چرا پرنده‌ها دچار برق گرفتگي نمي‌شوند؟

بي‌شك هنگام عبور از خيابان، پرندگاني را ديده‌ايد كه در حين پرواز، ناگهان روي سيم‌هاي انتقال برق فرود مي‌آيند و احتمالا اين سوال براي شما مطرح شده است كه به رغم وجود جرياني با ولتاژ بالا در اين سيم‌ها چرا اين پرندگان دچار برق گرفتگي نمي‌شوند؟ 

حقيقت اين است كه روي اين سيم‌ها هيچ پوشش عايقي هم وجود ندارد و به همين علت قرار گرفتن اين سيم‌ها در ارتفاعات كم مي‌تواند بسيار خطرناك باشد. 

تنها دليلي كه موجب مي‌شود پرندگان بندرت در اين شرايط، دچار برق گرفتگي شوند، اين است كه وقتي پرندگان روي اين سيم‌ها مي‌نشينند تنها با سطح سيم‌ها در تماس هستند و بدن آنها با هيچ جاي ديگري در ارتباط نيست. 

انرژي الكتريكي نيز مانند ديگر انواع انرژي در جهتي حركت مي‌كند كه به حالتي از موازنه يا تعادل دست يابد. 

به عبارت ديگر، انرژي از مناطقي كه انرژي در آنجا بيشتر است، به مناطقي كه با كمبود انرژي مواجه است جريان پيدا مي‌كند و هميشه براي رسيدن به اين وضعيت، مسيري را انتخاب مي‌كند كه با مقاومت كمتري در طول مسير حركت روبه‌رو شود. 

اگر پرنده يك پاي خود را روي سيم برق قرار دهد و پاي ديگرش را روي سطح زمين يا سيم ديگري با ولتاژ كمتر بگذارد، با مشكل برق گرفتگي مواجه خواهد شد، اما در شرايطي كه هر دو پايش روي يك سيم برق باشد يا يك پاي اين پرنده روي سيمي با همان ولتاژ قرار گرفته باشد، هيچ خطري پرنده را تهديد نخواهد كرد بنابراين جريان هيچ مسيري را براي انتقال پيدا نخواهد كرد و در همان مسير سيم كه كمترين مقاومت ممكن را دارد باقي مي‌ماند. 

مي‌توان گفت، تنها در شرايطي كه جريان از بدن پرنده عبور كند و از يك مسير با ولتاژ بالا به مسير ديگري با ولتاژ پايين منتقل شود، پرنده دچار برق‌گرفتگي مي‌شود. 

انسان‌ها نيز اگر دو دست خودشان را روي يك سيم برق بگذارند و از آن آويزان شوند، تا زماني كه به زمين يا دكل‌هاي مخابراتي نزديك نشوند با مشكل برق گرفتگي مواجه نخواهند شد، چراكه در چنين وضعيتي هيچ مسيري براي عبور جريان برق از بدن فرد وجود نخواهد داشت. در عين حال هيچگاه به شما توصيه نمي‌كنيم چنين كاري را امتحان كنيد. 

براي اثبات اين حقيقت در ذهن‌تان تنها كافي است سرتان را رو به آسمان بلند كنيد و نگاهي به پرندگاني بيندازيد كه روي اين سيم‌ها فرود مي‌آيند و پس از رفع خستگي به پرواز در آسمان ادامه مي‌دهند. 

مريم وكيلي 
منبع: دفتر تالیف و برنامه ریزی کتب درسی