تدبر (صفحهٔ ۲۹ کتاب درسی)

با توجه به ترجمه آیات بگویید هر آیه به کدام یک از آثار بهره گیری انسان از عقل اشاره دارد؟

1- و می‌گویند: اگر ما گوش شنوا داشتیم یا تعقل می‌کردیم، در میان دوزخیان نبودیم. (مُلک، 10)

تشخیص راه خود از بد

2- آنها [دشمنان اسلام] را متحد می‌پنداری درحالی که دل‌هایشان پراکنده است؛ این به خاطر آن است که آنها قومی هستند که تعقل نمی‌کنند. (حَشْر، 14)

در یافتن حقایق

3- آنها هنگامی که مردم را به نماز فرا می‌خوانید، آن را به مسخره و بازی می‌گیرند؛ این به خاطر آن است که آنها گروهی هستند که تعقل نمی‌کنند. (مائده، 58)

دوری از جهل و نادانی

2- خداوند، ما را صاحب اراده و اختیار آفرید و مسئول سرنوشت خویش قرار داد. سپس راه رستگاری و راه شقاوت را به ما نشان داد تا با استفاده از سرمایه عقل راه رستگاری را برگزینیم و از شقاوت دوری کنیم.اِنّا هَدَیناهُ السَّبیلَ اِمّا شاکِرًا وَ اِمّا کَفورًاما راه را به او نشان دادیم یا سپاسگزار خواهد بود و یا ناسپاس (انسان، ٣)برای این ویژگی، نام مناسب انتخاب کنید: ......................................3- او سرشت ما را با خود آشنا کرد و گرایش به خود را در وجود ما قرار داد. از این رو هرکس در خود می‌نگرد و یا به تماشای جهان می‌نشیند، خدا را می‌یابد و محبتش را در دل احساس می‌کند. امیرمؤمنان علی (ع) می‌فرماید:«هیچ چیزی را مشاهده نکردم، مگر اینکه خدا را قبل از آن، بعد از آن و با آن دیدم»گاهی غفلت‌ها سبب دوری ما از او و فراموشی یاد او می‌شود، ولی باز که به خود باز می‌گردیم، او را در کنار خود می‌یابیم و می‌گوییم:دوست نزدیک‌تر از من به من است   وین عجب‌تر که من از وی دورم

چه کنم با که توانم گفت که او   در کنار من و من مهجورم

برای این ویژگی، نام مناسب انتخاب کنید: ......................................

4- خدای متعال، شناخت خیر و نیکی و گرایش به آن و شناخت بدی و زشتی و بیزاری از آن را در وجود ما قرار داد، تا به خیر و نیکی روآوریم و از گناه و زشتی بپرهیزیم. از این روست که همهٔ ما فضائلی چون صداقت، عزت نفس و عدالت را دوست داریم و از دورویی، حقارت نفس، ریا و ظلم بیزاریم.

وَ نَفسٍ وَ ما سَوّاها فَاَلهَمَها فُجورَها و تَقواها

سوگند به نفس و آن که سامانش بخشید آن گاه بدکاری و تقوایش را به اوالهام کرد. (شمس، ٧ و ٨)

برای این ویژگی، نام مناسب انتخاب کنید: ندامت

5- گرایش انسان به نیکی‌ها و زیبایی‌ها سبب می‌شود که در مقابل گناه و زشتی واکنش نشان دهد و آنگاه که به گناه آلوده شد، خود را سرزنش و ملامت کند و در اندیشه جبران آن برآید. قرآن کریم، عامل درونی این حالت را «نفس لوامه»؛ یعنی نفس سرزنشگر، نامیده و به آن سوگند خورده است.

وَ لااُقسِمُ بِاالنَّفسِ اللَّوّامَةِ

و سوگند به نفس ملامت کننده (قیامت، ٢)

نام دیگر این عامل درونی را بنویسید:

6- علاوه براین سرمایه‌های بزرگ، خداوند، پیامبران و پیشوایان پاک و دلسوزی را همراه با کتاب راهنما برای ما فرستاد تا راه سعادت را به ما نشان دهند و در پیمودن راه حق به ما کمک کنند.

تدبر (صفحهٔ ۳۳ کتاب درسی)

با توجه به ترجمه آیات زیر بگویید شیطان از چه راه‌هایی انسان را فریب می‌دهد؟

1- شیطان می‌خواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و نماز باز دارد. (مائده، 91)

2- و شیطان، هر کاری را که [گناهکاران] می‌کردند، در نظرشان زینت داد. (انعام، 43)

3- کسانی که بعد از روشن شدن هدایت برای آنها، پشت به حق کردند، شیطان اعمال زشتشان را در نظرشان زینت داده و آنان را با آرزوهای طولانی فریفته است.

(محمد، 25)

غافل کردن انسان از راه خدا

زیبا و لذت بخش نشان دادن گناه

سر گرم کردن انسان به آرزوهای سراب گونه‌ٔ دنیا

اندیشه و تحقیق (صفحهٔ ۳۴ کتاب درسی)

1- آیا وجود شیطان، مانع اختیار و اراده ما در تصمیم گیری‌ها می‌شود؟

خیر شیطان تنها تحریک کننده و دعوت گر انسان به بدی است و قدرت دخالت در تصمیم گیری‌های انسان را ندارد، عامل اصلی انحراف خود انسان است که می‌تواند به او اجازه وسوسه دهد یا اینکه راه فریب را به رویش ببندد.

2- چه رابطه ای میان «توانایی‌ها و سرمایه‌ها» و «هدف» وجود دارد؟

لازمهٔ رسیدن به هر هدف داشتن توانایی‌ها و سرمایه‌های متناسب با آن هدف است. اگر انسان هدفی داشته باشد، امّا توانایی و سرمایه‌های لازم برای رسیدن به آن هدف در اختیار او نباشد، هدفی که انتخاب کرده است دست نیافتنی خواهد بود.

همچنین پاسخ سایر فعالیت های دروس دین و زندگی 1 را از لینک های زیر ببینید :

حتما نظر بدهید زیر هر کدام .با تشکر

فعّالیت کلاسی (صفحهٔ ۱۶ کتاب درسی)

به نظر شما منشأ این اختلاف‌ها در انتخاب هدف چیست؟

این اختلاف ریشه در نوع اندیشه و تفکر و نگارش انسان دارد. اگر کسی کمک به دیگران را ارزشمند بداند تلاش خواهد می‌کند تا به دیگران کمک کند و ...

هرکس با بینش و نگرش خاص خود به سراغ هدفی می‌رود. اگر کسی چنین بیندیشد که کمک به دیگران ارزشمند است و می‌تواند روحیهٔ بی نهایت طلب او را سیراب کند و پاسخگوی استعدادهای گوناگونش باشد، می‌کوشد به دیگران کمک کند. کسی هم که فکر می‌کند با داشتن شهرت می‌تواند به این نتایج برسد، همهٔ زندگی خود را در مسیر رسیدن به شهرت قرار می‌دهد. پس این اختلاف در هدف‌ها، ریشه در نوع نگاه واندیشۀ انسان دارد.

معیارهای انتخاب هدف‌های اصلیبا توجه به تفاوت نگاه انسان‌ها، برای انتخاب صحیح هدف‌ها و دل بستن به آنها نیازمند معیار و ملاک هستیم؛ معیاری که بتوانیم به وسیله آن، هدف‌های همسو با میل بی نهایت طلب و استعدادهای متنوع انسان را مشخص کنیم. بدین وسیله، هدف‌های زندگی را به درستی برخواهیم گزید و عمر خود را برای رسیدن به آنها صرف خواهیم کرد. خدای رحیم و مهربان که خواستار سعادت ماست، در قرآن کریم، در این مورد ما را هدایت و راهنمایی می‌کند و معیار انتخاب هدف‌های اصلی از غیر آن را مشخص فرموده و آثار و نتایج آنها را نیز یادآور شده است؛ او که از همه به ما مهربان‌تر و از خودِ ما به نیازهای ما آگاه تر است.

تدبر (صفحهٔ ۱۷ کتاب درسی)

برای رسیدن به معیارهای انتخاب هدف، در ترجمه آیات تدبّر کنید و با تأمّل در آنها و ارتباط دادن آنها به یکدیگر، پیام‌ها را تکمیل کنید و آیاتی را که این پیام‌ها از آنها استخراج می‌شوند، مشخص نمایید.

* آن کس که تنها زندگی زودگذر دنیا را می‌طلبد، آن مقدار از آن را که بخواهیم - و به هرکس اراده کنیم - می‌دهیم؛ سپس دوزخ را برای او قرار خواهیم داد تا با خواری و سرافکندگی در آن وارد شود. (18)

و آنکس که سرای آخرت را بطلبد و برای آن سعی و کوشش کند، پاداش داده خواهد شد. (19) اسراء

* بعضی از مردم می‌گویند: خداوندا به ما در دنیا نیکی عطا کن. ولی در آخرت بهره‌ای ندارند. (200)

و بعضی می‌گویند: پروردگارا به ما در دنیا نیکی عطا کن، و در آخرت نیز نیکی مرحمت فرما و ما را از عذاب آتش نگاه دار. (201)

اینان از کار خود نصیب و بهره‌ای دارند؛ و خداوند سریع الحساب است. (202) بقره

* آنچه به شما داده شده، کالای زندگی دنیا و آرایش آن است و آنچه نزد خداست بهتر و پایدارتر است؛ آیا اندیشه نمی‌کنید؟ (60) قصص

آیات مرتبط با پیام پیام

1- برخی از هدف‌ها و دل‌بستگی‌ها پایان پذیر هستند و تنها پاسخگوی برخی از استعدادهای مادی ما هستند. آیهٔ ۱۸ سورهٔ اسراء و ۲۰۰ بقره

2- اگر کسی آنها را به عنوان هدف اصلی برگزیند، ممکن است به مقداری از آن برسد. آیهٔ ۱۸ سورهٔ اسراء

3- اگر کسی فقط این هدف‌ها را انتخاب کند در آخرت بهره‌ای نخواهد داشت. آیهٔ  ۲۰۰ بقره

4- برخی هدف‌ها پایان ناپذیر و همیشگی‌اند و پاسخگوی استعدادهای مادی و معنوی بیشتری در وجود ما هستند. آیهٔ ۱۹ سورهٔ اسراء و ۲۰۱ بقره

5- اگر کسی آنها را به عنوان هدف اصلی برگزیند و سعی و تلاش کند به هدف خود خواهد رسید. آیهٔ ۱۹ سورهٔ اسراء

6- هدف‌های پایان ناپذیر همان هدف‌های اخروی هستند. آیهٔ ۱۹ سورهٔ اسراء و ۲۰۱ بقره و آیهٔ ۶۰ قصص

7- هدف‌های پایان پذیر همان هدف‌های دنیوی هستند. آیهٔ ۱۸ سورهٔ اسراء و ۲۰۰ بقره

8- اصل قرار گرفتن هدف‌های اخروی، مانع بهره‌ مندی انسان از نعمت‌های دنیایی نمی‌شوند. آیهٔ  ۲۰۱ بقره

9- اگر هدف‌های دنیوی اصل قرار گیرند، مانع رسیدن به هدف‌های اخروی می‌شوند.  آیات 18 سوره اسراء و 200 سورهٔ بقره

بررسی (صفحهٔ ۱۹ کتاب درسی)

با دقت در حالات اطرافیان و شنیده‌هایتان از احوال دیگران، فهرستی از اهداف انسان‌های مختلف تهیه کنید و با توجه به آنچه از فعالیت تدبر آموختید، آنها را در جدول زیر تفکیک کنید.

اهداف و دل‌بستگی‌های فرعی   اهداف و دل‌بستگی‌های اصلی

فرعی                          اصلی

1- موقعیت اجتماعی 1-  رسیدن به قرب خدا

2- پیشرفت شغلی 2- عبادت و بندگی خداوند

3- کسب ثروت 3- کسب صفات پسندیده

4- خرید خانهٔ بزرگ 4- از بین بردن صفات ناپسند

5- خرید ماشین گران 5- محبت به دیگران

6- کسب قدرت 6- از بین بردن ظلم و ستم

7- کسب مقام 7-  کمک به دیگران

8- معروف شدن 8- کسب معارف الهی

اندیشه و تحقیق (صفحهٔ ۲۳ کتاب درسی)

١- شعر «چون که صد آمد، نود هم پیش ماست» چه ارتباطی با موضوع هدف زندگی دارد؟

اول: اینکه انسان خود باید هدف خلقت خود را بشناسد و آن را انتخاب کند و به سوی آن گام بردارد. در حالی که گیاهان به صورت طبیعی و جانوران به صورت غریزی به سوی هدف گام بر می‌دارند.

دوم: انسان دارای روحیه‌ای بی نهایت طلب است و عطش او در دستیابی به خواسته‌هایش نه تنها کم نمی‌شود بله روز به روز افزون می‌گردد. این انسان بی نهایت طلب، در زندگی خود همواره در حال انتخاب هدف است، هدف‌هایی که پایان نیابد و تمام نشود درحالی که گیاهان و حیوانات هدف‌های محدودی دارند و وقتی به سر حد کمال و رشد می‌رسند، متوقف می‌شوند، چنان که گویی راهشان پایان یافته است.

٢- علت انتخاب هدف‌های مختلف در بین انسان‌ها چیست؟

این اختلاف ریشه در نوع اندیشه انسان دارد چون هرکس با بینش نگرش خاص خود به سراغ هدفی می‌رود.

3- دلیل بیاورید:

الف) زیرک‌ترین افراد این جهان، مؤمنان هستند.

زیرا هم به اهداف اصلی که همان قرب الهی است، توجّه دارند و هم اهداف فرعی و کار‌های دنیوی را برای رضای خداوند انجام می‌دهند.

ب) کسی که هدف اصلی زندگی خود را ثروتمند شدن قرار دهد، دچار خسران می‌شود.

زیرا تنها به اهداف فرعی و مادّی توجه کرده است و از هدف اصلی و اخروی غافل شده است و معلوم نیست که آیا به همین هدف خود هم برسد.

4- شخصی می‌گوید: «لازمهٔ تقرب به خدا این است که کارهایی مانند کسب مال و ثروت که از امور فرعی هستند، کنار گذاشته شود» با او موافقید یا خیر؟ چرا؟

خیر، زیرا انسان برای زندگی در این دنیا باید با تلاش و کوشش خود را برای رضای خداوند انجام دهد به قرب الهی هم برسد.

5- حکایت زیر را بخوانید و با توجه به آن به سؤال پاسخ دهید.

«مسافری در سفر خود به یک دو راهی رسید. از پیرمردی که در آنجا نشسته بود پرسید: من از کدام یک از این دو راه باید بروم؟ پیرمرد گفت: قصد داری به کجا بروی؟ مسافر جواب داد: نمی‌دانم! پیرمرد گفت: وقتی نمی‌دانی به کجا می‌خواهی بروی، تفاوتی نمی‌کند که کدام راه را انتخاب کنی!»

به نظر شما این حکایت، با کدام یک از بخش‌های درس در ارتباط است؟ چرا؟

با انتخاب هدف زندگی مرتبط است؛ زیرا انسان بدون هدف، اعمال و رفتار‌هایش بدون معنا خواهد بود.

پیشنهاد (صفحهٔ ۲۳ کتاب درسی)

با توجه به آیهٔ 37 سورهٔ سبأ بیان کنید که خداوند چه چیز را عامل قُرب انسان‌ها به خود می‌داند؟

کسانی که ایمان آورده و کار شایسته انجام داده‌اند.

همچنین پاسخ سایر فعالیت های دروس دین و زندگی 1 را از لینک های زیر ببینید :

حتما نظر بدهید زیر هر کدام .با تشکر