Review of biological control of sunn pe

 "بسمه تعالي Review of biological control of sunn pest مروري بر كنترل بيولوژيكي سن غلات

 نويسنده: J. Voegele مترجم: علي بابعلي فشكي (كارشناس سازمان حفظ نباتات)

 مقدمه: (سن غلاتsunn pest) در كشور سوريه با نام soune در روسيه tcherepaxe وبراي يكسان نمودن اسامي و شناخت بهتر گونه هاي Eurygaster integryceps عموما تمام گونه هاي سن غلات بويژه E. maura, E. austriaca, Aelia acuminate, A. germani, A. rostrata با همين اسامي معرفي مي شوند. مشكل سن غلات در كشورهاي سوريه ، ايران، عراق، تركيه، هند، شوروي سابق، يونان و مراكش جدي و خطرناك بوده و بيشتر از 10 ميليون هكتار از اراضي اين كشورها (در مجموع) آلوده به سن غلات مي باشد. تراكم هاي بالا و رفتارهاي مهاجرتي كه سن از خودش نشان مي دهد آنها را با ملخ هاي مهاجر مقايسه مي كنند. مبارزه شيميايي سن غلات بسيار هزينه ساز و بالا است بويژه در كشورهايي كه ميزان برداشت گندم پائين بوده و زارعين فقير مي باشند، همچنين مبارزه شيميايي اغلب براي حشرات مفيد كه در حالت طبيعي جمعيت سن غلات را در سطح قابل قبولي كنترل مي نمايند مضر بوده و گزارشاتي هم در رابطه با مقاومت اين حشره در برابر مواد شيميايي ارائه شده است. كنترل بيولوژيكي با شناخت بيولوژيكي سن و انتخاب يك روش بيولوژيكي كه براي سن و گياه ميزبانش سازگار باشد ايجاد مي شود و در بسياري از روشهاي بيولوژيكي روش كنترلي بايستي بصورت توليد انبوه بوده و در يك زمان مناسب نيزعمل رها سازي بايد در مزرعه صورت پذيرد. 

تحرك جمعيت سن غلات: در اين زمينه نيز گزارشات زيادي ارائه شده است. مهمترين آنها عبارتند از Arnold (1942-1956), Fedotov (1946-1960), Alexandrov (1946-1948), Peredelski (1946-1949), Strogaia (1950-1960), Ouchatinskaia (1953-1957), Sumakov, Vinogradov and Lakhimovitch (1954-1958), Brown (1958-1965), Sazanova (1958-1960), Remaudiere (1969-1966), Bokharova-Messner (1960) and Voegele (1969). روند رشدي سالانه آئليا يا يوري گاستر را در سه فاز مي توان تقسيم بندي كرد: فاز اول: شامل جفت گيري و رشد ونمو(جفت گيري، تخم ريزي و رشد پوره ها) جنس يوري گاستر عموما تك نسلي بوده و درهر سال يك نسل توليد مي كند و جنس آئليا چند نسلي (دو يا سه نسل ) است. ميزان موفقيت اين فاز بستگي به ارتباط بين ميزبان و آفت دارد اگر شرايط آب و هوايي براي سن نا مناسب و براي گندم (بويژه واريته هاي زود رس) مناسب باشد در اين حالت محصول رشد نمو خود را به پايان مي رساند در صورتي كه سن هنوز رشد خود را كامل نكرده است (در اين حالت گفته مي شود كه گندم بر سن سوار است). فاز دوم: يك فاز غير فعال بوده و شامل مرحله دياپوز حشره بالغ در پائيز و زمستان مي باشد. حشره در اين فاز در زير پوششهاي گياهي، سنگ يا برگها و بوته هاي گياهان به خواب مي رود (فعاليت حياتي آنها به شدت كاهش مي يابد) اين اتفاقات عموما در ارتفاعات صورت مي پذيرد. فاز سوم: مهاجرت حشره از كوه به مزرعه و يا از مزرعه به ارتفاعات مي باشد. تمامي اين فازها به مراحل تكويني و فيزيولوژيكي حشره و ميزبانش بستگي دارد. پتانسيل زيستي: مطالعات مرفولوژيكي و عملكردي حشره ( Popove, 1985), (Triselve, 1990) نشان مي دهد كه چربي موجود در بدن حشره داراي انرژي اندوخته شده و براي تمامي فعاليتها بويژه در مرحله تشكيل و تكامل تخم مي باشد. اندوخته زياد حاكي از پتانسيل بالاي تشكيل تخم و اندوخته كم همراه با زوال و نابودي جمعيت سن در آينده مي باشد. چربي بدن توسط corpora allata (هورمون جواني را در مغز حشره ترشح مي كند) كنترل مي شود . با سنجيدن چربي بدن مي توان توانايي حشره را براي زنده ماندن پيشگويي كرد. مقدار چربي بدن انعكاس كننده ميزان انرژي است كه در دسترس حشره قرار مي گيرد تا فعاليتهاي حياتي خود را در مراحل بحراني وتكامل و رشد خود انجام دهد. كنترل بيولوژيكي: نزديك شدن به كنترل: هدف از كنترل بيولوژيكي اداره كردن آفت و محيط زيست آن در مسيري كه جمعيت آفت زير آستانه اقتصادي باقي بماند. منابع مهم در اين رابطه عبارتند از: دستكاري تكنيكهاي خاك و فاكتورهاي رشدي محصول (Banita, Ionescu and Ilicevicis, 1984) ، برداشت دو مرحله اي يا برداشت زود هنگام (Pajkin,1958) ، استفاده از محصولات زودرس يا ارقام مقاوم گندم (Shapiro and Bartoshko, 1973) ، ارزيابي جمعيت و پيشگويي طغيان آفت ( Emejyanov, 1980; Mustatea, Popov and Paulina, 1980)، بالا بردن كيفيت گندم هاي سن زده ( Emejyanov, 1992). و موارد ديگري كه بعنوان مكمل و تعادل زيستي بين آفت و دشمنان طبيعي آن هستند وجود دارد. مجموعه دشمنان طبيعي معمولا متنوع هستند، از ميكروارگانيسم هايي مثل Rickkettsiella eurygasteris Lukyanchikov (Lukyanchikov and Pushkareva, 1971) ، Beauveria bassiana and Bacillus thuringiensis Berliner (Fedorinchk, 1977) تا جانوران عالي تر مانند Mermithidea (Anwar et al., 1974) ، فازينا ها مثل Clytomyia helluo F. or Allophore subcoleoptrata L. (Dubina, 1974; 1975; Popov, Fabritius and Rosca, 1985) ، Proctotrupoidea (Telenomus, Trissulcus, Asolcus, Gryon) و يا Chalcidoidea (Ooenocyrtus) (Voegele, 1960;1969;Kartavtsea et al., 1974; Zatyamina, Klechkovskii and Burakova, 1976; Bakasova, 1977; Voronin, 1977;Popov and Popov et al., 1979-1989) و يا سوسكهاي خاكي (Antonenko, 1980). پارازيتوئيد هاي تخم خوار (ائوفاژها) معمولا به دلايل زير در مبارزه بيولوژيكي مورد توجه قرار گرفته اند: • نسل جديد آفت را قبل از اينكه به محصول آسيب برساند از بين مي برند. • براي انسان و حشرات ديگر مضر نيستند. • با قيمت و هزينه كمتري مي توان آنها را تكثير و توليد انبوه كرد به عبارتي اقتصادي اند. • آنها مي توانند بيشتر از يك سال در دوره دياپوز ذخيره سرمايي داشته باشند. • با استفاده از جانشين كردن ميزبانهايي كه تكثيرشان آسان است تكثير نمود مثل Graphosoma semipunctata F.(Vogele, 1966; Bakasova, 1977). در يك روش مبارزه بيولوژيكي انتخاب گونه هاي مناسبي كه به خوبي با آفت و محيط زيست آن سازگاري پيدا كرده باشد بسيار مهم و با اهميت است و احتياج به مطالعات سيستماتيكي و دقيقي بر روي مكان اصلي مبارزه و مناطقي كه گونه بيولوژيك در آنجا كشت شده است دارد. رها سازي دشمنان طبيعي زماني مي تواند موفقيت آميز باشد كه در ابتدا محيط كشت را خالص سازي كرده باشيم (مثل محيط كشت ائوفاژها). ائوفاژها مي بايستي قادر باشند كه آفت را تشخيص داده و در يك سطح مزرعه پخش شوند و عمل تلقيح نيز بايد سازگار باشد بطور كلي تلقيح گونه هاي بيگانه نا موفق مي باشند (Kartavtsev et al., 1974;Shapiro, Gusev ND Kapustina, 1975; Gusev and Shmettser, 1977). فهرست و انتخاب گونه هاي ائوفاژ(تخم خوارها): مهمترين قسمت كار(مبارزه بيولوژيكي) در يك منطقه انتخاب ائوفاژ مناسب مي باشد (Vogele, 1981) . در اين قسمت از كار بايستي محاسبات سالانه و تغييرات فصلي جمعيت سن به نحو مطلوبي در نظر گرفته شود (Vogele, 1969). براي مثال در كشور مراكش Aelia rufiventris در سال 1964 طغياني و فراوان بود اما دو سال بعد يعني در سال 1966 هيچگونه حشره اي ديده نشد و Aelia grandis در مزارع مختلف در مراحل رشدي متفاوت و Aelia semistriatus زودتر از A. grandis ظاهر مي شد و O. fecundus كه پارازيتوئيد اوليه و ثانويه است در پايان فصل به فراواني ديده مي شد. بنابر اين چنين تغييراتي را بايد در نظر داشته باشيم. در انتخاب ائوفاژهاي تخصصي موارد ذيل بايد رعايت شود: • زودرس بودن ائوفاژها • حساسيت بويايي آنها • محل و جايگاه طبيعي آنها براي زيستن • طول دوره تخم گذاري آنها • مراحل تكويني ورشدي ائوفاژها براي مطالعه موارد ذكر شده بالا مي توان با استفاده از جمع آوري دسته تخم هاي سن غلات (كه بصورت طبيعي تخم گذاري شده باشد) و قرار دادن اين دسته تخم ها در بيوتيپ هاي (محيط هاي زيستي) مختلف كه در اين صورت با بررسي ميزان تاثير ائوفاژ ها بر روي تخم ها، ائوفاژ مناسب و تخصصي را مي توان انتخاب نمود. شناسايي گونه هاي ائوفاژ: خواص مورفولوژيكي و ساختاري زيادي وجود دارد كه گونه هاي ائوفاژ را مي توان با استفاده از اين خواص از همديگر تفكيك نمود. دستگاه الكتروفورزيكي از وسايلي است كه براي مطالعه خصوصيت جمعيت گونه هاي همتراز ائوفاژها مي تواند كاربرد داشته باشد (مطالعات درون ساختاري). بحث و نتيجه گيري: 1. براي كنترل بيولوژيكي سن غلات، بايد تمام جنبه هاي بيولوژيكي سن غلات در نظر گرفته شود تا جمعيت سن در سطح اقتصادي قابل قبولي نگهداري شود. 2. از بين بردن تخم آفت بسيار مهم مي باشد و بايد بصورت كيفي و كمي كنترل گردد. 3. انتخاب پارازيتوئيد هاي مناسب توسط مديريت كنترل آفات. 4. نكته مهم ديگر در آفات غلات بويژه سن غلات فاز اجتماعي بودن آنها است كه شبيه ملخهاي مهاجر بصورت گروهي در آمده و خطرناك مي شوند. بنابر اين محيطهاي جغرافيايي و تراكم هاي فصلي آنها بايد شناسايي و مطالعه شوند و از بين بروند. زماني كه تعداد نر ها و ماده ها بالا باشد در اين موقع سن آماده مهاجرت از مزارع گندم و يا به مزارع گندم مي باشد و مي توان آنها را از بين برد اين كار در اماكن زمستانگذران سن غلات صورت مي گيرد. منابع: 1. Alexandrov, N. 1946-1948. Eurygaster integryceps a varamine et ses parasites. Entomologie Appliquees, 5, 6, 7, 8. Tehran. 2. Antonenko, O. P. 1980. Particularites biologiques des carabes pedateurs et leur role dans la diminution du nombre d Eurygaster integriceps dans le district de saratov. Zool. Zh. Sun., 59(11): 1634. 3. Popov, C. 1985. Studies on the influence of fat body on the survival of Eurygaster integriceps Put. During diapause. An. Inst. Cercet. Cereal Plant Tech. (Fundulea), 52: 335-339. 4. Voegele, J. 1981. Lutte biologique contre Erygaster integriceps. Bull. OEPP, 11(2): 23-27. لطفا پس پذيرش و چاپ يك نسخه از اين مقاله به آدرس بزرگراه چمران- خيابان يمن پلاك 2 سازمان حفظ نباتات – مديريت آفات عمومي و همگاني علي بابعلي فرستاده شود . با تشكر تلفن9- 22402046 دورنگار 22401012 اين مقاله از بولتن FAO با عنوان زير ترجمه شده است: Sunn pests and their control in the Near East. (FAO Plant Production, 1996) (Part 1- INVITED PAPERS) email : Alibabali55@yahoo.com پائيز 1385 " 

"بررسي اثر كلريد كادميم بر ميزان رشد و تكثير و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز در جلبك دو نالي يلا سالينا

"بررسي اثر كلريد كادميم بر ميزان رشد و تكثير و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز در جلبك دو نالي يلا سالينا (Dunaliella salina) علي بابعلي: گروه زيست شناسي دانشگاه شيراز علي مرادشاهي: گروه زيست شناسي دانشگاه شيراز بهمن خلدبرين: گروه زيست شناسي دانشگاه شيراز چكيده درياچه مهارلو درجنوب شرقي شيراز يكي از درياچه هاي شور ايران است كه ميزان شوري آن در حدود 300-250 گرم نمك در ليتر مي باشد. تنوع زيستي در اكوسيستم آبهاي شور بسيار كم مي باشد. از جمله موجودات زنده كه با شوري سازش پيدا نموده اند. گونه هاي مختلف جلبك سبز و تك سلولي دونالي يلا (Dunaliella) مي باشد. يكي از گونه هاي جنس دونالي يلا، گونه سالينا (D. salina ) است كه اين گونه پراكنش جهاني داشته و در درياچه مهارلو نيز رشد و تكثير مي نمايد. در اين پژوهش، ضمن جداسازي و خالص سازي اين گونه به بررسي اثرات كلريد كادميم بر رشد و تكثير و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز پرداخته شده است. نمونه برداري بصورت تصادفي از نقاط مختلف درياچه در ظروف شيشه اي صورت گرفت. فلز مورد مطالعه شامل يونهاي كادميوم بود كه يك گروه بعنوان شاهد و سه گروه تيمار با غلظت بالاي كادميم انتخاب شدند. آزمايشهاي اندازه گيري ميزان رشدو تكثير، سنتز گليسرول، ميزان رنگيزه كلروفيل همچنين ميزان سنتز بتاكاروتن و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز طي مدت چهار هفته مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان مي دهد كه با افزايش غلظت كادميم بكار رفته در محيط كشت جلبك، ميزان رشد و تكثير جلبك در مقايسه با گروه شاهد كاهش مي يابد. همچنين كاهش در سنتز گليسرول نيز در حضور غلظتهاي بالاي كاميم مشاهده گرديد اما سنتز بتاكاروتن و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز با افزايش غلظت كادميم افزايش نشان داد. از آنجائيكه آنزيم آسكوربات پراكسيداز و بتاكاروتن از جمله آنتي اكسيدانهاي موجود در جلبك مي باشد لذا افزايش در ميزان سنتز و فعاليت اين تركيبات مي تواند بدليل افزايش در توليد گونه هاي فعال اكسيژن(ROS) در حضور فلزات سنگين باشد " 

Sunn pests and their control in Near East

"Report: The Syrian Arab Republic نويسندگان: R.H. Miller & J.G. Morse, 1996. Sunn pests and their control in Near East.FAO Plant production and protection paper. P:121-132 مترجم: علي بابعلي، كارشناس سازمان حفظ نباتات (وزارت جهاد كشاورزي) تهران، خيابان يمن پلاك 2 سازمان حفظ نباتات. تلفن 50-22402046

مقدمه: كشت گندم در كشور جمهوري عربي سوريه از لحاظ فعاليتهاي اقتصادي و كشاورزي اهميت و ضرورت بسيار بالايي دارد. در ميان محصولات كشاورزي سوريه، به دليل شرايط مناسب خاك و آب و هوا، گندم حائز رتبه اول بوده و به مقدار زياد كشت مي شود. سالانه بالغ بر 34/1 ميليون هكتار از اراضي سوريه زير كشت گندم مي رود و ميزان برداشت گندم تا 1/2 تن در هكتار هم مي رسد. به طور متوسط طي ده سال گذشته 554/1 تن در هكتار برداشت گندم بوده كه اين ميزان متغيير بوده است. شكل 11 نشان مي دهد كه ميزان كل برداشت محصول گندم در سال 1992 سه ميليون تن بوده است. در مناطقي از كشور سوريه كه ميزان بارندگي ساليانه بيشتر از 350 ميلي متر مي باشد براي كشت گندم مناسب بوده و اكثر كشاورزان به اين كار مشغول هستندو مناطقي كه ميزان بارندگي از مقدار ذكر شده كمتر است در صورت كشت گندم ميزان برداشت ناچيز خواهد بود. شكل 12 پراكنش كشت گندم در سوريه را نشان مي دهد با توجه به اين شكل مشاهده مي كنيم كه نزديك به نيمي ازتوليد گندم كشور در منطقه AL Hassake (رقم AL Jazira ) و يك چهارم توليد گندم در منطقه Aleppo و Idlib و مناطق باقي مانده هم توليد ناچيزي دارند. اخيرآ محققان در نحوه كشت گندم تغييراتي را ايجاد كرده اندو اين محققان از ارقامي استفاده مي كنند كه تناژ برداشت بالايي داشته باشد از اين ارقام مي توان به Bohouth 1،2 Bohouth و Bohouth 4 اشاره كرد. ارقامي كه در مركز تحقيقات بين المللي كشاورزي مناطق خشك (ICARDA) مورد استفاده قرار مي گيرد بيشتر از نوع Cham 1 ، Cham 2 ،Cham 3 ، Cham 4 و Cham 5 مي باشد كه از اين ارقام محصول خوبي برداشت مي شود و مناسب تر و بهتر از ارقام Mexipak ، Horani ، Juri 69 و Jazzireh 17 مي باشند. مناطقي كه زير كشت جو مي روند شبيه همان مناطقي هستند كه زير كشت گندم رفته اند اين مناطق نيز براي برداشت بيشتر به شرايط آب و هوايي بستگي دارند. شكل 13 مناطقي از سوريه كه از سالهاي 1981 تا 1990 زير كشت جو رفته است را نشان مي دهد، با توجه به اين شكل مشاهده مي كنيم كه به دليل اينكه جو نسبت به گندم به آب كمتري نياز دارد در مناطق 1 و 2 كشت جو كمتر از گندم مي باشد و بيشترين منطقه اي كه كشت جو در آن صورت مي گيرد مربوط به منطقه Ar Raqqah بوده و مناطق Hassake ، Aleppo و Hama در رتبه هاي بعدي قرار دارند. بارندگي نقش بسيار مهمي در برداشت محصول ايفا مي كند به طوري كه در بارش هاي خوب 1538 كيلو گرم و در بارشهاي كمتر برداشت محصول جو به 235 كيلوگرم در هكتار مي رسد. شكل 13 نشان مي دهد كه متوسط برداشت جو از سالهاي 1979 تا 1988 در اين مناطق 671 كيلو گرم در هكتار بوده است. ارقام جو كه در كشور سوريه براي كشت مورد استفاده قرار مي گيرد عبارتند از Aswadو Arabi در شمال و شمال شرقي (مناطق سرد و خشك) و رقم Arabi Abiad در مناطق جنوبي و مركزي مورد استفاده قرار مي گيرند. عوامل زيادي در كشور سوريه وجود دارند كه تغييراتي را در نحوه كشت و مناطق كشت شده ايجاد مي كنند يكي از اين عوامل خودكفايي گندم مي باشد. نياز سالانه گندم در سوريه بيشتر از 5/2 ميليون تن مي باشد براي توليد سالانه و خودكفايي بايد تغييراتي را در نحوه كشت و ارقام گندم بوجود آوريم براي مثال مي توان كشت آبي گندم را در منطقه 1و2 و كشت جورا در منطقه 3و4 گسترش دهيم. گندم و جو در مقابل بسياري از آفات و بيماريها آسيب پذير مي باشند. اين عوامل هر ساله در مناطق مختلف متفاوت مي باشند. در زير به مهمتربه آفات و بيماريهاي گندم و جو در سوريه اشاره مي كنيم. آفات حشره: بيماريهاي قارچي: Eurygaster integryceps Tilletia caries Zabrus tenebrioides foetida Tilletia Syringopais temperatella Ustilago hordei Schizaphis gramminum tritici Ustilago Rhopalosiphum maidis nuda Ustilago Cephus libanensis Urocystis agropyri Cephus pygmaeus Puccinia striifomis Mayetiola destructor graminis Puccinia Phyllopertha nazarena Erysiphe graminis Porphyrophora tritici 

مشكل سن غلات در كشور عربي سوريه: سن غلات (Eurygaster integryceps) از مهمترين آفات مزارع گندم و جو در سوريه به حساب مي آيد و براي اولين بار در سال 1909 در منطقه Muaret Numan آثار خسارت سن غلات مشاهده گرديد.در سال 1924 در مناطق Hama Idlib و Aleppo حدود 7 هزار هكتار از مزارع گندم آلوده به سن شدند كه از اين مناطق آلوده شده آلودگي به مناطق ديگر نيز منتشر شد بعنوان مثال منطقه Jazira در سال 1940 آلوده به سن غلات شد به همين منوال هر ساله به مناطق آلوده شده افزوده مي گردد. از روشهاي اوليه كنترل و مبارزه با سن غلات روش مكانيكي بوده است. به اين صورت كه سن مادر و پوره را به صورت يك مجموعه جمع آوري كرده و آنها را انهدام مي كردند. در حدود 160 هزار ليتر سن غلات در سال 1925 و 47 هزار ليتر در سال 1926 به اين صورت انهدام گرديد. روشهاي مشابه به اين هم ساليان سال براي محافظت از مزارع گندم در مقابل سن غلات در سوريه صورت مي گرفته است. روش ديگر مبارزه با سن غلات روش زراعي است. نمونه بارز اين روش جايگزين كردن كشت جو به جاي كشت گندم در مناطق آلوده به سن مي باشد. همچنين در تاريخ 26 آوريل 1937 وزارت كشاورزي و امور اراضي سوريه حكمي با شماره 35 صادر كرد كه كاهش كشت گندم در مزارع آلوده به سن به تا حد يك چهارم بود. اين حكم تا حدودي تآثير گذار واقع شد اما روند افزايش تقاضا براي گندم در كشور سوريه باعث گرديد كه اين حكم ناديده گرفته و لغو شود تا اينكه در سال 1950 مبارزه شيميايي با استفاده از حشره كشها مورد آزمايش قرار گرفت و به دليل تآثير خوب و قيمت مناسب و كاربرد آسان اين روش گسترش و توسعه پيدا نمود. در زمينه گسترش و توسعه مبارزه شيميايي عليه سن غلات فقط چند محقق نظير Remaudier, Skaf با همكاري فائو( FAO ) پ‍‍ژوهشهاي تحقيقاتي در زمينه مطالعه بر روي پارازيتوئيدهاي تخم سن و پرورش و رهاسازي آنها براي كاهش جمعيت سن انجام داده اند. پراكنش جغرافيايي سن غلات بيشتر مزارع سن غلات سوريه آلوده به سن غلات مي باشد. سالانه حدود 526 هزار هكتار از مزارع غلات سوريه عليه سن غلات سمپاشي مي شوند كه اين ميزان در سال 1991 حدود 140 هزار هكتار بوده است. كه در اين ميان46 درصد از منطقه Hassake و 77 درصد از مناطق Es Suweide سمپاشي صورت گرفته شده است (شكل هاي 14،15و16). در ميان گونه هاي جنس يوري گاستر، گونه E. integryceps از اهميت بالايي برخوردار است و در سوريه در مناطق Al Jazira اين گونه با گونه هاي E. maura و E. austriaca همپوشاني و اورلپ پيدا كرده است. تعدادي از گونه هاي آئليا مانند A. acuminate نيز در سوريه يافت مي شود اما حدود يك درصد از سن غلات كشور را شامل مي شود. از زماني كه سن مادر در فصل بهار به مزارع گندم فرود مي آيد تا زماني كه نسل جديد به اماكن مهاجرت مي كنند خسارتزايي سن غلات در مزارع مشهود مي باشد. اولين حمله سن مادر به ساقه هاي اصلي است و باعث از بين رفتن اين ساقه ها شده و از لحاظ كمي كاهش محصول را در پي خواهد داشت. تغذيه سن مادر از جوانه انتهايي ساقه باعث سفيد شدن واز بين رفتن ساقه هاي اصلي مي شود اگر تراكم سن در متر مربع بالا باشد(بيشتر از 2 عدد در متر مربع) حدود 5 درصد افت محصول خواهيم داشت. مطالعات انجام شده در سالهاي 89-1988 و90-1989 در سوريه نشان مي دهد كه اگر سن غلات در مراحل مختلف تكاملي خود از مزارع گندم تغذيه مناسبي داشته باشند، كاهش شديد محصول از نظر كمي و كيفي بوجود خواهد آمد.. بطور مثال اگر سطح آلودگي در حدود 93/12 و 57/4 درصد باشد سن زدگي در حدود 99/3 و 25/1 درصد خواهد شد. همچنين در اين مطالعات عنوان شده كه سن غلات باعث تخريب اندوسپرم و جنين دانه شده و ميزان جوانه زني حدود 33 و 66 درصد كاهش مي يابد. تحقيقات انجام شده در ICARDA ثابت كرده است كه گندم سن زده خاصيت نانوايي خود را از دست داده و به دليل كاهش ميزان پروتئين آن كيفيت آن پائين مي باشد. روشهاي كنترل و مبارزه با سن غلات در سوريه: مبارزه شيميايي روشي است كه از سال 1960 به صورت گسترده در سوريه عليه سن غلات اعمال مي گردد. هر گاه تراكم سن بالا رفت آستانه اقتصادي مطابق جدول زير شد مبارزه شيميايي صورت مي گيرد( جدول 30 ). آستانه اقتصادي مرحله تكاملي گياه مرحله تكاملي سن /m22< تا پايان پنجه زني بالغ /m2 10-5 مرحله گلدهي تا مرحله شيري و تشكيل دانه پوره /m2 پوره6-5 مرحله شيري به بعد پوره و بالغ زماني كه ميزان تخمهاي پارازيته شده به 40 تا 50 % رسيد مبارزه شيميايي توصيه نمي شودو اين بستگي به شرايط اقليمي و حالت خود گياه دارد. در سالهاي خشك زماني كه تآثير حشره روي گياه افزايش يافت آستانه اقتصادي 25 تا 50 درصد كاهش مي يابد و برعكس در سالهايي كه بهار گرم ومرطوب بوده است آستانه اقتصادي افزايش مي يابد. مبارزه شيميايي براي سن مادر ممكن است يكبار صورت گيرد ولي براي پوره ها چندين بار تكرار شود. حشره كشهايي كه در اوايل مورد استفاده قرار مي گرفتند بيشتر ارگانوفسفره ها بودند كه در نسبت هاي توصيه شده و مجاز (جدول 31) مورد استفاده قرار مي گرفتند و اين جدول حشره كشهاي ارگانو فسفره با اهميت را طي ده سال گذشته نشان داده است. در مبارزه شيميايي كه از حشره كشها استفاده مي شود بكار بردن غلظت مناسب حشره كش در زمان مناسب نتيجه مطلوبي خواهد داد. در برخي مناطق سوريه كه مبارزه شيميايي صورت مي گيرد (Idlib provinces,Alppo, Al Ghab ) استفاده ازحشره كشها خساراتي را نيز در بردارند. زماني كه گله هاي گاو و گوسفند از مزارع سمپاشي شده تغذيه كنند همگي تلف خواهند شد. هزينه سمپاشي در يك هكتار زمين زراعي حدود 15 دلار مي باشد كه شامل هزينه كارگر، ادوات و حشره كش مي باشد و مبارزه عليه سن غلات در سوريه بصورت عمومي بوده و تمام هزينه ها را دولت متقبل مي شود. تهيه بروشور هاي تكنيكال و پخش آن در كشورهاي ديگر از برنامه هاي توسعه اي و ترويجي مبارزه با سن غلات است. علاوه بر اين افزايش آگاهي مردم از طريق رسانه ها (راديو، تلوزيون و روزنامه) نيز به اين امر كمك مي نمايد. در كشور سوريه همكاريهاي بين المللي و منطقه اي خوبي با كشورتركيه در رابطه با تحقيقات سن و كنترل و تعيين زمان مناسب سمپاشي بويژه سمپاشي هوايي بين دو كشور صورت گرفته است. ملاقاتهايي با گروههاي تركيه اي در رابطه با روشهاي مبارزه و آستانه اقتصادي انجام مي شود كه اين عمليات كنترل سن با همكاري و توافق دو طرف صورت گيرد. تحقيقات انجام شده در سالهاي اخير: تحقيقاتي كه در وزارت كشاورزي سوريه توسط محققين اين وزارتخانه انجام مي شود بيشترروي سيكل زندگي سن، خواص مورفولوژيكي، زمان مهاجرت ازاماكن به مزارع و درصد پوره هاي رشد يافته در مزارع مي باشد. همچنين مطالعه بر روي روند توليدمثلي سن، ميزان تخمهاي لقاح يافته، تحرك جمعيت سن، اثرات سن بر روي گندم در مزارع و تآثير حشره كشهاي مختلف بر روي مراحل مختلف رشدي حشره ( سن باغ وپوره) صورت گرفته است. از لحاظ رنگ سن غلات بيشتر در رنج خاكستري زرد تا سياه ديده مي شود و حدود 75% جمعيت سن هاي بالغ قهوه اي است و تفاوتهاي مورفولوژيكي زيادي بين جنس نر و ماده وجود دارد، سن ماده 12 عدد اسپيراكل وسن نر 10 دارد و قطعه انتهايي شكم در سن ماده بزرگتر از سن نر بوده و اصولآ جنس ماده كمي بزرگتر از جنس نر مي باشد. متوسط طول به پهنا در جنس نر يك به 579/1 در جنس ماده مي باشد (در جنس يوريگاستر) كه اين جنس در شمال سوريه بيشتر يافت مي باشد. زماني كه ميانگين دما به 15-14 و ماگزيمم دماي روزانه 22-19 درجه سانتي گراد مي رسد سن مادر از اماكن زمستانگذران به مزارع غلات مهاجرت مي نمايد. در شمال سوريه اين اتفاق اكثرآ در 13 تا 23 ما مارس(فروردين ماه) صورت مي گيرد در اين زمان به تدريج به جمعيت موجود در مزارع افزوده مي شود تا اينكه پس از اتمام مهاجرت عمل تغذيه و سپس جفت گيري و تخم ريزي صورت مي گيرد و سپس جمعيت سن شروع به كاهش مي يابد زيرا سن مادر پس از تخم ريزي مي ميرد و تا حدود 18ماه مي (خرداد ماه) هيچ سني در مزرعه ديده نخواهد شد تا اينكه در اين زمان افراد نسل جديد (پوره ها) كم كم ظاهر مي شوند. تغذيه سن مادر قبل از توليد مثل بوده و بيشتر در مرحله پنجه زني و به ساقه رفتن گندم تغذيه سن مادر صورت مي گيرد. طول مدت تغذيه حشره براي رسيدن به مرحله جفت گيري و تخم ريزي 6 تا 9 روز به طول مي انجامد، البته به شرايط آب و هوائي هم بستگي دارد. در شرائط آزمايشگاهي ديده شده كه اصولآ جفت گيري سن در طول صبح و در انتهاي برگهاي گياهاني كه در معرض نور قرار گرفته اند صورت مي گيرد و حدود 33/2 ساعت به طول مي انجامد. زماني كه درجه حرارت بين 6/21-3/15 درجه سانتيگراد رسيد اوج تخم ريزي در ميان جمعيت سن صورت مي گيرد. بعد از جفت گيري نوبت به تخم ريزي مي رسد در هر دسته تخمي كه سن مي گذارد حدود 15-5 عدد تخم در دو رديف موازي هم ديده مي شود. تعداد دستجات تخمي كه يك سن مادر مي گذارد متفاوت مي باشد و به نوع گياه ميزبان و تغذيه سن بستگي دارد. اصولآ جنس ماده برگهاي صاف پائين تر را براي تخم ريزي انتخاب مي كند و بعضي مواقع بر روي گياهان غير گرامينه هم تخم ريزي را انجام مي دهد و تخم ريزي به خواص مورفولوژيكي و تكويني گياه بستگي نيز دارد. حدود3/3%-9/2% از تخم ها استريل(تفريخ نشده) مي باشد، در 9/0% تخم ها نيز جنين مي ميرد و حدود يك درصد آنها نيز توسط عوامل مكانيكي از بين رفته و 6/14%-3/12% تخم ها هم پارازيته مي شوند. پارازيتوئيدهاي سن غلات ازراسته بال غشائيان (زنبورها) خانوادهScelionidae شامل جنس هاي Trissolcus vassiilievi ، T. simony و T. grandis مي باشد. ميزان موفقيت اين پارازيتوئيدها در برخي مناطق سوريه حدود 4/82- 2/80% مي باشد. دستجات اوليه تخم اصولآ در پايان ماه مارس (فروردين ماه) ديده مي شوند و بالاترين تراكم تخم ها 13 تا 15 روز بس از اولين تخم ريزي ها مشاهده مي شود.تخم ريزي ممكن است در يك مزرعه چند مدتي به طول انجامد اين حالت به شرايط آب و هوايي و ريزش سن بستگي دارد. پوره ها بعد از دهم آوريل(ارديبهشت ماه) ظاهر مي شوند. نسبت جنسي در ميان جمعيت سن غلات همانند ساير حشرات در هر زماني متفاوت و متغير بوده و به ميزان فعاليت جنسي و فاكتورهاي فيزيولوژيكي مثل چربي بدن بستگي دارد. ميزان چربي بدن بر طول عمر و مهاجرت تاثير گذار مي باشد. تا زماني كه سن غلات در مزرعه حضور دارد به محصول خسارت وارد مي كند اگر گياهي كه مورد هجوم سن قرار گرفته در مراحل اوليه رشدي باشد ساقه اصلي از بين مي رود و اگر در مراحل پنجه زني باشد انتهاي خوشه سفيد شده و اگر تغذيه از دانه باشد دانه گندم سن زده و چروكيده مي شودو پروتئين دانه (آميلاز) توسط آنزيم پروتئاز موجود در بزاق سن تجزيه مي شود. اثرات آب و هوايي بر روي ساختار جمعيتي سن بيشتر از تآثيرخود گياه بر روي سن مي باشد. زمان مهاجرت يكي از فاكتورهاي مهمي است كه مي تواند تلاقي مراحل حساس گياه با حشره باشد اين زمان هم به دما و بارشهاي اول فصل بستگي دارد. تدابيري كه در آينده براي كنترل سن در سوريه بايد انديشيده شود: ادامه روند استفاده از حشره كشها خطرات زيادي در پي خواهد داشت و ممكن است تعادل اكوسيستم را هم بر هم زند و موجب طغيان سن گردد . بعلاوه اينكه مبارزه شيميايي در سالهاي متوالي نمي تواند محافظ گندم در برابر سن باشد بنابراين روشهاي جديد و نويني بايد براي كنترل سن اعمال گردد تا اينكه تعادل اكوسيستم بوجود آيد و طغيان سن نيز رخ ندهد. بنابراين فعاليتهاي زير بايد صورت گيرد: 1- تعيين آستانه اقتصادي براي سن. 2- تا زماني كه مي توان با استفاده از دشمنان طبيعي سن غلات را كنترل كرد، مبارزه شيميايي صورت نگيرد. 3- مطالعه بر روي تحرك جمعيت سن در مقايسه با تكامل فنولوژيكي گياهان ميزبان سن براي برداشت مناسب و به موقع محصول. 4- مطالعه بر روي جايگزين كردن كشت محصولات ديگر بصورت متناوب با گندم، البته بايد شرايط اقتصادي هم مد نظر گرفته شود. 5- استفاده از ارقام گندم مقاوم به سن. 6- شناسايي گياهان ميزبان سن كه تخم گذاري بر روي آنها صورت مي گيرد( بغير از گندم). 7- رديابي دشمنان طبيعي سن بويژه ائوفاژها(تخم خوارها) براي افزايش و تكثير آنها براي مبارزه با جمعيت سن غلات. نويسنده گان اين گزارش: K. Sheikh and Al Rahbi "

مقایسه مزیتها و معایب سیستم های گرم کننده سالنهای مرغداری

- سیستمهای حرارتی : یکی از فاکتورهای بسیار مهم پرورش و نگهداری انبوه پرندگان تأمین احتیاجات حرارتی محیط پرورش و نگهداری آنها در شرایط سنی مختلف است. 2- شرایط کلی مولدهای حرارتی در سالنهای مرغداری و اماکن مرتبط با صنعت مرغداری: 1) یک منبع حرارتی مناسب و مطمئن باید قادر به تولید گرمای یکنواخت باشد و نیاز به مراقبت زیاد و همچنین سرویسهای روزانه – هفتگی – ماهانه و سالانه نداشته باشد و به سادگی قابل راه اندازی باشد، تکنسین های خاص ملزم به تعمیرات اساسی و جزئی آن را نداشته باشند و از تکنسین های معمولی بتوان جهت سرویس و نگهداری آنها استفاده نمود. 2) قیمت آنها با توجه به هزینه استهلاک ، هزینه تعمیرات و هزینه های اولیه و ثابت و ثانویه مناسب باشد و سالیان متمادی بتوان از این تجهیزات استفاده نمود. 3) باید قابل انطباق با شرایط سالن بوده و فضای زیادی را اشغال نکند. کارگران به راحتی در سالن کار نمایند و سیستم تهویه سالن مرغداری را دچار مخاطره نکند، حرارت تولید شده را به راحتی از طریق سیستم تهویه سالن هدر ندهد. حرارت تولید شده در پرندگان اغلب از روی میزان اکسیژن مصرفی آنها محاسبه می گردد، اگر پرنده در حال استراحت بوده رشد نکرده و یا اینکه چربی در بدن خود ذخیره ننمایند، درنتیجه یک ارتباط مستقیم بین اکسیژنی که توسط پرنده مصرف شده با مقدار حرارتی که تولید شده وجود دارد. احتیاجات طیور و متابولیزم پرنده ها بسیار بالا است و مقدار هوای مورد نیاز آنها در واحد وزن نسبت به سایر دامها زیادتر است، بطور مثال طیور پنج برابر انسان در وزن مساوی احتیاج به اکسیژن دارند، میزان هوای مورد نیاز برای جوجه ها به ازای هر کیلوگرم وزن زنده بدن حدود 2 فوت مکعب در دقیقه می باشد، با رشد جوجه ها میزان نیاز آنها به اکسیژن بیشتر است و تهویه اهمیت بیشتری می یابد که مقدار قابل ملاحظه ای از هوای گرم شده در سالن مرغداری توسط هواکشها از سالن خارج می شود. 3- انواع مولدهاي حرارتي در سالنهای مرغداری : - چهارشاخ وفر - انواع بخاریها - هیترهای معمولی - دمنده های هوای گرم - مادرهای مصنوعی - سیستم های تابشی - سیستم گرمایش از کف ( کف خواب ) ( floor heating ) 4- موارد استفاده از مولد های حرارتی : بر حسب نحوه پرورش و نوع کار در سالنهای پرورش طیور استفاده از مولدهای مختلف و دستگاه های گرم کننده دو گونه است : دسته اول – مولدهای حرارتی ویژه پرورش روی بستر دسته دوم _ مولدهای حرارتی ویژه پرورش در قفس مولدهای حرارتی دسته اول : شامل انواع فر چهار شاخ ، مادرهای مصنوعی ، انواع دمنده های گرم ، رادیانت هیترها، سیستم گرمایش از کف ( حرارت مرکزی ) مولدهای حرارتی دسته دوم : این مولدها بیشتر ویژه پرورش طیور در قفس می باشد و عبارتند از: 1) سیستم دمنده هوای گرم 2) سیستم حرارت مرکزی. 1- سیستم دمنده هوای گرم در پرورش در قفس به طور کلی مردود می باشد. زیرا این سالنها به دلیل داشتن طول و عرض بسیار زیاد و ارتفاع بالای سالن مقدار سوخت مصرفی بسیار بالا می باشد. 2- سیستم آب گرم ( حرارت مرکزی ) که گرمای لازم از طریق هدایت آب گرم در لوله های مخصوص تأمین می شود، این قفسها می توانند چند طبقه باشند و در تمام طبقات آنها سیستم گرمایی یاد شده حرارت لازم را به جوجه ها می رساند. این نوع سیستم در روش پرورش در قفس بیشتر متداول می باشد. مقایسه سیستمهای حرارتی در سالنهای مرغداری : 1- سیستم فر و شاخ : این سیستم به دلیل مصرف بالای سوخت و نقص در احتراق و همچنین اشغال فضای زیادی از سالن مرغداری و خطر آتش سوزی به طور کلی مردود می باشد و همچنین فضایی در حدود 300 الی 400 متر مربع از سطح سالن مرغداری را اشغال می نماید. 2- سیستم دمنده هوای گرم مرکزی ( هیترهای مرکزی ) : این سیستم با توجه به مصرف سرانه سوخت بالا و همچنین راندمان حرارتی پایین در مراحل مختلف تولید حرارت مورد تأیید نمی باشد، زیرا در این سیستم فضایی به نام هیترخانه در نظر گرفته می شود که مقداری از حرارت تولید شده در هیتر جهت گرم کردن هوای داخل هیتر صرف می شود. مقداری از حرارت تولید شده توسط دودکش ( اگزوز) موجود در هیتر به خارج از محوطه هیتر خانه و سالن مرغداری انتقال می یابد. این سیستم به دلیل اینکه در یکی از انتهای سالن در محیطی به نام هیترخانه قرار می گیرد، مقداری از حرارت از طریق دریچه انتقال حرارت هیترخانه به لوله اصلی دمنده هوای گرم انتقال پیدا کرده و مقدار زیادی از حرارت در این قسمت یعنی فضای بین هیترخانه و سالن مرغداری از بین می رود. به دلیل وجود کانالی برای انتقال هوای گرم شده در سالن مرغداری مقدار قابل توجهی ازحرارت تولیدی صرف گرم کردن کانال هوای گرم در سالن مرغداری می شود و به دلیل طول زیاد سالن مرغداری در حدود 100 متر، هیتر نمی تواند به خوبی درجه حرارت یکنواختی را در سالن ایجاد نماید، که این عمل باعث مي شود تا ابتدای سالن مرغداری دارای درجه حرارت بالاتر از حد نیاز طیور باشد و اواسط سالن حرارت تقریبا" مناسب و انتهای سالن هوای سردتر از احتیاج بدن طیور را داشته باشد و به خاطر اینکه در حدود 2/1 از سالن مرغداری همیشه درجه حرارت پایین تر از احتیاجات طیور را دارد، همیشه هیتر به صورت یکنواخت کار می کند که خود سوخت بالایی را مصرف می کند. 3- سیستم دمنده هوای گرم در سالن مرغداری : در سیستم گرمایش از طریق جابه جایی هوای گرم حرارت بیشتر در زیر سقف متمرکز می گردد و سطوح نزدیکتر به کف و محل پرورش طیور از دمای مناسب برخوردار نخواهد شد و اتلاف حرارت از طریق سقف بسیار زیاد است. اتلاف حرارتی به علت حرکت هوای گرم و خروج آن از جداره ها، درها، پنجره ها و هواکشها در سیستم جابجایی بسیار زیاد است و به علت آنکه در روش پرورش بر روی بستر بین سنین ( 2- 0 ) هفتگی سالن مرغداری را به وسیله پرده های پلاستیکی تقسیم بندی می نمایند، هوای گرم از طریق روزنه های موجود در اطراف پرده پلاستیکی به قسمتهای خالی از جوجه سالن مرغداری انتقال می یابد. گرمایش به روش جابجایی بستگی به حرکت هوای گرم دارد، در صنعت مرغداری این گردو غبار ایجاد شده از عمر مفید دستگاه دمنده هوای گرم در سالن مرغداری می کاهد و همچنین باعث ایجاد بسیاری از بیماری های دستگاه تنفسی طیور می گردد. از جمله آنها می توان به بیماری مزمن دستگاه تنفس( CRD ) اشاره نمود. سیستم گرمایش از کف ( کف خواب ) FLOOR HEATING حرارت در سیستم گرمایش کفی بیشتر از طریق کف سالن منتقل می شود، لذا امکان جهت دادن به مسیر گرمایش وجود داشته و حرارت بیشتر در فضای کف و سایر مکانهای مورد نیاز متمرکز می گردد که طبق قانون Foavier در زمانی که دمای محیط و دمای بدن پرنده یکسان است جریان حرارت از یک سو به سویی دیگر وجود ندارد. سیستم گرمایش کفی در پرورش این امکان را به مدیریت واحدهای پرورش طیور می دهد که با تقسیم بندی و کنترل منطقه ای و امکان گرمایش در مناطق انتخابی طبق نیاز پرندگان طراحی شود. سیستم گرمایش از کف باعث چرخش هوا نمی شود، در نتیجه آلودگی مواد معلق و غبار موجود در هوا به شدت کاهش یافته و اثرات مثبت در بهداشت واحدهای پرورش طیور را دارد. حرارت تولید شده در کف سالنهای مرغداری مستقیما" به بدن پرندگان و تجهیزات و ادوات سالن حرارت مرغداری واقع شده منتقل می گردد بدون اینکه نیازی به گرم شدن کل محیط پرورش باشد، در نتیجه حرارت تولیدی محیط را سریعتر گرم می کند. کوتاه شدن زمان گرمایش صرفه جویی زیادی در انرژی و وقت در برداشته و نیازی به گرم کردن سالنهای مرغداری قبل از ورود جوجه نمی باشد که این زمان در حدود 24 ساعت تا 48 ساعت از نظر وقت و هزینه در سیستم گرمایش کفی صرفه جویی به عمل می آید. 

نگاهي كوتاه به خسارت جوندگان در آسيا

1. اثرات جوندگان در آسيا بيشتر از 418 گونه جونده وجود دارد. از اين 418 گونه، 65 گونه سبب خسارت هاي جدي به محصولات كشاورزي مي شوند. در بسياري از مناطق درصد زيان هاي شديد ايجاد شده، توسط جوندگان است. به همين منظور در دهه هاي اخير توليد محصولات كشاورزي افزايش يافته است. به همين دليل افزايش در فراواني محصول منجر به افزايش زيان هاي ايجاد شده توسط جوندگان شده است.

2. اثرات اقتصادي جوندگان
تخمين مي زنند خسارت هاي قبل از برداشت به محصولات در آسيا بين 5 تا 10 درصد باشد. براي مثال، خسارت 5 درصدي به محصول برنج معادل تقريبا 30 ميليون تن برنج مي باشد، كه اين مقدار مي تواند غذاي 180 ميليون جمعيت را براي 12 ماه تأمين كند. در اندونزي Rattus argentiventer از نظر اقتصادي مهمترين آفت در قبل از برداشت محصول است و خسارت ساليانه آن 17 درصد مي باشد. در ويتنام جوندگان به عنوان يكي از 3 مسئله مهم در بخش كشاورزي، خسارت قابل ملاحظه اي به محصولات قبل از برداشت وارد مي كنند. جوندگان اثرات متعددي روي غلات انبار شده در كشورهاي در حال توسعه دارند. به طوري كه حدود 20 درصد خسارت پس از برداشت گزارش شده است. جوندگان روزانه حدود 10 تا 15 درصد وزن بدن شان غذا مي خورند و 5/7 برابر مقدار غذايي كه مي خورند را تلف مي كنند. همچنين بطور چشم گيري غذاهاي انبار شده را آلوده مي كنند. آنها حدود 40 فضله در هر روز توليد مي كنند. بنابراين در يك سال، يك جمعيت 25 تايي از رات هاي بالغ حدود نيمي از يك تن غلات را خواهند خورد و 375000 فضله توليد مي كنند.
3. گسترش بيماري ها
عامل مهم ديگري كه بايد به آن توجه شود اين است كه جوندگان ناقل بسياري از بيماري هاي خطرناك مي باشند. بطوري كه اثرات منفي بر سلامت انسان و حيوان دارند. جوندگان در انتقال بيشتر از 60 نوع بيماري به انسان از جمله طاعون، تيفوس، لپتوسپيروزيس، لانگ ورم و تب لازا كه اساسا كشنده هستند، نقش دارند. از سال 1995 تا سال 2000 كمتر از 25 نوع هانتا ويروس و آرنا ويروس جديد شناسايي شده است كه توسط جونده حمل مي شود. در سال 2000 در تايلند، 14000 مورد لپتوسپيروزيس در ميان مزارع برنج ، همچنين 365 مورد مرگ و مير حاصل از آن  گزارش شد.

4. كنترل جونده
از لحاظ محيط زيست، روش هاي بي خطر و مقرون به صرفه اي بايد براي مديريت آفت جونده بكار گرفته شود. دانش كافي از اكولوژي يك آفت خاص جونده منجر به اثر بيشتر، ارزانتر و از لحاظ محيط زيست بي خطر تر در مديريت آفت مي گردد. استفاده رايج از سموم شيميايي قبل و بعد از برداشت براي كنترل خسارت، سبب نگراني هايي شده است. زيرا اين مواد براي همه انواع گونه ها كه حتي ممكن است زيان آور نباشند و همچنين گونه هاي غير هدف مورد استفاده قرار مي گيرند. زيرا ممكن است گونه هاي غير هدف و بخصوص انسان در خطر تغذيه مستقيم يا غير مستقيم اين مواد باشند. كشاورزان اغلب از روش هاي نامناسبي، كه بيشتر از سر نا اميدي مي باشد، براي مبارزه با جوندگان استفاده مي كنند. اين روش ها عبارتند از:
 غفلت از ساير روش هاي مبارزه يعني مبارزه زراعي (غرقاب كردن مزارع، شخم زدن و...)، مبارزه مكانيكي (تله گذاري)
 عدم توجه به كاربرد مناسب طعمه و نسبت مناسب بين طعمه و سم.
 عدم توجه به زمان و مكان مناسب جهت طعمه گذاري.
5. كنترل جونده بر پاية اصول اكولوژيكي
اجرا و بررسي مديريت تلفيقي آفت جونده در برخي از كشورهاي آسيايي مانند اندونزي و ويتنام منجر به موفقيت هايي شده است. اين كشورها توجه خاصي به شناخت صحيح اكولوژي گونه هاي جونده خاص هر منطقه به همراه مشاركت كشاورزان، داشته اند. روش هاي مديريت تلفيقي عبارتند از:
 توجه زياد به انطباق زمان كشت و برداشت محصول با بيولوژي و اكولوژي جونده
 استفاده از سيستم متمركز تله گذاري و يا طعمه گذاري
 استفاده از عمليات هاي كوتاه مدت دو هفته اي براي ضربه ناگهاني به جوندگان موجود در مزرعه و زيستگاههاي اصلي 
 توجه به بهداشت اطراف مزارع و باغ ها
 

ازسال شده توسط: aasadi