مقاله در مورد ترک تحصیل در دانش اموزان

مقدمه

امروزه ترک تحصیل یکی از معصلات اغلب جوامع است، چون هر ساله مقادیر زیادی از نیروی اقتصادی ،فکری و زمانی معلمان، دانش آموزان ،پدران و مادران و مولان آموزش و پرورش و بالاخره جامعه بیهوده صرف می شود بدون اینکه نتیجه ای حاصل گردد. گذشته از این تاثیر ناگواری  بر وضعیت روش و فکری دانش آموزان دارد.

کشور اسلامی مان ایران،قرنها مشعل دار علم و فرهنگ جهان بوده که در دامن دانش پرور خود هزاران فیلسوف ، دانشمند، عارف، شاعر و ادیب پرورانده است کشوری که در حال حاضر در مساﺋل زیادی الگو و سرآمد دیگر کشورها می باشد. در مساﺋل تعلیم و تربیت نتوانسته به هدف مورد نظر برسد و حتی در راه مانده است ، که بزرگترین معضل تعلیم و تربیت در حال لاضر افت تحصیلی میباشد که مربوط به جای جای کشور است. در ایران تا به حال این نوع شکست تحصیلی از زوایای متفاوتی مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفته است . از جمله: مطاله ی شرایط فرهنگی اقتصادی ،خانوادگی و آموزش ، اجتماعی که به نوعی برروی مسئله تاثیر گذار بوده اند.

تعریف ترک تحصیل :حالتی است که دانش آموز توانایی ادامه تحصیل را داشته ولی به عللی از ادامه تحصیل باز مانده است.

بررسی علل ترک تحصیل و افسردگی:ترک تحصیل عبارتست از دور ماندن و نرسیدن به اهداف در هر درس و دوره ی تحصیلی.

این پدیده هم یکی از نگرانی های مهم خانواده ها  و دست اندر کاران تعلیم و تربیت است همه ساله تعداد زیادی از دانش آموختگان در کشورهای مختلف جهان با پدیده های به نام افت تحصیلی مواجه اند این پدیده علاوه بر زیان های هنگفت اقتصادی که به دلیل تکرار پایه یا مصرف هزینه ی مجدد برای دانش آموزان انجام می گیرد آثار شومی که سلامت روحی دانش آموزان را مخدوش می نماید بر جای می گذارد .

ترک تحصیل علاوه بر آثار سوء اقتصادی در شکل کلی تاثیر ناگوار بر سلامت روانی دانش آموزان گذشته و متعاقب آن مشکلات و نگرانی عدیده ای را برای خانواده ها به دنبال دارد.

ترک تحصیل یکی از مشکلات عمده ی نظامهای آموزشی در دنیای کنونی است و هر سال مقادیر متناهبی از امکانات مالی نیرو های انسانی و آموزش و پرورش به این معضل اختصاص می یابد.

از آنجایی که ترک تحصیل با نظام آموزشی، فرهنگی ، اجتماعی و خانوادگی جامعه ارتباط تنگا تنگی دارد برسی آن مستلزم دقت نظر و ارزیابی دقیق عوامل  عدیده ای  است که بسیاری از افراد ترک تحصیلی را به معنای ناتوانی دانش آموز در یادگیری مواد درسی می دانند بدون شک این تصوری نا درست  است. ناتوانی کودک در فراگیری دروس ممکن است از توانایی های محدود ذهنی ناشی شود در حالی که ترک تحصیل به معنای نزول از یک سطح بالاتر به سطح پایین تر در تحصیل و آموزش است.به منظور تمایز بین این قبیل ناتوانایی ها و ترک تحصیل اراده ی تعریضی به این صورت که ترک تحصیلی به معنی کاهش ،عملکرد تحصیلی از سطحی رضایت بخش به سطحی نا مطلوب ضروری به نظر می رسد که در مورد سطح عملکرد قبل و حال او بهترین شاخص می باشد.

تاثیر خانواده بر ترک تحصیل

مهمترین عامل موثر در شکل گیری مگرش دانش آموزان نسبت به تحصیل خانواده است، اولیا دانش آموز می توانند با تجارت و ارتباط با آموزشگاه در خصوص انجام و پایبندی دانش آموزان، همراه خوب برای سازمان دهی اوقات مطالعه ی آنان باشند.

ایجاد محیط آرام و مساعد و با کم کردن محرک های مزاحم از جمله تلویزیون، بازی سایر کودکان و سر و صداهای دیگر،امکان پذیر است، هم چنین می توانند به جای خرید اشیاء غیر ضروری برای داانش آموز، کتابها و وسایل کمک آموزشی تهیه کنند که متاسفانه در کشور ما مطالعه کتابهای غیر درسی و کمک درسی کم تر متداولاست ،در حالی که از طریق تهیه ی این گونه کتاب ها می توان کمک موثری به پیشرفت درسی دانش آموزان کرد فقر مالی و فقر فرهنگی به طور غیر مستقیم بر پیشرفت تحصیلی موثر است.

محروم ماندن از غذای سالم و کافی نداشتن استراحت لازم به علت فعالیت ها در کارهای غیر درسی برای جبران فقر خانواده ، موجب شکست دانش آموزان در تحصیل می شود که اگر بی سوادی و کم سوادی والدین هم به آن اضافه شود دیگر جایی برای تحصیل موفق نمی ماند درشد 1387 ص 56 اکثر خانواده ها تصور می کنند چون فرزنداندانشان را به مدرسه فرستاده اند ،دیگر مسولیتی در قبال یادگیری و تربیت آنها ندارند بلکه فقط باید مواظب باشند فرزندان از نظر مادی و ظاهر کمبود نداشته باشند گاهی پیش می آید که والدین از وضعیت درسی فرزند خود ،کاملا بی اطلاع هستند.

والدین باید مراتب با مدرسه در تماس باشند و با معلم فرزند خود ارتباط مستقیم برقرار کنند و از نقاط ضعف یا قوت درس او مطلع شوند باید کمک کنند اگر ضعفی وجود دارد آن ضعف را از بین ببرند

 تاثیر مدرسه بر ترک تحصیل

شرایط فیزیکی کلاس:گرما یا سرمای بیش از حد ،نا مناسب بودن نظافت و نور کلاس ، سر و صدای غیر معمول و تعدادی بیش از حد دانش آموزان در یک کلاس ، عواملی هستند که مشکلات تحصیل را در پی دارند هر چند که نمی توان تعداد دانش آموزان را کاهش داد ولی تعادل دمایی درکلاس ،نظافت به موقع کلاس ،توجه دبیر به تمیزی و نظم کلاس ،حذف سرو صدای خارج از کلاس را می توان کنترل کرد.

برنامه ی درسی مدرسه: گاهی اوقات برنامه درسی طراحی شده از طرف مدرسه مناسب نیست،به طور مثال درس نسبتا سخت پشت سر هم یا در ساعاتی که عموما دانش آموزان خسته است قرار می گیرد.توجه به ساعت درس خیلی مهم است ،دانش آموز باید در کلاس درس بی صدا و بی حرکت بود ساکت در ردیف نشسته و تنها تکالیفی به آنها داده می شود انجام دهند و فقط وقتی که سوالی از   آنها صحبت می شود حق دارد صحبت کند و اگر صحبتی غیر از آنچه از آنها خواسته می شود. داشته باشند توبیخ و جریمه خواهند  شد. شرایط نامناسب مدرسه و کلاس ،تحدید ها و توبیخ های رسمی و غیر رسمی و تنبیها و جریمه های مکرر، ثبات عاطفی و روانی دانش آموزان را مختل نموده ،شخصیت آنها را متزلزل کرده و آن را کینه توز و پرخاشجو و نا متعادل می سازد. لذا به خشونت و بی انضباطی گرایش یافته و این شرایط و مقررات نا مطلوب،کارایی نا مناسب مدارس را به صورت مردودی و افت تحصیلی در پی خواهد داشت.

 تاثیر معلم بر ترک تحصیل

 کانت معتقد است یک معلم خوب  برای اداره کردن به دو ویژگی نیاز دارد: اشراف بر کلاس یعنی توانایی معلم برای انجام دادن دویا چند عامل« عامل در یک زمان» هر دانش آموز به شیوه ی خاص مطالب درسی را درک می کند. یکی از اهداف تدریس کمک به دانش آموز در کسب اطلاعات است.

1-    ایجاد تمرکز در دانش آموزان مساله مهمی است اغلب دانش آموزان از عدم تمرکز شکایت دارند که می توان با دادن چند تکلیف ساده تمرکز را در شاگردان افزایش داد.

2-    از بین بردن اضطراب و نگرانی در شاگردان کار مهم دیگری است که می توان به شخصیت هر فرد آن را کاهش داد عمل اضطراب می تواند ترس از امتحان٬ نمره و معلم می باشد.

تاثیر محرومیت های محلی و جغرافیایی و توزیع نامناسب امکانات آموزش بر ترک تحصیل

بررسی وضع آموزش و پرورش کشوری مختلف مخصوصا در کشورهای جهان سوم٬ مشخص می نماید که امکانات آموزشی در مناطق روستایی به مراتب نامناسب تروناچیز تر ازمناطق شهری است در مناطق روستایی وحتی حواشی شهرهای بزرگ ٬با کمبود مدارس وامکانات نامناسب تعلیم وترییتی وآموزگاران کم تجربه روبرو هستند.

سازمان بندی منطقی تر تحصیلی وتناسب کردن وقت کار مدرسه بانیازها وشرایط محلی ٬به طوری که در زمان برداشت  محصول با مواقع دیگری که به کار دانش آموزان نیاز بسیار شدیدی وجود دارد ٬آنان بتوانند در اختیارخانواده باشند ودر مواقع دیگر به کار تحصیل خود بپردازند .برقراری خدمات راهنمایی تحصیلی وشغلی وخدمات مشاوره در مدرسه نیز ازشکست تحصیلی وشغلی وخدمات مشاوره  در مدرسه نیز از شکست  تحصیلی دانش آموزان می کاهد.

مشکلات فردی دانش آموزان

ازعوامل شخصی وشخصیتی که بر آموزش تاثیر می گذارد می توان به موارد بسیاری اشاره کرد که عبارتند از:

1-    میزان هوش و استعداد

2-    انگیزه های تحصیل و میزان علاقه به تحصیل

3-    معلولیت جسمی

4-    احتلال و ادراکی از قبیل ضعف بینایی و شنوایی

5-    وجود هرگونه معارضه در بدن و جهره که موجب کراهت منظر شود

6-     ضعف مهارتهای حرکتی بخصوص در انگشتان

7-    انزوا طلبی

8-    عدم اعتماد به نفس و کم رویی

9-    احساس حقارت و کوچکی

10-                        کابوس های شبانه

11-                        اضطراب و بی قراری

12-                        حساسیت زیاد و عصبانیت های غیرعادی

13-                        پرخاشگری ها و ناسازگاریهای مرضی

14-                        رشک حسد و رقابتهای منفی

15-                        اختلالات رفتاری از قبیل دروغگویی٬ دزدی٬ فرار از مدرسه٬ ولگردی و...

16-واکنش روان٬ تنی از قبیل سر دردهای مزمن٬ درد و مفاصل٬ آسم٬ ورم معده و...

17-                        مسائل پیچیده مربوط به دوران بلوغ بخصوص مسایل جنسی و اثرات ناشی از آن

18-                        سوء تغذیه و ضعف مواد غذایی

یکی از عوامل در ترک تحصیل دانش آموزان بایستی مد نظر قرار گیرد عوامل فردی و شخصی می باشد که باعث ترک تحصیل دانش آموزان می شود میزان هوش و استعداد پائین٬ عدم علاقه به تحصیل٬ بوجود آمدن ضایعات مغزی در اثر تصادف و حوادث در زمان تحصیل٬ ابتدا به بیماریها و مشکلات روانی و سایر موارد در میان دانش آموزان که ترک تحصیل کرده اند به چشم  می خورد.

عوامل اجتماعی و تاثیرات آن بر روند آموزشی

1-    ورود به مدرسه و مشکلات انس گرفتن با فضای جدید و افراد ناشناس

2-    رشد سریع جمعیت و عدم برنامه ریزی مناسب

3-    آینده رشته های تحصیلی از دیدگاه کاریابی و اشتغال

4-    فصلی بودن کار مردم در برخی نقاط

5-    میزان درآمد مشاغلی که با رشته های تحصیلی ادامه دارد

6-     مقررات کنکور سراسری بخصوص رشته های مختلف در یک گروه آموزشی

7-    وجود گروه های سنی مختلف در یک محیط و اشکال برقراری ارتباط بین آنها

8-    کمبود فضای آموزشی مناسب برای ادامه تحصیل

9-    در دسترس نبودن فضای آموزشی و فاصله ی آن تا محل زندگی

خلاصه نتایج تحقیق (نتیجه گیری)

افراد ترک تحصیل کرده عامل افت تحصیلی را به این ترتیب می دانند.

اجتماع- فرد- آموزش- خانواده- معلم

در عوامل اجتماعی عامل هایی مانند٬ باور نداشتن جوانان و عدم احترام به آنها به خاطر محیط های نا امن اجتماعی٬ ناسالم بودن محیط و وجود افراد ناسالم و دوستان ناباب که به انواع بزهکاری و خلاف کاری آلوده اند. نا امیدی افراد جامعه از آینده و تحصیل به خاطر از بین رفتن احترام برخی مشاغل و بی ارزش بودن مدرک تحصیلی مورد توجه می باشد.

عوامل فردی، عامل هایی مانند، نداشتن هدف انگیزه به خاطر عملکردی مسئولان آموزش و پرورش، نبودن تضمین شغلی، نداشتن راهنما در جهت هدایت تحصیلی و رفتاری آموزش در سن بلوغ، کم شدن علاقه به خاطر اشتغال نداشتن به رشته تحصیلی یعنی از تحصیل کردگان و عوض شدن محتوی و کتابهای درسی.

در عدل آموزشی د: عملکرد نامناسب دستگاه آموزش و معلمان عامل هایی مانند عدم برنامه ریزی صحیح مسئولان جهت هدایت دانش آموزا- نبودن مشاور دلسوز، نبودن روابط صمیمی بین دانش آموزان،معلم، و مسئولین، تبعیض قائل شدن بین دانش آموزان و عدم توجه به تفاوت های فردی، کمبود امکانات رفاهی و آموزشی تخصص کم معلمان.

در مورد علل خانوادگی عامل هایی مانند: مشکلات اقتصادی، اختلافات خانوادگی، درک نکردن دانش آمئزان، آشنایی نداشتن با مسائل روانشناختی، بی سوادی پدر و مادر، کم بودن رابطه بین والدین و مدرسه، نبودن تکیه گاه مطمئن در خانه و گرایش به دوستان در محیط.