همراه قو

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بنام خدا

تقديم به دوستاني كه كليد قلبم در صندوقچه رازهايشان پنهان است.

مرگ قو

دكتر مهدي حميدي

آفرينش آدم و حوا و روايتي از هابيل و قابيل

خداوند انسان را نيز مانند موجودات ديگر بصورت جفت آفريد تا براي هم موجب آرامش باشند. آدم تنهاي تنها در بهشت بسر مي برد و از نوع خود هيچكس را هم صحبتي نداشت تا با وي مانوس باشد، روحش سكون و آرامش نداشت، خداوند همدم و مونسي به نام حوا در كنارش آفريد. روزي آدم بدنبال يك خواب طولاني همينكه سر از خواب برداشت چشمش به زني افتاد كه بالاي سرش نشسته است، پرسيد تو كيستي؟ حوا پاسخ داد من همسر تو هستم، آفريده شدم تا مونس تو باشم. خداوند فرمود اي آدم خودت و همسرت در اين باغ زيبا مسكن گزينيد ولي به آن درخت نزديك نشويد كه از ستمكاران خواهيد شد. آدم و حوا وسوسه شدند و به آن درخت ميوه نزديك شدند و از بهشت به روي زمين اخراج شدند. خداوند در وجود انسان ميل جنسي را به او هديه كرد، كه براي بشر شامل دو هدف اصلي است هدف اول ارتباط با علم الحياة (بيولوژي) دارد و بقصد توليد نسل مي‎باشد و ديگري فرعي و براي رفع حوائج شهواني بوده و با حصول لذائذ انجام ميگيرد. كه ازدواج بخاطر هدفهاي فوق صورت مي‎گيرد بشرطي كه در مسير درست و حلال باشد. زماني كه آدم و حوا از ميوه ممنوعه خوردند و از بهشت رانده شدند در زمين سكونت كردند و خداوند توبه آنها را پذيرفت و اجازة زندگي روي زمين را به آنان داد، آنها صاحب فرزنداني شدند هم دختر و هم پسر، دو تن از پسران آدم خواهان يكي از خواهرانشان شدند يعني زماني كه هابيل و قابيل به سن ازدواج رسيدند. لذا خداوند به حضرت آدم امر كرد كه هابيل و قابيل بايد هدايايي را بياورند و هديه اي كه قبول واقع شود صاحب آن هديه «شوهر» خواهرش خواهد بود. هابيل دامداري مي نمود و قابيل كشاورزي، هابيل يكي از بهترين بره هاي خود را جدا كرده و قابيل چند خوشه خشكيده گندم را انتخاب و روز امتحان هر دو بالاي يك بلندي مي‌روند، بادي وزيدن گرفته و بره را از دست هابيل مي برد يعني هديه هابيل مورد قبول واقع شده و دختر براي اوست. قابيل از فرط عصبانيت با سنگي بر سر برادر خود زده و او را مي كشد چون كمي از او بزرگتر بود قدرت بيشتري داشت، حالا او نمي دانست با جنازة برادر چه بايد بكند. خداوند دو كلاغ را در حال نزاع فرستاد، يكي از آنها ديگري را كشت و زير خاك دفن كرد، قابيل نيز همين كار را با جنازة برادرش كرد و او را دفن كرد، پنهاني به نزد خانواده رفته دست خواهرش را مي گيرد و از آنجا فرار مي كند و در جاي ديگري از زمين صاحب كودكان و نسلي ديگر از انسانها مي شوند.

كتاب آدم و حوا اثر بي آزار شيرازي

زن در جاهليت عربستان:

يكي از وحشتناكترين رسوم و عادتهاي شوم دوران جاهليت دختركشي بود، آن هم در زشتترين صورت يعني زنده بگور كردن يا گردن زدن و يا از بالاي بلندي به پائين پرت كردن فرزندان دختر. آنان دختران را در رديف حيوانات قرار مي دادند، بي عفتي و بي ناموسي در حدي بود كه به طور آزاد و رسمي بينشان نكاح چند تايي صورت مي گرفت، يعني مردان با قدرت مالي خود هر چند زن كه
مي خواستند اختيار مي كردند و زنان نيز در اختيار هر فردي قرار مي گرفتند، زناني هم بودند كه بر سر در خانه هاي خود پرچمي يا علامت و نشانه اي به اين عنوان نصب مي كردند، و اگر فرزندي مي آوردند مدعيان را همراه قيافه شناسان جمع مي كردند، قيافه شناسان كودك را شبيه هر كدام از مردان
مي دانستند او را به عنوان پدر كودك معرفي مي كردند. در چنين شرايطي پيامبر پا به عرصه وجود گذاشت و با خواست خداوند توسط عبدالله نوري پاك به رحم آمنه منتقل شد تا پيامبر به دنيا آمد.

كتاب: سيره چهارده معصوم محمد مهدي اشتهاردي

ازدواج پيامبر (ص) و خديجه (س):

خديجه از خاندان قريش، بانوئي بسيار پاكدامن و ارجمند بود، او دو شوهر كرد، هر دو از دنيا رفتند، و اموال بسياري از آنها از طريق ارث به او رسيد، ثروت او از حد و مرز مي گذشت. همواره كاروانهاي بازرگاني او در شام و يمن و طائف، در حركت بودند، عموي خديجه از دانشمندان و كشيشان مسيحي بود و همه كتابهاي آسماني را خوانده بود، او نشانه هاي پيامبري را در وجود پيامبر اسلام ديده بود، خديجه توسط او به مقام پيامبر آگاه شده بود، و خود او نيز روش پاك و امانت داري و صداقت او را مشاهده كرده بود، از اين رو مجذوب و شيفته بي قرار پيامبر (ص) شد و تصميم گرفت با پيامبر ازدواج كند، در اين وقت پيامبر (25) سال داشت ولي از سن خديجه (40) سال مي گذشت. پيامبر با وساطت عمويش ابوطالب پدر علي (ع) وسايل ازدواج با خديجه را فراهم كرد، خديجه بسيار فداكار و مهربان بود و همه ثروتش را در اختيار پيامبر گذاشت تا در راه هدفي بزرگ به مصرف برسد. پيامبر سال فوت خديجه را «سال غم» ناميد پيامبر مي فرمود: خديجه وقتي به من پيوست كه همه از من دور مي شدند، او در راه اسلام، هرگز مرا تنها نگذاشت، همواره از من حمايت كرد، خدا او را رحمت كند كه بانوي پر بركتي بود. حضرت فاطمه (س) حاصل چنين ازدواجي بود.

سيره چهارده معصوم

ازدواج علي (ع) و فاطمه (س):

خواستگاران بسياري براي حضرت فاطمه آمدند نزد پيامبر خدا ولي حضرت محمد و فاطمه (س) حضرت علي را برگزيدند. حضرت محمد به علي (ع) فرمودند چه چيزي را مهريه قرار ميدهي، علي (ع) فرمود شمشير و اسب و زره و شتري براي كشيدن آب از نخلستان دارم. پيامبر فرمود شمشير و شتر و اسب براي خودت لازم است براي جنگ با مشركان و كشاورزي و زندگي، فقط زره مي ماند كه من آن را به عنوان مهريه زهرا (س) مي پذيرم حضرت علي زره را 480 درهم قطري فروخت به حضرت محمد داد و او را نيز با اين جهازيه حضرت فاطمه را تهيه كرد. امام صادق مي فرمايند: اگر خداوند علي را براي فاطمه (س) نمي آفريد، در سراسر زمين از حضرت آدم گرفته تا تمام انسانهاي بعد از او، همسر همتايي براي فاطمه (س) پيدا نمي شد. پيامبر از پولي كه حضرت علي به او داد وسايل زير را به عنوان جهاز راهي خانه علي (ع) كردند: پيراهن يك عدد – روسري يك عدد – چادر مشكي عربي يك عدد – بقچه بافته شده از ليف خرما – دو عدد متكا – پرده پشمي – حصير – آسياب دستي – طشت مسي- كاسه سفالي – مشك آب – آفتابه سفالي – فرش پوستي – عباي سفيد – ظرف آب خوري . هنگامي كه اين وسايل ساده و بي آلايش را به حضور پيامبر آوردند اشك در چشمانش حلقه زد و سر به آسمان نمود و گفت: خدايا به زندگي قومي كه گرانمايه ترين ظروفش سفالي است بركت بده. در حديثي نقل شده است كه: حضرت فاطمه (س) بعد از وفات رسول خدا (ص) هرگز لبخند نزده بود جز زماني كه تابوت پوشاننده را ديد از خوشحالي خنديد و فرمود: اين تابوت چقدر زيباست كه مانع مشخص شدن حجم بدن مي شود. گويي ايشان از چگونگي حمل جنازه زنان در مدينه ناخرسند بودند چون آنها بدن زن را روي چوبي بدون ديواره مي نهادند به طوري كه حجم بدن زن را نمايان مي كرده است و با ديدن تابوت پوشاننده خنديده بودند.

كتاب: سيره چهارده معصوم

انگيزه هاي ازدواج و عوامل بازدارنده ازدواج:

غريزه بقاي نسل، انگيزه تكامل نسل، نياز جسمي، ميل داشتن استقلال، بر آورده نيازهاي عاطفي و انگيزه رفع تنهايي از انگيزه ازدواج مي باشند و عوامل بازدارنده ازدواج در دختران و پسران نيز مي تواندشامل: ازدواج را زود دانستن (يعني معتقد است در آينده با كسب آمادگي هاي لازم و امكانات بيشتر ازدواج كند، زندگي آرام، راحت و طبيعي تري خواهد داشت) دنبال كردن اهداف مهم تر، اعتقاد به داشتن زندگي آزاد، شكست در عشق، اختلالات رواني – جنسي و افسردگي ، بدبيني، افراد وسواسي، و وابستگي بيمارگونه به خانواده، باشد. لذت زندگاني در مجاهده است بايد با حقايق روبرو شد و بجاي افسوس و آه با نيروي سعي و همت اشكالات را كه بر سر راه كاميابي است از ميان برداشت. از حقيقت به خيال پناه بردن و در پس زانوي غم نشستن، بيماري ناكامي را درمان نميكند.

ازدواج مطلوب آن است كه زن و شوهر يكديگر را شناخته حسن تفاهم دارند و هر كدام از آنها بهدف و وظايف خويش آگاهي داشته و در تامين زندگي و تهيه سعادت خانوادگي تشريك مساعي مي نمايند.

كتاب: روانشناسي عمومي دكتر حمزه گنجي

انتخاب همسر و ازدواج از نظر اسلام:

در اسلام خانواده محبوبترين بنياد اجتماعي است. تا آنجا كه تشكيل هيچ بنياني نزد خدا ارزشمند تر از تشكيل خانواده نيست و هر كه براي تشكيل خانواده اقدام كند و خود را از آلودگي به گناه برهاند، نيمي از دين خويش را از دستبرد شياطين محفوظ داشته است. پيامبر (ص) مي فرمايند ازدواج سنت من است هر كس از آن پيروي نكند از من نيست و مسلمان نيست و خدا نيز او را دوست ندارد. از نظر اسلام معيارهاي انتخاب همسر خيلي مهم مي باشد. چرا كه اولين و مؤثرترين قدم در موفقيت يك خانواده، دقت و بررسي كافي در مرحله انتخاب همسر است. تجربه نشان مي دهد كه ريشه بسياري از ناكاميها در خانواده ها نا آگاهي يا غفلت در همين مرحله است – اولين مسئله مهم ايمان و تقوا مي باشد: شخص با ايمان، به علت ارتباط قلبي با خدا فردي قابل اعتماد است و هر چه ايمان او قويتر باشد بيشتر مي توان به قول و تعهد او در امر ازدواج اعتماد كرد. اعتماد كردن به كسي كه فاقد نيروي كنترل كننده ايماني و اعتقادي است، غالباً به مصلحت نيست. دومين مسئله اخلاق خوب است: همسر بد اخلاق انسان را به پيروي زودرس مبتلا مي كند و زندگي كردن با انسانهاي بد اخلاق خيلي مشكل است. سومين مسئله مهم اصالت خانواگي مي باشد: پيامبر مي فرمايند از سبزة مزبله (زباله دان) بپرهيزيد يعني از زن زيبايي كه در خانواده بد زندگي مي كند. محيط خانه و دانشگاه دو عاملي هستند كه مي توانند جوانان را در راه تشكيل يك فلسفه زندگي صحيح و موافق با اصول اسلامي و انساني تربيت و راهنمايي نمايند. دختر و پسري كه به حد بلوغ رسيدند، مي خواهند اطاق مخصوص به خود داشته باشند تا بتوانند دور از چشم همه بخصوص خواهر يا برادر كوچكتر از خود فكر كرده و نقشه فعاليتهاي آينده خود را بكشند. يك فرد بالغ طبيعي بهيچ وجه حاضر نيست كه ديگران فكر كنند هنوز محتاج به كمك و راهنمايي است. بهمان نسبت اگر با پسر و دختر در اين سنين مانند اشخاص بالغ رفتار شود بهمان نسبت بيشتر به آنها اعتماد كرده و اگر مسئوليتي به آنان محول كنيم نتيجة بهتري خواهيم گرفت. احتياجات جنسي در اين سن ببالاترين مرحله خود ميرسد و شخص بالغ در جستجوي كسي است كه بتواند مسائل جنسي خود را بااو در ميان گذارد. ميل جنسي در زنان نسبت به اشخاص مختلف و ساختمانهاي بدني گوناگون متفاوت است و اين ميل ممكن است، ضعيف، شديد، و يا منحرف باشد. كه از آنها به سردي مزاج (بي ميلي جنسي كه دلايل گوناگون دارد) تحريكات شديد و شهوت انگيز و جنون شهوت (كه ريشه در بيماريهاي روحي دارد) نام مي برند.

كتاب معارف اسلامي

عشقهاي واهي و مجازي:

زناني كه از دور به شخصي علاقمند مي گردند و او را ايده‌آل خود دانسته و هميشه به عشق خيالي خوش بين مي باشند. در حاليكه اين خواب و خيال ممكن است هيچگاه به حقيقت نپيوندند. در ضمن شوهر در نظر اين قبيل زنان هرگز مانند نمونه دلخواه آنهاست و نزد آنان جلوه نخواهد داشت. اين نوع زنان عاشق سايه و خيالند و اغلب خود را دلبسته و فريفتة شعراي متقدم (قديمي) و خوانندگان مشهور و هنرپيشگان و بازيگران سينما و تلويزيون و يا ورزشكاران از قبيل فوتباليستها و غيره مي كنند ولي از نزديك شدن به آنان خودداري مي نمايند تا بد نام نگردند و همچنان در شيفتگي باقي بمانند. نا گفته نماند كه اين عاشقهاي دائمي هيچگاه بوصال نمي رسند. زن بيشتر حس ميكند، عميق تر دوست ميدارد، شجاعانه فداكاري مينمايند. عواطف و احساساتش رقيق تر و لطيف تر است. بخانواده و كانون زندگي خويش دلبستگي فراوانتر دارد و كمتر در صدد تجاوز بر مي آيد، و با تامين نيازمنديهاي انساني خود بحفظ آرامش خويش علاقمند ميگردد. زنان كمتر جاه طلبند و ندرتاً مرتكب جنحه يا جنايتي ميگردند. زن ممكن است خودخواه، بلهوس يا حسود باشد، ولي عواطف مادري را به تنهايي دارا مي باشد كه مرد اين مهم را ندارد. مثال بارز عشق را مي توان عشق شهريار دانست او پس از پنج سال تحصيل پزشكي يعني كمي پيش از اخذ مدرك دكتري به علت ناكامي در عشق كه خود آن را عشق مجازي مي خواند، پزشكي را رها مي كند و به شاعري مي پردازد و آثار جاويدان خلق مي كند او اين عشق را در غزل معروف «ناكامي» چنين بيان مي كند:

ناكامي

استاد «شهريار»

چه بسيار مردان و زناني كه در گوشه و كنار اين جهان در كنار همسر خود ولي دل در گرو عشقي واهي و مجازي دارد.

كتاب روانشناسي عمومي دكتر حمزه گنجي

در اين نزديكيها:

مسيحياني كه زن را شيطان مي دانند و تمام گناهان مرد را از زن مي دانند و در كتاب انجيل چنين نقل شده كه شيطان ابتدا حوا را فريب داد و حوا حضرت آدم را تا اينكه از بهشت اخراج شدند، اينان زن را مايه گناه دانسته و هرگز تن به ازدواج نمي دهند تا آخر زندگيشان مجرد باقي مانده و مي ميرند، مسلماناني كه چهار زن اختيار كرده و هر زن را با كمك زن قبلي به نكاح خود در مي آورند. قوميتهايي كه دختران بالغ را به مبالغي مي فروشند و مانند كالا با زن رفتار مي كنند و خريدار اين كالا صاحب آن شناخته مي شود. در قسمتهايي از آذربايجان هنوز هم دختر و پسر با هم فرار مي كنند و زندگي بسيار شاعرانه اي را شروع مي كنند در هند تمام مخارج عروسي از جمله جشن و تهيه جهازيه و خانه به عهده خانواده دختر مي باشد و چه دخترهايي كه از فرط فقر دست به خودكشي زده اند. در برخي فرهنگها با وجود چند فرزند والدين تازه ازدواج مي‌كنند اروپاي غربي، آمريكا و … . در كشورهاي اروپاي غربي و بخش هاي زيادي از قاره امريكا و حتي قسمتهايي از آسياي بزرگ روسپي گري يك شغل بوده و زنان براحتي مشغول اين كارند با مجوزهاي دولتي. آزادي هم جنس بازان در كشورهاي مثلاً پيشرفته يعني ازدواج و همراهي مرد با مرد يا زن با زن.و دست آخر اينكه اجاره كردن زن به توسط قرارداد فقط تا زماني كه فرزندي را براي كسي يا خانواده اي به دنيا آورد و قرارداد منقطع گردد در اصطلاح مادر اجاره اي. آيا براستي فلسفه ازدواج چيست؟ آيا براستي سن و سال در ازدواج و يا قانونهاي ديگر غير از قانونهاي خدايي و كتابهاي آسماني چه معنا و مفهومي دارند. چه بسيارند دختراني كه جوان يا نوجوان هستند ولي در دل دوستدار مرداني بوده اند خيلي از نظر سني بزرگتر از خودشان ولي از ترس حرفهاي ديگران و خجالت كشيدن از ديگران اين مسئله را پنهان داشت و تا آخر عمر در خاطرشان نگه داشته اند اي كاش اين دسته عشقشان را آشكار مي ساختند شايد از خوشبخت ترين ها مي گشتند. و يا پسر هايي كه عاشق زنان مسن تر از خودشان شده اند و يك تار موي آنها را به صد دختر جوان نمي داده اند ولي اين مسئله را عنوان نكرده اند و چه اشتباهي كرده اند شايد همانند پيامبر (ص) خوشبخت مي شدند. دوست داشتن و عشق واقعي و تكيه دادن بر كسي كه انسان را خوشبخت مي كند سن و سال نمي شناسد. براستي كه اين جهان، جهان شگفتيهاست و انسان بوجود آوردة تمام زيباييها و زشتي هاي اين جهان است.

مطالب: مجيد غلامپور

چرا مردي شيفته زني مي شود:

دوست داشتن بمعني لذت بردن است از ديدن، لمس كردن، بوئيدن چيز دوست داشتني. اين عقيده استاندال نويسنده معروف فرانسوي است. اما اين نويسنده نمي گويد كه اين چيز دوست داشتني بايد داراي چه خصوصياتي باشد كه حقيقتاً دوست داشتني شود و در دل دوستدار خود ايجاد لذت نمايد. اين هم از زيركي و نكته سنجي استاندال است، زيرا او به خوبي مي داند كه علائم مشخصه زيباي آنقدر متفاوت و متغير است و تحت شرايط مختلف با يكديگر فرق دارد كه نميتوان اين علائم را مشخص و بيان كرد. عوامل و علائم زيبايي براي هر ملت و مملكت و محيط وقتي براي هر فرد انساني فرق دارد. هر روز هزاران مورد پيش مي آيد كه مردي عاشق زني مي شود. اما كسي نمي تواند پرده از اين راز بردارد و بفهمد كه چرا و به چه دليل دودلداده نسبت به هم عشق پيدا مي كنند. آيا چه عاملي در وجود فلان زن هست كه مردي را عاشق و بيقرار مي سازد و او را بجنبش و تلاش وا مي دارد، تا موانع را از پيش بردارد او را بهمسري خود اختيار كند. باين سوال كسي نمي تواند جواب روشني بدهد. بخصوص وقتي كه آدم با مواردي روبرو مي شود كه مي بيند، فلان مرد دل به زني باخته است كه نه تنها به چشم شخص ديگر زيبا نيست بلكه بي ريخت و حتي غير قابل تحمل است. از اين قبيل موارد زياد است كه براستي محبوبة انتخابي بسياري از مردان حتي با شرايطي معمولي و اصول اوليه زيبايي شناسي هم جور در نمي آيد. چه بسيار موارد پيش آمده است كه يك عكس و تصوير، يا حتي يك مجسمه سنگي باعث شده است كه بيننده اي را عاشق صاحب آن عكس و مجسمه كند. چندي قبل يك جوان عكس دختري را پشت ويترين يك عكاسي ديده و چنان بصاحب ناديده اين عكس دل باخت كه چندين سال براي پيدا كردن و بدست آوردن او به تلاش مي پردازد و موقعي او را يافت كه دختر تهيه عروسي خود را ميديد، ولي وقتي از ماجراي تلاشهاي چندين ساله عاشق صادق خود آگاهي يافت . تحت تاثير اين عشق شديد قرار گرفت و با اين جوان ازدواج كرد. اين افسانه يوناني خيلي شهرت دارد، پيگايون مجسمه سازي بود، سالها زحمت كشيد و از عاج مجسمه زن زيبايي ساخت بعد در مقابل زيبايي شگرف اين مجسم چنان شيفته شد كه الهه عشق برحم آمد و به اين مجسمه جان داد و مجسمه ساز به وصال معشوق خود رسيد. البته چنين ماجرائي فقط افسانه مي تواند باشد. حقيقت ندارد، ولي از اينكه نگاه در ايجاد عشق، يكي از موثرترين عوامل است، ترديدي نيست. نگاه نه تنها مي تواند حامل اشارات عاشقانه باشد، بلكه مي تواند حالت عاشقانه ايجاد كند، بعضي زنها وقتي با چشم نيمه باز به نگاه خود زيبايي و نفوذ مي بخشند، مي توانند مردي را در مقابل خود بزانو در بياورند. از نگاه گذشته صدا نيز يكي ديگر از عوامل ايجاد عشق است، زير و بم صدا يك لهجه بخصوص، حتي گاهي مختصري تُك زباني حرف زدن، مي تواند دل مرد را بهيجان در آورد، الكساندر دوما مينويسد كه هنرپيشه اي بملاقاتم آمد از اطاق مجاور صداي زني را كه منشي من بود را شنيد، هنرپيشه بمحض شنيدن اين صدا حرف خود را قطع كرد و با اشتياق بصداي منشي گوش داد. پس از اينكه او را به منشي ام معرفي كردم هفته اي نگذشت كه آندو با هم عروسي كردند. اين يكي از مواردي است كه نشان مي دهد چگونه مرد با نظر اول يا بهتر بگوئيم با شنيدن صدايي عاشق مي شود. نقش عمده اي را كه صدا در ايجاد عشق و علاقه دارد ميتوان از علاقمندان زيادي كه خوانندگان خوش صدا دارند فهميد. بوي تني كه براي مردي دل انگيز است ممكن است مرد ديگري را آزار دهد بخصوص بوي عرق تن در روابط زناشوئي تاثير عميق دارد و همين طور بوي لباس هاي طرف مقابل به همين جهت است كه از دير زماني عطرهاي گوناگون مورد استفاده قرار گرفته است. عطرهاي مطبوع دو اثر خوب دارند: هم بوهاي نا مطلوب عرق را از بين مي برد و هم ميل برميانگيزد) ماركينز دوپمپادور تا وقتي زنده بود يعني تا چهل و دو سالگي معشوقه لوئي پانزدهم با اينكه باقي ماند. چرا كه لويي پانزدهم مي توانست كس ديگر اختيار كند ولي نتوانست. اين زن هزينه زيادي هر سال براي خريد عطر صرف مي كرد و همين عطرها در تحكيم رابطه طولاني عاشقانه او با لويي پانزدهم سهم موثري داشت. از اين ها گذشته طرز آرايش و لباس پوشيدن هم در ايجاد عشق و جلب علاقه موثر است. بسياري از مردان دوست دارند زن مورد علاقه شان به تمامي معني زن باشد و از زني كه مثل مردها لباس ميپوشد، مثل مردها راه مي رود و حرف مي زند بيزارند، معمولاً لباسهاي پر زرق و برق، لباس هايي كه تن را به طور نيمه عريان نمايان مي‌سازد، توي ذوق مي زند. آنچه مسلم است لباس ساده و پوشاننده رغبت انگيزتر است براي هم مرد و هم زن. با وجود نكاتي كه شرح داده شد تا زماني كه علم روانشناسي علت ايجاد عشق و علاقه مرد را نسبت به زن روشن نكند بايد صريحاً گفت راز عشق، يعني رازي كه مردي را برمي انگيزد تا بزني دل ببازد و او را بهمسري انتخاب كند بصورت يك راز مبهم باقي است.و هنوز فلسفه و دانش با آن دست نيافته و همين قدر معلوم است كه از لحاظ عشق «آن» در هر معشوقي يا زني وجود دارد و حافظ خوب اين نكته را دريافته است:    

مطالب: كتاب سلامت فكر

بحران داماد در ده سال آينده در ايران:

مدير كل دفتر آسيب ديدگان اجتماعي سازمان بهزيستي كشور معتقد است كه بي برنامگي در امر ازدواج جامعه را اكنون با مازاد 790 هزار دختر در سن ازدواج مواجه كرده، در 10 سال آينده ما با كمبود 6 ميليون روبرو خواهيم بود. يعني در برابر يك مرد تحصيلكرده 15 زن تحصيلكرده خواهد بود. در كشور چين 25 ميليون مرد بيش از تعداد زنان است. در كشور يونان هم اكنون دختران در سن ازدواج به حدي تعداد كمي را شامل مي‎شوند كه مردان آمادة ازدواج جايي براي انتخاب ندارند يعني مازاد داماد دارند و جوانان يوناني از كشورشان به ديگر نقاط جهان مسافرت مي‌كنند به اميد يافتن همسر و زني مناسب اين هم يكي ديگر از شگفتيهاي جهان آفرينش.

مطلب: جرايد

چند نكته:

در اين پايتخت غالباً قيافه ها گرفته و چهره ها مغموم است از كارفرماي ميليونر تا كارگر تنگدست همه فاقد نوعي نشاط باطني هستند و همه مي نالند و شكوه دارند، در كوچه ها و خيابانها در منازل و مجالس غالب مردم عبوس و اخمو و افسرده بنظر مي رسند مثل اينكه نشاط و شادماني از ميان ما ايرانيان رخت بربسته است. بايد سعي كنيم روحيه خود را آماده كنيم تا از نشاطي كه محيط مان را در بر گرفته استفاده كنيم براي بهره مندي از شادي اين چند نكته را رعايت كنيم: ثروت را موجه سعادت ندانيم بلكه آنرا از وسائل تحصيل شادي بشناسيم. پيش از وقت خوب و بد هر چيز را در نظر بگيريم تا از پيش آمد خلاف آن متاثر نشويم. هيچكس و هيچ چيز را بدون عيب تصور نكنيم و بدانيم كه خلقت انسان كامل نيست و حتماً همه ما داراي نقايص و معايب فراوان هستيم. با گذشت باشيد، گذشته را فراموش كنيد و توجه خود را به آينده معطوف داريد. لذايذ طبيعي را بر هوي و هوس مقدم بشماريد. لذت ببريد ولي بحدي كه متعاقب آن رنج و زحمتي براي خودتان و ديگران فراهم نسازيد. هر پيش آمدي قابل جبران است. اگر به بليه اي دچار شديد تسليم باشيد و عاقلانه راه چاره را بينديشيد. نشاط و شادي در نهاد هر فردي هست ولي بايد آن را تربيت و تقويت كرد، نگراني و اندوه موجب پيري و زوال است و بايد با آن مبارزه كرد.

مطلب: مجيد غلامپور

همسرداري

همسر داري مهارتي است كه زن و شوهر با شناخت توانمنديها، تفاوتها و حساسيتهاي يكديگر بتوانند به نيازهاي جسمي ، عاطفي، رواني و جنسي طرف مقابل پاسخ دهند، به طوري كه هر دو احساس رضايت خاطر نموده به آرامش نسبي دست يابند.

تفاوت هاي روانشناختي زنان و مردان در زندگي مشترك:

ميزان اعتماد به نفس زنان با احساس اطمينان آنان از (دوست داشته شدن) رابطه مستقيمي دارد، در حاليكه مردان زماني از اعتقاد به نفس كافي برخوردارند كه بتوانند درخواستهاي همسران خود را بر آورده كنند. زنان دوست دارند براي حل شدن يك موضوع درباره آن صحبت كنند (حتي اگر وقت زيادي صرف نمايند) در حالي كه مردان اين عمل زنان را پر حرفي تلقي مي كنند. زنان دوست دارند كه شوهرانشان محبت خود را ابراز كنند و به آنان بگويند كه چقدر دوستشان دارند، اما مردان فكر مي كنند كه همسرانشان بايد بدانند كه (من فقط او را دوست دارم، نيازي به گفتن نيست). وقتي مردان از زنان خود حمايت مي كنند آنان را در حل مشكلاتشان توانمند تر مي سازند و به زندگي اميدوارتر و علاقه مند تر مي كنند. زنان فرمان بردن را دوست دارند ولي معتقدند اين فرمان بردن بايد عاشقانه باشد، در اين صورت حاضر به هر گونه ايثار و فداكاري خواهند بود. هنگامي كه مردان دير مي كنند، زنان با سؤالهاي (چرا دير كردي؟) (كجا بودي؟) در حقيقت دلواپسي و نگراني توام با عشق و علاقه را به همسر خود ابراز مي كنند، اما شوهران فكر مي كنند كه همسرانشان مي خواهند آنها را زير سوال ببرند و افرادبي مسئوليت و غير مطمئني جلوه دهند. وقتي شوهران فكر مي كنند كه براي زندگي و همسرانشان مفيد هستند، احساس ارزشمندي و توانمندي مي نمايند ولي زنان زماني اين احساس كه فكر مي كنند براي همسرانشان عزيز هستند. مردان پس از گوش كردن به صحبت هاي همسر خود بلافاصله مي خواهند مشكل را حل كنند، بنابراين به راهنمايي آنان مي پردازند، در صورتيكه شايد زنان فقط مي خواستند احساساتشان را بيان كنند. زنان ميزان ارزشمندي و علاقه شوهرانشان را به خود با ميزان بر آورده شدن خواسته هايشان محك مي زنند. مردان بايد سعي كنند خواسته هاي منطقي آنان را بر آورده كنند و يا آنان را با دلايل صحيح متقاعد سازند.

بروشور: انجمن اولياء و مربيان

كليدهاي برقراري ارتباط صحيح با خويشان همسر:

احترام به خانواده همسر. با خانواده همسر همانند خانواده خود رفتار كنيم. اجازه دخالت به هيچ يك از خانواده ها ندهيم و در صورت راهنمايي آنان از تجربه هاي آنان استفاده كنيم و تصميم نهايي را با مشورت همسر خود اتخاذ نماييم. در صورت بروز اختلاف از در ميان گذاشتن موضوع با نزديكترين خويشاوندان نيز پرهيز كنيم، زيرا اينكار موجب گسترش دامنه اختلاف مي شود. توجه به همسر خود در حضور خويشان و شركت دادن او در گفتگو ها. پرهيز از چشم و هم چشمي و حسادت فاميلي. به آداب و رسوم خانواده همسرمان احترام بگذاريم چنانچه برخي از آنها را صحيح نمي دانيم هرگز آنان را به خاطر پايبندي به آداب و رسوم فرد استهزا نكنيم. لازم است گاهي همسران به تنهايي به ديدار خانواده خود بروند. در صورت لزوم هر يك از همسران بايد بنحوي از افراد خانواده خود حمايت كنند.

 

برخي از مهارتهاي همسرداري

شاد باشيم- صبور باشيم- منطقي رفتار كنيم- كم توقع باشيم- مثبت نگر باشيم- خوش بين باشيم- يكدل باشيم- شنونده خوبي باشيم- مشوق همسر خود باشيم- به پيشرفت يكديگر اهميت دهيم- خوش قول باشيم- احترام به شخصيت يكديگر كنيم- ارتباط كلامي و عاطفي را حفظ كنيم- با هم مهربان باشيم- محبت پذير و قهرگريز باشيم- راستگو باشيم- محيط خانواده را باصفا كنيم- پابند به ارزشهاي ديني و اخلاقي باشيم- مشورت كنيم- قدرشناس باشيم- احساس مسئوليت كنيم- برنامه ريزي كنيم- براي پيشنهاد همسر احترام قائل شويم و خود را عقل كل ندانيم- فرمان ندهيم- از ازدواج خود اظهار پشيماني نكنيم- حتي به شوخي روي نقاط ضعف همسرمان انگشت نگذاريم- مقابله به مثل نكنيم- خود را به جاي همسرمان بگذاريم- روابط زناشويي را بسيار مهم بدانيم. گفتن كلمه دوستت دارم را براي همسرمان هرگز فراموش نكنيم.

               ماهي و غوك

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 10 اسفند 1394 ساعت: 11:26 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد همراه قو,

 

دانشگاه آزاد اسلامي

واحد  شهريار- شهر قدس

 

موضوع:

كارآفريني

 

نام استاد:

جناب آقاي نجف آبادي

 

نام دانشجو:

فاطمه مهردارساران

دل آرام اكرمي

 

بهار 87

 

 

 

 

 

 

تحقيقات بازاريابي

استان مازندران

در صنعت روغنهاي روانكار

تاريخچه

شركتهاي اقتصادي عضو حاضر بايستي در مورد استراتژيهاي بازاريابي و ماموريت ها واهداف خود بيشتر و بهتر بينديشند. بازاريابي شركت هاي اقتصادي امروز در محيطي انجام نمي گيرد كه رقباي ثابت و شناخته شده اي در آن وجود داشته باشند و يا مشتريان داراي ترجيحات و نيازهاي معين و با ثباتي باشند ،بلكه آنها در محيط هايي فعاليت مي نمايند كه رقبا به سرعت در حال تغيير بوده و پيشرفتهاي تكنولوژي ،قوانين و مقررات جديد از يكطرف باعث كاهش وفاداري مشتريان نسبت به محصول شده و از جانب ديگر خط مشي هاي بازرگاني شركتها و موسسات را كنترل مي نمايند و تحت الشعاع قرار مي دهند.

در گذشته شركتها مي توانستند با توليد كالا و عرضه آن به بازار با فعاليت هاي فروش و تبليغات وسيع موفق گردند . امروزه وضع تغيير كرده است زيرا خريداران با انبوهي از محصولات مواجه هستند و انتظارات آنها در مورد كيفيت كالاها و خدمات باگذشته تفاوت زيادي دارد با توجه به اين واقعيتها، خريداران ، كالاها و خدماتي را انتخاب خواهند كرد كه با نيازها و انتظارات آنها بيشتر مطابقت داشته باشد.

عليهذا با توجه به گستردگي بازار ونيازهاي آنها شركت هاي موفق ، صداقت ، درستي و احترام به مردم را از ارزش هاي اساسي شركتهاي خود اعلام مي كنند و شهرت و اعتبار خودشان را در گروه فعاليت صادقانه و يكپارچه در تمامي معاملات مي دانند و بدين صورت است كه مي توانند اعتماد و اعتبار مردم را كسب كنند. پس امروز بازاريابي فقط تحقيقات و تبليغات نيست بلكه فراتر از اين نامها وعمليات بوده و امروزه شركتهاي مطرح براي جايگاه معنوي خود در بين ملل مختلف مي انديشند و راهبرد تعريف مي كنند. شركهتاي موفق در ارضاء نيازهاي مشتريان خود در بازارهاي هدف بيشتر تلاش
مي نمايند و از نظر اين شركتها، « فلسفه بازاريابي»  بايستي در كل سازمان ها حاكم باشد( از توليد كننده تا مصرف كننده ). اما وظيفه بازاريان شركتها اين مي باشد كه بازارهايي را شناسايي كنند كه در ارضاء نيازهاي مشتريان، بهتر و موثرتر از رقبا باشد.

متاسفانه تا كنون در مورد مديريت بازاريابي به اندازه كافي و عملي در شركتهاي ايراني فعاليت نشده و بايد در اين مورد مانند كشورهاي پيشرفته تلاشهاي بيشتري بعمل آيد.

خوشبختانه گروه تحقيقات بازاريابي و بازرگاني شركت نشانه با حمايت هاي بي دريغ مديريت محترم آقاي سعيد علي نژاد ، در اين مسير گام نهاده اند و چنين شايسته است كه از ديدگاهها و تشويق هاي آن مديريت از گروه بازاريابي را مورد تحسين قرار داد.

مقدمه

با توجه به رشد روز افزون تكنولوژي و بهره گيري صنايع از تكنولوژي روز ، نياز به همگام شدن با شرايط تكنولوژي برتر روز به روز بيشتر مي گردد و در همين راستا توليد و عرضه روغنهاي روانكار با ويژگيهاي خاص مورد نياز مي باشد و شركتهاي مطرح در توليد روغن هاي روانكار در جهان مانند : شل – توتال – اني و .. در جهت رسيدن به حداكثر كيفيت و كارآيي دست به تلاش مستمر مي زنند.

عليهذا با عنايت به مزاياي كشور ايران در راستاي توليد محصولات روغن روانكار كه يك كشوري نفت خيز و داراي تكنولوژي قابل قبول در صنايع نفت و گاز مي باشد و از طرفي علاقه مند به سرمايه گذاري در جهت كسب علوم روز دنيا براي توليد محصولات با كيفيت و متناسب با نيازهاي مصرف كنندگان داخلي و خارجي و از طرف ديگر با توجه به توليد روغنهاي پايه با بهترين كيفيت در داخل كشور و وجود بازار مصرف بالقوه مناسب، شركتهاي خارجي را علاقه مند به همكاري سرمايه گذاري با شركتهاي توليد روغن در ايران را نموده است و اين امر باعث توليد بهينه محصول و توسعه محصول و تغيير الگوي مصرف شده است.

حال شركتهاي نفتي مطرح در جهان كه در زمينه توليد روغنهاي روانكار از قدمت تاريخي برخوردار هستند بر آن داشته است كه بصورت مشترك با شركتهاي نفتي ايران اقدام به توليد روغنهاي روانكار را كيفيتي متناسب با نياز بازار امروز را بنمايند.

جهت بالفعل كردن بازار، نياز به بررسي و تحقيقات جامع و علمي بازار ايران احساس مي گردد و شركت نشانه (نماينده  Aqip) با هدف رسيدن به رفع نيازهاي مصرف كنندگان كه نهايتا باعث فروش بهتر خواهد شد دست به بررسي و تحقيقات بازار در سطح استان مازندران نموده است.

حال كليه اطلاعات جمع آوري شده در مورد رقبا، نيازهاي مصرف كنندگان و .. و. استراتژيهاي لازم در مورد ورود به بازار و حفظ آن ، از طريق گروه تحقيقات بازاريابي شركت نشانه بصورت مكتوب و مستند بحضورتان تقديم مي گردد و اميد است در جهت شناخت بازار ايران و نيازهاي مصرف كنندگان حركتهاي مشابهي از طرف شركتهاي ارائه كننده اين محصول انجام گردد.

جغرافياي استان مازندران

استان سرسبز مازندران با وسعت 4/23756 كيلومتر مربع در شمال كشور ايران واقع شده است و اين استان 4/1 درصد مساحت كل كشور را شامل مي گردد و از حيث وسعت هجدهمين استان كشور است.

براساس سرشماري سال 1375 جمعيت استان 20602008 نفر بوده كه از ميان جميعت فوق 1202127 شهرنشين (2/46 درصد ) و 1399880 نفر روستانشين ( 8/53 درصد ) بودند.

متوسط نرخ رشد جمعيت در سال 1375 عدد 3/1 درصد مي باشد وبا فرض اينكه همان نرخ رشد تا به سال 1383 ثابت بوده باشد اكنون مي بايست جمعيت استان در سال 1383 تقريبا 673/2811 نفر مي باشد و نرخ رشد جمعيت شهر نشين در سال 5/2 درصد و نرخ رشد جمعيت روستا نشين 4/0 درصد بود.

استان مازندران در سال 1379 داراي 15 شهرستان و 36 شهر و 38 بخش و 104 دهستان و 3549 آبادي مي باشد و شهرساري مركز استان مي باشد و شهرستان بابل داراي بيشترين تعداد آبادي و شهرستان ساري وسيعترين شهرستان در مقايسه با ساير شهرستانها بودند. از كل جمعيت استان 52 درصد را زنان و 48 درصد را مردان شامل مي گردد و سهم جمعيت استان از كل كشور تقريبا 3/4  درصد مي باشد و سهم جمعيت شهري از كل جمعيت شهري كشور 26/3 درصد مي باشد و سهم جمعيت روستائي از كل كشور 6 درصد مي باشد.

آمارهاي استان :

-         تقريبا 80 درصد جمعيت استان با سواد هستند كه البته نسبت به كل كشور تقريبا داراي سهم يكساني است.

-          ميزان نرخ بيكاري درسال 77 تقريبا 66 درصد بود.

-         براساس سرشماري 1375 تعداد مسلمان 7/99 درصد ساير اديان و 3/0% جمعيت كل استان را شامل مي شوند.

-    براساس برآورد سال 1377 درصد هزينه خانواده شهري عبارتند از : 74/29 درصد هزينه يك خانوار را هزينه خوراكي و 73/48 درصد هزينه دخاني و 37/21 درصد هزينه غير خوراكي مي باشد.

-    از مجموع هزينه هاي غيرخوراكي يك خانوار شهري در سال 1377 مسكن با 6/37 درصد بيشترين و پوشاك 3/18 و بهداشت درمان 9/11 درصد وحمل و نقل 1/9 درصد را بخود اختصاص دادند.

-    وضعيت حمل ونقل : در سال 1379 از كل بار استان 8% با راه آهن و 92% با وسايل نقليه از طريق  جاده اي انجام شده است.

-    تعداد كل مسافران خارج شده از پايانه هاي حمل و نقل در سال 1379 تعداد 444/124/3 نفر بوده كه از اين ميزان 10 درصد با راه آهن و يك درصد با هواپيما و 89 درصد با وسايل نقليه برون استاني بودند.

شاخص بهاي كالا ها و خدمات مصرفي خانوارهاي شهري استان (100=1374)

در سال 78 شاخص بهاي كالا ها در استان 6/271 مي باشد و شاخص بهاي كالاها در كشور 6/198 مي باشد.

در سال 78 شاخص بهاي خدمات در استان 3/257 مي باشد و شاخص بهاي خدمات در كشور 4/216 مي باشد.

اطلاعات گردشگري در سه ماهه تابستان سال 1380

ميزان گردشگر بر حسب محور و نوع وسيله نقليه در سه ماهه تابستان سال 80

 

 

ميزان گردشگر بر حسب تحصيلات در سه ماهه تابستان سال 80

 

 

ميزان گردشگر بر حسب سن در سه ماهه تابستان سال 80

 

ميزان گردشگر بر حسب مدت اقامت در سه ماهه تابستان سال 80

 

ميزان مصرف بنزين

ميزان مصرف بنزين در سال 79 در استان  000/392/795 ليتر بود كه نسبت به سال 78 مقدار  4/8% افزايش داشته است  به فرض نسبت فوق را طي سالهاي گذشته ثابت فرض كنيم مورد مصرف سال 82 عدد 045/160/090/1 پيش بيني مي گردد كه براساس پيش بيني فوق مصرف روزانه بنزين در سطح استان سه ميليون ليتر برآورد مي گردد و با توجه به بررسي كه از منطقه بعمل امد ميزان مصرف روزانه در سال 83 مابين 3 ميليون تا 5/3 ميليون ليتر بوده است (بستگي به ميزان گردشگر دارد. )

ميزان مصرف روغن موتور :

اگر مصرف متوسط را 2/3 ميليون ليتر فرض كنيم و با فرض اينكه خود مصرف بنزين به ازاي 1000 كيلومتر 13 ليتر باشد و با توجه به بررسي بعمل آمده اكثريت مردم بطور متوسط در هر 300/3 كيلومتر اقدام به تعويض روغن ماشين خود مي نمايند لذا مي توان گفت كه در روز 7459 گالن 4 ليتري تعويض روغن در سطح استان انجام مي گيرد.

حضور و بسته بندي رقبا :

در استان مازندران كليه توليد كنندگان داخلي يا خارجي حضور فعال داشته كه تعدادي از آنها كه  حضور خوبي داشتند عبارتند از :

-    محصولات شركت بهران مانند بهران پيشتاز – بهران تكتاز – بهران رخش – بهران توان در  ظروف 4،1،20 ليتري  در بسته بنديهاي فلزي و پلاستيكي

-    محصولات كاسترول مانند  GTx و مگناتگ در بسته بندي چهار ليتري و يك ليتري  20 ليتري ( مخصوص ماشينهاي سنگين )

-    محصولات شركت شيل مانند : ‌Sheel SL , Shell plus , Shell Super , Shell RimulA  درسايزهاي 5 ليتري و 4 ليتري و يك ليتري در ظروف قرمز – زرد و آبي و  طوسي رنگ

-         محصولات شركت  Total مانند 5000 Total ، Total 7000 در بسته بندي فلزي و پلاستيكي

-          محصولات شركت كيلومولي در ظرف چهارليتري در سه رنگ

-         محصولات شركت نفتي پارس

-         محصولات شركتهايي كه روغنهاي تصفيه دوم توليد مي كنند ماند Bast  و ملت – قطران كاوه و …

-         محصولات شركت eni با نام سوپرآجيب در ظروف چهار ليتري به شكل خيلي محدود.

منابع موضوعات تحقيقاتي :

طي تحقيقات بازاريابي بعمل امده از 15 پايگاه تحقيقاتي در سطح استان مازندران در مورد آميزه هاي بازاريابي محصول ، به تفكيك و به شرح ذيل اعلام مي گردد:

1- حاشيه سود : حاشيه سود براي نماينده بين 7 الي 10 درصد از فروش مي باشد.

2- قيمت هاي فروش :‌

حاشيه سود براي تعويض روغنها 20%-16%‌از فروش مي باشد.

قيمت هاي جدول فوق به ريال مي باشد.

توزيع :

توزيع روغن موتور توسط نمايندگان آزاد انجام مي گرفت.

وسايل توزيع :

كليه پخش محصولات شركتهاي رقيب توسط خودروهاي شخصي نمايندگان انجام
مي گرفت.

ساختار فروش :

در مورد كاسترول وبهران ساختار فروش بصورت علمي بوده و در سطح بالايي قرار دارد و از مدير فروش ،مسئول منطقه ، مسئول ناحيه و .. استفاده مي گردد.

در هر حال شركتهاي موفق در بازار داراي روابط عمومي قوي، قدرت هاي مالي بالا، و ساختار فروش مي باشند.

خدمات :

-         در مورد خدمات قبل از فروش اولاً شركتهاي بصورت اعتباري دو ماه مي فروختند و شركت كاسترول  علاوه بر مطلب بالا از تحقيقات فروش نقدي ( به ميزان 4 درصد ) و تحويل درب نماينده ( كرايه حمل بعهده شركت كاسترول ) استفاده مي نمود.

 

 

خدمات درحين از فروش:

قبلا ايرانول بازاء تعويض هر گالن 4 ليتري به ميزان 360 ريال به تعويض روغنها پرداخت مي كرد.

خدمات پس از فروش :

شركت كاسترول قبلا براي فروشندگان( تعويض روغنها ) خود از كارتهاي تخفيف روي جعبه هاي كارتن استفاده مي كرد.

رسانه هاي تبليغاتي :

شركتهاي كاسترول و بهران از تبليغات تلويزيوني و نصب سردر و بيل بورد در حدوسيع استفاده مي كنند.

POS :

Pos هايي مثل تابلوي سردر ، تابلوي داخلي ، برچسب هاي داخلي ، لباس كار صددرصد مورد علاقه و توجه تعويض روغنها مي باشد.

هداياي تبليغاتي :

دستمال كاغذي و برچسب مشخصات تعويض صد درصد مورد توجه مصرف كنندگان و تعويض روغنها مي باشد.

ابزار پيشبردي :

اجراي مسابقات و همايش هاي علمي براي عوامل توزيع فوق العاده از اهميت زيادي برخوردار است.

ويژگيهاي محصول :

از ويژگيهاي محصول ،گرانروي بالا ، درجه روغن و زيبايي بسته بندي كاملا مورد توجه بود و سطح كيفي روغن (ApI) در مورد 60% از مصرف كنندگان توجه مي كردند.

-    علت فروش بيشتر روغن موتور بهران از نظر تعويض روغنها، آشنايي مصرف كنندگان ( قدمت بهران ) تنوع محصول و قيمت هاي مطلوب اين شركت مي دانستند.

-     70 درصد از مصرف كنندگان در مورد انتخاب نوع روغن از مسئولين تعويض روغنها سوال مي كردند و به نظرات آنها اهميت مي دادند.

-    تعويض روغنها  كيفيت روغن خوب را در عدم بوي نامناسب، گرانروي بالا
 مي دانستند و رنگ زرد روشن را براي روغن مناسب مي ديدند.

نحوه واگذاري سردر :

سردر از طرف شركتهاي كاسترول و بهران بصورت رايگان انجام شده است و اغلب به فروشگاههاي با قدمت بالا و موقعيت مناسب واگذار شده است.

علائم API :

مصرف كنندگان به علائم  ApI توجهي ندارند و آنها اطلاعاتي در اين زمينه  ندارند .

روغن موتورهاي 1 ليتري و 20 ليتري :

روغن موتورهاي 20 ليتري براي ماشين هاي سنگين مصرف دارد و روغن موتورهاي يك ليتري براي موتور سيكلت ها و سرريز خودروها مورد مصرف قرار مي گيرد.

 

سهم بازار محصولات رقبا :

سهم از بازار محصولات رقبا با توجه به تحقيقات تعويض روغنها و مصرف بنزين به تفكيك بشرح ذيل مي باشد:

مصرف بنزين 000/200/3 ليتر در روز بوده و با توجه به مصرف 13 ليتر بنزين در يكصد كيلومتر و با توجه به تعويض روغن در هر 3300 كيلومتر بشرح ذيل محاسبه
مي شود:

ميزان كاركرد خودورها در هر روز :             384/615/24 = 13/(100×000/200/3)

ميزان مصرف روغن به گالنهاي چهارليتري:                 7459 = (3300/24615384)

ميزان مصرف روغن به گالن در سال                           762/237/2 = 300×7459

حال با توجه به تعداد واحدهاي فروش روغن در بايگاه هاي تحقيقاتي كه بشرح ذيل است:

- كل فروش ( نمونه برداري )                             25/19 واحد             100%

- فروش روغنهاي متوسط القيت                14  واحد                 7/72%‌

- فروش روغنهاي خارجي و گرانقيمت        25/5 واحد               3/27%

اما به تفكيك رقبا، فروش روغنهاي متوسط در قيمت وگران تحت نام محصولات نسبت به فروش كل گالن عبارتند از :

با توجه به تحقيقات بعمل آمده از ميزان فروش كاسترول در طول يكسال به ميزان 1260000 گالن و با توجه به درصد بدست آمده از مصرف بنزين براي سهم بازار كاسترول و همچنين با توجه به ساير تحقيقات ميزان مصرف روغن موتورهاي مظروف به تعداد 1615384 گالن در سال تخمين زده شده و ميزان روغن موتورهاي فله اي به تعداد 622377 گالن خواهد بود.

 بنابراين سهم از بازار روغن هاي مظروف 8/27 درصد وروغن فله اي به ميزان 2/72 درصد خواهد بود.

پيش بيني فروش براي روغن موتور AgIP :

در صورت رعايت استراتژيهاي بازاريابي و تبليغات و .. پيش بيني فروش براي يكسال بصورت ذيل اعلام مي گردد.

سال اول :                000/48-000/64 گالن

سال دوم :               000/58-000/90 گالن

 لازم به يادآوري است كه بر خلاف پيش بيني اوليه كه تعداد تعويض روغنها بتعداد 2300 باب مغازه برآورد مي شد طي تحقيقات بعمل آمده از منطقه تعداد 700 الي 800 باب مغازه تعويض روغن فعال موجود مي باشد.

رقبا ( وضعيت رقبا در مورد محصول SG 20-50W)

جايگاه رقبا از نظر ويژگيهاي كالا يا محصول در مراحل مختلف منحني عمر محصول در ذيل مشخص گرديده است كه با توجه به اين جايگاهها ، استراتژي ها احتمالي از طرف رقبا در حال و آينده به تفكيك نام آنها آمده است.

 

 

 

 

 

 

شركت بهران :

شركت بهران با توجه به استراتژي هايي كه در بازار بكار مي برد و ضمناً با توجه به وضعيتي كه در بازار دارد، جايگاه محصول بهران تكتاژ و پيشتاز در مرحله بلوغ قرار مي گيرد و حال در ذيل به چند نكته از وضعيت اين محصول اشاره مي گردد:

1- ميزان فروش داراي رشد آهسته مي باشد.

2-سود از فروش محصول شروع به كاهش نموده است.

3- ميزان توزيع محصول قوي مي باشد.

4- نوع مشتريان اين مصحول دربازار انبوه قرار دارد.

5- رقباي اين محصول در حال افزايش است.

6- قيمت اين محصول در مقايسه با كيفيت مشابه در نمونه هاي خارجي ،كمترين است.

7- نوع پيام هاي تبليغاتي بيشتر به قصد تثبيت وفاداري و درگاهي اوقات به قصد ايجاد ترجيح مي باشد.

8- استراتژي بكار رفته ، توسعه محصول و دفاع از سهم بازار مي باشد.

 

 شركت Castrol :

شركت كاسترول با توجه به وضعيتهاي ذيل در انتهاي مرحله رشد قرار دارد.

-         ميزان فروش افزايش سريعي داشته است.

-         سود شركت با توجه به مقدار فروش وضعيت به ميزان حداكثر خود خواهد بود.

-         ميزان توزيع قوي مي باشد.

-         نوع مشتريان در بازار انبوه مي باشد.

-         رقباي زيادي در حال ورد به بازار مي باشد.

-         عدم رعايت قيمتهاي ارائه شده در مرحله معرفي محصول از طرف نمايندگان به عاملين فروش

-         هزينه هاي بازاريابي با عنايت به ميزان تبيلغات در حد بالايي مي باشد.

-         صفات محصول جديد ارائه شده نسبت به قبل در حال بهبود مي باشد.

-         نوع پيام تبيلغاتي به قصد ايجاد ترجيح مي باشد.

-         استراتژي بكار رفته از طرف  اين شركت ، توسعه بازار و حداكثر كردن سهم بازار و توسعه محصول مي باشد.

شركتهاي Agip , Total , Shell:

شركتهاي فوق با توجه به وضعيتهاي ذيل در ابتداي مرحله معرفي محصول قرار دارند :

-         ميزان  فروش پايين است.

-         سود منفي يا بسيار كم است.

-         توزيع بصورت پراكنده انجام مي شود.

-         نوع مشتريان در بازار پيروان مد ومحصول جديد هستند.

-         قيمت بالا مي باشد.

-         نوع پيامهاي تبليغاتي آگاهي دهنده مي باشد.

-         استراتژي مورد استفاده اين شركتها ، نفوذ در بازار و پر كردن زواياي خالي است.

عليهذا با توجه به وضعيت شركتهاي فوق كه در بالا مطرح شد قاعدتا بايد شركت بهران از استراتژي توسعه محصول و ايجاد نقطه عطف براي محصولات خود استفاده كند و اما شركت كاسترول از استراتژي توسعه محصول و دفاع از سهم بازار استفاده نمايد و اما Agip چگونه عمل خواهد كرد؟

مديريت بازاريابي استراتژيك

 در ماتريسs .w.o.t   نقاط قوت و ضعف مربوط به شركت و فرصتها و تهديدهاي مربوط به بيرون از شركت مشخص شده و بعد از آن استراتژي هاي بازاريابي براي هر شركت اتخاذ مي گردد.

 نقاط قوت شركت :

-         قيمت مناسب

-         سطح كيفيت مطلوب

-         عدم كم كردن روغن

نقاط ضعف  :

-         عدم بسته بندي مناسب از نظر رنگ و طرح

-          ناكفايي يا ضعف مجاري فروش و عدم سيستم فروش

-         عدم تبليغات و اگاهي مصرف كننده از ويژگيهاي محصول

-         عدم تناسب جايگاه محصول با كيفيت محصول

-         وجود مشكلات مالي

-         پايين بودن سهم بازار ( حالت تبعيت در بازار )

-         ضعف مديران در برنامه ريزي و كنترل و نظاير آنها

-         عدم تنوع محصول از نظر كيفيت

-         روابط عمومي ضعيف

فرصت ها :

-         گشايش بازار يا نفوذ در بازار

-         افزايش  مواردي مانند جمعيت ، شهرنشيني ، خودرو ،مصرف بنزين

-         موقعيت توريستي منطقه ( 10-8 ميليون مسافر در سال )

-          تغيير الگوي مصرف با توجه به بالا رفتن تكنولوژي خودروها

-         پايين بودن كرايه حمل كالا به منطقه

-         عدم تبليغات بعضي از شركتهاي رقيب

-         تصوير ذهني مثبت مصرف كنندگان به محصولات خارجي

-         بالا بودن حاشيه سود به تعويض روغنها

تهديدات :

-         ورود احتمالي رقباي جديد به صنعت

-         توسعه محصول از طرف رقباي قديمي

-         وجود كالاهاي رقيب يا جانشين

-         قدرت مالي رقبا

-         روابط عمومي قوي رقبا

-         اشباع محتمل الوقوع بازار

استراتژي پيشنهادي به Agip ( استراتژي هاي احتمالي )

 الف ) استراتژي نفوذ در بازار :

 شركت جهت فروش محصولات خود در منطقه بايد نمايندگان با سابقه و نمايندگان شركتهاي رقيب را جهت همكاري جذب نمايد چرا كه در اين صورت هم توانايي نمايندگان رقيب را كم كرده و از طرف ديگر براي خود نمايندگاني معتبر رادر نظر گرفته است.

ضمنا با عنايت به مرحله معرفي محصول كه هزينه هاي بازاريابي زياد است ، جذب نمايندگي كم هزينه ترين راه براي ورود به بازار مي باشد.

ب ) استراتژي هاي قيمت گذاري :

شركت بايد براساس كيفيت محصول جايگاه منابسي را براي محصول تعيين نمايد و براساس همين جايگاه قيمت گذاري نمايد كه در اين روش قيمت گذاري بر مبناي ارزش ذهني مشتري از محصول تعيين مي شود ، در اين روش هزينه به تنهايي مبناي قيمت گذاري نيست و اساس ، ارزش گذاري مشتري به محصول به هنگام خريد است.

و اصولاً استراتژي تنظيم قيمت براي تكميل روش فوق پيشنهاد مي گردد كه اين استراتژي عبارتند از : ( استراتژي ارائه تخفيف به خريدار )

1- تخفيف خريد نقدي

2- تخفيف مقداري

3- تخفيف فصلي

ج ) استراتژي توسعه بازار :

با توجه به وجود كانالهاي توزيع مطمئن ، كم هزينه و با كيفيت و از طرفي با توجه به بازارهاي دست نخورده از طرف شركت، اجراي اين استراتژي مي تواند كمك موثري در بالا بردن حجم فروش نمايد.

د ) استراتژي پيشبرد فروش :

به منظور افزايش مداوم فروش و توسعه عمليات تجاري در دو زمينه زير بايد اقدامات جدي صورت گيرد :

1-د) تبليغات و اطلاع رساني در مورد محصولات تا محصولات اعتبار و شهرت لازم را كسب نمايند.

2- د)  ارائه هداياي تبليغاتي ، برگزاري همايش هاي علمي باعث ارتباط عاطفي و صميمي با مصرف كننندگان نهايي و تعويض روغنها خواهد بود.

هـ ) استراتژي توزيع :

روشهاي توزيع شركت در صورت موجود بودن بايد ادامه يابد ولي در انتخاب نمايندگان يا توزيع كنندگان جديد ، موارد زير بايد مورد توجه واقع شود :

-         توزيع كننده از شهرت و اعتبار خوبي نزد بانكها ،مشتريان و ساير همكاران برخوردار باشد.

-          اطلاعات علمي ، حرفه اي ،تخصصي در مورد روغن موتور را دارا باشد.

-          نيروي فروش كافي در اختيار داشته باشد.

-         امار فروش قابل توجهي داشته باشد.

-         ساختار مالي نمايندگان كاملا قوي باشد.

و ) استراتژي آموزش  :

شركت بايد نيروهاي فروش آموزش ديده را آماده نمايد تا در جذب نماينندگان جديد و توسعه و كنترل و ارزيابي بازار اقدامات لازم را انجام دهند.

ز) استراتژي برنامه ريزي :

 شركت بايد داراي استراتژي ها ( قيمت گذاري و تبليغات و … ) و سيستم فروش واحدي متناسب با تعداد نمايندگان و وسعت بازار و حجم فروش اتخاذ نمايد و اصولا درچنين شرايطي مي توان به سود كافي براي اجراي ساير استراتژيها رسيد.

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 10 اسفند 1394 ساعت: 11:24 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد كارآفريني,

 

 

 

 

استرس و فنون كاهش استرس

«بسمه تعالي»

استرس و فنون كاهش استرس

قرن بيست و يكم عصر شلوغي است. هياهو در ذهن نفوذ مي‎كند و آن را با همهمه اي از حواس پرتي ها انباشته مي سازد- مقوله هاي جديد، قطعات خبري دو طرفه، صداي انفجارآميز موسيقي، دوره هاي نمايشي مدام مكرر كه آسودگي بعد از اوج نمايش را به همراه نمي آورد، صرفاً اشتياقي را براي تخليه هيجاني روزانه ايجاد مي كنند.

آلدوس هاگزلي

سكوت، آزادي، آرامش، 01946 ، ص 24

رابطة بين استرس زندگي و آسيب شناسي رواني موسسة ملي بهداشت رواني نتيجه گرفته است كه زنجيرة متصل (رابطة) بين استرس (فشار) زندگي و آسيب شناسي رواني در نوشته ها به خوبي مورد حمايت قرار مي‎گيرد.

هر چند كاوش متداول تشريح آن است كه چگونه استرس زندگي سلامتي و آسودگي يك نفر را از بين مي‎برد.

به عنوان يك چهارچوب مفهومي (كلرمن و ويس من (1985، ص 56) يك تعريف كارا را از استرس و نامگذاري مربوطة آنرا تأمين كردند.

استرس : تغييرات رواني فرض شده، هيجاني يا جسماني بر اثر عامل استرس آور است.

استرس آورها: تغييرات محيطي پرفشار به ويژه از رخدادهايي كه نيازمند تغييرات در الگوها، خط سيرعادي كارها يا تعامل ها است.

پاسخ استرس: پاسخهاي رفتاري، رواني، هيجاني، جسمي يا شناختي كه در تلاشي براي از عهده برآمدن، وفق دادن يا باقي ماندن تجربه مي‎شود.

پيامدهاي سلامتي نامطبوع: مستعد بودن براي بيماريهاي جسمي يا اختلالات هيجاني به طور فزاينده.

نمودار 12-1

معادله اختلال عاطفي يا رفتاري

ميزان بروز اختلال عاطفي يا رفتاري= استرس + آسيب پذيري جسماني، عاطفي، اجتماعي و شناختي

مهارت از عهده برآمدن + حمايت اجتماعي + عزت نفس

استرس آورها يك تأثير تعديل كننده يا سبب ساز مي‎شوند كه با خصلت ها و عوامل شخصي در محيط اجتماعي تعامل مي كنند. (دورنوندودور نوند، 1985)

كنترل استرس، كاهش استرس و روندهاي آسودگي از استرس طرحهاي مداخله مي باشند. يك عمل مخاطره آميز آسيب شناسي رواني فرد با حضور استرس ضعيف كننده و معلوليت جسماني شدت مي گيرد، و اگر شخص داراي مهارت هاي قابل اعتماد باشد كه از عهده برآيد، داراي يك حس مثبت از خود باشد.

از بين مي رود و فرد وجود حمايت اجتماعي در محيط را مشاهده مي‎كند. از چشم انداز فرد، سلامتي مي‎تواند با معادله نشان داده شده در نمودار 12-1 ارزيابي شود. همچنين با يك معادله مشابه در محيطي متمركز در نمودار 12-2 نشان داده شده است، كه بر مخاطرة آسيب شناسي رواني در يك جمعيت متمركز است (آلبي، 1982).

آسيب شناسي رواني كمتر احتمال دارد كه در يك جمعيت واقع شود، اگر تمرينات اجتماعي شدن وجود داشته باشد كه رقابت اجتماعي، منابع حمايتي قابل دسترس در محيط، و فرصت هاي قابل دسترس براي افراد را آموزش دهد تا قيودات ساختاري، قيودات مثبت اجتماعي، و هويت هاي مرتبط با علايق مشترك اجتماعي را شكل دهد. هر دو معادله به هم وابسته هستند و نياز مهمي را براي اقدامات مربوطة استرس منعكس مي كنند كه چند بعدي هستند (الياس، 1989)

برخي از علائم استرس در نمودار 12-3 نشان داده شده.

استرس كار درماني :

روان درماني اغلب براي پزشكان ايجاد استرس مي‎كند. در ميان پراسترسترين جنبه هاي درماني برطبق نظر هلمن، موريسن و آبراموويتز (1986) شك دربارة تأثير گذاري خود، مشكلات در برنامه ريزي، درگير شدن بيش از حد در كار، كاهش يافتگي و دشواري داشتن مديريت برقراري ارتباط با مراجعان بود.

نمودار 12-2

احتمال اختلال هيجاني در يك جمعيت

احتمال اختلال هيجاني در يك جمعيت = استرس آورها + عوامل مخاطره در محيط

تمرينات اجتماعي سازي + منابع حمايت اجتماعي + فرصت ها براي ارتباط

علائم استرس

نمودار 12-3

عصبانيت                                                       يبوست يا اسهال

دردهاي عضلاني                                            كاهش شهوات جنسي

افزايش يا كاهش اشتها                                     فشار خون بالا

مصرف زياد دخانيات                                      خشكي دهان

اختلال در خواب                                             برآشفتگي

افزايش تعرق                                                  بيحالي‌ورخوت‌يا خستگي

لكنت زبان يا گيري زبان                                   دستهاي سرد و مرطوب

حالت تهوع يا اختلال روده اي و معده اي            افسردگي

دندان قروچه كردن                                          ترس، اندوه يا اضطراب

اختلالات پوستي                                             بي قراري

گريه هاي دوره اي                                          علائم ديگر

پنج نوع از رفتار مراجعان كه باعث بيشترين استرس براي درمانگران مي‎شوند تهديد به خودكشي، مقاومت، بيان احساسات منفي، رفتار تهاجمي و اعمال وابسته به آسيب شناسي درماني بودند.

به طور متداول، نگراني زيادي براي جوان آمريكايي در مورد خودكشي، سوء استفادة جنسي، دشمني، افسردگي، بدكاري خانوادگي، بارداري در بين جوانان 13 تا 19 ساله، ويروس ايدز، بزهكاري، و درجات محروميت اجتماعي رو به تصاعد، نياز بحراني براي بزرگسالان مسئول را نشان مي‎دهد تا ارتباطات نزديك، درخور توجه را با افراد جوان برقرار سازند. استرس تضعيف كننده به همراه همة اين شرايط است، كه به نوبة خود پيامدهاي سلامتي نامساعد را به وجود مي‎آورد (ويليام تي، كميسيون كمك مالي كار، خانواده، و شهروندي، 1988)

ديدگاه درمانگر: در نقش درماني

در صورت انگيختگي باور نكردني هيجاني، خشم، غمگيني، وحشت زدگي، اندوهگيني، تضاد، انتظار مي رود كه درمانگر بي تفاوتي، استقلال، تحمل ناكامي، همدلي، هوشياري، علاقه، كنترل تكانه را بدون احساس ضعف، محروميت و انزوا، نشان دهد. گويي چنين خواسته هايي كافي نيستند، ما همچنين قرار است هنگاميكه به خانه مي رسيم جذاب و سرحال باشيم، از آنجا كه دوستان و خانوادة ما كار ما را مي دانند، توقعات بيشتري دارند كه ما به طور سنگدلانه صبور، بخشنده و مصالحه گر باشيم در طي لحظاتي كه آنها سبب مي‎شوند كه ما در نبرد قفل شويم. زيگموند فرويد نامه هاي كامل زيگموند فرويد به ويلهلم فيليس

1887-1904 چاپ شده بوسيلة ج. م. ماسون، 1985، ص 104

بهبود ارتباطات با محيط خود

اختلال هيجاني فصلي:

اختلال هيجاني فصلي (SAD) يك اختلال حالتي است كه با افسردگيهاي ويژه در پائيز و زمستان ديده مي‎شود كه با دوره هاي غيرافسردگي در بهار و تابستان متناوب است (رزنت هال، سك، كيلين، لويي، گودوين، داون پورت، موئلر، نيوسام و ور، 1984)

كارشناسان معتقدند كه 10 ميليون آمريكايي ممكن است شديداً به اين علائم مبتلا باشند، نظر به اينكه 25 ميليون نفر ديگر ممكن است به درجات خفيفتر از آن رنج ببرند. (رزنت هال و ور 1987) معيار عملياتي ذيل را براي تشخيص اختلال هيجاني فصلي در نظر گرفته اند.

1-  تاريخچه اي از حداقل يك حادثه ضمني عمده مربوط به افسردگي، بر طبق نظر اسپيترز، انديكات و رابينز (1978)

2-  افسردگي هايي كه به طور منظم در پائيز و زمستان واقع مي‎شوند. (حداقل 2 افسردگي كه در طي زمستانهاي پي در پي واقع شوند) كه با دوره هاي غيرافسردگي در طول بهار و تابستان متناوب است.

3-   نداشتن هيچ اختلال رواني عمدة ديگر

4-   هيچيك از متغيرهاي رواني- اجتماعي براي تغييرات منظم در اين حالت به حساب نيايد.

اين معيارها تغيير يافته اند و در DSM- IV (انجمن موسسه روانپزشكي آمريكايي، 1994 به عنوان الگوي فصلي نشان داده شده اند.)

يك نشانه كه ممكن است هر اختلال حالتي را بيان كند افسردگيهاي فصلي با منظومه اي متمايز از علائم همراه است.

مانند: خواب زدگي، پرخوري، ولع خوردن شيرينيجات، اضافه وزن، خستگي، و كناره گيري از جامعه. آن به وسيلة نور معيوب بوجود مي‎آيد و به يك درمان تازه، نور درماني پاسخ مي‎دهد. محققين يك ارتباط قوي را بين فصلها و ميزان بروز افسردگي ها، شيدايي (ماني)، خودكشي ها، و اقدام به خودكشي را نشان داده اند.

نوردرماني: نور به عنوان يك عامل درماني

نور مصنوعي روشن تاثيرات ضدافسردگي بر SAD دارد. اثربخشي نور در درمان SAD نخست به وسيلة محققين در موسسة ملي بهداشت رواني در اوايل دهه 19800 نشان داده شده است.

مراجعاني كه بخاطر SAD درمان مي‎شوند به طور نمونه روزي دو ساعت نور دريافت مي كنند.

منبع نوري كه بسيار مكرر استفاده شده است چراغ فلوئورسنت با طيف كامل بوده است (ويتاليت، شش پاورتويست) همچنين مي‎توان 8 لولة منظم 40 وات را كه به درون يك سطح ثابت فلزي چهارگوش فرو مي رود، تقريبا به اندازة 4*2 پا [هر فوت= 12 اينچ و هر اينچ= 5/3 سانتيمتر] ، با يك سطح منعكس كننده، در پشت آنها، را به كار گرفت.

شدت نور بايد 5 تا 10 بار روشنتر از نور معمولي اطاق باشد مراجعان صرفاً نزديك جعبة نور مي نشينند در حاليكه نورها روشن و چشمها باز است.

رزنت هال، كارپنتر، جيمز (1986) عقيده دارند كه نور روشن ممكن است با بازداري تراوش ملاتونين تاثيرات ضدافسردگي را اعمال كند، لويي، سك و ميلر (1987) عقيده دارند كه نور تاثيرات ضدافسردگي خود را به وسيلة خواص مرحلة جابجايي خود به صورت 24 ساعته اعمال مي‎كند. فرضيه اي كه در حال تحقيق است.

به علاوه به نظر مي رسد كه گويي برخي افراد قابليت انعطاف پذيري در مقابل يك مادة شيميايي اعصاب را دارند (شايد به طور ژنتيكي معلوم شده باشد) كه در صورت فقدان نور كافي، نور محيطي تغييرات رفتاري ديده شده در SAD را ايجاد مي‎كند.

نور روشن كه احتمالاً از طريق چشم و فرضاً از طريق فرافكنيهاي مربوط به هيپوتالاموس شبكيه اي عمل مي‎كند قادر است كه اين نابهنجاري شيميايي را از بين ببرد اگر نور به حد كافي شدت داشته باشد و به طور منظم و براي مدت كافي مورد استفاده قرار گيرد (رزنت هال، 1989، ص 3)

نور مصنوعي روشن قادر است تا زمان دوره هاي بيست و چهار ساعته در انسان را تغيير دهد كه ممكن است در شرايط دوره هاي بيست و چهار ساعته نابهنجار مانند تأخير جت، خستگي كار نوبتي يا واكنشهاي مزمن مثلاً در نشانگان مرحلة خواب دير شده (بيخوابي) و SAD مفيد باشد، محققان موسسة ملي بهداشت رواني درمان موفقيت آميز با استفاده از چراغهاي فلئورسنت با طيف كامل كه بر روي زمين قرار دارند را نشان داده اند.

چراغ روشن علائم SAD را از طريق تناوب ها، توليد هورمون و شيمي بدن از بين مي‎برد.

فنوني براي تحت كنترل درآوردن استرس

فنوني مانند تمرين آرميدگي در حال پيشرفت عضله، بازخورد زيستي، خواب مصنوعي به خود، تنفس موزون و تمرين مي‎تواند موجب آسوده سازي شود.

تمرين آسوده سازي مي‎تواند انگيختگي فيزيولوژيكي را كاهش دهد و تاثيرات استرس مزمن را كاهش دهد چندين تكنيك تعمقي براي اهداف درماني مورد مطالعه قرار گرفته است (بنسن، 1974، گلدمن، شوارتز، 1976، هيدر، 1985، ماهارش 1972)

مراقبه

با آسوده سازي بدن و آرام ساختن ذهن مراقبه سعي مي‎كند تا تاثيرات مضر تنش و استرس را كم كند.

اگرچه مراقبه ريشه هاي خويش را در تمرينات مذهبي شرقي دارد، منافع بهداشتي آن مستقل از جنبه هاي معنوي آن است. تعمق تاثيرات قابل اندازه گيري بر روي تكانه هاي الكتريكي دارد كه در مغز جريان دارد.

مطالعات با يك دستگاه نوارسنج مغزي (EEG) نشان مي‎دهد كه آن شدت امواج آلفا همراه با حالات آرام و پذيرا را تا حدي بالا مي‎برد كه حتي هنگام خواب ديده نشود. مطالعات ديگر همزماني افزايش امواج مغزي را در بين دو نيمكرة مغز در هنگام مراقبه، پائين آمدن هورمون استرس و گردش گسترده را نشان مي‎دهد اسيد لاكتيك كه محصول فرعي تنش و اضطراب است پس از مراقبه پائين مي‎آيد (هنگامي كه براي يك دورة زماني طولاني تمرين شود)

همچنين مراقبه مصرف اكسيژن را كاهش مي دهد، ضربان قلب را كند مي كند، فشار خون را پائين مي‎آورد.

كساني كه مراقبه مي كنند اغلب عنوان مي كنند كه آن حافظة آنها و توانايي هاي ذهني آنها را پيشرفت مي‎دهد. آنها را از بيماريها محافظت مي كند، و استفاده آنها را از الكل و دارو كاهش مي‎دهد.

تمرين تعمق مي‎تواند بواسطة بعد تجربة بشري مقوله بندي شود:

1)     عقلاني ، آنگونه كه براي رسيدن به يك آگاهي ذهني عظيمتر از واقعيت است؛

2)     هيجاني: براي بسط آگاهي بيشتر هيجان مثبت مي كوشد.

3)     جسماني: آنگونه كه مي كوشد كاملاً در جنبش جسمي جذب شود.

4)  عمل: آنگونه كه در تمرين يك مهارت يا فن ويژه است، (لشان، 1974). وين هولو (1987) منافع رسيدن به يك حالت متفاوت از آگاهي را فهرست بندي كرد.

·        يك حالت وجد را تجربه كردن

·        بينش هاي معنوي را كسب كردن

·        از درد و رنج فرار كردن

·        انگاره هاي جديد خلاق را به دست آوردن

·        پيشرفت بهداشت يا ملايم ساختن بيماري

·        افزايش تيزحسي (صفحات (17-14)

مراقبه شكلهاي بسياري به خود مي‎گيرد. يك روش ساده انتخاب يك محل ساكت براي چند دقيقه در روز براي انديشة منعكس طولاني يا تفكر است و زدودن ذهن از همة انديشه هاي آگاه، و تمركز به يك صدا، تصوير ذهني شيئي، كلمة ويژه است. برخي از تلقيات در مورد تعمق به محدود ساختن آگاهي تأكيد مي‎كند. نظر به اينكه ديگر تلقيات بر گسترش آگاهي تأكيد مي كنند. تعمق كنندگان مجرب قادر هستند تا تغييرات عمده اي را در عملكرد فيزيولوژيكي خود مانند: ضربان قلب پائين، تنفس آهسته شده، و تغييرات در امواج مغزي را ايجاد مي‎كند. سرانجام رسيدن به يك هماهنگي داخلي است، آرامش در درون خود فرد، در زواياي استفاده از القاء مثبت به خود

فن: مراقبه

هدف مشاوره اي:كاهش دادن استرس در ميان مراجعان، قدرتمند ساختن آنها براي كسب كنترل بررفتارهاي غلبه بر خود كه يك پاسخ استرس مزمن را آشكار مي سازد، برانگيختن فن آسوده سازي با تعمق (دوي، 1963، ص 126)

شرح: مراجع يك شمع را به عنوان نقطة ثابت استفاده مي‎كند.

1-   حالا چشمانتان را بر فراز شعله نگاه دارد و اجازه ندهيد كه چشمانتان سرگردان شوند.

2-   نفس كشيدن را به صورت موزون شروع كنيد.

3-  سپس چشمانتان را ببنديد و سعي كنيد تا شعله را نگاه دارد. شما مي توانيد آن را به وضوح مجسم كنيد، تصوير را نگاه داريد، اما اگر نور طفره مي رود، چشمانتان را براي نگاهي ديگر به نور باز كنيد.

4-  چشمانتان را دوباره ببنديد و ببينيد كه آيا اين بار قادر به تجسم شعله هستيد. اين كار را تكرار كنيد تا آن هنگام كه قادر به تسخير و نگاهداري برداشت هستيد. امتحان كنيد، و امتحان را ادامه بدهيد، تا آن هنگام كه موفق شويد. عجله نكنيد يا چيزي را در فشار قرار ندهيد. زياد با شدت امتحان نكنيد. به ياد داشته باشيد كه مهمترين چيز آن است كه ضمير دروني شما آسوده و بي حركت باقي بماند.

فن: تعمق هاروارد براي آرميدگي

هدف مشاوره اي: براي برانگيختن پاسخ آسوده سازي با بكار گرفتن فن تعمق هاروارد (بنسن 1974)

شرح: مراجع را وادار كنيد كه كارهاي ذيل را انجام دهد:

1-   يك محيط آرام را انتخاب كنيد در آنجا كه شما دچار حواس پرتي يا مزاحمت نشويد.

2-   دوبار در طول روز انتخاب كنيد در هنگامي كه بتوانيد 10 تا 20 دقيقه از وقت را اختصاص دهيد.

براي برخي از افراد يك زمان خوب قبل از صبحانه يا قبل از شام است. و يك وقت به ويژه خوب هنگامي است كه شما در حال تجربة استرس هستيد .

3-   يك صندلي راحتي را انتخاب كنيد. در وضعيتي بنشينيد كه احساس راحتي كنيد.

4-   هر لباس تنگي را گشاد كنيد، كفشهايتان يا لباسهايي كه ممكن است ماية ناآسودگي باشند را درآوريد.

5-  چشمانتان را دوباره ببنديد، با فكر كردن دربارة آسودن شروع به آسودگي كنيد. در حاليكه به پاهايتان، ساق پاهايتان، تنه، بدن، بازوان، گردن و سر فكر مي‎كنيد.

6-   از راه بيني تنفس كنيد و از تنفس خود آگاه باشيد.

7-  يك كلمة سادة يك يا دو بخشي را در هنگام بازدم به خود بگوئيد. تقريباً هر كلمه اي مي‎تواند باشد. كلماتي كه بعضي از افراد دوست دارند اينها هستند: گوهام، كريم، شيم يا شرين، كلمة بدون معني بهتر كارگر است.

8-   به آساني و به طور طبيعي نفس بكشيد.

هنگامي كه در حال مراقبه هستيد نگراني ها، انگاره ها و يا اضطرابها را نديده بگيريد،

پس از آنكه تعمق را تمام كرديد، به مدت يك دقيقه با چشمان بسته، سپس با چشمان باز به آرامي بنشينيد.

فن: افزودن آگاهي حسي

هدف مشاوره اي: براي بالا بردن آگاهي حسي

شرح : مراجع كارهاي ذيل را انجام مي‎دهد:

1-   به مكاني برويد كه احساس آسودگي كنيد، ترجيحاً به بيرون برويد.

2-  چشمان خود را بر روي يك شي، يك درخت ، يك صخره، يك عكس متمركز كنيد. گويي هرگز آنرا قبلاً نديده ايد.

3-   آگاه از اندازه، شكل، رنگ و بافت آن باشيد.

4-   حالا اجازه بدهيد كه آن محو شود و بگذاريد كه زمينه شروع به تمركز كند.

5-  اين كار را با اشياء ديگر تكرار كنيد يا، اگر آرام هستيد، آنجا بمانيد و بگذاريد كه ذهن و حواستان استراحت كند.

6-  توجه خود را به گوش دادن به صداهاي اطرافتان متمركز كنيد. از شدت آن صداها، كوتاهي و بلندي صداها و وزن آنها آگاه باشيد.

بكوشيد تا اين تجارب را هر روز حداقل به مدت ده دقيقه تكرار كنيد، زمينه ها و اشياء متفاوت را براي تفكر انتخاب كنيد مشاهده و شنيدن فعال مراجع را قادر مي سازد تا از رايحه ها، طعم ها و بافت ها، نيز بيشتر آگاه شود.

بالا بردن آگاهي حسي شما شكلي از تعمق است كه نه تنها به شما ياري خواهد كرد تا آسوده باشيد، بلكه همچنين شما را قادر خواهد ساخت تا كاملتر قدرشناس دنياي اطراف خود باشيد.

فن: برانگيختن فنون آسوده سازي بطور خودزاد

هدف مشاوره اي: برانگيختن فن آسوده سازي بطور خودزاد

شرح : با فنون آسوده سازي معطوف به خود يا خودزاد، مراجع ترغيب مي‎شود تا با گفتن اينكه او احساس آرامش، آسودگي، مي‎كند تنش را از خود رها سازد مراجع راهنمايي مي‎شود تا آگاهي هاي خلاق خود را استفاده كند. و اظهارات بخودش، آنگونه كه آسوده سازي عميق را احساس و تجربه مي‎كند را تكرار كند.

خلاصه نگاري ذيل از اظهارات بخود (تكرار حداقل 2 بار براي هر كدام) معطوف به تمامي بدن بيمار، شروع شده با ساق پاها و بازوان مي‎باشد.

1-   تنفس آهسته : «من يك نفس عميق آهسته مي كشم»

2-   تنش سبك، سپس رهاسازي.

من احساس تنش سبكي در پاهايم مي كنم و حالا كاملاً آسوده ام»

3-   احساس گرمي و سنگيني كردن «احساس مي كنم كه پاهايم گرم و سنگين هستند»

4-   جريان گرما «گرما از بازويم به سينه ام جريان مي يابد»

5-   درجه ضربان قلب، ضربان قلبم آرام و منظم است.

6-   ذهن آرام. «ذهن من آرام و خموش است.»

7-  جدايي از احاطه كننده ها، «ذهن من از محيط كناره گيري مي كند، من احساس مي كنم كه آرام ساكت، خموش هستم، انديشه هايم كاملاً معطوف به ضمير درونم است.»

8-   آرامش و هماهنگي، بدن و ذهن من در هماهنگي كامل هستند.»

9-   اظهار ختم كننده، «من اكنون آرام، ساكت، و باانرژي باز نو شده ام.»

آسوده سازي معطوف به خود يا خودزاد مي‎تواند در تمرين ذهني (ذيلير جلد ولازادوس ، 1987) براي رهاسازي تنش منجر به خواب بهتر، در تحت كنترل درآوردن استرس و افزايش كارايي (كارينگتون، 1977) ، در درمان اختلالات افسردگي، اجباري، عصبي (رومن، 1981) و در حصول حالتي از سلامتي بهينه استفاده شود (پلينر، 1980)

فنون آگاهي حسي بازخورد زيستي (بيوفيدبك)

فن: كنترل خود از طريق بازپس خوراند زيستي

قصد مشاوره اي : متمركز ساختن كنترل بر خود از طريق بازپس خوراند زيستي

شرح‌: بازپس خوراند زيستي به يك گزارش سمعي و بصري از تغييرات در واكنش هاي بدني برمي گردد. كه بواسطه تغييرات در انديشه ها و عواطف پديد آورده شده است (مارسر، 1986)

پس از آنكه مراجعان با اطلاعاتي درباره يك حالت بدني به حد كافي بطور مكرر تأمين شدند مي‎توانند درباره زنجيره اتصال بين انديشه ها ، احساسات، واكنش هاي جسمي آگاه شوند. كنترل برخود يك فن آوري گسترش يافته است كه به افراد قدرت مي‎دهد تا بواسطه تغيير دادن عادات مخرب يا الگوهاي ناكارا كه شكل رفتارهاي مثبت را گرفته احساس بهتري كنند.

آن اساساً يك مرحله تدريجي گام به گام براي كنترل خود است و بسياري از همان فنون استفاده شده توسط درمانگران رفتاري بكار گرفته مي‎شود.

بازپس خوراند زيستي شامل تأمين افراد با اطلاعاتي درباره فرآيند فيزيولوژيكي است كه از آن به طور معمول آگاهند با بهره مندي از اين اطلاعات افراد مي‎توانند آگاه شوند تا شرايط فيزيولوژيكي كه ممكن است براي سلامتي آنها مضر باشد را با ميل خود و تحت كنترل درآورند.

تمرين بازپس خوراند زيستي مي‎تواند بعنوان يك فرآيند ياد گيري سه مرحله اي در نظر گرفته شود.

1-   افزايش آگاهي از حالات بدن

2-   ياد گرفتن كنترل بميل خود در مورد اين حالات

3-   ياد گيري بكار گرفتن اين مهارت هاي جديد در زندگي روزانه

هدف اين است كه افراد ياد بگيرند كه اين كنترل بميل خود را تمرين كنند بدون آنكه از ابزار بازپس خوراند زيستي استفاده شود.

بطوريكه آنها بتوانند مهارت هاي تازه كسب شده خود را در زندگي روزانه خود بشيوه اي بكار گيرند كه آنها را قادر سازد تا پاسخ هاي استرس خود را كنترل كنند. از اين چشم انداز، بازپس خوراند زيستي اساساً بازگشتي از مسئوليت براي سلامتي فرد بسوي فرداست پيش از آنكه بسوي يك مراقب باشد.

بازخورد زيستي و فن آوري هاي تمرين آسوده سازي كاربرد و موفقيت وسيعي را در درمان حالات اضطراب، ديابت، سردردهاي تنشي و سردردهاي ميگرني يافته اند فنون آسوده سازي و بازخورد زيستي همچنين در ميان چنين شرايط متغير مثل پرتنشي ، بي نظمي قلبي، سكته، صرع، تنگي نفس (آسم) سورياسين (نوعي بيماري پوستي) درد مزمن و بيخوابي كاربرد دارد.

فن: تمرين آسوده سازي در حال پيشرفت عضلات

هدف مشاوره اي : برانگيختن پاسخ آسوده سازي از طريق تمرين در حال پيشرفت آسوده سازي عضلات (PMRt)

شرح : شايد PMRt گسترده ترين استفاده را در ميان همه اقدامات رفتار شناختي دارد و آن رويه اي است كه توانايي ياد گيري براي آسودن مي‎باشد كه بواسطه آگاه ساختن فرد از كشيدن و آسوده ساختن گروههاي عضلاني عمده است، برنشتن و بروك اور (1973) دستورالعمل ذيل را براي آسوده سازي در حال پيشرفت مهيا ساختند.

مراحل آسوده سازي در حال پيشرفت:

1-   اطمينان حاصل كنيد كه دچار وقفه نشويد.

2-  بر يك تخت يا نيمكت راحت دراز بكشيد. صاف به پشت بخوابيد، بازوانتان دو طرفتان باشد و پاهايتان متقاطع نباشد.

3-   چشمانتان را در اثناي يك دوره 3 يا 4 دقيقه اي بتدريج ببنديد.

4-   فقط چند دقيقه اي را به تشخيص تنش ها در عضلاتتان صرف كنيد.

5-   هرگز به عضله اي دست نزنيد تا آنرا آسوده سازيد.

6-   وضعيت خود را جابجا نكنيد يا سعي نكنيد كه خود را خموش نگاه داريد فقط بگذاريد همانطور پيش رود.

اگر هر مرحله اي به نظر دشوار برسد احتمالاً بدان سبب است كه شما عضلاتي را در جايي تحت تنش نگاه داشته ايد اگر شما بطور مقتضي در حال استراحت باشيد بايد به نظر برسد كه حواس شما در حال تنزل است آسوده ساختن عضلات ممكن است نخست احساس گرما بدهد بعداً احتمالاً احساس سرما و تنش- احساس بدهد يا هيچ احساسي ندهد.

توجه : فشار آوردن و كشيدن عضلاتتان قبل از آسوده ساختن آنها آسوده سازي در حال پيشرفت نيست در آسوده سازي در حال پيشرفت، مراجع شروع مي‎كند كه كشش كافي را بر روي عضله قرار دهد بطوريكه او بتواند تشخيص بدهد و ياد بگيرد كه چه وقت بگذارد رها شود. آسوده سازي عضلات غيرفعال است، يك رها سازي از همه تنش ها.

فن: برانگيختن آسوده سازي از طريق كشش بهنگام فقدان توجه.

هدف مشاوره اي : برانگيختن پاسخ آسوده سازي از طريق فن آوري هاي كشش بهنگام فقدان توجه.

شرح : مراحل فن آسوده سازي

كشش بهنگام فقدان توجه توسط وايت وفادي من (1976) گسترش يافت.

اين فن آوري مي‎تواند در طول سه يا چهار جلسه تمرين فراگرفته شود و در موقعيت هاي روزانه ياري رساند.

تمرين شماره 1

1-   بر لبه تخت يا كف زمين بنشيند.

2-   چشمهايتان را ببنديد و آنها را براي همه تمرينات بسته نگاه داريد.

3-   بگذاريد تا شانه ها و گردنتان هر چه قدر كه ممكن است آزاد باشد.

4-   سر خود را با آهستگي چهار بار در جهت عقربه هاي ساعت بچرخانيد، عضلات را هنوز آزادتر سازيد.

5-   جهت را معكوس سازيد و سر خود را چهار بار در جهت خلاف جهت عقربه هاي ساعت بچرخانيد.

تمرين شماره 2

1-   دراز بكشيد و پاي راست خود را در حدود 12 اينچ [5/2*12 سانتيمتر] بالا نگاه داريد.

2-   عضلات پاي خود را هر چقدر كه ممكن است سفت و كشيده بسازيد.

3-  عضلات را در پاهايتان از نوك انگشت بزرگ پا تا باسن مجسم كنيد. توجه خود را معطوف به آنها كنيد و بكوشيد تا آنها را تنگ و خسته سازيد.

4-  پاهايتان را بالا هر چقدر كه بتوانيد بلندتر نگاه داريد. بگذاريد تا پاهايتان آنقدر خسته شود كه پيش از اين نتوانيد آنرا بالا نگاه داريد.

5-   بگذاريد تا پاهايتان كاملاً شل و آزاد بماند آنگونه كه بگذاريد بسرعت بيفتد.

تمرين شماره 3

1-   پاي چپ خود را بلند كنيد و تمام توجه خود را به سوي آن منحرف كنيد.

2-   حالا تمام مراحل تمرين 2 را با استفاده از پاي چپ تكرار كنيد.

تمرين شماره 4

1-   بازوي راست خود را بلند كنيد، مشتتان را بحالت سلام ببنديد.

2-   عضلات را سفت و تنگ بسازيد.

3-   انديشه هاي خود را تنها در مورد اين بازو حفظ كنيد.

4-   هنگامي كه بازويتان خسته مي‎شود بگذاريد كه آن شل به پهلويتان بيفتد.

تمرين شماره 5

بلافاصله بازوي چپ خود را بلند كنيد و همه مراحل را در تمرين 4 تكرار كنيد.

تمرين شماره 6

1-  دايره اي به قطر تقريبي 4 پا [هر فوت= 12 اينچ و هر اينچ= 5/2 سانت] در بالاي سرتان بر روي سقف تصور كنيد.

2-  در حاليكه چشمانتان را بسته نگاه داشته ايد اين دايره را چهار بار در جهت عقربه هاي ساعت با چشمانتان دنبال كنيد. اين كار با آهستگي انجام دهيد.

3-   جهت را معكوس كنيد و دايره را در جهت خلاف عقربه هاي ساعت دنبال كنيد.

4-   يك مربع را به جاي دايره تصور كنيد.

5-   چهار بار در هر جهت به دور مربع برويد.

6-   بمدت چند دقيقه بياراميد و از آسوده سازي لذت ببريد.

7-   با انديشيدن درباره هر چيز مطبوع، توجه خود را از چشمانتان منحرف سازيد.

PMRT در درمان بيخوابي، تنگي نفس تنش، سردرد، كشش عضلاني، ضربان قلب بالا، تشويش مزمن و هراس اثربخش بوده است.

ديدگاه درمانگر : در مورد استرس آمريكايي ها بطور متوسط سه سال را به نشستن در جلسات صرف مي كنند 5 سال را در صفها مي گذرانند 17000 ساعت با كارت تلفن بازي مي كنند 4000 ساعت در پشت چراغ قرمز مي ايستند و يك عمر مي كوشند تا استراحت كنند.

فن: برانگيختن آسوده سازي از طريق يوگا

هدف مشاوره اي : برانگيختن پاسخ آسوده سازي از طريق يوگاي اساسي

شرح : يوگا يك تمرين هندويي است كه مي‎تواند يكي از 5 شكل را داشته باشد.

1-   راجايوگا: از طريق تفكر بر حقايق عمومي

2-   جانانايوگا: تعمق بر سرشت خود

3-   كارمايوگا: يوگاي فعال در خدمت ديگران

4-  بهاكي يوگا تعمق با استفاده از عبادت و سرود خواني پنجمين شكل از يوگا كه بيشتر در دنياي غرب استفاده مي‎شود هاتايوگا است آن بيشتر اغلب بعنوان شكلي از تمرين براي بالا بردن سلامتي خوب ملايم ساختن استرس، انرژي دادن و براي آسوده كردن بدن و ذهن استفاده مي‎شود ميت لند 1975 پيشنهادات ذيل براي يوگاي اساسي ارائه شده است :

1-   بگذاريد تا حركات ريه هايتان را منقبظ يا منبسط گرداند.

2-   هر كدام از حركات را يك بار يا دو بار يا سه بار تكرار كنيد.

3-   در هر دو جهت، جهت عقربه هاي ساعت و خلاف جهت عقربه هاي ساعت حركت كنيد.

4-   توجه خود را بر عضلات تحت كشش حفظ كنيد.

5-   وضعيت خود را تا آن هنگام نگاه داريد كه عضلات شما امتداد مي يابد.

6-   يك آگاهي مداوم را از بدن خود ابقاء كنيد. در همان حال كه از طريق تمرين هاي خود پيش مي رويد.

فن: تغيير دادن هشياري فرد از طريق كنترل ذهني سيلوا

هدف مشاوره اي : تغيير دادن هشياري فرد از آگاهي هاي روزانه از طريق كنترل ذهن سيلوا

شرح : كنترل ذهني سيلوا فرآيندي از تغيير آگاهي بيدار شده فعلي (بتا) به يك فركانس پاينتر آگاهي (آلفا) براي حل بهتر مشكل و حافظه فزاينده، كارآيي، و خلاقيت است. فن ذهن را براي ذهن استفاده مي‎كند. تا نخست آسوده سازي جسمي و ذهني سپس تصديق، تجسم، و تكيه گاه (سيلوا و استون، 1983، ص 93) شيوة آسوده سازي متشكل از چرخاندن چشمها به طرف بالا و شمارش معكوس از 10 تا 1 است.

تكيه گاه گذاشتن سه انگشت با هم است: فرآيند بينايي متشكل از ديدن موقعيت در درجه نخست آنگونه كه هست، سپس ديدن موقعيت در فرآيند تغيير مثبت است در نظر گرفتن تصوير ذهني دوم بر سمت چپ براي فعال نمودن مغز سمت راست است و سرانجام ديدن اينكه موقعيت حل شده است (سيلوا و استون 1983) اين طرح بكار گرفته شده تا اهداف شخصي را تحقق بخشد تا انرژي و اشتياق را بوجود مي‎آورد.

چشم انداز درمانگر: در مورد نكات گسستني

كارهاي بزرگ نيست كه مرد را به ديوانه خانه مي فرستد … نه تداوم يك سري از غمنامه هاي كوچك است يك مرد را به ديوانه خانه مي فرستد.

نه مرگ عشق او بلكه بند كفشي كه در زماني كه وقتي باقي نمانده با صداي ترق پاره مي‎شود.

چارلز باكوفسكي

(روزها همچون اسبها مي دوند، 1983 ص 24)

فن: خلق تجربه ها از طريق تجسم

قصد مشاوره اي : تجسم براي خلق تجربه در يك يا دو شيوه حسي

شرح : تجسم تصوير را بكار مي‎گيرد تا تجربه را خلق كند تجسم پذيرا عمل مي‎كند تا فعاليت تحليلي مغز را كاهش دهد آن را قادر سازد تا انديشه هاي نيمه آگاه عواطف، انگاره ها، يا بينش ها ظهور كند يك مثال كلاسيك از اين نوع تجسم، داشتن يك راه حل براي يك مشكل پيچيده است كه در يك حالت آرام ظهور مي‎كند.

تجسم فعال با شكل دادن به انديشه عمل مي‎كند (گووين 1982) يك مثال از تجسم فعال ايجاد كردن تصوير ذهني از يك شغل جديد با گذر موفقيت آميز در ضمن يك دوره پراسترس است تجسم مكرر عمل مي‎كند تا ديدگاه فرد را از خود تغيير دهد قويترين تجسم ها خالص ملموس، مكرر و اعطاي پاداش به خود است.

فن: افزودن بر ذهن، رفتار و اعتقادات فرد از طريق تصديق ها

قصد مشاوره اي : معطوف كردن ذهن. رفتار و اعتقادات فرد از طريق تصديق هاي مثبت

شرح : بطور غريزي اعتقادات حاضر در ذهن فرد عواطفي را ايجاد مي كنند كه اعمال را تحت تأثير قرار مي دهند كه بنوبة خود نظر فرد بر زندگي را تحت تأثير قرار مي دهند ، كه گفتگو با خود را چه مثبت يا منفي ترقي مي بخشد.

شدت نتايج يا تاثيرات بر زندگي فرد باقتضاي عمق اعتقاد و شدت احساس خواهد بود. (1986، رابينز، 1986). تغيير دادن اعتقادات و گفتگويي با خود بصورت منفي به اعتقادات و گفتگويي با خود بصورت مثبت مي‎تواند رخداد زندگي بيمار را تغيير دهد به يك تصديق مثبت مثل «من استحقاق بيشتري دارم» جايگزين « من اصلاً بحساب نمي آيم مي‎شود.»

فنون تصويرسازي ذهني :

تصوير سازي ذهني راهي را براي ارتباط برقرار كردن با ذهن نيمه آگاه مهيا مي سازد. (هنگامي كه يكنفر تصويري را در ذهن “مي بيند”، آن همكاري بين آگاه و نيمه آگاه است. تصوير ديده شده هميشه متفاوت از آنچه خواهد بود كه ديگران مي بينند. زيرا آن از خود خاطرات و تجارب شخص شكل مي‎گيرد. تصوير سازي ذهني مثل يك روياي شخصي سازي شده، راهنمايي شده همراه با عواطف است. هر كسي قادر است تا از تصويرسازي ذهني استفاده كند، اما مثل مهارت هاي ديگر، بايد تمرين شود. تصوير سازي ذهني فقط تجسم نيست آن شامل حواس ديگر (چشايي، بويايي، شنوايي، لامسه) نيز است. دانشمندان در حال كشف آن هستند كه ذهن با كنترل كردن سيستم ايمن حقيقتاً براي برقراري توازن ياري مي رساند، هنگامي كه توازن طبيعي دچار اختلال مي‎شود استعداد در مقابل بيماريها افزايش مي يابد. تصوير سازي ذهني ياري مي رساند تا اين توازن ايجاد و ابقاء شود در حاليكه استرس كاهش مي يابد. بسياري از دانشمندان اعتقاد دارند در هنگامي كه شما مشكلات را درون بدن خود مجسم مي‎كنيد ذهن ناآگاه دفاعيات طبيعي بدن شما را به كار مي اندازد.

بعنوان يك فن مشاوره اي تصويرسازي ذهني مي‎تواند بعنوان يك ابزار روانشناسانه اوليه براي ارزيابي، اقدام، و افزايش نيروي بشري مورد استفاده قرار بگيرد. در طول دو دهة گذشته تصوير سازي ذهني بعنوان يك واسطة درماني مؤثر براي طيف وسيعي از بيماريهاي رواني ذكر شده است: پرده برداشتن از موانع عاطفي يا بازداري آنها (آندرسون 1980) ؛ كاهش دادن تشويش؛ گسترش حافظه و حصول، افزايش عزت نفس (لازاروس، 1977، شيخ و شيخ، 1985)؛ از بين رفتن بيخوابي (شيخ، 1976)، افسردگي، (شولتز، 1978)، فربهي (برنشتين و سيپرل، 1973)، عملكرد ناصحيح در امور جنسي، درد مزمن (جف و برشلر، 1980).

بيماري روان- تني (لازاروس، 1977؛ شور، 1974؛ سيمونتون، ميتوز سيمونتون، وكريتون، 1978).

اخيراً، يك علاقه به تصويرسازي ذهني بعنوان ابزاري براي مشاوره همراه با الگوي جابجا سازي دور از حمايت محدود از طرف مدارس مشاوره اي و روان- درماني بسوي يك تلقي شناختي- رفتاري وجود دارد. وانگهي، گسترش هاي معاصر در تحقيق مغز و روانشناسي سلامتي تلقيات غيرسنتي را قانوني ساخته اند (كورن، و جانسون، 1983 تصويرسازي ذهني يك عمل طبيعي از ذهن بشر است و اجباري نيست كه آموزش داده شود (وينترو يانگ (1985، ص 187) آن مواردي را كه در آنها تصويرسازي ذهني بتواند مورد استفاده قرار بگيرد تا امكانات بشري را افزايش هد خلاصه سازي كردند.

·        افزايش هشياري خود و ديگران.

·        نقشه ريزي آتي و حرفه اي يا گسترش سبك زندگي

·        كنترل يافتن بر رفتار نامطبوع

·        درمان بيماري

·        پيشرفت دادن فراگيري، گسترش مهارت و اجرا.

·        كاهش دادن استرس و افزودن بر سلامتي

·        افزودن خلاقيت و حل كردن مشكل زندگي روزانه.

استفادة كلينيكي از تصويرسازي ذهني بعنوان يك ابزار براي اقدام درماني بوسيلة شيح و جردن (1983) خلاصه سازي شد.

1-  تصوير سازي ذهني مي‎تواند بعنوان يك منبع انگيزه سازي براي رفتار آتي عمل كند. تصويرسازي ذهني هدايت شده مي‎تواند اطلاعات رايانه اي تازه و راه حل هاي جديد را ايجاد كند. اهداف و راه حل هاي تمرين شده از طريق تصويرسازي ذهني مي‎تواند در بيرون از زمينة درماني آسانتر بكار گرفته شود.

2-  تصويرسازي ذهني مي‎تواند دسترسي به وقايع مهم كه در اوايل عمر يكنفر اتفاق مي افتد را آسان سازد، خاطرات اوليه يك جزء درماني از يك چشم اندازه بيشتر آدلري است تا تليقات ، اعتقادات و انگيزه هاي شخص را به يقين برساند.

3-  تصوير سازي ذهني كانوني را مهيا مي سازد كه مي‎تواند از واكنش هاي عاطفي يا از حالات مؤثر بسيار شديد پرده بردارد، ارتباطات بيشتري را با كشاندن بحث بسوي يك تراز پرمعنا بپرورد. آن همچنين بيان احساسات دشوارتر را آسان مي سازد. از طريق تصويرسازي ذهني، همدلي و مهارت هاي ارتباط ميان فردي مي‎تواند گسترش يابد.

4-  تصوير سازي ذهني مي‎تواند مورد استفاده قرار بگيرد تا دو راهي ها را توسط از عهده برآمدن دفاعيات حل كند يا توسط بازداري كه ممكن است در وقفة كلامي واقع شود، همينطور با ايجاد كردن تغيير درماني به دور از هر تفسيري توسط درمانگر به دور از هر بينش تعقلانه اي توسط بيمار وتيمر و يانگ (1985) همچنين تعدادي از پيش نيازها براي گسترش تصويرسازي ذهني كه مي‎تواند اثربخشي را افزايش دهد را خلاصه سازي مي كنند:

·   آمادگي. يك محيط آرام بدون عوامل حواس پرتي، يك وضعيت آسوده و يك تمهيد ذهني كه به عنوان نقطه اي از كانون عمل مي‎كند- مانند يك صدا، كلمه، عبارت، يا يك نقطه اي كه به آن خيره شوند- مفيد هستند. همة تمرينات تصوير سازي ذهني بايد با ايجاد يك مكان ايمن در دنياي تصويرسازي ذهني بيمار شروع شود (براي مثال، يك ساحل گرم، يك اطاق مخصوص، يك معبر آرام).

اگر تصويرهاي ذهني بيش از حد برانگيزانندة اضطراب و يا ماية ناآسودگي باشند مراجع مي‎تواند به مكان ايمن خود بازگردد يا از طريق تصويرهاي ذهني تهديدآميز وارد مرحله تدريجي شده يا عمل كند.

·   روشني: درجة مشخصي از روشني براي ايجاد تصوير ذهني اساسي است. بيشترين اثربخشي هنگامي گزارش مي‎شود كه تجارب چند گانة حسي تجربه مي‎شود (براي مثال، بصري، صدا، يا اجزاء عاطفي)

قابليت كنترل سازي

كنترل تصوير سازي ذهني اثربخشي درماني را اطمينان مي بخشد. شيوه اي كه در كنترل تصويرسازي ذهني مساعدت مي‎كند نشانه گذاري است- دادن يك آماية دستوري به شخص تا برآن متمركز شود، چه نتيجه مطلوب يا فرآيند باشد. هنگامي كه تصوير ذهني نتيجه برقرار مي‎شود، ذهن بطور شهودي يك دست- نوشته يا سناريو را خلق مي‎كند تا به نتيجه متصور حصول يابد.

كوتلاو و مك كولر (1978) نتيجه گرفتند كه كنترل مي‎تواند بعد پيشرفت يابد با تأكيد بر مراجعاني كه (1) تصويرسازي ذهني از آنهاست- آنها آنرا خلق مي كنند و آزاد هستند تا آنرا تغيير دهند؛ (2) تصور مي كنند كه پاسخ مطلوب از يك پاسخ ناخواسته بازداري مي‎كند؛ و (3) نگهداري ثبت وقايع در مورد يك سفر هوايي يا با كشتي و همراهي كردن با تصويرهاي ذهني كه تنشي را برانگيخته مي‎كند كه آنها را قادر مي سازد تا تصويرهاي ذهني بعدي را شناسايي كنند يا تغيير دهند.

فن: تمرين شخص عاقل

قصد مشاوره اي : قادر ساختن بيمار براي آنكه مكالمه اي را با يك شخص عاقل از طريق تخيل تجربه كند

شرح : تصوير ذهني كه پديدار مي‎شود ممكن است كه يك بيگانه ، يك دوست، يا يك وجود معنوي باشد، بياساييد و همه تنش ها و انديشه هاي نگراني آور را رها سازيد. اجازه بدهيد كه صورت يا شكل يك شخص بسيار عاقل، دوست داشتني، پديدار شود. شما ممكن است يك سوال بپرسيد. گوش كنيد و به هر آنچه كه مي رسد پذيرا باشيد. ممكن است بخواهيد مكالمه اي داشته باشيد. شخص عاقل ممكن است يك پيام خاص براي شما داشته باشد، چيزي كه شما نپرسيده باشيد.

اگر مايل هستيد كه اين را دريافت كنيد، به شخص عاقل بگوييد و منتظر يك پاسخ باشيد. خود را وادار كنيد تا موقعيت را همانگونه ببينيد كه شخص عاقل مي بيند. حالا ببينيد كه آن چگونه در زندگي شما مناسب است يا مفهوم دارد. وقت ترك كردن شخص عاقل است. مي توانيد در هر زمان بازگرديد و هدايت و نيرو بيابيد.

فن: تجسم براي آسوده سازي جسمي و ذهني

قصد مشاوره اي:  قادر ساختن مراجع براي كسب آسوده سازي جسمي و ذهني. از طريق تجسم (وتيمر و يانگ، 1987، ص 9)

شرح : مطالب ذيل را به مراجع پيشنهاد كنيد:

1-   با استفاده از تصوير ذهني يك عروسك پارچه اي، مجسم كنيد كه در حال آسوده سازي بدن خود هستيد.

2-   مكان آرام مطلوب خود را مجسم كنيد.

3-   احساسات و انديشه هاي بد را از خود دور كنيد، «همچون حبابهايي كه مي شكنند يا شناورند.»

4-  نور و گرماي خورشيد را تصور كنيد كه به بدن شما وارد مي‎شود و به همة قسمتها جريان مي يابد، كه آسوده سازي مي‎آورد.

5-   يك مسافرت و صحنه هايي از طبيعت را مجسم كنيد (براي مثال: كوهها، ساحل دريا، جنگل، كشتزار، يا نهر).

6-   مراحلي را استفاده كنيد كه سنگيني، گرما، و يك آرامش دروني را فرا مي خوانند.

فن: تصوير سازي ذهني براي بسط حسي

هدف مشاوره اي : استفاده از تصوير سازي ذهني براي عميق ساختن تمركز و آسوده سازي ژرف.

شرح : پس از حصول به يك حالت آسوده تصوير ذهني ذيل را تمرين كنيد.

صحنة جنگل (فزلر، 1990)

شما در يك روز زيباي تابستاني در زواياي جنگلي از درختان كاج در حال قدم زدن هستيد. ببينيد كه آسمان بالاي سر آبي درخشان است، گرما را از خورشيد در مقابل چهرة خود احساس كنيد، صداي نرم و آهسته خش خش باد را در زواياي تنه هاي كاجها بشنويد. زاغهاي كبود از شاخه به شاخه پرواز مي كنند، با صداي بلند صدا مي دهند، قات قات هاي بلند، به بالا برسيد و يكي از كاجهاي سوزني را بچينيد، آنرا به دو نيم بشكانيد. قطره اي از مايع آن بر كف دست شما مي چكد. قطره را استشمام كنيد. آن به مشام كاج تلخ را مي رساند. قطره را بليسيد، طعم تلخ كاج را بچشيد، حالا به كنار جنگل بياييد. به داخل يك باغ سيب برويد، قرمز درخشان در نور خورشيد، در مقابل شاخ و برگ سبز. يك سيب را بچينيد. يك چاقوي بزرگ جيبي را از جيب خود بيرون بياوريد و سيب را به دو نيم كنيد، دانه هاي عصارة سيب بر وري لبة فلزي چاقو برق مي زنند، عطر شيرين سيب را استشمام كنيد، با دقت عصاره را بليسيد. مزة شيرين سيب بعد شما بداخل درختستاني از ليمو برويد، ميوة زرد در برگهاي سبز كم رنگ در آفتاب تابستاني سوسو مي زند، يك ليمو بچينيد، آنرا قاچ كنيد. رايحة ليمويي پوست ليمو را ببوييد. ليمو را گاز بزنيد، عصارة ليموترش به درون دهان شما مي ريزد. در همان حال كه عصارة ليموترش را مي مكيد، گونه هايتان چين مي خورد و جمع مي‎شود و آب بزاقتان جاري مي‎شود. و شمابه قدم زدن ادامه مي دهيد.

از درختستان ليمو بيرون بياييد و به يك ساحل شني اقيانوس برويد. نور گيج كنندة آب فيروزه اي امتداد مي يابد تا مادام كه بتوانيد ببينيد نمك در هوا را استشمام كنيد. لبهايتان را بليسيد.

شما مي توانيد از افشانة اقيانوس نمك را بچشيد. بر روي شن داغ خشك قدم بزنيد. نزديكتر به درياي سوسو زن حركت كنيد، در آنجا بايستيد كه آب به آنجا تراوش كرده است. كفشها و جورابهايتان را درآوريد. سرما را، شن مرطوب را در زير پاهاي برهنة خود حس كنيد، برگرديد و قدم به ساحل بگذاريد. در شن گرم بياراميد، نسيم ملايمي آغاز مي‎شود تا شما را همراه با شنها دربرگيرد، آنرا خشك و سبك، سالم و ايمن، حفاظت شده، در پيله اي از شن حس كنيد.

اينك خورشيد براقيانوس در حال غروب كردن است. آسمان پرتقالي در حال تپش است. رنگش بر افق به قرمز آتشين تغيير مي يابد. در همان حال كه خورشيد بدرون آب فرو مي رود، شفق بنفش ژرف شما را در برمي گيرد، به بالا، به آسمان شب بنگريد، آن يك شب پرستارة درخشان است، صداي امواج ، طعم و بوي نمك، دريا ، آسمان، و شما، و شما احساس مي‎كنيد كه خودتان بسوي بالا و بسوي بيرون بدرون فضا برده مي شويد، يكنفر با دنيا!

(صفحات 100-99)

چشم انداز درمانگر: در مورد ارزش خود

يك عامل مهم كه باعث مي‎شود تا افراد در تنهايي خود فرو روند آن اعتقاد است كه خود واقعي آنها. خود دروني، خودي كه از ديگران پنهان است، آن خودي است كه هيچكس نمي تواند آن را دوست داشته باشد. خيلي آسان است تا منشأ احساس را رديابي كرد. احساسات همزمان يك كودك، تلقيات واقعي او، آنقدر توسط والدين او و ديگران مورد مخالفت قرار گرفته كه او همين تلقي را خود شروع به تكذيب كرده و احساس مي‎كند كه واكنش هاي همزمان او و آن خودي كه او حقيقتاً است، متشكل از شخصي است كه هيچكس نمي تواند دوست داشته باشد.

كارل راجرز

فن: تعيين وجه حسي خود

قصد مشاوره اي: قادر ساختن مراجع براي كشف تصوير سازي ذهني حسي او.

شرح: تصويرهاي ذهني مي‎تواند بصري، سمعي، گيرندة عضلاني (احساسات و حواس پوستي) و جنبشي (حركات بدن) ، يا بويائي و چشايي (بويايي و چشايي) باشد. اگرچه بيشتر افراد مسلط به تصويرسازي بصري هستند، بسياري از افراد بيشتر آماده اند تا به تصويرهاي ذهني شنيداري، جنبشي، يا بويشي پاسخ دهند. وين هولد، (1987، ص 9) تمرين ذيل را براي تعيين وجه حسي يكنفر گسترش داد.

1-    بصري

·   چشمانتان را ببنديد و همة رنگهاي در يك جعبه رنگ يا مداد رنگي را تصور كنيد- صورتي، نارنجي، زرد، ارغواني، قهوه اي، سفيد، قرمز، و سبز.

·   چشمانتان را ببنديد، گشتي در زواياي خانه يا آپارتمان خود بزنيد؛ هر چيزي را كه مي توانيد در هر اطاق ببينيد.

2-   مربوط به گيرنده عضلاني

·   چشمانتان را ببنديد و در حاليكه در حال حمام گرفتن يا دوش گرفتن هستيد احساس آب را بر روي بدن خود تصور كنيد. تصور كنيد كه يك تخم مرغ را در دست خود مي شكانيد؛ سري آنرا احساس كنيد، تصور كنيد كه يك گلولة برفي را در دست برهنة خود نگاه مي داريد، و وزش سخت باد را بر بيني و گوشهاي خود تصور كنيد،

3-   شنيداري

·   چشمانتان را ببنديد و تصور كنيد كه يك زنگ كليسا مي نوازد. يك اركستر يا گروهي را در حال نواختن يا خواندن يك لحن دلخواه تصور كنيد. صداي يك آژير اضطراري را تصور كنيد.

4-   جنبشي

·        خود را در حال تاب خوردن بر يك تاب در زمين بازي يا رفتن به درون چرخ و فلك تصور كنيد.

·        خود را در حال بالا رفتن از يك تپه با يك كوله پشتي بر پشت خود تصور كنيد.

·        خود را در حال رقصيدن يا ورزشي را بازي كردن مجسم كنيد.

5-   بويايي و چشايي

·        خود را آماده براي نشستن براي شام عيد شكرگزاري تصور كنيد.

·        تصور كنيد كه عسل يا موز را بر روي خميردندانتان مي چشيد.

·        تصور كنيد كه ادكلن يا عطر دلخواه خود را استشمام مي‎كنيد.

تصوير سازي ذهني هدايت شده در گسترش انعطاف پذيري شناختي، تجسم ، و خلاقيت بسيار بسيار مفيد است. زيلبرجلد و لازاروس (1987) دريافتند كه مراجعان آنها در ارتباط با موقعيت هاي استرس در استفاده از تجسم به موفقيت رسيده اند و اهدافشان تحقق يافته است. آن مي‎تواند همچنين مورد اسفتاده قرار بگيرد تا وقايع بطور ذهني تمرين شود، تا آينده هاي متفاوت تصور شود، حقايق را تركيب كرد، و بمرور بهبود يافتن را مجسم كرد.

فن: مكان آرام دلخواه

قصد مشاوره اي : ياري رساندن براي فراگيري كه چگونه از طريق تصور به آرامش دست يافت.

شرح: مطالب ذيل را براي مراجع تكرار كنيد:

اهميتي ندارد كه كجا باشيد، شما هميشه مي توانيد به يك مكان مخصوص در ذهن خود برويد. مكاني را تصور كنيد كه واقعي يا تخيلي باشد، در آنجا كه احساس امنيت، آرامش، و شادي مي‎كنيد. چشمانتان را ببنديد و به آن مكان برويد. خود را آنگونه آزاد ببينيد كه انجام بدهيد هر آنچه را كه مي خواهيد. به هر چيزي در اطراف خود توجه كنيد، صداها را بشنويد. احساس كنيد آنچه را كه براي جسمتان در حال اتفاق افتادن است. فقط از اين احساس لذت ببريد. شما مي توانيد براي استراحت، انديشيدن، تنها بودن، و احساس خوبي داشتن به اين مكان برويد، اهميتي ندارد كه كجا باشيد. بآهستگي به آن مكان بازگرديد كه جسمتان در آنجاست، چشمانتان را بنرمي باز كنيد. آن مكان هميشه براي بازگشت شما آنجا خواهد بود.

فن: حل مشكل توأم با خلاقيت

هدف مشاوره اي : گسترش دادن طرحهاي حل مشكل از طريق تجسم.

شرح : مطالب ذيل را براي مراجع تكرار كنيد:

بكوشيد تا ذهن خود را بعنوان يك صحنة تلويزيون يا سينما تصور كنيد. شما تهيه كننده، هنرپيشه، و بيننده، همه در يك زمان، هستيد. مي توانيد اجازه بدهيد كه تصاوير همزمان بر روي اين صحنه ظاهر شود بدون آنكه آگاهانه بخواهيد يا آنها را كنترل كنيد.

مرحلة 1. آسودگي با بستن چشمهايتان، يا خيره شدن به يك نقطه در جلوي خود شروع به آزاد ساختن ذهن خود از حواس پرتي ها كنيد. جسم خود را از سر تا به انگشتان پا آسوده سازيد. به تنفس خود توجه كنيد. يك يا دو بار نفس عميق بكشيد، و هر بار كه نفس به بيرون مي دميد خود را از تنش خلاصي دهيد. ذهن شما آرام و واضح است. شما آماده هستيد تا توجة خود را به تصاوير بر روي صحنة ذهنتان بچرخانيد.

مرحلة 2 . تصويرسازي ذهني همزمان بگذاريد تا تصويرهاي ذهني يا عكسها به ذهنتان برسد بگذاريد تا آنها بيايند و بروند حالا مشكل يا موقعيتي كه شما را گيج كرده تصور كنيد. خود را وادار بسازيد كه يك پاسخ را جستجو كنيد. فقط يك تصوير واضح از مشكل يا موقعيت را ببينيد، ذهن خود را براي پاسخها و راه حل هاي احتمالي باز كنيد. بگذاريد تا آنها بيايند و بروند. تصويرسازي ذهني مشكل و راه حل را حفظ كنيد، و سپس منتظر بمانيد شما خواهيد دانست كه آيا يكي از تصاوير متناسب با شما يا موقعيت شما است يا نه. يك احساس درستي به شما دست خواهد داد، و شما احساس رضايت خواهيد داشت آن ممكن است پاسخي براي حل يك مشكل باشد.

مرحلة 3 . تصوير سازي ذهني معطوف شده: احساس آرامش و آسودگي خود را تداوم ببخشيد. حالا تصاوير را معطوف مي سازيد. شما مسئوليت خواهيد پذيرفت. مشكل يا موقعيت را بر صحنة خود بگذاريد. در چشم ذهنتان راههايي را كشف كنيد كه ممكن است به آن پرسش پاسخ بدهد كه بر صحنة شما آشكار مي‎شود. توجه داشته باشيد كه چگونه داستان به پايان مي رسد. داستان ديگري را با يك فرجام متفاوت خلق كنيد. شما در حال آزمودن راههاي متفاوت براي رسيدن به يك راه حل هستيد. شما خود را در حال انجام كارهايي مي بينيد كه كشف مي‎كنيد: آيا آنها كار آرا هستند يا نه. اين تصاوير را در حافظة خود براي استفادة بعدي ذخيره كنيد. اگر هيچ پاسخي ظاهر نشود، راضي باشيد كه شما قادر بوده ايد تا مشكل را در ذهن خود به تصوير بكشيد. پاسخ ممكن است بعداً فرا برسد. انگاره هاي خود را بنويسيد، آنها را بكشيد، يا به يكنفر ديگر بگوييد، پس به ياد خواهيد داشت.

هنگامي كه مراحل تدريجي را طي مي كنيد، گهگاه ممكن است كه پاسخها بيكباره فرا برسد، اما در مواقع ديگر ممكن است آنها نياز به زمان داشته باشند تا در طول چند روز يا چند ماه گسترش يابند. هر چند، همه مشكلات و پرسشها بايد كشف شوند. به طوريكه ذهن بتواند راه حل هاي متناوب و بالقوه را پيدا كند. به سبب انديشيدن محدود و همگرا كه در جستجوي پاسخ نگاشته درست- غلط، حاضر و آماده است راه حل براي مشكلات پيدا نمي‎شود در حاليكه انديشيدن درباره امكانات يا انديشة همگرا مي‎تواند با تصور كردن فرد تشويق شود كه يك راه حل را بيازمايد و همة پيامدهاي ممكن را ملاحظه كند. (وتيمر و يانگ، 1987، ص 46)

فن: كنترل كردن استرس- واكنش آرام كننده

قصد مشاوره اي : مهيا ساختن يك نقشة داراي نظام براي محو يا كاهش استرس آورها

شرح : پاسخ آرام كننده يك فن عملي، داراي نظام است كه مي‎تواند در هر زمان مورد استفاده قرار گيرد. آن مي‎تواند مراجع را قادر سازد تا كنترل يك واكنش استرس را در ظرف دقايقي از واقعه به دست گيرد.

به مراجع آموزش دهيد تا كارهاي ذيل را انجام دهد:

1-   مراحل ذيل را فرا گيريد و تمرين كنيد.

علائم استرس خود را تشخيص دهيد (تنفس سريع، تپش قلب ضربان سريع قلب، غده در گلو، سختي و دردناكي شكم از طريق تصويرسازي ذهني سوراخهايي در ته پاهايتان)

به آهستگي دم عميق بكشيد (بايروم، 1989)

شروع به بازدم عميق كنيد. آرواره را در آرامش قرار دهيد و زبان را پايين آوريد، اجازه بدهيد كه هواي گرم از ميان تصويرسازي ذهني سوراخها در پاهايتان رها شود، و همزمان با بازدم گرما و سنگيني را تصور كنيد كه به عنوان هواي گرم از ميان گردنتان، شانه هايتان، بازوانتان، و سينة شما بيرون مي رود.

2- بررسي كنيد كه چرا پاسخ آرام بخش يك شيوه مؤثر در كاهش استرس است و چگونه مي‎تواند در تجارب روزانة فرد استفاده شود.

3- احساسات تنش و آسوده سازي را در گروههاي عضلاني گوناگون مقايسه كنيد، از پاسخ آرام بخش براي آغاز كردن حالت آسوده سازي استفاده كنيد.

(توصيه هاي كاهش استرس روزانه)

به طور طبيعي اينها در زماني است كه توصيه ها نتواند مورد استفاده قرار گيرد، اما شخص بايد سعي كند به تدريج آنها را در زندگي به كار گيرد

1-   چيزي زيبا را به طور روزانه به زندگي خود بيفزاييد (مثلاً گلها)

2-   هر موقع كه امكان دارد فعاليتهاي لذتبخش انجام دهيد.

3-   قدم بزنيد، كار كنيد و در يك گام آسوده بخوريد.

4-   بعد از وعده هاي اصلي غذا يك زنگ تفريح كوتاه براي استراحت داشته باشيد.

5-  اگر ممكن باشد، حداقل يك بار در روز به بيرون برويد و به چيزهاي ساده اي مثل آب و هوا و منظره توجه كنيد.

6-  در طي روز، هر وقت كه به ياد مي آوريد، به هر تنشي در بدن خود توجه كنيد (آرواره، گردن، ديافراگم، شانه ها، غيره) به طور عميق نفس بكشيد و هر ناحيه تنش را به نرمي بكشيد و آسوده سازيد.

7-   اگر شما به ذهن خود توجه داريد كه به سرعت حركت مي‎كند يا درباره گذشته يا آينده نگران است، يك دقيقه نفس عميق بكشيد و به نرمي بر چيزي در همان لحظه مثل نفس خود، منظره يا پرندگان متمركز شويد.

8-   در طي كار روزانه، زنگ تفريح داشته باشيد تا بياساييد.

9-  هر موقع كه امكان داشته باشد لباسهاي راحت و گشاد بپوشيد، هر موقع كه مي توانيد كفشهايتان را درآوريد.

10-     از نگه داشتن احساسات روزانه خود اجتناب كنيد. اما يك امكان ايمن را بيابيد تا آنها را احساس كنيد، بيان كنيد، و بپذيريد.

بعضي از افراد گهگاه عاداتي مي يابند كه به طور مفرط پراسترس هستند، آن كاملاً عادي است. به آن تغيير صرفاً، به يك طريق غيرقابل قضاوت توجه داشته باشيد و به تمرينات كاهش استرس و توصيه هايي بازگرديد كه يك طريق سالم زندگي را نشان مي‎دهد.

فن : تخليه - يك تمرين كنترل سازي ناكامي

هدف مشاوره اي : افزايش پاسخ آسوده سازي شركت كنندگان

شرح : گروه كوچكي از افراد را داشته باشيد كه عضلات خود را دچار كشش مي كنند و دم عميق مي كشند.

1)     پس آنها بايد به مدت 5 ثانيه كشيده باقي بمانند.

2)  آنها بايد شروع به تن آرا مي كنند با سر شروع كرده و حركت رو به پائين به سوي پاها داشته باشند، در همان حال كه چنين مي كنند عمل بازدم را انجام دهند.

3)     از مراحل 1 تا 3 را چندين بار تكرار كنند.

4)  همينكه آنها داراي مهارت هاي لازم شدند آنها را وادار كنيد تا به كسي فكر كنند كه از او عصباني هستند، يا به چيزي فكر كنند كه آنها را ناكام كرده است.

5)     آنها را عصبي كنيد كه به يك خشم يا ناكامي بينديشند.

6)  در همان حال كه آنها مي آسايند، به آنها بگوييد كه خشم در حال تخليه شدن از آنهاست، كه همة هيجان از نوك انگشتان بزرگ پاهاي آنها به بيرون چكه مي‎كند و اينك در يك گودال بر پاهاي آنهاست.

7)  همينكه آنها خشم را تخليه كردند، بايد كنار بايستند دور از گودال (هيجان)، و خشم را در پشت سر رها سازند.

8)  در هنگامي كه وقت مقتضي براي تخليه باشد، بحثي را با گروه شروع كنيد و آنها را وادار سازيد تا بيان كنند كه چگونه احساس مي كنند، و در هنگامي كه عاقلانه است تا از خشم يا ناكامي قدم به بيرون بگذارند با آنها صحبت كنيد.

فن : رها سازي استرس با افتادن مداد

هدف مشاوره اي : استفاده از يك شيئي براي رهاسازي استرس (مك كي و فانيننگ 1999)

شرح : شركت كنندگان را وادار سازيد تا چشمان خود را ببندند و به يك وضعيت آسوده برسند.

هنگامي كه نواحي محلي هواي فشار بالا با هواي فشار پايين برخورد مي كنند آنها مي‎توانند تندبادي را توليد كنند كه غبار و آشغال را مي مكد و در مسيري حركت مي‎كند كه اختلال و نابودي را گسترش مي‎دهد هنگامي كه يك شيوة زندگي فشار بالا با يك جزر پايين در تراز انرژي برخورد مي‎كند يك تندباد هيجاني از هر چيزي كه با ارزش است. چيزهاي دوست داشتني- شغل، اميدها، روياها، به نظر مي رسد كه مثل تكه هايي باشد كه در اطراف بي هدف مي چرخند. قبل از آنكه در مسير يك چشم انداز هيجاني حركت كنيد كه اختلال و نابودي را گسترش مي دهد، لحظه اي را براي آسودن و تمركز داشتن در نظر بگيريد.

هنگامي كه زندگي مثل يك تندباد به نظر مي رسد، تصوير ذهني مركز آرامش مهم است- در مركز دقيق يك تندباد، نقطه اي از هواي كاملاً آرام وجود دارد.

گفتگو با خود بايد از مطالب ذيل متشكل باشد.

«من مركز آرام تندباد هستم. مي توانم دقيقه اي را در نظر بگيرم تا خودم را آماده كنم، تا به مركز بازگردم، در هستة من يك نقطه آرامش است كه با هر يورش باد دچار پيچش نمي‎شود.»

به عكس، هنگامي كه شما مكان خود را به عنوان يك مركز آرامش در نظر بگيريد، تندباد آهسته مي‎شود، گرد و غبار نشست مي‎كند و زندگي شما منظم تر و بيشتر قابل كنترل به نظر مي رسد يك مداد معمولي مي‎تواند براي يافتن مركز آرامش ياري رساند اين كاري است كه مي‎تواند بر روي ميز تحرير يا ميز معمولي انجام شود، هنگامي كه روي صورت حسابها كار مي كنيد، يا تكاليف خود را انجام مي دهيد، هنگامي كه نياز براي به سرعت بازگشتن به نقطة آرامش و ادامه دادن كار وجود دارد.

1-  يك مداد را از طرف نوك برداريد. آنرا به سبكي بين انگشت شست و نوك انگشت خود نگاه داريد، بگذاريد تا پاك كن در انتها دو انيچ (5 سانتيمتر) در بالاي ميز رو به پائين آويزان بماند سر را در دست ديگر به آرامي تكان دهيد و هر قدر كه مي توانيد آسوده باشيد.

2-   به آهستگي نفس بكشيد و تمركز حواس داشته باشيد.

3-  هنگامي كه شما به حد كافي آسوده ايد، مداد از انگشتان شما سر خواهد خورد و خواهد افتاد اين نشانة رهاسازي به طور كامل خواهد بود، كه براي دو دقيقه فقط بياساييم و احساس آرامش كنيم.

4-  نقطة آرامش يك تندباد را تصور كنيد. بشنويد كه باد سرد در همه جا است به غير از مركز آرامش. خورشيد در حال درخشش است. شما احساس گرما و امنيت مي‎كنيد. تصور كنيد كه همة دغدغه ها و نگراني ها دور مي شوند، تندباد بسط مي يابد و آهسته مي‎شود مركز آرامش بزرگتر و آسوده تر مي‎شود.

5-  نفس كشيدن به آهستگي را ادامه دهيد، دربارة آرامش يافتن و آسوده ساختن همة عضلات سفت بينديشيد. اگر يك نگراني يا شك مزاحم شود شما فكر كنيد همه چيز رو به راه است. من مي توانم آنرا اينك رها سازم و بياسايم. من درست اينجا مي نشينم، آرام و متمركز، عميقاً، عميقاً آسوده!!

6-  به مدت دو دقيقه ادامه بدهيد كه از مركز آرامش لذت ببريد. سپس با يك نيروي بازيافته به كار در دست خود بازگرديد. احساس آرامش مي كنيد، آسوده و متمركز هستيد.

«نتيجه گيري»

آموزش كنترل كردن استرس مراجعان يكي از مهمترين كارهايي است كه ما مي توانيم براي آنها انجام دهيم. استرس پيامد اجتناب ناپذير زندگي است. خوشبختانه كنترل استرس به طور وسيعي يك مهارت فراگيرنده است. يك تكنيك بحث شده براي كاهش تاثيرات استرس تصويرسازي ذهني و تجسم است، فكر كردن به انديشه هاي آرام بخش باعث مي‎شود كه شخص احساس آسودگي كند، در تصور كردن يك محل آرام بخش، مراجعان حواس خود را از انديشه هاي پراسترس پرت مي كنند. اين كانون مقدمه اساسي روانشناسي شناختي- رفتاري را در برمي گيرد، احساسات و رفتارها به وسيلة انديشه ها به وجود مي آيند. بهترين راه براي كنترل استرس فراگرفتن آن است كه اضطراب را به علاقه تغيير دهيد. علاقه بدان معناست كه مراجع مهارت و انگيزه دارد تا مشكلات واقعي خود را در زندگي مراقب باشد و از اندوه و دغدغه اجتناب كند. تغيير دادن احساسات يك موضوع فراگير است كه انديشه هاي نااميد كننده را كه سبب هيجانات نااميد كننده هستند را شناسايي كرده و تغيير دهيد.

فهرست:

استرس و فنون كاهش استرس.... 46

استرس و فنون كاهش استرس.... 47

استرس كار درماني :50

ديدگاه درمانگر: در نقش درماني.. 52

بهبود ارتباطات با محيط خود. 53

اختلال هيجاني فصلي:53

نوردرماني: نور به عنوان يك عامل درماني.. 55

فنوني براي تحت كنترل درآوردن استرس.... 57

مراقبه. 57

فن: مراقبه. 60

فن: تعمق هاروارد براي آرميدگي.. 61

فن: افزودن آگاهي حسي.. 62

فن: برانگيختن فنون آسوده سازي بطور خودزاد. 63

فنون آگاهي حسي بازخورد زيستي (بيوفيدبك)65

فن: كنترل خود از طريق بازپس خوراند زيستي.. 65

فن: تمرين آسوده سازي در حال پيشرفت عضلات... 67

مراحل آسوده سازي در حال پيشرفت:68

فنون تصويرسازي ذهني :77

قابليت كنترل سازي.. 82

فن: تمرين شخص عاقل.. 83

فن: تجسم براي آسوده سازي جسمي و ذهني.. 84

چشم انداز درمانگر: در مورد ارزش خود. 87

فن: تعيين وجه حسي خود. 88

فن: مكان آرام دلخواه. 90

فن: حل مشكل توأم با خلاقيت... 91

فن : تخليه - يك تمرين كنترل سازي ناكامي.. 97

فن : رها سازي استرس با افتادن مداد. 99

 

«نتيجه گيري»102 

 

 

 

استرس و فنون كاهش استرس

«بسمه تعالي»

استرس و فنون كاهش استرس

قرن بيست و يكم عصر شلوغي است. هياهو در ذهن نفوذ مي‎كند و آن را با همهمه اي از حواس پرتي ها انباشته مي سازد- مقوله هاي جديد، قطعات خبري دو طرفه، صداي انفجارآميز موسيقي، دوره هاي نمايشي مدام مكرر كه آسودگي بعد از اوج نمايش را به همراه نمي آورد، صرفاً اشتياقي را براي تخليه هيجاني روزانه ايجاد مي كنند.

آلدوس هاگزلي

سكوت، آزادي، آرامش، 01946 ، ص 24

رابطة بين استرس زندگي و آسيب شناسي رواني موسسة ملي بهداشت رواني نتيجه گرفته است كه زنجيرة متصل (رابطة) بين استرس (فشار) زندگي و آسيب شناسي رواني در نوشته ها به خوبي مورد حمايت قرار مي‎گيرد.

هر چند كاوش متداول تشريح آن است كه چگونه استرس زندگي سلامتي و آسودگي يك نفر را از بين مي‎برد.

به عنوان يك چهارچوب مفهومي (كلرمن و ويس من (1985، ص 56) يك تعريف كارا را از استرس و نامگذاري مربوطة آنرا تأمين كردند.

استرس : تغييرات رواني فرض شده، هيجاني يا جسماني بر اثر عامل استرس آور است.

استرس آورها: تغييرات محيطي پرفشار به ويژه از رخدادهايي كه نيازمند تغييرات در الگوها، خط سيرعادي كارها يا تعامل ها است.

پاسخ استرس: پاسخهاي رفتاري، رواني، هيجاني، جسمي يا شناختي كه در تلاشي براي از عهده برآمدن، وفق دادن يا باقي ماندن تجربه مي‎شود.

پيامدهاي سلامتي نامطبوع: مستعد بودن براي بيماريهاي جسمي يا اختلالات هيجاني به طور فزاينده.

نمودار 12-1

معادله اختلال عاطفي يا رفتاري

ميزان بروز اختلال عاطفي يا رفتاري= استرس + آسيب پذيري جسماني، عاطفي، اجتماعي و شناختي

مهارت از عهده برآمدن + حمايت اجتماعي + عزت نفس

استرس آورها يك تأثير تعديل كننده يا سبب ساز مي‎شوند كه با خصلت ها و عوامل شخصي در محيط اجتماعي تعامل مي كنند. (دورنوندودور نوند، 1985)

كنترل استرس، كاهش استرس و روندهاي آسودگي از استرس طرحهاي مداخله مي باشند. يك عمل مخاطره آميز آسيب شناسي رواني فرد با حضور استرس ضعيف كننده و معلوليت جسماني شدت مي گيرد، و اگر شخص داراي مهارت هاي قابل اعتماد باشد كه از عهده برآيد، داراي يك حس مثبت از خود باشد.

از بين مي رود و فرد وجود حمايت اجتماعي در محيط را مشاهده مي‎كند. از چشم انداز فرد، سلامتي مي‎تواند با معادله نشان داده شده در نمودار 12-1 ارزيابي شود. همچنين با يك معادله مشابه در محيطي متمركز در نمودار 12-2 نشان داده شده است، كه بر مخاطرة آسيب شناسي رواني در يك جمعيت متمركز است (آلبي، 1982).

آسيب شناسي رواني كمتر احتمال دارد كه در يك جمعيت واقع شود، اگر تمرينات اجتماعي شدن وجود داشته باشد كه رقابت اجتماعي، منابع حمايتي قابل دسترس در محيط، و فرصت هاي قابل دسترس براي افراد را آموزش دهد تا قيودات ساختاري، قيودات مثبت اجتماعي، و هويت هاي مرتبط با علايق مشترك اجتماعي را شكل دهد. هر دو معادله به هم وابسته هستند و نياز مهمي را براي اقدامات مربوطة استرس منعكس مي كنند كه چند بعدي هستند (الياس، 1989)

برخي از علائم استرس در نمودار 12-3 نشان داده شده.

استرس كار درماني :

روان درماني اغلب براي پزشكان ايجاد استرس مي‎كند. در ميان پراسترسترين جنبه هاي درماني برطبق نظر هلمن، موريسن و آبراموويتز (1986) شك دربارة تأثير گذاري خود، مشكلات در برنامه ريزي، درگير شدن بيش از حد در كار، كاهش يافتگي و دشواري داشتن مديريت برقراري ارتباط با مراجعان بود.

نمودار 12-2

احتمال اختلال هيجاني در يك جمعيت

احتمال اختلال هيجاني در يك جمعيت = استرس آورها + عوامل مخاطره در محيط

تمرينات اجتماعي سازي + منابع حمايت اجتماعي + فرصت ها براي ارتباط

علائم استرس

نمودار 12-3

عصبانيت                                                       يبوست يا اسهال

دردهاي عضلاني                                            كاهش شهوات جنسي

افزايش يا كاهش اشتها                                     فشار خون بالا

مصرف زياد دخانيات                                      خشكي دهان

اختلال در خواب                                             برآشفتگي

افزايش تعرق                                                  بيحالي‌ورخوت‌يا خستگي

لكنت زبان يا گيري زبان                                   دستهاي سرد و مرطوب

حالت تهوع يا اختلال روده اي و معده اي            افسردگي

دندان قروچه كردن                                          ترس، اندوه يا اضطراب

اختلالات پوستي                                             بي قراري

گريه هاي دوره اي                                          علائم ديگر

پنج نوع از رفتار مراجعان كه باعث بيشترين استرس براي درمانگران مي‎شوند تهديد به خودكشي، مقاومت، بيان احساسات منفي، رفتار تهاجمي و اعمال وابسته به آسيب شناسي درماني بودند.

به طور متداول، نگراني زيادي براي جوان آمريكايي در مورد خودكشي، سوء استفادة جنسي، دشمني، افسردگي، بدكاري خانوادگي، بارداري در بين جوانان 13 تا 19 ساله، ويروس ايدز، بزهكاري، و درجات محروميت اجتماعي رو به تصاعد، نياز بحراني براي بزرگسالان مسئول را نشان مي‎دهد تا ارتباطات نزديك، درخور توجه را با افراد جوان برقرار سازند. استرس تضعيف كننده به همراه همة اين شرايط است، كه به نوبة خود پيامدهاي سلامتي نامساعد را به وجود مي‎آورد (ويليام تي، كميسيون كمك مالي كار، خانواده، و شهروندي، 1988)

ديدگاه درمانگر: در نقش درماني

در صورت انگيختگي باور نكردني هيجاني، خشم، غمگيني، وحشت زدگي، اندوهگيني، تضاد، انتظار مي رود كه درمانگر بي تفاوتي، استقلال، تحمل ناكامي، همدلي، هوشياري، علاقه، كنترل تكانه را بدون احساس ضعف، محروميت و انزوا، نشان دهد. گويي چنين خواسته هايي كافي نيستند، ما همچنين قرار است هنگاميكه به خانه مي رسيم جذاب و سرحال باشيم، از آنجا كه دوستان و خانوادة ما كار ما را مي دانند، توقعات بيشتري دارند كه ما به طور سنگدلانه صبور، بخشنده و مصالحه گر باشيم در طي لحظاتي كه آنها سبب مي‎شوند كه ما در نبرد قفل شويم. زيگموند فرويد نامه هاي كامل زيگموند فرويد به ويلهلم فيليس

1887-1904 چاپ شده بوسيلة ج. م. ماسون، 1985، ص 104

بهبود ارتباطات با محيط خود

اختلال هيجاني فصلي:

اختلال هيجاني فصلي (SAD) يك اختلال حالتي است كه با افسردگيهاي ويژه در پائيز و زمستان ديده مي‎شود كه با دوره هاي غيرافسردگي در بهار و تابستان متناوب است (رزنت هال، سك، كيلين، لويي، گودوين، داون پورت، موئلر، نيوسام و ور، 1984)

كارشناسان معتقدند كه 10 ميليون آمريكايي ممكن است شديداً به اين علائم مبتلا باشند، نظر به اينكه 25 ميليون نفر ديگر ممكن است به درجات خفيفتر از آن رنج ببرند. (رزنت هال و ور 1987) معيار عملياتي ذيل را براي تشخيص اختلال هيجاني فصلي در نظر گرفته اند.

1-  تاريخچه اي از حداقل يك حادثه ضمني عمده مربوط به افسردگي، بر طبق نظر اسپيترز، انديكات و رابينز (1978)

2-  افسردگي هايي كه به طور منظم در پائيز و زمستان واقع مي‎شوند. (حداقل 2 افسردگي كه در طي زمستانهاي پي در پي واقع شوند) كه با دوره هاي غيرافسردگي در طول بهار و تابستان متناوب است.

3-   نداشتن هيچ اختلال رواني عمدة ديگر

4-   هيچيك از متغيرهاي رواني- اجتماعي براي تغييرات منظم در اين حالت به حساب نيايد.

اين معيارها تغيير يافته اند و در DSM- IV (انجمن موسسه روانپزشكي آمريكايي، 1994 به عنوان الگوي فصلي نشان داده شده اند.)

يك نشانه كه ممكن است هر اختلال حالتي را بيان كند افسردگيهاي فصلي با منظومه اي متمايز از علائم همراه است.

مانند: خواب زدگي، پرخوري، ولع خوردن شيرينيجات، اضافه وزن، خستگي، و كناره گيري از جامعه. آن به وسيلة نور معيوب بوجود مي‎آيد و به يك درمان تازه، نور درماني پاسخ مي‎دهد. محققين يك ارتباط قوي را بين فصلها و ميزان بروز افسردگي ها، شيدايي (ماني)، خودكشي ها، و اقدام به خودكشي را نشان داده اند.

نوردرماني: نور به عنوان يك عامل درماني

نور مصنوعي روشن تاثيرات ضدافسردگي بر SAD دارد. اثربخشي نور در درمان SAD نخست به وسيلة محققين در موسسة ملي بهداشت رواني در اوايل دهه 19800 نشان داده شده است.

مراجعاني كه بخاطر SAD درمان مي‎شوند به طور نمونه روزي دو ساعت نور دريافت مي كنند.

منبع نوري كه بسيار مكرر استفاده شده است چراغ فلوئورسنت با طيف كامل بوده است (ويتاليت، شش پاورتويست) همچنين مي‎توان 8 لولة منظم 40 وات را كه به درون يك سطح ثابت فلزي چهارگوش فرو مي رود، تقريبا به اندازة 4*2 پا [هر فوت= 12 اينچ و هر اينچ= 5/3 سانتيمتر] ، با يك سطح منعكس كننده، در پشت آنها، را به كار گرفت.

شدت نور بايد 5 تا 10 بار روشنتر از نور معمولي اطاق باشد مراجعان صرفاً نزديك جعبة نور مي نشينند در حاليكه نورها روشن و چشمها باز است.

رزنت هال، كارپنتر، جيمز (1986) عقيده دارند كه نور روشن ممكن است با بازداري تراوش ملاتونين تاثيرات ضدافسردگي را اعمال كند، لويي، سك و ميلر (1987) عقيده دارند كه نور تاثيرات ضدافسردگي خود را به وسيلة خواص مرحلة جابجايي خود به صورت 24 ساعته اعمال مي‎كند. فرضيه اي كه در حال تحقيق است.

به علاوه به نظر مي رسد كه گويي برخي افراد قابليت انعطاف پذيري در مقابل يك مادة شيميايي اعصاب را دارند (شايد به طور ژنتيكي معلوم شده باشد) كه در صورت فقدان نور كافي، نور محيطي تغييرات رفتاري ديده شده در SAD را ايجاد مي‎كند.

نور روشن كه احتمالاً از طريق چشم و فرضاً از طريق فرافكنيهاي مربوط به هيپوتالاموس شبكيه اي عمل مي‎كند قادر است كه اين نابهنجاري شيميايي را از بين ببرد اگر نور به حد كافي شدت داشته باشد و به طور منظم و براي مدت كافي مورد استفاده قرار گيرد (رزنت هال، 1989، ص 3)

نور مصنوعي روشن قادر است تا زمان دوره هاي بيست و چهار ساعته در انسان را تغيير دهد كه ممكن است در شرايط دوره هاي بيست و چهار ساعته نابهنجار مانند تأخير جت، خستگي كار نوبتي يا واكنشهاي مزمن مثلاً در نشانگان مرحلة خواب دير شده (بيخوابي) و SAD مفيد باشد، محققان موسسة ملي بهداشت رواني درمان موفقيت آميز با استفاده از چراغهاي فلئورسنت با طيف كامل كه بر روي زمين قرار دارند را نشان داده اند.

چراغ روشن علائم SAD را از طريق تناوب ها، توليد هورمون و شيمي بدن از بين مي‎برد.

فنوني براي تحت كنترل درآوردن استرس

فنوني مانند تمرين آرميدگي در حال پيشرفت عضله، بازخورد زيستي، خواب مصنوعي به خود، تنفس موزون و تمرين مي‎تواند موجب آسوده سازي شود.

تمرين آسوده سازي مي‎تواند انگيختگي فيزيولوژيكي را كاهش دهد و تاثيرات استرس مزمن را كاهش دهد چندين تكنيك تعمقي براي اهداف درماني مورد مطالعه قرار گرفته است (بنسن، 1974، گلدمن، شوارتز، 1976، هيدر، 1985، ماهارش 1972)

مراقبه

با آسوده سازي بدن و آرام ساختن ذهن مراقبه سعي مي‎كند تا تاثيرات مضر تنش و استرس را كم كند.

اگرچه مراقبه ريشه هاي خويش را در تمرينات مذهبي شرقي دارد، منافع بهداشتي آن مستقل از جنبه هاي معنوي آن است. تعمق تاثيرات قابل اندازه گيري بر روي تكانه هاي الكتريكي دارد كه در مغز جريان دارد.

مطالعات با يك دستگاه نوارسنج مغزي (EEG) نشان مي‎دهد كه آن شدت امواج آلفا همراه با حالات آرام و پذيرا را تا حدي بالا مي‎برد كه حتي هنگام خواب ديده نشود. مطالعات ديگر همزماني افزايش امواج مغزي را در بين دو نيمكرة مغز در هنگام مراقبه، پائين آمدن هورمون استرس و گردش گسترده را نشان مي‎دهد اسيد لاكتيك كه محصول فرعي تنش و اضطراب است پس از مراقبه پائين مي‎آيد (هنگامي كه براي يك دورة زماني طولاني تمرين شود)

همچنين مراقبه مصرف اكسيژن را كاهش مي دهد، ضربان قلب را كند مي كند، فشار خون را پائين مي‎آورد.

كساني كه مراقبه مي كنند اغلب عنوان مي كنند كه آن حافظة آنها و توانايي هاي ذهني آنها را پيشرفت مي‎دهد. آنها را از بيماريها محافظت مي كند، و استفاده آنها را از الكل و دارو كاهش مي‎دهد.

تمرين تعمق مي‎تواند بواسطة بعد تجربة بشري مقوله بندي شود:

1)     عقلاني ، آنگونه كه براي رسيدن به يك آگاهي ذهني عظيمتر از واقعيت است؛

2)     هيجاني: براي بسط آگاهي بيشتر هيجان مثبت مي كوشد.

3)     جسماني: آنگونه كه مي كوشد كاملاً در جنبش جسمي جذب شود.

4)  عمل: آنگونه كه در تمرين يك مهارت يا فن ويژه است، (لشان، 1974). وين هولو (1987) منافع رسيدن به يك حالت متفاوت از آگاهي را فهرست بندي كرد.

·        يك حالت وجد را تجربه كردن

·        بينش هاي معنوي را كسب كردن

·        از درد و رنج فرار كردن

·        انگاره هاي جديد خلاق را به دست آوردن

·        پيشرفت بهداشت يا ملايم ساختن بيماري

·        افزايش تيزحسي (صفحات (17-14)

مراقبه شكلهاي بسياري به خود مي‎گيرد. يك روش ساده انتخاب يك محل ساكت براي چند دقيقه در روز براي انديشة منعكس طولاني يا تفكر است و زدودن ذهن از همة انديشه هاي آگاه، و تمركز به يك صدا، تصوير ذهني شيئي، كلمة ويژه است. برخي از تلقيات در مورد تعمق به محدود ساختن آگاهي تأكيد مي‎كند. نظر به اينكه ديگر تلقيات بر گسترش آگاهي تأكيد مي كنند. تعمق كنندگان مجرب قادر هستند تا تغييرات عمده اي را در عملكرد فيزيولوژيكي خود مانند: ضربان قلب پائين، تنفس آهسته شده، و تغييرات در امواج مغزي را ايجاد مي‎كند. سرانجام رسيدن به يك هماهنگي داخلي است، آرامش در درون خود فرد، در زواياي استفاده از القاء مثبت به خود

فن: مراقبه

هدف مشاوره اي:كاهش دادن استرس در ميان مراجعان، قدرتمند ساختن آنها براي كسب كنترل بررفتارهاي غلبه بر خود كه يك پاسخ استرس مزمن را آشكار مي سازد، برانگيختن فن آسوده سازي با تعمق (دوي، 1963، ص 126)

شرح: مراجع يك شمع را به عنوان نقطة ثابت استفاده مي‎كند.

1-   حالا چشمانتان را بر فراز شعله نگاه دارد و اجازه ندهيد كه چشمانتان سرگردان شوند.

2-   نفس كشيدن را به صورت موزون شروع كنيد.

3-  سپس چشمانتان را ببنديد و سعي كنيد تا شعله را نگاه دارد. شما مي توانيد آن را به وضوح مجسم كنيد، تصوير را نگاه داريد، اما اگر نور طفره مي رود، چشمانتان را براي نگاهي ديگر به نور باز كنيد.

4-  چشمانتان را دوباره ببنديد و ببينيد كه آيا اين بار قادر به تجسم شعله هستيد. اين كار را تكرار كنيد تا آن هنگام كه قادر به تسخير و نگاهداري برداشت هستيد. امتحان كنيد، و امتحان را ادامه بدهيد، تا آن هنگام كه موفق شويد. عجله نكنيد يا چيزي را در فشار قرار ندهيد. زياد با شدت امتحان نكنيد. به ياد داشته باشيد كه مهمترين چيز آن است كه ضمير دروني شما آسوده و بي حركت باقي بماند.

فن: تعمق هاروارد براي آرميدگي

هدف مشاوره اي: براي برانگيختن پاسخ آسوده سازي با بكار گرفتن فن تعمق هاروارد (بنسن 1974)

شرح: مراجع را وادار كنيد كه كارهاي ذيل را انجام دهد:

1-   يك محيط آرام را انتخاب كنيد در آنجا كه شما دچار حواس پرتي يا مزاحمت نشويد.

2-   دوبار در طول روز انتخاب كنيد در هنگامي كه بتوانيد 10 تا 20 دقيقه از وقت را اختصاص دهيد.

براي برخي از افراد يك زمان خوب قبل از صبحانه يا قبل از شام است. و يك وقت به ويژه خوب هنگامي است كه شما در حال تجربة استرس هستيد .

3-   يك صندلي راحتي را انتخاب كنيد. در وضعيتي بنشينيد كه احساس راحتي كنيد.

4-   هر لباس تنگي را گشاد كنيد، كفشهايتان يا لباسهايي كه ممكن است ماية ناآسودگي باشند را درآوريد.

5-  چشمانتان را دوباره ببنديد، با فكر كردن دربارة آسودن شروع به آسودگي كنيد. در حاليكه به پاهايتان، ساق پاهايتان، تنه، بدن، بازوان، گردن و سر فكر مي‎كنيد.

6-   از راه بيني تنفس كنيد و از تنفس خود آگاه باشيد.

7-  يك كلمة سادة يك يا دو بخشي را در هنگام بازدم به خود بگوئيد. تقريباً هر كلمه اي مي‎تواند باشد. كلماتي كه بعضي از افراد دوست دارند اينها هستند: گوهام، كريم، شيم يا شرين، كلمة بدون معني بهتر كارگر است.

8-   به آساني و به طور طبيعي نفس بكشيد.

هنگامي كه در حال مراقبه هستيد نگراني ها، انگاره ها و يا اضطرابها را نديده بگيريد،

پس از آنكه تعمق را تمام كرديد، به مدت يك دقيقه با چشمان بسته، سپس با چشمان باز به آرامي بنشينيد.

فن: افزودن آگاهي حسي

هدف مشاوره اي: براي بالا بردن آگاهي حسي

شرح : مراجع كارهاي ذيل را انجام مي‎دهد:

1-   به مكاني برويد كه احساس آسودگي كنيد، ترجيحاً به بيرون برويد.

2-  چشمان خود را بر روي يك شي، يك درخت ، يك صخره، يك عكس متمركز كنيد. گويي هرگز آنرا قبلاً نديده ايد.

3-   آگاه از اندازه، شكل، رنگ و بافت آن باشيد.

4-   حالا اجازه بدهيد كه آن محو شود و بگذاريد كه زمينه شروع به تمركز كند.

5-  اين كار را با اشياء ديگر تكرار كنيد يا، اگر آرام هستيد، آنجا بمانيد و بگذاريد كه ذهن و حواستان استراحت كند.

6-  توجه خود را به گوش دادن به صداهاي اطرافتان متمركز كنيد. از شدت آن صداها، كوتاهي و بلندي صداها و وزن آنها آگاه باشيد.

بكوشيد تا اين تجارب را هر روز حداقل به مدت ده دقيقه تكرار كنيد، زمينه ها و اشياء متفاوت را براي تفكر انتخاب كنيد مشاهده و شنيدن فعال مراجع را قادر مي سازد تا از رايحه ها، طعم ها و بافت ها، نيز بيشتر آگاه شود.

بالا بردن آگاهي حسي شما شكلي از تعمق است كه نه تنها به شما ياري خواهد كرد تا آسوده باشيد، بلكه همچنين شما را قادر خواهد ساخت تا كاملتر قدرشناس دنياي اطراف خود باشيد.

فن: برانگيختن فنون آسوده سازي بطور خودزاد

هدف مشاوره اي: برانگيختن فن آسوده سازي بطور خودزاد

شرح : با فنون آسوده سازي معطوف به خود يا خودزاد، مراجع ترغيب مي‎شود تا با گفتن اينكه او احساس آرامش، آسودگي، مي‎كند تنش را از خود رها سازد مراجع راهنمايي مي‎شود تا آگاهي هاي خلاق خود را استفاده كند. و اظهارات بخودش، آنگونه كه آسوده سازي عميق را احساس و تجربه مي‎كند را تكرار كند.

خلاصه نگاري ذيل از اظهارات بخود (تكرار حداقل 2 بار براي هر كدام) معطوف به تمامي بدن بيمار، شروع شده با ساق پاها و بازوان مي‎باشد.

1-   تنفس آهسته : «من يك نفس عميق آهسته مي كشم»

2-   تنش سبك، سپس رهاسازي.

من احساس تنش سبكي در پاهايم مي كنم و حالا كاملاً آسوده ام»

3-   احساس گرمي و سنگيني كردن «احساس مي كنم كه پاهايم گرم و سنگين هستند»

4-   جريان گرما «گرما از بازويم به سينه ام جريان مي يابد»

5-   درجه ضربان قلب، ضربان قلبم آرام و منظم است.

6-   ذهن آرام. «ذهن من آرام و خموش است.»

7-  جدايي از احاطه كننده ها، «ذهن من از محيط كناره گيري مي كند، من احساس مي كنم كه آرام ساكت، خموش هستم، انديشه هايم كاملاً معطوف به ضمير درونم است.»

8-   آرامش و هماهنگي، بدن و ذهن من در هماهنگي كامل هستند.»

9-   اظهار ختم كننده، «من اكنون آرام، ساكت، و باانرژي باز نو شده ام.»

آسوده سازي معطوف به خود يا خودزاد مي‎تواند در تمرين ذهني (ذيلير جلد ولازادوس ، 1987) براي رهاسازي تنش منجر به خواب بهتر، در تحت كنترل درآوردن استرس و افزايش كارايي (كارينگتون، 1977) ، در درمان اختلالات افسردگي، اجباري، عصبي (رومن، 1981) و در حصول حالتي از سلامتي بهينه استفاده شود (پلينر، 1980)

فنون آگاهي حسي بازخورد زيستي (بيوفيدبك)

فن: كنترل خود از طريق بازپس خوراند زيستي

قصد مشاوره اي : متمركز ساختن كنترل بر خود از طريق بازپس خوراند زيستي

شرح‌: بازپس خوراند زيستي به يك گزارش سمعي و بصري از تغييرات در واكنش هاي بدني برمي گردد. كه بواسطه تغييرات در انديشه ها و عواطف پديد آورده شده است (مارسر، 1986)

پس از آنكه مراجعان با اطلاعاتي درباره يك حالت بدني به حد كافي بطور مكرر تأمين شدند مي‎توانند درباره زنجيره اتصال بين انديشه ها ، احساسات، واكنش هاي جسمي آگاه شوند. كنترل برخود يك فن آوري گسترش يافته است كه به افراد قدرت مي‎دهد تا بواسطه تغيير دادن عادات مخرب يا الگوهاي ناكارا كه شكل رفتارهاي مثبت را گرفته احساس بهتري كنند.

آن اساساً يك مرحله تدريجي گام به گام براي كنترل خود است و بسياري از همان فنون استفاده شده توسط درمانگران رفتاري بكار گرفته مي‎شود.

بازپس خوراند زيستي شامل تأمين افراد با اطلاعاتي درباره فرآيند فيزيولوژيكي است كه از آن به طور معمول آگاهند با بهره مندي از اين اطلاعات افراد مي‎توانند آگاه شوند تا شرايط فيزيولوژيكي كه ممكن است براي سلامتي آنها مضر باشد را با ميل خود و تحت كنترل درآورند.

تمرين بازپس خوراند زيستي مي‎تواند بعنوان يك فرآيند ياد گيري سه مرحله اي در نظر گرفته شود.

1-   افزايش آگاهي از حالات بدن

2-   ياد گرفتن كنترل بميل خود در مورد اين حالات

3-   ياد گيري بكار گرفتن اين مهارت هاي جديد در زندگي روزانه

هدف اين است كه افراد ياد بگيرند كه اين كنترل بميل خود را تمرين كنند بدون آنكه از ابزار بازپس خوراند زيستي استفاده شود.

بطوريكه آنها بتوانند مهارت هاي تازه كسب شده خود را در زندگي روزانه خود بشيوه اي بكار گيرند كه آنها را قادر سازد تا پاسخ هاي استرس خود را كنترل كنند. از اين چشم انداز، بازپس خوراند زيستي اساساً بازگشتي از مسئوليت براي سلامتي فرد بسوي فرداست پيش از آنكه بسوي يك مراقب باشد.

بازخورد زيستي و فن آوري هاي تمرين آسوده سازي كاربرد و موفقيت وسيعي را در درمان حالات اضطراب، ديابت، سردردهاي تنشي و سردردهاي ميگرني يافته اند فنون آسوده سازي و بازخورد زيستي همچنين در ميان چنين شرايط متغير مثل پرتنشي ، بي نظمي قلبي، سكته، صرع، تنگي نفس (آسم) سورياسين (نوعي بيماري پوستي) درد مزمن و بيخوابي كاربرد دارد.

فن: تمرين آسوده سازي در حال پيشرفت عضلات

هدف مشاوره اي : برانگيختن پاسخ آسوده سازي از طريق تمرين در حال پيشرفت آسوده سازي عضلات (PMRt)

شرح : شايد PMRt گسترده ترين استفاده را در ميان همه اقدامات رفتار شناختي دارد و آن رويه اي است كه توانايي ياد گيري براي آسودن مي‎باشد كه بواسطه آگاه ساختن فرد از كشيدن و آسوده ساختن گروههاي عضلاني عمده است، برنشتن و بروك اور (1973) دستورالعمل ذيل را براي آسوده سازي در حال پيشرفت مهيا ساختند.

مراحل آسوده سازي در حال پيشرفت:

1-   اطمينان حاصل كنيد كه دچار وقفه نشويد.

2-  بر يك تخت يا نيمكت راحت دراز بكشيد. صاف به پشت بخوابيد، بازوانتان دو طرفتان باشد و پاهايتان متقاطع نباشد.

3-   چشمانتان را در اثناي يك دوره 3 يا 4 دقيقه اي بتدريج ببنديد.

4-   فقط چند دقيقه اي را به تشخيص تنش ها در عضلاتتان صرف كنيد.

5-   هرگز به عضله اي دست نزنيد تا آنرا آسوده سازيد.

6-   وضعيت خود را جابجا نكنيد يا سعي نكنيد كه خود را خموش نگاه داريد فقط بگذاريد همانطور پيش رود.

اگر هر مرحله اي به نظر دشوار برسد احتمالاً بدان سبب است كه شما عضلاتي را در جايي تحت تنش نگاه داشته ايد اگر شما بطور مقتضي در حال استراحت باشيد بايد به نظر برسد كه حواس شما در حال تنزل است آسوده ساختن عضلات ممكن است نخست احساس گرما بدهد بعداً احتمالاً احساس سرما و تنش- احساس بدهد يا هيچ احساسي ندهد.

توجه : فشار آوردن و كشيدن عضلاتتان قبل از آسوده ساختن آنها آسوده سازي در حال پيشرفت نيست در آسوده سازي در حال پيشرفت، مراجع شروع مي‎كند كه كشش كافي را بر روي عضله قرار دهد بطوريكه او بتواند تشخيص بدهد و ياد بگيرد كه چه وقت بگذارد رها شود. آسوده سازي عضلات غيرفعال است، يك رها سازي از همه تنش ها.

فن: برانگيختن آسوده سازي از طريق كشش بهنگام فقدان توجه.

هدف مشاوره اي : برانگيختن پاسخ آسوده سازي از طريق فن آوري هاي كشش بهنگام فقدان توجه.

شرح : مراحل فن آسوده سازي

كشش بهنگام فقدان توجه توسط وايت وفادي من (1976) گسترش يافت.

اين فن آوري مي‎تواند در طول سه يا چهار جلسه تمرين فراگرفته شود و در موقعيت هاي روزانه ياري رساند.

تمرين شماره 1

1-   بر لبه تخت يا كف زمين بنشيند.

2-   چشمهايتان را ببنديد و آنها را براي همه تمرينات بسته نگاه داريد.

3-   بگذاريد تا شانه ها و گردنتان هر چه قدر كه ممكن است آزاد باشد.

4-   سر خود را با آهستگي چهار بار در جهت عقربه هاي ساعت بچرخانيد، عضلات را هنوز آزادتر سازيد.

5-   جهت را معكوس سازيد و سر خود را چهار بار در جهت خلاف جهت عقربه هاي ساعت بچرخانيد.

تمرين شماره 2

1-   دراز بكشيد و پاي راست خود را در حدود 12 اينچ [5/2*12 سانتيمتر] بالا نگاه داريد.

2-   عضلات پاي خود را هر چقدر كه ممكن است سفت و كشيده بسازيد.

3-  عضلات را در پاهايتان از نوك انگشت بزرگ پا تا باسن مجسم كنيد. توجه خود را معطوف به آنها كنيد و بكوشيد تا آنها را تنگ و خسته سازيد.

4-  پاهايتان را بالا هر چقدر كه بتوانيد بلندتر نگاه داريد. بگذاريد تا پاهايتان آنقدر خسته شود كه پيش از اين نتوانيد آنرا بالا نگاه داريد.

5-   بگذاريد تا پاهايتان كاملاً شل و آزاد بماند آنگونه كه بگذاريد بسرعت بيفتد.

تمرين شماره 3

1-   پاي چپ خود را بلند كنيد و تمام توجه خود را به سوي آن منحرف كنيد.

2-   حالا تمام مراحل تمرين 2 را با استفاده از پاي چپ تكرار كنيد.

تمرين شماره 4

1-   بازوي راست خود را بلند كنيد، مشتتان را بحالت سلام ببنديد.

2-   عضلات را سفت و تنگ بسازيد.

3-   انديشه هاي خود را تنها در مورد اين بازو حفظ كنيد.

4-   هنگامي كه بازويتان خسته مي‎شود بگذاريد كه آن شل به پهلويتان بيفتد.

تمرين شماره 5

بلافاصله بازوي چپ خود را بلند كنيد و همه مراحل را در تمرين 4 تكرار كنيد.

تمرين شماره 6

1-  دايره اي به قطر تقريبي 4 پا [هر فوت= 12 اينچ و هر اينچ= 5/2 سانت] در بالاي سرتان بر روي سقف تصور كنيد.

2-  در حاليكه چشمانتان را بسته نگاه داشته ايد اين دايره را چهار بار در جهت عقربه هاي ساعت با چشمانتان دنبال كنيد. اين كار با آهستگي انجام دهيد.

3-   جهت را معكوس كنيد و دايره را در جهت خلاف عقربه هاي ساعت دنبال كنيد.

4-   يك مربع را به جاي دايره تصور كنيد.

5-   چهار بار در هر جهت به دور مربع برويد.

6-   بمدت چند دقيقه بياراميد و از آسوده سازي لذت ببريد.

7-   با انديشيدن درباره هر چيز مطبوع، توجه خود را از چشمانتان منحرف سازيد.

PMRT در درمان بيخوابي، تنگي نفس تنش، سردرد، كشش عضلاني، ضربان قلب بالا، تشويش مزمن و هراس اثربخش بوده است.

ديدگاه درمانگر : در مورد استرس آمريكايي ها بطور متوسط سه سال را به نشستن در جلسات صرف مي كنند 5 سال را در صفها مي گذرانند 17000 ساعت با كارت تلفن بازي مي كنند 4000 ساعت در پشت چراغ قرمز مي ايستند و يك عمر مي كوشند تا استراحت كنند.

فن: برانگيختن آسوده سازي از طريق يوگا

هدف مشاوره اي : برانگيختن پاسخ آسوده سازي از طريق يوگاي اساسي

شرح : يوگا يك تمرين هندويي است كه مي‎تواند يكي از 5 شكل را داشته باشد.

1-   راجايوگا: از طريق تفكر بر حقايق عمومي

2-   جانانايوگا: تعمق بر سرشت خود

3-   كارمايوگا: يوگاي فعال در خدمت ديگران

4-  بهاكي يوگا تعمق با استفاده از عبادت و سرود خواني پنجمين شكل از يوگا كه بيشتر در دنياي غرب استفاده مي‎شود هاتايوگا است آن بيشتر اغلب بعنوان شكلي از تمرين براي بالا بردن سلامتي خوب ملايم ساختن استرس، انرژي دادن و براي آسوده كردن بدن و ذهن استفاده مي‎شود ميت لند 1975 پيشنهادات ذيل براي يوگاي اساسي ارائه شده است :

1-   بگذاريد تا حركات ريه هايتان را منقبظ يا منبسط گرداند.

2-   هر كدام از حركات را يك بار يا دو بار يا سه بار تكرار كنيد.

3-   در هر دو جهت، جهت عقربه هاي ساعت و خلاف جهت عقربه هاي ساعت حركت كنيد.

4-   توجه خود را بر عضلات تحت كشش حفظ كنيد.

5-   وضعيت خود را تا آن هنگام نگاه داريد كه عضلات شما امتداد مي يابد.

6-   يك آگاهي مداوم را از بدن خود ابقاء كنيد. در همان حال كه از طريق تمرين هاي خود پيش مي رويد.

فن: تغيير دادن هشياري فرد از طريق كنترل ذهني سيلوا

هدف مشاوره اي : تغيير دادن هشياري فرد از آگاهي هاي روزانه از طريق كنترل ذهن سيلوا

شرح : كنترل ذهني سيلوا فرآيندي از تغيير آگاهي بيدار شده فعلي (بتا) به يك فركانس پاينتر آگاهي (آلفا) براي حل بهتر مشكل و حافظه فزاينده، كارآيي، و خلاقيت است. فن ذهن را براي ذهن استفاده مي‎كند. تا نخست آسوده سازي جسمي و ذهني سپس تصديق، تجسم، و تكيه گاه (سيلوا و استون، 1983، ص 93) شيوة آسوده سازي متشكل از چرخاندن چشمها به طرف بالا و شمارش معكوس از 10 تا 1 است.

تكيه گاه گذاشتن سه انگشت با هم است: فرآيند بينايي متشكل از ديدن موقعيت در درجه نخست آنگونه كه هست، سپس ديدن موقعيت در فرآيند تغيير مثبت است در نظر گرفتن تصوير ذهني دوم بر سمت چپ براي فعال نمودن مغز سمت راست است و سرانجام ديدن اينكه موقعيت حل شده است (سيلوا و استون 1983) اين طرح بكار گرفته شده تا اهداف شخصي را تحقق بخشد تا انرژي و اشتياق را بوجود مي‎آورد.

چشم انداز درمانگر: در مورد نكات گسستني

كارهاي بزرگ نيست كه مرد را به ديوانه خانه مي فرستد … نه تداوم يك سري از غمنامه هاي كوچك است يك مرد را به ديوانه خانه مي فرستد.

نه مرگ عشق او بلكه بند كفشي كه در زماني كه وقتي باقي نمانده با صداي ترق پاره مي‎شود.

چارلز باكوفسكي

(روزها همچون اسبها مي دوند، 1983 ص 24)

فن: خلق تجربه ها از طريق تجسم

قصد مشاوره اي : تجسم براي خلق تجربه در يك يا دو شيوه حسي

شرح : تجسم تصوير را بكار مي‎گيرد تا تجربه را خلق كند تجسم پذيرا عمل مي‎كند تا فعاليت تحليلي مغز را كاهش دهد آن را قادر سازد تا انديشه هاي نيمه آگاه عواطف، انگاره ها، يا بينش ها ظهور كند يك مثال كلاسيك از اين نوع تجسم، داشتن يك راه حل براي يك مشكل پيچيده است كه در يك حالت آرام ظهور مي‎كند.

تجسم فعال با شكل دادن به انديشه عمل مي‎كند (گووين 1982) يك مثال از تجسم فعال ايجاد كردن تصوير ذهني از يك شغل جديد با گذر موفقيت آميز در ضمن يك دوره پراسترس است تجسم مكرر عمل مي‎كند تا ديدگاه فرد را از خود تغيير دهد قويترين تجسم ها خالص ملموس، مكرر و اعطاي پاداش به خود است.

فن: افزودن بر ذهن، رفتار و اعتقادات فرد از طريق تصديق ها

قصد مشاوره اي : معطوف كردن ذهن. رفتار و اعتقادات فرد از طريق تصديق هاي مثبت

شرح : بطور غريزي اعتقادات حاضر در ذهن فرد عواطفي را ايجاد مي كنند كه اعمال را تحت تأثير قرار مي دهند كه بنوبة خود نظر فرد بر زندگي را تحت تأثير قرار مي دهند ، كه گفتگو با خود را چه مثبت يا منفي ترقي مي بخشد.

شدت نتايج يا تاثيرات بر زندگي فرد باقتضاي عمق اعتقاد و شدت احساس خواهد بود. (1986، رابينز، 1986). تغيير دادن اعتقادات و گفتگويي با خود بصورت منفي به اعتقادات و گفتگويي با خود بصورت مثبت مي‎تواند رخداد زندگي بيمار را تغيير دهد به يك تصديق مثبت مثل «من استحقاق بيشتري دارم» جايگزين « من اصلاً بحساب نمي آيم مي‎شود.»

فنون تصويرسازي ذهني :

تصوير سازي ذهني راهي را براي ارتباط برقرار كردن با ذهن نيمه آگاه مهيا مي سازد. (هنگامي كه يكنفر تصويري را در ذهن “مي بيند”، آن همكاري بين آگاه و نيمه آگاه است. تصوير ديده شده هميشه متفاوت از آنچه خواهد بود كه ديگران مي بينند. زيرا آن از خود خاطرات و تجارب شخص شكل مي‎گيرد. تصوير سازي ذهني مثل يك روياي شخصي سازي شده، راهنمايي شده همراه با عواطف است. هر كسي قادر است تا از تصويرسازي ذهني استفاده كند، اما مثل مهارت هاي ديگر، بايد تمرين شود. تصوير سازي ذهني فقط تجسم نيست آن شامل حواس ديگر (چشايي، بويايي، شنوايي، لامسه) نيز است. دانشمندان در حال كشف آن هستند كه ذهن با كنترل كردن سيستم ايمن حقيقتاً براي برقراري توازن ياري مي رساند، هنگامي كه توازن طبيعي دچار اختلال مي‎شود استعداد در مقابل بيماريها افزايش مي يابد. تصوير سازي ذهني ياري مي رساند تا اين توازن ايجاد و ابقاء شود در حاليكه استرس كاهش مي يابد. بسياري از دانشمندان اعتقاد دارند در هنگامي كه شما مشكلات را درون بدن خود مجسم مي‎كنيد ذهن ناآگاه دفاعيات طبيعي بدن شما را به كار مي اندازد.

بعنوان يك فن مشاوره اي تصويرسازي ذهني مي‎تواند بعنوان يك ابزار روانشناسانه اوليه براي ارزيابي، اقدام، و افزايش نيروي بشري مورد استفاده قرار بگيرد. در طول دو دهة گذشته تصوير سازي ذهني بعنوان يك واسطة درماني مؤثر براي طيف وسيعي از بيماريهاي رواني ذكر شده است: پرده برداشتن از موانع عاطفي يا بازداري آنها (آندرسون 1980) ؛ كاهش دادن تشويش؛ گسترش حافظه و حصول، افزايش عزت نفس (لازاروس، 1977، شيخ و شيخ، 1985)؛ از بين رفتن بيخوابي (شيخ، 1976)، افسردگي، (شولتز، 1978)، فربهي (برنشتين و سيپرل، 1973)، عملكرد ناصحيح در امور جنسي، درد مزمن (جف و برشلر، 1980).

بيماري روان- تني (لازاروس، 1977؛ شور، 1974؛ سيمونتون، ميتوز سيمونتون، وكريتون، 1978).

اخيراً، يك علاقه به تصويرسازي ذهني بعنوان ابزاري براي مشاوره همراه با الگوي جابجا سازي دور از حمايت محدود از طرف مدارس مشاوره اي و روان- درماني بسوي يك تلقي شناختي- رفتاري وجود دارد. وانگهي، گسترش هاي معاصر در تحقيق مغز و روانشناسي سلامتي تلقيات غيرسنتي را قانوني ساخته اند (كورن، و جانسون، 1983 تصويرسازي ذهني يك عمل طبيعي از ذهن بشر است و اجباري نيست كه آموزش داده شود (وينترو يانگ (1985، ص 187) آن مواردي را كه در آنها تصويرسازي ذهني بتواند مورد استفاده قرار بگيرد تا امكانات بشري را افزايش هد خلاصه سازي كردند.

·        افزايش هشياري خود و ديگران.

·        نقشه ريزي آتي و حرفه اي يا گسترش سبك زندگي

·        كنترل يافتن بر رفتار نامطبوع

·        درمان بيماري

·        پيشرفت دادن فراگيري، گسترش مهارت و اجرا.

·        كاهش دادن استرس و افزودن بر سلامتي

·        افزودن خلاقيت و حل كردن مشكل زندگي روزانه.

استفادة كلينيكي از تصويرسازي ذهني بعنوان يك ابزار براي اقدام درماني بوسيلة شيح و جردن (1983) خلاصه سازي شد.

1-  تصوير سازي ذهني مي‎تواند بعنوان يك منبع انگيزه سازي براي رفتار آتي عمل كند. تصويرسازي ذهني هدايت شده مي‎تواند اطلاعات رايانه اي تازه و راه حل هاي جديد را ايجاد كند. اهداف و راه حل هاي تمرين شده از طريق تصويرسازي ذهني مي‎تواند در بيرون از زمينة درماني آسانتر بكار گرفته شود.

2-  تصويرسازي ذهني مي‎تواند دسترسي به وقايع مهم كه در اوايل عمر يكنفر اتفاق مي افتد را آسان سازد، خاطرات اوليه يك جزء درماني از يك چشم اندازه بيشتر آدلري است تا تليقات ، اعتقادات و انگيزه هاي شخص را به يقين برساند.

3-  تصوير سازي ذهني كانوني را مهيا مي سازد كه مي‎تواند از واكنش هاي عاطفي يا از حالات مؤثر بسيار شديد پرده بردارد، ارتباطات بيشتري را با كشاندن بحث بسوي يك تراز پرمعنا بپرورد. آن همچنين بيان احساسات دشوارتر را آسان مي سازد. از طريق تصويرسازي ذهني، همدلي و مهارت هاي ارتباط ميان فردي مي‎تواند گسترش يابد.

4-  تصوير سازي ذهني مي‎تواند مورد استفاده قرار بگيرد تا دو راهي ها را توسط از عهده برآمدن دفاعيات حل كند يا توسط بازداري كه ممكن است در وقفة كلامي واقع شود، همينطور با ايجاد كردن تغيير درماني به دور از هر تفسيري توسط درمانگر به دور از هر بينش تعقلانه اي توسط بيمار وتيمر و يانگ (1985) همچنين تعدادي از پيش نيازها براي گسترش تصويرسازي ذهني كه مي‎تواند اثربخشي را افزايش دهد را خلاصه سازي مي كنند:

·   آمادگي. يك محيط آرام بدون عوامل حواس پرتي، يك وضعيت آسوده و يك تمهيد ذهني كه به عنوان نقطه اي از كانون عمل مي‎كند- مانند يك صدا، كلمه، عبارت، يا يك نقطه اي كه به آن خيره شوند- مفيد هستند. همة تمرينات تصوير سازي ذهني بايد با ايجاد يك مكان ايمن در دنياي تصويرسازي ذهني بيمار شروع شود (براي مثال، يك ساحل گرم، يك اطاق مخصوص، يك معبر آرام).

اگر تصويرهاي ذهني بيش از حد برانگيزانندة اضطراب و يا ماية ناآسودگي باشند مراجع مي‎تواند به مكان ايمن خود بازگردد يا از طريق تصويرهاي ذهني تهديدآميز وارد مرحله تدريجي شده يا عمل كند.

·   روشني: درجة مشخصي از روشني براي ايجاد تصوير ذهني اساسي است. بيشترين اثربخشي هنگامي گزارش مي‎شود كه تجارب چند گانة حسي تجربه مي‎شود (براي مثال، بصري، صدا، يا اجزاء عاطفي)

قابليت كنترل سازي

كنترل تصوير سازي ذهني اثربخشي درماني را اطمينان مي بخشد. شيوه اي كه در كنترل تصويرسازي ذهني مساعدت مي‎كند نشانه گذاري است- دادن يك آماية دستوري به شخص تا برآن متمركز شود، چه نتيجه مطلوب يا فرآيند باشد. هنگامي كه تصوير ذهني نتيجه برقرار مي‎شود، ذهن بطور شهودي يك دست- نوشته يا سناريو را خلق مي‎كند تا به نتيجه متصور حصول يابد.

كوتلاو و مك كولر (1978) نتيجه گرفتند كه كنترل مي‎تواند بعد پيشرفت يابد با تأكيد بر مراجعاني كه (1) تصويرسازي ذهني از آنهاست- آنها آنرا خلق مي كنند و آزاد هستند تا آنرا تغيير دهند؛ (2) تصور مي كنند كه پاسخ مطلوب از يك پاسخ ناخواسته بازداري مي‎كند؛ و (3) نگهداري ثبت وقايع در مورد يك سفر هوايي يا با كشتي و همراهي كردن با تصويرهاي ذهني كه تنشي را برانگيخته مي‎كند كه آنها را قادر مي سازد تا تصويرهاي ذهني بعدي را شناسايي كنند يا تغيير دهند.

فن: تمرين شخص عاقل

قصد مشاوره اي : قادر ساختن بيمار براي آنكه مكالمه اي را با يك شخص عاقل از طريق تخيل تجربه كند

شرح : تصوير ذهني كه پديدار مي‎شود ممكن است كه يك بيگانه ، يك دوست، يا يك وجود معنوي باشد، بياساييد و همه تنش ها و انديشه هاي نگراني آور را رها سازيد. اجازه بدهيد كه صورت يا شكل يك شخص بسيار عاقل، دوست داشتني، پديدار شود. شما ممكن است يك سوال بپرسيد. گوش كنيد و به هر آنچه كه مي رسد پذيرا باشيد. ممكن است بخواهيد مكالمه اي داشته باشيد. شخص عاقل ممكن است يك پيام خاص براي شما داشته باشد، چيزي كه شما نپرسيده باشيد.

اگر مايل هستيد كه اين را دريافت كنيد، به شخص عاقل بگوييد و منتظر يك پاسخ باشيد. خود را وادار كنيد تا موقعيت را همانگونه ببينيد كه شخص عاقل مي بيند. حالا ببينيد كه آن چگونه در زندگي شما مناسب است يا مفهوم دارد. وقت ترك كردن شخص عاقل است. مي توانيد در هر زمان بازگرديد و هدايت و نيرو بيابيد.

فن: تجسم براي آسوده سازي جسمي و ذهني

قصد مشاوره اي:  قادر ساختن مراجع براي كسب آسوده سازي جسمي و ذهني. از طريق تجسم (وتيمر و يانگ، 1987، ص 9)

شرح : مطالب ذيل را به مراجع پيشنهاد كنيد:

1-   با استفاده از تصوير ذهني يك عروسك پارچه اي، مجسم كنيد كه در حال آسوده سازي بدن خود هستيد.

2-   مكان آرام مطلوب خود را مجسم كنيد.

3-   احساسات و انديشه هاي بد را از خود دور كنيد، «همچون حبابهايي كه مي شكنند يا شناورند.»

4-  نور و گرماي خورشيد را تصور كنيد كه به بدن شما وارد مي‎شود و به همة قسمتها جريان مي يابد، كه آسوده سازي مي‎آورد.

5-   يك مسافرت و صحنه هايي از طبيعت را مجسم كنيد (براي مثال: كوهها، ساحل دريا، جنگل، كشتزار، يا نهر).

6-   مراحلي را استفاده كنيد كه سنگيني، گرما، و يك آرامش دروني را فرا مي خوانند.

فن: تصوير سازي ذهني براي بسط حسي

هدف مشاوره اي : استفاده از تصوير سازي ذهني براي عميق ساختن تمركز و آسوده سازي ژرف.

شرح : پس از حصول به يك حالت آسوده تصوير ذهني ذيل را تمرين كنيد.

صحنة جنگل (فزلر، 1990)

شما در يك روز زيباي تابستاني در زواياي جنگلي از درختان كاج در حال قدم زدن هستيد. ببينيد كه آسمان بالاي سر آبي درخشان است، گرما را از خورشيد در مقابل چهرة خود احساس كنيد، صداي نرم و آهسته خش خش باد را در زواياي تنه هاي كاجها بشنويد. زاغهاي كبود از شاخه به شاخه پرواز مي كنند، با صداي بلند صدا مي دهند، قات قات هاي بلند، به بالا برسيد و يكي از كاجهاي سوزني را بچينيد، آنرا به دو نيم بشكانيد. قطره اي از مايع آن بر كف دست شما مي چكد. قطره را استشمام كنيد. آن به مشام كاج تلخ را مي رساند. قطره را بليسيد، طعم تلخ كاج را بچشيد، حالا به كنار جنگل بياييد. به داخل يك باغ سيب برويد، قرمز درخشان در نور خورشيد، در مقابل شاخ و برگ سبز. يك سيب را بچينيد. يك چاقوي بزرگ جيبي را از جيب خود بيرون بياوريد و سيب را به دو نيم كنيد، دانه هاي عصارة سيب بر وري لبة فلزي چاقو برق مي زنند، عطر شيرين سيب را استشمام كنيد، با دقت عصاره را بليسيد. مزة شيرين سيب بعد شما بداخل درختستاني از ليمو برويد، ميوة زرد در برگهاي سبز كم رنگ در آفتاب تابستاني سوسو مي زند، يك ليمو بچينيد، آنرا قاچ كنيد. رايحة ليمويي پوست ليمو را ببوييد. ليمو را گاز بزنيد، عصارة ليموترش به درون دهان شما مي ريزد. در همان حال كه عصارة ليموترش را مي مكيد، گونه هايتان چين مي خورد و جمع مي‎شود و آب بزاقتان جاري مي‎شود. و شمابه قدم زدن ادامه مي دهيد.

از درختستان ليمو بيرون بياييد و به يك ساحل شني اقيانوس برويد. نور گيج كنندة آب فيروزه اي امتداد مي يابد تا مادام كه بتوانيد ببينيد نمك در هوا را استشمام كنيد. لبهايتان را بليسيد.

شما مي توانيد از افشانة اقيانوس نمك را بچشيد. بر روي شن داغ خشك قدم بزنيد. نزديكتر به درياي سوسو زن حركت كنيد، در آنجا بايستيد كه آب به آنجا تراوش كرده است. كفشها و جورابهايتان را درآوريد. سرما را، شن مرطوب را در زير پاهاي برهنة خود حس كنيد، برگرديد و قدم به ساحل بگذاريد. در شن گرم بياراميد، نسيم ملايمي آغاز مي‎شود تا شما را همراه با شنها دربرگيرد، آنرا خشك و سبك، سالم و ايمن، حفاظت شده، در پيله اي از شن حس كنيد.

اينك خورشيد براقيانوس در حال غروب كردن است. آسمان پرتقالي در حال تپش است. رنگش بر افق به قرمز آتشين تغيير مي يابد. در همان حال كه خورشيد بدرون آب فرو مي رود، شفق بنفش ژرف شما را در برمي گيرد، به بالا، به آسمان شب بنگريد، آن يك شب پرستارة درخشان است، صداي امواج ، طعم و بوي نمك، دريا ، آسمان، و شما، و شما احساس مي‎كنيد كه خودتان بسوي بالا و بسوي بيرون بدرون فضا برده مي شويد، يكنفر با دنيا!

(صفحات 100-99)

چشم انداز درمانگر: در مورد ارزش خود

يك عامل مهم كه باعث مي‎شود تا افراد در تنهايي خود فرو روند آن اعتقاد است كه خود واقعي آنها. خود دروني، خودي كه از ديگران پنهان است، آن خودي است كه هيچكس نمي تواند آن را دوست داشته باشد. خيلي آسان است تا منشأ احساس را رديابي كرد. احساسات همزمان يك كودك، تلقيات واقعي او، آنقدر توسط والدين او و ديگران مورد مخالفت قرار گرفته كه او همين تلقي را خود شروع به تكذيب كرده و احساس مي‎كند كه واكنش هاي همزمان او و آن خودي كه او حقيقتاً است، متشكل از شخصي است كه هيچكس نمي تواند دوست داشته باشد.

كارل راجرز

فن: تعيين وجه حسي خود

قصد مشاوره اي: قادر ساختن مراجع براي كشف تصوير سازي ذهني حسي او.

شرح: تصويرهاي ذهني مي‎تواند بصري، سمعي، گيرندة عضلاني (احساسات و حواس پوستي) و جنبشي (حركات بدن) ، يا بويائي و چشايي (بويايي و چشايي) باشد. اگرچه بيشتر افراد مسلط به تصويرسازي بصري هستند، بسياري از افراد بيشتر آماده اند تا به تصويرهاي ذهني شنيداري، جنبشي، يا بويشي پاسخ دهند. وين هولد، (1987، ص 9) تمرين ذيل را براي تعيين وجه حسي يكنفر گسترش داد.

1-    بصري

·   چشمانتان را ببنديد و همة رنگهاي در يك جعبه رنگ يا مداد رنگي را تصور كنيد- صورتي، نارنجي، زرد، ارغواني، قهوه اي، سفيد، قرمز، و سبز.

·   چشمانتان را ببنديد، گشتي در زواياي خانه يا آپارتمان خود بزنيد؛ هر چيزي را كه مي توانيد در هر اطاق ببينيد.

2-   مربوط به گيرنده عضلاني

·   چشمانتان را ببنديد و در حاليكه در حال حمام گرفتن يا دوش گرفتن هستيد احساس آب را بر روي بدن خود تصور كنيد. تصور كنيد كه يك تخم مرغ را در دست خود مي شكانيد؛ سري آنرا احساس كنيد، تصور كنيد كه يك گلولة برفي را در دست برهنة خود نگاه مي داريد، و وزش سخت باد را بر بيني و گوشهاي خود تصور كنيد،

3-   شنيداري

·   چشمانتان را ببنديد و تصور كنيد كه يك زنگ كليسا مي نوازد. يك اركستر يا گروهي را در حال نواختن يا خواندن يك لحن دلخواه تصور كنيد. صداي يك آژير اضطراري را تصور كنيد.

4-   جنبشي

·        خود را در حال تاب خوردن بر يك تاب در زمين بازي يا رفتن به درون چرخ و فلك تصور كنيد.

·        خود را در حال بالا رفتن از يك تپه با يك كوله پشتي بر پشت خود تصور كنيد.

·        خود را در حال رقصيدن يا ورزشي را بازي كردن مجسم كنيد.

5-   بويايي و چشايي

·        خود را آماده براي نشستن براي شام عيد شكرگزاري تصور كنيد.

·        تصور كنيد كه عسل يا موز را بر روي خميردندانتان مي چشيد.

·        تصور كنيد كه ادكلن يا عطر دلخواه خود را استشمام مي‎كنيد.

تصوير سازي ذهني هدايت شده در گسترش انعطاف پذيري شناختي، تجسم ، و خلاقيت بسيار بسيار مفيد است. زيلبرجلد و لازاروس (1987) دريافتند كه مراجعان آنها در ارتباط با موقعيت هاي استرس در استفاده از تجسم به موفقيت رسيده اند و اهدافشان تحقق يافته است. آن مي‎تواند همچنين مورد اسفتاده قرار بگيرد تا وقايع بطور ذهني تمرين شود، تا آينده هاي متفاوت تصور شود، حقايق را تركيب كرد، و بمرور بهبود يافتن را مجسم كرد.

فن: مكان آرام دلخواه

قصد مشاوره اي : ياري رساندن براي فراگيري كه چگونه از طريق تصور به آرامش دست يافت.

شرح: مطالب ذيل را براي مراجع تكرار كنيد:

اهميتي ندارد كه كجا باشيد، شما هميشه مي توانيد به يك مكان مخصوص در ذهن خود برويد. مكاني را تصور كنيد كه واقعي يا تخيلي باشد، در آنجا كه احساس امنيت، آرامش، و شادي مي‎كنيد. چشمانتان را ببنديد و به آن مكان برويد. خود را آنگونه آزاد ببينيد كه انجام بدهيد هر آنچه را كه مي خواهيد. به هر چيزي در اطراف خود توجه كنيد، صداها را بشنويد. احساس كنيد آنچه را كه براي جسمتان در حال اتفاق افتادن است. فقط از اين احساس لذت ببريد. شما مي توانيد براي استراحت، انديشيدن، تنها بودن، و احساس خوبي داشتن به اين مكان برويد، اهميتي ندارد كه كجا باشيد. بآهستگي به آن مكان بازگرديد كه جسمتان در آنجاست، چشمانتان را بنرمي باز كنيد. آن مكان هميشه براي بازگشت شما آنجا خواهد بود.

فن: حل مشكل توأم با خلاقيت

هدف مشاوره اي : گسترش دادن طرحهاي حل مشكل از طريق تجسم.

شرح : مطالب ذيل را براي مراجع تكرار كنيد:

بكوشيد تا ذهن خود را بعنوان يك صحنة تلويزيون يا سينما تصور كنيد. شما تهيه كننده، هنرپيشه، و بيننده، همه در يك زمان، هستيد. مي توانيد اجازه بدهيد كه تصاوير همزمان بر روي اين صحنه ظاهر شود بدون آنكه آگاهانه بخواهيد يا آنها را كنترل كنيد.

مرحلة 1. آسودگي با بستن چشمهايتان، يا خيره شدن به يك نقطه در جلوي خود شروع به آزاد ساختن ذهن خود از حواس پرتي ها كنيد. جسم خود را از سر تا به انگشتان پا آسوده سازيد. به تنفس خود توجه كنيد. يك يا دو بار نفس عميق بكشيد، و هر بار كه نفس به بيرون مي دميد خود را از تنش خلاصي دهيد. ذهن شما آرام و واضح است. شما آماده هستيد تا توجة خود را به تصاوير بر روي صحنة ذهنتان بچرخانيد.

مرحلة 2 . تصويرسازي ذهني همزمان بگذاريد تا تصويرهاي ذهني يا عكسها به ذهنتان برسد بگذاريد تا آنها بيايند و بروند حالا مشكل يا موقعيتي كه شما را گيج كرده تصور كنيد. خود را وادار بسازيد كه يك پاسخ را جستجو كنيد. فقط يك تصوير واضح از مشكل يا موقعيت را ببينيد، ذهن خود را براي پاسخها و راه حل هاي احتمالي باز كنيد. بگذاريد تا آنها بيايند و بروند. تصويرسازي ذهني مشكل و راه حل را حفظ كنيد، و سپس منتظر بمانيد شما خواهيد دانست كه آيا يكي از تصاوير متناسب با شما يا موقعيت شما است يا نه. يك احساس درستي به شما دست خواهد داد، و شما احساس رضايت خواهيد داشت آن ممكن است پاسخي براي حل يك مشكل باشد.

مرحلة 3 . تصوير سازي ذهني معطوف شده: احساس آرامش و آسودگي خود را تداوم ببخشيد. حالا تصاوير را معطوف مي سازيد. شما مسئوليت خواهيد پذيرفت. مشكل يا موقعيت را بر صحنة خود بگذاريد. در چشم ذهنتان راههايي را كشف كنيد كه ممكن است به آن پرسش پاسخ بدهد كه بر صحنة شما آشكار مي‎شود. توجه داشته باشيد كه چگونه داستان به پايان مي رسد. داستان ديگري را با يك فرجام متفاوت خلق كنيد. شما در حال آزمودن راههاي متفاوت براي رسيدن به يك راه حل هستيد. شما خود را در حال انجام كارهايي مي بينيد كه كشف مي‎كنيد: آيا آنها كار آرا هستند يا نه. اين تصاوير را در حافظة خود براي استفادة بعدي ذخيره كنيد. اگر هيچ پاسخي ظاهر نشود، راضي باشيد كه شما قادر بوده ايد تا مشكل را در ذهن خود به تصوير بكشيد. پاسخ ممكن است بعداً فرا برسد. انگاره هاي خود را بنويسيد، آنها را بكشيد، يا به يكنفر ديگر بگوييد، پس به ياد خواهيد داشت.

هنگامي كه مراحل تدريجي را طي مي كنيد، گهگاه ممكن است كه پاسخها بيكباره فرا برسد، اما در مواقع ديگر ممكن است آنها نياز به زمان داشته باشند تا در طول چند روز يا چند ماه گسترش يابند. هر چند، همه مشكلات و پرسشها بايد كشف شوند. به طوريكه ذهن بتواند راه حل هاي متناوب و بالقوه را پيدا كند. به سبب انديشيدن محدود و همگرا كه در جستجوي پاسخ نگاشته درست- غلط، حاضر و آماده است راه حل براي مشكلات پيدا نمي‎شود در حاليكه انديشيدن درباره امكانات يا انديشة همگرا مي‎تواند با تصور كردن فرد تشويق شود كه يك راه حل را بيازمايد و همة پيامدهاي ممكن را ملاحظه كند. (وتيمر و يانگ، 1987، ص 46)

فن: كنترل كردن استرس- واكنش آرام كننده

قصد مشاوره اي : مهيا ساختن يك نقشة داراي نظام براي محو يا كاهش استرس آورها

شرح : پاسخ آرام كننده يك فن عملي، داراي نظام است كه مي‎تواند در هر زمان مورد استفاده قرار گيرد. آن مي‎تواند مراجع را قادر سازد تا كنترل يك واكنش استرس را در ظرف دقايقي از واقعه به دست گيرد.

به مراجع آموزش دهيد تا كارهاي ذيل را انجام دهد:

1-   مراحل ذيل را فرا گيريد و تمرين كنيد.

علائم استرس خود را تشخيص دهيد (تنفس سريع، تپش قلب ضربان سريع قلب، غده در گلو، سختي و دردناكي شكم از طريق تصويرسازي ذهني سوراخهايي در ته پاهايتان)

به آهستگي دم عميق بكشيد (بايروم، 1989)

شروع به بازدم عميق كنيد. آرواره را در آرامش قرار دهيد و زبان را پايين آوريد، اجازه بدهيد كه هواي گرم از ميان تصويرسازي ذهني سوراخها در پاهايتان رها شود، و همزمان با بازدم گرما و سنگيني را تصور كنيد كه به عنوان هواي گرم از ميان گردنتان، شانه هايتان، بازوانتان، و سينة شما بيرون مي رود.

2- بررسي كنيد كه چرا پاسخ آرام بخش يك شيوه مؤثر در كاهش استرس است و چگونه مي‎تواند در تجارب روزانة فرد استفاده شود.

3- احساسات تنش و آسوده سازي را در گروههاي عضلاني گوناگون مقايسه كنيد، از پاسخ آرام بخش براي آغاز كردن حالت آسوده سازي استفاده كنيد.

(توصيه هاي كاهش استرس روزانه)

به طور طبيعي اينها در زماني است كه توصيه ها نتواند مورد استفاده قرار گيرد، اما شخص بايد سعي كند به تدريج آنها را در زندگي به كار گيرد

1-   چيزي زيبا را به طور روزانه به زندگي خود بيفزاييد (مثلاً گلها)

2-   هر موقع كه امكان دارد فعاليتهاي لذتبخش انجام دهيد.

3-   قدم بزنيد، كار كنيد و در يك گام آسوده بخوريد.

4-   بعد از وعده هاي اصلي غذا يك زنگ تفريح كوتاه براي استراحت داشته باشيد.

5-  اگر ممكن باشد، حداقل يك بار در روز به بيرون برويد و به چيزهاي ساده اي مثل آب و هوا و منظره توجه كنيد.

6-  در طي روز، هر وقت كه به ياد مي آوريد، به هر تنشي در بدن خود توجه كنيد (آرواره، گردن، ديافراگم، شانه ها، غيره) به طور عميق نفس بكشيد و هر ناحيه تنش را به نرمي بكشيد و آسوده سازيد.

7-   اگر شما به ذهن خود توجه داريد كه به سرعت حركت مي‎كند يا درباره گذشته يا آينده نگران است، يك دقيقه نفس عميق بكشيد و به نرمي بر چيزي در همان لحظه مثل نفس خود، منظره يا پرندگان متمركز شويد.

8-   در طي كار روزانه، زنگ تفريح داشته باشيد تا بياساييد.

9-  هر موقع كه امكان داشته باشد لباسهاي راحت و گشاد بپوشيد، هر موقع كه مي توانيد كفشهايتان را درآوريد.

10-     از نگه داشتن احساسات روزانه خود اجتناب كنيد. اما يك امكان ايمن را بيابيد تا آنها را احساس كنيد، بيان كنيد، و بپذيريد.

بعضي از افراد گهگاه عاداتي مي يابند كه به طور مفرط پراسترس هستند، آن كاملاً عادي است. به آن تغيير صرفاً، به يك طريق غيرقابل قضاوت توجه داشته باشيد و به تمرينات كاهش استرس و توصيه هايي بازگرديد كه يك طريق سالم زندگي را نشان مي‎دهد.

فن : تخليه - يك تمرين كنترل سازي ناكامي

هدف مشاوره اي : افزايش پاسخ آسوده سازي شركت كنندگان

شرح : گروه كوچكي از افراد را داشته باشيد كه عضلات خود را دچار كشش مي كنند و دم عميق مي كشند.

1)     پس آنها بايد به مدت 5 ثانيه كشيده باقي بمانند.

2)  آنها بايد شروع به تن آرا مي كنند با سر شروع كرده و حركت رو به پائين به سوي پاها داشته باشند، در همان حال كه چنين مي كنند عمل بازدم را انجام دهند.

3)     از مراحل 1 تا 3 را چندين بار تكرار كنند.

4)  همينكه آنها داراي مهارت هاي لازم شدند آنها را وادار كنيد تا به كسي فكر كنند كه از او عصباني هستند، يا به چيزي فكر كنند كه آنها را ناكام كرده است.

5)     آنها را عصبي كنيد كه به يك خشم يا ناكامي بينديشند.

6)  در همان حال كه آنها مي آسايند، به آنها بگوييد كه خشم در حال تخليه شدن از آنهاست، كه همة هيجان از نوك انگشتان بزرگ پاهاي آنها به بيرون چكه مي‎كند و اينك در يك گودال بر پاهاي آنهاست.

7)  همينكه آنها خشم را تخليه كردند، بايد كنار بايستند دور از گودال (هيجان)، و خشم را در پشت سر رها سازند.

8)  در هنگامي كه وقت مقتضي براي تخليه باشد، بحثي را با گروه شروع كنيد و آنها را وادار سازيد تا بيان كنند كه چگونه احساس مي كنند، و در هنگامي كه عاقلانه است تا از خشم يا ناكامي قدم به بيرون بگذارند با آنها صحبت كنيد.

فن : رها سازي استرس با افتادن مداد

هدف مشاوره اي : استفاده از يك شيئي براي رهاسازي استرس (مك كي و فانيننگ 1999)

شرح : شركت كنندگان را وادار سازيد تا چشمان خود را ببندند و به يك وضعيت آسوده برسند.

هنگامي كه نواحي محلي هواي فشار بالا با هواي فشار پايين برخورد مي كنند آنها مي‎توانند تندبادي را توليد كنند كه غبار و آشغال را مي مكد و در مسيري حركت مي‎كند كه اختلال و نابودي را گسترش مي‎دهد هنگامي كه يك شيوة زندگي فشار بالا با يك جزر پايين در تراز انرژي برخورد مي‎كند يك تندباد هيجاني از هر چيزي كه با ارزش است. چيزهاي دوست داشتني- شغل، اميدها، روياها، به نظر مي رسد كه مثل تكه هايي باشد كه در اطراف بي هدف مي چرخند. قبل از آنكه در مسير يك چشم انداز هيجاني حركت كنيد كه اختلال و نابودي را گسترش مي دهد، لحظه اي را براي آسودن و تمركز داشتن در نظر بگيريد.

هنگامي كه زندگي مثل يك تندباد به نظر مي رسد، تصوير ذهني مركز آرامش مهم است- در مركز دقيق يك تندباد، نقطه اي از هواي كاملاً آرام وجود دارد.

گفتگو با خود بايد از مطالب ذيل متشكل باشد.

«من مركز آرام تندباد هستم. مي توانم دقيقه اي را در نظر بگيرم تا خودم را آماده كنم، تا به مركز بازگردم، در هستة من يك نقطه آرامش است كه با هر يورش باد دچار پيچش نمي‎شود.»

به عكس، هنگامي كه شما مكان خود را به عنوان يك مركز آرامش در نظر بگيريد، تندباد آهسته مي‎شود، گرد و غبار نشست مي‎كند و زندگي شما منظم تر و بيشتر قابل كنترل به نظر مي رسد يك مداد معمولي مي‎تواند براي يافتن مركز آرامش ياري رساند اين كاري است كه مي‎تواند بر روي ميز تحرير يا ميز معمولي انجام شود، هنگامي كه روي صورت حسابها كار مي كنيد، يا تكاليف خود را انجام مي دهيد، هنگامي كه نياز براي به سرعت بازگشتن به نقطة آرامش و ادامه دادن كار وجود دارد.

1-  يك مداد را از طرف نوك برداريد. آنرا به سبكي بين انگشت شست و نوك انگشت خود نگاه داريد، بگذاريد تا پاك كن در انتها دو انيچ (5 سانتيمتر) در بالاي ميز رو به پائين آويزان بماند سر را در دست ديگر به آرامي تكان دهيد و هر قدر كه مي توانيد آسوده باشيد.

2-   به آهستگي نفس بكشيد و تمركز حواس داشته باشيد.

3-  هنگامي كه شما به حد كافي آسوده ايد، مداد از انگشتان شما سر خواهد خورد و خواهد افتاد اين نشانة رهاسازي به طور كامل خواهد بود، كه براي دو دقيقه فقط بياساييم و احساس آرامش كنيم.

4-  نقطة آرامش يك تندباد را تصور كنيد. بشنويد كه باد سرد در همه جا است به غير از مركز آرامش. خورشيد در حال درخشش است. شما احساس گرما و امنيت مي‎كنيد. تصور كنيد كه همة دغدغه ها و نگراني ها دور مي شوند، تندباد بسط مي يابد و آهسته مي‎شود مركز آرامش بزرگتر و آسوده تر مي‎شود.

5-  نفس كشيدن به آهستگي را ادامه دهيد، دربارة آرامش يافتن و آسوده ساختن همة عضلات سفت بينديشيد. اگر يك نگراني يا شك مزاحم شود شما فكر كنيد همه چيز رو به راه است. من مي توانم آنرا اينك رها سازم و بياسايم. من درست اينجا مي نشينم، آرام و متمركز، عميقاً، عميقاً آسوده!!

6-  به مدت دو دقيقه ادامه بدهيد كه از مركز آرامش لذت ببريد. سپس با يك نيروي بازيافته به كار در دست خود بازگرديد. احساس آرامش مي كنيد، آسوده و متمركز هستيد.

«نتيجه گيري»

آموزش كنترل كردن استرس مراجعان يكي از مهمترين كارهايي است كه ما مي توانيم براي آنها انجام دهيم. استرس پيامد اجتناب ناپذير زندگي است. خوشبختانه كنترل استرس به طور وسيعي يك مهارت فراگيرنده است. يك تكنيك بحث شده براي كاهش تاثيرات استرس تصويرسازي ذهني و تجسم است، فكر كردن به انديشه هاي آرام بخش باعث مي‎شود كه شخص احساس آسودگي كند، در تصور كردن يك محل آرام بخش، مراجعان حواس خود را از انديشه هاي پراسترس پرت مي كنند. اين كانون مقدمه اساسي روانشناسي شناختي- رفتاري را در برمي گيرد، احساسات و رفتارها به وسيلة انديشه ها به وجود مي آيند. بهترين راه براي كنترل استرس فراگرفتن آن است كه اضطراب را به علاقه تغيير دهيد. علاقه بدان معناست كه مراجع مهارت و انگيزه دارد تا مشكلات واقعي خود را در زندگي مراقب باشد و از اندوه و دغدغه اجتناب كند. تغيير دادن احساسات يك موضوع فراگير است كه انديشه هاي نااميد كننده را كه سبب هيجانات نااميد كننده هستند را شناسايي كرده و تغيير دهيد.

فهرست:

استرس و فنون كاهش استرس.... 46

استرس و فنون كاهش استرس.... 47

استرس كار درماني :50

ديدگاه درمانگر: در نقش درماني.. 52

بهبود ارتباطات با محيط خود. 53

اختلال هيجاني فصلي:53

نوردرماني: نور به عنوان يك عامل درماني.. 55

فنوني براي تحت كنترل درآوردن استرس.... 57

مراقبه. 57

فن: مراقبه. 60

فن: تعمق هاروارد براي آرميدگي.. 61

فن: افزودن آگاهي حسي.. 62

فن: برانگيختن فنون آسوده سازي بطور خودزاد. 63

فنون آگاهي حسي بازخورد زيستي (بيوفيدبك)65

فن: كنترل خود از طريق بازپس خوراند زيستي.. 65

فن: تمرين آسوده سازي در حال پيشرفت عضلات... 67

مراحل آسوده سازي در حال پيشرفت:68

فنون تصويرسازي ذهني :77

قابليت كنترل سازي.. 82

فن: تمرين شخص عاقل.. 83

فن: تجسم براي آسوده سازي جسمي و ذهني.. 84

چشم انداز درمانگر: در مورد ارزش خود. 87

فن: تعيين وجه حسي خود. 88

فن: مكان آرام دلخواه. 90

فن: حل مشكل توأم با خلاقيت... 91

فن : تخليه - يك تمرين كنترل سازي ناكامي.. 97

فن : رها سازي استرس با افتادن مداد. 99

«نتيجه گيري»102

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 10 اسفند 1394 ساعت: 11:23 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد استرس و فنون كاهش استرس,

انقلاب اسلامي

دههٔ فجر (در اصطلاح رسانه‌های ایران: ایام‌الله دهه فجر) به فاصلهٔ ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه هر سال که از سال ۱۳۵8 آغاز شده‌است، گفته می‌شود. ۱۲بهمن روز ورود آیت الله خمینی بعد از تبعید پانزده ساله به ایران بود.

طی این ده روز شاپور بختیار که در زمان نخست وزیر ایران بود کاملاً کنترل کشور را از دست داده بود. خميني از نظامیان در خواست کرد که به نیروهای انقلاب بپیوندند.^{[نیاز به ذکر منبع]} نهادهای حکومت پهلوی از هم پاشید و در ۲۲ بهمن سال ۵۷ کنترل اوضاع عملاً به دست سید روح الله خمینی افتاد و انقلاب ۵۷ به پیروزی رسید.

 

انقلاب اسلامي با شهادت مشكوكآيت الله سيد مصطفي خميني در نجف اشرف توسط عوامل رژيم شاهنشاهي وارد مرحله تازه ايشد و امواج خوروشاني در بين مردم به پا كرد ، اما امام خميني اين حادثه را از الطافخفيه الهي دانستند.
روز 17 دي 1356 ، در روزنامه اطلاعات مقاله اهانتآميزي تحت عنوان ايران و استعمار سرخ و سياه با امضاي مستعار احمد رشيدي مطلق و درحقيقت با دستور شاه و دربار عليه امام خميني به چاب رسيد ، مراجع ، مردم و طلاب قمدر اعتراض به اين مقاله اهانت آميز ، قيامي تاريخي را در 19 دي 1356 به ثبت رساندندكه اين قيام توسط عوامل رژيم پهلوي به خاك و خون كشيده شد .
مراجع تقليد خواستار بر گزاري مراسم چهلم شهداي قم در سراسر كشورشدند و در اكثر نقاط ايران مراسمي بر گزار شد ، اما اينبار نوبت مردم رشيد تبريزبود تا در 29 بهمن 1356 قيام آنها به خاك و خون كشيده و حماسه اي ديكر در تاريخانقلات اسلامي ثبت شود .
نوروز سال 1357 عزاي عمومي اعلام شد و مردم مراسمچهلم شهداي تبريز را در شهرهاي مختلف برگزار كردند كه قيام مردم يزد با سركوب شديدرژيم پهلوي ثبت نمود.
در 28 مرداد 1357 سيما ركس آبادان توسط عوامل ساواكبه آتش كشيده شد و مردم بيگناه جان سبردند.
جمشيد آموزكار كه در سال 1356 بهجاي امير عباس هويدا بر مصدر نخست وزير تكيه زده بود با گسترش امواج انقلاب اسلاميمجبور به استعفا شد و جعفر شريف امامي كه با شعار دولت آشتي ملي سعي در فريب انظارعمومي داشت به نخست وزيري رسيد ، او تاريخ شاهنشاهي را لغو و قمار خانه ها را تعطيلو مطبوعات را آزاد و حزب رستاخيز را منحل كرد ، اما هشياري رهبري انقلاب و مردممسلمان نقشه رژيم را نقش بر آب كرد.
روز 13 شهريور 1357 نماز عيد فطر درقيطريه تهران به امامت آيت الله مفتح به نحو بي نظيري برگزار شد و با تظاهرات مردمدر روز 16 شهريور اعلام حكومت نظامي شد ، روز جمعه 17 شهريور ، مردم بيخبر از حكومتنظامي به خيابانها ريخته و ارتش شاه در ميدان ژاله (شهدا) به روي مردم بي دفاع آتشكشود و خيابانهاي اطراف راغرق در خون بيگناهنمود.
17 شهريور 1357 بدين شكل در تاريخ انقلاب به جمعه سياه معروف كرديد، با آغاز سال تحصيلي دانشجويان و دانش آموزان حضور مؤثرتري يافتند ، امام خميني در 13 مهر 1357 عازم فرانسه شدند ، و از آنجا سكان كشتي مردم را در امواج خوروشانانقلاب اسلامي هدايت نمودند.
دهكده نوفل لوشاتو در حوالي باريس مبدل به كانون خبرساز جهان كرديد و مردم و خبرنكاران از همه نقاط دنيا براي مصاحبه با حضرت امام بهآنجا سرازيز شديد،
در آبان ماه اعتصابات كار كنان شركت نفط ، مخابرات ،بانك ملي ، سازمان آب ، راديو و تلفزيون و ... بر دامنه مبارزاتافزود.
در 13 آبان 1357 تظاهرات دانش آموزان و دانشجويان مقابل دانشكاهتهران به خاك و خون كشيده شد ، 14 آبان ارتشبد غلامرضا ازهاري مأمور تشكيل كابينهشد.
تظاهرات تاسوعا و عاشورا ، عملا به صورت همه برسي بر ضد رجيمشاهنشاهي در آمد و مردم در شعارهايشان خواستار استقلال آزادي و جمهوري اسلامي شديد .
رجيم شاه آخرين نفسها را ميكشيد و آخرين تير تركش شاه و اربابانغربيش نخست وزيري شابور بختيار از اعضاي قديمي جبهه ملي بود كه با شعار سوسيالدموكراسي آمده و خود را مرغ طوفان ميدانست ، تمهيد ديكر شاه براي حفظ نخست و تاجخود تشكيل شوراي سلطنت بود ، و در 26 دي 1357 ، محمد رضا شاه بهلوي ناجار به خروجاز ايران شد .
امام كه دولت بختيار را غير قانوني اعلام كردند و شوراي انقلاب راتشكيل داده بودند با فرار محمد رضا شاه از ايران آماده عزيمت به ميهن اسلامي شديد ،بختيار فرودكاه ها را بست و برواز امام يك هفته به تأخير افتاد ، اما سر انجام روز 12 بهمن 1357 حضرت امام پس از 15 سال تبعيد به ايران باز گشتند ، ورود امام به ميهنرا ميليون ها نفر از تهران و ساير نقاط كشور استقبال كردند ، امام خميني بس از ورودبه تهران ضمن حضور بر مزار هزاران شهيد انقلاب اسلامي ، در سخنراني خود در بهشتزهراء ، دولت بختيار را غير قانوني اعلام نمود و فرمودند كه بزودي به بشتوانه رأيملت و حق شرعي خود دولت تعيين ميكنند.

امام سپس در مدينه علوي و رفاهمستقر شدند و در 16 بهمن ، مهندس بازرگان را به نخست وزيري دولت مؤقت منسوبنموديد.

در روز 19 بهمن ، پرسنل نيروي هوائي ارتش به محضر امام رسيدند و باايشان بيعت نمودند.

شب 21 بهمن در نيروي هوائي تهران در گيري مسلحانه بينعده اي از افراد اين نيرو و گارد شاهنشاهي پيش آمد كه با دخالت مردم ، درب پادكانها به روي مردم باز شد و سلاح هائي به دست مردمافتاد.

سران أرتش دست اندر كار كودتا شدند و در روز 21 بهمن از ساعت 4 بعداز ظهر اقلام حكومت نظامي شد ، امام اعلام كردند كه مردم به جكومت نظامي اعتنانكنند ، مردم در روز 22 بهمن به مراكز دولتي نظامي، انتظامي و راديو و تلفزيون يورشبرده و آنها را فتح كردند ، با فرار بختيار از ايران و اعلام بيطرفي ارتش در روز 22بهمن 1357 انقلاب اسلامي ايران پس از سالها مجاهدت ايثار ، فدا كاري و مقاومت درراه رضاي الهي با رهبري بي نظير حضرت امام خميني و به همت مردم سرافراز ايران بهبيروزي نهائي رسيد.

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 10 اسفند 1394 ساعت: 9:03 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد انقلاب اسلامي,

قرارداد 1919

سيدضياءالدين طباطبايي (رئيس كابينه كودتا) در روز 27 فروردين 1300 با انتشار اعلاميه‌اي لغو رسمي قرارداد 1919 ميان ايران و انگلستان را اعلام كرد. اين قرارداد روز نهم اوت 1919 (17 تيرماه 1298) ميان وثوق‌الدوله (رئيس‌الوزراي وقت ايران) و سر پرسي كاكس (وزير مختار بريتانيا در تهران) امضاء شده بود، اما اجراي آن در اثر مخالفت‌هاي داخلي و خارجي عملاً متوقف ماند و در سال 1300، ديگر از آن به قراردادي «مرده» تعبير مي‌شد. با وجود اين، لرد كرزن، وزير امور خارجه انگلستان و طراح اصلي قرارداد، نسبت به آن تعصبي عجيب داشت و لغو رسمي‌اش توسط سيدضياء به مذاق او هيچ خوش نيامد. چنانچه به خاطر داشته باشيم كه سقوط كابينه سيدضياء (بر خلاف آنچه در تاريخ رسمي مشهور است) تا حدود زيادي نتيجه عدم حمايت دولت بريتانيا از آن بود، اهميت رنجش كرزن از اين اقدام رئيس‌الوزراي دولت كودتا بيشتر روشن مي‌شود.
قرارداد
انعقاد قرارداد 1919 ميان ايران و بريتانيا نتيجه مستقيم جنگ جهاني اول بود. ايران به رغم اعلام فوري بي‌طرفي در آغاز جنگ، مورد هجوم طرف‌هاي درگير (روسيه، عثماني، انگلستان و حتي آلمان) قرار گرفت و آسيب‌هاي فراوان ديد. تصوير ايران پس از جنگ را مي‌توان به ويرانه‌اي قحطي‌زده كه ناله و دود از جابه‌جاي آن رو به آسمان مي‌رود تشبيه كرد. خزانه مملكت تهي بود، قواي بيگانه شمال، جنوب، شرق و غرب كشور را در اشغال داشتند، از نفوذ و اقتدار دولت مركزي هيچ باقي نمانده بود و بيماري، ناامني و فقر بي‌داد مي‌كرد.
از سوي ديگر وقوع انقلاب در روسيه به فروپاشي حكومت سلطنتي اين كشور انجاميده و توازن قدرت را در جهان تغيير داده بود. در چنين شرايطي دولت بريتانيا براي جلوگيري از نفوذ امواج انقلاب سرخ به سوي هندوستان تصميم گرفت حضور نظامي و مالي خود را در ايران افزايش دهد.

گروهي از دولتمردان ايراني در اين شرايط به اين نتيجه رسيدند كه تنها راه نجات كشور از آشفتگي و نابودي، تن دادن به الزامات نزديكي بيشتر با انگلستان است.

 بنابراين براي انعقاد قراردادي كه سازوكار روابط دو كشور را در شرايط جديد مشخص مي‌كرد، با نماينده بريتانيا در تهران وارد گفتگو شدند. حاصل اين گفتگوها كه با هدايت مستقيم لرد كرزن در لندن انجام مي‌گرفت، قرارداد 9 اوت 1919 بود كه بخش‌هايي از متن آن چنين است: «ماده يك: حكومت بريتانياي كبير به صريح‌ترين و مؤكدترين بياني كه ممكن است قول‌ها و وعده‌هايي را كه در گذشته بارها داده است، داير بر اينكه استقلال و تماميت ارضي ايران را محترم بشمارد.

 يكبار ديگر تأكيد و ابرام مي‌كند (اين، همان ماده‌اي است كه سيد حسن مدرس مي‌گفت نشان مي‌دهد توطئه‌اي عليه استقلال مملكت در شرف وقوع است). ماده دو: حكومت بريتانياي كبير بر عهده مي‌گيرد هر عده مستشار و كارشناس كه پس از شور و مشورت طرفين حضورشان در ايران ضروري تشخيص داده شد، به خرج دولت ايران در اختيار حكومت ايران قراردهد تا اصلاحات لازم را در وزارتخانه‌ها و دواير دولتي آغاز كنند... ماده سه: حكومت انگلستان متعهد مي‌شود، به هزينه دولت ايران، هر تعداد افسر و هر ميزان اسلحه و مهمات جديد كه به تشخيص كميسيون مختلط نظامي براي نوسازي ارتش ايران لازم باشد، در اختيار حكومت ايران قرار دهد... ماده چهار: حكومت بريتانياي كبير آماده است اعتبارات مالي لازم را براي اصلاحاتي كه در مواد 2 و 3 اين قرارداد پيش‌بيني شده است، به صورت وامي كلان در اختيار حكومت ايران بگذارد...»
يك قرارداد مالي نيز ضميمه اين معاهده بود كه ميزان وام اعطايي انگلستان و ملاحظات مالي و گمركي را تعيين مي‌كرد. هر چه بود، بسياري از ناظران ايراني، اين قراردادها را پذيرش نوعي تحت‌الحمايگي تلقي كردند كه امور مالي و نظامي ايران را در اختيار مستشاران انگليسي قرار مي‌داد.

جالب اينجاست كه سيدضياء كه در آن هنگام روزنامه «رعد» را منتشر مي‌كرد، از معدود مدافعان اين قرارداد بود. او در واقع بدون اينكه سمت دولتي داشته باشد، در بسياري از مذاكرات طرفين در مورد قرارداد حضور داشت.

 او عقيده داشت «قايق شكسته» ايران را براي نجات از گرداب‌ها و طوفان‌هاي پيش رو بايد به كشتي بزرگ و مجهز انگلستان بست.
الغاء
انتشار مفاد قرارداد 1919، هم در ايران و هم در فضاي بين‌المللي هنگامه‌اي به پا كرد. رهبري مخالفان قرارداد را در ايران سيدحسن مدرس به عهده داشت. دولت‌هاي فرانسه و ايالات متحده آمريكا نيز به مخالفت با اين قرارداد پرداختند. اين مخالفت‌ها عملاً قرارداد را از كار انداخت.
كودتايي كه آيرونسايد و نورمن (وزيرمختار وقت بريتانيا در تهران) در اواخر سال 1299 طراحي كردند و سيدضياء و رضاخان ميرپنج آن را به اجرا در آوردند، در واقع نتيجه شكست قرارداد بود. اين واقعيت كه كرزن از اين طرح بي‌خبر نگاه داشته بود، خشم او را برانگيخت.

 

 اما لطمه اصلي به حمايت دولت انگلستان از دولت سيدضياء را لغو رسمي قرارداد وارد كرد. سيدضياء به نورمن اطلاع داده بود براي جلب افكار عمومي ايرانيان چاره‌اي جز لغو اين قرارداد بدنام ندارد. او در عين حال اطمينان داده بود كه مفاد اصلي آن به اجرا در خواهد آمد. اما اين‌ها نتوانست نظر كرزن را جلب كند. او حاضر نشد نيرويي را كه سيدضياء براي حفظ دولت خود احتياج داشت در اختيارش بگذارد. احمدشاه كه از ابتدا از سيدضياء خوشش نيامده بود، به زودي دريافت او بدون حمايت قاطع دولت انگليس دوام نخواهد آورد. مجموعه اين عوامل باعث شد كابينه كودتا بيش از صد روز عمر نكند.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 10 اسفند 1394 ساعت: 9:02 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد قرارداد 1919,