خصوصیات مدارس در ارتباط با توسعه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات

               به موازات رویکردهای توسعه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات که در بالا به آنها اشاره گردید ، در مدارس خصوصیات متعدد و جنبه هایی از رهبری وجود دارد که به پیشرفت مدرسه در توسعه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات مربوط می شود . در زیر در مورد مهمترین خصوصیات مدارس که بر توسعه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس تأثیر می گذارند توصیفات کلی به عمل آمده است .

بصیرت

               بصیرت به آرزوها و آرمانهای افراد درون مدرسه و درون نظام آموزشی به عنوان یک کل اشاره دارد . با پیشروی مدرسه ، رسالت ها باید شفاف تر شود و مبنایی برای تصمیم گیری فراهم نماید . بیان رسالتها باید به اعضای جامعه یادگیری کمک کند تا آرمانهای مدرسه برای آینده و اقدام موزون و هماهنگ را تجسم نمایند .

فلسفه یادگیری و پداگوژی

               نحوه تعامل معلمان و دانش آموزان و نحوه اداره مدرسه برای یادگیری ، بخشی از فلسفه یادگیری و پداگوژی مدرسه است . این فلسفه ها اساساً چگونگی ادغام فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در یک مدرسه را مشخص می کنند . محیطی که در آن معلم به عنوان فراهم کننده ی اصلی محتوای آموزش در نظر گرفته می شود ، فلسفه معلم محوری را اتخاذ می کند . در چنین محیطی ، معلم استفاده از فنّاوری اطلاعات و ارتباطات را نیز کنترل می کند . در مقابل ، فلسفه فراگیر محور ، محیطی را توصیف می کند که در آن محتوا از منابع متعدد بدست می آید و پروژه ها را دانش آموزان انتخاب و طراحی می کنند . دانش آموزان منابع و ابزارهای فنّاوری اطلاعات و ارتباطات را به گونه ای انتخاب می کنند که با اهداف یک پروژه به بهترین وجه تناسب داشته باشد . این رویکردهای متضاد نسبت به پداگوژی ، گاهی رویکردهای آموزشی و ساخت گرایی نامیده شده اند .

تدوین طرحها و خط مشی ها

               نحوه ی اجرای بصیرت و فلسفه های تدریس یک مدرسه از طریق تدوین طرحها و خط مشی ها صورت می گیرد . در مراحل جزئی تر این طرحها و خط مشی ها ، اهداف کلی و جزئی تعیین می شوند . خط مشی ها تنظیم می شوند ، بودجه تخصیص داده می شود ، تسهیلات تعیین می شوند ، وظایف واگذار می شود ، و برای تعیین جهت توسعه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات ، یک طرح ارزشیابی تهیه می شود .

تسهیلات و منابع

               محیط یادگیری که در آن فنّاوری اطلاعات و ارتباطات به کار گرفته می شود ، نیاز به تسهیلات و منابع خاصی دارد . تسهیلات شامل زیر ساخت های اساسی مانند سیم کشی برق ، دسترسی به اینترنت ، روشنایی ، دستگاه تهویه ، و فضا و مکان می باشد . تصمیم گیری درباره وجود و یا فقدان طراحی ارگونومیک ( مهندسی محیط کار ) ، انتخاب وسایل ، نه تنها بر کاربرد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات تأثیر می گذارد بلکه بر سلامتی و آسایش کاربران نیز موثر است .

               منابع شامل انواع مختلف وسایل فنّاوری از کامپیوتر ها و وسایل جانبی آنها گرفته تا تجهیزات ویدئویی و ابزار اختصاصی مانند میکروسکوپ های دیجیتالی می باشد . سایر منابع عبارت است از انواع مختلف نرم افزار ، همچنین ابزارهای سنتی مانند کتاب ، ویدئو ، و نوارهای صوتی .

درک برنامه درسی

               درک برنامه درسی در پیشرفت فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در مراحل مختلف زیر تأثیر می گذارد . ابتدا ، مرحله آگاهی است که در آن دانش آموزان با توجه به فنّاوری موجود و چگونگی کاربرد آن ، سواد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات را کسب می کنند . دوم ، همانطور که دانش آموزان مهارتهای اساسی را فرا می گیرند ، استفاده از ابزار مختلف فنّاوری اطلاعات و ارتباطات را در تکالیف یادگیری عادی و پروژه ها شروع می نمایند . سوم ، همانطور که دانش آموزان به فنّاوری اطلاعات و ارتباطات توانایی و تسلط بیشتری می یابند ، آنها شروع به ادغام و گسترش حوزه های درسی و ابزار فنّاوری اطلاعات و ارتباطات می نمایند . بالاخره استفاده کاربردی از فنّاوری اطلاعات و ارتباطات است که در آن دانش آموزان را قادر می سازد که به طور وسیع تری موضوعات پیچیده حرفه ای جهان واقعی را مورد توجه قرار دهند .

توسعه حرفه ای کارکنان مدرسه

               به موازات برنامه های درسی برای دانش آموزان ، باید یک برنامه توسعه حرفه ای برای کارکنان مدرسه تدوین گردد . بهره وری شخصی و اقدام حرفه ای معلمان با بهره گیری از فنّاوری اطلاعات و ارتباطات افزایش می یابد .

                نخست ، مرحله آگاهی است که در آن معلمان و کارکنان با توجه به فنّاوری موجود و چگونگی کاربرد آن ، سواد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات کسب می کنند . دوم ، مادامی که معلمان و کارکنان ، مهارت های اساسی را فرا می گیرند ، به کارگیری ابزار مختلف فنّاوری اطلاعات و ارتباطات را در انجام وظایف عادی و پروژه های خود آغاز می نمایند . سوم ، همانطور که معلمان و کارکنان مدارس به کاربرد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات توانایی و تسلط می یابند ، آنها شروع به ادغام و همپوشانی حوزه های درسی و ابزارها می نمایند . بالاخره ، تغییر در روش حرفه ای است که در آن معلمان می توانند با استفاده از ابزار و منابع فنّاوری اطلاعات و ارتباطات ، درسها را برای گنجاندن پروژه های بزرگ تر و پیچیده تر جهان واقعی طراحی کنند . همانطور که فنّاوری اطلاعات و ارتباطات به سیستم های مدرسه معرفی می گردد ، گرایش به حرکت از آموزش مهارتهای جداگانه به روش های تفکر و توسعه حرفه ای منسجم بوجود می آید . تخصیص و تأمین بودجه برای اوقات فراغت جهت توسعه حرفه ای معلم ، به طور جدّی بر توانایی یک مدرسه در ادغام معنا دار فنّاوری اطلاعات و ارتباطات موثر است .

مشارکت جامعه

               مشارکت جامعه ممکن است والدین ، خانواده ها ، بنگاهها ، صنعت ، موسسات دولتی ، بنیادهای خصوصی ، سازمانهای اجتماعی ، مذهبی ، حرفه ای ، و همچنین سایر موسسات آموزشی مانند مدارس حرفه ای و دانشگاهها را در بر گیرد . مشارکت ممکن است به شکل اهدای تجهیزات و منابع ، و یا استفاده از منابع انسانی جهت آموزش کمک های فنی باشد . چنانچه جامعه با مدرسه همکاری و مشارکت نماید ، مدرسه نیز می تواند به طرق مختلف این گونه همکاریها را به جامعه برگرداند . برای مثال ، یک مدرسه ممکن است تصمیم بگیرد که دسترسی به آزمایشگاههای کامپیوتری را برای اعضای جامعه فراهم نماید و یا از دانش آموزان بخواهد آموزش هایی به والدین ارائه نمایند . به کارگیری فنّاوری اطلاعات و ارتباطات فرصت هایی برای مدرسه و دانش آموزان خود فراهم می نماید تا بتوانند با اجتماعات محلی و بین المللی تعامل برقرار نمایند . دامنه این تعامل ممکن است از ایجاد یک وب سایت برای سازمانهای اجتماعی تا انجام پروژه های مشترک با مدارس دور افتاده باشد .

ارزیابی

               ارزیابی هم شامل ارزیابی دانش آموزان و هم ارزشیابی کلی نظام آموزشی دو جنبه ای که کاملاً در هم تنیده هستند ، می باشد . هر گونه بهبود در یکی از آنها منجر به بهبود در دیگری می شود . ابزار ارزیابی دانش آموزان باید انعکاسی از گزینه های انتخابی در پداگوژی یادگیری و درک فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه درسی باشد ، برای مثال ، در مراحل ظهور کننده و کاربردی فنّاوری اطلاعات و ارتباطات ، ارزیابی ممکن است با آزمون های مداد و کاغذ ( کتبی ) مرتبط باشد ، در حالی که در مراحل ترکیبی و تحولی ، پرونده های تحصیلی مبتنی بر پروژه ممکن است مناسب تر باشد . هریک از بخش های نظام آموزشی نیاز به بررسی و ارزیابی دارند تا میزان تأثیر بر یادگیری را تعیین نمایند . ارزیابی باید اقدامات را هدایت و مدیریت یادگیری را حمایت نماید . بعلاوه به یک سیستم اجازه دهد تا مشخص نماید که آیا به نتایج مطلوب رسیده است یا خیر و سپس آنها را براین اساس ، مورد بازنگری و اصلاح قرار دهد . تخصیص بودجه ، خط مشی ها و رویه های فنّاوری اطلاعات و ارتباطات باید با دیدگاهها ، فلسفه های تدریس و گزینه های برنامه درسی منطبق باشد .