قبل از اولين كلمات

به نظر مي رسد نوزادان به سرعت به سمت صداي انسان و صحبت كردن او جلب مي شوند. نوزادان كم سن و سال مي توانند تفاوت  بين حروف مثل p  وb  يا d  وt  را تشخيص دهند. در حقيقت نوزاداني كه درخانه هاي انگليسي زبان زندگي مي كنند بهتر از بزرگسالان انگليسي زبان حروفي را كه در انگليسي استفاده نمي شود، تشخيص مي دهند. آنها قبل از اينكه بتوانند حتي يك كلمه بگويند، نسبت به مكثهايي كه هنگام صحبت كردن بين جملات، عبارات و كلمات (براي جدا كردن اينها از يكديگر) حادث مي شود بيش از آنها كه در وسط اين جملات و عبارات مي آيد ، حساس هستند.اين حساسيت به آنها كمك مي كند قواعد دستوري را ياد بگيرند.

تـــوليد صدا چگـــونه است؟

براي توليد صدا ،نوزادان بايد بتوانند بر ماهيچه هاي مربوط به توليد صدا كنترل داشته باشند. در آغاز تولد نوزادان براي اعلام گرسنگي، عصبانيت و درد گريه مي كنند.در حدود هفته سوم زندگي آنان همچنين براي بازي گريه مي كنند آنچه پياژه اولين واكنشهاي چرخشي مي نامد، بعد با تكرار اين صداي جالب از آن لذت مي برند.

مرحله بعد در آواگري حدود3 تا 5 هفتگي است. در اين زمان نوزاد شروع به آغو آغو كردن (cooing) مي كند، او صداهاي شبيه به حروف مصوت را مثل " اوي" و "آي"  توليد مي كند. نوزادان هنگامي كه اين كار را انجام مي دهند احساس رضايت مي كنند در حدود 3 تا 4 ماهگي ، نوزادان دامنه صداهاي توليدي خود را گسترش مي دهند و شروع به توليد صداهاي هم آهنگ مي كنند آنها بين4 تا 6 ماهگي وارد دوره  وور وور كردن (babbling) مي شوند تركيبات صداهاي هم آهنگ و مصوت ها را توليد مي كنند مثل" بابا " يا "دادادادا" و اين كار را مرتب تكرار مي كنند (بنا به نظريه اولين واكنشهاي چرخشي پياژه.)

تا حدود 6 ماهگي همه نوزادان صداهايي شبيه به هم توليد مي كنند، اما در اين زمان است كه اثرات تجربه ظاهر مي شود. در اين سن نوزادان ناشنوا به علت نشنيدن، توانايي لازم براي توليد سيلابهاي صحيح را بدست نمي آورند (الر و ايلرز،1988). در حدود 8 ماهگي، كودكان چيزهايي بر حسب تصادف مرتباً  وور وور مي كنند. بزرگسالان معتقدند، آنچه نوزادان توليد مي كنند به زبان فرانسه، چيني يا عربي شباهت دارد. به مرور زمان آن نوع كلمـات به صـداهاي زبان مـادري محـدود مي شوند، زير و بـم زبان مادري را به خود مي گيرند(هاف -گينسبرگ ،1997). از قرار معلوم، نوزادان "تن صداها را قبل از كلمات ياد مي گيرند" (بيتز، اُكانر و شور ،1987).

نوزادان هنگام مهارت يابي در علم معني، قبل از اينكه بتوانند كلمات را توليد كنند، معني آنها را فرا مي گيرند؛ بدين معني كه درك كلمات پيش از توليد آنان در رشد زبان رخ مي دهد. همچنين قبل از اينكه آنان واقعاً كلمات خاص را در يك دستور متوجه شوند، از آن دستور در محيطهاي مشابه  استفاده مي كنند(براي مثال" توپ را بده ")، شايد آنان اين كار را بوسيله تفسير تن صداها و اشارات محيطي انجام مي دهند (بنديك، 1979). كمي قبل از بيان اولين كلمات صحيح، در حدود سن يك سالگي كلمات آشنا را درك مي كنند. اگر مادرش نام يك اسباب بازي آشنا را ببرد آنها به آن شيء بيش از ديگر اشياء موجود در آنجا خيره مي شوند(توماس،1981).

در سال اوليه زندگي نوزادان بعضي از درسهاي پايه در مورد علم علائم مي آموزند. براي مثال در طول شش ماه اول آنها حتي هنگامي كه فرد مقابلشان در حال صحبت كردن است آغو آغو مي كنند و صداهايي را از خود در مي آورند، ولي در اين زمان به نظر مي رسد از قواعد گفتگو آگاه مي شوند چون تنها زماني شروع به توليد صدا مي كنند كه طرف مقابلشان صحبتش تمام شده است؛ اين مسئله بيانگر برداشتن گام مهمي در يادگيري نحوه بكار گيري زبان در تعاملات اجتماعي است. در واقع كودكان قبل از اين كه بتوانند كلمات معني دار را ادا كنند، ياد مي گيرند چگونه ارتباط برقرار كرده و قواعد گفتگو رادر نظر بگيرند.

اوليـــن كلمـــات

اولين كلمات معني دار نوزاد كه در حدود يك سالگي ادا مي شود يك واقعه مهم براي والدين است. اولين كلمات،‌ كلمات موجز و مختصري هستند كه بيانگر معني يك جمله كامـلند. اين نوع كلمات  مي توانند بسته به شيوه گفتن و محيطي كه در آن گفته مي شود، معاني مختلفي داشته باشند.

براي مثال: شلي يك كودك 17 ماهه، كلمه اسپاگتي را به سه شيوه در حدود تنها 5دقيقه به كار مي برد. ابتدا او به ماهي تابه روي اجاق اشاره مي كند و مي گويد: اسپاگتي؛ در اين حالت منظور او اين است كه "آيا اين اسپاگتي است؟". حال وقتي مادر محتويات ماهي تابه را به او نشان مي دهد دوباره مي گويد: اسپاگتي؛ اين بار منظور او اين است كه " اين اسپاگتي است ". در پايان براي اينكه بگويد اسپاگتي مي خواهد، آستين برادرش را كه در حال خوردن است مي كشد وبا يك حالت ملتمسانه  مي گويد: اسپاگتي.

با وجود اينكه در استفاده از اين نوع كلمات محدوديتهايي وجود دارد، يك كودك 1 ساله براي نام گذاري، سؤال كردن، خواستن و مطالبه كردن از اين نوع ساختار استفاده مي كند. در همين زمان آنان از كلمات به عنوان نشانه و علامت هم استفاده مي كنند. آنان همچنين نشانه هاي غير كلامي مثل مكان  هر جهت اشاره را نيز به كار مي برند.

كودك 1 ساله در مورد چه چيزهايي صحبت مي كنند؟ آنان عموماً در مورد اشياء و انسانها و عمل روي آنها صحبت مي كنند. كاترين نلسون(1973) 18 نوزاد را هنگامي كه 50 كلمه اول خود را آموخته بودند مورد مطالعه قرار دادند و دريافتند كه حدود دوسوم آن كلمات به افراد آشنا  برمي گردد.

در ابتدا سه تا چهار ماه مي گذرد تا كودك 10 كلمه را ياد بگيرد. سپس دوره اي حركت ناگهاني و كوتاه كلمات در حدود 18ماهگي ظاهر مي شود، در اين دوره كودك حدود 30 تا50 كلمه را مي آموزد و سرعت يادگيري كلمات به ميزان زيادي افزايش مي يابد. در حدود 24 ماهگي كودكان در حدود 186 كلمه توليد مي كنند. در دوره حركت ناگهاني و كوتاه كلمات، كودكان به يك درك اساسي مي رسد و درمي يابند هر چيز اسمي دارد و بعد از اين آنان مي خواهند كه نام هر چيز را كه ممكن است بياموزند (نلسون،1973).

دريافت معنــــي

چگونه كودكان در آغاز درمي يابند كه كلمات چه معنايي دارند؟ اين يك مبارزه  و درگيري عظيم است. در اين مورد فكر كنيد : كلمه "گربه"   كه به يك حيوان خانگي برمي گردد ممكن است تنها به همين معنا به كار رود يادر حالت كلي به معني گربه صفت  يا يك حيوان يا رنگ نارنجي يا مسؤول اشك شما را درآوردن و يا چيزهاي ديگري باشد. كودكان براي اينكه مشخص كنند كلمه اي را كه به كار مي برند چه معنايي دارد از راهبردهاي مختلفي كمك مي گيرند(ماركمن، 1989).

براي مثال آنها تمايل دارند كه يك كلمه جديد را به همه موارد و نه تنها بعضي از آنها، نسبت دهند؛ يا به جاي اينكه كلمه را تنها براي يك شي خاص (عينك، خواندن، مادر) بكار برند آن را به طبقه اي كه شامل موارد مشابه است، نسبت مي دهند(كل  عينكها). آنها همچنين براي هر كلمه يك معني يكتا در نظر مي گيرند؛ در نتيجه هنگامي كه نام يك كلوچه جديد به نام ماكرون را مي شنوند، اين طور برداشت مي كنند كه اين كلوچه دقيقاً شبيه به موارد قبلي نيست و به گونه اي جديد تعلق دارد. در پايان كودكان معني كلمه را با توجه كردن به بافتي كه در آن كلمات ناآشنا به كار مي روند، درمي يابند.

اين راهبرد شامل توجه به چگونگي استفاده  كلمه در جمله مي شود، كودكي كه كلمه جديدي را مي شنود كه برايش آشنا نيست، اما مشاهده مي كند اين كلمه جهت نشان دادن يك اسباب بازي به كار مي رود نتيجه مي گيرد كه اين كلمه جديد به يك نوع اسباب بازي برمي گردد؛ هرچند زماني كه كودك تصور مي كند اين نوع كلمه نام اسباب بازي است، ممكن است  در واقع كلمه جديد به يكي از ويژگيهاي اسباب بازي مثل رنگ برگردد.