تحقیق درباره ارزشیابی اضطراب درامتحان مقدمه:

«ارزشيابي» حلقه اي از زنجيره يادگيري است. در واقع بدون ارزشيابي اوليه و ثانويه فرايند آموزش نمي تواند معني دار باشد. امتحان يا ارزش سنجي به منظور تكميل يادگيريهاست. كميت و كيفيت اكتسابي آموزشگاهي و خودآزمايي مي تواند مشخص گردد. شاخص و نشانه هر موفقيت و پيشرفتي كه مي تواند پايه هاي نخستين احساس خود ارزشمندي و اعتماد به نفس را فراهم آورد آزمون و امتحان است.

در حقيقت متصف شدن انسان به بسياري از صفات و فضايل اخلاقي نيز در پي آزمون هاي فراوان الهي مقدور مي گردد و بس. تا زماني كه انسان با موقعيتها و شرايط سخت و حساس مواجه نشود، ميزان صبر، بردباري و خويشتن داري او مشخص نمي گردد. جزوع و يا صبور بودن انسان فقط در سايه ابتلا و امتحان معلوم مي شود.

به تعبير قرآن، جهان مدرسه اي پيش توست و زندگي صحنه آزمون است و بس. لِيبلوُكم اَيكم اَحسُن عُملاً (سوره هود، آيه 7). انتظارات خالق در حد وظايف و مسئوليتهاي محوله و توان انجام آن توسط بندگان خداست: لا يكلف نفساً اِلا وسعُها.

امتحان و اضطراب

اصولاً هر امتحان و آزموني هيجان و اضطراب خاص خود را دارد. همه هنر انسان در اين است كه با حداقل اضطراب از عهده بزرگترين امتحانات برآيد. انسان دوست ندارد رفتارهايش مورد ارزيابي و نقادي ديگران قرار گيرد. به همين دليل هر زمان كه در موقعيت امتحان و آزمون قرار مي گيرد دچار اضطراب مي گردد.

بنابراين يكي از رسالتهاي مهم اولياء و مربيان توجه به عامل اضطراب و اتخاذ تدابير لازم براي كاهش آن در بين كودكان و نوجوانان مبتلاست.

زماني كه دانش آموزان به طور چشمگيري دچار اضطراب شوند چنين اضطرابي مي تواند آثار زيستي و رواني زيانباري را به همراه داشته باشد. اضطراب شديد  بر غدد درون ريز و برون ريز اثر گذاشته با متأثر نمودن ذهني انسان زمينه فراموشي هاي زودگذر و خطاي ادراك را فراهم مي آورد. در اين ميان كودكان و نوجوانان كمرو و خجالتي در شرايط امتحان بيش از ديگران دچار اضطراب مي شوند.

هدف هاي ارزشيابي و امتحان:

در نظام هاي آموزشي هر جامعه اي طراحي و برگزاري آزمونهاي گوناگون مي تواند هدفهاي زير را دربرداشته باشد:

الف) ارزيابي چگونگي تحقق هدفها و قابليتهاي پيش بيني شده در مورد هر موضوع درسي.

ب) مشخص كردن ميزان يادگيري و پيشرفت تحصيلي فراگيران.

ج) بررسي تطبيقي تأثير استفاده از روشهاي مختلف آموزشي در پيشرفت تحصيلي دانش آموزان. في المثل آيا در يادگيري تشويق مؤثر است يا تنبيه؟

د) ارزيابي تأثير كاربرد تكنولوژي آموزشي در ميزان فراگيري دانش آموزان

هـ) شناخت هر چه بيشتر توانمنديها و استعدادهاي مختلف شاگردان.

و) جايگزيني و هدايت تحصيلي، شغلي و حرفه اي دانش آموزان

ز) تعيين برنامه هاي آموزشي خاص به تناسب ويژگي ها و استعدادهاي دانش آموزان استثنايي

ح) ايجاد حركهاي لازم براي مطالعه و يادگيري موضوعات درسي

ط) مشخص كردن هدفها و جهت هاي مطالعه

ي) تأكيد بر اهميت خاص مطالب ضروري و پيچيده.

ك) تهيه و تدوين مواد آموزشي و برنامه هاي متناسب با ويژگي هاي گروه هاي مختلف سني.

ل) فراهم كردن زمينه احساس خود ارزشمندي و اعتماد به نفس از طريق كسب موفقيت در آزمون هاي طراحي شده.

روش هاي كاهش اضطراب در امتحان:

1-  اضطراب ناشي از امتحان نه تنها باعث مي شود كه دانش آموزان نتوانند با مهارت و سرعت مناسب و به طور كامل واضح تر كرده پاسخهاي مطلوب را ارائه نمايند بلكه آرامش رواني آنها را نيز به مخاطره مي اندازد.

2-   سطح انتظارات خانواده با توان واقعي فرزندان تناسب داشته باشد.

3-   اوليا و مربيان به ميزان تلاش دانش آموزان توجه كنند نه نتايج حاصل از امتحان.

4-  درك صحيح از ماهيت تفاوت هاي فردي و شناختي درست از ويژگي هاي ذهني، رواني، جسماني مقايسه نكردن بي مورد كودكان با يكديگر و ايجاد محيطي صميمي و دوست داشتني

5-   برداشتن انتظارات معقول از كودكان و نوجوانان، تشويق نقاط مثبت و توانمنديهاي آنها

6-    تسلط بر موضوع درسي، آمادگي ذهني و رواني بيشتر

نقش معلم در كاهش اضطراب دانش آموزان:

يكي از بهترين شرايط يادگيري مي تواند ساعت امتحان باشد. معلم متعهد از هر موقعيتي براي ياد دادن و افزايش معلومات دانش آموزان خود و ايجاد تغييرات رفتاري پايدار در آنها بهره مي گيرد. معلم مجرب و دلسوز هرگز جلسه امتحان را به يك صحنه دادگاه ويا حسابرسي تبديل نمي كند.

معلم مهربان با چهره اي گشاده سعي مي كند عوامل مخرب و اضطراب زا را از جلسه امتحان دور نمايد. معلم وارسته كوشش مي كند كه قبل از آغاز امتحان با چهره اي متبسم و خندان و با بيان جملاتي گيرا و خوشايند دانش آموزان را از حالت هيجان زدگي و تنش رواني-عضلاني بيرون آورد.

معلم با چند جمله كوتاه همراه با شوخ طبعي مي تواند همانند ساعات كلاس درس، آرامش را به همه ارزاني دارد. معلم توانا و دلسوز با صداي آرام و دلنشين و جملات اطمينان بخش مي تواند اضطراب را كاهش دهد.

چگونگي سؤالات امتحان و اضطراب كودكان:

واقعيت اين است كه نحوه تهيه و تنظيم سؤالات امتحان مي تواند نقش قابل توجهي در كاهش يا تشديد اضطراب دانش آموزان داشته باشد. در تهيه و تدوين سؤالات امتحان مي بايست نكات زير را مورد توجه قرار داد:

1-   طراح سؤالات مي بايست دردرجه اول هدفهاي يادگيري را درنظر بگيرد.

2-  سؤالات امتحان مي بايست به گونه اي تهيه و تنظيم گردد كه آموخته هاي شاگردان را ارزيابي كند و نه دانسته هاي آنان را.

3-   معلم مي بايست هدف اصلي خود را از امتحان كاملاً مشخص و معين كند.

4-  در تهيه سؤالات لازم است سطح عمومي دانش آموزان مورد توجه قرار گيرد و نه توانمنديهاي خاص برگزيدگان كلاس.

5-   سؤالات امتحان مي تواند به گونه اي باشد كه دانش آموزان قدرت مقايسه و قضاوت را داشته باشند.

6-  سؤالات بايد به صورتي تنظيم گردد كه دانش آموزان فرصت به كار بستن معلومات خود را در موقعيتهاي ديگر داشته باشند.

7-  نوع و تعداد سؤالات مي بايست متناسب با توان ذهني دانش آموزان و مدت زماني باشد كه در اختيار آنان قرار مي گيرد.

8-  سؤالات بايد كاملاً واضح، خوانا، روشن، صريح، قابل فهم و بي نياز از تعبير و تفسير باشد. هرگونه ابهام در سؤالات مي تواند موجب تشديد اضطراب شاگردان شود.

9-  امتحان و ارزشيابي مي بايست به صورت مستتر و دائم انجام پذيرد و دانش آموزان با هدف معلم از برگزاري امتحان و نحوه سؤالات به خوبي آشنا شوند.

10- در مجموع شرايط امتحان و سؤالات امتحاني به گونه اي باشد كه همه شاگردان احساس كنند در يك جلسه آموزشي حضور دارند.

نكته اي كه نبايد از ياد ببريم توجه داشتن به اين امر است كه اگرچه مطرح كردن نمونه سؤال توسط معلم براي دانش آموزان لازم است و مي تواند در شناخت اهداف درس به آنها كمك كند ذكر اين سؤال ها نبايد به حدي برسد كه دانش آموزان را از مطالعه متن درس بي نياز كند. چرا كه مشاهده شده است بعـضي از مـعلمان محـترم از هر دس تعدادي سؤال مطرح مي كنند و به نوعي به دانش آموزان القا مي شود كه اگر جواب سؤالات داده شده را بدانند ديگر احتياجي به متن درس نيست. اين امر در حقيقت فعاليت خواندن، توجه كردن، تمركز كردن، درك كردن و چگونگي طرح سؤال توسط دانش آموز را از وي سلب مي كند. چشمه خلاقيت را در او مي خشكاند و او را به خواننده و از بر كننده تعدادي سؤال از پيش تعيين شده تبديل مي كند. در حالي كه دانش آموز بايد بتواند از آموخته هاي خود در موقعيت مختلف و هنگام برخورد با سؤال هاي جديد استفاده كند. در صورتي كه امتحان از ابعاد مختلف و به گونه اي صحيح انجام گيرد و از نتايج آن درست استفاده شود مي تواند دانش آموزان را به مطالعه و يادگيري بيشتر تشويق كند به همين سبب اولين قدم براي ايجاد رغبت در شاگردان، ايجاد نگرش مطلوب و مثبت در آنان نسبت به امتحان است. نگرش مثبت در صورتي در دانش آموزان به وجود مي آيد كه:

-          رفتار معلم طوري باشد كه نشان دهد امتحان به عنوان وسيله اي براي كمك به يادگيري دانش آموزان است نه وسيله اي براي تهديد، سركوب و تحقير كردن و بر چسب زدن به آنها.

-          نتايج امتحان ميزان پيشرفـت دانـش آموزان را نسبت به پيشرفتهاي قبلي اش مشخص مي كند و به او نشان مي دهد.

-          همراه نتايج امتحان، ضمن مشخص كردن نارسايي هاي كار دانش آموز، راه حل و نحوه جبران نارسايي ها نيز به او ارائه و آموخته شود.

-          معلم با توجه به نقاط قوت، نقاط ضعف، مشكلات، توانايي ها و خصوصيات دانش آموزان، آن ها را براي امتحان آينده آماده كند و به آنان القا كند كه هدف از امتحان كمك به يادگيري بهتر آنان است.

-          در فواصل مختلف، در طول سال تحصيلي امتحان به طور مستمر انجام شود تا دانش آموزان از وضعيت جديد خود آگاه شوند.

به هر حال چنانچه نگرش مطلوب نسبت به امتحان در دانش آموزان ايجاد نشود نگرش منفي در آنان رشد مي يابد و آثار عاطفي اش از اين نگرش نه تنها رغبت و انگيزه آنان را زايل مي كند بلكه موجبات از بين رفتن اعتماد به نفس آنان را نيز فراهم مي كند كه خود منشأ اضطراب دانش آموز در هنگام امتحان و مطالعه است.

عادي ترين استفاده از نتايج امتحان كه تقريباً در كليه نظام هاي آموزشي دنيا معمول مي باشد اين است كه به عنوان ملاكي براي ارتقاي دانش آموز از يك كلاس به كلاس بالاتر يا از يك دوره به دوره ديگر به كار مي رود البته شماري از معلمان و والدين تنها هدف ارزشيابي را همان تعيين نمره دانش آموزان براي ارتقاي آنان به كلاس هاي بالاتر مي دانند و بس. اين در حالي است كه از نقش ها و اهداف ديگر امـتحان غفـلت مي ورزند. چه بسا دانـش آموزاني كه يادگيري و پرورش استعدادشان با همين نگـرش هاي منفي معـلمان و والديـن مـتوقف شده و اكـنون جامعه ما از خدمات مناسب تر و والاتر آنان بي بهره مانده است.

توصيه هايي جهت اجراي بهتر امتحانات:

-                         جلسه امتحان را با كلام زيبا و آرام بخش الهي (قرآن كريم) شروع كنيم.

-                         به دانش آموزاني كه در مورد ميزان دشواري يا سادگي امتحان سؤال مي كنند پاسخ دهيم كه چنانچه درس مورد نظر را مطالعه كرده باشند سؤالات امتحان ساده است.

-          محيطي كه قرار است امتحان در آن برگزار شوداز جنبه هاي مختلف: نور كافي، صداهاي مزاحم، واضع بودن صداي بلندگو و رسايي آن، سرما، صندلي ها و ... مورد بررسي قرار گيرد تا از هر نظر براي دانش آموزان مناسب باشد.

-          در هر زمان و بالاخص هنگام امتحانات با دانش آموزان برخورد مناسب و پسنديده اي داشته باشيم چون در اين زمان اضطراب بيشتري دارند.

-          حتي الامكان در جلسه امتحان درس مربوط به خود حضور داشته باشيم و آن را به ديگران واگذار نكنيم.

-                         دقت كنيم برگه سؤالات با خط خوانا و به شيوه مناسب حروفچيني و تكثير شده باشد.

-                         در موقع نظارت در جلسه امتحان دائماً در حال حركت نباشيم.

-          در موقعي كه دانش آموزان مشغول پاسخ گويي به سؤالات هستند بالاي سر و يا كنار دانش آموزي نايستيم. زيرا مانع تمركز حواس او خواهيم شد.

-          اگر احساس كرديم كه دانش آموزي در جلسه امتحان دچار اضطراب شده و به او نزديك شده، به وي روحيه دهيم.

-                         فرصت دهيم تا پس از پايان امتحان كليه سؤالات خود را بازخواني كنند.

توصيه هايي براي تصحيح اوراق امتحاني و تجزيه و تحليل:

1-   بررسي تصحيح اوراق امتحاني همه دانش آموزان از روشي يكنواخت و مناسب استفاده كنيم.

2-   در هنگام تصحيح اوراق امتحاني نقاط ضعف و قوت دانش آموز را به طور خلاصه در برگه او مشخص كنيم.

3-  چنانچه اكثر جواب هاي دانش آموزان به سؤال يا سؤالاتي نادرست و يا ناقص است در روش تدريس خود تجديد نظر كنيم.

4-  نتايج كلي امتحان را جمع بندي و تجزيه و تحليل كنيم تا بر اساس آن بتوانيم قضاوت بهتري در مورد نتايج آن داشته باشيم.

5-  دقت كنيم كه نمره دانش آموزان در يك درس نمره پيشرفت و يادگيريهاي او در آن درس است نه نمره شخصيت او.

6-    برگه هاي امتحان دانش آموزان را در اولين فرصت به آنها برگردانيم تا از وضعيت پيشرفت خود آگاهي يابند.

7-  چنانچه در تصحيح اشتباهاتي (نظير: اشتباه در جمع كردن نمرات، فراموش شدن تصحيح يك سؤال به علت خطاي چشم و ...) توسط ما رخ داده باشد، بپذيريم و حق دانش آموز را به او برگردانيم.

راهنمايي فرزندان قبل از امتحان «والدين»:

1-  فرزندان را راهنمايي كنيم تا براي مطالعه خود برنامه منظمي تهيه كنند ومطالب درسي را به طور مستمر در طول سال تحصيلي بياموزند. زيرا مطالبي را كه بايد در طول چند ماه آموخته شود نمي توان يك باره در شب امتحان آموخت علاوه بر آن خستگي بيش از اندازه نيز عارض دانش آموز مي گردد. به زبان ديگر زمان آماده شدن براي امتحان از هنگام تدريس اولين درس شروع مي شود نه شب امتحان

2-  از فرزندان خود بخواهيم مطالب درسي را تا حد امكان به زبان خود بيان كنند نه به زبان كتاب و عين صورت كتاب. بنابراين هنگامي كه از آنان درس مي پرسيم تأكيد كنيم كه به همين روش پاسخ دهند.

3-  از فرزندان بخواهيم كه از متن درس چند سؤال طرح كنند و حدس بزنند كدام يك مي تواند سؤال خوبي براي امتحان باشد و در اين مورد بتوانند دليل خود را بيان كنند.

4-  آنها را توجه دهيم كه در صورت امكان مطالب درسي خود را با دوستان هم كلاسي بحث كنند. لازمه بحث كردن آن است كه اول درس بخوانند، سپس فكر كنند و نظر و جواب خود را تنظيم و ارائه نمايند اين امر به نظم آنها كمك مي كند.

5-  گاهگاه در خانه از آنها امتحان بگيريم و بعضي از اوقات تصحيح اوراق را به خودشان بسپاريم و فقط بر كارهاي آنان نظارت غيرمستقيم داشته باشيم، تا خود متوجه اشكالات خودشان شوند.

6-  توصيه كنيم كه برگه امتحاني قبلي خود را بازبيني كنند و ضعف ها و قوت هاي خود را بيابند و در مواردي كه ضعف داشته اند تمرينات بيشتري انجام دهند.

7-  توصيه كنيم كه وسايل لازم امتحان از قبيل: خودكار، مداد پاك كن، تراش و پرگار و ... را قبل از خارج شدن از منزل بازبيني نمايند و از كامل بودن وسايل مورد نياز خود مطمئن شوند.

8-  در روزهاي امتحان به خصوص اگر امتحان در ساعت اول ورود به مدرسه انجام مي گيرد كمي زودتر از معمول از خانه حركت كنند تا به موقع در جلسه امتحان حضور يابند.

9-  آنان را توجه دهيم كه در هنگام شروع امتحان وقت را در نظر داشته باشند و براي جواب دادن به سؤالات وقت خود را تنظيم نمايند تا با كمبود وقت مواجه نشوند.

10- در جلسه امتحانات تشريحي پس از گرفتن سؤالات امتحان آنها را يك بار با سرعت بخوانند و از سؤالاتي شروع كنند كه در جواب دادن به آنها اطمينان بيش تري دارند.

سخن آخر:

در اين نوشته ها اهداف امتحان و ارزشيابي – روش هاي كاهش اضطراب در امتحان، نقش مربيان و والدين در كاهش اضطراب و ... به همراه توصيه هايي چند در جهت برگزاري امتحانات و بهره مندي از ننايج آن براي معماران تعليم و تربيت و آموزش فرزندان خود لازم است با يكديگر به طور هماهنگ عمل كنيم.

به عنوان نمونه: در صورتي نگرشي مطلوب و مناسب نسبت به امتحان در دانش آموز حاصل مي گردد كه نه تنها همگي مديران، مربيان، توصيه هاي لازم را رعايت نمايند بلكه والدين و معماران تعليم و تربيت در خانه نيز توصيه هاي مربوط را مد نظر داشته باشند در غير اين صورت نگرش مورد نظر به گونه اي كم رنگ تر حاصل خواهد شد و بعضي از مواقع نيز دانش آموز را با تعارض روبه رو مي كند. بنابراين هم آهنگي در تعليم و تربيت يك اصل است و رعايت آن بر همه عاملان تربيت ضروري و لازم است.

«والسلام من الله التوفيق»

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

مقدمه .................................................................................................    1

امتحان و اضطراب ................................................................................    2

هدفهاي ارزشيابي و امتحان .....................................................................   2

روش هاي كاهش اضطراب در امتحان .....................................................   3

نقش معلم در كاهش اضطراب دانش آموزان ............................................   4

چگونگي سؤالات امتحاني و اضطراب كودكان .........................................   4

توصيه هايي جهت اجراي بهتر امتحانات ....................................................   7

توصيه هايي براي تصحيح اوراق امتحاني و تجزيه و تحليل ............................   8

راهنمايي فرزندان قبل از امتحان «والدين» ...................................................   9

سخن آخر ............................................................................................  10

تحقیق درباره رشته مهندسي هوافضا2

هدف :
هدف تربيت كارشناس در صنايع هواپيما و هليكوپترسازي و فردي آشنا به مقدمات و اصول مهندسي هوافضا است. طول متوسط دوره 4 سال است. دانشجويان موظفند 3 واحد پروژه بگيرند و 2 تابستان در دفاتر مهندسي صنايع مربوط كارآموزي كنند. فارغ‌التحصيلان كادر مورد نياز محاسبات ، طراحي، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي، هليكوپترسازي، موشكي و صنايع ديگر را تامين مي‌كنند. دروس اين مجموعه شامل دروس عمومي، پايه، اصلي، تخصصي، كارگاهي و كارآموزي است و زمينه‌هايي چون آيروديناميك، سازه هوايي، مكانيك پرواز و جلوبرنده‌ها را در بر مي‌گيرد. پايه‌هاي اصلي لازم براي تحصيل در اين رشته رياضيات، فيزيك و زبان خارجي است. براي فارغ‌التحصيلان اين رشته امكان ورود به دوره كارشناسي ارشد مهندسي هوافضا وجود دارد. بايد توجه داشت كه صنايع هوافضا در دنيا يكي از پيشروترين زمينه‌هاي تحقيقاتي است و همواره موجبات ترقي و جهش در ساير رشته‌هاي علوم و مهندسي را فراهم ساخته و در اين راستا بودجه‌هاي عظيم نظامي و غيرنظامي را به خود اختصاص داده است، موضوعاتي از قبيل طراحي و ساخت هليكوپتر، هواپيماي بدون سرنشين، بدون موتور، عمود پرواز و يا جنگنده از يك طرف و ساخت پايگاههاي فضايي، مسافرت به كرات ديگر و جنگ ستارگان از طرف ديگر جامعيت و حساسيت اين رشته را بيش از پيش روشن مي‌سازد.
دكتر كامران رئيسي استاد رشته مهندسي هوافضاي دانشگاه صنعتي اميركبير در معرفي اين رشته مي‌گويد: مهندسي هوافضا مجموعه‌اي از علوم و توانايي‌هاي علمي و عملي در زمينه تحليل، طراحي و ساخت وسايل پرنده‌ نظير هواپيماها، چرخ‌بال‌ها، گلايدرها، موشك‌ها و ماهواره‌ها است. اين رشته بر چهار پايه آيروديناميك 1 ، جلوبرندگي 2 ، مكانيك پرواز 3 و سازه‌هاي هوافضايي استوار است.
وي در توضيح چهار پايه علمي اين رشته مي‌گويد: «آيروديناميك» به مطالعه و بررسي جريان هوا، محاسبه نيروها و گشتاورهاي ناشي از آن بر روي جسم پرنده مي‌پردازد و مهندس هوا فضا با فراگيري اين علم به تحليل جريان‌هاي پيچيده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نيروهاي آئروديناميكي امكان بررسي پايداري و طراحي سازه را فراهم مي‌كند.
«جلوبرندگي» به مطالعه و بررسي سيستم‌هاي جلوبرنده اعم از موتورهاي پيستوني ، توربيني ، راكت‌ها و نحوه توليد نيروي رانش در آنها مي‌پردازد.
«مكانيك پرواز»‌ به مطالعه و بررسي رفتار و حركات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئروديناميكي ، هندسي و وزني مي‌پردازد و در واقع علم مكانيك پرواز از «عملكرد» تشكيل مي‌شود و «عملكرد» به بررسي برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازي در سرعت‌هاي مختلف و پايداري و كنترل وسايل پرنده مي‌پردازد.
و در نهايت «سازه‌هاي هوافضايي» به مطالعه و بررسي سازه‌هاي هواپيما و ديگر وسايل پرنده مي‌پردازد و هدف آن طراحي سازه‌هايي است كه علاوه بر استحكام كافي در برابر بارهاي آئروديناميكي و ساير بارهاي استاتيكي وارد بر وسايل پرنده، حداقل وزن ممكن را نيز داشته باشند.
يكي از دانشجويان كارشناسي ارشد اين رشته نيز مهندسي هوا فضا را علمي استراتژيك مي‌داند كه در آن از همه علوم از جمله متالوژي ، كامپيوتر و الكترونيك استفاده مي‌شود و هدف آن تربيت كارشناساني است كه كادر مورد نياز محاسبات ، طراحي ، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي، چرخ‌بال‌سازي و موشكي را تامين سازند. به همين دليل دانشجويان اين رشته موظف هستند كه در طي تحصيل 3 واحد پروژه بگيرند و در تابستان نيز در دفاتر مهندسي صنايع مربوط كارآموزي بكنند.
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
در مورد مشكلات و دشواري‌هاي شغلي فارغ‌التحصيلان اين رشته نيز دكتر رئيسي مي‌گويد: مهمترين مشكل اين رشته جديد بودن آن است و اين كه هنوز براي آن برنامه‌ريزي‌هاي لازم به صورت كلان تدوين نشده است و در نتيجه پراكنده‌كاري در اين رشته زياد است و در كل جذب نيروي انساني از كانال صحيحي انجام نمي‌گيرد وگرنه عمدتا فارغ‌التحصيلان اين رشته از نظر بازاركار مشكلي ندارند.
همان‌طور كه پيش از اين گفتيم هدف اصلي صنعت هوافضا طراحي و ساخت وسايل پرنده است، در نتيجه فارغ‌التحصيلان مهندسي هوافضا مي‌توانند در صنايع و موسسات تحقيقاتي هواپيمايي ، موشكي و ماهواره فعاليت بكنند و همچنين در كليه موسسات و سازمانهايي كه به نحوي از وسايل پرنده استفاده مي‌كنند، به عنوان كارشناس تحقيق در عمليات و تعمير و نگهداري خدمت كنند. اما علاوه بر اشتغال در مراكز فوق يك مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئروديناميك، طراحي سازه و روشهاي طراحي توربو ماشين‌ها توانايي‌ كار در شاخه‌هاي متعددي از مهندسي و پروژه‌هاي خارج از حيطه صنايع هوافضايي را نيز دارد.
دكتر رئيسي در همين زمينه مي‌گويد: كاربرد زمينه‌هاي مطالعاتي يك مهندس هوافضا تنها به طراحي هواپيما و وسايل پرنده محدود نمي‌شود. براي مثال آئروديناميك خودروهااز برخي جهات شباهت زيادي به آئروديناميك هواپيما دارد و امروزه در اغلب صنايع خودروسازي با استفاده از تونل باد و علم آئروديناميك ، خودروهاي كم مصرفتري مي‌سازند. فرايند سيستم‌هاي كنترل صنعتي نيز با فرايندهاي طراحي كنترل در وسايل پرنده بر يك مبنا است و همچنين سازه اتومبيل و كشتي مشتركات زيادي با سازه يك هواپيما دارد و بالاخره توربين‌هاي گاز يك نيروگاه يا ايستگاه پمپ گاز همانند يك موتور جت تحليل و طراحي مي‌گردند. در نتيجه يك مهندس هوافضا علاوه بر شركت‌هاي هوايي در نيروگاهها، صنايع نفت و گاز و صنايع خودروسازي فرصتهاي شغلي خوبي دارد.
توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه :
دكتر رئيسي همچنين معتقد است كه دانشجوي اين رشته بايد در كارهايش نظم و برنامه‌ريزي داشته باشد چون حجم مطالبي كه در طول يك ترم ارائه مي‌شود، زياد بوده و مطالعه آنها مستلزم يك برنامه‌ريزي دقيق مي‌باشد.
وي در مورد دروس مهم در اين رشته نيز مي‌گويد: زيربناي اين رشته رياضيات است و همچنين فيزيك و شيمي تا حدودي لازم مي‌باشد و البته همين‌جا لازم است توصيه كنم كه دانش‌آموزان اگر در درس زبان خارجي ضعيف هستند، وارد اين رشته نشوند چون بيشتر دروس اين رشته به زبان انگليسي وابسته مي‌باشد.
آقاي جهاني دانشجوي كارشناسي ارشد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميركبير نيز معتقد است كه دانشجوي اين رشته بايد آمادگي كار در كارخانجات را داشته باشد. وي در توضيح مي‌گويد: مهندسي هوافضا يك رشته فني است و عموما كساني كه وارد رشته‌هاي فني مي‌شوند، بايد آمادگي كار در كارخانجات را داشته باشند و همچنين بايد افراد قوي و داراي پشتكار وارد اين رشته بشوند تا به ياري اراده قوي خود در پيشبرد اين رشته نوپا موفق گردند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
امكان ادامه تحصيل در مقاطع كارشناسي ارشد در گرايشهاي «جلوبرندگي ، مكانيك پرواز، سازه‌هاي هوايي ، آيروديناميك ، هوافضا» ميسر مي‌باشد.
رشته‌هاي مشابه و نزديك به اين رشته :
اين رشته قبلا از زيرشاخه‌هاي مهندسي مكانيك بوده است لذا داراي تعداد واحدهاي مشترك زيادي با رشته مهندسي مكانيك مي‌باشد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
رشته مهندسي هوافضا نيازمند سرمايه‌گذاري كلان است و بيش از ساير صنايع از وضعيت اقتصادي كشور تاثير مي‌پذيرد يعني اگر رشد اقتصادي خوبي داشته باشيم سرمايه‌گذاري در اين بخش بيشتر مي‌باشد و البته عكس اين قضيه نيز صادق است.
دكتر مهدي سبزه‌پرور استاد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميركبير نيز با اشاره به فعاليت فارغ‌التحصيلان اين رشته در بخش خصوصي مي‌گويد: در سال 70 وزارت صنايع لايحه‌اي به مجلس داد كه بر اساس آن بخش خصوصي مي‌توانست در كشور فعاليت‌هايي در زمينه هوافضا انجام بدهد. از سال 72 نيز به صورت رسمي مجموعه‌اي در وزارت صنايع متولي اين كار شد و به صورت هدايت‌كننده شركت‌ها و مجموعه‌هاي بخش خصوصي فعاليت خود را آغاز كرد كه حاصل اين كار، توليداتي مثل ساخت هواپيماي گلايدر بود كه طراحي آن توسط فارغ‌التحصيلان همين رشته انجام شد و در حال حاضر نيز 10 فروند از اين هواپيما توليد شده و با اخذ مجوزهاي بين‌المللي در باشگاههاي سازمان هواپيمايي كشوري شروع به فعاليت كرده است. همچنين مي‌توان به پروژه طراحي و ساخت هواپيماي سبك موتوردار اشاره كرد كه با موفقيت انجام شده و پروازهاي آزمايشي را نيز انجام داده است و بالاخره پروژه هواپيماي سم‌پاش از پروژه‌هايي است كه به تازگي در كشور مطرح شده است.
حسين شاهوردي دانشجوي كارشناسي ارشد دانشگاه اميركبير نيز مي‌گويد: در حال حاضر در كشور ما به ساخت هواپيما به دليل عدم سرمايه‌گذاري توجه زيادي نمي‌شود اما فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در فرودگاهها در قسمت تعمير و نگهداري هوايي و همچنين در صنايع دفاع روي طراحي موشك و جنگ‌افزارها فعاليت بكنند.
علاوه بر اينها مي‌توانند روي آئروديناميك خودروها، سازه‌هاي خودروسازي و توليد توربين‌هاي بخار براي توليد برق كار بكنند. وي همچنين درمورد فعاليت‌هايي كه دانشجويان اين رشته در بخش خصوصي مي‌توانند انجام دهند، مي‌گويد: فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در شركت‌هاي خصوصي، هواپيماهاي كوچك دو نفره و يا چهارنفره‌اي را كه در دست ساخت است با استانداردهاي بين‌المللي تطابق داده و براي هواپيما گواهي پرواز يا توليد بگيرند.

مهندسي ارزش

 مقدمه :

چرا مهندسي ؟ چرا ارزش ؟ و چرا مهندسي ارزش ؟ چه قرابتي بين مهندسي و ارزش وجود دارد و چه ارتباطي بين صنعت و مهندسي ارزش ديده مي شود ؟ واژه هاي مهندسي ، ارزش و صنعت روزانه و بارها بر زبان ما جاري مي شود . امروزه تركيبات مختلفي از واژه هاي مهندسي مانند مهندسي مجدد ، مهندسي بازار و غيره نيز كاملا رايج و معمول است و در محاوره و متون علمي بسيار يافت مي شود . شايد مهندسي به تنهايي يادآور ماشين آلات ، كارخانجات و به طور كلي صنعت باشد ، اما آيا هيچ گاه انديشيده ايم كه مهندسي مثلا چه قرابتي با بازار دارد ؟ به راستي مهندسي به چه معناست ؟ واژه نامه ها ، مهندسي را بطور كلي با معناي محاسبه تعيين مي كنند و مهندس يعني محاسب . پس مهندسي ارزش را مي توان به تعبيري محاسبه ارزش دانست ، اما ارزش در صنعت ، در سازمان و در پروژه به چه معناست ؟ آيا هدف هر توليدي اعم از كالا يا خدمات ، افزودن ارزش و يا به تعبيري ايجاد ارزش افزوده است ؟ اگر در پاسخ مثبت اين سؤال اتفاق نظر داشته باشيم ، آنگاه مهندسي ارزش و مفهوم آن رفته رفته پر رنگ تر مي شود .

از ديدگاه انجمن مهندسي ارزش آمريكا ( SOCIETY OF AMERICAN VALUE   ENGINEERING : SAVE) ؛ مهندسي ارزش روشي سيستماتيك با تكنيك هاي مشخص است كه كاركرد محصول يا خدمات را شناسايي و براي آن كاركرد ، ارزش مالي ايجاد مي كند به نحوي كه آن كاركرد در كمترين هزينه با حفظ قابليت اطمينان و كيفيت مورد نظر انجام گيرد ؛

به بيان ديگر مي توان گفت : مهندسي ارزش يك كوشش سازمان يافته براي تحليل عملكرد سيستم ها ، تجهيزات ، خدمات و مؤسسات به منظور نيل به عملكرد واقعي با كمترين هزينه در طول عمر پروژه است كه سازگار با كيفيت و ايمني مورد نظر باشد . مهندسي ارزش يك روش بسيار مهم براي مصرف بهينه بودجه تخصيص داده شده است .

ارزش بسيار ساده و در عين حال بسيار پيچيده است . زيرا چيزي است كه مشتري طلب مي كند . ميلر و هايمان يك پند كليدي ارائه كردند : هيچ كس يك محصول را خريداري نمي كند . مشتريان هميشه كاري را مي خرند كه فكر مي كنند كالا براي آنها انجام خواهد داد . به عبارت ديگر مردم به كالاي با كيفيت اهميت مي دهند .    

ارزش يك مفهوم زيباست . قدرت اين مفهوم تعاون بشر و تمدن بشري است .

ارزش چيست ؟

همه ما اين جمله را استفاده مي كنيم و همه روزه بطور مستمر بكار مي گيريم . اين جمله تحت معاني مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد . اين جمله به طرق مختلفي هم مورد استفاده قرار مي گيرد و بنابراين مي توان از آن معاني مختلفي استنباط نمود . در فرهنگ لغات معاني مختلفي از قبيل ؛ بها , اعتبار , كارايي ، مكاني و يا آنچه كه منجر به يك چيز مطلوب يا مفيد مي گردد و مانند اينها براي ارزش تعريف شده است .

از آنجا كه ارزش از يك طرف يك كيفيت ذهني مانند ظاهر , شكل , سبك و غيره است كه توسط احساسات تعيين مي گردد و از طرفي يك كيفيت واقعي مانند عمر , عملكرد , قابليت اطمينان , سبك وزني و غيره است ؛ كه از طريق خواص و مشخصات تعيين مي گردد ، در نتيجه مفهومي است كه به راحتي قابل تعريف نمي باشد .

محدوده بزرگي كه تعريف ارزش به خود اختصاص مي دهد سبب بكارگيري وسيع اين كلمه شده است كه خود موجب سوء تفاهم گرديده است . شكل ذيل اين مفهوم را بهتر نشان مي دهد .

ارزش

ارزش از طريق مقايسه تعيين مي گردد ؛ تفاوت بين بها يعني مقبوليتي كه محصول از ديد مشتري دارد و قيمت يعني مبلغي كه مشتري بابت محصول مي پردازد , معيار ارزش براي مشتري است.

چنانكه آقاي ميلز معتقد است يك محصول و يا خدمت زماني داراي ارزش خوب است كه آن محصول و يا خدمت داراي عملكرد و هزينه مناسب باشد .

مفاهيم چهارگانه ارزش :     

ارزش اقتصادي را مي توان به چهار نوع تقسيم بندي نمود :

1- ارزش استفاده : خواص شاخص ها و كيفيت هايي كه موجب استفاده كار يا خدمت شده و باعث مي شوند كه جزء خاص عمل كند .

2- ارزش اعتبار : خواص شاخص ها و يا جذابيت هايي كه موجب مي شوند فرد آرزوي مالكيت يك شي را نمايد , آن شاخصي كه يك جزء خاص براي آن بفروش مي رسد .

3- ارزش مبادله اي : خواص و يا كيفيت هايي كه ما را قادر مي سازد كه يك جزء را به جاي جزء ديگر مبادله كنيم .

4- ارزش هزينه اي : مجموع مواد , كار و ديكر هزينه ها كه بايد بكار گرفت تا محصول توليد شود .

چگونگي ارتقاء ارزش:

براي اينكه بدانيم چگونه ارزش يك محصول و يا خدمت را ارتقاء دهيم اولين و مهمترين موضوع اين است كه دلايل پائين بودن ارزش را بدانيم سپس مي توان يك تحليل مناسب براي بررسي و ارزيابي ارزش ارائه نمود و كوشش هاي لازم براي فائق آمدن بر مسأله را مشخص كرد . تصميمات معني دار و مناسب براي اضافه كردن ارزش به يك جزء مشخص در اين صورت امكان پذير خواهد بود .

دلايل پائين بودن ارزش:

1- نبودن اطلاعات كافي .

2- نبودن ايده هاي خلاق .

3- كمبود زمان .

4- كيفيت پائين .

5- عقايد صادقانه ولي نادرست .

6- تفكر عادت گونه .

7- ريسك گريزي .

8- عدم تمايل به راهنمايي و مشاوره ديگران .

9- عادت ها و طرز تلقي ها .

10- شرايط غير واقعي .

11- تغيير در شرايط .

12- تغييرات فناوري .

13-ارتباط ضعيف .

14- عدم تجربه كافي .

15- سوء تعبير و برداشت هاي غلط .

16- عدم تجربه كافي .

17- تمايل به تطابق با شرايط موجود .

چگونه ارزش اضافه كنيم يا بسازيم؟

1- رسيدن به عملكرد معادل و يا بهتر با هزينه كمتر .

2- دسترسي به اندازه ، ظاهر ، جذابيت و خصوصياتي كه مشتري مي خواهد .

3- نگهداري سطح كيفيت با هزينه كمتر .

 4- شناسايي ، جداسازي و حذف هزينه هاي عناصر غير لازم از محصول و خدمات .

5- بكارگيري فناوري و توسعه دانش و خلق محصولات جديد .

6- جلوگيري از مصرف بي رويه منابع .

7- كنترل نسبت ارزش به قيمت و پيدا كردن نقطه سر به سر براي هزينه .

8- خودتان را شريك مشتري در نظر بگيريد .

مبدأ و تاريخ فناوري مهندسي ارزش:

منشاء فناوري مهندسي ارزش به مفهومي كه امروزه مشاهده مي شود به جنگ جهاني دوم باز  مي گردد . زماني كه افزايش و ارتقاء كيفيت توليد محصولات مورد توجه قرار گرفت آقاي هنري ارليچر ، معاون مدير عامل وقت شركت جنرال الكتريك در آمريكا مشاهده كرد كه برخورد سازمان يافته مي تواند پديده بهبود را قوت بخشد و در نتيجه از موارد سعي و خطا جلوگيري نمايد.

مهندسي ارزش از زماني كه آقاي ميلز اين مفهوم را مطرح و اين روش را سازماندهي نمود يك راه بسيار طولاني و موفقي را پيموده است كه امروزه به عنوان يك روش مديريتي قوي ، مدرن و مؤثر مورد توجه است كه بطور موفقيت آميز مي تواند در هر فعاليت اقتصادي مورد استفاده قرار بگيرد ؛ صنعت ، تجارت ، آموزش ، حمل و نقل ، برنامه ريزي شهري ، مراكز درماني ، بيمارستان ها ، مراكز پليس ، مراكز دولتي و غيره همگي مي توانند بستر مناسبي براي مطالعات مهندسي ارزش باشند .

چرا؟

تشويق به استفاده

مهندسي ارزش:

مهندسي ارزش ، تحليل ارزش ، مديريت ارزش ، كنترل ارزش ، اطمينان ارزش و يا هر اسم ديگر ؛ به عنوان يك روش مديريتي بسيار قدرتمند مطرح است كه براي اصلاح و بهبود سيتم ها مورد استفاده قرار مي گيرد ؛ بهبود از آنچه كه تا كنون بوده است و آنچه كه بايد باشد و منظور ، بهبود در طراحي ، عملكرد ، طول عمر ، قابليت توليد ، قابليت نگهداري ، خدمات و ضمانت ، بهبود در اندازه ، شكل ، خصوصيات ، سبك ، ظاهر و مشخصات ، بهبود در كيفيت ، قابليت اطمينان ، هزينه و ... مي باشد .

برنامه كاري مهندس ارزش از شش فاز زير تشكيل شده است :

1- فاز عمري: روند را با سازمان دهي نيروي كار مشخص نمودن .

2- فاز اطلاعات: مسأله به اشكال خاص تجزيه مي شود و از كلي گويي پرهيز مي شود .

3- فاز عملكرد: مشتمل بر كليه تلاشهايي است كه براي ارزش صورت مي گيرد .

4- فاز خلاقيت: روش هاي خلق ايده هاي جديد بكار گرفته مي شود .

5-فاز ارزيابي: ذهن قضاوت گرا به فعاليت وادار مي شود .عقايد و ايده هايي كه در فاز خلاقيت ايجاد گرديد حالا تصفيه ، اصلاح و تركيب مي شوند تا پيشنهاد مورد نظر حاصل شود .

6- فاز توصيه

موفقيت و شكست مطالعه ارزش به اين امر بستگي دارد كه روش بايد بصورت درست ياد گرفته و بطور جدي بكار گرفته شود .

1-  از روابط انساني خوب بهره بگيريد .

2-  از كلي گويي پرهيز كنيد .

3-  بر موانع فايق آئيد .

4-  قضاوت منطقي خوب بكار گيريد .

5-  كار گروهي را حمايت كنيد .

6-   از حقايق مطمئن شويد .

7-  بصورت زنده هر چيزي را مورد سؤال قرار دهيد .

8-  هزينه ها را تعيين كنيد .

9-  ارزش پولي براي تمامي مشخصات ، تلرانس ها ، اتصالات و ساير مواد تكميلي تعيين كنيد .

  10 - عملكرد ها را تعريف و طبقه بندي كنيد .

 11-  ذهن خود را فعال كنيد .

12- ساده سازي كنيد .

13- ايده ها را تركيب و تصفيه كنيد .

14- براي تمامي ايده ها هزينه در نظر بگيريد .

15- عملكردهاي جايگزين را مشخص كنيد .

16- از استانداردها استفاده كنيد .

17- با متخصصين ، فروشندگان ، مشتريان و … مشاوره كنيد .

18- از محصولات ، فرايندها و رويه هاي خاص استفاده كنيد .

19- با استفاده از روش مقايسه اي ارزيابي كنيد .

20- پول را آنچنان خرج كنيد كه انگار پول خودتان است .

21- جواب ها را با اطلاعات كافي براي تصميم گيري ارائه دهيد .

22- در صورت امكان دو راه حل ارائه دهيد .

23- با استفاده از مميزي مستقل صرفه جويي هاي قابل پيش بيني را بررسي كنيد .

24- به كمك هاي انجام شده اعتراف كنيد .

مهندسي ارزش يك كار گروهي است .  يك مطالعه موفق مهندسي ارزش بايد داراي شرايط ذيل باشد :

1-  دانش و تخصص در ميدان فني مورد مطالعه .

2-  پيشينه موفق در زمينه اجراي مهندسي ارزش .

سازمان دهي مهندسي ارزش:

	دوره هاي آموزشي را تشكيل دهيد

چكيده :

گروههاي كاري مهندسي ارزش متأثر از دايره هاي كيفي در مديريت مي باشند . دواير كيفي به عنوان ابزارهاي توانمندي براي توسعه كيفي و بهره وري سازمانها مطرح مي باشند و در فرايند مهندسي ارزش با استفاده از فاز خلاقيت و هم انديشي نسبت به تعيين ايده هاي متعددي كه توليد مي شود ، اقدام لازم به عمل مي آيد .

برنامه كاري مهندسي ارزش يك تحقيق كامل و تمام را در بررسي همه گزينه ها براي دسترسي به بهترين راه حل دنبال مي كند . مهندسي ارزش طراحي براي هزينه را ممكن مي سازد .

مهندسي ارزش يعني بالا بردن سطح مهارت كاركنان شركت براي اينكه مهندسي ارزش را جزئي از خود بدانند .

در مهندسي ارزش هدفي براي رسيدن وجود دارد . قيمت شاخص ارزش يا اختلاف ارزش . همچنين به عنوان معيار اينكه كار گروهي چقدر خوب بوده است ، مورد توجه است .

در مهندسي ارزش هيچ چيز را نمي توان همان گونه كه هست قبول كرد ؛ هر چقدر هم كه يك عمل تكرار شده باشد . هر جزء را امتحان و مجدد آزمايش مي كنيم . قاعده سر انگشتي اين است كه از هيچ چيز نگذريد .

مهندسي ارزش به دنبال يك رويكرد تصميم گيري گروهي است كه از طريق آن كاربر، مشتري ، طراح و بخش فني در تعامل با يكديگر به تصميم گيري براي توليد بهتر مي پردازند و از اين طريق نيازهاي مشتري براحتي به طراحي و توليد منتقل مي شود .

مشخصه هاي كيفي ايجاب مي كند كه مواد ، ماشين آلات توليد ، فرايند محصولات ، مهارت نيروي كار و دقت ابعادي مورد توجه قرار گيرد . اما در ضمن فرايند مهندسي ارزش ، راه حل هايي دنبال مي شود كه از طريق آنها دسترسي به مجموعه مشخصه هاي فوق با حداقل هزينه امكان پذير بوده و در عين حال كارايي و مؤثر بودن راه حل ها نيز تضمين شده باشد . بنابراين در فرايند مهندسي ارزش نياز به هر كاري با اين هدف دنبال مي شود كه :

(( كاملا درست ، نه كمتر و نه بيشتر ))

                                                                                                منابع و مآخذ:

1- روش بكارگيري مهندسي ارزش           نويسنده S.S.IYER   

 مترجمان :  محمد سعيد جبل عاملي  -  سيد عليرضا مير محمد صادقي

2- ماهنامه تدبير    شماره 132 / ارديبهشت 82

تحقیق درباره رشته مهندسی كامپیوتر

هدف:

رشته مهندسی كامپیوتر كه به طراحی و ساخت اجزای مختلف كامپیوتر می پردازد، لذا اهمیت بسیار زیادی در دنیای امروز برخوردار است. هدف از طی این دوره تربیت كارشناسانی است كه در زمینه تحلیل، طراحی، ساخت و راه اندازی دستگاهها و مجموعه های سخت افزاری جدید، بررسی و شناخت مجموعه های سخت افزاری و نرم افزاری موجود، نگه داری، عیب یابی و تعمیر و اصلاح و توسعه فعالیت كنند.

طراحی، شبیه سازی، فرآوری، پردازش، سنجش، آموزش، ویرایش و ... همه مفاهیمی هستند كه با بالاترین دقت و در كوتاهترین مدت زمان ممكن در برنامه های نرم افزاری كامپیوتر انجام می شوند. لذا هدف از این رشته تربیت نیروی متخصص برای انجام امور فوق است.

تواناییهای فارغ التحصیلان

فارغ التحصیلان این مقطع، قابلیتها و تواناییهای زیادی دارند و چنانچه در مسیر مناسب هدایت شوند، قادر خواهد بود مشكلات زیادی را حل كنند. برخی از این تواناییها به شرح زیر است:

1- بررسی و شناخت نرم افزارها و سخت افزارهای جدید و به كارگیری آنها.

2- بررسی كمبودها و نیازهای نرم افزاری و سخت افزاری بخشهای صنعت و خدمات و تدوین نیازهای آنها، امكان سنجی و تعیین ابزار و نیروی انسانی لازم برای رفع كمبودها.

3- تجزیه و تحلیل سیستمهای كوچك و متوسط نرم افزاری و سخت افزاری و ارائه راه حل مناسب برای اجرای آنها.

4- طراحی مجموعه های كوچك و متوسط نرم افزاری و سخت افزرای و تولید طرحهای اجرایی برای انها.

5- اجرای طرحهای كامپیوتری، نصب، آزمایش و آموزش آنها.

6- پشتیبانی و نگه داری سیستمهای نرم افزاری شامل شناسایی خطاها، رفع خطاها و افزودن امكانات جدید به سیستمها.

7- عیب یابی كامپیوترها و سیستمهای كامپیوتری و رفع عیبها.

8- شناسایی فنون جدید طراحی و ساخت كامپیوتر و ارزیابی و به كارگیری آنها.

تواناییهای ذكر شده مربوط به كارشناسان نرم افزار و سخت افزار می باشد، اما روشن است كه كارشناسان نرم افزار در محدوده مسائل نرم افزاری توانایی بیشتری دارند و برعكس كارشناسان سخت افزار در محدوده مسائل سخت افزاری از توانایی بیشتری برخوردارند.

ماهیت:

كامپیوتر دارای دو جزء متفاوت سخت افزار و نرم افزار است. اجزاء فیزیكی و قابل لمس كامپیوتر مانند مدارها و بردهای الكترونیكی سخت افزار نامیده می شوند.

نرم افزار جزء غیرقابل لمس كامپیوتر است. نرم افزار برنامه ها و داده هایی است كه به كامپیوتر فرمان می دهند كه چه عملی را انجام دهد. یك مهندس نرم افزار یاد می گیرد كه چگونه نرم افزارهای بزرگ و عظیم را طراحی و برنامه ریزی كند، تست و ارزیابی نهایی نماید و در نهایت مستند سازد.

پس بدین گونه نسبت كه یك تعمیركار كامپیوتری یك مهندس سخت افزار و یك اپراتور كامپیوتر یك مهندس نرم افزار تلقی گردد.

"نرم افزار در حقیقت روح و جان كامپیوتر است كه به سخت افزار هویت می بخشد و اصولاً به برنامه ای گفته می شود كه برای به كارگیری سخت افزار ساخته شده باشد.

نرم افزارها را می توان به دوره كلی دسته بندی كرد كه عبارتند از : نرم افزارهای سیستمی و نرم افزارهای كاربردی.

نرم افزراهای سیستمی برنامه هایی هستند كه كامپیوتر برای فعال شدن یا سرویس دادن به آن نیاز دارد و این دلیل از سوی سازندگان سیستم كامپیوتری عرضه می شوند و مهمترین آنها سیستم عامل، برنامه های سودمند و مترجم های زبان می باشد.

نرم افزارهای كاربردی نیز برنامه هایی هستند كه كاربر یا خود آن ها را می نویسد یا شركت های نرم افزاری آنها را تهیه كرده و برای فروش عرضه می كنند. این گونه برنامه ها معمولاً عمومیت برنامه های سیستم را نداشته و برای زمینه های مختلف مهندسی، علمی، تجاری، آموزشی، تفریحی و یا طراحی نوشته می شوند."

"مهندسی سخت افزار در مقطع لیسانس به مطالعه و بررسی طراحی سخت افزاری، كنترل سخت افزاری و شبكه های كامپیوتری می پردازد. برای مثال یك مهندس سخت افزار می تواند طراحی سخت افزاری كند كه با IC ها كار كند، با كامپیوتر كار كند و یا از دروازه های كامپیوتر استفاده نماید و در نهایت می تواند به طراحی مدارهای مجتمع دیجیتالی بپردازد. كه البته به این بخش از سخت افزار بیشتر در مقطع كارشناسی ارشد و دكتری پرداخته می شود."

گرایش های مقطع لیسانس:

رشته مهندسی كامپیوتر در مقطع كارشناسی دارای دو گرایش سخت افزار و نرم افزار است كه البته این دو گرایش در مقطع كارشناسی تفاوت قابل توجهی با یكدیگر ندارند.

"گرایش سخت افزار در برگیرنده فعالیت های آموزشی، پژوهشی و صنعتی در خصوص قطعات، بردها، تجهیزات و در نهایت سیستم های كامپیوتری در مقیاس های مختلف است و یكی از شاخه های مهم آن به نام معماری كامپیوتر (طراحی و ساخت كامپیوتر) می باشد."

"هدف از گرایش نرم افزار كامپیوتر، آموزش و پژوهش در زمینه زبانهای مختلف برنامه نویسی، سیستم های عامل مختلف و طراحی انواع الگوریتم ها می باشد."

آینده شغلی، بازار كار، درآمد:

با توجه به گسترش روزافزون دنیای كامپیوتر امروزه بیش از هر زمان دیگری نیاز به متخصصان كامپیوتر احساس می شود. امروزه یك مهندس كامپیوتر اگر علاقمند به كار باشد، هیچ وقت با مشكل بیكاری روبه رو نمی شود. به خصوص مهندسین نرم افزار فرصت های شغلی بیشتری داشته و برای كاركردن نیاز به امكانات و تجهیزات زیادی ندارند. فرصت های شغلی این رشته به حدی گسترده و متعدد است كه نه تنها فارغ التحصیلان این رشته به راحتی جذب بازار كار می شوند بلكه دانشجویان دو سال آخر این رشته نیز می توانند وارد بازار كار شده و فعالیت كنند. برای مهندسین سخت افزار هم امكان كار در شركتهای تولید كننده قطعات و دستگاهها و مراكز صنعتی – تولیدی بسیار فراهم است و از نظر سطح درآمدی هم با توجه به دانش و پشتكار شخصی در حد قابل قبول و ایده آلی قرار دارند. از طرفی با توجه به استفاده روزافزون از شبكه اینترنت زمینه كار در این موضوع نیز بسیار مهیاست.

توانایی های جسمی، علمی، روانی و ... مورد نیاز و قابل توصیه

 توانایی علمی: یك مهندس كامپیوتر باید سخت كوش و با پشتكار باشد چون رشته كامپیوتر رشته پویایی است و همیشه باید اطلاعاتش به روز بوده و به دنبال فراگرفتن مطالب جدید باشد. مهندس كامپیوتر باید پایه ریاضی قوی داشته و توانایی اش در زمینه فیزیك خوب باشد. همچنین لازم است فردی خلاق باشد تا بتواند مسایل را از راههای ابتكاری حل كند.

علاقمندیها: مهندس كامپیوتر نرم افزار و سخت افزار باید به یادگیری و مطالعه علاقمند باشد تا پیشرفت در خور توجه داشته باشد. همچنین باید از جستجو و كاوش در مدارها و ریزساختارها استقبال كند و به كار با كامپیوتر علاقه داشته باشد.

توانایی مالی: با توجه به توضیحات گفته شده داشتن یك دستگاه كامپیوتر برای یك مهندس كامپیوتر امری ضروری به نظر می رسد ولی این گونه نیست كه بدون داشتن كامپیوتر دانشجویان از ادامه تحصیل و پیشرفت باز بمانند.

وضعیت نیاز كشور به این رشته در حال حاضر:

رشته كامپیوتر كه باعث جهانی شدن اطلاعات و ارتباطات شده است ، رشته روز و رشته آینده است تا جایی كه پیش بینی می شود تا 10 سال دیگر در كشورهای پیشرفته مردم همان قدر كه بر نیروی برق وابسته هستند به شبكه اینترنت وابسته خواهند شد. با توجه به توضیحات گفته شده روند رو به رشد استفاده از كامپیوتر در زندگی روزانه اشتغال و موقعیت كاری برای فارغ التحصیلان این رشته فراهم است تا در قالب شركتهای تولیدكننده نرم افزار، شركتهای تولیدكننده قطعات، مراكز صنعتی – تولیدی، شركتها و موسسات خدماتی، مراكز آموزشی و ... مشغول به كار شده و فعالیت كنند. با توجه به پیشرفت كند ایران نسبت به جامعه جهانی كامپیوتر در سالهای اخیر نیاز به مهندسین خلاق و كوشا در این زمینه كاملاً احساس می شود.

روند رو به رشد استفاده از كامپیوتر در محافل عمومی و خصوصی، استفاده گسترده از شبكه اینترنت و زمینه های مرتبط با آن، فراهم آمدن شرایط آموزش و تجارت الكترونیك همه و همه دست به دست هم داده اند تا از اكنون چشم انداز روشنی نسبت به آینده این رشته وجود داشته باشد به نحوی كه فعالان در این زمینه از آینده معلوم و مطمئنی برخوردار خواهند بود. تنها نگرانی به قسمت نرم افزار مربوط می شود كه باید مهندسان خلاق ایرانی اقدام به تهیه نرم افزارهای گوناگون و كارآمد كرده تا تنها مصرف كننده صرف نباشیم.

نكات تكمیلی:

"بعضی از افراد تصور می كنند كه مهندسی سخت افزار در حد یك تعمیركار كامپیوتر است در حالی كه كار یك مهندس سخت افزار، تعمیر یا نصب و راه اندازی كامپیوتر نیست. هر چند كه می تواند چنین كاری را انجام دهد. در واقع كار یك مهندس سخت افزار، طراحی های سخت افزاری است و به همین دلیل در دانشگاه دروسی مثل ریاضیات و یا مدارهای منطقی را مطالعه می كند همچنین برخلاف تصور كسانی كه یك اپراتور را در حد یك مهندس نرم افزار می دانند، باید گفت كه یك مهندس نرم افزار لازم است از دانش ریاضی خوبی برخوردار باشد تا بتواند برنامه های كامپیوتری را طراحی كند و آنها را توسعه دهد. برای مثال باید بتواند یك كار گرافیكی را از بنیان طراحی كند. كاری كه از عهده یك اپراتور بر نمی آید. و به همین دلیل ما معتقدیم كه كلاسهای آزاد آموزش كامپیوتر هیچ وقت نمی توانند یك مهندس كامپیوتر پرورش دهند."

تحقیق درباره رشته مهندسي هوافضا

هدف :
هدف تربيت كارشناس در صنايع هواپيما و هليكوپترسازي و فردي آشنا به مقدمات و اصول مهندسي هوافضا است. طول متوسط دوره 4 سال است. دانشجويان موظفند 3 واحد پروژه بگيرند و 2 تابستان در دفاتر مهندسي صنايع مربوط كارآموزي كنند. فارغ‌التحصيلان كادر مورد نياز محاسبات ، طراحي، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي، هليكوپترسازي، موشكي و صنايع ديگر را تامين مي‌كنند. دروس اين مجموعه شامل دروس عمومي، پايه، اصلي، تخصصي، كارگاهي و كارآموزي است و زمينه‌هايي چون آيروديناميك، سازه هوايي، مكانيك پرواز و جلوبرنده‌ها را در بر مي‌گيرد. پايه‌هاي اصلي لازم براي تحصيل در اين رشته رياضيات، فيزيك و زبان خارجي است. براي فارغ‌التحصيلان اين رشته امكان ورود به دوره كارشناسي ارشد مهندسي هوافضا وجود دارد. بايد توجه داشت كه صنايع هوافضا در دنيا يكي از پيشروترين زمينه‌هاي تحقيقاتي است و همواره موجبات ترقي و جهش در ساير رشته‌هاي علوم و مهندسي را فراهم ساخته و در اين راستا بودجه‌هاي عظيم نظامي و غيرنظامي را به خود اختصاص داده است، موضوعاتي از قبيل طراحي و ساخت هليكوپتر، هواپيماي بدون سرنشين، بدون موتور، عمود پرواز و يا جنگنده از يك طرف و ساخت پايگاههاي فضايي، مسافرت به كرات ديگر و جنگ ستارگان از طرف ديگر جامعيت و حساسيت اين رشته را بيش از پيش روشن مي‌سازد.
دكتر كامران رئيسي استاد رشته مهندسي هوافضاي دانشگاه صنعتي اميركبير در معرفي اين رشته مي‌گويد: مهندسي هوافضا مجموعه‌اي از علوم و توانايي‌هاي علمي و عملي در زمينه تحليل، طراحي و ساخت وسايل پرنده‌ نظير هواپيماها، چرخ‌بال‌ها، گلايدرها، موشك‌ها و ماهواره‌ها است. اين رشته بر چهار پايه آيروديناميك 1 ، جلوبرندگي 2 ، مكانيك پرواز 3 و سازه‌هاي هوافضايي استوار است.
وي در توضيح چهار پايه علمي اين رشته مي‌گويد: «آيروديناميك» به مطالعه و بررسي جريان هوا، محاسبه نيروها و گشتاورهاي ناشي از آن بر روي جسم پرنده مي‌پردازد و مهندس هوا فضا با فراگيري اين علم به تحليل جريان‌هاي پيچيده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نيروهاي آئروديناميكي امكان بررسي پايداري و طراحي سازه را فراهم مي‌كند.
«جلوبرندگي» به مطالعه و بررسي سيستم‌هاي جلوبرنده اعم از موتورهاي پيستوني ، توربيني ، راكت‌ها و نحوه توليد نيروي رانش در آنها مي‌پردازد.
«مكانيك پرواز»‌ به مطالعه و بررسي رفتار و حركات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئروديناميكي ، هندسي و وزني مي‌پردازد و در واقع علم مكانيك پرواز از «عملكرد» تشكيل مي‌شود و «عملكرد» به بررسي برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازي در سرعت‌هاي مختلف و پايداري و كنترل وسايل پرنده مي‌پردازد.
و در نهايت «سازه‌هاي هوافضايي» به مطالعه و بررسي سازه‌هاي هواپيما و ديگر وسايل پرنده مي‌پردازد و هدف آن طراحي سازه‌هايي است كه علاوه بر استحكام كافي در برابر بارهاي آئروديناميكي و ساير بارهاي استاتيكي وارد بر وسايل پرنده، حداقل وزن ممكن را نيز داشته باشند.
يكي از دانشجويان كارشناسي ارشد اين رشته نيز مهندسي هوا فضا را علمي استراتژيك مي‌داند كه در آن از همه علوم از جمله متالوژي ، كامپيوتر و الكترونيك استفاده مي‌شود و هدف آن تربيت كارشناساني است كه كادر مورد نياز محاسبات ، طراحي ، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي، چرخ‌بال‌سازي و موشكي را تامين سازند. به همين دليل دانشجويان اين رشته موظف هستند كه در طي تحصيل 3 واحد پروژه بگيرند و در تابستان نيز در دفاتر مهندسي صنايع مربوط كارآموزي بكنند.
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
در مورد مشكلات و دشواري‌هاي شغلي فارغ‌التحصيلان اين رشته نيز دكتر رئيسي مي‌گويد: مهمترين مشكل اين رشته جديد بودن آن است و اين كه هنوز براي آن برنامه‌ريزي‌هاي لازم به صورت كلان تدوين نشده است و در نتيجه پراكنده‌كاري در اين رشته زياد است و در كل جذب نيروي انساني از كانال صحيحي انجام نمي‌گيرد وگرنه عمدتا فارغ‌التحصيلان اين رشته از نظر بازاركار مشكلي ندارند.
همان‌طور كه پيش از اين گفتيم هدف اصلي صنعت هوافضا طراحي و ساخت وسايل پرنده است، در نتيجه فارغ‌التحصيلان مهندسي هوافضا مي‌توانند در صنايع و موسسات تحقيقاتي هواپيمايي ، موشكي و ماهواره فعاليت بكنند و همچنين در كليه موسسات و سازمانهايي كه به نحوي از وسايل پرنده استفاده مي‌كنند، به عنوان كارشناس تحقيق در عمليات و تعمير و نگهداري خدمت كنند. اما علاوه بر اشتغال در مراكز فوق يك مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئروديناميك، طراحي سازه و روشهاي طراحي توربو ماشين‌ها توانايي‌ كار در شاخه‌هاي متعددي از مهندسي و پروژه‌هاي خارج از حيطه صنايع هوافضايي را نيز دارد.
دكتر رئيسي در همين زمينه مي‌گويد: كاربرد زمينه‌هاي مطالعاتي يك مهندس هوافضا تنها به طراحي هواپيما و وسايل پرنده محدود نمي‌شود. براي مثال آئروديناميك خودروهااز برخي جهات شباهت زيادي به آئروديناميك هواپيما دارد و امروزه در اغلب صنايع خودروسازي با استفاده از تونل باد و علم آئروديناميك ، خودروهاي كم مصرفتري مي‌سازند. فرايند سيستم‌هاي كنترل صنعتي نيز با فرايندهاي طراحي كنترل در وسايل پرنده بر يك مبنا است و همچنين سازه اتومبيل و كشتي مشتركات زيادي با سازه يك هواپيما دارد و بالاخره توربين‌هاي گاز يك نيروگاه يا ايستگاه پمپ گاز همانند يك موتور جت تحليل و طراحي مي‌گردند. در نتيجه يك مهندس هوافضا علاوه بر شركت‌هاي هوايي در نيروگاهها، صنايع نفت و گاز و صنايع خودروسازي فرصتهاي شغلي خوبي دارد.
توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه :
دكتر رئيسي همچنين معتقد است كه دانشجوي اين رشته بايد در كارهايش نظم و برنامه‌ريزي داشته باشد چون حجم مطالبي كه در طول يك ترم ارائه مي‌شود، زياد بوده و مطالعه آنها مستلزم يك برنامه‌ريزي دقيق مي‌باشد.
وي در مورد دروس مهم در اين رشته نيز مي‌گويد: زيربناي اين رشته رياضيات است و همچنين فيزيك و شيمي تا حدودي لازم مي‌باشد و البته همين‌جا لازم است توصيه كنم كه دانش‌آموزان اگر در درس زبان خارجي ضعيف هستند، وارد اين رشته نشوند چون بيشتر دروس اين رشته به زبان انگليسي وابسته مي‌باشد.
آقاي جهاني دانشجوي كارشناسي ارشد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميركبير نيز معتقد است كه دانشجوي اين رشته بايد آمادگي كار در كارخانجات را داشته باشد. وي در توضيح مي‌گويد: مهندسي هوافضا يك رشته فني است و عموما كساني كه وارد رشته‌هاي فني مي‌شوند، بايد آمادگي كار در كارخانجات را داشته باشند و همچنين بايد افراد قوي و داراي پشتكار وارد اين رشته بشوند تا به ياري اراده قوي خود در پيشبرد اين رشته نوپا موفق گردند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
امكان ادامه تحصيل در مقاطع كارشناسي ارشد در گرايشهاي «جلوبرندگي ، مكانيك پرواز، سازه‌هاي هوايي ، آيروديناميك ، هوافضا» ميسر مي‌باشد.
رشته‌هاي مشابه و نزديك به اين رشته :
اين رشته قبلا از زيرشاخه‌هاي مهندسي مكانيك بوده است لذا داراي تعداد واحدهاي مشترك زيادي با رشته مهندسي مكانيك مي‌باشد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
رشته مهندسي هوافضا نيازمند سرمايه‌گذاري كلان است و بيش از ساير صنايع از وضعيت اقتصادي كشور تاثير مي‌پذيرد يعني اگر رشد اقتصادي خوبي داشته باشيم سرمايه‌گذاري در اين بخش بيشتر مي‌باشد و البته عكس اين قضيه نيز صادق است.
دكتر مهدي سبزه‌پرور استاد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميركبير نيز با اشاره به فعاليت فارغ‌التحصيلان اين رشته در بخش خصوصي مي‌گويد: در سال 70 وزارت صنايع لايحه‌اي به مجلس داد كه بر اساس آن بخش خصوصي مي‌توانست در كشور فعاليت‌هايي در زمينه هوافضا انجام بدهد. از سال 72 نيز به صورت رسمي مجموعه‌اي در وزارت صنايع متولي اين كار شد و به صورت هدايت‌كننده شركت‌ها و مجموعه‌هاي بخش خصوصي فعاليت خود را آغاز كرد كه حاصل اين كار، توليداتي مثل ساخت هواپيماي گلايدر بود كه طراحي آن توسط فارغ‌التحصيلان همين رشته انجام شد و در حال حاضر نيز 10 فروند از اين هواپيما توليد شده و با اخذ مجوزهاي بين‌المللي در باشگاههاي سازمان هواپيمايي كشوري شروع به فعاليت كرده است. همچنين مي‌توان به پروژه طراحي و ساخت هواپيماي سبك موتوردار اشاره كرد كه با موفقيت انجام شده و پروازهاي آزمايشي را نيز انجام داده است و بالاخره پروژه هواپيماي سم‌پاش از پروژه‌هايي است كه به تازگي در كشور مطرح شده است.
حسين شاهوردي دانشجوي كارشناسي ارشد دانشگاه اميركبير نيز مي‌گويد: در حال حاضر در كشور ما به ساخت هواپيما به دليل عدم سرمايه‌گذاري توجه زيادي نمي‌شود اما فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در فرودگاهها در قسمت تعمير و نگهداري هوايي و همچنين در صنايع دفاع روي طراحي موشك و جنگ‌افزارها فعاليت بكنند.
علاوه بر اينها مي‌توانند روي آئروديناميك خودروها، سازه‌هاي خودروسازي و توليد توربين‌هاي بخار براي توليد برق كار بكنند. وي همچنين درمورد فعاليت‌هايي كه دانشجويان اين رشته در بخش خصوصي مي‌توانند انجام دهند، مي‌گويد: فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در شركت‌هاي خصوصي، هواپيماهاي كوچك دو نفره و يا چهارنفره‌اي را كه در دست ساخت است با استانداردهاي بين‌المللي تطابق داده و براي هواپيما گواهي پرواز يا توليد بگيرند.