مدیریت کلاس و سازماندهی

به طور معمول کلاسی که خوب سازماندهی شده است ، سازمان دهنده های آموزشی گوناگونی دارد . همین که دانش آموزان وارد کلاس می شوند احساس می کنند که همه عناصر برای آموزش سازماندهی شده است .

طرح معلم برای محیط کلاس این امکان را می دهد که ضمن سرو صدا و ارتباط متقابل ، معلم و دانش آموز به کار خود ادامه می دهند .

شاخص های مثبت

·          صندلی ها را به شکل گروهی یا اطراف میزها قرار می دهد تا ارتباطات متقابل را تشویق کند .

·          رفتار شاگردان را با انتظارات روشن و واکنش های ثابت و مستمر در برابر اعمال آنان مدیریت می کند .

·          محیط فیزیکی کلاس را به گونه ای حفظ می کند که مواد و ابزار آموزشی صدمه نبیند .

·          کار دانش آموزان ، یادداشت و تقویم فعالیت های آنان را روی دیوار کلاس نصب می کند .

·          از دانش آموزان می خواهد به بازدید کنندگان و مشاهده کنندگان از کلاس ، خوش آمد بگویند و فعالیت هایشان را برای آنان توضیح دهند .

·          تأکید می کند که دانش آموزان یکدیگر را با رفتاری مثبت و احترام آمیز مورد خطاب قرار دهند .

·          ارتباطات متقابل را تشویق می کند و اجازه می دهد که دانش آموزان درباره ی فعالیت ها یا تکالیفشان به آرامی گفت و گو کنند .

·          حداکثر استفاده  را از فضای فیزیکی محیط می کند .

·          به محض رخ داد  وضعیت های اضطراری ، آن ها را مدیریت می کند .

·          برای هر شخص فضای کاری قابل قبولی را در نظر می گیرد .

·          برای اداره ی کلاس و کنترل نیازهای معمول دانش آموزان روال های مشخصی تعیین می کند . ( مثل رفتن به دستشویی ، تراشیدن مداد و دور انداختن زباله )

·          تقویت و بازخورد مثبت ارایه می دهد .

·          با احترام و حفظ شأن دانش آموزان ، نظم را برقرار می کند .

·          برای مسئولیت پذیری و رهبری دانش آموزان روال های ثابتی دارد .

·          در سبک مدیریتش با ثبات است .

·          قوانین مدرسه و کلاس را اعلام و نصب می کند .

·          دستورالعمل های ایمنی مناسب را اعلام و نصب می کند .

شاخص های منفی در مدیریت کلاس و سازماندهی

·          میز و صندلی ها را ردیف و رو به تخته می چیند ( بدون سازماندهی گروهی ) .

·          در به اجرا در آوردن قوانین کلاس ، مدرسه و منطقه بی ثبات است .

·          آمادگی واکنش در برابر موارد روزمره را  ندارد . ( مثل رفتن به دستشویی ، تراشیدن مداد ، بی نظمی ) .

·          صرفاٌ از پوسترهای آماده برای تزیین دیوارها استفاده می کند .

·          قوانین و پیامدهای رفتار منفی را فهرست می کند . ( تفسیر از دیدگاه خودش )

·          رتبه بندی پیشرفت دانش آموزان را روی نمودارهایی در معرض دید همگان قرار می دهد .

·          روی پاسخ های صحیح و قطعی تأکید می کند .

·          برای همه ی دانش آموزان یک تکلیف تعیین می کند .

·          انتظارات خود را از دانش آموزان روشن نمی سازد و اعلام نمی کند .

·          قوانین کلاس یا مدرسه را به نمایش نمی گذارد .

·          خارج از کلاس درس در دسترس دانش آموزان نیست .

·          از مجموعه ی کارهای اداری که باید قبل از شروع کلاس انجام شود ، به طور نا مناسبی شکایت می کند .

·          محیطی نا امن ایجاد می کند .

·          دانش آموزان مسئولیت های مشخصی ندارند و از روال خاصی پیروی نمی کنند .

·          کلاس را نا مرتب و کثیف نگه می دارد .

·          برای برقراری نظم از اصطلاحات انضباطی زیادی استفاده می کند .

·          قوانینش خودساخته است و مطابق با وضعیت روحی او غیر قابل پیش بینی است .

·          بلافاصله کلاس را شروع نمی کند . اوقات را به بطالت می گذراند .

شخصیت معلم

معلم نماینده ی محتوای درسی و مدرسه است . دانش آموزان اغلب تمایل خود را برای یک موضوع درسی به معلم و روش آموزش آن درس ربط می دهند . به نظر می رسد شور و اشتیاق و قابلیت های معلم در ارایه ی یک محتوا می تواند به دانش آموزان منتقل شود . ویژگی های شخصیتی معلم یکی از اولین مجموعه ویژگی هایی است که باید در یک معلم موثر جست و جو کرد . بسیاری از جنبه های آموزشی موثر قابل پرورش و ترویج است اما تغییر در شخصیت فرد مشکل است .

شاخص های مثبت

·          مسئولیت کلاس و موفقیت دانش آموز را به عهده می گیرد .

·          در تدریس از تجربیات شخصی خود مثال می زند .

·          احساسات شاگردانش را درک می کند .

·          ارتباطات روشن و واضح برقرار می کند .

·          به اشتباهات خود اقرارمی کند و فوراٌ آن ها را اصلاح می کند .

·          درباره ی روش کار به تعمق و تفکر می پردازد .

·          حس شوخ طبعی از خود بروز می دهد .

·          لباس های مناسب موقعیتش می پوشد .

·          اعتماد و احترام متقابل را حفظ می کند .

·          منظم است و در عین حال انعطاف پذیر و خودجوش است .

·          نسبت به موقعیت ها و نیازهای دانش آموزان پاسخ گو ست .

·          از تدریس لذت می برد و انتظار دارد که دانش آموزان از یادگیری لذت ببرند .

·          در موقعیت های تناقض برانگیز به راه حل برنده – برنده توجه دارد .

·          به سئوال ها و اظهار نظرهای دانش آموزان با دقت گوش می دهد .

·          به دانش آموزان حتی در موقعیت های دشوار با احترام پاسخ می گوید .

·          همواره انتظارات بالا برای پیشرفت را به دانش آموزان منتقل می کند .

·          با تک تک دانش آموزان گفت و گو می کند .

·          با دانش آموزان با برابری و عدل رفتار می کند .

·          در خارج از کلاس با دانش آموزان گفت و گو می کند و ارتباط دو طرفه ی مثبت دارد .

·          در خارج از کلاس برای تک تک دانش آموزان یا گروه های کوچک آنان وقت صرف می کند .

·          در تمام اوقات رفتار حرفه ای خود را حفظ می کند .

·          دانش آموزان را با نام آن ها صدا می زند .

·          آهنگ و بلندی صدایش مناسب است .

شاخص های منفی شخصیتی در تدریس غیر موثر

·          اعتقاد دارد که تدریس صرفاٌ یک شغل است .

·          معمولاٌ دیر به مدرسه و کلاس می رسد .

·          در کلاس مشکلات انضباطی دارد .

·          نسبت به فرهنگ و پیشینه ی دانش آموزان حساسیت ندارد .

·          نسبت به دانش آموزان تعصب مثبت یا منفی نشان می دهد .

·          در طول کلاس بیش از کار با دانش آموزان به تکالیف کتبی آنان رسیدگی می کند .

·          والدین از آن چه در کلاس می گذرد اظهار نارضایتی می کنند .

·          از کلام نامناسب استفاده می کند .

·          دانش آموزان  را تحقیر می کند یا مورد تمسخر قرار می دهد .

·          بدون هیچ دلیل مشخصی ، تدافعی رفتار می کند .

·          با دانش آموزان رفتار ستیزه جویانه دارد .

·          فاقد مهارت های حل تعارض است .

·          برای آن چه در کلاسش اتفاق می افتد ، قبول مسئولیت نمی کند .

سازماندهی آموزش و ج هت دهی به آن

در بسیاری از مدارس از معلمین خواسته می شود که طرح درس های هفتگی را ارایه دهند . این طرح درس ها معمولاٌ به تدابیری برای سبک های یادگیری و نیازهای متفاوت دانش آموزان توجه  دارد . هم چنین در این طرح درس ها به گوناگونی روش های آموزشی  نیز توجه می شود . توجه به این نکته حایز اهمیت است که یک طرح درس ، تام و تمام نیست و صرفاٌ توصیفی از آن چیزی است که در کلاس باید رخ دهد . بنا بر این یک طرح درس خوب تضمین کننده ی آموزشی با کیفیت مناسب نیست ولی یک طرح درس ضعیف به طور حتم به آموزشی غیر موثر منجر می شود .

شاخص های مثبت

·          برای هر روز مدرسه یک طرح درس نوشته می شود .

·          دانش آموزان طرح روزانه را می دانند زیرا فهرست اهداف و فعالیت ها به آن ها ارایه می شود .

·          ارزیابی دانش آموزان و داده های تشخیصی در دسترس هستند .

·          نمونه ی کارهای دانش آموزان در دسترس هستند و بررسی می شوند .

·          طرح درس ها با راهنمای تقسیم بندی برنامه ی درسی مطابقت دارد .

·          ارزشیابی های معلم ساخته با راهنمای برنامه ی درسی هماهنگ هستند .

·          طرح درس ها دربرگیرنده ی اهداف یادگیری تدوین شده در آموزش و پرورش هستند .

·          طرح درس ها به وضوح اهداف را بیان می کنند .

·          طرح درس ها شامل مواد آموزشی در دسترس هستند .

·          طرح درس ها شامل فعالیت ها و استراتژی هایی است که بتواند دانش آموزان با توانایی های متفاوت را فعال کند .

·          طرح درس ها به انواع سبک ها و هنجارها ی یادگیری می پردازد .

·          طرح درس ها شامل تدابیر لازم برای رفع نیازهای خاص دانش آموزان است .

·          استانداردهای وزارتی در کلاس نصب می شود .

·          طرح درس ها شامل اطلاعات گام به گام است .

·          طرح درس ها برای مواقع اضطراری و جانشین شدن ، به راحتی در دسترس هستند و شامل اطلاعات لازم برای اداره ی کلاس در این مواقع می باشند .

شاخص های منفی سازماندهی آموزش و جهت دهی به آن

·          تعداد طرح درس های آنان بسیار کم است و یا اصلاٌ وجود ندارد .

·          ارزشیابی دانش آموزان و داده های تشخیصی در دسترس نیستند .

·          هیچ ارتباطی بین داده های ارزشیابی و طرح درس ها مشاهده نمی شود .

·          هیچ گونه تمایزی در آموزش قایل نمی شود .

·          طرح درس ها با راهنمای برنامه ی درسی و اهداف یادگیری تدوین شده در آموزش و پرورش هماهنگی ندارد .

·          فعالیت هایی انتخاب می شوند که به اهداف یادگیری مربوط نیستند .

·          برای پیش بینی مسایل بالقوه و ناشناخته طرح و برنامه ای وجود ندارد .

·          عمدتاٌ طرح درس ها شامل متن کتاب درسی یا تمرین است .

·          دانش آموزان درگیر یادگیری نمی شوند .

·          طرح درس ها به سبک های گوناگون یادگیری دانش آموزان نمی پردازد .

·          طرح درس ها با نیازهای ویژه ی دانش آموزان انطباق ندارد .

·          اطلاعات گام به گام در طرح درس قابل تشخیص نیستند .

·          طرح درس ها  آشفته و بدون نظم هستند .

·          طرح درس ها کوتاه و بریده بریده هستند و انتقال آرام از فعالیتی به فعالیت دیگر در نظر گرفته نمی شود .

·          الگوی حاکم بر کلاس  ضعیف یا عدم ثبات در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است .

·          طرح درس های اضطراری در دسترس نیست .

·          مواد آموزشی برای معلمین جانشین در دسترس نیست . ( لیست حضور و غیاب ، روال های کلاس ، طرح درس ها ) .