«إذا أردتَ أن تَعرفَ قدرَ العَملِ الذي أنتَ فيه، فانظُر مَن يشارکُکَ فيه»
ترجمه: اگر می‌خواهی ارزش عملی را که بدان می‌پردازی بدانی، بنگر چه کس یا کسانی در آن عمل با تو همراهی و مشارکت می‌کنند.
شرح: در این حکمت نغز، ابن عطاء سکندری قاعده‌ی کاربردی و ره‌گشایی به دست‌مان می‌دهد. برای پی‌بُردن به میزان اعتبار یک عمل، توجه به کسانی که در آن عمل با آدمی همراه و هم‌عنان‌اند می‌تواند ملاک خوبی باشد. هر وقت دست به اقدامی می‌زنیم خوب است با دقت وارسی کنیم چه کس یا کسانی در این اقدام ما را همراهی می‌کنند و پشتیبان و مؤید ما هستند.
نقل شده است که صحابی بزرگوار، سعد بن ابی‌وقاص-رضی الله عنه- در زمانی که عثمان بن عفان-رضی الله عنه- در محاصره بود به نزدش رفت و هنگام بیرون آمدن چشمش به عبدالرحمن بن عدیس و حکیم بن جبله افتاد. به نشانه‌ی اندوه یک دستش را بر پشت دست دیگرش زد و إنا لله و إنا إلیه راجعون گفته و افزود: « واللهِ أمراً هؤلاءِ رؤساؤُه لامرُ سوءٍ؛ قسم به خدا، کاری که این‌ها سران و رهبران آن هستند، کار بدی است.»[الطبقات الکبری، محمد بن سعد]
نه تنها دوستان یک فرد، معرِّف شخصیت وی‌اند، که دوستان و همراهان ما در انجام یک کار، بیانگر قدر و شأن آن کار هستند.
شاعر گفته است:
تو اول بگو با کیان زیستی +‌ پس آن‌گه بگویم که تو کیستی
در این زمینه می‌توان شعر را این‌گونه ترجمه کرد: تو اول بگو چه کسانی با تو در این عمل همکاری می‌کنند تا بگویم عملت چه شأن و وزنی دارد.
در شعری منسوب به عدی بن زید آمده است:
عَنِ المَرءِ لا تَسأَل وَسَل عَن قَرينه + فَکلُّ قَرينٍ بِالمُقارِنِ يَقتَدي
«درباره خود فرد سوال نكن و از هم نشين او بپرس، چرا كه هركس در خـلـق و خـوي خـود از هـم‌نـشين پيروي می‌كند.»
پیامبر خدا-صلی الله علیه و سلم- فرموده‌اند:
(المرءُ عَلَى دِينِ خَليلِه، فَلينَظُر أحدُكُم مَن يُخالِل؛ هركس به طريق و روش دوست خود است، پس هريك از شما بايد ببيند با چه كسي دوست مي شود.»[به روایت ترمذی و حاکم]

بقیه سوالات درس اول اجتماعی :

درس 1

1)چرا انتخاب یک دوست یک موضوع مهم است؟

زیرا اخلاق و رفتار و کردار دوستان در ما تاثیر می گذارد اگر خوب باشد و کارهای خوب انجام دهند ما هم تا حدی به سمت آن کشیده می شویم و همین طور اگر کار زشت کنند به آن کار گرایش پیدا می کنیم.

2)دوست خوب کیست؟

برای دوست خوب باید ملاک هایی در نظر گرفت مثل : باید کسی باشد که ما را از بدی ها باز دارد زیرا این دوستان باعث پیشرفت ما می شوند ، باید در حرف ها و کار ها صادق باشند با ادب باشند و خوبی مارا بخواهند نه بدی ما را.

3)چگونه دوستان خود را انتخاب کنیم؟

 کسانی که بین همه محبوبیت دارند وهمه به آنها احترام می گذارند و کسی را نمی رنجانند،در نماز مدرسه شرکت می کنند ، حجاب خود را رعایت می کنند ، به دوستان خود احترام میگذارند، با آن ها با ادب و خوش اخلاق هستند و در درسها به دوستان خود کمک میکنند. البته برای انتخاب باید خودمان هم رفتارهای دوست خود را خوب انجام دهیم.

4-خصوصیات دوست خوب را فهرست کنید.

1-مهربان و خوش اخلاق باشد.                           2-به دوستان ضعیف کمک کند.

3-دروغ نگوید وصادق باشد.                               4-به نماز و قرآن و حجاب اهمیت دهد.

5-خدارا در کارهایش فراموش نکند.                      6-حق دوستان را رعایت کند.

7-دوستان را امر به معروف ونهی از منکر کند.          8-خوب درس بخواند.

5)معنی این ابیات چیست ؟

*تو اول بگو با کیان زیستی                            من آن گه بگویم که تو کیستی

این شعر اهمیت دوستان را بیان میکند شاعر می گوید تو اول بگو که با چه کسانی دوست هستی و زندگی می کنی آنگاه من میگویم که تو چه جور انسانی هستی.

*همنشین تواز تو به باید                                تا  تو را عقل و دین بیافزاید

سعدی شاعر بزرگ می فرماید همنشینان تو باید از تو بهتر باشند تا بر اخلاق خوب و عقل و ایمانت افزده شود.

6)یکی از نیازهای مهم ما کدام است؟(دوستی)

7)دوست خوب با شما صادق و _____ است؟(یکرنگ)

8)یک دوست ممکن است مسیر آینده ی زندگی دوستش را به ____ و _____تغییر دهد (موفقیت و سعادت)

9)فوایر دوست خوب کدام است نام  ببرید؟

1-استفاده از تجربه آنها                              2-همیاری در مشکلات

3-نماز خواندن                                        4-رازداری

10)خداوند در سرنوشت ما انسان ها میل به چه چیزهایی قرار داده است. خداوند در سرنوشت ما انسان ها میل به محبت کردن و محبت دیدن و نیاز به برقراری ارتباط با دیگران را قرار داده است.

11)چرا انسان نمی تواند تنها زندگی کند.زیرا انسان موجودی اجتماعی است و تنهایی برایش سخت خواهدبود.

12)حضرت علی (ع)در نامه به فرزندشان امام حسن (ع)در رابطه با ملاک های دوستی چه می فرمایند؟ با نیکان همدلی و رفاقت کن تا از آنانباشی و از بدان جدا شو تا از انان نبلشی.