الف( سه سامانۀ بافتی و انواع یاخته های سامانۀ بافت زمینه ای را با هم مقایسه کنید.
ب( مقدار بافت آوندچوبی در ساقۀ چوبی شده، به مراتب بیشتر از بافت آوند آبکشی است. این وضع چه
اهمیتی برای گیاه دارد؟

انواع بافت پوست ساقه : 1- بافت پارانشیم      2- کلانشیم          3- اسکلرانشیم
 
بافت پارانشیم
بافت کلانشیم
بافت اسکلرانشیم
اندازه سلول
دارای سلول ها بزرگ  
دارای سلول ها کوچک نسبت به بافت پارانشیم
 
ضخامت دیواره
دیواره نازک دارند.
دیواره ضخیم ولی قابلیت رشد و انعطاف پذیر
 
 
بندرت دیواره دو مین در آن ها تشکیل می شود
عدم یکنواختی دیواره ( نسبت به بافت پارانشیم دیواره سلول ها ضخیم تر است)-
دیواره دومین ضخیم است که روی آن چوب یا لیگنین
 
دارای فعالیت متابولیسمی زیاد است
 
پروتوپلاسم (هسته وسیتوپلاسم و غشا) از بین می رود .
 
قابلیت تقسیم دارند (البته سلول های جوان پارانشیمی)-
 
 
 
واکوئل با افزایش سن سلول حجیم تر می شود
 
فاقد اندامک هستند(درحالت بلوغ)
 
بین سلول ها فضاهای بین سلولی زیاد
 
 
پروتوپلاسم
زنده و فعال دارند
زنده و فعال دارند
سلول ها هنگام بلوغ زنده نیستند
 
فراوانترین بافت گیاهی
 
 
 
بین آنها اغلب پلاسمودسم وجود دارد
 
سلولهای اسکرانشیمی عمر کوتاهی دارند
 
تمایز کمی دارند
 
 
انواع
کلرانشیم- ذخیره‌ای-
کلانشیم زاویه‌ای ، کلانشیم مماسی و کلانشیم حفره‌ای
فیبر سلول های دراز و کشیده اند -در میان بافت های دیگر قرار گرفته اند - دیواره ضخیم ، سلولزی و یا چوبی دارند -فاقد اندامک –سلول ها مرده اند و فاقد پلاسمودسم هستند -فضای درون سلولی کوچک است –لان ساده.
سلول ها گاه کوتاه و انشعاب دار- سلول ها مرده و فاقد پلاسمودسم - فضای درون سلولی کوچک- فاقد اندامک - دیواره ضخیم و چوبی – لان های منشعب دارند - در بخش های سخت گیاه نطیر پوشش دانه ها ، میوه ها و بخش خوراکی بعضی از میوه ها مثل گلابی وجود دارند .
کار
1- فتوسنتز- ترشح- ذخیره مواد غذایی و آب  - ترمیم
گاهی کلروپلاست دارند و فتوسنتز را انجام می دهد- استحکامی در اندام های جوان است
بافت استحکامی در اندامهای مسن گیاهی یا گیاه تمایز یافته اند
 
 
 
دیوار دومین چوبی شده
 
الف) در تهية اين جدول، دانش‌آموزان بايد نقش و ساختار ياخته‌ها را در سامانة بافت زمينه‌اي بنويسند. به عبارتي شباهت‌ها و تفاوت‌ها را در جدول بياورند و آنها را مقايسه كنند.
ویژگی سلول های روپوست:
1- چند وجهی          2- دیواره نازک      3- اغلب فاقد کلروپلاست (در سرخس دارای کلروپلاست)    4- قادر به ترشح کوتین  
   5- بافت محافظ بخش های جوان گیاه است       6 - دارای لایه محافظ به نام کوتین است   7- قادر به تشکیل است و ایجاد سلول های تمایز یافته کرک ، تار کشنده در ریشه ، نگهبان روزنه و کوتیکول ( پوستک ) در برگ ها و ساقه های جوان می کند .
8-سراسر گیاه را می پوشاند 9—معمولاًروپوست یک لایه ایی است
پیراپوست در اندام مسن زمینه ایی در جدول بعدی اشاره شده است .
 آوندی 1 -اصلی ترین سلول آن سلولی است که آوندها را می سازد . 2-در این بافت ها علاوه بر آوندها، یاخته ها دیگری مانند یاخته های نرم آکَنه ای و فیبر نیز وجود دارد
ب )مقدار بافت آوندچوبی در ساقه چوبی شده، به مراتب بیشتر از بافت آوند آبکشی است .این وضع چه اهمیتی برای گیاه دارد؟ نقش آب در گياه از مواد ساخته شده، بيشتر است. براي به گردش درآمدن آب در گياه، هميشه حجم عظيمي از آب، تبخير مي‌شود. بنابراين، گياه به آوندهاي چوبي بيشتر از آوندهاي آبكشي، نياز دارد. همچنين، دانش‌آموزان بايد اين را در نظر داشته باشند كه بخش عمدة گياه، توانايي غذاسازي را دارد. باعث استحکام بیشتر گیاه می شود          

سوال  :

سامانۀ بافت زمینه ای در گیاهان آبزی از پارانشیمی ساخته می شود
که فاصلۀ فراوانی بین یاخته های آن وجود دارد. این فاصله ها با هوا پر
شده اند. این ویژگی چه اهمیتی برای گیاهی دارد که در آب زندگی می کند؟

پاسخ :

هوا هم در سبك شدن اندام گياهي و كاهش مقاومت در برابر جريان‌هاي آبي و هم در تأمين اكسيژن براي ياخته‌هاي گياه، عمل مي‌كند.

مشاهده رنگ دیسه
وسایل و مواد لازم: تیغه و تیغک، میکروسکوپ نوری تیغ، آب مقطر،پوست گوجه فرنگی.
روش کار: برای مشاهده رنگ دیسه، با استفاده از تیغ، سمت داخلی پوست گوجه فرنگی را خراش دهید و از آن نمونه میکروسکوپی تهیه و با میکروسکوپ مشاهده کنید.گوجه فرنگی در ابتدا سبز رنگ و با گذشت زمان رنگ آن تغییر می کند.چه توضیحی برای این رویداد دارید؟ چگونه می توانید به طور تجربی، درستی توضیح خود را تأیید کنید؟
لیکوپن ها اکسید شده و این رنگ تغییر می کند، برای اثبات این امر آزمایش را یک بار در حضور اکسیژن و بار دیگر در شرایط آزمایشگاه و با اکسیژن کم انجام می دهیم. برگ بعضی گیاهان بخش های غیر سبز، مثلاً سفید، زرد، قرمز یا بنفش دارد؛ دیده می شود که کاهش نور در چنین گیاهانی، سبب افزایش مساحت بخش های سبز می شود. چه توضیحی برای این مشاهده دارید؟ این تغییر رنگ در برگ چه اهمیتی در ماندگاری گیاه دارد؟ در اثر کاهش نور گیاه سعی در استفاده بیشتر از همان مقدار نور کم را دارد برای همین طی سازوکاری مساحت قسمت های سبز افزایش می یابد تا از نور خورشید استفاده بیشتر کند . سامانه بافت زمینه ای در گیاهان آبزی از نرم آکَنه ای ساخته می شودکه فاصله فراوانی بین یاخته های آن وجود دارد .این فاصله ها با هوا پرشده اند .این ویژگی چه اهمیتی برای گیاهی دارد که در آب زندگی می کند؟ این ساختار ها در تامین اکسیژن برای سلول های گیاه عمل می کنند . الف )سه سامانه بافتی و انواع یاخته های سامانه بافت زمینه ای را در جدول هایی جداگانه مقایسه کنید
تغيير سبزديسه به رنگ‌ديسه. در زمان‌هاي متفاوت نمونه هاي ميكروسكوپي تهيه و مشاهده كرد.

سوال : غشای کُریچه مانند غشای یاخته، ورود مواد به کُریچه و خروج از آن را کنترل می کند. برگ کلم بنفش را چند دقیقه در آب معمولی قرار دهید، چه اتفاقی می افتد؟ اکنون آن را به مدت چند دقیقه بجوشانیدچه می بینید؟ مشاهده خود را تفسیر کنید.

پاسخ :

اگر برگ کلم بنفش در آب معمولی قرار بگیرد رنگ آب تغییر آنچنانی نمی کند اما اگر برگ کلم بنفش در آب جوش قرار بگیرد به علت تخریب ساختارهای غشادار براثر گرما رنگ آب بنفش تیره می شود
برگ كلم بنفش وقتي در آب با درجة طبيعي باشد، معمولاً تغيير چنداني در رنگ آب ايجاد نمي‌كند(كه آن هم به علت برش برگ با چاقوست)، اما جوشاندن آن، كه سبب مرگ ياخته‌ها و تخريب غشاي زيستي مي‌شود، سبب رنگي شدن آب مي‌شود.

آب بر اساس اسمز می تواند از غشای پروتوپلاست و کُریچه، آزادانه و بدون صرف انرژی عبور کند.
 الف)قطعه ای از روپوست پیاز قرمز را در آب مقطر و قطعه دیگر را در محلول 10 درصد نمک قرار دهید .این محلول را چگونه درست می کنید؟
ب)پیش بینی می کنید بعد از مدتی کدام یک حالت تورژسانس و کدام یک حالت پلاسمولیز را نشان دهند؟
می بینیم که بر اثر پدیده اسمز آب از محیط وارد سلول گیاهی می شود و در نتیجه آب وارد واکوئل ها گشته واکوئل به غشا فشار آورده وحالت تورم در سلول ایجاد شده که در این حالت فشاری به دیواره سلولی این فشار غشای پلاسمایی را محکم به دیواره سلولی چسبانده و در نتیجه سلول سخت ومحکم شده است و سلول های گیاه به صورت فشرده در کنار هم قرار دارند
در محلول آب نمک به علت پدیده اسمز دراثر ناهمسان بودن غلظت دو محلول آب از محلول رقیقتر به محلول غلیظ تر انتشار می یابد. به این ترتیب واکوئل ها آب خود را از دست داده و فشار تورژسانس کاهش یافته، سلول ها انبساط خود را از دست داده و دیگر قادر با وارد کردن فشار بر روی یکدیگر نیستند. در نتیجه،غشای پلاسمایی در بعضی نقاط از دیواره سلولی جدا شده در این حالت پلاسمولیز رخ می دهد.
پ)نمونه های میکروسکوپی از هر کدام تهیه و با میکروسکوپ مشاهده کنید .یاخته ها در هر نمونه چه وضعی دارند؟ با رسم شکلی ساده، جهت ورود و خروج آب را در یاخته گیاهی در هر یک از این محیط ها نشان دهید.
ت)دانش آموزی به جای آب مقطر از آب معمولی استفاده و مشاهده کرد که یاخته ها در هر دو محلول درجه ای ازحالت پلاسمولیز را نشان می دهند .شما چه توضیحی برای این مشاهده دارید؟ چرا که آب معمولی خالص نبوده و موادی را در خود به صورت محلول در خود دارد.
  ث)پیش بینی می کنید عملکرد یاخته جانوری در محیط با فشار اسمزی کم چگونه باشد؟ برای پاسخ به این پرسش، آزمایشی طراحی کنید. قرار گرفتن سلول های جانوری در محیط رقیق ) فشار اسمزی کم ( سبب جذب آب از آن و ورم سلول می شود و ممکن است سلول بترکد.
ج )دیدید که یاخته های گیاه براساس تفاوت فشار اسمزی پروتوپلاست و محیط اطراف، به حالت تورژسانس یا پلاسمولیز در می آیند .آیا پلاسمولیز و تورژسانس یاخته ها، سبب تغییر در اندازه یا وزن بافت گیاهی می شود؟ چگونه با روش علمی به این پرسش پاسخ می دهید؟ بله سبب تغییر در اندازه و وزن می شود.
در اين فعاليت، دانش‌آموزان واكنش ياخته‌ها را هنگام پلاسموليز و تورژسانس، مشاهده مي‌كنند. در صورتي كه اگر در استفاده از آب معمولي، حالت پلاسموليز، مشاهده شود، به اين معني است كه مقدار نمك‌هاي معدني آب، زياد است. آنها در پيش‌بيني عملكرد ياختة جانوري در محيطي با فشار اسمزي كم، بايد تأثير نبودن ديوارة ياخته‌اي در ياخته‌هاي جانوري را، در نظر داشته باشند.
در طراحي آزمايش، كافي است آنها به اين نكته اشاره كنند كه ياخته‌هاي جانوري را بايد در آب مقطر قرار داد.
در طراحي آزمايش، براي تغيير در اندازه يا وزن بافت، كافي است كه براساس روش علمي گروه تيمار و گواه را تشكيل دهند و اين دو متغير را در محيط‌هاي غليظ و رقيق بررسي كنند.