را بنویسید.
رابطه بین پرخاشگری کودکان و بازی های رایانه ای
خشم و پرخاشگری یکی از پیچیده ترین هیجان های انسانی است که با او زاده می شود. همه در طول زندگی بارها در موقعیت های مختلف خشم و پرخاشگری را تجربه کرده ایم. خشم کنترل نشده ما را از رسیدن به اهدافمان باز می دارد و به اختلال در روابط بین فردی و به هم ریختگی ساختار درونی و روانشناختی ما منجر می شود.
به تعبیری می توان گفت: به خشم امدن سهل و آسان است ولی مدیریت و کنترل آن سخت و دشوار است.
همواره از سوی والدین و مربیان پرسشهایی در این موضوع مطرح است از آن جمله:
رابطه خشم و پرخاشگری چیست؟
خشم و پرخاشگری در چه وضعیتی طبیعی و در چه وضعیتی غیر طبیعی است؟
چه عواملی موجب پیدایش و یا تشدید آن می شود؟
علائم و نشانه های پرخاشگری چیست؟
انواع خشم و پرخاشگری کدام است؟
چه عوارضی کسانی را که مورد خشم و پرخاشگری مستمر قرار می گیرند، تهدید می کند؟
چه راهکارهایی برای پیشگیری از خشم و پرخاشگری در بزرگترها(والدین) وجوددارد؟
برای پیشگیری از خشم و پرخاشگری در کودکان چه راهکارهایی توصیه می شود؟
آیا خشم و پرخاشگری در انسان ها ذاتی است یا اکتسابی؟
راههای درمانی افراد خشمگین و پرخاشگر چیست؟
....
از آنجایی که انسان امروز بیش از هر زمان نیازمند آرامش و صلح درونی است بایستی ضمن شناخت ماهیت خشم و پرخاشگری راه های مقابله و مدیریت بر آن را کسب کنیم تا بتوانیم از این موهبت الهی در مسیر صحیح استفاده نمائیم.
تعریف خشم و پرخاشگری
• یک واکنش احساسی و هیجانی غیر ارادی نسبت به یک تهدید حقیقی یا خیالی است که هر چه میزان تهدید بیشتر باشد میزان بر انگیختگی بیشتر است.
• پرخاشگری رفتارهای تهاجمی و خصمانه و واکنشی نسبت به ناکامی و سرکوبی امیال است که به صورت ضرب و جرح، آزار و اذیت، تخریب و صدمه رسانی به خود و دیگران و یا اشیای اطراف نمایان می شود.
• پرخاشگری واکنشی دفاعی است که هدف آن رفع مانع و حذف عامل تهدید است که موقتاً فرد را به آرامش می رساند.
انواع خشم و پرخاشگری
1- خشم بجا: یک واکنش هیجانی طبیعی و مفید است که دارای ویژگیهایی می باشد از جمله:
الف)زمانی است که یک تهدید واقعی در کار باشد.
ب) میزان خشم متناسب با شدت تهدید باشد.
ج) اقدامات بعدی به گونه ای موثر از شدت تهدید بکاهد و به ما و دیگران کمترین آسیب را وارد کند.
2- خشم بی جا: زمانی است که دارای ویژگیهایی باشد از جمله:
الف) تهدید واقعی متوجه ما نباشد.
ب) میزان خشم متناسب با تهدید نباشد.
ج)اقدامی که صورت می پذیرد نامناسب باشد.
علائم خشم و پرخاشگری
علائم پرخاشگری را می توان به دو دسته طبق بندی کرد:
پرخاشگری به خود: دارای علائمی است از جمله:
احساس خستگی و فرسودگی/ دروغگویی/ نگاههای تند و خشن/ به هم فشردن دندانها/ پیدایش چین و چروک در صورت/ افزایش فشار خون/ بالا رفتن ضربان قلب/ اختلال در دستگاه گوارش/ کاهش دقت/ گره/ گوشه گیری/ خود خوری/ خشک شدن دهان/ تکانش در رفتار و حالات دفاعی/ گشاد شدن مردمک چشم/ منقبض شدن عضلات/ برافروختگی رنگ چهره/ داغ شدن یا یخ کردن بدن/ تغییر تنفس/ افسردگی و حتی در مواقعی موجب سکته و حمله قلبی می شود.
پرخاشگری به دیگران:دارای علائمی است از جمله:
ایجاد مزاحمت برای اطرافیان/ سرزنش دیگران/ به هم زدن نظم/ دزدی/ تخریب/ دروغگویی/ ضرب و رجح/ استهزاء دیگران/ جنگ و ستیز و درگیری/ فحاشی/ نادیده گرفتن دیگران/ تجاوز/ شکستن اشیاء/ سلطه جویی/ زمینه سازی برای ایجاد درگیری/ عدم رضایت از ارتباط با دیگران/ عدم خاطره خوش از مدرسه و معلم/ وحشت از بیان احساسات بر علیه والدین و دیگران.
علل خشم و پرخاشگری
1- غریزی: فروید پرخاشگری را حالتی غریزی و ذاتی می داند و معتقد است که کودک از بدو تولد کم و بیش برای بروز رفتارهای پرخاشگرانه آمادگی دارد.
روانشناس دیگری معتقد است که غریزه پرخاشگری در تمام حیوانات و از جمله انسان به طور ارثی وجود دارد و یک ویژگی طبیعی است.
2- زیستی: هورمون های مختلف و مواد شیمیایی مغز با پرخاشگری ارتباط دارند. برای نمونه یکی از دلایل اینکه جنس نر نسبت به ماده پرخاشگر تر است میزان بالای هورمون «تستوسترون» در جنس نر است و یا پایین بودن سطح گلوکز خون عامل دیگر پرخاشگری است.
3- علل محیطی و یادگیری: نظریه پردازان یادگیری اجتماعی پرخاشگری را رفتاری می دانند که در نتیجه پاداش و تنبیه است و فرد از طریق تقلید از الگو ها می آموزد.
ژان ژاک روسو می گوید:
«انسان در محیط های طبیعی موجودی مهربان شاد و خوب است قیود اجتماعی او را مجبور به پرخاشگری و فساد می کنند.»
انقلاب تامل برانگیز
انقلاب و خیزش استقلال طلبانه هندوستان به رهبری گاندی در نوه خود بی نظیر و بدیع است. بر خلاف تمام انقلاب ها و حرکتهای آزادیخواهانه، گاندی برای اولین بار از استراتژی «عدم خشونت» یا «اهیسما» استفاده کرد.
او در این باره می گوید: من به راههای خشونت بار اعتراض دارم. حتی اگر در مسیر نیکی از این راه ها استفاده شود. نیکی حاصل از آن موقتی و گذرا است. ماندگار و همیشگی است. خشونت هرگر خشونت را محو نمیکند بلکه تنها بر شدت آن می افزاید.
عدم خشونت و ترس با یکدیگر جمع نمی شوند. می توان مردی را غرق در سلاح تصور کرد که در دل ترسو ست. داشتن اسلحه، به معنای وجود رگه هایی از ترس در انسان است. اما عدم خشونت حقیقی بدون وجود بی باکی خالص در روح فرد میسر نیست.
گاندی همواره می گفت: دست شستن از خشونت برای افراد قوی دشوار نیست. این ضعیفانند که چنین کاری را غیر ممکن می دانند، چرا که عدم خشونت یعنی عشق ورزیدن به کسانی که از ما متنفرند و ابراز همدردی توام با شکیبایی در مقابل خشن ترین دشمنان. این سخت ترین آموزه ای است که فرد می تواند در زندگی فراگیرد. به همین دلیل است که «بهاگاوادیتا» می گوید.
اگر می خواهید شجاعان را بیابید کسانی را جستجو کنید که قادر به خشونتند و اگرمی خواهید قهرمانان را بیابید، کسانی را بجویید که قادرند در مقابل نفرت عشق بورزند.
در میان کوه های خشن و صخره ای استان مرزی شمال غربی هند، رهبر بزرگی به ظهور رسید که نزد مردم به «گاندی مرزی» شهرت یافت. این فرد «عبدالغفار خان» بود. برخاسته از جامعه ای که در آن قانون «چشم درمقابل چشم و دندان در مقابل دندان بود» مردم او –پاتان ها- مردمی بی باک و جنگجویانی پرشور بودند که عشق به آزادی وجودشان را شعله ور ساخته بود. وقتی گاندی تصمیم گرفت به مرز شمالی برود، همه مردم هند نگران سلامتی او شدند، دوستانش گفتند:« این ها مردمی خشن هستند. دیدار آن ها چه فایده ای دارد؟ جنگیدن تنها چیزی است که بلدند.
گاندی پاسخ داد: «من نیز جنگجویم،می خواهم به آنها بیاموزم که چطور بدون خشونت و ترس بجنگند.»
جمعیتی از پاتان ها اسلحه بر دوش، کنجکاوانه گرد این مرد کوچک اندام با آن لنگی که به خود پیچیده بود حلقه زدند تا ببینند چه می گوید. به نرمی پرسید:« آیا می ترسید؟! اگر نمی ترسید پس چرا با خود اسلحه حمل می کنید.»
پاتان ها مبهوت تنها خیره اش شدند. تابه حال کسی جرئت نکرده بود این چنین با آنها حرف بزند گاندی ادامه داد:« من هیچ ترسی در دل ندارم به همین دلیل مسلح نیستم، واهیسما یعنی همین.» عبدالقادر خان اسلحه اش را کنار گذاشت و پاتان ها به تبعیت از رهبر خود به عده ای شجاع ترین پیروان راه عشق بدل شدند، راه عشقی که گاندی به آنان عرضه داشته بود.
راههای کنترل خشم و پرخاشگری در بزرگسالان
1) ترک صحنه: برای کسانی که خلق و خوی انفجاری دارند. اولین گام آن است که بیاموزند چگونه هنگام حمله ی خشم از صحنه بیرون بروند البته با وجود اینکه ساده به نظر می ردس اغلب عمل کردن به آن دشوار است.
2) فعالیت جسمانی: در مدت خارج شدن از صحنه انجاک یک فعالیت جسمانی مانند پیاده روی مفید است چون موجب می شود تنشی که در اثر خشم ایجاد شده تخلیه گردد.
3) خشم خود را بپذیرید، تصمیم بگیرید وفراموش کنید: هنگامی که خشمگین هستید ابتدا با خود بگویید«الان من خشمگین هستم» و بعد تصمیم بگیرید که در مقابل خشم خود چکار کنید که به نفعتان باشد و بعد از پایان یافتن ماجرا به هر شکل ممکن خود را آرام نگه دارید و سعی در فراموش کردن آن داشته باشید.
4) منطقی باشید: بخش وسیعی از خشم و ناراحتی به خاطب این است که نمی خواهیم کوتاه بیاییم. این «باید ها و نبایدها» هستند که ما را خشمگین می کنند.
5) ابراز خشک به شیوه سازگارانه:مانند مکاتبه کردن- گفتگو کردن و یا انتقال گله و شکایت توسط واسطه ها.
6) شناخت موارد استرس زا و تلاش برای از بین بردن آنها:مانند موضوعات نگران کننده و بی اهمیت مثلاً کودک به فکر ان باشد که بچه ای دیگر میخواهد وسایل بازی را از او بگیرد.
اتفاق های بعید مانند ازدواج مجدد پدر خانواده- زندگی با ناپدری و یا نامادری و...
اتفاق هایی که هنوز رخ نداده مانند فکر کردن پیرامون خود- والدین- مشاجره والدین و فوت والدین.
7)کاهش فشار کاری: اعم از مطالعه زیاد- بی خوابی- کار طاقت فرسا و پر تنش.
8) ورزش: روشی برای انحراف ذهن از شرایط خشم و پر استرس و راه فراری از ناکامی هاست و به دلیل بالابردن سطح «اندروفین» باعث نشاط و سرخوشی می شود. ورزش در فضای باز مثل پیاده روی- دویدن- نرمش- شنا- کوهنوردی و... سبب مصرف زیاد و مداوم اکسیژن می شود و خود کنترلی به دنبال دارد.
9) تفریح: هر فعالیتی که موجب مفرح شدن روح و انبساط خاطر انسان شود تفریح است و ذهن را از تنش ها، هیجانها، خشم و ترس و نومیدی دور می سازد.
10)شوخ طبعی و مزاح: خنده بر هر درد بی درمان دواست. شوخ طبعی به شما کمک می کند تا دیدگاه متعادل داشته باشید. نرمان کازنیز در کتاب آناتومی بیماری خاطر نشان می کند که ده دقیقه خنده از ته دل اثر تسکینی قوی بر درد و ناراحتی دارد. ما و اطرافیان را شاد می کند. باعث افزایش انرژی و توان برای حل مشکلات می شود و خوش بینی را افزایش می دهد.
11) رژیم غذایی: مصرف آب به مقدار زیاد« حداقل 8 لیوان در شبانه روز»- مصرف میوه های تازه و گاز زدنی مانند سیب و خیار و... مصرف کاهو و سبزیجات / پرهیز از خوردن مواد اسیدی (ترشیجات)/ پرهیز از خوردن مواد کافئین داد/ پرهیز از خوردن غذاهای چرب.
12) تنفس عمیق: موجب رسیدن اکسیژن بیشتر به خون می شود که این امر باعث بیدار کردن مغز، شل کردن عضلات و آرام کردن فعالیت های ذهنی می گردد و همه جا و همه وقت می توان انجام داد و اثر بخشی آن نیز سریع و فوری است.
برای تنفس عمیق با یک شماره هوا را از راه بینی وارد ششها کرده و تا چهار ثانیه هوا را در شش ها حبس می کنیم و بعد با دو شماره از راه دهان هوا را آرام بیرون می دهیم.
13) مدیتیشن(مراقبه): نوعی عکس العمل آرامش بخشی است که بر پایه تنفس عمیق استوار است ولی یک گام از ان جلوتر می رود و در آن فرد با چشمان بسته در وضعیت چهارزانو می نشیند و یک «ذکر» را در ذهن خود تکرار می کند. در این صورت مغز از نظر عملکرد وارد محدوده ای می شود که مثابه خواب است ولی مزایای بیشتری به همراه داردمانند آزاد کردن هورمون های خاصی که موجب ارتقاء سلامتی می شود.
14) تصویر سازی ذهنی: یادگیری تصویر سازی ذهنی نیازمند زمان بیشتری است و این در صورتی است که فرد یک تصویر خوشایند مثل دریا، طبیعت در ذهن خود متمرکزمی شود. پخش کردن صداهای طبیعت مانند صدای آب پرندگان و... به صورت ملایم به غوطه وری بیشتر در این تجربه کمک می کند.
15) انقباض انبساط عضلانی: با سفت کردن و سپس شل کردن عضلات بدن در چند دقیقه می توان تنش ها را کاهش داد و احساس آرامش بیشتری کرد.
همه عضلات بدن از نوک انگشتان پا تا گردن را سفت کنید.(آدم آهنی شوید) و به مدت 10 تا 15 ثانیه نگه دارید سپس همه عضلات را با هم شل کنید. (عروسک پارچه ای شوید) با این کار درخواهید یافت سریعتر و راحتتر تنش ها در شما کاهش می یابد.
16) موسیقی: کسانی که به موسیقی علاقمندند در هنگام بروز هیجان خشم و پرخاشگری موسیقی بدون کلام مناسب می تواند فشار خون را پایین آورد. بدن را آرامش بخشیده و ذهن را ناآرام سازد. این عمل می تواند همراه با فعالیت های هادی روزانه صورت پذیرفته و وقت خاصی را از شما نمی گیرد.
17) مسئله گشایی: بعضی اوقات ناکامی و به دنبال آن خشم و پرخاشگری ناشی از مسائل واقعی و غیر قابل اجتناب زندگی است. یک باور فرهنگی مبنی بر اینکه هر مشکلی راه حلی دارد وجود دارد. ولی ما گاهی نمی توانیم راه حلی پیدا کنیم. باید دانست که همیشه بهترین کار یافتن راه حل نیست بلکه بهتر است بدانید که چگونه با مسئله روبرو شوید یعنی اگر نقشه ای کشیدید به حل مسئله منجر نشد خود را تنبیه نکنید زیرا آنچه مهم است تلاش و کوشش برای حل مسئله است.
18) اجتناب: اگر هنگام ورود به اتاق کودکتان بی نظمی اتاقش سبب عصبانی شدن شما می شود فوراً در اتاق را ببندید و از هر عاملی که خشم شما را بر می انگیزد پرهیز کنیدف نگوئید: «چون من عصبی شدم بچه ام باید اتاقش را مرتب کند.» این درست نیست. درست اسن است که خودتان را آرام کنید. یا برای رهایی از دردسرهای ترافیک باید مسیر روزانه تردد خود را تغییر دهید و یا از اتوبوس و مترو استفاده کنید.
19) برقراری ارتباط بهتر: زمانی که فردی از ما عیبجویی می کند، دفاع کردنمان طبیعی است ولی با او نمی جنگیم و تلافی نمی کنیم. می توانیم بگوییم که وی از روی جهل و نادانی صحبت می کند، ما را دوست ندارد.
او فرد کم حوصله و ناشکیبایی است. نیاز به مقداری تنفس و استراحت برای رسیدن به آرامش دارد باید در اینگونه مواقع خودتان را خونسرد نشان دهید تا از وقوع یک فاجعه جلوگیری کنید.
20) زمان بندی: انسان همیشه در یک حالت و وضعیت روحی روانی نیست. بعضی افراد صبح ها سرحال و پر انرژی اند و عصر های کسل و خسته اند به همین دلیل عصر ها و شب ها ممکن است سطح تحملشان پایین و آماده پرخاشگری باشند. توصیه می شود اینگونه افراد اگر شب هنگام با موضوعات بحث برانگیزی از سوی دیگران مواجه شدند، طرح موضوعات را به زمانی که سرحال هستند موکول کنند.
21) خود کنترلی بند ورایی: این نوع خود کنترلی توسط بندورا مطرح شد و دارای سه مرحله است:
1- توجه مشاهده اعمال و رفتار خود
2- قضاوت در مورد اعمال و رفتار خود
3-پیامد های شخصی
در این روش از فرد خواسته می شود در پایان روز (مثلاً آخر شب) دفعات عصبانیت و خشم خود را روی یک کاغذ یادداشت کند و آنها را بشمارد. فردا نیز این عمل را انجام دهد.اگر تعداد دفعات عصبانیت امروزش کمتر از دیروز بود خود را با شنیدن یک موسیقی یا دیدن فیلم مورد علاقه اش، رفتن به پارک و.... تشویق کند و اگر تعداددفعات بیشتر از دیروز بود خود را به طرق مختلف مانند محروم کردن خود از یک وعده غذای دوست داشتنی، ندیدن یک برنامه جذاب تلویزیونی و.... تنبیه کند. با این عمل می توان خشم و پرخاشگری و عصبانیت خود را کاهش داده تا اینکه در حد طبیعی باشد.
22) مراجعه به متخصص و مشاور: اگر احساس می کنید عصبانیت شما خارج از کنترل است و تاثیرات منفی بر روابط اجتماعی، خانوادگی و شغلی تان گذاشته است یک روانشناس یا مشاور متخصص می تواند به شما کمک کند تا با بکار گیری تکنیک های تغییر افکار و رفتار اعمال خود را کنترل کنید.
23) هیچگاه مشکلات را پیش بینی نکنید: برخی افراد انواع و اقسام دشواری ها و مشکلاتی را که ممکن است اصلاً به وقوع نپیوندد در خیال خود مجسم می کنند. چنین افرادی به اضطراب خود که خشم و پرخاشگری را به دنبال دارد دامن می زنند. بهتر است هیچوقت تا هنگامی که مسائل، مشکل واقعی ایجاد نکرده است، از آنها مشکلی نسازید زیرا مشکل را دو برابر خواهید کردچه بسا مشکل شما مثل یک حباب باشد که به آسانی از بین می رود.
24) ایمان خود را افزایش دهید: ایمان همان دیدن با چشم دل است وقتی که چشم دل باز باشد می توانیم ببینیم آنچه اتفاق افتاده برای خوبی و صلاح ما بوده است و آنچه هم اتفاق خواهد افتاد برای خیر و خوبی ماست.
انسان با ایمان می داند خداوند همیشه و همه جا با اوست و از او در مقابل آسیب ها مراقبت می کند و این یاد و نام خداست که به او آرامش داده و او را از خشم و پرخاشگری رها می سازد.
داستان تامل برانگیز
روزی جنگجویی سامورایی نزد استادی آمد و پرسید: آیا بهشت و جهنمی وجوددارد؟ اگروجوددارد پس در ورودی آنها کجاست؟ تا بتوانم از یکی اجتناب و وارد دیگری شوم.
استاد گفت: آیا تو سامورایی هستی؟ پس چرا بیشتر شبیه گدایانی؟
سامورایی به قدری عصبانی شد که اصلاً فراموش کرد که برای چه موضوعی نزد او آمده است. استاد غرور وی را جریحه دار کرده بود. جنگجو برای کشتن استاد شمشیرش را از نیام بیرون کشید. استاد خندیدو گفت: این دروازه جهنم است. این خشم اینطور شمشیر کشیدن، در جهنم را باز می کند.
سامورایی بلافاصله فهمید و شمشیر را در نیامش گذاشت.
استاد دوباره خندید و گفت: الان و همین جا دروازه بهشت به رویت باز شد.
راههای کنترل خشم و پرخاشگری در کودکان
1- فرزندان را به دیدن برنامه های مشخصی از تلویزیون سوق دهید که عاری از خشونت باشد. 2- از وسایل مورد علاقه فرزندان مثل پازل، بازی های فکری، مداد شمعی، مداد رنگی، کاغذ، کتاب و مجلات به عنوان جایگزین فیلم ها و بازیهای رایانه ای نامناسب استفاده شود.
3- بازی های رایانه ای فرزندان تحت کنترل و برنامه ریزی قرار گیرد. خصوصاً بازی هایی که فرد به تعداد آدم هایی که به قتل می رساند امتیاز کسب می کند که این خود موجب نهادینه شدن خشونت در نظام شخصیتی و رفتاری کودک می شود.
4- او را به فعالیت های ورزشی خصوصاً راه رفتن، دویدن، شنا، ژیمناستیک و.. تشویق نمایید.
5- زمینه بازی هایی که با دست انجام می شود را بیش از پیش برای او فراهم آورید مانند بازی با گل رس، خمیر بازی- خانه سازی به وسیله مکعبها- شن بازی، نقاشی و...
6- درهنگام خشم و پرخاشگری او را به آرامش دعوت کنید.
7- در جوی کاملاً آرام، با آرامش اما جدی او را به سکوت تشویق نمایید.
8- احساس خود را از عملکرد او بیان کرده و یادآور شوید از کاری که او انجام می دهد ناراحت هستید.
9- از تهدید، تمسخر، تحقیر وتنبیه او در هنگان پرخاشگری اکیداً خودداری نمایید.
10-وسایل خطرناک و مشکل آفرین در خانه از جمله شکستنی ها و اشیاء نوک تیز را از دسترس او خارج سازید.
11- در صورت امکان او را لمس کرده و در آغوش گرفته و از او بخواهید که سکوت کند و آرام گیرد.
12- علاقه و دوست داشتن خود را به او ابراز نموده و بگویید به دلیل رفتار بدش از او ناراحت هستید.
13- سعی کنید علت رفتار پرخاشگرانه اش را از او جویا شوید.
14- او را نسبت به کاری که کرده و عواقب احتمالی آن آگاه سازید.
15- چگونگی کنترل بر خشم و داشتن اعتماد به نفس و برخورد با مسائل و شکست ها را به او آموزش دهید.
16- دلایل خود مبتنی بر ناپسند بودن رفتارش را عنوان نموده و راه های بهتر را بازگو کنید.
17- برای اطمینان از این که به حرف های شما گوش داده یا نه، از او بخواهید مطالب شما را تکرار کند.
18- تا حد ممکن محرک هایی که باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه می شود را از محیط پیرامونش حذف کنید، این محرک ها ممکن است مستقیم و زنده مانند رفتار های خود پدر و مادر و یا غیر مستقیم از طریق تلویزیون و سینما و بازیهای رایانه ای و... باشد.
19- از مواردی که احساس می کنید کودک مساعد پرخاشگری است پیشگیری کنید.
20- از او بخواهید چیزهایی که باعث ناراحتی می شود را به راحتی با شما در میان بگذارد یا با یکدیگر راه حلی پیدا کنید.
21- هنگام صحبت او در مورد موضوع گوش شنوایی برای شنیدن حرفهایش داشته باششد.
22- اگر احساس می کنید که از نظر جسمی ضعیف است تقویتش کنید.
23- اگر دچار بحران عاطفی است او را مورد حمایت عاطفی قرار دهید.
24- در صورتی که مشکل او از درک و یادگیری او نشات می گیرد و امکان برخورد با مشکلات پیش آمده را ندارد، به او کمک فکری دهید تا موانع را از سر راه بردارد.
25- در آغاز کودکان یاد می گیرند که دعوا و جیغ زدن می تواند در دستیابی به خواسته هایشان موثر باشد سپس رفته رفته این رفتارها به پرخاشگری جامعه ستیز در خانه و بیرون از خانه تعمیم می یابد هرگز به او اجازه ندهید از راه پرخاشگری به خواسته های خود برسد. قاطع و جدی در مقابل رفتار منفی او بایستید.
26- چون گاهی پرخاشگری تقلیدی و اکتسابی است و در اثر مشاهده رفتار پرخاشگرانه دیگران به وجود می آید پس او را از محیط های پر تنش و جنجالی دور نگه دارید.
27- بستری فراهم آورید که کودکان با دویدن، مشت زدن بر کیسه بوکس، نرمش های هوازی، فریاد زدن در کوهستان یا در کنار امواج ساحل هیجان خشم و عصبانیت خود را تخلیه کنند تا حس ترس و ناراحتی و اندوه از آنان گرفته شود.
28- در خانه وضع قوانین ناعادلانه اکیداً پرهیز کنید زیرا پرخاشگری هنگامی از ناکامی یا حادثه ناخوشایند بر می خیزد که این حوادث ناعادلانه تصور شوند.
29- انتظارات خود را از کودک با وسع و توانایی او هماهنگ نمایید.
30- از تربیت نادرست و خشن کودکان بر حذر باشید مطالعات بیانگر آن است که والدینی که از روش مستبدانه و تسلیم شونده در تربیت فرزندان خود استفاده می کنند فرزندان آنها بیشتر دچار ناکامی منجر به خشم و پرخاشگری می شوند.
31- منزوی کردن کودک پرخاشگر نیز یک شیوه کاهش پرخاشگری است و این کار باید تا زمانی که او دریابد خشونت سودی ندارد ادامه یابد.
32- از طریق داستان و شعر و سرود که در کودکان تاثیر گذار تر است باید نسبت به رشد فکری کودکان اقدام نمود تا با شناخت مسائل و واقعیات قدرت حل مسئله آنها نیز افزایش یابد.
33- در تامین نیاز ها و خواسته های فرزندان به اعتدال رفتار کنید.
مشاهده شده است کسانی که در کودکی همیشه توقعات و خواسته هایشان بلافاصله و آنی برآورده شده بیشتر از کسانی که تامین نیاز ها و خواسته هایشان قدری به تعویق افتاده و یا گاهی بر آورده نشده خشمگین و پرخاشگر می شوند چون این افراد معمولاً با ناکامی روبرو نبوده اندو نحوه صحیح برخورد با ناکامی را نیاموخته اند. وقتی بزرگتر می شوند چون به دست آوردن خواسته هایشان را در جامعه سهل الوصول نمی بینند، زودتر عصبانی و به پرخاشگری متوسل می شوند.
34- اولین الگوی فرزندان والدین هستند، تجربه نشان داده است که بیشتر کودکان پرخاشگر والدینی خشن و متخاصم داشته اند. آنها نه تنها از محبت کافی والدین برخورداد نبوده اند بلکه الگوی پرخاشگری هم درخانه داشته اند پس ضروری است والدین نزاع و کشمکش خود را در حضور فرزندان آشکار نسازدند.
25-رفتارهای پرخاشگرانه او را تایید نکنید. هستند کسانی که نه تنها پرخاشگری و زورگویی را زشت نمی شمارند بلکه به غلط آن را نشانه شهامت و قدرت می دانند.
36- رفتار پرخاشگرانه او را تشویق نکنید. گاه با والدینی مواجه می شویم که با انگیزه آموزش دفاع از خود به کودک می گویند نباید از کسی بخوری (اگر از کسی خوردی تو را تنبیه کب کنم) این وضع برای کودکانی که به درستی انگیزه پرخاشگری را درک نکرده اند بیشتر مسئله ساز است.
37- پرخاشگری کودکان را با پرخاشگری و خشونت و تنبیه و داد کشیدن پاسخ ندهید.
38- نسبت به رفتار پرخاشگرانه کودک بی تفاوت نباشید. عده ای بر این باورند که با بی تفاوتی و بی اعتنایی (عدم واکنش) از سوی والدین و مربیان پرخاشگری کاهش می یابد در صورتی که ممکن است او تصور کند این عمل مورد قبول و تایید است و به پرخاشگری خود ادامه دهد.
39- به آنها بفهمانیم که ناموفق بودن در امری دلیل بر وجود نفی یا بی اعتبار بودن آنها نیست یعنی هر چند ممکن است از عهده کاری به خوبی بر نیاید ولی شخصیت آنها قابل قبول و احترام است.
40- از تبعیض قائل شدن بین فرزندان و مقایسه آنها با یکدیگر اکیداً پرهیز کنید چون نه تنها موجب خشم و پرخاشگری می شود بلکه چون والدین دیگران را برتر از او می دانند نسبت به آنها حس کینه و دشمنی پیدا می کند.
41- به او کمک نمائید تا با افزایش خودآگاهی نقاط مثبت و منفی خود را بهتر بشناسند و حتی نقاط ضعف خود را مانند نقاط مثبتش بپذیرد.
42- پرخاشگری کودک را در حضور او و دیگران مطرح نکنید چون اینگونه برداشت می کند که توانسته دیگران را به خود متوجه نموده و منظور خود را تامین کند بنابراین مکرر از این وسیله برای رسیدن به خواسته هایش استفاده می کند و در مقابل انتقاد دیگران مقاوم می شود یا عزت نفس خود را از دست می دهد.
43- او را همیشه با انجام کار مورد علاقه سرگرم کنید.
44- او را به انجام فعالیت های ورزشی تشویق کنید.
45- بستری فراهم آورید تا عقده هایش را بر سر اسباب بازی هایش خالی کند.
46- به او مسئولیت هایی واگذار کنید و غیر مستقیم تلاش نمائید تا به عنوان رهبر گروه تعیین شود.
داستان تامل برانگیز
پسر بچه ای بود که اخلاق خوبی نداشت. پدرش جعبه ای میخ به وی داد و گفت هر بار عصبانی می شود باید یک میخ به دیوار بکوبی. روز اول پسر بچه سی و هفت میخ به دیوار کوبید.
طی چند هفته همانطور که یاد می گرفت چگونه عصبانیتش را کنترل کند. تعداد میخ های کوبیده شده به دیوار کمتر می شد. او فهمید که کنترل عصبانیتش آسان تر از کوبیدن میخ ها به دیوار است.
بالاخره روزی رسید که پسر بچه دیگر عصبانی نمی شد. او این مسئله را به پدرش گفت و پدر نیز پیشنهاد داد هر بار که می تواند عصبانتیش را کنترل کند یکی از میخ ها را از دیوار در آورد. روزها گذشت و بالاخره پسر بچه توانست به پدر بگوید که تمام میخ ها را از دیوار بیرون آورده است. پدر دست پسر بچه را گرفت و به کنار دیوار برد و گفت:
پسرم تو کار خوبی انجام دادی و تونستی بر خشمت پیروز شوی اما به سوراخ های دیوار نگاه کن. دیوار دیگر مثل گذشته اش نمی شود. وقتی تو در هنگام عصبانیت حرف هایی می زنی آن حرف ها چنین آثاری به جای می گذارد.
تو می توانی چاقویی در دل انسانی فرد کنی و آن را بیرون آوری، اما هزاران بار عذر خواهی هم فایده ندارد. آن زخم سر جایش است. زخم زبان هم به اندازه زخم چاقو دردناک است.
آسیب های نوپدید
موبایل (تلفن همراه)
با رشد فزاینده علم و تکنولوژی شاهد فروپاشی مرزهای اطلاعاتی و ارتباطی در عصر حاضر هستیم و همانطور که بروز و ظهور هر فناوری و پدیده های جدید امید و رفاه و آسایش و سرعت عمل و دسترسی به اطلاعات را برای نسل امروز به ارمغان آورده است. بدیهی است موجی از هراس را نیز فراروی بشر پدیدار نماید. یکی از این موارد آسیب هایی است که در سازمانهای رسانه ای شکل می گیرد و سوار بر امواج به ما می رسد که با عنوان «آسیب های نو پدید» یا «نوظهور» از آنها یاد می شود. از این پدیده های مهم انقلابی که در کمیت و کیفیت ارتباط های انسانی به وجود آورد «موبایل» یا «تلفن همراه» است.
واقعیت این است که گریز از مواجهه به فناوری های ارتباطی جدید نه امکان پذیر است نه عاقلانه چون آنها هم مثل هر پدیده دیگر آمیزه ای از فرصت ها و تهدید ها هستند که با اتخاذ روش های درست و فرهنگ سازی می توان امکان برخورداری افراد را از فرصت های آن بیش از پیش فراهم آورد.
والدین در جلسات آموزشی ومشاوره ای باتوجه به اطلاعات و گزارش ها و حوادثی که در جامعه مطلع می شوند عموماً پرسش هایی در مورد تهیه موبایل برای فرزندان دارند از جمله:
1- امواج تلفن همراه برای افراد به ویژه فرزندان مضر است یا خیر؟
2- از چه سنی بهتر است برای فرزندان تلفن همراه تهیه کرد؟
3- اصلاً از نظر تربیتی برای آنها مفید است یا آسیب رسان؟
4- با توجه به اینکه فرزندان یا در خانه هستند که از تلفن ثابت استفاده می کنند و یا در مدرسه که همراه داشتن وبایل ممنوع است اصلاً تهیه آن لزومی دارد؟
5-چرا دانش آموزان اصرار بر تهیه آن توسط والدین دارند؟
6-منافع و فرصت های تلفن همراه برای فرزندان چیست؟
7- ضررها و تهدید های تربیتی تلفن همراه برای فرزندان چیست؟
8-آیا ممکن است در افراد وابستگی و اعتیاد ایجاد کند؟
9- چگونه می توان از آسیب های احتمالی تلفن همراه پیشگیری کرد؟
10- والدین چه اقدامهایی داشته باشند تا فرزندان از آسیب های احتمالی مصون بمانند؟
11-....
فرصت های تلفن همراه از دیدگاه جوانان امروز
1- تخلیه روانی: از طریق تلفن با ارسال پیامک نه تنها خود را تخلیه روانی می نمایند بلکه با حمایت روانی که از این راه به دست می آید به آرامش و تعادل دست می یابند وخستگی، بی حوصلگی، دلتنگی و دل گرفتگی خود را کم می کنند. نمونه ای از پیام های رد و بدل شده که نوعی حمایت روانی دارد:
«الان از آسمون تماس گرفتن که زیبا ترین و مهربانترین و نازترین فرشتشون رو گم کردن، نترس لوت نمی دم.»
2- هیجان جویی
تلفن همراه و به خصوص پیامک آن برای تحقق هیجان جویی عرصه مناسبی است و از طریق آن به موارد زیر دست می یابند:
• احساس رضایت خاطر و با خبر شدن از دوستان
• احساس شادی از تماس های غیر منتظره
• تازه شدن روحیه
• افزایش شادی و آرامش
• هیجان ارسال و دریافت پیام
نمونه ای از پیام طنز آمیزی که بین کاربران رد و بدل شده و موارد فوق را به همراه داشته است:
«بروپایین، حالا برو بالا» ورزش اس ام اسی.»
3- سرگرمی و بازی با تلفن همراه
تلفن همراه به عنوان یک سرگرمی معمول برای دختران و پسران و حتی بزرگسالان مطرح است. به طوری که گروهی معتقدند موبایل در جامعه ما یک اسباب بازی مدرن است. منتهی نه برای بچه ها بلکه برای بزرگترها. شاخصه های اساسی که روان شناسان در تعریف بازی مطرح کرده اند:« بی مصرف بودن بازی، خود جوش بودن، رفع خستگی، متضمن لذت بردن جنبه تمرینی داشتن، رمزی و فکری بودن بازی و نظایر آن است.»
4- ایجاد امکان برای بروز خلاقیت های فردی
دلایل بروز خلاقیت ها» دوری افراد از عوامل بازدارنده در فضای مجازی، طنز آمیز دیدن سرویس پیامک، برخوردهای انعطاف پذیر، حجم گسترده وسیع وشوخی، طنز و مطایبه، کچ گیری، سرکار گذاشتن، ارسال پیامک های رسمی، اطلاعیه، پیام تبریک و تسلیت.
نمونه هایی از پیام های ابتکاری و تولیدات خلاق که کاربران رد و بدل نموده اند:
«اگر یک مشکل بزرگ داشتی، نگو خدایا، من یک مشکل بزرگ دارم، بگو هی مشکل، من یه خدای بزرگ دارم.»
«تا حالا شده یکی تو رو، تو یکی رو، یا یکی دیگرو، یا دو تا یکی رو، یا تو دو تا رو، یا تو دو تا این رو جوری که من تو رو، سر کار می ذارم،سر کار گذاشته باشه؟»
5- سایر فرصت های روانی
مدیریت تعامل ها، کاهش محدودیت های افراد ناتوان جسمی، ارضای خود نمایی جوان با تلفن همراه، حفظ ارتباط با دیگران با عوارض کمتر، استفاده های آموزشی و پژوهشی و .... ازدیگر کاربردهای روانی تلفن همراه بر شمرده می شوند.
تهدید های تلفن همراه
1- گرفتن فرصت تامل و تانی درونی کاربران
زمانیکه نیاز به تنهایی و تانی و نیاز به آرامش و استراحت و تمرکز در کارهایشان دارند، تلفن همراه مزاحم آنها می شود.
2- ایجاد اشتغال و درگیری های ذهنی
اشتغال ذهنی با رسیدن یک پیامک در کلاس درس، حین عبور از خیابان، پشت فرمانن اتوموبیل و سایر موقعیت ها که امکان ایجاد خطر و آسیب وجوددارد.
3- ایجاد برخی اختلال های روانی
استفاده مفرط از تلفن همراه موجب بروز ناراحتی و عصبانیت، اضطراب، وسواس، غم و ... می شود.
4- ایجاد هویت کاذب
جوانانی که به دلیل سردرگمی هویتی از آرامش درونی لازم برخوردار نیستند، تلاش می کنند تا با توسل به دستاویز های بیرونی برای خود نوعی هویت که از آن بی بهره اند خلق کنند مثل:
• وصل شدن به سرویس پیامک
• داشتن گوشی مدل بالا
• ارسال پیامک بیشتر
• زنگ خور بیشتر داشتن
5- وابستگی و اعتیاد به تلفن همراه
که در اثر ایجاد عادت در کاربران به وجود می آید و گاهی تا پاسی از شب به SMS بازی با بازی ها در موبایل مشغولند.
6- هیجان جویی مرضی
برخی جوانان روش صحیح شاد بودن را نمی دانند لذا برای ارضای هیجان طلبی خود با توسل به «آزار و اذیت»، «سرکار نهادن» وحال گیری، مزاحمت و درخواست روابط نامشروع، ارسال جوک های خفن و تمسخر سیاسی، سعی در ارضای حس هیجانی و شاد نمودن خود دارند، که به این حالت «هیجان جویی مرضی» می گویند.
نمونه ای از پیامک های سرکاری:
«به اشتیاق اولین دانه برف، به تحمل آخرین برگ پاییز، به گرمای تن خورشید و به زیبایی آسمان شب، قسم می خورم که سر کاری...!»
7- اتلاف وقت
به طوری که فرد از خوب و استراحت و درس خواندن و کار خود می زند. کاربران زیادی خاطر نشان ساخته اند: تماس های بی مورد، تلاش برای رو کم کردن، کوشش برای کم نیاوردن، سعی در ساختن بهترین پیام کوتاه، اس ام اس بازی، سرگرم شدن به بازی های تلفن همراه و نظایر آن ، اتلاف وقت و هدر دادن انرژی و پول شده است.
8- گسترش روابط دختر و پسر
متاسفانه برخی جوان ها برای تسهیل ایجاد رابطه با جنس مخالف در صدد تهیه موبایل هستند و معتقدند بوسیله آن قدری از محدودیت هایی که فراروی دختر هاو پسر ها هست از بین می رود، که عموماً پیام کوتاه به ظاهر اشتباهی را برای فردی فرستاده و همان بهانه ای برای دوست شدن آنها بوده است و یا...
9- کاهش شرم و حیا
عدم ارتباط رو در روی کاربران، ارسال پیامک های حاوی مسائل نامناسب و غیر اخلاقی، بیان کردن مطالبی که قبلاً توتم و تابو بوده (و قبلاً در گفت و شنود های روزانه به ندرت مطرح می شده) اشاعه فرهنگ برهنگی که موجب کاهش تدریجی شرم و حیای کاربران شده به طوری که زشت ترین و رکیک ترین حرف ها و عبارات یا تصاویر به جای نشاندن عرق شرم بر چهره جوان، وی را به خنده و شادی وا می دارد!
10- تغییر برخی از ارزش های اجتماعی
در حال تلفن کردن جواب دیگران را دادن، بی حرمتی و بی احترامی ها در روابط اجتماعی و...
11- کاهش تعامل رو در رو:
باتوسعه ارتباط کلامی و پیامک تعامل چهره به چهره و «صله ارحام » در بین خانواده ها تقلیل یافته و حتی دوستان و اقوام و آشنایان به سه دسته تقسیم شده اند: گروهی که در مناسبت ها و اعیاد کافی است پیامکی برای آنها ارسال کنیم. گروه دوم انهایی هستند که در مناسبت ها تلفنی تماس می گیریم و اقلیتی هم هستند که به دیدارشان می رویم.
12- بی محتوا شدن تعاملات اساسی کاربران
که عموماً کاربران پیام مشخص و حقیقی و خاصی ندارند و گاهی یک پیامک را که دریافت کرده اند برای دوستان زیادی ارسال می کنند.
13- تقلب سر جلسه توسط دانش آموزانم و دانشجویان
14- ابتلا به برخی مشکلات جسمی
تعدادی از کاربران در اثر استفاده مفرط از پیام کوتاه برخی از مشکلات زیستی را تجربه کرده اند از جمله: درد انگشتان دست، درد مچ دست، درد چشم، ریزش اشک چشم، درد گردن وکمر، سردرد و سرگیجه، احساس تهوع و نظایر آن.
15- تعمیم خرافه گرایی
برخی از کاربران هم در پرتو امکانات تلفن همراه به گسترش خرافه گرایی روی آورده اند، از جمله پیامک ها در این زمینه: «نیت من و اینو برای ده نفر بفرست تا امشب یک معجره ببینی، پاکش نکن، حقیقت داره، کسانی که این کار را نکرده اند ظرف یک هفته یکی از نزدیکانشان را از دست داده ند.!»
16- تهدید امنیت و حریم خصوصی افراد
باتوجه به امکانات ضبط، عکسبرداری و فیلمبرداری تلفن همراه کاربرانی می توانند به ضبط صدای افراد بدون اجازه آنها با عکسبرداری و فیلم برداری در محیط های ممنوعه یا از افراد بدون رضایت آن ها اقدان نمایند و اسباب سوء استفاده و باج خواهی های بعدی از ایشان را فراهم آورند.
17- امکان شایعه پردازی با ایجاد موج سیاسی
از دیگر مواردی است که معدودی از کاربران برای هیجان جویی مرضی با اهداف خاص از آن استفاده می کنند.
18- سایر تهدیدات روانی
آنتن ندادن، ایجاد نوسان های عاطفی که در اثر تماس با دریافت پیامک فرد بین شادی بسیار یا ناراحتی، خشم و تاسف شدید قرار می گیرد.- ترس از ویروسی شدن تلفن همراه- ترس از دزدیده یا گم شدن تلفن همراه- تبعاات ناخوشایند ارسال پیام های اشتباه و یا خط روی خط افتادن از دیگر تهدیدات روانی به شمار می آید.
والدین بیشتر بدانند
1- بیشترین استفاده نوجوانان از سرویس پیامک تلفن همراه است و بیشتر هم دختران استفاده می کنند.
2- تلفن همراه برای عموم کارکرد اصلی اش را از دست داده و بیشتر به عنوان «اسباب بازی مدرن» و وسیله تفریحی به شمار می رود.
3- بیشترین کاربرد پیامک در بین جوانان به استناد مصاحبه با 120 نفر از کاربران به قرار زیر است:
70% طنز شوخی- لطیفه های سکسی- جوک های سیاسی
30% بقیه در مرحله اول اطلاع رسانی- تبریک و تسلیت- چرت و پرت و چرند و پرند- وقت گذرانی و سرگرمی- ایجاد مزاحمن- ارسال تصاویر خفن- مطالب عاشقانه و عشقولانه در مرحله بعد ارسال مطالب سودمند- رفع کارهای فوری- ویروسی کردن موبایل- ارسال پیام هنگام تدریس استاد،
4-بعضاً مشاهده می شود که تلفن همراه به بنیان عشق در تشکیل زندگی سالم نیز آسیب جدی وارد نموده است.
5- بعضاً مشاهده می شود با استفاده نادرست از تلفن همراه به حریم خصوصی افراد و خانواده ها تجاوز شده و امنیت خانواده و جامعه به خطر می افتد.
6- بعضی از پژوهشگران قرار گرفتن در معرض امواج تلفن همراه برای کودکان، بیماران و افراد مسن که به آنها «جمعیت حساس» گفته می شود را بی تاثیر ندانسته اند و آنها را از قرار گرفتن در معرض امواج پرهیز داده اند
7- بعضی از محققان به دلایل مختلف از جمله اینکه سر و دستگاه عصبی انسان تا 16 سالگی در حال رشد و بسیار آسیب پذیر است توصیه نموده اند بهتر است پس از 18 سالگی تلفن همراه در اختیار فرزندان قرار گیرد.
اقدام های پیشگیرانه والدین
1- تربیت دینی، معنوی و انقلابی فرزندان: هویتی خدا مدار، حق طلب، متعهد، مسئول جهت دارد و مبارز به فرزند می بخشد و آنها را از بسیاری آسیب ها مصون نگه می دارد.
2- تربیت نوع دوستانه فرزندان: یاد بگیرند که دیگران را دوست داشته باشند و احترام بگذارند و در این صورت هیچگاه عملی از آنها سر نمی زند که تجاوز به حقوق دیگران باشد.
3- رشد تفکر خلاق و نقاد در فرزندان: در اینصورت در ارتباط با دیگران و دریافت پیامک های ناشناس ساده لوحانه برخورد نمی کنند که در بازی عاطفی دیگران وارد شده و مورد سوء استفاده قرار گیرند.
4- تربیت هنری فرزندان: احساسات و عواطف و استعداد و زیبا جویی آنها در مسیر صحیحی قرار می گیرد و به رشد و کمال نائل می شوند.
5- غنی سازی اوقات فراغت فرزندان با کار و ورزش: با صرف وقت و انرژی خود را از طریق کار و ورزش به سالم سازی روح و روان می پردازد و اسیر حاشیه های زندگی نمی شود.
6- هویت بخشیدن به فرزندان: یکی از علل رویکرد فرزندان به تلفن همراه کسب وهویت کاذب است و چون در نوجوانی با بحران هویت روبرو می شود بدنبال پر کردن این خلاء هویتی است.
7- شکوفا سازی استعداد های فرزندان: با شناسایی استعداد های درونی فرزندان و زمینه سازی برای شکوفایی آنها قوای فکری و ذهن و جسمی آنها در کانال صحیح و سالمی قرار می گیرد و از حواشی های غیر اخلاقی دور می مانند.
8- ارضای هیجان جویی فرزندان: راههای صحیح تخلیه هیجانات سرگردان آنها را فراهم نمائیم تا از آسیب هاب احتمالی مصون بمانند.
9- توجه به گروه همسالان: در دوره نوجوانی گروه دوستان و همسالان تاثیر شگرفی در فرزندان دارند که دقت نظر والدین در معاشرت و همنشینی آنها با دوستانشان، راهنمایی و هدایت غیر مستقیم والدین در هنگام ضرورت می تواند از خطراتی که ممکن است توسط دوستان ناصالح آنها را تهدید کند پیشگیری می نماید.
10- کسب اطلاعات اولیاء: در مورد آسیب های نوپدید و تکنولوژی های جدید و انتقال آن به فرزندان می تواند موثر باشد.
11- فرهنگ سازی برای استفاده بهینه فرزندان از تلفن همراه
12- عقد قرارداد و توافق نامه: سقف گذاشتن برای پیامک و تماس تلفن همراه و عقد قراردادی با فرزندان مبنی بر پرداخت جریمه از قبل تعیین شده که البته ضروری است مفاد قرارداد به توافق طرفین رسیده باشد.
13- تشویق به خاطر استفاده های نامناسب: فرزندان برای ارسال پیام به دوستان و اقوام در مناسبت ها و اعیاد مذهبی و ملی تشویق شوند تا کارهای مثبت در آنها تثبیت گردد.
14- پاسخ ندادن به پیام های غیر ضروری: به آنها آموزش دهیم که پیام ها و تماس های ناآشنا اصلاً پاسخ ندهند و در مقابل مزاحمت های احتمالی ، بهترین راه این است که واکنشی هیجانی نداشته باشند و بلافاصله تلفن را قطع نمایند و در صورت ضرورت توسط والدین از مراجع ذیصلاح درخواست کمک شود.
بازی های رایانه ای
دنیای مجازی دنیای دروغین و غیر واقعی است که ورود مستمر به آن موجب فاصله گرفتن انسان از دنیای طبیعی و واقعی می شود و یکی از پدیده های دنیای مجازی «بازی های رایانه ای» است که سعی دارد نسل جدید را با خلق بازی های پر جذبه و پر کشش از بازی های طبیعی و تربیت طبیعی باز دارد؛ به طوری که شرکت های سازنده بازی های موفق شدند تا ضمن نفوذ در جمعیت دختران و زنان آمار کاربران خود را افزایش دهند.
نیومن(2004) گزارش می دهند فروش بازی های در سال 2008 بالغ بر 6.1 میلیارد پوند برای شرکت های سازنده سود داشته است.
در سال 2005 بالغ بر 33.5 میلیارد دلار و در سال 2007 بالغ بر رقمی معادل 58.4 میلیارد دلار رسیده که تقریباً دو برابر 2005 است.
حال با رشد فزاینده فرزندانمان به بازی های رایانه ای آیا تا کنون اندیشیده ایم که:
• ویژگی های مثبت بازی های رایانه ای برای فرزندان چیست؟
• آسیب های ناشی از بازی های رایانه ای برای فرزندان چیست؟
• عموماً اولیا چه دیدی نسبت به بازی های رایانه ای دارند؟
• راز جذابیت بازی های رایانه ای چیست؟
• آیا بازی های رایانه ای اعتیاد آور است؟
• والدین چگونه می توانند به بازی های رایانه ای فرزندان جهت مثبت بدهند؟
• اثرات مثبت و منفی بازی های رایانه ای در تندرستی فرزندان چیست؟
• ...
فرصت ها یا ویژگی های مثبت بازی های رایانه ای
(اگر محتوای بازی های مثبت باشد)
1- افزایش هماهنگی دست و چشم
2-افزایش خلاقیت
3- غنی سازی محیط های آموزشی
4- افزایش انگیزه و تمرکز در بازیگر
5- تحول نظام آموزشی سنتی به پیشرو
6- پر کردن اوقات فراغت دانش آموزان/ بیماران/ سالمندان
7- آموزش مهارت های اجتماعی و اساسی زندگی/ اعتماد به نفس/ حل مسئله/ مهارت های شناختی.
8- بالا بردن قدرت عکس العمل: بعضی از بازی ها قدرت عکس العمل فرد را در جهان واقعی در برابر تهدید ها بالا می برد.
9- انتقال و آموزش پیام های اجتماعی و بهداشتی مانند ایدز، مواد مخدر، خشونت و...
10- آموزش ورزش هایی مانند شطرنج، یوگا، فوتبال و...
11- امروزه در بعضی از کشورها بهره وری درمانی در زمینه اختلال روانی، شناختی، حرکتی، تکمیلی، اضطراب و اسکیزوفرنی و.... هم یافته است.
تهدید ها یا آسیب های ناشی از بازی های رایانه ای
اگر زمانی که صرف بازی های رایانه ای می شود بسیار طولانی باشد و در انتخاب بازی ها دقت نظر صورت نگیرد آسیب های زیر امکان بروز دارد:
1- افزایش پرخاشگری
2- دزدی ( به علت صرف پل زیاد برای بازی ها و تامین هزینه و مخارج)
3-اعتیاد به بازی
4- کاهش ارتباطات اجتماعی و انزوای بازیگر
5-القای عقاید- تغییر عقاید مذهبی
6- تغییر در هنجارها و ارزش ها
7- بیداری و تحرک میل جنسی: امروزه جایزه برای رفتن به مرحله بالا دیگر قرچ و گل نیست بلکه زن و....)
8- تبلیغ مد در جامعه دختران و زنان(مثل بازی طرح مد باربی).
9-آموزش خشونت، قتل و جرم و جنایت بزهکاری.
10- بازی های عاشقانه و تعمیم آن به زندگی روز مره
11-لذت: ایجاد احساس لذت از کارهای خشن مثل جنگ و خونریزی و..
12- احساس ترس: (مثل بازی کلوپ مرگبار، برای پذیرفته شدن و عضویت در کلوپ تنها 2 شرط لازم است: 1- پول فراوان 2- لذت بردن از دیدن جنگ و خونریزی)
13- تحریک روانی به چالش فرخواندن کابر یا قرار دادن آنها در نقش منجی بشریت:گاهی در ابتدای بازی از بازیگر تقاضا می کنند روح خودشان را به قهرمان بازی به ودیعه و امانت بسپرند تا به این ترتیب قادر به ادامه بازی باشند.
14- ادغام عوامل پر هیجان، با توجه به نیازهای نوجوان وجوان: مانند قدرت، هیجان، ماجراجویی، سکس و.... موجب تاثیر گذاری و ماندگاری اثر بازی در اذهان می شود.
15- اثرات منفی ویدئو کلوپ ها و گیم نت ها: شرط بندی، قمار بازی، سیگار کشیدن، رد و بدل شدن حرف های رکیک و ناسزا، دزدی پول، رد و بدل شدن فیلم ها و سی دی های نامناسب، امکان وجود مشروبات الکلی، مواد مخدر، برقراری رابطه های غیر اخلاقی بزرگترها با کوچکتر ها و....
16- ایجاد اختلال خواب
17- برانگیختگی فیزیولوژیک: تغییر در سوخت و ساز بدن، صرع ناشی از دیدن بازی ها، اضطراب.
18- چاقی به دلیل عدم فعالیت بدنی
19- بی علاقگی به درس و افت تحصیلی
20- القاء هویت منفی
21- القائات سیاسی و عقیدتی: در برخی بازی ها مانند«؟» افراد متجاوز یکدیگر را با الفاظی مانند سید، حاجی و... صدا می زنند.
22- تضاد با ملیت گرایی، وطن دوستی: در بازی هایی که باید تروریست از بین برده شود، ابتدا تفکر نقاد را از بازی می گیرند که او فکر نکند که براستی تروریست کیست؟
در بازی هایی مانند «؟» ماهیت تروریست ها آشکار می شود که ایرانی هستند.
در بازی«حمله به ایران» کاربر نقش نظامی امریکایی را می گیرد و به منظور آسیب به تاسیسات آب سنگین اراک، تاسیسات اتمی نطنز وارد ایران می شودو..
23- آموزش قانون شکنی، هنجار شکنی، ضد ارزش عمل کردن.
24- بهره جستن از رفتارهای غریزی به جای رفتارهای عقلانی.
25- اقدام بدون تامل و تدبیر.
26- آموزش پرخاشگری عملی: با انتخاب بازی هایی مثل کشتی کج، شکستن گردن حریف،خرد کردن قفسه سینه، خرد کردن دندان حریف، ستون فقرات و....
27- اعمال بزهکارانه: گاهی اقدام به عمل خلاف قانون گر بیانگر کاربران می شود.
بررسی نقش والدین
1- والدینی که خود از سرعت پیشرفت و تحولات فناوری های ارتباطی جدید بازمانده اند، عموماً ارزیابی عمیقی از بازی های رایانه ای نداشته اند در غالب موارد بازی های یارانه ای فقط با دید مثبت می نگرند.
2- برخی والدین (عموماً تک فرزند) که با خرید یک دستگاه سگا، پلی استیشن، رایانه و.... وقتی می بینند فرزندانشان برای ساعت های متمادی سرگرم بازی می شوند و در مقابل پرسش های مداوم بچه ها که «چکار کنم؟ حوصله ام سر رفته» راحت می شوند. بازی های رایانه ای را تایید می کنند.
3- برخی والدین که با دقت در بازی ها، خطرات بالقوه ی بازی های پر خشونت، پر زد و خورد، عاشقانه و محرک و نظایر آن را احساس کرده اند خود به عمد دست به تخریب وسایل بازی فرزندانشان می زنند و یا به بهانه ای از دسترس او دور نگه می دارند.
4- والدینی که از محیط اجتماعی (کوچه، پارک و..) واهمه دارند نیز بازی های رایانه ای را تایید می کنن چون معتقدند آنها را خانه نشین می کند و زبان انگلیسی آنها هم بهتر می شود.
5- چون اغلب بازی های کارتونی است، عموم والدین نسبت به آن ها احساس خطر وتهدید نمی کنند.
در سال 1997 مایکل کارنیل که معتاد به بازی های کامپیوتری است با شلیک گلوله 3 نفر از همکلاسیهایش را در کنتاکی امریکا به قتل می رساند.
از 9 گلوله که طی 30 ثانیه شلیک شد 8 گلوله به هدف اصابت کرده است.
در صورتی که کارنیل در تمام عمر حتی یکبار اسلحه به دست نگرفته بود و فقط در اثر بازی های رایانه ای آموخته بود که چگونه مانند افراد اسلحه کش تیرها را به هدف (گردن و صورت) همکلاسی هایش شلیک کند.
اعتیاد بازی های رایانه ای
کاربران به تدریج به بازی های رایانه ای عادت می کنند (معتاد می شوند) ومثل یک «معتاد به مواد مخدر» وقتی که به هر علت امکان بازی نداشته باشند احساس می کنند که چیزی کم دارند و به دنبال فرصتی برای بازی بر می آیند و در این مسیر ممکن است حتی قراردادهای عرفی خانواده و جامعه و قوانین جاری را زیر پا بگذارند.
آنها چون معتادان به مواد مخدر منزوی می شوند و از معاشرت با دیگران و مسافرت و میهمانی رفتن همراه اعضای خانواده سرباز می زنند و همه وقت خود را صرف بازی های رایانه ای و تهیه بازی های جدیدتر و مهیج تر می کنند.
اخیراً در بعضی کشورهای غربی درپی افزایش آمار معتادان رایانه ای«کلینک ترک اعتیاد رایانه ای» نیز راه اندازی شده است.
دانش آموزان معتاد رایانه ای برای درس خواندن به ویژه فراگیری نکات و مباحث جدید وقت کم می آورند. برخی از آنها در مدرسه برای تعطیل شدن و بازگشت به منزل لحظه شماری می کنند تا هر چه زودتر خود را در عالم «بازی های رایانه ای» غرق می کنند.
راز جذابیت بازی های رایانه ای
1- شروع جذاب بازی ها کارتونی بودن مخاطب را جذب می کند.
2- در گیر ساختن عمیق کاربر با بازی قدرت انتخاب قهرمان یا ماشین، اسلحه و... را به کاربر می دهد.
3-تنوع بخشیدن به بازی سلایق مخاطبان مختلف را تامین می کند.
4- توجه به هیجان جویی نوجوانان و جوانان: خلق صحنه های هیجان انگیز، نیاز به هبجان جویی مخاطبان را تامین می کند.
5- تلاش برای ارضای کنجکاوی و ماجراجویی جوان ها بر خورد با موقعیت های چالش برانگیز ذهنی و ایجاد احساس پیگیری مسئله و پی بردن به راز و رمز قضا یا در بازی.
6- توجه به ابعاد هنری و جلوه های گرافیکی بازی ها زیبایی های هنری، کاربران را وا می دارد دست به تعقیب و ادامه مراحل بزنند و لذت ببرند.
7- تلاش جهت تداوم بخشیدن به بازی ها تکرار شخصیت ها و مضامین بازیها، مفاهیم مورد نظر طراحان را در اذهان کاربران تثبیت می کند.
8- گسترش عرصه بازی ها: گسترش در عرصه سینما و ادبیات و... امکان تبادل سوژه ها را در عرصه های اخیر فراهم آورده است.
9- تلاش در جهت ادغام عوامل پر هیجان در یکدیگر
10- تلاش برای حفظ همخوانی با واقعیت
11- تلاش برای انعطاف پذیر بازی ها
12- حریف خستگی ناپذیر حریف کاربران در بازی های رایانه ای دستگاه بازی اوست که به دلیل غیر انسانی بودن، نداشتن روح ومعرفت و اندیشه خستگی ناپذیر است و بعد از هر GAME OVER با زدن یک دکمه سرحال و قبراق و پرتوان آماده مبارزه است که گذر زمان را از ذهن کاربر را می گیرد.
چگونه والدین می توانند به بازی های رایانه ای فرزندان جهت مثبت و ارزشمند دهند؟
امروزه بازی های رایانه ای بسیار پر قدرت، جذاب و پر کشش است به حدی که افراد تا حد اعتیاد به آنها آلوده می شوند. بهتر است والدین سعی کنند حداقل از این بازی ها به عنوان ابزاری در جهت توسعه مهارت های فرزندان استفاده کنند.
در بازی های رایانه ای عناصر بسیاری وجود دارد که والدین می توانند ضمن آگاهی از آنها به ارتقا سلامت روانی و رشد شخصیت و شناخت و یادگیری فرزند خود کمک کنند از جمله:
1-ایجاد هدف درمانی یا آموزشی: والدین با شناسایی و در دسترس قرار دادن بازیهای که یکی از اهداف مد نظر آنها را تامین می کند می توانند به صورت غیر مستقیم تمرکز نمایند.
2- نوع بازی: هر بازی ویژگی خاص خود را دارد. ماجراجویی و جستجوگریريال شبیه سازی، عبور از پیچ و خمها و... تشویق والدین هنگام بازی هایی که در جنبه های شاختی موثرند می تواند موجب افزایش انگیزه کودکان در استفاده از این بازی ها شود.
3- میزان فعالیت: یازی های رایانه ای به گونه ای طراحی شده اند که میزان فعالیت فرد در آن گاه به صد در صد و گه به صفر نزدیک می شود یعنی خود فقط تماشا می کند. بازی هایی را در دسترس او قرار دهیم کهمیزان فعالیت کودک در آن بالا باشد و معمولاً ایجاد سئوالی نماید تا کودک مجبور به تفکر و تصمیم گیری سریع شود.
4- اطلاعات و قوانین بازی: بازی هایی که قوانین و اطلاعات بازی را به فرد ارائه می دهد راهبردهای شناختی بیشتری دارند و می تواند آنها را به استفاده از راه و روش و برنامه ریزی زندگی تشویق نماید.
5- نقش شانس در پیروزی کودکان بازی می کنند تا برنده شوند، بازی هایی را تهیه کنیم که رسیدن به موفقیت بر حسب تلاش فرد باشد نه شانس.
6- میزان مشکل بودن بازی بازی هایی را تهبه کنیم که از آسان به سخت باشد تا جذابیت بازی را برای او بیشتر کند.
توصبه هایی به والدین
1- آگاهی خود را نسبت به فیلم «بازی های رایانه ای» ارتقا دهند.
2- نظارت مستمر به بازی های فرزندان داشته باشند
3- در مورد ویژگی های مثبت و منفی بازی های رایانه ای کسب اطلاعات نموده و به فرزندان انتقال دهند.
4- تفکر خلاق و نقاد (از مهارت های زندگی) را به فرزندان آموزش دهند.
5- اوقات فراغت فرزندان را با کار و ورزش فعالیت های هنری و... را غنی نمایند تا فرزند صرفاً به بازی های رایانه ای نپردازد.
6- اثرات روانی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و... را در بازی های رایانه ای برای فرزندان بیان نمایند.
7- سعی نمایند نگرش فرزند را به سطح رفتار و عملش ارتقا دهند.
8- با توافق فرزندان قواعد و برنامه و ساعت مشخصی را برای استفاده از «بازی های رایانه ای» تهیه نمایند و آن را در منظر دید طرفین قرار دهند.
9- بهتر است دستگاه بازی در فضای عمومی خانه قرار گرفته تا اعمال نظارت صورت پذیرد.
10- بهتر است بازی های چند نفره تهیه شود و اولیاء نیز درجریان بازی آن ها قرار گیرند.
منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنیداين مطلب در تاريخ: یکشنبه 18 خرداد 1393 ساعت: 12:32 منتشر شده است
برچسب ها : رابطه خشم و پرخاشگری چیست؟,
