سایت اقدام پژوهی - گزارش تخصصی و فایل های مورد نیاز فرهنگیان
1 -با اطمینان خرید کنید ، پشتیبان سایت همیشه در خدمت شما می باشد .فایل ها بعد از خرید بصورت ورد و قابل ویرایش به دست شما خواهد رسید. پشتیبانی : بااسمس و واتساپ: 09159886819 - صارمی
2- شما با هر کارت بانکی عضو شتاب (همه کارت های عضو شتاب ) و داشتن رمز دوم کارت خود و cvv2 و تاریخ انقاضاکارت ، می توانید بصورت آنلاین از سامانه پرداخت بانکی (که کاملا مطمئن و محافظت شده می باشد ) خرید نمائید .
3 - درهنگام خرید اگر ایمیل ندارید ، در قسمت ایمیل ، ایمیل را بنویسید.
در صورت هر گونه مشکل در دریافت فایل بعد از خرید به شماره 09159886819 در شاد ، تلگرام و یا نرم افزار ایتا پیام بدهید آیدی ما در نرم افزار شاد : @asemankafinet
قبل از اینکه توضیحات آموزشی بدهم چند نکته لازم است:
۱)من تا کنون نتوانستهام کلاس آموزش زبان شرکت کنم. زمانی پولش نبود و این روزها وقتش. البته همیشه از همکارانم برای شرکت در این کلاسها حمایت کردهام.
۲) مهارت زبان من هنوز هم خوب نیست. بنابراین شاید توصیههای من بهترین نباشد. البته یک بار از هم از روی بیکاری تافل دادم که تا آنجا که به خاطر دارم از ۱۲۰ نمره حدود ده نمره کم آوردم که ظاهراً میگویند خیلی بد نیست. اما در حرف زدن لهجهی مزخرف مخصوص خودم را دارم! (نه آمریکایی نه بریتیش) و در نوشتن گاهی خطاهای گرامری دارم. اگر چه واقعیت این است که در خواندن متون انگلیسی از فارسی سریعتر هستم.
۳) روشی که من اینجا مطرح میکنم کاملاً شخصی است. نمیدانم برای دیگران هم مفید است یا نه. اما من از راهنمایی با این روش شروع کردم و از زمانی که در حدود ۲۰ سالگی با گروههای مختلف از کشورهای دیگر مواجه شدم تا امروز، همیشه جلساتم را خودم مدیریت کردهام و بسیاری از اوقات نیز نقش مترجم همزمان را داشته ام. بنابراین گفتم در اینجا این روش را شرح دهم تا شاید برای دیگران هم مفید باشد:
افراد زیادی آمادهاند تا برای شما در یادگیری زبان (آگاهانه یا ناخودآگاه) مشکل ایجاد کنند!
سریع از شما میپرسند: از روی کدام کتاب میخوانی؟ کدام کلاس میروی؟ لهجهی آمریکایی را ترجیح میدهی یا بریتیش را؟ وااااای! لهجهات فاجعه است! لحنت خراب است. Big با Large فرق دارد! کاربرد Between و Among متفاوت است و …
شاید حرفهای این دوستان درست باشد. اما یک مشکل وجود دارد. ما در زبان خودمان هم هزار جور غلط و اشتباه داریم. کلمات فارسی را با پسوند عربی جمع میبندیم. تلفظهای متفاوت داریم. کنایهها و ضربالمثلهایی داریم که صد کیلومتر آن طرف تر کسی متوجه نمیشود. لهجههای اقوام دیگر را مورد شوخی قرار میدهیم! پس اینها نمیتواند مانع یادگیری باشد. دوستی داشتم که یک بار به من گفت: در تلفظ کلمات راحت باش. هر چقدر که پرت و پلا هم تلفظ کنی میتوانی روستایی را در آمریکا یا انگلیس بیابی که آن واژه را مثل تو تلفظ کنند!
ضمناً اگر مصاحبههای بی بی سی و سی ان ان و شبکههای بزرگ جهان را ببینید خواهید دید که بسیاری از افراد با اعتماد به نفس کامل و با نادرست ترین و غیر قابل فهم ترین لهجه صحبت میکنند. پس اعتماد به نفس داشته باشید! به من هر وقت میگویند آمریکن صحبت میکنی یا بریتیش؟ میگویم: ایرانیش!
اگر هنوز این مسئله به باور درونی شما تبدیل نشده، یک راهکار ساده اما اثربخش برای شما دارم. نام «نسیم طالب» را در اینترنت سرچ کنید. فارسی یا انگلیسی مهم نیست (Nassim Taleb). این فرد یکی از بزرگترین نویسندگان و نظریه پردازان معاصر است که کتابهایش شهرت جهانی دارد و در وال استریت و بسیاری از مراکز بزرگ اقتصادی جهان سخنرانی دارد و دستمزد سخنرانی او در هر سال صد و هشتاد هزار دلار است. حالا ده دقیقه وقت بگذارید و یک مصاحبه از او را که برای شما انتخاب کردهام گوش بدهید (مفهوم مهم نیست. فقط به تسلط کلامی توجه کنید):
لینک دانلود نمونه مصاحبه نسیم طالب – تحلیل گر بزرگ اقتصادی
سوال کننده انگلیسی زبان Native است و نسیم طالب هم طرف مقابل اوست. این سطحی از سخنوری است که برای دنیا مطلوب است و پادکست آن هم عرضه میشود و شنیده میشود. فکر نمیکنید بسیاری از ما انتظار بیشتری از خود داریم و واقعاً کمال طلب شدهایم؟
به هر حال بدون شناخت کلمات نمیتوان به زبان دیگری حرف زد! اما اینجا آن قانون معروف ۸۰-۲۰وجود دارد. با ۲۰٪تلاش نسبت به حرفهای ترین کسانی که به زبان خارجی مسلط هستند، میتوانیم ۸۰٪توانمندی آنها را کسب نماییم. پیشنهاد من قبل از هر کاری، مراجعه به لیست ۱۰۰۰کلمهی پرکاربرد انگلیسی است. من این لیست را برای شما گذاشتهام:
۱۰۰۰کلمه که در انگلیسی بیش از همهی کلمات کاربرد دارند (روی این لینک کلیک کنید)
یک سوم کل نوشتههای انگلیسی جهان فقط با همان ۲۵کلمهی اول لیست اشغال شده است! اگر ۱۰۰کلمهی اول را بدانید نیمی از کل متون انگلیسی جهان را میفهمید! و ۳۰۰کلمهی اول ۶۵٪از کل نوشتههای مکتوب انگلیسی را به خود اختصاص میدهند. پیشنهاد میکنم ترجمهی تک تک این لغتها را پیدا کنید و به تدریج آنها را حفظ کنید.
اگر لیست هزار کلمهای فوق، به نظر شما ابتدایی و ساده است و یک لیست حرفهای تر را برای یادگیری زبان انگلیسی ترجیح میدهید، پیشنهاد میکنم لیست زیر را نگاه کنید:
۳۰۰۰کلمه پرکاربرد انگلیسی به تفکیک گفتاری و نوشتاری تنظیم شده توسط Longman (روی این لینک کلیک کنید)
در این لیست، کنار هر کلمه، علامتهای S1 و S2 وS3 و W1 و W2 و W3 را مشاهده میکنید. S اول کلمه Spoken و مربوط به میزان استفاده در زبان انگلیسی شفاهی است و W مربوط به کلمه Written و مربوط به میزان استفاده در زبان انگلیسی مکتوب است. بنابراین مثلاً S1 در کنار یک کلمه، یعنی این کلمه در هزار کلمه پرکاربرد زبان انگلیسی است و W2 در کنار یک کلمه، یعنی آن کلمه از نظر کاربرد مکتوب در زبان انگلیسی، رتبهای بین هزار و دو هزار دارد.
یکی از مشکلاتی که در آموزش رسمی زبان وجود دارد این است که نخستین درسهای زبان در اکثر کتابها با مراجعه به فرودگاه و هتل و تاکسی و پاس کنترل و … آغاز میشود. این درحالی است که ما به ندرت به این مکالمات نیاز داریم. به همین دلیل، این مکالمات خیلی زود به فراموشی سپرده میشوند. اگر گام اول را انجام دادهاید (حالا نمیگویم هر هزار کلمه اما لااقل ۳۰۰کلمهی اول را حفظ هستید) هر روز یک پاراگراف گزارش کار روزانهی خودتان را بنویسید.
اینکه از صبح چه کار کردهاید. کجا رفتهاید. چه اتفاقهای خوب یا بدی افتاده و …
هر جا هم که لغت خاصی را نمیدانستید فارسی بنویسید. مثلاً میخواهید بنویسید فکر میکنم خیلی بیادب بودم… اما معادلی برای بی ادب نمیشناسید. بنویسید:
شما به تدریج میفهمید که در زندگی روزانهی خود به کدام واژهها بیشتر نیاز دارید. ضمن اینکه ممکن است فرصت کنید و از داخل دیکشنریهای فارسی به انگلیسی واژهی مناسب را پیدا کنید. اگر هم نشد مهم نیست. همیشه جایی در مغز شما باز میماند که: «من معادل انگلیسی بی ادب را نمیدانم!». اولین بار که یک جا در یک متن با این واژه برخورد کنید به دلیل اینکه مغز شما مدت طولانی در ناخودآگاه منتظر این واژه بوده، بلافاصله آن را میبیند و به خاطر میسپارد و بعید است به زودی آن واژه را فراموش کنید.
پیشنهاد جدی من این است که اگر در یادگیری زبان انگلیسی کمی پیشرفت کردید و احساس کردید که حتی میتوانید در حد چند جمله هم بنویسید، یک وبلاگ انگلیسی کوچک راه اندازی کنید.
این کار چند خاصیت دارد. مهمترین آن این است که شما را وادار به نوشتن میکند. مطمئن باشید دیر یا زود گوگل در برخی جستجوها نوشتههای شما را معرفی خواهد کرد و وبلاگ شما پس از ده یا بیست مطلب، بازدیدکنندگان غریبه هم خواهد داشت. دیدن تعداد بازدیدکنندههای روزانه به یک بازی تبدیل میشود و احساس میکنید که باید بیشتر بنویسید.
اجازه بدهید که صادقانه بگویم که من هم چنین کاری کردهام. چند وقت پیش وبلاگ Webmindset را راه اندازی کردم. شاید برایتان جالب باشد که با وجودی که خواندن و درک مطلب من خوب بود، برای نوشتن اولین مطلب که بسیار ساده و کوتاه است، چند ساعت وقت گذاشتم. تازه میدیدم که چقدر به واژهها بیتفاوت بودهام. چقدر کلمهها را همیشه خواندهام اما برای به کار بردن آنها در جملات مشکل دارم. این روزها هنوز برای بهتر شدن زبانم هفتهای دو یا سه مطلب در آنجا مینویسم. هنوز هم میدانم که اشتباهات مختلف در انتخاب کلمات و گرامر دارم. اما برایم مهم نیست. اگر نتوانم بدون خجالت و با غلط در مقابل دیگرانی که نمیبینم حرف بزنم، چگونه میخواهم بعداً در مقابل کسانی که میبینم، حرف بزنم و صحبت کنم؟
کمتر فارسی زبانی را میبینید که بتواند گرامر زبان خودش را توضیح دهد. هنوز هم تفاوت ماضی استمراری و حال ساده و ماضی بعید و … را خیلیها نمیدانند. به نظر میرسد یادگیری گرامر به صورت مجموعهای از فرمولها، کاری زمانبر و کم خاصیت باشد. ضمن اینکه به شدت «فرار» محسوب میشود. ما در زبان مادری خودمان، گرامر را از روی «زشتی و زیبایی جملات» میفهمیم. «دلم خواهد خواست برویم ساندویچ میخوردیم!» جملهی نادرستی است. نه فقط به دلیل عدم تطبیق زمان افعال. بلکه به دلیل اینکه این جمله «زشت» است و ما تا کنون آن را ندیدهایم.
من برای یادگیری گرامر، از اول راهنمایی تا امروز، روزانه یک پاراگراف متن انگلیسی را از روی کتاب یا مجله یا اینترنت، بازنویسی میکنم. با این کار به تدریج ذهنم قضاوتی در مورد زشت و زیبا بودن جملات پیدا میکند که میتواند در درستتر حرف زدن کمکم کند.
خواندن متنهای طولانی خیلی انرژی و حوصله میخواهد. به نظر من از متنهای کوتاه شروع کنید. نقل قولها عالی هستند. اگر موضوع خاصی مورد علاقهی شماست یا فرد خاصی مورد علاقهتان است در سایتهای نقل قول، جملاتی مربوط به آن فرد یا موضوع را پیدا کنید و یادداشت کنید. ممکن است بعضی جملات را متوجه نشوید. مهم نیست. بدون نگرانی به سراغ جملات دیگر بروید.
من برای نقل قول انگلیسی معمولاً سراغ یکی از این سایتها میروم:
Brainy QuoteGood ReadsWikiQuoteQuote Garden
من مطلب دیگری رو هم در زمینه آموزش و یادگیری زبان انگلیسی نوشتهام که اگر دوست داشتید میتوانید بخوانید: لینک مربوط به مطلب دوم
ما در متمم هم به تدریج یک سری آموزش زبان راهاندازی کردهایم که به درد کسانی میخورد که در محیط کار دوست دارند تسلط بهتری بر زبان داشته باشند. استفاده از این بخش از مطالب متمم رایگان است، اما لازم است نام کاربری و پسوورد برای خودتان تعریف کنید: نمونه لینک مطالب متمم
یک سایت جالب در این زمینه هم Free Rice است که میتوانید از طریق این لینک با آن آشنا شوید: معرفی سایت Free Rice
پی نوشت خیلی نامربوط: عذر میخوام که این مطلب رو اینجا مینویسم. اما چون خیلی از دوستان از طریق سرچ گوگل به این صفحه میرسند، لازمه توضیح بدم که فعالیت اصلی من، آموزش زبان نیست و در حوزه مذاکره تجاری فعالیت میکنم و طبیعتاً تجربهی من در زبان، صرفاً به مذاکرههایی که در نقاط مختلف دنیا انجام میدهم مربوطه. اگر با فضای اینجا آشنا نیستید، شاید براتون جالب باشه که بدونید من معمولاً فایلهای صوتی زیادی رو به صورت رایگان در حوزهی مهارت ارتباطی و مذاکره ضبط میکنم و روی سایت قرار میدم. شاید دوست داشته باشید بهشون سر بزنید. طبیعیه که شکل فایلها خیلی هم حرفهای نیست و خیلیهاش با موبایل ضبط شده. چون یک کار تجاری نیست. ولی خودم دوستشون دارم و فکر میکنم گوش دادنشون بد نباشه. فایلهای صوتی مذاکره رو به اسم رادیو مذاکره گذاشتم و فایلهای صوتی توسعه مهارتهای فردی رو به اسم رادیو متمم.
دوره MBA آنلاین در سایت متمم: با بهره مندی از منابع روز دنیا
رادیو مذاکره: فایلهای صوتی رایگان آموزشی ارتباطات و مذاکره
رادیو متمم: فایلهای صوتی رایگان برای توسعه مهارتهای ماLike+1376
تجربهی من در آموزش و یادگیری زبان انگلیسی (۲) پس از اینکه نخستین تجربهی شخصی در خصوص آموزش و...
نقشه راه موفقیت: هدف استراتژیک یا رقابتی؟ دیروز آخرین جلسه دوره مهارتهای فردی با هدف تدوین استراتژی...
چارچوب یک سخنرانی: دامهای کارآفرینی در ایران اخیراً دو ایمیل جالب دریافت کردم. یکی پس از انتشار...
معلمی که از ماه آمده بود… اسمش «ساعتی» بود. همیشه میگفت: «میستر ساعتی». در راهنمایی معلم...
آن پنجمین کتاب… این مطلب را برای عصر ایران نوشتم: آنچه اینجا مینویسم...
روش در مقابل واژه ی لاتینی «متد » به كار می رود ، وواژه ی متد در فرهنگ فارسی « معین » و فرهنگ انگلیسی به فارسی «آریانپور »به :روش ، شیوه ،راه ،طریقه ، طرز ، اسلوب معنی شده است . به طور كلی «راه انجام دادن هر كاری » را روش گویند .روش تدریس نیز عبارت از راه منظم ،با قاعده و منطقی برای ارائه درس می باشد .
1 ـ روشهای تاریخی 2 ـ روشهای نوین « صفوی ، ص 239، 1370)
« اصطلاح تدریس ،اگر چه در متون علوم تربیتی مفهومی آشنا به نظر می رسد ،اكثر معلمان و مجریان برنامه های درسی با معنی و ماهیت درست آن آشنایی دارند . برداشتهای مختلف معلمان از مفهوم تدریس می تواند در نگرش آنان نسبت به دانش آموزان و نحوه ی كار كردن با آنها تأثیرمثبت یا منفی بر جای گذارد . برداشت چند گانه از مفهوم تدریس می تواند دلایل مختلفی داشته باشد ؛از مهمترین آنها ضعف دانش پایه و اختلاف در ترجمه و برداشت نادرست معلمان از دیدگاههای مختلف تربیتی است. گاهی آشفتگی و اغتشاش در درك مفاهیم تربیتی به حدی است كه بسیاری از كارشناسان ، معلمان و دانشجویان این رشته مفاهیمی چون پرورش ، آموزش ،تدریس و حرفه آموزی را یكی تصور می كنند وبه جای هم به كار می برند . این مفاهیم اگر چه ممكن است در برخی جهات وجوه مشترك و در هم تنیده داشته باشند ، اصولاً مفاهیم مستقلی هستند و معنای خاص خود را دارند .
پرورش یا تربیت «جریانی است منظم و مستمر كه هدف آن هدایت رشد جسمانی ، شناختی ، اخلاقی و اجتماعی یا به طور كلی رشد همه جانبه شخصیت دانش آموزان در جهت كسب و درك معارف بشری و هنجارهای مورد پذیرش جامعه و نیز كمك به شكوفا شدن استعداد آنان است » (سیف ،1379 ، 28 ) . بر اساس چنین تعریفی پرورش یك نظام است ، نظامی كه كاركرد اساسی اش شكوفا كردن استعداد و تربیت شهروندانی است كه هنجارهای مورد پذیرش جامعه راكسب كنند و متعهد به ارزشهای آن باشند . حتی بسیاری از صاحب نظران تربیتی كاركردی فراتر از كاركرد ذكر شده برای پرورش قائلند و معتقدند كه القای ارزشها و سنتها و اخلاقیات پذیرفته شده جامعه به افراد یكی از قدیمی ترین دیدگاه پرورشی است ، به جای چنین كاركردی ،نظام تربیتی باید رشد مهارتهای شناختی از قبیل تفكر انتقادی ، تحلیل ارزشها و مهارتهای گروهی را در كانون كاركردهای خود قرار دهد تا زمینه ی مردم سالاری در جامعه فراهم شود . (میلر ،1983) گروهی دیگر نیز بر این باورند كه نظام تربیتی باید عامل تغییر و تحول اجتماعی باشد . (فریره ، 1972 )
تحلیل مفاهیم و كاركردهای ذكر شده نشان می دهد كه به هیچ وجه نمی توان مفهوم «پرورش » را با مفاهیمی چون آموزش ،تدریس و یا حرفه آموزی یكی دانست .پرورش مفومی كلی است كه می تواند سایر مفاهیم را در درون خود جای دهد .
مفهوم آموزش برخلاف پرورش یك نظام نیست ، بلكه آموزش فعالیتی است هدفدار واز پیش طراحی شده ،كه هدفش فراهم كردن فرصتها و موقعیت هایی است امر یادگیری را در درون یك نظام پرورشی تسهیل كند و سرعت بخشد .بنابراین آموزش وسیله ای است برای پرورش ، نه خود پرورش .آموزش یك فعالیت مشخص و دقیق طراحی شده است ؛پس هدفهای آن دقیق تر و مشخصتر و زودرستر از هدفهای پرورشی است .آموزش ممكن است با حضور معلم ویا بدون حضور معلم از طریق فیلم ،رادیو ،تلویزیون و سایر رسانه ها صورت گیرد .
مفهوم تدریس به آن قسمت از فعالیت های آموزشی كه با حضور معلم در كلاس درس اتفاق می افتد اطلاق می شود . تدریس بخشی از آموزش است و همچون آموزش یك سلسله فعالیت های منظم ، هدفدار واز پیش تعیین شده را در بر می گیرد و هدفش ایجاد شرایط مطلوب یادگیری از سوی معلم است . به آن قسمت از فعالیت های آموزشی كه به وسیله ی رسانه ها و بدون حضور و تعامل معلم با دانش آموزان صورت می گیرد به هیچ وجه تدریس گفته نمی شود. بنابر این آموزش معنایی عامتر از تدریس دارد . به عبارت دیگر می توان گفت هر تدریسی آموزش است ،ولی هر آموزشی ممكن است تدریس نباشد .
« تدریس عبارت است از تعامل یا رفتار متقابل معلم و شاگرد ، بر اساس طراحی منظم و هدفدار معلم ،برای ایجاد تغییر در رفتار شاگرد . تدریس مفاهیم مختلف مانند نگرشها ، گرایشها ،باورها ، عادتها و شیوه های رفتار وبه طور كلی انواع تغییراتی راكه می خواهیم در شاگردان ایجاد كنیم، دربر می گیرد .» (میرزا محمدی ،ص 17 ، 1383)
«این روش با روش سخنرانی تفاوت دارد زیرا در روش سخنرانی، معلم مسئول دادن اطلاعات به دانش آموزان است. در حالیكه در این روش اطلاعات توسط دانش آموزان جمع آوری و ارائه می گردد. این روش می تواند مشخص كند كه دانش آموزان تا چه اندازه می دانند. این روش یك موقعیت فعال برای یادگیری به وجود می آورد. نقش معلم در كنفرانس صرفاً هدایت و اداره كردن جلسه و جلوگیری از مباحثاتی است كه منجر به انحراف از موضوع كنفرانس و روال منطقی آن شود. این روش برای كلیه دروس وسنین مختلف كاربرددارد.
قدمت این روش به زمانی كه انسان مسئولیت آ موزش دهی انسانهای دیگر را چه از طریق غیررسمی و چه از طریق رسمی به عهده گرفت ،می رسد .و قدمت آن به صدر اسلام برمی گردد مسجد نخستین موسسه ای بود كه چنین سیستمی را برای تعلیم و تربیت مسلمانها به كار برده است. از روشهای تعلیمی كه در روش شاگرد ـ استادی حائز اهمیت است , روش حلقه یا مجلس است, كه پیامبر عظیم الشان اسلام از این روش به مردم آن زمان آموزش می داد. همه افراد در كودكی دوست دارند نقشی غیر از نقش واقعی خود بازی كنند , روش شاگرد ـ استادی به این نقش خیالی, جامه عمل می پوشاند. در این روش به دانش آموزان اجازه داده می شود كه نقش معلم را ایفا كنند. هدف اساسی این روش آن است كه شاگرد , معلم گردد و از این طریق تجارب تازه و ارزشمندی به دست آورد .در این روش ,در صورت فقدان معلمان متخصص, تعداد زیادی از دانش آموزان مهارت خاص را آموخته اند و می توان از آنها استفاده كرد.
استفاده از این روش مستلزم به كار گرفتن همه حواس است و جریان یادگیری از طریق تمام حواس صورت می گیرد . از طریق كار بست این روش می توان , مطالب و مهارتها را درك كرد , ارتباط موثرتری برقرار كرد , مهارتها و مطالب را از یك موقعیت به موقعیت دیگر تعمیم داد. در یادگیری روش چند حسی به طور كلی از همه حواس استفاده می شود, به بیان دیگر ,یادگیری بصری كه 75 % از مجموع یاد گیری ما از طریق دیدن است , یادگیری سمعی كه 13 % از مجموع یادگیری ما از طریق شنیدن است , لمس كردن , كه 6% از مجموع یادگیری ما از طریق لمس كردن است , چشیدن كه 3% از مجموع یادگیری ما از طریق چشیدن است و بوییدن كه 3% از مجموع یادگیری از طریق بوییدن است.
این روش یكی از روشهای فعال تدریس است. اگر نظام آموزشی بخواهد توانایی حل مسئله را به دانش آموزان یاددهد, (البته مسئله به معنی مشكل و معضل نیست, به بیان دیگر مسئله موضوعی نیست كه برای ما مشكل ایجاد كند, بلكه رسیدن به هدف در هر اقدامی, به نوعی حل مسئله است, (خورشیدی , غندالی , موفق, 1378) در این روش آموزش در بستر پژوهش انجام می شود و منجر به یادگیری اصیل و عمیق و پایدار در دانش آموزان می شود. در این روش ابتدا معلم باید مسئله را مشخص, سپس به جمع آوری اطلاعات توسط دانش آموزان پرداخته شود, و بعد از جمع آوری اطلاعات بر اساس اطلاعات جمع آوری شده دانش آموزان فرضیه سازی و در نهایت فرضیه ها را ازمون و نتیجه گیری شود. اگر روش حل مسئله درست انجام شود می تواند منجر به بارش یا طوفان فكری گردد. یعنی اگر معلم روش تدریس حل مسئله را به درستی انجام دهد, دانش آموزان می كوشند تا برای حل مسئله با استفاده از تمام افكار و اندیشه هایی كه دارند, در كلاس راه حلی بیابندو آن را ارائه دهند. به بیان دیگر اگر معلم در روش تدریس حل مسئله به درستی عمل كند, منجر به روش تدریس بارش مغزی نیز می شود. به طور كلی اگر نظام آموزش و پروش بخواهد در جهت تقویت زمینه های بالقوه خلاقیت نقش مهمی ایفا كند همانا بست روشهای تدریس حل مسئله و بارش فكری در كلاس درس توسط معلمان است.
روش تدریس پروژه ای به دانش آموزان امكان می دهد تا قدرت مدیریت, برنامه ریزی و خود كنترلی را در خودشان ارتقاء بخشند. در این روش دانش آموزان می توانند با توجه به علاقه ی خود موضوعی انتخاب و به طور فعالانه در به نتیجه رساندن آن موضوع شركت نمایند. براین اساس در این روش دانش آموزان یاد می گیرند كه چگونه به طور منظم و مرحله ای كاری را درس انجام دهند و این روش باعث تقویت اعتماد به نفس در دانش آموزان می شود زیرا بین آنها و معلم رابطه صحیح آموزشی بر قرار است و در نهایت این روش باعث تقویت همكاری, احساس مسئولیت, انضباط كاری صبر و تحمل در انجام امور و تحمل عقاید دیگران و مهارتهای اساسی پژوهش در دانش آموزان می شود.
معلم به طور شفاهی اطلاعات و مفاهیم را , در عرض مدتی كه ممكن است از چند دقیقه تا یك ساعت یا بیشتر طول بكشد, در كلاس ارائه می دهد. در سخنرانی می توان معلم را با عنوان پیام دهنده و دانش آموز را به عنوان پیام گیرنده تصور كرد. از این نظر سخنرانی شیوه ای است یك سویه, برای انتقال اطلاعات, كه معمولاً فراگیر در آن نقش غیر فعالی دارد. محتوای سخنرانی را معلم قبل از ورود به كلاس تعیین می كند.
بازگویی شیوه ای است كه معلم بكار می برد تا فراگیر را در بیاد سپردن اشعار, قواعد, فرمولها, تعاریف و اصطلاحات تشویق كند. در بازگویی معمولاً معلم از دانش آموز انتظار دارد كه موضوع بیاد سپرده را كلمه به كلمه بیان كند. شیوه بازگویی مطالب, با آنكه اغلب در كلاسها مورد استفاده قرار می گیرد, ولی متاسفانه ضرورتاً دلالت بر تحقق یادگیری نمی كند. كاربرد این شیوه تنها نشان می دهد كه دانش آموز مطالب مورد نظر را بیاد سپرده است. گاهی هدف معلم اساساً این است كه دانش آموز موضوعی را بخاطر بسپارد تا برای درك مفهوم خاصی از آن را بكار برد, در این روش صورت بكار گرفتن این شیوه ممكن است مفید باشد.
شیوه پرسش و پاسخ شیوه ای است كه معلم به وسیله آن فراگیر را به تفكر در باره مفهومی جدید یا بیان مطالبی فرا گرفته شده تشویق می كند. معلم, وقتی كه می خواهد مفهوم دقیقی را در كلاس مطرح نماید یا توجه فراگیران را به موضوعی جلب كند شیوه پرسش و پاسخ را به كار می برد و نیز بدین وسیله فراگیر را تشویق می كند تا اطلاع خود را درباره موضوعی بیان كند ممكن است برای مرور كردن مطالبی كه قبلاً تدریس شده اند مفید باشد, یا وسیله خوبی برای ارزشیابی میزان درك فراگیر از مفهوم مورد نظر باشد.
معلم معمولاً بوسیله تمرین, فراگیر را به تكرار مطلب یا كاربرد آن تشویق می كند تا فراگیر در موضوع مورد نظر تبحر لازم را كسب كند. مثلاً معلم انگلیسی از فراگیر می خواهد كه با تكرار شفاهی اصطلاحات, تلفظ صحیح آنها را فراگیرد, یا بعد از یافتن طرز ساختن جملات شرطی, پنج جمله شرطی بسازد. ممكن است معلم ریاضی , پس از درس دادن مفهوم مشتق و طرز مشتق گیری از توابع, از دانش آموزان بخواهد كه ده مسئله در رابطه با این موضوع حل كنند. در تمام موارد بالا معلم, با استفاده از شیوه تمرینی, دانش آموزان را به تكرار یا كاربرد مفاهیم مورد نظر تشویق می كند.
در شیوه بحثی, دانش آموزان فعالانه در یادگیری شركت می كنند و مفهوم مورد نظر را از یكدیگر می آموزند. در این شیوه معلم را می توان به عنوان محرك, شروع كننده بحث و راهنما تصور كرد. معلم طوری سوال یا مسئله را مطرح می كند كه دانش آموزان را به پاسخگویی یا حل مسئله تشویق كند. این شیوه در دو مورد زیر, كاربرد خاصی دارد:
۱- موقعی كه معلم می خواهد مفهوم جدیدی را به فراگیران بیاموزد ( مانند موقعیت بالا )و انتظار دارد كه همه آنها مفهوم را به شكلی واحد در یابند در این صورت معلم سعی می كند كه بحث را به جهتی بكشاند كه شكل صحیح مفهوم از آن نتیجه گیری شود.
۲- هدف معلم این است كه ذهن دانش آموز را به تكاپو وجستجو وادارد. در این صورت معلم مسئله ای را عنوان می كند كه تا دانش آموزان راه حل آن را پیشنهاد كنند. در این موقعیت معلم سعی می كند كه موضوع بحث را به دلخواه خود كنترل نكند, تا راه حلی را كه خود در نظر دارد به كلاس تحمیل نكرده باشد.
در این شیوه معلم معمولاً, برای فهماندن مطلبی خاص به فرا گیران, از وسایل و اشیاء گوناگون استفاده می كند. در صورتی كه معلم نتواند برای فهماندن مطلب درسی آزمایش انجام دهد, شیوه نمایشی می تواند شیوه خوبی برای روشن تر كردن مفهوم برای فراگیران باشد.
آزمایش فعالیتی است كه در جریان آن فراگیران با به كار بردن وسایل و مواد بخصوصی در باره مفهومی خاص عملاً تجربه كسب می كنند. آزمایش معمولاً در آزمایشگاه انجام میگیرد, اما نداشتن آزمایشگاه مجهز یا وسایل مناسب در مدرسه نباید دلیلی برای انجام ندادن آزمایش در كلاس وسایل بسیار ساده ای لازم است كه معلم و حتی دانش آموز می تواند به آسانی آنها را تهیه كند. آزمایش, گاهی به منظور آشنا كردن دانش آموزان با جنبه های عملی یك مفهوم, مورد استفاده قرار می گیرد. برای اینكار معلم دستور عمل انجام آزمایش را در اختیار فراگیران می گذارد و انتظار دارد كه دانش آموزان با استفاده از دستور كار سرانجام به نتیجه یكسانی برسند. در موارد دیگر آزمایش به منظور فراهم آوردن محیطی مناسب برای حل مسئله تلقی می شود. در اینصورت معلم جهت كلی فعالیت را مشخص می كند و فراگیران را بر آن می دارد تا در اجرای آزمایش به طور مستقل تصمیم گیری و نتیجه گیری كنند. آزمایش برای تدریس مفاهیم علوم تجربی به ویژه فیزیك, بسیار لازم است و بدون آن دانش آموز نمی تواند مفاهیم مورد نظر را به درستی فراگیرد.
گردش علمی به دانش آموزان امكان می دهد كه از طریق مشاهده طبیعت, وقایع, فعالیت ها, اشیاء و مردم تجزیه علمی بدست آورد. در گردش علمی دانش آموزان با مشاهده واقعیتها می توانند مفاهیمی را كه در در كلاس مورد بحث قرار می گیرد, بهتر در ذهن خود بپرورانند و معلم می تواند با استفاده از این شیوه كنجكاوی فراگیران را درباره موضوعی خاص بر انگیزد. در بعضی موارد, می توان از گردش علمی برای جمع آوری اطلاعات لازم برای انجام گرفتن آزمایش, یا یك پروژه, بهره گرفت. مثلاً اگر هدف درس( شناختن كانیهای دارای ارزش اقتصادی ) باشد می توان دانش آموزان را به چند معدن برد تا كانیهای مختلف را جمع آوری كنند و آنها را در كلاس, بعد از آزمایشهای لازم, بشناسند.
استفاده از منابع دیداری و شنیداری در تدریس را در حقیقت نمی توان شیوه مستقل و مجزا دانست. معلم در هر گونه تدریسی می تواند از وسایل دیداری و شنیداری كمك بگیرد. گاهی می توان در تدریس از وسایلی نظیر رادیو , تلویزیون و ضبط و پخش صوت, نمودار و نقشه استفاده كرد. مثلاً معلم در هنگام سخنرانی ممكن است از عكس استفاده كند, یا برای نمایش دادن یك رابطه علمی از نمودار كمك بگیرد. در مواردی كه معلم می خواهد یك موضوع اجتماعی را تدریس كند, ممكن است بحث رادیویی مناسبی را كه روی نوار ضبط شده است برای فراگیران پخش كند.به طوركلی كاربرد صحیح منابع دیداری و شنیداری برای بر انگیختن كنجكاوی دانش آموزان و تشویق آنها به فراگیران بسیار موثر است.
این الگو برای كمك به دانش آموزان در بررسی مسایل اجتماعی از قبل عدالت , برابری, فقر, قدرت, تقویت رشد عمومی و اجتماعی آنها برای توجیه و حل اینگونه مسایل به شیوه مذاكره است. در این الگو معلم آغازگر, كنترل كننده جو برای ایجاد یك فضای مثبت كاری و عقلی, باز و پویا است و به فراگیران تفهیم می كند كه یكدیگر را مستقیم ارزیابی ننمایند, و به عقاید و نظرات همدیگر احترام بگذارند. این الگو بیشتر برای دوره های دبیرستان و دانشگاه كاربرد دارد و در نهایت باعث تقویت روحیه همدلی, قضاوت منطقی در خصوص مسائل اجتماعی تحلیل مناسب مسائل روز و تقویت كار دسته جمعی در دانش آموزان می شود. مثال: فرض كنید بعضی از دانش آموزان با سهمیه ای شدن كنكور سراسری مخالف هستند , معلم از طریق شركت سهامی فكر با دانش آموزان به بررسی این مهم می پردازد و در نهایت به كمك خود دانش آموزان آنها را قانع می نماید.
هدف این الگو ایجاد تغییر رفتار مناسب در دانش آموزان است. مثال: دانش آموزی كه در امتحان دچار اضطراب می شود یا از درس ریاضی می ترسد, به او می آموزد كه چگونه رفتار خود را تغییر داده و موجب كاهش این اضطراب و ترس در خود شود. در این الگو معلم حامی دانش آموزان است و یك فضای مثبت ایجاد می كند تا آنها به اصلاح رفتار خود بپردازند. این الگو در سنین مختلف و همه دوره های تحصیلی كاربرد دارد, و در نهایت دانش آموزان را قادر به توصیف, توضیح, پیش بینی, كنترل و تغییر رفتار خود می نماید. بطور كلی معلم از طریق این الگو می تواند تغییرات مطلوب را در رفتار دانش آموزان ایجاد نماید.
هدف این الگو ,رشد همدلی با دیگران و بررسی مسایل وواقعیت ها و ارزشهای اجتماعی در عمل است. این الگو می تواند باب افتتاح گفتگو در باره ی ارزشها و چگونگی اثر آنها در زندگی روزانه باشد . در این الگو معلم مسئول شروع و هدایت دانش آموزان است. به نحوی كه آنها را قادر به تحلیل رفتار, ارزشهای فردی, همدلی, حل مسائل میان فردی ,نقش ارزشها در مسائل اجتماعی و آسودگی در ابراز عقاید نماید. این الگو در همه برنامه های آموزشی و پرورشی و سنین مختلف كار برد دارد. بطور كلی این الگو باعث افزایش فهم دانش آموزان در بهبود و گسترش ارزشهای اجتماعی می شود. برای مثال: معلم می تواند از طریق این الگو مسائل خوب و بد اجتماعی و یا رفتارهای خوب و بد را توسط دانش آموزان به نمایش بگذارد و سپس در مورد آن به كمك فراگیران به بحث و ارزشیابی بپردازد. بدین ترتیب معلم از طریق عمل ( نمایش ) به بررسی مسائل اجتماعی, رفتاری و ارزشیابی آن توسط دانش آموزان می پردازد.
روش تدریس كارگاهــــی یكی از روشهای موثر یاددهی و یادگیری است كه در بیشتر موارد با روش سخنرانی,سمینار, كنفرانس و سمپوزیوم یكسان بكار برده می شود. برای درك بهتر روش كارگاهی ابتدا به مفاهیم ذكر شده می پردازیم و سپس روش كارگاهی را شرح می دهیم.
عده ای صاحب نظر هستند, كه دور هم جمع شده و تبادل نظر می كنند. (البته تعداد افراددر سمینار محدود باشد, حداكثر 100نفر كه به گروههای كوچك 10الی 15نفری تقسیم می شود و تبادل نظر می كنند و در نهایت كل گروهها به تبادل نظر می پردازند )
مانند سمینار است و تنها تفاوت آن با سمینار در این است كه افرادی كه در سمپوزیوم شركت می كنند تخصصی تر سطح آگاهی آنها از دیگران برتر است ( در سطح بالاتری از سمینار قرار دارد.)
دانش آموزان, دانشجویان و یا كارورزان و مربیان شركت كننده در كارگاه به گروههای كوچك 2 الی 3 نفره یا انفرادی تقسیم و بر روی موضوعات تعیین شده فعالیت می نمایند.
در این مرحله مجدداً دانش آموزان شركت كننده در كارگاه كه به گروههای 2 الی 3 نفره یا انفرادی تقسیم شده بودند, دور هم جمع می شوند, كه به بحث و بررسی جمع بندی موضوعات تعیین شده می پردازد. ( حداكثر زمان این مرحله از كل زمان كارگاه است). بدیهی است كه در اجرای كلاس كارگاه آموزش باید از روش مهارت آموزی (ابتدا و انتهای فعالیت كاملاً مشخص شده است) سود جست. كاربست روش تدریس كارگاهی می تواند نتایج آموزش را تضمین كند. البته با رعایت نكات زیر:
۱) معلم ابتدا اهداف و انتظاراتی كه از كارورزان و دانش آموزان دارد, دقیقاً بیان و تحلیل می نماید و از طریق آزمون تشخیصی, رفتار ورودی آنها را می سنجد.
۲) معلم مبانی نظری هر محور كلی را در سالن عمومی تبیین و تحلیل نموده و به رفع اشكالات كارورزان یا دانش آموزان در ابعاد نظری می پردازد . البته بهتر است قبل از تشكیل كارگاه مبانی نظری را ( به منظور تسلط دانش آموزان ) برای آنها ارسال كند.
۳) سپس معلم ( مدرس) دانش آموزان را به گروههای كوچك كاری تقسیم نموده و یك نفر به عنوان مسئول و گزارشگر و یك نفر به عنوان منشی انتخاب كه جلسات كارگاهی را اداره و نكات كلیدی را یادداشت نمایند.
۴) زمان بهینه برای این مرحله حداكثر معادل كل زمان كارگاه آموزشی است.
مرحله فعالیت گروهی و انجام وظایف انفرادی:
۱) در این مرحله كار مسئول گروه كاری , همانا استخراج مفاهیم كلیدی بر اساس مباحثات همه كارورزان است, سپس منشی گروه كاری كلیه نكات كلیدی را (كه در مورد توافق اكثریت گروه است) نوشته و طبقه بندی می نماید. شایسته است كه منشی جلسه كلیه نكات مطروحه را بر روی تابلو نوشته تا كلیه دانش آموزان آنها را مشاهده و سرانجام پس از نهایی شدن روی كاغذ منعكس نماید.
۲) زمان بهینه برای این مرحله حداكثر معادل كل زمان كارگاه آموزشی است.
۳) محل تشكیل گروههای كاری باید جدا از یكدیگر باشد.
مرحله مشاركت و جمع بندی:
1) كلیه دانش آموزان در سالن عمومی جمع شده و سپس مسئولین گروههای كاری به ترتیب گزارشی از نتایج مباحثات بر روی موضوعات مطروحه را ارائه و سپس نكات كلیدی مشخص و توصیه های كاربردی به عمل می آورند.
2) زمان بهینه برای این مرحله همان حداكثر معادل كل زمان كارگاه آموزشی است. در پایان یعنی مرحله ارزشیابی و بازخورد كارگاه, مدرس به اجرای آزمون پس خروجی پرداخته و آن را با آزمون پیش ورودی مقایسه می نماید و نگرش دانش آموزان را نسبت به كارگاه ( البته بدون ذكر نام ) دریافت می كند.
این الگو برای یاد دادن نحوه طبقه بندی كردن, نحوه فكر كردن و چگونگی دریافت مفهوم به دانش آموزان اهمیت دارد. در این الگو معلم به عنوان حامی و هدایت گر فرضیه های دانش آموزان است به نحوی كه از قبل مفاهیم را انتخاب و در نمونه های مثبت و منفی سازمان می دهد و فراگیران را جهت نیل به این مفهوم هدایت می كند. این الگو دانش آموزان قادر به مفهوم سازی پیشرفته, مفاهیم خاص, استدلال استقرایی, تسلط و آگاهی به چشم اندازها, دورنماها, تحمل ابهام و حساسیت به استدلال منطقی در ارتباطات می نماید. مراحل الگوی تدریس دریافت مفهوم به شرح زیر است:
این الگو باعث بهبود ظرفیت تفكر, گردآوری, سازماندهی و كنترل اطلاعات و نام گذاری مفاهیم میشود. به بیان دیگر این الگو باعث گردآوری اطلاعات سازماندهی و كنترل مطالب میشود. در این الگو معلم آغازگر فعالیت است, زیرا فعالیتها از قبل به وسیله معلم تعیین می شوند, اما جو همكاری و دوستانه بین معلم و شاگردان وجود دارد. تماس یكایك دانش آموزان برای دسترسی به اطلاعات فراهم نماید. این الگو منجر به افزایش آگاهی فردی و رشد خود كنترلی دانش آموزان می گردد و در همه سطوح تحصیلی كاربرد دارد.
این الگو باعث تقویت استدلال فراگیران, شناخت مفاهیم, فرضیه ها و آزمون آنها در دانش آموزان می شود. در این الگو جو همكاری بین معلم و شاگردان وجود دارد, ولی سیستم اجتماعی بیشتر توسط معلم به ترغیب فراگیران جهت آغاز كاوشگری می پردازد و شیوه ها ی كاوشگری را به آنها یاد می دهد, این الگو منجر به یادگیری و تقویت مهارتهای جریان علمی, كاوشگری خلاق, تقویت روح خلاقیت, استقلال در یاد گیری, تحمل ابهام و موقتی بودن دانش در دانش آموزان می شود.
یکی از عاملهای بسیار مهم در تکوین شخصیت نوجوان و جوان مدرسه می باشد. مدرسه بعد از خانواده مهمترین نقش را در فرایند اجتماعی کردن نوجوان به عهده دارد. مدرسه از طریق آموزش مهارتهای علمی و فنی و فراهم آوردن زمینه همکاری گروهی و مسئولیت پذیری نوجوان و جوان موجبات رشد همه جانبه و متعادل شخصیت آنان را فراهم می سازد. گرچه مدارس وقت خود را صرف ایجاد آمادگی در نوجوانان و جوانان به منظور کسب مدارج عالی تحصیل می کنند با وجود این بسیاری از نوجوانان بدون دریافت مدارج عالیه مستقیماً به زندگی وارد شده و چون فاقد آمادگی لازم برای ورود به آن می باشند. احساس شکست و درماندگی نموده به بهداشت و سلامت روانی آنان آسیب وارد می شود . علاوه بر آن فاکتورهای دیگری نیز وجود دارد که در موفقیت و یا عدم موفقیت دانش آموزان در مدرسه ودر نتیجه در زندگی آینده آنها تاثیر دارد که به ذکر پاره ای از آنها می پردازیم.
تاکید بر رشد عقلانی :
در حالی که هدف تعلیم و تربیت تأکید بر رشد عقلی توأم با رشد عاطفی، سازگاری نوجوان و جوان با خود و سایر افراد خانواده اش می باشد. مدارس تنها بر جنبه عقلانی تأکید می نمایند و این باعث می شود که جوانان تک بعدی و ناموزون به بار آیند.
جو عاطفی مدرسه :
جو عاطفی مدرسه نیز در پیشرفت تحصیلی شاگردان تأثیر دارد. تحقیقات نشان داده که دانش آموزان در جوی که فشار روانی کمتری داشته باشد. جوی که در آن راهنمایی شده و احساس امنیت کنند، بیشتر سود می برند. دانش آموزان بیشتر از آنکه به عواملی چون امکانات فیزیکی، تعداد کتابهای کتابخانه، اندازه مدرسه و هزینه سرانه توجه نمایند. به عوامل زیر توجه دارند .
معلم و جهت گیری آنها به سمت پیشرفت شاگرد، وجود نظم در دادن تکالیف منزل اوقاتی که معلم صرف تدریس می کند و نه صرف حفظ نظم و انضباط، حساس بودن معلم نسبت به ارائه بازخوردبه دانش آموزان در مقابل عملکرد خوب . مطالعه دیدگاههای دانش آموزان گویای این است که برخی خصوصیات معلمین از قبیل همدردی و همفکری انعطاف پذیر بودن خوش خلقی آمادگی برای قبول اظهار نظرها و گوش دادن به پرسش های دانش آموزان و علاقه مند بودن به کار و انضباط و به کارگیری روش تدریس مناسب از ویژگیهای معلم خوب وکارامد است .
پیش فرضهای معلمان در مورد شاگردان:
بسیاری از معلمان به هنگام تدریس فرض می کنند که دانش آموزان مطالب قبلی را یاد گرفته اند چنین فرضی در اغلب دانش آموزان صدق نمی کند. زیرا گروهی از آنها تنها به این دلیل که پیش نیاز های لازم را برای شروع و ادامه درس جدید ندارند آن را یاد نمی گیرند و در نتیجه به خیل عقب ماندگان تحصیلی می پیوندند و باورشان می شود که برای جبران عقب ماندگیهای خود قادر به هیچ کاری نیستند.
نگرش معلم:
نگرش معلم بر عملکردوی تأثیر داردپژوهشگران در یک تحقیق یک کلاس عادی را به معلمی واگذار نمودند و به او یادآور شدند که این دانش آموزان از استعدادهای خوبی برخوردارند در پایان سال عملکرد آنها نسبت به گروه همسان بهتر شده بود.این بدین معنی است که اگر معلم نگرش مثبتی برکلاس داشته باشد با برخورد های امید بخش بهتر می تواند در تعلیم وتربیت آنها پیشروی نماید .
عقب ماندگی آموخته شده:
وقتی نوجوان بر این باور باشد که هیچ کدام از فعالیتهای وی تغییری در موقعیت ایجاد نمی کند. یا اینکه وی به اندازه کافی با هوش نیست. و یا اینکه تکالیف تعیین شده برای او دشوار می باشد. و یا اینکه معلم او را دوست ندارند در آینده نیز برای خود انتظار شکست دارد و کسانیکه شکست را به صورت متوالی تجربه کنند. ممکن است که به این باور برسند که شکست آنان در هر فعالیتی حتمی و غیرقابل اجتناب است. چنین افرادی دچار درماندگی آموخته شده می شوند. نگرشی که احتمال دارد زمینه های شکست بیشتری را برای آنان فراهم آورده و مانع تلاش ایشان برای پیشرفت گردد. در چنین حالتی ضرب المثل شکست شکست می آورد مصداق پیدا می کند.
در مقابل هر قدر دانش آموز بیشتر در امر تحصیل موفق شود و در کلاس درس قدرت و مقبولیت بیشتری بدست آورد عزت نفس وی نیز افزایش می یابد. چنین فردی در موفقیت های جدید تلاش کرده و موفقیت های تازه ای کسب می کند که سبب افزایش عزت نفس می شود. اینجاست که ضرب المثل موفقیت موفقیت می آورد مصداق می یابد.پژوهشگران در یک مطالعه تحقیقی آزمایشی انجام دادند. که درآن دو معلم یکی مسایل قابل حل ودیگری غیر قابل حل به دانش آموزان کلاس پنجم ارائه می کردند. آنها دریافتند معلمی که مسائل غیرقابل حل به دانش آموزان ارائه می کرد. هنگامی که مسائل قابل حل را ارائه کرد برخی از دانش آموزان علی رغم اینکه مسائل داده شده قابل حل بودند دیگر آنها را حل نکردند.
اثرات پیشرفت تحصیلی:
اهمیت تأثیر پیشرفت تحصیلی در سلامت روانی دانش آموزان به حدی است که برخی از متخصصان آن را حداقل تا نیمه دوم دوره نوجوانی معیار اساسی برای تشخیص عملکرد سالم دانسته اند. به عقیده ایشان نوجوانانی که علی رغم برخورداری از هوشبهر طبیعی کارکرد رضایت بخشی در مدرسه نداشته باشند، مسائل روانی قابل ملاحظه ای نشان خواهند داد. وپیشرفت تحصیلی را به عنوان شاهدی برای سلامت روانی دانش آموزان ارزیابی نموده اند.
سیف (۱۳۶۳) به نقل از بلوم می نویسد هنگامی که محیط مدرسه شواهدی حاکی از شایستگی و لیاقت برای دانش آموز در طی چند سال اول فراهم کند و در چهار پنج سال بعد نیز همین تجارب موفقیت آمیز تکرار شود، نوعی مصونیت در برابر بیماریهای روانی برای مدتی نامحدود در فرد ایجاد می شود. چنین فردی قادر خواهد بود که به راحتی بر فشارها و بحرانهای زندگی غلبه کند.
باور شکست در امتحان به هر حال موجب تأثر و تألم خاطر کودکان و نوجوانان می گردد. افراد شکست خورده به افسردگی، ناراحتی، ناسازگاری و بیقراری مبتلا می گردند. یکی از علل اساسی شکست در امتحان عدم آشنایی دانش آموزان با شرایط و نحوه برگزاری امتحان است. ترس دانش آموزان از شکست در امتحان همچنین موجب ارتکاب تقلب می گردد.
راهکارهای موثر برپیشرفت تحصیلی تحصیلی دانش آموزان
1- شناسایی و تعیین وضعیت موجود از جهت پوشش تحصیلی ،نرخ ارتقاء،گذر تحصیلی ، درصد قبولی و ...
2- برنامه ریزی با توجه به شاخص های فوق الأشاره
3- تشکیل مجامع عمومی و تخصصی هدفمند توسط سرگروههای آموزشی به تفکیک دروس در هر فصل از سال
4- تشویق دانش آموزان تلاشگر و آن هایی که به طریقی نسبت به گذشته ی خود پیشرفت می کنند
5- تقویت وتوسعه ی جلسات هم اندیشی معلمان ، دانش آموزان و اولیای آن ها
6- ارائه ی راهکارپیشرفت تحصیلی از طرف دبیرانی که دروس آن ها دارای افت می باشند
7- برگزاری مراسم فارغ التحصیلی مقاطع در هر آموزشگاه وبا حضور اولیاء به عنوان حسن ختام فعالیتهای آموزشی مدرسه
8- تشکیل کمیته ی تجزیه وتحلیل نتایج امتحانات ، افت تحصیلی و پیشرفت تحصیلی و برگزاری جلسات طبق جدول زمانبندی مشخص
هوش فضایی که مربوط به تجسم سه بعدی اشیا است، بیش از هر چیزی با هنر در ارتباط بوده و باعث تقویت درک کودک از محیط پیرامون و اشیای موجود در آن می شود.
محققان معتقدند پرورش هوش فضایی کودکان باعث می شود تا آنها در بزرگسالی در رشته های طراحی، عکاسی، معماری، مهندسی و هنر موفق شوند. در حال حاضر اسباب بازی های مختلفی برای پرورش این جنبه از هوش کودکان طراحی و ارائه شده است. از آنجا که روانشناسان پایان دوسالگی را بهترین زمان برای تقویت هوش فضایی کودکان می دانند، تهیه این نوع اسباب بازی کمک زیادی به پرورش ذهنی کودکان می کند.
در این نوع اسباب بازی ها شکل های مختلفی طراحی شده است. به کودک کمک کنید تا مکعب ها، مستطیل ها و مربع ها را در محل صحیح خود قرار دهد. به او بیاموزید چگونه اندازه های اضلاع اشکال را با محل خودش تطبیق دهد و زاویه های آن را بر جای خود منطبق کند.
البته استفاده از مقوا و برش مثلث، مربع و یا مستطیل در مرکز مقوا و جدا کردن آن هم روش ساده ای است که با استفاده از آن نیازی به تهیه اسباب بازی نخواهید داشت. پس از جدا کردن اشکال مختلف از مقوا، کودک را راهنمایی کنید تا دوباره اشکال را در جای مخصوص خود قرار دهد. این شیوه توانایی استدلال و تجسم فضایی کودکان را پرورش داده و تمرکز او را تقویت می کند.
هوش دیداری / فضایی یا تصویری : این نوع هوش توانایی درک پدیده های بصری است. یادگیرنده های دارای این نوع هوش ، گرایش دارند که با تصاویر فکر کنند و برای به دست آوردن اطلاعات نیاز دارند یک تصویر ذهنی واضح ایجاد کنند. آنها از نگاه کردن به نقشه ها، نمودارها، تصاویر، ویدیو و فیلم خوششان می آید.
مهارت های آنها شامل موارد زیر است: ساختن پازل، خواندن، نوشتن، درک نمودارها و شکل ها، حس جهت شناسی خوب، طراحی، نقاشی، ساختن استعاره ها و تمثیل های تصویری (احتمالا از طریق هنرهای تجسمی)،دستکاری کردن تصاویر، ساختن، تعمیر کردن وطراحی وسایل عملی، تفسیر تصاویر دیداری. شغل های مناسب برای آنها عبارتند از:دریانورد،مجسمه ساز، هنرمند تجسمی، مخترع، کاشف، معمار، طراح داخلی، مکانیک،مهندس بسیار مفید خواهد بود که کودک شما بتواند الگوهایی از وقایع زندگی، اعم از الگوهای برنامه ریزی و سیاست گذاری و نیز الگوهای طراحی و راهبردی، استنتاج و ترسیم کند. شما می توانید با استفاده از پازل های ساده، از سن پایین این عادت فکر کردن را در کودک تقویت کنید.
از کودک خود بخواهید روی یک تکه کاغذ نقاشی بکشد و سپس از او بخواهید آن را به کمترین تعداد، یعنی دو قسمت ببرد و مجددا با استفاده از آن دو قسمت تصویر اصلی را بسازد، و بعد آن را به بیشترین تعداد ببرد و همین کار را انجام دهد. به تدریج که کودک تان بزرگ تر می شود می توانید نقاشی های مفصل تری بکشید و مانند یک پازل پیچیده آن را به قطعات بیشتری تقسیم کنید. شما می توانید با خواستن از کودکتان که صورت های شاد و صورت های غمگین بکشد به او کمک کنید تا با احساس های خود ارتباط برقرار کند و احساس های دیگران را بشناسد. عکس های افراد مختلفی را که می شناسد به او نشان دهید و از او بخواهید احساس افراد داخل عکس را بیان کند.
این کار به کودک شما کمک می کند تا نه تنها احساس های مختلف را بشناسد، بلکه با دیگران همدلی کند و ارتباط نزدیک تری با آنها برقرار سازد. بعدا می توانید او را با روزنامه ها مختلف آشنا کنید. بعضی از بچه ها حتی در بین هجده ماهگی به تماشای مجله های رنگی علاقه دارند و نام اشیایی را در آنها می گویند و به چیزهایی که نام آنها گفته می شود اشاره می کنند. در سنین بالاتر می توان چهره ها را به آنها نشان داد و سوال هایی مانند فکر می کنی آن شخص چه احساسی دارد؟ یا چهره او چه احساسی را نشان می دهد؟ از آنها پرسید. آنگاه می توان درباره اینکه چطور می توان با آنها همدردی کرد و یا آنها را آرام کرد، صحبت کرد. وقتی کودکتان کمی بزرگ تر شد می توانید آدمک هایی بکشید و از او بپرسید وضعیت های مختلف آنها از نظر احساسی چه مفهومی دارد. بعدا از کودک خود بخواهید آدمک هایی بکشد و احساس های مختلف آنها را نشان دهد. از نقاشی برای گسترش دید کودک خود از جهان نیز می توانید استفاده کنید. یک فکر خیلی ساده این است که وقتی آب از دست تان می ریزد چه اتفاقی می افتد شما و کودکتان می توانید یک نقاشی بکشید که در آن یک ظرف آب واژگون شده و آب آن روی کف اتاق ریخته و یک حوضچه کوچک ساخته است. یا از لبه میز به صورت قطره ها و ترشح های درشت روی کف اتاق می ریزد.
این نوع تمرین ها حافظه کودک شما را تقویت می کند و ادراک های او را از دنیای اطراف عمق می بخشد. هر وقت که مشغول گفتن یا نوشتن داستان هستید یا زمانی که کودک تان آنقدر بزرگ شده است که این کارها را خودش انجام دهد، همیشه از او بپرسید که آیا می توان قسمتی از داستان را به تصویر کشید. ابتدا به او کمک کنید و بعدا از او بخواهید تصویری بکشد تا آنچه را در مخیله خود دارد تجسم کند وآن را با تصاویر نشان دهد، نه فقط با کلمات، حتی در حین گفتگو می توانید موضوع تصاویر ذهنی را مطرح کنید و او را وادار کنید تصویر ذهنی خود را با کلام ونه فقط با نقاشی بیان کند.
عوامل و مشکلات ضعف آموزش درس ریاضی که مربوط به محتوای کتابهای درسی میباشد .
عوامل ضعف آموزش درس ریاضی مربوط به خود دانشآموز
عوامل ضعف آموزش درس ریاضی ابتدایی مربوط به روشهای آموزش
عوامل ضعف آموزش درس ریاضی ابتدایی مربوط به معلمان
عوامل دیگر شامل : نقش فضا و مکان، نقش خانواده، نقش کلاسهای خصوصی، کمبود یافتههای علمی درس ریاضی، کمبود وسایل آموزشی ریاضی، عدم توجه به طرح وارده در تدریس
اهداف آموزش ریاضی:
الف) هدف پرورش:
اهداف پرورشی آموزش ریاضی بدون شک مهمترین بخش اهداف آموزش ریاضی هستند مهمترین وظیفه آموزش ریاضی تربیت دانشآموز است به نحوی که بتواند با اتکاء به نفس به مسائل خود بیاندیشد راه چاره پیدا کند و مسائل خود را حل نماید.
ب) هدف آموزش:
(با تکنیکهای محاسبهای مورد نیاز دانشآموزان در مدرسه و خارج از مدرسه).در این هدف باید دانشآموزان را در رابطه با سایر درسها و محاسبات مورد نیاز دروس و نیز محاسبات مربوط به زندگی روزمره آماده ساخت.
ج) هدف فرهنگی:
(آشنایی دانشآموز با ریاضی به عنوان بخشی از فرهنگ و اندیشه بشری).علم ریاضی بخش مهمی از فرهنگ است. اشاره به تاریخ ریاضیات یک ملت میتواند یک احساس غروز و افتخار در ریاضیات را به وجود آورد اعتماد دانشآموزان را بیفزاید و درس را به تاریخ و سنت ملی ربط دهد.
د) هدف عاطفی:
لذتی که میتوان از طریق دنبالکردن فعالیتهای ذهنی و عشقورزیدن به دانشی، بدست آورد ریاضیات ما را متبحر میکند، هم حس کنجکاوی عقلانی و هم حس ظرافت و ادارک را تحریک میکند موریس کلاین میگوید: «ریاضیات عالیترین دستاورد فکری و اصیلترین ابداع ذهن آدمی است»
عوامل ضعف آموزش ریاضی و مشکلات مربوط به آن:
عوامل ضعف آموزش درس ریاضی که مربوط به محتوای کتابهای درسی ابتدایی میباشد.
یکی از مهمترین اهداف آموزش ریاضی در این است که دانش آموزان بتوانند در شرایط جدید و با توجه به آموختههای قبلی مسائل را حل کنند و این امر وقتی میسر میشود که با دانشآموزان کار شده باشد و موقعیتهای جدیدی را برای حل مسائل بوجود آوریم با توجه به این مطالب و هدف میبینیم محتوای درسی و کتابهای درسی چه محدودیتهایی را برای معلمان برای رسیدن به این هدف بوجود آورده است.
۱ـ محدودیت زمان:
زمان تدریس ریاضی در مدارس محدود است محتوای ریز مواد درس ریاضی در همه پایهها اول تا پنجم براساس جدول زمانی است اما حل مسئله و تشویق دانشآموزان به فکرکردن و پیداکردن روش حل مسئله و انجام تمرینات لازم در این رابطه نیازمند زمان است .درمقایسه کلاس درس ریاضی معلمان دیگر کشور ها باکلاس درس ریاضی معلمان کشور خودمانمشاهده می شود که در مدارس کشورهای دیگر معلم مسئلهای میداد و با فراغ بال و خیال آسوده نظارهگر کار دانشآموزان بود ولی معلم ما از ثانیه آغازین کلاس درس در جنب و جوش بود متوجه میشویم که محتوی برنامه درس ریاضی ما طوری طراحی شده که مفاهیم زیاد تمرینات زیاد را بچهها انجام بدهند بدون اینکه زمانی برای فکرکردن برای شاگردان در نظرگرفته شده باشد،سپس معلمان مجبور هستند با توجه به جدول زمانبندی که حتماً باید ۱۹۲ صفحه ریاضی پایه سوم در ۸ ماه که یک ماه تعطیلی هم دارد را ارائه دهد پس میبینیم محتوای درسی طوری طراحی شده که زمانی برای فکرکردن جهت رسیدن به جواب مسئله را برای دانش آموز در نظرنگرفته و هر مطلب درسی در کتاب های ما باید در زمان ۴۵ دقیقه تدریس شود که این زمان در نرم جهانی فقط برای فکرکردن روی مسئله باید به دانشآموز داده شود تا خود به راه حل مسئله برسد.
۲ـ محدودکردن معلم در انتخاب محتوا و فعالیت مناسب
برنامههای کتابهای درس ریاضی در ابتدایی طوری طراحی شده که هرگونه انتخابی را از معلمان ما سلب کرده که همین امر باعث شده که معلمان فقط فکر خود را روی مطالب درسی متمرکز کنند در صورتی که با تجدیدنظر در محتوا و آزادگذاشتن معلم در انتخاب آن معلم میتواند بین فعالیتهایی که دانشآموزان را به فکرکردن سوق میدهد و فعالیتهای که فقط مشغول کننده هستند تفاوت بگذارد و فعالیتهایی را که تسهیلکننده یادگیری در بچهها میشود را انتخاب کند مثالی عرض میکنم محتوای به معلم کلاس اول ارائه شود که معلم آزادانه کودکان را در یادگیری شناخت اعداد و خواندن و نوشتن آن تا عدد ۹۹ یادگیری مفهوم جمع و تفریق و حل مسائل مربوط به آن کمک کند در بازدیدی که از یکی از روستاهای منطقهی زیویه به عمل آوردم در دیماه بود که از بچههای پایه اول پرسیدم بچهها ریاضی تا صفحهی چند خواندهاید بچهها تعجب کردند گفتند ریاضی؟ ما که ریاضی نداریم معلم به من گفت شما ریاضی بپرسید چه کار به کتاب ریاضی دارید من هنوز کتاب ریاضی به آنها ندادهام وقتی سؤالاتی از بچهها کردم این دانشآموزان در سطح آخر سال یک دانشآموز پایه اول بودند معلم اعداد را به آنها یاد داده بود مفهوم جمع و تفریق و حل مسائل مربوط به آن را خیلی بهتر از مدراسی که محدود به کتاب بودند یاد گرفته بودهاند.
۳ـ عدم هماهنگی در ارائه مطالب محتوای درس:
برای بیان بهتر این موضوع به کتاب ریاضی پایه چهارم اشاره میکنیم در کتاب ریاضی پایه چهارم دانشآموز در اوج یادگیری و انجام تمرینات تقسیم هستند و کمکم به مرحله حل مسائل مختلف تقسیم نزدیک میشود که با زدن یک ورق دیگر یک دفعه وارد هندسه و زاویه میشوند و کودک از مطلب تقسیم کنده شده و به مبحث زاویه میپردازد. البته این مشکل بیشتر در ریاضی پایه چهارم میباشد از تعدادی معلم پایه چهارم همگی بیان کردند که مشکل اساسی درس ریاضی در این پایه همین عدم توجه به دستهبندی مطالب درسی میباشد که پس ارائه یک مطلب و گاهاً در اوج آموزش از مطلب ، جدا شده و پس از چند صفحه دیگر دوباره به همان بحث میرسند که دوباره معلم باید آموختههای قبلی را برای بچهها مرور بکند که این از نظر محدودیت زمان نیز برای معلمان مشکلاتی را فراهم میکند.
۴ـ در خصوص عوامل ضعفآموزشی درس ریاضی که محتوای کتابها موجبات ان را فراهم میکنند، میتوان گفت توجه به معرفی مشاهیر ریاضی کشور، توجه کم به بازیهای فکری که کودکان را بیشتر به درس ریاضی جذب کند، به نیازهای اصلی آموزش گیرنده درس توجه کمی شده در این خصوص باید بگویم که فرد باید نبود چیزی را احساس کند تا نیاز به فکرکردن و سپس تلاش در جهت کشف ان را در فرد به وجود آورد، عدم انعطافپذیری برنامهها محتوای درسی در مقابل پیشرفتهای جهانی علم ریاضی را میتوان از دیگر عواملی دانست آموزش این درس را دچار چالش کرده.
عوامل ضعف آموزش ریاضی مربوط به خود دانشآموز ابتدایی
دومین عامل از عوامل ضعف آموزش ریاضی در نظر معلمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است علت ضعف در خود کودکان است گاهاً ما دانشآموزانی در مدرسه داریم که در دروس دیگر نمره قابل قبول میگیرند و در یادگیری مطالب درسی مثل فارسی، تاریخ و ... موفق هستند اما در درس ریاضی مشکل دارند. طبق تعریفی که دیسمور از اختلال ریاضی و حسابکردن کرده است، اختلال در یادگیری ریاضی نارسایی شدیدی است که در بوجودآمدن مهارتهای حسابکردن و ریاضیات بوجود میآید و با عقبماندگی عاطفی یا عقبماندگی ذهنی و یا شرایط نامساعد مدرسه قابل تبیین است.
به طور کلی نارسایی در یادگیری ریاضی را به دو قسمت تقسیم میکنند
۱ـ برطبق تحقیقات موجود، نارسایی در حسابکردن و در ریاضیات گاهی به نوعی نارسایی دیگر در ارتباط است مثل دریافت شنیداری، دیداری، گفتاری و ...
۲ـ نارسایی در تفکر کمی: نارسایی در حسابکردن و ریاضیات ممکن است به خاطر اشکال در تفکر کمی برای بعضی از دانشآموزان بوجود آید به بیانی این کودکان قادر نیستند اصول ریاضیات را درک کنند معمولاً در چنین مواردی کودکان میتوانند بخوانند و بنویسند ولی در انجام اعمال ریاضی اشکالاتی دارند چنین مشکلاتی ممکن است در مورد درک روابط فضای، یادگیری مفاهیمی چون بالا و پایین و چپ و راست، روابط مقادیر اندازهها و اشکالات و غیره باشد.
گاهاً دانشآموزان شکستها و موفقیتهای خود را به چیزهایی نسبت میدهند که آنها بااین طرز فکر از موفقیتهای خود در درس ریاضی به شانش یا چیز دیگر نسبت میدهند که به این موضوع درماندگی آموخته شده میگویند که امروزه متأسفانه درماندگی آموخته شده، در درس ریاضی در بین دانشآموزان بیشتر مشاهده میگردد. مشکلات روانی از این قبیل باعث بوجودآمدن مشکلاتی در یادگیری درس ریاضی شده که گریبانگیر دانشآموزان زیادی شده و همین امر ضرورت مشاوران مجرب را در مدارس ابتدایی میطلبد، یکی دیگر از بیمارهای شایع در بین دانشآموزان ترس از اعداد است که مثل دیگر ترسهای طبیعی نیست و در شرایط معینی بروز میکند با این همه دانشآموزانی که دچار چنین ترسی شده باشند به قول پیاژه دستخوش نوعی «بیاستعدادنمایی» میشود که خود به خود درک روابط را دشوار ساخته، مانع یادگیری میشود بنابراین بهجاست اگر مبارزه علیه «ترس از اعداد» را که اکثریت دانشآموزان را یکباره از اشتغال به مباحث ریاضی روی گردان میکند، از اهم وظایف مدرسه بدانیم.
عوامل ضعف آموزش ریاضی مربوط به روشهای آموزش:
کلاس ریاضی سخت است چون با زبانهای خودش بیان نمیشود بلکه در چارچوب کتاب و روش تدریس معلمان محدود شده است و با حجم زیاد کتاب، معلم نمیتواند مطالب جالب و توضیحات لازم را در مورد تاریخ و نحوهی به کاربردن مطالب تدریس در زندگی را بیان کند.
باید توجه داشته باشیم که معلم به فرض هم ریاضیدان باشد نمیتواند ادعا کند که روشی که در تدریس به کار میبرد بهترین است؛ زیرا ریاضیدانستن یک چیز و ریاضی تدریسکردن چیزی دیگر است اگر روش بنا به منطق بزرگسالان بهتر به نظر آید، معلوم نیست برای دانشآموزان که هنوز فرایندهای منطقی نزد آنها در حال تحول است مناسب یا مناسبتر باشد.
با مشاهده تدریس تعدادی از معلمان ابتدایی درس ریاضی تقریباً همگی یک روش تدریس استفاده میکنند در این روش آموزگار ابتدا تقسیم را در پای تخته مینوشتند سپس مراحل را برای بچهها توضیح میدادند و فقط تعداد بیسار کمی در حین تدریس مطلب ریاضی ،جواب حاضر و راه رسیدن به حل مسئله را شسته و رفته در اختیار بچهها قرار ندادند آنها هم آنقدر مسئله را برای بچهها با توضیحات اضافی پیچیده کردند که زمان زیادی با صرف انرژی زیادی بچهها را تقریباً به حل مسئله رساندند .
با توجه به تفاصیل فوق به این نکته میرسیم که یکی از علتهای ضعف آموزش ریاضی در دوره ابتدایی استفاده نکردن معلمان از روشهای تدریسی است که متناسب با درس ریاضی باشد یعنی کودکان را واردار میسازد تا فکر کنند و افکار خود را هرچند که درست نباشد بیان کنند همه میدانیم که به تعداد معلمان دنیا روشهای مختلف تدریس وجود دارد اما همهی روشهای تدریس معمولاً در چند قالب کلی جای میگیرد پس اهمیت دارد که چه روشی با توجه به شرایط و وضعیت کلاس انتخاب شود که ما را به بیشترین بهرهوری برساند ولی متأسفانه روشهای برای تدریس این درس مهم معمولاً انتخاب میشود که آسانترین روش باشد و معمولاً بهترین روش آسانترین روش ارائه درس نمیباشد گاهاً روشهایی انتخاب میشود که از نظر بزرگسالان روش مناسب تشخیص داده شده ولی میتواند از نظر کودکان بدترین روش برای یادگیری باشد.
علل ضعف آموزش ریاضی که مربوط به معلمان ابتدایی است:
ریاضی بدون زحمت نیست اما هرگز نگفتهاند ممکن است لذتبخش هم باشد، ریاضی در جامعه ما به اندازه کافی هولانگیز شده و نیازی نیست ما معلمان از آن غول بسازیم و به جای رفع مشکل با رفتار و گفتار خود بر شدت آن بیافزاییم.
۱ـ عدم علاقه و حوصله برای مطالعه کتابهای روانشناسی و روشهای جدید تدریس.
۲ـ عدم توجه به نظریات و پیشنهادات دیگران در خصوص تدریس ریاضی و در امر کلاسداری.
۳ـ شرکتنکردن در کلاسهای ضمن خدمت ریاضی (البته کمتوجهی بیشتر از طرف مسئولین ادارات به درس ریاضی شده).
۴ـ معلمان باید در امر بررسی محتوای کتابهای درس ریاضی پیشقدم شوند و نواقص ان را به مسئولین انعکاس دهند. چون هیچ کس به اندازه معلم نمیتواند در امر تدوین کتب درسی ریاضی مؤثر باشد و هیچ مسئولی به اندازه خود معلم عوامل ضعف کتابهای ریاضی رانمیداند.
۵ـ یادگیری علم روانشناسی جهت برخورد صحیح با دانشآموزی که ریاضی را خوب درک نمیکند.
۶ـ سختگیریهای بیمورد نسبت برخورد صحیح با دانشآموز را از جذابیتهای این درس دور می کند.
۷ـ بعضی از معلمان یک نوع نگرش سنتی نسبت به روش تدریس خود دارد و به هیچوجه در این خصوص انعطافپذیر نیستند.
۸ـ بعضی از معلمان مخصوصاً (سرباز معلمان و معلمان حقالتدریس) هیچگونه دورهای در خصوص چگونگی تدریس درس ریاضی را نگذراندهاند همین امر گاهاً باعث ضغفهای ریشهای در درس ریاضی میشود.
هـ) چند عامل دیگر از عوامل ضعف آموزش ریاضی
۱ـ نقش فضا و مکان:از عوامل آموزش ریاضی محدودیت زمان را بیان کردیم اما مکان هم بیتأثیر نیست یقیناً همه میدانیم که فضای کلاس در یادگیری کودکان تأثیری شگرف دارد مثلاً کلاسی را در نظر بگیریم که پنجرههای کوچک دارد سپس نور کم است در کنار خیابان است سروصدای ماشینها و مردم باعث عدم تمرکز بچهها میشود و خود فضای ایجاد شده توسط معلم نیز برروی این درس مؤثر است معلمی که حق اظهار نظر به بچه ها را نمیدهد دانشآموز نیز هیچ علاقهای به فکرکردن روی حل مسئله نخواهد داشت.
۲ـ نقش خانواده:اکثر خانوادهها فکر میکنند چون فرزندشان را به مدرسه فرستادهاند دیگر مسولیتی در قبال تحصیل وی ندارند بلکه فقط باید مواظب وضع مادی و ظاهری کودکانشان باشد در این خصوص خاطرهای نقل میکنم مدیر یک مدرسه بودم اموزگار پایه پنجم گفت فلانی این دانشآموز خیلی بیتوجه شده و خلاصه در درسهایش ضعیف شده بهتر است با اولیاء ایشان صحبتی داشته باشیم من هم بر حسب وظیفه پدر ایشان را صدا زدم و با معلم یک جلسه سه نفری تشکیل دادیم،میگنا دات آی آر.معلم مشکلات فرزندش را بیان کرد و پدر این دانشآموز گفت: اقای مدیر پسر من در درسهایش ضعیف شده به من چه، این آقا (روبه معلم) به او درس میدهد اگر بداند کار ایشان است و اگر نداند کار ایشان است.
با توجه به اینکه خیلی از تمرینات ریاضی را دانشآموزان در منزل انجام میدهند عدم توجه خانواده به این موضوع میتواند از عوامل بهوجودآورنده ضعفهای آموزش درس ریاضی باشد.
۳ـ کلاسهای خصوصی:یکی از دلایل بیتوجهی دانشآموزان و خانوادهها به کلاس و درس ریاضی وجود کلاسهای خصوصی است دانشآموز مطمئن است که اگر در کلاس هم متوجه نشود یک بار دیگر تدریس تکرار خواهد شد اما در مدرسه به اندازه کافی خسته میشود و آنطور که باید از کلاس راحت و کم ظرفیت خصوصی هم نمیتواند استفاده بکند چون تمرینات حاضر و آماده حل شده در اختیارش قرار گرفته و فکر میکند همه را یاد گرفته اما وقتی متوجه میشود چیزی بلد نیست که کتاب تمام شده و فرصتی برای جبران باقی نمانده است.
۴ـ در اختیارنبودن یافتههای علمی ریاضی:معلمان ما منابع کافی و به روز در زمینه آموزش ریاضی را در اختیار ندارند.
۵ـ کمبود تکنولوژی:همه میدانم که وسایلی هستند که همواره امر تدریس و یادگیری ریاضی را برای بچهها راحتتر میکنند هرچند که این وسایل توسط بچهها ساخته شود بهتر است مثلاً جدولی که بچهها خودشان میسازند خیلی مؤثرتر است از جداول آماده و غیره.
۶ـ عدم توجه به طرح وارهدر تدریس و طراحی یک مفهوم درس ریاضی یعنی برای یک مفهوم از درس ریاضی باید پیشنیازهای ان چه توسط طراحان آموزش و تدوینگران کتاب و چه توسط معلم در هنگام تدریس مورد توجه قرار گیرد کودکی مفهوم ضرب را خوب یاد نگرفته بدون شک در تقسیم مشکلات زیاد خواهد داشت.
پس علل ضعف آموزش درس ریاضی در دوره ابتدایی مختص به یک گروه خاص نیست یعنی مافقط نمیتوانیم معلمان یا طراحان کتب درسی یا دانشآموزان با اولیاء را علت ضعفهای موجود در آموزش ریاضی بدانیم بلکه هر یک به نوعی در این معضل سهیم میباشند که کمترین علت ضعف مربوط به درس ریاضی در این دوره برای دانشآموزان میباشد اما به علت نواقص و گاهاً کمکاری یک بخش از این عوامل موجبات مشکلاتی را در راه آموزش درس ریاضی بوجود میآورد که در خیلی موارد نشناختن علت و یا مسئله همه چیز را خوب و کامل تصور کردن باعث می شود که اصلاً برروی عوامل ضعف و مشکلات فکری صورت نگیرد و یا حتی مسئله تشخیص داده نشود تا تلاشی برای پاسخ آن صورت گیرد پس در این جا با بیان قسمتی از عوامل ضعف و مشکلات آموزشی درس ریاضی بخصوص در استان و عموماً در سطح کشور سعی شده تا همکاران را با ضعفها آشنا نموده و سپس با ارائه راهکارهایی از طرف نویسنده مقاله و به تفکر واداشتن همکاران راهکارهای دیگری نیز از طرف همکاران ارائه و جمعآوری شده تا حداقل از ضعفها کاسته شود.
ارائه راهکارها و پیشنهادات:
ارائه پیشنهاداتی در خصوص محتوای برنامهی درس ریاضی ابتدایی:
در طراحی کتابهای ریاضی باید این موارد بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
۱ـ دانشآموز مرحله به مرحله پیش برود یعنی ابتدا دانشآموز را درگیر مشاهده، حدیسهسازی، توضیح دادن، ثابتکردن، ردکردن و تفسیر بکند.
۲ـ از بازیهای ریاضی که تنوع و جذابیت این درس را بیشتر کند استفاده شود (این قسمت در کتابهای ریاضی دورهی ابتدایی اصلاً مشاهده نمیشود).
۳ـ حداقل ۲ یا ۳ شخصیت برجسته ملی ریاضی مانند ابوریحان و غیره در هر پایه به دانشآموزان معرفی شود.
۴ـ برای شناخت اهمیت ریاضی مثالهای کتابها را بیشتر ملموس کنند مثلاً در حال حاضر در کشور در معاملات ریال وجود ندارد.
۵ـ در تدریس هر مفهوم ریاضی قبل از معرفی آن مفهوم بهتر است یک مسأله برای دانشآموزان مطرح شود که کودکان را به تفکر وادارد زیرا یکی از مهمترین اهداف ریاضی به فکر واداشتن کودکان و انسانها است.
۶ـ حداقل در هر پایه تحصیلی در درس ریاضی مانند درس فارسی هم یک یا دو مبحث آزاد که معلم آن را انتخاب کند گنجانده شود.
۷ـ کمکردن محتوای کتابهای ریاضی چون واقعاً معلمان با توجه به زمانی که در اختیار دارند مجبورند از روشهای سنتی تدریس جهت اتمامکردن درسها استفاده کنند.
۸ـ بازبینی مجدد محتوای درس ریاضی بخصوص ریاضی پایه چهارم ابتدایی که زنجیروار به هم وصل نشده و تا حدودی پیشنیازهای هر درس در نظرگرفته نشده.
۹ـ در آخر کتابها قسمتی تهیه شود به عنوان اینکه دانشآموزان خودشان یک مسئله طرح و جواب آن را به بقیه دانشآموزان ارائه دهند که این برنامه را اینجانب به عنوان یک تجربه هر ساله اجرا کردهام دانشآموزان بعضاً تمرینات بسیار جالب را به کلاس میآورند و همه از انجام آن خوشحال هستند.
راهکارهایی که عوامل ضعف آموزش ریاضی برای دانشآموزان ارائه شده:
۱ـ تشویق دانشآموزان در هنگام آموزش درس ریاضی جهت بالابردن انگیزه بچهها.
۲ـ استفاده از مشاوران در مدارس ابتدایی و شناخت دانشآموزانی که واقعاً در یادگیری ریاضی مشکل دارند و ترس از اعداد دارند.
۳ـ شناخت مشکلات یادگیری ریاضی بچهها (که ممکن است دانشآموزی در قسمت درک روابط فضای مشکل دارد یا در درک مفاهیم اعداد) که معلم با انجام برنامههای فوقبرنامه سعی میکند این مشکلات را کم کند.
راهکارهایی که در رابطه عوامل ضعف آموزش ریاضی مربوط به روشهای آموزش ارائه شده:
۱ـ انتخاب روش تدریس مناسب که بیشتر دانشآموزان را به فکرکردن وا دارد.
۲ـ وقتی روش تدریس جوابگوی موفقیت ما در کلاس نباشد روشها را تغییر داده و گاهاً چند روش را ترکیب کنیم.
۳ـ ارائه روشها جدید تدریس به همکاران از طریق مجلات ریاضی و یا مجلات اموزش مناطق.
۴ـ ارائه کارگاههای آموزش ریاضی و بحث و تبادل نظر در خصوص نحوه ارائه مطالب مختلف قسمتهای درس ریاضی در پایههای مختلف.
۵ـ استقبال از روشهای ابتکاری همکاران برای هر مفهوم یا قسمت از درس ریاضی در پایههای مختلف و سعی در نشر آن برای استفاده دیگر همکاران.
۶ـ روش فعال باید در همه کلاسهای ریاضی تمرین شود و چون این روش تدریس از بهترین روشهای ارائهی درس ریاضی است که ارزش آن دیگر مورد اعتراض نیست.
۷ـ تحقیقات اموزش شواهد متقاعد کنندهای ارایه میکند که دانشآموزان فقط زمانی ریاضی یاد میگیرند که سازندهی درک ریاضی خودشان باشند در گروهها کار کنند، در بحثها شرکت کنند نظراتشان را عرضه کنند و از طرف دیگر عهدهدار یادگیری خودشان باشند.
۷ـ برای آموزش ریاضی پیشنهاد میشود که آزمایشگاههای ریاضی در مدارس دایر شود به دلایل ذیل:
۷ـ۱ـ دانشآموزان با فعالیت عملی در آزمایشگاهها در یادگیری خود نقش دارند.
۷ـ۲ـ برای هر یادگیری یک کاربرد از آن را تجربه میکند.
۷ـ۳ـ دانشآموز وقتی خوب یاد میگیرد که سودمندی مطالب را احساس کند و این امر در آزمایشگاه ریاضی میسر است.
۷ـ۴ـ دانشآموز نتایج کاربرد ریاضیات را بر محیط اطراف خود درک میکند.
۷ـ۵ـ درس ریاضی را برای بچهها جذابتر خواهد بود.
۷ـ۶ـ در هر مرحله از آموزش ریاضی دانشآموزان تشویق به یادگیری میشود بچهها را از بیحوصلگی و سردرگمی دور میکند.
۷ـ۷ـ قدرت استنتاج و به کارگیری دانستههای ریاضی را بتدریج بالا میبرد.
راهکارهایی برای کاهش ضعف آموزش درس ریاضی برای معلمان ابتدایی
۱ـ معلم همیشه قبل از تدریس یک طرح و برنامه برای ارائه مطالب ریاضی به دانشآموزان داشته باشد معلم بدون برنامه در کلاس سردرگم است و نمیداند که چگونه شروع به تدریس و چگونه آن را به پایان برساند که بیشترین بهروزی را در کلاس داشته باشد.
۲ـ معلمان موفق معلمانی هستند که همواره با عشق و علاقه وارد کلاس و به دانشآموزان عشق میورزند و صبور هستند و از جوابهای متفاوت و گاهاً اشتباه دانشآموزان عصبانی نمیشوند.
۳ـ روشهای نوین تدریس رامطالعه کرده و مسئله و راهحل مسئله و در آخر جواب مسئله را در اختیار دانشآموزان قرار ندهید وقت لازم را برای فکرکردن به دانشآموزان بدهید تا آنها منفعل نشوند و بلکه در کلاس فعالانه حضور داشته باشند.
۴ـ برنامه آموزش برای کودکان با نارساییها ویژه یادگیری در ریاضی بصورت انفرادی برای اینگونه کودکان در نظر بگیرد.
۵ـ شرکت در جشنوارههای الگوهای تدریس ریاضی و ارائه طرحهای خود در این جشنوارهها و استفاده از تجارب دیگر همکاران.
۶ـ شناخت دانشآموزان مشکلدار در آموزش ریاضی و برنامهریزی مناسب برای اینگونه دانشآموزان.
۷ـ تغییر نگرش در نحوه آموزش درس ریاضی انعطافپذیری نسبت به قبول روشهای موفق تدریس و انتقادپذیر بود.
۸ـ شرکت در کنفرانسها و همایشهای درس ریاضی و استفاده از کارگاههای این همایشها و کنفرانسها.
۹ـ استفاده از فعالیتهای مکمل فوقبرنامه برای جبران کمبودها و کاستیهای محتوای برنامهریزی درس ریاضی توسط معلمان.
ارائه چند راهکار دیگر در حوزههای مختلف
۱ـ توجه به فضای آموزشی کلاس معلمان فضای دوستانه و شاد را برای بچهها بوجود بیاورند تا بچهها در زنگ ریاضی بدون ترس و دلهره راهحل پیشنهادی خود را هرچند که نادرست باشد ارائه دهند.
۲ـ استفاده از کامپیوتر در کلاسهای درس ریاضی با توجه به تنوعی که برنامههای کامپیوتر دارد بدون شک دانشآموزان ابتدایی را در یادگیری مفاهیم ریاضی کمک خواهد کرد.
۳ـ مجهزکردن مدارس به وسایل کمک آموزش مناسب اما بهتر است در حین کار معلم با دانشآموزان وسایل را بسازد و البته بعضی از وسایل لازم و ضروری است که حتماً در کلاس ریاضی موجود باشد.
۴ـ توجیه اولیاء دانشآموزان برای کمککردن به بچهها در حین انجام تمرینات ریاضی که با برنامههای مدرسه و کلاس هماهنگی بیشتری داشته باشند.
۵ـ دانشآموزان را به شرکت در کلاسهای خصوصی تشویق نکنید چون دانشآموز در هنگام آموزش ریاضی در کلاس بیتوجه خواهد بود چون امید به یادگیری مطالب را درکلاس دیگر دارد.
۶ـ توجه معلمان به پیشنیاز مطالبی که میخواهند تدریس کنند یعنی مطمئن باشند که مطلبی را که میخواهند آموزش دهند دانشآموزان پیشنیازهای آن مطلب را به خوبی میدانند یا خیر.
۷ـ از دادن تکالیف و تمرینات خیلی دشوار به دانشآموزان خودداری شود.
۸ـ در ریاضی ابتدایی بهتر است مسائل را به صورت عینی ارائه دهیم و مسائل ذهنی کمتر استفاده شود چون روشهای شهودی دانشآموزان را بیشتر به حل مسئله نزدیک میکند و از سردرگمکردن او جلوگیری میکند.
امیدوارم این مطلب به خوبی رضایت شما را جلب کرده باشد :
برای حمایتاز سایت ما و قرار دادن بیشتر تحقیقان و جواب های فعالیت های و سوال های کتاب های شما بصورت رایگان در سایت بر روی لینک زیر ( بعد از خواندن یا قبل از خواندن تحقیق)هر چند بار که خواستید کلیک کنید تا ما نیز با علاقه بیشتری تحقیقات رایگان دانش آموزی برای شما بگذاریم . باتشکر
سامانه خرید و امن این
سایت از همهلحاظ مطمئن می باشد . یکی از
مزیت های این سایت دیدن بیشتر فایل های پی دی اف قبل از خرید می باشد که شما می
توانید در صورت پسندیدن فایل را خریداری نمائید .تمامی فایل ها بعد از خرید مستقیما دانلود می شوند و همچنین به ایمیل شما نیز فرستاده می شود . و شما با هرکارت
بانکی که رمز دوم داشته باشید می توانید از سامانه بانک سامان یا ملت خرید نمائید . و بازهم
اگر بعد از خرید موفق به هردلیلی نتوانستیدفایل را دریافت کنید نام فایل را به شماره همراه 09159886819 در تلگرام ، شاد ، ایتا و یا واتساپ ارسال نمائید، در سریعترین زمان فایل برای شما فرستاده می شود .
آدرس خراسان شمالی - اسفراین - سایت علمی و پژوهشی آسمان -کافی نت آسمان - هدف از راه اندازی این سایت ارائه خدمات مناسب علمی و پژوهشی و با قیمت های مناسب به فرهنگیان و دانشجویان و دانش آموزان گرامی می باشد .این سایت دارای بیشتر از 12000 تحقیق رایگان نیز می باشد .که براحتی مورد استفاده قرار می گیرد .پشتیبانی سایت : 09159886819-09338737025 - صارمی
سایت علمی و پژوهشی آسمان , اقدام پژوهی, گزارش تخصصی درس پژوهی , تحقیق تجربیات دبیران , پروژه آماری و spss , طرح درس
مطالب پربازديد
متن شعار برای تبلیغات شورای دانش اموزی تحقیق درباره اهن زنگ نزن انشا در مورد 22 بهمن