بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع :

تحقیق درباره زندگی نامه شاعر نادر ابراهیمی

تهیه و تنظیم :

موسی الرضا نوروزیان

دبیر گرامی :

جناب آقای حسین پور

زمستان 1393

زندگینامه نادر ابراهیمی (۱۳۱۵ ۱۳۸۷)

نادر ابراهیمی متولد ۱۴فروردین ماه سال ۱۳۱۵در تهران متولد شد و در سن ۷۲سالگی در همین شهر دیده از جهان فرو بست.           

زندگینامه نادر ابراهیمی (۱۳۱۵ ۱۳۸۷)         

نادر ابراهیمی متولد ۱۴فروردین ماه سال ۱۳۱۵در تهران متولد شد و در سن ۷۲سالگی در همین شهر دیده از جهان فرو بست.

از آثار این نویسنده می توان به «خانه ای برای شب»، «آرش در قلمرو تردید (یا: پاسخ ناپذیر)»، «هزارپای سیاه و قصه های صحرا»، «افسانه ی باران»، «در سرزمین کوچک من» (منتخب آثار)، «تضادهای درونی»، «انسان، جنایت، احتمال»، «مکان های عمومی»، «در حد توانستن» (شعرگونه)، «غزل داستان های سال بد»، «ابوالمشاغل» (زندگی نامه) و «فردا مشکل امروز نیست» و «یک عاشقانه ی آرام» اشاره کرد.

فرزانه منصوری همسر این نویسنده در شناخت نامه ی این نویسنده آورده است: «نادر ابراهیمی در [چهاردهم] فروردین ماه سال ۱۳۱۵در تهران به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در این شهر گذراند و پس از گرفتن دیپلم ادبی از دبیرستان دارالفنون، به دانشکده ی حقوق وارد شد.

اما این دانشکده را پس از دو سال رها کرد و سپس در رشته ی زبان و ادبیات انگلیسی به درجه ی لیسانس رسید.

او از ۱۳سالگی به یک سازمان سیاسی پیوست که بارها دستگیری، بازجویی و زندان رفتن را برایش در پی داشت.

ارایه ی فهرست کاملی از شغل های ابراهیمی، کار دشواری است. او خود در دو کتاب "ابن مشغله" و "ابوالمشاغل" ضمن شرح وقایع زندگی، به فعالیت های گوناگون خود نیز پرداخته است. ازجمله شغل های او بوده است: کمک کارگری تعمیرگاه سیار در ترکمن صحرا، کارگری چاپخانه، حسابداری و تحویلداری بانک، صفحه بندی روزنامه و مجله و کارهای چاپ دیگر، میرزایی یک حجره ی فرش در بازار، مترجمی و ویراستاری، ایران شناسی عملی و چاپ مقاله های ایران شناختی، فیلم سازی مستند و سینمایی، مصور کردن کتاب های کودکان، مدیریت یک کتاب فروشی، خطاطی، نقاشی و نقاشی روی روسری و لباس، تدریس در دانشگاه ها و ... .

در تمام سال های پرکار و بی کار یا وقت هایی که در زندان به سر می برد، نوشتن را ـ که از ۱۶سالگی آغاز کرده بود ـ کنار نگذاشت. در سال ۱۳۴۲نخستین کتاب خود را با عنوان "خانه ای برای شب" به چاپ رسانید که داستان "دشنام" در آن با استقبالی چشم گیر مواجه شد. تا سال ۱۳۸۰علاوه بر صدها مقاله ی تحقیقی و نقد، بیش از صد کتاب از او چاپ و منتشر شده است، که دربرگیرنده ی داستان بلند (رمان) و کوتاه، کتاب کودک و نوجوان، نمایش نامه، فیلم نامه و پژوهش در زمینه های گوناگون است. ضمن آن که چند اثرش به زبان های مختلف دنیا برگردانده شده است.

نادر ابراهیمی چندین فیلم مستند و سینمایی و همچنین دو مجموعه ی تلویزیونی را نوشته و کارگردانی کرده، و آهنگ ها و ترانه هایی برای آن ها ساخته است. او همچنین توانسته است نخستین مؤسسه ی غیرانتفاعی ـ غیردولتی ایران شناسی را تأسیس کند؛ که هزینه و زحمت های فراوانی برای سفر، تهیه ی فیلم و عکس و اسلاید از سراسر ایران و بایگانی کردن آن ها صرف کرد؛ ولی چنان که باید، شناخته و به کار گرفته نشد و با فرارسیدن انقلاب و جنگ، متوقف شد.

او فعالیت حرفه یی خود را در زمینه ی ادبیات کودکان، با تاسیس "مؤسسه ی همگام با کودکان و نوجوانان" ـ با همکاری همسرش ـ در آن مؤسسه متمرکز کرد. این مؤسسه، به منظور مطالعه در زمینه ی مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان برپا شد و فعالیتش را در حیطه ی نوشتن، چاپ و پخش کتاب، نقاشی، عکاسی، و پژوهش درباره ی خلق وخو، رفتار و زبان کودکان و نیز بررسی شیوه های یادگیری آنان دنبال کرد. "همگام" عنوان "ناشر برگزیده ی آسیا" و "ناشر برگزیده ی نخست جهان" را از جشنواره های آسیایی و جهانی تصویرگری کتاب کودک دریافت کرد.

ابراهیمی در زمینه ی ادبیات کودکان، جایزه ی نخست براتیسلاوا، جایزه ی نخست تعلیم و تربیت یونسکو، جایزه ی کتاب برگزیده سال ایران و چندین جایزه ی دیگر را هم دریافت کرده است. او همچنین عنوان "نویسنده برگزیدهی ادبیات داستانی ۲۰سال بعد از انقلاب" را به خاطر داستان بلند و هفت جلدی "آتش بدون دود" به دست آورده است.

نادر ابراهیمی در زندگی پرفرازونشیب خود، جایگاه خاصی برای ورزش نگه داشته است. او رشته های مختلف ورزشی را تجربه کرده، یکی از قدیمی ترین گروه های کوهنوردی را به نام "ابرمرد" بنیان نهاده و در توسعه ی کوهنوردی و اخلاق کوهنوردی، تاثیرگذار بوده است.

● فهرست آثار نادر ابراهیمی برای بزرگسالان

خانه یی برای شب، آرش در قلمرو تردید (یا: پاسخ ناپذیر)، مصابا و رؤیاهای گاجرات، بار دیگر شهری که دوست می داشتم، هزارپای سیاه و قصه های صحرا، افسانه ی باران، در سرزمین کوچک من (منتخب آثار)، تضادهای درونی، انسان جنایت احتمال، مکان های عمومی، رونوشت بدون اصل، در حد توانستن (شعرگونه)، غزل داستان های سال بد، ابن مشغله (زندگی نامه، جلد اول)، ابوالمشاغل (زندگی نامه، جلد دوم)، فردا مشکل امروز نیست، لوازم نویسندگی (از مجموعه ی ساختار و مبانی ادبیات داستانی)، مقدمه یی بر فارسی نویسی برای کودکان، مقدمه یی بر مصورسازی کتاب های کودک، مقدمه یی بر مراحل خلق و تولید ادبیات کودک، مقدمه یی بر آرایش و پیرایش کتاب های کودکان، دور ایران در شش ساعت، چهل نامه ی کوتاه به همسرم، آتش بدون دود (داستان بلند هفت جلدی؛ دریافت جایزه به عنوان برگزیده ی ۲۰سال پس از انقلاب)، با سرودخوان جنگ در خطه ی نام و ننگ، یک صعود باورنکردنی، تکثیر تأسف انگیز پدربزرگ، مردی در تبعید ابدی (بر اساس زندگی ملاصدرا)، حکایت آن اژدها، بر جاده های آبی سرخ (داستان بلند ۱۰جلدی، بر اساس زندگی میرمهنای دوغابی)، صوفیانه ها و عارفانه ها (بخشی از تاریخ تحلیلی پنج هزار سال ادبیات داستانی ایران)، یک عاشقانه ی آرام، سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می آمد (داستان بلند سه جلدی، بر اساس زندگی امام خمینی (ره)، عارف، فیلسوف، سیاستمدار و رهبر فقید انقلاب اسلامی ایران)، براعت استهلال (از مجموعه ی ساختار و مبانی ادبیات داستانی)، طراحی حیوانات (طرح های کوثر احمدی، با گفتاری تحلیلی در باب مفاهیم و تعاریف طرح در هنرها)، الف با (تحلیل فلسفی ۵۰طرح از علی اکبر صادقی ، نقاش)، مویه کن سرزمین محبوب (ترجمه با همکاری فریدون سالک) و پیش گفتار کوچه های کوتاه (مجموعه ی قصه های کوتاه گروهی از شاگردان نادر ابراهیمی ـ دانش پژوهان نخستین دوره ی آموزشی ساختار و مبانی ادبیات داستانی، با پیش گفتاری از نادر ابراهیمی).

▪ نمایش نامه ها

اجازه هست آقای برشت؟، وسعت معنای انتظار (سه قصه ی نمایشی)، یک قصه ی معمولی و قدیمی در باب جنایت.

▪ فیلم نامه ها

صدای صحرا، آخرین عادل غرب.

● فهرست آثار نادر ابراهیمی برای کودکان و نوجوانان

کلاغ ها (جایزه ی اول فستیوال کتاب های کودکان توکیوی ژاپن، جایزه ی اول سیب طلایی براتیسلاوا، جایزه ی اول تعلیم و تربیت از یونسکو)، سنجاب ها، دور از خانه (کتاب برگزیده ی شورای کتاب کودک)، قصه ی گل های قالی، پهلوان پهلوانان؛ پوریای ولی (جایزه ی بزرگ جشنواره ی کتاب کودک کنکور نوما، ژاپن)، باران آفتاب و قصه ی کاشی، بزی که گم شد، من راه خانه ام را گم کرده ام، سفرهای دورودراز هامی و کامی در وطن، پدر چرا توی خانه مانده است (از مجموعه ی قصه های انقلاب برای کودکان)، جای او خالی (همان)، نیروی هوایی (همان)، سحرگاهان همافرها اعدام می شوند (همان)، برادرت را صدا کن (همان)، برادر من مجاهد (همان)، برادر من فدایی (همان)، جنگ بزرگ از مدرسه ی امیریان (همان)، نامه ی فاطمه (همان)، پاسخ نامه ی فاطمه (همان)، مامان! من چرا بزرگ نمی شوم (از مجموعه ی قصه های ریحانه خانم)، روزی که فریادم را همسایه ها شنیدند (همان)، آدم وقتی حرف می زند چه شکلی می شود (همان)، درخت قصه ـ قمری های قصه (جایزه ی کتاب برگزیده ازسوی هیأت داوران بزرگ سال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جایزه ی کتاب برگزیده ازسوی هیأت داوران خردسال، ترجمه شده به زبان روسی در ترکمنستان)، عبدالرزاق پهلوان، آن که خیال بافت و آن که عمل کرد، حکایت کاسه ی آب خنک (از مجموعه ی نوسازی حکایت های خوب قدیم برای کودکان) حکایت دو درخت خرما (همان)، آن شب که تا سحر (همان)، قلب کوچکم را به چه کسی هدیه بدهم؟ (دیپلم افتخار نخستین نمایشگاه تصویرگران کتاب کودک)، مثل پولاد باش پسرم؛ مثل پولاد (از مجموعه ی ایران را عزیز بداریم)، داستان سنگ و فلز و آهن (همان)، با من آشنا شد (همان)، با من دوست شو (همان)، هستم اگر می روم؛ گر نروم نیستم (همان)، راستی اگر نبودم (همان)، کمیاب و قیمتی اما ... (همان)، مدرسه ی بزرگ تری هم وجود دارد (همان)، گل آباد دیروز؛ گل آباد امروز (همان)، گل آباد امروز؛ گل آباد فردا (همان)، فرهنگ فرآورده های فلزی ایران (همان)، هفت آموزگار مهربان (همان)، ما مسلمانان این آب و خاکیم، قصه ی سار و سیب، قصه ی موش خودنما و شتر باصفا، با من بخوان تا یاد بگیری، حالا دیگر می خواهم فکر کنم، قصه ی قالیچه های شیری، همه ی گربه های من (۱و۲)، دیدار با آرزو، از پنجره نگاه کن (ترجمه با همکاری احمد منصوری)، دوست؛ کسی است که آدم را دوست دارد (همان)، آدم آهنی (همان).

● فعالیت های سینمایی نادر ابراهیمی

نویسندگی و کارگردانی فیلم سنمایی صدای صحرا، تهیه شده در سینماتئاتر رکس، نویسندگی و کارگردانی فیلم مستند علم کوه و تخت سلیمان، نویسندگی و کارگردانی فیلم مستند گل های وحشی ایران؛ قسمت اول: آذربایجان ـ گل های خردادی ـ تهیه شده در تلویزیون، نویسندگی و کارگردانی فیلم داستانی پدر در کوهستان (یا: ما از راه دیگری می رویم) ـ تهیه شده در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نویسندگی و کارگردانی مجموعه ی تلویزیونی ۳۶ساعته ی آتش بدون دود، تهیه شده در تلویزیون، نویسندگی و کارگردانی ۵۰ساعت از مجموعه ی تربیتی آموزشی سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن ـ تهیه شده در تلویزیون، تدریس فیلم نامه نویسی و کارگردانی و تحلیل فیلم در دفتر تبلیغات اسلامی حوزه ی علمیه ی قم، تدریس فیلم نامه نویسی و اصول کارگردانی و تحلیل فیلم در دفتر فیلم سازی سپاه پاسداران، تدریس فیلم نامه نویسی و اصول داستان نویسی در دانشکده ی صداوسیما، تدریس اصول داستان نویسی و تحلیل فیلم در دانشگاه هنر، نویسندگی و مشاورت کارگردانی مجموعه ی کوتاه تلویزیونی هفته ی دولت، نویسندگی و مشاوره ی کارگردانی و تدوین مجموعه ی ۱۳قسمتی جمعه ی خونین مکه، نویسندگی و کارگردانی و تدوین فیلم ۶۱دقیقه یی شرکت نفت در سخت ترین سال ها، نویسندگی و کارگردانی و تدوین یک مجموعه ی تلویزیونی به نام اسناد کهنه، تاریخ نو، نویسندگی و کارگردانی فیلم مستند ”صحرای دوگانه”، گفتار متن فیلم های مستند ”ارگ بم”، ”گلاب قمصر”، پ مثل پلیکان، بخشی از مغول ها، تپه های قیطریه، آن که خیال بافت و آن که عمل کرد و کایت، نویسندگی و کارگردانی فیلم سینمایی روزی که هوا ایستاد، نویسندگی فیلم نامه ی فیلم سینمایی دست شیطان، و دو فیلم نامه ی چاپ شده: صدای صحرا و آخرین عادل غرب.

● سرود های نادر ابراهیمی

ای وطن (شعر و آهنگ) در مجموعه ی تلویزیونی سفرهای دور و دراز هامی و کامی، سفر برای وطن (شعر و آهنگ)، در مجموعه ی تلویزیونی سفرهای دور و دراز هامی و کامی، هجرت (شعر) در نمایش نامه ی سنجاب ها ـ اثر نویسنده، و دنبال دل (شعر و آهنگ) در نمایش نامه ی سنجاب ها ـ اثر نویسنده.»