جمع اعداد یک رقمی با حاصل دو رقم در پایه ی اول

برای مثال آموزش =8 + 6

1- تدریس با ابزار انگشتان

همان گونه که قبلاً آموزش داده اید ؛ دانش آموزان عددد6را به صورت (1 و 5 ) ؛ عدد 7 را به صورت ( 2 و 5 ) ؛ عدد8 را به صورت (3 و 5 )؛ عدد 9 را به صورت ( 4 و 5 ) اموخته اند.

برای اینکه دانش آموزان را برای فرا گرفتن این نوع جمع ها آماده کنید باید قبل از آن تمرینی عملی با دانش آموزان داشته باشید.وآن اینکه دانش آموزان باید یاد بگیرند عدد 5 را که به عنوان مبنا فرا گرفته اند ؛ در ذهن مجرد خود نگهداری کنند .

به دانش آموزان بگویید ،عدد 6 را با انگشتان دست نشان دهند .وقتی نشان دادند به آنها بگویید،بچه ها می خواهیم طور دیگر عمل کنیم وقتی عدد6 را می خواهیم نشان دهیم میتوانیم 5 آن را روی دوشمان (شانه-منظور ذهن مجرد) بگذاریم ،و1 آن را باانگشت نشان دهیم.« این کار را می توانید به صورت مجسم وبا چینه ها عملاً نشان دهید . چینه ی پنج تایی را روی شانه ی خود بگذارید و یک چینه ی دیگر را به طرف آن ببرید» بنابر این وقتی 1 انگشت دست را به طرف شانه می بریم ،یعنی 1 و آن 5 که روی شانه داریم. که همان 6 است.

این تمرین را برای عدد های 7 و8 و 9 نیز انجام دهید. از دانش آموزان بخواهید این کار را چند بار انجام دهند.مثلاً 2 انگشت به طرف شانه ببرند وبگویند 7 . همین طور 3 انگشت به طرف شانه ببرند وبگویند 8 . 4 انگشت به طرف شانه ببرند وبگویند 9

وقتی مطمئن شدید دانش آموزان یاد گرفتند تدریس را آغاز کنید.

به دانش آموزان بگوییدبا یک دست عدد 6 را نشان دهند. دانش آموزان 1 انگشت را به طرف شانه می برند. سپس بگویید با دست دیگرعدد 8 را نشان دهند. دانش آموزان 3 انگشت خود را به طرف شانه می برند. حالا به بچه ها بگویید انگشتان دست خود را انتقال دهند.دانش آموزان 1 و3 را انتقال داده می شود 4

بگویید پس بچه ها 5 تا روی این شانه داریم 5 تا هم روی آن شانه ، می شود 10 (1دسته ی ده تایی) و 4تا هم انگشتان دست که جمعاً می شوند 14

2- تدریس با چوب خط

دانش آموزان عدد 6 را با چوب خط نشان دهند . سپس عدد 8 را نیز با چوب خط نشان دهند .به آنها طوری آموزش دهید که 3 تا چوب خط عدد 8 را کنار1 چوب خط عدد 6 بکشند . حالا دو تا چوب خط کامل دارند که می شود 10(1دسته ی ده تایی) با 4 تاچوب خط دیگر می شود 14

3- تدرس با محور اعداد

دانش آموزان 6 واحد را از نقطه ی صفر روی محور می شمارند وبه عدد 6 که رسیدند،یک کمان می زنند . سپس به دنبال آن 8 واحد می شمارند ، به عدد 14 می رسند ویک کمان دیگر می زنند . عدد 14 پاسخ جمع می باشد

4- رنگ آمیزی با میله های ده تایی

دو میله ی ده تایی روی تخته سیاه می کشیم . از دانش آموزی می خواهیم با گچ رنگی 6 خانه ی میله ی ده تایی را رنگ کند . به دنبال آن 8 خانه با رنگ دیگری رنگ کند. دانش آموز چهار خانه ی میله اول را رنگ کرده وچهار خانه نیز از میله ی دوم رنگ می کند. قسمت های رنگ شده ا میله ی ده تایی و4 یکی می باشد که می شود14

موضوع :

روش های نوین انواع املاء در مقطع ابتدایی

با توجه به اینکه املاءگویی به روش سنتی قدیمی که ساده و تا حدودی برای دانش آموزان تکراری و خسته کننده شده است روشهای نوین املاء نوشتن را در کلاس خودم اجرا نمودم که مورد استقبال اولیاء و دانش آموزانم قرار گرفت که تعدادی از این روش ها پی املاءگویی نوین به شرح ذیل می باشد :

1  . املای متنی یا (تقریری) : از روی متن درس به تدریج قرائت می کنم تا دانش آموزان در دفتر املاء بنویسند .

2  . املای گروهی : به سه روش املای گروهی را در کلاس اجرا می نمایم :

الف ) یک گروه سه نفره یک نفر املاء می گوید یک نفر می نویسد و نفر سوم نظارت می کند .

ب ) دانش آموزان را به گروه های سه یا چهار نفره تقسیم می نمایم و هر کدام یک خط املاء می نویسند .

ج ) املای گروه به گروه دیگر – هر گروه متنی را تهیه کرده برای گروه دیگر می خواند تا آن  گروه بنویسند .

3  . املای ذهنی : دانش آموزان متنی را می خوانند و در پایان املای آن را به تنهایی می نویسند با استفاده از قدرت حافظه خودش به خودش املاء می گوید.

4  . املای کامل کردنی : تعدادی لغات مثلاً 20 کلمه که دارای ارزش املایی هستند را انتخاب می کردم و سپس جای آنها را در متن آماده شده جهت تکثیر خالی می گذاشتم آنگاه متن کامل را خودم می خواندم و دانش آموزان جاهای خالی را با توجه به قرائت خودم پر می کنند می توان کلماتی را انتخاب کرد و حروفی را از کلمه جا انداخت که دانش آموزان کلمات را کامل کنند .

5 . املای کارتی : تعدادی کلمه روی کارت می نوشتم و جلو کلاس نصب می کردم و آنها را می خواندم و جمع می کردم و از دانش آموزان می خواستم که کلماتی را که به خاطر دارند بنویسند یا املاء بر روی چندین کارت می نوشتم و این کارتها را بین گروه ها تقسیم می کردم تا تمام گروه ها کارتها را ببینند و سپس کارتها را جمع می کردم و از روی آنها املاء می گفتم ، در این روش املاء دقت دانش آموزان سنجیده می شود .

6 . املای لمسی دانش آموز روی پشت دوست خود با انگشت کلمات را می نوشت و نفر جلویی از روش حرکت انگشتی کلمه را تشخیص می داد و روی کاغذ می نوشت که این یک نوع بازی و املاء است .

7 . املای ناقص : متن املاء را روی تابلو می نوشتم – بدون نقطه – بدون تشدید و یا به  صورت لغات ناقص از دانش آموزان می خواستم  تا آنان در جای مناسب نقطه بگذارند و یا تشدید قرار دهند و یا لغات ناقص را کامل کنند البته می توان به جای نوشتن متن املاء بر روی تابلو متن را تایپ کرد و در اختیار تک تک دانش آموزان قرار داد .

8 . املای حفظی کلمات مهم درس : همراه با معنی  دانش آموزان کلمات مهم درس را در ضمن تدریس درس توسط معلم در کتاب علامت می زدند و معنی آن کلمه را رویش می نوشتند و در زمان املاء کلمات مهم را که از قبل حفظ کرده بودند در برگه همراه با معنی می نوشتند و تعداد این کلمات حدود 20 تا 25 کلمه مهم درس که ارزش املایی دارد می باشد .

9 . املاء با ضبط صوت : ضبط متن املاء بر روی نوار و پخش آن در کلاس درس جهت نوشتن متن املاء که این روش املاء در منزل هم برای نوشتن املاء کاربرد دارد .

10 . املای سفره ای : دانش آموزان به صورت گروهی بر روی سفره های نایلونی با استفاده از ماژیک وایت بُرد با انگشت و گواش املاء می نویسند .

11 . املای مشارکتی (مشورتی) : در مواقعی که شاگردی ضعیف بود و در املاء پیشرفت چندانی نداشت دانش آموز ضعیف را در کنار دانش آموز قوی می نشاندم تا بعضی از لغات را که برایش مشکل است با مشورت بنویسند در نتیجه دانش آموز ضعیف هم آن لغت را به خوبی به ذهن می سپارد و هم با افت نمره به طور مکرر مواجه نمی شد البته این روش به طور تکراری و همیشگی نبود و پیشنهاد اینجانب در این مورد این قسمت که به جای این کار نوع اختلالی املاء دانش آموز را کشف کنیم و آن را رفع نمائیم تا دانش آموز در آینده متکی به دیگری نباشد – یک روش رفع اختلال املاء نوشتن املاء در هوا و توسط دانش آموز مشکل  دار و معلم هم در هوا املاء  را تصحیح کند نه با خودکار بر روی کاغذ.

12 . املاء دانش آموز ساخته : به بچه ها گفته می شد که روزنامه با خود به کلاس بیاورند و لغات را ببرند و از لغات بریده شده یک بند املاء برای املاء درست کنند و بر روی ورقه بچسبانند و این روش به صورت گروهی انجام می شد و یا دانش آموزان لغات مهم را با استفاده از ماژیک در روزنامه رنگ کنند و یک متن املاء تولید نمایند .

13 . املای صحیح – غلط : در این روش املاء را به صورت لغات صحیح و غلط در کنار هم  قرار می دادم تا بچه ها کلمه غلط را خط بزنند  .

14 . املای تقویت حافظه و تصحیح توسط خود دانش آموز : به این صورت که متنی را بر روی تخته می نوشتم و سپس متن را برای دانش آموزان می خواندم و بعد روی نوشته هایم بر روی تخته پرده می کشیدم و بچه ها باید هر آنچه را که از متن فهمیده اند بنویسند و سپس پرده را از تخته بر می داشتم و دانش آموزان متن خود را با متن تخته مقایسه می کنند و به خود امتیاز می دهند .

15 . املای آینه ای : کلمات را به عکس روی آینه می نوشتم و بچه ها با آینه درست آن را می نوشتند و یا صحیح آن را بخوانند .

16 . املای تلفیقی : دانش آموزان کلمات مهم یا مشکل درس را روی پارچه می نوشتند و سپس با خمیر یا نخ و سوزن کلمات را می ساختند و یا می دوختند که در این صورت هنر و بازی با هم توأم می شد .

17 . گفتن املاء با انواع لهجه ها و صداها : در این روش املاگویی برای اینکه دانش آموزان با انواع صداها و لهجه ها در هنگام املاء گفتن آشنا شوند و دانش آموزان تنها با صدا و لحن معلم خود نگیرند از اطرافیان خود می خواستم تا متن املاء را با لهجه و لحن مخصوص خود بر روی نوار بخوانند و صدای آنان ضبط می شد و سپس آن متن را به کلاس می آوردم و بچه ها از روی آن نوار املاء می نوشتند تا در هنگام ارزشیابی پایانی و یا هر زمان دیگر دچار مشکل نشوند .

18 . املای درگوشی : در این روش املاگویی دانش آموزان را به گروه های دونفره تقسیم می کردم و به صورت درگوشی از درس کلماتی را به هم می گفتند و هر کلمه ای را توسط گوش می شنید بر روی کاغذ می نوشت (نفر اول در گوش نفر دوم یا نفر دوم در گوش نفر اول) کلمه را می گوید.

19 . املای سئوال و جواب : از متن درسی که قرار بود از آن املاء به دانش آموزان بگویم تعدادی سئوال بر روی تابلو می نوشتم و دانش آموزان با توجه به آنچه که از درس فهمیدند باید به سئوالات جواب درست می دادند و هدف بالابرد تقویت حافظه دانش آموز بود .

20 . املای جملات در هم ریخته : متن املاء را به صورت جملات و کلمات در هم ریخته روی تابلو می نوشتم و از دانش آموزان می خواستم تا جملات را مرتب کنند و یک متن کامل و مرتب بر روی برگه خود بنویسند .

21 . املاء اسم فامیل : تعدادی از حروف الفبای فارسی را بر روی تابلو می نوشتم و از دانش آموزان می خواستم کلماتی را از متن درس بنویسند که اول آنها یکی از حروف نوشته شده بر روی تابلو باشد (هدف این املاء تقویت حافظه دانش آموزان است .)

روش پیشنهادی اینجانب برای رفع اشتباهاتی که دانش آموزان در املاء دارند یا روش تمرین دادن به دانش آموزی که در املاء کلماتی را اشتباه نوشته است .

1 – دانش آموز با اشتباهات خود جمله بسازد و یا املاء به صورت جمله سازی از لغات مهم  درس باشد.

2 – دانش آموز از اشتباهات خود در املاء کلمات هم خانواده ، متضاد و مترادف بنویسد.

غرور

غرور»؛ یعنى اطمینان و آرامش قلب نسبت به آنچه که با هواى نفس موافق بوده و طبیعت انسان به آن تمایل داشته باشد. منشأ این گرایش، جهالت یا وسوسه‌هاى شیطانى است. غرور از صفات زشتى است که هر گروه می‌توانند به نوعى گرفتار آن باشند.

برخی از پیامدهاى غرور که زندگى انسان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و دنیا و آخرت را تباه می‌کند، عبارت‌اند از: حجاب ضخیمى بر عقل و فهم انسان، شکست در زندگی، و سبب فساد و تباهى عمل.

غرور به هیچ وجه پسندیده نیست، اما ویژگی‌های مثبتی که در برخی انسان‌ها وجود دارد نباید با این رذیلت اخلاقی اشتباه شود؛ مانند عزّت نفس؛ کسی که گوهر ارزشمندى در اختیار دارد، از او سخت مراقبت می‌کند. هرچه ارزش دارایى بیشتر و توجه انسان به ارزش آن افزون‌تر باشد، مراقبت و هوشیارى او در صیانت از آن گوهر بیشتر خواهد بود؛ بویژه آن‌که بداند اگر این گوهر با شیوه‌اى صحیح در مسیر تراش قرار گیرد و صیقل یابد؛ ارزش آن چندین برابر می‌شود. براى نگاه‌دارى از این سرمایه خدادادى باید خود را به صفتى آراست که در ادبیات دینى از آن به عزّت نفس تعبیر می‌شود. ‏انسان عزیز احساس ارزشمندى و سرفرازى می‌کند و هرگز خود را خوار و درمانده نمی‌یابد. چنین اشخاصی اگر دارای حالات و رفتار خاصی باشند، نباید کسانی که از این ارزش و فضیلت انسانی محروم هستند، آنها را متهم به تکبر و غرور و خودبینی کنند.

 پاسخ تفصیلی

واژه «غرور» در کلمات عرب بویژه در آیات قرآن مجید و روایات به‌کار رفته و در گفت‌وگوهاى روزمرّه فارسى زبانان نیز کم و بیش در همان معانى اصلى یا لوازم آن به‌کار می‌رود. در کتاب‌های لغوی غرور به معانی زیر آمده است:

1. «غَرور»(به فتح غین) و «غُرور»(به ضم غین)؛ به معناى هر چیزى است که انسان را می‌فریبد و در غفلت فرومی‌برد خواه مال و مقام باشد یا شهوت و شیطان.[1]

2. «غَرور»؛ چیزى است که ظاهر جالب و دوست داشتنى دارد ولى باطنش ناخوشایند و مجهول و تاریک است.[2]

3. ریشه اصلى این واژه به معناى حصول غفلت به سبب تأثیر چیز دیگرى در انسان است و از لوازم و آثار آن جهل و فریب و نیرنگ و نقصان و شکست و... می‌باشد[3].

معنای اصطلاحی غرور

در کتاب‌های اخلاقی چنین می‌خوانیم: «غرور»؛ یعنى اطمینان و آرامش قلب نسبت به آنچه که با هواى نفس موافق بوده و طبیعت انسان به آن تمایل داشته باشد. منشأ این گرایش، جهالت یا وسوسه‌هاى شیطانى است.[4] بنابراین، کسى که براساس اوهام و شبهات، خویشتن را بر خیر و صلاح می‌داند، در واقع فریب‌خورده و مغرور گشته است و ارزیابى درستى از خود و کار خویش ندارد. مانند این‌که‏ کسى از راه حرام مالى به‌دست آورد و آن‌را در راه‌هاى خیر از قبیل ساختن مسجد و مدرسه و سیر کردن گرسنگان مصرف نماید، به این خیال و اطمینان به این‌که در راه خیر و سعادت گام برمی‌دارد؛ حال آن‌که فریب‌خورده و مغرور است.[5]

نکوهش غرور در قرآن مجید

در قرآن کریم می‌خوانیم: «این روى گردانى به خاطر آن است که گفتند: هرگز آتش [دوزخ در روز قیامت] جز چند روزى به ما نمی‌رسد و آنچه همواره افترا و دروغ [به خدا] می‌بستند، آنان را در دینشان مغرور کرده است‏».[6]

«اى مردم! از پروردگارتان پروا کنید، و بترسید از روزى که هیچ پدرى چیزى [از عذاب دوزخ را] از فرزندش دفع نمی‌کند، و نه هیچ فرزندى برطرف کننده چیزى از [عذاب] پدر خویش است. بی‌تردید وعده خدا حق است، پس زندگى دنیا شما را نفریبد، و مبادا شیطان شما را به [کرم و رحمت] خدا مغرور کند».[7]

«مؤمنان را ندا می‌دهند: آیا ما [در دنیا] با شما نبودیم؟ می‌گویند: چرا، ولى شما خود را [به سبب نفاق و دشمنى با خدا و رسول] در بلا و هلاکت افکندید و به انتظار [خاموش شدن چراغ اسلام و نابودى پیامبر] نشستید و [نسبت به حقایق] در تردید بودید و آرزوها [ى دور و دراز و بی‌پایه،] شما را فریفت، تا فرمان خدا [به نابودى شما] در رسید و [شیطان] فریبنده، شما را فریب داد».[8]

راه های جلوگیری

اگر انسان در رعایت ادب در شئون زندگی خود بکوشد، می‌تواند کبر را از درون خویش بزداید. مصداق کاربردیِ این امر، سلام کردن است. در روایت آمده است: «مِنَ التَّوَاضُعِ أَنْ تُسَلِّمَ عَلَى مَنْ لَقِیتَ»[1] یکی از راه‌های شکستن گردن تکبر آن است که انسان به هرکس رسید سلام کند. ادب، کبر را در وجود انسان کمرنگ می‌کند و به از بین رفتن آن یاری می‌رساند.

کاهش سطح توقع                                                                                      

راهکار دوم برای شکستن بت تکبر در وجود انسان کاهش سطح توقع از دیگران است. زیرا توقعات این پیش‌شرط ذهنی را در انسان ایجاد می‌کند که دیگران باید به او احترام گذارند و یا خدمت کنند و چنین اندیشه‌هایی زمینه‌ساز گرفتاری انسان در دام تکبر است.

فرهنگ نقدپذیری

این مورد در عمل از همة موارد پیش گفته مشکل‌تر است و مفهوم آن این است که انسان نظر مخالف خود را بپذیرد و تحمل کند. وجود تکبر در وجود انسان همان مانع اصلی در این پذیرش است و جایی که «من» گام در میان می‌نهد جایی برای انتقادپذیری باقی نمی‌ماند. اما اگر سعی کنیم نقدشنو باشیم و دیدگاه‌های مخالف را تاب بیاوریم، به سوی ریشه‌کن کردن تکبر در وجود خود گام بر خواهیم داشت.

مقدمه:

طرح درس یا سناریوی آموزشی برای نخستین بار در سال 1918 توسط"فرانکلین بوبیت" مطرح شد و لزوم استفاده از سازماندهی در امر یاددهی – یادگیری مورد تأکید قرار گرفت. طرح درس به شکل امروزی آن، در سال 1950 به وسیله روان شناسان برجسته امر تعلیم و تربیت "بنجامین . اس . بلوم" شکل گرفت و در سال 1962 " رابرت گلیرز" نظرات تکمیلی خود را در راستای دیدگاههای بلوم مطرح کرد که تا به امروز نیز مدنظر برنامه ریزان و هدف گذاران آموزشی و دست اندرکاران امور آموزشی در سطح جهان بوده است.

در ایران حیات مجدد "طرح درس" مربوط به هشت نه سال گذشته می باشد. لزوم استفاده از طرح درس، به عنوان ابزار کارآمدی در زمینه تکنولوژی آموزشی، در خدمت افزایش کیفیت نظام آموزشی کشورمان قرار گرفت. و طرح درس به عنوان برنامه ریزی و سازمان دادن به مجموعه فعالیتهایی که معلم در ارتباط با هدفهای آموزشی، محتوای درس و توانائیهای دانش آموزان برای مدت زمان مشخص تدوین می گردد مد نظر قرار گرفت.

از محاسن طرح درس می توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1-    طرح درس به معلم کمک می کند تا پیش بینی های لازم را برای تهیه وسایل آموزشی و رسانه ها به عمل آورد.

2-    داشتن طرح درس موجب می شود که معلم به تنظیم اوقات کلاس بپردازد و از ایجاد بی نظمی در کلاس جلوگیری کند.

3-  طرح درس موجب می شود که معلم فعالیتهای ضروری آموزشی را به ترتیب و یکی پس از دیگری در مراحل و زمانهای مشخص و به شیوه های منطقی پیش ببرد و نتایج حاصل آن را برای تدریس در مراحل بعدی آموزش مورد استفاده قرار دهد.

4-  با توجه به آنچه رفت، نقش و اهمیت طرح درس در بهبود امر یاددهی – یادگیری کاملاً مشهود و ضروری به نظر می رسد. لذا جزوه ی حاضر به منظور مطالعه و استفاده همکاران محترم جهت بهبود کیفیت آموزشی و ارتقای سطح یادگیری طراحی شده است

مراحل نگارش و تنظيم طرح درس روزانه

رعايت مراحل و نکات زير براي تدوين يک طرح درس خوب لازم و ضروري است:

1- موضوع يا عنوان درس

عنوان درس بايد به طور دقيق نوشته شود؛ مثلاً اگر عنوان درس را «دماسنج» بگذاريم، عنوان گويايي نيست، بلکه بهتر است بنويسيم: «چگونه مي توان از دماسنج استفاده کرد» يا «طريقه ي استفاده از دماسنجها». معلم هر اندازه به تجزيه و تحليل موضوعات مسلط باشد بهتر مي تواند براي آن، عنوان مناسب انتخاب کند.

2- تعيين و نگارش عناوين فرعي يا رئوس مطالب

پس از تعيين و نوشتن موضوع درس، طراح بايد عناوين فرعي موضوع درس را مشخص سازد، ترتيب و توالي مناسب عناوين فرعي همواره بايد مورد توجه قرار گيرد. عناوين فرعي، بهترين راهنماي نگارش هدفهاي جزئي است؛ زيرا براساس هر عنوان فرعي مي توان يک هدف جزئي نوشت.

3- نوشتن هدف کلي درس

نوشتن هدف کلي يک جلسه تدريس، همانند هدف کلي يک دوره ي آموزشي است؛ اما در قالب يک موضوع محدود، تحقق مجموع هدفهاي کلي جلسات بايد موجب تحقيق اهداف کلي دوره شوند. به عبارت ديگر اهداف کلي هر جلسه ي تدريس، عناصر يا مراحل رسيدن به اهداف کلي دوره را مشخص مي کنند. در نوشتن هدف کلي هر جلسه نيز معمولاً از افعال کلي استفاده مي شود. ذکر شرايط و معيار در اين نوع از اهداف ضرورتي ندارد.

4- نگارش و تنظيم هدفهاي جزئي درس

ساده ترين راه نوشتن اهداف جزئي يک درس، اين است که براساس هر موضوع فرعي يک هدف جزئي نوشته شود. ماهيت اهداف جزئي همانند هدف کلي درس است؛ اما در قالب موضوعي ريزتر و محدودتر. به عبارت ديگر، هدفهاي جزئي درس، اهداف زيرمجموعه هدف کلي درس مي باشند. دقت در نوشتن اهداف جزئي و تنظيم درست توالي آن، مي تواند موجب نظم بيشتر فعاليت هاي آموزشي شود و در نهايت، تحقق هدف کلي را تضمين نمايد.

5- نگارش و تنظيم هدفهاي رفتاري درس

پس از نوشتن هدفهاي جزئي، طراح بايد هدفهاي جزئي را تبديل به هدفهاي رفتاري نمايد. هدفهاي رفتاري هر جلسه تدريس بايد با توجه به شرايط، ضوابط و امکانات متناسب با سطوح مختلف حيطه هاي يادگيري تنظيم شود. سپس براساس سلسله مراتب از آسان به مشکل و يا به صورت پيش نياز و پس نياز مرتب گردد. در هدفهاي رفتاري: عملکرد (نوع رفتار)، شرايط و معيار دقيقاً بايد مشخص شود.

6- تعيين رفتار ورودي دانش آموزان

پس از نوشتن هدفهاي رفتاري درس، رفتار ورودي دانش آموزان يا پيش نيازهاي تحقق هدفهاي رفتاري بايد مشحص شوند. گروهي معتقدند كه ابتدا بايد رفتارهاي ورودي دانش آموزان در بررسي، مشخص و سپس هدفهاي رفتاري نوشته شوند. چنين رويكردي در نظامها يا دوره هايي صادق است كه محتوا و كتاب مشخصي ارائه نشده باشد و معلم كاملاً در انتخاب و سازماندهي مطالب درسي آزاد باشد. در نظام آموزشي ايران به دليل متمرکز بودن، اجراي چنين پيشنهادي تقريباً غيرممکن است.

7- ارزشيابي تشخيصي

اغلب سؤال مي شود که معلمان چگونه مي توانند اطلاعات پيش نياز يا رفتار ورودي دانش آموزان را تشخيص دهند؟ اين امر توسط ارزشيابي تشخيصي ممکن مي باشد.

معلم بر اساس تخصص و مهارتي که دارد بايد ابتدا رفتار ورودي را پيش بيني کند و سپس براساس دانش پيش نياز درس مورد تدريس، سؤالهايي طرح نمايد. سؤالهاي طرح شده بايد در ستون ارزشيابي طرح درس نوشته شود. اين سؤالها قبل از تدريس بايد از دانش آموزان پرسيده شوند، تا وجود يا عدم وجود پيش نياز مشخص شود. در صورت عدم تسلط دانش آموزان بر پيش نياز درس مورد تدريس، مخصوصاً زماني که موضوع درس با موضوعات قبلي و بعدي ارتباط تسلسلي داشته باشد، حتماً بايد رفتار ورودي ترميم گردد.

روش نگارش و تنظيم طرح درس

طرح درس، عبارت است از تقسيم محتواي يک ماده ي درسي در يک دوره معين به مراحل و گامهاي مناسب و مشخص براساس هدف و نتايج آموزش. براي تهيه و تنظيم طرح درس معلم بايد در ابتداي هر سال تحصيلي براساس اصول معين بين هدفهاي آموزشي و برنامه هفتگي، ترتيبي اتخاذ کند که مجموعه فعاليت هاي آموزشي به موقع، بدون وقفه در طول يک ترم يا سال تحصيلي اجرا شود. براي تحقق چنين مقاصدي طراحي و تنظيم يک جدول زماني مي تواند بسيار مفيد و مؤثر باشد؛ زيرا هنگامي مي توان منظم و مؤثر، در فرآيند آموزش به جلو گام برداشت که برنامه ها و فعاليت هاي آموزشي به تناسب زمان مورد نظر، ساختاري منظم داشته باشند. اگر معلمي طول دوره ي آموزشي را با توجه به مجموعه ي شرايط، به جلسات مفيد آموزشي تقسيم نکند و فعاليت هاي آموزشي هر جلسه را براساس اهداف تنظيم ننمايد، هرگز نمي تواند انتظار کارآيي مؤثر از تدريس خود و حداکثر يادگيري از دانش آموزان خود داشته باشد. معلم بايد کليه فعاليت هاي طول دوره را به صورت يک جدول زمان بندي شده با درج عنوان اصلي و هدف کلي هر جلسه به انضمام تاريخ ارزشيابي تشخيصي، تکويني و پاياني تهيه و به دانش آموزان قبل از شروع و آغاز فعاليت ارائه نمايد. آشنايي دانش آموزان از مجموعه فعاليت هاي طول سال به تفکيک جلسات و همفکري آنان با معلم مي تواند اثربخشي تدريس معلم و انگيزه ي يادگيري دانش آموزان را دو چندان کند. براي تنظيم چنين جدولي مي توان مراحل زير را به ترتيب طي کرد:

گام اول :

تقويم طرح را بايد براي يک ترم يا يک سال تحصيلي با محاسبه ي تعداد هفته ها، روزها و ساعتهايي که در طول سال تحصيلي براي تدريس درس مورد نظر پيش بيني شده است محاسبه و تنظيم کرد.

گام دوم :

پس از مشخص شدن زمان خالص تدريس، محتواي درس يا عناوين مورد تدريس را نه برحسب کميّت، بلکه برحسب اهميت و کيفيت مطالب و تحقق هدفهاي آموزشي بر کل ساعات و جلسات تقسيم کرد. براي انجام چنين کاري، لازم است ابتدا محتواي درس يا عناوين مورد تدريس و ساير فعاليت هاي آموزشي با احتساب فرصت لازم براي تمرين محاسبه شود و سپس محتواي فصلها و مباحث و ساير فعاليت هاي در نظر گرفته شده در طول سال، به واحدهاي کوچکتر درسي يا محتواي متناسب با تک تک جلسات تقسيم گردد.

گام سوم :

هدف کلي هر جلسه بايد با توجه به عنوان درس، دقيقاً مشخص شود. نوشتن هدفهاي رفتاري در اين جدول، ضرورتي ندارد. در نوشتن هدفهاي هر جلسه علاوه بر عنوان درس، معلم بايد با توجه به قابليتها و فعاليت هاي مورد نظر و محتواي درس، هدف کلي هر جلسه را با زباني روشن و قابل فهم براي دانش آموزان بنويسد.

گام چهارم :

پس از تعيين هدف کلي هر جلسه، لازم است معلم فعاليت هاي تکميلي دانش آموزان  را که براي تقويت يادگيري آنها لازم است و فرصت کافي براي انجام آنها در کلاس درس وجود ندارد پيش بيني نمايد. پيش بيني اين نوع فعاليتها و حتي امکانات و وسايل لازم براي انجام چنين تکاليفي بايد دقيقاً مشخص شده باشد؛ مثلاً دقيقاً معين شود چه بخشي از چه کتابي مطالعه و يا تمرينهاي چه بخشي از کتاب درسي حل شود يا چه گزارشي با توجه به چه امکاناتي بايد تهيه و نوشته شود. فعاليت هاي تکميلي بايد مکمّل فعاليت هاي کلاس و تقويت کننده ي کيفيت يادگيري دانش آموزان شود. از ارائه فعاليت هاي تکميلي خسته کننده، بي ربط با موضوع و نامتناسب با زمان، جداً خودداري شود.

 توجه :

شما فرهنگیان گرامی می توانید تحقیقات اقدام پژوهی ، گزارش تخصصی ، درس پژوهی ، تجربیات ارتقای شغلی ، طرح جابر  و مقالات پرسش مهر مورد نیاز خود را از لینک های زیر تهیه نمائید :( سایت علمی و پژوهشی آسمان ) بر روی هر لینک کلیک نمائید :

• 
  بیش از سیصد طرح جابر برای شرکت در مسابقات طرح جابر
• 
  

• مقالات مخصوص برای دانش آموزان و معلمان  در مورد  پاسخ به پرسش مهر رئیس جمهوری در مورد مهارت آموزی

بسیاری از دانشجویان از همان دوران ابتدایی به دنبال شیوه صحیح یادگیری و درس خواندن بوده‌اند. از شیوه‌هایی مانند حفظ کردن گرفته تا حبس کردن خود در یک اتاق ولی در اینجا شیوه‌های موثری برای مطالعه آورده شده است.در این مطلب با روش های موثر و شگفت‌انگیز برای درس خواندن در کلاس دهم آشنا می شوید.