بهداشت دوران بارداري

 1- اهداف مراقبتهاي دوران بارداري را توضيح دهيد؟

هدف از مراقبتهاي دوران حاملگي، تأمين و حفظ سلامت مادر و جنين اوست. در طي اين مراقبتها مادران براي زايماني طبيعي آماده مي  شوند. آموزشهاي لازم را در زمينه خطرات، عوارض و مسايل طبيعي همراه حاملگي فرامي گيرند که نتيجه آن حفظ سلامت جسمي و روحي مادر و کاهش مرگ و مير مادران به دليل عوارض بارداري مي شود.

2- بهترين سن حاملگي چه سني است؟

بهترين سن براي بارداري بين 35-18 سالگي است.

3- حاملگيهاي زودرس و ديررس چه عوارضي را به همراه دارند؟

حاملگيهاي زودرس به دليل عدم بلوغ فيزيولوژيک، نداشتن آمادگي و اطلاعات لازم، مشکلاتي را ايجاد مي کند. حاملگيهاي سنين پايين که لگن هنوز به رشد کافي و کامل خود نرسيده است مي تواند براي مادر باردار خطراتي را به دنبال داشته باشد. حاملگي در سنين بالا باعث نقايص مادرزادي مي شود.

4- علائم حاملگي را توضيح دهيد؟

اولين و معمولترين علامت حاملگي در خانمها قطع قاعدگي (عادت ماهانه) است. علايم ديگري نظير بزرگ و حساس شدن پستانها، تهوع و استفراغ صبحگاهي و تکرّر ادرار نيز در بعضي از خانمهاي باردار ديده مي شود.

5- اولين مرحله مراقبتهاي دوران بارداري چه مرحله اي است؟

معمولاً در اولين معاينه، شرح حال دقيقي از مادر گرفته مي شود که در طي آن درباره سابقه بيماري مادر (مثلاً بيماري قلبي يا کليوي) سابقه حاملگيهاي قبلي، سابقه جراحي نيز سؤال مي شود و تاريخ احتمالي زايمان با توجه به تاريخ آخرين قاعدگي محاسبه مي شود.

6- آزمايشهايي که از زن باردار درخواست مي شود را نام ببريد؟

1. اندازه گيري هموگلوبين – هماتوکريت و شمارش پلاکتها.

2. تعيين گروه خوني و RH

3. بررسي از نظر ديابت

4. آزمايش ادرار از نظر وجود عفونت

5. آزمايش VDRL براي تشخيص سفليس

6. تست پاپ اسمير

7- تغييرات طبيعي دوران بارداري در سه ماهه اول را نام ببريد؟

- خواب آلودگي

- احساس سنگيني در پستانها

- احساس سنگيني و پرشدن در لگن

- تکرّر ادرار

- افزايش ترشحات تناسلي

- تهوع صبحگاهي

- اختلالات گوارشي

8- علائم خطر دوران بارداري را نام ببريد؟

- احساس درد، درد زايماني يا هر نوع درد لگني و شکمي

- خونريزي و يا خروج هر نوع مايع

- ورم دستها و صورت

- سردرد شديد يا مداوم

- تاري ديد

- تب و لرز

- سوزش ادرار

- استفراغ مداوم

- احساس کاهش حرکات جنين

9- مواردي که در دوران بارداري مورد تأکيد قرار مي گيرد را نام ببريد؟

1. تغذيه زن باردار

2. استراحت

3. استحمام

4. مراقبت از دندانها

5. لباس زن باردار

6. ورزش

7. مسافرت

8. مراقبت از پستانها

9. واکسيناسيون

10- چرا مادران در دوران بارداري واکسينه مي شوند؟

همه مادران در دوران بارداري عليه بيماري کزاز واکسينه مي شوند. اين کار باعث ايمن شدن آنها و نوزادشان درمقابل بيماري کزاز خواهد شد.

11- آيا مادران باردار مي توانند به مسافرت بروند؟

بارداري، مانعي براي مسافرت مادران نيست به شرطي که در هر حال دسترسي به امکانات پزشکي داشته باشند. چنانچه مادران مسيرهاي طولاني را با اتومبيل طي مي کنند بهتر است هر 2 ساعت يک بار از ماشين پياده شوند و چند قدم راه بروند. در اواخر دوره حاملگي، مسافرتهاي طولاني توصيه نمي شود و لازم است مادران، قبل از مسافرت با پزشک خود مشورت نمايند.

12- از چه مواردي در حاملگي بايد پرهيز شود؟

1. مصرف هرگونه دارو و مواد شيميايي

2.عکسبرداري

3. مصرف دخانيات

13- چه عواملي باعث مي شود دندانهاي زنان باردار مستعد پوسيدگي شود؟

مادران باردار به علل مختلف در معرض پوسيدگي دندانها قرار دارند. کم شدن بزاق، تغييرات هورموني و نوع تغذيه از آن جمله اند. لازم است خانمها به محض اطمينان از حامله بودن به دندانپزشک مراجعه نمايند تا لثه ها و دندانهاي آنها معاينه شود.

14- حاملگيهاي پر خطر را نام ببريد؟

1. حاملگي قبل از سن 18 و بعد از 35 سالگي؛

2. فاصله بارداري کمتر از 2 سال؛

3. حاملگي چهارم به بعد؛

4. مادري که قدش از 45 سانتيمتر کمتر باشد؛

5. مادري که وزن او قبل از بارداري کمتر از 38 کليوگرم باشد؛

6. حاملگيهاي چند قلو؛

7. سوء تغذيه مادر؛

8. سابقه سقط  و زايمان مشکل در مادر؛

15- چه عواملي باعث تغييرات روحي و رواني در مادر باردار مي شود و وظيفه اطرافيان در کمک به بهداشت رواني مادر باردار چيست؟

احساسات مادر نسبت به بارداري، همسر و نوزادش در اين تغييرات مؤثرند. مسايل خانوادگي، وضعيت اقتصادي خانواده، روابط حاکم بر خانواده نيز در اين تغييرات، تأثير دارند. تغييرات هورموني دوران بارداري نيز به بروز اين حالات کمک مي کنند. تمام اين عوامل دست به دست هم داده، ممکن است مادر باردار را زودرنج، کم حوصله و عصبي نمايند.

در اين حال وظيفه اطرافيان و مخصوصاً شوهر، بسيار مهم و کمک کننده است. آنها با ايجاد جوي عاطفي و صميمي مي توانند باعث ايجاد اعتماد به نفس در زن باردار شده، فضا و محيطي آرامش بخش در خانواده ايجاد کنند تا مادر، اين دوران را با سلامتي و اطمينان طي نمايد.

بهداشت زايمان و پس از زايمان

1-   زايمان را تعريف کنيد؟

به مجموعه مراحلي گفته مي شود که در طي آن نوزاد، جفت و پرده هاي جنيني از کانال زايماني خارج مي شوند. زايمان با دردهاي زايماني شروع مي شود، با ولادت نوزاد ادامه مي يابد و با خروج جفت پايان مي پذيرد.

2-   مرحله اول زايمان را توضيح دهيد؟

مرحله اول، بازشدن رحم است که ممکن است از چند ساعت تا دو روز طول بکشد. علت بازشدن دهانه رحم انقباضات رحمي است. اين انقباضات سبب دردهاي زايماني مي شوند. در آغاز مرحله اول، فاصله دردهاي زايماني در حدود 15 دقيقه و مدت هر درد چند ثانيه است. در اين مرحله  کيسه جنيني که محتواي مايع آبکي است خود به خود با دست پزشک يا ماما پاره مي شود و مايعي که جنين در آن شناور است جاري مي گردد.

3- مرحله دوم زايمان را توضيح دهيد؟

مرحله دوم زايمان، جريان واقعي تولد است که ممکن است از ده دقيقه تا يک ساعت و نيم طول بکشد. در اين مرحله است که نوزاد از بدن مادر خارج مي شود و زندگي مستقل خود را آغاز مي کند.

4- اپي زيوتومي به چه منظور صورت مي گيرد؟

در بعضي از زايمانها، به علت اينکه عضلات اطراف مهبل سفت هستند، مرحله دوم زايمان طولاني مي شود؛ در اين صورت پزشک براي جلوگيري از وارد آمدن فشار بر سر جنين و تسريع زايمان، مجراي زايمان را با قيچي مي برد تا مجراي زايماني وسيعتر شده، سر کودک به راحتي خارج شود. اين عمل را اپي زيوتومي مي گويند. با خروج نوزاد، محل بريده شده را با نخي که خود به خود جذب مي شود، مي دوزند.

5- مرحله سوم زايمان را توضيح دهيد؟

پس از به دنيا آمدن نوزاد، در مرحله دوم، انقباضات رحمي خفيفتر مي شود و مادر احساس کاهش درد و آرامش مي کند. اين انقباضات خفيف تا خروج جفت ادامه مي يابد. جفت، معمولاً به طور خود به خود از جدار رحم جدا شده تا نيم ساعت بعد از تولد نوزاد، خارج مي شود. گاه لازم است جفت را با مالش روي شکم يا به کمک دست، خارج کرد.

6- سزارين چيست؟ در چه مواقعي سزارين بر زايمان طبيعي برتري دارد؟

نوعي عمل جراحي است که طي آن با بريدن جدار شکم و رحم، نوزاد بيرون آورده مي شود. هنگامي که اندازه سر نوزاد با لگن مادر هماهنگ نباشد يا لگن مادر در قسمتي بيش از حد تنگ باشد همچنين در مواقعي که جنين وضعيت غيرطبيعي داشته باشد، لازم است زايمان با روش سزارين انجام شود.

7- دوران نقاعت بعد از زايمان چه دوراني است و چه قدر به طول مي انجامد؟

دوران نقاهت پس از زايمان به6 تا 8 هفته اول بعد از زايمان گفته مي شود که در طي آن تغييرات فيزيکي و فيزيولوژيک ايجاد شده بر اثر بارداري برگشت مي کند.

8- تغييرات طبيعي بعد از زايمان چيست؟

- کاهش حجم رحم

- کاهش وزن به ميزان تقريباً 8 کيلو

- ترشح شير از پستانها که در ابتدا به صورت آغوز بوده. با گذشت سه تا چهار روز ترشح شير آغاز مي شود.

- ترشحات رحم که در ابتدا به صورت خوني است ولي به زودي از قرمزي آن کاسته مي شود و به صورت ترشحات بعد از زايمان درمي آيد.

9- مادر چه زماني بعد از زايمان مي تواند غذا بخورد؟

مادر هر زمان که ميل به غذا داشته باشد مي تواند غذاي مايع يا جامد مصرف کند. رژيم غذايي وي همان رژيم دوران بارداري است و خانمهاي شيرده بايد حداقل يک ليتر شير اضافه بخورند.

10- فايده ورزشهاي پس از زايمان چيست؟

براي اينکه عضلات شکم، پشت و لگن و ساير اعضاي بدن که در دوران حاملگي و زايمان دچار تغييراتي شده اند هر چه زودتر به حالت طبيعي برگردند. پس از هفته دوم زايمان، ورزش توصيه مي شود.

11- معمولاً چه مدت پس از زايمان، قاعدگي برمي گردد؟

برگشت قاعدگي در زنان مختلف، متفاوت است. اين زمان ممکن است از 6 هفته تا يک سال پس از زايمان متغيير باشد. مادراني که نوزاد خود را شير مي دهند ديرتر قاعده مي شوند ولي اکثر مادران در ماه پنجم يا ششم بعد از زايمان قاعده خواهند شد.