زندگینامه حضرت محمد

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

رهبران اسلام در همه زمينه هاى زندگى, راهنمايى هاىلازم را بيان كردند تا هر عضو جامعه اسلامى از هر جهت فردى و اجتماعى كامل باشد.

مشاهده سيره عملى ((اسوه هاى حسنه)) از سخنان آنان نقشبيشترى در زندگى نسل جوان دارد, سيره هر شخصيت بيشتر از سخنش گوياى هويت واقعىاوست. اگر سخن از زبان شخص بيرون مىآيد, سيره از مركز دل آن شخصيت برمى خيزد. وسيره عملى پيامبر اكرم(ص) و خاندان پاكش درتمامى زمينه ها بهترين تابلو و الگو براىتإسيس مدينه فاضله و جامعه نمونه اسلامى است.

اخلاق خانوادگى پيامبر(ص)

يافتن و داشتن اسوه و چهار چوب هاى فكرى, كردارى وگفتارى در روابط خانوادگى براى هر انسانى توفيقى در جهت تكامل هر چه بهتر اوست. ازسويى محك اخلاق انسان در خانواده است زيرا اشخاص در بيرون قدرت بر رفتار ضد اخلاقىندارند يا به دليل پاره اى ملاحظات, بد اخلاقى نمى كنند. آن كس كه در منزل كه زن وفرزندانش تحت نظر اويند خوش رفتارى كرد, خوش اخلاق است.

در اين مقاله نمايى كلى از اخلاق خانوادگى پيامبر(ص) راـ كه سرمشق اعلا و بالاترين اسوه(1) و نمونه برجسته اخلاق الهى است و براى تكميلاخلاق مبعوث شدـ (2) تصوير مى كنيم تا با الهام گيرى از سيره والاى او زندگىخداپسندانه اى داشته باشيم و به گونه اى كه آن بزرگوار با اعضاى خانواده رفتار مىكرد معاشرت كنيم, به گونه اى سخن بگوييم كه آن حضرت سخن مى گفت, آن جايى غضب كنيمكه آن عزيز خشمگين مى شد, و جايى عفو كنيم كه آن جناب مى بخشيد.(3)

عايشه, عيال رسول خدا(ص) كه به خصوصيات اخلاقى او آگاهبود, جزئيات اخلاقى و رفتارى پيامبر را در يك جمله خلاصه كرد; كه در روايت آمدهاست:

قال سعد بن هشام: دخلت على عايشه, فسإلتها عن اخلاقرسول الله صلى الله عليه و آله. فقالت: إما تقرء القرآن؟ قلت: بلى, قالت: خلق رسولالله(ص) القرآن.

مرحوم فيض كاشانى دركتاب ((محجه البيضإ)) از ((سعدبنهشام)) روايت كرده كه گفت: به ديدار ((عايشه)) رفتم و از اخلاق رسول خدا(ص) پرسيدم. او گفت: آيا قرآن نمى خوانى؟ گفتم: چرا. گفت: اخلاق رسول خدا(ص) قرآنى است.(4)

قالت عايشه: ما كان احد احسن خلقا منه 9 ما دعاه احد مناصحابه و لا اهل بيته الا قال: لبيك ; عايشه گفته است: احدى از پيامبر(ص) خوش خلقتر نبود, هيچ كس از اصحاب و اهل بيت او را صدا نمى زد مگر اين كه در جواب مى فرمود: لبيك.(5)

رشيد الدين ميبدى در تفسير آيه (انك لعلى خلقعظيم)(6)مى گويد:

((رسول خدا(ص) امر و نهى قرآن را چنان پيش رفتى و نگهداشتى به خوش طبعى كه گويى خلق وى و طبع وى خود آن بود.))

بلغ العلى بكماله

كشف الدجى بجماله

حسنت جميع خصاله

صلوا عليه و آله

او رهنمودهاى قرآن را به دل مى گرفت و در زندگى اش ازشيوه اى كه قرآن پيشنهاد مى كردـ بى هيچ انحرافى و بى آن كه هيچ ناراحتى در آن روادارد ـ پيروى مى كرد و لذا تجسم قرآن به حساب مىآمد.و اين ادعا از نظر كلام اللهمجيد مورد تإييد است. (7)

كار در منزل

((خيركم, خيركم لنسائه و انا خيركم لنسائى.(8);بهترينشما شخصى است كه با همسرش خوش رفتارتر باشد و من از تمامى شما نسبت به همسرانم خوشرفتارترم.))

در اخلاق حضرت محمد, همين بس كه با آن جلالت و موقعيتىكه به سلاطين نامه دعوت مى نوشت در خانه, تا حد امكان كارش را شخصا انجام مىداد.(9)

اهل سيره نوشته اند: پيامبر خدا در خانه خويش خدمتكاراهل خود بود, گوشت را تكه تكه مى كرد و بر سفره غذاى حقيرانه مى نشست و انگشتانخويش را مى ليسيد, بز خود را مى دوشيد و لباس خود را وصله مى نمود و بر شتر خودعقال مى زد و به ناقه خود علف مى داد, با خدمتكار منزل آرد را آسياب مى كرد و خميرمى ساخت.(10)

ابن شهر آشوب در كتاب مناقب, (ج 1, ص 146) روايت كردهكه: ((رسول خدا(ص) كفش خود را وصله مى زد, پوشاك خويش را مى دوخت, در منزل را شخصاباز مى كرد, گوسفندان و شترها را مى دوشيد و به هنگام خسته شدن خادمش در دستاس كردنبه كمك او مى شتافت و آب وضوى شبش را خود تهيه مى كرد. و در همه كارها به اهل خانهكمك مى كرد.))

لوازم خانه و زندگانى را به پشت خود از بازار به خانهمى برد.

گاه اتفاق مى افتاد كه حضرت خانه خويش را نظافت مى كردو جارو مى كشيد و خود مكرر مى فرمود: ((كمك به همسر و كارهاى منزل, صدقه و احسان درراه خدا محسوب مى شود.))(11)

از عايشه نقل شده كه گفته است: محبوب ترين كارها نزدرسول خدا(ص) خياطى بود. (12)

پيامبراكرم(ص) با همه عظمت و موقعيت ممتازش در منزل كارمى كرد. و به نگهدارى و پرستارى از كودكان مى پرداخت.(13)

عايشه همسر آن حضرت مى گويد:

وقتى خلوت مى شد, پيامبر لباس خود را مى دوخت و كفشخويش را وصله مى كرد.(14)

على(ع) بيش از سى سال عمر خود را با رسول خدا(ص) سپرىكرده و شناساترين فرد به رسول خدا بوده و از اخلاق داخلى و خارجى حضرتش اطلاع دقيقداشته,امام حسين(ع) مى فرمايد:

سإلت إبى عن مدخل رسول الله صلى الله عليه و آله, فقال: كان دخوله فى نفسه مإذونا فى ذلك, فاذا آوى الى منزله جزإ دخوله ثلاثه اجزإ, جزءالله و جزءا لا هله و جزءا لنفسه.

ثم جزء جزئه بينه و بين الناس فيرد ذلك بالخاصه علىالعامه و لا يدخر عنهم عنه شيئا....(15)

از پدرم در مورد امور رسول خدا(ص) در داخل خانه سوالكردم, فرمودند: وقتى به خانه اش مى رفت, اوقاتش را سه قسمت مى كرد: يك قسمت براىخدا, و يك قسمت براى خانواده اش, و يك قسمت براى خودش, آن گاه قسمت خودش را نيزميان خود و مردم تقسيم مى كرد و آن را براى بستگان و بزرگان صحابه (كه در منزلش بهخدمت او مى رسيدند) قرار مى داد و ذره اى از امكانات خود را از آنان دريغ نمى نمود (بلكه آن چه امكان داشت در حقشان انجام مى داد.)(16)

حضرت در مورد امورى كه به شخص او مربوط مى شد, خشمگيننمى شد. تنها براى خدا, آن گاه كه حرمت هاى الهى شكسته مى شد, غضب مى كرد.

يكى از همسران آن حضرت مى گويد: وقتى رسول خدا(ص) غضبمى كرد به جز على(ع) كسى را ياراى سخن گفتن با حضرتش نبود.(17)

علاوه بر همسران, هم نشينان روزانه پيامبر(ص) عبارتبودند از فاطمه و شوهر و فرزندانش و به گواهى تاريخ و روايات فراوان, علاقه پيامبرخاتم(ص) به آن ها قابل قياس با ديگر كسان و نزديكان حضرت نبود. به موجب روايتى كهعايشه نقل كرد, هر گاه فاطمه(س) بر پدر وارد مى شد رسول خدا(ص) جلوى پاى دخترش بلندمى شد و او را مى بوسيد و در جاى خود مى نشانيد.(18)

در عروسى فاطمه(س) زنان مسرور بودند و اظهار شادمانى مىكردند و سرود مى خواندند و مى گفتند: ابوها سيد الناس. رسول خدا(ص) فرمود: بگوييد وبعلها ذو الشده الباس.

و اين مصراع چون در مدح حضرت اميرالمومنين(ع) بود, باآن كه رسول خدا خواسته بود بانوان بگويند اما عايشه, زنان را منع كرد از اضافه كردناين مصراع. پيامبر(ص) متوجه موضوع شد و فرمود: عايشه عداوت ما را ترك نمى كند!(19)

روزى رسول اكرم(ص) وارد اطاق عايشه شد مشاهده كرد كهتكه نانى روى زمين و زير دست و پا افتاده است آن را برداشته و خورد و سپس فرمود:

((يا حميرإ! اكرمى جوار نعم الله عليك فانها لم تنفر منقوم فكادت تعود اليهم.

اى حميرا! مجاورت نعمت هاى الهى را بر خويشتن گرامى دارتا هرگز نعمت هاى خداوندى از مردم دور نشوند.(20)

پى نوشت ها:

1. لقد كان لكم فى رسول الله اسوه حسنه لمنكانيرجوالله و اليوم الآخر و ذكر الله كثيرا / سوره احزاب, آيه 22. و نيز نك:نهجالبلاغه,خطبه 160و ربيع الابرار, ص383.

2. قال النبى(ص): ((انما بعثت لاتمم مكارمالاخلاق;همانا مبعوث شدنم براى تكميل اخلاق است)).

3. مجمع البيان, ج 10, (تفسير سوره قلم.)

4. مجموعه ورام, ج 1, ص 89 ; سنن النبى, ص 58 و محجهالبيضإ, ج 4, ص 120.

5. كحل البصر, ص 94.

6. قلم, آيه 4.

7. آمن الرسول بما انزل اليه من ربه, (بقره,آيه 285).

8. وافى , ج 3, ص ;117 وسائل,ج 14, ص 122 و الاحيإ, 2, ص 41.

9. مجمع الزوائد, ج 4,ص 303.

10. كحل البصر, ص 102.

11. خدمتك زوجك صدقه. ر.ك: العبقريات الاسلاميه, ص 192و الرسول, ج 1, ص 165.

12. مكارم الاخلاق, ص 10.

13. بحارالانوار, ج 16, ص 227.