مدولاسیون چیست ؟

فرض کنید یک سر طنابی را به یک درخت گره زده*ایم و سر دیگر را 20 متر دورتر در دستگرفته اید. درصورتی که شما دستتان(که طناب را با آن گرفته اید) به سمت بالا و پایینحرکت دهید، طناب در هوا با حرکات موج مانند بالا و پایین می*رود و دامنه حرکات آنبه یک میزان (بالا و پایین)تغییر می*کند، خواه سرعت حرکت دست شما کم یا زیادباشد.

این حرکات نوسانی را به اصطلاح، حالتی از مدوله*سازیفركانسی یا FM1 می*نامند. در امواج رادیویی نیز این نوسانات تشکیل "امواج حامل2" راخواهند داد.

در مقابلFM روش دیگری وجود دارد که طی آن امواج حاملبر اساس تغییرات مقادیر دامنه امواج شکل می*گیرندکه به این حالت مدولاسیون دامنهیاAM گفته می*شود.

این در حالیست که مقادیر اختلاف تغییرات در دامنهیکسان نبوده و دائما با یکدیگراختلاف داشته باشند.

بنابراین در شیوهAM در یک بازه زمانی دامنه امواج حاملدچار تغییرات می*گردد در حالی که فرکانس ثابت وپایدار می*ماند ولی در شیوه FM در یکبازه زمانی دامنه امواج حامل ثابت بوده ولی فرکانس آن متغییراست.(البته در حد بسیارکم حدود + - 19 کیلو هرتز)

انواع مدولاسیونها :

بطور کلی مدولاسیون ها به دو روش انجام می گیرد که یا انالوگ هستند یا دیجیتال که عبارتند از :

FM 'AM ' SB ' SSB ' DSB ' DSB_SC ' FSK ' ASK ' QAM ' PCM ' TDM ' PDA

روش انالوگ خود دارای چندین نوع است که شرح و تفصیل همه انها از عهده این مقاله خارج است و جهت اشنایی سطحی به انها اشاره خواهد شد و سپس فقط انواعی که در رادیو و تلویزیون کاربرد بیشتری دارند به تفصیل شرح خواهد رفت .

ماهیت روشهای مدولاسیون AM وFM :

در روش AM نرخ یا میزان تغییرات دامنه امواج بستگیبه نوسانات و زیر و بم صدای ارسالی خواهد داشت.

در FM نیز میزان تغییرات فركانس امواج حامل وابسته بهنوسانات و زیر و بم صدا خواهد بود.

در روش مدولاسیونFM صداهای آهسته و حد پایین محونشده و از بین نمی رود، چرا که سیگنالهای FM هر تن صدا را بر روی فركانس جداگانهارسال می*كند،

به طوری که در هر لحظه دو فرکانس مختلف را با یکدیگرترکیب و همزمان ارسال می*نماید که اصطلاحا به آن استریو می*گویند و از این جهتکیفیت بسیار بالاتری نسبت به مدولاسیون AM خواهد داشت. ازسوی دیگرارسال امواج AM نسبتبه FMازسهولت بیشتری برخورداراست چراکه این امواجپیچیدگی*های کمتری نسبت به FM دارند.

در مقابل، کیفیت خوب سیگنالها*یFM كه ناشی از دوفركانسی بودن وپیچیدگی*های* فرایند پخش آن است، دارای معایبی نیز است از جمله آن کهاین امواج در فواصل دور قابل دریافت نیستند و زودتر دچار افت خواهند شد. اما در عوضسیگنالهای ساده AM به*راحتی تا فواصل بسیار دور نفوذ کرده و قابل در یافت از سویگیرنده هستند. پس به شکل خلاصه دریافتیم كه امواج FM دارای كیفیت بالاتر و بدون نویز ولی بردكوتاه*تر هستند و امواجAM دارای کیفیتی متوسط، اما برد بالاتری نسب به FM هستند.

مدولاسیون AM

مدولاسیون AM یکی از روش های پخش امواج رادیوییاست که تقریبا در مدتی نزدیک به3/2 ازقرن بیستم، رایج*ترین شیوه پخش امواج رادیوییخصوصا پخش همگانی بوده وهم اکنون نیزاستفاده وسیعی دارد. این شیوه بیشتر توسطایستگاه*های رادیویی که رویکرد پخش اخبار داشته ویا اغلب حجم مطالب موردانتشارآنها را "صحبت کردن" تشکیل می دهد، مورد استفاده واقع می گردد .

این درحالی است که ایستگاه*های رادیویی عمومی وپخشموسیقی در دهه*های اخیر ازشیوه پخش FM استقبال نمودند.روشAM تا قبل از جنگ جهانیاول برای ایستگاه*های رادیویی کلامی و موسیقی استفاده می شد، اما در دهه بعد ازجنگ اول جهانی فعالیت این ایستگاه ها به اوج خود رسید.

(اولین ایستگاه رادیوییAM تجاری در 1920درپنسیلوانیای آمریكا )آغاز به کار کرد. موسس این ایستگاه شخصی به نام "فرانکكان راد " بود.

انتشار امواج رادیویی AM بر روی چند باند فر کانسیمختلف به شرح زیر انجام می*گیرد:

موج بلند (LW):153-279 khz

موج متوسط (MW):530-1.710 khz

موج کوتاه (sw):2.300-26.100 khz

که موج کوتاه آن ( SW) خود به چندین تکه باند کوچکترتقسیم بندی می شود. تخصیص این باندها در وهله اول بر اساس تصمیم "ITU " یا اتحادیهبین المللی مخابرات (بخش تنظیم مقررات رادیویی) و در مراحل بعدی بر اساسسازمان*های تنظیم مقررات ملی هر کشور انجام می*گیرد. برای مثال در کشور ما، سازمانتنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و در ایالات متحده، FCC یا کمیسیون فدرالارتباطات عهده*دار انجام این تقسیم بندی و تخصیص هستند.

-موج بلند ( LW ): این باند برای انتشار امواجرادیویی ایستگاه های تجاری در اروپا، آفریقا، آسیا، واسترالیا(هرسه منقطه ITU)مورد استفاده قرار دارد.

این در حالیست که در کشور آمریکا این باند به عنوانپشتیبان یا باند رزرو برای باند مسیریابی هوا نوردی در نظر گرفته شدهاست.

موج متوسط (MW ): یکی از رایج*ترین باندهای پخشامواج در ایستگاه*های رادیویی AM است.

موج كوتاه (SW) : توسط ایستگاه*هایی به کار می*رودکه قصد انتشار امواج خود را به فواصل بسیار دورتر از محل ایستگاهدارند.

صدای دریافتی از این امواج در فواصل دورتر دارای کیفیتکمتری نیز خواهد بود.

امواج متوسط وكوتاه باندAM ، در شب و روز رفتار واثرات متفاوتی را از خود نشان می*دهند. در طول روز سیگنالهای AM بوسیله امواج )انتشار ) زمینی منتقل می*شوند. در انعکاس از زمین امواج AM، سیگنالها قادرند تاچند صد كیلومتری ایستگاه ارسال شوند واین در حالی است که این امواج بعد از غروبآفتاب بر اساس تغییرات لایه یونسفر جو به شیوه انتشار آسمانی منتقل می*گردند که دراین حالت امواج منتشر شده از ایستگاه تا فواصل دورتری نسبت به روز قابل ارسال ودریافت خواهند بود. سیگنالهای رادیوییAM در فضاهای شهری می*توانند براحتی توسطساختمانهای مرتفع وآسمان خراش*ها گسیخته ومختل شوند. به علاوه دیگر منابع انتشارامواج رادیویی نیز می توانند اثرات مخرب و نامطلوبی بر فرایند انتقال این امواج برجای گذارند.

بنابر این یک فرستنده AM دستگاهی است كه با تلفیق وسوار كردن سیگنالهای صوتی بر روی امواج حامل، یك موج AM را تشکیل داده و از طریقآنتن، آن را منتشر می*نماید.

یك گیرنده* AM نیز مجهز به یك قسمت ********** و یك قسمتآشكارساز می*باشد كه عمل جداسازی سیگنالهای صوتی از امواج حامل و آشكار نمودن آنهارا برعهده دارد.

مدولاسیون FM

"ادوین آر مستر انگ " یک مخترع و مهندس الکترونیکدر آمریکا بود. وی در سال 1890 به دنیا آمد، مهندسی خود را از دانشگاه کلمبیا گرفت. وی همچنین یکی از فعالیترین مخترعین در عصر رادیو بود، به طوری که "مدولاسیونفرکانسی " رادیو یا (FM ) بزرگترین اختراع وی به شمار می*رود از دیگر اختراعات ادویندر دوران دانشکده، اختراع سیستم احیا کننده مدار درسال 1914بود.با این حال حقیقت غم انگیز در مورد او این بود کهبسیاری از اختراعات وی بعد از مرگش به نام دیگران ثبت شد. اما آرمسترانگ در سال 1933روش مدولاسیون فرکانسی رابه نام خود ثبت کرد.مزیت این روش در زمینه انتقال اصوات بوسیله امواجرادیویی، درکیفیت و وضوح بالاتر آن نسبت به روشهای AM و قبل ازآن بود. آرمسترانگ پس از موفقیت در آزمایشهای مقدماتی توانست تا نظر FCC را برایاختصاص یك باند ویژه رادیویی به نام FM جلب کند این باند ابتدا در محدوده 42 الی 50 MHZ قرار داشت.نخستین ایستگاه رادیو پخش همگانی FMدر سال 1937با مجوز کمیته ملی ارتباطات آمریکا (FCC)، با علامت (W1xoj )آغاز به کارکرد.در آن زمان رادیوهای FM هنوز در محدوده فركانسی 42تا50 مگاهرتزکار می*کردند، که پس ازجنگ جهانی دوم، کمیته در 27 ژوئن 1945،گسترهفرکانسی FM را به 88 الی MHZ 106 تغییر داد.این تغییر به منظور جلوگیری ازتداخل*های رادیویی وهمچنین افزایش ظرفیت كانالها انجام شد.به علاوه این تغییر، باعث تحمیل هزینه*های زیادی بهایستگاه*های پخشFM به علت تعویض تجهیزات قدیمی خود با تجهیزات پخش بر رویباندجدیدFM شد.

در کشور ما ایستگاه*های رادیویی پخش همگانی FM درمحدوده فركانسی 88 الی 108 مگاهرتز یعنی با گستره*ای برابر 20 مگاهرتز كار می*كنند. این گستره تقریبا به 100 کانال تقسیم شده است، هر کانال با گستره*ای برابر . 0/ 2MHZ روش FM نسبت به AM پهنای باندبیشتری را نیاز دارد، اما در مقابل سیگنالهای FM نسبت بهAM از نظر تداخل محفوظ*تر وقوی*تر می*باشند. همچنین در برابر پدیده محو شدگی نیز مقاومت بیشتری خواهندداشت.

برای دریافت امواج FM می*بایست از یك گیرندهFM استفادهنمود و برای شنیدن هر کانال باید گیرنده را دقیقا بر روی فرکانس مرکزی هر کانالتنظیم کرد.

برای مثال بالاترین کانال پهنایی برابر 8/107 مگاهرتز الیMHZ108 را در بر می*گیرد، بنابراین بسامد مرکزی آن 9/107مگاهرتز است.

ایستگاه*های پخش همگانی FM در کشورهای مختلف از توانخروجی بسیار بالایی درحدKW100 (كیلو وات ) ویا حتی بیشتر استفاده می*شود با چنینتوانی امواج رادیویی تا فواصل 160کیلومتری از ایستگاه فرستنده بخوبی قابل دریافت وشنیدنهستند. توان خروجی برخی از ایستگاه*ها حتی تا 300 یا 500 کیلو وات نیز افزایش می*یابد.

مانگونه که می دانید مدولاسیون های ذکر شده از مدولاسیون های دامنه یا AMمی باشند که در این نوع مدولاسیون ها، دامنه موج حامل به صورت خطی متناسب با دامنه موج پیام، که می تواند هر کمیت فیزیکی مثل صوت، تصویر، فشار، حرارت و....... باشد، تغییر می کند.

مدولاسیون DSB که مخفف ( Double Side Band ) می باشدبرای ارسال پیام، به یک پهنای باند ( BW=2W ) نیاز دارد، مثلا" اگر فرستادن یک پیام با پهنای باند 4 کیلو هرتز مورد نظر باشد، به یک پهنای باند 8 کیلوهرتزی نیاز داریم. همچنین بخاطر اینکه کریر نیز ارسال می شود، مجبور به ارسال قدرت اضافی هستیم، یعنی در حقیقت، 75 درصد قدرت ارسالی حاوی کریر است و فقط 25 درصد قدرت حاوی پیام است.اگرچه مدولاسیون DSB در فرستنده خود، مشکلات فوق را دارد، اما گیرنده ای ساده به نام آشکار ساز پوش دارد که در آن دیگر به اسیلاتور محلی نیاز نیست.مدولاسیون DSB_SC که مخفف ( Double Side Band_Slur Carrier ) می باشد، نوع اصلاح شده مدولاسیون DSBمی باشد.در این مدولاسیون مشکل ارسال قدرت اضافی ناشی از ارسال کریر،برطرف شده است، اما مشکل پهنای باند ( BW=2W ) همچنان پابرجاست، اما عمده ترین مشکل مدولاسیون DSB_SC این است که کریر فرستنده و گیرنده آن حتما" باید سنکرون باشد، به عبارت دیگر کریر فرستنده و گیرنده،باید هم فاز و هم فرکانس باشند، در غیر این صورت پیام آشکارشده درخروجی، دارای اعوجاج خواهد شد.

مدولاسیون SSB که مخفف ( Single Side Band ) می باشد، هیچ کدام از مشکلات مدولاسیون های DSB و DSB_SC ، را ندارد. یعنی پهنای باند ( BW=W ) بوده و صد در صد قدرت ارسالی نیز حاوی پیام است.می توان محاسبه نمود که توان مصرفی فرستنده SSB برای ارسال یک پیام نوعی، نصف توان مصرفی فرستنده DSB برای ارسال همان پیام است. از این رو، در جاهاییکه مشکل پهنای باند و قدرت وجود دارد، از مدولاسیون SSB استفاده می شود، و برای ارسال پیام به نقاط دور دست مناسب می باشد.لازم به ذکر است که سیستم SSBرا، فقط شرکت مخابرات دارد، چون فرستنده و گیرنده ی خاص خود را می طلبد و تنها شرکت مخابرات از عهده نگهداری و تامین قطعات فنی و اقتصادی آن بر می آید.مهمترین کاربرد SSBدر مخابرات، ارسال تعداد زیادی پیام تلفنی است.در داخل شهر، هر مشترک دارای یک کانال انتقال، که همان زوج سیم تلفنی است، می باشد.ولی در ارتباطات برون شهری، چون یک کانال انتقال داریم، باید پیام ها مدوله و بسته بندی شوند تا بتوان چندین پیام مختلف را از یک کانال انتقال، عبور داد.بسته بندی کردن پیام ها به "مالتی پلکسینگ" مشهور می باشد و به 2 صورت FDM و TDM وجود دارد.

مدولاسیون AM و FMدر سرویس پخش همگانی     

در منزل یا خودروی خود نشسته‌اید. رادیو را روشن می‌کنید تا به آن گوش دهید، گوینده رادیو در حال اعلام ساعات پخش برنامه‌ها وفرکانس رادیویی ایستگاه مربوطه است، " موج FM ، ردیف ......،موج AM فركانس ......... مگاهرتز".

 تا به حال فكر كرده‌اید كه AM و FM یعنی چه؟چه تفاوتی دارند واصلا" به چه  کار می آیند؟ 

دراین شماره، شما را با دو روش  رایج مدولاسیون امواج رادیویی ومختصری هم " سرویس پخش همگانی " آشنا می‌كنیم.

سرویس پخش همگانی یا  Broad casting  به معنای انتشار و ارسال صدا و یا تصویر (یا هر دو )به تعداد زیادی از گیرنده‌ها رادیو و یا تلویزیونی گفته می‌شود.

 در ایالات متحده  اولین ایستگاه رادیویی پخش همگانی در سال1920 آغاز به کار نمود واز دو سال بعد از آن رفته  رفته ایستگاه رادیویی تجاری کار خود را شروع کردند. این روند همچنان ادامه یافت تا اینكه در سال ‌2003 تعداد ایستگاه‌های تجاری به 804/4 ایستگاه، تنها باند درAMرسید.

جالب آن كه تعداد ایستگاه‌های FM در سال 1983 از ایستگاه‌های AM پیشی گرفت، چنان كه تا سال 1998 تعداد آنها به 6179 ایستگاه تجاری و 2400  ایستگاه غیر تجاری رسید. از طرف دیگر پخش همگانی تلویزیونی نیز که در همان دهه1920 آغاز به کارکرده بود، با مصادف شدن با جنگ  جهانی دوم، دستخوش اختلال و رشدکند شد اما امسال تا سال 1996 تعداد ایستگاه‌های پخش تلویزیونی تجاری به 1340  و غیر تجاری به 600  ایستگاه رسید.

 ماهیت روشهای مدولاسیون AM وFM

فرض کنید یک سر طنابی را به یک درخت گره زده‌ایم و سر دیگر را 20 متر دورتر در دست گرفته اید. درصورتی که شما دستتان(که طناب را با آن گرفته اید) به سمت بالا و پایین حرکت دهید، طناب در هوا با حرکات موج مانند بالا و پایین می‌رود و دامنه حرکات آن به یک میزان (بالا و پایین)تغییر می‌کند، خواه سرعت حرکت دست شما کم یا زیاد باشد.

این حرکات نوسانی را به اصطلاح، حالتی از مدوله‌سازی فركانسی یا FM1 می‌نامند. در امواج رادیویی نیز این نوسانات تشکیل "امواج حامل2" راخواهند داد.

در مقابلFM  روش دیگری وجود دارد که طی آن امواج حامل بر اساس تغییرات مقادیر دامنه امواج شکل می‌گیرندکه به این حالت مدولاسیون دامنه یاAM گفته می‌شود.

 این در حالیست که مقادیر اختلاف تغییرات در دامنه یکسان نبوده و دائما با یکدیگراختلاف داشته باشند.

بنابراین در شیوهAM در یک بازه زمانی دامنه امواج حامل دچار تغییرات می‌گردد در حالی که فرکانس ثابت وپایدار می‌ماند ولی در شیوه FM در یک بازه زمانی دامنه امواج حامل ثابت بوده ولی فرکانس آن متغییراست.(البته در حد بسیار کم).

در روش AM  نرخ یا میزان  تغییرات  دامنه امواج بستگی  به نوسانات و زیر و بم صدای ارسالی خواهد داشت.

در FM نیز میزان تغییرات فركانس امواج حامل وابسته به نوسانات و زیر و بم صدا خواهد بود.

  در روش مدولاسیونFMصداهای آهسته و حد پایین محو نشده و از بین نمی رود، چرا که سیگنالهای FM هر تن صدا را بر روی فركانس جداگانه ارسال می‌كند،

به طوری که در هر لحظه دو فرکانس مختلف را با یکدیگر ترکیب و همزمان ارسال می‌نماید که اصطلاحا به آن استریو می‌گویند و از این جهت کیفیت بسیار بالاتری نسبت به فروش AM  خواهد داشت. ازسوی دیگرارسال امواج AM نسبت به FM

ازسهولت بیشتری برخورداراست چراکه این امواج  پیچیدگی‌های کمتری نسبت به FM  دارند.

در مقابل، کیفیت خوب سیگنالها‌یFM كه ناشی از دو فركانسی بودن وپیچیدگی‌های‌ فرایند پخش آن است، دارای معایبی نیز است از جمله آن که این امواج در فواصل دور قابل دریافت نیستند و زودتر دچار افت خواهند شد. اما در عوض سیگنالهای ساده AM به‌راحتی تا فواصل بسیار دور نفوذ کرده و قابل در یافت از سوی گیرنده هستند. پس به شکل خلاصه دریافتیم كه امواج FM دارای كیفیت بالاتر ولی برد كوتاه‌تر هستند و امواجAM دارای کیفیتی متوسط، اما برد بالاتری نسب به FM هستند.

  مدولاسیون AM

 مدولاسیون  AM یکی از روش های پخش امواج رادیویی است که تقریبا در مدتی نزدیک به3/2 ازقرن بیستم، رایج‌ترین شیوه پخش امواج رادیویی خصوصا پخش همگانی بوده وهم اکنون نیزاستفاده وسیعی دارد. این شیوه بیشتر توسط ایستگاه‌های رادیویی که رویکرد پخش اخبار داشته ویا اغلب حجم مطالب مورد  انتشارآنها را "صحبت کردن" تشکیل می دهد، مورد استفاده واقع می گردد .

این درحالی است که ایستگاه‌های رادیویی عمومی وپخش موسیقی در دهه‌های اخیر ازشیوه  پخش FM استقبال نمودند.روشAM تا قبل از جنگ جهانی اول برای ایستگاه‌های رادیویی کلامی  و موسیقی استفاده می شد، اما در دهه بعد از جنگ اول جهانی فعالیت این ایستگاه ها به اوج خود رسید.

اولین ایستگاه رادیوییAM  (تجاری) در 1920درپنسیلوانیای آمریكا

آغاز به کار کرد. موسس این ایستگاه شخصی به نام "فرانک كان راد " بود.

برنامه‌های این ایستگاه در ابتدا شامل نمایش‌نامه‌ها، برنامه‌های طنز و سر گرمی وتا حدودی اخبار وموسیقی بود.

  انتشار امواج رادیویی AM  بر روی چند باند فر کانسی مختلف به شرح زیر انجام می‌گیرد:

  موج بلند  (lw):153-279 khz

 موج متوسط (mw):530-1.710 khz

 موج کوتاه (sw):2.300-26.100  khz

 که موج کوتاه آن ( SW) خود به چندین تکه باند کوچکتر  تقسیم بندی می شود. تخصیص این باندها در وهله اول بر اساس تصمیم "ITU " یا اتحادیه بین المللی  مخابرات (بخش تنظیم مقررات رادیویی) و در مراحل بعدی بر اساس سازمان‌های تنظیم مقررات ملی هر کشور انجام می‌گیرد. برای مثال  در کشور ما، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و در ایالات متحده، FCC  یا کمیسیون فدرال ارتباطات عهده‌دار انجام این تقسیم بندی و تخصیص هستند.

 - موج بلند ( LW ): این باند برای انتشار امواج رادیویی ایستگاه های تجاری در اروپا، آفریقا، آسیا، واسترالیا(هرسه منقطه ITU ) مورد استفاده قرار دارد.

 این در حالیست که در کشور آمریکا این باند به عنوان پشتیبان یا باند رزرو برای باند مسیریابی هوا نوردی در نظر گرفته شده است.

 - موج متوسط (MW ): یکی از رایج‌ترین باندهای پخش امواج در ایستگاه‌های رادیویی AM است.

 - موج كوتاه (SW) :  توسط ایستگاه‌هایی به کار می‌رود که قصد انتشار امواج خود را به فواصل بسیار دورتر از محل ایستگاه دارند.

صدای دریافتی از این امواج در فواصل دورتر دارای کیفیت کمتری نیز خواهد بود.

امواج متوسط وكوتاه باندAM ، در شب و روز رفتار و اثرات متفاوتی را از خود نشان می‌دهند. در طول روز سیگنالهای AM بوسیله امواج (انتشار ) زمینی منتقل می‌شوند. در انعکاس از زمین امواج AM، سیگنالها قادرند تا چند صد كیلومتری ایستگاه ارسال شوند واین در حالی است که این امواج بعد از غروب آفتاب بر اساس تغییرات لایه یونسفر جو به شیوه انتشار آسمانی منتقل می‌گردند که در این حالت امواج منتشر شده از ایستگاه تا فواصل دورتری نسبت به روز قابل ارسال و دریافت خواهند بود. سیگنالهای رادیوییAM در فضاهای شهری می‌توانند براحتی توسط ساختمانهای مرتفع وآسمان خراش‌ها گسیخته ومختل شوند. به علاوه دیگر منابع انتشار امواج رادیویی نیز می توانند  اثرات مخرب و نامطلوبی بر فرایند انتقال این امواج بر جای گذارند.

 سمت بالای شکل (1) نشان دهنده سیگنال صوتی است که بر روی امواج حامل سوار شده وبه صورتAM تلفیق می‌شوند. در قسمت پایین همین شکل نتیجه تلفیق دو موج یاد شده نشان داده شده است و در حقیقت موج خروجی از فرستنده AM به شکل نهایی فوق در خواهد آمد.

بنابر این یک فرستنده AM دستگاهی است كه با تلفیق و سوار كردن سیگنالهای صوتی بر روی امواج حامل، یك موج AM را تشکیل داده و از طریق آنتن، آن را منتشر می‌نماید.

 یك گیرنده‌ AM نیز مجهز به یك قسمت فیلتر و یك قسمت آشكارساز می‌باشد كه عمل جداسازی سیگنالهای صوتی از امواج حامل و آشكار نمودن آنها را برعهده دارد.

  مدولاسیون FM

" ادوین آر مستر انگ " یک مخترع و مهندس الکترونیک  در آمریکا بود. وی در سال 1890 به دنیا آمد، مهندسی خود را از دانشگاه کلمبیا گرفت. وی همچنین  یکی از فعالیترین مخترعین  در عصر رادیو بود، به طوری که "مدولاسیون فرکانسی " رادیو یا (FM ) بزگترین اختراع وی به شمار می‌رود از دیگر اختراعات ادوین در دوران دانشکده، اختراع سیستم احیا کننده مدار درسال 1914بود.

با این حال حقیقت غم انگیز در  مورد او این بود که بسیاری از اختراعات وی بعداز  مرگش به نام دیگران ثبت شد. اما آرمسترانگ در سال 1933روش مدولاسیون فرکانسی رابه نام خود ثبت کرد.

مزیت این روش در زمینه انتقال اصوات بوسیله امواج رادیویی، در

کیفیت و وضوح  بالاتر آن نسبت به روشهای AM و قبل از آن بود. آرمسترانگ پس از موفقیت در آزمایشهای مقدماتی توانست تا نظر FCC را برای اختصاص یك باند ویژه رادیویی به نام FM جلب کند این باند ابتدا در محدوده 42 الی50mhz قرار داشت.

نخستین  ایستگاه  رادیو پخش همگانیFMدر سال  1937با مجوز کمیته ملی ارتباطات آمریکا (FCC)، با علامت (W1xoj )آغاز به کار کرد.

 در آن زمان رادیوهای FM هنوز در محدوده فركانسی 42 تا50 مگاهرتزکار می‌کردند، که پس ازجنگ جهانی دوم، کمیته در 27 ژوئن 1945،گستره فرکانسی FM را به 88 الی MHZ 106 تغییر داد.

این تغییر به منظور جلوگیری ازتداخل‌های رادیویی و همچنین افزایش ظرفیت كانالها انجام شد.

به علاوه این تغییر، باعث تحمیل هزینه‌های زیادی به ایستگاه‌های پخشFM  به علت تعویض تجهیزات قدیمی خود با تجهیزات پخش  بر روی باندجدیدFM شد.

در کشور ما ایستگاه‌های رادیویی پخش همگانی FM در محدوده فركانسی 88 الی 108 مگاهرتز یعنی با گستره‌ای برابر 20 مگاهرتز كار می‌كنند. این گستره تقریبا به 100 کانال تقسیم شده است، هر کانال با گستره‌ای برابر . 0/2 mhz

قسمت بالا شکل (2)نمایشگر سیگنالهای صوتی سوارشده بر روی امواج حامل درروش FM است  و قسمت پایین آن در واقع نشان دهنده نتیجه نهایی ترکیب فوق بوده وسیگنال خروجی FM را نشان می‌دهد. روش FM نسبت به AM پهنای باند بیشتری را نیاز دارد، اما در مقابل سیگنالهای FM نسبت بهAM از نظر تداخل محفوظ‌تر و قوی‌تر می‌باشند.  همچنین  در برابر پدیده محو شدگی نیز مقاومت بیشتری خواهند داشت.

برای دریافت امواج FM می‌بایست از یك گیرندهFM استفاده نمود و برای  شنیدن  هر کانال  باید گیرنده  را دقیقا بر روی فرکانس مرکزی هر کانال تنظیم کرد.

برای مثال بالاترین کانال پهنایی برابر 8/107 مگا هرتز  الیMHZ108

را در بر می‌گیرد، بنابراین بسامد مرکزی آن 9/107مگا هرتز است.

 ایستگاه‌های پخش همگانی FM در کشورهای مختلف از توان خروجی بسیار بالایی درحدKW100(كیلو وات ) ویا حتی بیشتر استفاده می‌شود با چنین توانی امواج رادیویی تا فواصل 160کیلومتری از ایستگاه فرستنده بخوبی قابل دریافت و شنیدن

هستند. توان خروجی برخی از ایستگاه‌ها حتی تا 300 یا 500 کیلو وات نیز افزایش می‌یابد.

1.       Frequency  Modu lation

2.       Carrier Wave

3.       AmplitudeModulation

 ماخذ : : ماهنامه دنیای مخابرات و ارتباطات

«آناليز عملكرد حداقل احتمال بلوكه شدن مكالمه براي تخصيص كانال ديناميك (پويا) در شبكه هاي سلولي موبايل »

چكيده : در اين مقاله ،مسئله اختصاص كانال پويا (DCA)  در شبكه سلولي مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد. ما نتايجي را درباره آن ترسيم مي كنيم كه بهبود عملكرد سيستم بوسيله DCA  اينست كه DCA  ، كاركرد و كارآمدي خط اصلي را افزايش مي دهد، اما روش ساده و مفيد را براي محاسبه حد پايين احتمال بلوكه شدن مكالمه DCA  توسعه مي دهد، با استفاده از اين روش ،مي توانيم عملكرد اختصاص كانال ثابت (FCA)  را با هر نوع طرحهاي DCA  به سادگي و بهتر ، مورد مقايسه قرار دهيم.

ما همچنين عملكرد DCA  را در موارد مختلف مورد بحث و بررسي قرار خواهيم داد.

كلمات كليدي: اختصاص كانال ثابت ،اختصاص كانال پويا، نظريه خط اصلي ، ارتباط سلولي موبايل.

مقدمه

با پيشرفت فناوري ارتباطي ،ارتباط پرسنل بسرعت رشد مي كند و شبكه هاي ارتباط جهاني نيز تحت تحقيقات فعالي قرار مي گيرند. در آينده ، سيستم هاي ارتباط جهاني ،ثابت متحرك مي تواند با همديگر در هر زماني و جايي و در هر شرايطي ارتباط برقرار نمايد،آنها مي توانند اطلاعات را بوسيله اين نسل از سيستم هاي جديد ارتباط پرسنل، مبادله نمايند.

سيستم هاي متحرك ترن MTS  ،اغلب براي پوشش حوزه پرتردد مثل شهرهاي بزرگ به كار مي روند ، جائيكه ساختارهاي سلولي كوچك و بزرگ نيز اغلب به كار گرفته مي شوند. خصوصاً در ساختماني بزرگ ، ساختار ميكروسلولي سه بعدي اغلب به كار خواهند رفت كارايي استفاده از منابع فركانس (كانال در پوشش معيني، با نسبت استفاده مجدد از كانال د رسلولهاي معين، مشخص مي شود. اين مقاله به بررسي طرح اختصاص منابع كانال راديويي در شبكه هاي سلول متحرك (موبايل ) زميني ، مي پردازد. در اينجا،بطور كلي به منابع كانال راديويي براي CDMA,TDMA,FDMA  بدون ملاحظه خواص هر يك از كانال هاي فيزيكي خواهيم پرداخت.

طرحهاي اختصاص كانال ،نقش مهمي را در سيستم هاي ارتباطي موبايل براي ايجاد ثابت و پايداري وكارآمدي شبكه ايفا مي كنند. هدف روش اختصاص كانال پويا DCA  ارائه و ايجاد امكان استفاده از شبكه هاي موبايل در شرايط منابع محدود كانال و بار تردد خاص شبكه مي باشد. با استفاده از DCA  ، كارايي كانال و كيفيت خدمات مي تواند بهبود يابد. DCA  نيز مي تواند توانايي سازگاري براي تغييرات ناگهاني بار تردد را ارائه دهد. در سيستم موبايل سلولي منابع كانال محدود باند محدود راديويي است كه به سيستم موبايل اختصاص دارد. در شبكه هاي مورد بحث در تحقيقات باند راديويي به چند كانال تقسيم مي شود. اين كانالها به تصديق كنندگان آن برطبق تقاضاي مكالمه شان اختصاص مي يابد . قطعاً ،تقاضاي مكالمه كه بوسيله تاييد كننده خاص انجام مي شود كنار گذاشته مي شود،اگر كانالهاي سالم در طرح منابع كانال موجود نباشد . يك راهبرد DCA  كه داراي عملكرد مطلوبي است مي تواند ،احتمال اين كنار گذاشتن را براي كاهش احتمال بلوكه شدن كاهش دهد.

جداي از محدوديت منابع كانال در سيستم هاي موبايل تداخل كانال نيز ، راهبرد اختصاص كانال را محدود مي كند، همان كانال نمي تواند ،در اين سلولها مجدداً به كار گرفته شود كه داراي خوشه تداخل بين كانالي مي باشد و در غير اينصورت ،ارتباط نمي تواند بعلت تداخل نامطلوب صورت گيرد.

در تحقيقات ، الگوريتم هاي اختصاص كانال بطور وسيعي به كار برده مي شوند و چندين نوع الگوريتم DCA  مطرح شده اند. اين نوع الگوريتم هاي DCA  براي عملكردشان در فرضيات خاص با همديگر مقايسه مي شوند. به هر حال ، همانطوريكه مي دانيم به هر الگوريتم DCA  نمي تواند ظرفيت تردد سيستم را بهبود بخشد. علاقه زيادي به محدوديت بهبود عملكرد بوسيله الگوريتم DCA  و شرايط تحت آن وجود دارد كه الگوريتم DCA  بزرگترين نقش را ايفا مي كند. گفته مي شود كه عملكرد DCA  در شرايط مختلف كانال ،بار مختلف تردد و مدل مختلف سلولي، متفاوت است ما نيازي به توسعه روش براي سنجش عملكرد هر نوع الگوريتم DCA  داريم.

در اين مقاله ،اين مشكلات رابررسي خواهيم كرد و سپس روش ساده اي را براي محاسبه حد پايين احتمال بلوكه شدن مكالمه درسيستم سلولي با استفاده از الگوريتم DCA  ارائه مي دهيم. با اين روش ،مي توانيم عملكرد هر الگوريتم DCA  را در همان مدل سلولي مورد مقايسه قرار دهيم.

در بخش دوم اين مقاله ،آناليز مدل، توصيف و مدل ارائه خواهد شد. در بخش سوم، روش ساده اي را براي محاسبه حد پايين احتمال بلوكه شدن مكالمه با استفاده از الگوريتم DCA  توسعه خواهيم داد. در بخش آخر نتايج عددي و نتيجه گيري درباره انتخاب الگوريتم DCA  در طرح سيستم عملي ارائه مي شود.

«2 - فرضيه و مدل رياضي »

در اين مقاله ، مباحثي درباره فرضيات ذيل ارائه مي شود:

1)مقدار كل كانال هاي دوبلكس موجود در سيستم سلولي ، M  است . مقدار كل مجموعه بصورت (GH)….CHM)  است و سيستم موبايل سلولي داراي كانال هاي دوبلكس M  براي كاربرد و استفاده بيشتر مي باشد.

اگر هر سلول به گروهي از كانالهاي (K<M)K  اختصاص يابد و اگر كانال هاي M  در بين سلولهاي N  تقسيم شود، گروههاي كانال واحد و مجزا داراي همان تعداد كانال خواهند بود و كل تعداد كانالهاي راديويي مي تواند بصورت ذيل ارائه شوند.

1)  M=KN  سلولهاي N  ،مجموعه كاملي از فراواني ها را به كار مي برند كه بصورت خدشه اي (C₁….CN)  تعريف مي شوند. CN  اندازه خدشه يا عامل استفاده و كاربرد مجدد سلول است.

2)    هر سلول داراي همان شعاع R  است AS  در تصوير يك نشان داده مي شود.

3)    فرض كنيد كه موج راديويي در همان روش و در فضاي آزاد منتقل مي شود.

اگر فاصله بين سلولها بزرگتر از مقدار ثابت D  باشد ، منابع كانال مي تواند در اين دو سلول به كار گرفته شود و تداخل بين كانال مي تواند ناديده گرفته شود. براي هندسه چند ضلعي ،اندازه خوشه N  ،شعاع سلولي R  و حداقل فاصله استفاده مجدد از كانال D ، معادله 2 را در بردارد.

4) براي تصريح تداخل كانال مجاور نيز ناديده گرفته مي شود.

5)  فرض كنيد،تاييد كننده هاي زيادي در هر سلول وجود دارد. يعني ،ميزان رسيدن مكالمه و تعداد مكالمه ها،مستقل از يكديگر است .

6) فرض كنيد كه مكالمه برطبق توزيع پوسيون مي رسد،در هر مكالمه از سيستم فرض مي شود كه ميزان رسيدن مكالمه مشابه است كه بوسيله l ارائه مي شود و ما مي توانيم توزيع احتمال را بدست آوريم .                                Pr=

جائيكه a(f)  تعداد پيام هاي رسيده است كه t=0  و t ، زمان رسيدن مكالمه است

7) اگر مكالمه بلوكه شود،فوراً پاك خواهد شد.

يعني هيچگونه علامتي در مدل خطي وجود ندارد جائيكه فرمول Erlang B به كار مي رود. A فرض مي شود زمان مدت مكالمه ، شاخص مدت ميانگين مكالمه H است M=1/H,- ميزان ميانگين خدمات است، كاركرد تراكم احتمال زمان خدمات به صورت ذيل است : P(S_n)=m-e^m(4)                                                

جائيكه s_n، زمان خدمات كاربرد n است.

9-خروج از دوره مكالمه، خارج از بحث ماست.

30-حد پايين احتمال بلوكه شدن مكالمه اختصاص كانال ديناميك

ما با مورد اختصاص كانال ثابت fca شروع مي كنيم، كانال هاي دو بلكي m است، و راهبرد FCA، هر سلول به گروهي از كانال هاي K اشاره و تخصيص مي يابد. بار تردد در هر سلول بصورت ذيل تبيين مي شود .  (Erlang)           = cell         A  per

در هر سلول، در سيستم، فرض مي شو د مشابه باشد، احتمال بلوكه شدن مكالمه براي هر سلول، مشابه است و مي تواند با فرمول Erlang بصورت ذيل بدست آيد ALC)) Erlang= p_bc جائيكه n كل بار تردد سلول است و k، تعداد كل كانال هاي دوپكلس قابل استفاده است كه بوسيله راهبرد FCA در سلول اختصاص مي يابد.

اكنون- مورد سيستمي را بحث مي كنيم فقط داراي خوشه سلولي است و اندازه خوشه، n است و تعداد كل سلولهاي سيستم n است و كانال هاي سيستم نمي توانند مجددا مورد استفاده قرار گيرند. در نتيجه كل بار تردد در داخل خوشه بصورت ذيل است (v)A=N تعداد كل كانال هاي موجود در خوشه M است كه K برابر N است. برطبق اصل اختصاصي كانال ديناميك، هر كاربر از هر سلول در خوشه، حق تقاضا در هر كانال در مجموعه كل كانال را ندارد.

اگر كانال سالم باشد، سيستم، كانال را به كاربر اختصاص خواهد داد، در غيراينصورت ، مكالمه درخواستي بدون اثرود، بلوكه خواهد شد. در طول دوره ي مكالمه، هر كاربر در خوشه نمي تواند كانال را مجددا استفاده كند. اين مسئله به معناي بار كل تردد در خوشه است كه داراي مجموعه كانال (H_M). …CH₁) با استفاده از فرمول Erlang B مي باشد.  (8)

جائيكه A بار متوسط تردد در هر سلول است، N، اندازه خوشه و K، تعداد كل كانال هاي موجود و هر سلول و در اختصاص كانال ثابت است.  (9)

يعني، در سيستم يك خوشه وجود دارد، بهبود بلوكه شدن مكالمه با راهبرد DCA بدين معناست كه DCA، اثر كارآمدي خط اصلي را آزاد مي كند. اگر نوعي از راهبرد DCA، اصل اساسي DCA را عليرغم نوع راهبرد DCA برآورده سازد، نتيجه احتمال بلوكه شدن با كاربرد dca هميشه مشابه است كه با معادله 8 محاسبه مي شود . در واقع بهبود الگوريتم در طرح DCA، معنايي ندارد و چون، كل سيستم داراي يك خوشه است و هر كانال نمي تواند مورد استفاده مجدد قرار گيرد ما مي توانيم همان نتايج را از معادله ي 8، براي هر طرح dca در سيستم سلولي خوشه اي بدست آوريم.

به هرحال، براي سيستم هاي كلي سلولي، آن هميشه داراي چندين خوشه و منابع كانال است كه مي تواند در هر دو سلول مجددا استفاده شود كه به همان خوشه تعلق ندارد. در مورد كلي، فرض مي كنيم كه هر سلول داراي همان بار تردد Aاست و تعداد كل سلولها در سيستم، C است همچنين كانال هاي دوپلكس M وجود دارد كه به مجموعه (CH_M  …CH₁) تعلق دارد. فرض مي كنيم كه احتمال متوسط بلوكه شدن مكالمه طبق راهبرد PCA، بصورت P_N(DCA)C است.

فرضيه ديگري تغيير نمي يابد. بنابراين در سيستم جديد، متوسط احتمال بلوكه شدن مكالمه بصورت (cells  C+1 / (CDCA  P_B) است.

فرض كنيد كه مجموعه سلولها در سيستم جديد، C‌است. (C+1. …C₁)

جائيكه (C₁…(C)  سلولهاي سيستم قديمي است. سلول C_C+1 ، سلول اضافه شده است. ما خوشه سلولي Q‌ را مي سازيم كه شامل سلول اضافه شده C_C+1  است. بطور واضح، سلول C_C+1 ، در منابع كانال با ساير سلولها در خوشه سيستم مي باشد. بعنوان نتيجه ، تقاضاي مكالمه در سلول C_C+1 ، متوسط احتمال بلوكه شدن را در سلولها افزايش مي دهد و موجب افزايش بلوكه شدن سلول مي شود. بنابراين ، افزايش بلوكه شدن سلول به سيستم كامل پراكنده مي شود.             (10)                               p_h(dc…

درواقع، اگر منابع كانال به كانال m محدود شود، و به سلول جديدي براي تداخل سيستم افزوده شود. كل بار تردد از مقدار قبلي افزايش مي يابد، يعني، C برابر A‌است و به مقدار جديد (C+1) برابر A‌است . اين عمل منجر به افزايش احتمال بلوكه شدن مكالمه در كل سيستم مي شود و نتايج ذيل بدست مي آيد.

اگر سيستم سلولي ، فرضيه را در بخش 2 تاييد كند، حد پايين احتمال بلوكه شدن مكالمه با استفاده از طرح DCA مي تواند بصورت ذيل باشد.  (11)                   P_N…

جائيكه N ، اندازه خوشه است، A، بار متوسط تردد در هر سلول است و K=M/N، تعداد كانال هاي اختصاص يافته به هر سلول با استفاده از طرح FCA

«4-نتايج آماري و نتيجه گيري»

تصوير 3، حد پايين تر احتمال بلوكه شدن PCA را در مورد اندازه ي خوشه N=3 و N=1 با احتمال بلوكه شدن FCA ارائه مي دهد كه كانال هاي (K=10)10 به هرسلول اختصاص مي يابد. ديده مي شود كه حد پايين احتمال بلوكه شدن DCA به اندازه خوشه N مربوط مي شود، اگر K، ثابت باشد. حد پايين تر احتمال بلوكه شدن DCA كاهش خواهد يافت، اگر N افزايش يابد. بدين معنا كه سيستم ها داراي اندازه خوشه بزرگتر مثل سيستم هاي موبايل آنالوگ و CMS هستند. كاربرد راهبرد DCA، كارآمدي سيستم را بهبود خواهد داد. در صورتيكه در نسل جديد سيستم هاي موبايل مثل سيستم هاي CDMA ، N كمتر از 3 است كه بوسيله DCA بهبود نمي يابد.

كانال هاي 10 به هر سلول اختصاص مي يابد در تصوير ديده مي شود كه حد پايين احتمال بلوكه شدن DCA به اندازه خوشه مربوط مي شود اگر 2 / 0 ثابت باشد حد پايين احتمال بلوكه شدن DCA كاهش خواهد يافت اگر N افزايش يابد بدين معنا كه سيستم هاي داراي اندازه خوشه بزرگتر مثل سيستم هاي موبايل آنالوگ و C5M هستند كاربرد راهبرد DCA كارآمدي سيستم را بهبود خواهد داد در صورتي كه در نسل جديد سيستم هاي موبابل مثل سيستم هاي DDMAN ;ljv hc 3 hsj ;I fi ,sdgi ِ‍َ بهبود نمي يابد.

تصوير 4 -  احتمال بلوكه شدن مكالمه FCA و حد پايين احتمال بلوكه شدن DCA را در مورد اندازه خوشه 7= N و سلول – كانال 60 = K ارائه مي دهد فضاي بين دو منحني DCA–FCA در مقايسه با دو منحني تصوير 3 باريك است . تصوير 4 و 3  وقتي كه احتمال بلوكه شدن FCA  10 % است حد پايين DCA احتمال بلوكه شدن 4 % و 1/0 % است حداكثر بهبودي به وسيله DCA در حدود 9/9 % و 6/6 % است اين مسئله نشان مي دهد كه DCA به هنگام كوچكتر شدن k قابل استفاده مي باشد .

تصوير 5- مقايسه بين حد پايين احتمال بلوكه شدن DCA و احتمال بلوكه شدن الگوريتم DCA را در تحقيقات نشان مي دهد مي توان ديد كه الگوريتم DCA در تحقيقات عملكرد را در مقايسه با روش الگوريتم FCA بهبود مي بخشد بهبودي قابل ملاحظه اي در مقايسه با حد پايين احتمال بلوكه شدن DCA وجود دارد كه به وسيله معادله (1) محاسبه مي شود.

تقدير و سپاس

در اينجا تلاشهاي پروفسورگانگ مينگ چاو از دانشگاه علوم و فنون الكترونيك چيني تقدير به عمل مي آيد.

قوانين اساسي در برق

1- قانون اُهم: با توجه به اين كه ولتاژ باعث جاري شدن جريان الكتريكي در مدار بسته مي شود و مقاومت با عبور جريان مخالفت مي كند رابطه بين ولتاژ جريان و مقاومت وجود دارد كه اولين بار توسط جرج سيمون اهم فيزيك دان آلماني كشف شد و به نام قانون اُهم معروف است اين قانون به صورت زير بيان مي شود مقدار جريان در يك مدار جريان مستقيم با ولتاژ آن نسبت مستقيم و مقاومت آن نسبت معكوس دارد اگر شدت جريان I بر حسب آمپر A ولتاژ بر حسب ولت باشد مقاومت بر حسب اُهم (R) خواهد بود.

مثال: جرياني را كه از يك مصرف كننده 3 اهمي با ولتاژ 6 ولتي عبور مي كند محاسبه نمايد. مقدار و ولتاژ را در حالتي جريان 2 آمپر از مقاومت 100 اهمي عبور مي كند حساب كنيد.

مقدار جريان در يك مدار AC با ولتاژ آن رابطه مستقيم و با مقاومت ظاهر آن (امپدانس) نسبت معكوس دارد (واحد امپدانس نيز اهم مي باشد). امپدانس در يك مدار جريان متناوب كه شامل يك مقاومت اهمي و يك مقاومت سلفي مي باشد كه به صورت سري پشت سر هم بسته شده اند از رابطه زير به دست مي آيد.

دريك مدار اهم سلفي در صورتي كه مقدار مقاومت هاي اهمي و سلفي  برابر 6 يا 8 اهم باشد و اين مجموع به ولتاژ مؤثر 100 ولت متصل شده باشد جريان مدار چند آمپر مي شود؟

ژول  W=RI²2t  w.sJ  

2- قانون ژول: در اثر عبور جريان الكتريكي از مقاومت اهمي انرژي الكتريكي به حرارت تبديل مي شود قانون ژول مي گويد كه كار يا انرژي گرمائي حاصل عبور جريان در يك هادي با مقاومت الكتريكي هادي R توان دوم شدت جريان و مدت زمان عبور جريان نسبت مستقيم دارد. اگر جرياني به شدت 4 آمپر به مدت يك ساعت از كابل نازكي به مقاومت 20 اهم بگذرد چه مقدار مقاومت الكتريكي در كابل به صورت گرما اتلاف مي شود؟

J 10⁶*115/1=3600*4²*20=w

قانون ولتاژ: بنابر قانون ولتاژ مجموع ولتاژها در سراسر يك مدار بسته (حلقه) برابر با صفر يا به عبارت ديگر مجموع ولتاژهاي توليد شده برابر آفت ولتاژهاي مدار o =–v+IR

قانون جريان: بنابر قانون جريان مجموع جريان هاي وارده به يك نقطه يا كره برابر با مجموع جريان هاي خارج شده از آن نقطه است اگر جريان هاي ورودي را با علامت مثبت و جريان هاي خروجي را با علامت هاي منفي مشخص كنيم مي توان نتيجه گرفت مجموع گيري جريان ها در هر نقطه از مدار الكتريكي برابر صفر مي باشد.

دستگاه هاي اندازه گيري: به منظور سنجش كميت هاي مختلف الكتريكي از دستگاه هاي اندازه گيري متناوب استفاده مي شود كه در قسمت هاي قبل با سه دستگاه اهم متر، ولت متر و آمپرمتر و نوع نصب آنها آشنا شديم اين دستگاه ها در بازار داراي انواع مختلف مي باشد. يك آمپرمتر كه انواع آن عبارتند از آمپرمتر انبري يا چنگكي اصول كار اين نوع دستگاه بر اساس القاء مي باشد مانند ترانسفورماتور جريان عمل مي كند در صورتي كه يك سيم برق دار را از وسط گيره آن عبور دهيم ميدان مغناطيسي اطراف سيم پيچي را در انبر دستگاه جاسازي شده قطع مي نمايد و در آن جريان جاري مي شود سپس اين جريان به داخل دستگاه منتقل شده و با يك نسبت **** مقدار جريان سيم را نشان مي دهد در شبكه تك فاز براي اندازه گيري جريان توسط اين دستگاه بايد انبر آن در يكي از سيم ها (فاز يا نول) قرار گيرد. اگر هر دو سيم فاز و نول در داخل انبر قرار گيرد هيچ جرياني را نشان نمي دهد و در شبكه هاي سه فاز هر يك از فازها بايد جداگانه در مسير انبر دستگاه قرار بگيرد و در صورتي كه هر سه سيم سه فاز در درون انبر قرار بگيرد باز هم هيچ جرياني در دستگاه اندازه گيري نمي شود.

نوع دوم آمپرمترها آمپرمتر روي ميزي مي باشد كه اين دستگاه معمولاً قادر است جريان هاي كمي را اندازه بگيرد و با داشتن يك كليد **** مي توان مقادير مختلف جريان را اندازه گيري نمود.

نوع سوم آمپرمترهاي تابلويي از اين نوع عمدتاً در تابلوهاي برق شامل تابلوهاي فرمان و توزيع استفاده مي شود و چون جريان عبوري در اين تابلوها زياد است معمولاً از ترانس جريان يا (ct) نصب شده در روي شينهاي تابلو استفاده مي شود.

ولت مترها به طور كلي از نظر ساختمان به دو دسته آنالوگ يا عقربه اي و ديجيتال تقسيم بندي مي شود همچنين از نظر نوع كاربرد داراي نوع تابلويي و روميزي مي باشد.

فركانس متر: اين دستگاه قادر است فركانس جريان متناوب را اندازه گيري كند كه اين مقدار در شبكه ايران 50 هرتز در ثانيه مي باشد. فركانس به طور موازي نصب مي شود داراي انواع مختلفي مي باشد.

الف) نوع عقربه اي و ب) نوع ارتعاشي يا تيغي و ج) نوع ديجيتالي كسينوس في متر

ضريب توان سنج: دستگاهي است كه اختلاف فاز بين ولتاژ و جريان مدار را نشان مي دهد. هرچه عدد اين دستگاه نشان مي دهد به يك نزديك تر باشد مدار از نظر مصرف توان غيرمفيد و فعليت برتري دارد. اين دستگاه داراي دو نوع آنالوگ و ديجيتال مي باشد. كسينوس في مترها در بازار به دو نووع 3 فاز و تك فاز پيدا مي شود.

كسينوس في مترها چنانچه در نوع عقربه اي عقربه در جهت نادرست و در نوع ديجيتال فلش جهت نادرست مشخص شود يا نمايان شود مي توان با عوض كردن دوسر بولبين جريان اين اشكال را برطرف نمود.

كنتورها: دستگاه هايي هستند كه براي سنجش توان الكتريكي به كار مي روند و قادر است هم توان اكتيو و هم توان راكتيو را اندازه گيري نمايند. از نظر تعداد فاز به 3 فاز و تك فاز و از نظر تعداد تعرفه به يك تعرفه و چندتعرفه تقسيم بندي مي شود.

در كشورما تا كنتورها دو تعرفه موجود مي باشد همچنين از نظر ساختمان داراي سه نوع مي باشد. نوع آنالوگ داراي ديسك يا شماره انداز نوع ديجيتال كه فاقد ديسك و شماره انداز است و نوع سوم تركيبي 2 كنتور مي باشد هم به صورت آنالوگ و هم داراي صفحه ديجيتالي در كنتور مادوطرفه آنالوگ اعم از اكتيو و راكتيو تعرفه توسط ساعت كنتور عوض مي شود.

انوع كليدها در صنعت برق: كليدها از نظر نوع عملكرد به دو دسته كليدهاي دستي و كليدهاي اتوماتيك تقسيم بندي مي شوند.

انواع كليددستي عبارتند از: كليد تيغه اي يا اهرمي كه كليد فيوزهاي دستي را شامل مي شود و كليدهاي گردان مانند كليدهاي زباني و غلتكي كه كليدهاي غلتكي به دليل فرسايش بيشتر از كليدهاي زباني استفاده مي شود كليدهاي زباني مانند كليدهاي مانند صفريك تك فاز و سه فاز كليدولت كليد چپ گرد و راست گرد كليد ستاره مثلث و كليد دلاندر هر ميله خودكار يا اتوماتيك شامل كنتاكتور كه از راه دور فرمان مي گيرد: از مزاياي استفاده از اين كليد اين است كه در هنگام قطع شدن برق مدار قطع نموده و پس از وصل مجددداً برق از روشن شدن بي موقع دستگاه يا مدار جلوگيري مي كند.

كليدهاي قدرت ديژنكتور: علاوه بر اينكه يك كليد قطع جريان مي باشد در مقابل اتصال كوتاه و جريان اضافي از خود واكنش نشان مي دهد و مدار را قطع مي كند ديژنكتورها داراي انواع مختلفي مي باشد.

ديژنكتور روغني: كه روغن عايق سازي بين دو كنتاكها خفه كردن بين جرقه گيرها ناشي از كليدزني استفاده مي شود.

ديژنكتور مجهز به خلع: در اين نوع كليد عوامل بين كنتاكها خالي از هوا مي باشد بنابراين در هنگام كليدزني با توجه به اينكه وجود هوا باعث ايجاد جرقه مي گردد و محفظه اين كليد فاقد هوا است جرقه بسيار ناچيزي رخ مي دهد و از آسيب شدن كليد جلوگيري مي شود.

در اين نوع كليدها يك كپسول هوا فشرده است در زير كنتاك كليد قرار دارد كه در هنگام قطع و وصل كليد هوا با فشار از اين كپسول به محفظه كليد وارد شده و جرقه ايجاد شده را سريعاً پراكنده مي كند.

كليد گازي: كه معمول ترين نوع كليدهاي قدرت مي باشد در اين كليد از گاز هگزافلور گوه گرد در محفظه كليد استفاده شده است خاصيت اين گاز بي رنگ و بي بو مي باشد اين است هرچه درجه حرارت افزايش يابد درصد عايقي آن بالا مي رود و از ايجاد جرقه در كليد جلوگيري مي نمايد.

مدارهاي سه فاز: با توجه به اينكه انرژي توليد شده در كشور ما توسط مولدهاي سه فاز توليد مي گيرد ژنراتور نصب شده در نيروگاه ها همه به صورت اتصال ستاره است بنابراين تحليل مدارهاي سه فاز از اهميت بسيار برخوردار مي باشد تمام مصرف كننده هايي كه توسط برق سه فاز تغذيه مي شوند عمدتاً با دو اتصال ستاره و يا مثلث كار مي كند.

قدرت يك مصرف كننده در حالت ستاره نسبت به حالت مثلت يك سوم مي باشد روابط به دست آوردن توانهاي اكتيو و راكتيو ظاهر در هر دو اتصال ستاره و مثلث مشابه يكديگر مي باشد و از همان روابطي كه قبلاً در مورد محاسبه اين توان ها گفته شده است به دست مي آيد.

«ايمني»

قسمت برق دار: هر سيم يا هادي ديگر در شرايط عادي تحت ولتاژ الكتريكي باشد همچنين هادي خنثي و قطعات ديگر به آن متصل است قسمت برق دار ناميده مي شود.

بدنه هادي: قسمتي است كه هادي برق دار نيست ولي ممكن است در اثر بروز نقصي برقدار شود.

قسمت هادي است كه جزئي از تاسيسات الكتري را تشكيل نداده است.

1- جريان مجاز: مقدار ثابت از جريان است كه در شرايط معين بدون اين كه دما وضعيت تادول هادي از ميزان معيني تجاوز كند مي تواند از آن عبور كند.

اضافه جريان: هر جرياني است كه بيش از جريان اسمي باشد.

جريان اضافه بار: اضافه جرياني است كه در مدار سالم از نقاط الكتريكي به وجود آمده باشد.

جريان اتصال كوتاه: اضافه جريان است كه در اثر متصل شدن دو نقطه با ولتاژهاي مختلف در مورد كار عادي از طريق مقاومت ظاهر بسيار كم به وجود آمده باشد.

جريان اتصال بدنه: جرياني است كه در اثر خرابي عايق و يا در اثر اتصال هادي به بدنه به وجود آيد.

دلايل استفاده از برق: 2 انرژي الكتريكي پاكيزه است به سهولت قابل انتقال است 3- به آساني به انرژي هاي ديگر كه مورد نياز بيشتر مي باشد قابل تبديل مي باشد.

علل عمده حريق هاي ناشي از برق: حرارت اضافه كابلها و تجهيزات الكتريكي در اثر اضافه با هادي ها 2- حرارت ايجاد شده در اثر شل بودن اتصالات مدار الكتريكي 3- جريان هاي نشتي حاصل از عايق ضعيف و نامناسب 4- حرارت ناشي از اضافه جريان ايجاد اتصال كوتاه در مدار

برق گرفتگي: مهم ترين محصول حفاظتي در برابر برق گرفته هاي غيرمستقيم: جلوگيري از جريان الكتريكي به بدن انسان 2- جلوگيري از خروج جريان الكتريكي از بدن 3- محدود كردن جريان خروجي از بدن 4- قطع خودكار مدار تغذيه به محض بروز حادثه

خطرات برق گرفتگي: خطرات اوليه 1- شوك هاي الكتريكي 2- سوختگي ها

اتصال بدنه: عبارتند از اتصال يكي از سيم هاي حامل جريان برق به بدنه دستگاه

اتصال كوتاه: عبارتند از اتصال دو سيم لخت به يكديگر كه نسبت به هم اختلاف پتانسيل الكتريكي داشته باشد به عبارت ديگر فاز به فاز يا فاز به نول

اتصال زمين: عبارت از اتصال يكي از سيم هاي حامل جريان

انواع حفاظت كننده ها:

فيوزها- رله ها و كليدها

فيوزها: ساده ترين و قديمي ترين وسايل حفاظتي فيوزها هستند كه براي اتصال كوتاه در مدار به صورت سري قرار مي گيرند با بازشدن ايلمنت در فيوز مدار قطع مي شود.

1- فيوز فشنگي: در فشار ضعيف استفاده مي شود.

2- فيوز اتوماتيك در فشار ضعيف استفاده مي شود مدار را در مقابل اتصال كوتاه و اضافه بار حفاظت مي كند اين نوع فيوز كه Af در هنگام عبور جريان بيش از قطع مدار مي شود با فشار يك شاستي دوباره مي توان آن را تجديد كرد.

3- فيوز كارتريج: از فيوزهاي انگليسي (به صورت گرد از جنس چيني) كه درفشار ضعيف استفاده مي شود.

4- فيوز كاردي يا فشاري HH.NH در فشار ضعيف و فشار قوي استفاده مي شود.

فيوز ترانسفورماتور كات اوت: از آن براي حفاظت ترانس ماتور استفاده مي شود

فيوز روغني: در جاهايي كه احتمال انفجار وجود دارد استفاده مي شود (ايلمنت آن داخل روغن قرار مي گيرد و روغن جرقه را سريع خاموش مي كند.)

فيوز LS اين فيوز مخصوص حفاظت سيم ها است و قدرت قطع آن از فيوزهاي NH كمتر است.

فيوز NH : اين فيوز فشار ضعيف با قدرت قاطع زياد براي حفاظت سيم ها و كابل ها و در توزيع با قدرت هاي زياد در يك عبارت ولتاژ كم و توان بالا به طوري كه مي توان جريان هاي تا 25 آمپر را با اطمينان قطع كند.

فيوز HH: فيوز فشارقوي با عبور قدرت قطع زياد است و براي حفاظت دستگاه و تاسيسات الكتريكي در مقابل اثرات ديناميكي جريان اتصال كوتاه به كار مي رود چنانكه از آنها مي توان در شبكه هاي با قدرت اتصال كوتاه تا 4000 ميليون ولت استفاده كرد.

فيوز HS : اين فيوز با ظرفيت قطع كنندگي بالا براي حفاظت بخش هاي الكتريكي در برابر اثرات حرارت جريان اتصال كوتاه به كار مي رود آنها را روي سكسيونرهاي قابل قطع در زير بار سوار مي كنند.

فيوز سريع: پس از عبور جريان بيش از اندازه فيوز به سرعت مدار را قطع مي كند.

فيوز تاخيري: در جايي كه جريان اضافي كوتاه مدت نبايد باعث قطع مدار شود از اين فيوز استفاده شود.

رله ها: از ديگر وسايل حفاظت كننده هستند كه هنگام وقوع خطا قسمت معيوب را از شبكه جدا مي كنند و از گسترش خط و كار افتادن بقيه قسمت هاي سيستم جلوگري مي شود به طور خلاصه تامين مستمر برق را دستگاه ها و وسايل حفاظتي تامين مي كند كه به آنها رله حفاظتي يا خود رله مي گويند.

ونلفيمه رله: اين است كه در موقع پيش آمد خطا در محل از شبكه بوق آن را متوجه شده شدت آن را سنجيد و دستگاه خبري را آماده كند و يا در صورت لزوم خود رسماً وارد عمل شده و سبب قطع مدار الكتريكي مي شود.

رله سنجش 2- رله زماني3- رله هاي جهت ياب 4- رله خبردهنده 5- رله كمكي

رله حرارت: از اثرگرها و حرارتي كه جريان برق در يك هادي استفاده شده براي قطع و وصل كليد تغذيه استفاده مي شود.

رله بوخطتز: براي دستگاهي توسط روغن خنك مي شوند و يا از روغن به عنوان عايق در آن استفاده شده و داراي ظروف انبساط است اين رله در اثر به وجود آمدن گاز و يا هوا در داخل منبع روغن يا پايين رفتن سطح روغن از حد مجاز زيادي موقع جريان شديد روغن وارد عمل مي شود.

رله جريان زياد: در موقع اضافه شدن جريان از حد تعيين شده در زمان معين به كار مي افتد اين رله به دو نوع مورد استفاده مي باشد كه نوع انورستايم به علت وقت زياد بيشتر كاربرد را دارند.

رله فاصله: اين رله در خطوط انتقال و توزيع مورد استعمال زياد دارد زمان قطع آن قابل مقاومت طول خط است طول مورد بحث فاصله بين محل عيب و ديژنكتور و تغذيه خط مي باشد.

رله ديفرانسيل: اين رله جريان ابتدا و انتهاي دستگاهي را كه حفاظت مي كند مقايسه نموده بدون زمان و به فاصله مورد عمل مي شود مورد استعمال آن در ژنراتورها و ترانس ها است.

برق گيرها: اين لوازم در مواقعي كه شبكه داراي چنان ولتاژ است كه براي مقره ها و ترانس ها و غيره خطرناك مي باشد وارد عمل مي شود.

حفاظت اشخاص: كليه اقدامات انجام مي دهند كه اشخاص داراي برق گرفتگي نشوند حفاظت ايمني گويند.

سيستم هاي جلوگيري از برق گرفتگي: حفاظت توسط سيم زمين (ارت) در اين نوع حفاظت قسمت هاي هادي دستگاه كه شبكه تغذيه توسط سيم ارت به زمين وصل مي شود اگر قسمت الكتريكي دستگاه به بدنه آن اتصال كند جريان از بدنه دستگاه و از طريق سيم ارت وارد زمين مي شود مقدار اين جريان بايد به اندازه اي باشد كه باعث قطع سريع وسيله حفاظتي شود مقدار جريان قطع باعث قطع وسيله حفاظتي شود به مقاومت سيم زمين و مقاومت محدوده محل تماس سيم ها با زمين بستگي دارد.

تجهيزات شبكه فشار ضعيف 400 ولت

به طور كلي يك سيستم انرژي الكتريكي از سه قسمت توليد انتقال و توزيع تشكيل شده است

انواع شبكه هاي برق رساني:

الف) شبكه زميني

ب) شبكه هوايي

معايب شبكه زميني و مزايب: هزينه احداث شبكه خيلي زياد ضريب بار دهي هادي شبكه زميني كمتر از شبكه هوايي است عيب و انشعاب گير شبكه مشكل مي باشد.

مزاياي شبكه زميني: ايمن به خاطر عدم دست رسي كه نيز به زيبايي محيط كمك مي كند

شبكه هوايي معايب و مزايب: خطرناك به خاطر در دسترس است در معرض خطرات جوي مانند باد، باران، صاعقه،

مزايا: انشعاب گيري و عيب يابي شبكه آسان مي باشد.

تجهيزات شبكه فشار ضعيف عبارتند از:

1- پايه: براي حمل سيم هاي هوايي در شبكه هاي فشار ضعيف از پايه هاي چوبي يا سيماني يا فلزي تلسكوپي يا لوله اي استفاده مي شود.

الف) پايه هاي چوبي: سه نوع چوبي كه در كشورهاي جهان متداول است بلوط سرو و كاج: شاه بلوط چوبي محكم و بادوام و داراي گره هاي كمتر از سرو مي باشد اما اين درخت كج و معوج مي  باشد.

سرو: از بادوام ترين پايه ها و با اينكه پر از گره هاي كوچك است اما سبك يا نسبت تر راست مي باشد اين نوع چوب به طور منظم از پايين به بالا باريك مي گردد. قبل از اينكه پايه هاي كاج متداول شود در مواردي كه خطوط با ظاهر زيبا موردنظر بود اين پايه مورد استفاده قرار مي گرفت.

كاج: درخت كاج به رنگ زرد مي باشد به تدريج از پايين به بالا باريك مي شود و اكنون در شبكه ايران كاربرد دارد.

عمليات آماده سازي پايه چوبي (پايه كاج):

عملياتي كه براي اشباع چوب انجام مي شود به شرح زير مي باشد.

الف): تير را ابتدا در داخل يك استوانه سربسته در معرض فشار هوا قرار داده سپس فشار تا مدت 15 دقيقه بين 4 تا 2 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع بالا مي برند.

ب) روغن موسوم به روغن قطران را با حرارت بين 90 تا 100 درجه سانتيگراد با فشار تلمبه به استوانه وارد مي كند فشار داخل استوانه در هنگام پم تاژ روغن از 12 و 8 بر هر سانتي متر مربع افزايش مي كنند (اين عمل به خاطر نفوذ روغن قطرات در خلأ و محافظ چوب مي باشد.

ج) مقدار روغني كه در يك متر مكعب از چوب بايد جذب شود حداقل 90 كيلوگرم مي باشد اين روغن مي بايست لااقل تا قسمتي از قشر خارجي چوب را پر نمايد تا در محيط مجاور از هر اتفاقي محفوظ نمائد همچنين تيرهاي چوبي را به مواد كروزوت آغشته كه رنگ آن تيره مي شود مقاومت آن در برابر ضربه هايي كه در اثر صعود كارگران شبكه كه به وسيله ركاب هاي مخصوص مي باشد و همچنين پرندگاني مانند داركوب و موش ها نمي توانند به تير آسيب برسانند. تيرهاي چوبي به صورت زاويه دار مي باشد تا آب باران و برف به راحتي از آن جدا گردد.

تيرهاي چوبي بر سحب حداقل محيط يا قطر تير در 30 سانتيمتر از رأس تير و حداقل محيط يا قطر در 183 سانتيمتر از ته تير به 7 كلاس طبقه بندي مي شود.

پايه هاي چوبي داراي سه مزيت اصلي مي باشد:

1- عايق نسبت به فشار ضعيف

2- ارزان تر از پايه هاي سيماني

3- سبكتر از پايه بتوني

پايه هاي بتوني يا سيماني: اين تيرها داراي آرموتورهاي به شكل آج دار مي باشد و در داخل اين آرماتوربندي بتون ريزي مي شود.

اين تيرها براي ارتفاع ها و كشش هاي مختلفي ساخته مي شود.

تيرهاي بتوني داراي دو قسمت نري و مادگي مي باشد به دو قسمت صاف كه ارتماتور در آن قرار گرفته و براي ابتدا و انتها قرار گرفته كه خط تحت كشش زياد مي باشد نري به دو قسمت پله دار تير كه در خطور سيماني مادگي گويند به عنوان مثال تير 200/9 يعني تير به ارتفاع 9 متر و نيروي كششي آن 200 كيلوگرم مي باشد در هنگام ساخت تيرهاي تبوني تاريخ كلاس و طول پايه روي آن نوشته مي شود تيرهاي بتوني پس از ساخت يا توسط بخار خشك مي شود كه در اين صورت به 14 روز و اگر توسط هواي آزاد خشك شده باشد تا 29 روز نمي توان از آن استفاده كرد.

تيرهاي فلزي: در فشار ضعيف از تيرهاي لوله اي براي روشنائي معابر استفاده مي شود.

مقره ها: مقره ها به دو گروه عمدتاً سراميك و غيرسراميكي (پلاستيكي) تقسيم مي شود. مقره هاي سراميكي از اهميت بيشتري برخوردار مي باشد كه خود داراي انواع مختلفي مي باشد كه در خطوط برق شامل پرسين و نيشه مي باشند.

پرپلن: مخلوطي از رس- كائولين و يا سيليكات هيدراته و كوارتز اين مواد را پس از آرد كردن مخلوط نموده و به شكل مورد نظر درآورده و در كوره با حرارت حدود 1300 درجه مي پزند پرسلين داراي خاصيت عايقي خوب و قوي بوده و ولتاژ تأمل آن بين 15 تا 30 كيلووات بر ميلي متر كه در مقابل ولتاژ ضربه تا حدود 49 كيلووات بر كيلومتر در ميلي متر تحمل دارد.

كوارتز: كه به اين مقره اضافه مي شود باعث افزايش مقاومت مغناطيسي و همچنين درصد خاك رس اثرات درجه حرارت را بر روي آن كاهش مي دهد اين مقره ها لبدار مي شود اين كار مقاومت مقره را در مقابل ترك خوردگي و يا لب پريدگي زياد مي كند و همچنين تميزكردن مقره را آسان مي نمايد از طرفي هدايت لعاب سطح آن باعث توزيع يكنواخت ولتاژ در سراسر مقره مي شود اين مقره ها ترك برمي دارد و لب پريده مي شود ولي خورده نمي شود.

مقره شيشه: اين مخلوطي از سيليس اكسيد سديم اكسيد كلسيم و منيزيم در حدود 1400 درجه حرارت ذوب و پخته مي گردد استقامت الكتريكي شيشه بهتر از يدسيلين و در حدود 60 تا 120 كيلومتر بر ميلي متر و در مقابل ولتاژ ضربه استقامت آن 195 كيلومتر بر ميلي متر مي باشد از خصوصيات مقره شيشه است كه در مقابل ضربه خورد مي شود و اگر تركي در مقره باشد به راحتي ديده مي شود به طور كلي از مقره هاي شيشه اي براي تحمل نيروهاي فشاري و كشش زياد و از مقره هاي چيني در خطوط مياني و نيروهاي كششي كمتر استفاده مي شود.

مقره چرخي: دو نوع مي باشد كه از جنس چيني براي ساخته مي باشد مقره هاي چرخي يك شيار يا دو شيار كه مقره هاي يك شيار از رده خارج شده و تمام مقره نصب شده از نوع دوشيار مي باشند.

اين مقره چرخي داراي سوراخي وسط آن مي باشد.

اين مقره در درون شبكه قطعي به نام اتريه سوار مي شود.

سيم هاي هوايي: جنس سيم هاي هوايي در شبكه فشار ضعيف از مس مي باشد در شبكه هاي ديگر مانند شبكه KW20 از هادي هاي ديگر استفاده مي شود مانند آلذري (آلملك) كه از 7/98 درصد آلومينيوم خالص 5/0 منيزيم 5/0 سليسم كمتر 3/0 آهن تشكيل شده است اين سيم در مقابل خوردگي درست مانند آلومينيوم خالص مرغوب مقاوم است همچنين از سيم آلفو يا آلومينيوم فولاد) نيز در خطوط فشار متوسط استفاده مي شود در اين نوع هادي سطح خارجي آلومينيوم و در مركز آن از چند رشته فولاد استفاده مي شود اضافه فولاد استحكام مكانيك هادي مي باشد تعداد رشته ها از رابطه ي زير به دست مي آيد:

اتريه: يك قطع u شكل كه در تيرهاي چوبي روي راك و در درون تيرهاي سيماني مستقيماً روي تير نصب مي شود جنس آن از آهن گالوانيزه مي باشد و در مقابل رطوبت دچار خوردگي نمي شود.

براكت جلوبر يا تمديد: به منظور رفع حريم استفاده مي شود از جنس آهن گالوانيزه داراي دو نوع سه و پنج مقره اي مي باشد.

ميله اتصال زمين: از جنس فولاد روكش مسي كه در شبكه فشار ضعيف طبق استاندارد 45/2 سانتي متر باشد كابل متصل شده حداقل بايد 25 ميلي متر مربع باشد.

بازوي چراغ: در اماكني كه نياز به روشنايي دارد از بازو چراغ كه داراي اندازه هاي 60 – 1و2و3 متري مي باشد.

بعضي از اصطلاحات در شبكه هايي:

اسپان (اسپن) فاصله بين دو تير متوالي را اسپن مي گويند.

مقدار اسپن در شبكه فشار ضعيف تراكم مصرف كننده دارد و معمولا بين 15 تا 30 متر مي باشد.

پيكتاژ: مشخص مسير شبكه را پيكتاژ گويند.

فاصله بين آزاد: فاصله بين پايين تر سيم نقطه زمين سيم را تا سطح زمين فاصله آزاد مي گويند.

فاصله بين خط راس دو تير تا پايين ترين نقطه سيم فشل يا ستكم سيم مي گويند.

براي تعيين فلش جنس و سطح مقطع هادي طول اسپان دما و درجه حرارت بايد در نظر گرفته شود.

اصلي كردن: بستن سيم به گردن مقره را اصلي كردن مي گويند كه در شبكه فشار ضعيف به دو طريق اتصال طبيعي و اتصال ركابي سيم بر مقره بسته مي شود.

مراحل احداث شبكه فشار ضعيف:

واحد تجهيزات:

در هنگام سيم كشي پس از محاسبه مقدار فلش سيم در حسب سانتي متر مي باشد قرقره سيم را نزديك اولين پايه روي دستگاه چرخ سيم كشي قرار داده و سر سيم را باز نموده و آن را تا آخرين پايه مي كشيم تا سيم زخمي نشود و در پايان كار سر سيم به مقره چرخي به وسيله كمپ مي بنديم و بعد آن را بالا برده و در جاي مقره نصب مي كنيم سپس در روي پايه هاي عبوري سيم در داخل اتريه قرار مي دهيم و آنگاه بر پايه اولين پايه برمي گرديم و سر سيم را روي اولين پايه با استفاده از چرخ قورباغه و سيم گير و قورباغه سيم كشيده و فلش آن را تنظيم مي كنيم.

يك برق گير بايد داراي مشخصات زير باشد:

1- در ولتاژ كار سيستم هيچ جرياني را از خود عبور ندهد.

2- بعد از هر تخليه الكتريكي عبور جريان در فركانس معمولي قطع نمايد.

3- ضمن عبور موج ولتاژ هرچه سريع تر آن را به زمين هدايت كند.

4- ظرفيت عبور موقع جريان با دامنه ي زياد و براي مدت زيادي داشته باشد.

سه نوع برق گير وجود دارد:

1- برق گير شاخكي

2- برق گير با فاصله هوايي سيليسكون كارپيدي

3- برق گير zno اكسيد روي

1- برق گير شاخكي: اين برق گيرها ساده ترين و ارزان ترين هستند.

2- وقتي كه ولتاژ به بين جفت الكتروني از مقدار ...

3- در اين برق گيرها فواصل هوايي وجود ندارد و بر حسب ولتاژ نامي شبكه تعدادي از قرص هاي اسيد روي با مشخصه كاملا غيرخطي به يكديگر سري مي شود.

مزايا ساخت آسان- حجم كمتر- اقتصادي تر- عملكرد حفاظت بهتر

تحقیق درباره تلفن همراه

یک دهه پس از ظهور تلفن همراه در جهان ایران نیز در سال 1354-1355در صدد استفاده از این سرویس بر امد و با بررسی هایی که از سوی شرکت مخابرات ایران و کارشناسان خارجی صورت گرفت این نتیجه حاصل شد که ایران سالانه کشش جذب 4تا 5 هزار مشترک را دارد و اجرای طرح با 100000هزار شماره پیش ینی شد اما این تلاش در ان زمان ناکام ماند.

در سال 1367وزارت پست و تلگراف اقدام به طراحی تلفن سیار کرد و با یک تجدید نظر در این طرح در سال 1372 تجهیزات آن خریداری شد و در مرداد ماه 1372فاز اول این طرح به ظرفیت 100000شماره ای آغاز به کار کرد .

همزمان با اجرای این طرح در تهران طراحی مقدماتی سیستم تلفن همراه در هفت شهر بزرگ کشور اصفهان شیراز مشهد و تبریز اهواز بندر عباس و کرمان نیز اغاز شد که در مرحله دوم طرح مقرر شد تهران ضمن اتصال به این شهرها با ورودی و خروجی زیر زمینی و دریایی کشور نیز مرتبط شودو جزایر قشم و کیش نیز در مرحله دوم این طرح تحت پوشش قرار گیرند

طی سالهای 1372تا اوایل 1374 تعداد متقاضیان تلفن همراه بیشتراز 1500 نفر نبود چون این سیستم به هیچ عنوان برای مردم شناخته شده نبود و در شهریور 1374 هنگامی که اگهی نام نویسی در روز نامه های کثیر الانتشار کشور منتشر شد حدود8تا9 هزار نفر ثبت نام نمودند به عبارت دیگر استقبال چندانی از این سیستم پایه و ضروی در جامعه به عمل نیامد و حتی در محافل با واکنشهای منفی, تلفن همراه سیستمی زائد و تجملاتی عنوان شد

از بهمن 1374 چرخشی شگفت برای نام نویسی تلفن همراه پدیدار شد به طوری که 200 هزار نفر متقاضی دریافت تلفن سیار شدند البته تقاضای استانهای کشور به دلیل عدم اگاهی از کاربرد این وسیله ارتباطی کمتر بود و بیشترین تقاضا به شهروندان تهرانی اختصاص داشت که بيش از130 هزارنفر برآورد می شد وهمچنين مردم حومه تهران يعنی کرج وقزوين وساوهو قم که با در نظرگرفتن شماره آنان رقم تقاضا به 150هزارشماره رسيد.درپی استقبال غير منتظره طرحی برای گسترش تلفن سيار جهت يک ميليون مشترک پيش بينی شدودر اين زمينه برای شهرهای مختلف کشور دستگاههای لازم به منظور راه اندازی اين پروژه خريداری ونصب گرديد.سيستم تلفن سيار ديجيتالی ايران ازکشور فنلاند خريداری شد که ازنوع GMS می باشدوبرخی از خريدها نيزدراين چند ساله اخيراززيمنس ونوکيای آلمان بوده است.ذرسال1382درحدود2ميليون و414هزارو815تلفن همراه درداخل کشوربه متقاضيان واگذارشده است

که از اين تعداد143هزاروهشتصدوهفتادوشش مورد در استان خراسان مورداستفاده وبهره برداری مشترکين می باشد

مکانهایی نظیر پمپ بنزین ،بانکها محل اجرای عملیات تخریبی یا مواد انفجاری ،مکانهایی که امکان نشست گازهای آتش زا وجود دارد وکلیه اماکن عمومی که محل آسایش بوده واز نظر اخلاقی استفاده از تلفن همراه اشکال دارد مانند :سالن سینما،مساجد، جلسات سخنرانی وسمینارها و....همواره آگاه به موارد سوءاستفاده از تلفن همراه باشید

در موارد متعدد سوء استفاده های گوناگونی از تلفن همراه صورت می گیرد ولازم است دارنده تلفن همراه نسبت به این موارد آگاهی داشته باشد از جمله:

الف)سوءاستفاده از گوشی تلفن همراه :استفاده از تلفن همراه در اعمال مجرمانه مزاحمتها وسایر موارد که مسوولیت آن بر عهده مالک رسمی تلفن است لذا از قرار دادن تلفن همراه هر چند بطور موقت در اختیار دیگران خودداری نمایید.

ب)سوء استفاده از شناسنامه تلفن همراه:

در صورت مفقود شدن یا به سرقت رفتن شناسنامه تلفن همراه فورا مساله را به دفاتر امور مشترکین همراه اطلاع دهید تا از جعل ودستکاری وسوء استفاده جلو گیری گردد.

ح)سوء استفاده از فیش ثبت نامی:

فیش ثبت نام همراه دلیل پرداخت مبلغ اولیه تلفن همراه وسند مالی وی محسوب می شود در صورت فقدان وبه سرقت رفتن آن حتما نسبت به دریافت المثنی از طریق امور مشترکین تلفن همراه اقدام نمایید در غیر اینصورت امکان سوء استفاده از آن وجود دارد.

روش صحیح خرید وفروش تلفن همراه وفیش ثبت نام :

جهت خرید وفروش ونقل و انتقال تلفن همراه یا فیش ثبت نام توصیه می شود به دفاتر امور مشترکین تلفن همراه مراجعه فرمایید.

-با توجه به افزایش تعداد عوامل فروش تلفن همراه در کشور و در نتیجه افزایش عرضه وثابت بودن تقریبی تقاضا موفقیت با مجموعه ای است که اصول فروشندگی نوین را بشناسد

-به دلیل مصرف موارد تلفن همراه وهمراه بودن این کالا در همه جا با مصرف کننده احتمال خرابی متعدد وجود دارد به شتری خود توصیه کنید که از این کالا نهایت دقت استفاده نماید.

توصیه های مخابراتی جهت خریداران گوشی همراه-از خرید گوشی تلفن همراه بصورت قولنامه ای خودداری نمایید .

-اخذ فاکتور خرید در خصوصی گوشی تلفن همراه نو وکارکرده از فروشگاه معتبر الزامی است

-هنگام خرید گوشی دقت نمایید سریال 15رقمی امل و بدون خط خوردگی باشد.

-شماره سریال گوشی خود را همراه جعبه گوشی مربوطه جهت مفقودی های احتمالی و ردیابی گوشی نگهداری نمایید.

نحوه استفاده صحیح از تلفن همراه را بیاموزیم

-هنگام مکالمه با تلفن همراه دستگاه را در حالت ایستگاه قرار دهید .از مایل گرفتن گوشی خودداری نمایید.

-در صورت امکان آنتن همراه را کاملا باز و حد اکثر طول آنتن قرار دهید.

-از قرار دادن زنگهای وصورت های آزار دهنده بر روی گوشی که باعث آلودگی صوتی      می گردد خودداری نمایید.

-باطری دستگاه تلفن همراه را برای استفاده های دیگر بکار نبرید.

-از انداختن .پرتاب کردن وضربه زدن به گوشی تلفن خودداری نمایید.

-کاربرد نادرست به مدارهای گوشی آسیب می رساند .

-جهت تمیز کردن گوشی همراه از مواد شیمیایی استفاده نکنید وتنها با یک پارچه مرطوب آن را تمیز نمایید.

-از زخم کردن .خراش دادن لمس قسمت فلزی و.. بر روی سیم کارت خودداری نمایید.

-از مکالمه با تلفن همراه در هنگام رانندگی خودداری نمایید .

-در استفاده از کد1pukسعی نمایید از کد اشتباه استفاده نشود .استفاده از کد اشتباه پی در پی باعث سوختن سیم کارت می گردد.

توصيه های مخابراتی جهت فروشندگان گوشی تلفن همراهتلفن همراه باتوجه به حضور نزدیک به یک دهه در بازار ایران ازنا شناخته ترین کالاهای مخابراتی است و مصرف کنندگان آن اطلاعات جامع و کامل در خصوص قابلیت های آن ندارند واین جزء وظایف فروشندگان است که با نهایت دقت اطلاعات کامل را در اختیار خریداران قرار دهند .

-مصرف کننده تلفن همراه مانند سایر مصرف کنندگان خواهان احترام متقابل وبرخورد مناسب از سوی فروشندگان محترم می باشد.

-به دلیل تنوع مدلهای گوشی مصرف کنندگان در حین خرید سوالات زیادی خواهند داشت که فروشندگان عزیز باید با نهایت دقت به سوالات آنان پاسخ گویند.

-از خریدوفروش گوشی های دست دوم ومشکوک خودداری نمایید تا زمینه خدشه دار شدن اعتبار شغلی شما فراهم نشود.

-از خریدو فروش گو شی های بدون گارانتی خودداری نموده و حتی الامکان از گارانتی های معتبر استفاده کنید.

نحوه استفاده از تلفن همراه

هنگام تحویل سیم کارت یک برگ شناسنامه تلفن همراه تحویل مشترک خواهد شد که بایستی به دقت شماره سریال قید شده در شناسنامه را با شماره سریال سیم کارت تطبیق دهید.

با توجه به نوع گوشی که انتخاب کرده ایدسیم کارت را داخل دستگاه و دقیقا در جایی که قطعه ای فلزی قرار دهید تا اتصال آن بر قرار شود سپس دستگاه را روشن کنید و چند ثانیه منتظر بمانید با روشن شدندستگاه مشخصه شبکه تلفن همراه ایران با شماره 43211یا پیامهایی نظیر IRTCIکه نشانگر برقراری خط میباشد بر صفحه گوشی ظاهرمی گردد.چنانچه به جز شماره مشخصه هر نوشته یا نشانه دیگری مثلا (CIMCARD CHEK ( را روی صفحه گوشی مشاهده کردید به دلیل اشتباه قرار دادن سیم کارت در جای پیش بینی شده اش در گوشی است که در نتیجه لازم است مجددا سیم کارت را جابجا کنید تا شماره مشخصه شبکه تلفن همراه کشورمان ظاهر شود در این مرحله با روشن بودن دستگاه می توانید شماره گیری نمایید یا منتظر باشید تا با شما تماس بگیر.

نحوه شماره گیری در تلفن همراه

الف –تماس تلفن ثابت با همراه ایران در داخل کشور :

-ابتدا کد اپراتور و سپس شماره تلفن همراه را می گیریم .

-کد اپراتور شرکت مخابرات ایران ابتدا 091را گرفته وبعد از

091که در تمامی خطوط همراه یکسان می باشد عدد متناسب با پیش شماره وکد شهرستان شماره گیری می شود به عنوان مثال تهران 0912 خراسان 0915 اصفهان 0913و...

ب-تماس تلفن همراه ثابت در داخل کشور :

-ابتدا کد شهرستان وسپس شماره تلفن ثابت را می گیریم.

ج- تماس با تلفن همراه ایران خارج از کشور :

-ابتدا پیش شماره بین الملل کشور یعنی کد 098 بعد کد اپراتور و شماره تلفن همراه گرفته می شود

دنياي سحرآميز تلفن همراه

چكيده: رها شده‌ايم و ديگر اكنون از آزادي سرگيجه گرفته‌ايم. به كمك هزار و يك ابزاري كه بدون سيم كار مي‌كنند ، با سراسر جهان ، هم زمان با جا به جا شدنمان تماس مي‌گيريم و بدينسان به وابستگي‌هاي گوناگون دامنمي‌زنيم.

كارشناسان، اين رفتار اجتماعي نو را در درون پديده‌اي به نام «ارتباط پايا» بررسي مي‌كنند. شمار تلفن‌هاي همراه فروخته شده در سال 2003 ، بيش از 500 ميليون دستگاه برآورد شده است. در همين سال ، ‌يك سوم مردم ژاپن با تلفن همراه به شبكه اينترنت پيوسته‌اند.
آمريكايي‌ها 15ميليارد ساعت از تلفن‌هاي همراه خود استفاده كرده‌اند و اروپاييان بيش از 113 ميليارد پيام كوتاه خدماتي براي همديگر فرستاده‌اند.

چين با 220 ميليارد پيام، در وراي همه اينان جاي مي‌گيرد. مانند بسياري ديگر از توليدات جهان امروزي ، ‌گفتگو به وسيله تلفن همراه، در بنيان خود نيازي است كه اربابان ابزار توليد و كساني كه سودهاي سياسي در گسترش فردگرايي دارند ، آفريده‌اند. در اين ماجرا، ‌اين عرضه است كه تعيين كننده است نه تقاضا.

شركت‌هاي موتورولا، انتل ، نوكيا، سوني اريكسون ، سامسونگ ، ودافون، ميكروسافت، اس.ف.ر و بويگ و بسياري ديگر از شركت‌ها در مقياس جهاني، ابزار و خدمات مربوط به تلفن همراه را روانه همه بخش‌هاي بازار مي‌كنند.

ابزار، شبكه‌ها، سامانه‌هاي بهره‌برداري ، برنامه‌هاي رايانه‌اي و ديگر فن‌آوري‌هاي وابسته به تلفن همراه از سرمايه‌گذاري‌هاي گسترده همتراز نتيجه‌‌هاي پيش بيني شده، بهره مي‌برند. امروزه ، شمار تلفن‌هاي همراه از تلفن‌هاي ثابت پيشي گرفته است و همه شواهد نشان مي‌دهند كه هنوز گسترش واقعي فن‌آوري «بي‌سيم» در راه است.

افزايش تلفن‌هاي همراه و گوناگوني خدمات و تبليغات وابسته به آن ، دگرگوني‌هاي اجتماعي گسترده‌اي را به دنبال خود آورده است.

دنياي سحر‌آميز اين گونه ارتباط، ميوه نمادين قدرت 20 ساله نئوليبراليسم است و به مانند همان،‌بر غارت استوار است و زمينه ساز نابساماني.

با گسترش استانداردهاي ناهمگون، شركت‌هاي رقيب مشتريان را به گروگان مي‌گيرند و بدينسان بازار را ميان خود بخش مي‌كنند. هر چند كه نسبت به اروپا و آسيا، آمريكايي‌ها در بهره‌‌وري از تلفن همراه پس مانده‌اند ولي در امر رقابت افسار گسيخته ، از همه پيشي گرفته‌اند.

از دور خارج شدن تلفن‌هاي همراه و به كار گرفتن تلفن‌هاي جديدتر، بر همه لايه‌هاي بازار اثر مي‌گذارد.

يادآوري كنيم كه فقط در آمريكا هر ساله ميان 40 تا 50 ميليون تلفن همراه دور انداخته       مي شوند.

مد هر 6 ماه يك بار دگرگون ميشود و نوآوري‌ها، هم ريخت و هم رنگ و هم فن‌آوري‌دستگاه‌ها را در بر مي‌گيرد.

دستگاه‌هايي به رنگ آب نبات با اكران‌هاي باز شونده و يا كشويي، كه ميتوانند هم تلفن باشند و هم دوربين عكاسي يا فيلم‌برداري و هم مي‌توانند صداها را بازشناسي كنند، نمونه‌هايي از فرآورده‌هاي ياد شده‌اند. ودافون در بريتانيا و ياهو چيسون در ژاپن، نوترين فن‌آوري‌‌ها را، همچنان كه روزنامه وال استريت مي‌نويسد، از دست همديگر مي‌ربايند. امروزه تنها پيشرفته‌ترين دستگاه‌ها مي‌توانند با خدماتي همراهي كنند كه شركت‌ها با تلاش بسيار به مشتريان خود مي‌فروشند.

شركت‌هايي كه فرآورده‌هاي نو را ناديده بگيرند، هزينه سنگيني را خواهند پرداخت. در ژاپن، سرزميني كه فن‌آوري «بي‌سيم» در اوج رشد خود جاي دارد، رقابت شگرفي كه ميان مديران شركت دوكومو و شركت تازه از راه رسيده ك.د.د.ي در گرفته ، مشتركان را در سيلاب فرآورده‌هاي نو غرق كرده است.

در سال 2004،‌شركت دوموكو 20 درصد درآمد ساليانه‌اش را كه مبلغي بيش از 9 ميليارد دلار مي‌باشد، از راه فروش برنامه‌اي به نام ايمود به دست آورده است. 42 ميليون مشتري، اين برنامه را روي رايانه‌هاي خود پياده كرده‌اند.

خدمات به فروش رفته ايمود، چيزي جز برنامه‌هاي فال بيني، بازي و به ويژه زنگ‌هاي گوناگون تلفن نبوده است.

اينان از همان گونه خدماتي‌اند كه همه شركت‌ها براي سوداندوزي بيشتر ، بر سر آن رقابت چشم‌گيري دارند.

در اروپا و آمريكا، گسترش كاربردهاي اين فن‌آوري با نگاه به شمار اندك مشتريان،در خور توجه است. آشكار است كه دوشادوش كارآمد كردن بيشتر اين دستگاه‌ها و موج نوي سرمايه‌گذاري، شركت‌هاي ارايه دهنده خدمات، كاركرد اجتماعي تلفن را رقم خواهند زد.
با اين همه،‌فراموش نكنيم كه گسترش شبكه‌هاي ارتباطات بي‌سيم، وابسته به عامل‌هايي است كه از كنترل خارجند. مهم‌ترين آن‌ها موج‌هاي الكترومغناطيسي‌اند كه به مانند سرچشمه‌اي پنهاني، بيتشرين ارتباطات الكترونيكي را تغذيه مي‌كنند.
اين وابستگي به خودي خود آشفتگي مي‌آفرينند. در سال‌هاي 2000 و 2001، سال‌هايي كه بيشترين سرمايه‌گذاري روي فن‌آوري ياد شده انجام گرفت، شركت‌ها در پي به دست آوردن انحصار راه‌اندازي نسل نو شبكه‌هاي قدرتمند، هزينه‌هاي سرسام‌آوري را براي خريد بسامدهاي راديويي پرداختند.

فروش كشورهاي بريتانيا و آلمان و آمريكا در اين داد و ستد ، به ترتيب 33 ميليارد،‌ميليارد و 17 ميليارد دلار بود.

بدهي‌هاي ناشي از اين داد و ستد به مبالغ هنگفتي افزوده شد كه براي خريد شركت‌هاي رقيب خرج شده بود. امري كه ورشكستگي سال‌هاي 2002-2001 را به دنبال آورد و ده‌ها هزار كار را در ميان توليد‌كنندگان تلفن و ابزار يدكي، كه درصد بالايي از اعضاي سنديكاها را در خود داشت، از بين برد.

از اين تاريخ است كه رقابت افسار گسيخته به همه بخش‌هاي فن‌آوري «ارتباطات از راه دور» دست‌اندازي مي‌كند و با توانايي‌هاي شگرفي كه در اين زمينه بروز مي‌دهد، امكان هر گونه تثبيت قيمتها را از شركت‌ها باز مي‌ستاند و روز به روز نگراني بيشتري را در مورد كنترل بازار دامن مي‌زند.

بسنده كردن به خدمات ناچيز

گسترش بي‌برنامه بازاري سرريز شده از كالا، دشواري‌هاي ديگري را نيز مي‌آفرينند. اشتباه هاي چند باره كه در صورت حساب‌ها آورده مي‌شود و كيفيت پايين خدمات، بخشي از اين دشواري‌ها در آمريكاست.

شش درصد از مشتركين از مبالغي كه به عنوان ماليات فدرال در صورت حساب‌هاي خود ديده‌اند، گله دارند.

در سال 2002، 60 درصد مشتركين، دست كم يك بار از خدمات ارايه شده شكايت كرده‌اند. در سال 2003 ، در گزارشي دولتي ،‌دشواري‌هاي مربوط به پوشش ارتباطي ، پارازيت‌ها و آكندگي‌خط‌هاي شبكه را كه به قطع ارتباطات مي‌انجاميدند، به كمي‌سرمايه‌گذاري در اين زمينه نسبت داده است.

يادآوري كنيم كه قطع شدن‌هاي نابهنگام ، يك دهم ارتباطات يك پنجم مشتريان را در بر مي‌گيرد.

آيا تمامي‌اين نابهنجاري‌ها هزينه‌اي پرهيز ناپذير است كه براي پيشرفت و نوسان‌هايشان مي‌پردازيم؟ روزنامه‌نگار نيويورك تايمز مي‌نويسد كه «بهره‌وري از تلفن به گونه‌اي شگفت‌انگيز چنان افزوني گرفته است كه شبكه‌هاي ارتباطي همواره آكنده‌اند؛ چيزي كه با درصد بالاي ناخوشنودي‌هاي مشتركين همخواني دارد.

اين آكندگي خط‌ها نشان يك بيماري است. زماني كه بدانيم «تلفن‌هاي همراه از تلفن‌هاي ثابت كمتر كارآمدند» پايين بودن سطح خدمات تلفن‌هاي همراه را بهتر در مي‌يابيم.
با اين كه امنيت ، يكي از مواردي است كه شركت‌ها درباره آن تبليغات فراواني براي فروش تلفن‌هاي همراه مي‌كند، اين تلفن‌ها در زمان‌هاي اضطراري ، از تلفن‌هاي ثابت كه از سوي راهبان نئوليبراليسم ناچيز شمرده شده‌اند، كمتر كارآمدند. ناكارآمدي اين شبكه‌در جريان 11 سپتامبر 2001 به خوبي آشكار بود.

ساختن ژنراتورها و بهسازي پوشش‌هاي ارتباطي شركت‌ها مي‌تواند چاره‌اي براي اين دشواري‌ها باشد و كيفيت ارتباط‌ها را به سطح بالاي شبكه‌هاي تلفني سنتي آمريكا برساند. مي‌دانيم كه در شبكه سنتي تلفن آمريكا 99/99 درصد ارتباط‌ها بدون هيچ گونه دشواري‌به انجام مي‌رسيد.

چاره كار ، سرمايه‌گذاري‌هاي كلان در اين زمينه است و هيچ شركتي از هراس ورشكسته شدن به آن دست نمي‌يازد. اين جااست كه بازار ارتباط هاي بي سيم از دو سو آسيب پذير مي‌شود:‌از سويي، رقابت تشديدشده شركت هاي بزرگ، به توانايي‌هايي شگرف در سطوح كلي اين بازار دامن زده است و از ديگر سو، سرمايه گذاري اندك در سطوح محلي، كارآمدي بازار اين فناوري را پرسش برانگيز كرده است.

در برابر اين آشفتگي كم و بيش فراگير، حكومتها نيز ناتواني خود را نشان داده‌اند. چنين است كه پس از 15 سال گسترش اين بازار، سازمان fedral communication هنوز نمي‌تواند كمينه كيفيت خدماتي را تضمين كند.

همه اين بازار در شرايطي بسيار شكننده قرار دارد و زمين گير شدن آن مي‌تواند زمين گير شدن اقتصاد جهاني را به دنبال داشته باشد.

با اين همه مي‌توانيم از خود بپرسيم كه چرا در كمتر از 15 سال شمار تلفن هاي همراه از شماره تلفن هاي ثابت گذشته است. برخي مي‌گويند كه بالا بودن تقاضا، ناشي از رشد نايافتگي شبكه هاي ارتباطي سنتي كشورهاي جنوب و كشورهاي بلوك شرق پيشين است و نوسازي شبكه ها به دست بخش خصوصي در سال هاي 1980 پاسخي بود به نيازهايي كه دوران زيادي سركوب شده بودند.

اما چرا اين نيازها به سوي تلفن هاي همراه سرازير شده‌اند؟ از ديد ما اين تقاضا ريشه در فشارهاي اجتماعي دارد. نزد انسان هيچ نيازي به ارتباط پايا وجود ندارد.

اين صحنه گردانان اقتصادند كه تصميم مي‌گيرند كه اين يا آن فناوري گسترش يابد يا نه. نياز به اين كه انسان همواره در دسترس ارتباط با ديگران باشد گام نويني از خصوصي سازي ارتباطات است كه سي سال پيش روشنفكر انگليسي، ريموند ويليامز تحليل كرده است.

اين گونه زندگي اجتماعي،‌ريشه در از بين رفتگي توليد كننده خرد و دوري جاي كار از جاي زندگي دارد. به گفته ويليامز اين گونه ارتباط بيشتر برآمد زورآزمايي نيروهاي موثر در جامعه است تا فرجام جبري پيشرفت فني. اين پديده نخست زندگي شهري و پس از آن زندگي حومه نشيني كشورهايي مانند آمريكا را رقم زده است.

براي اين كه منطقه هاي دورافتاده در خور زندگي كردن باشند بايستي افزون بر اتومبيل و پاركينگ، به گونه اي نو از ارتباط نيز دسترسي داشت. گسترش راديو و تلويزيون نگاه ميليونها خانواده را بر سوي مركزي يگانه از اطلاع رساني و سرگرمي‌كشانده است.

برآمد و گسترش بهره‌وري از تلفن همراه چيزي جز نتيجه ديگري از اين گرايش تاريخي نيست. گرايشي كه ريشه در جوامع سرمايه داري دارد.

در اين فضا، چشم پوشي از فناوري نو همان اندازه دشوار است كه زندگي بدون تلفن. بيش از يك قرن است كه اين معجزه فناوري پيوند ميليونها خانواده اي را كه پراكنده و دور از همديگر در شهرهاي بزرگ زندگي مي‌كنند شدني كرده است.

يك چنين دگرگوني اي اختراع كدهاي جديد را براي آغاز كردن و پايان دادن گفتگو الزامي‌ساخته است. همگاني شدن اين وسيله دگرگوني هاي ژرفي را در روابط خانه و كار زن و مرد و بين طبقات اجتماعي به دنبال داشته و خواهد داشت.

تلفن همراه به ما اين توانايي را مي‌دهد كه چند دقيقه از روز كاري مان را به زندگي شخصي مان بپردازيم. ولي همزمان همين تلفن به فرادستمان نيز امكان مي‌دهد كه به ما هميشه دسترسي داشته باشند. زمان گذاري آزادي اي كه تلفن همراه به ما داده است بخشي از امكاني است كه مي‌تواند زندگي كارمان را به درون زندگي خصوصي مان بكشاند.
چين با 269 ميليون مشترك بزرگترين سرزمين تلفن همراه است اين گسترش بهره وري از تلفن همراه همان اندازه به درآمد طبقه متوسط شهري وابسته است كه به مهاجرت دروني كشور پديده اي كه ناشي از وارد شدن كشور چين به بازار جهاني است. ميليونها انسان محل تولد خود را براي يافتن كار وامي‌گذارند و از بيشترشان بهره كشي سختي مي‌شود.
به گفته مدير دفتر بازرسي شرايط كار در چين در دلتاي رودخانه مرواريد تنها 30 درصد نيرو كار 8 ساعت به كار مي‌پردازد.

46 درصد نيرو كار تا 14 ساعت در روز كار مي‌كنند در آمريكا ساعت هاي كار از سال 1970، 20 درصد افزايش يافته است و دليل بينايي آن پايين آمدن توانايي خريد نيروي كار است.
براي زنان ورود به بازار كار چيزي از كارخانگي اي كه مسئوليت همه آن بر دوششان مانده نكاهيده است. گسترش بازار موبايل در بيشتر وقتها با اين انحطاط كيفيت زندگي و پس نشيني خدمات همگاني همراه بوده است. انحطاط نام برده افراد، خانواده را ناگزير كرده است كه زمان خود را ميان ضرورت هاي كاري، خريد، نگهداري كودكان و سرپرستي خويشان سالخورده تقسيم كنند.

شهرنشيني زمينه برتر گسترش خصوصي سازي صنعت موبايل است. در نبود وسايل نقليه همگاني با كيفيت، اتومبيل نقش بنياني بازي مي‌كند. در محدوده فعاليت هاي كاري آمريكايي ها سالانه 405 ميليون جابه جايي بيش از 75 كيلومتر را به انجام مي‌رسانند.
هشتاد درصد اين جابه جايي ها با اتومبيل است. اگر افزون بر اين جابه جايي كاري جابه جايي براي خريد و رفتن نزد پزشك و سرگرمي‌را هم به حساب بياوريم امريكايي ها بيش از 1/1 ميليارد جابه جاي انجام مي‌دهندكه 87 درصد آن با اتومبيل است.پياده‌روي فقط 9% جابه جاي‌ها را دربر مي‌گيرد.

جابه جايي با وسايل نقليه همگاني كه اتوبوس مدرسه را هم شامل مي‌شود فقط 3 % از همه جابه جايي هاست. ميانگين بهره‌وري هر نفر از اتومبيل يك ساعت در روز مي‌باشد.
بيافزاييم كه 40% ارتباط هاي انجام يافته با تلفن همراه از اتومبيل ها بوده است. اين 40% ارتباط برابر 400 ميليارد دقيقه گفتگو در سال 2003 است.

شرايطي نابخردانه  اينجا نيز از تحول طبيعي نمي‌توان سخن گفت. نقش با اهميت اتومبيل در زندگي روزمره اين جامعه ها نيز نتيجه همان خصوصي سازي است كه اين جابه جايي را نشانه رفته است.امري كه پس از جنگ جهاني دوم خودش را به همه تحميل كرده است.
اتومبيل نماد پيشرفت جبري نيست بلكه نماد نبود توازني است كه جوامع امروزي از آن رنج مي‌برند. اين را هم بدانيم كه تندرستي همگاني نيز دستخوش اين آشفتگي و نبود توازن است.

در سال 2002 تلفن هاي همراه در آمريكا باني 6 % تصادف هاي جاده اي بوده اند. در اين تصادفها 2600 نفر جان خود را از دست داده اند و 330 هزار نفر زخمي‌شده اند.
بسياري از كشورها و نيويورك و نيوجرسي آمريكا از بهره‌وري تلفن همراه در اتومبيل جلوگيري كرده اند. به مانند موفقيت بازار اتومبيل، موفقيت بازار تلفن همراه نشانه گرايشي است كه مي‌خواهد شرايطي را كه روز به روز نابخردانه تر مي‌شود توجيه خردورزانه كند و بتواند اندكي كنترل فردي در جامعه اي بيابد كه به كژراهه مي‌رود.

فناوري ارتباط پايا كه مي‌تواند محل فرد را در همه لحظات شناسايي كند ابزاري است كه توانايي آن را دارد كه در خدمت نظام سرمايه داري اي مستبدتر از آنچه اكنون داريم قرار گيرد. پليس و شركت ها در جهت نظامي‌كردن اين فناوري فعالند و به دنبال به وجود آوردن امكان ردگيري دائمي‌افراد هستند.

از چندي پيش بازاريابي اين شركتها به وسوسه اي ديرينه پر و بال مي‌دهد. فرد مي‌تواند با استفاده از تلفن همراه از موقعيت عادي خود در جامعه رهايي يابد.

در نشريات مي‌خوانيم كه چگونه با تلفن همراه مي‌توان موازين و كاركردهاي غالب را زير پا گذاشت اما گرايش به آزادي نيروي محرك اصلي نياز به ارتباط پايان نمي‌باشد.
درست است كه استفاده از تكنولوژي تلفن همراه برخي از عرصه هاي زندگي روزمره افراد و خانواده هايشان را آسان مي‌كند اما اين امكان به تشديد نابرابري ها نيز منجر مي‌شود.
در جامعه اي كه سرگرمي‌و كار به شيوه اي نابرابر بين طبقات اجتماعي تقسيم شده است و افزايش مدت كار به ويژه در ايالات متحده بيكاري و از بين رفتن خدمات دولتي، زندگي شهروندان را دشوارتر مي‌سازد افراد با گرايش به ارتباط‌هايي مانند تلفن همراه تلاش مي‌كنند به تنهايي مشكلات روزمره و خردكننده را حل نمايند.

بازار تلفن همراه اين ابزار را در عين حال به ابزار پخش آگهي و فروش تبديل كرده است. شركت‌هايي چون ودافن در نظر دارند به زودي براي هر نفر در هر كجا كه باشد پيامي ‌ويژه بفرستند. اين پيام شامل اطلاعات ترافيكي هواشناسي، اخبار و آگهي تجاري خواهد بود.

در استراليا مشتركين شركت تلسترا، شركتي كه دارد خصوصي مي‌شود، مي‌توانند با گرفتن شماره اي كه روي دستگاه هاي پخش كوكاكولاست نوشيدني خود را بخرند و هزينه آن را با صورت حساب آينده تلفن همراه خود بپردازند.

در اروپا، شركتها، گروه مالي جديدي را به نام سمپي راه انداخته اند كه قرار است از تلفن همراه وسيله اي براي پرداخت و خريد در تمامي‌اروپا بسازد.

دو شركت از بزرگترين شركت هاي توليد و فروش موسيقي كه يونيورسال و سوني باشند، از هنرمندان مطرح خود مي‌خواهند كه گزيده اي كوتاه از توليدات خود را براي فروش و پخش روي تلفن هاي همراه آماده سازند.

چنين است دنيايي سراسر سرگرمي‌و بدون مرز كه ارتباط هاي بي سيم نويدش را به ما مي‌دهند.