تحقیق رایگان

مقاله رایگان

موضوع تحقيق:

علل گرايش جوانان به فرهنگهاي غيربومي

علل گرايش جونان به فرهنگهاي غير بومي

مقدمه:

            جريان زندگي همانند رودخانه اي است كه از مبدأ تا مقصد، از كنار سرزمينهاي مختلف و متنوعي مي گذرد و سرانجام به دريا مي پيوندد.

نوجواني و جواني يكي از متنوعترين و پيچيده ترين چشم اندازها را در اين مسير طولاني به خود اختصاص داده است.

            براي  همة آنهايي كه به نحوي با جوان سروكار دارند، پاسخ به اين سؤال كه چرا؛ بايد جوانان را بشناسم مهم است كه چه رفتاري را بايد با جوان در پيش گيرند.

            نگرش ها و بينش ها هستند كه روش ها را مي آفرينند و هر شيوه رفتاري برآيند چشم اندازهاي ما نسبت به آن موضوع است. از اين رو براي دستيابي به اصول صحيح رفتار با جوانان، ابتدا نيازمند شناخت علمي آنها هستيم. و اين مرحله خود، كليد حل بساري از معضلا ت دوران جواني است، بعنوان مثال. بيشتر مربيان، تغيير و تحولات روحي را امز غيرعادي و نگران كننده توصيف مي‌كنند و يا اغلب والدين از «منفي گرايي» فرزندان خود رنج مي برند و آن را يك حادثة بزرگ و صرفاً با خود تلقي مي كنند، حال آنكه به اقتضاي سن بيشتر اين امور طبيعي و مرحله اي گذرا و موقتي است، بي ترديد شناخت ، همدلي مي آفريند و در پرتو آن مي‎توان به دنياي درون جوانان نفوذ نمود و صبورانه و مسالمت آميز به ايجاد دگرگوني همت گماشت، شخصيتي متكي بر تفاهم و اطمينان متقابل را بنيان نهاد.شناخت اصولي و علمي ما را از درمان، به پيشگيري هدايت مي كند، چه بسا دردها و مشكلاتي كه زاييدة جهل و عدم شناخت است و كار را به مرحله درمان و مداوا مي كشاند. حال آنكه آگاهي از پيچ و خمهاي اين مرحله دشوار، به مربيان و والدين قدرت پيش بيني، برنامه‌ريزي و پيشگيري از مشكلات را مي بخشد ، با توجه به اين واقعيت كه هم اكنون پيش از 30 ميليون  جوان و نوجوان در كشور ما زندگي مي‌كنند و نيروي محركه و پويا ي جامعه را همين جمعيت تشكيل مي دهد، بايد نگرشها، مشكلات، مسايل و خواستهاي آنان را شناخت و زبان ارتباطي صحيح را با ايشان را پيدا و برقرار كرد.در نوشته هاي «پاپيروس» هاي مصري حدود 4000 سال پيش ، نسبت به وضع جوانان و نوجوانان اظهار نگراني شده است و نيز در قديمترين مطالعاتي كه در زمينه جواني بعمل آمده است، فلاسفه بزرگ يونان جايگاه خاصي را به خود اختصاص داده اند، از جمله «افلاطون» در مكالمات خود، صورتي از تمام مريدان جوان «سقراط» را به دست مي‎دهد.

            دانشمندي مانند «ارسطو» جواني را در يكي از صفحات جالب و درخشان اثر خود، به نام «سياست» معرفي مي‌كند.

از نظر فرهنگ «و بستر»

نوجواني به حالت و يا جرياني از رشد اطلاق مي گردد و ازنظر حقوقي به مرحله‌اي از زندگي كه از بلوغ آغاز شده و به كمال خاتمه مي يابد، نوجواني مي گويند و براي اكثر افراد صادق است و در تكامل اين روند در مرحله بالندگي (كمال) جريان جواني شكل مي‎گيرد.

            «اريكسون» توضيح مي‌دهد يكي از راههاي كه جوانان تلاش مي‌كنند خود را مانند افراد بزرگسال نشان دهند اين است كه از موقعيتهايي نمادين (سمبليك) بهره گيرند. آنها اميدوارند در اين راه، افرادي قابل توجه و جذاب به نظر برسند.

«كينگزلي ديويس» در نظريه جامعه شناختي»

            جواني را سن گرايش به تشكيلات، و دستيجات، احزاب و گروهها تلقي مي‌كند. ورود به اين گونه نهادها، به ويژه با نفود ترين آنها، براي وي از اهميت ويژه اي برخوردار است و براي ورود به آنها از انجام امور متهورانه و مخاطره آميز روي گردان نخواهد بود.

آسيب پذيري جوانان

«دشمن از راه اشاعه فرهنگ غلط سعي مي‌كند جوانهاي ما را از دست ما بگيرد»

(مقام معظم رهبري حضرت آيه ا… خامنه اي) 

            بي شك، دوره جواني و نوجواني از آسيب پذيرترين مراحل زندگي است و اين به دوجهت قابل تبين مي‎باشد: يكي غلبه احساسات بر وجود فرد و ديگري محدوديت تجربه. زيرا در اين دوره احساسات مالك وجود ادمي مي‎شود و با قدرت تمام او را مسخر خود مي نمايد. رقت قلب آنچنان است كه حوادث و رويدادها را از دريچة عواطف مي بيند و تفسير مي كند. از سوي ديگر، فقدان تجربيات اجتماعي موجب مي‎شود كه از گروه سني نتواند معادلات پيچيده محيط ارتباطي خود را بدقت ارزيابي نموده و تحليل كندو لذا در مواجهه با اين گونه مسائل و به ساده انديشي و خوش بيني افراطي كشيده مي‎شود. فرهنگ مهاجم و منحط غرب با استفاده از اين ويژگيها و شگردهاي تبليعاتي روان شناسانه، سعي در فروپاشي نظام اعتقادي و فكري نسل جوان داشته و از طريق تهي ساختن درون آنها، زمينه جذبشان به مباني فرهنگي بيگانه را فراهم مي آورند.

            ابزارهاي تبليغاتي فرهنگ مبتذل همچون كتاب، مجلات، نوار ويدئو،  CD ، لباس و نوع پوشش، فيلم و سريال ، موسيقي ، ورزش ، سايتهاي اينترنتي و تكنيكهاي پيشرفته ديگري كه مبتني بر روان شناسي خاص جوان است، تلاش مي‌كنند تا برتري فرهنگ منحط غرب را بر فرهنگ مولد اسلام به افكار جوانان، تحميل و تلقين كنند و از سوي ديگر با جذابيت ويژه اي كه اين ترفندهاي تبليغاتي از آن برخوردار است، اوقات فراغت نسل جوان و مسلمان ما را در راستاي اهداف توسعه طلبانه شان به نحوي تأمين و تنظيم نمايند كه براي نوجوانان و جوانان حتي فرصت انديشه و تأ مل در بارة معني و ارج زندگي و فلسفة اوقات فراغت  باقي نماند.

            فرهنگ مهاجم، ابتدا سعي در آن دارد كه ايمان اين نسل را به فرهنگ و معتقداتش سست و متزلزل سازد و در مرحله بعد خلأ  آرماني و فرهنگي موجود را با جلوه هاي پرزرق و برق و فريبنده اش پر كند و او را به انقياد فرهنگي در برابر غرب بكشاند و نسلي زبون و وابسته به بيگانه، تربيت كند.

            غرب علي رغم ظاهر فريبنده و جذابي كه دارد، به طور وحشتناكي از درون دچار زوال و فروپاشي گرديده و پايه هاي تمدن آن در حال فرو ريختن است، اما آنچه باعث مي‎شود كه پاره اي از نوجوانان و جوانان تسليم گرايشهاي غربي شوند، نداشتن دانش اجتماعي، تجربه زندگي و نيز عدم آگاهي از فرهنگ اصيل و عميق مكتبي است. چه آنكه مارويدادها و حوادث را بر مبناي دانشهاي اجتماعي، تجربه كافي و ساير آگاهيها تحليل مي كنيم و بدون چنين پشتوانه اي، فرد تحت تأثير كششها ي فرهنگي بيگانه، فكر و روح خود را يكسره تسليم ارزشها و ارمانهاي غرب خواهد بود.

            خاطرة سرگذشت اندلس هنوز زنده و تازه باقي مانده است. كشوري كه نمونه گويايي از سقوط يك سرزمين قدرتمند و پهناور است كه در اثر سقوط و انحراف جوانانش نابود شد.

عواملي كه موجبات سقوط و نابودي اين كشور اسلامي شد، متعددند و نويسندگان بر اين نكته اتفاق نظر دارند كه مسيحيان از جوانان مسلمان به عنوان ابزار پيروزي خود بهره بردند و موجبات نابودي كشور اسلامي اندلس و سر برآوردن كشور مسيحي اسپانيا از فراز ويرانه‌هاي يك تمدن اسلامي گرديد.

روش ايجاد بينش در قبال تهاجم فرهنگي به دو عامل متكي است:

غرب شناسي - غرب سيتزي ( نفي غرب باوري)

در فرازي از وصيت نامه سياسي الهي حضرت امام (ره) ضمن اشاره به اهداف ضد اخلاقي و ضد انساني غرب آمده است:

«از جوانان ، دختران و پسران مي خواهم كه استقلال و آزادي و ارزشهاي انساني را ولو با تحمل زحمت و رنج، فداي تجملات و عشرتها و بي بندو باريها و حضور در مراكز فحشا كه از طرف غرب و عمال بي وطن به شما عرضه مي شود، نكنند كه آنان چنانچه تجربه نشان داده جز تباهي شما و اغفالتان از سرنوشت كشورتان و چاپيدن ذخائر شما و به بند استعمار و ننگ وابستگي كشيدنتان و مصرفي نمودن همت و كشورتان به چيز ديگر فكر نمي كنند».

منادي بزرگ مقاومت در برابر تهاجم فرهنگي، مقام معظم رهبري، حضرت آيت‌الله خامنه اي است كه با رهنمودهاي روشنگرانه خويش فرياد اعتلاي انسان الهي را در برابر توطئه‌هاي شيطاني غرب سرداده است. تعبير عميق ايشان از شبيخون فرهنگي به جاي تهاجم فرهنگي، نمايانگر عمق توجه و نكته سنجي آن بزرگوار و ماهيت پليد و خائنانه دشمنان قسم خورده انقلاب اسلامي است و اينك بخشي از گفتار ايشان در ذيل مي‌آيد:

«كاري كه از لحاظ فرهنگي دشمن مي كند، نه تنها يك تهاجم فرهنگي، بلكه بايد گفت يك شبيخون فرهنگي، يك غارت فرهنگي و يك قتل عام فرهنگي است.»

تا زماني كه در عمق انديشه جوان اين اعتقاد پيدا نشود كه بايد به خودي خود بازگشت، در عمل كاري از پيش نخواهيم برد و اين همان پديده اعتماد به نفس است كه مقدم بر هر عامل ديگري، در مبارزه با تهاجم فرهنگي بايد موردنظر قرار گيرد.

بازيابي هويت:

جواناني كه از معرفت به هويت خويشتن برخوردارند و اين جايگاه را به مدد ارتباط با مربيان خود احراز مي كنند، توان مقابله با تهاجم را دارند. نسلي كه هويت خويش را مي‌يابد نفوذناپذير است و قدرت لازم را براي تحليل و تفسير وضعيت رويدادهاي فرهنگي دارا مي باشد. از اين رو تلاش در جهت باز شناساندن هويت جوانان، از ضروريات مبارزه فرهنگي است.

در حقيقت بايد پرسيد، كسي كه هويت خويش را گم كرده است، چه چيزي را مي تواند بيابد؟

امام علي (ع) در كلامي عميق و ارزشمند به مقايسه اي زيبا و موثر مي پردازد:

«عجبت لمن ينشد ضالته و قد اضل نفسه فلايطلبها»

يعني «تعجب مي كنم از كسي كه در جستجوي گمشده اش برمي آيد و حال آنكه «خود» را گم كرده و در جستجوي آن برنمي آيد.»

امام راحل (ره) در كلامي حساس و مضموني عميق چنين فرموده اند: «اگر اين نسل جوان» «خودي خود» را بيابد و يأس را از خود دور كند و چشمداشت به غير خود نداشته باشد، در دراز مدت قدرت همه كار و ساختن همه چيز را دارد.»

تقابل فرهنگي احياي ارزشها:

سنگين ترين حملاتي كه از ناحيه بيگانگان متوجه فرهنگ يك جامعه مي شود، ارزشهاي آن فرهنگ را زير ضربات خود قرار مي دهد، به عنوان مثال، زماني كه دشمنان درصدد تخريب فرهنگ اسلامي بر مي آيند، ابتدا ايمان نسل جوان را به اينگونه ارزشها كه جوشيده از عمق اعتقادات و باورهاي اسلامي است، متزلزل مي كنند و سپس او را در برابر جذبه‌هاي خيره كننده فرهنگ خود به يكباره دچار انفعال مي نمايند و نسلي كه درصدد است تا خود را از انفعال سياسي و اخلاقي، به موضعگيري صحيح بكشاند. غالباً مقهور همان ارزشهاي بيگانه شده و آنها را بر ارزشهاي اصيل اسلامي رجحان مي بخشد و نه تنها موضعگيري درستي اتخاذ نمي‌نمايد بلكه به صورت موجودي مسخ شده جلوه مي كند كه حرفي براي گفتن و ارزشي براي دفاع كردن و موضعي براي اتخاذ كردن ندارد.

ترسيم شخصيت جوان از ديدگاه قرآن كريم جايگاه معنوي آنها را بديشان مي‌نماياند و راه را براي تقويت مباني فكري و اخلاقي آنان هموار مي كند. برگزاري گردهماييهايي با همين عنوان از نوجوانان و جوانان و طرح چشم اندازهاي قرآني در زمينه مسائل ذي‌ربط تعادل فرو ريخته آنها را به نفع ارزشهاي معنوي برقرار مي سازد.

بريدگي نسل جوان بخاطر مخالفت آنان با دين و انقلاب و روحانيت نيست بلكه عكس العمل‌هاي انفعالي است كه در برابر برخوردهاي نامناسب انجام مي گيرد. البته مقداري از اين عكس العمل ها ناشي از عملكردهاي نادرست است نه اعتقادي، وقتي آقاي بزرگواري در اجتماعات يا مدارس، خلاف نظر و سلائق جوانان صحبت مي كند و يا خلاف رييس دولت سخن مي گويد طبيعي است كه جوان عكس العمل نشان مي دهد. برخوردهاي منفعلانه در بين نسل جوان جواب نمي دهد بايد در مسائل فرهنگي با برنامه ريزي صحيح و عميق با نسل جوان برخورد كرد از وظايف مهم روحانيت جوان شناسي و زمان شناسي و نياز شناسي نسل جوان است چنانچه صحبت هاي علما با فركانس سليقه و احساسات مشروع نسل جوان همسو و هماهنگ نباشد هر روز شاهد از دست دادن مقبوليت ها و پايگاه ها مي شويم، آشنايي نسل جوان با مسائل سياسي و اجتماعي موجبات پايبندي وي به فرهنگ و جامعه خودي مي گردد و كمتر مورد سوء استفاده فرهنگ بيگانه قرار مي گيرد اگر مسئولين به سئوالات جوانان پاسخ درست منطقي بدهند و به شخصيت آنها احترام كنند حرمت ها حفظ شد؟ و موجب ايجاد جاذبه در جوانان مي‌شود و انگيزه پيدا مي كند.

يكي از چالشهاي جوانان، چالش ناشي از بحران هويت است كه به لحاظ وضعيت فرهنگي جهان متاثر از چالش بين سنت و مدرنيسم بوجود مي آيد و مشكلات فرهنگي و معنوي را در انديشه و فكر و منش جوانان ايجاد مي نمايد. تلاش غرب در ترويج انديشه سكولاريزم و دين زدايي از عرصه زندگي اجتماعي انسان از مهمترين رسالت هاي او براي مسخ انديشه ها در عصر كنوني است.

امروزه انديشمندان غرب غير ديني شدن را به عنوان يك فرايندي در نظر مي‌گيرند كه در نتيجه نوگرايي و نوسازي جامعه و نيز پيشرفت به سوي جامعه صنعتي بوقوع مي‌پيوندد. به نحوي كه در اين فرايند انسان در عرصه انديشه و جهان بيني و هم در ساحت زندگي و معيشت دچار تحول مي شود.

جوانان ما در اين دوره با دو دسته از الگوهاي رفتاري سنتي و مدرن روبرو مي‌شوند از سوئي الگوهاي سنتي ريشه در فطرت و اعتقادات آنها نهفته است و براي آن تقدس قائلند و از سوي ديگر زرق و برق الگوهاي رفتاري مدرنيسم را در مواجهه با برخي از مسائل جامعه پويا و كارآمد مي بينند. جوان بين دو جذبه و كشش قرار مي‌گيرد چه بايد بكند؟ آيا سنت گرايي محض را بپذيرد بدون توجه به دستاوردهاي جديد و يا مدرنيسم را الگوي رفتاري مناسبي براي خويش انتخاب كند و به هويت اصيل خويش پشت نمايد و تيشه به ريشه اصالت خويش زند؟

يا اينكه به جوان آموزش داده شود تا نه به سنت گرايي محض و مطلق بدون توجه به دستاوردهاي مثبت روز تكيه كند و نه به تجددگرايي محض و بريدن از پيوندهاي عميق فرهنگي خويش روي آورد بلكه راه سوم را انتخاب كند به اين نحو كه عقل را در كنار نقل ببيند و استدلال را در جوار نص و سنت را در كنار نوآوري تا هم از انحراف تحجر و جمودي تعبد منهاي انديشه مصون بماند و هم از سقوط در ورطه تجددگرايي و لاابالي گري اتكا بر انديشه عقلاني منهاي دين ، خويش را برهاند.

اگر مي بينيم برخي جوانان برخاسته از خانواده هاي مذهبي و متدين، در اجراي موازين اوليه اسلامي ضعيف رفتار مي كنند به خاطر اين است كه والدين از دين، فقط ضعف ها و سختي ها را منتقل كرده اند، به همين دليل آنها به سراغ چيزهاي ديگري مي‌روند كه با آنان احساس قدرت و نشاط بدهد مثل ماهواره، مد، روابط غيراخلاقي و … اما اگر والدين از كودكي با فرزندان خود به شيوه اي رفتار كنند كه حيا و وقار و عشق به اطاعت از خدا در وجودش ريشه بگيرد، در دوران جواني نياز نخواهد داشت كه به خاطر حجاب و يا خواندن نماز با او سروكله بزنند.

در واقع وقتي پدر و مادرها، به درستي در اجراي زندگي شخصي و خانوادگي‌شان از الگوهاي مكتبي و ديني پيروي نمي كنند، چه انتظاري از فرزندان خود دارند كه به سمت الگوگيري از غرب،‌ جهت پيدا نكنند؟

شكاف ميان نسل ها را فقط محبت و تفاهم مي تواند پر كند. اگر محبت و عشق ميان والدين باشد هردو بخاطر هم كوتاه مي آيند و مسائل حل مي شود.

يكي از مشكلات اساسي جوانان، ناهمگوني ميان سنت هاي ارائه شده در خانواده و ارزشهاي مورد پسند دوستان و جامعه است و چون هيچ كدام را نمي تواند كنار بگذارد و بايد همزمان با هر دو زندگي كند، جمع ميان سنت هاي خانواده و ارزشهاي مورد علاقه اش سخت مي شود.

بهرحال با پيشرفت جامعه و گسترش فناوري، امكانات ارتباط نيز تغيير و گاه آسان تر مي‌شود، به عنوان مثال، يكي از دلايل گرايش به گفتگوهاي اينترنتي و برقراري روابط عاطفي الكترونيكي، اين است كه خانواده ها نسبت به اين مسئله، احساس خطر كمتري مي كنند، در نتيجه از سخت گيري و مراقبت شديد مي كاهند. پس جواني كه نمي‌تواند از طريق تلفني يا ارتباط حضوري در محافل عمومي، با جنس مخالف ارتباط برقرار كند، به اينترنت پناه مي برد و در يك فضاي عاطفي مجازي، با جنس مخالف گفتگو مي كند، نمي توان چشم بر واقعيت ها بست و در برابر هر تحولي، موضع منفي مطلق گرفت، بلكه بايد با افزايش آگاهي جوانان، از پيامدهاي منفي ابزار تكنولوژي جديد كم كرد تا راه براي گرايش به سمت فرهنگهاي بيگانه مسدود و يا كم‌رنگ شود%