8051 داده سريال را از طريق RXD  دريافت مي كند  بيت هاي شروع و ختم را حذف و بايت باقميانده را در ثابت SBUF قرار مي دهد سپس بيت پرچم RI   را  به علامت دريافت داده بالا مي برد و بايد  قبل از محو شدن برداشته شود.

 

برنامه نويسي 8051 براي ارسال سريال داده

در برنامه نويسي 8051 براي ارسال سريال بايت هاي كاراكتر مراحل زير بايد اجرا شود.

1ـ ثبات TMOD  با مقدار 20 H بار شود كه به معني استفاده از تايمر 1 در مد 2 است.

2 ـ TH₁  با يكي از مقادير جدول ( مقادير ثبات  TH₁ تايمر 1 براي انواع باودها ) بار شود.

3 ـ ثبات SCON  با مقدار 50 H  بار ميشود كه مد سريال 1 است و در آن يك داده 8 بيتي با يك بيت شروع و يك بيت ختم قاب بندي مي شود.

4ـ TR₁ در 1 قرارداده ميشود تا تايمر 1 شروع شود.

5 ـ T_I  با دستور CLRT_I پاك  مي شود.

6 ـ بايت كاراكتر ارسالي در ثبات SBUF  نوشته مي شود.

7 ـ بيت پرچم T_Iبا دستور JNB TI , XX  رديابي مي شود تا ارسال كامل كاراكتر صورت گرفته باشد .

8 ـ براي ارسال كامل كاراكتر بعد به مرحله 5 برويد.

 

برنامه ريزي وقفه ها :

در اين قسمت ابتدا تفاوت بين سركشي و وقفه ها را بررسي مي كنيم سپس انواع وقفه هاي 8051  را توضيح مي دهيم. يك ميكروكنترلر مي تواند چندين دستگاه را سرويس بدهد. براي انجام آن دو راه وجود دارد: روش وقفه و روش سركشي در روش وقفه هر وقت وسيله به سرويس نياز داشته باشد. با ارسال يك سيگنال وقفه ميكروكنترلر را مطلع ميسازد ميكروكنترلر پس از دريافت سيگنال وقفه، هر كاري را كنار گذاشته و به وسيله سرويس مي دهد برنامه متعلق به وقفه، روال سرويس وقفه (    ISR) ناميده ميشود.

در روش سركشي ميكروكنترلر مرتباً وضعيت وسيله مورد نظر را رديابي مي كند. وقتي كه شرايط ايجاب كند سرويس را انجام مي دهد پس از آن به سراغ وسيله ديگر مي رود تا اينكه همه را سرويس دهد.

مهمترين دليل مزيت وقفه اين است كه روش سركشي وقت زيادي را در سركشي به وسايل و دستگاهاي كه نياز به سرويس ندارند تلف مي كند. پس براي جلوگيري از كند شدن عملكرد ميكروكنترلر از وقفه استفاده مي كنيم.

 

روال سرويس وقفه:

به ازاي هر وقفه، بايد روال سرويس وقفه (    ISR) وجود داشته باشد وقتي وقفه اي رخ مي دهد، ميكروكنترلر روال سرويس وقفه را اجرا مي كند. به ازاي هر وقفه بايد مكان ثابتي در حافظه تعريف شود تا آدرس     ISRرا نگه دارد مجموعة حافظه هاي كنار گذاشته شده براي نكه داري آدرس هاي     ISR، جدول بردار وقفه نام دارد.

 

 

 

 

جدول ص 182 جدول بردار وقفه

جدول بردار وقفه براي 8051  

 

مراحل اجراي يك وقفه :

پس از فعال شدن وقفه، ميكروكنترلر وارد مراحل زير ميشود.

1 ـ اجراي دستور جاري را پايان مي دهد و آدرس دستور بعدي (PC ) را در پشته ذخيره مي كند .

2 ـ وضعيت جاري همه وقفه هاي دروني را نيز ذخيره مي نمايد . ( نه در پشته )

3 ـ به مكان معيني از حافظه به نام جدول بردار وقفه كه آدرس روال سرويس وقفه را نگه مي دارد  پرش مي كند.

4 ـ  ميكروكنترلر آدرس ISR  را از جدول بردار وقفه بدست آورده و به آن پرش مي كند آنگاه شروع به اجراي زير روال سرويس وقفه مي كند. تا به آخرين دستور كه RETI  است برسد.

5 ـ پس از اجراي دستور  RETI ميكروكنترلر به مكاني كه در آن وقفه را دريافت كرده بود باز مي گردد . ابتدا آدرس  شمارنده برنامه را از پشته با برداشت از دو بايت بالا پشته بازيافت مي كند و به PC ، مي فرستد . سپس شروع به اجراي برنامه از آن آدرس مي نمايد.

 

شش وقفه در 8051

1 ـ Reset   ، قتي كه پايه ريست فعال شود 8051 به آدرس 0000  پرش مي كند .

2 ـ دو وقفه براي تايمرها كنار گذاشته شده است يكي براي تايمر 0 و ديگري براي تايمر 1 مكان حافظه 001 BH , 000 B H

3 ـ دو وقفه براي وقفه هاي سخت افزاري بيروني كنار گذاشته شده اند.

پايه هاي  شماره 12 و 13 در پورت 3 به ترتيب براي وقفه هاي سخت افزاري       INT₁ ,  INT₀  مي باشند.

4 ـ تبادل داده سريال داراي وقفه اي است كه متعلق به ارسال و دريافت مي باشد.

 

فعال سازي و غير فعال سازي وقفه:

پس از ريست، همه وقفه ها غير فعال مي شوند و براي اينكه فعال شوند بايد وقفه ها را با نرم افزار فعال كرد  ثباتي  به نام فعال سازي وقفه،  I E  مسئول اين توانا سازي و ناتوان كردن وقفه ها است .

شكل زير ثبات IE را نشان مي دهد كه يك ثابت آدرس پذيري بيتي است.

D₀                                                                                                                                                                           D₇

 

EA           IE₀₇                   اگر EA=0  باشد هيچ وقفه اي تصديق نمي شود . اگر EA= 1 باشد هر وقفه اي

جداگانه با تنظيم بيت مربوطه اش فعال يا غير فعال مي گردد.

             - -  IE.6                         پياده سازي نشده و براي آينده رزرو شده است

ET_Z                                                  IE.5وقفه سر ريز تايمر 2 رافعال يا غير فعال مي نمايد .

ES                        IE.4                          وقفه پورت سريال را فعال يا غير فعال مي كند .

ET₁                                          IE.3       وقفه سرريز تايمر 1 را فعال يا غير فعال مي كند .

EX₁                                           IE.2      وقفه 1 بيروني را فعال يا غير فعال مي نمايد .

ET₀                                           IE.1      وقفه سرريز تايمر صفر را فعال يا غير فعال مي نمايد .

EX_{0                                                                   ­}IE.0      وقفه صفر بيروني را فعال يا غير فعال مي كند .

ثبات IE   ( فعال ساز و قفه )

 

مراحل فعال سازي يك وقفه:

براي فعال كردن يك وقفه مراحل زير اجرا مي گردد.

1 ـ بيتD ₇ از ثابتI E  (EA )   بايد به سطح بالا برده شود تا بقيه ثباتها فعال گردد.

2 ـ اگر EA=1  باشد، وقفه ها فعال شده و هنگامي كه بيت هاي مربوطه به هر وقفه در IE  فعال گردد به آن وقفه پاسخ داده خواهد شد اگر  EA =0 باشد به هيچ وقفه اي پاسخ داده نميشود حتي اگر بيت هاي مربوطه  IEدر سطح بالا باشند.

برنامه نويسي وقفه هاي سخت افزاي بيروني

8051  داراي دو وقفه سخت افزاري بيروني است پايه 12 و پايه 13 از 8051 كه براي INT₁ , INT₀  در نظر گرفته شده اند، براي وقفه اي سخت افزاري به كار رفته اند با فعال شدن اين پايه ها 8051 تحت هر وضعيتي وقفه يافته و به جدول بردار وقفه براي اجراي روال سرويس وقفه پرش مي كند. در اين بخش اين دو وقفه سخت افزاري بيروني براي 8051 را بررسي مي كنيم .

براي وقفه هاي سخت افزاري بيروني دو سطح فعال شدن وجود دارد.

1 ـ حساس به سطح ـ 2  حساس به لبه

 

وقفه حساس به سطح :

در مد حساس به سطح، معمولاً پايه هاي  INT ₁ , INT₀  در سطح بالا هستند. و اگر يك سيگنال سطح پايين به آنها اعمال شود وقفه را فعال مي كند.

وقفه هاي حساس به لبه : همانطور كه ملاحظه شد پس از Reset  8051 ، وقفه هاي INT ₁ , INT₀حساس به سطح خواهد شد براي تبديل آنها به نوع حساس به لبه بايد بيتهاي ثبات TCON   را برنامه نويسي كنيم . ثبات TCoN  همراه با ديگر چيزها، بيت هاي پرچم IT1 , IT0  كه تعيين كننده وقفه حساس به سطح يا لبه هستند را نگه مي دارد.

IT1 , IT0  به ترتيب بيت هاي D2 , D0  از ثبات TCoN هستند.

ثبات TCoN از نوع آدرس پذير بيتي است . پس از ريست هر دو IT1 , IT0 در منطق صفر هستند. به اين معني كه وقفه هاي سخت افزاري پايه هاي  INT1 , INT0  به سطح حساس هستند با بالا بردن . بيت هاي IT1 , IT0 كه با  دستوراتي چون    SET  B  TcoN .2 , SET  B TCON.oانجام مي شود وقفه هاي سخت افزاري بيروني INT1 , INT0 سيگنال هاي حساس به لبه خواهند شد.

 

 

 

D₀                                                                                                                                                                           D₇

 

 

TF₁     TCON.7 پرچم سرريز تايمر 1 . هنگام سرريز تايمر / شمارنده 1 به طور سخت افزاري 1 مي شود . با هدايت پردازنده به روال سرويس وقفه اين بيت پاك مي شود .

TR₁     TCON.6 بيت كنترل راندمان تايمر 1 به طور نرم افزاري نشانده / پاك مي شود تا تايمر / شمارنده 1 را روشن / خاموش كند .

TF₀     TCON.5  پرچم سرريز تايمرصفر

TR₀     TCON.4 بيت كنترل راندن تايمر صفر

IE₁     TCON.3 پرچم لبه وقفه بيروني به وسيله CPU هنگام تشخيص لبه وقفه بيروني ( گذر H به L ) نشانده مي شود . وقتي كه وقفه پردازش شد به وسيله CPU  پاك مي گردد .

IT₁     TCON.2 بيت كنترل بايت وقفه 1 ‌به صورت نرم افزاري نشانده / پاك مي شود تا حساسيت به لبه پايين رونده / سطح پايين وقفه بيروني را مشخص نمايد .

IE₀    TCON.1 پرچم لبه وقفه بيروني صفر . هنگام تشخيص لبه (H به L ) به وسيله CPU  نشانده مي شود .

IT₀    TCON.O بيت كنترل بابت وقفه صفر

( تايمر شمارنده ) ثبات ( بيت آدرس پذير )

 

 

( تايمر شمارنده ) ثابت ( بيت آدرس پذير )

 

توضيح راجع به سخت افزار سيستم:

قطعات مورد نياز :

آي سي 8951

آي سي LM324

آي سي MAX232

آي سي 7404

رگولاتور 7805

ـ گيرنده فرستنده نوري

ـ ترانزيستور C945 2 عدد

ـ ديود 4148

ـ BUZZER

ـ كريستال 12MHz

ـRs232 ( سوكت )

ـ مقاومتها و خازنهاي متفاوت كه در شكل شماتيك واضح است

ـ يك كليد  فشاري براي ريست .

حال به توضيح مختصري در ارتباط با سخت افزار سيستم مي پردازيم . 

در حالت عادي كه حائلي  بين فرستنده و گيرنده  وجود ندارد.

ديود با ياس ^V 6/0 دارد و ترانزيستور off  است و LM 324  كه يك مدار مقايسه گر اكتيولو است غيرفعال است زيراولتاژ پايه مثبت آن از ولتاژپايه منفي آن  بزرگتر است پس مقايسه گر در حالت غير فعال است.

به محض  قرار گرفتن حائل، ديود خاموش مي شود  ترانزيستور  روش مي شود و ولتاژ پايه منفي از  پايه  مثبت بزرگتر مي شود و مدار مقايسه گر، فعال مي شود.      ( اطلاعات در مورد آي سيLM 324  در ضميمه موجود است.

همچنانكه در بخشهاي قبل توضيح داده شد آي سي MAX232 براي برابري سطوح ولتاژ بين ميكروكنترلر 8051 و پورت سريال است كه توضيحات لازم داده شده است و در ضمن اطلاعات بيشتر در مورد ساختار IC   در قسمت ضميمه وجود دارد.

آي سي  7404 براي احتياط در سر راه BUZZER قرار گرفته است كه جريان زيادي كشيده نشود BUZZER  فقط هنگامي فعال مي شود كه حائلي بين فرستنده و گيرنده قرار گيرد و ورودي آن از پورت 1 ميكروكنترلر 8051  است .

طرز اسمبل كردن اين سخت افزار و چيدن مقاومتها و خازنها، مربوط به راه اندازي IC    هاي فوق است كه در بخشهاي قبلي و در ضميمه اجمالاً توضيح داده شده است.

 

توضيح راجع به نرم افزار سيستم :

لازم به توضيح است كه دستگاه باركد خوان براي ارسال اطلاعات به P C  به صورت سريال نياز به دو نرم افزار دارد.

ـ يك نرم افزار كه همان اسمبلي 8051  است كه براي راه اندازي آي سي 8051 مورد نياز است .

ـ نرم افزار دوم مربوط به مچ كردن بين P C  و ميكروكنترلر است كه در اين جا از نرم افزار وپژوال C استفاده گرديده است.

در مورد نرم افزار اسمبلي 8051 ساختار كلي آن به طور مفصل در بحث ميكروكنترلر عنوان گرده ايد اينك به بررسي جزيياتي مختصر از اين برنامه مي پردازيم . همانطور كه در مقدمه نيز عنوان شد به دليل يافت نشدن با كس رفلكسي، ساخت دستگاه باركد خوان را به روش عبوري مد نظر قرار داديم .

كه اين روش مستلزم آن بود كه كارتهاي باركد را نيز خود تعريف كنيم.

كه در اين قسمت براي ساخت كارتها از يك قطعه ترنس پرنت استفاده كرديم و روي آن نوارهاي مشكي را پرينت گرفتيم .

منطق دستگاه به اين صورت است كه در حالت عادي كه حايلي ما بين فرستنده گيرنده نوري نيست . اين منطق يك  است به محض قرار گرفتن حايل اين منطق صفر مي شود و در ضمن هنگامي كه شكافهاي روشن بين گيرنده و فرستنده نوري قرار مي گيرد باز هم منطق دستگاه يك است پس در دو حالت منطق دستگاه يك است 1 هنگامي كه حايلي بين فرستنده و گيرنده وجود ندارد و 2 هنگامي كه شكافهاي روشن ما بين فرستنده و گيرنده قرار مي گيرد.

پس از پي بردن  به اين منطق به سراغ قسمتهاي ديگر دستگاه مي رويم .

كارتها از يك سمت با شكافهاي مشكي نازك شروع مي شوند و از سمت ديگر با شكافهاي مشكي پهن شروع مي شوند .

دومين منطق برنامه اين است كه طريقه كشيدن صحيح كارت از سمت شكافهاي مشكي نازك است اگر از سمت شكافهاي مشكي پهن كشيده شود كدخوانده نميشود.

كه اين قسمت در برنامه با مقايسه گر 255 ^H  مشخص گرديده است.

مي دانيم فضاي RAM  همه منظوره از 30^H  تا 7F^H  است كه ما در اين برنامه از  30^H  تا 41^H را استفاده كرده ايم .

و از خانه^H  25 راي كد گذاري استفاده كرده ايم .

قسمت اصلي و مهم برنامه ، قسمت كد خواني است كه اعداد تريس شده در RAM  همه منظوره قرار مي گيرند آنگاه عدد موجود در اولين بايت را دو برابر مي كنيم در خانه  R₅   قرار مي دهيم . آنگاه اين عدد موجود درR 5   را به عنوان بيس تلقي كرده و خانه هاي بالاي  RAM   را يكي يكي از آن كم كرده اگر كري ايجاد نكرد صفر و اگر ايجاد كرد 1 و اين صفر و يك ها را در  خانه     25^H ذخيره مي كنيم  كه همان كد كارت است.

لازم به توضيح است كه منطق 2 برابر كردن به وسيله روش سعي و خطا بدست  آمده است . قسمت بعدي برنامه تبادل كاراكتر ها بين P C  و ميكرواست .

ميكرو 5 كاراكتر e , d , c, b , a  را مي فرستد و P C دو كاراكترu , q  را مي فرستد .

كاراكتر q اي را كه PC مي فرستد براي تست است كه آيا ارتباط برقرار است يا نه.

و كاراكتر u  را مي فرستد اين كه ميكرو كد ذخيره شده در خويش را براي P C  بفرستد. و كاراكترهاي e , d , c, b , a ارسالي از ميكرو نيز به مفهوم  رابطه يا عدم رابطه بين P C و ميكرو است.

نرم افزار دوم كه به كمك C‌نوشته شده است به منظور مچ كردن بين PC  و ميكرو است .

و مهمترين تابعي كه در اينجا مورد استفاده قرار گرفته است تابع bioscom است . اين تابع وظيفه مهم مچينگ را به عهده دارد .

تابع ديگر status  است كه لود عدد 16 بيتي است . كه ما فقط از بيت DATA Ready آن استفاده كرديم وبقيه را ماكس كرديم .

Vegaf Come كه تابعي فارسي ساز است .

Home  : شكل ساز است

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بررسي چكونگي عملكرد سيستم

باركد خوان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 25 اسفند 1393 ساعت: 0:59 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره دستگاه باركد خوان,تحقیق درباره اتصال دستگاه باركد خوان,تحقیق درباره بررسي چكونگي عملكرد سيستم باركد خوان,

 

 

• پـيـشـگفتـــــــــار

•  
•  
•  
• با پيشرفت فن آوري و افزايش توان بشر در مهار كردن نيروي فوق العاده اي كه در رويايي با قوانين طبيعت با آن مواجه مي‌شود نسل جديد را بيش از گذشته ملزم به فراگيري علوم و فنون روز نموده است. بشر از دير باز به دلايل مختلف نياز به برقراري ارتباط با همنوعان خويش داشته است. از جمله دلايلي كه براي برقراري ارتباط با ديگران در خود سراغ داريم،‌ نيازي است كه گاها براي خروج از عالم تنهايي و يافتن يك همنوع براي تبادل اميال و آرزوهاي دروني به سراغمان مي‌آيد. البته مي‌توان گفت تمامي جنبه‌هاي زندگي بشر به نوعي با برقراري ارتباط با ديگران عجين شده است. از آنجا كه با برقراري ارتباط با ديگران مي‌توان به اطلاعات دسترسي پيدا نمود و مشخصا براي يافتن روشهاي تهيه ادامه اعمال حياتي مختلف به اطلاعات نياز داريم،‌ مي‌توان گفت مهمترين ركن و پايه اساسي زندگي بشر برقراري ارتباط با طبيعت و از جمله برقراري ارتباط با همنوعان خويش است.
•  
•  
• فـصـــل اول  :
•  

• مفاهيم پايه‌اي اينترنت و وب

•  

• شبكه چيست ؟

•  
•            به زباني ساده مي‌توان گفت كه : شبكه (network) از مرتبط ساختن دو يا چند كامپيوتر با بكديگر به وجود مي‌آيد. فكر اوليه مرتبط ساختن كامپيوترها به يكديگر به سالها قبل بر مي‌گردد ولي هم اكنون استفاده از شبكه و كاربردهاي آن ابعادي بسيار گسترده يافته است.
•  
•            به هر حال كامپيوتر مستقل در شبكه،‌گره (node) مي‌گويند. گره شبكه مي‌تواند يك كامپيوتر شخصي (P.C) و يا يك كامپيوتر بسيار بزرگ باشد.
• شبكه‌ها به سه دسته كلي و عمومي تقسيم مي‌شوند :
• الف )‌ شبكه هاي محلي LAN  (  Local Area Network) 
• ب )‌ شبكه هاي شهري MAN (  Metropolitan Area Network) 
• ج )‌ شبكه هاي گسترده WAN (  Wide Area Network) 
•  
•            شبكه‌هاي ذكر شده در هر رده‌اي كه باشند، مي‌توانند ضمن حفظ هويت خود به يكديگر نيز متصل شوند كه به اين نوع ارتباط تركيب شبكه‌ها ( Internetworking ) گفته مي‌شود.
•  
•            براي تبادل اطلاعات بين شبكه‌هاي مختلف كه احيانا هر يك از آنها قراردادها و ساختارهاي متفاوتي دارند، در دو طرف كامپيوترهايي قرار مي‌گيرند كه وظيفه ترجمه مبادلات را بر عهده دارند به اين قبيل كامپيوترها دروازه ( Gateway ) مي‌گويند.
•  
•  
•            اگر چه عمده‌ترين نوع شبه‌ها سه مورد عنوان شده در فوق مي‌باشند، ولي دو نوع ديگر از شبكه نيز وجود دارند كه به يكي از آنها خيلي كوچك است. ( Tiny Area Network ) TAN و به ديگري ( Compus Area Network ) گفته مي‌شود.
•  

• اينترنت چيست ؟

•  
•            اكنون كه كلياتي از شبكه‌هاي كامپيوتري را فرا گرفتيم جا دارد تـا بـه خــود اينترنت بپردازيم.
•  
•            اينترنت اتصالي جهاني كامپيوترها و شبكه‌هاي كامپيوتري به يكديگر است به عبارت ديگر اينترنت شبكه استاني مي‌باشد.
• در جايي خواندم كه اينترنت را با اختراع چاپ مقايسه مي‌كرد و در جايي ديگر از اينترنت بعنوان بزرگترين و مهمترين موفقيت بشر در تاريخ ياد شده است. من فكر مي‌كنم جملات فوق اغراق آمير نيستند، هم اكنون ما بشريت با پديده‌اي روبه‌رو هستيم كه ميلونها انسان به وسيله ميلونها كامپيوتر با يكديگر در تماس هستند و در عين حال كليه منابع و اطلاعات و دانش خود را به اشتراك گذاشته‌اند. تصور كنيد اينترنت امكاني است بسيار بسيار وسيع كه هر شخص بسته به علاقه و هدف خود مي‌تواند از اين منبع عظيم بزرگترين استفاده‌ها را در كمترين زمان داشته باشد
•  
•  
•  
• از جـمـلـه :
•  
• ـ مي‌توان اطلاعات را با سرعت زياد رد و بدل نمود.
• ـ‌ مي‌توان از اطلاعات جهاني در شكل‌هاي مختلف استفاده كرد.
• ـ مي‌توان در موضوعات مختلف با افراد كارشناس تبادل نظر نمود.
• ـ مي‌توان به آرشيوهاي اطلاعاتي دانشگاهها، مراكز دولتي و غير دولتي دسترسي داشت.
•  
•  
• تـاريـخچه اينترنت :
•  
•            اولين رگه‌هاي حيات اينترنت را مي‌توان از سال 1950 ميلادي رديابي كرد. در اين سالها شوروي سابق اسپوت نيك (Sputink) را به فضا پرتاب كرد و درست در همين موقع بود كه آمريكا به فكر تاسيس آژانسي به نـام آريا ؟ افتاد تا پروژه‌هاي فضايي خود را به دقت دنبال نمايد.
•  
• براي دركي بهتر از چگونگي شكل گيري اينترنت مروري سريع از فرازهاي مهم آن ما را ياري خواهد نمود.
•  
• آژانس ARPA در سال 1966 به ارپانت (ARPANET) تغيير نام داد.
• اولين ارتباط جهاني با آرپانت در سال 1973 از طريق لندن برقرار گرديد و در سال 1976 E_mail بوسيله ملكه انگلستان به آمريكا مخابره شد.
•  
• در سال 1982 پروتكل TCP/IP به عنوان پروتكل استاندارد توسط ARPANET بنيانگذاري گرديد. ( در اين سال تعداد كامپيوترهاي ميزبان 1000 دستگاه )
•  
• در سال 1989 DNS  ؟ يا سيستم نامگذاري در اينترنت معرفي گرديد.
•  
• در سـال 1989 تعداد گـره‌هاي ارتباط يافته بـه همديگر در سطح جهاني بـه حدود        100 هـزار مي‌رسيد.
• در سال 1990 عملا چيزي به نام ARPANET وجود نداشت و از اين به بعد بود كه اينترنت به معناي واقعي شكل گرفت.
•  
• در سال 1991 يكي از مهمترين علل محبوبيت اينترنت رخ داد و آن ظهور سرويس WWW     ( Word Wide Web ) بود.
•  
• در سال 1992 تعداد كامپيوترهاي اتصال يافته به اينترنت در حدود 1000000 دستگاه بود. در خلال همين سالها كشورها، يكي پس از ديگري با عناوين مختلف و                      كوتاه عضو مي‌گرديدند.
•  
• در سال 1993 سرويس راديويي بر روي اينترنت آغاز گرديد و تعداد كامپيوترهاي ميزبان از مرز 2000000 دستگاه مي‌گذرد.
•  
• در سال 1994 كه مصادف با بيست و پنجمين سال تولد اينترنت است، اعلام مي‌گردد اينترنت حاوي اطلاعاتي در حدود 10 تريليون بايت مي‌باشد. هم اكنون هر كسي از هر كجاي دنيا مي‌تواند به اينترنت وصل شود.
•  
• در سال 1995 واتيكان به همراه بسياري ديگر از كشورها به اينترنت مي‌پيوندد.
•  
• در 17 ژانويه سال 1996 نخست وزير مالزي و ياسر عرفات و نخست وزير فيليپين به مدت 10 دقيقه مذاكرات زنده‌اي بر روي اينترنت انجام مي‌دهند ( Net meeting ).
•  
• تعداد كل كامپيوترهاي ميزبان در اينترنت از مرز 12000000 دستگاه مي‌گذرد.
•  
• در سال 1997 بيست كشور ديگر به اينترنت مي‌پيوندند.
•  
• در سال 1998 استفاده از تمبر الكترونيك بر روي نامه‌ها و بسته‌هاي پستي متداول مي‌شود و پيشرفت با قدرت شگرف همچنان ادامه دارد.
•  
•  
• خـدمـات اينترنـت :
•  
•            از آنجاييكه خدمات اينترنت بسيار زياد و متنوع است شايد نتوان يك طبقه‌بندي جامع و كلي از آن ارائه نمود، ولي به هر جهت مي‌توان عمده‌ترين عناوين آن را به شكل زير خلاصه كرد.
•  
• آموزش              Education           سرگرمي                          Entertainment
• اخبار               News                             سلامتي و بهداشت            IieaIth
• ارتباط            Commnuicate                   علوم                                Science
• اقتصاد                    ance             گشت و گذار در جهان          Around the word
• تفريح و بازي   Fun & Games          منابع                                Refernce
• تاريخ             History                            ورزش                     Sports
• سفر             Traveling                هنر                                  Art    
• سياست        Politics
•  
• حال اگربخواهيم‌كليه‌سرويسهاي يادشده رابازهم خلاصه‌تر كنيم در5 مورد طبقه‌بندي مي‌شوند :
•  
• 1-     تبادل نظر و برقراري ارتباط مانند ارتباط پستي
• 2-     مطالعه بولتن‌هاي تخصصي، مجلات، مستندات و …
• 3-     گشت و گذار در دنياي وسيع اطلاعات با استفاده از مرور كردن
• 4-     منتقل نمودن پرونده‌ها از يك جا به جاي ديگر
• 5-     دسترسي به اطلاعات دست اول دانشگاهها و مراكز علمي و ساير موسسات
•  
• معادلهاي واقعي و عملي موارد فوق در اينترنت عبارتند از :
•  
• 1-     پست الكترونيك يا E-mail
• 2-     گروههاي هم علاقه يا usenet
• 3-     تار چهان گستر WWW
• 4-     انتقال پرونده يا ftp
• 5-     پردازش از راه دور يا Telnet
•  
•            آخرين آماري كه در ماههاي پاياني در سال 1998 منتشر گرديد حكايت از آن داشت كه E-mail  پرطرفدارترين سرويس عملي و محبوب اينترنت است، چرا كه به وسيله آن مي‌توان پيامها و نامه‌ها، تصاوير و اصوات و برنامه‌هاي كامپيوتري و غيره را به وسيله اينترنت در قالب سرويس E-mail  گنجاند و ارسال نمود. آمار ياد شده حاكي از اين است كه 72% از افرادي كه با اينترنت سر و كار دارند از خدمات E-mail  بهره‌مند هستند.
•  
• 3D mile
•  
• Alta Vista Emil
•  
• Maximal
•  
• Bellsouth Web Mail Service
•  
• Conk mail
•  
• Cool mail
•  
• Doghouse
•  
• Dora mail
•  
• Flash mail
•  
• Free stamp
•  
• Hot mail
•  
• Joy mail
•  
•  

• براي اتصال به اينترنت به چه امكاناتي نيازمند هستيم ؟

•  
•            براي اينكه هر شخصي قادر باشد تا به اينترنت وصل شده و از امكانات آن بهره‌مند گردد، به تجهيزات سخت افزاري ويژه‌اي نياز دارد كه در حال حاضر تهيه آن چندان دشوار و        پيچيده نيست.
•  
• 1-     يك دستگاه كامپيوتر شخصي (P.C)
• 2-     يك دستگاه مودم (Modem)
• 3-     يك خط تلفن (Phone Line)
• 4-     سيستم عامل (ترجيحا windows) كه بر روي P.C نصب شده باشد.
• 5-     يك مرورگر (Browser) به عنوان نرم افزار واسط براي ارتباط با اينترنت
• 6-     در اختيار داشتن سرويس ارتباطي (Account) يا ارتباط با يك موسسه ارائه دهنده   سرويس اينترنت (ISP)
•  
•  
•  
•  
•  
• امنيت اطلاعات در اينترنت :
•  
•            يكي از مسائل مهم در رد و بدل كردن اطلاعات در محيط اينترنت، امنيت مي‌باشد، يعني از آنجايي كه بسياري از سازمانها و موسسات و حتي ارگانهاي دولتي مجبور هستند از اينترنت براي جابجايي و گرفتن  و دادن اطلاعات استفاده نمايند، ضريب اطمينان بالا در امنيت اطلاعات بخودي خود موضوع بسيار مهمي شده است.
•  
•  
• امنيت اطلاعات در اينترنت به طور كلي به سه بخش عمده تقسيم مي‌شود :
•  
• 1-     جلوگيري از دسترسي افراد به برخي از اطلاعات يا ديواره‌هاي آتش (fir walls)
• 2-     غير قابل استفاده نمودن اطلاعات براي غير (Encryption)
• 3-     اطمينان يافتن از رسيدن اطلاعات به مقصد (Digital signature)
• صفحه اول يا صفحه اصلي              HOME   PAGE
•  
•  
•            همانطور كه مي‌دانيم، ميليونها سايت كامپيوتري در اينترنت موجود است كه هر يك از آنها مي‌توانند به وسيله طراحي خاصي در WWW حضور داشته باشند، بنابراين به اولين صفحه‌اي كه كاربران را به سايت مزبور راهنمايي مي‌كند Home page  گفته مي‌شود.
• معمولا براي دستيابي به يك Home page  مي‌توان از يك مرورگر طبق آدرس مشخصي استفاده نمود. براي مثال مي‌توان از موتور جستجوي yahoo  نام برد.
•  
•  
• براي ورود به yahoo  مي‌بايست از طريق home page عمل نمود، لذا از آدرس زير استفاده مي‌كنيم تا وارد صفحه اول يا صفحه اصلي yahoo  شويم : http://www.yahoo.com
•  
•  
• يا به عنوان مثالي ديگر مي‌توان با آدرس زير وارد صفحه اصلي يا home page  خبرگزاري مشهور CNN  گرديد :
• http://www.cnn.com
•  
•  
•  
•  
•  
• HTTP                    ( Hyper Text Transfer Protocol  )
•  
• http  پروتكلي است براي اجراي برنامه‌هايي از قبيل موارد زير بر روي www
•  
• ـ برنامه‌هاي متني (Text)
• ـ برنامه‌هاي گرافيكي (graphic)
• ـ برنامه‌هاي تصويري (images)
•  
•  

•  

•  

•  

•  

•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  

• تجارت الكترونيكي در ايران

•  
•  
• 1-    تاريخچه تجارت الكترونيكي در ايران :
•  
• موضوع تجارت الكترونيك در ايران از سال 1373 به طور جدي مطرح شد. نخستين اقدامي كه در اين زمينه انجام شد، مطالعه روي طراحي و راه‌اندازي شبكه جامع اطلاع رساني بازرگاني به منظور ايجاد تسهيلاتي در امور تجاري بود كه در واقع زمينه اطلاع رساني تجارت الكترونيكي را فراهم آورد، به همين منظور شبكه اطلاع رساني بازرگاني مبتني بر وب به نام شبكه نقطه تجاري ايران و شبكه آگاهتر بازرگاني راه‌اندازي گرديده‌اند.
•  
• 2-    هدف از توسعه و پيشبرد تجارت الكترونيك در ايران :
•  
• در حال حاضر با گسترده شدن شبكه اينترنت و توسعه عمليات تجاري و امكان انجام اين عمليات روي شبكه جهاني اينترنت، بسياري از هزينه‌هاي تجاري كاهش يافته است. از اين رو اگر بتوان زمينه را فراهم نمائيم تا موسسات اقتصادي و تجار و بازرگانان كشورمان عمليات تجاري خود را در بخشهاي مختلف از طريق شبكه‌هاي الكترونيكي و اينترنتي انجام دهند، حجم بسياري از هزينه‌ها كاسته خواهد شد و سرعت در عمليات زياد مي‌شود.
•  
•  
• 3- توجيه اقتصادي راه‌اندازي تجارت الكترونيك در كشور :
•  
• الف) منافع :
•  
•  
•            تجارت الكترونيكي بعنوان عاملي براي كاهش مصرف منابع بيش از آنكه براي كشورهاي توسعه يافته مفيد باشد براي ما مفيد است و عدم استفاده از آن موجب شكاف بين كشورهاي در حال توسعه و توسعه نيافته در عصر الكترونيك خواهد شد. استفاده نكردن از تجارت الكترونيك در واقع تهديدي براي كشور محسوب مي‌شود، زيرا سالانه مقاديري از منابع ملي صرف عمليات تجاري و بازرگاني مي‌گردد كه با استفاده از راهكارهاي جديد مي‌توان ضمن صرفه‌جويي منابع بدست آمده آنها را در محلهاي مناسب ديگري صرف كرد.
• تجارت الكترونيك كليد صادرات كشورهاي در حال توسعه در دوره آينده به شمار مي‌رود، بنابراين ضروري است هر چه سريعتر در جهت ايجاد و توسعه يك پايگاه مناسب كه به اين كشورها اجازه تحرك آزادانه در اين زمينه و بهره‌گيري از مزايا و فوايد تجارت الكترونيك بعنوان يك شيوه منحصر به فرد و بي‌سابقه براي دسترسي همزمان به تمامي بازارهاي جهاني با كمترين هزينه معرفي شده است بدهد اقدام شود.
•  
•  
•            راه‌اندازي و بكارگيري تجارت الكترونيك در كشور و بستر سازي براي گسترش آن بازار فروش ما را به محدوده‌اي به وسعت اينترنت توسعه خواهد داد. در نتيجه عامل مهمي براي توسعه صادرات و جهش صادراتي خواهد گرديد. راه‌اندازي تجارت الكترونيك به لحاظ كاهش هزينه‌هاي مبادلات و سرعت بخشيدن به انجام مبادله، تقويت موضع رقابتي كشور در جهان و بهره‌گيري از فرصت زود گذر در عرصه صادرات و حتي خريد به موقع كالا از خارج از كشور داراي منافع متعددي در زمينه كـاهش هزينه‌ها و افـزايش صـادرات و اشتغـال تـوليد است.
•  
•  
•  
• ب) هزينه :
•  
•            طبق پيش‌بيني‌هاي به عمل آمده راه‌اندازي تجارت الكترونيكي در كشور در طول سالهاي برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ايران حدود 210 ميليارد ريال هزينه در بر خواهد داشت كه از ارقام ارائه شده در جدول بسيار كمتر است. بنابراين اجراي اين طرح داراي توجيه اقتصادي بسيار قويست و هزينه‌هاي مصروفه در همان سال اول برنامه به سرعت مستهلك خواهد شد.
•  

 

 

شــرح

1378 ( سال مبنا )

1379

1380

1381

1382

1383

جمع سالهاي برنامه سوم

 

 

توليد ناخالص داخلي

7/416

3/508

2/602

6/756

1/923

2/1126

ـ

 

 

حجم مبادلات

4/833

6/1016

4/1240

2/1513

2/1846

4/2252

ـ

 

 

درصد صرفه‌جويي

ـ

5/2

5/2

5/2

5/2

5/2

ـ

 

 

ارزش صرفه‌جويي در كل اقتصاد

ـ

41/25

31

8/37

1/46

3/56

6/196

 

 

ارزش‌صرفه‌جويي‌درتجارت خارجي

ـ

62/7

3/9

34/11

83/13

89/16

98/58

 

•  
• ميزان صرفه‌جويي حاصل از الكترونيك شدن مبادلات در اقتصاد كشور در تجارت خارجي
•  
•  
• ج) موانع و چالشها :
•  
•            راه‌اندازي و گسترش تجارت الكترونيكي در كشور با موانع و چالشهايي به شرح زير رو به رو مي‌باشد :
•  
• 1-     فقدان زمينه‌هاي حقوقي لازم براي استفاده از تجارت الكترونيكي از قبيل عدم مقبوليت اسناد و امضاهاي الكترونيكي در قوانين و مقررات جاري كشور
• 2-     نبود سيستم انتقال الكترونيكي وجوه و كارتهاي اعتباري
• 3-     محدوديت خطوط ارتباطي و سرعت پايين آنها در انتقال داده‌هاي الكترونيكي
• 4-     نبود شبكه اصلي تجارت الكترونيكي در كشور و سخت افزار و نرم افزار مربوط به آن
• 5-     عدم اطلاع كافي موسسات بزرگ و كوچك داخلي از تجارت الكترونيكي و مزاياي آن
• 6-     هزينه اوليه نسبتا بالاي استفاده از تجارت الكترونيكي در شركتهاي دولتي و خصوصي به ويژه براي موسسات كوچك و نبود انگيزه لازم در آنها براي استفاده از اين روش
• 7-     كمبود دانش و فرهنگ استفاده از تجارت الكترونيكي و شبكه اينترنت
• 8-     لزوم حمايت از حقوق مصرف كنندگان در تجارت الكترونيكي
• 9-     حقوق گمركي و ماليتهاي قابل وصول از تجارت الكترونيكي
• 10- تامين امنيت لازم براي انجام مبادلات الكترونيكي و محرمانه ماندن اطلاعات مربوطه
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
• د) نتيجه گيري :
•  
•  
•            كشورهاي در حال توسعه بايستي افق نگرش را به فراتر از شيوه‌هاي سنتي تجارت گسترش دهند، آنچه به يقين مي‌توان گفت اين است كه چنانچه كشوري به هر علت نتواند به اين موج شتابان و فراگير بپيوندد، در آينده‌اي نه چندان دور در صحنه رقابت   بين المللي به حاشيه رانده خواهد شد و بسياري از فرصتهاي كسب و كار را به سود ديگران از دست خواهد داد.
•  
•            بدون ترديد در كشور ما كه تجارت خارجي به ويژه در راستاي جهش در صادرات كالاهاي غير نفتي، ابزار دستيابي به رشد بالاتر اقتصادي و كمك به توسعه پايدار به شمار مي‌آيد، بهره‌گيري خردمندانه از فن‌آوري تجارت الكترونيكي مي‌تواند ما را در بهبود كارايي تجاري و حضور فعالتر در عرصه تجارت بين المللي ياري داده و به تقويت جايگاه جمهوري اسلامي ايران در بازارهاي منطقه‌اي و جهاني كمك كند.  
•  
•  

• فــصــل دوم

•  
•  
•  
• آشنايي با     Dreamweaver   4.0  :
•  
• 1- مقدمه :
• قبل از شروع كار توليد صفحات وب، بايد ايده‌هايي را در مورد مندرجات صفحات توليدي خود در ذهن داشته باشيد. 
•  
• ابتدا بايد يك تصور كلي از صفحات وبي كه توليد خواهيد نمود، در ذهن خود بپرورانيد و از خودتان و از مشتريهايي كه با آنها سر و كار داريد سوال كنيد كه : چرا به اين وب سايت نياز داريد؟ در اين وب سايت در مورد كدام مطلب مي‌خواهيد گفتگو كنيد؟ ملاقات كنندگان بالقوه صفحات اين سايت چه كساني هستند؟ مواردي كه مي‌خواهيد ملاقات كنندگان از آنها دور باشند، كدامند؟
•  
• همچنين در مورد مرورگرهايي كه كاربران وب سايت شما از آنها استفاده خواهند نمود، بررسيهايي را به عمل آوريد. آيا اين احتمال وجود دارد كه ملاقات كنندگان از آخرين نسخه مرورگرها به همراه تمامي برنامه‌هاي جانبي مربوط استفاده كنند؟ آيا اين احتمال وجود دارد كه ملاقات كنندگان از كامپيوترها و مرورگرهاي قديمي استفاده كنند؟ سوال مربوط به مرورگر ممكن است اين باشد كه : آيا مي‌توانيد از برگه‌هاي سبك يا لايه‌هاي موجود در صفحات استفاده نماييد؟
•  
• به علاوه، لازم است خط سيري كلي سايت را تهيه كنيد. حركت به قسمتهاي مختلف وب سايتي كه ساختار فايلي آن نا مرغوب است، خسته كننده و مشكل است. يك وب سايت خوب بايد قابل درك بوده و كاربر را به قسمتهاي مختلف خود رهنمون گردد. براي ايجاد چنين سايتي بايد قبل از ساخت اسناد HTML مورد نياز، ساختار آن را طراحي كنيد. با ايجاد خط سير كلي يا فهرست مندرجات سايت مي‌توانيد يك ايده كلي در مورد هدف طرح خود به دست آوريد. اگر براي شروع كار، ايده و خط سير كلي سايت را به دست آوريد، در حقيقت اولين گام را در منظم ساختن ساختار مورد نياز خود برداشته‌ايد.
•  
• در نهايت، قبل از شروع كار توليد وب سايت بايد متون و تصاوير مورد نياز براي ايجاد صفحات وب را جمع‌آوري كنيد. بعد از جمع‌آوري مواد اوليه مورد نياز، آمده خواهيد بود كه وب سايت خود را با استفاده از Dreamweaver توليد كنيد.
•  
•  
• DREAMWEAVER  چيست ؟ 
•  
•            برنامه  Dreamweaver  4  يك ويرايشگر HTML  (Hypertxet Markup Language) است كه محيط گرافيكي ويرايش و قابليتهاي مربوطه را به همراه قابليت كار مستقيم بر روي كدها تركيب نموده و در اختيارتان قرار مي‌دهد. اين برنامه زمان توليد وب سايتها را تسريع نموده و ابزارهايي را براي مديريت و نگهداري سايتهاي توليد شده، در اختيارتان قرار مي‌دهد.
•  
•  
•  
•  
•  
• مروري بر ابزارها :
•  
•            هنگامي كه برنامه Dreamweaver  را باز مي‌كنيد، متوجه پنجره سند يا محلي خواهيد شد كه صفحه خود را در آن طراحي مي‌كنيد. همچنين ممكن است چندين پانل را مشاهده كنيد كه از آنها براي افزودن يا تغيير متون و موضوعات ديگر موجود در صفحه استفاده مي‌شود. پانلهايي كه در صفحه نمايش خود مشاهده مي‌كنيد، عبارتند از : پانل Objects، بررسي كننده خصوصيات، پانل HTML Styles و پانل Reference. از طريق منوي Window مي‌توانيد به هر يك از اين پانلها و پانلهاي ديگر موجود در برنامه دسترسي پيدا كنيد. اگر قبلا برنامه Dreamweaver  را باز كرده باشيد، اين برنامه پانلهاي موجود را درست در همان محلي قرار مي‌دهد كه قبل از آخرين باري كه از اين برنامه خارج شده‌ايد، پانلهاي مزبور را در آن محل قرار داده‌ايم. علامت چك ماركي كه بعد از هر يك از برخي گزينه‌هاي موجود در منوي Window وجود دارد، مشخص مي‌كند كه پانلهاي مربوط به اين گزينه‌ها در صفحه نمايش وجود دارند.
•  
•  
• اشاره گر ماوس را روي پنجره سند حركت دهيد و چند لحظه آن را بدون حركت روي يكي از دكمه‌ها نگه داريد تا نام آن دكمه نمايش داده شود. 
•  
•  
• با استفاده از انتخابگر برچسب مي‌توانيد با به كارگيري برچسبهاي HTML عناصر و موضوعات موجود در صفحه خود را يافته و انتخاب كنيد. اين ابزار امكان حركت سريع به قسمتهاي مختلف صفحه را براي مشاهده عناصري كه مي‌خواهيد روي آنها كار كنيد و انتخاب سريع اين عناصر، در اختيارتان قرار مي‌دهد. از آنجا كه انتخابگر برچسب براي كار با جداول بسيار مفيد و ضروري است. (انتخابگر برچسب هميشه با لغت body  شروع مي‌شود. يك نوار مرور مينياتوري در گوشه پايين ـ سمت راست پنجره سند قابل مشاهده است و امكان دسترسي سريع به پانلهاي مختلف برنامه را در اختيارتان قرار مي‌دهد و از لحاظ فضاي صفحه نمايش، حداقل فضا را اشغال مي‌كند.
•  
•  
• اشاره گر ماوس را روي پانل Objects قرار دهيد و چند لحظه آن را بدون حركت روي يكي از دكمه‌ها نگه داريد تا نام دكمه مزبور نمايش داده شود.
•  
•  
• پانل Objects حاوي موضوعات يا عناصر فراواني از جمله تصاوير، جداول، كاراكترهاي ويژه، فرمها و قابها است كه مي‌توانيد آنها را به صفحه خود اضافه كنيد.از آن جمله‌اند. براي درج يك موضوع، كافي است آيكن مربوطه را از پانل Objects به محل مورد نظر در پنجره سند درج نماييد. همچنين مي‌توانيد نقطه درج را در محلي از سند كه مي‌خواهيد موضوع در آنجا درج شود، قرار داده و در پانل Objects روي آيكن موضوع مورد نظر كليك كنيد. هنگامي كه روي آيكني كليك مي‌كنيد، موضوع مربوطه در محل نقطه درج، ظاهر مي‌گردد.
• از طريق منوي بازشوي طبقه‌بندي كه در بالاي پانل Objects قرار دارد مي‌توانيد به پانل‌هاي ديگري نيز دسترسي پيدا كنيد. موضوعاتي كه نياز به توليد آنها داريد در پانلي با همان نام قرار خواهند داشت. به عنوان مثال، اگر قصد توليد يك فرم را داشته باشيد، مي‌توانيد از طريق پانل Form Objects به موضوعاتي با ماهيت فرم دسترسي پيدا كنيد. همچنين از طريق منوي Insert  نيز مي‌توانيد به موضوعات و عناصر مورد نظر خود دسترسي پيدا كنيد.
• بسته به عنصري كه انتخاب مي‌كنيد، كادر محاوره‌اي ظاهر مي‌شود و گزينه‌هايي را براي تنظيم خصوصيات آن عنصر در اختيارتان قرار مي‌دهد. البته مي‌توانيد بيشتر اين كادرهاي محاوره ميان‌بر زده و در عوض يك موضوع جانگهدار را در صفحه خود در ج نماييد.
•  
•  
• اشاره‌گر ماوس را روي بررسي كننده خصوصيات قرار داده و چند لحظه آن را بدون حركت روي يكي از دكمه‌ها نگه داريد تا نام آن دكمه نمايش داده شود.
•  
•  
• با استفاده از بررسي كننده خصوصيات مي‌توانيد خصوصيات متن يا موضوع انتخابي موجود در صفحه را مشاهده نموده و در صورت لزوم، تغيير دهيد. بررسي كننده خصوصيات نسبت به موضوع انتخابي حساس است و بسته به عنصري كه در پنجره سند انتخاب كرده‌ايد، تغيير مي‌نمايد. بسته به موضوعي كه انتخاب كرده‌ايد، خصوصيات ديگري ممكن است در بررسي كننده خصوصيات قابل دسترسي بوده ولي قابل مشاهده نباشند. براي مشاهده تمامي خصوصيات موضوع انتخابي، كافي است روي پيكان گسترش دهنده‌اي كه در گوشه پايين سمت راست پنجره بررسي كننده خصوصيات قرار دارد، كليك كنيد.
•  
•  
• كار با پانل‌ها :
•  
•            بيشتر پانلهاي موجود در Dreamweaver  را مي‌توان به صورت ثابت در صفحه نمايش ظاهر نمود. با ثابت نگاه داشتن پانل‌ها مي‌توانيد فضاي كاري خود را به حداكثر برسانيد و در عين حال به راحتي بتوانيد به پانل‌هاي مورد نياز خود دسترسي پيدا كنيد.
•  
•  
• 1-     روي پانل Reference كليك كنيد تا فعال شود. چنانچه اين پانل را در صفحه نمايش مشاهده نمي‌كنيد، گزينه‌هاي Reference ›Window را از نوارمنو انتخاب كنيد.
•  پانل Reference منبع جديدي است‌كه در 4Dreamweaver گنجانده شده است و در حين كار در نماي كد، دسترسي سريع به اطلاعات مربوط به برچسبهاي ويژه، موضوعات و يا سبكها را در اختيارتان قرار مي‌دهد.
•  
•  
• 2-     زبانه Assets  ( كه در قسمت سمت راست زبانه Reference قابل مشاهده است ) را به خارج پنجره درگ كنيد.
• اكنون پانل Assets پنجره جداگانه‌اي را به خود اختصاص داده است. با درگ نموده زبانه هر يك از پانل‌ها به خارج پانل‌هاي ثابت، مي‌توانيد پانل مورد نظر را از حالت ثابت خارج كنيد.
•  
•  
• 3-     پانل Assets  را به سمت پانل Reference  درگ نماييد.
• توجه داشته باشيد كه پانل Assets به سري پانل‌هاي ثابت، مي‌چسبد. پنجره سند و پانل‌ها به موازات يكديگر قرار مي‌گيرند. اين روش مرتب سازي در مديريت بهتر فضاي كاري به شما كمك مي‌كند.
•  
•  
• 4-     پانل Assets را بر روي پانل Reference درگ نموده و زماني كه مرز پانل Reference منور شد، اشاره‌گر ماوس را رها كنيد.
• اكنون اين دو پانل به يك سري پانل ثابت تبديل مي‌گردند. در برنامه Dreamweaver مي‌توانيد براي سفارشي كردن فضاي كاري خود، پانل‌هاي موجود را با يكديگر تركيب نموده و يا آنها را از هم جدا كنيد.
• كاربران ويندوز مي‌توانند تمامي اسناد و پانل‌هاي باز را با انتخاب گزينه‌هاي Minimize All ‹ Window به صورت  Minimize نمايش دهند.همچنين اگرحداقل يك پنجره باز داشته باشيد مي‌توانيد با انتخاب گزينه‌هاي Restore All ‹ Window تمامي پنجره‌هاي Minimize شده را به اندازه قبلي خود بازگردانيد.
•  
•  
•   
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
• فــصــل ســوم :
•  

• مراحل طراحي سايت :

•  
• 1-    طرح بندي صفحه :
•  
• 1-1 ايجاد يك جدول براي طرح بندي صفحه :
•  
•            اگر كدهاي HTML يك جدول را ديده باشيد، حتما مي‌دانيد كه ايجاد آنها چقدر مشكل و خسته‌كننده است. براي ساده‌سازي ساخت يك جدول، برنامه Dreamweaver  4 گزينه‌هايي را براي ساخت و ويرايش جداول در نماي Layout  و يا در نماي Standard  در اختيارتان قرار مي‌دهد. در نماي Layout  فقط خانه‌هايي (كادرهايي) را كه در مندرجات جدول را نگهداري مي‌كنند، مشاهده مي‌نماييد ولي در نماي Standard تمامي سطرها و ستونهاي جدول را مي‌توانيد مشاهده كنيد.
•  
• 1- سند جديدي را ايجاد نموده و آن را با نام layout.htm ذخيره كنيد و عنوان Rafting  Tours را براي اين سند در نظر بگيريد.
• در اين سند جدولي را با دنبال نمودن مراحل زير ايجاد خواهيد نمود.
•  
• 2-     گزينه‌هاي Layout View ‹ Table View  ‹ View را انتخاب كنيد.
• به نماي Layout سوئيچ مي‌كنيد. در اين نما به راحتي مي‌توانيد اجزاي صفحه را درج نماييد. ممكن است كادر Layout ViewGetting Started in را مشاهده نماييد. اين كادر به طور مختصر ابزارها را تشريح مي‌نمايد. در نماي Layout برنامه Dreamweaver شبيه برنامه‌هاي طرح‌بندي صفحه‌اي عمل مي‌كند كه در آنها بايد كادرهايي را در صفحه ترسيم نموده و سپس اين كادرها را متن و تصوير پر كنيد. مي‌توانيد اين كادرها را تغيير اندازه داده و كادرها را در محلهاي مختلف صفحه قرار دهيد.
• همچنين هنگامي كه مشغول كار در نماي Layout هستيد، مي‌توانيد خانه‌هايي را به جدول طرح خود را اضافه كنيد يا جدولي را به صفحه وب خود اضافه نماييد.
•  
•  
•  
• 1-2 تغيير طرح بندي جداول :
•  
•            هنگامي كه مشغول طراحي صفحه خود در نماي Layout مي‌باشيد، نياز خواهيد داشت كه خانه‌هايي را تغيير اندازه داده و جا به جا كنيد و يا خانه‌هاي جديد را براي درج مندرجات جديد، به جدول خود اضافه نماييد. يك خانه طرح‌بندي بر روي خانه‌هاي ديگر قرار مي‌گيرد و امكان انتقال آن به خارج طرح‌بندي جدول وجود نخواهد داشت.
•  
• 1-     در سند Layout.htm اشاره‌گر ماوس را روي مرز خانه مورد نظر قرار داده و هنگامي كه رنگ آن به قرمز تغيير نمود، روي آن كليك كنيد.
•  
• 2-     مرز خانه مورد نظر را درگ كنيد تا اندازه آن تغيير كند.
•  
• 3-     مرز خانه انتخابي را به طرف بالاي صفحه درگ نماييد به طوري كه خانه مزبور در وسط بالاترين قسمت صفحه قرار بگيرد.
•  
• 4-     با استفاده از كليدهاي جهت‌دار، خانه را به سمت چپ منتقل كنيد.
•  
•  
• 5-     در اين قسمت خانه‌ها را طوري در كنار هم رسم كنيد كه فاصله اندكي در ميان آنها وجود نداشته باشد.
•  
• 6-     تصاوير لازم را به داخل خانه‌ها قرار دهيد.
•  
• 7-     فايل مورد نظر را باز نموده و تمامي متن موجود در آن را كپي نموده و در جدول بچسبانيد.
•  
•  
• 1-3 ايجاد يك جدول در نماي Standard :
•  
•            اگر ساختار اطلاعاتي كه مي‌خواهيد ارائه دهيد به صورت سطري و ستوني است، استفاده از يك جدول استاندارد بسيار ساده‌تر از ترسيم سطرها و ستونهاي مورد نياز مي‌باشد. اغلب اوقات در نماي Standard كنترلهاي بيشتري روي جداول در اختيارتان قرار دارد.
•  
• 1-     سند جديدي را باز كنيد و فايل مربوطه را با نام مورد نظر ذخيره كنيد.
•  
•  
• 2-     در فضاي View از پانل Objects روي دكمه Standard View كليك كنيد.
• هنگام ايجاد جداول در اين نما، مرزهاي جدول و تمامي خانه‌هاي موجود در آن را مي‌توانيد مشاهده كنيد. آيكن‌هاي Layout موجود در پانل Objects به صورت خاكستري (غيرفعال) نمايش داده مي‌شوند.
•  
•  
• 3-     گزينه‌هاي Table ‹ Insert را انتخاب كنيد يا در پانل Objects روي دكمه TableInsert كليك نماييد.
• كادر محاوره TableInsert در صفحه نمايش ظاهر مي‌شود.
• اين كادر محاوره حاوي گزينه‌هايي است كه تنظيمات جدول را انجام مي‌دهند. كادرهاي متني Rows و Columns امكان انتخاب تعداد سطرها و ستونهاي جدول را در اختيارتان قرار مي‌دهند و كادر متني Border پهناي خطوط مرزي جدول و خانه‌هاي آن را مشخص مي‌نمايد.
• در كادر متني Width مي‌توانيد پهناي جدول را بر حسب پيكسل يا بر حسب درصدي از پنجره مرورگر مشخص كنيد. جداولي كه پهناي آنها بر حسب پيكسل مشخص مي‌شود، براي متون و تصاوير كوتاه مناسب هستند در حالي كه جداولي كه پهناي آنها بر حسب درصدي از پنجره مرورگر مشخص مي‌شود، در مواردي به كار مي‌روند كه اهميت تناسب ستونها بيشتر از عرض ستونها باشد. 
•  
• كادر متني Cell padding مقدار فاصله خالي بين مندرجات و ديواره‌هاي خانه‌هاي جدول را مشخص مي‌كند. اگر اين كادر متني را خالي رها كنيد براي اين گزينه به طور پيش فرض   عدد 1 در نظر گرفته مي‌شود. اگر به چنين فاصله‌اي نياز نداريد حتما بايد در كادر متني مربوطه عدد 0 را درج نماييد.
• كادر متني Cell padding مقدار خالي بين خانه‌هاي جدول را مشخص مي‌كند (مرز بين خانه‌ها در اين كادر متني در نظر گرفته نمي‌شود.) اگر اين كادر متني را خالي رها كنيد براي اين گزينه به طور پيش فرض عدد 1 در نظر گرفته مي‌شود. اگر به چنين فاصله‌اي نياز نداريد حتما بايد در كادر متني مربوطه عدد 0 را درج نماييد.
•  
• 4- واحد اندازه‌گيري پهنا را به Pixels تغيير دهيد و عدد 500 را در كادر متني Width درج نماييد سپس در كادر متني Border عدد 1 را تايپ كنيد. لازم نيست كه در كادرهاي متني Cell padding وCell Spacing   داده‌اي را وارد كنيد. بعد از انجام اين تنظيمات روي دكمه OK كليك كنيد تا كادر محاوره بسته شود.
•  
• 5- اعداد دلخواه را در كادر متني Row و Columns تايپ كنيد.
•  
•  
• 1-4 كپي كردن و چسباندن (Copy  و Paste كردن ) خانه‌هاي جدول :
•  
• 1-     خانه‌هاي مورد نظر را انتخاب كنيد. بدين منظور، ابتدا روي خانه موجود در گوشه بالا ـ سمت راست جدول كليك كنيد و سپس اشاره‌گر ماوس را تا رسيدن به خانه موجود در گوشه پايين ـ سمت راست جدول، درگ كنيد.
• خانه‌هايي كه انتخاب كرده‌ايد به صورت يك بلوك كه توسط مربعهايي كه در مرز خانه‌هاي انتخابي ترسيم مي‌شوند، نمايش داده مي‌شوند.
•  
•  
• 2-     گزينه‌هاي Copy ‹ Edit را انتخاب كنيد. همچنين بدين منظور مي‌توانيد كليدهاي Ctrl + c ( ويندوز ) يا Command + c (Macintosh) را فشار دهيد.
• خانه‌هاي انتخابي بايد تشكيل يك مستطيل را بدهند.
•  
•  
• 3-     گزينه‌هاي Past  ‹ Edit را از نوار منو انتخاب كنيد. همچنين مي‌توانيد گزينه‌هاي Ctrl + V (ويندوز) يا Command + V (Macintosh) را انتخاب كنيد.
• اگر نياز داريد كه فقط مندرجات خانه‌هايي از يك جدول را حذف كنيد (بدون حذف خود اين خانه‌ها) بدين منظور در هنگام انتخاب اين خانه‌ها بايد طوري عمل كنيد كه كل يك سطر يا ستون انتخاب نشود. بعد از انجام انتخاب مورد نياز، گزينه‌هاي Clear  ‹ Edit را انتخاب كنيد يا كلمه Delete  را فشار دهيد. اگر لازم است كل يك سطر را حذف كنيد، اشاره‌گر ماوس را روي تمامي خانه‌هاي آن سطر درگ كنيد تا اين خانه‌ها انتخاب شوند و سپس كليد Delete را فشار دهيد. با انجام اين كار، سطر انتخابي به همراه تمامي مندرجاتش حذف مي‌گردد.
•  
• 1-5 انتخاب و تغيير اجزاي جدول :
•  
•            مي‌توانيد به راحتي سطر، ستون يا تمامي خانه‌هاي جدول را به سادگي انتخاب كنيد. در قسمتهاي قبل خانه‌هاي هم‌جوار (خانه‌هايي كه در كنار يكديگر قرار گرفته‌اند) را انتخاب كرديد. در يك جدول علاوه بر خانه‌هاي هم جوار مي‌توانيد خانه‌هاي غير هم‌جوار را نيز انتخاب نموده و خصوصيات آنها را تغيير دهيد. البته امكان Copy و Paste كردن خانه‌هاي غير هم‌جوار وجود ندارد. شما مي‌توانيد بوسيله‌ گزينه‌هايي كه در روي پانل بررسي كننده وجود دارد اين تغييرات را انجام دهيد. اين پانل در Window گزينه Properties يا Ctrl + F3 وجود دارد.
•  
•  
• 1-     خانه‌هاي مورد نظر را انتخاب كنيد.
• 2-     زمينه خانه‌هاي انتخابي را با استفاده از پانل بررسي كننده خصوصيات به رنگ تغيير دهيد.
• مي‌توانيد زمينه هر يك از خانه‌هاي مجزا را تغيير دهيد. رنگ زمينه‌اي كه انتخاب مي‌كنيد به خانه‌هايي كه در حالت انتخاب قرار گرفته‌اند، اعمال مي‌شود. در اين مرحله به طور همزمان رنگ چند خانه را تغيير مي‌دهيد.
•  
• 3-     در پانل بررسي كننده خصوصيات، هم ترازي را نيز مي‌توانيم تغيير دهيم.
• پانل بررسي كننده خصوصيات، گزينه‌هاي مختلفي را براي سطرها و ستونها نمايش مي‌دهد. گزينه Horz هم‌ترازي افقي مندرجات خانه‌هاي انتخابي را به هم‌ترازي پيش فرض مرورگر (كه معمولا هم‌ترازي چپ است)، هم‌ترازي چپ، هم‌ترازي راست و هم‌ترازي مركزي تغيير مي‌دهد. گزينه Vert نيز هم‌ترازي مندرجات خانه‌هاي انتخابي را به هم‌ترازي پيش فرض مرورگر (كه معمولا هم‌ترازي وسط Middle است)، هم‌ترازي بالا، هم‌ترازي وسط و هم‌ترازي پايين تغيير مي‌دهد.
•  
• كادرهاي متني W و H  ارتفاع و پهناي خانه‌هاي انتخابي را بر حسب پيكسل مشخص مي‌كنند.
• گزينه No Wrap مشخص كننده هم‌پوشاني متن است. با استفاده از اين گزينه، پهناي خانه‌ها بطوري افزايش مي‌يابد كه متني كه در خانه قرار دارد در يك سطر نمايش داده شود.
• گزينه Header موجب مي‌شود خانه‌هاي انتخابي به عنوان سر ستون يا سر سطر جدول در نظر گرفته شوند.
• فيلد Bg كه بالاتر قرار گرفته است، امكان تعيين يك تصوير زمينه را براي خانه‌هاي جدول فراهم مي‌آورد.
• در نهايت گزينه Brdr رنگ خط مرزي خانه‌ها را مشخص مي‌كند. رنگ خط مرزي زماني نمايش داده مي‌شود كه مقداري بزرگتر از 0 را براي خطوط مرزي خانه‌ها انتخاب كرده باشيد.
•  
• 2- توليد لايه‌ها :
•  
• 2-1 لايه چيست ؟
•  
•           لايه (Layer) ظرفي است كه مندرجات HTML مورد نظر را براي تعيين محل دقيق عناصر در صفحه، نگهداري مي‌كند. عناصر مختلفي از جمله متنها، تصاوير، جداول و حتي لايه‌ها را مي‌توان در لايه‌ها قرار داد. هر عنصري كه بتوان آن را در يك سند HTML قرار داد، در يك لايه قابل درج مي‌باشد. وجود لايه‌ها بخصوص زماني مفيد است كه بخواهيد عناصر را روي يكديگر قرار دهيد يا عناصر مختلف با يكديگر همپوشاني داشته باشند. مرور گرهاي نسخه 0.4 و بالاتر قابليت پشتيباني لايه‌ها را دارند. هنگامي كه لايه‌ها را در تركيب با CSS مورد استفاده قرار مي‌دهيد مي‌توانيد ظاهر و طرح‌بندي آنها را كنترل كنيد و هنگامي كه لايه‌ها را در تركيب با Behaviorها و Timelineها مورد استفاده قرار مي‌دهيد، تعامل‌پذيري با كاربر نيز امكان‌پذير مي‌شود.
•  
•  
•  
• 2-2 مراحل توليد لايه‌ها :
•  
• روشهاي متعددي براي ايجاد لايه‌ها وجود دارد كه بسته به كاربردي كه براي استفاده از لايه‌ها در ذهن داريد و محلي كه مي‌خواهيد لايه‌ها را در آنها درج كنيد، يكي از اين روشها را انتخاب مي‌نماييد.
•  
• 1-     سند جديدي را باز كنيد و آن را با نام layers.htm ذخيره نماييد.
•  
• 2-     در فضاي View از پانل Objects روي دكمه مربوط به نماي Standard كليك كنيد.
•  
• 3- روي دكمه Draw Layer واقع در طبقه‌بندي Common از پانل Objects كليك كنيد. اشاره‌گر ماوس را روي فضاي پنجره سند قرار دهيد (در اين حالت شكل اشاره‌گر ماوس به يك صليب تغيير مي‌يابد) و سپس با درگ نمودن اشاره‌گر ماوس، لايه جديدي را در صفحه ترسيم كنيد.
• هنگامي كه اشاره گر ماوس را روي پنجره سند قرار مي‌دهيد، به صورت علامت صليب (+) تغيير شكل مي‌دهد. در اين لحظه مي‌توانيد درگ نموده و شروع به ترسيم لايه نماييد. بعد از رها كردن دكمه ماوس، لايه جديدي به صورت مستطيل نمايش داده مي‌شود و زبانه‌اي كوچك در گوشه بالا ـ سمت چپ آن ظاهر مي‌گردد. اين زبانه دستگيره انتخاب لايه نام دارد.
•  
• 4- نقطه درج را در داخل لايه قرار دهيد و پوشه‌هاي مورد نظر را كپي نموده و در سند layer.htm بچسبانيد.
• متن كپي شده در محل نقطه درج، چسبانده مي‌شود. لايه نيز در صورت لزوم، براي در بر گرفتن تمام متن، گسترش پيدا مي‌كند. لايه‌ها براي اين كه تمامي مندرجات خود را به شما نمايش دهند، منبسط مي‌شوند مگر اينكه تنظيم overflow را در پانل بررسي كننده خصوصيات، تغيير داده باشيد.
•  
• 5- نقطه درج را در داخل سند و خارج لايه موجود، قرار داده و با استفاده از دكمه Draw Layer واقع در پانل Objects دومين لايه را در صفحه خود و در سمت راست لايه اول ترسيم كنيد، سپس از پوشه مورد نظر در ليست Favorites واقع در پانل Assets تصوير دلخواه را در داخل لايه درج نماييد.
• براي ترسيم چند لايه مي‌توانيد بعد از نگه داشتن كليد Ctrl (ويندوز) يا Command (Macintosh) اولين لايه را با انجام عمل درگ، ترسيم كنيد، سپس بدون اين كه كليد Ctrl يا Command را رها كنيد، لايه دوم و لايه‌هاي بعدي را به ترتيب ترسيم نماييد.
•  
• 6- نقطه درج را در داخل سند و خارج لايه‌هاي موجود قرار داده و گزينه‌هاي Layer ‹ Insert را انتخاب كنيد.
• لايه‌اي با پهنا و ارتفاع مشخص شده توسط ترجيحات لايه، در گوشه بالا ـ سمت چپ پنجره سند ظاهر مي‌شود.
• پيش فرض برنامه Dreamweaver براي پهنا و ارتفاع لايه به ترتيب برابر 200 پيكسل و 115 پيكسل مي‌باشد ولي مي‌توانيد اين تنظيمات را در كادر محاوره Preferences تغيير دهيد.
• براي باز شدن كادر محاوره مزبور، گزينه‌هاي Preferences ‹ Edit را انتخاب كنيد و سپس طبقه‌بندي Layers را از ليست Category انتخاب كنيد.
• همچنين مي‌توانيد براي ترسيم يك لايه، آيكن Draw Layer را از پانل Objects به داخل پنجره سند درگ نماييد. با انجام اين كار لايه‌اي با پهنا و ارتفاع پيش فرض، در گوشه بالا ـ سمت چپ پنجره سند ظاهر مي‌گردد.
•  
• 7- سند را ذخيره كنيد.
•  

•  

•  

• فــصــل چـهـارم

•  
•  
• تشريح سايت :
•  
•             اين سايت جهت آگاهي و اطلاع‌رساني در مورد شركت مكس الكترونيك طوس طراحي شده است. در اين سايت 5 صفحه اصلي شامل : About  us، Services، Other  links، Other  online و Contact  us مي‌باشد.
• Services نيز داراي چهار صفحه فرعي به نامهاي :
• Research، Commerce، Computer و Electronics مي‌باشد.
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
• فــصــل پـنـجـم :
•  
• تشريح شركت :
•  
• مكث در يك نگاه :
•  
• شركت مكث الكترونيك طوس در سال 1379 توسط گروهي از مهندسين و متخصصين الكترونيك و كامپيوتر پايه‌گذاري شد و در تاريخ 12/2/1380 رسما و با مجوز 12075 اداره كل صنايع استان خراسان با شماره 16202 به ثبت رسيد و داراي كد اقتصادي از وزارت دارايي مي‌باشد.
•  
• پس از سپري شدن مراحل اوليه و قانوني اين شركت تني چند از مطرحترين چهره‌هاي علمي كه داراي سوابق و تجارب ارزنده‌اي در زمينه طرحهاي الكترونيكي، سيستمهاي Wireless، طراحي سايتهاي اينترنتي و شبكه‌هاي كامپيوتري بودند را دعوت به همكاري كرد و هم‌اكنون مفتخر است كه در سايه همكاريهاي تنگاتنگ اين متخصصين از غني‌ترين پشتوانه علمي در حيطه فعاليتهاي خود برخوردار است.
•  
• اين شركت با اتكاء بر كادر فني و با تجربه خود و حمايت و مشاوره جمعي از اساتيد برجسته دانشگاهي و همچنين مراكز تحقيقاتي معتبر در راه نيل به اهداف از پيش تعيين شده خود مي‌باشد.
•  
•  
• سرويسهاي ما :
•  
• الكترونيك :
• الف ـ توسعه و طراحي مدارهاي الكترونيكي
• ب ـ اتوماسيون صنعتي
• ج ـ طراحي و پياده‌سازي سيستمهاي بي‌سيم شامل :
• WLAN ( Wireless local area network) Wireless data transfering
• د ـ Monitoring و انتقال تصاوير بدون محدوديت فاصله به روش بي‌سيم
• يا با استفاده از خط تلفن و شبكه جهاني اينترنت
• ه ـ پياده سازي تكنولوژي Spread Spectrum در كشور
•  
•  
• بازرگاني :
•  
•  
• الف ـ واردات و صادرات قطعات و تجهيزات مورد نياز
• ب ـ تجارت الكترونيكي
•  
•  
• تحقيقات :
•  
•  
• الف ـ سيستمهاي بي‌سيم
• ب ـ تكنيك‌هاي فشردگي تصاوير
• ج ـ سيستمهاي حفاظتي
•  
•  
•  
• ­
•  
• مديران شركت :
•  
•  
• ـ مهندس عليرضا رباني            مديرعامل ـ مدير پروژه‌ها
• ـ مهندس ارمغان آستارايي        رئيس هيئت مديره ـ مدير اجرائي
•   ـ مهندس يوسف مروج              نايب‌ رئيس هيئت مديره ـ مدير بازرگاني‌ و روابط بين الملل
• ـ دكتر هوتن نبوتي                  مدير تحقيقات
•  
•  
• مشاورين :
•  
•  
• ـ دكتر واحديان            مشاورسيستمهاي بي‌سيم وطرحهاي انتقال تصويرواتوماسيون صنعتي
• ـ مهندس سجادي       مشاور طرحهاي الكترونيكي و مخابراتي و اتوماسيون صنعتي
• ـ مهندس شجاعي      مشاور طرحهاي ژئوفيزيك و ژئوتكنيك

• فهرست مطالب

• پـيـشـگفتـار......................................................................................... 1

• فـصـــل اول  :

• مفاهيم پايه‌اي اينترنت و وب

• شبكه چيست ؟ .................................................................................. 2

• اينترنت چيست ؟ ................................................................................. 4

• تـاريـخچه اينترنت : ............................................................................... 5
• خـدمـات اينترنـت :................................................................................ 8

• براي اتصال به اينترنت به چه امكاناتي نيازمند هستيم ؟............................... 11

• امنيت اطلاعات در اينترنت : .................................................................... 12
• HTTP ( Hyper Text Transfer Protocol  ).................................................. 14

• تجارت الكترونيكي در ايران...................................................................... 15

• 1-     تاريخچه تجارت الكترونيكي در ايران :
• 2-     هدف از توسعه و پيشبرد تجارت الكترونيك در ايران :
• 3- توجيه اقتصادي راه‌اندازي تجارت الكترونيك در كشور :
• الف) منافع :
• ب) هزينه :
• ج) موانع و چالشها :
• د) نتيجه گيري :

• فــصــل دوم

• آشنايي با     Dreamweaver   4.0  :
• 1- مقدمه : ......................................................................................... 22
• DREAMWEAVER  چيست ؟  .................................................................. 24
• مروري بر ابزارها :................................................................................. 25
• كار با پانل‌ها :...................................................................................... 29
• فــصــل ســوم :

• مراحل طراحي سايت :.......................................................................... 32

• 1-     طرح بندي صفحه :........................................................................... 32
• 1-1 ايجاد يك جدول براي طرح بندي صفحه :............................................... 32
• 1-2 تغيير طرح بندي جداول : .................................................................. 34
• 1-3 ايجاد يك جدول در نماي Standard : ................................................... 35
• 1-4 كپي كردن و چسباندن (Copy  و Paste كردن ) خانه‌هاي جدول :.............. 38
• 1-5 انتخاب و تغيير اجزاي جدول : ............................................................ 39
• 2- توليد لايه‌ها :................................................................................... 42
• 2-1 لايه چيست ؟ ................................................................................ 42
• 2-2 مراحل توليد لايه‌ها :........................................................................ 43

• فــصــل چـهـارم

• تشريح سايت :.................................................................................... 46
• فــصــل پـنـجـم :
• تشريح شركت : .................................................................................. 47
• مكث در يك نگاه :................................................................................. 47
• سرويسهاي ما : .................................................................................. 48
• الكترونيك :.......................................................................................... 48
• بازرگاني : .......................................................................................... 48
• تحقيقات : .......................................................................................... 49
•  
•  
•  
•  
•  
•  
• منابع ماخذ
•  
• روانشناسي اينترنت
• جستجو در اينترنت
• اينترنت به زبان ساده

• فهرست مطالب

• پـيـشـگفتـار......................................................................................... 1

• فـصـــل اول  :

• مفاهيم پايه‌اي اينترنت و وب

• شبكه چيست ؟ .................................................................................. 2

• اينترنت چيست ؟ ................................................................................. 4

• تـاريـخچه اينترنت : ............................................................................... 5
• خـدمـات اينترنـت :................................................................................ 8

• براي اتصال به اينترنت به چه امكاناتي نيازمند هستيم ؟............................... 11

• امنيت اطلاعات در اينترنت : .................................................................... 12
• HTTP ( Hyper Text Transfer Protocol  ).................................................. 14

• تجارت الكترونيكي در ايران...................................................................... 15

• 3-     تاريخچه تجارت الكترونيكي در ايران :
• 4-     هدف از توسعه و پيشبرد تجارت الكترونيك در ايران :
• 3- توجيه اقتصادي راه‌اندازي تجارت الكترونيك در كشور :
• الف) منافع :
• ب) هزينه :
• ج) موانع و چالشها :
• د) نتيجه گيري :

• فــصــل دوم

• آشنايي با     Dreamweaver   4.0  :
• 1- مقدمه : ......................................................................................... 22
• DREAMWEAVER  چيست ؟  .................................................................. 24
• مروري بر ابزارها :................................................................................. 25
• كار با پانل‌ها :...................................................................................... 29
• فــصــل ســوم :

• مراحل طراحي سايت :.......................................................................... 32

• 2-     طرح بندي صفحه :........................................................................... 32
• 1-1 ايجاد يك جدول براي طرح بندي صفحه :............................................... 32
• 1-2 تغيير طرح بندي جداول : .................................................................. 34
• 1-3 ايجاد يك جدول در نماي Standard : ................................................... 35
• 1-4 كپي كردن و چسباندن (Copy  و Paste كردن ) خانه‌هاي جدول :.............. 38
• 1-5 انتخاب و تغيير اجزاي جدول : ............................................................ 39
• 2- توليد لايه‌ها :................................................................................... 42
• 2-1 لايه چيست ؟ ................................................................................ 42
• 2-2 مراحل توليد لايه‌ها :........................................................................ 43

• فــصــل چـهـارم

• تشريح سايت :.................................................................................... 46
• فــصــل پـنـجـم :
• تشريح شركت : .................................................................................. 47
• مكث در يك نگاه :................................................................................. 47
• سرويسهاي ما : .................................................................................. 48
• الكترونيك :.......................................................................................... 48
• بازرگاني : .......................................................................................... 48
• تحقيقات : .......................................................................................... 49

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 25 اسفند 1393 ساعت: 0:56 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره اینترنت,تحقیق درباره اینترنت و وب,تحقیق درباره طراحی سایت,