نقش دانش آموزان در كاهش اضطراب امتحان

- 1اگر نسبت به درسی مطالعه بی میل هستید تسلیم بی میلی خود نشوید به مرور زمان به مطالعه و درس علاقه مندی شوید. 2 ـ از همین حالا وقت خود را با برنامه امتحانی تنظیم كنید . 3 ـ به جای اضطراب امتحان , كتابتان را به چند بخش تقسیم كنید و هر زمان روی بخشی از آن كار كنید , می بینید موفق شدن آنقدرها هم دور از دسترس نیست .

- اگر نسبت به درسی مطالعه بی میل هستید تسلیم بی میلی خود نشوید به مرور زمان به مطالعه و درس علاقه مندی شوید. 2 ـ از همین حالا وقت خود را با برنامه امتحانی تنظیم كنید . 3 ـ به جای اضطراب امتحان , كتابتان را به چند بخش تقسیم كنید و هر زمان روی بخشی از آن كار كنید , می بینید موفق شدن آنقدرها هم دور از دسترس نیست . 4 ـ وقتی می بینید اضطراب مانع تمركز حواستان می شود و شدت آن به اندازه ای است كه مفهوم یك جمله را هم درك نمی كنید , خودتان را بیازمایید. كتاب را بسته و جمله را تكرار كنید. دوباره كتاب را باز كنید و مطلب را با صدای بلند بخوانید سپس كتاب را ببندید. این بار خواهید توانست مطلب فراگرفته را به خاطر بیاورید. تمرین و جدیت شما نیرویی عظیم تراز نیروی اضطراب است . 5 ـ این جمله را با خود بگویید و آنرا تكرار كنید : « شروع هر كاری در ابتدا آنطور كه باید خوشایند نیست , وقتی كه پیشرفت كردم انگیزه بیشتری پیدا خواهم كرد. » 6 ـ اگر در حین مطالعه نگرانید و حواستان پرت می شود , چند دقیقه استراحت به خود بدهید و حواستان را از رویاها و تخیلات به محیط اطراف خود پرت كنید و محیط اطراف را توصیف نمائید و پس از رنگ استراحت مجددا به مطالعه بپردازید. فقط مطالعه كنید. این ترفند شما را از حواس پرتی و خیالبافی در حین مطالعه نجات خواهد داد. 7 ـ توجه داشته باشید كه یكی از عوامل موثر و جدی در اضطراب امتحان , انباشته شدن درسها برای شب امتحان است . ضمنا فراموش كنید شب امتحان زمان یادگیری درس نیست بلكه زمان مرور درس است . 8 ـ اضطراب , نوعی احساس فریب انگیز است كه به شما القا می كند از پس هر كاری كه قرار است انجام دهید برنمی آیید. پس در شرایط اضطراب دست از تلاش و كوشش برندارید و به مطالعه درس امتحانی مشغول شوید و اجازه ندهید اضطراب , زمام شما را دردست بگیرد. 9 ـ اگر اضطراب امتحان دارید , اولا : آن را بیان كنید . ثانیا : آن را یك اختلال جزئی قلمداد كنید و باور داشته باشید كه می توانید اضطراب امتحان را كنترل كنید. 10 ـ شبهای امتحان به اندازه كافی استراحت كنید . غذای ساده صرف نموده و وسایل مورد نیاز را آماده نمایید. 11 ـ همیشه و خصوصا در ایام امتحانات در حفظ سلامت خود كوشا باشید . 12 ـ هیچگاه به خود نگویی اضطراب تمام هوش و حواسم را مختل می كند و از پس امتحان برنمی آیم . متوجه باشید كه اضطراب می تواند ایجاد نگرانی كند و كمی شما را برنجاند ولی نمی تواند شما را از هدفتان باز دارد. 13 ـ آرامش روحی و روانی تاثیر زیادی در موفقیت شما دارد . لذا سعی كنید محیط آرام و به دور از تشنج و درگیری برای خود و خانواده و دوستان داشته باشید. 14 ـ قبل از شروع امتحان سعی كنید از همدیگر سوال نكنید . 15 ـ سعی كنید با لباس مناسب و تغذیه كافی سرجلسه حاضر شوید . 16 ـ توجه داشته باشید كه شما توان ذهنی و هوش كافی جهت پاسخ به سئوالات را دارید و می توانید از پس از امتحانات خود برآئید. 17 ـ روی صندلی محل امتحان نشسته و چند نفس عمیق بكشید . 18 ـ عضلات بدن خود را رها كنید و اكسیژن را به تمام بدنتان برسانید و به نفسهایتان توجه كنید. 19 ـ از بیان جملات منفی بپرهیزید مانند : « من حتما قبول نمی شوم » و به خودگویی مثبت بپردازید و بگویید : من در امتحان موفق خواهم شد. » 20 ـ انرژی خود را قبل از جلسه امتحان با بحثهای بی مورد در باره سئوالات امتحانی از بین نبرید. 21 ـ ابتدا به سئوالات آسانتر پاسخ دهید سپس سئوالات دیگر را بخوانید و پاسخ دهید. 22 ـ در تحویل برگه امتحانی به مراقبین عجله نكنید و یك بار مرور كنید . 23 ـ اگر اتفاق خاصی در جلسه افتاد , زیاد توجه نكنید . 24 ـ از نشستن در كنار دانش آموزان متقلب كه مزاحم شما هستند , خودداری نمائید.

نقش مدیران در كاهش اضطراب امتحان

1ـ برنامه امتحانی را چند هفته قبل از شروع امتحانات به دانش آموزان اعلام كنید. 2 ـ فاصله بین جلسات امتحان را باتوجه به سختی یا آسانی دروس تنظیم نمائید. 3 ـ پس از تهیه برنامه امتحانی تا آنجا كه ممكن است , تغییر جدیدی در برنامه ایجاد نكنید.

1ـ برنامه امتحانی را چند هفته قبل از شروع امتحانات به دانش آموزان اعلام كنید. 2 ـ فاصله بین جلسات امتحان را باتوجه به سختی یا آسانی دروس تنظیم نمائید. 3 ـ پس از تهیه برنامه امتحانی تا آنجا كه ممكن است , تغییر جدیدی در برنامه ایجاد نكنید. 4 ـ از برگزاری امتحانات با وقت بسیاركم اجتناب نمائید . 5 ـ چند دقیقه قبل از شروع امتحان دانش آموزان به محل برگزاری امتحان بروند. 6 ـ محل برگزاری امتحان دارای تهویه مناسب , نور كافی , دمای مناسب و صندلی مناسب باشد. در سالن یا نزدیكی آن , آب آشامیدنی در دسترس باشد. 7 ـ در حد ممكن از نیمكت ها و یا صندلی های سالم در جلسه امتحان استفاده نمائید. 8 ـ محل برگزاری امتحان , عاری از هرگونه عوامل مزاحم از قبیل سروصدا باشد. 9 ـ با دانش آموزان به صورت اطمینان بخش و امیدواركننده در كلاس و جلسه امتحان برخورد كنید. 10 ـ قبل از شروع جلسه فاصله افراد رعایت شده باشد تا در حین برگزاری جلسه نیازی به جابجایی و حركت نباشد. 11 ـ در شروع جلسه آیاتی از كلام الله مجید قرائت شده و چند جمله دعای مناسب بیان گردد. 12 ـ بعد از شروع جلسه امتحان دانش آموزان را جابجا نكنید . 13 ـ در جلسه امتحان , دبیر مربوط به درس حتما حضور داشته باشد و با جملات اطمینان بخش دانش اموزان را آرام نماید. 14 ـ مراقبین در حین برگزاری جلسات با یكدیگر صحبت نكنند . 15 ـ سعی شود مراقبین بالای سر دانش آموزان زیاد توقف نكنند . 16 ـ اگر مراقبین مشاهده كردند كه دانش آموز جواب را اشتباه نوشته , او را سرزنش نكنند. 17 ـ از برخورد شدید با دانش آموزان خاطی اجتناب شود . 18 ـ مراقبین با تبسم و بیان مطلبی نشاط انگیز , تنش های احتمالی دانش آموزان را كاهش دهند. 19 ـ در ابتدای جلسه امتحان راهنمایی و توضیح كافی پیرامون آن آزمون داده شود ودر حین جلسه از توضیح اضافی كه موجب حواس پرتی آنان می شود اجتناب نمائید. 20 ـ سئوالات امتحانی , خوانا و از كیفیت بالا و مناسب برخوردار باشد . 21 ـ با دانش آموزان در حین انجام امتحان گفتگو نشود . 22 ـ در صورت نیاز , پیش نویس در اختیار دانش آموزان قرار داده شود

تحقیق درباره راه های شکوفایی خلاقیت در دانش آموزان نابینا

زندگی امروز حاكی از ایده های نوینی است كه مبتنی بر پرورش تفكر و استدلال افراد می باشد. ایجاد عادت به تفكر و استدلال در دانش آموزان به وسیله پرورش خلاقیت امكان پذیر است و این امر بر عهده خانواده و مدرسه است.

خلاقیت به كارگیری توانایی های ذهنی برای ایجاد یك فكر و مفهوم جدید است لذا برای خلاق بودن باید آنگونه فكر كرد كه دیگران فكر نمی كنند.

دانش آموزی كه دچار آسیب بینایی است ممكن است دوره های حساس رشد را به خوبی طی نكند و با مشكلات اجتماعی و عاطفی بسیاری مواجه شود. بینایی، انگیزه تعامل با دیگران و كشف محیط را در كودك ایجاد می كند، بنابر این ضروری است كه والدین و مربیان این كودكان، محیط را برای پرورش همه جانبه آنان مهیا سازند و حتی می توان انتظار را از این حد نیز فراتر برد و با اتخاذ روش هایی ساده به پرورش خلاقانه آنان پرداخت.

راه های گوناگون و متنوعی برای پرورش خلاقیت در كودكان وجود دارد كه تقریباً تمام آن ها برای كودكان آسیب دیده بینایی نیز كاربرد دارد، برخی از این راه ها عبارتند از:

۱) تشویق آن ها به طرح سوال ها و پاسخ های عجیب و غریب كه سبب ارتقای رفتار خلاق و تعمیم آن به سایر زمینه های زندگی می گردد.

۲) آموزش مهارت های پژوهشی، حل مسئله و طرح مسئله. كسب این مهارت ها به كودكان كمك می كند تا در عرصه های مختلف زندگی بتوانند مسائل و مشكلات را به طور عاقلانه حل كنند.

۳) تشویق و ترغیب كودكان به انجام كارهای متنوع هنری. هنر به كودك آرامش می بخشد، روح كنجكاوی، تحقیق و سازندگی را در او بیدار می كند و فرآیند سازندگی، خلاقیت، تولید و آفریندگی را در وی به وجود می آورد.

۴) آموزش روش مطالعه خلاق و خواندن قصه های متنوع و ناتمام. قصه های ناتمام ذهن كودك را به چالش می اندازد و پایان های متفاوتی را در ذهن او به تصویر می كشد.

۵) نوشتن قصه و داستان و خاطره با موضوعات مختلف.

۶) نوشتن، استفاده و كاربرد كلمات و تولید واژه ها و تركیب آن به ذهن كودك انسجام و نظم و ارتقاء می بخشد.

۷) تدارك فرصت هایی برای كسب تجارب متنوع جهت خودآموزی و یادگیری اكتشافی. این فرصت ها در برخورد با اشیاء، افراد، موقعیت ها و شرایط می تواند لذت بخش و توام با تجارب دست اول باشد.

۸) اهمیت دادن به بازی های كودكان و ایجاد فرصت هایی برای بازی های خلاقانه. كودك برای رشد ذهنی و اجتماعی خود نیازمند اندیشه و تفكر می باشد و بازی خمیرمایه این تفكر و اندیشه است.

گفتنی است انگیزه بالا، كنجكاوی فراوان، پشتكار و انضباط در كارها و افزایش جرأت و چالش پذیری از ویژگی های افراد خلاق است كه با روش های فوق می توانیم در كودكان تقویت كنیم و شاهد انجام كارهای خلاق توسط خود كودكان باشیم زیرا افراد خلاق و صاحب اندیشه نو، گرانبهاترین سرمایه های جوامع محسوب می شوند.

معلم پژوهنده 

مقدمه

معلم پژوهنده به هر معلم يا دست‌اندركار آموزش و پرورش گفته مي‌شود كه به نحوي با مسائل آموزش و پرورش سروكار دارد و علاقه‌مند است براي بهسازي و اصلاح وضعيت نامطلوب به اقدام‌هاي علمي (اقدام پژوهي) دست بزند تا نتيجه آن منجر به تغيير و اصلاح وضعيت گردد.  

اهداف

- ارج نهادن به تجربه‌هاي پژوهش و نوآوري‌‌هاي معلمان در كلاس و مدرسه و ايجاد انگيزه براي رشد و بالندگي

- تقويت خودباوري در معلمان و كمك به رشد و شكوفائي استعدادهاي بالقوه آنان در حل مسايل آموزش و پرورش و فراهم ساختن زمينه‌هاي بهسازي و اثربخشي در فرايند آموزش و پرورش

- توسعه فرهنگ پژوهش در ميان معلمان و مشاركت آنان در انجام پژوهش

- فراهم ساختن زمينه‌ ارتقاي دانش‌ پژوهان معلمان

- مستندسازي تجربه‌هاي مفيد معلمان براي استفاده كليه دست‌اندركاران آموزش و پرورش

- كوتاه نمودن فاصله نظر و عمل و كمك در جهت كاربست يافت‌هاي پژوهش

- مبنا و فلسفه معلم پژوهنده (كوتاه نمودن فاصله نظر و عمل ـ مشاركت معلمان در پژوهش).

طرفداران بحث معلم پژوهنده بر اين باورند كه پژوهش‌هاي مرسوم و دانشگاهي در اغلب موارد چندان سودمند نبوده و نتايج آنها در عمل مشكلات ياددهي و يادگيري را به نحو مطلوب حل ننموده است و زبان پژوهش‌هاي مرسوم به گونه‌اي نيست كه معلمان با مطالعه گزارش‌هاي تحقيق در صورت دسترسي داشتن بتوانند در بهسازي روش‌هاي آموزش از آنها استفاده كنند.

به منظور دسترسي به اهداف مذكور برنامه معلم پژوهنده از سال 75 با برنامه‌ريزي، سياستگذاري نظارت و هماهنگي پژوهشكده تعليم وتربيت و با مشاركت فعال شوراي تحقيقات استانها در سراسر كشور به اجرا درآمده است. بررسي‌هاي به عمل آمده نشان مي‌دهد كه اين برنامه از لحاظ كمي و كيفي سير صعودي داشته است هرچند كه به هدف‌هاي مورد نظر كاملا دست نيافته است. بدين صورت كه آمار بيانگر آن است كه از آغاز اين ‌برنامه تاكنون به ترتيبت 914، 980، 2752؟ 3600، 5200؟ 7450، 1012 و 24800 و جمعا بيش از 30000 نفر در طول هفت سال فعاليت اين برنامه گزارش‌هاي پژوهش‌ اقدام‌پژوهي تهيه نموده و براي ارزشيابي به پژوهشكده با شوراي تحقيقات استانها ارسال داشته‌اند. بطوري‌كه مي‌توان گفت در مقايسه با پژوهش‌هاي مرسوم و دانشگاهي از اقبال و پذيرش خوبي از سوي معلمان و مديران و كارشناسان آموزش و پرورش برخوردار بوده است. 

زمينه‌ها و محورهاي موضوعي گزارش معلمان در مورد مسائلي كه در كلاس درس با مدرسه با آن مواجه بوده‌اند مي‌باشد كه عبارتند از چگونگي تدريس يك مفهوم علمي با موضوع درسي، توليد روش حل مسايل رفتاري دانش‌آموزان در موارد خاص، شيوه‌هاي اداره كلاس مرتبط با تعليم وتربيت بوده است. در حدود 65 درصد از شركت‌كنندگان را فرهنگيان زن و 35 درصد بقيه را فرهنگيان مرد تشكيل مي‌دهند. فراواني شركت‌‌كنندگان در مقطع ابتدايي از دوره‌هاي راهنمايي و متوسطه بيشتر بوده است.

ارزشيابي از گزارش‌هاي اقدام‌پژوهي به جزء سال اول كه به صورت متمركز در پژوهشكده تعليم و تربيت انجام گرفت در دوره‌هاي بعد به صورت نيمه متمركز اجرا گرديده است بدين صورت كه ابتدا گزارش‌ها توسط كميسيون تخصصي و ديگر صاحبنظران در شوراي تحقيقات استانها بررسي و گزارش‌هايي كه طبق فرم‌ ارزشيابي اقدام پژوهي برتر شناخته شوند به پژوهشكده ارسال مي‌گردد طبق شيوه‌نامه هفتمين برنامه معلمان پژوهنده مقرر گرديد كه در حدود 3 درصد از طرح‌هاي برتر استان به پژوهشكده ارسال گردد. گزارش ارسال شده از استانهاي كشور دوبار و با در صورت لزوم سه بار طبق فرم‌ارزشيابي اقدام‌پژوهي مورد ارزشيابي قرار مي‌گيرند. بدين‌منظور كه گزارش‌هاي برجسته استاني و كشوري نيز مشخص گردند. اسامي برگزيدگان طبق زمانبندي تا هفته پژوهش اعلام مي‌گردد تا بتوانند در برنامه‌هاي پيش‌بيني شده شركت فعال داشته باشند، همچنين افراد فوق در هفته پژوهش از سوي مديران كل و شوراي تحقيقات استانها مورد تقدير قرار مي‌گيرند.

لازم به ذكر است كه در طول هفت‌سال برگزاري برنامه معلم پژوهنده تلاش مسئولان و دست‌اندركاران براين بوده است كه ضرورت و اهميت فلسفه و روش اقدام‌پژوهي را به آگاهي معلمان و ديگر كاركنان آموزش و پرورش كشور برسانند و اقداماتي از قبيل انتشار انتشار فراخوان، تدوين و انتشار جزوه‌هاي علمي و نشر خبرنامه ويژه معلمان پژوهنده، هماهنگي و همكاري در برگزاري همايش‌هاي گوناگون در استان‌هايي سراسر كشور، تأليف كتاب ويژه اقدام پژوهي، برگزاري كلاس‌هاي آموزش ضمن خدمت براي معلمان علاقه‌مند و فعاليت‌هاي تبليغي و ترويجي انجام گرفته است كه در استقبال گسترده فرهنگيان مؤثر بوده است.

فوايد كار گروهی در مدرسه‌

انسان نمي‌تواند به تنهايي زندگي كند و اين واقعيت سر منشاء شكل‌گيري تمامي گروهها، جمعيت‌ها و جوامع بشري از گذشته‌هاي دور تا به امروز بوده است. تمامي انسان‌ها در هر گروه و جامعه‌اي با توجه به توانايي‌ها و شرايط حاكم، با همكاري يكديگر به بقاي خود و ديگران كمك كرده‌اند. هرچه فرد در برقراري ارتباط در جامعه با ديگران موفق‌تر عمل كند و در واقع هوش اجتماعي بالاتري داشته باشد، زندگي بهتر و راحت‌تري را تجربه خواهد كرد. يادگيري تكنيك‌هاي همكاري و برقراري ارتباط با ديگران يكي از ضروريات مهم در زندگي هر كودكي محسوب مي‌شود. زماني كه فرد در سنين پايين همچون دوران دبستان آموزش ببيند، اين آموزه‌ها در وي دروني شده و سبب خواهد شد در آينده در زندگي موفق‌تر عمل كند.

كسب مهارت

زماني كه بچه‌ها با همكاري يكديگر به صورت جمعي به دنبال دستيابي به هدفي مشترك هستند، خواهند توانست به انجام پروژه‌اي دست بزنند كه به تنهايي قادر به انجام آن نبوده‌اند. همچنين كار گروهي به بچه‌ها كمك مي‌كند كه كارهايي كه در آن‌ها مهارت بالايي ندارند، بهتر شوند، مانند صبور بودن، كار كردن براساس برنامه‌هاي از پيش سازمان يافته، كار كردن در سر وقت و ...

اجتماعي شدن ‌

هنگامي كه بچه‌ها در قالب يك گروه در كنار يكديگر قرار مي‌گيرند و هدفي مشترك را دنبال مي‌كنند، مجبور خواهند شد براي انجام مسئوليت‌ محول شده به گروه با يكديگر ارتباط برقرار كنند، حرف بزنند، به نظرات ديگران گوش بسپارند و نظرات خود را بيان كنند و از همه مهمتر مجبور خواهند شد تا خجالتي بودن را فراموش كنند. كار گروهي به بچه‌هايي كه در يك كلاس هستند، اما ارتباط چنداني با يكديگر ندارند، امكان دوست شدن برايشان فراهم مي‌كند.

فراگيري بهتر و بيشتر

كارهاي گروهي اغلب كارهاي گسترده‌تر و پيچيده‌تري نسبت به فعاليتهاي فردي هستند به همين سبب زماني كه بچه‌ها در پروسه كار وارد مي‌شوند، مطالب بيشتري را فرا خواهند گرفت، همچنين با كار گروهي بچه‌ها مي‌توانند در زماني كمتر، مطالب بيشتري را ياد بگيرند و چون خود آنها نيز در فرايند‌ كار درگير بوده‌اند، كيفيت يادگيري آنها نيز افزايش خواهد يافت.

ايجاد حس رقابت

بچه‌ها زماني كه در گروه هم‌سالان خود قرار مي‌گيرند و به فعاليتي يكسان مي‌پردازند،‌ناخودآگاه حس رقابتشان برانگيخته مي‌شود و فعاليت بيشتر و بهتري انجام خواهند داد، در نتيجه كلاس فعال و پوياتر خواهد شد و همه بچه‌ها براي آن كه از ديگران عقب نمانند، تلاش خود را افزايش خواهند داد.

شروع كار

در ابتداي كار به بچه‌ها آموزش دهيد كه تمامي اعضاي گروه بايد با هم كار كنند، همه چيز را با هم بررسي كرده و در خصوص تمامي مسائل با هم گفتگو كنند.به بچه‌ها بياموزيد كارها را با توجه به مهارت‌هاي فردي افراد گروه تقسيم كنند و براي انجام اين كار بهتر است هر يك از اعضا ابتدا درخصوص توانايي‌هايي كه دارد و فكر مي‌كند براي انجام كار گروهيشان راهگشا است، با ديگران مشورت كند. يكي ديگر از مسائلي كه از همان ابتداي امر لازم است تا هر يك از اعضا بدون خجالت كشيدن از يكديگر مطرح كنند، مسئوليت ‌هايي است كه فرد از پس آن برنمي‌آيد اما به اومحول شده است.

منصفانه كار كردن ‌

مشخص كردن كارهاي هر يك از افراد گروه يكي از مراحل مهم كار گروهي است. اتفاقي كه در بيشتر كارهاي گروهي در مدرسه مِي‌افتد آن است كه يك نفر تمامي كارهاي كل گروه را به تنهايي انجام مي‌دهد. يكي از دلايل اصلي بي‌علاقگي به كار گروهي و ترجيح كارهاي فردي نيز همين مساله است. حتي بسياري از پدر و مادرها نيز زماني كه متوجه مي‌شوند كودكشان به عنوان عضوي از گروه به انجام فعاليتي بپردازد با يادآوري خاطرات تلخ خود نظر مساعدي در اين زمينه نشان نمي‌دهند و به جاي ترغيب بچه‌ها به گروهي عمل كردن، آن‌ها را به سمت فردگرايي سوق مي‌دهند. براي آن كه كار در ميان اعضاي گروه به صورت منصفانه‌اي تقسيم شود، بهتر آن است كه معلم خود براي كاري كه انجام داده است، توضيحاتي به صورت كتبي يا شفاهي ارائه كند.

هدايت گروه

براي آن كه بچه‌ها بتوانند در كنار يكديگر به طور صميمانه كار كنند، بهتر است علاوه بر آن كه معلمان بر كارشان نظارت دارند، يك نفر هم به عنوان سرگروه به كارها نظم بدهد. در واقع كليد برگزاري جلسات موفق گروهي، داشتن يك سرگروه است، كسي كه جلسه را هدايت مي‌كند. البته لازم نيست كه رياست را هميشه به يك نفر سپرد، بلكه بهتر است همين كار به صورت گردشي به اعضاي گروه سپرده شود.

بروز مشكلات‌

غالباً زماني كه بچه‌ها دچار مشكل مي‌شوند، سريعاً سراغ والدين خود رفته و از آن‌ها كمك مي‌طلبند. در بيشتر موارد نيز والدين بدون تحقيق و يكطرفه در موضوع مداخله مي‌كنند و اغلب مسائل تبديل به تشنجي ميان والدين و معلمان مي‌شود. بهترين راه براي حل مشكلات بچه‌ها اين است كه از آن‌ها بخواهيد در صورت هرگونه اختلاف و مشكلي، هر دو طرف دعوا با هم مساله را نزد معلم ببرند تا ايشان تصميم نهايي را اتخاذ كند. يكي ديگراز راه‌حل‌ها آن است كه در طول انجام كار براساس يك برنامه زمان‌بندي شده، گروه، جلساتي را براي حل مشكلات و ابهامات برگزار كند، اما بچه‌ها نبايد فراموش كنند كه در ميان اين جلسات بيشتر بايد شنونده باشند تا گوينده و بكوشند از بهانه‌جويي و مخالفت‌هاي بيهوده پرهيز كنند. در پايان بايد فراموش نكنيد كه پروژه‌هاي گروهي نيز همچون تكاليف درسي، زماني آموزنده خواهند بود، كه از سوي خود بچه‌ها اجرا شوند، بنابراين بهتر است از انجام كارهاي مربوط به آنها بپرهيزيد.