علل شوری آب دریاها

راهنمای سایت

سایت اقدام پژوهی -  گزارش تخصصی و فایل های مورد نیاز فرهنگیان

1 -با اطمینان خرید کنید ، پشتیبان سایت همیشه در خدمت شما می باشد .فایل ها بعد از خرید بصورت ورد و قابل ویرایش به دست شما خواهد رسید. پشتیبانی : بااسمس و واتساپ: 09159886819  -  صارمی

2- شما با هر کارت بانکی عضو شتاب (همه کارت های عضو شتاب ) و داشتن رمز دوم کارت خود و cvv2  و تاریخ انقاضاکارت ، می توانید بصورت آنلاین از سامانه پرداخت بانکی  (که کاملا مطمئن و محافظت شده می باشد ) خرید نمائید .

3 - درهنگام خرید اگر ایمیل ندارید ، در قسمت ایمیل ، ایمیل http://up.asemankafinet.ir/view/2488784/email.png  را بنویسید.

http://up.asemankafinet.ir/view/2518890/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%20%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%20%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86.jpghttp://up.asemankafinet.ir/view/2518891/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%20%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%20%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%20%D8%A8%D9%87%20%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA.jpg

لیست گزارش تخصصی   لیست اقدام پژوهی     لیست کلیه طرح درس ها

پشتیبانی سایت

در صورت هر گونه مشکل در دریافت فایل بعد از خرید به شماره 09159886819 در شاد ، تلگرام و یا نرم افزار ایتا  پیام بدهید
آیدی ما در نرم افزار شاد : @asemankafinet

علل شوری آب دریاها

بازديد: 713

 

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع :

علل شوری آب دریاها

درس :

منابع آب ایران

استاد گرامی :

 

تهیه و تنظیم :

 

زمستان 1393

 

 

فهرست مطالب

علت شوری آب دریا3

مقدمه. 3

شوری آب دریا:4

نمکها عمدتا بصورت یون در آب هستند و به دو گروه اصلی تقسیم میگردند:4

املاح نمکهای محلول در دریا5

طبقه بندی آبها از نظر شوری:6

نمکهای محلول در آب دریا8

درجه شوری آب اقیانوسها10

گازهای محلول در آب دریا10

وزن مخصوص آب دریا10

رنگ و شفافیت آب دریا11

حرارت آب دریا11

شیخ در اقیانوسها12

بطور کلی موجودات از نظر میزان تحمل شوری به دو گروه تقسیم میشوند:12

استنوهالین ها خود به 2 دسته تقسیم میشوند:12

البته لازم به ذکر است که در خود شوری تقسیم بندی دیگری هم وجود دارد:13

* اثر شوری بر زندگی ابزیان:15

 

علت شوری آب دریا

مقدمه

آب تنها جسم طبیعی است که در شرایط معمولی به سه شکل جامد ، مایع و بخار پیدا می‌شود، فراوان‌ترین نوع آن به شکل مایع می‌باشد که ویژگیهای شایان توجهی دارد. گرم شدن و سرد شدن آن خیلی تدریجی صورت می‌گیرد و از این رو نقش اقیانوسها و دریاها در تعدیل و تنظیم حرارت سطح زمین فوق‌العاده مهم است. نقطه انجماد آب دریاها تابع درجه شوری است، به این سبب نقطه انجماد آب دریا از از نقطه انجماد آب خالص پایین‌تر است. در نتیجه ، آب دریا به هنگام یخ بستن به قدری سنگین می‌شود که به اعماق فرو می‌رود. این پدیده در پیدایش جریانهای اقیانوسی نقش مهمی دارد. قابلیت فشرده شدن (تراکم) آب زیاد نیست، ولی اگر این قابلیت را نداشت، سطح اقیانوسها حدود سی متر بالاتر از حد فعلی بود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شوری آب دریا:

 مجموعه نمکهای محلول آب دریا بعنوان شوری آب دریا Salinity در نظر گرفته میشوند و شوری آب دریا محصول همین نمکهاست و آنرا بصورت قسمت در هزار 00/0  یا ppt  نمایش میدهند. متوسط شوری آب دریاها (آبهای آزاد) 00/0 35 است (محدوده آن 37-33 میباشد). البته شوری در حد 40 در هزار در بخشهایی از دریای سرخ و گاهی خلیج فارس گزارش شده است که در تابستان بعلت تبخیر بالا بیشتر اتفاق می افتد. در برخی از حوضچه هایی که در سواحل سنگلاخی است در هنگام جزر میزان شوری ممکن است تا 50 در هزار برسد در اینحالت موجودات این مناطق باید توان تحمل شوری را داشته باشند. پس بالاترین شوری دریاها 40 در هزار است اما در سواحل ساحلی ممکن است تا 50 در هزار هم برسد.

گستره شوری آب دریاها صفر (آب شیرین) تا 40 (دریای سرخ) گرم در لیتر است.

عوامل اصلی تغییرات شوری مختلف است منجمله: 1) تبخیر  2) بارندگی  3) ذوب شدن یخهای دریایی  4) ورودی دریاها و رودخانه ها

در عرضهای 40-10 درجه میزان تبخیر به بالاترین حد خود میرسد و مقدار ماکزیمم آن در عرض20 درجه شمالی و جنوبی است.

وقتی از نمکها بحث میکنیم این نمکها عمدتا نمکهای Nacl هستند که به صورت یونهای سدیم و کلر در اب هستند.

 نمکها عمدتا بصورت یون در آب هستند و به دو گروه اصلی تقسیم میگردند:

الف) یونهای اصلی: که 98% از کل غلظت آب دریا را شامل میشوند و شامل یونهای زیر است(به درصد):

cl-: 19/3  ,  Na+: 10/6  ,  So42-: 2/7  ,  Mg2+: 1/3  ,  Ca2+: 0/4  , K+: 0/4  , HCO3-: 0/1    

 ب) یونهای فرعی: که 2% از غلظت کل اب دریا را شامل میشوند و عبارتند از:

برمید (Br-): 066/0 ، بورات (H3BO3): 027/0 ، استرانسیم (Sr2+): 013/0 ، فلوئور (F-):001/0 ، سیلیکات (  Si(OH)4): 001/0

 املاح نمکهای محلول در دریا

املاح

درصد

کلرور سدیم و منیزیم

7/87

سولفات منیزیم،پتاسیم و کلسیم

8/10

کربناتها

3/0

مواد دیگر

2/0

 در اب دریا؛ سیلیس، اکسیدهای آهن و آلومینوم و نیترات وجود ندارد. حدود 27 تا 30 در هزار از کل نمکهای موجود در دریا را Nacl (سدیم کلراید) تشکیل میدهد و بقیه شامل نمکهای کلسیم، منیزیم و پتاسیم هستند.تناسب نسبی بین یونهای اصلی تشکیل دهنده آب دریاها علیرغم برخی تغییرات در شوری عملا ثابت باقی میماند.پس تعیین غلظت هر کدام از این یونها امکان محاسبه شوری را خواهد داد.

 تعیین شوری آب دریا ممکن است از طریق تیتراسیون اب دریا با استفاده از نیترات نقره صورت گیرد که این عمل باعث رسوب نمکها که اساسا کلراید با مقدار جزئی برماید است، میگردد. که وزن کلی این رسوب که عمدتا از کلر تشکیل شده است بر حسب " آب دریا gr/kg "  تحت عنوان کلرینیتی Chlorinity شناخته میشود کلرینیتی عبارتست عمدتا مقدار کلر بر حسب گرم در هر کیلوگرم از آب دریا. پس با استفاده از کلرینیتی اندازه گیری شده میتوانیم بر میزان شوری آب دریا پی ببریم.

 کلرینیتی عبارتست از گرم نقره خالص برای رسوب دادن 5233/328 گرم آب دریا

پس شوری آب دریا را بر اساس میزان نمک یا بر اساس میزان کلر یا کلرینیتی بدست می آوریم. فرمولی است که رابطه شوری را با کلرینیتی نشان میدهد تحت عنوان فرمول کنادسون Kuudsons formula ، پس با محاسبه کلرینیتی میتوان شوری را بدست آورد. )  00/0Cl  ×= 0.03 + ( 1.805  00/0Salinity  

 مثال) چنانچه مقدار کلرینیتی آب دریا برابر 18 در هزار باشد میزان شوری آن چقدر خواهد بود؟

) = 32/5200/018  ×= 0.03 + ( 1.805  00/0Salinity  

 

طبقه بندی آبها از نظر شوری:

طبقه بندی شوری بر حسب کلر موجود در آب (گرم در لیتر)توسط Redeke

نوع آب

درجه شوری(00/0)

میزان کلر(گرم در لیتر)

ملاحظات

آب شیرین Limnic

کمتر از 18/0

کمتر از 1/0

-

اب کم شور Oligohaline

18/1-18/0

1-1/0

آبهای لب شور

Brackish water

آب متوسط شور Mesohaline

18-18/1

10-1

شوری متغیر Polyhaline

6/30-18

17-10

آب شور Euryhaline

بیش از 6/30

بیش از 17

شوری کامل Marine

اب خیلی شور Hyperhaline

بیش از 40

بیش از 27

دریای خزر با شوری 14 در هزار مزوهالین، دارای ترموکلاین فصلی، فاقد جزر و مد است. خزر شمال 6-3 ، خزر میانی 10-9 و خزر جنوبی 16-14 در هزار شوری دارند. این تفاوت در شوریها به آب ورودی برمیگردد.

خلیج فارس 40-38 و تنگه هرمز 5/37 در هزار شوری دارد.

تغییرات فصلی حرارت و شوری روی موجودات زنده مصبی اثر میگذارد درصورتیکه شوری تقریبا ثابت آب دریا روی جانورانی که صرفا دریایی باشند اثر مطلوبی نمیگذارد.

در نواحی استوایی میزان شوری کمتر است زیرا میزان بارندگی زیاد است و شوری آب سطحی کمتر از 35 در هزار میگردد. بسیاری از موجودات زنده که در دریاها و اقیانوسها زیست میکنند استنوهالین هستند خصوصا هر چه از آبهای ساحلی دورتر شویم و به آبهای آزاد میرویم موجودات استنوهالین تر هستند زیرا در آن مناطق شوری ثابت است و نیازی به تحمل شوری در دامنه وسیع نیست. مهمترین دلیل ثبات و یکنواختی شوری در آبهای اقیانوسی دوری از ساحل و بالا بودن نسبی میزان اختلاط آبها بوسیله جریانها میباشد.

بیش از 50% از ترکیبات نمکهای دریا را کلرید یا کلرورها تشکیل میدهند. میزان کلر در نواحی ساحلی با میزان آن در آبهای آزاد متفاوت است (در سواحل به خاطر تأثیر آبهای ورودی، این میزان کمتر است). همچنین نسبت کلسیم به سدیم Ca / Na با دوری از سواحل کم میشود چون آبهای نواحی دورتر از ساحل کمتر در معرض منابع تأمین کلسیم هستند و در ضمن بیشتر کلسیم نواحی وسط دریا توسط جانداران آن منطقه صرف تهیه صدف میشود.

 با افزایش شوری بر مقدار ویسکوزیته، کشش سطحی، چگالی و نقطه جوش آب افزوده میشود و از مقدار نقطه انجماد، گرمای ویژه و میزان اکسیزن محلول آب کاسته میشود.

 در یک طول جغرافیایی ثابت، با افزایش عرض جغرافیایی ابتداعا بر مقدار شوری متوسط آب افزوده میشود و سپس از مقدار شوری آبها کاسته میشود بطوریکه بالاترین میزان شوری را ابهای واقع در نواحی گرمسیری (تروپیک) دارند چون در آن مناطق میزان تبخیر آب زیاد است. بعد از آن ابهای واقع در مناطق استوایی دارای متوسط شوری بالاتری نسبت به سایر مناطق میباشند. با وجودیکه تصور میشود مناطق استوایی بدلیل بالا بودن شدت تابشهای خورشیدی- از طریق افزودن بر مقدار تبخیر آب- باید بالاترین میزان شوری را داشته باشند ولی چون در آن مناطق هوا از بخار آب اشباع است همین امر سبب کاهش پذیرش در بخار اضافی میباشد که در نهایت سبب کاستن از مقدار متوسط شوری آب این مناطق نسبت به اب مناطق گرمسیری میشود. بعد از مناطق گرمسیری و استوایی، ابهای واقع در عرضهای جغرافیایی بالا از نظر میزان شوری در دسته بعدی قرار دارند که در آن مناطق بعلت ذوب برف و یخ و ورود اب میزان شوری کم میشود.

در یک ستون ابی هر چه به طرف اعماق برویم بر مقدار شوری اب افزوده میشود یعنی میزان شوری هیپولیمنیون یک دریاچه از اپی بیمنیون آن بیشتر است.

نمکهای محلول در آب دریا

 آب دریا به قدری شور است که قابل خوردن و زراعت نیست. علت این شوری ، وجود نمکهای مختلف به خصوص نمک طعام می‌باشد. اقیانوس شاید تنها جایی باشد که بتوان تمام عناصر را در آنجا یکجا پیدا کرد. از عناصر ساده بیش از شصت نوع آن در آب اقیانوس شناخته شده و احتمال وجود بقیه چندان بعید به نظر نمی‌رسد. مقدار بعضی از عناصر در آب دریا ، به قدری ناچیز است که بطور مستقیم تشخیص داده نمی‌شود، ولی وجود آنها در اندام جانوران دریا ثابت شده است. وزن کل املاح موجود در آب اقیانوسها را حدود تن برآورد کرده‌اند. این املاح می‌تواند تمام سطح کره زمین را به ضخامت 45 متر بپوشاند و اگر فقط روی قاره‌ها قرار گیرد، ضخامت آن به 153 متر خواهد رسید.

کلرور سدیم به تنهایی 77 درصد املاح آب اقیانوس را تشکیل می‌دهد. بنابراین اقیانوسها را می‌توان مخازن عظیم نمک به حساب آورد. مهمترین ویژگی آب اقیانوس داشتن ترکیب ثابت است. یعنی با وجود اینکه درجه شوری برحسب زمان و مکان تغییر می‌کند، مقدار نسبی عناصر اصلی تقریبا ثابت می‌ماند. املاح و عناصر دیگری در آب اقیانوس وجود دارد که مقدار نسبی آنها در آب ثابت نیست. مهمترین آنها فسفاتها ، نیتراتها ، نیتریتها ، سیلیکاتها ، مس ، آهن، روی و منگنز است. این املاح را که به مصرف تغذیه پلانکتونها می‌رسد، املاح تغذیه‌ای می‌گویند. آب يك حلال جهاني است به اين معني كه مي تواند با ساختار مولكولي اش بسياري از مواد ديگر را در خود حل كند. علت شوري آب به اين خاطر است كه بسياري از تركيبات متفاوتي كه از روي سطح زمين شسته مي شوند در آب حل شده و جزيي از آب مي شوند. در قرون اوليه چرخه آب ، تنها آب شيرين را تبخير مي كرد و آنچه از اين تبخير باقي مي ماند نمك است اصطلاح «محلول» به معني سسيستمي است كه در آن يك يا دو ماده به طور يكسان و يكنواخت با يكديگر مخلوط يا در ماده اي ديگر حل مي شود . يك محلول دو جزء دارد: يك حلال و يك حل شونده . حل شونده مادّه اي ست كه حل مي شود. حلال ماده اي است كه كارحل شدن را انجام ميدهد. يك حلال بعلاوه يك حل شونده يك محلول بدست مي دهد.آب يك حلال جهاني است به عبارت ديگر بسياري از مواد ديگر مي توانند در آب حل شوند. آب دريا نمونه خوبي است، شامل تعداد زيادي يون هاي محلول مانند سديم ، كلر، برم ، كلسيم، كربن است. آب دريا در آبتدا شيرين است اما هنگامي كه باران مي بارد اين آب باعث فرسايش زمين مي شود، كاني ها قسمتي از آب مي شود و سپس اين كاني ها جزء و قسمتي از آب دريا مي شوند. آب شور نه آلوده و نه كثيف است، بلكه محلولي تميز است مگر اينكه توسط بشر يا طبيعت آلوده شود.

درجه شوری آب اقیانوسها

 منظور از درجه شوری ، وزن تمام نمکهای موجود در یک لیتر آب اقیانوس در هر نقطه می‌باشد. برای تعیین درجه شوری ، روشهای غیرمستقیم مختلفی وجود دارد. با استفاده از جدول مخصوص می‌توان از وزن مخصوص آب دریا و یا از مقدار کلر استفاده کرد. قابلیت هدایت الکتریکی آب و میزان شکست نور در آن با میزان درجه شوری نسبت مستقیم دارد. از این دو ویژگی نیز می توان برای محاسبه درجه شوری آب دریا استفاده کرد.

گازهای محلول در آب دریا

 در آب دریا گازهای مختلفی به صورت محلول وجود دارد که مهمترین آنها اکسیژن است. حیوانات دریا برای تنفس از اکسیژن محلول در آب استفاده می‌کنند. به جز اعماق چند دریا وجود جانوران در تمام نقاط مشاهده شده، لذا اکسیژن نیز در تمام قسمتهای دنیای اقیانوس وجود دارد، ولی مقدار آن در همه جا به یک اندازه نیست. آب اکسیژن را از هوا دریافت می‌کند. در قسمت سطحی به علت اختلاط با هوای مجاور میزان اکسیژن همیشه زیاد است. عللاوه بر آن ، اکسیژنی که گیاهان دریا ضمن فتوسنتز دفع می‌کنند، در آب حل می‌شود.

گیاهان در آبهای کم‌عمق تا جایی که نور خورشید نفوذ دارد، زندگی می‌کنند و امواج حداکثر تا عمق دویست متری می‌توانند آب را به هم بزنند. بنابراین اکسیژن اعماق زیاد از طریق دیگر تامین می‌شود. روش معلوم برای اعماق متوسط ، جریانهای عمقی است که آب اشباع شده از اکسیژن را به آنجا می‌رساند. علاوه بر اکسیژن ، گازهای دیگری از قبیل ازت ، گاز کربنیک و آرگون نیز در آب دریاها وجود دارد. بعضی از دریاها از یک عمق معین به پایین فاقد اکسیژن هستند. مثلا در دریای سیاه از عمق 180 _ 200 متر به پایین تنها گاز ازت و هیدروژن سولفوره در آب وجود دارد.

وزن مخصوص آب دریا

 وزن یک سانتیمتر مکعب آب خالص در 4،08 درجه حرارت برابر یک گرم است که آن را وزن مخصوص آب می‌گویند. وزن مخصوص آب دریا به سبب وجود املاح ، همیشه از وزن مخصوص آب خالص بیشتر است. بطور کلی ، وزن مخصوص آب دریا تابع حرارت و درجه شوری است. آب دریا هر قدر سردتر شود، وزن مخصوص آن افزایش می‌یابد. همین طور افزایش درجه شوری نیز سبب افزایش وزن مخصوص می‌گردد. وزن مخصوص متوسط آبهای سطحی دریا در حدود 1،025 است. در دریاهای کناری و داخلی بسته به موقعیت جغرافیایی و شرایط محلی ، وزن مخصوص متفاوت است. مثلا در دریای سرخ وزن مخصوص آب بین 25 الی 28 می‌باشد، ولی در دریای بالتیک بیش از 04 نیست. (معمولا برای نشان دادن وزن مخصوص آب دریا دو رقم سمت راست را می‌نویسند).

رنگ و شفافیت آب دریا

 رنگ طبیعی دریا آبی است، ولی به سبب وجود عناصر آلی و مواد معدنی از نواحی مختلف به رنگهای سبز ، زرد و سرخ نیز دیده می‌شود. رنگ آب دریا در عرضهای بلند متمایل به سبز است. این رنگ به علت وجود پلانکتونهای نوع دیاتومه می‌باشد. رنگ زرد در اثر وجود مواد تخریبی است که معمولا در دهانه رودهای بزرگ دیده می‌شود. در دریای سرخ و خلیج کالیفرنیا وجود نوعی آلگ رنگ آب را مایل به سرخ نشان می‌دهد، به موازات این عوامل انعکاس رنگ آسمان هم ، رنگ آب دریا را تغییر می‌دهد.

شفافیت آب دریا به مقدار نفوذ اشعه خورشید در آب بستگی دارد. آزمایشها نشان می دهند که در یک متر عمق ، نصف اشعه جذب می‌شود. تاثیر طیف سبز تا 500 متر و طیف بنفش تا 1500 متر است. شفافیت آب دریا در نزدیکی سواحل به خصوص در نزدیکی مصب رودخانه‌ها به مقدار قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد.

حرارت آب دریا

 حرارت آب اقیانوسها یک ویژگی فیزیکی است که در نتیجه تبادل با محیط مجاور حاصل می‌شود. در آب نیز مثل سایر اجسام چگونگی تبادل حرارت به گرمای ویژه و قابلیت هدایت آن بستگی دارد. گرمای ویژه آب اقیانوس زیاد است، بدان سبب گرم شدن و سرد شدن آن به کندی صورت می‌گیرد و از این رو اختلاف درجه حرارت روزانه و سالانه آب اقیانوسها نسبت به قاره‌ها خیلی کمتر است. اختلاف درجه حرارت متوسط روزانه در اقیانوس بیش از یک درجه نیست.

اختلاف سالانه نیز بین 5 تا 10 درجه می‌باشد، ولی در دریاهای داخلی و خلیج‌ها بطور استثنایی حد تغییرات بیشتر است. قسمتی از حرارت جذب شده به وسیله تبخیر به اتمسفر منتقل می‌شود. در فصل تابستان با وجود سرد بودن آب اقیانوس نسبت به هوای مجاور اختلاف درجه حرارت بین این دو محیط چندان زیاد نیست. ولی در زمستان آب گرمتر از هوا بوده و اختلاف نیز بیشتر است. این اختلاف به خصوص در دریاهای کناری و داخلی به 20 الی 28 درجه و آبهای قطبی به 35 درجه می‌رسد.

شیخ در اقیانوسها

 در مناطق قطبی و عرضهای بالا دو نوع یخ در آب اقیانوسها دیده می‌شود. یکی منشا قاره‌ای داشته و به کوه یخ (آمیبرگ) معروف است و دیگری صفحات یخی می‌باشد که از انجماد آب سطح اقیانوسها بوجود آمده است. به این یخهای دریا بانکیز Banquise گفته می‌شود.

 

بطور کلی موجودات از نظر میزان تحمل شوری به دو گروه تقسیم میشوند:

الف) Stenohaline : دامنه تحمل شوری در اینها کم است و در آبهای دور از ساحل و مناطق باز اقیانوسی و آبهای عمیق که تغییرلات شوری اندک است،یافت میشوند.

 استنوهالین ها خود به 2 دسته تقسیم میشوند:

1) استنوهالیهایی که در شوری بالا زندگی میکنند (مثل ماهیان پلاژیک اقیانوسی نظیر تن ماهیان و کفشک)

2) استنوهالین هایی که در شوری پایین زندگی میکنند (مثل تمام ماهیان رودخانه ای)

ب) Euryhaline : دامنه تحمل شوری در اینها زیاد است و در آبهای ساحلی و نواحی مصبی یافت میشوند. ماهیها و موجودات کرانه ای در زمره موجودات یوری هالین هستند زیرا دائما منطقه کرانه ای یا ساحلی تحت اثر نزولات آسمانی و ورودی آبهای جاری خشکی هستند و شوری متغیر است. آرتمیا و ماهی کفال جزء یوری هالین محسوب میشوند (ماهیان خاویاری یوری هالین متوسط هستند)

در طول مدت زندگی یک ارگانیزم ممکن است از استنو هالین به یوری هالین تغییر موقعیت دهد مثل میگوی آب شیرین

بطور کلی پراکندگی جغرافیایی یوری هالین ها بیشتر از موجودات استنوهالین است در بین جانوران یوری هالین بیشترین فراوانی گونه ای در موجودات کفزی، که دارای پوسته ای سخت میباشند، دیده میشود.

 

البته لازم به ذکر است که در خود شوری تقسیم بندی دیگری هم وجود دارد:

1- موجودات Poikilosmotic : موجوداتی هستند که علیرغم تغییرات شوری، از نظر اسمزی با محیط اطراف خود در حال تعادل باقی میمانند.

موجودات Poikilosmotic فشار اسمزی بدن آنها تابع فشار اسمزی خارجی است البته تا حدی که امکانات فیزیولوزیکی بدن آنها اجازه دهد و تغییرات شدید و خارج از محدوده تحمل نباشد. این واژه همانند Poikilotherm استکه به موجودات خونسرد اطلاق میگردد اگرچه دمای بدن این موجودات نظیر ماهیها تابع درجه حرارت محیط است اما هر کدام از اینها تنها دامنه خاصی را تحمل میکنند. مثلا ماهی Thematomus sp. که در قطب جنوب زندگی میکند تنها دامنه تحملی آن 2 تا 5/1-  است یعنی Poikilotherm است اما استنو هالین.

 موجودات Poikilotherm نیاز به انجام عمل تنظیم فشار اسمزی Osmoregulation ندارند و از نظر اسمزی با محیطی که در آن زیست میکنند در حال تعادل هستند (غلظت مایعات بدنی تابع غلظت آب میباشد) البته همانطور که ذکر شد این موجودات نیز محدوده خاصی را تحمل میکنند از جمله این موجودات از کرمهای پرتار Arenicola marina است که شوری 18 تا 35 درهزار را تحمل میکند. دوکفه ای خوراکی بنام Mytilus edulis و دوکفه ای Mya arenaria و کشتی چسب Balanus balanoides که در نواحی سنگی وجود دارد  از جمله موجودات Poikilosmotic هستند.

 2- موجودات Homosmotic : موجوداتی هستند که قادرند با استفاده از مکانیزم تنظیم اسمزی Osmoregulation علیرغم تغییرات فاحش شوری محیط، شرایط اسمزی مایعات بدنشان را در حد ثابتی نگه دارند. غلظت بدنی این موجودات ثابت است و انرزی خاصی را برای در حال تعادل نگهداشتن خود با محیط اطراف نمیکنند و این کار توسط فرآیند Omsoregulation صورت میگیرد. از جمله این موجودات خرچنگ ساحلی است بنام Carsinus maenas ، Nereis diversicilor ، Gammarus lacusta ، Gammarus duebeni که از گروه آمفی پودهای ساحلی میباشند که در سواحل شنی و سنگلاخی وجود دارند.

*فرایند تنظیم اسمزی فرآیند بسیار پیچیده ای است که به صور مختلف روی میدهد؛ ماهیان آب شور برای این عمل نیاز به خوردن مقادیر زیادی آب دریا دارند زیرا غلظت مایعات داخلی بدن ماهی کمتر از آب اطراف است و ماهی تمایل دارد که نمک را جذب کند و آب را دفع کند.

در آب شیرین چون ماهی در محیط رقیق تر زیست میکند و ماهیان مقدار بسیار کمی آب می نوشند و در عوض مقدار زیادی ادرار رقیق (فقیر از املاح) تولید میکند.

تعادل اسمزی در بدن ماهیها با جذب آب و دفع فعالانه نمکها به وسیله آبشش برقرار میشود.

 * اثر شوری بر زندگی ابزیان:

افزایش شوری بعنوان یک فاکتور محدودکننده (استرسی) برای کلیه ارگانیسمها بحساب می آید که تنظیم اسمزی را تحت تأثیر قرار میدهد.

 در بین گونه های یکسان، افرادی که در شوریهای بالاتر زندگی میکنند، طول کل بیشتر، هماوری (تولید تخم) بیشتر، سن بلوغ کمتر و جمعیت کمتری دارند. همچنین پلانکتونهایی که در آبهای شور زندگی میکنند در مقایسه با پلانکتونهای آب شیرین زوائد بدنی کمتری دارند زیرا در آبهای شور ویسکوزیته بالاست در نتیجه سقوط پلانکتونها کمتر شده و آنها برای جلوگیری از سقوط خود به زوائد کمتری نیاز دارند. در بسیاری از حالات موقعیت رنگدانه های پوستی نیز تابع شوری است و آب شور باعث کاهش تعداد رنگدانه میشود. در ارگانیزمهای بنتیک اثرات شوری به شکل تغییرات آناتومیکی (نظیر: کاهش طول، تغییر در تعداد بندها و...) خود را نشان میدهد.

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع :

www.sid.ir

www.noormags.com

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: یکشنبه 28 دی 1393 ساعت: 20:26 منتشر شده است
برچسب ها : ,
نظرات(0)

شبکه اجتماعی ما

   
     

موضوعات

پيوندهاي روزانه

تبلیغات در سایت

پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید :

فرم های  ارزشیابی معلمان ۱۴۰۲

با اطمینان خرید کنید

پشتیبان سایت همیشه در خدمت شماست.

 سامانه خرید و امن این سایت از همه  لحاظ مطمئن می باشد . یکی از مزیت های این سایت دیدن بیشتر فایل های پی دی اف قبل از خرید می باشد که شما می توانید در صورت پسندیدن فایل را خریداری نمائید .تمامی فایل ها بعد از خرید مستقیما دانلود می شوند و همچنین به ایمیل شما نیز فرستاده می شود . و شما با هرکارت بانکی که رمز دوم داشته باشید می توانید از سامانه بانک سامان یا ملت خرید نمائید . و بازهم اگر بعد از خرید موفق به هردلیلی نتوانستیدفایل را دریافت کنید نام فایل را به شماره همراه   09159886819  در تلگرام ، شاد ، ایتا و یا واتساپ ارسال نمائید، در سریعترین زمان فایل برای شما  فرستاده می شود .

درباره ما

آدرس خراسان شمالی - اسفراین - سایت علمی و پژوهشی آسمان -کافی نت آسمان - هدف از راه اندازی این سایت ارائه خدمات مناسب علمی و پژوهشی و با قیمت های مناسب به فرهنگیان و دانشجویان و دانش آموزان گرامی می باشد .این سایت دارای بیشتر از 12000 تحقیق رایگان نیز می باشد .که براحتی مورد استفاده قرار می گیرد .پشتیبانی سایت : 09159886819-09338737025 - صارمی سایت علمی و پژوهشی آسمان , اقدام پژوهی, گزارش تخصصی درس پژوهی , تحقیق تجربیات دبیران , پروژه آماری و spss , طرح درس