تاثير آموزش مهارتهاي زندگي بر سلامت روان

تعريف سلامت روان

يك فرد زماني داراي سلامت روان است كه با شناخت و حفظ ويژگيهاي شخصيتي، خود را با محيط تطبيق دهد. شناخت خود مجموعه ادراكات، ارزشها، افكار و عواطف را تشكيل مي دهد كه سبب و آگاهي فرد از موجوديت خود مي شود. بدين معني او مي فهمد كيست و چيست. در تامين سلامت روان علاوه بر عوامل ژنتيكي عوامل محيطي نيز تاثير فراوان خواهند داشت. اگرچه شناخت كامل ويژگيهاي مربوط به سلامت روان در يك فرد بسيار مشكل است ولي زماني افراد از نظر رواني سالم مي باشند كه داراي خصوصيات شاخصي گردند

. اعتماد به نفس دارند. از خصوصيات مثبت و برجسته خود استفاده مي كنند در عين اينكه به محدوديتها و نواقص خود آشنايي دارند توانائيهاي خود را مي شناسند و حداكثر استفاده از آن را مي كنند اين افراد واقعيت وجودي خود را انكار نمي نمايند بجاي عذرتراشي و دليل تراشي شكستها را براحتي پذيرفته و نگراني به خود راه نمي دهند.

2. احتياجات اوليه را براحتي برطرف مي نمايند. برآوردن نيازهاي اوليه زندگي بخصوص نيازهاي جسماني باعث تلاش دائمي در اين افراد مي گردد. و با شناخت واقعيتها واقع بينانه تر با مشكلات زندگي مقابله مي نمايند.

3. به ديگران به ديده خوب مي نگرند. ضمن دوست داشتن ديگران به آنها اعتماد مي كنند و در حفظ روابط با ديگران كوشا هستند محبت خويش را مستقيماً ابراز مي نمايند و براي آن شواهدي مناسب ابراز مي دارند.

4. مسئوليت پذيرند ضمن پذيرش مسئوليت مناسب با سن خود مسئوليت كارهايي كه خود انجام مي دهند را مي پذيرند از كسب تجربه لذت برده و هميشه براي بهترين نتيجه در تلاش خواهند بود.

جوان و سلامت روان

سرنوشت خود را با افكارتان تعيين كنيد."       كارلايل

" ما همان گونه زندگي مي كنيم كه مي انديشيم."      ماردن 

بي شك جوانان به همان اندازه كه مايلند از سلامت بدن برخوردار باشند به منظور روشن تر شدن موضوع ضروري است كه قدري در معنا و مفهوم اين پديده تامل كنيم روان شناسان مكتب كمال برخي از شاخص هاي سلامت روان را به قرارزير معرفي مي كنند :

1. ميان محركها و پاسخ هاي فرد ،تناسب و تعادل منطقي وجود دارد .
2. آرمان ها و هدفها ي فرد ،در محدوده امكانات او فرار دارد به اين مفهوم كه در انتخاب اهداف زندگي به واقعيت توجه كافي مي شود

3. فردي كه داري سلامت روان است آگاهي و شناخت نسبتا ًمطلوبي ازانگيزه هاي خويش دارد و ارتباطي منطقي ميان انگيزه و رفتار خويش برقرار مي كند .
4. فردي كه رواني سالم و به هنجار دارد معمولا ً رواني يكسان و همانگي دارد براي مثال در حوزه احساسات و انفعالات " ثبات عاطفي " دارد و به سادگي دستخوش هيجانات زودگذز و ناپايدار نمي شود.

5. ميان انتظارات شخصي فرد از خويش و توانايي هاي ذاتي اوتناسب منطقي و معقولي وجود دارد به اين مفهوم كه هيچ گونه تضادي در اين مورد مشاهده نمي شود و او قادر است با درك هويت خويش تضادهاي درونيش را برطرف كند.
6. فرد با روبه روشدن با شكست ها و واقعيت هاي دردناك زندگي توانايي ويژه اي دارد او ناكامي هاي خود را با شجاعت مي پذيرد و از آنها به منزله سكوي پرتاب به دنياي كاميابي ها و موفقيت هايش استفاده مي كند.

ما و سلامت رواني جوانان به راستي اطرافيان جوان چه نقشي در تامين سلامت رواني او مي توانند ايفا كنند؟برخي از راه كارها در اين مورد عبارتند از :

1. ياري رساندن به جوانان تا از توانايي هايشان آگاه شوند و انتظاراتشان را از خويشتن بر ميناي توانايي هايشان تنظيم نماينداين امر مقدمه اي براي دستيابي آنها به سازگاري شخصي است.

2. به منظور حفظ " حرمت نفس "جوانان ما نيز خواسته هاي خود را از آنان متناسب با امكاناتشان در نظر گيريم تا در رشد اعتماد به نفس انان وقفه نيفتد.
3. به لحاظ تاثير رواني شكستها و ناماكي ها بر اعتماد جوانان ضروريست كه پس از هر ضربه و ناكامي به ترميم روحي آنان بپردازيم و توان لازم را براي مقابله با مشكلات احتمالي آينده در آنها ايجاد نماييم 

4. بايد به جوانان تفهيم نماييم كه "حادثه" و " تفسير حادثه" دو موضوغ متفاوت از يكديگرنديك حادثه براي دو نفر واكنش هاي متفاوتي را به دنبال دارد و اين امر در حقيقت به تفسير فرد از حادثه مرتبط مي شود .افراد حوادث را بر اساس تجربيات ،پيشين زمينه ذهني و نوع رويكردشان تفسير مي كنند.

5. مساعدت به جوانان به منظور تنظيم برنامه اي متنوع در زندگي از ضرورتهاي ارتباط با آنان در تأمين سلامت رواني است زيرا روح آدمي نياز به تنوع مطلوب و دلپذير دارد ،به گونه اي كه كهر و فعاليت و درس و مطالعه ،عبادت و معنويت ،ديدار دوستان و بستگان ،ورزش و برنامه هاي مفرح ،هر يك در جاي خود در زندگي نسل جوان مطرح شوند.
6. ايجاد فرصت هاي مطلوبي براي همدلي با جوانان ،گام مؤثري در تأمين سلامت رواني آنان است .زيرا گفت گوي صميمي و سازنده دريچه اي براي فشارهاي روحي است اطرافيان نسل جوان بيشترين تأثير را در تأمين سلامت روحي آنان دارند.
7. عادي تلقي كردن مشاوره ،نسل جوان را بر مي انگيزد تا به منظور تأمين و حفظ سلامت رواني خويش با مشاوراني آگاه و متعهد ،گفت وگوكند و راه حلي مطمئن براي مشكل خويش بيابد .اين امر از راه معرفي مراكز مشاوره،تأكيد بر اهميت مشاوره در سلامتي رواني و تأييد جنبه هاي مثبت و سازنده مشاوره ،امكان پذير خواهد بود.

سلامت روان و ضرورت توجه به آن

سلامت روان مفهومي است که چگونگي تفکر ، احساس و عملکرد ما را در مواجهه با موقعيت هاي زندگي نشان مي د هد و به درک ما از خود و زندگي مان بستگي دارد.
همچنين بسته به ميزان برخورداري از سلامت روان عملکرد ما در کنترل استرس ، برقراري ارتباط با ديگران ، ارزيابي ها و انتخابمان متفاوت است.
در حقيقت سلامت روان چيزي بيش از عدم وجود بيماري روحي است. بدين معني که صرفا به لحاظ نداشتن بيماري روحي نمي توان سلامت روان را در يک فرد صددر صد تاييد کرد.

حتي با اينکه بسيار ي ازما از بيماري خاص روحي قابل تشخيص رنج نمي بريم اما واضح است که برخي از ما به لحاظ روحي سالم تر از ديگران هستيم.
مطالعه ويژگي هايي که سلامت روان را مي سازند تحت عنوان " روانشناسي مثبت" نام گرفته است.

آنچه مسلم است حفظ سلامت روان نيز مانند سلامت جسم حائز اهميت است. شايد اقداماتي در اين زمينه صورت گيرد اما خدمات بهداشت روان عمدتا به گروه کوچکي ازافراد که مشکلات جدي و آشکار دارند اختصاص مي يابد و به همه کساني که از مشکلات طولاني رواني طولاني مدت رنج مي برند يا افرادي که معمولا افسردگي و اضطراب را تجربه مي کنند ، کمک نمي کند.

ممکن است تشخيص و ريشه يابي مشکلات مربوط به سلامت روان دشوار باشد اما متخصصان بهداشت روان با آگاهي از علائم ، اين مشکلات را تشخيص مي دهند.
مسلما عدم درمان هر يک از مشکلات مربوط به سلامت روان مانند اضطراب و افسردگي بر شدت آن مي افزايد و به اين ترتيب درمان دشوار تر شده و احتمال پيدايش مشکلات عميق تر وجود خواهد داشت.

تحقيقات نشان داده است که اکثر بيماري هاي روحي از اوائل زندگي (نيمي از همه موارد تا 14 سالگي) آغاز مي شوند.

شروع بسياري از موارد با علائم خفيف که براحتي قابل رفع هستند مانند اضطراب کم يا خجالت دائمي است اما در صورت عدم درمان مي توانند بسرعت به افسردگي شديد ، ترس هاي ناتوان کننده يا اضطراب باليني تبديل شوند.

اينکه موارد زيادي از اين بيماري ها در زمان جواني افراد (سه چهارم تا 24 سالگي) آغاز مي شود ابهام آميز است و بر تلاش بيشتر براي تشخيص و درمان در مراحل اوليه تاکيد دارد.
بنابراين اگر عضوي از خانواده شما، يا يكي از همكاران و دوستانتان اغلب احساس عصبي بودن و اضطراب مي‌كند بايد نگران او باشيد و در برخي موارد به او پيشنهاد كنيد براي بررسي بيشتر به مراكز درماني مراجعه كند.در اينجا به برخي ويژگي هاي سلامت روان اشاره مي شود:

- توانايي لذت بردن از زندگي : توانايي لذت بردن از زندگي براي داشتن سلامت روان ضروري است. جيمز تيلور مي نويسد "راز زندگي لذت بردن از گذشت زمان است".
تمرين مديتيشن و آرامش ذهن يکي از راههاي پرورش توانايي لذت بردن از زندگي است. البته ما بايد براي آينده برنامه داشته باشيم و نيز بايد از گذشته درس هايي را بياموزيم اما بسياري از اوقات اغلب ما زمان حال را در نگراني آينده و يا حسرت گذشته از دست مي دهيم.

- سازگاري : توانايي خارج شدن از پريشان حالي تحت عنوان سازگاري گفته شده است. مدتهاي مديدي است که مشخص شده برخي افراد استرس را بهتر از ديگران کنترل مي کنند. علت آنکه عده اي با وجود شرائط نامطلوب خانوادگي افراد موفقي مي شوند و عده اي ديگر در اين شرائط زندگي ناموفق ديگري را تکرار مي کنند اين است که گروه اول با استرس هاي موجود کنار مي آِيند و درست تصميم گيري مي کنند.
- تعادل : بنظر مي رسد حفظ تعادل در زندگي منجر به ارتقاء سلامت روان مي شود. براي مثال همه ما بايد زماني را که صرف امور اجتماعي مي کنيم با مدت زماني را که به خود مي پردازيم هماهنگ کنيم.

کساني که همه وقتشان را درتنهايي مي گذرانند ممکن است برچسب "گوشه گير" به آنها زده شود و شايد بسياري از مهارت هاي اجتماعي را از دست بدهند.
انزوا گرائي مفرط حتي مي تواند منجر به جدايي از واقعيت شود. کساني هم که از نياز به کمي انزوا طلبي غافل مي شوند بهمين ترتيب ممکن است دچار چنين جدايي شوند. تعادل بين اين دو مهم است.

ديگر حوزه هايي که بنظر مي رسد تعادل حائز اهميت باشد شامل هماهنگي بين کار و تفريح ، تعادل بين خواب و بيداري ، هارموني بين استراحت و ورزش ، و حتي تعادل بين زمان سپري شده در خانه و محيط بيرون است.

- انعطاف پذيري : با افرادي که شديدا بر ايده هاي خود پافشاري مي کنند آشنايي داريم. هيچ بحثي قادر به تغيير نظر آنها نيست.

چنين افرادي اغلب با انتظارات سختي که دارند ، خود را در معرض استرس بيشتر قرار مي دهند. تمرين منعطف تر نمودن توقعات مي تواند به بهبود سلامت روان کمک کند.
افرادي که از سلامت روان برخوردارند طيفي از احساسات را تجربه نموده و اين احساسات را بروز مي دهند. برخي افراد احساسات خاصي را سرکوب مي کنند و آنها را غير قابل قبول تلقي مي کنند.

اين عدم انعطاف احساسي ممکن است آنها را در معرض مشکلات مربوط به سلامت روان نمايد.

خود شکوفايي :از مواهبي که در اختيارمان نهاده شده چه ساخته ايم؟ رخي از افراد توانايي هايشان را شکوفا مي کنند و عده اي هم آنچه را در اختيار دارند بر باد مي دهند. ما بايد ابتدا داشته ها و مواهبي را که به ما ارزاني شده بشناسيم و اين روند تشخيصي بخشي از راهي است که به سوي خود شکوفايي بايد طي کنيم.
کساني که از سلامت روان برخوردارند ، در اين راه قدم برداشته اند.
آنچه از نظر تان گذشت مختصري بود از مفاهيمي که در شناسايي سلامت روان حائز اهميت هستند. توانايي برقراري روابط سالم با ديگران ، اعتماد به نفس ، نحوه رويارويي با مرگ عزيزان نيز ازجمله مفاهيم حائز اهميت در بحث سلامت روان هستند.

بهداشت روان

بهداشت (سلامت) روان چيست؟

سلامت روان به نحوة تفکر، احساس و عمل شما مربوط مي شود .

بطور کلي مردمي که از سلامت روان خوبي برخوردار هستند:

·           داراي نگرش مثبت هستند ... آنها آماده بر خورد با مشکلات زندگي هستند.

·           در مورد خود و ديگران احساس خوبي دارند.

·           در محيط کار و فعاليتشان و در روابط شان مسئو ليت پذير هستند.

    وقتي از سلامت روان خوبي برخوردار باشيد، انتظار بهترين چيزها را در زندگي داريد ... وآماده برخورد با هر حادثه‌اي  هستيد.

چرا بايد در مورد سلامت روان بدانيم؟

چون با آموختن ويژگي هاي سلامت رواني، بهتر مي توانيد به آن دست پيدا کنيد.سلامت رواني در بسياري از موارد مانند سلامت جسماني است.

بطور مثال :

- بسياري از مردم گهگاه احساس افسردگي مي کنند همانطور که بسياري از مردم دچار سرماخوردگي مي شوند .

- شما نمي توانيد از همه نا راحتي هاي روحي جلوگيري کنيد، همانطور که از بروز همه بيماريها نيز نمي توانيد جلوگيري کنيد.

 رسيدن به سلامت رواني خوب به هيچ وجه تصادفي نيست . اين امر با صرف زمان و زحمت محقق مي شود!

 اعتماد به نفس کليد سلامت روان است.

اينکه شما چه نظري نسبت به خودتان داريد، شديداً به نحوة تفکر، احساس و عمل شما مربوط مي شود .

•   وقتي اعتماد به نفس بالا باشد احتمالاً :
•   رضايت خاطر از زندگي داريد.
•   روابط سالم و قوي برقرار مي کنيد.
•   هدفهاي زندگي را مشخص مي کنيد و به آنها مي رسيد.
•   براي حل مشکلات به خود اتکا مي کنيد.
•   وقتي اعتماد به  نفس پايين باشد  احتمالاً :
•   احساس مي کنيد زندگي خارج از کنترل شماست .
•   استرسها برايتان طاقت فرساست.
•   در انتظار شکست هستيد و نهايتاً شکست مي خوريد.
•   از مشکلات زندگي فرار مي کنيد.

شما مي توانيد «اعتماد به نفس» خود را بسازيد!

راه صد ساله در يک شب نمي توان پيمود، ولي شما با پشتکار مي توانيد به نتيجه برسيد.

- تمايل به پيشرفت داشته باشيد.

- با خودتان صادق باشيد.

اعتماد به نفس سالم هميشه با يک تصوير صحيح از خود شروع مي شود.

هر کسي نقاط ضعف و قوتي دارد. براي پيدا کردن اين نقاط قدري وقت بگذاريد و سپس کار کردن با آنها را بياموزيد.

- اهداف خود را معين کنيد.

 خود را با ديگران مقايسه نکنيد،  به جاي آن استانداردهاي خود را براي موفقيت تنظيم کرده و براي رسيدن به آنها کوشش کنيد.

- نهايت تلاش خود را انجام دهيد.

 استرس يکي  از واقعيتهاي زندگي است ولي برخورد مناسب با آن به شما کمک مي کند سالم بمانيد.

ميزاني از استرس طبيعي است، اما استرس بيش از حد مي تواند زيانبار باشد در صورتيکه استرس بهر دليلي طولاني شود مي تواند موجب فرسايش بدن شود که نتايج آن عبارتند از

•   زيانهاي جسمي از قبيل : مشکلات قلبي، سردردها.
•   زيانهاي رواني از قبيل افسردگي و اضطراب .

چگونگي کنار آمدن با استرس را بياموزيد.

• موقعيت هاي پر استرس را محدود کنيد.
• وقت خود را تنظيم کنيد.
• با ديگران صحبت کنيد.
• تکنيکهاي آرامسازي (Relaxation) را بياموزيد.

تنفس هاي عميق، تمرکز، آرامش ماهيچه ها تنها برخي از راههاي خلاصي از استرس هستند.

عقل سالم در بدن سالم است.

هر دوي اينها دريک سيستم پيچيده با هم کار مي کنند. براي حفظ اين تعادل وارد عمل شويد.

- از استعمال الکل و مواد مخدر خودداري کنيد.

- سيگار را ترک يا کم کنيد.

- بطور منظم ورزش کنيد.

- از مواد غذايي مناسب استفاده کنيد.

- به اندازه کافي استراحت کنيد.

- وزن خود را کنترل کنيد.

وقتي که مشکلات بروز مي کنند:

در اين حالت حتي افرادي که از سلامت روان خوبي برخوردارند، ممکن است احساس ناراحتي کنند.

همه گاهي احساس خستگي و کسالت مي کنند، ولي نياز به رنج کشيدن نيست.

در صورت بروز علائم زير نياز به کمک داريد :

• علائم شديد يا طولاني مدت
• روي روابط، شغل، مطالعه و يا سلامت جسمي شما تأثير بگذارند.

درمان وجود دارد:

بسته به نوع مشکل شما مي توانيد از يکي از کمکهاي زير بهره بگيريد :

• مشاوره از افراد حرفه اي در اين زمينه بصورت گروهي، خانوادگي يا فردي
• گروههاي خودياري که در گروهها که مشکلات مشابه داشته اند فرد را مورد حمايت قرار مي دهند.
• داروها... که ممکن است براي کاهش برخي علائم تجويز شوند.

بنابراين هيچ گاه اجازه ندهيد بين شما و سلامت روحي تان يک مشکل قابل درمان، فاصله بيندازد.

پس :

کسب سلامت روان به زحمتش مي ارزد!

•     بسازيد :اعتماد به نفس را.
•      بياموزيد :چگونگي مقابله موثر با استرس را.
•     مراقبت کنيد :از سلامت روحي و جسمي خود.
•     کمک بخواهيد :اگر هرگونه مشکل جدي يا طولاني مدتي داريد.

از يک عمر سلامتي و خوشحالي لذت ببريد.

تاثير آموزش مهارتهاي زندگي بر سلامت روان

موفقيت از ديدگاه روانشناسي

در نظر گرفتن ذوق و استعداد:

دستگاه آفرينش همه را يك جور نيافريده است بلكه براي اينكه چرخهاي اجتماع بچرخد افراد را با ذو ق و استعدادهاي متفاوتي آفريده است پاره اي از شكستهاي جوانان معلول انحراف از اين اصل مهم است. آنها اين اصل مهم را فراموش كرده اند كه ¹در هر سري شوري است، خوشبخت كسي است كه ذوقش را در يابد .²

حال براي مثال خاطره يك نقاش را بيان ميكنم. او در دبيرستان شاگرد تنبلي بود نه درس ميخواند ونه به همكلاسانش اجازه درس خواندن ميداد. روزي روانشناس مدرسه با او شروع به صحبت كرد واورا نصيحت كرد و از عواقب كارش ترسانيد.  گفت كه مشكلات زندگي فراوان است و سايه پدر او هميشه بالا ي سرش نيست. وقتي دبيرداشت با او حرف ميزد ناگهان  ديد كه دانش آموز در حالي كه به سخنان او گوش ميدهد با قطعه زغالي كه از روي زمين  برداشته بود عكس پرنده اي را كشيد كه روي شاخه هاي پر برگ نشسته است. دبير هوشمند فهميد كه اين دانش آموز براي نقاشي آفريده شده  و تصميم گرفت با پدرش ماجرا را در ميان بگذارد . گذشت زمان حرف دبير را اثبات كرد. چيزي نگذشت كه وي نقاش هنر مند و چيره دستي شد .

افرادي كه ذوق واستعداد خويش را نميشناسند دو نوع ضرر به جامعه ميزنند . كاري كه شايسته آن هستند انجام نميدهند و ديگر آنكه كاري كه عهده گرفته اند به خوبي انجام نميدهند واز عهده آن بر نمي ايند .

دانشمندان زيادي و همچنين مخترعان زيادي بودند كه ازهمان كودكي استعداد خود را فهميدند وبا تلاش به موفقيت دست يافتند به عنوان مثال تولستوي در دوران بچگي علاقه زيادي به مطالعه پيدا كرد و كتابهاي فلسفي را زياد ميخواند وسعي ميكرد مسائل مهم زندگي را مطرح كند وتا پايان عمر اين مسائل در قلمرو فكر اوبود .خلاصه اينكه وقتي انسان خود و استعداد درون يعني شايستگي اش را شناخت و كار را مطابق با آن انجام داد چون استعداد آن را دارد در هدف خود كامياب ميگردد. چه بسا استعداد هاي نهفته اي است كه در شرايط خاص بروز ميكند وروان شناسي زبردستي لازم است كه اين استعداد ها را شناسايي وبه بروز و ظهور آن كمك كند .

نقش تلاش وكوشش در موفقيت:

يكي ديگر از علل به موفقيت نرسيدن برخي از جوانان اين است كه روح فعاليت در آنها كشته شده است و دليل اين سخن، هجوم جوانان به سوي ادارات و اشغال ميزهاي مؤسسات دولتي است ونشانگر آن عدم عشق به كارهاي سنگين است. با تحقيق درزندگي مردان موفق نشان ميدهد كه همگي اين مردان مردكاروتلاش بوده اند³ به عنوان مثال الكساندر هاميلتن نابغه عصر خود ميگويد :مردم به من ميگويند تو نابغه هستي من از نبوغ خودم خبر ندارم فقط ميدانم شخص زحمتكشي هستم.⁴

در زندگي نامه بيشتر دانشمندان ميخوانيم كه ايشان در زندگي خواب و استراحت كافي نداشته اند حتي خوراك كاملي نميخوردند و شب وروز در آزمايشگاه و محل كار خود به سر ميبردند و علت آن : 

كشف استعداد.

تلاش در راه اين استعداد. 

شايد ميتوان گفت اين افراد از نظر حافظه نابغه نبودند و حتي مغز آنها بايك فرد عادي يكي بوده است ولي در سايه سعي و تلاش به آنجا رسيده اند كه مردم تا ابد مديون زحمات بي دريغ ايشان هستند .

در مقابل گفته هاي بالا در مجله موفقيت شماره 69ص23يك شاعر خارجي در باره گذاشتن چيزي از خود ميگويد :يك نقاشي احمقانه بكش يك شعر لي لي  لولو بگو يك آواز لالالي لي بخوان  توي آشپز خانه ديرام دارام برقص چيز جديدي به جا بگذار كه قبلا در دنيا نبو ده است .

وقتي اين شعر را با آميزه هاي ديني خود ميسنجيم به روشني به يك پوچ گرايي ميرسيم و به غني بودن دين خود و مذهب خود پي ميبريم كه براي هر ساعت و براي هر روز ما انسانها برنامه ريزي كرده است و هرگز كاري لغو و بيهوده را جزء برنامه كاري قرار نداده است و در سايه برنامه ريزي صحيح وبا تلاش و كوشش است كه انسان ميتواند به درجات عالي برسد. در اين جا لازم ميبينم كه مثال جالبي را كه براي خودم نيز مؤثر بوده است بياورم :

پدري كه به پسرش درس تلاش و كوشش ميداد به او گفت :پسرم به اين مورچه نحيف نگاه كن من ساعتها او را زير نظر داشتم اين موجود خستگي ناپذير بارها و بارها با اين توشه بزرگ از اين ديوار بزرگ بالا رفت و پايين افتاد اما از تلاش باز نايستاد . پسر جلو رفت و با انگشتش مورچه را له كرد و پيروزمندانه گفت :فايده اين همه تلاش و كوشش چيست ؟پدر با تأسف نگريست و گفت :بيهودگي اين نيست كه ممكن است لحظه اي ديگر با سر انگشتي له شوي بيهودگي آن است كه براي لحظه اي ديگر چه اتفاقي خواهد افتاد و دست از تلاش برداري .⁵

ايمان داشتن به هدف خود:

در پرتو ايمان به هدف، انساني كه كاميابي و رسيدن به هدف را در سر ميپروراند سختيها و مشكلات را آسان مي شمارد. گاهي روي عشق داشتن به هدف جان و مال خويش را مي بازد و با چهر ه گشاده به استقبال مرگ ميرود و در راه هدف جان مي سپارد اين همان عشق و علاقه است كه انسان را به سوي كرات آسماني ميكشاند، مرگ انتظارش را ميكشد براي اينكه طلسم آسمانها را بشكند .

ولي وقتي ايمان به هدف نباشد براي تقويت اراده سربازان امريكايي لازم است هر ماه دسته اي از هنر پيشه ها و رقاصان با مخارج زياد به راه بيفتد و به زندگي تيره آنها با رقص و مجالس دانسينگ رونق و روشني ببخشند ولي در مقابل سربازان ويتنامي براي هدف مشخص ميجنگيدند و هدف آنها آزا د زيستن است .

ايمان به هدف آثار فراواني دارد از آن جمله جانبازي و فداكاري در راه هدف است و در قرآن نيز تصريحات زيادي نسبت به اين موضوع شده است .

متمر كز ساختن فكر:

تمركز فكر يكي از راههاي كاميابي است .متمركز ساختن فكر در يك نقطه باعث ميشود كه فشار فكر به يك نقطه توجه پيدا كند و هر گونه مانع سرسخت از جلوي پاي انسان برداشته ميشود .نقش تمركز فكر در كار مانند نقش اهرم در فيزيك است. كار اهرم آن است كه نيروها را در يك نقطه متمركز كند وبا يك فشار متناسب جسم سنگين را جابه جا كند . دو دلي و جابه جا كردن نهال و اصول فكر موجب پريشاني ميشود. همه كاره بودن علاوه بر ضررهاي فردي، لطمه اجتماعي شديدي دارد ،چه بسا اقتصاد و فرهنگ يك كشور را فلج ميسازد، هرج و مرج و بيماري بوجود ميآورد كه اصلاح آن به سختي صورت ميگيرد .

(رمز پيروزي مردان بزرگ )از نيوتن پرسيدند چطور موفق به اكتشافات زياد شدي وي گفت: با تأمل مستمر در آنها .او در باره يك موضوع آنقدر فكر و تأمل ميكرد تا مانند روز روشن ميشد.

از دير باز بشر در اين انديشه بوده است تا با ترفندهاي خاصي مانع از تشتت و پراكندگي فكر خود شود وضمن بكارگيري فنون و روشهايي خاص ،گونه اي تمرينها و ورزشهاي فكري ساده و پيچيده رادر اين زمينه ابداع كرده است كه يكي از رايجترين آنها يوگا ميباشد. يوگا مارا بر آن ميدارد تا به سلامتي جسم وجان خود بيانديشيم و از قدرت تمركز حواس و نيروي اراده و دقت برخوردار شويم و در موارد عاليتر به جذبه هاي معنوي دست يابيم. راه ديگري كه براي تمركز فكر در اين كتاب پيشنهاد شده است تلقين به نفس است زيرا اين روش ميتواند افكار سياه و منفي را از ذهن بيرون كند وذهن را فقط متمركز در امور مثبت سازد.⁶

وحالا يك مثال ملموس درباره تلقين به نفس:  لئوناردو داوينچي در دوازده سالگي با خود اين گونه پيمان بست و تلقين نمود :روزي من يكي از بزرگترين هنرمندان تاريخ جهان خواهم شد و با پادشاهان زندگي خواهم كرد و همنشين شاهزادگان خواهم بود.⁷

درباره تمركز فكر و راههاي رسيدن به آن كتابهاي فراواني و جود دارد و اسلام نيز به آن توصيه فرموده مانند اينكه ميگويد در نماز چيزهايي كه مانند عكس باعث بي تمركز بودن شماست حذف كنيد .

نظم و انضباط داشتن:

نظم و انضباط نه تنهايكي از رازهاي موفقيت مردان بزرگ است بلكه كاخ بلند آفرينش روي آن استوار ميباشد .اگر منظومه شمسي برقرار است و سيارات دور آن ميچرخند و كوچكترين خللي در آن رخ نميدهد براي اين است كه آفرينش آن را نظم و محاسبه تشكيل داده است. نخستين توصيه حضرت علي عليه السلام بعد از پرهيز از نافرماني خدا اين بود : 

اوصيكم بتقوي الله و نظم امركم 

شما را به پرهيز از نافرماني خدا و نظم و انضباط در زندگي تو صيه مينمايم.

يكي از نشانه هاي نظم اين است كه اوقات شبانه روز را بر اساس نياز منديهاي خود تقسيم كنيم واز بي نظمي كه بر باد دهنده هرگونه استعداداست بپرهيزيم .

 شروع كردن كار ازجاهاي كوچك:

مقصود از شروع كردن كار از جاي كوچك در جازدن درهمان نقطه نيست و اينكه ما باهمت كم وكوچك وارد كارشويم  بلكه مقصود اين است كه با نقشه بزرگ و همت عالي وارد شويم ولي همه نقشه را يك جا عملي نكنيم بلكه كم كم و خرده خرده به آن جامه عمل بپوشانيم .حال سؤال اين است كه چرا بايد با نقشه بزرگ وارد كار شويم براي اين كه كسانيكه فكر بزرگ دارند نميتوانند همت خودرا در دايره كوچكي محصور كنند. حتي از نظر رواني نيز اين چنين است يعني تا انسان خود را براي هدف بزرگ آماده نسازد گاهي به نيمي از هدف هم نميرسند چه رسد به همه آن. لذا بايد تلاش كنيم كه در دل خود همتهاي عالي را به وجود آوريم .

همت بلند دار كه مردان روزگار       از همت بلند به جايي رسيده اند

حال چرا بايد از جاي كوچك آغاز كرد ؟ براي اينكه از همان ابتداي كار سود و زيان آن معلوم نيست و به طول زمان نياز دارد كه موانع موجود را از سر راه برداشت چه بسا ممكن است راهي راكه انتخاب كرده ايم بيراهه باشد و اشتباهات فراواني در نقشه برداري داشته باشيم  در اين صورت اگر كار را به صورت بزرگ آغاز كنيم بازگشت از بيراهه به راه بسيار مشكل خواهد بود .مثال براي اين مطلب همانا پيامبر گرامي اسلام است كه از ابتدا از برنامه هاي كوچك شروع كرد و آن فقط يك شهادتين بود كه از مردم مي خواست. بعد از آن كم كم و در آخر كار تمام زندگي مردم را براي آنها برنامه ريزي كرد و حتي براي كوچكترين كارها ي آنها برنامه داشت .

 شورومشورت داشتن:

از اصطكاك دو سيم مثبت ومنفي برق مي جهد، تقابل و برخورد دو انديشه نيز فروغ مي بخشد. اين گاهي پيش پاي انسان را روشن ميسازد و احيانا افق وسيعي را منور ميسازد. البته معناي مشورت اين نيست كه خود وافكار خودرا در اختيار ديگران قرار دهيم زيرا نتيجه آن همان تقليد وپيروي كور كورانه است كه يك نوع خودكشي است بلكه مقصود اين است كه اول درباره مشكل فكر وتدبر كند وبعد راهنمايي  ديگران را جويا شود وبا تلفيقي ازاين دو مشكلش را حل كند. مانند پيامبر گرامي اسلام كه در جنگ خندق با اصحاب خود مشورت فرمودند و هنگامي كه دشمن مانند مورو ملخ به قصد تسخير مدينه به جنگ با آنها آمده بودند با پيشنهاد سلمان فارسي خندقي در اطراف شهر ايجادكردند و بااين كار در جنگ پيروز شدند .مشاوره يكي از تعاليم عالي اسلام است خداي بزرگ به پيامبر خود دستور ميدهد كه اي محمد (صلي الله عليه واله):

شاورهم في الامر

در امور اجتماعي و سياسي با ياران و دوستان خو د مشاوره بنما _{(ال عمران آيه 159)}

عبرت گرفتن از تاريخ:

يكي از خوشبختيهاي ما در اين زمان اين است كه اولين نفراتي نيستيم كه براين كره خاكي قدم ميگذاريم بلكه پيش از ما ميلياردها انسان زندگي ميكرده اند كه تاريخ شاهد اعمال زشت و زيباي آنها بوده است و نتيجه اين اعمال را به وديعه در اختيار ما گذاسته است تا ما از آنها عبرت بگيريم.

پاپها و كشيشان در قرون وسطي با به وجود آوردن (شركت اعضاي علم) در ميان دسته خاص ،ديگران را از خواندن كتاب منع ميكردند تا از جهالت مردم بيشتر استفاده كنند و بهتر بتوانند بر آنها حكومت كنند. در سوره روم آيه 9 خداوند به مردم دستور ميدهد كه زندگي اقوام گذشته را بخوانند و از زندگي آنها عبرت بگيرند حضرت علي عليه السلام نيز درا ين باره ميفرمايند:   فرزندم اگر چه من با ملل گذشته همزمان نبوده ام اما تاريخ آنهارا با دقت خوانده ام وبه پستيها و بلنديهاي روز گار و قوانين ملل واقف شده ام من آنچنان تاريخ آنها را خوانده و بر آنها مسلطم تو گويي باآنها زندگي كرده ام ودر حوادث زندگي باآنها همقدم بوده ام .خلاصه اينكه انسان با مطالعه كتب عبرت آموز ميتواند زندگي حال و آينده اش را بسازد .

 استفاده كردن از فرصت:

فرصتهاي زيادي براي افراد پيش مي آيد اما بعضي از افراد چون عادت دارند كار امروز را به فردا بيندازند اين كليدهاي طلايي راكه راز كاميابي و موفقيت آنهاست ازدست ميدهند در صورتيكه نه تنها كار امروز را نبايد به فردا انداخت بلكه كار فردا را هم نيز بايد امروز انجام داد .از ابومسلم خراساني پرسيدند راز كاميابي شما چه بوده است گفت: هر گز كار امروز را به فردا نيفكندم.

چه بسا نيرويي كه براي تاخير انداختن كار مصرف ميشود براي انجام خود آن كار كافي باشد.⁸

عده اي كارشان اين است كه برگذشته افسوس بخورند وبا خود بگويند اگر آن باغ را خريده بودم سود كلاني نصيبم ميشد يااگر ادامه تحصيل داده بودم و به دانشگاه رفته بودم اكنون يك شخصيت به نام بودم وبااين كار تمام وقت خودرا در افسوس خوردن وبر قبر ديروز گريه كردن تلف ميكنند. در حالي كه اگر امروز تكاني بخورند و تصميمي جدي بر استفاده از وقتهايشان بگيرند به موفقيت خواهند رسيد. گروهي ديگر بر عكس گروه بالا هستند يعني هميشه مضطرب هستند كه مبادا رفوزه شوم يا مبادا در اين كار موفق نشوم واين افكار واضطراب آنها را از مطالعه وكار باز ميدارد وفرصت رااز دست مي دهند.

دراين باره چه زيبا سروده است سراينده تازي زبان :

ما فات مضي وما سياتيك فاين     قم فاغتنم الفرصه  بين العدمين 

يعني آنچه را از دست دادي گذشته است و آينده هنوز نرسيده است هم اكنون برخيز واين لحظه را كه از هر دو طرف بر نيستي ميرسد غنيمت بشمار وكار را انجام ده .

نگاهي ديگر به ازدست ندادن فرصتها:  براي اينكه قدر فرصتها ي خود را بداني به آنهايي فكر كن كه هيچ گاه فرصت آخرين نگاه وخداحافظي رانيافتند به آنهايي فكر كن كه در حال خروج از خانه گفتند روز خوبي داشته باشي و هرگز روزشان شب نشد.⁹

بهترين فرصت براي كار كردن درس خواندن وثروت اندوختن دوره جواني است وهر چه ازاين دور ه بگذرد قدرتهاي مادي و معنوي او رو به كاهش ميرود.

حضرت علي عليه السلام ميفرمايد: انسان هنگامي پي به با ارزش بودن جواني و تندرستي ميبرد كه آنها را از دست داده باشد .

از سفارشات پيامبر اكرم صلي الله عليه واله به يكي از شاگردانش به نام ابوذر اين است كه پيش از آنكه زمان پيري تو فرارسد ارزش جواني را بدان .

كساني كه پي به با ارزش بودن وقت و عمر خود برده اند اوقات خود را بيهوده تلف نميكنند به عنوان مثال گروهي از دانشمندان برخي از آثار و نوشته هاي خود را در مواقعي نوشته اند كه اغلب مردم آنرا به اتلاف ميگذرانند مانند دكتر  ماري كوري كه يكي از آثار خود را در ضمن رفتن از خانه بيماري به خانه بيمار ديگر نوشته است يا مثلا دكتر بورني زبان فرانسوي و ايتاليايي ر ادر طي رفتن به اداره و بازگشت از آن ياد گرفت يا فقيه علم وادب مرحوم مدرس خياباني يكي از آثار گرانبها ي خود راكه  در پيرامون مترادفات زبان فارسي ميباشد موقع صرف صبحانه نوشته است .

البته اعصاب خسته احتياج به تفريح و سرگرمي دارند  و هرگز نبايد آنرا به حساب اتلاف وقت نهاد زيرا اين قبيل تفريحات انسان را از افسردگي نجات ميبخشد ولي با اين همه ديدن هر نوع فيلم و خواند ن همه نوع كتاب صحيح نيست چون همه آنها آموزنده نيستند وضررها ي سهمگيني به انسان وارد ميكنند.

قاطعيت در تصميم:

انسان مانند حيوان دارا ي اراده است ولي تفاوت آن در اين است كه حيوان لگام اراده اش به دست غريزه حيواني اش ميباشد ولي لگام اراده انسان به دست عقل و فرد ميباشد. مقصود اين است كه انسان بعد از اينكه سود و زيان كارش را سنجيد و عقل و خرد آن را تاييد كرد بايد با قاطعيت تصميم جدي براي رسيدن به آن هدف گرفت و بايد بدانيم هر چه كار مشكلتر باشد اراده ما بايد راسختر باشد و رمز موفقيت، داشتن اراده تواناست كه مشكلات را از ميان بردارد .

ترديد ودودلي يكي از آفات اراده و تصميم است و ضربه محكمي بر هوش و نبوغ محسوب ميشود. مرد مصمم مانند يك سرباز آماده به خدمت است كه هر گاه به او فرمان آماده باش دهند به پيشباز  حوادث ميرود واز مشكلات هراس به خود راه نميدهد .

اميرمومنين به فرزند خود دستور تصميم ميدهد : در جنگ جمل كه ميان علي عليه السلام وپيمان شكنان در گرفت امير مومنان پرچم حمله را به دست فرزند خود محمد حنفيه داد وبراي تقويت اراده فرزندش جمله هايي گفت. او چنين فرمود: اگر كوههاي اطراف بصره از جاي خود كنده شوند تو هرگز از جاي خود تكان نخور وپابه فرار و عقب نشيني مگذار دندانهاي خود را روي هم بگذار و فشارده تا نيروي اراده وتصميم از داخل وجود تو سخت بجوشد كاسه سر را در راه خدا عاريت ده با ديدگان تيزبين سربازيت حركات دشمن را در تمام ميدان در نظر بگير و چشم خودرا از هرگونه ناگواريها بپوش وبا قدرت اراده و قاطعيت تصميم همه را ناديده بگير. بدان پيروزي نهايي از ناحيه خداست وما موظفيم از طريقي كه نشان داده شده وارد شويم (نهج البلاغه خطبه 10)

مردان بزرگ وپايه گذاران علوم كساني بودند كه "نميشود" و "نميتوانم "را از قاموس زندگي حذف كردند وبه همه چيز از طريق عقل و كلمات "ميشود" و"ميتوانم" استفاده ميكنند .مرداني كه منفي باف وضعيف الاراده هستند هيچگاه نميتوانند از موقعيتهاي خود استفاده كنند بلكه هميشه مزاحم ديگران هستند امروزه بسياري ازبيماريها و مشكلات از طريق تقويت اراده معالجه ميشوند.

 احساس ثروتمند بودن¹⁰:

بزرگي ميگويد نيازي به داشتتن دارايي هاي مادي نيست تا ثروتمند باشيم فقط كافي است احساس بي نيازي و قناعت را در خود تقويت كنيم. چه بسا نعمتهايي كه به ما انسانها بخشيده شده ولي ما آنها را ناديده گرفته ايم .ميتوان به خاطر نداشتن خانه اتومبيل و املاك و...هر روز شكايت كرد ويا بايك ديد مثبت به تمام مسائل نگاه كرد. نمونه اي از اين ديدگاهها :

من ثروتمندترين انسان روي زمين هستم .از آنجايي كه اگر به مدت طولاني در يك خانه بمانم خسته ميشوم پس سعي ميكنم خانه نخرم تا خودم را محدود نسازم. من سالي يك بار خانه ام را عوض ميكنم بنابراين ميتوانم تجربيات زيادي در مورد همسايه ها ،ويژگيهاي يك خانه خوب و محله خوب كسب كنم .من از يك نفر ميخواهم كه يك سال خانه اش را به من بدهد تا ببينم مناسب است يا نه و اگر نامناسب بود خانه را به او پس ميدهم وخانه يك نفر ديگر را امانت ميگيرم .

سعادت يا عدم سعادت ما نتيجه تفكر ماست .ذهن انسان ونظام باورهاي او تعيين كننده كيفيت زندگي او هستند و ذهن ما بسته به شيوه اي كه براي تربيت آن اتخاذ ميكنيم ما را ثروتمند يا فقير نگه ميدارد. فقر نتيجه تفكر فقيرانه است اگر ثروت ميخواهيد نوع تفكر خود را بايد عوض كنيد .پول به خودي خود نه خوب است ونه بد پول فقط پول است وهر كس ممكن است بتواند بدون آن هم كاملا شاد باشد. ما اين را ميگوييم كه وضعيت هر فرد ساخته و پرداخته خود اوست و اگر اوواقعا تصميم به تغيير بگيرد به اين هدف دست پيدا كند. ¹¹

پي نوشت ها:

1.  سبحاني، جعفر، رمز پيروزي مردان بزرگ ،انتشارات نسل جوان، ص 10

2.  همان ص10

3.  همان ص20

4.  همان ص21

5.  مجله موفقيت- شماره 74-آبان 83-ص7

6.  دكتر مورفي- ژوزف- تقويت وتمركز فكر- ناشر هوشيار- رزم آزما- ص99و100

7.  متيوس- اندرو- راز شاد زيستن- نشر نيريز- ص 34

8.  سبحاني- جعفر- رمز پيروز ي مردان بزرگ –انتشارات نسل جوان- ص102

9.  مجله موفقيت- شماره 68-ارديبهشت 83-ص31

10.  مجله موفقيت- شماره 73-مهر 83-ص46

11.  متيوس- اندرو- راز شاد زيستن- نشر نيريز- ص 35و37

منابع:

1- پزشکي به زبان ساده

2- بهداشت روان به زبان ساده   فروست

http://www.niksalehi.com/public/archives/002002.php

http://www.m-narjes.org/peyke%20salamat/ravan/ravan21.htm

پرسشنامه آزمون دینداری

اسم رمز:                                                              سن:                                                                  رشته تحصیلی:   

این آزمون، دینداری شما را که ممکن است، در باور دینی تان، مجلی باشد می سنجد. لطفا هر یک از آیتم های زیر را خوانده و انطباق آن با شخصیت خود را مشخص کنید. برای هر آیتم بهترین را علامت بنزنید. اگر در پاسخ گویی به هر آیتم تردید دارید، اولین عددی که به ذهنتان رسید آن را علامت بزنید.

پرخاشگری

مقدمه

خشم يكي از پيچيده ترين هيجانات انساني است و واكنش طبيعي به ناكامي و بد رفتاري محسوب مي شود. همه ما در طول زندگي خود مواقعي با برخي موقعيتها مواجه شده ايم كه خشم ما را بر انگيخته است. مشكلي در خشم وجود دارد اين است كه گر چه خشم قسمتي از زندگي ما را تشكيل مي دهد، اما مي تواند ما را از رسيدن به اهدافمان باز دارد. به همين دليل هيجان خشم افراد را دچار تصاد مي كند. از يك طرف خشم پاسخ طبيعي انسان مي باشد و از طرف ديگر مي تواند منجر به اختلال در روابط بين فردي ما و بهمريختگي ساختار دروني و روان شناختي مي شود و همچنين مانع دستيابي به ا هدافمان مي شود. با اين حال مي توان گفت (به خشم آمدن سهل و آسان است ولي به موقع خشمگين شدن و در جاي مناسب به خشم آمدن سخت است).

راسل و فهر (1998) معتقدند بطور كلي پرخاشگري، رفتارهاي تهاجمي و خصمانه و واكنشي نسبت به ناكامي و سركوب اميال است كه زاييده تعامل پيجيده بين وضعيت محيطي و تغييرات بيوشيميايي و عوامل فرهنگي و پاسخهاي آموخته شده است و به صورت ضرب و جرح و آزار و اذيت و تخريب و صدمه رساني به ديگران بروز مي كند. مي توان پرخاشگري را واكنشي دفاعي دانست كه هدف آن رفع مانع و حذف عامل تهديد است و پرخاشگري رفتاري است به منظور آسيب رساندن يا معدوم ساختن كسي يا چيزي، پرخاشگري اغلب به صورت خشونت و عمل تخريبي، عليه افراد يا اموال، جلوه گر مي شود. تكاخشهايي پرخاشگرانه به صورت عملي (تخريب و آسيب رساندن به خود و ديگران) و گاه به صورت كلامي صورت مي گيرد.

خلاصه پژوهش

پرخاشگري به عنوان يك حوزه مطالعاتي، حتي براي زادگاه مطالعاتي و تحقيقاتي آن كه اروپا باشد تازگي دارد. نخستين جست و جوهايي كه در اين زمينه صورت گرفته، داراي سابقه كوتاهي است كه هنوز حتي به نيم قرن نمي رسد. تازه بودن آن ايجاب مي كند كه تلاشي براي آشنايي با مفاهيم به تعاريف و ديدگاههاي آن و سرانجام راههاي كنترل و پيشگيري از آن انجام گيرد. تحقيق خاضر با هدف مقايسه ميزان پرخاشگري در دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي و گروهي آغاز شد. فرضيه اصلي تحقيق حاضر اين است كه بين ميزان پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معناداري وجود دارد و ساير فرضيه ها به مقايسه ميزان پرخاشگري فيزيكي پرخاشگري كلامي، خشم و خصومت در دانش آموزان ورزشكار رشته

هاي گروهي و انفرادي مي پردازد براي اين منظور كليه دانش آموزان پسر ورزشكار شركت كننده در مسابقات قهرماني كشور سال 1384 به عنوان جامعه آماري انتخاب شدند كه از اين جامعه، با استفاده از روش نمونه گيري طبقه اي نسبي نمونه اي به شرح زير انتخاب شدند. رشته ورزشي كشتي 50 نفر، وزنه برداري45 نفر، دو و ميداني 70 نفر، فوتبال 72 نفر، واليبال 60 نفر و هندبال 60 نفر و اين افراد از تيمهاي شهرستانهاي مختلف انتخاب شدند. در اين تحقيق نوع ورزش كه به صورت انفرادي يا گروهي است به عنوان متغير مستقل و ميزان پرخاشگري به عنوان متغير وابسته در نظر گرفته شدند. ابزار اندازه گيري، پرسشنامه پرخاشگري است اين پرسشنامه در سال 1992 توسط آرنولد اچ باس و مارك پري ساخته شد و داراي  29 سوال مي باشد كه 4 چيز پرخاشگري را مي سنجد كه شامل پرخاشگري فيزيكي، پرخاشگري كلامي، خشم و خصومت است. تحقيق حاضر از نوع زمينه يابي است. جهت تجزيه و تحليل داده هاي تحقيق از نرم افزار آماري sp15 در دو سطح آمار توصيفي و استنباطي استفاده شد.  در سطح آمار توصيفي: استفاده از ميانگين انحراف معيار، جداول فراواني و در صد و در سطح آمار استنباطي استفاده از آزمون را در گروههاي مستقل و همچنين تحليل واريانس يك طرفه (ANOVa) استفاده شد.

يافته هاي تحقيق

درتحقيق حاضر 165 پرسشنامه از ورزشكاران رشته هاي انفرادي جمع آوري شد و 15 پرسشنامه به علت مخدوش بودن به كنار گذاشته شد بدين صورت كه كشتي 45 پرسشنامه، وزنه برداري 39 پرسشنامه و 65 پرسشنامه از رشته دو و ميداني مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت، تا در مجموع 150 پرسشنامه مربوط به رشته هاي انفرادي مي باشد. در بخش ورزشهاي گروهي از 192 پرسشنامه جمع آوري شده 15 پرسشنامه به علت مخدوش بودن بكنار گذاشته شد بدين صورت كه فوتبال 68 پرسشنامه، واليبال 54 پرسشنامه و 55 پرسشنامه از رشته هندبال مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. تا در مجموع 177 پرسشنامه مربوط به رشته هاي گروهي باشد. و در مجموع دو رشته 327 پرسشنامه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. كه از اين تعداد 9/45 درصد مربوط به رشته هاي ا نفرادي و 1/54 درصد مربوط به رشته هاي گروهي هستند. در تحقيق حاضر 5/27 درصد آزمودنيها فرزند اول، 9/33 درصد فرزند دوم،3/18درصد فرزند سوم،2/20 درصد فرزند چهارم و بعد از آن هستند. در تجزيه و تحليل داده ها و بررسي فرضيه ها نتايج زير به دست آمد:

1-    بين ميزان پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد.

2-    بين ميزان پرخاشگري فيزيكي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد

3-     بين ميزان پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد

4-    بين ميزان خشم  دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد

5-    - بين ميزان خصومت دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد.

6-     بين ميزان پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار  با ترتيب تولدهاي مختلف تفاوت معني داري وجود ندارد.

7-    بين ميزان پرخاشگري فيزيكي دانش آموزان ورزشكار  با ترتيب تولدهاي مختلف تفاوت معني داري وجود ندارد.

8-    بين ميزان پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار  با ترتيب تولدهاي مختلف تفاوت معني داري وجود ندارد.

9-    بين ميزان خشم دانش آموزان ورزشكار  با ترتيب تولدهاي مختلف تفاوت معني داري وجود ندارد.

10- بين ميزان خصومت دانش آموزان ورزشكار  با ترتيب تولدهاي مختلف تفاوت معني داري وجود ندارد.

11- بين ميزان پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي تفاوت معني داري وجود ندارد.

12- بين ميزان پرخاشگري فيزيكي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي تفاوت معني داري وجود ندارد.

13- بين ميزان پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي تفاوت معني داري وجود ندارد.

14- بين ميزان خشم دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي تفاوت معني داري وجود ندارد.

15- بين ميزان خصومت دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي تفاوت معني داري وجود ندارد.

16- بين ميزان پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد.

17- بين ميزان پرخاشگري فيزيكي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد.

18- بين ميزان پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد

19- بين ميزان خشم دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد

20- بين ميزان خصومت دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد

21- بين ميزان پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي تفاوت معني داري وجود ندارد.

22- بين ميزان پرخاشگري فيزيكي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي تفاوت معني داري وجود ندارد.

23- بين ميزان پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي تفاوت معني داري وجود ندارد.

24- بين ميزان خشم دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي تفاوت معني داري وجود ندارد.

25- بين ميزان خصومت دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي تفاوت معني داري وجود ندارد.

26- بين ميزان پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد.

27- بين ميزان پرخاشگري فيزيكي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد.

     28- بين ميزان پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد.

     29- بين ميزان خشم دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد.

30- بين ميزان خصومت دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي با ترتيب تولدهاي مختلف، تفاوت معني داري وجود ندارد.

بحث، تحليل و نتيجه گيري

براي تبيين يا پيش بيني رفتار لازم است كه علت هاي احتمالي آن را بشناسيم. دانشمندان، تا مدتها تبيين هاي زيستي و روان اجتماعي براي رفتار خشونت آميز در انسانها ارائه مي كردند. اين نگره ها، راههايي براي كنترل و جهت دهي ابراز خشونت به شيوه اي پيش بيني پذير و مثبت پيشنهاد مي كنند. البته در صورتي كه بتوان آن را كنترل كرد و جهت داد. براي نمونه، مشاهده كردن و شركت جستن در رقابت ورزشي را به عنوان روزنه اي خروجي براي نيازهاي دروني به ابراز خشونت نگريسته اند. اما به نظر مي رسد كه برخي به اين روزنه بيشتر از ديگران نياز دارند. در تحقيق حاضر تمام فرضيه ها تاييد شد كه به شرح زير مي باشد.

1-  بين ميزان پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد. از آنجا كه ميانگين پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي معادل 39/79 و ميانگين پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرداي معادل 23/89 است مي توان نتيجه گرفت كه ميزان پرخاشگري دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي بيشتر است.

2-  بين ميزان پرخاشگري فيزيكي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد. از آنجا كه ميانگين پرخاشگري فيزييكي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي معادل 90/22 و ميانگين پرخاشگري فيزيكي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي معادل 93/25 است مي توان نتيجه گرفت كه ميزان پرخاشگري فيزيكي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي بيشتر است.

3-  بين ميزان پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد. از آنجا كه ميانگين پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي معادل  73/14 و ميانگين پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي معادل 2/16 است مي توان نتيجه گرفت كه ميزان پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي بيشتر است.

4-  بين ميزان خشم دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد. از آنجا كه ميانگين خشم دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي معادل 58/19 و ميانگين خشم دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي معادل 57/22 است مي توان نتيجه گرفت كه ميزان خشم دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي بيشتر است.

5-  بين ميزان خصومت دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي و انفرادي تفاوت معني داري وجود دارد. از آنجا كه ميانگين خصومت دانش آموزان ورزشكار رشته هاي گروهي معادل 18/22 و ميانگين خصومت دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي معادل 53/24 است مي توان نتيجه گرفت كه ميزان خصومت دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي بيشتر است.

     در بخش يافته هاي اضافي تنها يك فرضيه تاييد شده كه عبارت است از:

بين ميزان پرخاشگري كلامي دانش آموزان ورزشكار رشته هاي انفرادي با ترتيب تولدهاي مختلف تفاوت معني داردي وجود دارد. در آزمون تعقيبي مشخص شد اين تفاوت مربوط به فرزندان اول و سوم مي باشد و از آنجا كه ميانگين نمرات پرخاشگري كلامي فرزندان اول بيشتر است مي توان نتيجه گرفت فرزندان اول نسبت به فرزندان سوم از ميزان پرخاشگري بيشتري برخوردار هستند.

نتايج به دست آمده با اكثر تحقيقات انجام شده داخل و خارج كشور همخوان است:

بيچ (2004) ، اشپيگل (2002) ، اليوت (2004) ، كلارك و اسميت (2002) ، پاترسون (2003) ، اللهقلي پور (1379) ، چلونگر (1374) ، باقرزاده (1374) ، حسين زاده (1380)،

آنچه در ادبايت و پيشينه تحقيق آمده اين است كه بطور كلي يكي از راههاي كاهش و كنترل ميزان پرخاشگري ، ورزش است اما آنچه اين تحقيق و تحقيقات مشابه به دست آمده اين است كه ورزشهاي گروهي در كاهش پرخاشگري موثرتر است يا به عبارتي ديگر ورزشكاران رشته هاي گروهي ميزان پرخاشگري كمتري را گزارش مي كنند از اين جا مي توان نتيجه گرفت كه در جمع و گروه بودن مي توان تاثير مثبتي در كاهش پرخاشگري داشته باشد.

پيشنهادهاي تحقيق:

پيشنهادهايي مبتني بر يافته هاي تحقيق

1-    يكي از بهترين راههاي كاهشي پرخاشگري، انجام ورزش است، لذا توصيه مي شود سئولين به اين مهم بيشتر توجه كنند و شرايط حضور تمام اقشار جامعه در ميادين ورزشي را بيشتر فراهم آورند تا در نهايت از بسياري از نزاعها و درگيريها جلوگيري شود.

2-  از آنجا كه انجام ورزش هاي گروهي تأثير مثبت تري در كاهش پرخاشگري نسبت به ورزش هاي انفرادي دارد، لذا توصيه مي شود كه انجام ورزش هايي چون واليبال، فوتبال، بسكتبال و هندبال بيشتر از طرف مسئولين مورد حمايت و پشتيباني قرار گيرد.

پيشنهاد براي تحقيقات آينده

1-  از آنجا كه در اين تحقيق مقايسه اي ميان رشته هاي مختلف ورزشي انجام نشده توصيه مي گردد محققين در آينده تحقيقي به منظور مقايسه ميزان پرخاشگري در رشته هاي مختلف ورزشي انجام دهند.

2-    پيشنهاد مي گردد ميزان پرخاشگري در دانشجويان يا دانش آموزان دختر ورزشكار در رشته هاي مختلف انجام گيرد.

3-    پيشنهاد مي گردد ميزان پرخاشگري در افراد ورزشكار و غيرورزشكار مورد مقايسه قرار گيرد.

4-    پيشنهاد مي گردد ميزان پرخاشگري در افراد ورزشكار حرفه اي و آماتور مورد مقايسه قرار گيرد.

فهرست منابع فارسي:

-    اتيكسون، ريتاال و همكاران، (1378). زمينه روان شناسي هيلگارد. ترجمه: محمد نقي براهني و هكاران. تهران: انتشارات رشد.

-        ارونسون، اليوت. (1370). روان شناسي اجتماعي. ترجمه: حسين شكركن. تهران، انتشارات رشد.

-    انشل، مارك اچ. (1380). روان شناسي ورزش از تئوري تا عمل. ترجمه: سيدعلي اصغر مسعود. تهران: انتشارات اطلاعات.

-    بدار، لوك و لامارش، لوك. (1381). روان شناسي اجتماعي. ترجمه: حمزه گنجي. (چاپ دوم). تهران: انتشارات ساوالان.

-    بركووتيز، لئونارد. (1372). روان شناسي اجتماعي. ترجمه: محمد حسين فرجاد و عباس محمدي اصل. تهران: انتشارات اساطير.

-        ثنايي، باقر و هومن، عباس. (1379). مقياس هاي سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.

-        خداپناهي، محمدكريم. (1380). روان شناسي فيزيولوژيك. تهران: انتشارات سمت.

-        خديوي زند، محمد مهدي. (1374). پرخاشگري و ناكامي. تهران: انتشارات تربيت.

-    ديماتئو، ام رابين. (1378). روان شناسي سلامت. ترجمه: سيدمهدي موسوي اصل و محمد رضا سالاري فر. تهران: انتشارات سمت.

-        دلاور، علي. (1374). مباني نظري و عملي پژوهش در علوم انساني و اجتماعي. تهران: انتشارات رشد.

-        رحمتي، محمدصادق. (1371). روان شناسي اجتماعي معاصر. (چاپ اول). تهران: انتشارات سينا.

-    روش بلاو، آن ماري و نيون اريل. (1377). روان شناسي اجتماعي. ترجمه سيدمحمد دادگران. (چاپ چهارم). تهران: انتشارات مرواريد.

-        ساپينگتون، اندروا. (1379). بهداشت رواني. ترجمه: حميدرضا حسين شاهي برواتي. تهران: انتشارات روان.

-        ستوده، هدايت ا.. . (1378). روان شناسي اجتماعي. (چاپ چهارم). تهران: انتشارات آواي نور.

-        شاملو، سعيد. (1378). بهداشت رواني. (چاپ سيزدهم). تهران: انتشارات رشد.

-        شهرياري، مهدي. (1376). پرخاشگري انسان. (چاپ اول). تهران: انتشارات ميرشمس.

-    فراست، ديويد، ب. (1366). روان شناسي ورزش. ترجمه: عيدي عليجاني و مهوش نوربخش. تهران: انتشارات سازمان تربيت بدني و دفتر تحقيقات و آموزش.

-        فرانكن، رابرت. (1384). انگيزش و هيجان. ترجمه: حسن شمس اسفندآباد. تهران: انتشارات ني.

-    كاستلو، تيموتي و كاستلو، جوزف. (1373). روان شناسي نابهنجاري. ترجمه: نصرت ا.. پورافكاري. تهران: انتشارات آزاده.

-        كارلسون، نيل آر. (1378). مباني روان شناسي فيزيولوژيك. ترجمه: مهرداد پژمان. تهران: انتشارات غزل.

-    كالات، جيمز دبليو. (1374). روان شناسي فيزيولوژيك. ترجمه: اسماعيل بيابانگرد و احمذد علي پور. تهران: انتشارات شاهد.

-        كريمي، يوسف. (1380). روان شناسي اجتماعي. چاپ نهم). تهران: انتشارات ارسباران.

-        كلاين برگ، اتو. (1369). روان شناسي اجتماعي. ترجمه علي محمد كاروان. تهران: انتشارات انديشه.

-    گراهام، رابرت بي. (1380). روان شناسي فيزيولوژيك. ترجمه: علي رضا رجايي و علي اكبر صارمي. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوي.

-        گنجي، حمزه. (1376). بهداشت رواني. تهران: انتشارات ارسباران.

-        محي الدني بناب، مهدي. (1374). روان شناسي انگيزش و هيجان. تهران: انتشارات دانا.

-        منشئي، غلامرضا. (1376). روان شناسي تندرستي. تهران: انتشارات غزل.

-        ميلاني فر. بهروز. (1378). بهداشت رواني. تهران: انتشارات قومس.

-        فهرست منابع خارجي

-         Alexander, M. (2001). Temperature and aggression. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 1161-1173.

-         AveRill, J. (2000). The nature of aggression. Newyork: Addison Wesley.

-         Azreen, E, M. (2004). Aggression. Watchester, MA: Clark university Press.

-         Baron, B. (2000). The effect of sport on Aggression. Journal of Atnormal and Social psychology, 39, 177-181.

-         Boss, K, J. (1990). American Aggression. Chicago: University of Chicago Press.

-         Bich, N. (2004). Aggression as ofunction of ambient temperature and prior anger arousal. Journal of personality and social psychology, 60, 183-189.

-         Caporael, I. (2001). Personality and Social psychology Newyork. Basic books.

-         Dembrosky, F. N. (1998). The Aggression of man. Newyork: Appleton.

-         Green, O, A. (1999). Debenes mechanism. Newyork: Rantom House.

-         Kalama, J. (1999). Aggression. Newyork: Free press.

-         Kendal, M. (2002). The arousal and Anger. Newbury park. CA: Sage.

-         Smith, E, R. (2000). Social psychology. Stanford, CA: Stanford university press.

-         TocH, B, F. (2001). Warning, Aggression and Hostility. Journal of personality and Social psychology, 53, 262-275.

-         Wallace, N. (2000). Effects of Aggression on mental Health. Journal of personality and social psychology. 46, 122-130.

-         Zakerman, A.S. (2004). Posetive and Negative Aggression. Journal of personality and social psychology, 61, 135-142.

-         www.irandoc.ac.ir

تحقیق درباره پرخاشگری

چكيده تحقيق :

بالا بودن جمعيت جوان كشور اين واقعيت مهم را گوشزد مي كند كه براي فراهم آوردن اثري مناسب جهت رشد اين گروه سني در همه جهات زندگي همه ما مسئول و معتقديم . بنابراين لازم است والدين ، معلمان ، استادان ، مديران نهادهاي آموزشي و پرورشي و بطور كلي همه مسئولان كشور مهمترين و اساسي ترين وظايف خود را پيرامون رفع نيازهاي ضروري و آينده اين قشر عظيم متمركز سازند روشن است كه اگر حركات تفكرات و تصميمات بسيار متفاوت نوجوانان و جوانان امروز در مسير و جايگاه منطقي خود قرار نگيرند ممكن است اين امر عواقب و عوارض وخيمي را به دنبال داشته باشد مقابله با ناهنجاري هاي رفتاري دانش آموزان از اهميت زيادي برخوردار است دانش آموزان كه گرفتار نارسايي اخلاقي و رفتاري هستند به كمك و ياري نياز دارند لذا بايستي ريشه هاي اين نارسائيها شناسايي شده و راههاي كاهش و نهايتا درمان آنها مشخص گردد .

 پرخاشگري كه به صورت رفتارهاي پرخاشگرانه مشخص مي شود ناشي از محروميتها و كمبودهاي فرد مي باشد محيط و افرادي كه فرد با آنها در ارتباط است نقش موثري در اين فرآيند دارند هدف از اين پژوهش شناخت عوامل موثر در پرخاشگري دانش آموزان ابتدايي و غير روشهاي مناسب جهت تعديل اين رفتار مي باشد .

در اين تحقيق به عوامل متعددي نظير نقش والدين وضع اقتصادي خانواد ه سطح سواد آنها و روابط خانوادگي و شيوه رفتار دانش آموزان با همكلاسيها و معلم مورد توجه قرار گرفته است وبيشتر مطالعاتي كه تا كنون انجام شده مربوط به عوامل ايجاد و تداوم پرخاشگري مي باشد گاهي پرخاشگري حالتي هيجاني دارد و براي جلب توجه و يا هنگام خشم و ابزار مي شود يا استفاده از اقدامات منطقي و منظم مي توان پاسخهاي پرخاشجويانه را از طريق رههاي غير مستقيم به رفتاري مطلوب تبديل كرد نقش معلم در اين فرايند از اهميت ويژه اي برخوردار است و چون پرخاشگري از راه تقليد قابل يادگيري است لذا معلم و همكلاسيها مي توانند نقش مناسبي را ايفا نمايند .

فصل يكم

مقدمه :

بالا بودن جمعيت جوان كشور اين واقعيت مهم را گوشزد مي كند كه براي فراهم آوردن اثري مناسب جهت رشد اين گروه سني در همه جهات زندگي همه ما مسئول و معتقديم و با توجه به اينكه كودكان سرمايه هاي ارزشمند و سازنده آينده جامعه هستند ارضائ نيازهاي كودكان بطور مناسب راهنمايي و مشاهده كودك را ضرورت مي بخشد و غفلت در رنج مشكلات آنان خسارات جبران ناپذيري به بار مي آورد .

هدف كلي اين آموزش آشنايي با مفهوم پرخاشگري منشا و چگونگي كنترل آن است و همچنين پرخاشگري  يك غريزه است كه به طور كلي نمي توان آن را از بين برد بايد به دانش آموزان و والدين آنها ياد داد كه چگونه پرخاشگري خود و فرزندان خود را  در راه مثبت ارضا كنند .

و همچنين پرخاشگري كه به صورت رفتارهاي پرخاشگرانه مشخص مي شود ناشي از محروميتها و كمبودهاي فردي مي باشد و محيط و افرادي كه فرد با آنها در ارتباط است نقش موثري در اين فرايند دارند كه پرخاشگري آنها را به نحوه صحيحي كنترل كنند و روشهاي درست و منطقي در اختيار فرزندان آينده جامعه قرار دهند تا ما شاهد جامعه اي سالم و خوب باشيم .

بيان مساله پژوهش

با توجه به مطالعات كتابخانه اي و مشاهدات مربيان سوالات زير را عنوان نموده ام تا بتوانيم از طريق اين سوالات پي ببريم كه فرزندها تا چه اندازه پرخاشگر هستند تا از طريق استدلالهاي منطقي ميزان پرخاشگري آنها را در رابطه با محيط اطراف كودك والدين كودك و ناكامي كودك تماشاي فيلمهاي خشونت آميز و امسال آنها و ميزان پرخاشگري كه در آنها هست كم كنيم .

اهميت و ضرورت مساله

با توجه به اينكه كودكان سرمايه هاي ارزشمند و سازنده آينده جامعه هستند جهت ارضاء نيازهاي كودكان بطور مناسب راهنمايي و مشاهده كودك ضرورت مي بخشد و غفلت در رنج مشكلات آنان خسارات جبران ناپذيري به بار مي آورد لذا با توجه به تفاوتهاي فردي كودكان و شناخت ويژگيهاي عاطفي و رفتار آنان براي حل تعارضات و رسيدن به سلامت شخصي و رشد مطلوب و شكوفايي استعداد كودكان را ياري رسانيم تا به جاي پرخاشگري و ارعاب در آنها ، اعتماد به نفس و احساس امنيت و نياز به خود شكوفايي و رضايت از زندگي به وجود آوريم ايجاد پرخاشگري در كودكان با عوامل گوناگون مرتبط است كه با شناسايي آنها مي توانيم كمك هاي لازم را به دانش آموزان مربيان و خانواده هاي آنان بنماييم .

هدف كلي تحقيق :

پرخاشگري يك غريزه است و بطور كلي نمي توان آن را از بين برد بايد به دانش آموزان كمك كرد تا پرخاشگري خود را در راههاي درست و مثبت ارضاء‌كند هدف از اين تحقيق يافتن مشكلات دانش آموزان پرخاشگر و ارائه راه حلهاي مناسب براي بهبود رفتار به آنان است و شناسائي عوامل پرخاشگري دانش آموزان و پرداختن به طريق اصلاح آن .

اهداف ويژه پژوهش

آگاهي از علل پرخاشگري و عوامل ايجاد كننده آن آگاهي از رابطه رفتار والدين با هم و تاثير آن در پرخاشگري كودكان آگاهي از راههاي پيشگيري از پرخاشگري كودكان آگاهي از چگونگي رفتار معلمان با دانش آموزان ، آگاهي از وضعيت اقتصادي خانواده و رابطه آن با ميزان پرخاشگري ،آگاهي از وضعيت ميزان آشنايي والدين با مسائل تربيتي با ميزان پرخاشگري آگاهي از چگونگي رفتار ديگر افراد  و هم سالان با اين شاگردان آگاهي از ريشه و علل پرخاشگري در كودكان ،آگاهي از اصلاح رفتار پرخاشگرانه در كودكان .

سوالات و فرضيه ها

با توجه به مطالعات كتابخانه اي و مشاهدات مربيان سوالات و فرضيه هاي زير را عنوان نموده ام .

1-  آيا الگو هاي محيط اطراف كودك در بروز پرخاشگري موثر است .

2-  چگونه مي توان رفتار پرخاشگرانه را اصلاح كرد .

3-  ناكامي و عدم ارضاي نيازهاي كودك چه تاثيري در رفتار كودك دارد .

4-  آيا آشنايي والدين با مسائل تربيتي با ميزان پرخاشگري ارتباط دارد .

5-  آيا تماشاي صحنه هاي خشونت در بروز پرخاشگري موثر است .

6-   برخورد نامناسب اطرافيان در پرخاشگري دانش آموزان مورد مطالعه تا چه ميزان موثر است .

7-  برخورد نامناسب معلم تا چه ميزان پرخاشگري دانش آموزان مورد مطالعه را تشديد مي كند .

8-  عدم آشنايي والدين با مسائل روانشناسي تا چه ميزان در تشديد پرخاشگري موثر است.

فرضيه :

با توجه به مطالعات كتابخانه اي و مشاهدات فرضيه زير را عنوان نموده ام .

1-  خانواده پرخاشگر 2- جدا شدن والدين از هم 3- تشويق و تنبيه شديد 4- نداشتن تفريحات سالم .

به اين نتيجه رسيده ام كه اكثر دانش آموزان پرخاشگر از خانواده هايي هستند كه بسيار پرخاشگرند و هم چنين تشويق تنبيه شديد حمايت از فرزندان در هنگام نزاع با همسالان در پرخاشگري او بسيار موثر است .

كودكاني كه پدرو مادرشان از هم جدا شده اند و بد دهاني والدين و نداشتن تفريحات سالم از عواملي هستند كه در پرخاشگري موثر است .

1-  ضعيف ا قتصادي 2- وضعيت فرهنگي 3- آشنايي والدين با مسائل تربيتي .

پس از انجام اين مراحل به اين نتيجه رسيدم كه اكثر دانش آموزان پرخاشگر از خانواده هايي هستند كه از وضعيت اقتصادي ضعيف برخوردارند .

و همچنين از نظر فرهنگي رشد نكرده اند والدين آنها با مسائل تربيتي آشنايي  نداشته اند لذا در اينگونه خانواده ها تنبيه بدني و تبعيض بين كودكان اعمال مي شود .

تعريف متغيرها :

در اين تحقيق اصلاحاتي مانند هم چون پرخاشگر ، تغييردفاع ، هيجان ، ناكامي فشار رواني ، پاداش ، تنبيه و ……… تعريف شده است .

تنبيه :

خشن ترين و نامطلوب ترين روش تغيير رفتار است تنبيه عبارت است  از ارائه يك محرك آزار دهنده و به دنبال يك رفتار نامطلوب براي كاهش احتمال وقوع مجدد آن رفتار .

پرخاشگر :

به فردي اطلاق مي شود كه تمايل به حمله كردن و مبارزه طلبي دارد و رفتار او بر خلاف كسي است كه از خطر با مشكلات مي گريزد .

مشاهده :

نوعي توجه آگاهانه است و يكي از بهترين روشهاي مهم شناخت در مطالعات و تحقيقات به شمار مي رود و از طريق آن به شناخت و ارزيابي رفتار دانش آموزان دست پيدا مي كن .

نزاع والدين :

 بحث و گفتگو شديد كه بعضي مواقع  بازد وخورد همراه است و كودكان مشاهده گر اين صحنه است و به عنوان الگو از آنها پيروي كرده و خلق و خوي پرخاشگرانه پيدا مي كند .

  تبعيض :

 بعضي را به بعضي ديگر ترجيح دادن تبعيض قائل شدن  افراد از نظر نژادي مذهبي ، جنسي.

رفتار خصمانه و تهاجمي : رفتار خصمانه و تهاجمي واكنش به ناكامي و سركوبي اميال است كه زاييده تعامل پيچيده بين وضعيت محيطي و تغييرات بيوشيميايي و عوامل فرهنگي و پاسخهاي آموخته شده است كه به صورت ضرب و جرح و آزار واذيت و تخريب و صدمه زدن به ديگران بروز مي كند .

مسائل تربيتي :

 هر آنچه را كه ما انجام مي دهيم يا  ديگران براي ما انجام مي دهند تا ما را به كمال طبيعتمان نزديك كنند و به عبارتي پروردن و آموختن

دفاع :

عبارت است از مكانيزم ناهنجار كه به وسيله آن تن خود را از آسيب ها  ما با تاثيراتي كه براي تمامي ارگانيزم  خطرناك  به نظر مي رسند جدا مي سازد .

هيجان :

يك حالت برانگيختي كه توام با فعاليت يك غريزه است كه بدن را به سرعت به فعاليت وا مي دارد يا به مشابه پاسخي معين به يك محرك خاص تعريف كرد

فشار رواني :

 نظام نيروهاي دروني خواه معنوي خواه رواني است كه بدن را خسته فرسوده مي كند .

جبران :

 يكي از مكانيز هاي دفاعي خود است كه مشخصه آن رفتاري است كه به منظور متوازن سازي متقابل كمبودي و احتمالي يا خيالي طرح ريزي مي شود .

تعريف عملياتي :

اضطراب : پريشان شدن ،  لرزيدن ،  پريشاني ،  بي تابي .

انگيزش : تحريك ، ترغيب  ، تحريض .

پاداش : مزد ،  سزاء  ، جزاي عمل .

اختلال رفتار : بد زبان ،مخرب ، غير قابل پيش بيني ، غير مسئول رياست طلب ،دعواگر موزي ، حسود ، بي اعتقاد ( خلاصه نقطه مثبتي ندارند كه ديگران بسوي آنها جلب شوند .)

پالايش : تخليه  هيجاني براي كنترل رفتار پرخاشگرانه .

افسردگي : نگران بودن ، دلهره داشتن از دست دادن اعتماد به نفس بي قراري ،آسوده نبودن ، مشغله فكري داشتن ، اخلاق ناشي از رفتار رواني : استرس هيجاني رفتار آشفته بي قراري ترس وحشت زدگي درماندگي در افراد وجود دارد .

تنبيه : محروم كردن از يك محرك خوب كتك زدن فرصت ندادن دوباره . 

فصل دوم

جامعه آماري :

 معلمين ناحيه چهار آموزش و پرورش شهر مشهد كه تحقيق روي آنها انجام مي شود كه تعداد مدرسه ي ابتداي آنها بالاي 100 تا مدرسه بود و تعداد معلمين كه در آن ناحيه تدريس مي كردنند بالاي 1000 نفر بودند .

نمونه آماري :

 آزمودينهاي  پژوهش از ميان معلمين آموزش و پرورش ناحيه چهار مشهد بودند كه تعداد كل معلميني كه به پرسشنامه نظر خواهي درباره دانش آموزان در اين پژوهش پاسخ دادند حدود 100 نفر از معلمين بودند كه آنها را به طور تصادفي كه داراي مدرك فوق ديپلم و بالاتر و داراي سابقه تحصيلي بالاي 8 سال بودنند انتخاب كرديم. نوع تحقيق :

نوع تحقيق توصيفي است چون اين روش شرايطي را بيان مي كنند و هدف آن تجزيه و تحليل شرايط موجود است مثل جمع آوري نظرات معلمين .

روش نمونه گيري :

روش نمونه گيري تصادفي است چون مدارس را به طور تصادفي انتخاب كرده و معلمين را نيز به طور تصادفي از ميان آنها انتخاب كرده ايم .

ابزار اندازه گيري :

 ابزار پژوهش پرسشنامه اي با عنوان پرسشنامه نظر خواهي از معلمين شامل 20 سوال بود كه در آن از معلمين خواسته شد تا نظر خود را نسبت به ميزان پرخاشگري دانش آموزان به صورت يك مقياس درجه بندي از خيلي زياد تا زياد و متوسط و كم در مقابل هر سوال مشخص كنند .

چند نمونه از سوالات در زير آمده است .

1-  آيا الگوهاي محيط اطراف كودك در بروز پرخاشگري موثر است .

2-  ناكامي و عدم ارضاي نيازهاي كودك چه تاثيري در رفتار كودك دارد .

3-  چگونه مي توان رفتار پرخاشگرانه را اصلاح كرد و  غيره ………

طرح پژوهش و روش هايي تجزيه و تحليل داده ها

شيوه جمع آوري از طريق مطالعات كتابخانه اي بوده و پس از انتخاب پرسشنامه نظر خواهي آنها را در اختيار معلمين قرار داديم تا آنها به طور طبيعي به فرم هاي ارزشيابي پاسخ دهند و معلمين پس از پاسخ دادن به سوالات به صورت خيلي زياد و زياد و متوسط و كم جواب دادند و آنها را از طريق روش آماري و گرفتن ميانگين آن سوالات به طريق رسم جدول فراواني و توزيع درصد رسم نمودار مورد محاسبه قرار داديم .

فصل سوم

يافته هاي پژوهشي :

مقدمه

براساس فرضيه ها اقدام به تهيه پرسشنامه نموده كه شامل 20 سوال مي باشد كه در رابطه با پرخاشگري در مقابل هر سوال چهار گزينه كم متوسط زياد و خيلي زياد مي باشد.

جامعه آماري معلمين مشهد

جمعيت نمونه 100 نفر از معلمين كه پس از پر كردن پرسشنامه جمع آوري شده و مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد .

روش آماري مورد استفاده در اين تحقيق

1-رسم  جدول فراواني 2- رسم كردن نمودار درصد آن را نيز رسم مي كنيم . بر اساس داده ها به تغيير و تفسير و نتيجه گيري مي پردازيم . معلمين گرامي ضمن عرض سلام و آرزوي سلامتي براي شما عزيزان با توجه به جدي بودن مسئله تعليم و تربيت و تاثير نقش معلمين  در اين امر مهم تحقيق در زمينه بررسي علل و عوامل پرخاشگري از ديدگاه شما معلمين گرامي صورت گرفته اميد آن مي رود گامي موثر در حل اين مشكل برداريم و در اين راه موفق تر گرديم با همكاري شما معلمين گرامي .

اين پرسشنامه داراي 20 سوال مي باشد كه در مقابل هر سوال چهار حالت وجود دارد از شما تقاضا مي شود نظر خود را فقط در يكي از چهار حالت با علامت × مشخص كنيد .

لطفا به تمام سوالات پاسخ دهيد چون ما را در تجزيه و تحليل اطلاعات بيشتر كمك مي كنيد .نوشتن نام و نام خانودگي الزامي نيست فقط سابقه تحصيلي خود را ذكر كنيد .

معلمين گرامي كه بالاي 8 سال سابقه تحصيلي دارند . مدرك حداقل فوق ديپلم و بالاتر دارند به سوالات پاسخ دهند . از معلمين تقاضا  مي شود با دقت پاسخ دادن به سوالات ذيل ما را در انجام كار تحقيق راجع به كودكان پرخاشگري ياري فرمائيد .

پرسشنامه مربوط به پرخاشگري كودكان

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال يك

حدود 91 /0 درصد از معلمين معتقد هستند كه تنبيه بدني كودك در ميزان پرخاشگري دانش آموزان در حد خيلي زياد و زياد موثر است . در حاليكه در خدود 3% اعتقاد كم دارند و حدود 6%درصد در حد متوسط اعتقاد دارند و در نتيجه تنبيه بدني كودك در حد بسيار زياد در پرخاشگري كودك تاثير دارد .

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال دوم

حدود 90 % از معلمين معتقد هستند كه تبعيض بين كودكان در ميزان پرخاشگري دانش آموزان در حد خيلي زياد و زياد موثر است در حاليكه حدود 6 % در حد متوسط و حدود 4 % اعتقاد ندارند در نتيجه تبعيض بين كودكان در حد بسيار زيادي در پرخاشگري تاثير دارد . 

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال سوم

حدود 65 % درصد از معلمين معتقد هستند كه توقع بيش از توان كودكان در ميزان پرخاشگري دانش آموزان در حد خيلي زياد و زياد موثر است در حاليكه در خدود 17 % درصد در حد متوسط و حدود 18 درصد اعتقاد كمي دارند در نتيجه توقع بيش از توان كودك در حد بسياري زياد در پرخاشگري تاكيد دارد .

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال چهارم

        در حدود 91 درصد از معلمين معتقد هستند كه اختلافات بين پدرو مادر در ميزان پرخاشگري دانش آموزان در حد خيلي زياد و زياد است در حاليكه 6 % درصد متوسط و 3% در حد كم اعتقاد دارند و در نتيجه اختلافات بين پدرو مادر در حد بسيار زيادي در پرخاشگري تاثير دارد .

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال پنجم

حدود 86 درصد از معلمين معتقد هستند كه بي مهري پدر نسبت به فرزندانش در ميزان پرخاشگري دانش آموزان در حد خيلي زياد و زياد موثر است در حاليكه حدود 8 % اعتقاد دارند به متوسط و حدود 6 % اعتقاد دارند به كم در نتيجه بي مهري پدر نسبت به فرزندانش در حد بسيار زياد در پرخاشگري تاثير دارد .

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال ششم

در حدود 92 درصد معلمين معتقد هستند كه عدم آگاهي والدين از مسائل تربيتي در ميزان پرخاشگري دانش آموزان خيلي زياد زياد موثر است در حاليكه حدود 8 درصد اعتقاد دارند به متوسط و عده اي هم اصلا اعتقاد ندارند در نتيجه عدم آگاهي والدين از مسائل تربيتي در حد بسيار زيادي در پرخاشگري موثر است .

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال هفتم

        در حدود 76 درصد از معلمين اعتقاد دارند تمسخر كودك در مقابل ديگران خيلي زياد و زياد موثر است در حاليكه در حدود 20 % از معلمين در حد متوسط معتقد هستند و حدود 4 % به كم معتقد هستند لذا نتيجه مي گيريم كه تمسخر در مقابل ديگران بسيار زياد در پرخاشگري موثر است .

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال هشتم

در حدود 50 درصد از معلمين اعتقاد دارند كه اختلالات و بيماري هاي جسمي كودك در حد خيلي زياد و زياد موثر است در حاليكه حدود 40 درصد از معلمين اعتقاد به متوسط دارند و حدود 10 % به كم اعتقاد دارند .

نمودار و جداول مربوط به سوال نهم

در حدود 74 در صد از معلمين اعتقاد دارند كه ميزان خستگي و افسردگي كودك در كلاس درس در حد خيلي زياد و زياد موثر است و در حاليكه26 درصد به متوسط اعتقاد دارند و بعضي اصلا اعتقاد ندارند پس نتيجه مي گيريم كه خستگي و افسردگي كودك در كلاس درس به تعداد بسيار زياد در پرخاشگري وي موثر است .

نمودار و جداول مربوط به سوال دهم

در حدود 65 درصد معلمين اعتقاد دارند كه ايجاد محروميت رنج و كمبود مادي در كودكان در حد خيلي زياد و زياد موثر است در حاليكه در حدود 27 % به متوسط اعتقاددارند و 8 % از آنها به كم اعتقاد دارند پس نتيجه مي گيريم كه محروميت رنج و كمبود مادي بسيار زياد در پرخاشگري كودكان موثر است .

نمودار و جداول مربوط به سوال يازدهم

در حدود 77 درصد از معلمين اعتقاد دارند كه اگر كودك به خواسته خود نرسد در ميزان پرخاشگري دانش آموزان در حد خيلي زياد و زياد موثر است در حاليكه در حدود 20    درصد به متوسط اعتقاد دارند و در حدود 3 درصد به كم اعتقاد دارند پس نتيجه مي گيريم كه اگر كودك به خواسته خود نرسد بسيار زياد در پرخاشگري او موثر است  .

نمودار و جداول مربوط به سوال دوازدهم 

در رابطه با اينكه پسران از دختران پرخاشگرترند با توجه به نمودار معلمين هم به اين نظريه موافق بودند و فقط 4 % آن را متوسط 50 % آن را زياد 46 % آن را خيلي زياد اعتقاد داشتند بطور كل 96 % آن را خيلي زياد و زياد مي دانستند .

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال سيزدهم

در حدود 95 درصد از معلمين اعتقاد دارند كه والدين پرخاشگري كودكان آنها خيلي زياد و زياد در پرخاشگري موثر هستند در حاليكه حدود 8 درصد به متوسط  حدود 4 % به كم اعتقاد دارند پس نتيجه مي گيريم كه والدين كه پرخاشگرند كودكان آنها به ميزان بسيار پرخاشگر مي شوند .

نمودار و جداول مربوط به سوال چهاردهم 

در حدود 48 درصد از معلمين اعتقاد دارند كه كودكان پرخاشگر كه احساس برتري نسبت به كودكان ديگر دارند خيلي زياد و زياد موثر است در حاليكه حدود 48 درصد متوسط اعتقاد دارند و حدود 4 درصد به كم اعتقاد دارند .

نمودار و جداول مربوط به سوال پانزدهم

در حدود 80 درصد از معلمين اعتقاد دارند كه كودكاني كه در محيط ناآرام زندگي مي كنند به ميزان خيلي زياد و زياد در پرخاشگري موثر است در حاليكه حدود 18 درصد به متوسط اعتقاد دارند و حدود 2درصد از آنها كم اعتقاد دارند پس نتيجه مي گيريم كه كودكاني كه در محيط نا آرام زندگي مي كنند به ميزان بسيار زياد در پرخاشگري آنها موثر است .

نمودار و جداول مربوط به سوال شانزدهم

در حدود 90 درصد از معلمين اعتقاد دارند كه كودكان براي دفاع از خود به ميزان خيلي زياد و زياد دست به پرخاشگري مي زنند در حاليكه حدود 5 درصد به متوسط اعتقاد دارند و در حدود 5 درصد از آنها به كم اعتقاد دارند پس نتيجه مي گيريم كه كودكان براي دفاع از خود در حد بسيار زياد از خود پرخاشگري نشان مي دهند .

نمودار و جداول مربوط به سوال هفدهم

در حدود 66 درصد معلمين اعتقاد دارند كه كودكاني كه احساس قدرت مي كند در حدود خيلي زياد و زياد در پرخاشگري آنها موثر است در حاليكه 18 درصد به متوسط اعتقاد دارند و در حدود 16 در صد از آنها به كم اعتقاد دارند .

نمودار و جداول مربوط به سوال هيجدهم

در حدود 66 درصد از معلمين اعتقاد دارند كه آرام صحبت كردن با دانش آموزان به ميزان خيلي زياد و زياد در كاهش پرخاشگري آنها موثر است در حاليكه كه حدود 30 % از آنها به متوسط و حدود 4 % از آنها به كم اعتقاد دارند .

نمودار و جداول مربوط به سوال نوزدهم 

در حدود 85 درصد از معلميبن اعتقاد دارند كه كودكاني كه فيلمهاي خشن مي بينند به ميزان زياد و خيلي زياد در پرخاشگري آنها موثر است و حدود 25 درصد به متوسط و بعضي ها اصلا اعتقاد ندارند .

بررسي عوامل پرخاشگري دانش آموزان از ديدگاه معلمين

جداول مربوط به سوال بيستم 

در حدود 90 درصد از معلمين اعتقا دارند كه رفتار نا بسامان والدين به ميزان خيلي زياد و زياد در پرخاشگري آنها موثر است در حاليكه حدود 8 درصد از آنها به متوسط و حدود 2 % از آنها به كم اعتقاد دارند پس نتيجه مي گيريم كه والدين كه والدين كه رفتار نابسامان دارند كودكان آنها به ميزان بسيار زياد پرخاشگر مي شوند .

فصل چهارم

بيان مساله پژوهش

1-  آيا الگوهاي محيط كودك در بروز پرخاشگري موثر است . 

در مجموع نظرات جمع آوري شده و سوالات كه از اين سوال پژ.هش مطرح شده در پرسشنامه 22/0 به گزينه كم و 53/1 به گزينه متوسط 46/2 به گزينه زياد 88/1 به گزينه خيلي زياد اعتقاد داشتند .

2-   چگونه مي توان رفتار پرخاشگرانه را اصلاح كرد .

در مجموعه به نظرات جمع آوري شده سوالات كه از اين سوال پژوهش مطرح شده در پرسشنامه 40/0 به گزينه كم و حدود 63/1 درصد به گزينه متوسط در حاليكه 75/1 به گزينه زياد و 02/1 درصد به گزينه خيلي زياد اعتقاد داشتند .

3- ناكامي و عدم رضاي نيازها كودك چه تاثيري در رفتار كودك دارد در جمع آوري  مجموع سوالاتي كه در پرسشنامه از اين سوال پژوهش طرح شده 33/0درصد آن را كم

42/2 درصد آن را متوسطه 76/2 درصد آن را زياد % 58 /0درصد آن را خيلي  زياد      مي دانند .

4-آيا آشنايي والدين به مسائل تربيتي يا ميزان پرخاشگري ارتباط دارد در جمع آوري نظرات و مجموع نظرات و مجموع سوالاتي كه در پرسشنامه از اين سوال

   پژوهش مطرح  شده 73/3 در صد آن را كم در حدود  18/1 درصد آن را متوسط و 33/3 درصد آن را زياد  8/2 درصد آن را خيلي زياد مي دانند .

4-آيا تماشاي صحنه هاي خشونت در بروز پرخاشگري موثر است در جمع آوري نظرات و مجموع سوالات كه در پرسشنامه از اين سوال پژوهشي طرح شده % 26/0 درصد آن را كم % 54 /0 درصد آن را متوسط % 6/3 درصد آن را زياد %32/2 درصد آن را خيلي زياد مي دانند .

تجزيه و تحليل :

شيوه جمع آوري از طريق مطالعات كتابخانه اي بوده و پس از انتخاب پرسشنامه نظر خواهي آنها را در اختيار معلمين قرار داديم تا آنها به طور طبيعي به فرم هاي پرسشنامه پاسخ دهند .

و معلمين پس از پاسخ دادن به سوالات به صورت خيلي زياد و زياد و متوسط وكم جواب دادند و آنها را از طريق روش آماري و گرفتن ميانگين آن سوالات به طريق رسم جدول فراواني و توزيع درصد رسم نمودار مورد محاسبه قرار داديم .

 محدوديت  پژوهشي

محدوديت تحقيق پراكنده بودن مدارس جهت تهيه پاسخ به پرسشنامه ها همكاري نكردن معلمين در پاسخ دادن به پرسشنامه سختگيري هاي زياد بالاي اداري براي بدست آوردن آمار دقيق معلمين ناحيه چهار مشهد كمبود وقت در جمع آوري پرسش نامه ها به دليل همزماني تحقيق با امتحانات نوبت آخر مدارس عدم تجربه كافي محقق كه تا كنون هيچ كار تحقيقي انجام نداده است .

پيشنهاد و كاربردهاي پژوهشي

با توجه به مطالعات كتابخانه اي كه داشته ام پرخاشگري را به دو روش پرخاشگري به خود 2 پرخاشگري به ديگران دانست تقسيم كردن علل آن را مي اتوان تنبيه نقش پذيري مشاجره والدين عمل تلافي جويانه و ناكامي تقويت پرخاشگري و الگو قرار دادن فرد پرخاشگر مي باشد .

راهها پيشگيري از آن :

 ارضاء‌ علائق و دلسوزي محبت خود داري از تنبيه فراهم كردن سرگرمي ها ساده و تشويق او و آگاهي بيشتر والدين از مسائل تربيتي دانش آموزان استفاده والدين براي حل مشكلات كودكان استفاده و آشنايي مربيان مدارس جهت آگاهي از مشكلات دانش آموزان و كمك آنها  در جهت حل مشكلات آنها همكاري بيشتر بين مربيان و والدين آشنايي به نيازهاي كودكان .

خلاصه يافته پژوهش

 در اين تحقيق نتايج كل يك پرسشنامه 20 سوالي نظر خواهي از معلمين راجع به پرخاشگري كودكان مورد بررسي قرار گرفت .

يافته هاي حاصل نشان دادند كه اظهار نظر معلمين تحت تاثير برداشتهاي كلي آنان از دانش آموزان مورد ارزيابي قرار گرفت براي توجيه يافته هاي اين پژوهش مي توان به بيان دونكته استناد كرد پژوهشهاي انجام شده به وسيله روانشناسان در چند دهه اخير به وضوح نشان داده اند كه صفات شخصيتي و ويژگيهاي كلي محيطي ادراكها و قضاوتهاي افراد را تحت تاثير قرار مي دهند . دليلي وجود ندارد كه انتظار داشته باشيم معلمين در ارزشيابي از دانش آموزان از اين نوع تاثيرها مصون بمانند .

دانش آموزان با شرايط و انتظارهاي مختلفي به تحصيل مي پردازند هر چندمي توان فرض كرد كه كسب دانش و مهارتهايي كه به آنان آموزش داده مي شود يكي از انگيزه هاي بنيادي آنان را تشكيل مي دهند نبايد فراموش كرد كه همه به يك نسبت از اين انگيزه برخوردار شوند نظر  تعدادي از معلمين اينست كه مي توان پرخاشگري كودكان را از طريق رفتار خوب كم كرد اما نظر  تعدادي ديگر از معلمين نظر اينست كه عامل  پرخاشگري نامعلوم و نامشخص است .

از اين رو نمي توان انتظار داشت كه همه معلمين تمام فعاليتهاي آموزشي خود را كه صرف دانش آموزان مي كنند از طريق پركردن پرسشنامه پژوهشي تكميل كنند .

در اين تحقيق به عوامل متعددي نظير نقش والدين وضع اقتصادي خانواده سطح سواد آنها و روابط خانوادگي و شيوه رفتار دانش آموزان با همكلاسيها و معلم مورد توجه قرار گرفته است .

بيشتر مطالعاتي كه تا كنون انجام شده مربوط به عوامل  ايجاد و تداوم پرخاشگري مي باشد ما از طريق دادن پرسشنامه پژوهشي به معليمن و پر كردن آن به اين نتيجه رسيديم بفهيم كه فرزندان ما تا چه حد پرخاشگر هستند و علت پرخاشگري آنها چيست و چگونه بتوانيم پرخاشگري آنها را كاهش دهيم .

و همچنين  به اين نتيجه رسيده ايم كه اكثر دانش آموزان پرخاشگر از خانواده هايي هستند كه بسيار پرخاشگرند و هم چنين تشويق ، تنبيه شديد حمايت از فرزندان در هنگام نزاع با همسالان در پرخاشگري او بسيار موثر است  همچنين عوامل ديگري در اين مورد شرط هستند از جمله وضعيت اقتصادي وضعيت فرهنگي آشنايي والدين با مسائل تربيتي و غيره هستند .

بهداشت روانی (Mental Health)

نگاه کلی

·         کلمه بهداشت روانی چقدر برای شما آشناست؟

·         چه ارتباطی بین بهداشت روانی واختلالاتروانیوجود دارد؟

·         چگونه می‌توانیم بهداشت روانی خود را حفظ کرده یا بهبودببخشیم؟

واژهبهداشت (Health) و سلامتی همیشه انسان را درطول تاریخ به خود مشغول کرده است. تدوین برنامه‌های تربیتی – بهداشتی برای حفظسلامتی و مطالعه ، جلوگیری و درمان بیماریها نمونه‌ای از این اقدامات بشری است. بهداشت در یک تقسیم کلی به دو نوع "بهداشت جسمی" و "بهداشت روانی" تقسیممی‌شود. ولی آنها همپوشی‌های زیادی را با هم دارند (بر یکدیگر تاثیرمی‌گذارند(
بهداشت روانی از آن جهت که رابطه مستقیمی با "عملکرد فردی – اجتماعی" و آسیب‌های روانی – اجتماعی" دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است و ایناهمیت باعث تدوین و اجرای برنامه‌های متعدد بهداشت روانی در سه بعد " پیشگیری،درمانوتوانبخشی" می‌شود این سه بعد در برگیرندهتمام اهداشف و فعالیت‌های بهداشت روانی است.

تعاریف بهداشت روانی

تعریف سازمان بهداشت جهانی

سازمان بهداشت جهانی، بهداشت روانی رااینگونه تعریف می‌کند: "بهداشت روانی در درون مفهوم کلی بهداشت قرار دارد و بهداشتیعنی توانایی کامل برای ایفای نقش‌های روانی و جسمی ، بهداشت به معنای نبود بیمارییا عقب ماندگی نیست."

تعریف انجمن بهداشت روانی کانادا

انجمن بهداشت روانی کانادادر یک دید جامعبهداشت روانی را در سه قسمت "نگرش‌های مربوط به خود ، نگرش‌های مربوط به دیگران ونگرش‌های مربو به زندگی" تعریف می‌کند. از نظر این انجمن بهداشت روانی یعنی : "توانایی سازگاری با دیدگاههای خود ، دیگران و رویارویی بامشکلات روزمره زندگی."

عوامل موثر بربهداشت روانی

بهداشت روانی افراد متاثر از عوامل متعددی است،اگر چه این عوامل به صورت جداگانه مورد مطالعه قرار می‌گیرند ولی در واقع این موضوع چند وجهی متاثر از یکدیگر است. بدین معنی که افراد به علت شرایط محیطی یا عواملفردی تعادل و آرامش روحی شان دچار تغییراتی می‌شود و هر چه شدت این عوامل زیادترباشد، تاثیر و تهدیدش بیشتر خواهد بود. عواملی همچون : "عدم برآورده شدن نیازهایاولیه، ناکامی، استرس، یادگیری، مسائل اجتماعی و رسانه های جمعی و... از عمده ترینتاثیرگذاران بر بهداشت روانی هستند.

ابعاد بهداشت روانی

پیشگیری نوع اول (Primary Prevention)

هدف این نوع از بهداشت روانی ممانعتاز شروع یک بیماری یا اختلال است، "با حذف عوامل کلی کاهش عوامل خطرساز ، تقویتمقاومت افراد ، دخالت در فرایند اختلال" بدست می‌آید." برنامه‌های آموزش بهداشتروانی (نظیر آموزش والدین برای تربیت کودکان ، آموزشتاثیرات مصرف الکلو مواد و...)، برنامه‌هایبالا بردن کارایی و توان افراد (نظیر برنامه‌های تقویتی برای کودکان محروم) ، ایجادسیستم‌های حمایت اجتماعی (نظیربیمه‌های درمانی، ایجاد و حمایت ازگروه‌های محلی و اجتماعی حمایت کننده از افراد مبتلا)" نمونه‌های پیشگیری نوع اولمی‌باشد.

پیشگیری نوع دوم (Secondary Prevention)

هدف اقدامات این بعد از برنامهبهداشت روانی ، شناخت به موقع و درمان فوری و مناسب اختلال (یا بیماری) است. تمامنظریه‌ها و اقدامات درمانی نظیر "دارو درمانی،رفتار درمانی،شناخت درمانی،گروهدرمانی،روانکاویو ..." در غالب این بعد از بهداشت روانی قرار می‌گیرد.

پیشگیری نوع سوم

هدف این بعد از بهداشت روانی ، بازگرداندن و حفظ تمام یاقسمتی از توانایی‌های از دست رفته فرد به علت اختلال (یا بیماری) است، تا فردبتواند به گونه‌ای مفید و سازنده به زندگی "خانوادگی ،اجتماعی و شغلی" خود باز گردد. در واقع برنامه‌های این بعد با "توانبخشی" (Rehabilitation) افراد و جلوگیری از بازگشت مجدد اختلال (یا بیماری) در فرد و حفظو پیشبرد سلامت ایجاد شده توسط درمان ، سروکار داشته ،اقدامات قبلی را تکمیلمی‌کند.

چشم انداز بحث

موضوع بهداشت روانی و تامین آن برای "مردم ، سازمانها ودولتها" بسیار مهم است، چرا که با کارایی فردی و اجتماعی افراد و در کنار آن باپیشرفت‌های "علمی ، صنعتی و..." جامعه گره خورده است. امروزه اکثر کشورها منابعزیادی را برای بهبود بهداشت روانی جامعه صرف می‌کنند و در کنار آن با تدوینبرنامه‌های جامع از "سازمان‌ها و منابع محلی – اجتماعی" نیز استفاده می‌کنند. متاسفانهایراناز این حرکت جامعه بشری به دور مانده است.

بطوری که افراد و بیماران دچارمشکلات روحی از ابتدایی‌ترین حق خود یعنیبیمه خدمات درمانی بهداشتیمحروم هستند وتاکنون هیچگونه نشانه و حرکت موثری که نشان دهنده اهمیت بهداشت و سلامتی این افرادباشد در دولت دیده نشده است. در واقع افراد و بیماران دچار "مشکلات روحی – روانی" افراد "فراموش شده" در ایران هستند. !

 تعارض و بهداشت روانی

 مقدمه

بهداشتروانیانسانمتاثر ازعوامل مختلفی است که هر یک به نوبه خود سلامت روانوبهداشتروانی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. تعارض یکی از این عوامل مهم استکهمی‌تواندتاثیرات زیادی بر بهداشت روانی داشته باشد. در حالت تعارضفردانرژیروانیزیادی راصرف می‌کند تا یکی ازحالات وراههای مقابل خود را برگزیند. قرار گرفتن در چنین شرایطی با توجهبهاسترس‌زابودن آن قابل توجه است. معمولا انتخاب یکی از حالات موجود موجب برطرفشدناثراتمخرب تعارض می‌گردد. اما ماندن در چنین شرایطی به صورت طولانی مدتمی‌تواننداثراتفزاینده مخربی داشته باشد.

انواع تعارض و تاثیرات آن بر بهداشت روانی

تعارضاتدرانسانانواع مختلفی دارد. با اینکه خصوصیات مشترک تمامی آنها قرار گرفتن دروضعیتیاست کهفرد ناچار است از بین دو یا چند راه یکی رابرگزیند اما از لحاظ جاذبهیادافعه بینتعارضات مقاومت از بین حالاتی که فرد می‌تواند انتخاب کند برخیحالاتجاذبدارند یعنی فرد تمایل دارد آن حالات را برگزیند و در حالت دافع فرد تمایلدارداز انتخابآن راه سرباز زند.

تعارض جاذب - جاذب و بهداشت روانی

در حالت تعارضجاذب - جاذبفرد در وضعیتی قرار می‌گیرد که ناچار است از میان دو راه که هر دو برایویجذاب ومطلوب هستند یکی را انتخاب کند. و در واقع انتخاب یکی از این راههامستلزمچشم‌پوشیاز راه دیگر است. به عنوان مثال ساده‌ای تصور کنید فردی را که علاقه بهدوسریالمتفاوتی دارد که هر دو در یک ساعت واحد از دو شبکه تلویزیونی پخش می‌شوندفرددر حالتانتخاب یکی از این فیلمها برای تماشا کردن در حالت تعارض قرار دارد و بههرحال بایدتصمیم‌گیری کند و یکی را برای تماشا کردن انتخاب کند و یا هیچیک راحالتسومی وجودندارد چون فرد نمی‌تواند هر دو را در یک لحظه واحد تماشاکند.
درچنینموردی میزان استرس‌زایی این موقعیت پایین است و فرد احساس ناراحتیچندانینمی‌کند وبهداشت روانی او چندان به مخاطره نمی‌افتد. اما مواردی از زندگیوجوددارد کهانتخاب فرد اهمیت حیاتی دارد و فرد باید تصمیمی بگیرد که برای زندگی ویابخشهایمهمی از زندگی او اهمیت قابل توجه دارد. به عنوان مثال فردی که در رشتهموردعلاقه خوددر شهر دیگری پذیرفته شده است و در همان زمان شغل مورد علاقه او درشهرخودش بهاو پیشنهاد شده است. قرار گرفتن در چنین وضعیتی برای فرد آزار دهنده استتازمانی کهانتخاب درستی کرده و خود را از وضعیت خارجکند.

تعارض دافع- دافع و بهداشت روانی

در حالتیتعارضدافع- دافع بوجود می‌آید که فرد ناچار است از بین دو یا چند وضعیتی یکی راانتخابکند درحالی که به هیچ یک تمایل ندارد. مثل کسی که درد شدید بدنی دارد و اززدنآمپول همترس شدید دارد. ولی ناچار است یکی از این‌دو را که هر دو برایشناگوارهستند یکیرا انتخاب کند. در زندگی روزمره موارد زیادی از این حالت تعارضاتفاقمی‌افتدکه برخی از آنها مسائلی پیش افتاده‌تر بود. و درجه آزاردهندگی واسترس‌زاییآنها برایفرد پایین است اما مواردی نیز وجود دارند که فرد را در وضعیتبسیارناگواریقرار می‌دهند و استرس زیادی را بر او تحمیل می‌کنند. تحمل چنین وضعیتیدردفعاتمکرر یا مدت طولانی مدت اثرات مخرب بر بهداشت روانی فرددارد.

تعارض جاذب- دافع و بهداشت روانی

این قبیل تعارضاتکهفرد با یکراه یا موقعیتی روبروست که هم برای فرد جذاب و هم دافع است. انسانهادرحالاتی کهمی‌خواهند راهی انتخاب کنند که می‌دانند از برخی جهات آنها مفید وازبرخی جهاتبرایشان نامناسب است دچار چنین حالاتی می‌شوند. مثل فردی که تمایلبهازدواجدارد ولیاز سوی دیگر مشکلات بعد از آن مثلقبولمسئولیتو مشکلاتمالی حاصل از زندگیمشترک و ... او را از این کار باز می‌دارد. این نوع تعارض معمولا بیشترینمیزاناسترس رابر فرد وارد می‌سازد وبهداشتروانیاو را بهمخاطره می‌اندازد.

تاثیر بهداشت روانی برحل تعارضات

تمامی انسانهاخواهو ناخواهدر وضعیتهایی قرار می‌گیرند که حاکی از وجود تعارض در یکی از انواعآناست. اماشیوه حل این تعرضات به عواملی بستگی دارد که یکی از این عواملبهداشتروانی فرداست. افرادی که موفق به حفظ بهداشت روانی خود شده‌اند در چنین شرایطیباشیوه‌هایمناسبی به حل تعارضات آن می‌پردازند و از میزان استرس‌زاییچنینموقعیتهایی می‌کاهند. آنها از شیوه‌هایی چون مهارتهای تصمیم‌

  گیری حل مسالهو ... استفاده بهینهمی‌کنند.  بهداشت رواني چيزي بيش از فقدان بيماري رواني است. اغلب افراد جامعه از سلامت روان خود غافل بوده و نسبت به آن بي اعتناء ميباشند. ويژگيها و معيارهاي بهداشت روان را ميتوان اينگونه برشمرد:

1- كيفيت انديشيدن توام با آرامش با رويكردي خنثي و يا مثبت است. در مقابل انديشه پر تنش، آزار دهنده و منفي.

2- افكار بدون هيچ مقاومتي مي آيند و مي روند، بدون آنكه تنش قابل توجهي ايجاد كنند. در مقابل تفكر وسواسي و تكرار شونده.

3- فرد در زمان حال زندگي ميكند و تمام حواسش معطوف كاري است كه در حال انجامش است. در مقابل فردي كه  غالب اوقات  در خشم از  گذشته و ترس از آينده بسر ميبرد.

4-احساس  آرامش، امنيت، شفقت، شوخ طبعي، قدر شناسي، رضايت و كنجكاوي. در مقابل احساس تنش، خشم، نا امني و نفرت.

5- زندگي كنترل پذير مي نمايد. در مقابل احساسي كه زندگي از كنترل شما خارج است.

6- مشكلات قابل حل بنظر ميرسند و فرد خوشبينانه به مشكلات خود مينگرد. در مقابل مشكلات حل ناپذير بنظر رسيده و فرد بدبينانه به مشكلات خود نگاه ميكند.

7- عزت نفس و اعتماد بنفس بالا. در مقابل اعتماد بنفس پايين و احساس اضطراب و نا اميدي.

8- فرد احساس خوبي نسبت به خود دارد. فرد نقاط ضعف و قوت خود را بخوبي ميشناسد.

9- فرد اجازه نميدهد احساساتي مانند ترس، خشم، عشق، حسادت، گناه و اضطراب تمام وجودش را  در برگيرند.

10-توان برقراري روابط اجتماعي و بين فردي رضايت بخش و پايدار.

11-توانايي خنديدن به خود و با ديگران.

12- فرد با وجود اختلاف عقايد، تفاوتها و كاستي ها براي خود و ديگران احترام قائل است.

13-توانايي پذيرش مشكلات و ناكاميهاي زندگي.

14- استقلال در تصميم گيري. عدم هراس از مشكلات و  توانايي در حل بهنگام آنها.

15-توانايي سازگاري با محيط پيرامون و تغييرات.

16- داشتن روحيه شاد و با نشاط.

17-توانايي تامين نيازهاي شخصي.

18-توانايي لذت بردن از زندگي.

19- توانايي برقراري تعادل و توازن: ميان كار و تفريح، خواب و بيداري، استراحت و فعاليت بدني، تنهايي و معاشرت با ديگران، داخل خانه ماندن و از منزل خارج شدن.

20- انعطاف پذيري: افرادي كه  داراي عقايد خشك بوده  و در هيچ شرايطي حاظر به تغيير عقايد خود نيستند (حتي با استدلالهاي روشن و متقاعد كننده) در واقع خود را معرض استرس زيادي قرار ميدهند. انعطاف پذيري در انتظارات و احساسات  نيز ضرروي است. افرادي كه برخي احساسات و هيجانات خود را سركوب كرده و از ابراز آنها نگراني دارند خود را در معرض بيماريهاي رواني قرار ميدهند. فرد ميبايست توانايي تغيير كردن، رشد كردن و تجربه كردن طيف وسيعي از احساسات را همگام با تغيير شرايط زندگي دارا باشد.

21- (قابليت ارتجاعي) تاب آوري: در فيزيك به توانايي بازگشت به شكل اوليه پس از خم شدن، كشيده شدن و يا فشرده شدن ميباشد. اما در روانشناسي به مفهوم بازگشت به وضعيت  عادي و طبيعي پس از مواجهه با ناملايمات روزگار، تغييرات و استرسها با حداقل درد و رنج است. يعني همان تاب آوردن زير فشار رواني و حفظ ثبات احساسي و سلامت رواني. توانايي كنار آمدن با ناملايمات و سازگاري با تغييرات. بيرون آمدن از شرايط سخت. ميزان مقاومت و تحمل شما.

22-توانايي دوست داشتن و عشق ورزيدن و همچنين  دوست داشته شدن.

23-خلاق و بهره ور بودن.

24- توانايي بهره گيري از قوه تخيل. خيالپردازي نيز براي سلامتي روان ضروري است. اما تا حدي كه فرد قادر باشد ميان تخيل و واقعيت تفاوت قائل شود و آن دو  را از هم تميز دهد.

25-فرد احساسات خود را ميشناسد.

چند نكته براي حفظ سلامت رواني

1- مهارتهاي حل مسائل و اختلافات را فرا گيريد.

2-اعتماد بنفس و عزت نفس خود را افزايش دهيد.

3-هرگز خود را قرباني قلمداد نكنيد.

4- روشهاي مديريت زمان را بياموزيد.

5- اجازه ندهيد احساسات شما در درونتان انباشته گردند. احساسات خود را با ديگران در ميان گذاريد.

6-از بحثها و نزاع هاي غير ضروري اجتناب ورزيد.

7-عواملي كه در شما ايجاد استرس ميكنند را شناسايي كرده و مواجهه با آنها را به حداقل برسانيد.

8-تكنيك هاي تمدد اعصاب و آرامش يافتن را فرا گيريد.

9-به اطرافيان خود بي توجه نبوده و در صورت لزوم ياري دهنده آنان باشيد و در حد توانايي خود بكوشيد مشكلاتشان را رفع كنيد.

10- از زندگي خود لذت ببريد. كاري را انجام دهيد كه به آن علاقمند هستيد. جايي برويد كه دوست داريد آنجا باشيد. براي خودتان زندگي كنيد و نه براي ديگران.

11- تنها با افراد شاد و هم عقيده با خود معاشرت كنيد. جدا از افرادي كه اعتماد بنفس شما را كاهش ميدهند دوري كنيد. (افرادي كه ناعادلانه از شما انتقاد كرده و يا تحقيرتان ميكنند)

12-از كمال گرايي بپرهيزيد.هيچ كس كامل نيست.

13- براي خود اهداف معقول، واقع گرايانه و در حد توانايي تان تعيين كنيد.

14- چيزهايي كه قادر نميباشيد در خود و ديگران تغيير دهيد را بپذيريد. ديگران را همانگونه كه هستند بپذيريد.

15-خشم خود را كنترل كنيد.

16-اشتباهات خود و ديگران را مورد بخشش قرار دهيد.

17-به قدر توانايي خود كار كنيد.

18- در زمان حال زندگي كنيد. از گذشته درس بگيريد و براي آينده برنامه ريزي كنيد.

19- رژيم غذايي متعادل لازمه بهداشت روان است. از مصرف الكل وكافئين بپرهيزيد. سيگار نكشيد و فعاليت بدني را ترك نكنيد. خواب كافي داشته باشيد.

20- تاب آوري، انعطاف پذيري و ايجاد توازن را فراموش نكنيد.

21- مسئوليت زندگي خود را بپذيريد. از ديگران انتظار نداشته باشيد تمام نيازهاي شما را تامين كنند. خودتان اين كار را مي بايست انجام دهيد.

* بهداشت روان همان پندار نيك، گفتار نيك و كردار نيك است .