ذرسنامه و پاسخ فعالیت های درس دوم هدیه چهارم کودکی بر آب با پاسخ

سراسیمه از خواب پرید؛ خواب آشفته‌ای دیده بود!
نگران و خشمگین دستور داد تعبیرکنندگان خواب را حاضر کنند؛ خواب خود را برای آنها تعریف کرد. آنها با ترس گفتند:«به زودی در این سرزمین پسری به دنیا می‌آید که حکومت شما را به خطر می‌اندازد!»
فریاد فرعون در کاخ پیچید:«از امروز هر نوزاد پسری که به دنیا آمد، فوراً او را از بین ببرید!»
مادر با مهربانی کودکش را در آغوش فشرد؛ یک بار دیگر او را شیر داد و لباس سفیدش را مرتّب کرد. دست های کوچک پسرک به سوی مادر دراز شده بود.
مادر لبخند غمگینی زد و گونه‌های نرم فرزندش را بوسید. او را از خود جدا کرد و با دلی امیدوار به لطف خدا، درون صندوق خواباند. کودک بی گناه باید به سفری پر خطر می‌رفت. قطره های اشک از چشمان مادر فرو می‌ریخت.
صندوق را برداشت و به آرامی روی آب گذاشت. صندوق، بالا و پایین می شد و در مسیر رود بزرگ نیل به پیش می‌رفت. مادر رو به دخترش کرد و گفت: «صندوق را دنبال کن و چشم از برادرت برندار! » خواهر موسیٰ اشک‌هایش را پاک کرد و در طول ساحل به راه افتاد.
فرعون، «پادشاه مصر »، و همسرش، آسیه، در ساحل نیل قدم می زدند. فرعون در میان رودخانه صندوقی را دید که به آرامی بالا و پایین می‌رفت. صندوق با آب پیش آمد و در نزدیکی او و آسیه در میان گیاهان کنار رود آرام گرفت. به دستور فرعون، چند خدمتکار صندوق را از آب گرفتند.
وقتی صندوق در برابر فرعون و آسیه قرار گرفت، نگاه آنها به کودکی افتاد که درون صندوق دست و پا می‌زد و به آنها نگاه می‌کرد.
فرعون فریاد زد:«این کودک اینجا چه می‌کند! مگر دستور ندادم هر نوزاد پسری که به دنیا می‌آید، نابود شود».
و بعد حرف‌های پیشگویان را با خود مرور کرد ...
و این بار بلندتر فریاد زد:«این کودک را هم مانند دیگر کودکان از بین ببرید!».
آسیه که سال‌ها آرزو داشت فرزندی داشته باشد، شیفته‌ی آن کودک شده بود؛ پس به فرعون رو کرد و با ملایمت گفت:«این کودک می‌تواند نور چشم من و تو باشد. او را نکش! شاید برای ما سودی داشته باشد. شاید بتوانیم او را به فرزندی قبول کنیم!
فرعون که فرزندی نداشت با شنیدن حرف های آسیه به فکر فرو رفت.
نوزاد انگشتش را از دهان‌ش بیرون آورد و صدای گریه‌اش بلند شد.
آسیه کودک را از داخل صندوق برداشت؛ به زن‌هایی که دورش را گرفته بودند، گفت:«باید زودتر یک نفر را پیدا کنیم تا به این کودک شیر بدهد. دیگر تحمّلش تمام شده است!»
مأموران دربار فرعون روانه‌ی شهر شدند تا دایه‌ای برای نوزاد گرسنه پیدا کنند. زن‌های زیادی نزد کودک آمدند امّا بی‌فایده بود؛ کودک شیر نمی‌خورد. خواهر کودک که از دور ماجرا را زیر نظر داشت، نزدیک شد و گفت:«می‌خواهید زنی را به شما معرّفی کنم که سرپرستى این کودک را به عهده بگیرد و او را شیر بدهد؟»
خیلی زود خبر را به آسیه رساندند. آسیه دایه را به دربار دعوت کرد؛ بدون آنکه بداند او مادر نوزاد است.
وقتی کودک در آغوش مادرش جای گرفت، آرام شد. مادر، نوزادش را نوازش کرد؛ اشک شادی را پشت پلک‌هایش نگه داشت و به لطف خداوند فکر کرد؛ خداوند بزرگی که کودکش را در سلامت کامل به او بازگردانده بود.

برایم بگو (صفحهٔ 17 کتاب درسی)

خلاصه‌ی داستان «کودکی بر آب» را از زبان یکی از این شخصیت‌ها تعریف کنید.
- حضرت موسیٰ (علیه السّلام)
نوزادی از قوم بنی اسرائیل بودم. مادرم برای حفاظت از جانم در مقابل فرمان فرعون که در دستور داده بود هر نوزاد پسری را که به دنیا بیایید. فورا از بین ببرند مرا در صندوق در مسیر رود خانه‌ی نیل به قصر فرعون رسید. فعون به همراه همسرش آسیه در ساحل قدم می‌زدند. آسیه که فرزندی نداشت شیفته‌ی من شد و فرعون را راضی کردتا مرا به فرزندی قبول کند. به لطف و خواست خداونداز مرگ نجات یافتم.
- آسیه
من آسیه همسر فرعون پادشاه مصر هستم. سال‌ها بودکه آرزو داشتم صاحب فرزندی شوم. روزی با فرعون در ساحل نیل قدم می‌زدیم. صندوقی بر روی آب به نزدیکی ما رسید. در داخل صندوق نوزاد پسری بود. فرعون فریاد کشید: این کودک را از بین ببرید شاید این همان پسری باشد که حکومت مرا به خطر می‌اندازد. اما من که شیفته‌ی این کودک شده بودم با ملایمت به او گفتم: او را نکش او می‌تواند نور چشم من و تو باشد. فرعون با شنیدن حرف‌های من راضی شد که او را به فرزندی قبول کنیم. به لطف خدا من صاحب فرزند شدم.
- خواهر موسیٰ
در زمان حکومت حاکم مصر فرعون مادرم فرزند پسری به دنیا آورد. پیشگویان به فرعون گفته بودند که پسری در این سرزمین به دنیا می‌آید که حکومت شما را به خطر می‌اندازد. فرعون دستور داده بود هر نوزاد پسری را که به دنیا بیاید از بین ببرند. مادرم با توکل و امید به لطف خداوند برای نجات برادرم او را در صندوقی برروی رودخانه‌ی نیل گذاشت. درطول ساحل صندوق را دنبال کردم. صندوق به کنار فرعون و همسرش رسید. برادرم گرسنه بود. صدای گریه‌اش بلند شد. به فرمان فرعون زنان زیادی برای شیر دادن برادرم آمدند. اما برادرم شیر نمی‌خورد. من که از دور ماجرا را می‌دیدم نزدیک شدم و گفتم:«می‌خواهید زنی را به شما معرفی کنم که سر پرستی این کودک را به عهده بگیرد و به او شیر بدهد؟» خبر به آسیه رسید و او مادرم را به در بار دعوت کرد. وقتی برادرم در آغوش مادرم جای گرفت آرام شد.

بگرد و پیدا کن (صفحهٔ 17 کتاب درسی)

متن زیر را بخوانید.
حضرت موسیٰ -علیه السّلام- یکی از پیامبران بزرگ است. خدا او را برای مبارزه با فرعون و هدایت قوم بنی اسرائیل فرستاد. وقتی موسیٰ به پیامبری رسید، آسیه به او ایمان آورد. فرعون از شنیدن این خبر خشمگین شد و آسیه را تهدید کرد تا از ایمانش دست بردارد امّا آسیه در ایمان خود استوار باقی ماند.
این بانوی مؤمن یکی از بهترین زنان عالَم است. او تا آخرین نفس در برابر ظلم و ستم فرعون ایستادگی کرد و با شجاعت از دنیا رفت. آسیه به مردان و زنان با ایمان آموخت که از مبارزه با ستمکاران نهراسند. خدا در قرآن این بانوی نیکوکار را الگوی مؤمنان معرّفی می کند.
با توجّه به درس و متن بالا مشخّص کنید هرکدام از مطالب قسمت (الف) با کدام مطلب قسمت (ب) ارتباط دارد.
 

ببین و بگو (صفحهٔ 18 کتاب درسی)

کدام تصویر به کدام آیه مربوط است؟ آنها را به ترتیب داستان کودکی حضرت موسیٰ - علیه السّلام - مشخّص کنید.
آیه به ترتیب داستان:
نترس و اندوهگین نباش؛ ما کودک تو را باز می‌گردانیم. برادرت را دنبال کن و چشم از ا برندارد! این کودک می‌تواند نور چشم من و تو باشد. او را نکش. (سوره‌ی قصص، آیه‌های7، 9، 11)
 

گفت وگو کنید (صفحهٔ 18 کتاب درسی)

 خدای مهربان، همیشه و همه جا پشتیبان انسان های خوب است. به نظر شما در داستان «کودکی بر آب » کدام بخش‌ها به پشتیبانی خدا از انسان های خوب اشاره می‌کند؟ مادر حضرت موسی (ع) که او را در صندوق گذاشت و خواهرش در تمام مسیر مراقب او بود. آرام حرکت کردن صندوق در نزدیکیه فرعون و آسیه. ئذیرش حضرت موسی (ع) به فرزندی توسط فرعون و آسیه و باز گرداندن کودک به مادرش. تمامی این موارد به ئشتیبانی خدا از انسان‌های خوب اشاره دارد.

ایستگاه فکر (صفحهٔ 19 کتاب درسی)

 این تصویرها بخش‌هایی از زندگی حضرت موسیٰ - علیه السّلام - را نشان می‌دهد. داستان آنها را تعریف کنید.
1- وقتی دشمنان به دنبال حضرت موسی (ع) و یارانش آمدند، حضرت موسی(ع) به فرمان خدا عصایش را به آب زد و راهی برای آنها باز شد تا بتوانند از آب عبور کنند و از دستکافران نجات یابند.
2- به فرمان خدا حضرت موسی(ع) عصایش را در مقابل جادوگران به زمین انداخت و عصا تبدیل به ماری بزرگ شد.
3- وقتی حضرت موسی(ع) کودک بود، مادرش او را از ترس دشمنان به آب رود سپرد و به خواست خداوند، مأموران فرعون او را از آب گرفتند و فرعون و همسرش او را به فرزندی قبول کردند.

توضیحات درس دوم هدیه چهارم ابتدایی کودکی بر آب

دوران ولادت و کودکی حضرت موسی را دانش آموزان در سال های گذشته و در درس های دیگر خود مطالعه کرده اند؛

اما در این درس ضمن آشنایی بیشتر با حضرت موسی به عنوان یکی از پیامبران بزرگ الهی، با آسیه همسر فرعون نیز به عنوان یکی از زنان مؤمن آشنا می شوند

و آیات قرآنی در این زمینه را مطالعه می کنند.

دانش آموزان ابتدا در این درس از نجات حضرت موسی از گرفتاری در کودکی توسط خداوند آگاه می شوند

و سپس با مطالعه حوادث دیگر در زندگی حضرت موسی با استناد به آیات قرآنی، با حمایت و پشتیبانی همیشگی خداوند از بندگان خوبش آشنا می شوند.

این شناخت، روح امیدواری را در دانش آموزان زنده می کند

و از یأس و ناامیدی به ویژه درمواقعی که امکانات مادی نارسا هستند، جلوگیری می کند.

همچنین در این درس می آموزند که در یاری دین خدا و بندگان او، جنسیت مطرح نیست

و هر کس بنا بر موقعیت خود می تواند نقش مؤثری در این زمینه ایفا کند،

چنان که آسیه در مقابل ظلم فرعون ایستادگی کرد

و در نهایت به شهادت نائل شد و خدا او را به عنوان یکی از زنان خوب و الگویی برای مؤمنان معرفی می کند.

نکته: در این درس چهار حوزه موضوعی خداشناسی، پیامبری، شخصیت های دینی و قرآن کریم در هم تلفیق شده اند.

٭ اهداف درس دوم هدیه چهارم ابتدایی کودکی بر آب

1 آشنایی با حضرت موسی به عنوان یکی از پیامبران بزرگ الهی

2 آشنایی با آسیه به عنوان یکی از زنان مؤمن

3 تشخیص نمونه هایی از یاری خداوند نسبت به بندگانش و اعمال و رفتار ایشان

4 احساس علاقه نسبت به حضرت موسی

5 احساس علاقه و احترام نسبت به آسیه و اعمال و رفتار ایشان

6 احساس دلگرمی و علاقه نسبت به خداوند به عنوان پیامبر بزرگ الهی

7 ادای احترام به حضرت موسی

8 ادای احترام به آسیه به عنوان یکی از زنان مؤمن

9 تلاش برای الگو گرفتن از اعمال و رفتار حضرت موسی

10 تلاش برای الگو گرفتن از زندگی و اخلاق و رفتار آسیه

11 توانایی تفکر در پیام قرآنی و درک ارتباط آن با موضوع درس

٭ مفاهیم کلیدی

حضرت موسی

آسیه

پیامبر بزرگ الهی

یاری خداوند