تحقیق درباره اشکانیان

اشکانیان (۲۵۰ پ. م ۲۲۴ م.) که از تیره ایرانی پرنی و شاخه‌ای از طوایف وابسته به اتحادیه داهه از عشایر سکاهای حدود باختر بودند، از ایالت پارت که مشتمل بر خراسان فعلی بود برخاستند. نام سرزمین پارت در کتیبه‌های داریوش پَرثَوَه آمده است که به زبان پارتی پهلوی می‌شود. چون پارتیان از اهل ایالت پَهلَه بودند، از این جهت در نسبت به آن سرزمین ایشان را پهلوی نیز می‌توان خواند. ایالت پارتی ها از مغرب به دامغان و سواحل جنوب شرقی دریای مازندران و از شمال به ترکستان و از مشرق به رود تجن و از جنوب به کویر نمک و سیستان محدود می‌شد. قبایل پارتی در آغاز با قوم داهه که در مشرق دریای مازندران می‌زیستند در یک جا سکونت داشتند و سپس از آنان جدا شده در ناحیه خراسان مسکن گزیدند.

این امپراتوری در دوره اقتدارش از رود فرات تا هندوکش و از کوه‌های قفقاز تا خلیج فارس توسعه یافت. در عهد اشکانی جنگ های ایران و روم آغاز شد. سلسله اشکانی در اثر اختلافات داخلی و جنگ‌های خارجی به تدریج ضعیف شد تا سر انجام به دست اردشیر اول ساسانی منقرض گردید.

ساتراپی پارت

پس از فتح ایران به دست اسکندر مقدونی و مرگ او، ایران به سلوکوس سردار مقدونی رسید؛ نخستین برخورد او با همسایگان ایران در مرزهای جنوب شرقی روی داد که نتیجه آن واگذاری بخش خاوری ایران به چاندراگوپتا پادشاه هند از سلسله ماوریا بود. در حدود ۲۸۱ پیش از میلاد اقوام بربر (به گفته منابع یونانی) به شمال شرقی ایران یورش بردند و شماری از شهرها از جمله چند مهاجرنشین یونانی را ویران ساختند. آنتیوخوس یکم پس از دفع این یورشها شمار مهاجرنشینان یونانی را افزایش داد و مرگیان را به صورت سنگر و بارویی درآورد، همچنین دو لشکر کشی به مرزهای شمال شرقی ایران انجام داد، یکی دریایی به فرماندهی پاتروکلس در امتداد کرانه های خاوری دریای مازندران و دیگری زمینی به فرماندهی دموداماس به آن سوی سیردریا (سیحون) که به تأسیس دو استان آنتیوکیس و سلوکیس انجامید. در ۲۵۰ پیش از میلاد آندراگوراس شَهرَب پارت و دیودوتوس شَهرَب (ساتراپی) باکتریا (بلخ) اعلام استقلال نمودند؛ دیودوتوس خود را شاه خواند و قلمرو یونانی - بلخی را تأسیس نمود.

پیدایش

به عقیده یوزف ولسکی، ارشک (اشک) در سالهای ۲۳۸/۲۳۹ پیش از میلاد و در زمان پادشاهی سلوکوس دوم کالینیکوس به پارت یورش برد و بر آندراگوراس پیروز شد، سپس بر هیرکانی (گرگان) تاخت و آنجا را تسخیر نمود و شالوده های دستگاه اشکانی و پادشاهی پارت ها را پی ریزی نمود.

وی در آساک واقع در استاونه(آستوئن) در بخش شمالی قلمرو پارت که نِسا هم در آن بود تاجگذاری کرد. سلوکوس دوم برای باز پس گيری سرزمینهای از دست رفته پادشاهی سلوکی دست به لشکر کشی به بخش‌های شمال شرقی ايران زد، در تلاش برای دست یافتن به این هدف با دیودوتوس یکم شاه یونانی - بلخی پیمان یگانگی بست اما با مرگ دیودوتوس یکم و تغییر سیاست جانشین او، دیودوتوس دوم، که با اشک یکم متحد شد، سلوکوس دوم تنها ماند. اشک یکم به روش استپ نشینان به درون استپها پس نشست تا شاید در دشتهای هموار آنجا از سواره نظامش بهتر بهره گیرد و سپس وارد نبرد شد. نتیجه نبرد پیروزی اشک یکم بود. از آن پس پارت ها این روز را به عنوان روز استقلال جشن گرفتند. اشک دوم پس از پدر در سال۲۱۷ پيش از میلاد بر تخت پادشاهی نشست و روند گسترش قلمرو اشکانی را ادامه داد، وی اکباتان را نيز به قلمرو اشکانی افزود. در واکنش به این امر آنتیوخوس سوم پس از در هم شکستن شورش ساتراپهای باختر ایران رهسپار خاور شد؛ اشک دوم به ناچار اکباتان را رها نمود و همچون پدرش به استپ ها پس نشست. آنتیخوس پس از باز پس گیری شهرهای تامبراکس و سورینکس و چند پیروزی بر پارتهای در حال عقب نشینی از پیش روی در استپها خودداری نمود و بنا به دلایل نامعلوم (شاید پس از شکست از اوتیدم (جانشین دیودوتوس دوم شاه یونانی - بلخی) با اشک دوم صلح نمود. نکته جالب توجه در این عقب نشینی پارتها، کشتار همه یونانیان شهر سورینکس بود؛ این مساله در تضاد با جمله های حک شده بر پشت سکه های اشکانی در آن دوره (فیل هلن [یونان دوست]) است و این نشانه دهنده سیاست واقع بینانه شاهان اشکانی و آگاهی آنان از پیوندهای میان یونانیان و سلوکیان می باشد. پس از اشک دوم دقیقا مشخص نیست چه کسی جانشین او شده، نامهایی همچون وَردان، وُنون، بلاش، خسرو و پارتامازیس آمده اند، با این حال بر سر کار آمدن نماینده شاخه فرزند کوچک تر یعنی فریاپیت (حدود ۱۹۱ تا ۱۷۵ پیش از میلاد) امری مسلم است. درباره پادشاهی او و جانشينش فرهاد یکم (حدود ۱۷۶-۱۷۵ پیش از میلاد) تقریباً چیزی نمی دانیم، تنها در دو سند درباره پادشاهی فرهاد یکم آورده شده که او پس از شکست دادن قبیله «مردها» در البرز آیشان را به خاراکس نزدیک دروازه های مازندران کوچاند.

جانشین او مهرداد یکم (حدود ۱۷۱ تا ۱۳۸ پيش از میلاد) نخستین شاه بزرگ اشکانی است که دولت پارت را به جایگاه يک امپراتوری خاوری رساند.

شاهنشاهی

مهرداد یکم (۱۷۱ تا ۱۳۸/۱۳۷ پيش از ميلاد) با آگاهی از شرايط نابه سامان دولتهای بلخی و سلوکی نخست به خاور لشکر کشی نمود تا سرزمينهایی که اوتيدم در زمان پادشاهی اشک دوم و لشکر کشی آنتيوخوس سوم گرفته بود بازپس گيرد. در آن زمان در بلخ پس از مرگ اوتيدم، فرمانروایی دوپاره شده بود، دمتریوس پسر او دولتی در هند تشکیل داده و اوکراتیدس غاصب قدرت را در بلخ غصب کرده بود. اما مهرداد یورش اصلی خود را نه به خاور بلکه به باختر انجام داد. از مرگ آنتیوخوس چهارم اپیفان پس از یورش ناکامش به ایران که با پارتها تماسی پیدا نکرد، وضع سلوکیان بحرانی شد و شَهرَب ماد به نام تیمارخوس اعلام پادشاهی کرد. تيمارخوس پس از نبردهای طولانی از مهرداد شکست خورد و مهرداد ماد را نيز به فرمانروايي خود افزود و باکازیس نامی را به حکومت آن نشاند. با تسخير ماد راه ورود به بين النهرين باز شد و مهرداد با بهره جستن از پیکار میان دمتریوس دوم سلوکی و تریفون غاصب به میان رودان تاخت و بابِل و سلوکیه را گرفت، وی در سلوکیه با عنوان «شاهنشاه» تاجگذاری کرد در حالی که منطقه نفوذش در ۱۴۱ پيش از میلاد تا شهر اوروک در جنوب بابل گسترش یافته بود.

دمتریوس پس از غلبه بر تریفون و دلگرمی از دعوت مادها و شهرهای یونانی خود را آماده جنگ با مهرداد نمود. از سوی دیگر خود پارت مورد تهدید سکاها قرار گرفته بود. مهرداد که با جنگی دو سویه روبرو شده بود، خود با بخشی از سپاه به هیرکانیه رفت و وظیفه رودررویی با دمتریوس را بر دوش فرماندهان خویش گذاشت.

دمتریوس پس از کامیابی های آغازین وارد ماد شد ولی شکست خورد و زندانی شد. او را در ۱۴۱/۱۴۰ پيش از میلاد به هیرکانیه نزد مهرداد فرستادند. مهرداد دختر خود رودوگون را به همسری او درآورد تا بعدها بتواند نقشی مناسب با اهداف شاه پارتها ایفا کند. سپس متوجه جنوب شد و سرزمینهای عیلام، شوش و پارس را در۱۳۹ پیش از میلاد فرمانبردار خویش کرد. بدين ترتیب مهرداد توانست ظرف ده سال از ۱۴۸ تا ۱۳۸ پیش از میلاد با پیکارهای سخت و به برکت سپاه و سیاست جلب همکاری دودمانهای بزرگ، پارت را به مقام يک قدرت بزرگ برساند، وی نه تنها دولتی بزرگ ساخت بلکه برنامه ای برای اشکانیان به ارث گذاشت. مهرداد یکم نخستین «شاهنشاه» اشکانی در ۱۳۹/۱۳۸ پیش از میلاد در گذشت و تاج و تخت را به جانشینش فرهاد دوم (از حدود ۱۳۸ تا ۱۲۹ پيش از ميلاد) سپرد.

در زمان او دولتش که هنوز به اندازه کافی استوار نشده بود دوباره از دو سو مورد تهديد قرار گرفت؛ خطر یورشی از آسيای ميانه و یورش آنتیوخوس هفتم سیدتس که کوشيد در سالهای ۱۳۰/۱۲۹ پيش از ميلاد سلوکیان را (برای آخرين بار) بر خاور چیره سازد، او توانست پارتها را در سه نبرد شکست دهد و بابل و ماد را تسخیر کند. فرهاد با آنتیوخوس وارد گفتگو شد اما شرایط شاه سلوکی را نپذيرفت و مترصد زمان مناسب شد. آنتیوخوس برای آسان نمودن تهيه آذوقه، سپاه خود را در پایگاه های زمستانی شهرهای گوناگون پراکند.

فرهاد به یاری تبلیغات ماهرانه ساکنان اين شهرها را به هواداری از خود برانگیخت، سپس نقشه ای را به اجرا گذاشت که در آن تهاجم هم‌زمانی به سپاهیان آنتیوخوس پیش بینی شده بود که کاملاً کامیاب از آب درآمد و آنتیوخوس در نبرد پس از آنکه سربازانش رهایش نمودند شکست خورد و کشته شد(یا خودکشی کرد)، در نتیجه فرهاد بابل و ماد را گرفت و به طرح نقشه ای برای تاختن به سوريه دست زد. فرهاد باقی مانده سپاه آنتیوخوس را به سپاه خود افزود (ولی با آنان رفتاری سخت گيرانه داشت) ، پیشتر نیز از مزدوران احتمالاً سکایی بهره جسته بود، فرهاد دستمزد این مزدوران سکايي را پس از پیروزی بر آنتیوخوس نپرداخت پس آنان شوریدند و بر ایران یورش برده حتی بر بین النهرین نیز دست انداختند، در جنگ میان فرهاد و سکاها زمانی که مزدوران یونانی سپاه پیشين آنتیوخوس در لحظه سرنوشت ساز نبرد (۱۲۸ پیش از میلاد) به ایشان پیوستند در میدان رزم کشته شد. اکنون ایران در وضع ناگواری قرار گرفته بود چرا که قبایل جنگجوی یو-تشی به دولت یونانی - باختری (بلخی) تاخته و در حدود ۱۳۵ تا ۱۳۰ پيش از میلاد باختر را اشغال نمودند.

اردوان یکم در چنين شرایطی جانشین فرهاد دوم شد. او نیز نتوانست خطر را دور نماید و سکاییان توانستند در خاور ایران یعنی زرنگ استقرار یابند؛ از آن پس نام درنگیانه به سيستان تغيير یافت. اردوان در نبردی در حدود ۱۲۴/۱۲۳ پیش از میلاد در نبردی جان باخت. خطر همچنان شاهنشاهی پارت را تهدید می نمود. نشانه های فروپاشی در بین النهرین دیده می شد، هوسپائوسینس امیر عرب در حدود ۱۲۷پیش از میلاد شهر انطاکیه در مصب دجله و فرات در کنار خلیج فارس را گرفت و آنجا را خاراکس هوسپائوسینس نامید. سپس بابل و احتمالاً سلوکیه را گرفت اما هیمروس سردار اشکانی او را پس راند و به نام خود در سلوکیه سکه زد.

وظیفه نوسازی قدرت اشکانیان بر دوش پسر اردوان یکم یعنی مهرداد دوم (۱۲۳/۱۲۴ تا ۸۸/۸۷ پیش از میلاد) افتاد. او نخست در ۱۲۲/۱۲۱ پيش از میلاد بر هوسپائوسینس لشکر کشید و او را شکست داده تبدیل به امیری دست نشانده کرد. بدین سان بین النهرین تا رود فرات از جمله شهر مرزی مهم دورا-اروپوس در سال۱۱۳ پیش از میلاد به قلمرو شاهنشاهی اشکانی پیوست. سپس دولتهای کوچک شمال بین النهرین یعنی گوردی ین، آدیابن و اُسرائن فرمانبردار پارتیان شدند. آنگاه به خاور و سکاییان روی آورد و پس از لشکر کشی پیروزمندانه سکاییان زیر فرمان دودمان سورن را به دولتی دست نشانده تبدیل نمود. وی پا را از مهرداد یکم نیز فراتر نهاد و رهسپار ارمنستان شد، آرتاواز شاه ارمنستان را فرمانبردار خویش نمود و تیگران پسر آرتاواز را به عنوان گروگان به پارت فرستاد. رویدادهای بعدی باعث مداخله دوباره ایران شد و ارتش پارت، تیگران را به عنوان شاهی دست نشانده بر تخت پدر نشاند که او نیز ناچار «هفتاد دره» را در حدود ۱۰۰ پیش از میلاد به ایران واگذاشت.در سال ۹۶ پیش از میلاد نخستین دیدار میان اورباز فرستاده مهرداد دوم و کورنلیوس سولا فرمانده سپاه روم با موضوع ابراز دوستی مهرداد و در حقیقت آگاه شدن از اهداف رومیان روی داد. مهرداد دوم دوباره شکوه را به ایران بازگرداند و همچون نیای همنامش، خود را «شاهنشاه» نامید. او با ووتی فغفور چین از سلسله هان (۱۴۱ تا ۷۸ پیش از میلاد) روابط سیاسی و بازرگانی برقرار نمود و زبان ایرانی را در نوشتارهای پادشاهی باب نمود.

دگرگونی های درونی

درباره دوره مهم برپایی شاهنشاهی، منابع فراوان تر، کتیبه ها، اسناد خط میخی، خرده سفالها و سکه ها پایه گسترده تری برای شناخت شخصیت شاهان، و هدف های سیاست داخلی و خارجی ایشان نسبت به دوره پیدایش آنان در اختیار می گذارد.

فرهنگ

رشد ایران گرایی را می توان از دوره مهرداد یکم به روشنی دید. شکل و شمایل ایرانی تر شده چهره مهرداد یکم که با جامه ای باشکوه، گیسوانی بلند و ریشی انبوه و تاج بر سر در پشت سکه های آن دوره بی گمان نشان دهنده افزایش پیوندها با محیط ایرانی و جدا شدن از یونانی گرایی است؛ گزیدن نامواره «شاهنشاه» نیز نشانه ای دیگر از توجه به سنتهای هخامنشی است. ظاهراً شکی نیست که مدیریت دربار اشکانی برای اداره کشور از زبان آرامی بهره می جستند (مدارک یافته شده در نسا) و این دلیلی است از دید دشمنانه آنان نسبت به زبان یونانی، زیرا سرانجام نیز کاربرد زبان یونانی را منسوخ نمودند. گام بعدی آنان در این زمینه ایجاد زبان اداری ایرانی بود.

ارتش

تقریباً در همه منابع آمده که اشک در زمان یورش به سلوکیان هم از اسواران و هم از پیادگان بهره می جسته بود. سواره نظام آنان از دو گروه تشکیل شده بود، سواران سنگین که اسب و سوار پوشیده با برگستوان و زره بوده و سواران نیزه داشتند، و دیگری سواران کمان دار با پشتیبانانی مجهز به ترکش های فراوان که همیشه تیر در اختیار ایشان می نهادند. بنا به تاکتیکی سازگار با زمین هموار و دشت، کمانداران مامور بودند دشمن را با باران تیر به ستوه آورند، حال آنکه وظیفه سواران سنگین کوبیدن و ضربه زدن به دشمن ناتوان شده و به ستوه آمده برای تعيين تکلیف نبرد بوده است.

سیاست

آنچنان که از زنجیره رویدادها و حرکت اشکانیان (به ویژه مهرداد یکم) برمی آید، سیاست آنان زنده نمودن شکوه گذشته شاهنشاهی هخامنشی بوده است.

نبرد با روم

جنگ های ایران و روم

حادثه ای که خاور را تکان داد جنگ روم با مهرداد ششم، شاه پونت و همپیمانش تیگران، شاه ارمنستان، در زمان پادشاهی سينتروک، شاه اشکانی بود. پس از شکست قطعی این دو شاه از روم، قلمرو روم به طرز خطرناکی به مرز ايران نزديک شد اين شکست هم‌زمان با پادشاهی فرهاد سوم روی داد. سرانجام لیسینیوس کراسوس یکی از سه تریوم ویراتوس روم که در آن زمان فرماندار سوريه بود (همدوره پادشاهی اُرُد دوم) در سال 54 پيش از ميلاد همراه يک سپاه هفت لژیونی بدون اعلان جنگ با هدف اشغال ایران از فرات گذشت. اما نتيجه نبرد برای رومیان مصیبت بار بود چرا که سپاه روم در نبرد حرّان (کارهه) از سپاه ایران به فرماندهی سورنا سردار بزرگ ایرانی شکست خورد و خود و سپاهیانش از دم تیغ گذشتند. اين نخستين نبرد از رشته جنگ های ایران و روم بود که تا پایان دوره ساسانی به درازا کشید؛ بهانه آغاز بیشتر این جنگها زیر نفوذ درآوردن ارمنستان بود که سرانجام به یمن جنگ آوری و سیاست اشکانیان در زمان بلاش یکم (51 تا 79 میلادی) به منطقه نفوذ ایران تبدیل شد. اما از پس مرگ بلاش یکم بلایی خانمان سوز دامان اشکانیان را گرفت، این بلا همانا سرکشی و سودای تخت وتاج در میان شاهزادگان و امیرزادگان ایرانی بود. بلایی که موجب ناتوان نمودن نیروی رزمی ایران در برابر روم گردید و در نتیجه آن رومیان توانستند سه بار بین النهرین و تیسفون را در سالهای 116 میلادی (در زمان پادشاهی خسرو و ترایانوس، 165 میلادی (به فرماندهی آويدیوس کلسیوس و در زمان پادشاهی بلاش چهارم) و آخرين بار در سال 198 میلادی به دست سپتیموس سوروس و در زمان پادشاهی بلاش پنجم تسخیر نمايند. اما شاهان اشکانی با وجود ستیز پیوسته با گردنکشان داخلی هرگز به رومیان اجازه ندادند به سرزمین اصلی ايران نفوذ نمایند.

پایان کار اشکانیان

سرانجام کشمکش های داخلی و شکستهای خارجی حیثیت واپسین شاهان اشکانی را بر باد داد. آخرين جنبشی که به پايان کار اشکانيان انجامید از پارس و به رهبری اردشير بابکان آغاز شد. وی در سال 224 میلادی بر اردوان چهارم شورید؛ اردوان در نبرد از اردشیر به سختی شکست خورد و خود نیز هنگام نبرد کشته شد. اردشیر احتمالاً در سال 226 میلادی در تیسفون تاجگذاری نمود و خود را «شاهنشاه» خواند. بدین ترتیب دفتر دوره اشکانیان (از حدود 238 پیش از میلاد تا حدود 226 میلادی) بسته شد اما یاد شکوهشان چنان در جهان زنده بود که یکصد و پنجاه سال پس از سقوطشان امپراتور روم یولیانوس ترجیح داد به او لقب «فاتح پارت ها» دهند.

گاهشماری رویدادها

۳۳۴ تا ۳۲۳ پیش از میلاد : اسکندر مقدونی ایران را تصرف می کند , سقوط شاهنشاهی هخامنشی و آغاز یونانی سازی خاور .

۳۲۹ تا ۳۲۷ پیش از میلاد : شمال شرقی ایران در برابر تهاجم اسکندر با کمک قبایل مرزی می ایستد. اسپیتامن قهرمان پایداری است .

۳۱۲ تا ۳۲۷ پیش از میلاد : سلوکوس یکم سراسر ایران را می گیرد .

۳۰۴/۳۰۳ پیش از میلاد  : چاندراگوپتا پادشاه هند از سلسله ماوریا مورد تهدید امپریالیسم مقدونی قرار می گیرد ولی بر سلوکوس یکم چیره می شود و بخش خاوری ایران را جدا می سازد . آغاز عقب نشینی مقدونیان از خاور .

پیش از ۲۱۸ پیش از میلاد : تهاجم اقوام بربر به ایران . فعالیت آنتیوخوس یکم (سوتر) برای جلوگیری از این خطر .

۲۵۰ پیش از میلاد  : نخستین نشانه های تجزیه خواهی در شمال شرقی ایران. پدیدار شدن دو فرمانروای مستقل: آندراگوراس در پارت و دیودویوس در باکتریا ( باختر ).

حدود ۲۳۸ پیش از میلاد  : اعلام پادشاهی دیودوتوس و پیدایش قلمرو یونانی - باختری با کمک اهالی بومی .

حدود ۲۳۸ پیش از میلاد  : یورش اشک یکم سرکرده قبیله پارنی به پارت و آغاز فرمانروایی پارت اشکانی. آغاز فروپاشی چیرگی سلوکیان بر ایران. توقف یونانی کردن ایران.

حدود ۲۳۸ پیش از میلاد  : اشک یکم یورش سلوکوس دوم (کالینیکوس) را پس می راند. پارتیان لقب «اشک» را باب می نمایند.

حدود ۲۰۸ پیش از میلاد  : اشک دوم یورش آنتیوخوس سوم را پس می راند. پادشاهی از شاخه بردار بزرگ تر اشکانیان بیرون می شود.

۱۷۱ تا حدود ۱۳۸ پیش از میلاد: مهرداد یکم خالق نیروی بزرگ پارت. آغاز استبداد. نخستین نشانه های ایران گرایی. تهدید از دو جبهه, از سوی سلوکیان در باختر و اقوام آسیای میانه از شمال خاور.

۱۲۳ تا ۸۸/۸۷ پیش از میلاد: مهرداد دوم قدرت پارت را زنده می کند. ارمنستان زیر نفوذ پارتیان قرار میگیرد. سنتهای پارس باستان زنده می شود. مجموعه ساختمانهای شهر نسا ساخته می شود.

نیمه نخست سده یکم پیش ازمیلاد: پیدایش مدعیان و غاصبان در دولت پارت. خاورمیانه در برابر گسترش جویی روم. ایران اشکانی یگانه نیروی توانا برای پایداری در برابر روم.

۵۸/۵۷ تا ۳۹ پیش از میلاد: اُرُد دوم. پادشاهی پارت با روم وارد جنگ می شود. نبرد کرهه (حران) در سال ۵۳ پیش از میلاد و شکست و مرگ لیسینیوس کراسوس از سه امپراتور (حکومت سه نفره) روم. امپراتوری اشکانی نیرویی برابر با روم در جهان آن روزگار. فرات مرز میان دو امپراتوری.

۴۱ تا ۳۹ پیش از میلاد  : پارتیان اربابان خاورمیانه. شکست و مرگ پاکور شاهزاده پارت در گیندوراس در ۳۹ پیش از میلاد.

حدود ۳۹ تا ۲/۳ پیش از میلاد: فرهاد چهارم . حمله آنتونیوس یکی از سه فرمانروای روم به قلمرو پارت. شکست رومیان و پس نشستن آنها در ۳۶ پیش از میلاد.

حدود ۱۱-۳۷ میلادی : اردوان دوم. برنامه معروف «هخامنشی سازی» تایید شده در منابع کلاسیک. پیشرفت ایران گرایی. حماسه ایرانی و نقش دودمانهای بزرگ پارتی در ایجاد این حماسه. هنر پارت ادامه اهنده هنر هخامنشی.

۴۲ میلادی : پارتیان شهر سلوکیه را پس از شش سال محاصره تسخیر می کنند.

حدود ۵۱ تا ۸۰/۷۶ میلادی : بلاش یکم. پیکار قطعی بر سر ارمنستان. شکست رومیان در راندیا در سال ۶۳ میلادی. شکل گیری میراث اشکانیان: دولت پارت, مادآتروپاتن, ارمنستان. ادامه پیشرفت ایران گرایی. زبان ایرانی پهلوی جای زبان یونانی را روی سکه ها می گیرد. گردآوری و نشر (احتمالی) اوستا. تایید تیرداد از سوی نرون به عنوان شاه ارمنستان.

سده دوم میلادی : حالت دفاعی امپراتوری پارت.

۱۰۸/۱۰۹ - ۱۲۷/۱۲۸ میلادی : خسرو. حمله امپراتور ترایانوس از سال ۱۱۴ تا۱۱۷ میلادی به امپراتوری پارت. رومیان پس از موفقیتهای اولیه ناچار می شوند برابر ضد حمله های شدید پارتیان پس نشینی کنند. فرات دوباره مرز دو امپراتوری می شود.

۱۴۷/۱۴۸-۱۹۰ میلادی : بلاش چهارم. یورش ناکام پارت به ارمنستان و سوریه. ضد حمله رومیان و تسخیر تیسفون. شیوع بیماری طاعون و عقب نشینی رومیان. تسلط رومیان بر بخشی از بین النهرین.

۱۹۱-۲۰۶ میلادی : بلاش پنجم. یورش جدید رومیان به پارتیان. امپراتور سپتیموس سوروس تیسفون را می گیرد. شکست رومیان در هاترا. بخشی از بین النهرین ضمیمه امپراتوری روم می شود. ناتوانی تدریجی دولت پارت.

۲۰۷-۲۲۱ میلادی : بلاش ششم. پارتیان در برابر امپراتور کاراکالا. پیروزی پارتیان بر امپراتور ماکرینوس. روم خوار شده وادار می شود خراج سنگینی به ایران بپردازد. شورش های داخلی بر ضد اشکانیان.

حدود ۲۱۲ میلادی : اردوان چهارم برادر بلاش برضد او قیام می کند.

حدود ۲۲۰ تا ۲۲۶/۲۲۸ میلادی : اردشیر بابکان, نوه ساسان, آغاز به تصرف پارس می کند. نبرد بر سر قدرت در ایران. شکست اردوان چهارم, و احتمالاً در سال ۲۲۸ شکست بلاش ششم از اردشیر بابکان. سقوط دودمان اشکانی و پایان امپراتوری پارت. آغاز فروانروایی ساسانیان.

تحقیق درباره آرمادیلو

آرمادیلو یک پستاندار است. در کتاب درسی شما فقط به نام جاندار و همچنین تحقیقاتی که داروین طی بررسی های خود روی شباهت و تفاوت میان فسیل آن با نمونه های زند انجام داد اشاره شده. و در نهایت و با کمک شواهد دیگر ( از جمله بررسی خانداران جزایر گالاپاگوس که اکنون نیز یکی از مکان های توریستی و زیبای دنیا است) به این فرضیه رسید که احتمالا محیط زیست جانداران در تغییر خصوصیات آن ها نقش داشته است.

تحقیق درباره اتمسفر

دید کلی

مایع یا گاز بر هر جسمی که در آن غوطه‌ور است فشار وارد می‌کند. این فشار را هیدروستاتیکی می‌گویند. پرده‌های گوش به تغییرات فشار هیدروستاتیک حساس‌اند. به همین دلیل وقتی در آب شیرجه می‌رویم و یا وقتی در آسانسور ناگهان بالا می‌رویم این تغییرات را احساس می‌کنیم. همه ما در ته یک دریای هوا زندگی می‌کنیم و از این هوا فشاری بر همه چیز وارد می‌شود. روش کلاسیک اندازه گیری این فشار که هنوز هم بطور وسیعی رایج است فشار سنج جیوه‌ای است.

اتمسفر چیست؟

در لایه‌های جو زمین فشار ناشی از هوای محیط به چگالی هوا و ارتفاع از سطح زمین ، دمای هوا و سرعت وزش باد وابسته است. این فشار بیشترین مقدارش را در سطح دریا دارد و در ارتفاعات بالا به شدت با تابع نمایی کاهش می‌یابد. برای همین است که در بالای کوه تخم مرغ زودتر پخته می‌شود و یا اینکه آب سریعتر می‌جوشد، زیرا فشار هوا پایین بوده و دما نیز ارتباط مستقیم با فشار هوا دارد. با این حال بر حسب رنج فشار جو زمین رابه لایه‌هایی طبقه بندی نموده‌اند. بد نیست بدانید که این فشار به تغییرات شدت تابش نور خورشید نیز بستگی دارد و در اثر توان تابش بالا ، افزایش می‌یابد.

طرز ساخت فشار سنج جیوه‌ای

یک لوله شیشه‌ای به طول حدود یک متر انتخاب و آنرا از جیوه پرکنید. انتهای باز لوله را با انگشت بگیرید و در همین حال آن را داخل یک ظرف پر از آب جیوه قرار دهید . وقتی انگشت خود را بردارید جیوه درلوله پایین می‌آید و یک ناحیه خلأ در فضای بالای جیوه تشکیل می‌دهد. جیوه در لوله ، در بالای ظرف جیوه ، معیاری از فشار هوا است.

توجه کنید که کار با فشار سنج جیوه‌ای اقدامات احتیاطی ویژه‌ای را لازم دارد. چون جیوه سمی است برای انجام آزمایش بایستی موارد احتیاطی کار با آن را رعایت نمایید.

اولین فشار سنج محتوی آب بود و ارتفاع ستون آن به بیش از 10.37m می‌رسید. استفاده از جیوه این امکان را فراهم کرد که طول لوله کوتاهتر باشد، زیرا چگالی جیوه بیش از 13 برابر چگالی آب است.

اندازه گیری فشار جو

وقتی فشار هوا برابر یک اتمسفر استاندارد یا 101.3pa است ، ارتفاع ستون جیوه چقدر است؟ تعادل هیدروستاتیکی وقتی برقرار می‌شود که فشار ناشی از وزن ستون جیوه در ته لوله ، با فشار جوی که جیوه را در ته لوله نگه می‌دارد و مانع ریختن آن در ظرف می‌شود، برابر باشد.

بنابراین می‌خواهیم بدانیم ، طول ستون جیوه چقدر باشد تا فشاری برابر 101.3paرا درته لوله تولید کند؟ حجم جیوه برابر است با طول ستون جیوه (h) ضرب در مساحت سطح آن (A) یعنی v = hA در نتیجه ، فشار اتمسفر بر حسب ارتفاع ستونی از جیوه که این فشار می‌تواند آن را در فشار سنج نگه دارد، اندازه گیری می‌شود.

P = ρgh

می‌توان بر حسب حجم سیال جابجا شده سیال به کمک نیروی ارشمیدس نیز فشار جو را اندازه گیری کرد. البته قوانین شارل گیلوساک ، بویل و مایروت و معادله حالت گازها سنجش فشار هوا را به مراتب آسان نموده‌اند.

تغييرات اتمسفر

1.تغييرات با ارتفاع : گازهاي سبكتر (بويژه هيدروژن‌ـ هليوم) اصولاً بايد در اتمسفر فوقاني بسيار فراوان باشند. تغييرات اساسي وابسته به ميزان دو گاز عمده غير دائمي يعني بخارآب و ازن مي‌باشد.

بخار آب : هوا‌ در بعضي نواحي تقريباً فاقد بخار آب و دربرخي نقاط تا 4 درصد از نظر حجم خود داراي رطوبت است. 90 درصد از بخار آب در پايين‌ترين قسمت اتمسفر حدود 6 كيلومتري از سطح زمين قرار گرفته است.

ازن : عمدتاً در 15 تا 35 كيلومتري از ضخامت اتمسفر، متمركز مي‌شود. اشعه ماوراء بنفش كه لايه‌هاي فوقاني اتمسفر را منور مي‌كند سبب تجزيه مولكول‌هاي اكسيژن در لايه‌هاي بين 80 تا 100 كيلومتر مي‌گردد.

2.تغييرات در ارتباط با فصل و عرض جغرافيايي : مقدار ازن در روي استوا كم و در عرض‌هاي فوق 50 درجه شمالي بويژه در بهار بيشتر مي‌شود.

ازن ذخيره شده در طول «شب قطبي» سبب به وجود آمدن يك لايه غني از آن در اوايل بهار مي‌گردد.

مقدار آب دقيقاً وابسته به حرارت است از اين رو در عرض‌هاي پايين و تابستان‌ها بيشتر است ولي در بيابانهاي مناطق حاره استثنا مي‌باشد.

3.تغييرات با زمان : كميت‌هايي از دي‌اكسيدكربن و ازن در اتمسفر ممكن است مربوط به تغييرات در طي دوره‌ايي طولاني باشد. دي اكسيدكربن به طور عمده بوسيله كنش ارگانيزم‌هاي زنده در زمين و دريا وارد اتمسفر مي‌شود. از منابع كوچك ديگر فساد عناصر اورگانيك در خاك و اشتعال سوخت‌هاي فسيل مي‌باشند افزايش ميزان دي‌اكسيدكربن سبب مي‌شود كه اتمسفر به مقدار زياد، انرژي حاصل از خورشيد را بگيرد.

اگر تغييراتي در اشعه ماوراء بنفش خورشيد رخ دهد در ارتباط با آن تغييراتي نيز ممكن است در ميزان ازن حاصل آيد زيرا ازن هم تابش خورشيد و هم تشعشع زميني را جذب مي‌كند.

گرم شدن اتمسفر

بطور كلي اتمسفر كره زمين تمام گرماي طبيعي خود را به طور مستقيم و يا غيرمستقيم از خورشيد دريافت مي‌كند. اين امر به طرق زير صورت مي‌پذيرد:

1.انرژي تابشي : انرژي تابشي دريافت شده از خورشيد، گستره‌اي از طول موج‌ها است كه بنام طيف خورشيدي معروف است. در اين طيف وسيع بلندترين امواج (امواج راديويي) حدود 10n برابر امواج كوتاه (اشعه گاما) مي‌باشد ولي حداكثر انرژي و مقدار زيادي از كل انرژي تابش در محدوده كم عرض قسمت مرئي واقع است.

امواج مرئي خورشيدي از درون گازهاي اتمسفر عبور مي‌كنند ولي اشعه ماوراي بنفش با طول موج كوتاه، در اتمسفر فوقاني جذب مي‌گردد. مقداري از اشعه مادون‌قرمز توسط دي‌‌اكسيدكربن و بخار آب اتمسفر تحتاني جذب مي‌شود. اما بيشتر انرژي خورشيدي بدون اينكه توسط هوا جذب شود. به زمين مي‌رسد.

گرما قسمت اعظمي از اتمسفر در وهله اول بوسيله سطح زيرين آن، پس از گرم شدن توسط تابش خورشيدي تأمين مي‌شود. سه طريقه انتقال گرما (تابش‌ـ رسانش‌ـ همرفت) به همراه گرماي نهان تبخير در هم آميخته اتمسفر را گرم مي‌كنند.

2. تشعشع زمين : سطح زمين با جذب نورخورشيدي، به نوبه خود گرم مي‌شود. مواد گرم ساطع كننده انرژي هسته و طول موج اين تابش به درجه حرارت جسمي كه انرژي تابشي از دست مي‌‌دهد بستگي دارد. زمين نورمرئي را به اشعه مادون‌قرمز با طول موج بلندتر تبديل مي‌كند بخار ‌آب و تا حدي كمتر دي‌اكسيدكربن، اشعه مادون قرمز را جذب مي‌كنند. قطرات مايع آب موجود در ابرها نيز يك جاذب خيلي قوي اشعه مادون قرمز هستند و در نتيجه شب‌هاي ابري هميشه گرمتر از شب‌هاي صاف است.

3.انتقال آشفته : دومين طريقه مهم گرم شدن اتمسفر، انتقال انرژي بوسيله هدايت مستقيم، گرما از سطح زمين به اتمسفر با تماس مستقيم با آن است هوا يك هادي خيلي ضعيف انرژي گرمايي است چرا كه فقط پايين‌ترين قسمت اتمسفر بوسيله آن گرم مي‌شود. اما به محض گرم شدن، هوا گسترش يافته، صعود مي‌كند و از طريق همرفت گرمايي هدايت شده را به سطوح بالا انتقال مي‌دهد تركيب اعمال هدايت و همرفت در گرم كردن هوا را معمولاً تبادل گرمايي آشفته مي‌نامند.

4. گرماي نهان : هنگامي كه آب بخار شده از حالت مايع خارج مي‌گردد. 540 تا 600 كالري توسط هر گرم آب تبديل شده به بخار جذب مي‌شود. هيچ مقداري از اين گرما در تغيير دما دخالت ندارد. بلكه صرفاً براي تأمين انرژي لازم مولكول‌هاي آب جهت خارج شدن از حالت مايع به گاز مي باشد (تنها يك كالري لازم است كه دماي يك گرم آب را يك درجه سانتي‌گراد بالا ببرد)

540 تا 600 كالري كه براي تبديل يك گرم آب به گاز لازم است بسيار زياد مي‌باشد. سرانجام بخار آب در فرآيند تراكم قطرات آب، ابرها را بوجود آورده و در نتيجه گرماي نهان خود را به صورت گرماي محسوس آزاد مي‌كند.

5.پديده گلخانه : اتمسفر كره زمين همانند شيشه گلخانه، با جلوگيري از اتلاف انرژي برگشتي از سطح زمين، بخش اعظم انرژي تابش از خورشيد را محبوس مي‌كند زيرا جو زمين تقريباً شرايط شفافي را نسبت به تابش خورشيدي با امواج كوتاه دارد ولي در مقابل امواج طولاني تشعشع زمين تقريباً شرايط كدري را دارا مي باشد در اين بين بخار‌آب‌ـ ابرها و دي‌اكسيدكربن نقش بسيار عمده‌ايي در مقياس وسيعي در درون اتمسفر جهت بازداشتن از خروج تشعشع زمين به عهده دارند اين امر سرانجام شرايط پديده‌ گلخانه‌اي را براي جو زمين بوجود آورده و سبب افزايش درجه حرارت آن مي‌گردد.

تحقیق درباره آتشفشان

آتشفشان روزنه‌ای در سطح زمین است که سنگ‌های گداخته، خاکستر و گازهای درون زمین از آن به بیرون فوران می‌کنند.

فعالیت آتشفشانی با برون‌افکنی صخره‌ها، با گذشت زمان باعث پیدایش کوه‌های آتشفشانی بر سطح زمین می‌شود.

آتشفشان‌ها معمولاً در نقاطی یافت می‌شوند که ورقه‌های زمین‌ساخت، همگرایی یا واگرایی دارند.

آتشفشان یک ساختمان زمین شناسی است که به وسیله آن مواد آتشفشانی (به صورت مذاب ، گاز ، قطعات جامد یاهر ۳)از درون زمین به سطح آن راه می یابند. انباشتگی این مواد در محل خروج، برجستگی هایی به نام کوه آتشفشان ایجاد می نماید.

آتشفشان یکی از پدیده های طبیعی و دائمی زمین شناسی است که در طول تاریخ زمین شناسی نسبتا بدون تغییر باقی مانده و در ایجاد، تحول و تکامل پوسته و گوشته زمین نقش اساسی داشته و دارد.

تولید مواد آتش فشانی و پدیده های مؤثر در ایجاد آتشفشان از دوره پرکامبرین تا عهد حاضر تغییر چندانی نداشته است و آنچه در این راستا تغییر کرده است، نوع دانسته ها، چگونگی اندیشیدن و نحوه بهره گیری از آنهاست.آتشفشانها پدیده های جهانی هستند و در سایر کرات منظومه شمسی به ویژه سیارات مشابه زمین یک پدیده عادی محسوب می شود و آتشفشان بی شک در کیهان نیز رخ می دهد.

همچنین پوشش سطحی ماه اغلب با سنگ های آتشفشانی پوشیده شده است و بارزترین ارتفاعات مریخ توسط آتش فشانها ساخته شده است.

فوران های فومرولی در برخی کرات مانند قمر آیو در سیاره مشتری یک پدیده عادی می باشد. زبانه های آتش و لکه های خورشیدی را جدا از ماهیتشان، می توان نوعی فوران آتش فشانی در خورشید تلقی نمود.

علم آتشفشان شناسی به مباحث نحوه تشکیل و تحول ماگما، چگونگی جابجایی و حرکت انواع مواد، گدازه ها و ماگماها و نیز تحولات آنها در اتاقک های ماگمایی، چگونگی فعالیت آتش فشان ها و گسترش مواد آتشفشانی در سطح زمین، چگونگی تحول مواد آتشفشانی و ... اشاره می کند. علم آتشفشان شناسی از برخی علوم زمین چون پترولوژی ، تکتونیک جهانی، ژئوشیمی، چینه شناسی ، رسوب شناسی ، ژئوفیزیک ، کیهان شناسی و برخی دیگر از علوم تجربی مانند شیمی، فیزیک ، آمار و ریاضی کمک می گیرند.

فوران آتشفشان

فورانهای آتشفشانی معمولا براساسی شکل دهانه ای که از آن فوران صورت می گیرد، محل قرار گیری دهانه در کوه آتشفشان، شکل و نوع مخروط آتشفشانی و بالاخره خصوصیات عمومی فوران (آرام یا شدید – انفجاری یا غیر انفجاری) طبقه بندی می شوند.

گدازه های اسیدی به علت درصد Sio2 بالا و درجه حرارت نسبتا پایین دارای گرانروی (ویسکوزیته) بالا و سیالیت پائین بوده و در نتیجه به صورت انفجاری همراه با مواد پرتابی می باشد. اما در گدازه های بازیک به علت درصد Sio2پائین و درجه حرارت نسبتا بالا، گرانروی پائین بوده و سیالیت افزایش می یابد و در نتیجه مواد پرتابی با مقدار کم و فوران آرام انجام می شود.

انواع فوران

۱-نوع هاوایی:

این نوع آتشفشان به شکل گنبدی می باشد و بیشتر مخروط آن از گدازه رقیق با ضخامت زیاد و گسترش کم است. ارتفاع این نوع آتشفشان نسبتا کم است. از دهانه آن اغلب گدازه های بازیک با سیالیت بالا و مواد پرتابی کم، بیرون می ریزد.

به علت وجود میزان کم گاز در گدازه این نوع آتشفشان، فوران جریانی در آن دیده می شود.ماگمایی که به سطح می رسد، معمولا به صورت فواره یا چشمه های گدازه ای خارج می شود. این نوع آتشفشان در جزایر هاوایی به تعداد زیاد یافت می شود. در جزیره ایسلند نیز از این نوع آتشفشان یافت می شود.

۲- نوع استرومبولی:

در آتشفشان های نوع استرومبولی ماگمای نسبتا رقیق با ترکیب بازیک و مواد پرتابی کم تا زیاد می باشد که مواد پرتابی به صورت ریتمی از اسکوری های ملتهب‏، لاپیلی و بمب می باشد. عمده فعالیت این نوع آتشفشان در ساحل غربی ایتالیا دیده شده است. فعالیت های آرام استرومبولی از دهانه های باز صورت می گیرد و گدازه های نسبتا سیال در افق های بالایی مجرای آتشفشان وجود دارند.

به علت گرانروی بالای ماگما، خروج گاز زیادتر از انواع ماگماهای سیال نوع هاوایی صورت می گیرد.

فوران های طولانی مدت استرومبولی می تواند مخروطهای مختلط را تشکیل دهد، در حالی که فوران های کوتاه مدت معمولا مخروط های اسکوری دار را تشکیل می دهند. خاکستر در این نوع آتشفشان کم بوده و به هنگام انفجار تولید ابرهای سبک وزنی را می کند.شیب مخروط این نوع آتشفشان از شیب آتشفشان نوع هاوایی خیلی بیشتر است.

۳- نوع وولکانو:

در نوع وولکانو، گدازه های خمیری شکل، دهانه آتشفشان را مسدود می کند و مانع خروج گازها و بخارات می شود. پس از آن که فشار گازها و بخارات بر اثر تراکم زیاد شد، انفجارات شدید تولید می کند. بر اثر انفجار، ذرات مواد مذاب با فشار به خارج رانده شده و بر اطراف پرتاب می شوند و تولید ابرهای ضخیم و وسیعی از خاکستر را می کنند. این ذرات خاکستر، پس از سرد شدن در اطراف دهانه آتشفشان ریخته شده و تولید مخروطی از خاکستر می کند. این نوع مخروط آتشفشانی اغلب دارای دو شیب است که یکی به طرف دهانه و دیگری به طرف خارج است گدازه مذاب در آن ها به صورت روانه، خیلی کم و نسبتا محدود است.

یک کوه آتشفشان ممکن است مدتی به شکل یک نوع و مدتی دیگر به شکل نوعی دیگر آتشفشانی می کند. چنان که آتشفشانی کوه وزوو و اتنا. گاهی از نوع استرومبولی و زمانی از نوع وولکانو می باشد.

۴- نوع پله:

در آتشفشان نوع پله که در جزیره مارتینیک قرار دارد، مجرای آتشفشانی به وسیله گدازه بسیار لزج و خمیری شکلی مسدود می شود و در نتیجه گازها و بخارات برای خود سوراخ و راهی در دامنه و پهلوی کوه پیدا می کنند. ابرهای سوزان در این نوع آتشفشان تقریبا شبیه نوع وولکانو می باشند ولی شدت خروج آنها از دهانه زیادتر است. به علاوه، حرکت آنها موازی با سطح زمین و گاهی مایل با آن است، در حالی که در نوع وولکانو این حرکت به صورت قائم می باشد.

در آتشفشان نوع پله، اغلب مواد مذابی که خیلی غلیظ و خمیری شکل هستند با فشار زیاد از دهانه خارج می شوند و به شکل سوزنی در دهانه کوه منجمد می شوند که به این مواد منجمد شده در دهانه کوه، سوزن پله می گویند.

۵- نوع کومولوولکان یا کوپول:

مخروط این نوع آتشفشان به شکل گنبد است که به یک طرف بیشتر متمایل است. این نوع آتشفشان در شرایطی تقریبا مشابه نوع پله ایجاد می شود. قطعات بزرگی از سنگ، که از دهانه این نوع آتشفشان خارج می شود، ممکن است دارای سطوح صیقلی یا مخطط باشند.

آئین نامه اجرایی قانون  مقررات صادرات و واردات کشور

¢ ماده شماره 1

كميته دائمي مقررات صادرات و واردات متشكل از نمايندگان وزارت بازرگاني ، وزارت صنايع ، وزارت امور اقتصادي و دارايي ، (گمرك جمهوري اسلامي ايران) بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران و اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران تهيه پيش نويس لوايح قانوني ، مصوبات هيات دولت ، شوراي اقتصاد و كميسيون اقتصاد هيات دولت را در مورد زير بعهده خواهد داشت : 1- لايحه مقررات صادرات و واردات ، لوايح موردي براي انجام اصلاحات و تغييرات لازم در قانون مقررات صادرات و واردات . 2- لايحه براي لغو انحصاراتي كه مانع رشد توليد يا تجارت است . 3- آئين نامه اجرائي قانون مقررات صادرات و واردات ، اصلاحات و تغييرات موردي روي آئين نامه اجرائي قانون مذكور . 4- اصلاحات و تغييرات مندرجات جدول تعرفه گمركي ضميمه مقررات صادرات و واردات . 5- طرح تصويب نامه هاي هيات وزيران ، شوراي اقتصاد و كميسيون اقتصاد هيات وزيران در رابطه با مقررات صادرات و واردات . 6- كميته مذكور همچنين بررسي و اظهار نظر و اقدام روي پيشنهادهاي مربوط به مقررات صادرات و واردات را نيز بعهده خواهد داشت .

¢ ماده شماره 2

وزارتخانه‌ها و سازمانهايي كه ورود كالاهايي موكول به موافقت آنهاست بايد نظر كلي خود را در رابطه با ورود كالاهاي مذكور تا 15 آذر ماه هر سال براي اجرا در سال بعد به وزارت بازرگاني اعلام نمايند دستگاههاي ياد شده مي توانند نظرات تكميلي خود را تا 15 بهمن ماه هرسال به وزارتخانه مذكور منعكس نمايند و در موارد استثنايي كه به دلايلي اعلام موافقت كلي مقدور نباشد دلايل و ضوابط صدور مجوز را به وزارت بازرگاني اعلام كنند.

¢ ماده شماره 3

وزارتخانه‌ها و سازمانهايي كه ورود يا صدور كالاهايي منوط به رعايت ضوابط استانداردها يا اخذ گواهي آنها ، قبل يا بعد از اظهار كالا در گمرك مي باشد ، موظفند شرايط و مشخصات مورد نظر خود ، همچنين نام موسسات و سازمانهاي كنترل كننده و مجري ضوابط مذكور را با درج آگهي در جرايد و انتشار مقررات ناظر ، به اطلاع واردكنندگان ، صادركنندگان و سازمانهاي اجرائي ذيربط برسانند .

¢ ماده شماره 4

وزارتخانه‌ها و سازمانهاي مسئول صدور گواهي بهداشت انساني ، دامي و نباتي همچنين گواهي انطباق با استاندارد و نظاير آنها كه براي ورود كالا اخذ آنها ضرورت دارد ولي به عنوان مجوزهاي ورود تلقي نمي گردد موظف هستند بدون در نظر گرفتن موافقت يا مخالفت خود با ورود يا صدور كالاي مورد تقاضا نسبت به صدور گواهي اقدام نمايند .

¢ ماده شماره 5

با توجه به مفاد مواد (1) و (8) قانون مقررات صادرات و واردات كه از اين پس به اختصار ً قانون ً ناميده مي شود ورود كليه كالاهاي قابل ورود اعم از اينكه وارد كننده از بخش دولتي يا غير دولتي باشد به استثناي موارد زير موكول به ثبت سفارش و اخذ مجوز ورود از وزارت بازرگاني با رعايت ساير شرايط مقرر خواهد بود . موارد استثنا 1- كالاهاي مورد نياز خانوارهاي مرزنشين ، شركتهاي تعاوني آنها ، ملوانان ، كاركنان شناورها طبق فهرستي كه در همين آئين نامه مي آيد و در حد مقرر در آن گمرك موظف است آمار واردات كالاهاي موضوع اين بند را طبق فرم وزارت بازرگاني تنظيم نموده و در پايان هر ماه به وزارت مذكور ارسال نمايد. 2- كالاهاي خاص نظامي با تاييد وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و كالاهاي خاص سازمان انرژي اتمي با تاييد رئيس سازمان انرژي اتمي . 3- كالاهاي همراه مسافران ورودي در حدي كه در اين آئين نامه مشخص ميگردد و طبق فهرستي كه وزارت بازرگاني اعلام مي نمايد . 4- كالاهاي وارداتي از طريق پست در حدي كه در اين آئين نامه مشخص ميشود . 5- نمونه هاي تجارتي و توليدي در حدي كه در اين آئين نامه تعيين خواهد شد .

¢ ماده شماره 6

در مواردي كه براي كالاهاي وارداتي ، استاندارد اجباري تعيين و از طريق وزارت بازرگاني اعلام مي شود و همچنين در مورد ساير استانداردها و ضوابط موضوع ماده 3 اين آئين نامه ، واردكنندگان موظف هستند استانداردها و ضوابط مورد نظر را در قراردادهاي خريد و اوراق ثبت سفارش كالا جهت الزام فروشنده به ارسال كالا طبق استانداردها و ضوابط تعيين شده قيد نمود ه، همچنين در اوراق مذكور ارائه برگ بازرسي كالا مبني بر تاييد رعايت استانداردها و ضوابط مذكور را شرط پرداخت وجه قرار دهند . وزارت بازرگاني و بانك حسب مورد موظفند از ثبت آماري و صدور مجوز ورود و ثبت سفارش كالاهاي وارداتي مشمول استانداردها و ضوابط مذكور كه نكات بالا در پيش فاكتور و ساير اوراق ثبت سفارش آنها رعايت نشده باشد خودداري نمايند .

¢ ماده شماره 7

مقررات و دستورالعملهاي سيستم بانكي كشور براي ورود و صدور كالا همچنين مقررات و دستورالعملهاي شورايعالي هماهنگي ترابري كشور ، شورايعالي بيمه ، شرايط صدور گواهي هاي موضوع ماده 6 فوق كه در چارچوب وظايف و اختيارات وزارتخانه‌ها و سازمانهاي متولي امر ، صادر و عيناً ظرف سه روز از طريق وزارت بازرگاني اعلام مي شود جزو ضوابط ورود و صدور كالا مي باشد ، كه رعايت آنها در مورد كليه كالاهاي قابل ورود يا قابل صدور الزامي است .

¢ ماده شماره 8

الف – كالاي ممنوعه قانوني عبارت است از كالايي كه ورود يا صدور آن به موجب قوانين ممنوع شده است . ب – كالاي ممنوعه توسط دولت شامل كليه كالاهايي است كه در جداول ضميمه مقررات صادرات و واردات يا ديگر مصوبات دولت غير مجاز اعلام شده است .

¢ ماده شماره 9

هر گونه معامله تجاري با رژيم اشغالگر قدس ممنوع است

¢ ماده شماره 10

در اجراي ماده 3 قانون ، ملاك تجاري بودن ، نحوه صدور ، تمديد و ابطال كارت بازرگاني و موارد معافيت از داشتن آن ، بشرح زير اعلام مي گردد : 1- ملاك تجاري بودن كالا : كالاهايي كه به تشخيص گمرك براي فروش ، وارد يا صادر مي گردد ، اعم از اينكه به همان شكل يا پس از انجام عمليات ( توليدي ، تفكيك و بسته بندي ) بفروش برسند تجاري تلقي خواهند شد . تبصره – موارد زير تجاري تلقي نمي گردد : الف - نمونه هاي تجاري و توليدي و نمونه براي بررسي و آزمايش در حدي كه مي تواند نمونه تلقي شود به تشخيص گمرك ايران. ب - ماشين آلات ، تجهيزات و اجزاء و قطعات مربوط مورد نياز واحدهاي توليدي فاقد كارت بازرگاني كه در مواقع لزوم در حد نياز خود با تشخيص وزارت بازرگاني راساً وارد مي نمايند . پ - عمليات ورود و صدور كالا توسط دستگاههاي داراي رديف بودجه منطبق با وظايف و در جهت نيل به اهداف آن دستگاه با اطلاع وزارت بازرگاني كه براي تامين نياز و نيل به اهداف آن دستگاه انجام ميشود در موارد خاص كه وزارت بازرگاني تشخيص مي دهد ، ورود كالا براي عمليات تجاري است ضمن توقف جريان ، مراتب را به هيات دولت گزارش مي نمايد.7 ت - صدور كالا توسط صادركنندگان مبتدي براي يك دوره حداكثر 6 ماهه در آغاز كار با مجوز وزارت بازرگاني . ث – وسايل و ملزومات مورد نياز واحدهاي تحقيقاتي ، علمي ، پزشكي،آموزشي ،آزمايشگاهي ، كاتالوگ ، بروشور، كتابچه حاوي مشخصات فني و تجاري كالا ، نقشه هاي فني و نمونه هاي فاقد بهاي ذاتي ، كالاهاي مورد نياز پيمانكاران و مشاوران با تشخيص وزارت بازرگاني. 2- نحوه صدور كارت بازرگاني : كارت بازرگاني توسط شعب اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران در تهران يا شهرستانها بنام متقاضياني كه واجد شرايط زير باشند براي مدت 5 سال صادر مي گردد كه در صورت تاييد توسط وزارت بازرگاني معتبر خواهد بود. تبصره – كليه شركتهاي تعاوني كارت بازرگاني خود را صرفاً از اتاقهاي تعاون جمهوري اسلامي ايران دريافت مي نمايند . 2-1 – اشخاص حقيقي ايراني : 2-1-1 – داشتن حداقل سن 21 سال تمام 2-1-2- داشتن برگ پايان خدمت نظام وظيفه يا برگ معافيت براي آقايان 2-1-3- داشتن سه سال سابقه فعاليت تجاري يا توليدي با تاييد دو نفر از دارندگان كارت بازرگاني يا ارائه مدارك دانشگاهي يا داشتن مجوز توليد از يكي از وزارتخانه هاي توليدي 2-1-4- داشتن محل كسب متناسب با رشته فعاليت ، اعم از ملكي يا استيجاري 2-1-5- داشتن دفاتر قانوني و ارائه اظهار نامه ثبتي 2-1-6- داشتن حساب جاري در يكي از بانكهاي داخلي 2-1-7- عدم اشتغال تمام وقت و رابطه استخدامي با وزارتخانه‌ها و سازمانهاي دولتي و قواي سه گانه8 2-1-8- عدم ورشكستگي به تقصير و تقلب 2-1-9- نداشتن محكوميت مؤثر كيفري 2-2- اشخاص حقيقي غير ايراني : 2-1-1 - داشتن كليه شرايط مقرر براي اشخاص ايراني به استثناي برگ پايان خدمت وظيفه يا برگ معافيت 2-2-2- داشتن پروانه كار و اقامت معتبر 2-2-3- عمل متقابل كشور متبوع آنها در مورد ايرانيان مقيم آن كشور در موارد خاص كه صدور كارت بازرگاني بدون توجه به عمل متقابل كشور متبوع متقاضي به تشخيص وزارت بازرگاني ضرورت داشته باشد ، وزارت مذكور مي تواند مجازبودن صدور كارت بازرگاني براي اين قبيل از متقاضيان را بدون رعايت شرط عمل متقابل به اتاق بازرگاني اعلام نمايد . 2-3 - اشخاص حقوقي (اعم از اينكه تشكيل و ثبت آنها در ايران بوده يا تشكيل آنها در خارج از كشور بوده و سپس در ايران به ثبت رسيده باشند ) : 2-3-1- مدير عامل و رئيسان هيات مديره شركت بايد داراي شرايط مقرر در بندهاي 2-1-1 ، 2-1- 2، 2-1-7 ، 2-1- 8،2-1-9 ، 2-2-2- ، 2-2-3 باشند مديريت شركتهاي تعاوني و شركتهاي دولتي و شركتهاي موضوع قانون حفاظت صنايع مشمول محدوديت بند 2-1-7 نخواهند بود . 2-3-2- مديران شركتهاي تعاوني وشركتهاي دولتي و شركتهاي موضوع قانون حفاظت صنايع مشمول محدوديت بند (2-1-7) نخواهند بود 2-3-3- مديران شركتهاي دولتي ، شركتهاي متعلق به نهادهاي انقلابي و شركتهاي موضوع قانون حفاظت صنايع ، كه صدور حكم مديريت آنان توسط سازمانهاي دولتي يا نهادهاي ذي ربط صادر شده باشد ، از ارائه گواهي موضوع بند ( 2-1-9 ) معاف خواهند بود. 2-3-4 شركتها بايد واجد شرايط مقرر در بندهاي (2-1-4 ،2-1-5 ، 2-1-6 ، 2-1-8) باشند. 3- چگونگي تمديد كارت بازرگاني : دارنده كارت بازرگاني يا نماينده او با در دست داشتن : 3-1- گواهي از حوزه مالياتي ذي ربط مبني بر موافقت يا ترتيب پرداخت بدهي مالياتي قطعي شده آخرين سال مالياتي پذيرفته شده . 3-2 - آگهي تغييرات در مديريت و ساير تغييرات مربوط در صورتي كه دارنده كارت شخص حقوقي باشد. جهت انجام تشريفات تمديد به اتاق بازرگاني و صنايع و معادن يا اتاق تعاون حسب مورد و سپس براي تاييد به وزارت بازرگاني مراجعه نمايد تاريخ تمديد مبدأ اعتبار مجدد كارت خواهد بود . 4- موارد معافيت از داشتن كارت بازرگاني : 4-1 – شركت تعاوني مرزنشينان براي ورود كالاهاي مورد نياز خانوارهاي مرزنشين طبق فهرست مربوط و به تعداد ، مقدار و ارزش تعيين شده و صدور كالا در ازاي كالاهاي وارداتي . 4-2- ملوانان ايراني شاغل در شناورهايي كه بين سواحل ايران و ساير كشورها در تردد هستند براي ورود كالاهاي مورد نياز خانواده خود به تعداد ، مقدار و ارزش تعيين شده . 4-3 – پيله‌وران ، براي ورود كالاهاي قابل ورود مورد نياز استان خود و استانهاي همجوار در صورت اخذ كارت پيله‌وري و مجوز ورود از اداره بازرگاني شهر يا استان مربوط . 4-4- كارگران ايراني شاغل در خارج از كشور در صورت داشتن كارنامه شغلي از وزارت كار و امور اجتماعي طبق فهرست مربوط و به تعداد ، مقدار يا ارزش تعيين شده . 4-5- كالاهايي كه ورود و صدور آنها به تشخيص گمرك براي فروش نمي باشد . 5- اختلاف متقاضيان با اتاق بازرگاني و صنايع و معادن يا اتاق تعاون : در صورتي كه بين متقاضيان كارت بازرگاني و اتاق بازرگاني و صنايع و معادن يا اتاق تعاون اختلاف پيدا شود هر يك از طرفين مي توانند موضوع اختلاف را با ذكر دلايل خود جهت اتخاذ تصميم نهائيي به وزارت بازرگاني منعكس نمايند. 6- در صورتيكه بعد از صدور كارت براي وزارت بازرگاني مشخص شود كه دارنده كارت فاقد يك يا چند شرط از شرايط دريافت كارت مي باشد يا بعد از صدور فاقد شرط يا شرايط مذكور گرديده است ، وزارت مذكور مي تواند راساً نسبت به ابطال كارت اقدام نموده و موضوع را به اطلاع اتاق بازرگاني و صنايع و معادن يا اتاق تعاون حسب مورد برساند . لكن در صورتي كه اين امر براي اتاق بازرگاني و صنايع و معادن يا اتاق تعاون مشخص گردد بايد موضوع را جهت ابطال به وزارت بازرگاني منعكس نمايد .

¢ ماده شماره 11

كالاهايي كه سود بازرگاني آنها به موجب جدول پيوست اين آيين نامه يا تصويبنامه هاي خاصي از طرف دولت در جهت افزايش تغيير مي يابد و كالاهايي كه ممنوع اعلام ميشود و همچنين كالاهايي كه شرط ورود آنها در جهت محدوديت تغيير مي كند،‌ در صورت انطباق با يكي از شرايط ذيل و با رعايت مقررات قبل از ممنوعيت توسط دولت يا تغيير شرط ورود و يا افزايش سود بازرگاني قابل ترخيص خواهد بود: 1. قبل از ممنوع شدن توسط دولت يا تغيير شرط ورود و يا افزايش سود بازرگاني در گمرك موجود بوده و در دفاتر گمرك به ثبت رسيده باشد. 2. براي كالا قبل از ممنوعيت توسط دولت يا تغيير شرط ورود و يا افزايش سود بازرگاني، اعتبار اسنادي گشايش شده و بارنامه حمل قبل از انقضاي مهلت اوليه اعتبار صادر گردد. اعتباراتي كه پس از تغيير شرط ورود و يا افزايش سود بازرگاني تمديد ميشود، مشمل اين بند نخواهد گرديد. 3. براي كالا قبل از ممنوعيت توسط دولت يا تغيير شرط ورود و يا افزايش سود بازرگاني از طريق بروات اسنادي پس از تأييد ثبت سفارش توسط بانك مجاز ثبت سفارش گرديده و بارنامه حمل قبل از انقضاي مدت اعتبار ثبت سفارش صادر شده باشد و ظرف مهلتهاي ذيل بند (4) اين ماده به كشور وارد گردد. 4. در مورد كالاهاي بدون انتقال ارز (بدون تعهد به سيستم بانكي براي پرداخت وجه) كه مجوزهاي لازم براي ورود آنها براساس مقررات قبل از ممنوعيت توسط دولت يا تغيير شرط ورود كسب شده باشد در صورتيكه اولين بارنامه حمل قبل از ممنوعيت يا تغيير شرط ورود صادر و ظرف مهلتهاي زير به كشور وارد گردد: الف – در صورت حمل از طريق هوايي حداكثر ظرف 10 روز از تاريخ صدور اولين بارنامه حمل . ب – در صورت حمل از طريق دريا ،‌زمين يا به طور مركب از طريق دريا و زمين از تاريخ صدور اولين بارنامه حمل به شرح زير مهلت خواهد داشت:‌ 1. در مورد كالاهايي كه از كشورها وامارات عربي خليج فارس و كشورهاي همجوار خريداري و حمل مي گردد 20 روز. 2. در مورد ساير كشورها از طريق زمين 40 روز، دريايي يا دريايي و زميني 55 روز.

¢ ماده شماره 12

حمل كالاهاي صادراتي كشور با وسائل نقليه خارجي مجاز است و نياز به كسب مجوز شورايعالي هماهنگي ترابري كشور و وزارت راه و ترابري ندارد .

¢ ماده شماره 13

شورايعالي هماهنگي ترابري كشور در ارتباط با اولويت حمل كالاهاي وارداتي توسط وسائل نقليه ايراني اعم از دريايي ، هوايي ، جاده اي و راه آهن ، دستورالعملهاي مربوطه را با توجه به نكات زير تصويب و جهت اجرا به كليه ارگانهاي ذيربط ابلاغ خواهد نمود : 1- تعيين روش هاي مناسب براي كاهش تشريفات اداري و استفاده از ابزارهاي اقتصادي به منظور گرايش صاحبان كالا به استفاده بيشتر از ناوگان ايراني . 2- ايجاد تسهيلات براي وسائل نقليه ايراني .

¢ ماده شماره 14

اجراي ماده 7 قانون مقررات صادرات و واردات خواهد بود سازمان بنادر و كشتيراني ، شركت انبارهاي عمومي و ساير سازمانها و شركتهايي كه در ارتباط با اجراي اين ماده هستند ، مكلف به تبعيت از دستورهاي گمرك مي باشند .

¢ ماده شماره 15

اهالي كليه بخشهاي مرزي استانهاي كشور ، به استثناي جمعيت ساكن شهرهاي مركز شهرستانهاي مرزي با دريافت كارت مبادلات مرزي مشمول تسهيلات مبادلات مرزي خواهند بود .

¢ ماده شماره 16

دارندگان كارت مبادلات مرزي مي توانند با تحويل كارت خود به شركت تعاوني مرزنشينان محل ، در آن عضو شوند . شركت تعاوني پس از دريافت كارت ، مهر خود را در محل مخصوص روي كارت خواهد زد . شركت مذكور فهرستي از كارتهايي كه دريافت و مهر نموده را تهيه كرده و به تاييد اداره بازرگاني يا بخشداري محل مي رساند . شركت تعاوني مي تواند با ارائه فهرست مذكور به ميزان مجموع سهميه اعضاي خود در چارچوب مقررات مربوط اقدام به مبادله مرزي نمايد . خانوارهايي كه كارت آنها توسط تعاوني مهر نشده و مايل به عضويت در تعاوني نيستند يا تعاوني در محل آنان تشكيل نگرديده است ، مي توانند با ارائه كارت خود بدون حق توكيل در حد سهميه تعيين شده مبادله مرزي نمايند.

¢ ماده شماره 17

دارندگان كارت مبادلات مرزي يا شركت تعاوني آنان مجازند كليه كالاهايي را كه صادرات آنها مجاز است يا با صادرات آنها موافقت كلي شده است ، با رعايت ساير مقررات تا حداكثر يك ميليون ريال (1،000،000) ريال براي هر نفر در هر سال ، صادر كرده و در مقابل ، بدون اخذ مجوزهاي مقرر در جداول مقررات صادرات و واردات تا مبلغ ياد شده اقدام به واردات كالاهاي مجاز نمايند.

¢ ماده شماره 18

استفاده از مزاياي موضوع ماده 10 قانون توسط كاركنان و ملوانان شناورهايي كه بين سواحل جمهوري اسلامي ايران و ساير كشورها تردد مي كنند منوط به داشتن كارت شناسائي معتبر از سازمان بنادر و كشتيراني است . كاركنان و ملواناني كه كارت مذكور را داشته باشند ، از مزاياي شركتهاي تعاوني مرزنشينان يا خانواده هاي مرزنشين برخوردار مي باشند و ميتوانند به تعداد افراد تحت تكفل خود كالاهاي قابل ورود شركتها يا خانواده هاي مذكور را با رعايت شرايط مقرر و با استفاده از تسهيلات پيش بيني شده وارد و ترخيص نمايند

¢ماده شماره 19

فراد ساكن بخش هاي مرزي كشور كه سه سال مستمر در اين مناطق سكونت داشته و داراي اهليت مندرج در ماده (211) قانون مدني براي خريد و فروش كالا مي باشند مي توانند با دريافت كارت پيله‌وري بنام خود، نسبت به مبادلات مرزي در چارچوب مقررات ماده (20) اقدام نمايند.

¢ ماده شماره 20

دارندگان كارت پيله‌وري مي توانند بدون حق توكيل ، ظرف يك سال اعتبار كارت خود ، كالاهايي را كه صادرات آنها مجاز يا با صادرات آنها موافقت كلي شده است ، با رعايت مقررات مربوط به كشور يا كشورهاي مقابل محل سكونت خود صادر كرده و در مقابل كالاهاي صادرشده ، كالاهاي مجاز يا مشروط مورد نياز خود را كه فهرست آن توسط وزارت بازرگاني تهيه و اعلام مي گردد- با كسب مجوزهاي مربوط در جداول مقررات صادرات و واردات و پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني مربوط ، از كشورهاي مذكور مناطق آزاد تجاري و صنعتي يا مناطق ويژه حراست شده گمركي وارد و ترخيص نمايند.

¢ ماده شماره 21

كارگران و ايرانيان شاغل در خارج كشور كه داراي كارنامه شغلي از وابسته كار جمهوري اسلامي ايران در كشور متوقف فيه يا وزارت كار و امور اجتماعي هستند ، مجازند سالانه جمعاً تا سقف ارزشي بيست ميليون (20.000.000) ريال ماشين آلات صنعتي ، ابزار آلات و مواد اوليه به استثناي اقلام موضوع فهرست زير را با كسب مجوز وابسته كار يا وزارت كار و امور اجتماعي و بدون انتقال ارز از طريق كليه مبادي ورودي كشور با پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني يا از طريق مناطق آزاد تجاري- صنعتي يا مناطق ويژه حراست شده گمركي و با استفاده از (40%) معافيت سود بازرگاني در مورد ماشين آلات و ابزار و (20%) معافيت سود بازرگاني در مورد مواد اوليه ، بدون ارائه كارت بازرگاني و بدون اخذ مجوزهاي مقرر در جداول مقررات صادرات و واردات ، با رعايت ساير مقررات مربوط از گمرك ترخيص نمايند . براي ترخيص ، ارائه كارنامه شغلي و مجوز وابسته كار يا وزارت كار و امور اجتماعي كافي است و حضور دارنده كارنامه شغلي الزامي نمي باشد .

¢ ماده شماره 22

بازارچه مرزي محوطه اي است محصور ، واقع در نقطه صفر مرزي و در جوار گمركات مجاز به انجام تشريفات ترخيص كالا ، يا مكانهايي كه طبق تفاهم نامه‌هاي منعقد شده بين جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي همجوار تعيين مي شود . اهالي دو طرف مرز مي توانند كالاها و محصولات مورد نياز را با رعايت مقررات صادرات و واردات و ضوابط مقرر در اين ماده به شرح زير براي داد و ستد در اين بازارچه‌ها عرضه نمايند. بازارچه مرزي محوطه اي است محصور واقع در نقطه صفر مرزي و در جوار گمركات مجاز به انجام تشريفات ترخيص كالا يا مكانهايي كه طبق تفاهمنامه هاي منعقد شده بين جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي همجوار تعيين ميشود. اهالي دو طرف مرز مي توانند كالاها و محصولات مورد نياز را با رعايت مقررات صادرات و واردات و ضوابط مقرر در اين ماده به شرح زير براي داد و ستد در اين بازارچه ها عرضه نمايند: 1- استقرار گمرك در درب ورود و خروج بازارچه ضروري است و اعمال مقررات صادرات و واردات و نظارت بر رعايت آن در بازارچه برعهده گمرك مي باشد. 2- صادرات كالا در بازارچه هاي مرزي تنها با ارائه تعهدنامه كتبي صادركننده مطابق فرم تعهد ابلاغي كه به تأييد مسئول بازارچه مرزي رسيده باشد، قابل انجام بوده و نياز به ارائه تعهد ارزي نمي باشد. 3- ورود و ترخيص كالا در بازارچه هاي مرزي تنها با ارايه فاكتور فروش غرفه هاي بازارچه هاي مرزي كشور مقابل امكان پذير بوده و نياز به ارائه ساير مدارك از قبيل پيش برگ (پروفرما) و بارنامه حمل نمي باشد. ثبت آماري در محل هر بازارچه توسط نماينده وزارت بازرگاني انجام خواهد شد. 4- در مواردي كه كالاي وارده به بازارچه هاي مرزي ،‌از بازارچه مرزي طرف مقابل تأمين نشود و ارائه فاكتور فروش امكان پذير نباشد ،‌ قيمت كالاهاي وارداتي توسط گمرك تعيين ميشود. 5- وزارت بازرگاني سهم مبادلات ، تغيير در آنها و فهرست كالاهاي قابل داد و ستد در هر بازارچه را با در نظرگرفتن ميزان فعاليت،‌ امكانات و نيازمنديهاي استانهاي مرزي و تفاهم هاي بعمل آمده با كشور مقابل و مقررات صادرات و واردات كشور، تهيه و اعلام مي نمايد. 6- واردات كالاهاي مجاز با گواهي سپرده ارزي، از طريق بازارچه هاي مرزي ، طبق مقررات مربوط به ورود از محل گواهي سپرده ارزي ،‌علاوه بر حداكثر تعيين شده براي بازارچه ها ،‌مجاز مي باشد. 7- مقررات مربوط به ”واردات قبل از صادرات“ در بازارچه هاي مرزي لغو مي شود. 8- كليه اشخاص حقيقي ساكن در مناطق مرزي و اشخاص حقوقي كه درمناطق مذكور فعاليت مي نمايند،‌ مجاز به فعاليت در در بازارچه هاي مرزي هستند. 9- مبادلات در بازارچه هاي مرزي پس از استقرار مأموران وزارت بازرگاني،‌ كشور،‌ گمرك و نيروي انتظامي و با اعمال دقيق مقررات مربوط در خصوص نوع و ميزان كالاهاي وارداتي و صادراتي و دريافت حقوق دولت، مجاز خواهد بود. 10- كليه اشخاص مجاز به فعاليت در بازارچه هاي مرزي مي توانند در قبال صادرات كالا به كشور يا كشورهاي مقابل ،‌اقلام قابل مبادله در بازارچه هاي مرزي را از طريق كليه مبادي گمركي ومناطق آزاد تجاري و صنعتي كشور با پرداخت سود بازرگاني و عوارض گمركي وارد و ترخيص نمايند. اسناد صادره كه در گمركات كشور تأييد ورود مي شود براي رفع تعهدات ارزي ناشي از صادرات كالا از بازارچه ها معتبر خواهد بود گمرك ايران مكلف است تسهيلات لازم را براي رفع تعهدات ارزي ناشي از صادرات كالا از بازارچه هاي دركليه مرزهاي گمركي كشور و همچنين مناطق آزاد تجاري و صنعتي به گونه اي فراهم نمايد كه ازحمل مضاعف كالا جلوگيري شود.

¢ ماده شماره 23

ايجاد تاسيسات اداري و زيربنايي ، همچنين تاسيسات مورد نياز گمرك براي استقرار ماموران خود و ساير سرمايه‌گذاري‌ها در بخش ايراني بازارچه مرزي ، بعهده استانداري است ولي از نظر احداث بازارچه در نقطه صفر مرزي ، چگونگي حفظ انتظامات و كنترل تردد افراد بايد با مرزباني هماهنگي لازم بعمل آيد.

¢ ماده شماره 24

ورود موقت : واردات قبل از صادرات مواد اوليه و كالاهاي موردنياز در توليد،‌ تكميل ، آماده سازي و بسته بندي كالاهاي صادراتي موضوع ماده (12) قانون ،‌مستلزم رعايت موارد ذيل مي باشد: 1- شرايط صدور مجوز واردات: 1-1- اجازه ورود موقت موضوع اين ماده فقط به كارخانجات ،‌شركتها و واحدهاي توليدي (اعم از صنفي يا صنعتي) كه داراي پرونده معتبر مي باشند، داده خواهد شد. واحدهاي بازرگاني و تعاونيها در صورتي مي توانند از اين مقررات استفاده نمايند كه با واحدهاي توليدي داراي پروانه معتبر قرارداد منعقد نموده باشند. 1-2- حداكثر ميزان واردات مواد اوليه و كالاهاي مورد مصرف معادل ظرفيت اسمي سالانه واحدهاي توليدي سازنده يا توليد كننده كالا مي باشد. 1-3- صادركنندگاني كه نسبت به ورود موقت مواد اوليه ‌، قطعات و ساير ملزومات توليدي اقدام مي نمايند، موظفند حداقل به ميزان يكصد و بيست و پنج درصد (125%) ارزش كالاهاي وارداتي موقت ،‌كالاي ساخته شده صادرنمايند. چنانچه پس از انجام وظيفه ياد شده ، بخشي از كالاها و قطعات وارد شده براي توليد كالا و مصرف در داخل كشور در نظر گرفته شود، آن بخش به عنوان واردات قطعي محسوب گرديده و مشمول پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني و ساير عوارض و ما به التفاوت به مأخذ زمان تبديل اظهارنامه از حالت ورود موقت به ”حالت قطعي“ خواهد بود. تبصره – گمرك ايران موظف است ضرايب مورد عمل خود و ضرايبي را كه از طريق وزارتخانه توليدي ذيربط به دست مي آورد، از طريق مجاري مربوط به اطلاع عموم برساند. 1-4- صادركنندگاني كه براي صدور كالاهاي خود نياز به ورود موقت لوازم بسته بندي نظير كارتن،‌ قوطي و گوني دارند، ازشمول اين مقررات مستثني مي باشند. 2- مهلت صدور كالاهاي ساخته شده از مواد اوليه يا كالاهاي تكميل ، آماده يا بسته بندي با كالاهاي موضوع اين ماده ،‌ يك سال پس از تاريخ ورود مواد مي باشد. اين مهلت در مورد كالاهايي كه نياز به زمان بيشتري دارند، با تشخيص و موافقت گمرك ايران تا يك سال ديگر قابل تمديد است. تبصره – گمرك ايران موظف است در پايان هر ماه فهرست مواد اوليه وارد شده حاوي شماره حكم،‌ شماره پروانه ، تاريخ پروانه ، مشخصات متقاضي ، آدرس ،‌نام كالا،‌ ميزان كالا، ارزش دلاري برمبناي ”سيف“ رديف تعرفه ، ارزش ريالي نوع وثيقه و ضمانتامه اخذ شده را تهيه و جهت بررسي و نظارت به وزارت بازرگاني و وزارتخانه توليدي ذيربط ارسال نمايد. 3- براي ورود موقت كالاهاي موضوع اين ماده ،‌ گمرك با رعايت قانون امور گمركي و آئين نامه اجرايي آن تعهد يا سفته به شرح زير اخذ خواهد نمود: 3-1- در مورد كارخانجات ، شركتها و واحدهاي توليدي دولتي، سفته يا تعهد كتبي به تشخيص گمرك ايران . 3-2- در مورد كارخانجات ، شركتها و واحدهاي توليدي خصوصي و تعاوني (اعم از صنفي يا صنعتي ) ، سفته . 3-3- در مورد بازرگانان و اصناف، سفته به تشخيص رئيس كل گمرك ايران و به ميزان حداقل دو برابر ارزش ”سيف“. تبصره 1- اخذ وثايق ياد شده مانع از اجراي مفاد قانون امورگمركي درخصوص كالاهايي كه با استفاده از مزاياي اين ماده وارد،‌ اما ظرف مهلت مقرر يا مهلتهاي تمديد شده صادرنشده است ،‌نخواهد شد. تبصره 2- گمرك ايران موظف است حداكثر تسهيلات را براي صادركنندگان نمونه و خوش نام ارائه نمايد. دستورالعمل اين بند توسط گمرك ايران تهيه و به اطلاع عموم خواهد رسيد. 4- مرجوع نمودن عين مواد اوليه و كالاهاي ورود موقت بلامانع است . تشخيص و انطباق مواد و كالاهاي مرجوعي با مواد و كالاهاي ورود موقت با گمرك ايران است.

¢ ماده شماره 25

دستورالعمل استرداد : در صورتيكه مقدار مواد اوليه ، اجزاء و قطعات ، لوازم بسته بندي و ساير كالاهاي خارجي مصرف شده در توليد ، آماده سازي و بسته بندي كالاي صادراتي براي گمرك مشخص باشد بايد براساس قيمت روز(بر مبناي سيف) مواد اوليه مثل يا مشابه مواد مذكور و درصد حقوق گمركي ، سود بازرگاني و ساير عوارض متعلق به آنها در آن تاريخ ، ميزان مبلغ قابل استرداد را محاسبه و نسبت به مسترد نمودن آن اقدام نمايد . چنانچه مقادير مواد بكار رفته براي گمرك مشخص نباشد بايد از وزارتخانه توليدي ذيربط استعلام و براساس آن مبلغ قابل استرداد را محاسبه نمايد. گمرك موظف است ضرايب مورد عمل خود و ضرايبي را كه از طريق وزارتخانه توليدي ذيربط بدست مي آورد از طريق مجاري مربوط به اطلاع سازمانهاي ذيربط و بازرگانان برساند ، گمرك همچنين موظف است ضرايب مذكور را در مجموعه‌هايي گردآوري و تكثير نموده و در اختيار متقاضيان قرار دهد . در مواردي كه صادركننده به نظر گمرك يا وزارتخانه توليدي معترض است ميتواند راساً موضوع را به كميسيون موضوع تبصره يك ماده 14 قانون كه به مسئوليت مركز توسعه صادرات ايران در آن مركز تشكيل مي گردد منعكس نمايد .

¢ ماده شماره 26

محصولات پائين دستي نفت شامل : نفت خام ، نفت كوره ، نفت سفيد ، گازوئيل و بنزين از لحاظ پيمان يا تعهد ارزي مشمول مقررات خاص خود مي باشد . صادرات ساير فرآورده هاي حاصل از نفت و كليه كالاهاي ديگر از پيمان ارزي معاف خواهد بود .

¢ ماده شماره 27

فهرست و شرايط كالاهاي قابل ورود با ارز حاصل از صادرات وزارت بازرگاني مي تواند علاوه بر كالاهايي كه واردات آنها براساس مقررات موجود و با استفاده از ارز حاصل از صادرات توسط واحدهاي توليدي وتجاري مجاز است، با هماهنگي بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران پس از حذف مجوز ورود با هماهنگي وزارتخانه ذيربط اقلام ديگري را به فهرست كالاهاي مذكور اضافه و به اطلاع عموم برساند.

¢ ماده شماره 28

وزارت بازرگاني با همكاري وزارت امور اقتصادي و دارايي موظف است كار ادغام مابه‌التفاوت سازمان حمايت مصرف كنندگان و توليد كنندگان و عوارض گمركي موضوع ماده 15 قانون را با ملاك قرار دادن حدود رقم ريالي آنها درسال 1378 ، در سود بازرگاني به پايان رسانده و براي اجرا به گمرك ابلاغ نمايند. تا ابلاغ ميزان سود بازرگاني قابل دريافت براساس ادغام مبالغ ياد شده ، دريافتي هاي مذكور به ميزان مبلغ ريالي آنها براساس ماخذ قبلي وصول خواهد بود.

¢ ماده شماره 29

زمان اجراي تغييرات سود بازرگاني : كالاهايي كه در زمان ابلاغ تغييرات سود بازرگاني به گمرك ايران ، درگمرك موجود باشد ، مشمول تغييرات خواهد بود.

¢ ماده شماره 30

بررسي قيمت جهت ثبت سفارش : در صورتيكه بررسي قيمت كالاهاي وارداتي در مراحل سفارش ضرورت پيداكند ،متقاضي بررسي قيمت مي تواند از نظر كارشناسان يا سوابق گمرك براساس قانون امور گمركي و آئين نامه اجرائي آن استفاده نمايد .

¢ ماده شماره 31

مسافران ايراني يا غير ايراني كه از خارج كشور يا مناطق آزاد تجاري صنعتي به كشور مي آيند علاوه بر اسباب سفر و اشياي شخصي مستعمل همراه خود كه بشرط غير تجاري بودن از حقوق گمركي و سود بازرگاني معاف است ، مي توانند در سال يك بار كالا به ارزش حداكثر (80) دلاربا معافيت پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني و مازاد بر ارزش مذكور را با پرداخت حقوق گمركي و دو برابر سود بازرگاني وارد و ترخيص نمايند، مشروط بر اينكه كالاهاي مزبور از نوع كالاهاي ممنوع شرعي ويا قانوني نبوده و جنبه تجاري نيز نداشته باشند .

¢ ماده شماره 32

كالاي همراه مسافر خروجي : مسافران خروجي اعم از اينكه ايراني باشند يا خارجي مي توانند علاوه بر وسائل سفر و لوازم شخصي ، كالاهاي ايراني به هر ميزان و كالاي غير ايراني تا سقف مقرر در آئين نامه مسافران ورودي ، راهمراه ببرند مشروط بر آنكه هر دو گروه كالا جنبه تجاري پيدا نكند.

¢ ماده شماره 33

قيمت كالاهاي صادراتي : وزارت بازرگاني ( كميته دائمي نرخ گذاري كالاي صادراتي ) موظف است قيمت كالاهاي صادراتي و تغييرات آنرا براساس حدود قيمت فروش آنها در بازارهاي بين‌المللي تعيين و به گمرك ايران اعلام نمايد . اين قيمتها براي استفاده آماري گمرك و تعيين ميزان تعهد ارزي صادركنندگان در هنگام خروج كالا ست.

¢ ماده شماره 34

ارسال نمونه كالا : ارسال كالا اعم از ساخت داخل يا خارج بعنوان نمونه تجاري ،يا براي آزمايش ، تجزيه ،يا تعمير در صورتي كه حجم تجاري نداشته و از انواع ممنوع‌الصدور شرعي يا قانوني نبوده و از نوع عتيقه نيز نباشد، بدون مطالبه كارت بازرگاني ، و مجوز صدور بلامانع است و مازاد برآن با كسب مجوزهاي لازم و رعايت مقررات مربوط ميسر خواهد بود . در صورتيكه خروج كالا از اين طريق در رابطه با كالاهايي در مجموع به صورت يك جريان تجاري درآيد ، وزارت بازرگاني مي تواند فهرست آن كالاها را براي جلوگيري از خروج آنها به گمركات اعلام نمايد.

¢ ماده شماره 35

برگزاري نمايشگاههاي بين المللي داخلي و خارجي و ورود و خروج كالاهاي نمايشگاهي : الف- برگزاري نمايشگاه در داخل و خارج كشور: برگزاري نمايشگاه بنام جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور و همچنين برگزاري نمايشگاه بين المللي در داخل كشور بمنظور معرفي و عرضه محصولات و فرآورده هاي ايراني و خارجي منوط به كسب مجوز از وزارت بازرگاني و برگزاري نمايشگاه نظامي منوط به كسب مجوز از وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح است. ب – ورود كالاهاي نمايشگاهي: 1- ورود موقت كليه كالاهي نمايشگاهي شركت كنندگان در نمايشگاههاي بين المللي داخلي با تاييد وزارت بازرگاني و با رعايت قوانين و مقررات مربوط مجاز است .تعهد سفارتخانه هاي ذيربط به جاي سپرده نقدي قابل قبول ميباشد. 2- وزارت بازرگاني ميتواند براي هريك از كالاهاي به نمايش گذاشته شده در نمايشگاه بين المللي بازرگاني تهران و كليه نمايشگاههاي بين المللي اعم از بازرگاني و تخصصي كه توسط يا با مجوز وزارت مربوط در داخل كشور برگزار مي گردد به تعداد محدود و معين اجازه ترخيص صادر نمايد. ج- خروج كالاهاي نمايشگاهي: كالاهايي كه با مجوز وزارت وزارت بازرگاني به ميزان متعارف به منظور عرضه در نمايشگاههاي خارجي ، به خارج از كشور ارسال مي گردد ، بدون مطالبه كارت بازرگاني و مجوز صدور و بدون سپردن پيمان ارزي با رعايت ساير مقررات قابل خروج از كشور مي باشند.

¢ ماده شماره 36

صدور كتب ، نشريات ،‌فيلم ، نوار ، تابلو نقاشي‌ و ساير آثار فرهنگي و هنري : صدور كتب و نشريات ، فيلم و نوار كه نشر و پخش آنها در كشور ممنوع نيست ، مجاز است .صدور تابلو نقاشي و ساير آثار فرهنگي با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مجاز مي باشد .

¢ ماده شماره 37

صدور كالا از طريق پست : ارسال كالا از طريق پست با حفظ جنبه غير تجاري به استثناي كالاهايي كه شرعاً يا قانوناً ممنوع‌الصدور هستند بدون مطالبه كارت بازرگاني و مجوز صدور به هر ميزان از لحاظ قيمت با رعايت ساير مقررات مجاز است . چنانچه خروج برخي كالاها از اين طريق بصورت يك جريان تجاري درآيد وزارت بازرگاني ميتواند فهرست كالاهاي مذكور را براي جلوگيري از خروج آنها به گمرك اعلام نمايد.

¢ ماده شماره 38

واردات قطعي كالا بصورت بدون انتقال ارز: 1- قطعات يدكي ،ابزار برشي ، قالب نو يا مستعمل و نمونه كالا(براي تحقيق و كپي برداري) براي واحدهاي توليدي ،آموزشي يا تحقيقاتي همچنين نمونه دارو(فرآورده هاي دارويي ،مواد اوليه و مواد جانبي) و مواد مورد نياز براي بسته بندي آن و تجهيزات و ملزومات پزشكي ، آزمايشگاهي و بهداشتي ،شير و غذاي كودك ، كتب و نشريات و تجهيزات آزمايشگاهي و ملزومات تحقيقاتي علمي براي دانشگاههاي علوم پزشكي در صورتيكه جنبه تجاري نداشته باشد راساً بنام واحد توليدي يا موسسه آموزشي يا تحقيقاتي يا درماني مربوط قابل ورود و ترخيص است . 2- در صورت كسر تخليه ، ضايعات كالاي وارداتي و مغايرت كالاي وارداتي با كالاي سفارش شده كه فروشنده خارجي ملزم به ارسال كالاي مجاني براي جبران خسارت مي گردد، كالاي ارسالي با تشخيص گمرك ايران و موافقت وزارت بازرگاني قابل ورود و ترخيص است . تبصره – كسري تخليه سي كي دي ( CKD) كارخانجات مونتاژ كه پس از ترخيص كالا از گمرك معلوم مي گردد و تنها به تشخيص وزارتخانه توليدي ذيربط و موافقت وزارت بازرگاني قابل ترخيص خواهد بود . 3- در مواردي كه خريدار موفق به اخذ تخفيف از فروشنده شود با مشخص نمودن ارتباط مورد با واردات قبلي خود ،واردات و ترخيص كالاي ارسالي بابت تخفيف با تشخيص گمرك ايران و موافقت وزارت بازرگاني بلامانع است . 4- كاتالوگ ، بروشور ، تقويم ، كتابچه حاوي مشخصات فني و تجاري كالا ، اسناد مربوط به حمل كالا ، نقشه‌هاي فني و نمونه هاي فاقد بهاي ذاتي (نظير تابلو منسوجات و غيره) بدون پرداخت سود بازرگاني و بدون كسب مجوزهاي مقرر در جدول ضميمه اين آئين نامه ، قابل ترخيص مي باشد . 5- كالاهاي مورد نياز پيمانكاران و مشاوران ، با تشخيص و موافقت سازمان دولتي ذيربط و موافقت وزارت بازرگاني قابل ورود و ترخيص است . 6- ورود و ترخيص موقت يا قطعي كتب و نشريات ، سي دي ، ديسكت ، نوار و فيلم حاوي مطالب علمي و فرهنگي و ساير محصولات صنعت چاپ ، تكثير و كپي برداري در زمينه هاي علمي و فني با موافقت وزارتخانه هاي علوم ، تحقيقات و فناوري و بهداشت ،درمان و آموزش پزشكي حسب مورد و در ساير زمينه‌ها با موافقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بدون ارائه هيچگونه مجوز ديگري قابل انجام است . 7ـ اجزاء ، قطعات ،تجهيزات و لوازم مورد نياز خط توليد واحدهاي توليدي داخلي كه براساس قرارداد فروش از طرف فروشندگان خارجي به صورت رايگان به نام واحد توليدي ارسال مي گردد. به تشخيص وزارتخانه توليدي ذيربط و موافقت وزارت بازرگاني قابل ترخيص خواهد بود . 8ـ اجزا ، قطعات و لوازم مورد نياز براي تعمير و نگهداري و خدمات پس از فروش دستگاههاي خارجي موجود در داخل كشور توسط نمايندگيهاي مجاز ، با كسب مجوزهاي لازم قابل ترخيص ميباشند.

¢ ماده شماره 39

ورود كالا از طريق پست : ترخيص كالاهايي كه از طريق پست وارد ميشود به استثناي اقلامي كه ورود آنهااز نظر شرعي يا قانوني ممنوع است مشروط بر آنكه جنبه تجاري پيدا نكند تا ارزش حداكثر (50) دلار بنام هر نفر بدون پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني ،بدون مطالبه كارت بازرگاني و مجوزهاي مقرر در جدول مقررات صادرات واردات ،بلامانع است . در صورتيكه ورود كالا از اين طريق بصورت يك جريان تجاري درآيد يا مشكلات ديگري را براي كشور ايجاد كند وزارت بازرگاني مي تواند با هماهنگي وزارت پست و تلگراف و تلفن فهرست كالاهاي مذكور را براي جلوگيري از ترخيص به گمرك اعلام نمايد.

¢ ماده شماره 40

مدت اعتبار ثبت سفارش وزارت بازرگاني و حداكثر مدت اعتبار براي اعتبارات اسنادي و بروات اسنادي: مدت اعتبار ثبت سفارش توسط وزارت بازرگاني تعيين و اعلام ميشود و مدت اعتبار اعتبارات اسنادي و بروات اسنادي توسط بانك مركزي تعيين و اعلام خواهد گرديد . مهلت هاي مذكور كه در ابتداي هر سال توسط وزارت بازرگاني و بانك مركزي حسب مورد تعيين و اعلام مي گردد براي كليه سازمانهاي ذيربط لازم‌الرعايه خواهد بود . موارد خاص با توافق طرفين انجام خواهد شد .

¢ ماده شماره 41

ورود كالا به صورت تجاري منوط به گشايش اعتبار در بانك مي باشد.

¢ ماده شماره 42

چگونگي ورود كالاي مستعمل : 1- ورود خودروهاي مستعمل از جمله راه سازي در چارچوب قانون مربوطه و آئين نامه اجرائي آن امكان پذير مي باشد . 2- ورود تجهيزات ،دستگاهها و ماشين آلات مستعمل براي حفظ توليد با رعايت مقررات مربوط منوط به تائيد وزارتخانه توليدي ذيربط مي باشد . 3- در ساير موارد ورود كالاهاي مستعمل با رعايت مقررات مربوط ، منوط به موافقت كميسيون موضوع ماده يك اين آئين نامه است .

¢ ماده شماره 43

ورود كالاهايي كه براساس مصوبات هيات وزيران ممنوع اعلام گرديده است ،بارعايت شرايط مقرر مجاز است. 1- مواد اوليه ، قطعات و لوازم يدكي و لوازم فني مورد نيازصنايع كشور كه به نام واحدهاي توليدي وارد مي شود به شرط آنكه از نظر كيفيت يا كميت در حد نياز صنايع در داخل توليد نشود ، با تقاضاي وزارتخانه ذي ربط و تشخيص و موافقت كميسيون موضوع ماده (1) اين آئين نامه. 2- كالاهاي مورد نياز مبرم وزارتخانه ها و سازمانهاي دولتي با تشخيص و موافقت كميسيون موضوع ماده (1) اين آئين نامه. 3- كالاهاي مستعمل مربوط به دفاتر نمايندگي وزارتخانه ها و سازمانهاي دولتي خارج از كشور كه تعطيل مي شوند، در صورتي كه مشمول تعرفه ممنوع باشد با موافقت كميسيون موضوع ماده (1) اين آئين نامه. 4- كالاهاي نمونه مورد نياز واحد هاي توليدي و موسسات آموزش عالي و تحقيقاتي در حدي كه نمونه تلقي شود با تشخيص گمرك ايران. 5- قسمتها و متفرعات كالاهاي قابل ورود كه بعنوان تعرفه ممنوع طبقه بندي شده اند .مشروط بر اينكه قسمتها يا طبقات ممنوع مذكور همراه كالاي اصلي ،مساوي يا متناسب با تعداد كالاي وارده باشد، در مورد واحد هاي توليدي با تشخيص و موافقت وزارتخانه توليدي ذي ربط. 6- مواد غذايي مورد نياز كاركنان خارجي ، پيمانكاران وزارتخانه ها و سازمانها ي دولتي ، متناسب با ميزان مصرف آنها ، با تشخيص گمرك ايران.

¢ ماده شماره 44

خط مشي و چگونگي مصرف و استفاده از وجوه موضوع مواد 19 و 20 قانون به پيشنهاد وزارت بازرگاني و تصويب هيات وزيران تعيين خواهد شد .

¢ ماده شماره 45

جهت كسب آمادگي هاي لازم براي اجراي ماده 22 قانون ، اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران يا اتاق تعاون حسب مورد موظفند از ابتداي سال 1373 براي آن دسته از صادركنندگان فرشهاي 30 رج به بالا كه خواستار شناسنامه فرش هستند با رعايت نكات زير نسبت به صدور شناسنامه مورد تقاضاي آنان اقدام نمايند : 1- اطلاعات مربوط به فرش از قبيل : محل و تاريخ بافت ، نام نقشه ، جنس تاروپود و پرز ، نوع گره، طول ،عرض ، قطر ، ميزان يكنواختي لبه‌ها ، ثابت رنگ ، به زبانهاي فارسي ، عربي ، انگليسي ، فرانسه و آلماني در شناسنامه درج گردد . 2- يك قطعه عكس واضح از فرش مورد تقاضا بصورت رنگي تهيه و به شناسنامه ضميمه گردد . 3- اطلاعات موضوع بند 1 با عكس موضوع بند 2 پس از مهرشدن توسط اتاق بصورت يك مجموعه غير قابل تفكيك درآمده و در اختيار متقاضي قرار گيرد .

¢ ماده شماره 46

لوازم ورزشي موضوع بند يك مندرجات ذيل يادداشت فصل (97) جدول ضميمه اين آيين‌نامه از پرداخت سود بازرگاني معاف مي باشند . مصوبات زير تنفيذ مي گردد : 27 شماره61012 مورخ15/9/62 شماره 60-4/4 م ن مورخ 12/8/65 شماره 89010/ت 810 مورخ 12/9/68 شماره 81320/ت 808 مورخ 12/9/68 شماره45354/ت 263 ه مورخ 14/7/69 شماره 122848/ت 191/ ك مورخ 2/10/69 شماره 75457/ت 549/ ه مورخ 28/12/70 شماره 7064/ت3 مورخ 7/4/71 ( با حذف عبارت ثبت سفارش و در بند يك ) شماره 9936 / ت50 مورخ 3/7/73 شماره 29731/ت 456/ه مورخ 7/10/71 شماره 3806/ت 15222/ه مورخ 25/4/74 شماره 7227/ت 14690/ه مورخ 17/6/74 شماره 9543/ت 15785/ه مورخ 6/8/74 شماره 745493/م/ت 13932/ه مورخ 8/8/74 شماره 10273/ت 15785/ه مورخ 20/8/74 شماره 13111/ت 16067/ه مورخ 1/11/74 شماره 12721/ت 16151/ه مورخ 8/11/74 شماره 15245/ت 16220/ه مورخ 21/1/75 شماره 4397-75/م مورخ 21/7/75 شماره 20/125421/ ت 17703/ه مورخ 29/11/75 شماره 50973/ت 17443/ه مورخ 5/3/76 شماره 53630/ت 18088/ه مورخ 16/4/76 شماره 7473/ت 18439/ه مورخ 11/5/76 شماره 64183/ت 18570/ه مورخ 9/6/76 شماره 64543/ت 18586/ه مورخ 15/6/76 شماره 6326-76/م مورخ 17/9/76 شماره 77137/ت 19261/ه مورخ 2/12/76 (با حذف كلمه معافيت ) و پرداخت 50% ارزش سود بازرگاني ) شماره 80698 مورخ 28/12/76 شماره 4371/ت 19557/ه مورخ 15/2/77 شماره 12981/ت 19746/ه مورخ 31/3/77 شماره 21673/ت 18709/ ه مورخ 9/4/77 شماره 30918/ت 19883/ه مورخ 14/5/77 شماره 30919/ ت مورخ 14/5/77 شماره 35985/ت 20035/ ه مورخ 2/6/77 شماره 47058/ت 20292/ه مورخ 19/7/77 شماره 45982/ت 20311/ه مورخ 20/7/77 شماره 53812/ت 20396/ه مورخ 19/8/77 شماره 70427/ت 20777/ه مورخ 11/11/77 شماره 78903/ت 20628/ه مورخ 15/12/77 شماره 30081/ت 18542/ه مورخ9/2/78 شماره 8624/ت 21282/ه مورخ 8/3/78 شماره 11273/ه مورخ 8/3/78 شماره 11811/ت21142/ه مورخ 10/3/78 شماره 67027/ت 19966/ه مورخ 17/3/78 شماره 33392/ت 21860/ه مورخ 18/7/78 شماره 43155 مورخ 10/8/78 شماره 68612/ت 22171 ه مورخ 16/1/79 شماره 11980/ ت 2026 ه مورخ 28/3/79 شماره 15031/ ت 22314 ه مورخ 19/4/79 شماره 30000 / ت 2306 ه مورخ 12/7/79 شماره 210580 /ت 23213 ه مورخ 6/5/ 80

¢ ماده شماره 47

موارد زير از سپردن پيمان ارزي معاف خواهند بود: 1- ارسال كالا براي عرضه در نمايشگاههاي خارجي به ميزان متعارف براساس تشخيص وزارت بازرگاني . 2- صادركنندگاني كه با روش گشايش اعتبار اسنادي غيرقابل برگشت معتبر اقدام به صدور كالا مي نمايند. 3- كالاهاي اهدايي وزارتخانه ها، مؤسسات دولتي و جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران به دولتهاي ديگر با تأييد وزير يا بالاترين مسئول مربوط . كالاهاي اهدايي جمعيت هلال احمر به مؤسسات عمومي غيردولتي ساير كشورها نيز مشمول اين بند مي گردد. 4- صادركنندگان ماشين آلات صنعتي ، لوازم خانگي و خودرو تا معادل پنج درصد (5%) ارزش كالاي صادراتي به منظور تأمين قطعات يدكي به عنوان ايفاي تعهدات ضمانت (گارانتي) معافيت اين گونه صادركنندگان از پيمان سپاري صرفأ به ميزان حداكثر زمان ضمانت (گارانتي) و به تشخيص وزارت صنايع و معادن خواهد بود. 5- صادركنندگان صنايع دستي به استثناي فرش . 6- ارسال نمونه كالا به منظور بازاريابي و توسعه صادرات با تشخيص وزارت بازرگاني. 7- صادرات هرگونه نرم افزار و خدمات مهندسي الكترونيكي درصورت درخواست صادركننده. 8- ارسال كتب ، نشريات ، فيلم ، نوارهاي صوتي و تصويري ، اسلايد پرشده و مواد تبليغاتي و غير تبليغاتي (اعم از علمي، تبليغي، فرهنگي، آموزشي و جزوه هاي معرفي فعاليتها و توليدات) به خارج از كشور كه جنبه غيرتجاري دارند، توسط دستگاههاي اجرايي و سازمانها و مؤسسات دولتي بامعرفي بالاترين مقام دستگاه مربوط و ساير سازمانها و مؤسسات بخش خصوصي با معرفي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي. 9- كالاهايي كه توسط كميته امداد امام خميني (ره) زير نظر وزارت امور خارجه به مسلمانات خارج از كشور اهدا ميشود.