پژوهشگران ایتالیایی دریافتند که قدرت شناختی و دقت بچه های دو زبانه ای که در خانواده هایی بزرگ می شوند که پدر و مادر به زبانهای مختلفی سخن می گویند بیش از بچه های تک زبانه است.

به گزارش خبرگزاری مهر، دانشمندان عصب زبانشناسی مدرسه عالی بین المللی مطالعات پیشرفته در تریسته کشف کردند که مغز کودکان دو زبانه فعالتر از کودکان عادی بوده و در نتیجه پدیده دوزبانه بودن یک امتیاز شناختی برای این کودکان محسوب می شود. 

این دانشمندان که نتایج یافته های خود را در مجله ساینس منتشر کرده اند در این خصوص اظهار داشتند: "بزرگ شدن در یک خانواده دو زبانه موجب می شود که نه تنها فرایندهای بنیادی کلامی در کودک افزایش یابد بلکه موجب می شود دقت کودک نسبت به مسائل مختلف نیز افزایش یابد."

این دانشمندان با بررسی 6 کودک دو زبانه و 6 کودک تک زبانه 12 ماهه، عملکردهای اجرایی آنها را باهم مقایسه کردند.

در این آزمایش برای کودکان تحریکات صوتی به شکل کلمات مختلف با ساختارهای متفاوت تجویز شد. این کودکان باید می فهمیدند که در کدام طرف تصویر رایانه، شکل یک عروسک ناپدید می شود به طوری که همزمان با پخش بعضی کلمات، عروسک از طرف راست و با بعضی دیگر از واژه ها عروسک از طرف چپ تصویر خارج می شد. این آزمایش برای درک قدرت توجه و دقت کودکان انجام شد و نتایج آن نشان داد که واکنش بچه های دو زبانه صحیح تر و سریعتر از بچه های تک زبانه است.

این دانشمندان در این خصوص توضیح دادند: "قبل از حرف زدن، کودک دو زبانه از لحظه تولد برای تشخیص و تمایز زبان مادری از زبان پدری خود آماده می شود و بنابراین نسبت به یک کودک تک زبانه سازگاریها و انعطاف پذیری زبانی بیشتری دارند اما این بدان معنی نیست که بچه های دو زبانه باهوشترند اما مغز آنها کارآزموده تر از مغز بچه های تک زبانه است. مغز انسان انعطاف پذیری بسیار بالایی دارد و از این قابلیت برخوردار است که تحریکات زیادی را بپذیرد. از 7 تا 12 ماهگی مغز توسعه شناختی خود را آغاز می کند و یک کودک دو زبانه از همان ابتدا یاد می گیرد که مسائل پیچیده تری را حل کند و ساختارهای زبانی مختلفی را تشخیص دهد."

 توجه :

شما فرهنگیان گرامی می توانید تحقیقات اقدام پژوهی ، گزارش تخصصی ، درس پژوهی ، تجربیات ارتقای شغلی ، طرح جابر  و مقالات پرسش مهر مورد نیاز خود را از لینک های زیر تهیه نمائید :( سایت علمی و پژوهشی آسمان ) بر روی هر لینک کلیک نمائید :

• 
  بیش از سیصد طرح جابر برای شرکت در مسابقات طرح جابر
• 
  

• مقالات مخصوص برای دانش آموزان و معلمان  در مورد  پاسخ به پرسش مهر رئیس جمهوری در مورد مهارت آموزی

واقعیت این است که استرس همیشه برای انسان مضر نیست. در واقع خیلی ها معتقدند انسان برای حفظ سلامت خود تا حدودی به استرس نیاز دارد. وقتی استرس به شکل انگیزه ای مثبت کار می کند، سودمند به حساب می آید، اما اگر از این حد مطلوب فراتر برود، استرس ضررش از فایده اش بیشتر می شود.

مساله استرس در همه مشاغل مطرح است، اما در ارتباط با شغل معلم، استرس معنای خاصی پیدا می کند، چون یک معلم، علاوه بر مسائل و مشکلاتی که در همه افراد مطرح است، با برخی مسائل و مشکلات که صرفا ناشی از نوع شغل وی است نیز مواجه می شود. معلم در مدرسه با مسائلی مواجه است که در کمتر حرفه ای چنین مسائلی وجود دارند. به طور مثال معلم ناچار است روزانه چندین ساعت تنها مقابل یک گروه که گاهی یک گروه ناآشنا نیز هستند قرار بگیرد و صحبت کند. گذشته از آن که خود صحبت کردن از انرژی و توان معلم کم می کند.

مساله تفاوت های فردی و فرهنگی از قبیل تفاوت های سنی، استعداد، میزان رشد و بلوغ و شخصیت دانش آموزان و شیوه برخورد معلم با این عوامل، فشار وارد بر وی را دوچندان می کند؛ بعلاوه مشغله های فکری معلم در ارتباط با موضوع درسی و حل مسائل و مشکلات موجود در کلاس، محیط بسته کلاس، احیانا تعداد زیاد دانش آموزان، سوءرفتار برخی دانش آموزان و سروصدای آنها، همه و همه جزو عوامل بسیار استرس زا هستند.

از طرف دیگر، گاهی معلم باید چند نقش را در مدرسه ایفا کند. گاهی باید نقش والدین را برای دانش آموزان اجرا کند و زمانی نقش یک ناظر بر اجرای تکالیف درسی و مقررات مدرسه را داشته باشد، در عین حال که همیشه باید نقش دیگر خود را نیز به عنوان یک دوست و حمایت کننده عاطفی برای جذب آنها حفظ کند، بالاخره نقشی را هم به عنوان یک کارمند و نیز مسوولیت هایی که در مقابل مدیریت و دیگر همکاران به عهده دارد، ایفا کند.

یکی از عوامل مهم دیگر در ارتباط با استرس ناشی از شغل معلمی، مسوولیتی کلی ا ست که معلم در قبال دانش آموزان و به طور کلی جامعه به عهده دارد. مسوولیت ساختن آینده یک جامعه از بزرگ ترین آنهاست و چنانچه تحقیقات نشان داده اند یکی از عواملی که در هر شغلی می تواند موجب استرس بیش از حد شود، همانا داشتن مسوولیت در مقابل افراد است.

● فرسودگی شغلی در حرفه معلمی

فرسودگی شغلی از نظر مفهومی یک حالت خستگی بدنی، هیجانی و ذهنی است که ناشی از فشار هیجانی پی در پی است. در واقع این عارضه ناشی از تنیدگی و فشارهای عصبی است و از این رو عوامل ایجادکننده تنیدگی در ایجاد آن نقش موثری دارند. مهم ترین مشکل مبتلایان به فرسودگی شغلی، رنج حاصل از فرسودگی جسمی است. قدرت افراد در این حالت برای کار کردن کم است و اغلب خسته و ناتوان هستند.

مشکل دوم آنان، فرسودگی ذهنی و نگرشی است یعنی نسبت به دیگران بدبین می شوند و با داشتن نگرش منفی سعی دارند با دیگران مثل شیء رفتار کنند و سومین مشکل، فرسودگی هیجانی است که با افسردگی و احساس درماندگی همراه است.

فرسودگی شغلی، فقدان نیرو را به دنبال خواهد داشت که در نهایت به کاهش عملکرد و دیگر اثرات منفی منجر می شود و از عمده ترین پیامدهای اجتناب ناپذیر استرس شغلی در معلمان است که بر ابعاد مختلف کار و اجتماعی آنان تاثیر می گذارد.

با توجه به رسالت و نقش موثر معلمان در رشد ابعاد وجودی دانش آموزان و تربیت نیروی انسانی و مسوولان آتی جامعه بویژه در دوره ابتدایی که زمینه ساز و اساس رشد در دوره های بعدی محسوب می شود، اهمیت و سلامت بهداشت روانی معلمان آشکار است. حضور معلمان سالم، بانشاط و کارآمد می تواند چهره و محتوای سازمان آموزشی را متحول کند و محیطی سالم برای فراگیران فراهم آورد. در حالی که معلم خسته، کسل و بی انگیزه موجب اتلاف وقت و انرژی و عدم رشد و تکامل فراگیران را در پی دارد. پژوهش ها نشان داده اند تجارب نامطلوب با ایجاد فشار روانی به مرور، قدرت تحمل فشار و توانایی مقابله با آن را کاهش داده و در نهایت منجر به اختلال فرسودگی شغلی شده و مشکلاتی در زمینه های شناختی، هیجانی و رفتاری ایجاد می کنند. همچنین فرسودگی شغلی ازجمله اختلالاتی است که طی سال های اخیر مورد توجه روان شناسان و متخصصان علوم رفتاری قرار گرفته است.

نتایج تحقیقات نشان می دهد درصد قابل توجهی از افراد سازمان های فعال از این عارضه رنج می برند و فرد مبتلا به این اختلال، دچار افسردگی شده و احساس می کند پیشرفتی ندارد، عملکردش کاهش می یابد، گرفتار انواع سردردها، کاهش وزن و اختلال در خواب می شود.

شرایط نامطلوب کاری اعم از فشارهای فیزیکی، امکانات و تجهیزات مدرسه، مشکلات مالی معلمان و مشکلات رفتاری دانش آموزان به اشکال مختلف سلامت و بهداشت روانی معلمان را به مخاطره انداخته و منجر به ناخشنودی شغلی می شود. سختی کار در دوره ابتدایی و حضور معلم در نقش های مختلف، هم به عنوان آموزش دهنده مواد درسی و هم شکل دهنده رفتار و شخصیت کودکان، از عوامل موثر در ایجاد احساس نارضایتی و خستگی از کار معلمان است. محققان معتقدند برای معلمان در دوره ابتدایی مسوولیت کار با تعداد زیاد دانش آموز و تفهیم مسائل به آنان، استرس زیادی فراهم می کند.

● مهم ترین منابع استرس معلمان

▪ تدریس به دانش آموزان فاقد انگیزه

▪ حفظ نظم

بیشترین نوع استرسی که معلمان از آن شاکی هستند استرس ناشی از انجام کار زیاد در زمانی فشرده و در مهلتی مقرر است- فشار زمانی و کار زیاد

▪ مدارا با تغییر

▪ ارتباط با همکاران

▪ شرایط کاری بد

۱) تدریس به دانش آموزان فاقد انگیزه

یکی از شایع ترین منابع استرسی که معلمان گزارش می کنند، درماندگی و خستگی مفرط ناشی از تلاش برای تشویق دانش آموزان بدون انگیزه برای تلاش بیشتر است. مشکل اصلی این دسته از دانش آموزان، بی علاقگی به درس است. آنان هیچ انگیزه ای برای بهتر انجام دادن کارشان ندارند و از هر فرصتی برای تنبلی استفاده می کنند. معلمان اغلب از تلاش برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان فاقد علاقه صحبت می کنند و این تلاش، خود یکی از دلایل اصلی خستگی روحی و جسمی معلمان است.

۲) حفظ نظم

درخصوص حفظ نظم درکلاس، معلم باید هوشیاری و زیرکی به خرج دهد تا از بدرفتاری دانش آموزان جلوگیری کند و به همین سبب در بعضی از کلاس ها معلمان احساس می کنند هرگز آرامش نخواهند داشت. آنها باید مدام مواظب هر علامتی باشند که حاکی از بروز مشکلی است و اگر سریع به آن نپردازند، می تواند به بدرفتاری دانش آموزان منجر شود.

برای بعضی از معلمان، پرداختن به نظم، دشوار نیست. آنها مهارت سطح بالایی را در جلوگیری از بی نظمی و پرداختن به بدرفتاری، در خود به وجود آورده اند، هر چند معلمانی هم هستند که فکر می کنند کنترل کامل، موقعیت بسیار تهدیدآمیزی است.

۳) فشار زمانی و کار زیاد

بیشترین نوع استرسی که معلمان از آن شاکی هستند ، استرس ناشی از انجام کار زیاد در زمانی فشرده در مهلتی مقرر است. در راستای تدریس، مجموعه ای از کارهای کوچک هم هست که باید در زمان های مقرر انجام شود. همچنین معلمان باید فعالیت های بسیار دیگری انجام دهند نظیر نوشتن گزارش های مدرسه، شرکت در جلسات کارکنان، تصحیح اوراق، آماده کردن موضوعات و... انجام دادن کارهای زیاد در مهلت مقرر اغلب موجب استرس معلمان می شود.

۴) مدارا با تغییر

تغییرات مستمر در فعالیت های کاری معلمان، بخش اساسی زندگی یک معلم را تشکیل می دهد. این تغییرات گاه خیلی سریع اعمال می شوند و معلمان خود را در شرایطی می بینند که مجبورند بسرعت روش هایی را که به آن عادت کرده اند و فکر می کنند موفقیت آمیز است، کنار بگذارند و روش هایی را جایگزین کنند که برایشان نام آشناست و برای آنها، آمادگی ندارند. در این شرایط وقتی معلمان مجبور می شوند، روش کار خود را تغییر دهند، نسبت به استرس آسیب پذیرتر می شوند.

۵) ارتباط با همکاران

گاه پیش می آید که معلمان با هم اختلاف نظر پیدا می کنند. این مساله ممکن است صرفا به دلیل داشتن عقاید متفاوت درباره چگونگی انجام دادن کاری باشد. در این شرایط برخی معلمان قادرند مشکلات و تعارض ها را به شیوه ای مثبت و حرفه ای حل کنند. هر چند گاه ممکن است شیوه برخورد آنان با هم بسیار تند و نامناسب باشد یا آن که مشکل به شیوه ای بیان شود که به رابطه دو همکار لطمه بزند. چنین برخوردهایی بین معلمان می تواند موجب بهوجودآمدن استرس برای آنان شود و دو همکار که ارتباط بین آنها آسیب دیده است، اگر مجبور باشند با هم کار کنند، استرس حاصل، احتمالا شدید خواهد بود.

۶) شرایط کاری بد

کیفیت شرایط کاری می تواند برحس عزت نفس حرفه ای معلمان بیفزاید. در واقع هر چه شرایط آنها بهتر باشد، احساس بهتری درباره خودانگاره شان پیدا می کنند. مسلما چگونگی برخورد با معلمان بسیار مهم است. چرا که در شرایط کاری بد که موجب آسیب دیدن خودانگاره می شود تاثیر عکس دارد. شرایط کاری بد، نظیر فقدان مواد و منابع کافی و مناسب، شرایط بد ساختمان، مدرسه، میزان حمایت ناکافی از سوی کارکنان اداری و دفتری و... منبعی مهم و بالقوه برای استرس معلمان است.

● نتیجه گیری

در پایان می توان گفت در هر شغلی، استرس به صورت خفیف و گاه شدید وجود دارد که به ما کمک می کند با چالش های پیشآمده مصمم تر روبه رو شویم. در حیطه کار یک معلم جنبه های بسیاری وجود دارد که موجب دلسردی او می شود.

حرفه تدریس هم نوعی ارتباط با مردم است و ما می دانیم در روابط انسانی خیلی راحت سوءتفاهم پیش می آید و در این حالت افراد خیلی سریع ناراحت می شوند بنابر این معلمان می توانند از طریق فنون آرام سازی، اختصاص وقت به خود، مشخص کردن اولویت ها، برقراری روابط صمیمی با دیگران و داشتن انتظارات واقع بینانه از استرس ناشی از کار خود بکاهند.

 توجه :

شما فرهنگیان گرامی می توانید تحقیقات اقدام پژوهی ، گزارش تخصصی ، درس پژوهی ، تجربیات ارتقای شغلی ، طرح جابر  و مقالات پرسش مهر مورد نیاز خود را از لینک های زیر تهیه نمائید :( سایت علمی و پژوهشی آسمان ) بر روی هر لینک کلیک نمائید :

• 
  بیش از سیصد طرح جابر برای شرکت در مسابقات طرح جابر
• 
  

• مقالات مخصوص برای دانش آموزان و معلمان  در مورد  پاسخ به پرسش مهر رئیس جمهوری در مورد مهارت آموزی

پژوهشگران فرانسوی دریافتند که ذهن کودکان از 20 ماهگی برای یادگیری پایه های زبان دوم آمادگی لازم را پیدا می کنند.

به گزارش خبرگزاری مهر، به اعتقاد دانشمندان دانشگاه پاریس دسکارته، کودکان در 20 ماهگی شروع به توسعه فرایندهای شناختی مفید برای یادگیری زبان می کنند و به نظر می رسد که بیشترین آمادگی را برای آموختن یک زبان خارجی به دست می آورند، حتی اگر در این سن شناخت عمیقی از زبان مادری خود نداشته باشند.

در این تحقیقات، محققان برای گروهی از کودکان فرانسوی یادگیری مختصر زبان انگلیسی را تجویز کردند.

نتایج این تحقیقات نشان داد که کودکان بالای 20 ماه توانستند به همان روشی که فرانسوی را حرف می زدند به انگلیسی نیز مسلط شوند.

به گفته این محققان، ذهن کودکان در این سن به طور مطلوبی می تواند اشکال مختلف واژگانی زبانهای مختلف را درک و یاد بگیرد.

براساس گزارش دیلی اکسپرس، این دانشمندان به والدین با ملیتهای مختلف توصیه کردند که فرزندان خود را پس از 20 ماهگی در معرض گوش دادن که به اشکال مختلف زبانهای خود قرار دهند. به این ترتیب ذهن کودک می توانند اطلاعات مختلف را دسته بندی کرده و هر دو زبان را تا سن دو و نیم سالگی با یک کیفیت یاد بگیرد.

 توجه :

شما فرهنگیان گرامی می توانید تحقیقات اقدام پژوهی ، گزارش تخصصی ، درس پژوهی ، تجربیات ارتقای شغلی ، طرح جابر  و مقالات پرسش مهر مورد نیاز خود را از لینک های زیر تهیه نمائید :( سایت علمی و پژوهشی آسمان ) بر روی هر لینک کلیک نمائید :

• 
  بیش از سیصد طرح جابر برای شرکت در مسابقات طرح جابر
• 
  

• مقالات مخصوص برای دانش آموزان و معلمان  در مورد  پاسخ به پرسش مهر رئیس جمهوری در مورد مهارت آموزی

شاداب سازی محیط مدارس

نشاط، تحرک، پویایی، شادابی و... از ویژگی های نسل جوان است و موافق طبع و مقتضیات فطری اوست.

خمودگی، سستی، انزوا، بی تحرکی، غمناکی، پژمردگی، آفت بزرگ و مانع عظیم رشد و شکوفایی و خلاقیت و کارآمدی نسل جوان است. جلوگیری از نشاط و شادابی جوانان و جلوگیری از بروز احساسات و هیجانات عاطفی آنان، موجب سرخوردگی و بروز بیماری حقارت و عقده های روحی و روانی است. اسلام دین زیبایی و نشاط و دینی آسان و منعطف است.

انبساط روحی، بهجت افزایی و خنده رویی از زمینه های رشد و شکوفایی جوان و زمینه ای برای تخلیه عقده های روحی و فشارهای روانی است.

● تاثیر نشاط روحی بر شکوفایی خرد و اندیشه

نشاط و انبساط روحی، یکی از متغیرهای موثر در شکل گیری شخصیت مثبت در کودکان و نوجوانان است و بالعکس، اضطراب و تشویش خاطر عامل مهمی در توقف استعدادهاست. روان شناسان حالت شادی را نتیجه عمل هماهنگ و منسجم و سامان یافته همه عواطف یک فرد می دانند و معتقد هستند که نشاط و آرامش روحی زمینه های باروری خرد و اندیشه را به وجود می آورد.

▪ چنانچه فردوسی می گوید:

ـ چو شادی بکاهد، بکاهد روان

ـ خرد گردد اندر میان ناتوان

 امروز تحقیقات مربوط به اعصاب و روان نشان داده است که یادگیری انسان و ساماندهی رفتار کودک در گرو نشاط و شادابی و هیجانات مثبت اوست و خلاقیت، شکوفایی استعدادها در گرو نشاط و انبساط روحی انجام می شود.

دستورات اسلام منطبق بر فطرت و ماهیت انسان هاست و از ویژگی انسان ها، شور، نشاط، پویایی، تحرک و شادابی است و این ویژگی هاست که به انسان ها امید به زندگی می دهد و انسان ها را برای عبور از مشکلات و سختی ها یاری داده و از دامنه ها به قله می کشاند.

در حالی که انسان افسرده، انسان غمناک، انسان بی تحرک، احساس خستگی و درماندگی و بی پناهی می کند، احساس ناامیدی و یأس و بدبینی دارد و او را در برابر مشکلات ناتوان و عاجز می گرداند و از قله ها به دره ها و سنگلاخ ها می کشاند.

ما نباید جاذبه ها و انگیزه های گرایش به اسلام و معنویت را از نسل جوان بگیریم. نباید نسل جوان احساس کند که دین اسلام فقط شامل یک سری امر و نهی های خشک و غیرمنعطف و حزن انگیز است و با لذت و شادی مخالف است.

اگر ما شرایط و زمینه را برای ابراز هیجانات و تخلیه احساسات به وجود نیاوریم، زمینه برای اختلالات روانی و رنجوری و افسردگی فراهم می شود. نشان دادن چهره خشن و متصلب از اسلام ظلم به اسلام است.

● تجلی ظاهری هیجانات درونی

با توجه به این که نشاط و سرور مانند هر هیجان و احساس دیگر تجلی ظاهری ویژه ای دارد مثلا تظاهر شادی گاهی در خنده، گاهی در دست زدن و گاهی در فریاد و از جا پریدن جلوه می کند. ما نباید از این تجلیات درونی برداشت های منفی و غلط داشته باشیم. ما نباید اگر بچه ها و دانش آموزان ما به خاطر ابراز خوشحالی از یک پیروزی و یا برای انجام تشویق در یک موضوع مورد علاقه خود فریاد زدند یا دست زدند آنها را از این کار منع نماییم.

همان گونه که یکی از تجلیات بروز احساسات و عواطف و علایق مذهبی و دینی ذکر صلوات بر محمد و آل محمد است و این شعار الهی نیز زیبایی خاصی دارد. چون سلام و درود، ارزش گذاری و ارجمندی است که ثمره آن و انعکاس آن به خود انسان برمی گردد و موجب ارتقای معنویت و آرامش و ارضای روحی می شود.

اقدام به این فضیلت بزرگ و مقدس نیز توجه بر اصل تربیتی، الگوسازی و الگوپذیری و الگوگیری و عاطفه ورزی و همانندسازی آگاهانه است. این امر است که فرایند تعلیم و تربیت را غنای ویژه ای می بخشد.

بنابراین به این مهم نیز باید توجه ویژه ای شود و یا مسئله عزاداری و گریه کردن و سینه زنی که یکی دیگر از زمینه های بروز و ظهور احساسات و عواطف دینی است که در سوگ فرزانگان و شهدای راه فضیلت انعکاس عینی و ظاهری می یابد و به صورت گریه یا سینه زدن تجلی می کند.

با این کار، هم یاد و نام و آرمان آنان زنده نگاه داشته می شود و هم موجب تخلیه عقده ها و کینه ها و تجلی خشم علیه ستم پیشگان می شود و هم زمینه هوشیاری و بیداری و دشمن شناسی را فراهم می سازد و این شیوه نیز باید به عنوان یک اصل تربیتی مورد توجه قرار گیرد.

● ممنوعیت سرکوبی غرایز

پس همان گونه که ملاحظه می شود، هرکدام از مسائل مذکور تجلی نوعی از احساسات و غرایز و عواطف طبیعی و ذاتی کودکان و نوجوانان و جوانان است و جلوگیری و سرکوب هریک از آنها موجب خسارات جبران ناپذیری بر شخصیت و روح و روان آنان خواهد شد.

خداوند هیچ استعدادی را در ذات انسان قرار نداده است، مگر اینکه برای آن علت و فلسفه و فوایدی منظور کرده است و سرکوب استعدادها مغایر اراده خداوند است. بنابراین کار معلم، وظیفه مربی و رسالت تعلیم و تربیت، سرکوب غرایز و استعدادها نیست. بلکه شناسایی استعدادها و سپس هدایت و جهت دادن استعدادها و غرایز در مسیر فلسفه خلقت و اراده و تدبیر خداوند است. البته این کار سختی است اما مهم است و متأسفانه مسئولان تعلیم و تربیت ما در این رابطه دو مشکل بنیادین دارند.

برخی به خاطر نگاه های تک بعدی خود مشکل بینشی و نگرشی نسبت به فلسفه وجودی استعدادها و غرایزی که ذکر شده، دارند و برخی دیگر مشکل روشی دارند یا در کاربرد استعدادها در زمان و مکان و موقعیت های ویژه اشتباه می کنند و نمی توانند دانش آموزان را به نحوی آموزش دهند که در کجا شادی کنند و در کجا صلوات بفرستند و در کجا عزاداری کنند. چگونه و به چه میزان شادی کنند؟ معلوم کنند که دامنه شادی و غم تا کجاست؟ مرزهای مجاز و غیرمجاز آن تا چه حد است؟

باید نظام تعلیم و تربیت درصدد نشان دادن زیبایی ها و جاذبه های دینی به نسل جوان باشد. نباید جوانان فکر کنند هرچه زیبایی است مربوط به نوآوری های جدید است و هرچه امور خشن و زمخت است مربوط به سنت های دینی است.

باید مربیان و معلمان دلسوز پل ارتباطی رنگین و شاداب و پر نشاطی بین گذشته و حال و سنت های دینی با نوآوری ها و نیازهای معقول جدید ایجاد کنند. به نحوی که نه آرمان ها و اصالت ها خدشه دار شود و فراموش شود و نه جوانان و نوجوانان ما از جاذبه های نوآوری و زیبایی های مشروع محروم شوند. امام صادق(ع) در مورد ویژگی شیعیانش چنین می فرمایند: پیروان ما از مازاد سرشت و طینت ما آفریده شده اند.

در خوشحالی ما خوشحال و در اندوه ما غمناکند. باید بچه های ما آموزش ببینند که شادی و غم آنان چگونه متجلی شود و چگونه تعدیل یابد. چون در اسلام نشاط و شادابی تعدیل نشده و یا افسارگسیخته نداریم و توجه به اصل تربیتی نشاط و سرور در جوانان نیز نمی تواند موجب لطمه زدن به شخصیت آنان شود یا محیط اجتماعی را محکوم کند به عزاداری و همان گونه که صلوات نیز با همه محاسن و فوایدی که دارد نباید خلاف عرف و منطق انجام شود که خدای نکرده موجب بیزاری از دین شود.

● با زندگی همراهی کنید

هر کسی تقدیری در زندگی دارد و با مسئله هایی روبه رو است اما آیا به این معناست که بگذارید زندگی روند خود را طی کند؟ به طور مسلم نه. در عوض می توانید روشی در پیش گیرید که به بهترین شکل ممکن با مسئله ها روبه رو شوید و بیشترین تلاش خود را در این زمینه نشان دهید. در این صورت، متوجه راه های جدیدی شده و با کشف آن، انرژی تازه ای کسب می کنید.

● مثبت بیندیشید و مثبت عمل کنید

برای شاد بودن باید فکرهای خود را عوض کنید، اما منتظر از راه رسیدن احساس ها نباشید. احساس ها پس از عمل کردن، از راه می رسند. اگر می خواهید شادتر باشید، شادمانه تر عمل کنید. اگر می خواهید منش دوستانه تری داشته باشید، دوستانه تر عمل کنید. بنابراین علاوه بر اینکه مثبت می اندیشید، مثبت نیز عمل کنید.

● آنچه را می خواهید، طلب کنید

به جای شکایت کردن و متهم کردن دیگران به دنبال خواسته های خود بروید، انتخاب با شماست. می توانید به همین رویه ادامه دهید و از هرچیز و هر کس شکایت کنید و همچنان چیزی نصیبتان نشود یا می توانید آنچه را می خواهید، طلب کرده و به دنبال تحقق یافتنش باشید.

● لذت از رسیدن به خط پایان

به هدف نرسیدن به معنای شکست نیست، بلکه به این معنی است که شما به تمرین و تجربه بیشتری نیاز دارید. به راحتی تسلیم نشوید و اجازه ندهید یک شکست شما را به گونه ای تحت تاثیر قرار دهد که همه تلاش های خود را از بین ببرید. به راه خود ادامه دهید و لذت به خط پایان رسیدن را تجربه کنید.

● در زمان حال زندگی کنید

به لحظه حال آگاه باشید و در گذر آن منتظر آینده باشید تا بتوانید از فرصت ها سود ببرید. در گذشته سیر کردن و غم آن را خوردن، چشم هایتان را به روی امکانات و فرصت های حال می بندد و در عین حال، آینده را نیز از دست خواهید داد. شادی، محصول زندگی کردن در لحظه حال است که تکیه گاهی برای رسیدن به آینده ای فوق العاده است. فقط با آنچه امروز انجام می دهید می توانید آینده خود را تحت تاثیر قرار دهید.

فعالیت فیزیکی منظم، یکی از موثرترین تکنیک های شاد بودن است. ورزش را برای خود یک عادت کنید. هر روز فقط ۱۰دقیقه پیاده روی کنید. عذر و بهانه نیاورید. اگر هوا به شدت بارانی یا برفی است، دور خانه، تند و چابک قدم بزنید. اگر هوا عالی است، از منزل بیرون بروید و از شگفتی ها و زیبایی های زمستان لذت ببرید. ورزش را به سرگرمی تبدیل کنید. برنامه های ورزشی را آهسته شروع کنید و برای اجتناب از آسیب به تدریج بر زمان و شدت آن بیافزایید.

● برای داشته ها سپاسگزار باشید

یکی از راه های مهمی که تاثیر نگرش مثبت را حفظ می کند، داشتن نگرشی همراه با قدردانی به زندگی است. در این لحظه در هر موقعیتی که هستید هنوز هم چیزهایی وجود دارند که بابت آنها سپاسگزار باشید. مانند سلامت جسمی و روانی، وجود خانواده، دوستان و... به اطرافتان و جایی که در آن زندگی می کنید، نگاه کنید، داشته های خود را در نظر بیاورید، شغل و همه موهبت هایی را که از آن برخوردار هستید.

شکرگزار بودن یکی از عوامل مهم شادمانی است. اگر قدردان داشته های خود باشید، شخصی شاد و خوشحال خواهید بود. از طرف دیگر اگر همواره به نداشته های خود فکر کنید، بیشتر احساس بدبختی و بیچارگی می کنید.

اگر دائم در این مورد فکر کنید که چقدر خوشبخت هستید و بابت آن سپاسگزار باشید، این نگرش به کل زندگی شما سرایت می کند. فهرستی از همه چیزهای با ارزشی که دارید تهیه کنید، هر زمان که احساس افسردگی و کسالت کردید به آن مراجعه کنید و آن را بخوانید.

موسسۀ روانشناختی کاریزما مشاور

 توجه :

شما فرهنگیان گرامی می توانید تحقیقات اقدام پژوهی ، گزارش تخصصی ، درس پژوهی ، تجربیات ارتقای شغلی ، طرح جابر  و مقالات پرسش مهر مورد نیاز خود را از لینک های زیر تهیه نمائید :( سایت علمی و پژوهشی آسمان ) بر روی هر لینک کلیک نمائید :

• 
  بیش از سیصد طرح جابر برای شرکت در مسابقات طرح جابر
• 
  

• مقالات مخصوص برای دانش آموزان و معلمان  در مورد  پاسخ به پرسش مهر رئیس جمهوری در مورد مهارت آموزی

تیزهوش یا نخبه چه کسی است؟

برای تعریف واژه تیزهوش یا نخبه اتفاق نظر اندکی وجود دارد. تیزهوشی به صورت هوش عمومی بالا، استعداد در حوزه تحصیلی خاص و تعامل بین توانایی و خلاقیت بالا تعریف شده است. کودکان تیزهوش در بسیاری موارد شناخته نمی‌شوند.

اولین شرط تیزهوشی داشتن بهره هوشی (IQ) بالای 130 است و در کنار بهره هوشی، قدرت خلاقانه، توانایی در استدلال و توانایی و ابتکار را نیز باید لحاظ کرد.

در سنین پیش از مدرسه کارشناسان معمولا استفاده از خزانه لغات وسیع، مهارت کلامی و به کار بردن جملات کامل، علاقه در مشاهده دقیق و کنجکاوانه، علاقه‌مندی به کتاب، توجه به ساعت‌ها و تقویم‌ها در سنین کم، تمرکز روی موضوعاتی خاص، مهارت‌ فوق‌العاده در نقاشی، توجه و کشف رابطه علت و معلولی، رشد توانایی خواندن در سنین کودکی، توانایی رهبری جمع همسن و سال، مهارت‌های حرکتی و... را از صفات بارز تیزهوشی می‌دانند که البته شدت این معیارها با توجه به محل زندگی افراد متفاوت است. فرزانه غریبی، کارشناس ارشد روان‌شناسی در مقاله‌ای این ویژگی را برای کودکان تیزهوش و شناسایی آنان برمی‌شمارد:

1 ـ نسبت به یادگیری حریص‌اند و مفاهیم پیچیده و جزییات را بسرعت جذب می‌کنند.

2 ـ اعتماد به نفس بالایی دارند.

3 ـ دارای روحیه تعاون و همکاری بوده و مسوولیت‌پذیرند.

4 ـ انضباط فردی دارند و به ارزش‌های اخلاقی و معنوی پایبندند.

5 ـ قدرت استدلال دارند و دستورهای آمرانه را بدون بازنگری نمی‌پذیرند و...

متاسفانه هرچند تعداد این کودکان که تیزهوش خوانده می‌شوند زیاد نیست،‌ اما عد‌ه‌ای که می‌توانند با عنوان تیزهوش خوانده شوند به خاطر وجوه تربیتی و آموزشی نادرست، به صورت تک‌بعدی پرورش می‌یابند.

«بهمن در 19 سالگی، وقتی همه چشم‌ها به او بود، مقابل دوربین عکاسی خبرنگار یک مجله، دست و پایش را گم کرد. بهمن که از نظر تحصیلی نمره‌ای کمتر از 18 نگرفته بود و رکورد رشد تحصیلی را شکسته حالا در این سن وقتی قرار است از خودش و خانواده‌اش بگوید، دهانش خشک می‌شود، انگشتانش می‌لرزد و مانند کودکی که به وحشت افتاده، از پاسخ به سوالات طفره می‌رود.»

همه استادان بهمن تایید می‌کنند که او ضریب هوشی بالای 130 دارد و نمرات تمام واحدهای درسی او الف است، اما شیوه تربیتی او، منجر شده که هوش هیجانی و اجتماعی او رشد نکند و از این رو بهمن هیچ دوستی غیر از پدر و مادرش ندارد، چون توان ارتباط و تعامل با همسن و سالانش را ندارد.

آموزش تیزهوشان از چه سنی؟

معمولا گفته می‌شود که کودکان تیزهوش را می‌توان یک سال زودتر از سن شروع آموزش رسمی یعنی 6 سالگی آموزش داد. پدر و مادر بهمن آموزش او را از 4 سالگی در منزل آغاز کرده‌اند. والدین بسیاری از کودکان تیزهوش ترجیح می‌دهند، فرزندان خود را در منزل آموزش دهند و او را تنها برای آزمون پایان سال به مدرسه بفرستند و چون معمولا کودکان تیزهوش از این آزمون‌ها سربلند بیرون می‌آیند تصور بر این است که این شیوه آموزش مناسب است، اما دکتر عبدالله شفیع‌آبادی ـ روانشناس ـ به طور قاطع آموزش صرف کودکان نخبه در منزل را مردود اعلام می‌کند و می‌گوید: این شیوه آموزش را به‌هیچ وجه توصیه نمی‌کنم و مدرسه یک محیط رسمی برای آموزش است که هر فرد بنا بر توانمندی از امکانات این محیط رسمی استفاده می‌کند.

افراد تیزهوش برای آموزش به مکان و نظام ویژه‌ای نیازمندند. معلمان این افراد هم باید به نوعی باهوش و خلاق‌تر از سایر همکاران خود باشند تا به خاطر سوالات بچه‌های تیزهوش مات و مبهوت نمانند.

این روانشناس توصیه می‌کند: کودکان تیزهوش باید در جامعه زندگی کنند. آموزش در بین سایر افراد، شیوه تعامل با دیگران را نیز به او می‌آموزد. انتظارات افراد تیزهوش از جامعه بالاست و به همین نسبت جامعه نیز از آنان انتظارات بالایی دارد، اگر در خانه و نزد والدین آموزش ببینند بسیاری از مهارت‌ها را نمی‌آموزند.

کودکان تیزهوش و تعامل اجتماعی

نخبگانی مانند بهمن که در ابتدای جوانی مدرک دکتری می‌گیرند و غبطه بسیاری از خانواده‌ها را برمی‌انگیزند، کم نیستند. لعبت کلامی ـ مادر 2 دانشجوی دختر ـ آرزو می‌کند که کاش فرزندان او هم تیزهوش بودند. با دیدن تصویر بهمن روی جلد یک مجله می‌گوید: خوش به حال پدر و مادرش، آدم یک بچه داشته باشد مثل این ... (عکس بهمن را نشان می‌دهد)‌، اما کمتر کسی به سایر ویژگی‌های بهمن توجه می‌کند.وقتی رو به روی بهمن برای مصاحبه نشستیم، او جز مهندسی که رشته مورد علاقه‌اش است نتوانست به هیچ سوالی به طور کامل جواب بدهد. بی‌حوصله و کمی عصبی بود. گاهی مضطرب دست به موهایش می‌کشید؛ خلاصه گفتگوی 5‌/‌1 ساعته با او نشان داد که او هرچند بهره هوشی بالای 130 دارد، ولی هیچ دوستی ندارد، جز با مادر و پدرش با هیچ کس ارتباط ندارد، سینما نمی‌رود، با تئاتر و تلویزیون و مطبوعات بیگانه است، حتی نمی‌دانست جام‌جم، روزنامه است نه مجله! زندگینامه متفکران بزرگی مانند اینشتین یا بوعلی‌سینا و پروفسور حسابی را غیرقابل مطالعه می‌داند چون به آنها نیازی ندارد، درباره همسر آینده‌اش فرصت نداشته فکر کند، تنها آرزویش دانشمند شدن است، علاقه‌ای به سیاست ندارد. در کوچه حیاط دانشگاه سوئیتی به او و مادرش داده‌اند و زندگی مرفهی دارد و ...

نسرین صفری ـ مشاور تحصیلی و کارشناس ارشد علوم تربیتی ـ با شنیدن وضعیت بهمن می‌گوید: متاسفانه مطبوعات و رسانه‌ها با مصاحبه با نخبگان افراد را بزرگ می‌کنند و آنها را به عنوان الگو به جامعه معرفی می‌کنند،‌ در حالی که این افراد واقعا نخبه نیستند چون دچار رشد نامتوازن شخصیتی شده‌اند. این مشاور با تاکید بر این که بسیاری از دانش‌آموزان در دبیرستان‌ها تیزهوش هستند ولی شناسایی آنان دشوار است، اضافه می‌کند: تیزهوشی و نخبه بودن فقط به نمره 20 گرفتن و در فیزیک و شیمی و ریاضی عالی بودن نیست، یک فرد نخبه باید هوش اجتماعی بالایی هم داشته باشد، قدرت رهبری، مهارت کلامی، توان استدلال، علاقه به کتاب و سایر منابع اطلاعاتی، توان ارتباط با جمع و تاثیرگذاری بر سایرین در بسیاری از تیزهوشان وجود دارد، اما متاسفانه در خیلی از خانواده‌ها، پدر و مادرها به این ویژگی‌ها توجه نمی‌کنند و با تاکید بر نمره، کودکان و نوجوانانشان را تک‌بعدی تربیت می‌کنند.

با کودک تیزهوش‌مان چه کنیم؟

هر چند معمولا هوش کودکان و نوجوانان با میزان موفقیت آنان در آزمون‌های هوش سنجیده می‌شود و از این رو بسیاری از کودکان تیزهوش از همسن و سالانشان جدا می‌شوند، اما برحسب تجربه روانشناسان، این جداسازی، رشد سایر توانمندی‌های کودکان و نوجوانان تیزهوش را کند می‌کند.

از این رو حضور در جمع و اجازه اظهارنظر می‌تواند کودکان و نوجوانان تیزهوش را علاوه بر رشد بهره هوشی منجر به رشد هوش هیجانی کند. به این منظور معمولا توصیه می‌شود:

تیزهوشان را دچار غرور کاذب نکنید: تحمل شکست از این رو برای تیزهوشان مشکل است که به خاطر هوش و موفقیتشان همواره تحسین شده‌اند، این امر آنان را دچار غرور کاذب می‌کند. غروری که مانع ارتباط دوستانشان با سایر همسن و سالانشان می‌شود، ادامه این روند آنان را منزوی خواهد کرد.

از پاسخ به سوالات او طفره نروید: کودکان و نوجوانان تیزهوش سوالات متفاوتی می‌پرسند، سوالاتی که بسیاری موارد از سن‌شان فراتر است،‌به جای این که با بی‌حوصلگی آنان را از سر باز کنید، در پی پاسخ قانع‌کننده به آنان باشید. در مدارس نیز معلمان باید مراقب باشند تا با پاسخ‌های سرسری افکار این گونه کودکان را از مسیر درست منحرف نکنند، این کودکان و نوجوانان معمولا به زیاده‌پرسی متهم می‌شوند، در حالی که این امر خصیصه اصلی تیزهوشی آنان است.

و بالاخره این که سعی نکنید هر طور شده از کودکان و نوجوانانتان، تیزهوش بسازید: در پی پرورش استعدادهای طبیعی او باشید. م هم این نیست که فرزندان ما تیزهوش باشند بلکه باید استعدادهای آنان متاثر از عوامل محیطی و امکاناتی که برایشان فراهم می‌کنیم، شکوفا شود.

 توجه :

شما فرهنگیان گرامی می توانید تحقیقات اقدام پژوهی ، گزارش تخصصی ، درس پژوهی ، تجربیات ارتقای شغلی ، طرح جابر  و مقالات پرسش مهر مورد نیاز خود را از لینک های زیر تهیه نمائید :( سایت علمی و پژوهشی آسمان ) بر روی هر لینک کلیک نمائید :

• 
  بیش از سیصد طرح جابر برای شرکت در مسابقات طرح جابر
• 
  

• مقالات مخصوص برای دانش آموزان و معلمان  در مورد  پاسخ به پرسش مهر رئیس جمهوری در مورد مهارت آموزی