تحقیق درباره مروري بر ASP.NET

در اين فصل، ابتدا به ابزارهاي قديمي ساخت صفحات وب خواهيم پرداخت و سپس امتيازات  ASP.NET را بر مي شماريم.

اشاره اي به ابزارهاي زير خواهيم داشت:

1-    زبان علامت دار آبر متن HTML

2-    واسط دروازه مشترک CGI

3-    واسطه برنامه نويسي کاربردي سرور اينترنت ISAPI

4-    صفحات سرور فعال ASP

گرچه اين ابزارها براي نوشتن برنامه هاي تحت وب قابل قبول هستند، ولي  ASP.NET قابليت هايي دارد که ساخت صفحات وب پويا را اسان مي سازد.

اولين ابزار ساخت صفحات وب، HTML بود. در اين زبان در طي زمان تغييرات زيادي ايجاد شده است. اين زبان يک زبان علامت دار است، يعني شيوه ارائه متن و گرافيک را توصيف مي کند. چون هنوز هم از اين زبان استفاده مي شود و آشنايي با آن براي طراحان صفحات وب يک الزام است، آن را در فصل بعد به طور مختصر بحث خواهيم کرد.

HTML براي صفحاتي با محتويات ايستا که به ندرتتغير مي کنند و براي هر بيننده سفارشي نمي شوند، بسيار مناسب است دراوايل دهه 1990 استفاده اشتراکي از اسناد دشوار بود، به طوري که قالب اسناد ايجاد شده در واژه پردازهاي مختلف، با هم سازگار نبودند. اسنادي که در يک برنامه ايجاد مي شدند، توسط کاربران برنامه هاي ديگر قابل استفاده نبودند. البته ، کد اسکي تواند با صرف هزينه اي محتويات واقعي را از سيستمي به سيستم ديگر حمل کند.

HTML اين امکان را فراهم کرد که کاربران بتوانند  اسناد ايجاد شده در واژه پردازهاي مختلف و حتي در کامپيوتر هاي متفاوت را ببينند. اين کاربران ممکن است در راه دور واقع باشند. امروزه يکي از کاربردهاي متداول HTML انتشار اسناد در اينترنت يااينترانت محلي است تا کاربران مختلف از آن ها استفاده کنند.

HTML از قرارداد HTML استفاده مي کند. امتياز اين قرارداد اين است که به پهناي باند اندکي نياز دارد. امروزه مي توان با مودم کابلي سريع در وب کارکرد، اما سالها بود کهاز مودم 28.8 يا 56KBPS استفاده مي شده است. گرچه امروز از پهناي باند بشتري استفاده مي شود ولي با مودم هاي سرعت پايين نيز مي توان به اسناد HTML دست يافت.

ساخت صفحات پويا

همانطور که گفته شد HTML براي ساخت صفحات ايستا بسيار مناسب است. صفحات ايستا آن هايي هستند که براي هر بيننده (کاربر) سفارشي نمي شوند. به تدريج مشخص شده که HTTP مي تواند براي محتويات پويا به کار رود. منظور از محتويات پويا آيکن هاي متحرک نيست که در اغلب صفحات وب ديده مي شوند.بلکه محتويات پويا براي هر بيننده در هر بار ديدن صفحه، سفارشي مي شود محتويات ارتباط دو طرفه را ممکن مي سازد. با استفاده از فرمهايي که در صفحات وب وجود دارد. کاربر مي تواند محتوات سفارشي را درخواست کند. دقت داشته باشيد که استفاده از فرمهايي که در صفحات وب وجود دارد کاربر ميتواند محتويات سفارشي را درخواست کند. دقت داشته باشيد که استفاده اززبان هاي اسکريپتي مثل JAVA Script  و VBScript براي ساخت صفحات کاملا پويا وب کافي نيستند.

توجه به صفحات پويا منجر به ابزارهاي ديگري براي ساخت صفحات وب شده است به طور که قراردادن اسناد HTML در يک پوشه از کامپيوتر و خواندن آن کافي نبود. روش هاي مختلفي براي ارائه محتويات پويا وجود دارد. در ادامه تکنيک هاي مختلف را براي ايجادمحتويات پويا بحث مي کنيم. هر تکنيک مزايا و معايب خاص خودش را دارد.

واسط دروازه مشترک CGI

راه حل اوليه براي ارائه محتويات پوياي وب مشخصات CGI بود. برنامه هاي CGI برنامه هايي اجرايي هستند که مي توانند در سرور وب اجرا شوند و براي ايجاد محتويات پويا به کار مي روند. برنامه هاي CGI به زبان هايي مثل C,PERL,C++ نوشته مي شوند.

مزاياي CGI برنامه CGI تقريبا هر کاري را که در ذهن شما خطور مي کند، انجام مي دهد با استفاده ازبرنامه CGI مي توان به بانک اطلاعاتي دست يافت. فايل ها را خواند با رجيستري کارکرد و غيره.

کساني که تجربه برنامه نويسي دارند و تا حدي با HTML آشنا هستند، به راحتي مي توانند برنامه هاي CGI رابنويسند.

معايب CGI وقت برنامه CGIارجا شد و خاتمه يافت مي توان آن را همانند برنامه هاي ديگر اصلاح يا حذف کرد.  اما، اين مسئله عيب عمده CGI است. وقتي برنامه CGI اجرا مي گردد، به حافظه بار مي شود و پس از پايان اجرا از حافظه حذف مي شود. ايجادو تخريب فرآيندها مستلزم سربارهايي است. ايجاد فرايند در مقايسه باخواندن يک فايل HTML بسيار پيچيده است. ايجاد و تخريب فرآيند در هر برنامه CGI استفاده کنند. 100 نمونه از آن برنامه در حافظه وجود خواهد داشت. به اين ترتيب منابع سرور وب  سريعا مصرف مي شود و مسئله هاي مقياس پذيري به وجود مي آيد. اين مسئله ها در وب سايتهاي بزرگ وتجارت الکترونيک جدي تر مي شوند.

واسطه برنامه نويسي سرور اينترنت ISAPI

براي حل مسئله هاي مقياس پذيري و کارايي در CGI راه حل ISAPI توسط شرکت ميکروسافت ارائه شد. ISAPI به جاي استفاده از فايلهاي اجرايي از کتابخانه پيوند پويا استفاده مي کند. استفاده از DLL به جاي فايل هاي اجرايي امتيازات کارايي و مقياس پذيري ويژه اي دارد.

DLL هاي ISAPI دو نوع اند: بسط هاي ISAPI و فيلتر هاي ISAPI بسط هاي ISAPI در URL صفحه وب ذکر مي شوند و ممکن است داراي پارامتر باشند تا وظايف مختلفي را انجام دهند. بسط هاي ISAPI  معمولا براي پردازش درخواست هاي مشتريان وتوليد خروجي به صورت HTML به کار مي روند و عملکرد آنهاخيلي شبيه به CGI است.

فيلترهاي ISAPI عملي را انجام مي دهند که توسط برنامه هاي CGI انجام نمي شود فيلترهاي ISAPI صريحا فراخواني نمي شوند بلکه سرور آنها را در اثر وقوع رويدادي فراخواني مي کند.

مزاياي ISAPI: روش ISAPI بسياري از ضعف هاي برنامه هاي CGI را برطرف مي کند. برخلاف برنامه هاي CGI که در هر درخواست ايجاد وتخريب مي شوند کد بسط ISAPI در طول عمر سرور فقط يک دفعه بار مي شود برنامه هاي کاربردي ISAPI در فضاي فرآيند IIS اجرا مي شوند و به اين ترتيب بسط ISAPI ارتباط بهتري با IIS دارد. در نسخه هاي جديد IISسرپرست سيستم بر فضاي حافظه اي که در اختيار برنامه است کنترل بيشتري دارد. برنامه هاي کاربردي جديد ياتوزيعي، در فرآيندي جدا از خود سرور IIS اجرا مي شوند.اجرا شدن در فضاي فرايند فعلي و ماندن در حافظه از نظر کارايي و قابليت مقياس پذير زيادي دارد.

برنامه کاربردي ISAPI همانند CGI مي تواند با ارسال پارامترهايي به URL وظيفه هاي گوناگوني را انجام دهد، اما شيوه ارسال پارامتره کمي متفاوت است.

معايب ISAPIمشکلات ISAPI به ايجاد آن مربوط مي شود ايجاد کننده ISAPI علاوه بر HTML حداقل بايد با C++ و MFC آشنا باشد. ممکن است افرادي با MFC و افراد ديگري با1 آشنا باشند ولي جمع کردن ان ها در ايجاد ISAPI کافي نيست. ايجاد کنندگان MFC بيشتر در مورد برنامه هاي کاربردي ويندوز کار مي کنند که نياز به آگاهي از HTML  ندارند.

مشکل ديگر توليد برنامه هاي کاربردي ISAPI پس از يافتن پرسنل مناسب، هنگام تست DLL رخ مي دهد. ذکر کردن DLL ها در URL  مشکلات خاص خودش رادارد. علاوه بر مسئله جايگزيني DLL مربوط به ISAPI در سرور در اشکال زدايي DLL نيز مشکلاتي به وجود مي آيد. به خصوص برنامه نويسان MFC و به طور کلي برنامه نويسان ويرژوال C++ غير ممکن نيست، ولي ساده هم نيست.

صفحات سرور فعال ASP

علت بررسي فناوري هاي قبل از ASP.NET به جزئيات پياده سازه  ASP.NET و فناوري قبل از آن يعني ASP  بستگي دارد. درک ASP مستلزم درک ISAPI و درک  ASP.NET مستلزم درک ASP است.

وقتي ISS2.0 به عنوان بخشي از ويندوز NT4 مطرح شد ميکروسافت، فناوري جديدي را به نام DENALI ارائه داد.اين فناوري در دوره فعال بودن شرکت ميکروسافت ايجاد شد و به همين دليل نام آن صفحات سرور فعال ASP انتخاب گرديد. چندين نسخه از ASP عرضه شد مثل ASP2.IIS4 در ويندوز NT,ASP3,IIS5 در ويندوز 2000.

ASP نوع متفاوتي از محيط توسعه است. اولا يک محيط اسکريپتي است. صفحه را به راحتي ويرايش مي کنيد ان را در پوشه مناسبي قرار مي دهيد و مجوزها مناسبي به آنها اختصاص مي دهيد. اين صفحات توسط مرورگر فراخواني مي شوند. ثانيا کد ASP مي تواند با HTML ترکيب شود.

کد ASP  معمولا در ويژوال بيسيک نسخه اسکريپتي نوشته مي شود ولي از JSCRIPT  نيز مي توان استفاده کرد.

مزاياي ASP: فناوري ASP به سرعت مورد توجه قرار گرفت. زيرا کار دشوار ساخت صحافت پويا را به راحتي انجام داد. ايجاد برنامه هاي کارردي CGI و ISAPI چندان دشوار نبود ولي  استفاده از ASP بسيار آسان است.

به طور پيش فرض ASP از VBSCRIPT استفاده مي کند. ميليون ها نفر با VBSCRIPT آشنايي دارند که از طريق ASP مي توانند وارد دنياي اينترنت شوند. به همين دليل ASP راه مناسبي براي ساخت صفحات وب است.

علاوه بر اين از طريق ADO امکان دستيابي آسان به بانک اطلاعاتي را فراهم مي سازد. براي ساخت محتويات پويا بايدآن محتويات رااز جايي دريافت کرد که ASO اين امکان را فراهم مي کند. توجه داشته باشيد که ADO يک واسط نرم افرازي است که مي تواند با سيستم هاي مديريت بانک اطلاعاتي مثل اکس و  SQL SERCVER ارتباط برقرار کند.

مدل برنامه نويسي ASP اجازه نوشتن کد واجرا را مي دهد و نيازي به دنبال کردن مراحل کامپايل و نصب نيست. همان طور که خواهيد ديد،  ASP.NET نيز از همين روش استفاده مي کند.

معايب ASPفناوري ASP قدرتمندي براي توليد برنامه هاي بزرگ وب است. وب سايتهايي مثل WWW.MICROSOFT.COM  و بسياري از سايت هاي بزرگ و کوچک ديگر با موفقيت از ASP استفاده کردند.

 اولين چيزي که در مورد  ASP مطرح است سربار ناشي از تفسير کد VBSCRIPT يا JSCRIPT در هر درخواست است.

در اغلب سايتهاي متوسط ASP بيشتر گلوگاه ها ناشي از دستيابي به بانک اطلاعاتي و به هنگام سازي آن است تا موتور اسکريپتي ASP نسخه هاي بعدي ASP در ارائه سرويس به صفحات کارآمدتر شدند.

ASP محيط برنامه نويسي قابل اعتماد قدرتمند و کاملا مقياس پذيري را براي بانک اطلاعاتي فراهم نمي کند. انواع در VBSCRIPT فاقد نوع هستند. وقتي مقداري درمتغيري قرار مي گيرد، نوع آن تعيين مي شود، ولي اين نوع دائمي نيست و قابل تغيير است. به اين ترتيب احتمال بروز خطا بيشتر مي شود.

مسئله ديگر توانايي ترکيب HTML و اسکريپت است. به اين ترتيب کدهاي اسکريپت در داخل HTML پراکنده مي شود. چون با هر اجراي اسکريپت بايد تعويض بستر صورت گيرد، کارايي آسيب مي بيند.

 ASP.NET

وقتي ASP3 به همراه ويندوز 2000 ارائه شد روشن شد که اينده توليد نرم افزار به آينده وب گره خورد است. پس از ان شرکت ميکروسافت نسخه جديد ASP را به نام  ASP.NET ارائه کرد که سهولت کد نويسي ASP را دارد به طوري که برنامه رامي نويسيد در پوشه اي قرار مي دهيد، امتياز دستيابي براي آن تعيين مي کنيد و به راحتي قابل اجرا است.  ASP.NET نوآوري هايي دارد که منجر به تفکيک هسته برنامه کاربردي از نمايش آن مي شود.

 ASP.NET ويژگي هاي جديد به ASP اضافه نمود و قابليت هاي آن را افزايش داد  ASP.NET فقط بهبود تدريجي ASP نيست بلکه يک محصول کاملا جديد است ويژگي هاي  ASP.NET عبارتند از:

محيط کاري NETمحيط کاري NET معماريي است که ساخت برنامه هاي کاربردي وب و سنتي را اسانتر مي سازد. در ادامه به شرح اين محيط کاري مي پردازيم.

زبان مشترک زمان اجرا CLR زبان مشترک زمان اجرا، مجموعه اي از سرويس ها را براي تمام زبانهاي  ASP.NET فراهم مي سازد. به عبارت ديگر مجموعه اي از انواع مشترک را براي بسياري از زبان ها تهيه مي کند.

زبانهاي کامپايلري  ASP.NET با استفاده از زبانهاي کامپايلري کارايي پيشرفته اي را ارائه مي کند. زبان هاي کامپايلري به برنامه نويس اجاه مي دهند تا صحت برنامه را از نظر نحوي بررسي کند. ASP چنين امکاني را فراهم نمي کند لذا ساده ترين خطاي نحوي نيز تا اولين اجرا مشخص نمي شوند.

زبان هاي جديد ويژوال بيسيک نت نسخه کاملا جديدياز ويژوال بيسيک است که نحو آن زيباتر مي باشد. C# که C  شارپ تلفظ مي شود. زبان جديدي از که مشابه با C++ و فاقد ويژگي هاي ناآمن C++ است.

ويژوال استوديونت ويژوال استوديو نت محيط توسعه جديدي است که در آن برنامه ها را به سرعت مي توان اجرا کرد.

مولفه هاي جديد  محيط کاري NET از انواع جديدي ازمولفه ها پشتيباني مي کند که در ASP وجود نداشته اند.

فرم هاي وب   ابزارهاي مناسبي براي ايجاد صفحات پويا هستند که از طريق آنها مي توان ويودي هاي کاربر را دريافت کرد.

سرويس هاي XML وب  با استفاده از سرويس هاي XML وب مي توان خدماتي ايجاد کرد و سپس  آنها را با استفاده از قراردادهاي استاندارد صنعت مهيا نمود.

ASO.NET فناوري ADO در محيط کاري NET فناوري جديدي است که موجب مي شود برنامه هاي کارردي  ASP.NET به راحتي به اطلاعات موجوددر بانک اطلاعاتي رابطه اي يا قالب هاي ديگري مثل XML دستيابي داشته باشد.

تاريخچه مختصري از ساخت صفحات وب، بايد اشتياق مطالعه  ASP.NET را در شما فراهم کرده باشد. يادگيري يک زبان برنامه سازي يا محيط توسعه برنامه خيلي شبيه به يادگيري زبان طبيعي است.

محيط کاري NET

نقطه شروع براي تحليل محيط کاري  NET درک اين نکته است که NET شامل فناوري هاي مختلف است، از جمله:

- زبان هاي NET  NETC# و ويژوال بيسيک نت زبانهاي متداولي اند که براي توليد برنامه هاي کاربردي  ASP.NET به کار مي روند. ويژوال بيسيک نسخه پيشرفته ويژوال بيسيک است و C# NET شبيه به C++ است.

کتابخانه کلاس NET هزاران قطعه از قابليتهاي ازپيش تعيين شده اند که مي توان در برنامه هاي کاربردي به کار گرفت. اين قطعات گاهي در مجموعه اي از فناوري ها مثل ADO.NET و فرم هاي ويندوزنهفته اند. توجه کيند که محيط کاري NET بيش از 3400 کلاس دارد.

بعضي از بخشهاي کتابخانه کلاسها هيچ وقت در طراحي صفحات وب مورد استفاده قرار نمي گيرند. بخشهاي ديگرمستقيما براي ساخت صفحات وب به کار مي آيند مثل ايجاد سرويس هاي وب و واسط کاربر براي فرمها.  بعضي ديگر از بخشهاي کتابخانه کلاس ها براي برنامه نويسي هاي مختلفي به کار مي روند و مخصوص وب يا ويندوز نيستند. اين ها کلاس هاي پايه اي هستند که براي تعريف متغير ورودي- خروجي دستيابي به داده ها اطلاعات XML و غيره به کار مي روند.

زبان مشترک زمان اجرا موتور زمان اجراي NET است که تمام برنامه هاي NET را اجرا مي کند و خدمات نويني مثل مديريت حافظه خودکار، امنيت، بهينه سازي و جمع آوري زباله ها (محلهايي از حافظه که نمي توان به آنها مراجعه کرد) را انجام مي دهد.

 ASP.NET يک محيط خدماتي است که در آن مي توان برنامه هاي کاربردي وب و سرويس هاي وب را به هر يک از زبانهاي NET نوشت، به طوري که از ويژگيهاي کتابخانه کلاس NET نيز استفاده مي شود.

براي پي بردن به ويژگي هاي  ASP.NET بررسي محدوديت هاي ASP مفيد واقع مي شود. به عبارت ديگر قبل از درک راه حل NET لازم است با مشکلاتي آشنا شويد که برنامه نويسان ASP با آن مواجه اند:

محدوديت هاي اسکريپت برنامه هاي ASP بر اساس VBSCRIPT نوشته مي شوند که محدوديت هاي خاصي دارد. براي برطرف کردن اين محدوديت ها برنامه نويسان مجبور مي شوند از موله هاي ديگر استفاده کنند که منجر به پيچيدگي بيشتري مي شود. در  ASP.NET صفحات در زبانهاي نوين NET طراحي مي شوند نه با استفاده از اسکريپتها.

مشکلات پيکر بندي وب سايت با توجه به ماهيت عملکرد COM و ASP به راحتي نمي توان مولفه هايمورد استفاده در وب سايت را به هنگام سازي کرد. اغلب لازم است سرور متوقف و دوباره راه اندازي شود که اين کار در سرور خوب عملي نيست. در  ASP.NET امکاناتي وجود دارد که وب سايتها را به طور پويا مي توان به هنگام سازي و دوباره پيکر بندي کرد.

فقدان ساختار برنامه کاربردي  کد  ASP مستقيما در زبان HTML قرارداده مي شود اين موضوع، براي زبانهاي شي گري نوين پسنديده نيست، زيرا براي استفاده مجدد از آن کدها نياز به تغييرات زيادي در آنهاست.

محدوديت هاي حالت يکي از قوي ترين ويژگي هاي ASP قابليت هاي حالت تماس مجتمع است. اما در مواردي که وب سايت توسط چند ميزبان اداره مي شود. از اين قبيل استفاده نمي شود.

به عنوان مثال، يک مشتري ممکن است به سرور B دستيابي داشته باشد. در حالي که اطلاعات تماس آن در سرورA  موجود بود و اکنون از بين رفته است.  ASP.NET براي جلويگري از اين مسئله اطلاعات حالت را در يک مخزن مرکزي مثل يک فرايند يا بانک اطلاعاتي ذخيره مي کند که تمام سرورها مي توانند به آن دستيابي داشته باشند.

- ويژوال استوديونت   ويراستاري است که محيط قدرتمندي را براي ايجاد برنامههاي کاربردي پيشرفته فراهم مي سازد. بعضي از ويژگي هاي آن عبارت اند از:

تشخيص خطاي خودکار: هنگام تايپ برنامه، اشکالات نحوي برنامه را پيدا کرده گزارش مي کند. به اين ترتيب، در وقت برنامه نويسي صرفه جويي مي شود. براي گزارش خطا زير واژه هايي که ممکن است توليد خطا کنند خط مي کشد.

ابزارهاي اشکال زدايي اين ابزارها موجب رديابي اجراي برنامه و مشاهده محتويات متغيرها مي شوند.

طراحي صفحه با استفاده از طراح فرم وب که در ويژوال استوديونت فراهم است مي توان صفحات جذابي را به سادگي طراحي کرد.

کمک رساني خودکار هنگام کد نويسي ليتسي از متدها، خواص و رويدادهاي اشيا را به همراه پارامترهاي مورد نياز مدها نمايش مي دهد که اين کار منجر به کاهش ميزان خطاي نحوي و تسريع در برنامه نويسي مي شود.

مشخصات زبان مشترک CLS استانداردها و خواسته هايي را مشخص مي کند که به شرکت هاي ديگر اجازه طراحي و نوشتن زبانهايي را مي دهد که بتوانند تحت CLS اجرا شوند. به عبارت ديگر مجموعه اي از قوانين و مقررات است که موجب مي شود زبانها خواص مشترک را داراباشند.

سرويس هاي +COMCOM  نقشه استانداردي را براي چگونگي قراردادن علميات اشيا در حافظه ارائه مي کند. COM+ نسخه پيشرفته COM است که ويژگي هاي جديدي را به کتابخانه COM اضافه کرد. مرز بين اين مولفه ها روشن نيست، به عبارت ديگر نمي توان آنها را به طور کامل هم تفکيک کرد. به عنوان مثال از يک طرف  ASP.NET به بخشي از کتابخانه کلاس NET گفته مي شود که براي طراحي فرم هاي وب به کار مي رود. از طرف ديگر  ASP.NET به کل برنامه هاي کاربردي و ب گفته مي شود که با زبانهاي NET ساخته مي شوند و شامل مسائله ويراستاري و زبانهاي NET و بسياري از قطعات کتابخانه کلاس ها است که مخصوص وب نمي باشند. در اين کتاب منظور ما از  ASP.NET شامل مفاهيم پايه NET زبان VB.NET و موضعاتي است که برنامه نويسان NET از آن بهره مي برند مثل برنامه نويسي براساس مولفه ها و ADO.NET براي دستيابي به داده ها. معماري محيط کاري NET در شکل HTML-HTML و کتابخانه کلاس NET و زبان مشترک زمان اجرا که دو بخش عمده محيط کاري NET هستند.

کلاس و شي

شما که اين کتاب را براي برنامه نويسي تحت وب انتخاب کرديد، حتما با مفهوم برنامه نويسي  شي گرا اشنايي داريد. اگر با اين مفهوم آشنا نيستيد، شرح مختصري که در اين جا در مورد کلاس و شي ارائه مي شود به شما کمک مي کند تا با مفهوم شي گرايي آشنا شويد.

محيط  ASP.NET متشکل از 3400 کلاس است. کلاس براي مدل سازي اشيا به کار مي رود. اگر دانجشو رايک شي فرض کنيم، مي توانيم کلاسي براي مدل سازي آن بسازيم. اگر توپ را يک شي در نظر بگيريم، مي توانيم کلاسي راي مدل سازي آن بسازيم.

هر شيئي که آن را به وسيله کلاس مدل سازي مي کنيد، داراي تعدادي صفت رفتار است. هر صفت يک مقدار است و هر رفتار يک عمل را انجام مي دهد. صفت را در اصطلاح کلاس ها خاصيت و رفتار را متد گويند. پس هر کلاس داراي تعادي خاصت و متد مي باشد. به عنوان مثال اگر اعداد صحيح را به عنوان يک کلاس در نظر بگيريم، مقدار عدد صحيح يک خاصيت است و اعمالي که مي توان بر روي آن انجام داد، مثل جمع، تفريق و ضرب متدهاي آن هستند.

بعضي از کلاسها مي توانند داراي رويداد باشند. هر رويداد بيانگر وقوع عملي است. برنامه  ASP.NET در اثر وقوع رويداد کاري را انجام مي دهد. شما که با ويژوال بيسيک نت آشنايي داريد، مي توانيد که هر برنامه داراي فرمي است که عناصر برنامه ويژوال بيسيک نت بر روي آن قرار مي گيرند. کليک کردن بر روي فرم يک رويداد محسوب مي شود. تغيير محتويات يک عنصر از فرم يک رويداد محسوب مي گردد.

اکنون که با مفهوم کلاس آشنا شديد، به مفهوم شي مي پردازيم. هر نمونه از از شي را يک کلاس گويند. بنابر اين از يک کلاس مي توان چندين شي را ايجاد کرد. همانطور که از يک نقطه ساختمان مي توان چندين ساختمان درست کرد، از يک کلاس مي توان چند نمونه درست کرد که هر نمونه را يک شي گويند. نمونه اي از کلاس و شي به صورت زير است:

در اين مثال کلاسي به نام MYCLASS ايجاد مي شود که اعضاي آن تعريف نشده اند. سپس يک شي به نام OB از نوع کلاس MYCLASS تعريف گرديد. تمام خواص، متدها و رويدادهايي که در کلاس تعريف شده اند، در شي نيز وجود دارند، زيرا شي دقيقا نمونه اي از کلاس است.

طبقه بندي کلاسها

همانطور که گفته شد محيطکاري  ASP.NET بيش از 3400 کلاس دارد. براي سازمان دهي اين کلاس ها و سهولت دستيابي به آنها به دست هاي مختلفي تقسيم مي شوند و در هر دسته کلاس هاي مرتبط به هم قرار مي گيرند. در  ASP.NET براي دسته بندي کلاس ها از فضاي نام استفاده مي شود. فضاي نام يک روش منطقي براي دسته بندي کلاس ها است. به عنوان مثال کلاس هاي مربوط به ورودي- خروجي فايل، در فضاي نام SYSTEM.IO قرار مي گيرند.

هر قطعه از برنامه در داخل يک کلاس و هر کلاس داخل يک فضاي نام قرار دارد. فضاي نام ابزار قدرتمندي براي برنامه نويسان است زيرا به راحتي مي توان به کلاس هاي مورد نظر دست يافت. اغلب اگر بدانيد کلاسي در کدام فضاي نام قرار دارد، به راحتي مي توانيد از آن استفاده کنيد.

فضاي نام ريشه : SYSTEM

فضاي نام SYSTEM ريشه تمام فضاهاي نام در محيط کاري نت است. به همين دليل تمام کلاس هاي اصلي و کلي که در  ASP.NET مورد استفاده قرار مي گيرند در اين فضاي نام وجود دارند. اين فضاي نام شامل کلاسهاي اوليه مثل INTGER  و STRING نيز هست. چون فضاي نام ريشه است، لازم است بعضي از کلاس هاي اساسي موجود در آن را بطور مختصر بررسي کنيم.

اغلب اعمالي که در فضاي نام SYSTEM انجام مي شوند مربوط به انواع داده اوليه اند که در زبان برنامه نويسي ويژوال بيسيک نت با آن ها آشنايي داريد. اين ها عبارت اند از اعداد صحيح اعداد مميز شناور ساختارهاي تاريخ و زمان مقادير رشته اي بولي و نوع داده OBJECT که يک نوع کلي است. جدول داده شده است.

براي تعريف متغيرهايي از انواع متداول از دستور DIM استفاده مي شود. دستورات زير را ببينيد:

نوع داده OBJECT يک نوع کلي است و براي متغيري به کار مي رود که نوع ديگري براي آن تعريف  نشده باشد.

فضاهاي نام به صورت سلسله مراتبي اند که ريشه آن SYSTEM است. يعني هر فضاي نام    مي تواند در داخل خودش فضاهاي نام ديگري داشته باشد. جدول زير فضاهاي نامي را نشان مي دهد که مستقيما در فضاي نام SYSTEM قرار دارند. دقت داشته باشيد که هر يک از اين فضاهاي نام، فضاهاي نام ديگري دارند.

فضاي نام System.collections

اين فضاي نام، حاوث عملياتي براي دسته بندي اشيا و داده ها به صورت کلکسيون ها است. اين کلکسيون ها شامل ليست ها آرايه ها جدول هاي درهم سازي، ديکشنري ها، پشته ها، مقايسه کننده ها و صف ها است. کلاس هاي موجودرد فضاي نام system.collection بسيار مفيداند، ولي کاربردهاي فراوان ندارند. به عبارت ديگر افراد خاصي از انها استفاده مي کنند. اين کلاس ها در جدول قبل مشاهده مي شود.

فضاي نام system.web

اين فضاي نام ، شايد يکي از مهمترني فضاهاي نام در  ASP.NET باشد فضاي نام system.web  اغلب قابليتهاي ساخت صفحات وب را در  ASP.NET دارد. با کلاس هاي اين فضاي نام، بتدريج در فصل هاي بعد آشنا مي شويد.

يکي ازمهمترين فضاهاي نام در system.web فضاي نام system.web.ui است. اين فضاي نام تمام عمليات مربوط به ايجاد اداره کردن و نمايش عناصر و واسط کاربر را دارد.

کلاس system.web.UI.control کلاس پايه تمام اشياي ui است. متدها و خواصي دارد که بين تمام کنترل هاي سرور  ASP.NET مشترک است.

سرويس هاي وب نيز در فضاي نام system.web service قرار دارد. سرويس هاي وب، ويژگي جديد  ASP.NET است اين سرويس ها موجب مي شوند هر کسي در اينترنت به برنامه هاي کاربردي شما دسترسي داشته باشد، به طور يکه گويي در ماشين خودشان با برنامه شما کار مي کنند. به عنوان مثال شرکت ميکروساف مي تواند يک کپي از نرم افزار آفيس را در سرورهاي خود داشته باشد و هر وقت که کسي نياز به اجراي word دارد، مي تواند يک کپي از نرم افزار آفيس را در سرورهاي خود داشته باشد، و هر وقت که کسي نياز به اجراي word دارد، مي تواند به سرورهاي آن ها وصل شوند و آن را اجرا نمايند. در مورد سرويس هاي وب در فصل جداگانه اي بحث خواهد شد.

فضاي نام system.data

اين فضاي نام شامل اغلب اشياي مربوط به ado.net است. اشيايي مثل dataset و datareader که در فصل بانک هاي اطلاعاتي با آنها اشنا مي شويد در اين فضاي نام وجود دارند.

هر وقت بخواهيد با منابع داده هاي خارجي کار کنيد (مثل بانک اطلاعاتي ) به فاض نام system.data نياز داريد.

فضاي نام system.xml

اين فضاي نام متدهاي لازم را براي ايجاد تجزيه و جستجو در فايلهاي xml فراهم مي کند. Xml بخش بزرگي از  ASP.NET است و در فصل جداگانه اي بحث خواهد شد.

فايل هاي XML بانک هاي اطلاعاتي متني هستند. با استفاده از دستورالعمل هاي خاصي مي توان هر نوع داده اي را تعريف کرد.

چگونه از فضاي نام استفاده مي کنيم؟

وقتي در يک برنامه  ASP.NET بخواهيم از کلاسي استفاده کنيم بايد بدانيم اين کلاس در کدام فضاي نام قرا ردارد و سپسآن فضاي نام را به برنامهخود اضافه کنيم. براي اضافه کردن فضاي نام برنامه  ASP.NET از دستور IMPORTS به صورت زير استفاده مي شود:

دستورات زير را ببينيد:

دستور اول فضاي نام SYSTEM.DAT و دستور دوم فضاي نام  

SYSTEM.DATA.OLEdB  را با برنامه  ASP.NET تهيه مي شود، اعمال مي گردد و نياز همچنين استفاده از دستور IMPORTS براي وارد کردن آن به برنامه نيست.

انواع داده ها

در ويژوال بيسيک نت داده هاي مختلفي مورد استفاده قرار مي گيرند که در جدول مشاهده     مي شوند.

نام گذاري و تعريف متغيرها

براي نام گذاري متغيرها از حروف a  تا z ( کوچک و بزرگ ) و ارقام استفاده مي شود. Dim براي تعريف متغيرها استفاده مي گردد:

Dim sum As Integer

Dim s As String

براي مقدار اوليه دادن به متغيرها به صورت زير عمل مي شود :

Dim x As Integer = 10

Dim yourName As String = “Ali”

آرايه ها

آرايه مجموعه اي از عناصر همنوع است و در ويژوال بيسيک نت به صورت زير تعريف مي شود :

Dim x(9) As Integer

چون انديس آرايه ها از صفرشروع مي شود ، x يک آرايه 10 عنصري از 0 تا 9 است.

هنگام تعريف آرايه مي توان به آن مقدار اوليه داد. در اين صورت مي توان طول آرايه را ذکر نکرد :

Dim x0 As String = {“1”,”2”,”3”,”4”}

اين عمل براي آرايه هاي چند بعدي نيز انجام پذير است :

Dim myArray() As Integer = {{1,1},{2,2},{3,3},{4,4}}

انواع شمارشي

نوع شمارشي مجموعه اي از ثوابت مربوط به هم است. هر مقدار شمارشي معادل يک مقدار صحيح است.

اما در برنامه با نامش مراجعه مي شود:

Enum UserType

                                                                                                           Admin

                     Guest

           Invalid

End Enum

براي دستيابي به عناصر نوع شمارشي از نقطه استفاده مي شود:

Dim x As usertype=usertype.admin

عناصر نوع شمارشي از صفر شماره گذاري مي شوند اين شماره ها قابل تغيير هستند:

Enum Errorcode

                                                                                               Noresponse=166

Toobusy=167

Pass=0

End Enum

تبديل نوع

براي تبديل نوع در ويژوال بيسيک مي توان از تابع Ctype استفاده کرد. دستورات زير را در نظر بگيريد:

Dim count as integer

Dim countstring as string= “10”

Count= ctype(countstring. Integer)

 تابع ctype دو پارامتر دارد. پارامتر اول متغيري است که نوع آن بايد تغيير کند و پارامتر دوم نوع مقصد را مشخص مي کند. علاوه بر اين از واژه هاي کليدي val,str,clnt,cbool و غيره نيز مي توان استفاده کرد.

دستکاري انواع داده  به صورت شي

هر يک از انواع داد اوليه، يک شي است که داريا متدهاي متنوعي است. به همين دليل، ويژوال بيسيک نت با اعداد تاريخ و رشته ها به يک صورت رفتار مي کند. به عنوان مثال هر يک از انواع موجود در کتابخانه کلاس NET متدهاي به نام tostring دارد. حالت پيش فرض اين متد اين است که نام کلاس را بر مي گرداند. اما در متغيرهاي ساده اي مثل integer,singl اين متد مقدار رشته اي آن مقدار عددي را بر مي گرداند که بسيار جالب است. دستورات زير را ببينيد:

Dim st as string

Dim I as integer=100

St=i.ToString()

دستور اول يک متغير رشته اي به نام st و دستور دوم يک متغير صحيح به نام I را با مقدار 100 تعريف مي کند.

دستور سوم مقدار عددي I را به رشته تبديل کرده در st قرار مي دهد. بنابر اين مقدار 100 در st قرار مي گيرد.

شي رشته

در ويژوال بيسيک نت، رشته به صورت يک کلاس تعريف شده است که متدهاي سودمندي دارد.

فرم ها و کنترلهای وب

آن چه که در اين مقاله مي آموزيم:

1.      مفهوم فرم و کنترل هاي وب

2.      طراحي صفحه وب باويژوال استوديونت

3.      طراحي صفحه از طريق کد نويسي در ويراستارهاي معمولي

4.      اشنايي با کنترل هاي label, TextBox

5.      آشنايي با کنترل هاي دکمه اي

Button-                 image-

  -Imagebutton      -linkbutton

فرم هاي اساس کار صفحات وب در  ASP.NET مي باشند. با استفاده از فرم هاي مي توان ورودي هاي کاربر را دريافت و پردازش کرد و نتايج را در اختيار کاربر قرار دارد. در واقع فرم ها موجب پويايي صفحات وب مي شوند.

به عبارت ديگر فرم هاي وب فناوري  ASP.NET براي ايجاد صفحاتي است که قابل برنامه نويسي اند.

عناصر تشکيل دهنده وب

هر فرم وب از چندين کنترل تشکيل شده است. در واقع به اعضاي تشکيل دهنده فرم که براي ايجاد محاوره با بينندگان صفحات وب به کار مي روند، کنترل مي گويند. کنترل هاي تشکيل دهنده فرم هاي وب به دو دسته تقسيم مي شوند که به تدريج با آنها آشنا خواهيم شد:

- کنترل هاي سرور HTML اين کنترل ها را مي توان در سمت سرور دستکاري کرد. قبل از اين که فرم در اختيار مشتري قرار گيرد، موتور ASP آنها را به عناصر معادل HTML تبدل مي کند. اين کنترل ها در فضاي نام system.Web.UI.HtmlControls قرار دارند. اين کنترل ها براي کساني خوب است که قبلا با HTML آشنايي دارند يا مي خواهند صفحات ASP قديمي را به صفحات جديد  ASP.NET تبديل نمايند.

کنترل هاي سرور وب   اين کنترل ها به اسامي کنترل هاي وب يا کنترل هاي فرم وب  ASP.NET نيز خوانده مي شوند. اين ها کنترل هاي نسل جديد هستند که توسط شرکت ميکروسافت ايجاد شده اند. خواص و ويژگي هاي جالبي دارند.

براي بررسي و درک بهتر کنترل هاي وب آنها را به چند دسته تقسيم مي کنيم:

کنترل هاي پايه: اگر با ويژوال بيسيک نت کار کرده باشيد، با اين کنترل ها آشنايي داريد. اين کنترل ها و شرح خلاصه آنها را در جدول مشاهده مي کنيد.

کنترل هاي اعتبار سنجي و پيشرفته  کنترل هاي اعتبار سنجي براي بررسي اعتبار محتويات فرم به کار مي روند:

کنترل هاي پيشرفته اين کنترل ها براي نمايش تقويم يا ارائه تبليغات در فرم ها به کار مي روند که شرح خلاصه اي از آنها را در جدول مشاهده مي کنيد.

کنترل هاي داده اي  اين کنترل ها معمولا براي نمايش داده ها به کار مي آيند که شرح مختصري از آنها نيز در جدول آمده اند.

کلاسهاي کنترل هاي وب

کلاس کنترل هاي وب در فضاي نام system.web.ui.webcontrols قرار دارند. سلسله مراتب اين کلاس ها در شکل آمده اند. توجه داشته باشيد که در سراسر اين کتاب با تمام اين کنترل ها آشنا خواهيد شد. اما در اين فصل به بعضي از کنترل هاي ساده و مفاهيم اساسي طراحي صفحات وب خواهيم پرداخت.

کلاس پايه webcontrol

تمام کنترل هاي وب از کلاس پايه webcontrol  به ارث برده مي شوند. اين کلاس خواصي دارد که اغلب کنترل هاي وب آنها را دارا مي باشند. به عنوان مثال هر يک از کنترلهاي label و textbox خاصيتي به نام backcolor دارند که رنگ پس زمينه آنها را تعيين مي کند. براي جلوگيري از تکرارمطلب اين خواص مشترک را مورد بررسي قرار مي دهيم.

بانک هاي اطلاعاتي

يکي از مهمترين بخش هر برنامه کاربردي از جمله برنامه کاربردي وب، بانک اطلاعاتي آن است که با چگونگي ذخيره و بازيابي داده ها سروکار دارد. در اين فصل ضمن تشريح مفهوم بانک هاي اطلاعاتي بهشيوه پردازش آن در ASP.NET  مي پردازيم.

در اين فصل با موضوعات زير اشنا خواهيم شد:

§     سيستم مديريت بانک اطلاعاتي

§     بانک اطلاعاتي اکسس

§     دستورالعمل هاي SQL براي تقاضا از بانک اطلاعاتي

§     نوشتن اطلاعات در جدول هاي بانک اطلاعاتي

§     استفاده از کنترل جدول براي صفحه بندي

سيستم هاي مديريت بانک اطلاعاتي

بانک اطلاعاتي از نظر فيزيکي فايل هايي هستند که در سيستم هاي کامپيوتري براي ذخيره و بازيابي داده ها به کار مي روند. برنامه هاي کاربردي مستقيما نمي توانند اين فايل ها را دستکاري کنند، بلکه براي پردازش اين فايل ها فرمان هايي را به سيستم هاي مديريت بانک اطلاعاتي DBMS صادر و پاسخ را دريافت مي کنند. نمونه هايي از سيستم هاي مديريت بانک اطلاعاتي ACCESS  و SQL Server هستند. سيستم هاي مديريت بانک اطلاعاتي برنامه نويس را از کارهاي دشوار و خسته کنده اي که در پردازش بانک اطلاعاتي متداول است، رها مي سازند. بنابر اين، براي کارکردن با بانک اطلاعاتي در درجه اول بايد سيستم مديريت بانک اطلاعاتي را تعيين کرد. اکسس يک سيستم مديريت بانک اطلاعاتي سادهاست که در دسترس همه قرار دارد و کارکردن با آن بسيار آسان مي باشد. به همين دليل در اين فصل از آن به عنوان مثال استفاده خواهيم کرد.

مفهوم بانک اطلاعاتي رابطه اي

بانک هاي اطلاعاتي بهسه شکل قابل استفاده اند:

1-    بانک اطلاعاتي شبکه اي

2-    بانک اطلاعاتي سلسله مراتبي

3-    بانک اطلاعاتي رابطه اي

تقريبا تمام بانک هاي اطلاعاتي نوين، از مدل رابطه اي استفاده مي کنند و در نتيجه بانک اطلاعاتي رابطه اي ناميده مي شوند. مهمترين عنصر هر بانک اطلاعاتي رابطه اي جدول است. ستون هاي هر جدول را فيلد و سطرهاي هر جدول رارکورد گويند. به عنوان مثال اگر جدولي از دانشجويان يک کلاس تشکيل دهيم، مشخصات هر دانشجو که يک سطر از جدول را اشغال مي کند، يک رکورد و  هر يک از مشخصات دانشجو مثل نام، نام خانوادگي که يک ستون از جدول از اشغال مي کند، يک فيلد ناميده مي شود.

منابع:

1- ASP.NET، تاليف مهندس عين الله جعفر نژاد قمي

2-  www.olomrayaneh.net

در زير به ذکر مثالي از asp مي پردازيم:

<%@ Page Debug ="True" %>

<%@ Import Namespace="System.Data.Oledb" %>

<Script Runat="Server">

Sub Page_Load()

  If Not IsPostBack Then

    Dim con As OleDbConnection

    Dim cmdSelect As OleDbCommand

    Dim dr As OleDbDataReader

    con = New OleDbConnection( "Provider = Microsoft.Jet.OLEDB.4.0;" & "Data Source = d:\inetpub\wwwroot\db\student.mdb" )

    con.Open()

    cmdSelect = New OleDbCommand( "Select picture , Name, Ave From stTable", con )

    dr = cmdSelect.ExecuteReader()

    rpt.DataSource = dr

    rpt.DataBind()

    dr.Close()

    con.Close()

  End If

End Sub

</Script>

<html>

<head><title>Test Page</title></head>

<body>

<form Runat="Server">

<asp:Repeater

  ID="rpt"

  Runat="Server">

 <HeaderTemplate>

  <table border = "2">

 </HeaderTemplate>

 <ItemTemplate>

 <tr>

 <td> <%# Container.DataItem( "Name" )%></td>

 <td> <%# Container.DataItem( "Ave" )%></td>

<td> <asp:Image

  ImageURL='<%# Container.DataItem( "Picture" ) %>'

  Runat="Server" /></td></tr>

  <p>

 </ItemTemplate>

<FooterTemplate>

</table>

</FooterTemplate>

</asp:Repeater>

</form>

</body>

</html>