پرلیت چیست؟  

«پرلیت» نوعی سنگ آتشفشانی با ترکیب اسیدی تا حد واسط است که در محیط آب و یا مرطوب تشکیل می‌شود.

وزن مخصوص فضایی بتون سبک به روش ساخت و مقدار و انواع اجزای تشکیل دهنده آن بستگی دارد. تمام بتونهای سبک وزن مخصوص کم خود را به وجود هوا در ساختمان داخلیشان مدیون اند. بتون سبک (با وزن مخصوص ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم در متر مکعب) را برای سامانه های عایق بندی و همچنین به عنوان پرکننده و برای تحمل بارها می‌توان استفاده کرد.

«پرلیت» نوعی سنگ آتشفشانی با ترکیب اسیدی تا حد واسط است که در محیط آب و یا مرطوب تشکیل می‌شود. پرلیت دارای بافت شیشه‌ای است و - به سبب همراه داشتن آب - اشکال کروی در آن ایجاد شده است. میزان آب همراه با پرلیت در حدود ۲ تا ۵ درصد است.

آشنایی:

بعضی از دانشمندان معتقدند که پرلیت از هیدراسیون اسبیدین ایجاد شده و آب موجود در آن به صورت ملکولی و هیدروکسیل است. نسبت مقدار این دو نوع آب در پرلیت به میزان فراوانی اکسید کلسیم و منیزیم بستگی دارد. پرلیتها ناپایدارند و با گذشت زمان شروع به تبلور می‌کنند و سپس خاصیت اصلی خود را از دست می‌دهند. بیشتر پرلیتهای مرغوب به دوران سوم و چهارم زمین شناسی تعلق دارند.                    

طرز تهیه پرلیت منبسط شده: 

سنگ پرلیت را نخست خرد و سپس دانه بندی می‌کنند. پرلیت دانه بندی شده ابتدا به بخش پیش گرم و از آنجا به داخل کوره هدایت می‌گردد. دمای داخل کوره میان ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد و بر پایه ترکیب شیمیایی و میزان آب موجود در پرلیت تنظیم می‌شود. پرلیت در داخل کوره منبسط و به کمک جریان هوا به بالا رسانده می‌شود و مواد زاید به طرف پایین کوره سقوط می‌کنند.

کاربرد:

مصارف مهم پرلیت منبسط شده عبارت است از تهیه بتون سبک وزن، پرکنندگی، عایق حرارتی و صوتی، کشاورزی، و به عنوان صافی و ساینده. پرلیت را می‌توان به نسبتهای مختلف با سیمان مخلوط کرد و از آن قطعه‌های سبک وزن تهیه کرد. ملات پرلیت از ملات سیمان سبکتر و هدایت گرمایی آن کم و جذب صدای آن بیشتر است.

در رنگسازی و پلاستیک و لاستیک و عایق بندی فضای خالی دیوارهای دو جداره به کار می‌رود. صفحات پرلیتی را به کمک پرلیت و ماده ای چسباننده نظیر گچ می‌توان تهیه کرد. این صفحات وزن کم دارند و به عنوان عایقهای خوب حرارتی و صوتی به کار می‌روند. صفحات جذب صدا از مخلوط پرلیت و آزبست پرس شده تهیه می‌شوند.

* عایق حرارتی: مخلوط پرلیت و آزبست و ماده ای چسباننده نظیر گچ به صورت عایق حرارتی بسیار خوبی به مصرف می‌رسد که از آن به منظور عایق بندی مخازن و لوله‌ها تا دمای ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد استفاده می‌شود.

* مصارف باغبانی: اضافه کردن پرلیت به خاک مزایای مهمی دارد؛ از جمله میزان جذب و نگهداری آب آن زیاد است که این موضوع سبب جلوگیری از تبخیر آب می شود و آب به مدت طولانی در خاک باقی  می ماند. مرطوب بودن خاک موجب می‌شود که نیاز خاک به آب کمتر باشد و بدین ترتیب از شسته شدن مواد غذایی خاک جلوگیری می‌شود. وجود خلل و فرج در پرلیت همراه با خاک تبادل مواد و خاک را فزونی می‌بخشد و ریشه های گیاهان بسهولت در خاک رشد می‌کنند.

کاربرد پرلیت خام:

پرلیت خام در صنایعی همچون سرامیک، ساینده‌ها، ساخت الکترود، تهیه سیمان، مواد منفجره، متالوژی، تولید زیولیت مصنوعی، فیلتر و صافی، ساخت فیبر شیشه‌ای، کاربرد دارد.

* سرامیک: برای تهیه عناصر سیلیس و آلکانی و آلومینیوم مورد نیاز برای سرامیکها، می‌توان ترکیب همگن و یکسان پرلیت خام را جایگزین «کوارتز» و «فلدسپات» در تهیه چینی کرد. در تهیه لعابهای رنگی نیز می‌توان از پرلیت استفاده کرد. در کاشی کف و سرویسهای بهداشتی، پرلیت به میزان ۱۲ تا ۳۵ درصد جایگزین فلدسپات می شود. سرامیکهای الکتریکی و فیبر شیشه‌ای پرلیتها مناسب تشخیص داده شده‌اند                .

* سیمان: برای تهیه سیمان پوزولان و بتون به کار می‌رود                       .

* زیولیت‌ها: ماده ابتدایی مناسب برای تهیه انواع زیولیتها با استفاده از محلولهای گرمایی است.

* ساینده‌ها: پرلیت با داشتن سختی ۵ تا ۶ به عنوان ماده ساینده استفاه می‌شود             .

* متالورژی: پرلیت خام اگر به صورت لایه روی مواد مذاب قرار گیرد، مانع اکسیده شدن ماده مذاب و کاهش افت دما و جمع آوری سرباره می‌شود.