تقویم زرتشتی
با توجه به اوستا در می یابیم که ایرانیان از زمانهای دور تقویمی بر اساس خورشید داشته اند. همانطور که در هپتان یشت می خوانیم:فرا رسیدن فصل در زمان مناسب سال خورشیدی.همانطور که می دانید ایرانیان سال را از بهار آغاز می‌کردند چون بهار در این تقویم به چم (معنا) آغاز دوباره زندگی میباشد. ایرانیان سال را به شش بخش مساوی تقسیم می کردند و پنج روز نخست آن را جشن می گرفتند که به آن گاهنبار می گویند. اما پس از آن نوعی تقویم دیگر به وجود آمد که کاملترین تقویم به وجود آمده به دست انسان است.در این تقویم ماههای سال همواره ۳۰ روز دارند و هر روز نام بخصوصی دارد.هر روز از ماه که با اسم آن ماه مطابقت داشته باشد جشن عمومی است. در این روزنگار یا تقویم زردشتی هفته وجود ندارد. اکنون به نام های روز ها نگاهی می اندازیم: (جالب است بدانیم که روز یکم، روز اهورامزدا است و شش روز پس از آن، از نامهای امشاسپنتان استفاده شده است) 1.اهورامزدا یا اورمزد-دارنده دانش و خرد جاویدان 2.وهمن یا بهمن-پندار و خرد نیک 3.اردیبهشت-طبیعت 4.شهریور-قانون های نیکو 5.سپندارمذ یا اسفند-نیکوکاری(روز مادر و زن) 6.خرداد-کمال 7.امرداد-جاودانگی 8.دی به آذر-آفرینش 9.آذر-آتش 10.آبان-آب 11.خور یا خورشید 12.مه یا ماه 13.تیر-ستاره 14.گوش-زندگی 15.دی به مهر-آفرینش 16.مهر-دوستی وعشق(روز عشق) 17.سروش-فرمانبرداری 18.رشن-عدالت 19.فروردین-پیشرفت 20.ورهام- پیروزی 21.رام-خوشی 22.باد 23.دی به دین-آفرینش 24.دین-هوشیاری 25.اِرد-شادی 26.اشتاد-حقیقت 27.آسمان 28.زمیاد-زمین 29.مانتره سپند-خلوص 30.انارام-نور جاوید اما تا اینجا تنها 360 روز نام برده شده در پایان این روز ها پنج روز اضافه میشده، که روزهای پنته یا پنجه نام دارند. روزهای پنجه:
  Ahunavad 2- Oushtavad 3- Spentahmad 4- Vohu Khashatr 5- Vahista Isht

و هر چهار سال یک بار یک روز به نام اورداد به پنجه اضافه میشد، که همان سال کبیسه هست. همانطور که گفته شد هر گاه نام روز با نام ماه یکسان میشد جشنی برپا میشد که موسوم به یک موصوع خاصی بود. برای مثال روز 16 ماه مهر روز عشق نام داشت و جشنی برپا میشد. در تقویم زرتشتی روزهای اورمزد (روزاول ماه),روز دی به آذر که روز هشتم ماه است, روز دی به مهر(روز پانزدهم ماه)و روز دی به دین(روز بیست و سوم ماه) روز های تعطیل و استراحت است که آدینه روز نامیده می شود. این روزنگار از دقیق ترین روزنگاران بشر دارای کمترین خطا است و شایان به ذکر است که در تقویم قمری که هر سال چند روز جابجا مشود!!!! و اصلاً روزنگار دقیقی نیست. و تقویم میلادی که می توان گفت پرکاربرد ترین تقویم جهان است، بر اساس نظریه انفجار بزرگ هر 2500 سال یک روز از آن کم می‌کنند که این کار یک بار در سال 1582 اتفاق افتاد. اما روزنگار ایرانی که بر اساس دقیق ترین محاسبات ریاضی ساخته شده است هر ده میلیون سال یک بار به آن یک روز اضافه می شود.

گروه ١٢ پرسش متن درس ١٢ دینی ششم
١- شدید ترین عذاب در روز قیامت چیست؟
خشم خدا.
٢- چه کنیم که از خشم خدا در امان بمانیم؟
خشم خود را فرو خورید تا در قیامت از خشم خدا در امان بمانید.
٣- آیه زیر را معنی کنید؟
« والکاظمین الحیظ و العافین عن الناس و الله یحب المحسنین ».
و کسانی که خشم خود را فرو می برند و از مردم در می گذرند و خدا نیکوکاران را دوست می دارد.

بیندیشید و پاسخ دهید
١- خشم پیامبر چگونه بود؟ ایشان برای چه اموری خشمگین می شدند؟
برای امور دنیا هرگز خشمگین نمی شد ولی اگر می دید که حق کسی ضایع شده است خشم آن چنان سرا پای وجودش را فرا می گرفت که هیچ کس یارای مقابله با او را نداشت.
٢- پیامبر گرامی ، درباره ی کسی که خشمش را فرو می خورد چه می فرمایند؟
هر کس خشمش را فرو خورد خشمی را که می توانسته اعمال کند خداوند دلش را از امن و ایمان پر می کند.
٣- مالک اشتر در برابر عمل آن فرد نادان چه کرد؟ او دلیل این برخورد خود را چه می دانست؟
دیدم که این عمل از روی نادانی از تو صادر شده است. پس خشم خود را فرو خوردم و تو را بخشیدم و اینک به مسجد آمده ام تا برای هدایت تو دعا کنم و از خدا بخواهم که این عمل را بر تو نگیرد و تو را ببخشاید. چه فرق می کند که کسی لاغر اندام باشد یا فربه ، بلند قامت باشد یا کوتاه قد ، سیاه باشد یا سفید ، زیبا باشد یا زشت ، غنی باشد یا فقیر همه انسان و بنده ی خدا هستیم و خدا بندگانش را دوست دارد و به کسی اجازه نمی دهد که به آن ها توهین و جسارت کند.
٤- منظور از همانندی چیست؟
برای تسلط بر خشم خود را همانند کسی نشان دهید که بر خشم خود مسلط است. مثلا" می توانید هنگامی که فردی از روی نادانی به شما توهین می کند خود را همانند مالک اشتر سازید به آن فرد نگاه کنید و تصمیم خود را بگیرید و بگذرید.
٥- شدید ترین عذاب روز قیامت چیست؟ چگونه می توانیم خود را از این عذاب در امان نگه داریم؟
خشم خدا. خشم خود را فرو خورید تا در قیامت از خشم خدا در امان بمانید.

احادیث 8

١. کمال دین داری در کسب علم و عمل کردن به آن است. امام علی (ع) از تله تکست شبکه 2
٢. هر که در غیاب برادرش از آبروی وی دفاع کند بر خدا واجب است که او را از جهنم مصون دارد. رسول اکرم (ص) – از تله تکست شبکه 3
٣. اطاعت پدراطاعت خداست و نافرمانی پدر نافرمانی خداست. امام تقی (ع) 
از زیر نویس تلویزیون
٤. صدقه 70 بلا را رد می کند. رسول اکرم (ص) - از روی صندوق صدقات
٥. تا می توانید ورزش کنید و سلامت بمانید. امام خمینی (ع)- از روی دیوار مدرسه
٦. یکدیگر را با لقب های زشت صدا نزنید. امام حسین (ع) – از روی دیوار مدرسه
٧. هر که دوست داردازهمه مردم نیرومند تر باشد باید به خدا توکل کند. رسول اکرم (ص)
از اخبار ساعت 10
٨. وقتی بزرگتر وارد می شود از جای خود برخیز ختی فرمان روا باشد. امام سجاد (ع) از روی جلد کتاب  
٩. هیچکس از مشورت بدبخت نسد و از خود رأیی خوشبخت نشد. امام موسی کاظم (ع)
از پدر بزرگم شنیدم
١٠.هروقت خشمگین شدی خشم خودرا فرو ببر. امام موسی کاظم (ع) از کتاب چهل حدیث
١١.عاقلتر از همه مردم کسی است که با مردم بیشتر مدارا کند. رسول اکرم (ص) از کتاب چهل حدیث
 ١٢. کار خدا را عزیز دار تا خداوند عزیزت کند. امام حسن عسگری (ع) 
از اخبار ساعت ١٠ 
١٣. قناعت مالی است که تمام نمی شود. حضرت فاطمه (ص) – از شیشه ی ماشین عمویم
١٤. اولین چیز که به حساب آن رسیدگی می کنند نماز است. امام رضا (ع) 
از شیشه ی ماشین خیابان
١٥. هر کس کاری می کند باید آن را خوب و محکم انجام دهد. امام علی (ع) -از تلویزیون
١٦. هر پادشاهی فرقی دارد و فرق خدا در زمین محرمات اوست. امام موسی کاظم (ع) 
بر روی تخته چوب 
١٧. هر که به کار خدا برای غیر خدا ریا کند از خدا بیزاری جسته است. 
  حضرت داوود (ع) – بر روی تخته چوب
١٨. بدان که پیروز قرین صبر است و گشایش قرین رنج و به دنبال سختی، راحتی است. 
  امام محمد باقر (ع) – در کارگاه چوب 
١٩. بهترین عمل آن است داومش بیشتر باشد اگر چه اندک باشد. امام حسن (ع) جلد کتاب
٢٠. هر کس با مسلمانی تقلب کند یا به او ضرر رساند یا با وی حیله کند از ما نیست. 
  امام حسن (ع) – از کتاب

هفته در ایران باستان
کاربرد هفته اهمیت بسیاری در نظام گاهشماری دارد. اما عقیده ای که امروزه گسترده شده است مبنی بر این است که در ایران باستان از هفته استفاده نمیشده است. البته آنها یک دلیلی دارند و آن هم این است که در متون پهلوی به وجود هفته اشاره ای نشده است و تنها از نامهای ویژه روزها استفاده شده است. تا اینجا می توان پذیرفت که در دربار دوره ساسانی از هفته استفاده نمیشده است. اما آن را نمیتوان به همه دوره های ایران ربط داد.
اما دلایلی نیز مبتنی بر اینکه در ایران باستان از هفته استفاده می شده است، وجود دارد.
نخست اینکه، تعداد روزهای هفته که از اهله‌های هفت روزه ماه برگرفته شده است و چون گاهشماری قمری ساده ترین و ابتدایی ترین گاهشماری است و تشخیص گذر زمان از آن راه آسانتر است برخی از گروه ها وکشورها بدون آموختن از یکدیگر به آن پی برده اند.
در شاهنامه واژه های هفته و چهارشنبه بیش از 120 بار از آن یاد شده است.
سـتاره شُـمَـر گفـت بـهرام را / كـه در چـارشـنبه مـزن كـام را
از آنجایی که شاهنامه را یکی از دلایل نگهداری زبان و فرهنگ پارسی میدانیم، بعید است که آفریننده بهترین شاهنامه ایران، ابوالقاسم فردوسی بدون هیچ دلیلی و از روی ناآگاهی از آن استفاده کرده باشد.
در بررسی‌های انجام شده در تقویم آفتابی كعبه زرتشت به سازوكار تعبیه‌شده برای تشخیص چهار هفته شهریور ماه (آخرین ماهِ سال هخامنشی) پی برده كه جزئیات آن در كتاب «بناهای تقویمی و نجومی ایران» باز آمده است.
متون مانوی کاربرد گسترده هفته را تأیید می‌کند. البته در کتابهای یافت شده مانوی در تورفان و نیز در موگ‌تاگ از روزنگار پنجه ای نیز استفاده شده است. و همینطور در این کتابها از روزهای یکشنبه و دوشنبه با نام مهر روز/ خور روز و ماه ‌روز یاد شد کرده است و این دو، روزهای روزه‌داری مانوی دانسته شده اند.و همچنین می‌دانیم كه روز دوشنبه، روز مقدس و تعطیل مانویان بوده است.
و آخر اینکه در متنون یافت شده چینی از نام روزهای هفته نام برده شده است. در یك متن نجومی كهن بودایی كه در سال 759 میلادی از سانسكریت به چینی بازگردانده شده است. و یانگ چینگ فنگ در سال 764 میلادی حاشیه‌ای بر آن بازنوشته است؛ از نام روزهای هفته در زبان چینی و معادل آنها با روزهای هفته در فارسی میانه در دو نوع آن یاد كرده است: یوشمبت (روز تعطیل)، دوشمبت، سه‌شمبت، چرشمبت، پنج‌شمبت، شش‌شمبت، شمبت.
در همان متن، معادل سغدی این نام‌ها بدینگونه با مبدأ یكشنبه باز آمده است: مهر روز (خورشید)، ماه ‌روز(مهشید)، بهرام روز(بهرام شید)، تیر روز(تیرشید)، اورمزد روز(برجیس شید)، ناهید روز(ناهیدشید) و جیان روز (كیوان روز یا کیوان شید).
همانگونه كه دیده می‌شود این نام‌ها از نام هفت اختر سیار آسمان، یعنی خورشید و ماه و پنج ستاره روان (سیاره) شناخته‌شده آن زمان برگرفته شده است. این نام روزهای هفته ریشه در آیین کهن ایرانی مهرپرستی یا همان میترایی دارد. و شایان به ذکر است که با رسوخ فرهنگ و آیین ایرانی میتراییسم در اروپا و گروویدن افراد زیاد به این آیین و محبوبیت آن در ملل اروپایی، تا حدی که اواسط قرن پنجم میلادی آیین اغلب مردم مهرپرستی بوده است، باعث شد تا در دین مسیحیت و اغلب فرهنگ کشورها اثر بگذارد به طوریکه ما آن را در روزهای هفته نیز میبینیم.
نام روزهای هفته در آیین میترایی که وارد زبانهای اروپایی می‌شود: 1) دوشنبه ( مه شید) از خدای ماه یا مون که در زبان انگلیسی مان دی می شود ودر زبان آلمانی مونتاک 2) سه شنبه ( بهرام شید ) روز < تی ویس> که در انگلیسی تیوز دی و در آلمانی میتوخ 3) چهار شنبه ( تیر شید ) روز ودین که در انگلیسی ونزدی ودر آلمانی میتـــوخ 4) پنج شنبه ( برجیس شید ) روز تور که در انگلیسی ترزدی و در زبان آلـمانی در دونـــر یا دونرســــتاه 5) آدینه ( ناهید شید ) روز اریر ( خدای باروری) در انگلیسی فرای دی و در آلمانی فری تاک 6) شنبه( کیوان شید ) روز کیوان ( ساتورن ) در انگلیسی ستردی و در آلمانی سام تاگ 7) یکشنبه ( مهر شید ) روز خورشید در انگلیسی سن دی و در آلمانی سون تاگ که توسط کنستانتین در سال 321 میلادی روز خورشید ( مهر ) تعطیل هفتگی شد.

متن درس 10 دینی ششم

1- خدا از آگاهان چه عهدی گرفته و چه مسئولیتی را بر عهده ی آنان نهاده است؟
عهدی که خدا از آگاهان گرفته و مسئولیتی که بر عهده ی آنان نهاده است که بر سیری غارتگران شکم باره و گرسنگی مظلومان پوست بر استخوان چسبیده تحمل نکنند و حق مظلوم را از تجاوز گر بستانند و به او بازگردانند.
2- چرا حضرت علی ( ع ) حکومت را پذیرفت؟
اگر این مراجعه ی پیاپی و بیعت مصرانه ی مردم و عهد نبود. اگر این عهد الهی نبود و امید به حمایت مظلومان نداشتم هرگز این حکومت را نمی پذیرفتم.
3- حضرت امیرالمومنین ، علی ابن ابی طالب ( ع ) در دومین روز خلافت خود درباره ی باز پس گرفتن اموال بیت المال و تقسیم مساوی آن در میان مسلمانان چه فرمود؟
امیرالمومنین در دومین روز حکومت خویش اعلام کرد که همه ی مسلمانان از بیت المال به طور مساوی برخوردار خواهند شد و مزایایی که افرادی خاص قبلا" از بیت المال می گرفته اند ، قطع می گردد.
4- چه کسانی از رفتار امیرالمومنین در تقسیم بیت المال ناراحت شدند؟
کسانی که قبلا" مبالغ زیاد از بیت المال دریافت می کردند و سوء استفاده های فراوان داشتند ، روش امیرالمومنین را نپسندیدند و به مخالفت و اعتراض با او پرداختند.
5- پس از این که نصایح مکرر امیرالمومنین در برادرش عقیل اثر نکرد آن حضرت چه کرد؟
وقتی دیدم برادرم برای دریافت یک صاع گندم زیادهد بر حقش این چنین اصرار می ورزند و پی در پی پیش من می آید تکه آهنی را در آتش نهادم وقتی اهن خوب سرخ و گداخته شد آن را برداشتم و نزدیکش بردم و از حرارت و لهیب آن آهن سرخ فریاد کشید و دردمندانه ناله کرد.
متن درس 10است.
1- امام علی ( ع ) مهم ترین و اصلی ترین برنامه حکومتی خود را چه اعلام کردند؟
برنامه ی کار من یاری به مظلومان و محرومان و باز ستاندن حق آنان است.
2- هر کس که متقی باشد ، نزد خدا گرامی تر است.
3- نام برادر حضرت علی ( ع ) چه بود؟ عقیل
4- حضرت علی ( ع ) بعد از تقسیم بیت المال چه کاری انجام می دادند و چه دعایی می کرد؟
خدایا من به امر تو این چنین رعایت مساوات و امانت را می کنم و به دقت به حساب بیت المال می رسم تا از حساب سخت روز قیامت و عذاب دردناک آن روز در امان باشم.
5- امام علی ( ع ) در جواب کسانی که در تقسیم بیت المال مخالفت می کردند چه فرمود؟
امیرالمومنین اعلام کرد که روش من در تقسیم بیت المال ، همان روش رسول خداست و به همین روش ادامه خواهم داد.