نگاهي كوتاه به خسارت جوندگان در آسيا

1. اثرات جوندگان در آسيا بيشتر از 418 گونه جونده وجود دارد. از اين 418 گونه، 65 گونه سبب خسارت هاي جدي به محصولات كشاورزي مي شوند. در بسياري از مناطق درصد زيان هاي شديد ايجاد شده، توسط جوندگان است. به همين منظور در دهه هاي اخير توليد محصولات كشاورزي افزايش يافته است. به همين دليل افزايش در فراواني محصول منجر به افزايش زيان هاي ايجاد شده توسط جوندگان شده است.

2. اثرات اقتصادي جوندگان
تخمين مي زنند خسارت هاي قبل از برداشت به محصولات در آسيا بين 5 تا 10 درصد باشد. براي مثال، خسارت 5 درصدي به محصول برنج معادل تقريبا 30 ميليون تن برنج مي باشد، كه اين مقدار مي تواند غذاي 180 ميليون جمعيت را براي 12 ماه تأمين كند. در اندونزي Rattus argentiventer از نظر اقتصادي مهمترين آفت در قبل از برداشت محصول است و خسارت ساليانه آن 17 درصد مي باشد. در ويتنام جوندگان به عنوان يكي از 3 مسئله مهم در بخش كشاورزي، خسارت قابل ملاحظه اي به محصولات قبل از برداشت وارد مي كنند. جوندگان اثرات متعددي روي غلات انبار شده در كشورهاي در حال توسعه دارند. به طوري كه حدود 20 درصد خسارت پس از برداشت گزارش شده است. جوندگان روزانه حدود 10 تا 15 درصد وزن بدن شان غذا مي خورند و 5/7 برابر مقدار غذايي كه مي خورند را تلف مي كنند. همچنين بطور چشم گيري غذاهاي انبار شده را آلوده مي كنند. آنها حدود 40 فضله در هر روز توليد مي كنند. بنابراين در يك سال، يك جمعيت 25 تايي از رات هاي بالغ حدود نيمي از يك تن غلات را خواهند خورد و 375000 فضله توليد مي كنند.
3. گسترش بيماري ها
عامل مهم ديگري كه بايد به آن توجه شود اين است كه جوندگان ناقل بسياري از بيماري هاي خطرناك مي باشند. بطوري كه اثرات منفي بر سلامت انسان و حيوان دارند. جوندگان در انتقال بيشتر از 60 نوع بيماري به انسان از جمله طاعون، تيفوس، لپتوسپيروزيس، لانگ ورم و تب لازا كه اساسا كشنده هستند، نقش دارند. از سال 1995 تا سال 2000 كمتر از 25 نوع هانتا ويروس و آرنا ويروس جديد شناسايي شده است كه توسط جونده حمل مي شود. در سال 2000 در تايلند، 14000 مورد لپتوسپيروزيس در ميان مزارع برنج ، همچنين 365 مورد مرگ و مير حاصل از آن  گزارش شد.

4. كنترل جونده
از لحاظ محيط زيست، روش هاي بي خطر و مقرون به صرفه اي بايد براي مديريت آفت جونده بكار گرفته شود. دانش كافي از اكولوژي يك آفت خاص جونده منجر به اثر بيشتر، ارزانتر و از لحاظ محيط زيست بي خطر تر در مديريت آفت مي گردد. استفاده رايج از سموم شيميايي قبل و بعد از برداشت براي كنترل خسارت، سبب نگراني هايي شده است. زيرا اين مواد براي همه انواع گونه ها كه حتي ممكن است زيان آور نباشند و همچنين گونه هاي غير هدف مورد استفاده قرار مي گيرند. زيرا ممكن است گونه هاي غير هدف و بخصوص انسان در خطر تغذيه مستقيم يا غير مستقيم اين مواد باشند. كشاورزان اغلب از روش هاي نامناسبي، كه بيشتر از سر نا اميدي مي باشد، براي مبارزه با جوندگان استفاده مي كنند. اين روش ها عبارتند از:
 غفلت از ساير روش هاي مبارزه يعني مبارزه زراعي (غرقاب كردن مزارع، شخم زدن و...)، مبارزه مكانيكي (تله گذاري)
 عدم توجه به كاربرد مناسب طعمه و نسبت مناسب بين طعمه و سم.
 عدم توجه به زمان و مكان مناسب جهت طعمه گذاري.
5. كنترل جونده بر پاية اصول اكولوژيكي
اجرا و بررسي مديريت تلفيقي آفت جونده در برخي از كشورهاي آسيايي مانند اندونزي و ويتنام منجر به موفقيت هايي شده است. اين كشورها توجه خاصي به شناخت صحيح اكولوژي گونه هاي جونده خاص هر منطقه به همراه مشاركت كشاورزان، داشته اند. روش هاي مديريت تلفيقي عبارتند از:
 توجه زياد به انطباق زمان كشت و برداشت محصول با بيولوژي و اكولوژي جونده
 استفاده از سيستم متمركز تله گذاري و يا طعمه گذاري
 استفاده از عمليات هاي كوتاه مدت دو هفته اي براي ضربه ناگهاني به جوندگان موجود در مزرعه و زيستگاههاي اصلي 
 توجه به بهداشت اطراف مزارع و باغ ها
 

ازسال شده توسط: aasadi