تحقیق درباره خلاقیت و نوآوری و کارآفرینی

تعریف خلاقیت :

• هربرت فوکس معتقد است که «فرآیند خلاقیت عبارت است از هر نوع فرآیند تفکری که مساله ای را به طور مفید و بدیع حل کند ».

• در تعریف دیگری ،خلاقیت عبارت است از «به کاگیری تواناییهای ذهنی ، برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید».

شیوه های تفکر کدامند:

1. شیوه استقرایی

2. شیوه قیاسی

3. روش تمثیل یا مدلسازی

4. شیوه اشراقی

5. روش تفکر خلاق

6. تفکر سببی یا علّی(اندیشیدن به طور معکوس)

7. تفکر تحلیلی و قضاوتی

مراحل فرآیند خلاقیت چیست :

خلاقیت دارای یک فرآیند 6 مرحله ای است که عبارتند از :

1) ایجاد نگرش موافق برای پذیرش افکار و طرحهای جدید

2) افزایش حساسیت افراد نسبت به مسئله

3) مهیا سازی شرایط برای خلاقیت (از طریق فراهم کردن مواد خام لازم )

4) ایجاد سلاست (سلیس بودن )فکر

5) استمرار فعالیت ضمیر ناخودآگاه بر روی مسئله یا «خواب بر روی مسأله»

6) درخشش ناگهانی یک فکر

نحوه ترغیب به خلاقیت:

• ایجاد فضای خلاق

• اختصاص دادن بخشی از وقت افراد برای خلاقیت

• استفاده از سیستم دریافت پیشنهادات

• ایجاد واحد ویژه خلاقیت و نوآوری

موانع خلاقیت کدامند :

• عدم اعتماد به نفس

• ترس از شکست

• فقدان تمرکز ذهنی

• تمایل به همرنگی با جماعت شدن

پیشنهادهای علمی برای افزایش سلاست فکر :

• یادداشت برداری

• انتخاب زمان و مکان مناسب

• تقویت حس کنجکاوی و توان پرسش کردن

• استفاده از روابط میان افکار (قدرت تداعی)

• تغییر شکل وضع موجود

• تهیه فهرست ویژگیها

• تحلیل شیکه

• هم اندیشی مستقیم

• هم اندیشی غیر مستقیم

• هم اندیشی رقابتی مستقیم

• قرار دادن خود به جای دیگران

• استفاده از رویدادهای پیش بینی نشده

• برداشت ز گزارشها و نامه ها

• تحلیل داده ها و بازداده ها

تغییر شکل وضع موجود :

این امر از راههای گوناگونی تحقق می یابد که عبارتند از :

1) تجدید ترتیب (مرتب کردن دوباره )

2) جایگزینی

3) افزودن یا کاستن

4) تغییر جهت دادن (تغییر شیوه انجام امور)

روش مورفولوژیکی یا ریخت شناسانه (تهیه فهرست ویژگیها ):

• در این روش پدیده مورد نظر از نظر شکل ظاهری و ساختار کلی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد که در این صورت ابعاد موضوع در قالب مشخصی قرار داده می شود و ابعادی که احیاناً مورد توجه قرار نگرفته از طریق خلاقیت شخصی ارائه می شود .

روش ارتباط اجباری (تحلیل شبکه ):

• در این تکنیک ، اعضایحاضر در جلسه برای یافتن یک رابطه بین دو زمینه ای که با یکدیگر نا مأنوس و نامرتبط هستند ، دست به تلاش فکری زده و در این راه به ایده ها و نظرات جدید می رسند .

روش هم اندیشی مستقیم (طوفان مغزی):

این روش توسط آلکس ازبرن ابداع شد که بر اساس آن مسئله ای به یک گروه کوچم ارائه می شود و از آنها خواسته می شود که فی البداهه و به سرعت برای آن پاسخی بیابند . در این تکنیک اصول ذیل رعایت می شود :

• هرچه تعداد افکار ارائه شده بیشتر باشد بهتر است (کمیت ارزش بیشتری از کیفیت دارد).

• در طول ارئه نظرات هیچ فکری نباید مورد انتقاد قرار گیرد .

• بعضی زا افکار ارائه شده در نظر اول ممکن است تمسخرآمیز به مطر برسد ولی به این نکته باید توجه نمود که در پایان کار ممکن است همان فکر تمسخرآمیز با جرح و تعدیلاتی (اصلاحاتی ) که بر روی آن صورت می پذیرد . به عنوان فکر برتر انتخاب شود .

• بعد از اینکه نظرات ابراز گردید نوبت به ارزیابی آنها می رسد و بر اساس آن ، گزینه مورد نظر انخاب می شود .

• هرچه فکرها بکرتر و بدیع تر باشند بهتر است .

• افراد برای بهبود و توسعه ابعاد فکرهایی که ارائه می دهند ، تشویق می شوند.

این روش به عنوان مکانیزم عمده نقش مؤثری در برچیدن عارضه گروه فکری (Groupthink) بر عهده دارد.

روش هم اندیشی غیر مستقیم (گردش تخیلی ):

• این روش توسط ویلیام جی . گوردن ابداع شده است(فن گوردن ) . به گونه ای که وی این روش را «شیوه تلفیق نامتجانس ها » نامگذاری می کند .

• دراین روش نقش رهبر حساس و حیاتی است و فقط او می داند که ماهیت ویژه مسأله چیست . زیرا در جلسه ، مسأله واقعی و معین مطرح نمی شود بلکه یک مسأله کلی تر مشرف بر مسأله خاص مورد نظر، مطرح می گردد.

تفاوت هم اندیشی مستقیم و هم اندیشی غیر مستقیم :

• در روش هم اندیشی مستقیم یا طوفان مغزی ، نقش رئیس جلسه بسیار کمرنگ ولی در هم اندیشی غیر مستقیم یا گردش تخلیلی نقش رئیس جلسه کلیدی است .

• در هم اندیشی مستقیم ، دوره های زمانی کوتاه در نظر گرفته می شود و بر ضرورت زیاد بودن تعداد فکرها تأکید می گردد ، ولی در روش هم اندیشی غیرمستقیم ، جلسه های طولانی تشکیل می شوند تا برای ایجاد یک فکر کاملاً نو تلاش شود .

روش هم اندیشی رقابتی مستقیم :

• در این روش که به صورت تعامل آزاد برگزار می شود ، یک گروه به گروههای کوچکتر تقسیم می شود و هر گروه روی بخشی از مسئله کار می کند و در نهایت گروهها گزارش کار خود را به مجموعه اعضاء ارائه می دهند .(روشی که در کارههای علمی صورت می پذیرد ).

نوآوری چیست :

فرآیند ایجاد فکرهای جدید و تبدیل آن فکرها به عمل و کاربردهای سودمند را نوآوری گویند . در سازمانها این کاربردها به دو صورت انجام می شود :

• نوآوری در فرآیند ؛ که موجب بهینه شدن راههای انجام کار می گردد.

• نوآوری در محصول ؛که به تولید محصولات یا ارائه خدمات جدید و بهبود یافته منجر می شود .

مراحل نوآوری کدامند :

فرآیند توآوری دارای 4 مرحله است :

1) ایجاد فکر جدید (بهره برداری از فکر جدید ).

2) آزمایشهای اولیه

3) مطالعه امکان پذیری

4) کاربرد نهایی(ایجاد محصول ، خدمت یا روش جدید)

نقش های نوآوری در سازمان چیست :

• نقش ایجاد کننده فکر ؛ از طریق اکتشاف درونی یا کسب آگاهی از محیط ، یا هر دو

• نقش حفظ اطلاعات ؛رابط افراد و گروههای درون سازمان با منابع خارجی از سازمان

• نقش قهرمان محصول ؛ کسی که طرفدار تغییر و نوآوری است

• نقش مدیر پروژه ؛کسی که وظیفه اجرای یک پروژه جدید را به عهده دارد

• نقش رهبر نوآوری ؛ کسی که بر حفظ هدفها و ارزشهای نوآوری تأکید دارد و نوآوری را تشویق می کند.

موانع نوآوری کدامند :

• محدود بودن طرق ارتباط بامدیریت عالی

• حاکمیت جو عدم تحمل اختلاف سلیقه

• وجود افراد ذی نفع در حفظ وضع موجود

• تأکید بر افق زمانی کوتاه مدت

• تصمیم گیرندگان بیش از حد حسابگر (تعل گرایی)

• اهدای پاداش ها نامناسب

• تأکید بیش از حد به الزامات بوروکراتیک